Skip to main content

Full text of "Psalmi Dauidici ad Hebraicam veritatem castigati et iuxta sensum quem literalem dicunt enarrati, per Reuerendissimum dominum, dominum Thomam de Vio Caietanum cardinalem sancti Xisti cum textu uulgatae editionis, & indicibus opportunis"

See other formats


PSALMI  DA  VIDICI 

AD  HEBRAICAM  VERITA- 

TEM  castigati  :ET  IVXTA 


M-  D. 


XXX. 


SENSVM  C^VEM  LITER.ALEM  DICVNT 
fnatrari^pgf  R^euirrntliflimuin  dominutnAkMninum 
Thomam  de  Vio  Caietanum  Cardinale  Sandti 
XiltiKum  cextn  uulgatf  edidonis/&  indi/ 
cibus  opportunis.  Nuper 

in  lucem  edid.  ^ 


Seueriorefummi  pondfids  cenfuraK  Vened  fenatus  decreto  cautueft 
neqms  intra dcecniuboc opus  typis  excudere  ud  ab  aliis  ex/ 
fufiim  nendae  pr(fumatmt  fequed  pagina  liquet. 


Ii 


s ' 

L'  '• 

->nr 


CCLEMENS  PAPA.  vir.  ' - — 

I ^OK  fili  blute  & apoftolica  bcn.  HoneRis  vocis  liboircr  annaimavaqibDOtibDspto/ 
■ (oiuunut  oppomufis-Com  itaqi  ficut  nopa  nobis  oponi  fccifh  tu  comcncacuihi  expoli/ 
' ctonesropaplalmos/neaion  fopcr  euantia  A; cpiRolas  paulifac  illas  quas  caCionic^vo 
cantjpccdilrttum  fibom  nollmm  rhomam  tituli  faiifti  «m.SJLEptaiibyterfi  cardiniricm 
edita, non  abfqi  maximtsapcnfisinipriniifaaas.Nosdanis&ia(;toris  quibusU  hmotcomentana  per 
alios  medio  tepore  imprimerenf  alBa  poifo  occumete  volentes.  Motu  pptio  & e*  ceita  Icimcia  nom 
volumus  Ac  nbicpntmmas.vthmoi  comencanacam  romzArveneciisginquiboraisaliisciuitati/ 
bos  tems  Se  lods.vf^  ad  decenium  a data  ptadimtiam  coputandum  impnmcrc  & imprimi  Facete  libe/ 
le  aeliacc  valcasfcam  m q cdlanguind  tui  Se  pro  ce  agentes.  Necnd  qbufuis  abis  m^tonbus,Ubto« 
impieflbnbus&abisperronis  etiacuiofain^dignicatis/llatnsgradusiordinisf^cMitionis  cnftmtt/ 
bas,fabeioomunicactonislacaercntencuepaena,arin  tcmsnoftrischapctditionisdiitef  libros  ron/ 
na  ptarfentid  tenorem  impteflbf  ,ac  mille  ducatoqc  auri  de  cameraipro  vna  ^bhcf  principis  apfotum 
de  ^e.6c  alia  patribus  tibi  implicandis poenis.necnon  danis  & inrcrefle  qme  ppteiea  paterenstne  do/ 
rance  hmoi  dc^nio  difta  comentaria  lea  eipolitiones  etia  in  qoacunqi  formajSc  in  quibofciiqi  cara/ 
dtenbusabf(p(peaalilicenciatoaimprimciercuimpnmiracerc|aatycnderevel  aliascx  illis  dirponeie 
quoquo  md  ptieTumanc  inhibemus. Hortantes  nihilominus  dile^m  fflium  nobile  vimm  modemd 
& pro  tepore  eziRencem  ducem  vencnatu.gobcmaton  vero  ac  toatoti  & bariiHlo  almz  vrbisicuruei^ 
caufarum  cameiat  apollolic^  auditori  ac  oibos  aliis  Se  lingulis  tenard.S.EE.  gaberoacoribusf  poedta/ 
tibuslofFiaalibtis  Se  ezcairoribos.Neaion  tam  ileneibs  3 in  altis  ena  italia;  gennania:  Se  Ranag  parti/ 
bos  eniientibas  prclninbus  Se  furuns  quorfiuis  aittilepucopoq:  Se  epifcoporum  vicani^in  IpdaUbna 
generalibus  quos  duxeris  tu  acagentes  cui  duxerint  per  te  vd  illos  tea  alios  digen^s  fob  ezc^unica 
nonis  poena  iproFaAopnipfos  incurrenda  mandamus,quacrnustibt  ac  ipfisin  pmillls  ^circaprx/ 
millaafliltentes  non  pmitranc  vos  aut  alique  vdfaum  ruppnemiHis  aut  aliquo  pnemiflbru  impediri, 
aut  qoouis  mdcoibari  Se  danilicari.tnoocato  etia  ad  hoc  u opus  hient  auxilio  brachii  lecularis,  & alui 
Faciendo  Se  exequendo  in  pmiiTis  Se  circa  ea  necdlsuia  Se  opportuna.  Volentes  etia  pneiennum  narum 
ptistmanu  notarii  priblici  rubfcripris  S (ioillo  alicuius  prclan  fen  perTonarin  dignitate  ecddiaihea  c6 
nitutp  munitisplenam  vbiqi  hdnn  perinde  ac  ipfis  originalibus  adhiberi.tam  m iudiao  q extra.Non 
obftantibuscofti  turionibus  \ ordinationibus  apiias  caetcri^  cdnanis  qnibnfcd(7.Datfi  coma;  apud 
iniAnm  ptnd  fub  annulo  pi(catoris.Dicviii.  Augolh.M.O.AXX.pontiiicarus  nh  anno  feptimo. 

Acergo  Blofius. 

. ai  . DiIeAo  filio  Lncanconk)  lunAacbiblio 

poIsFlotcncino  Venetus  cdmorantL  ’’ 


Ndreas  griti  dei  gratia  dox  venetiatR  Jec.  Vnloeifis  flt  lingulis  pradoites  literas  inFpeilhirii 

'lui 


notii  eflle  volnmus.cp  heri  in  conlilio  noftro  rogaroqilcAa  fuit  fupplicacio  tenons  mfrafctl 


fict.Hauedore  d hdd  feruicor  di.  V.rublimita  lucantonio  gionta  affancato  cd  fomma  vigi 
ancia  in  ogni  t^  di  Rampare  opere  nooe  Se  degne  ad  vrile  Se  cdmodo  de  Rudenti  Segle^ 
tia  di.  V.roblimica.hora  etia  non  cdTando  da  tali  Farichc.ha  nauuto  dal  ReuercdiUimo  Cardinal  Caie 


tano  tte  opere  noue  per  rua.R..Sc6poRe:vc5expo/itionefoptapfalmi,fopra  euangdii,&  fopraepiRole 
di.S. Paulo  viRe  Se  approbate  dalliexcdlctiirimi  hgnori  capi  dd  illuRnRimo  cdft^io  deA.qual  voma 
imprimcre.Et  per  che  come  ben.  V.fublimita  intende  non  faria  (duenience  cheddlefatiche  lue  altn  ne 

co^iefli  cBruto, per  tanto  HnmilmeiefupplicavoRrailkiRn(rimalign,onafedegnic6ctdeflu;healtri 

che  lut  fnpplicante  o Fui  agenti  nd  dnio  di  qudla.per  anni  dieci  alUianco  non  polTino  RSpare  o^in  altri 
loa  Ranmaci  vehdeteditre  opere  fottoqudlegraiie  penepaieraa.V.fcblimita  imponerli  come  in  fi/ 
milibus  Ic  conFiieta.  Et  alia  gratia  di  queila  humilmente  fi  ricomanda.Et  fubiride  capratbit  pars  infta/ 
feripra:  vc}  q>  fuptarctHiro  foppIlcanocScedatot  quatum  petit  pro  annis decepioximeftinms.fubpaE 
na  cSttaFaoentibus  amiHionisomnium  libro^applicandoKatltnatui  noRto.Quareautoritate  prati 
confilii,  voblsAvnicuiqiveRram  adquosprarfcndumlitetaiucxecurlo  fpeftatmandamusvtfupra/ 
feriptam  partem  A: quatum  in  ea  continetur  obferuetis  obferuariainuiolabilitti  fiKUtis.Dat.inno/ 
Rro  ducali  palatio  Die.xxUu)«obrisfindi<aione.iiu.M.D  XX. 


eJi-  12'_ 


1 

2 

i 

'4 

5 

4 

7 

5 

9 

10 
II 
IZ 
*> 
*4 
n 
i4 

*7 

i8 

>9 

20 

:i 


C;C^ai(9mofcDiafq5praImi  ind^^ 

Ebcatitudincioftoroin  innocainim. 

Oeadocando  mcfiajiilio  dd/ccgc  impoMato  a mando. 
Dcgratunima^onedaaidisfadiunaoco  inftigaafadeabfalon. 

Oe  dwidis  a facic  (aolu  pftigi  cxhorucioe  ad  fuos  vt  cofidat  i diaina  pmiffioc 
Oc  (aulis  ini^  deieftione  a tcgnoiSc  damdis  tulh  pmocione  ad  regnum  a deo. 

Dcrccurfu  ad  deum|dauidis  poenircnns  in  pcile^onc  ab  abfalon. 

De  innocentia  damdis  de  iniquitate  Cmlis  in  caufa  tcgni  intet  eos|cocam  deo  iudioe< 

Oe  Statione  mcfi;  fupet  totum  vninetlnm.addiuminominisglotiam. 
Dedimnoiudicioconttaammonitas,qui  ignominiofetradauctant  legatos  damdu. 

De  dilatione  vniaetTalis  ludidutot  intcnm  malis  inteiuenientibus  &c. 
Deiuftitiaevtilitateadaliam  vitaro.  , ^ - 

De  genetis  huroanifallitaturo  piem  (aluie^  vetajmundajpublicaqi  dei  notuia  per  menam. 
De  aniietate  dauidis  illuminati  pctenns^ie  incidat  in  manus  (aulis. 

De  vniucifi  genens  humam  cotroptione  ez  negatione  deifcntanda  per  mefiam. 

De  qualitate  populi  petTeactatun  in  tata  ptomiflionis. 

De  lefuneetionc  cbndi. 

Otano  dauidis  pro  libctatione  a (aule. 

Laus  dei  pro  liberanonedauidu  ab  omnibus  inimias  (uis)tcrminata  ad  mdiam. 
Dcescellcntialegisdming fnpta notia am natmalem.  •' 

DelaluteacaMtationcmdi^.  ./ma!  '4^. 

De  regno  mefiat 


^ Depaflionemdlc. 


s» 

24 

zd 

»7 

zs 

S9 

3» 

31 

3S 

33 

34 
33 
3< 

37 

38 

39 

40 

41 
4= 

43 

44 

45 
4<f 

47 

48 

49 

50 

51 
5S 

53 

54 

55 
54 


ad  deumjtempote  peifeciitionis  ab  abfalon. 

Deinlhficationedamdis  arcaaflecutionem  regni. 

. Detiducu  dauidis  in  deo  abfcp  timore  hominis;ad  manendam  in  domo  domini  &c 
' De  tecurfu  dauidis  ad  deum, ne  panetur  diuina  relpenlionc  ob  ennien  nepotum  (notum. 
Deinmtationepopuli  i(iaei|ad  diuinum  in  templo  dei  coitum. 

De  tedintcgfanone  domus  dauidis  ad  r^um  fic  mellam. 

Derpedauidisindeoinpetfccutionearaulc  , 

Dedioina  gratia  condoinatina  peccatomm. 

De  beantudine gentis  elettc  ad  cultum  Se  hpteditatem  deL 
De  ezhottanone  dauidis  habita  in  nouo  conuentu  militumiad  Cimonem  dei. 

De  palTione  Se  rduttedhone  meliae. 

Coacta  Ubettatem  peccandi  quia  deus  omnes  (idnabic. 

De  exhotcanone  iodeotum  ad  diuinaA  ad  non  mutandam  iniquos  pcopter  tepotalia  bono.' 
De  tecurlu  damdis  ad  deum  ne  puniat  ipPum  (m  peccata  eius.qnando  fugit  a facie  abfalon. 
De  humanomm  fhidiotum  actentacomm  Se  expettorum  vanitate. 

Deaduencumdi^ 

De  adnen  tumefiat. 

De  albeto  populi  iliaef  ddperfi,ad  veniendum  in  cenam  ptomiflionis  ad  cnlciun  deL 
De  eodem. 

De  afflietione  populi  cfatiSiani  non  ptopeet  culpam  ftdpioptcr  deum  in  ptimitiua  ecdefia. 
De  mefic  adtmtii. 

DemcfiaeaducnciL  _ 

De  mefiae  aduenm  Sec. 

^mdiacaduencii. 

De  fututa  vita.concta  immortalitatem  fimue. 

Demdueaduentu.  • 

De  pcmcentiadanidispoft  crimina  adulterii  Se  homictdti- 
Decrimiriedoegidum(i  poena^  iUias,acprofpcntate  dauidis  prophetata. 

De  vnioafi  genetis  humani  ob  ignorantiam  dn  conuptioneiGinanda  per  mcfiam. 

De  liberatione  dauidis  a manu  f^Us,annunaancibas  ziph^  vbi  maneret  dauid. 

De  libcratib ne  dauidis  fugientis  a manufaal  A qn  arefldatus  cft  domi  Se  qfl  malit  in  naioth. 
Dclibctanonc  dauidis  comprffacnfi  a philiflps  in  gath. 

■ii  II 


?7 

58 

z 

61 

6z 

«5 

<4 

6^ 

66 

^7 

6S 

6<f 

70 

7* 

7= 

7) 

74 

75 

7<i 

77 

7« 

79 

Bo 

Si 

Sz 

8} 

84 

Sj 

S($ 

87 

88 

89 

90 
9« 
9= 

91 
94 

9^ 

9i 

98 

99 

100 

101 

lOZ 

105 

104 

105 

106 

107 
loS' 

109 

110 

111 
IIZ 

•'5 

114 


AGVMENTORVM  PSAL  INDEX. 

De  liberatione  daoklivlatcntis  in  fpelanca  afade  faoL 
Deliberarioriedaoidu  ab  vlnnafaulispeTTecDtione. 

De  liberatione  dauidis  ab  oblidione  domi. 

De  recatfu  daoidu  ad  deam, pro  populo  detdido  a deo  in/idnmpb 
De  mefia  tege  immottalL 

Dedauidis  pto'agi  a (aulctexhotratione  ad  faam  popolom  adapeOandamdeom. 

De  religione  fanda  damdis  in  deferto  profugi  a faae  faalis.cum  fiudu. 

De  recimu  dauidis  ad  deum.ob  timorem  ocxnitaram  machinationum  faulis  contra  iplbn].' 
Dedebiro  cultu  in  llon  deojob  beneficia  tam  fpititualia  q corporalia. 

De  mundo  inuitaoo  ad  cnltd  dei  a populo  vetens  teffi/ab  exemplo  diuinof  operfi  eisaiplbs. 
De  aduentumdiac.admiferendum/illummandumaibenedicendom  mundo. 

De  efficacia  diuina  drcaddicllationcminimicomm  A;  fixltacatdn  populi  iftad 

DepalTionemcfia^ 

De  tecurfu  dauidis  ad  deum  in  peilecntione  ab  abfalon. 

De  fpe  dauidis  in  deo  in  petiixutione  ab  abfalon. 

Deregno  mefig. 

Deprouidenna  diuina  drea  prgfentem  profpetitattm  iniquonim  IlrafflidioiKm  iuftannn.' 
De  excidio  hictofolirmitanopctbabirloiuos. 

Deaduentu  me^a^ 

Deproffrationcrzercitnsfennachcnb.  t 

De  afHidione  populi  ifrad  priuati  diulno  cnltu.cum  fpe  reditus  ad  illum. 
DedodtinapopuliiliraclaDexrmplovitandofhitrom  Apatmm&c.  : 

De  vallationc  hierufalem  Ar  pollutione  templi  &c.lub  andocho. 
Deieuctfionepctitajczcaptiuitatebabylonica.  , 

De  muiratione  ad  cantandum  deo  in  frfto  tubatum.ad  commemorandam  diuina  ^cepta  &£ 
Deieprghenlione  A monitione  ludicum  populi  dd,ex  foturo  diuino  iudiciovii  pffmefiam. 
De  tecurfu  ad  deil, contra  dece  nanonescofccdetatas  addefcmhipopulfiili^  tepotc  dauidis. 
De  templo  dei  amabili  at^  defiddabili. 

Deaduentu  mdig. 

De  recatfu  dauidis  ad  deum  in  petfecntionc  ab  abEdon. 

Deaducntumeliak 
Deaduentu  mdia^ 

Depromiflione  fada  dauidi  de  mefia. 

Demilimahomangvirgiepatandapermefiam.  ‘ 

Deaduentu  mefoe. 

De  bonita  tetam  cultus  diuini  q dodtring  dimng  in  diebus  feflis. 

Deaduentu  mdix. 

De  tetnbo  tione  rmofita  impiis;&lpenaliter  neganbus  diuinam  prouid&ia  in  foturo  hidida. 
De  monitione  iad^ium,vt  no  obdurent  corda  liia  quaenn^  die  audieiint  vocem  dei. 
Deaduentumdig. 

De  aduentu  mefiac. 

Deaduentumdia^ 

De  regno  dei  in  veteri  tcflamento|abegrdra  populi  de  argfpto.  •* 

De  inuitatione  omnium  ad  laud^dum  deum  in  templo  mo. 

De  difpofinonepafome  ac  familig  tegis  dauidis. 

De  aduentu  mena;. 

De  laude  dei  ob  bendlda  danidi/populoA  vniuetfis  mllar» 

De  laude  dei  ob  beneficia  vniucrforum  operam  dus. 

^ lau^  ^ beneficia  collata  a tempore  abrahe  vfm  ad  terram  ptomiflionis  fotbBbmi 

^ lau*  ^ ob  benefina  venig  acc.ab  egtelln  igypti  vfffl  ad  tempus  dauidis. 

^ laude  deiiob  ptouidentiamems  fuccurtendo  neceflit^bus 
De  viftona  obtinenda  contra  idumcos  & ammonitas. 

De  mefie  paflione  Are. 

^ intermedio  tempore  mdta:  fedentis  ad  dextetam  deL 


•a 


L 


• > 


IM 

i\6 

**7 

118 

119 

ISO 

visj 

la 

«J 

1Z4 

iij 

j26 

«7 

129 

130 
•}' 

»51 

*i7 

13S 

140 

141 
>4= 
•4} 
>44 
>4< 
S46 

>47 

14S 

149 

Ito 


ARGVMBNTORVM  PSAL INDEX 

De  oonloaatioiKdiinni  cultas. 

De  granatam  a^one  pro  liberatione  daaidufquido  dndos  fbctit  a Cule  in  modam  oocoog. 
Deaduentu  mefiav 
Dc  tcfuite^ne  mefip. 

Dehominetendentcaddenin.fotniandolaifonnatoiiiadibas  fiusdinina  cigiacia^lcge. 


Deexodlcnnahl 


Dccccutlbaddeanupopaliiltadmaliom  afHi^ 
De  libctanonc  popau  tlM  a 


^ ^ pcnculovlteiiiufcnriendigtntibasdKumaiciiiis. 

De  fixantate  tonus  populi  fion  & hierufidcai.inodo  coondat  in  domino. 
Detcdudionecapamtatisbabylonic^ 

De  cora  diuinaquoadomma  opportuna  rcfpeau  populi  iliad  fi  mundus  fixiic  ab  inigtatt; 
De  fcdicitate  praetenti  ptomifla  populo  iltad. 

De  libertate  populi  iItm  a tcuipote  tegm  dauidis. 

Deaducnrunidia^ 

Dc  huiiuUcate  dauidis  in  exetnplam. 

De  adimplenda  duiinaiatgitateptomifiadauidl  demefia  (kfion 
De  vnitatepopuli  iGtael  (ub  vno  tege. 

Demuitanone  morandum  indono  domini  adorandum  in  node. 

De  tadone  laudandi  deum  m templo  ab  iGacbtis. 

De  lecogninonediumf  grade  vt  tadoms  omnuim  qu{  (imt  a deo. 

De ftatu  populi captuumbabylonia. 
l>e  ratione  templ  I conftmendi. 

De  omniGdcnna  dei  applicata  ad  dauidem  Sec. 

Detecarfudauidisaddraintinpctfccntioiiealaole.  1 % 

Dc  tranficu  daiiuiu  ad  ptuliftfos. 

Ocdaaideiufpduncaodollanidetdieio  recurrente  addemn.  ■ j r 
DcreairiudauiduaddeammfugaabKie  ablalon. 

De  profpen  tace  populi  drad  tempore  daaidis. 

Der^odei 

Oeconfiddinainlobrko;qtiuabeopendetfbelicicasS(S.  't  ' 

De  laude  da  m hietulalcmjOT  Ipecialia  dona  dei  ibidem. 

De  laude  deo  debita  a ocekihbus  & tenefidbus. 

Deaduentumefif.  . 

Delaadedeodebiavooc&cmiiGcisinllniiiicntu.tationc{anaitans&  operum  m^nomm 
acmoltomm. 


volr.  . 


.•'.-rliqro-'  t 

i'1  ■ I ' ' 

. 'n"j  h ~ - ■ iii'j  • •• 

,'5m  I i.1.:i.c.T.rainof-:  ; «Hirinjijsni 'ir  , 

.“jm-IilljC.'-"?  ■ r.”  r.d4,lt 


a.  uiiiip  sitmi. 


t ."'  ‘ ■■ 

.Viiq.r  -i- 

i pttnl  ' . v:il  ^ ' 

: iin  . .1.,  iri  . 

•'■.wqlliq.t  . - . (?;r. , n,,  ,L.  ■ I - ' 

.“'ai.:.  ^ - 

'■'tta.-Jjiifdci  ‘ • 

.1.  ■ t ‘Jlo^  cVinrihvvi.',  t- , 


! luj.-:!.' 


> - 


."Tiuira 


l.OCv,'.,. 


Cioir;^ 


4 


|[^Breuir<imasexpIanatiotiup(aIm«nttn  in>Tfr, 


<1  .-.s 


ABi(I)inthdsmns.fa5?.fa.i.antcfi.  ^ 

p^Amor  cft  omnu  palTionis  pnnapioniib.:o&&:.ft. 

f Angelos  domini  habitat  in  circumitu  tunenanm  <komib.;7^i£ 

An^i  cuf  dicantor  filii  dei.fo.  i48.fa.ranre  me". 

P" Ala  humana  qoatenos  viuificat  coipos  vocator  animarqoaienns  annwti  Ibpctiod  >««««  VKaO  dl/ 
nrurrpinrus.fo.5i.fa.i.poftpnn".  ~ 

Animam  rcditoereiquidib.  >&fa.zpoft  mc". 

Animam  portare  in  manu/qoid.fo.33ife.z.pnn®. 

p^Animiquatenusappetinuidoepaites.fo.:id.fa.i.&  . 

Animi  firmitas  pendctcxtimoredalb.i97.fa.ipoftme". 

Animi  firmitati  conducibilia.  Ib. 

Anio.i  finnitas  iii  via  dci/pcndctex  doobas.fo.M4.fe.i.antcfi. 

Animum  concnpircentemdclciftabilia)cohibenditatio.fo.ji<.fai  me*. 

r Aquarum  termmos  ne  reuerrantur  ad  operiendum  cetram/qoisfitibJ7i£Li  J. 

Aquf  foper  ccclos  quid.fo.Z4i.fa.i.pofl  mc". 

P^Arca  dci  ante  tempus  daoidis  non  habebat  locum  fiabilems&idoo  vonit  daoidCi  >nt»mtnfHTni  in§ 
cum  domino  Ac.ro.zi7.&  fb.zi8.prin*. 

Arca  foederis  cur  diaa  arca  fortitudinis  diuinfJoai8A.i4Uittin^. 

P’ Afpidis  proprictas.fo.9  J.fa.1  .poft  mc". 

Afpidis  iiftui  nullum  rcmcdiom.fo.zz8.ra.  1 .fi. 

CT  XiCOti  defcnpno.fo.z.fo.  i.poft  prin". 

Beatus  alfimilatur  arbori  radicatc/fhiftuorppfideti/&ad  pfrakmem  doc&i  qtircnnm&citih; 

Beatus  qui  impleuit  cioitarc;cuna;domu  fuam  viris  mundisXoz:i  yfa.zaate 
Beatos  beatirudine  domeftica  timens  deum.foji^/a.!. 

^Bcarirudohouconfilhtininfhtia  qua  deus  gratuito  confert  ho»fibiacceptoib.5}A.r. 
Adbeatitudinem  ftemam  aircqucndame«girnrfl(ruffiatfpesinchrt»oJo.sJa.i.poa  piln". 
Beantudo  veta  ptarfentis  vitcjin  quo  conriftatfo.i7dfa.i.pofl  me". 

Bcatirodmis  patres  qiiintp.lb.  . , 

P* Benedicere  dei  eft  bcnefacetc.fo.  i o.fa.  1 .ante  fi. 

Bnduftio  in  fcriptnra  vfitaf  pro  raultipbcanone  6c  angmentoib.78£u.po8  mc".Ec  fo  ”«.fttmi-r 
CTCalir  in  feriptura  tripliciter  romitur.fo.z4.fa.tanteE 

Caput  fcu  volumen  libri  quid.fo,70.fa.i.antcE 

Caibonesignispollbntin  nubibusgenerarifo.r9.fa.z.pollme".  . . t 

CTCccli  cur  dicantur  propna  dci  fedes/o.  i4.fiia.poftpnn". 
Cedicurdicantnroposdigiroramdci.Ib. 


— is 


Ccdi  inferiores  funt  hebreis  regiones  acris.fo.  1 5.fa.i.ante  me". 

Cadi  aftrati  cur  a mo^e  ab  exrcnfionis  aiSu  nominariib.  jifin.poll  prin"» 

Codi  motor  apudphilofophos  monetur  per  acadcns/o.z9.fa.i. fi. 

Codi  qoomom  narrent  & annonaent  honotem  dei.fo.^fo.  i.mc*. 

Cudi  ciifiimantut  rarionabilireranimatLfo.zzzJa.z.poft  prin". 

Codi  foiit  rationesiregnlc  A merifuneomniom  openim  humanoramdb.jift.unrt 
Codi  nunq  deficiunt  in  uris  actionibus  &pa(Iionibusib.z4i.fti4Uitc& 

Codom  cut  dicatur  vehiculum  dioinp  vimiris.fo.i7o.fo.ianteE 

Codi  cadorum  quidfo.i  i4ft.i.me*.ttfo.iS9ftiantt  me".Etfo.z4i.ft.uDC*. 

Ccnia  auiorp  qmdfo.  jdft.i.me*. 

P^Chatiras  dl  vita  animp.fo.207.fo.i  me*. 

Charitate  non  amatur  nili  deus.in  lieipro(in  nobis  Aptoximoib.SSft.ift 
Choras  quidfoz4ifa.iprin°. 

P^Cioitas  det  dnpleehictnfalcra  tetttflns  Ahicrufalem  rpintnalis.fo.i44.fa.i  ante  me". 
P^Confidcnrcs  in  deoffunt  fient  mons  (ion, qui  in  ctetmim  non  labraumzi  iftxmrt 
Confidenti  in  deo;feniper  prfllo  dl  dininum  pr^aium.fo.ziS.ft ipoftprin". 

Confideie  in  homine  quomodo  prohibitnm.fo.zj8.fiti{>oilme". 

P"Confofio  (umitut  duobus  raoms.fo.t.foime*. 

P"Ch  t illi  no  m me  I ntdligitnr  m^as.fo.  jia.iptin*. 

Chnlli  adoentnsneccflitas.fo.70.ft.iantcme". 

Chtifbaduentus  nonnullis  in  niioampncdicitutjb. 


COMMfiN.  ■ INDEX 

Chriftiuagtooponc|prioimfniiiiftanti(IoRat9scSpnu)igtati4  fpeOaiietMlboiinn  fimpDdcs' 

ChnftasIboadaennioAoeoiunlit  bauficiahnaunogcnaLfb-^pik.z.iiie^.  : 

chfs  voloit  fecit  & annonaaoic  in  primo  foo  adpcmo4>'70^iJUUC  oA 
initus  (peaoros  prae  filiis  hominom.fo.7&>fa.  i-mc*. 
Clmllalitifiuiiintp»panionesinKn£rib.ii<.fe>c.aiiRiii^. 
CKtifhislkpiasicianaaic.b.iSrfa^poftpiin*. 

ChnftidimnitasaddhnAioneidolaaif  soUigjtDnfe.Ssi<Li^tin*  -i 

Chnlhtdbmonia  Atftnaroralisfilmsda|iiiimuapantfecfo.|^$£Lijnce  IL  ‘ 

Chri(hpofhi6no7iii).fo.Vfe^'pnn**  ''‘■' 

CKnfii  Talus  ado  vila  fit  ab  otbus  finibus  tc0ac,<]oS  non  nifl  cmtcnifc)  cognontdIcib.itf  i&xmc*» 
Chrifh  fors  ornis  fbtnras.fo.24.fa.:ii 
ChnlhisfaCtus  ui  capatan^i/o.ip3Ji. 

Chf  s itdemit  ifrad  ab  omiubiisinlquintifmsfqno  ad  TniBeiauiam  mfemptionis.fb2i  (.GlzX 
Chriflus  I mpofiiit  (acnfiais  anim  alium  finem  vntoo  (acnficio  corporis  fmib.^  dia.x.antc  & 
Oinftoobtigitdaplid  iureiefurTeCtio/iudicuriapoCEftas{kc.fb.7zfa.i.antefi. 

Chh  lie^rgcs  aixippb^ahiis  vtiinetfi  dnmmtaccppciinis  pofldTione  teiCK  m indicto  vilfb.4£kZJn^« 

Chnlhaduentus  adiudiciumdclctibif.pfal.97.fo.i<(o. 

Chrifti  adocntnsnderit  momentsuatns,icd  aliqaantf  duracionisib.ido.fe.ziuiKmc". 

Chrilh  iadtcibntCHf|^-vugam  femfignificenir.fow^rme*. 

P'Chnftianus  populus  in  Tcfipnita  Tubinde  vocanit  ifiad  fen  iaoob/fe  filii  iBdp>tS.fb.-^iJkx3inteS, 
f^Cymb^mdiqsCezfesAf.)  fa.i.poft  me*. 

C iDamtUri  non  pocc(&3aerteK>»gltatides  aut  affeaioiMs  foasa  (uupeenu  A£fb.i9.fa.zafi  mc*.’ 

Damnatorampaenplignificanturpetignemr(blphat|Vx.lb. 

Danidi  s duc  rcndaciones  nullibi  (cnptanjptiot  dc  fiitun  ruma  lanlis|altaa  feafcm  rradimm  u jn  mv 
nus  daiiidis.fb.  1 04-fa.  I .poft  me*. 

CUind  fl^buadflwillpaidfa.:)aA.zpiin*. 

Oauidis  cheoDus  ad  quem  fenbtta  papauusSa.m^A.  i.anrefi Afa.:.me*. 

OauidisiunmcmDniScvMnmdewueaitndo  loco  arcas  deimullibi  tepcritoi  pCBRtjln  ptalib.zi7T 
fa.:.anrc  mc".  l Sa  R. 

4rOfmoncura(Iimikturleonifevnicaaii/a)7.fe.z.poftiiie*. 

^OenTores  qm  dicantur  in  fenpcuiaib.  I ia.&aiue  m^  • 

Ocnforam  udesqaid.Ib. 


rDdiderium  quando  pro  opere  habcatnrib.zz.^fa.i.poftmc'*.  - .pi-.i' 

<rOcusnonefli^iMdbaablleibJS.fe.iUDc^  ‘'>''1 

Deus  eftin  rebus  perdimciam|prdenciam&potenriamib.zzdA.iJBc*.  ° 

Ocumefle  in  rebus  peteflbitiamiin  quo  con(iHac.Ib.  ' • 'jj 

DeasahterdatefleqatrificesScagehttanattHnUftlb.  - -i  . i 

Dei  manus  & gladios  quidToi^poflprin*.  T 

Deusomnidieiafhficat&pDnit.fb.i}.fa.i.mc*.  -i 

Ddinnobisaulfenciscelhmohlaib.i9S.fe.&antcin^.  < 1 

Deus^berfecafimhomuuqualtsipli:homoeft.fb.)oia.iis.  *- 

DeusQdiueifimodevulcnoftiiimbonomA(nolbummalum.fbw|S£L£antc&  ’ 

Deus  non  prius  virorg  homo  peccator.lb.'  ’ 

Deus  olbus  hotbos  diipoliciscdmuoicac  dona  gratiamm  foarumib.^z.fe.i.poft  mc*J 
Deus  efbboa  firmandis  corde,&  non  eft  fimpliciter  bonus  alus/o.  i z).fe2.poft  prtn*. 

Deoi  (uccuntaibiis  ad  Ic  tecnttenbas,&  nihilominus  dat  bona  bonis  Se  mala  malismlaLi07  Jb, 
Deum  exercere  iudiciummrerraib.9Sja.z.  fi.  * ' 

Pes  ludicUfiintomne!  hommls  vexanones.fo.a)<T.fe.i4mtefi. 

Dens  aurorpoflcriratis  Se  munimen  ciuitarisibdi  j.fe.i.anteme*'. 
^oihideideCtiaqnaiisi(no9£kiJnc”. 


Deus  ci  Tua  bonitare  gratuito  facit  omnu  que  fecitib.s&fa.  i.poft  me*. 
Deus  fdt  omnia  Se  lingula  momenta  vitp  noBrpfojz7.fi1.1unc*. 

Omne  dei  opns  eft  matena  laudis  eius.foz)9fLM 


i 

i 

i 


t 

t 

i 


. I 


k 

'J. 


•f  mi 


COMMEN.  INDEX 

QajstaojatDruDtoropauni  grati^.)oJ%i.poft  pnn". 

Ddi  habctcpaidctia  humanotii  a^am  ma  n6n^uphilolbpliuiKgatD9LK>.it&fiu.ft 
Deus  curdicatur  habitarcBc  r^aiein  cadiis.fb.id9ffLi.  0K<’. 

Deu  m (qottarc  in  cedts  quidfo.  u i.fa.:jmte  E. 

Deura  (qmtait  fap  chernb  & vola1e.fo.z9ia.1iL 

Dei  grana  ad  codosiSc  vetitas  ad  rph^rain  temm  mutabilimn  tc  onoditib.iSo£kUnieiMfK 
Dcnm(andtiEcanqaid.fo.iS7iaz.anteE  ... 

Det  nomen  cor  dicamt  de  iudicibns  popnli i&adio.  1 }9.poSpan". 

Dii  vos  Elii  cicelli  omnes  vosjb. 

riDrnerc  diutnac  noie  incelligunf  fn^ma  dei  bonaio.Z5ia.i.ine‘’£tfb.il)A.ifoSiBc!''« 
Dextera  dd  fonat  meiiamib.  1 9 jia.z.poftpnn*. 

fP^iccie  quid  &qiiocaplcx.fo^Jb.i.poltptin'*.  • 

Dicere  diuinum  quid.lb. 

Diccie  internum  doploilpecalatitniin  Ar  praAicDnr.ro.zzia.TainteiiiA 
Dierumdiioraq]CTeationismundiaplananoib.i70.Ei,z.piin*. 

Dtm  idiare  dies  Tuos  quidfb  .9  sia.  1 .ante  me”. 


> 

J 

I 

. > 
i 
> 
i 

J 

• L» 
O 

•i'> 

. > 


'ominiispars  poittonis  meae  Aebalicis  meLFb.Z4ia.z.anccE 
DomnsdlaeqmiiocumadcdifianmScpeogeniemioui&EkiainicE  j 

Dracones  cur  primi  aialium  in  creatione  mSdi  fidnitacioncad  landf  dei(noieii£iaz4i£Lrpiiit*<'  ^ > 
lEcdClkpotchricodononcepotabaaIiqiia,Uranai(asib.ist.Ei.iauitcE  1 

Ecdciiamcus  cultos  eztdinspulchntndo  & decor.incerius  fbtntodoanin)i.fo.i{9£Li.aattfiL  ! 

Ci^g)ptas|igntfkacornoK(^pcib^fo.i44.fikzfi4:fo.i48.EkZ{>ofttn^.  > 

£g)'prusvocatutccTradiamafmonocio.i74.&.iamce&  '_I 

^^pp  plagar.Rt.  1 7.4ifcz.prin.  1 1 

^1SiclilammahharabrhanLro.}6.ra.i.me*A.fa.z.polipPn'*. 

f^Eloquia  dci  in  mentibus  humanis  tanq  arpenrom  mundfi  a chfo  pnrifkaCaio.30.fk£poft  piiaVa 
P'Fphraim  fuit  a iacob  in  binediAtone  pponrosftatn  fuo  manaEeh.fb.  i J4A.  i.atite  me".  ' 

KE»oeppovnan5falfiftatGmnonemvntueifalcmmmatenamciialifo.iidiajJtic*.  Cl 

p^crunllif  nlanducano  fpfiidis  defcnbitur.fa  i .poft  pnn". 

^diClIiO  tamvitf  qopcramnolbotnmnoabboiefialadeopcndaababcfib.Z}8.&ijrfritxfV  <3 
Fccltacaas  politicp  paties  nooe.fo.zs4£uzantc&Etfiaa}{.fiLi.  I 1 

Filii  rapo  habet  locum  in  diuinis.fo.4ii.i.anteE  ' 

Filii  vin  ^1  dicantur.‘b.7.fe.  i ii. 

Filiiacunionumquifo.iij.fa.s.anteme".  : ;i_  . 

FmisdeAoram  eftbnciido  aetemaueprobof  antem  AttroadaDatio£>.i^£upiin*. 

Finis  tuftotum  Se  iniuftotom,i|)!.- 
pTottes  qmio.Z4.ra.z.anrc  mrt 

romtudo  e(l  propria  chnihane  idigionis  vutnsib.i  $9ii.Mntc  E 
^ouea  accipitor  & pro  (epulcnro  Septo  infemo.fb.144iibi.ante  m A 

Foaeatnfniorronatinfcmum.Ib£tfo.i4d,fa.i.antett. 

PToniculnsfonat  qoandoa  terminnm  agn  lbiTetr(ib.zi4.Ebzau)te& 

If^iritano  non  competit fpincaiIanao|ilC9CBaatprelpeftndeiia^ffiLi.aUeS  l 
Gcntcsqotfo.vfa.iiL.'  , ; ‘ ■ ..i 

Ghebalitaram  mendo  fit  intexhd)rco.vteg.s.fi.8cezechi7. 

C'Grana  qnoi^oni}  tempote  data  tefettur  ad  chtiftom.fb.z:.fibz.poft  pPn”. 

Grana  dei  ^ principium  Se  raducnioQiba  leO^ehlpofinonishomint^id^&.rpoftinie'*.' 
fgnti4  viiTumm  non  foffictr  ad  petfeoerandam  in  bono.fed  icquitinir  gramita  dei  gtlhvii«  ad  fatiSf 
dum  nomihebi  ne  perdar  gtanam  vumtnmibw49.Ebi.mc*. 

Gratia  habitualis  non  fufficic  ad  falnteni  Ji»l  leqniiinu  eda  gtatnitfi  dd  anxilifiibao7A.zauue  mA 
Gramitum  dd  andlinm  qmdib.ipsia  i.antc  me"< 

GratmndiuiniaoxiUidcfcdnnegauicpcttuschnihmidaoidcomiDificadalnnnoiiaiOyfts 

aic&cib.zo7ia.zamtcmc".  " , 

Gratia  Se  vedras  oboiaucnmt  (ibi  tempore  melip.fb.i4z&AiiK*. 

13d>2Celin^fproprietate?.InptocemioA.iJime®.  i 

Hcbr0snominaomniaindedinabUia.InptoaciacpoSpna”a  ' ; .i.  . i • . j 

HibKflingup  paupertas  vndeEnlb.  .-iruinll>.i> 

H5teditaschnfliotbuftaKas&^s.fcl.ptin*.. i-  ■ ■ • • 'J 

itii  3 * 


Q 
tl  T 

..I 

. . i 

t-i 

:.v«4 

1 

■ r| 

-» 


I 


ulC  .•  trt 
• .•"•‘i;"' 

‘i,;;.  t ..  ;:• 

- ' ‘.i 


.B.  j» 

■1 

:'•  ■!'  iA 
r r 
rist^ 
y'.~9 


■ COMMEN.  INDEX.'  • ' •» 

fHimi{alOTCBrdicatDrfiliafioni(MV&.MnKine".  -.i 

Hienifalemdoplmg«ftiisa;fpitinialis.fo.i44.fa.z.amtmc".  . ? 

P'Hodicappdlanonevaucvni(]crlaincenipDsib.zoiia<i.po(lm^. 

€rH»a)op<Kgnnu5in  tasa/o.tf8A.iantein«*. 

HomofabicOusdiomni  vanitacLfo.^S£kiMUUenw^.  ' ‘r.i 

vahofit;.  / . ' -,i 

Homo  luful  alind  g vanitas  & fiipolatio.fi>.  io4A.mi^ > . ■ i 

Homo  vanior  vanitaK.lb. 

Hominu  in  hac  vita  mortali  oAo  mifi!riKib>i($i(ia.i.8(j:.piiR*. 

Hommis  m iloip  (bot  6c  naturales  acpanalesib.HA.z. 

Homo  fm  naturales  vues  inrdleftus  Stanimi  errat  licutagnnsjxtdinu.fb.ao7iii.ijtfKe  fi. 

Hd  folus  inter  creaturas  loifibiks  ppctaas(deficit  a ppetua  cofiftenna  in  dimna  oKiaib.so  iiibi.afi  fti' 
Humani  (ludii  ad  vuaddnm  pcocanim  bnguac  inloftcienna.foaiyiiLZ.poftpttn'*. 

Humani  Ifaidii  ad  prouidendom  libi  defiDAustlb. 

tjpnfi)  quiltecittrodov  mendtunprouetbu1m.ro.191.fihi.pofi  me^. 

Homuiis  ce|(iuido  a folo  deoptndetfo.i::d.fa.zauite  fi 

H6  tendens  ad  dcfi  formatus  Iculbroiidus  in  aAibus  filis  diuiiia  ta  lege  S gfati&pfiiLi  i9.pa  to.' 

Ho  cupies  vt  dirigan  f vip  fiic  ad  dedi  vadsad  idnadd  le  mfidu  f m m ficc  Vide  in  cufiide  ptoiUb'  > 

OrHamilitatis  paites/o.:  vnkzainte  me". 

Huroilibnscotde  confiat  deus  gratiam,non  autem  (bpetfaisfo.a4.fii.;^ine*. 

CT^IinagO  da  qnidt^  cutdtfjttacyigdansiixadiajioit*. 
lmagmedeivnquid.Ib. 
fi[^lmpuquiJb.i.fi).z.poftpiin?.  1.10 ,-i  •' 

]n  impRH^otnfiiksiliBWito 
Impii  inquibas‘airimilentnrglumac£>.zfitiA.  ■'•  ■'i- 
Impiorum  futura  miloia.lb. 

Impiorum  via  qoac.fo.z.ra.it.antemc"'.  ' 

iB^i6mikfceifidbdincid6imtaMaiMlc0tiaJb.aei)A.ranieaM^.  u-  ^ 

CrlniqdotuiD  bona  pouta  (bntin  lubtidsib.is^A.rpoflprin'*. 
Qua^ioiiisdeprofpericateiniqtiofDm3nbacv]ta|foluno.fb.perro.pag.'  ^ 

l^uonimptofiifntasfitnr  flos hetfaBeuufhis aut  vt  palma  flotd>itio.i54A.rJntell&&X 

, Imqciocum  peccaranontemanebuilcimpnnitai'o.iZ4.fiki4>dn”. 

A<.iqT^.Hh.i4ijA.i.pnftrrua». 

CT  Intclleft^agctis  Sc  hlt'’  pdcipioqi  lume  ell  nak  oib^oib^&efErft^laigteoris  natrn^Jb.!  {&fikzmcf.' 
CTIoleph  fiiffeanseflloco  mlm  in  iunipnmogenitutpfi>.ioz.fikian^. 

lolephuimitnrqnandoqipiotiotopopuloilradfo.i}7A.:{>ofiin(r.  . - ' 

friradeiextuncib.itS.piin*’.  -r-;.' 

CTlns  efl  lignum  naturi  non  futun  in  pofletum  vniueifalis  dilnniirai7i£Lipitn* 
Criri^ltodflCappafiutpoflldilmilnmviiineifalc quin  prius  appatncfit.Ib. 

Crifiaditanim  tx  babylonc  cedndio  coqita  (bb  cyto  Aedarionim  xetic  ablbii>tac&fi).xixEkljfi  md*. 
Fludati  increduli  mefiasqmbus  aflimilentnrib.2oA.tpoft  me*.  ^ 

ludzomm  in  infideliritcm  cafusptniidlSiiJb.15  j£hi.antenic*. 

Indicate  qmd.fo.  I ^.fa.z.antcii. 

lodiciumdactaaumnallnsvinensfoffeiiepotdLfi>.:)s£bi.poftiDc^.  >■  ' 

]ndiciadeiAttIiiaaiiu:ventaslb.)£fiLzauue&  ->!!<..•  ,j 

ludicia  ons  dctqnaefoj  7 ^fia-t^mfi  me*.  r v « r.  j/ 

lodiciainfhtia:daqmd.fo.i9S.fii.iJ>oftptin".  n:M 

Judicia  oris  dei  qnidfo.i9S.fa.:-po(lprin".  ‘ ' 

CTIoramentumdioinumqniiiiazi<£i.s.fi.  •'n'.  i;":'  "jl 

CTIofhhominisdcfcripriofi(pnciniomib.i8dfihrpofiprin^.  hir^" 1 . 

Inflomm  vu  quac/o.2.mz.mr.  '~'., 

Iulloromtresgradus.fb.:57.feipofl«in*.  ■ 

Jiifh/dodi|fortcs&c.mnltiplicanturvbihonofantor.fb.:z7ia.i.pofimc*.  ■.  * , 

Iclh  non  abeneficio  temporis  Icd  a (olo  deo  eapeOant  opcsib.&fiL  iJDC*. 
luffa  animi  vdlitasapod  denm.fb.i9Aj:.pofipnn* 

lullo^  adiones  & pafliBnes  ffficBinc  vei^  cum  honoK  Infapianf  in  ccdisJb.iZ4£Li  .pdn*. 
Juflotnmpocciodmlb. 

InfhetfiiniufieafflignnturifiihoriHpibiiajtaflctficadmaflll^tilfirfadqftifiMOpAjiiro  ' 1 


COMMBN.- 


INDEX 
dnsib.TiA^ 


1 


^Infhric  Rttibatiii*  dei  cftiidcioe  vnicpiqtFrn  opera 
Joriirudcccvli5prorpcetacenipoiiF.me(iz.(o.i4&fk:antefi. 
loftma  vcnras  CDi  dicantur  refranonia  dei  VRldc/o.s>5.ra.i,poltptin*. 

JUdjndUd  eil  dcu5  a coHdbbus  ronc  creanonis/ppetne  namtpiac  infaUibiliiepit&j^^  Au!  ' 

Laudandus  deus  ab  hism(erionbus|tnbas  de  caui1s.fo.z4  i.rarme”. 

Laudandus  deus  ob  eius  ran(ilicaceni|creationeni  temm  6c  opera  miracuIol»fba4z£kipoftptin**  < 
Laudes  quibus  vritur  eccldia  funr  dimnitus  inlhrtitf]lb.  j&la.  i.pno*. 

CTLrproli  eniundanoIcgalis.fo.S9.fa.i.po(l  me".  i 

(Tu'uitic(mbusparsdcus.ro.zvi.fa.i>^ftme".  " ! 

ITLadiuiditiirin  rrcspa[res:moralcm;iadiaaletniSl^friinonlakmib.itf:c.fikUiiA  < 

Ux_diuinacuThebrfisdicatnfabaCiadoccndi.fo.i.razil  i 

Lcx'diainalimplunter  AcabfoiuteeftdupfeRlez  naroralisaelejtgratlfclb.  i 

Lex  dium.i  ad  rcmpusdarqdupjexilex  vetens  reftamenn  & lar  noni  teilamencLlb,  ^ 

Legis  dmtna:  bendicium  si  net^irasib.r4.fai.antc  me".&foerf4.fii,i.poft  me". 

Le^  fcnpra  inltrur^us  cil  homo  adeo  l^biliter.qoii  anrea  inlbueref  fom  rpaalira,IbpoActioR(oooC' 
Lex  dd  rclara  ad  credenda  vocaf  conreitanorrdaca  afit  ad  agenda  vocaf  laub.i  jz,hLza]ic*« 


iido^hzpofniA 


* 

Liber  vira;  quid.fo.ii7/a.i.'poftprii)".  ' i 

PLiuiathanaflerirurniagnirudinisqnatooringemmtenae/o.i7f.pdn*.  • " '> 

QT  nibdlcl^fcdcc  eft  vnica  diftio.Sr  nomen  dignitarisib.  1 S4.prin°.  ^ 

(UMalum  quomodo  inrelligarui]a  deo  & nobis/oerzd  A.  i.pofl 
Solum  malum  culpaccum  malodamnanonis  artema 
Mala  culpa;  cur  appdlenrur  ira;  deifo,i44i.ra.zpoll  mc5.- 

CTMan  qaidfoneuo.iovhM-ii' 

Man  appdiaturquandoqi  mcicum.fo.i ; ^prin*. 

IpManallchruirfm  naturapnmogenitusiofcplKfad  fm  benediaioaf  iacobpaefatnscftdqihiaiM». 
fo.iozfa.i.rae”. 

QTMarerubtum  alio  nominedicicurmaRcannc.fo.zzz&=anteine". 

M are  rubid  an  mnlris  vtisfqcrit  ab  bebips  rraie^/o.  1 29  Jajune*.Ac  fo.zzz£hzantt  mc^. 
CTMcndacium  eft  pnmum  inter  peccata  inrclleiaDs/o.70.fiL  i qsoft  ptin". 

C7M  eritum  iuftoram  pto  maxuna  fin  tone  cftex  dimna  gtatia|&  fm  quid  modiaun  a liboa  aAM» 


.€iitt7.fa.|{>oftprin..  .r 

remum  dercribitDr/b.izi 
Melias  pcaniiatut  filius  deilb/xzai 


i.fa.ijmtemc". 

Meliaspcardiatutfiliusdeilb/xzamteme".  : 

Melia;  viatoris diutnacuftodia  ab  omni  malo.pral.9iib.i5zA.i;). 
Meiiipcrfonaa5anemafo.Jt5.la.iJn^.  ' 

Mdias  agnofaf  deusa  rribus:«emuate)CKationem6dil&{mntabilicatdb.id7Arfo8pdn'% 
Mdiae  aduenta  gtiftia  fir  ventas  dei  roborata;  in  «temumio.  1 9 1 A.zanc*. 

CTMichol  techna  ad  femandum  dauidemfo.99i*.z.£. 

Mirencors&  mi&ratot  in  quo  dilIcfaatio.iSd.foa.poftptin”A&j;}7iiLzaiic*. 

Miieratonsptatmium/o.i8d.fo.z.poftme". 

bf  ifericotdue  dei  fuper  omnia  opm  dus^x^&jzpoft  me*. 

QTMontes  & colles  in  prima  rerum  difpbnnoneifflpctiodiuinofoaUb.i7iia.rpoftiDcP,; 
Monnum  &;  collium  raltatto  deferipra  pfal.  1 1 4Jion  eft  gaudii  fiad  nmnricfo  igy  fci  f ntr». 
Mundus  futurus  appeUaturfors  & hptraitas  chriftiibzx^a.z.£ 

Murariones  dexterae  exetUi  quacib.  I zofa.  I .ante  fi. 

<nn  JtiuUiae  per  bapn&nnm  eft  tx  dimna  lnftimtioneib.I4t£l.MDC^ 

Numerorum  cognitio  qmdfo.i  ip.faijnteme". 

€7  0WsJtionC0  veteris  teftamenn  quadraplioes.fo.7o.la.i.me*. 

Occultum  peccatum  eft  homini  ineuitabueib.3}.fo.i.poSmc".  .ti: 

Occulnpeecaei  venia  petendxlb, 

Opprobrii  timor  a amore  gloriae  narciturib,  1 97/a.z.poft  mcT. 

Orbes  aftraticut  vocentur  eiteniio:  vide  in  diiftioneceeli 

cr'^0fC^(9dictmcatquiaKiftitudinelcgisdecIinantib.i&zpoftpdii*. 

Peccatomm  via  quiiLlb. 

PeccavtmodooonlicfoptdiivjlpaiH^foBftiadco&ji^&ApoSoiA 


i 


GOMMEN. 


INDEX. 


J^ecntof  nia  gmtn  KenaalilTunasih  dcfi/tn  fdpfbiniae  ptoximomfa  i Axnuf. 

PcccarotniD  trea  generales  caDfkcfualioiexeniplun]  & doftrinaicu  antoiitas.  Ib. 
Pecx:andittcsgencralesniodi:mobiliteiifimiicai&-qDicte.lb. 

Peccaro  morcw  vefie  noBolfcndiCucnilideas.fo.S8iL:.R. 

Peccaram  vicatenoneftinfacaltatchominisib.i9S.fa.rprtn*< 

Peccatum  vutati  pdc,toto  corde  aqaiiendo  qo«c  dd  Tunt  6c  toro  corde  amando  fcfpra  dns.Ib. 
Peccaram  oe  vitanno  dl  in  facultate  hois.fcd  no  elt  ineuirabilucofoctudo  peccandi.fb.z04A.1A 
Peccatum  omne  ad  hoc  virandudl  vt  feraciur  lexdd|9c  non  ppta  timore  afcfo.zoz.pnn<>, 
peccatum  onginale  habetur  tx  pfal.f1.fo.S9ia.  i .anre  fi. 

Pecna  maxima  hominisdlipfum  dmlinqui  Gbiip(i/o.i  f8A.i.me% 

Pctidierantta  cft  dimnz  gratue  manos  fingala1e.fo.zo5.fa.  1 .anre  fi. 

CTPetfona  cupientis  vtmrtganmr  via;  fua:  ad  denm.pfat.  i i^xidonatio  piimoib.i94.fiizu 
Pctfona  uinocentis  pueri  fhidentis  ad  fdnandd  fe  mandam  fm  legem  dclilbrf>aoaJ^i95< 

Peribna  pciegnnanns  in  hoc  mundo.Ib.oAo.f/o.i^d. 

Pctfona  icruienas  mente  legt  deifcameantem  legi  pman.Ib.ofta41fo.19d.Aj:. 

Pctfona  cupientis  ingredi  viam  dd  exeqaendo'  mandata euis.lbx>^.5£ai97. 
Pctfonapracdicatonsvctbidd.Ib.ofto.d.fb.i9S.  - '■ 

Peifona  fperanns  in  deo.Ib.ofto.7.fo.  i9S.f%z. 

Pet(bnahabennsdebmvrpattem(uam.lb.ofto.S.fo.i94.  . - 

Perfbn  a iufh  iniullc  vezatilcapiemis  (cite  cur  a deo  vexetur.  Ibx>fto.9.fb.  i99.fikS. 
Pct(bnaiulfamiafieafHifti|capicniisfoperareafHiftiones.lbx>fto.io.fojoo. 

Petibna  viri  iafhielata  ad  dilatam  liberadonem.lb.bftojd.fb.zooA.z. 

PofonaaMofoentis  vitam  faamconfilletemobfetuationelcgis  dei.  Ib.oftaiz.fb.sat. 

Pcrfbna  umfientis  legi  dci  ranro  affedii  vt  in  ea  continneoccupetui.lb.ofto.i  ).fo.zoii3LX. 

Pctlbna  gradicnns  m via  pc(fn^onis.lbx>ftai4iazQZ. 

Pctfona  confhtiici  inter  dioinam  legdti  S;humanaram  legum  figmenta.Ib  ofto.  t5ib.zosGLZ. 
Pctfona  vacantis  totis  vinbns  ad  Cdutem  anima;  feraanefo  Iqgem  deilb.ofto.idib.zo). 
Perfonaficieiitis  ad  apcttinn  (enfum  dktmbram  doqaiotumrib.oao.i7.fbzo4. 

Pedbna  tantae  peifec^nis  vt  afH ifta non  (olam  conflans fir.fed  afHigatur  if  (e  affligentes  oblinifainC 
' Iegiadd.lb.ol^t&fozo4.fi. 

Pctfona  afCdue  vacantis  orationi  ac  contemplationi  ad  feroandum  legem  dci]ba>ftai9Azo5Az. 
Pctfona  oertanfis  adueifas  foltao^in  negocip  diainac  legis.Ib.ofto.soibzod. 

Pctfona  peifirftt  tilomnibas  opehbQsfois.lb.ofto:Zi.fb.zodia.z. 

Pctfona  agnofcentispptias  vires fic  \t  ex  hoc  tecutrar  ad defi a grada pr^aenience.Iboftozzibzo7.' 
C^Popaloram  nominelncdligunturiudKiib.).A.i.fi. 

Pottani  locus  antiqtus  crar  cdebemmuClocas  doitatis.fo.  idA.z.me*.A;fo.zo9Axante  md*. 
Pczdeftinatamm  remm  petenda  oratione  adimpletio.fb'.zz4.foz.E. 

Pnetentum  furoimr  qaando^  pro  futiiib  pioptet  cetnendmem  ptophedaeib.)A.i  jmtefi. 
^TPiacc^ta  decalogi  obligant  in  axcmum.fo.  I S5.A.s.pnn*. 

Pnec^ta  moralia  funftiKbta  iiiftiti,lScdlirmanciir1egcdiaina.fo.idz.fazJiie*. 

Pnec^pra  moralia  ligant  omnes  gcnrcs  5c  habent  vim  totis  etiam  B a nuUo  rege  fbtnantor.Ib. 
Pnec^ta  c^monialia  & indidalia  ciant  inns  pofititfiCdmini  raoien^tefpcfta  populi  ifiadlb.' 
Pnecfpta  diurna  cur  etiam  appellenti^  tefomonia  dd.fb.194faz.me'. 

Ptarccpram  cfitiind  valde  tatumquodA  cur  dicaffinisolspf^onisibzoi/az.poftprin". 
l^opneria  faulls  Aibftb^:  cius  in  naioth  qa1d.fb.94  A.i.poft  me*. 

PtooidaiDK  diuioii  funt  oeseni  minimp  vnlitates  ex  qbufais  tebos  cdfbtgctesib.171  AaooII  mA 
Prouidentur  diuma;  fabfant  etiam  fortuita  & cafoafia.pfaLi  1 )fo.iS7. 

CrPfalmoram  nouaahcbr^  veriip  carfucntnecefrana.InptoaemioA.1. 

Pf^oram  haxnodh.vei(iocTitappaiearmanIa.Ib. 

Plalmoramalia;vetfioncsfantquaadtaDponicoiifarp.Ib.  ' : . im  /■, 

Caioflibetpralmivntcamatena.IbAz.  ' •'* 

InldiruliteralipfalmoramnoncxigcnrlaomtiimorAbetfitado.Ib.  ''''' 

Pfalmorammarcnacquatuorviisinaeftigatazlb. 

Pfalmifuerantfineor^necoUefti.Ib.  ^ r - , ■ 

PfalmommllbftptillbfalnbettituluHi.llsi.  /dniqi', 

Pfolmorum  omnium  aatoroftenditatdauid.Ib.  • - 

EDatracioim  pfalmoram  bido.In  finepiboa 
PfalitTi  hifov^  tutartodi  Imoohfia  vfitatifo.fAz.piin*.  ' 


i-':  xjci* 


COMMeN. 


INDEX. 


Pblmi  hilloriala  yn  condici  fiicrinc quando  res  gerebancnqan  poftea  oblata  oppoon><itaic.lb«  - 
Pupilla  CUI  dicatur  filifi  oculi.fo.:d.fa.  i .j>oft  me™. 

GT IftaltlliptOt  mundi  & redemptor  ilraelfvnus  atqi  idemib.zi  ;.&2.ptu*. 

tepeem  teftacdifpoflnones  necdlatutib.id4.fiLi.poftme*'. 

Regii  mmifhi  quales  die  dcbeanc/o.id4.fiL:. 

Regnumrhnlh  & dd  in  euangdio  annonciacam  ineoepicin  tefunedione  chiilli/o.ir9.fikxpiln*. 
Rc^  chnlh  duo  in  ina.alccnjm  in  rduirciflione  eius  quo  ad  acc^nonem  domimiraltofi  in  adMun 


ad  ludicium  quo  ad  accfpcionem  poflidrionis  ce^i  terrarum  fo.idiikiR 
Regnum  dci  regnum  omnium  mundomm.fo.zjyi^i.poftpnn"'. 

Regnum  decem  tnbuu  irracl cur  vocetur ephtaim/ie  rt^fidiianun  tnbuiiindaib.i}z£ki4Uilt& 
Rhamnus  arbor.ro^S.ra.z.me”. 

RcrmTcCtionis  chnlh  necdlitas.fo.  1 46J».z.pon  pon™. 

<r  ^accr^OtiUII  l chnlh  artemumib.  1 8 ^axance  6. 

Sacerdonum'  maichidsiccfuit  nobilius  facerdocio  legali  & toto  genere  hebtfotDm.Ib. 

Sacf a ccdclialhca  qiv}  lignihcanE  noie  portay  Ac  fontifi.fb.  i4q^.rpoii  mc"A  fb.  1 4f  .&  i.poS  mc% 
Saenhaa  tam  ludforam  q genrilmm  funt  per  chrilhim  abolrta!fb-z4Ja.z.me*. 

SacnHcia  legis  no  erant  grara  deo  fta  ferAc  ideo  tpe  mdie  mento  abroganda/o^yibiiauitenic!*» 
SactihciummcenigdenocionisAcextcm^  confdTionisetlpcrledeogratDm.lb. 

Inter  omnes  res  ezcenoies  ptopna  lactilicii  materia  dldiuina  oonfdTio  feu  lans.Ib. 
Sactihciadctel&fpiriCDmfcadimiicorfTaetnm  Acoonttirum.fo.9o/a.iJne*. 
lugefactificiuin  pto  quibus  beiicfiaisoi!ctebacoi.fb.io7.faJMaiicfL 

Sacnhcioi;  quactuotgenera:holocaulla(pTO  peccato|pacifiea|oblationcs  votnrpiaiop&xpiin*.' 
Tria  genera  ammalium  quadrupedum  oAetroantutrvaocinum;oointiiiilcapiiiumi.lb. 

CrSaiomon  fiimttur  quandoqi  appellanueib.  izo.hi.Z4Uitc  mc™. 

CrSanOusquid ronet-lb.izo.ptin  . 

Sandheas  Tonat  proprietate  diump  nacurp  ab  ol  potennalitatis  bnandida  libcrpJb.  i i Jkz{)oft  nuT* 
San(tt  qui  lintio.z4-fa.z.ante  me".  ’ 

GTSapienru  duplexcintdleaus  feu  fpcculaciuajAc  voluntatis  leu  aSeOiuaib.i  f i Jkzjnc*. 

Sapienti^  ver^prucipium  cimotdominiib.i8{ia.s.me*. 

Sapienciorefl  vetula  diligens  legem  dei  § immia  mandato^  ddquStfims  alias  &^i{ces£xaai.GkZ& 
5otu  difficile  ell  quippiam  duplicitet.fo.::d/a.i  .ante  fi. 

ft Sedechias  fuit  vicimus  rex  a progenie  danidis  v^  ad  mefiamib.  i49.fikzaintt  me™ . 

<r Septenarios  numerus fubinde adliCTificanda  vmuetficate inducifin taiptiMaJnjoy.priii* ' „ ... 
f Sionxltiplex;terte(lrisAcfplnrualis.fo.ii7.fa.i.me*. 

^on  cucdidturmoiufanftitatisdet.fb.^a.:fi 
Sion  moiuem  TanAitatis  diuin^cfielbb  rege  cfarillo  qnidlb. 

Jnfion  eleftom  dladeo  ccmpIumib.ziS.&.z.me*’. 

Sion  in  quem  Caifom  dicitor  locus  dioini  ciilnu  inamnom.Ib. 

GTSpes  quidfb.  1 9S.(a.:.ante  me". 

Spcsfimplaindeo  mclioi3quaaaiiv]i  confidentia  in  homine.fb.i9)ia. 

Spain  veibis  legis  dmuuefni^s.lb.ao^.prin'’. 

CT Spineus  vadmsi Ac  non  C]cdicns.lb.  i ) i .ante  fi. 

GTSucceflloorum  completio  eft  illorum  deficiendaib.ii9.fikiJi 


ijnc*. 


.nc  i 
I 

v«i^l 

vf 


i.polpdn".' 

. iopci6ciris.fo.iid.fiki4ififijicfo.zidA4jnc*< 

Superbi  obieftum  eft  ipfimirtccllior  q a congroit.Ib. 

Superbia  intcmajAc  cnema  quid.lb. 

Supcrbiacftiiiitiom  omnis  peccati  AcKginaomniumvicioniaLfb.izdiiuuui(eE 

Superbia  tener  pnmom  locum  inter  peccata  affieaiisib.7oia.i.pog  prin*.  t . ; 

Superbiacfthommiineiiicabilisib.);.fa.i4mttmc". 

Superbia ellpcllimom omnium  pec^otnm.lb.  r ' 

Superbia  cft  vicimnm  in  cmondanonefimii  deilb. 

Supeibip  cohibcndp  tano.fo.i  zd.fikrante  fi. 

Sopetbia  romitur  qncp  in  bona  partepro  magna exodlentiaib.szJa.iauitefl&foA4Eu:.pein*.  I 
GT ^nderefis  quid  Ac  a qno.fb.i  td.ra.z.ance  rne".  : 

<rxilbcm>iculunia  morfefaetumcurappellenircentoriam  deifoz:^i  J.  ' 

Tabernaculum  moyfi  cur  appellatam  tabcmanilnm  rrihinanhfrnthi^«.<rt,.my,T;i,T.p«ftmi^^ 


1 


COMMEN. 


INDBX< 


Tcmptuilonexillicniflfni  inftans/o.r:7.(a.i  mc*. 
TcttadletuincntioraqDisib.zzi/a.rpoltprin'*. 
Trlfamonia  dd  inccma  & eztcma  qai^^:ia.:^tenic”. 


■ i V .11 


Timorddquo  ad  adam  rcudcnn^cncaiain  in  patriaib.;sA.£fi. 

Timor  dduiffiar  ad  pofo^non  vcnuliy  panis  aiumufi>.i8{ia.2nK*i 
OrOcntomni  cau(k.fb.:z  I .fa.i.antt  me". 

Vencascurdicatutcdaciderhciauiis.lb- 

Veritatem  detciragaminallcRmporenid!aeib.i4:.fil,sjnc*. 

VidctepraAicequiilfb.t{.&zjinteme".  ‘ 

V ideRm  hotlibos  quuLfo-  )7.^.rpofl  pnn". 

Vucdominiomncs gratia  & vcriras/0.41  .fa.:.ante  fL 

Via;  domim  duobus  modis  intcIliganmr.fb.:=4.fa.£anR  me*. 

Via  dd  gradiendum  tnples  ordorperfciSoqEiproficicntiom  Sc  indpientiain£>.  1 94.fikz.1iK*. 

V u camisf  via  miqmtads/ via  pecran  Se  viafaUitatis  1dem.fo.19S.fa.ziL 
V la  deniionis  qnulfo.zz7.fkz.pofl  me". 

Virtutes  animi  comprehenduntur  in  nmotedd  Se  fpe  gratig  dus.fo.Z4o/a.i.pofime". 
ViCKhamana;brcnirasvndefirib.i50.fai.poftme"Afb.isi.fa.i. 

Vita  humana  eft  vt  fomnnsimuradonibus  mnlns  iiibieftaiSe  vcloaflimc  ac  bpemflime  Ctannensib. 
i5i/a.i.anreme".Sefiizk 

Vmbra  tetne  non  peitranfir  lunamib.  i 49.^  i.ante  fi. 

Voluntas  antecedens  Seconfdpens  quid^iS9iki.  antemc". 

(T5ciU0<f<»»iu<lciq<ii(Lfo.iiS/a.i.poftprui".  i 


Cfoaim  qu(  fand  p:o  ratiper  annocaia  flinif(t)(!fX> 

idfignifioct.fb.i4/a.z.pofl  me".rez.quemam  videbo. 
Adolcfoentia  non  habet  apudhebreosfingularc.fo.4i.&.z.mc*. 
Bcacicudo  caret  apudhebrrosfingufariib.i.fa.i.antefi. 
fcreos  non  nabet  iinc 


3adumapudhebreosnonnabetfingnlare/o.isia.i.anteme"<  * 

Oauidiin  titnJisprafmorum  quid(ignifieer.fo.5fa.i.antcfi. 

Danidi  pfalmus  qoid/o.)9ia.z.pnn*. 

Deos  in  veteri  tdhmento  ab  hebreis  fepiflimenominabacnrdominnsib.)ia.z.prin*. 

DiCdo  reddita  dodtrinaiappropnacur  apud  hebreos  ad  fignificandd  I^em  diuinafo.iikz.ante  fi.  ' 
Facies  apud  hebteos  caret  nn^Iarkfo.5.fa.i.antc  fLd*A  fo.Sik  i^fl  pnn". 

CH(3io  reddita  furor  Se  diftio  mdita  halquid  hcbieisfigniiiccntio  juqinn*. 

Giacta  fbnat  hebreis  virtutem  aoimi  qua  fumus  ^atuue  benefid. vnde  gratiofuslgtaniitebciicficns. 
fo.7fazzme*. 

Hdoiui  fignificat  hebreis  deum  Se  an^osib.i4A.zpoft  me". 

infiefaatores  Sgntfkanait  a propheta  ab  ado  mfpiciendi  eo  modo  quo  obleniatoics  infpiocre  nv 

^ tuntur/o.9.fa.z.antefi. 

Maie  rubram  iuzta  textum  hebreom  vocatur  mare  canne<fo.zzz.fa.Z4mte  me". 

[iiaio  tceldita  mendicus)fignifiat  pauperem  qui  fuit  diues/o.So.prin°> 

Midhtham  accipitur  quin^  mod1s.fo.z4ia.  i.me*. 

Dictio  reddita  in  modolationibosmtiailisp[al.qmdlIgnificctfo.S.fiLZ.potlmc". 

Nechilorh  qoidib.S.fa.zme*. 

OCtaiia  in  ntulis  pral.quidib.io.&.zme*. 

PaiTiapium  apud  hebrpos  fepe  iuagiturgenidiio.fb.9.fikzpoflprin". 

Pfidm  os  quidfo.  5/a.  i.ante  n 

Ptophetue  extdtndo  fadt  vt  feriptura  fppius  vtatur  pterito  pro  futuro.fo.  v.fa.z.an  fi.textn  efioenerant. 
Dictio  reddita  fpralo  in  mulds  loasfefl  bebras  dadui  carus.fb.io.fa.  i.me*. 
fVbi etiam aemciteqidiCtioneshcbr^reddic^aliquorin locis  CpcnloSextcmo  feof^IiS;  aeremi/ 
fonant  ad  vcibd  ffculoCfen  fipiUi^  vCp.  Rcdditf  funt autem  ffcolo  Se  aetcmo|co  <p  6c  oomunitex 
vtuntur  Se  inteipretantut  hebnei. 

Sdah  quid  (ignifiect  Se  quoties  in  pfaImistcpeiiatnrib.5.fa.ziL 
Separata  dei  quid . fb.  i S.prm«. 


Vmcenn  in  ntolis  praimorum  quid  fignifiect.fb.Sikzpoflme"in  tit*. 
Vita  carttapudhcioneosGngolailfo.z5.fiki.me*. 


CLEMENTI.VII.PONT.MAX. 

TKOMAS  DE  VIO  CAIET  ANV  S CAJL 
DINALIS  SANCTI  XISTI 
FELICITATEM. 


t Ntrr  omnes  (acne  fcriptutx  libros  beadUtme  pater/  pfalmi  quo  manme 
familiares  cuic^  aetati  eccleiix  fuerint  H efle  no  driTnanc,mirum  ^ minus 
1^  cogniti  ac  minus  intellcdti  perfeucrant.  Et  alios  quidem  facr(  Irg^  libroa 
[interdum  legimus,  alios  quotidie/ fed  tamen  certo  diei  temporeinterliw 
ilcrificii  folcnia  audimus»  pfalmis  uero  nulla  oino  diei  hora(ut  notfhimas 
nunc  pfalmodias  taceamus)eximitur.  Ad  bax,noui  SL  uetetis  teflamend  mylleria/muid 
multis  comencariisaperueructfoluspfaltaii  fenfusquemlfalem  uocant/nullicd  adhuc 
peruius,fed ablfrufustquu  faeomnes qui comentarios in  ilhid  ediderunt/myffacos tan 
tum  fenfus  attulerint.^  tamen  literalis,quo  aebrius  pfalmi  luuntur  in  ecdriia  udean 
tantut/eo  deberet efTe  lucidior  QC  aperrior.  Hinc  fatflum  eft  ut  ad  literam  interpretans 
di  non  minus  arduum  q nccenarium  flC  optatum  munus  ITm  aggedTusu^uod  tande  poli 
triennii  labores  non  uulgares  abfolui.  Qua  quidem  in  re  non  ita  mihi  arrogo/ut  putem 
rei  magnitudini  farisfadlum : fed  uideor  mihi/uiam  aliis  aperuilTe : 6C  eou(<^  progrelTua 
clTejUt  pofteris  animum  addiderim/uc  quod  ego  minus  potui  ipfi  fuppleant  OC  pficianr. 
quod  eo  libentius  fa<fhiros  puto/g»  uniuerfum  non  linropus  aggreliuriequo  forte  pote 
rant  deterreri.Tibi  autem  pater.B.hxc  in  primis  comentaria  debeturtqui  & prindpio 
ut  eadem  cuderem  /fifdulci  pollca  colloquio  uri  de  fucedTu  bene  fperarem  indtalhL  Aes 
dpeitaqrilla(qualiacun(pfunt)cumtexm  adhebraicam  uaicacemcalligacotflciudicu 
tui  limam  apollolicus  magiKaac  cenfor  exerce.  Foelix  uale. 


jLfber  pfalmomm  ad  li^rbum 

' q:  (^eb:co  verfo:uin:pcr  Xpomam  dc  yio 
Caietanum/fancri  ^ifti  cardiiiakiii 
ad  lireram  accuratifll/ 
mcenarrania. 

SuinO^  p(almo|E  libcfi  inzta  tfale  IciifS  qafitcacpiUeapooef ,oSpm  nnlUl 
apud  nos  hfi  tcitd  tale^lisci  (tu  otigid^[ia.Charp.  uppea  awpta  illa 
^ noie  bd  hietonymi  arctifaf  icerpcacide  tura  hcbraica  veritatqSc  coUan 
ra  ca  ^ drcflferf  noic-yoimprulA;  cu  ^tmor  aliis  raodcm  is  itcrpracionib* 
ez  hcbrpo  tmrHurr  adhihni  doos  ligua  hcbrn  fafesCalHf  hcbtpu|magi/' 
ftid  ligaeillt^altcif  difianu>:ii  pltirib^vocabulariis  ligac  lUi^:  8c  cora  me- 
Cengmngnificatides  diftionfi  licbrpay  1 ligna  nfa  lanna  vd  vulgarij&di 
getcligdanoncq  magis qdrarecdcmni  vifae^lKiplingala vctba  vocata- 
bd  hicToieopcanone  redod  ad  rftdnin  hcbrra  cemii  dc  verbo  ad  vcibDni4 
Erlic  cdflata  dl  nonailHi^c  interprarto  plaimo^de  vertio  ad  veibfi  c5To 
nas  reztui  hebcraa]uam  cnonere  Ihidnifm  Ccnriun  rancommd  bteralc. 

— : '^Uit  dt^  tia  labons  necdrirasiqa  nili  rezius  adiit  talis  l}lis  i i Ina  onginc^ 

U DO  tczmsciponifinili  dinmadoilial  ezponif  roxu  vt  icdtbs  e ab  illo  iter^CTTcftocego  <p  inter  ho» 
bboies  dioebaf  m thi  ab  icerpob^ubdlio  hcbraica  fonar  hoqfed  no  appet  libis  nili  mntef fhoc  aIcca.Rc/ 

tl Z n r.— _Z_A. A _ <■»_  -is 


^>ddeba  ^ ai»hrisaAuligniiicanonibas.n&Iitvobiscorpiilai(hs  no  appatenga  nScft  veltnoi 

«>oneie|tedicerpcatucerpcamini  mihi  Rcutucet.addiqaaasapafitorib*  cora  {teUtgeditcradtiatx 

ia  vt  iaoct  in  hebrfotSccocm  idinqiians  nobis  8e  hebins  cnraicdligcdi  rextli  lic  obfcufili  ego  no  icdkie 
lOialins  IteUiMSicqiauaui  vt  de  veibo  ad  veibd  texta  hfem  pfalt^i  ale  hnt  hebrpL  vtlna  afleent"  (im. 
CrSobrie  arlrdliK de dbo ad ibdigainoib* nome qdenoi redditu e.lcdndgen^gniaat  cafucafmiqa 
l^lee  hKeffimelituata  cdgmiiategtimaticpA  tato  IpolTibili^qaaco  hd>i0  caret  gne  nemro.  Vc^  qa 

Bcqneri^miiseihacpraltcno  vfiiscafasdd,cnraai  vtimargincannoran^lcafadcddiftio^  toa  cciai 

Biatau  e i alrcy  cafii/ob  lianada  cMraAione  voblNdetus  at  tedditus  c nderoinili  <p  qn  deos  vetus  i pia 
tali  niieto]igamca£C.£du  aut  diii^itetptatfi  ei  ndero  Ungulati  A i margine  anotanim’  i nueto  plurak  vt 
fcmyfteriu  ndlatcat|&  ettoris  oocalio  i Sgua  latina  ii5d£Q.n  at  nomedei  tetragramatdi  textu  hfj  cexm> 
iteipcacii  e deus  aut  dnsdiai  vd  i margine  diAiSe  tetragtamaed  vTnota  qtemarii  nlicti  irctlioean  ddigna/ 
bibvt  myflend palalic£t  I)  hebtei  cateat  noie  di  cSpaiatiao  q fapbtiuo  fir  circfiloqnaf  illatga  tn  nos  h£/. 
B»’ilU,(i  qnip^acatmg  aut  fuplatmli  i hoc  textu  hebitnrinobis  clari’  ttdditd  a^m’vabu  vctbotqod 
nec  mutatio  c6fttaAi6is  iteraenut.(r I n verbis quom  vetbfi  verbo  reddidi qk  nfletus nfletoA pfona  p/ 
fiMp&  modusmd|&  tps  tptnili  Igenidiis  terminans  lo  qh  hnt  fubm  & pdicardihocepfonaagae&pa 
tictcqa  lann^mo  cata  tali  c5ltniftidc.Et  ppea  cdrulto  mutatio  fa  Aa  e i pcicipiii  pns  cafns  ablri . Vertil 
gfa-i  couotedo  dns  capnmnce  iion^tetptatd  e couettete  dno  captui  itate  liondic.af uaf  et  cfilignificacio  • 

ipiseiurdeppncipidtpispnas,8(cdgiuttascoftniAidis.|^^qaapadhcb^smodi  vobofciut  nhtres 

Odicana^jipaun^&ihiunu^^o  nullu  verbuioeiCi  B pfaltenooptanui  aut  (wigAim  modi.Qw  quoip. 
■pad  hebtf  os  nullfi  e tps  ptiii  nili  prm  pfeAu  Idicatiui  modi.io  nnIUi  vetbfi  pti  tpis  hichf  niffpri  pfeAi 
Uianui£c  qa  apd  hebr^s  nullue  pns  tps  nili  Ipatiui  raodiCA  hoc  i reenda  trii  pfona)atKninai/&  loco 
pntis  idicatiui  ^apifi  pnns  tpis.io  nulla  verbfi  pnris  tpis  hic  iucnif  nifi  impanui  i fccilda  pfona  tt  ifini 
tiui  m<^uEt(i  qiiqi  luenies  ifiAu verbfi  (iibftatiuu  pntis  tpisCrum|es)efi,fiimus(elh$|lut)(bto  no  te  poTica 
ab  icerpnb’vrpilna,idl  vt ptesitegrates  pnfi  pfeAfiivwbi  g^pfeconis  dbcofolatDsfamAlicde  aUis . tt 
qngp  ex  vi  ncfcio  culus  aduerbii  lignilicariin  terna  perfona  pnelains|dLEt  qa  carent  Irinis  Bc  patticv 
piis  futnn  tempotis.idco  nihil  horam  hic  inDenicnt.Et  Ii  qoandorp  oflfdides  in  participio  fimimm  pa& 
finomCputa  natendus^feito  iliud  lerponderc  non  participio  led  nomini  verbali  hebrpo. 

Qux  omnia  Ii  pradcnsleAorconlidmacns,fcies  pruno  omnem  exc9>nsadn^iis  AAkmem  cBlignl/ 
fiomtem  tempus  atra  hacc  GnCpcetinim  pieifiAnm  indicatinufbturam  indicaciuiiprplais  impetanui  in 
fcomdaj^fbnafplens  infinitioKSc  parneiptum  tam  pntis  q ptetin  tmns>x  offiana  eflie  inKtptcnim. 
Sdes  (ixado  cSlulam  oe  apud  tdi^Iteipracifies  qd  i textu  Imr^o  hcaf  i pto  & qd  i fututoiqd  idicatioe  te 


■gdalitecdu  iKtp^  atmoio  multa  mutata  fut.A  irerpranoes  no  mSftrat  q a qbw  mutata  fiit(&  q in 
'Cata  ititAafflc-DdintttegioiniiaDmnti)a  hanc  intetpcationciicliebcaicae  iingaf  paoptatitd  tiibui 


imn 

lea. 


1 


AVTORISIN  COMMEN.  PSAL  PR./EFATia 


SC7UIC  mpcac  nic:ac  icuo  cu  viiiucn<i  nac  oiugcna  uuu  lu^icq  nnlla  vna  iKiptario  pdt  rappIcrcAltdtf 
c fquocacio  diAionfi.SiitJi.ocsflcre  diiAi6cs  hebraic^  ^quoc^C^o  tic  vt  tcn‘’hcbrc’fctineat  foa  f opoca 
ooncqlibn  ickof  ratio  rcftriiAa  fic  ad  vna  (ignarionc  Si  m vera  cqnocano  credrda  uia  ronabilT’  e ^ 
nopp  (qaocanone  (ixi  ppateTione  cocigat  ta  varia  lignatio  iterpeata ! hebraica  liguaxju^modfi  i latu 
ligua  videni^at^s  noib^qnter  vocabula  naffem  ad  alia  figntficada.  Alt^  e Fitqns  latncolatio  cafod. 

fivr  t»  mfnmM>7ramr4ncnrM^m>/4lionarMrrri^f^(9nnMKi  iwfa 


flOC  nnt  UCUmiilMUi  OU  u-itu  >uwu^c6ngit  tata  irer^  %'anctas  irrcph^bilis:qa  i rd  vita 

R diAio  hebraica  capax  e ilk^&  alccti‘’<ignari5is,&tdetmiatae  ad  hac  & illa  cddtudione.Ci^dcri  ego 
Bga(  hebtee  pauptate  tata  obtice  a ipi’antlqcare.C6e.n.qDii  Iit  oib^artib'’  hfepriapia  ipledta,  par  i 
ytpnafennoisarsipfeilafuent.rH^dehebrfaligaaduic*pslfaKhcbrfa9avt  cognofcatab  oib’l}i) 
bS  nobis  daftpunteztushebr^ttdU  verem  fcnptuns,&defo|^  ad  hndti  textu  paium.t^c  de  litcra. 
licafenrom  adt  If alem  duo^ambo  toni  corcntancataltci;  mea  Rm.altt^  circa  mod^rctuate  opot 


vnd 


ipfa  vni*catici  rd.pbatcdis  vfas  fcribetifiiexpofntip  dioina 
luautiu.i».  ^ iioc  moaes  ppheta  ad  fcribmliipDt  hoi  congtuit  fetibere  vnu  cantiefi. 
qadtleroarevmtateniaterif  invnoeodecpcatico.F^Circa  modii  veio/mcmtnifle  deccnqiqneadmodS 
hd  docilis  nopare  exigit  certitudine  in  oibiis(1cd  in  mathematicis  certitudine  demonltraraiin  natutali/ 
bus  cettirudme  a firequetib’  naturf  opib’  coTuigctciin  moralib^vero  ex  cdgtuetib^redtc  toni^a  docilis 
nullus  exiget  hic  eoideteiolmo^  ceititudinfeled  admittet  cettitudinea  ootextu  ptili  coUirgetem.  _ 
tribue  Fuamiattnot  viis  mateiia  pfalmi  inqteda  c Prio  a titulo  plalmi  qn  titulus  materia  lignat  pfal 
miEthfcviarnlficetctlioespymiitales  hfentntulos.F’Sc3oexautotirate  facrpfaipmrf  inouottft& 
Vetbi  gfa.diis  matth.=»lices  phariTfis  qi  dauid  vocat  mefia  dnm|dtxit  das  dno  meo  fede  a dextris  meis, 
spuit  q>  p&lm*  ille  ad  Ifam  loqf  de  chfo.A  ppea  dara  eidemarena  pfalmi  illi’.ac  liede  lifibus-rTeitio  ot 
Rgula  aplica,^  vii  liint  piiapes  aplbf  pett^Se  paulus.Petms.naft.zafFcres  veiba  pfalmLi  d.&pbas  q>  nft 
de  fciTO  «iauid  liid  de  melia  illa  duit,vtu  hac  tdncXqa  vaba  illa  no  veriHcanf  de  ipfo  dauid^&  hmcCfi^ 
polito  <p  eratpphajStpmiffus  erat  ei  meiias  Stc^Hert  <p  veiba  illa  ad  Ifam  dicit  de  chfo.Et  intius  ibide  amt 
pfalmfi.  I io.dmt  dns  diio  meoieadc  r6neCqa.Cn6  venficaf  de  dauide)ll«t  diiSfi  de  chfo.  Paulus  qnoqi 
aft.ij.pbat  veiba  plaLidalidaa  dauidedemdiaeaderdnaga.Cno  venficaf  de  ipfo^ui*.  Quofit  vta 
ho*  aplbat  vlii  regula  didicetim’iq>  ps  qlibet  dauidis  ea  de  ipo  dices  ^ de  eo  nd  venficanf  (led  de  chfD,itd 
ligaus  fitad  Ifam  de  raeiia.Et  pet  locfi  ab  oppofito, qlibet  dauidis  ^sin  prima pfona  ea  dices  de  ipfo  q cte 
«fometvenficanfiintdligednseftadlfamdeipro  daiiide.rQtwitocom^domatena  aedtextup^ 

mi.Vbi.n.dlibetaliaKdi«a«vu?tdeerit.hacmqtmoportctmattriapf^trQoonrcaphasvusrw 

fiim  ifale  inndhgauii&  exp^i  vtcup-Suppleant  qfo  ahi  defedfi  mefi.<Tlnttriineate  qoo^  nOT  tam  glo 
bm  q cdrinuanonis noroli apponere decteuiine adeo  horridos  oferflertonb-^exmsp^s  td 
■lihjl  Xequ^o  itacB  it^an  oia  dcclaradfi  occiunr  pl^os  difpfosfoiflc5c  coUc^s  fine  onie.CM 
K«^^re  liodc  hoc  c&icif  ex  notula  appefa  pfalmo.7Z.Cdc^ndiau  rufi  regi  da>liceteiinite  fnnt  ofo 

Les^idufiluifaiExeo.n.q.midripfalmidaDidispoftiUfiinueni5tOT.claieapM 

BSIM^iunaos  efle  rEt  fi  fiat  vis  in  vocabulo  ofonesmd  minus  ide  appetna  poft  lUfl  pfalmfi  inuenit 

SSniaqupfuntfcnptainl|emoyli  «epphctis  &pfalmisde  mt  Petrus  apoftolus  aft.i. appellam* 
librom  pfalmoram|dicens.feriptum  ell  in  libro  pCalmorum 


i 


tt-B  Bitta'  e-a-a-tt-e  IM  wn-r- 


PSALMVS  PJUMVS. 

men  n5  vtdiiiingoiF  cotra  pfalmii  foi  canticfi|'(d  vt  cSt  ofqnib^  jipticdiAu  & caricis  rumifCcOaF iple 
pfalmiis  CDi  appcb  cil  h^c  notula:qiii  coitac  ipfuni  canncu  ccliaic  & alios  pralmos,  & no  cc  infctiptS 
ofopis  noir/auc  llylu  ofonis  hfc  plu^  alios  plalnios.p'  Accedit  ad  hpc.ip  plalmi  multi  finc  tiruloipbfl 
toree  dautdis;\Tpacctdepralmo.z.aCt.4.ca.&'dcpralmo.95-adhebr4.(i’EidiCtisquoq<apparccinlio 
ad  aigomcncli  in  cottanii  ex  notans  aliis  innculispralmo^Ex  co.n.  <p  fcpcdii3a  notula  plalmd  iniim/ 


ITSapetcft  tn  magnd  aigumccucx  aocontatc.:.parali.:9.  Vbi  clare  narranf  duo  aarorcspralrao(;i 
mdX  Ac  alaph.pc^it(]i  cxchias  Acpnnapcsleuinsvc  laudaret  dominfi  retmonib^dauid  Ac  afaph  vtd£ 
Cts^^^Sedoocilian  cu  andi^  eddunone  pot.dtffangocdo  inter  matena  pfalmi  Ac  pialmil  ipraiA;  intdU 


gendo  (pmnlto)cpfalmo|ematcnas  minillrabatdaoidiaiaph  AcfiliicorcA:  alii  rphctx.daaidaatrot^ 
mabatcasfub forma  canci.Ipfe.nxgicgiuspraltes  in  attehacpitus.norolu  leuclatafibi  federrcticl.ita 
abisfin  pfalmos  icdigebatAc  ppea  ilbf  qbiu  faCta  ftiir  rcuclano  noibos  ifaipn  funt.Et  fic  coTonit  fctl 


pturg  attnbuetes  afaph  Ac  dauidi.p'R.oni  aut  cofcnranda  appet  hcc  cdoliano.a  eo  a in  eodc.:9.c(ai/ 
biC  ^ exediiaxAlhniit  quo^  Icuitas  1 domo  dfii  cfi  eymbalis  Ac  plalcrnis  Ac  cithans  »m  difponc  dauid 


Kgis  Ac  gad  videtis  Ac  nathan  pphctgifiqdc  dni  pc^ptu  fint  p mand  ppheta^  cius.  biincn.hf  <f  difpd 
otdmis  in  (blenitatc  diuint  cnltus  (lattita  a tege  daulde/fiiit  tendata  pphrns.ita  q>  pphctf  rpggttdiSd 


tegi  Acta  SatuebacSili  findF  mo  intelligendfi  e<l  de  mulnspfalmis.cp  illi  fuggerebat  matenasi  A.  damd 
cd^atplaimos.Et  Gcntmrpdfolemtans  cultas  dauidi  regi  vtauton  attnbuif,ira  Itberplalmo^eidf 


codcbatplalmos.ht  ucut  dilpololenicans  cultas  damdi  regi  vtauton  attnbmt,ira  Itberplalmo^adc 
annbaitf^Cdhistno&asihitcp  alias  pfalmosetFm  forma  in  hoc  libro  cdtineatnrqni  non  Iit  fdb 
nisadauidcvtfottceft  p(idmas.90.Cmrefugiam^mrcriptnsmoy(i.hocenun  non  tollit  quin  dauicf 


itantor  bbn  pfalmoqumodicum  fi(]tiidem  pro  nihilo  habetor. 


ORdo  in  quolibapl^mo  feruadus  hiceticprimii  ntalns  cfi  plalmi  materiatdeinde  (amarifi  pfal/ 

t “ ' • - - - - - - .... 


_ 'miipoflapcifonploquentes.Acdemu  in  panes  daas(.fpropofitiaa  matenpAcezcconaa^qmhr 
betdifiingaetntplalmas.  Animadoern  Gquidem  cfirneuilleautorcin  p(^ofmn|inpcinclpio  ctaof^ 
pfidmiptopoaerematenam  iUiusvelotai;^mcnciiTn  totius  pfalmi. 

<TVVLGATA  lEDITIQ.  C;PfaItnusptimus. 

Eacusuirquinonabucin  confilioimpiorumtSCra  aia  peccatorum 
non  (letit,At  in  cathedra  pcililenti^  non  fedic. 
SedinlegedhiuolantasdustSFinlegecius  racdicabff’die  ac  noAe* 
Et  erit  tanq  lignum  quod  plantatum  eft  fecus  decurfus  aqua^tquod 
fruilhim  fuum  dabit  in  tempore  fuo. 

Et  folia  eius  non  defluettdC  oia  qupcuncp  faciet  profperabuntur*  ' 


Non  (k  tmpii,non  licried  taoq  puluis  quem  proiicit  uentus  a fade  teiT(. 
Ideo  non  refurgunt  impii  in  iudidometp  peccatores  in  codiio  iufiorum. 
Q noniam  nouit  dominus  uiam  iuftorumtflt  iter  impiorum  peribit. 
CIVXTA  HEBR^VM.  .1. 


- T}  Earitudines  uiriquihonambulauItinconffliotmpioratflCmuiapec 
catorum  non  ftctit/K  in  fede  deriforum  non  fedit. 


dor 


Propheta. 

z Sed  in  doAina  domini  * uolutas  dustSC  in  doctrina  dos  meditabitur  die  ac  nodle.  * Nomm 
9 Et  oie  tanq  arbor  plantata  fuper  riuos  aquarum.qu^  frucffaim  fuum  dabit  in  tempore 

fuo:0t  frons  eius  non  arcfctt/fiC  omne  quod  fadetproEdet.  * 2«^ 

. qo«ni  ^ .-"i..-/» 

4.  Non  fic  impiided  ucre  tanq  gluma/  ^ propellet  ipfam  uentus« 
j Propterea  non  permancbiut  impii  in  iudido:A(  peccatores  in  congregatione  tuRoru. 

dt 

4 Qgoniam  nofixns  dominus'*uiamiuRotunuSCuiaimpiorumperibit. 

Italas  naIlus(ft.Matcna  pfalmi^vt  adecarfu  colligif  praImi>l!btitudo  tollo?  inocftfi.TefhC 
X enfpnmasveilicntos(pdcinocmbDsnaetat:noinl^nbas|UilUs qil^ciaimeditanf.Acbili 
pralpcntatf  ptofeqoif  pgteflas  praImi.EtaptcimnficanriooKmchoata  bamdinc  IbpiemoR  mfloK. 

CrSVMMARIVM  EST.  t ^ r’ 

Willdedinantisaaiaio.A(  adherentis  kgdni/bcantudodhcpipleqakkmhiccritian^atborplan 

CautJapplid.  a 


'K 


1 


V 
, t‘ 


p 

l 


4 

■s 


i 


PS\LMV5  PR1MV& 

tmto^aos  aquarii «tcimpii  vaotMggJpnupMptiKaaventainfbtDra  antno  vhaconcneitis 

inftisjaicdSbent  impu  in  ludicioiqaia  pdd&uuut  dos  luftos.impii  aatea  feipfis  paibnnt. 


r ^ — : — •••r—  *>^«^»vt.».i(M.u[a.c(ciaiius.onniaines  iflc vin leo botudo 

InocctfiiDfto^J^iaclc«obritadino^mmrt|i‘^^^^ 

0ilt  Non  adudi^ulieit,  W hwninc  a preaiori  (oii(;in  quo  mmsmentir^  vu  Mme  viga^ioni/ 

ficacvtvmnouintdIi8«hoimfra.lUmp^inqaarp«cftpmicb«atudin^^ 

Et  fie  ncc  mulia  cxdut^nec  homo  fm  patre  fenfitmajfed  fm  mmte  beatus  in  fpe  nponitnnfhmms 
cnamfni  hanc  panem  ptimo  beatus  in  te.  r i luuiu» 

|Bllinorii3mbulJUUinCOnfilk»iplOp.ImpiipptiedictmtoroesqmaHeanve!o^^ 

Idhpa^dpamc.naraqnapietasfitqufpfiacpatrifraltumoffici£l9ahibet.impietaspittatica- 

ttanajaffcftuquiderotosamtenonrtendetescottacadeftepatteautpamaaffidR^^ 

tes  in  p^to  monah  c«>rfhmdit;vtpote  mimicos  dci.r Ambnlaran  cdfiiio  implowefi  adho^ 

operanfmimpioqtconiilia  abducentia  a ccddh  patie  aut  patria. 

«I  in  Via  pacatop  non  ftcrit.  Peccawm  nofc  mtellige  oes  dfdmantes  a rtaitndinclegtsrfiue 
liue  naturalis  foiptfa>eceam.n.c6in]mefcmpttj  in  dedinanone  a leditudine  conrSmvn  & in  m 

rufal^usiraonftTa  dicunf pe^ta  natnrc&  in  artificulibus/ertores  dicnnf  peccata  artis-Ouo  fit  vt  m 
mota^nsCde  gbuslogmut^pecearoiesdicanf  qui  a reaitudinelcgisdcdinant.  Via  ita^pcccatoai 

£tinfcdeO<Tifopnofdtt.Appdlatioedenro¥hemgeeosgaintcri^^ 

opanns/imitatores  chn|\  aha  hmot  In  quoy  numero  funr  p^i  detidetes  eos  g l^ant  britudi^^ 

lhsphfSfitfciUigwfthacviradicent*fcfevrhffap.^hifc^ 


bono 


In  fiaf  m/3t  pdifi  inpiimfi.Et  gde  I deuipdpe  in  miis  eodefte  offaidetifi «'patre.ix^  vero  I feiDinl 

in  pftotibus  tutpes  feipfos  icddenb^adtib^inenabilib^.pam  afit  in  p«mfi;Idaifonb’B«mos  cotroJ/ 

ob^rVidefcaonesgciieralescaspiMq^CfuafionelcKlio/arolfiinvia/doarinafaiaotoritattifedfi 

Vd  et  fra  tres  aif  ptcs.f.fomite  ad  malfi/in  via,itdle(M  ptatfhcniin  c6fiIio,ItdI«Sfi  rpecuUtinCim  lixie; 
Acfi  diceterg  nec|mitate  fentafi/nec  cofilio  necdoanna  dedinauir  ad  malfi.^ide  tettio  tres  «new 
les  modos  (ea  ftatus  peecandi.£mobilV|in  hoc  <p  ambDlanitdinnitojm  eo  afletiRik  geteiin  eo  9 fahc. 
rVideqoano  cfigroe  tfkiere  fingula  finguhsidu  Ipiore  cofilifi  euitaf  no  ambulado/paere  viaenitaf  na 
ftando(&  fedes  ddufoqt  enitafno  lixlendoiga  mala  cOfilia  guis  cmtarenopofTimos  quin  audiamus  oi 
minofura  m dl  iOa  feg.  Per  vus  qnoqi  peccaroqi  n5  trafiteiipoiribile  nobis  efWed  in  via  pcccaeore  rfate 
Oiocifirmarefe^ctiminorinn  e.  Sedesdemuitnli^cognorcere  nos  oponerCvcaduerfus  hodcs&ho 
ftes  chrilb  c6futgamns;ied  in  eof  fede  federe  docedo  aut  dircedofpelTimiicft.f^  Vide  qoinn^ihil  ho« 


r 1 ' ^ «us/p^n 

boncotdinc  oratione  pgrediiga  malum  eft  ambularem  confilm  impioqt/peius  itare&cpdrimfiiedct& 
Ideo  tali  pgreffu  olum  ho^  negatiuofinnocentia  defcnpfir  a cnmine  quocii^ 

0cd  In l^xnina  ora  volutae  dlW-Secuda  mlhn^ps  viri  ilhoshicinapit^ctibLrVbi  Taro  femd 

pro  feraprq»di(Sio  hditaica  Intetpretata  dodhina)  vere  fignificat  do<;inn^qma  ad  docendfi 

flnnrlh#^ref5<aDDmDriafadltOnif^nHnrltTrinal#K>M/inA/4ie*iFi4e>w<«f4n».4A.  t. 


ad  obligandn  fed  ad  docendfi  humanfi  genus  a dimno  jxdlit  lumine 

irrtimir  arHnt  nnm/^raM^A  ■ a. 


laiviv.  >u  111«  pv^ptil  lUHS  liarUl^aQ  Uia  pCCDCa  ndCl/ipCll&  €0011(1/ 

ds-Scefido  pro  ea  lege  dni  qup  ad  tepos  data  a domino  cft.  Et  bfcdl  etia  dnpkxCks  vtt^  tdUmcntt 


PSALMVS  PRIMVS  ' 

fmDtaamo?fe&P»phetis.&la  f«ipta  noDittftamentifPffa^ollolos&enangdiftasadno^ 
SSd?Mrafp^tpnrc*ptadebaptilmo|denidiai^fleciim^  Itgetn  ttftamma 
foedabant  piaeaepta ceninoiualia  &c.proiUo tempore. rMoninitauton  prophift  non  inreto 
ft^volantaas.wtt.  nonfamns  boni  qnia  bonum  inreUoanm  habemos(faI  quia  bonam  ha 

^«v^nntarem.Et^avotantasnofhaadtoc vtK«a8e  eftkM 

BiDorerea  propheta  bonitatem  vin  ponit  in  confbrraltarevohmmls  ad  ^ domini . Et  hocj^ 
illa  ptsro^iao  ini  quum  diaratin  legcdomini  voluntas  aus.  Debet  enim  volunt^noUra 
S:mSSni|«e  non folum fub legeiquoniam (bb  lege  eft  velit  nolitiquu  fobi^dl  et^ 
inuita  domini. Sed  debet  eflein  lege  tanq  ai^s  inlege  «"«p^s  in  ^ 

defidei^ltang  gaudens  in  lege  de  qua  <fchdatun»c  demum  tanghbereregnlata  m .r^lantethoc 

ni  fedoporttrinlegedominimeditanno«e&  diehocel^in dommi volfita^ Iwbewfic 
q>  jk^nodenon^tut  meditatronedoarinf  diuin^rtXMiBus  omnibM  habes 

in  hac  vira^  a ftatn.Secundo  a contrariis  negansfibi  non  GcDeinde  radatur  eatto  ^i^ 
initium  arendi  quod  apparet  in  frondibus  arborum  quum  non 

anditansfignificatnmdSet  inchoatinum  arefcet.Tona  condit»  eftinftud^contmens  & pr^ 

r, cut vitis erpedatavtfeceretvuasO^t  labro^apud  ela.^ 
&ampore!^t?Smludaidhnnfhi<tosaborti^Qoattae^ 

omentiomihoceft  taro  premomm  ad&u«ns 

maroin  & fimilinmJntenit  enim  omnia  qo^fear  arbor  ad  protedhim  doocttvt  ex  h w inreuigM 
a>  ficnr  arbor  ifta  eft  beata  iter  aiborca^ita  vir  hic  eft  beatos  inter  homincsivyotc^  Ucet  naros  ui 

Sn^aST  in  mLio,plantatnseft  adeo  inlpintu  charitatisiuxta  nuos  afpmti^o  flamtira 
aonaiti  fointnaliom  gtadammjdiDUioromdoqaiomm  ac  facramentoruin/cxqnibas  alitur  & vege/ 

emd^snonefte&fto^^^^^ 


Ita  neganone  inrcuig»  ^ nwi 
rifonlms.'lte enim diffatntuClblicttqiimpii non 6c  iunthcutaiDot  taiiscui  iimius  eu  mmis^ 

rododnn^n  nequitia  hoiumivtdidtm  ad  ephc.4adeoa*nnatjpro^rapf^^^ 

fic  intdlig^  quJntum  dillat  impius  a inflo  compararo  a*on  radi«t?|froftnorfiipficientt  &cdfl 

SL  Mullira  a vento^ta  nunc  fotura  miferia  impiorom  defoibitur  a ntganonepetmanendi  iB 

CaktiuppfiO.  ■ 


PSALMVS  jj 

hocdiroflc  CTA^roprtrea(ad  hoc  toidic  ludiaom  conlirqtKnterintrodactDtniad  hoc  toichr pa/ 
w>ditcongre|attoraflDrDm.Vros  nqaidcm  dl  lucj.toannes  bapnftahocloq^ 
dl  aream  faam;&:  congregabit  n!^m 

«^''“‘1'fwline  induita  Jndnccrer,  piop^  qma 
bntrang gluma qurevmtDaqxjnitor.eontqacns  eftq,in  lodiaotangin  vmSanonc^i^DS/ 
inancbunc  impiit&limilirerin  congregatione  io(h>mm  tang  m congreeanone  innci  in  homnint 
non  pcrmawbunt  impii.  Vbi  dare  d^nbiturfimnl  luftoram  dedio  £k  impionim  reprobaao  Sw 

«at  antemfcnrentia^adiudicium  ftitmievitiejctilitfauatnr  (isaratio^itiiiomm^  impii^t 

Cuonum  nofccne  Dcmintie.  Vide  prodennam  ptophete. redit  adpdnapinm  ofalmi  rerf/ 
de^limul  tanonem  & reparationis  iofforam  abimPron^fam  aiS3K£SS 

wntra  wa  mltorom  deo  armbmtDiinolcens dominos  viam  inftoifi!  ^?h^^mq,  e iwioKM 

viaminftonim  ad cockftem patriam ;)eftlenno.De  qiw  apoftolos.iSiM^“^mT  r 
Bim  dci  ftat,babensfigm^um  hoc/cognouitdommusjo Ltao^E»  eo^^T^“pi^^ 

iWDitvlam  •“ftorare/ikviaimpiorurae*repenbirAt®impuneeiniadidod1fmmn^£^^^ 

n«mcongregaaoneurftemm^adccdeflemp^SjS*Sm^^^^ 

CVVLGATA  editio.  CPralmus  .H. 

Varefrcmuaunt  gcntcs:&popu]imcd;ratifuntinania£' 

Albtmi  nt  «g^ertf  & prindpes  conucncrunt  in  ununiadnerfia  6o^ 
minum  dC  aduerfus  cfarilWi  dus^ 

Dirumpamus  uincuJa  comm:«  proiidamus  a nobis  iugum  ipforum. 

QH‘‘’"°*«t>n‘«hsjmdcbitcos:&dominusfubfannabu 

T unc  loquetur  ad  cos  m ira  fua:«  m furore  fuo  conturbabit  cos. 

Ego  autem  conftitutus  fum  rex  ab  eo  fuper  flon  montem  famfhim  dus  tpredicaia 
prsecfptum  aus.  ^ 

Dominus  dixit  ad  mctfil  ius  meus  es  tu/ego  hodiegenui  te. 

Polblaamc:&dabotibigrateshfrcditatcmtua/«pofref^^^ 

Kcgcscosmmigafcrrca:a£unguasfiSgijbconfnngcseos. 

Et  nunc  reges  intel  ligite:  erudimini  qui  indicatis  terram. 
Seruitcdominoinrimorc:«cxuItatc  deumtremore. 

Apprehenite  AfdpLnam:nequandoirafcaturdoniinia/& percaris  de  mViufl^ 
tum  exarfentm  brem  ua  ausd)eariomncsquiconfiJuntinco, 


4 


/ 


PSALMVS  Ji; 

CIVXTA.HEBRiEVM. 

jjj  VarcconuencnItltgentcJ:6C^p^l^Ioq^ent^r^nane^ 

2 » •'opo*®*  Eroccruncfer^escarx/iSC  principej  confUiadfuoc  (unu]:rupa 

domiaum  * sTluperchnftuni  eiusr 

3 Reges  ai.  Dinunpanius  uincula  eoru:9e  proiidamus  a nobis  (unes  eorum . 

4 Propheta.  'Sedens  in  cedis  ridebictdominus  t deridebit  eost. 

f Tuncloqucturadeosiniadignationcfuardcinira  lua  terrebit  eos. 

4 Detu.  Et  ego  prf  fcd  r^em  meum:fiiper  iion  montem  fanclitatu  me(« 

‘ pamimU  ....  ^ 

7 Narraboad  pr^c^ptumMciiatulommus  duacadme.Voxddredtataamefta.  n 
liusmcus  tu/ego  hodie  genui  te. 

,8  Pofhila  a mc:S£  dabo  gentes  hereditatem  tuam/K  poirefitonem  tuam  terminos  terrae* 

. 9 Confir  ii^es  eos  in  uirga  ferrimt  uas  figuli  franges  eos. 

i*oPropheta.  Etnuncregesinteliigitetcalligaminiiudicesterre.  , 

IS  Seruicedomino*incimore:Sdeuminiintremore.  , 

•zOfoiIamini  filium , nequaudo  irarcctur  peribitis  uia.  quoniam  ardcbituelutpx# 

■bi*  «nuu  .... 

luni  furor  eius:  beadtudines  omnium  Iperanaumm  eo. 


) 


fMMII 


XImlBsiiallase(LA[itordas'fbirdaaid:vtdoininidilcipiili  aft.4. anedad  (iinOorancer. Dne 
qiufpmralanAopcros  panis  nolfaidaiuddixilh.qaaRfreinDeniatgentcs|a(  popab  medica/ 
ic  iiuaia:alhcenint  teges  ceme,pticipes  edueneme  m vnu  aduerfiis  dnm  Ac  adaenas  chfm  eios! 
CTMacetia  deqaanaaatp&tmashiqdaerminaneftpnmoaatonraieeorudc  difdpulom/quufub 
dancxonocnetonccnim  vcr  iq  cimcate  ifta  aduetfas  fanOam  pitcmro  tuu  uiim  qoem  vnxiiti|hen> 
des  & pdnus  pilatas  cam  g^bus  &popoIi.s  ilhieLDande  aacontace  paali  apfi  aCti5.ad  ptobadam 
ded  adimplere promidianem  fuam  leCilctrando  icfamiallegans  bone  plalmum  Bc  dicenns . Sicae  Sc  • 
in  plalma.Lrcapciim  ^filias  menses  cujego  hodiegenai  te>Bt  rarfns  ad  beb.i.ad  probandam  ebri/ 
fiam  ede  ihpra  angelos  inqaic.cut  aliquando  dudcangdaram,fibus  meas  es  ta/ego  bodic  gcnaitef 
E(1]Bibas  omnibus  coUaos  cam  bceta  pfalmi/habecar  maceriam  bams  pfalmi  Ole  cegnam  cbniht 
hoc  efi  cbndam  c&  veic  da  libam  datum  a deo  in  r^em  conos  mandi. 

CSVMMARIVM  EST. 

CTPrapbeta  inciodaac  mandam  inGirgentem  contra  fidem  mdipideamq^  ac  mdiam  dei  Bliam  o5 
tdbncuveritacemfidachnlfaan^cdi^demonatcgcs&pnnapcs  vtex 'amote  {bbeanciagam 
da  ac  mcfi(  |cu  meta  ^cemi  intencas)nim  tpc  beantiidinis  ^teme. 

UrPerfoti^  loqaaices  m hoc  ptabno  font  quacmonpiophctaireges  ac popob  limul/deas  Ac  chnflus. 

a^are-  Ouudif  p^bnas  illc  m partes  daascppoiin  ua  materif , Ac  execimua/ibi  tedes  in  ccdis.In 
ptopobnoDc  macenae  colbgc  quattuor pugnaccsircilicct getcsipopulosjtegesi  6c  pticipes.  duot 
hnpagnaros : fcibca  dominum  &cbnllum.qaactaor  pra^iararioncscicibcetconacnciancfconliba/ 
ti(ant|acxetaaclqlocucirancmane.dnoadqugconaenerunt;fcibcaaddmimpendam  vincula,  A( 
ptouciendum  a (e  fiincs  do  Ac  cbcilfa. 

Quameaulam  quxnc  bnalcmmon  ea  ratione  q>  propheta  nefdens  feu  dubitans  qu^ratifol  aigaen 
do  &damnaado:pooens  pa  hmnfmodi  voba  ance  papulocum  r^mc;  oculos  btd  enocem.figniii 
cans  pa  hoc  q>  foftra  pagnac  nuentes  contra  dominam  Ac  chniw  aas  agetcSimdi  fiqaide  m5  o5/ 
faenunos  argucR  lafimos  pugnate  cencances  contra  magnates . quate  pag.ias  contra  cam  conen 
quem  pneualcte  non  potes'  _ 

jConueiKrutQuaaisitet  te  dilTidaet  getes,in  hoc  rn  coaencrdt.Ec  vnnir  ppheca  pterito  pto  rato 
ro  ppeer  cemcadiiicm  prophaig.apad  quam  ica  (ime  certa  fimira  adi  dioicprfterua.Ec  boios 
le  memento  in  iimilibusmc  ffpc  opocccac  lepbcarc. 
l^ntCS- nationes  atra  l^m  molaicam. 

lEt  populriodeotu.  loqu&lT  tnsn(.  ObicAioes  ni  iadf  oqt  ni  gcnbii  edera  fide  chfi  inana  medro 
dicanUu  fm  (dpasiqa  cotra  vetiracc.tfi  fm  din%I:qa  potte  infen  no  prfualebunt  aduerfus  eam. 
/ErexouC  fe  rc^s  terr^.  Q,nancum  crecamc  (e  reges  tettf  contra  ficicm  chnfh  ( 1 nnornoa  maity/ 
nm  mulncodo  c^cur. 

lEt COfiU^ti  fUt)t fimul*  Mau  fblam  gentes  gcpoppliconucncpiinifed  etiam  ptindpc» 

^ Caicbliipp^.  * »** 


PPALMVS  - 

invnaincondaltonan  definitis  confiliiscoimint  .1 

0up  OOtntnu-  Materia  ooonns  & cofilu  fignifi«f  dns.5ic4i.in  veteri  tefto  ab  hcbi^ 
ylb  nucupabaf  dcns.Er  hoc  fufliaat femd  p tanp. Vere  no  fop  hamano  tegeaot  legni^cOTui 

imcrur.fcd  fop  den  verdidu  ad  hoc  nitebant  Vt  dois  no  heia  dns/led  qoa5  no  cata  hfis  tt«  hdanaat. 
Et  fuper  chfm  eiBs;icfum  vndfi  rpard5&  virtatBiiuta  vetbimi  petri  apfi  ad.io.&oko 
ptf  painapibus  foisiiuua  pfalnilL4f,Intclligitur  emm  chh  nomine  mdias|ab  vndione  qaa  rege* 
vnecbant  nofatos-Signater  adr  diaf  das.Ldrii:qa  fingnlanfrime  chfs  dl  dni  p gtana  vnionist^ona 
lis.Et  vere  adoeifus  chfm  pagnanit  mondDs.pnmo  ocadendo  ipramtA  poftea  pet^afdo  iplmn  in 
chfcipulis  ems.  Vnde  & iple  faojo^qaenti  diTcipalos  ait-fanle  laulcqnid  me  pctfcqueris'aA.9. 
^nvmpanuid  vniow  coai-  foUcetdra  & ch3h  cins.  Vox  hfccrcg^princip0;gctifi(&  popnlo*. 
vdDt  cocli^o  in  qna  pan  cdfilio  ex  inanibas  ronibus  c6oenerut.^^i  nota  ex  te^  populortaS 
Ihdio  hc coralia m chfm^aplJdhin  ^mta  fida  &rdigiois  cfafianp  vfcola  & fimestrana  fint^oe 
m humanoq:  IigammajioUena  libettare  humani  aLCTApte  adt  pfcqucdo  metaphora  vScnIowdi 
rft  «ges  & ppli-dirSpamus  vincula  & funes  pnciamus  a nobis/|)cul  pellamus  a nobisjab  ais  nfis; 
0rdcne  m crts.  Vox  iHa  pphetp  eft.&  hic  incipit  pars  exeeutraa  tali  ordine.  Pnmo  tradtamr  illa 

Earaculajguare  &c.recundo  illa  fnp  dominii/ibi  & egoacmo  illa  fuper  ehfm;ibt  dAs  dixit-quano  il/ 
linges  &cibt  & nfJc  reges.^Circa  litera  aduerte  q>  didioncs  hcbraic^  fonat  pamipcdeic  1«  drfurf 
do  in  lotd  fen  nlomrquod  interpretes  varus  noibus  explicat.Scd  pami  refe : quonia  metaphorice 
aniimunf:dco.n.nihil horam  cduenit nifi  metaphorice. Vbi  aduette in  holbus  pugnacibus aduet/ 
ms  chh  rcgnfi  duo  iucnlnifnlicct  offelam  dei  Sc  conatd  fai  pugna  cotta  ipm.Et  inita  hec  duo  duas 
dd  *fpones  ppheta  indudt.Refpeftu  quidc  pngnf  fle  conatus  paraipenlionerqna  dcfcnbit  perme  * 

raphoniaCtnsri^diaiimdcnduEcpnlchrecaufasiinftonisapponitduasexpaite  dd.alcetaexlo  • 

oojdicf  s ledens  (oi  habitans  in  cadis.5iqnis  enim  cocta  fole  aut  luna  pugnaret,  itndendus  merito 
^timulto  aute  magis  iindendi  indncunf  reges  &populi(contta  habitantem  m codis  pugnantes.' 
Alteram  a imaintatep^risjdicens  Sc  dommus.n6  hotn  aut  iIIok  fixi  fimplictter  & abiblute  domi/ 
pnsiqn^gninac  dominus  vninctfbKlmdediliqdcm  mducuntadominon^tporefacte  &potete 
oia  impediie.  Vnde  Se  in  aChbns  apoftolorara  ca.4.oratcs  difdpuh  dicunt  q>  conuenenint  hciodes 
? gctibns  Se  populis  iliad  facete  que  manus  toa  Se  oonfiuiim  tuum  decteneranc 


idignati  indias|itemalediCh  in  igne  «ernum.  Altera  effete  in  dstqnu  i^hoc 
^inferia  vindicarina)pnnier  eos.Ec  vocaf  efferius  ifle  tenor  fai  cotmbatio  fea  ftnpefeiriio:  qSrvt 
diat  fa^.f.^vidctcs  impii  tcporciudiai  indinu  mefie  Sc  inftos(tnrbabnnf  &fhipcbfftin  fobitarione 
tafperaralalatisAc.i:3i»autdiafrancfliBnifkatq.noniIc(^oceftmprefentivita;fed  tunc  in  aha 

VHa  habitator  ^ vinduria  fadet.pTx  fiis  duobus  hes  a pphera  monl&atfi  q>  Sc  vane  & eff  rfamnQ, 

g)tio  co^ertt  getes  &cadoetfus  dnm  &£&  mento  fnilfc  oes  lepiefaefos/quaie  conenetfit  Sec. 

tego^eci-Jn  licera  ifJa;c6motataefta.70.pfonaloquesjiainhebipj  introduafdensloqnens 
a^iueiSeego pfen.70.  autem  incrodocdr mdiam  loquencem:& mutarunt aCbuam  in palTinam/eBo 
adr  conlhrutus  Ium  lex.pTraClaf  ita^  hic  illa  pamcnla^hp  dominu-dum  ittoduaf  dominus  alio/ 
qnes  mundii.atteftas  mfido  pugnati  cotta  chfm  tna  dechfoifahcet  q>  ipfe  dens  coftimit*  cura  ngd 
Se  «p  cofe  tuit  eum  fnp  oiaiae  q,  cofnmmararas  oino  eft  per  mefiam  pcaepta  euagdica.Primfi  hoidfi/ 
gninrac  dicend^&  ego  profeci  tege  meum  Adi  aperte  diceiec.non  hoicsfnd  iV&a/non  aliqua  oea/ 
ra  ca^ed  ego  piffecijconfhmi/orditns  fum,  lege/melia.mefi.Non  dixit  fm  cor  mefi/led  mefcvt  intdli 
gasdeilloipm  rege  loqui  qui  foluscll  rex  aus.ramob  gratiam  vnionis  petfonahs.tum  ob  tegni& 
tegiminis  proprietatem.  Solus  naqi  chfs  in  vniuerlb  regimine  fbo  qupfimt  ea  que  fblms  da  fnntrac 
gr  hoc  appdiaf  a deo  rex  meus:  vtpote  qua:  mea  fnntilblummodo  qneiens. 

ROh  fhonf c fctlfatie  mcf.  Attdlaf  deus  cofequfter  q.  colhtuit  tege  fnfi  Ihp  oia.n&n.didt  in 
lion/M  fnp  fionivt icdhgas  no  locfi  m quo  coftimit  efi  legfifed  locfi  fnbieCtfi  iegi.Et  ga  no  abfolute 
mcif  monte  fion/fcdapponif  fCifcaris  mep/igniHcaf  q>  de  mote  fion  quatenus  fanCtus  deofhoc 

eft  fiSificatusipH  ^>ft  loquif-Mons  autlion  fante  deo  eftpp  teplfidd  in  eo/pp  facrificia  deo  ibi 
oblataTO  l«8«ri  ‘oi  ^icabaf.  Vn  monte  fion  fCtirans  efle  fnb  rege  chfo.eft  dininiicultfi  dininara  le/ 
ge  rubeffe  legi  chfo:mxta  vetbfi  dni  in  euagelio  matth.ij.er  fabbari  dns  eft  fihns  iuHs.Et  p hoc  lefpo 
det  deus  indas  impt^aribus  chfm  q>  tollat  fabbatfi  fculcfi  templi  Se  cerimoniaha  vecens  teftame/ 
ti4go  inquit  dominos  pfea  tegem  meum  fupafion  montem  fantearismeac.mquo  induduncur 
omnia  legalia.  V ndc Se  ftatim  deeu^gdica  lege  adiongit  nanabo  flcc.Nec  vacat  myflerio  etia  fim/ 
plex  nominatio  montis  fioniquonia  hinc fignificaf  thronus  dauidis/qui  felem  regia  confhtnit  in 

tnontcfionrvtintdhgasdcmtfiafnperfoUodaiiidispiomiflblennoncmhnnch^eti.  _ 


PSAIMVS  .IL  <1 

l^arrabo-faianniindabo.ad  prcccpOint-Tangdicaudais  nmndo.vosqoidoncontta  mcOe 
chri<hiaipi^futis(&  otingocrcni^inipntc^taaiangclicsBqiiancuncun^  franansAepagne/ 
tufiuhiloininus  vdic  nolu  mundus  / nambo  (raannunciabopcr  chnftuni  ad  pt^c^niindiocdl 
promulgabo  «langdicam  k^em.naaaRenim  ad  praxracnmim  maniltftare  vim  prpcppti.  Etapte 
non  dinc imponam  pc^pmmjappona  iugfi  pc^pci.fcd  dixic  narrabo  ad  pc^comivt  non  pr^c^a 
unpofiaoCquae  Vdut  onerola  abicAa  di  a dicentibusfdinnnpamus  vmcula  connn  & proliciamus 
a nobis  iugiim  ipfo^^fed  manifcllatio  qua;  babdum  etl  lignificctnr.ciiagdica  pdicatio  dl  nariano 
no  hominis  fol  ddjad  pc^mm  falutifdum  humano  goicrL^Ann  nota  enangdica  pcppta  narrari 
non  ab  homme  led  a deo:vr  no  puta  mtmdus  pcfpta  tidd  & de  bapnimo  8c  cuchaiilha  &c.dle  ad/ 
iiuietiones  humanas  anr  mandata  hotumfledddJoqmtiiieiudeas  in  prima  plbnafdiccns  narrabo. 
@omhllI0  Dqoit  ad  me-  Tractatur  illa  parncnla  (iipachnflu  das.IntrodadC  (iqde  chtilhis  ipfe  te 
fiific^  mundo  de  Tapib  triplice  ueritate.Cle  dk. vcf  deui  fc  cflc  vcf  dnm  fupa  o«s  hoics|Sc  ie  ee  iudi 
cem  vninerlbtti.itatamciphaccolafatrtnrGehabcte  adeo. Circa  attdl^onc  anteddtatis  eius 
plura  fimt  mjriktia  § vetba.fl(  nili  vtdiCnlla  & proluis  (ictmombns  declarata  a factis  dodonbus  (a 
lemnsibngoe&t  opus  tradatu.A  quo  abUmcntes/nocandulSmatie  duximus  qiin  his  verbis  dni 
dixit  ad  me/duo  ligniHcantur.alietum  in  fupctficiehoc  dl  dns  locutus  ell  mihi.Altetfi  in  profundo 
laeensdioc  dl  dns  protulit  me  verbuulioae  ait  dl  profare  Veibum^t  fient  dioae  failibilto  dl  pro/ 

CoK  verbum  fenlibile,  ita  dicere  itdledualica  eft  pfetre  verbum  itdligibik.  Ita  ® vobfi  eft  ad  quod 
terminaf dicctdeftqtiodpducifpadddicedLEtrattiealigntficania  adinOaell  ^pofino  adita cp 
no  aitfdns  dixic  mihifp  quod  fignificaief  pfona  difi  audies  dnm  diocncQfai  ait  dns  dim  ad  mefpro 


— x.qnod  falica  nollra  intelligctia  formamus  m nobistquod  i — _ , 

fifl^quod  intdligif  & no  intelligir.  Verbn  ant  dimnfi  demoftrarum  p pnome  me)cx  hoc  ipfo  ligni/ 
licaf  p fe  fublilles  Sc  icdiigcs  dnm  dicence.p' Adoote  quoqi  q>  petfona  mdip  q irtoduaf  alloqua  mll 
du  recitando  ea  qu^  haba  a deo/eil  f m ventate  dua^  namta^^uinf  falica  Sc  hnmanp.&  fm  diui/ 
nS  natura  termmac  ilhid  dicere  lates  in  pfondo  hmus  litcrp  diis  duit  ad  mqfud  dicere  cetmmauit  ad 
mef  m adr  humana  natuid  Ktminac  alte^  dicere  qd  in  fu^cie  intdligi£.na  Sc  ab  initio  coc^rionis 
chfiinvtcTDmfislocttcnsefldeus  aiacchiilbpvinonebataiiracpveibum  caro  foetum  ex  racaudi 
nic  ded  dicof  fibcfilins  meus  es  tu  £t  hoc  dicere  fupfiaali  vfus  vida  apollolas  ad  hcb.i.dices.cui  ali/ 
qnado<fixitangdofrfiIiusmensestD.Echocvtunf  legetes/ddsdixitmihLErhoc  n5  vacat  myflcriot 
qahmotdiceicdiomdndfold  didicere  lini  focere.a(  ideo  p hoc  ad  literamli^ificaf  Adeus  nofold 
vere  appdiauic  me  filium  led  dfccinpro  quanto  effcdcvt  ego  homo  eilcm  filius  dd.  dixit  enim  hoc 
^effecit mihi hominijro  mdiaes  fiUusmensnaturalisrationedininaenacut^.Simulfiquidcmfe/ 
cirdensfoid  fimm  die  hedem  & hoiem  dic  filium  fuumiqnado  verbum  carofoClum  dL 

mCDS  tu*  Vbi  nota  q>  in  ilhs  faifibilibns  filius  appdlaC  Ae  ell  qui  virali  aCtione  a viuente  ex 
Bpriafubllatiamfimilitndincppnfnatnrf vinespdudnseft.Erlicahf codiciones  in  fubllantiis 
^alibns  cieatis  iueniri  ndpoflintlA  pp  cerea  nulla  cani  habafilid  autpremC^a  nuliaeafcx  Ppria 
lubftattapotgenffare  libi  fimile>n  diurna  tn  natura  vetbdqd  a deo  dicif  dletvtteAe  pprie  hliust 
qm  vinex  pfona  diiSc  a viuete |x!ndE  ex  da  fubdatia  p vitalegenctationis  a«d  in  eade  nacnra|ica  (p 
a vi  fijf  pduClionis  dlfimilis  ^ucen.Et  pp  cerea  hmoi  pdodio  aCtiuelvocaf  generatiomalTioe  ve/ 
IO vocafnatiuitas.&pptereaadj>badafilianonem  verede  ppnqadinn^E  ^ genui te.hincaiim 
ndiblu  pfona  roefifdilnnguif  a pfona  pfis(ga  nullus  generat  fapmlAc  dinemras  pfonaip  (ignificaf 
P pnomina  ego  Sc  CKcdftaui.jmomina  hcc ^onas  dcmdllrareXed  ft  lignificaf  dillini^o  illius  Ae  a 
Ibdfimfto  Sc  ab  vniueifis  ctcaturisiga  na  ipdsfenftus  e genitus  a deo , nec  creaturp  funt^ppne  lo^n 
ao  genitf  a deolfed  foafimxta  lUuddixK  Ac  fada  funcAc  p ipm  oia  foCta  funt.Pa  hoc  ago  q>  dicitur 
filius  meus(natnralis  filius  fignificacur.Ac  ppea  probaf  vera  natntalitasrga  ego  hodie  genui  rc£t  vide 
g fubtilita  mqltiplapfecno  illius  generanonis  fignificaf.gfiatio  fiqde  illa  quatenus  fpflalis  Ac  intd/ 
Icctuahs  fignificaf  p diceteid/is  dixit:l{tenus  vero  naturalis  acfubllanalis  fignificaf  p generare)^  ge 


i.ego  hodie  genui  tejfignificatip  n6  heriOioc  e i ptoXed  hodie;hoc  e in  fttt 

nitate  nefeioe  ptentfi  aut  fiitu^  igcnm  trjpfea  generanone  cuLQpomut  aure  mifccie  genui  cnm  ho 
dicqa  g apud  nos  (bnt  generationes  fi  funt  i pnti  nofunt  adhuc  pfcCtf  ,Ae  fi  funtpfcftf  n6  funt  pfttes 
ftd  pmrc.chfi  aiicfilii  da  natiuiras  efetnp  pfata  AefemppfisiAcppea  fiOTifica^  genui  hodic  Dite 
Ae  ergo  ifida  mdias  mlido  meditati  inania  de  ipfius  ddtateiq»  non  Idpfum  fecit  denmfq>  nShoiuni 
Miniones  focifit  ipfum  defi,kd  q>  dns  duit  ad  mqfilius  mens  naturabs  es  tu  ga  ^ hodkgenili  te. 
SMlUld  fl  niA  ' vciba  dd  ad  Iqnairac  difpdoc  dioiiu  dc  dnio  tuo  lup  getea  Ae  vay 

flairr-fnppfaL  a Oli 


PSAIMVS  .II.'  j 

nniiini  oibe.Et  p pennone  foi  pofhilationc  irdiige  oratione  & mentam  chfi  Fm<p  ho.  Ira  (p  dlcete 
polhila  a meje  Acere  otatioc  & mento  oBippalDonis  &£tecurtc  ad  me.  Vbi  c^dera  diuinepoidene 
ordincq;  licet  pdefhnaucnt  ab  f temo  dat^fe  chfo  getes.vnlt  tn  rogari  ab  iplb  cfafo/  vulr  vt  chfs  p 
obediraa  Sc  palTione  afc.aflcqnaf  dnmm  genum.Eti6elhga  deus  valt  per  media  congmadifponm 
& condaccrc  res  ad  finem.Et  ad  literam  chfs  hocadtmpleoiti&;  roganA)  pane  vt  'danficaitt  ipm|  & 
obedicndovfiy  admonera.ppttrquodmqmtapoftolnsadphil.tdeas  eialtauir  illum.et  d^  tlh 
nomen  vt  in  nomme  icTu  omne  gma  fleOatur &c. 

£t  rabo  genteS-  Diof  pofhila  m prpknn  Sc  dabo  in  fbnmoivr  inrdligas  petitione  rpedate  ad  te/ 

•«■ve  «rt^  i^nrc  in  n/\e*  a«ne  krve  < - *%. ^ > t_. 


vr  itelhgas  ta  eos  ^ub  lege  lunt  mo)ii  g cos  q extra  lege  (imcrubicdos  efle  chnifo  a deo. 
i^freditat  j tud.  Duplex  infinuaf  mylKnli.Altem  fp^s  ad  dignitate gennri|q>  non  quolibet  fune 
da^chfofcd  cthmat^pmodi?h^irans.iraq>fanc.ercetpmhprcdicace  chhlicntppis  i&adftiic 
qa^  eletriis  in  hpreditarc  dei.-Acece  moyfe  deute.+.vos  tulit  diis  vt  hcietpopulu  hfieditanii.  Alte 
tfi  fpeiftas  ad  dignitate  chfi:  vt  no  vno  tm  moC  .Cp  oratione  & mentti^jed  alio  et  mafaute  hptediKi 
noigctes  heat  fubi«aas.eft.n.Cvt  ad  hdbr.i.dici£^c6lhmnis  a deo  hpres  voiuerfo^^Et  hoc  qu^itat  ^ 
tnilTisiga  appdlatns  clilins/n6  adoptiuus  fed  natutalis  ipfius  da.q>  fi  fflius)&  hf less vt  df  ad  gal.4. 
£t  polfcinonj?  tui  Licet  chfoTdiugenn  tonus  \ niueifi  dnium  collatu  fitCdiccteipfo  ma^.vlti. 
data  eft  mihi  ois  ptas  in  cedo  & in  tetta^ipollidrio  tamen  non  tunc  loi  pofica  confrirnda  tcliCta  eft. 
Et  poflcflionc  quide  codi  act^it  afccdedo  fup  oes  ojdosqwflcffione  vero  tonus  tenf  accepturus  eft 
veniens  in  ptarcad  luAcaduitnncenun  dabit  deus  ilJt  terminos  angolos/lateta/eofinestOTf  m pol/ 
feflionc  eios.5unt  afir  termini  tertp  onesfoceidenstaoftet  & reprentrio. 

JCofringeS  COS-  Iu  Ace  fc  inflitutit  efle  a deo  fabuigitiab  adione  paniriua  regu  & populomm  qui 
cducnenit  cotra  ctif.Ec  ludiciu  per  viigam  fitrea  apn  Arocfigntficaciquoniara  luxta  pfal.4f.vuga  re/ 
Rni  chrilh  eft  viiga  ditcChonis.vitga  autem  dircftionis  oportet  efle  inflexibilcmialioqiiin  quantum 
ncdcieturrranram  declinarer  a tecta  ditcttionc.Ec  proprerca  dicitur  virga  fcnlEt  figniiicacuradlicc 
ram  iuAciam  chnfti  inflcxibiJciqaia  nullum  malum  impunitum  telmquiriqnum  A omni  vcibo 


oaolo  rcAiicnn  Iimus  ranonem.naceigoexcellenfjfimarettituAne  qu^alcutur  animi  dettorii  a 

chrifto.hac  eadem  conterentur  maliipro  oibus  (iiis  culpis  poenas  Ai{un.mqaoniam  pronomen  eos 

dem6ftratrupcnasnofatos<'popnIosfalicer;regesAc.5idcoAiofignificaotarJ’nmo  nullius  cnlp« 

eomm  impunitaslpet  cofradionem  eorum  in  viiga  ferri  inflexibiIis.Sccnndo  facillima  facultas  pu/ 
nlendi  illosfpetfrattioncm  eorum  tang  vaforam  ctftcomm.Harc  fimt  qiue  deus  & dinl^  attcftan/ 
Cur  mundo  de  veritate  deitatis  chnfti  Aregni  cius. 

nfic  rC0C0-  Monet  ppheta  gcteslpopnlos/pnnapes  & teget  m prindpio  pfalroi  urodoftos , fed 
gentes  & populos  monaidos  cenfet  in  fnis  capitibus:*  ppeoea  lennone  Arigit  ad  teges  & iudices 
tanq  ad  capitaiquonia  alii  fcquunf  veftigia  maioriimDixetat  fupenus/tunc  loquemr  m ua  fua.&  p/ 
ptetea  contra  illud  tunqait.*nunqhoc  eft  in  piadcnn  vita  non  ptpcttandoriludtunc.intdiigitt/in/ 
eenuspenetrare/aftigamini/pafliones  animi  caftigate  vr  mcdligatis  moninonceuan^cam/fubii 
cite  vos  repiehenfionidimniverbi.iudioc$tetTe.  , „ 

deruite  tK>m ino-  Ad  nes  attus  vult  ppheta  teges  & iu  Aces  infteui  * intelJigere. Primus  eft  fenjite 
dno  in  riffloreApte  aut  monet dno  feniiendfitqift  dno  Atede  dtbcf  {miitus.Ec  l^initl  riteririn  ad 
ifigif  timoriceniustad  exdudedtii  fittionequa  mfidi  hmns  fapientrs  & pneipes  p cenmonia  colunr 
defi/no  itemo  nmore  dni  vRs  crigfns  fc  timeri  ab  hokiitixra  illud  maladi.i  Ji  dns  ego  fnm  vbi  eft  ti/ 
niormen.sfFtdnsineu3geliomacth.K>.nmetecu  qpoftqocaderic]habctpr§te  micrctemgchcnn» 
£t  ietamuil  tn  trnnote.  Lf  tma  m neceflmia  eft  q chanrasiquii  fine  ea  vita  Ijjfiabs  ndfic.Et  huic  ad 
ionglf  CFrmorpmoderaminc/nefirlftitiadiflbluta.  Vn&  paulus  quum  dixincrphiiip^bDsca.4r 


nam  animinec  Ictitia  cxduddtnmoicm. 

0fculamtni  filtii.  Qma  m pnnapio  pfalmi  propofiti  fimtduo(TriIicet  dns  & chfs  rius^*'  pofteq 
vtetqi  allocntns  eft  mndu.oofcqnrteT  nfic  ppheta  poftg  initauit  ad  feniicdu  dno/inuitat  ad  adoAA» 
fen  ofculandom  raefiam  filium.Ofcnlum  itaq»  filu  amons  fignom/mamfdfte  fignificar  impendcndd 
amorem  filio  dd  communicanti  m natura  cum  genere  humano.  , 

IRc  quido  BTafcrtur.  Afllgnar  ppheta  ronc  fuf  moniOois  m ex  meto  ptem^  danarionis.tu  ex  fpe 
rtemc  batudmis.Circa  metii  dananonis  tangif  pnmo  tcpus/dicedo  nequado  irafcef.Pcricnltil  ir»p 
defcribif  dananonis  ptpe  qnirafceffiliusihoc^qniuftitiam  vinAcariuamexemebic.quod  fit  in 
morte  vnmlaiinl*  reprobi J^dcnbuvt  demctitum/ibbmngmdo  ptiibiQs  yja^ais  fiqtiideui 


PSALMV5  .hl. 

cnopos  pro  vu  ad  ccdedcni  pama  cdcdSim  cft  humano  genoi. Vnde  Sc  viatores  vocamur. & dcAi 
VTcnccs  huius  vif  jbnBcio  laluanf  hac  via  i reprobi  aik  benehcinin  huius  vip  contemnentcsihac  via 
poouicdam  in  hne  cius  in  ftemo  le  inueniunc  intenm.& propccrea  hicdiatur periculum  cl}!:  cp  qn 
cnr  reoipus  it9  reges  penbunt  viaihoc  cft  demento  vip. 

Itoniam  ardebtt- Affirmat  propheta  fntnmmqncp^  paulo  poftvtfiirordifi  ardeatmeputemc 
valde  diftare  Ulud  qd  irafceC.ppeaui.dicit  qifi  ardebit  ^ror  eius^metaphonca  locutio  cft>d  nmiUca 
^nem  ardentis  luftina  aus  cxercebit-fic  hoc  vdut  parum.  Quod  fi  remaf  ad  tps  ludia t vniucilalis, 
appellatur  totum  tempus  vclut  parum  tefiieiftu  ptemiratisdicnt  Oc  in  apoc-dia  tunoportet  Seri  cito. 
Si  vero  referatur  ad  fingulorum  repcobonmi  puninoncs.vete  valde  pani  cft  t vtpote  exiguum  tepus 
virp  vniuscaiur(]i.Haec  de  metu  poenp.  De  fpe  autem  beatitudinis  Tubiungitur. 

]&eatltudine0  omnnun  fperantuun  in  eo.  Nec  almd  determmaf  tps  beati  n^nis : quia  vnd  9e 
idem  di  tpsyindictp  reprobo^  hr  beatitudinis  deCto^  tunc  bean  in  re  omnesCnuUo  ezi^to)  (pe/ 
cantes  m eo  in  hac  vita.Ec  fic  ance  oculos  negu  arprm^um  ac  mddi  propofuic  propheta  Se  poenas 
& pmia  fiitnrp  vicptnihil  aliud  labons  apponens  ad  aO^uendam  beatlcndinem  nifi  fpem  feu  Hda/ 
Ciam  in  chfo.hacc.n.fola  Se  (bffiac  Se  cxi^tur ad  euitanoncm  gehennp  Se  ad  afi^oendam  bcancudi/ 
ncmiquoniam  non  noftris  mentis  fed  fpe  lalni  fa£ti  fumus.  Beaacudines|erunt,omnium'nnllo  excp/ 
pto,({«anaom  in  eojfilio.In  pnmo  pf^o  duftnm  cft  quare  in  plurali  diat  bcatitudmes.  Amen. 

<rVVLGATA  EDITIO,  IpPfalmusdamdcufugerctafadeabfalofflufiu.Iir» 
Omine gd  multiplicati  funeq  aibulic  me  i muld  infurgnc  aduerfum  me. 
Muld  dicunt  aninip  mep.  non  e(l  Talus  ipft  in  deo  dus. 
TuautemdomineruTcfptormcuscsr^oriameadf  exaltas  caputmeu* 
V oce  mea  ad  dominum  damauitdC  exaudiuit  me  de  monte  fando  Tuo. ' 
E go  dormiui  6C  foporatus  Tum : 8C  exuiTexi,quia  dominus  fufcppit  me. 
N on  dmebo  milia  populi  dreuditis  metexurgedomine/faluum  nic  fac  deus  meus. 

uonia  tu  pacumlti  oes  aduerfances  mihi  line  caufatdences  peccatorum  contriuilUi 
Domini  dlfalustdCTuperpopulumtuunibencdidiotua.  , 

CTI YXTAHEBR^  VM.(J^Plalm9dauidi  i fugae  fuo  a fadcb^abfalo  filii  fui.III. 


i ~py3mine^g muldplicadfunt angufiatores md^ muld  mfurgenceslit 


0* 


X Muld  dicentes  aipmep.Voxniukorum. non  falusipfiindeot^dah. 

MU 

j Propheta  Et  tu  domine^  clypeos  pro  methonor  meus  SCcleuans  caput  meum. 

^ Voce meaaddommum‘*uocabo:Krefponiitmihidemoate(an(llitadsrup.Sc!ab. 

I 

7 


fOli 


8 


Ego  iacuiSUdomiiuiteuigilaui/quia  dominus^  liificntabic  me. 

Non  dmebo  a ravriadibus  popuUtqui  drcuquac^  pofid  funt  fupa  me. 

Surge  domine*/  (aluum  me  fac  ddis  meustquia  pacullifii  omnes  inimicos  meos  m)U( 
xilla/dentes  impiorum  confregifii.  ■ 

Domino  *falus  tfupcr  populum  tuum  bcuciidio  tua  .Sdah. 

Titulus  dLPlalmus  dauidi  ui  fugere  fuo  a (aciebus  ablalon  fihi  (ui.  pralmus  gnecu  nomen  eft  a 
cantu  di(ftu.&  indet  diOioni  (idiraic^  et  a cantado  dermaceiqua  lanne  dtamus  canticaEc  dt 
diaio  hpc  appropriata  oibus  hymnis  hnius  liba  na  appdlanf  plalmi  luc.  vlt.  qu^jcnpca  ^t  I lege 


moyfi  Se  prophetis  firplalmisde  me.a(  aa.i.petms  apliis  appdlathuc  libm  libnl  plalmo^Et  hoc  ha 
bcaf  pro  tegula  in  oQius  fequetibus  utulis  vbi  diccf  pralmus.pT3.iuid  eft  dtnui  cafns.Sc  ddignat  n» 
fold  aucotepfalmi.fcd  matena  inchoanqul  ptolcquif  fubuiiigendojn  fngaefuo  a faciebus  ablalon 
filii  liu.HiftiXtadara  eft  in  Gxudo  libro  rcgtip^DiciC  a faciebus  hcbraico  idtomatei  numero  plurali. 
aUitJi.lemp  in  hdir^  legi  i plurali  numero  faciesiqa  caret  numero  lingulan  hgc  diOioEt  hoc  fuffi/ 
dat  ftmd  pro  fempiqa  uifinines  hpc  dnftio  m hoc  Ubro  repetif.  Vnde  coftit  figmficanfaae,  Sc  non 
ellehiciolam  vim  in  plurali  numero:  fed  vctranOacio  reddat  nume^  nnmcro|trafo£t  plurali  ruicro.' 
CfMatenajplalmiex  atuloconftat.  eft  enim  gtatiarua.mo  dauidisaddeumpro  bendiaisfibi  coi/ 
latuupedccaaoneqaam  palliis  cft  ab  ablalon;  de  qua  fcobicut  diftalic.ni^.a  cajf.  vf^acii^ 


PSALMVS  .111. 

Etdlilkprimnsplalinashiftorialis.rVbiproregnIa  goioali  omnium  p&Imoram  hiftorialfam 
adume ; q»  quemadmodum  in  lurc  conduntur  leges  nxitaodo  rem  gcfiam  ab  aliquofnon  vi  les  illa 
gefta  hillong  comendeturiled  vr  a difpdne  quam  pnnceps  in  lUa  te  gefta  promulgat  habeatur  ludi 
aum  legiamd  de  ommbus  fimilibus,  ita  fpuslani^  ted^t  multas  tcs  grflac  a patribus  veteos  te/ 

flamcnninplalmospa modum dioui^laadis/nonvtfcianruriUficsgcftpCqnoniam  iam  fcnpte 
erant  in  libns  hiftonalibusrpura  in  gendi/eiodo/Ubns  regfi  «ec.)fed  ut  hincdrTcamus  qualiterrpm/ 
tnflancrus  raouit  luftom  aros  in  illis  rebus  ^siSt  qualiter  nos  m fimilibus  pofia  meditationes  af, 
reftufiynofitos  regulate  debemus.Itaq>inlim5ihijtonalibuspralmispafcit  fpintufianftusezlav 
Ib  bterali  ra  intelleClfi  g affoM  vacanti  dimnis  laudibus.fbtmar^  nolhos  abs  quafi  pbnaid  loquee 
tmm  per  ipfos  pfalmos.  hoc.n-iweranir  tedaOio  tef  gdltom  m pfolmos  quafi  in  cornus  iuns.  Et  (i 
mihi  non  credis, cerne  hoc  in  plalmo  mifetete  mei  deasrqm  hiftonalis  qufi  fitfut  ntulus  illius  tefta/ 

tut^cft  mfiequenflimovfaeedefijchnftiaiif,adfotitiadosrimilesaffirflnsinpeccatonbns  afft«i 
bus  quos  habuit  daaidpoftcomiflumadultenii  cumhomiadio.CTlnhoc  quoi^  primo  inter  hir 
Aonalcs  plalmo/occnmrqddetpei 
de  rebus  geftis  cpe  ipfios  dauid 

ftea.veibigranaaniflepralmii  ^ 

fnmendom  fOTthuncpfalmuC&ficdcfimilibus^an  poftg  naftnsSquietem~fi»rrt7'r^ 

& fic  de  fimihbns.Non  parui  autem  tefttt  vtrum  fecerirma  fi  ninc  quii  res  geiebanir  fiebat  pfaimus 
mulra  in  iftis  hiftonabbus  pfalmis  ptophenca  cotinenf  valde  digna  admiratione;  qrii  in  ipfis  defcn 


DOS  quos  habuerat  dauid  qfi  res  gerebatur,  h defaibiinnir  vt  future/ vr  fuperaentnie  illi 

miltatui/afleChii;gratiporanoni/tribolanoni/colloqaio/&:  huiuTmodi  quod  vefqme  traiitaf.rCredi 
^m  ego  hoc  fecundo  diau  ventan  innin.teftimoniii  phibente  facra  loiptnra  i pfalmo.iircilicet 
n . ? te  domine.Nam  ille  hillonalis  efhft;  multas  res  tpe  damdis  gefias  cantat  vxlbcuras.  & con/ 
lmq>ru]rra<ftD5TOlrfaAaomnuiIla;pr^crconKnraincaIce  dc  mdio. LcginiDs.n.Mtga2. dc lUo 
plalmo.Iocnmsenaatemdaniddominovctba  carmmishmus,  indiequaliberamtcfi  dominus  de 
marmoiunijnimicomfflluo^&demanofaal.  Vbtdarepaterq?poftnaetamquierem  nonafanle 
tm  led  ab  oibus  mitnios  fmsCaminoniosim^  ic.;)  fear  illii  pfalmum.  Vndcfir 

nm^deturdealiishillonalibuspralmis  infinuatum.Cumhocth  exponemus  nos  pfalmos  iftos 
adi  ^t  prophenn/ad  explicandos  affaans  8c  rucccfltis:ac  ad  cdmendandam  autontate  fpiiffanai. 
qui  lic  plalmos  fcnbi  voluit  qui  per  modum  laudis  condin  funt  r 

CSVMMARIVM  EST. 

CTDaaidinfugafua  ab  abfalon  valde  multiplicatos  hoftcsfuos  tam  opete  fvetbo  preponesdeo» 
ipfum  liberatorem  ptofitetor.ita  q.  damanti  refpondit/ucentem  eteat/a  areundan&us^uaiiiq 
obloquentespercafiitlSt  populum  bencdiiir. 

®Terl^a  loquois  in  toto  pfalmo  propheta  eli.redtans  vocem  multitudinis.  ' 

D0nitnc  <R  multvlicjti  (iint.Diiiidimr  plalmus  m patres  duas;  prepofitinj  materic&  txe/ 
cunuam/ibi  8c  tu  diie.  Propon  it  ante  dauid  cna.Primo  q>  valde  mulnplican  ftmt  hofies  fui  cd  '■ 
ab&lon.&  hoc  (ignificaf  dioendo.g  mulnplicati  funt  anguliatores  fen  tnbularoies  md . Et  hoc  fpee 
Aat  ad  id  quod  (nipcodl.Vmt^uncins  ad  dauid  dic^toto  corde  vnitictfusilrad  leqmtnt  abfalon. 
Spedat  fit  ad  cucnm  maiorem  g dixerat  nathan ; nam  nathan  fufcitandii  malu  contra  dauidem  dc 

domodanidisjnondetotadomoifradprfdixit.p'Secfidnmeftmulnrado  infurgennii  adbdlanta 

cotra  dauidem.  & hocfignificaf  dicedo.muln  inforgcntes  fup  me.  Et  fpedat  ad  id  quod  fcriptfi  tfhm 
abfalon  tranfiir  lordanc  fl;  oes  viti  ifrad  oi  eo.^Temum  eft  mulntudo  obloquenttii  fpaliter  contra' 
vitam  dauidisiqui  dicebit  q>  dens  no  faluebit  vitam  dauidis.Et  guis  ifta  mnlnmdo  non  fit  in  libto 
legum  fcnptafW  femd  dicens.ecce  pmunt  te  mala  qrii  virlimgninu  es . Be  achitophd  Acens/petfe/ 

qnar  hac  node  dauid  A;  pcutiameutplacuitqifenno  erus  abfalon &cnni:h$  mabribusnatu  ifrad) 

ex  verbis  rn  nathan  ad  dauidem/non  recedet  gladius  de  domo  tua  vfgi  in  fempircmfi  &E  mu  Ititudo' 
videns  inchoan  adimpletionem  vetbonim  nathan  ecce  ego  fnfeirabo  fup  te  malfi  de  domo  tua  fiie 
cile  credere  &dicere  potuit  q>  deus  no  (aluanet  dauidem  in  hacrfecutione.Et  hoc  fignificaf  diemda 
multi  dicentes  anime  me^/vitp  mep.non  ent  falus  ipfi  in  deo. 

^Sdah  J)idio  hate  hebraica  cftA  cnbiis  Tupra  liqitnaginta  vicibus  in  hoc  pTalteno  habetunnec  in- 
tota  facra  fcnptura  dibi  repentur  nifi  in  cantico  habbacuc.  Sc  ter  in  hoc  pfalmo  ponitur.  Eft  autem 
magna  dehacdi^dr  quanhoian  appofitafit  vt  fignificatiua  didio/ira  q>  fit  pars  textus  pfalmi  ficue 
cfte^  didioncs  fi^ificann^ffignificat.n.rempct7lra  ^temiratellni  efeuariotiRpp  quod  muln  incera 
piete  loco  felah  hnt  femp/alii  l fempitenWi)an  n5  teneaf  fignificatinqfed  vt  didio  offiaofa  ad  deno 

tandom  vdmnrationcm  vods  fen  mettl  aut  paulam  mcanm  aut  aligd^moL  Et  hac  viam  amploa- 


PSALMVS  .llt  6 

vidaUDt.70.  ddm  loco  Idah  habent  di^]lid^ln'gncco<  Hiero<in  q>iJlola  ad  marcdlam/improbac 
tanonwilitetoffidoin  hiuiu  di^onis  quantum  ad  qoodcnnqi  officiam  incermediam/cx  eo  q>  te 
poirnt  hxc  diAio  qaanckxf  in  hnep{almotnm.  Veram  ez  hoc  non  habetur  qum  poflit  habete offi/ 
Cium  quod  eoam  fmi  plalmoraro  congtaercpotcffipuracleuacioncm  vocix  vel  ptodoftonem-Hc/ 
btp  putant  diCtaonem  efle  offiaolanu  & habent  argomencfifqnta  non  leperirar  nifi  in  meths.Hanc 
. opuHonem  efgo  lequarA  proprttea  nuUibi  mentionem  amplius  faciam  huius  diCUonis  in  eomen/ 
'tanis:  i textu  autem  cutalwfemperhabenrabrofcnpcam.St  Inuenitem  ahquosrcientcsfcandeievi 
hebrpo  metra  pfalmof, facile  appaicret  ventas  an  duffio  hxc  Iit  pars  metn  an  nd:qa  ez  mefura  metri 
.jUbcDneRtnr.Si  vis  maltasopinides  videre, lege  epiftola  hietoad  maiceilaiqax  eft.64.  Hfc  de  liclah. 

( CT  fEt  dl  Domine-  Incipit  hic  pars  cxccutuia  tah  otdinc.Pnmo  traClarar  illa  pamcuia'dominc.  lixfi 
do  Ola  5 multiplicatiiibi  e^  lacui.temo  illajmuln  infuigentcsfibi  non  timcbo.qnarro  iUajmulri  di/ 
ccntcsjibi  quia  tu  percuiriffi.pTraCtatur  hic  lUa  pamcula  dominqpto  quanto  cra<3atnr  tccognitio 
".qaa  dauid  tccognofut  deum  affiiiHc (%i  in  hac  faa  vexatione. Explicar  afit  primo  opem  triplin  alia/ 
tam fibla deo dicensAra domine  dypeuspromqdefaidcndoneoocideterab  achitophelidommi 
fiqmdcm  nutu  dilTipacum  efl  conhiinm  achitophel  vtik  ad  occilionem  dauidis-  honor  mens;telh/ 
tuendo  me  in  tegnum;&  deuans  caput’ meum/quali  laccns  ez  cafu-Et  efl  oido  prfpolkrus . na  pnns 
Kiic  denario  iaoenns  prgfidio  illotum  qui  adiuueranr  dauidem  § redintegraflo  tegni.  pT^mde  ex/ 
pheat  modum  quo  hxc  tria  habcoQdioens.  Voce  meainon  alienqnon  racodorom.ad  dominuminS 
acUiomiiiem,vocabo.non  qi-ftarim  non  vocaneam ; Mquupetieoerabo  vocansfcz  intimo  cordis 
•iftdu  tecutrens.Hxc  vocatio  incdligitur  ad  Ureram'ricntiusdaaidis  ad  deum  indioatns  in  humi/ 


qua  petfcheta/ 

turam  felpondctivctbofiitnn  temporis  vtens-Hiceft  modus  ezpatte  dauidis.  pExpaite  autem  det 
fnbditra.u  idpondlt  mihifopeie  Sc  effeCiu  tnpUa  memorato,  non  de  'tabemaoilof  non  de  arca , led  ' 
ife  RianK  fan^ans  fufihoc  dldccodo  m quo  eft  fanCtitas  ciosi vd  de  odiiradinelanCtitaas  fu^Jn  3 
quo  rcooMofarar  magna  dei  dignatioi  vt  de  tanta  cdfiradine  dignatus  Iit  condefeendere  ad  rdpon 
dendumhoi  deiedo.  Vbi  nota  dmiiie  opis  cdetitatnn  defiraptam  ellepa  vocabo  In  fututo  Sc  mdit 
in  pc&hoc eft qrantedens  exaudit  & rucairritq  h?ex  cordeotans  cdpieat  damore  orationis  fue 
UCUi-Tracrararhic  illa  patticulafq  multiplicari  loncimgiiftatores  ma : explicando  fuccduim 
ta  lermone  metaphorico  ad  fimiliradinem  hob  iacentis|ddrmientis  Sepoft  vigilanos-Mulciplicatis 
i|oippc  cum  abfalon  conconentibiis  ad  angendu  dauiito  Sc  deiidcdn  illum  a regno , ftatim  dauid 


fcutPoftea  congregata  aliquanta  mulncudine  quali  eui^Ii 

(ubl^quiadominusfnllmcabicmc:rpcs.n.diainiauxuiipcrfatnram  fuftcnrarionem  ligniHcarar. 
URon  timdW-Traftatur  hic  iQa  patricidaimulti  infulgentes  fup  mededat^  fecuntate  ex  diuino 
concitam  auzilioiqaam  abfalon  di  exemra  iOad  venit  contra  dauide . Non  timdio  inqt  a myria/ 
dhbusCmynas  nnmeiii  lignificaedeoem  miDumimfriades  plura  dena  milia>hoc  eft  a multo  aerdtil 
■blalon-C quotai-dena  milia  fiiennt  non  eft  fcnpramiqonm  tn  feripeum  Iit  q>  faCla  eft  plaga  magna 
In  die  lUa  viginri  milid ^populi|ifiad,qm  arcfiquaqi  politi  funt  fu^  mqdauidcDefcnbSrar  circo/ 
qua9  hoftes.raoi  quia  totum  fbe  regnum  erat  contra  dauidem  .tum  quia  ezeratns  abfalon  venerat 
■d  hoc  vtnrcundaretcinitacem  in  qua  erat  dauid;  vtconfuluerat  culi  arachites.  Non  timebo  inqua 
Gitge  dominqhoccft  furgente  te  domine,  ad  auxilium  meum  immo  ad  faluandum  me : (iilnum  me 
fiardensmensipergraciara  raaffl.&  ita  euenir. 

0DtipcrCDlTUh.TraCtaf  hic  illa  pamculaimulri  dicentes  aic  mef  non  (alus  ipli  in  deo.TraCtarar 
adr  inoocedo  plaga  iftis  obloqnnbns  a deo  illatam  pro  rone  fxatis  iplius  damdisf&Cquod  plus  cft^ 
bcnedidionis  popah.Q,uia  mquit  tii  deos  ptrcoftilti  ois  inimicos  meos  maxilla,  peccaoerant  ilb  Io 
curione  qoK  fit  ore  in  quo  eft  maxilla  cum  dentibus,  ideo  in  maxilla  & dentibus  puniri  dcfcnbnn^ 
Et  per  has  poenas  intr^^  plaga  exercitus  abfalon.&poftillffum  dauidem  fnbiungi  perculfioncm 
abfalon  & raoramtquKMmul  ro  fuit  falutis  dauidis. Pccnf  fu^t  maxillaift  & dennumiram  ratione 
fbitatis  abfalon  cdtra  pfem  Sc  pfera  Rgni|tnm  toneobftralionisexenenraootrano:  vtficofum  ini/ 
Bueoram  tft  fentas  tum  hilCi  vana  nano  fen  imprccatio/percufla  confradaqi  defcnbarar.  ppea 

libi  dommofn6  hommi,attnbuttnr  fidas|damdis  cocta  illos  qui  dicebat  n&  falas  ipli  in  deo.  Sc  vitra 
lidutc  damdis,fap  populli  tuumiifrael.bcnedidtio  raajaffiiit  redintegraro  me  in  rc^um . Vel  depre/ 
earine  ac  optanue  pro  grariaramaCtionc  fubinngit.quia  percnflifti,  ideo  quaefo  nbi  domino  attri/ 
bnararfalnshabita/&el^)er  populum  benediCrio  tua  concefla.magnam  enim  benediAionem  con/ 
fxqtu  cfi populus  in  pioftrtfione  abfalon  & Ecdintegtationc  icgni.dauidisAtnqi. 


L.<  glc 


|Sco>iS 

nd 


PSALMVS  ’ -.1111. 

flrVVLGATA  EDITIO.  Victori  in  antias  pralmusdauid  .1111. 

V m inuoarem  mudiuit  me  deus  iultide  meenn  tribulatione  dilatalK 
mihi. 

Miferere  md:dC  exaudi  orationem  mam. 

Filii  hominum  ufquequo  graui  cordetut  quid  diliffds  uanitatem  S qu^ 
fids  mendacium^ 

^itote  qm mirifiauic dominus f(fbh fuu tdominusexaudietme qnu clamauero ad eS, 
Ira  feimini  Si  nolite  pcccarerqu^  dici  tis  in  cordibus  uefbis  /S(  in  cubilibus  uedris  cona 
pungimini. 

Sacrifia  te  facrifidum  iufhti{  Si  fperate  in  dnormuid  dicunt  quis  odedit  nobis  bona^ 
Signatum  ed  fuper  nos  lumen  uultus  cui  domine:dedidi  l^ddam  in  corde  meo. 

A fru(du  frumenri/uiniSiold  fui:mulripliad  funt. 

Jn  pacein  idiprum/dormiam  Si  requieTcam. 

Quoniam  tu  domine/fingularitcr  in  fpe  condituidi  me. 

^IVXTA  HEBR-iEVM.  |[^jncend  in  modulationibus  pOJtnus  dauidi  ^Ull* 

Pp  nIvM  T ^ “o^^rc  meo  rcfponde  mihi  deus  iudidf  me{/in  angudia  dilatare  fe^ 
opnen.  Jl^  eidi  mihirmifocre  mei  Siaudi  orationem  mam. 

I Filii  uiri  uf<^quo  honor  meus  ignoniinif  :diligetis  inanc/qufreds  mendadum  ? Sdah 
j Erct^ofdccquoniamfepararefedt  dominus  ^ gratiofumfibitdominus  t audietin 
uoaremco  ad  cum. 

4 Trcniitc6inonpeccate:didteincordcucdrofugcubiliuedro/S£acete,Sdah» 

5 SacTilicaceracriiidaiuditi(:Siddi(4addoaununt\ 

6 Multi  dicencesi^o  multorum,  qutiwlercfadec  nos  bonumiPropheca.'leua  fuper 

nos  lucem  fadernm  tuarum  domine  \ 

7 Dedidi  If titiam  in  corde  mcoia  tepore  frumentu  coji  S{  mudu  eoy  multipliaa  fune» 

^gottatn 

I n pace  fimuliacebo  Si  dormiam ; quia  tu  domine ‘‘folus  in  fccuriatc  t habitare 
des  me. 


TItnIusefl  Vincenti  in  modaladonibospfalmasdaiiidu  In  quo  aduertefandpio  fenipetfin 
ncnlis  multis  habenhanc  diChonemmcerpretacam  vinocntuquuinuenicnrb^  vincencif 
viiloniad  vicSonam  . amne  tanien  propne  ctfc  pamcipinm  | fciUcet  vincenn  . Et  ftnt  diiirff 


opiniones  quid  lignilicet  in  huuifmodi  titulis.  Alii  putant  ligniiicaie  modum  muiia  cantus  fo/ 

ni.f.ccrcanm  cum  conatu  mutuo  ad  fupetandum.Alii  putant  figniiicare  pi^dentcm  inifaumento 
inulico  vd  tali  fpcaa  cantus  autfoni:  vt  fcilicet denotetur prglidens  cui  aflignabatur  canneum  fie 
vel  fic  cancndum;fcu  tali  fono  mulico  fupponendumiiequentcrji.  iiuifalmotum  ntulis  fimile  in/ 
aaiimus.Et  videtur  ilfas  q>  fempa  prodens  illi  cantui  (ca  (bno  icu  infitemero/ddignetur.  P^Quod 
autem  dicitur in  modnlanonibus/nonintdbgas proprie  cspnmetedimonehmraicam  qu^hichft 
quoniam  dciUacftqufiho  an  fit  nomen  muiici  inlfaumcnti  an  Iit  nomen 'fpeaalis  modimufic^ 
CUIUS  genus  eft  modulatio.  Etquia  numen  pluralueft  hcbraica  didio,ideo  ponendo  genus  pn> 
fpeae  didum  eft  in  modulationibus.  Et  hoc  enam  fltdiClum  femd  pro  fempet  in  multis  ntulis  ui 
quibus  habetur  in  modulanonibns.C’Oauidi  cade  tanoe  qua  ui  nmlo  terni  plalmi.  Ex  nnib  igi£ 

mbcaturautorpIalmidauid:&impliatcligniiicacnrmatcna;dicendo  vmccnn  &dauidL 

CT  Vnde  atea  matenam  nota  dS;  hic  abqmd  datum  & abquid  inquitendu.  Claram  dl  q>  plalmta 
ifte  loquitur  de  dauide  tempore  perTecunonis  a iaulenam  conftat  q>  damd  fhic  antor  pfalmi(&  cp  at 
qua:  hic  dicuntur  non  exadunt  ipfum  fcd  de  ipfo  venticantunSc  q>  loquitur  dc  tempore  quo  bonoc 
aus  erat  in  ignominia  feu  confiinonovt  patet  in  fixundo  vcificulo.  vfquequo  honor  meus  ignoutu 
nifDopla  autem  tempus  inueninn  quo  honor dauidis  fuit  in  ignominiaifcibcet  tempus  poften/ 
Doms  wablaloi]/&  tempus  pcdccunoms  afaule.tquoagaKtorcguya  (timmo  honoicCqno. 


A 


PSALMVS 


pnbhoe  cantannn  eUgacnilit  damd  deocm‘iniIia  in  mibbns  fois  fa^ns  dlprofiigii5|habitatot 

rpdoncait  &ddcm  &cSed  inta  has  doas  pailiones  nfi  interdh  tp  lUa  qoa  paflits  dl  w ablalonjfbic 
mento  iniqutans  eiospoadalcmom  &homiadi(i:iftaafitalaalefiiitiDentoiulhtif &pnidcnnf 
ciDs.Et  qa  in  principio  plalmi  cx^  damd  meminit  iuifanc  (n^exdodif  ab  hoc p(^o  tps  pofcca 
Cionis  abfaion)  A:  leimqaif  incdligendd  pcrfccationls  aianlc . p^inqmitndu  aut  ttftat  ^ rpaliter 

^um  in  illa  pcdecntioe  hic  txam . C^oeran  adt  q>  damdhoitaf  viros  quos  aJloqmf  ad  iuftitia 
» fpem  in  deoj&  q>  tota  vt6  ezhottationia  fundaf  fup  hoc  q>  ipie  damd  cxaadicf  a deo  oaia  degit  efi 
deos  q)  deus  habitare  faoct  qixp  mlum  fccutti  in  paoe,  apparet  (p  no  alloqm£  hoitcs  Icd  eos  q/ 

boscum  caiilaerat  c6is:’aiioqn  vana  cfletcofolano  illoqcezfnt^  bonodamdis.  apparct-nin  pnn 

r-i L.I I_.ce. -.1 e J — J._  r. , -iqnos  alloquUOt 

factate  dauidis 

. , micz(inane(pdlciqadamdaDidis.&ppeaqofriitqmsnosfa/ 

aet  videte  bondlEt  licet  (mprura  no  metmncnt  alibi  talis  dubitandis  in  viris  q erant  cum  daoide, 
ooientanefi  tn  eft  iis  qua;  naiianf  in  fctiptuia  q>  habuennt  multi  eof  tale  dobid mam  quii  vidii^t 
damd  noluit  vn  opporamitatelibi  a deo  tradita  ocadedi  (acrirm  prequente  iplbm  in  i^lficaCdi/ 
cennbasiUisooccdi^dequalocDtnseftdoaunus  adtqe^ttadanbi  inimiditnuvcfadasdlicut 
placoent  in  oculis  tnis^  & (imiliter  quS  tdhrenc  us  q vol^t  laule  oendere  Cnam  ibidem /fciliccra., 
fcg.i4.rabmngif4c  confiegic  dauid  umos  ibos  fiumonibus  ilh^&  no  pm  ilir  eos  vt  cdToigcrct  i faul^ 
tonabileeft  vt  vin  bdlaootes  vKkmesdauidcm  nd  vTum  tSc  bdhcio  pt^lendi  fbp  inimicuidubita 
oenntqidaadniinqpetDeniMtadregniiiatburantesoccidendfifuiM  laulem omiHis  totfcnipulU 
damdis.P'E(l  ergo  m hteiani  matena  pfalmijexbottatio  damdis  ad  viros  liios  in  petlccunone  {aulis 
ad  apedandum  duunam  ptomiflkmtm'  vacando  interim  openbus  lulhs. 

CTSVMMARIVM  eSt. 

CTDsuidpfofngas  a facie  faoHsihottatar  (bos  vt  (dant  q*  deus  folos  qui  degit  di  audiet  caufam  ioe 
fhrif  CIOS  dcadimplebicpiDmidionem  foamiintcnm  tn  non  dubitent  | fed  vacent  ioftis  openbus  Se 
^idtnc  indeo  tacentesequia  non  a tempore  fed  a deo  ent  espcdacum  bonum. 
ipPerfonaioquens  propheta  cO|rcaransc)up(honem  ruoram. 

T 1R  V0iWeitW0K{)]«ndettlilI?i.Oiuiditnrp(almDS  in  partes  daas.-propolirioam  materi^/Arexee 
X amaam|ibimifcme.Proponun£  hic  tna.PtimamdeprKanDii|q)  deus  mdeatdanidiifDoCvt  ita 
dicam^vocarcrquod  nihtl  aimd  eft  diCto  q mc  vocante  tu  deos  rhdcasfc  eft  hpc  fupplicano 
fiducif/vt  audeat  dicere  deo  q>  quum  e^  voco  tn  indcas.Er(iccrintroducaf  petmocw  fupplicanois 
Ctnm  pro  rtuctentia  dminaitum  pro  libertate  dei  fempcrpeifeueianre  ad  iMendd&non  rndendu> 
intendit  tti  prophaa  per  hoc (ignificarc cenam  foa  (eimntate  q>  vocann  deus  rndebir.  P'SccandDin 
cftqoa(i  iulltlicano  canff  pt^n^fdiccndodensidhnf  mc^ador&ietnbotor.Et  (ignificatrpalitec 
per  hoc  q>  dens  (bit  A;  eft  caula  luihng  dauidis  ad  regndiqm  ipfe  viuit  eum  p (^udcm.&  limul  red/ 
mtur  ro  quate  deos  tftdebird  vocann:qoia.£eft  ador  Ac  letnbutor  lulhtif  cius.  ip(a.n.  r^o  vocantif 
fcmbutio  dhqih  rudere  da  eft  facctetimo  (atiffaooe  pcccnti-Sigiuficaf  quoqi  dens  tefts  luftinf  daul 
disccni  hoies  imputidiantmqfi^ieretmaMiadoetfas  (autem.  I' Tertium  eft  collatio  b^cii  in  czccn/ 
tioncfdicendo.in  angulha  mlatare  fecilh  mihLEt  lioct  polTit  vt  fonat  intclligi  m comemotaf  ptemfi 
bniianmCtDm  <b  de  angulha  pnuatpdomos  Ac  olBai  pafccdi  oues  in  Iatuam|»amip  mbunatus  mi 

litfi  o(ftn  Acmdignitategenchfegiienei:insc.t(lqidcangnihaob(;dionisalaiileplone$ereptnse(b 

fcilicet  ex  domo  michoIjAc  quando  cmdns  eft  in  modum  coronf  >nihi  tamen  videtur  ad  Iram  poni 
^tetita  pro  futuro  propter  ceinnidmcmpr(»heript  A;  (ignilicanq)  deus  dilatabit  diamplirudinein 
ptomilfi  regni  dando/quis  nunc  Iit  in  angulha  conlhtutuscvtpote  coardatos  apctibnanonibns  fatu 
lis.Itaq>omniaqng  proponontut  fpedant  ad  luifanam  caufg/ad  ceitam  det  rAionemiCt  cettam  exe/ 
cunonem  fbnm  icgni.’ 

VJftlblfiTCr&^IncipirhicparsarecnnDataliordinc.Primotradararilla  parnenia/in vocare  meof 
quantum  ad  iplam  vocanonem . fecundo  lUa/m  angulhafibi  filii  vuLtemo  ilia|rcl{>onde  mihi/ibi  & 
cognofette.  quarto  illa;infhtig  mcfibi  ticmice.qointo  illaidilatare  (ixilhfibi  multi  diccntes.nExpIi/ 
carar  itaip  vocatio  dd  propofita ; ^ non  vocabit  vanr.fed  vt  audiatur  oratio  foajhoc  eft  exaudiatur. 
& mifeieaf  dens  fni:  hoc e(t rclraet  ipfum  a mifetia  in  qua  eft.  Vbi  aducrtcqi  lic  lollam  foam  profe/ 
mirar  caufam  coram  deo/vt  ad  mircricordunn  confutat  dininam. 

ffUii  Vtn.  Ttadararhic  angulha  .dauidis/honefte  reprehendendo  viros  qui  erant  cum  eoi  ad  illos 
enim  conuemt  fermonem.Vnde  vocat  eos  honorabili  nomine/lilu  viti : hoc  eft  geniti  ex  vinliratn 
erant  enim  vin  fortes.Simili  liqoidem  moelai.ieg.i  6.  dauid  dixit  ad  abner.  nunquidnam  vir  ra  esf 
pnumane  autem  loquens  ad  eosimaniliftat  ocfednm  eorum  duplicem*  Altet  eft  diUgcteinano 
aUter  inqcirete  mendaaum . te  q>  harc  duo  petinierabont  in  eis  mncc  dauid  ctit  ignominiofe 
profugus  .Et  diligcK  quidem  inane/ Ggnihcat  apatte  dibgcnaamafficaum  tanqnam  inanem  t 


PSAIMVS 


pto  qnanto  alftoiini  habebant  fm  vacnnni  foe  q»  danid  fbtnms  tto  BcxJftjatnm  anttm 

wlicaror  q>  diligent  maneaJinefni«a,non  (mpetifcd  donec  honor  damdis  tOa  in  contnmelu£t 
quantum  ad  hoc  non  fignificatur  culpa.fcd  dilatio  (tnans.rinqnifitio  amem  mendacn^ad  dubitar 
noncm  quS  habebant  rtfertur.dubitabant  enim  & mqnitcbant  an  mendaanm  fututum  ala  an  no 
(k  dauid  obtineret  regnnm.Ef  hfclquifitio  fimiliter  duratura  diatur  donec  dauideflct  in  iDo  opptoe 
bno.r&adoeiteq>hfcveibapoflbntlegiaflettiDfcEttnncefHenrnsiiliiviri  donecegofum  inhac 
ignominia  vos  diligens  fine  fmftu|&  inquiteos  an  fit  mendacium  de  regno  meo  fumto . Pnt  qooqi 
|»i  reprchcnfioe.  Et  tunc  eft  fenfns  per  modum  irenogatiuum Jilii  viri  ddigtrisne  inane(&  qufieM 
mendmum  qnou(^  durabitTifc  mea  ignominia!  Vdfilii  viri  vf^uo  honor  meus^ocelt  r^i  fo 
tundent  ad  iMommiam  coram  vobis/dum  diligeris  inane  St  qufiw  mendaciam : ex  hocipi^.i^ 
p^euerabant  quftendo  an  eflet  medacium/at  affeCtum  habebant  fpe  vacuum,  honorem  damdis  in 
Ignominiam  vertebant-Et  per  hfcpatttangulha  damdis  non  folumranone  peiftcnnomsa  Cmle, 
I«1  ratione  eios  quod  patiebatur  ex  hniufmodi  dubitatione  St  afleCtn  fuoram. 

<Et  COSnofnfC.Traaatur  hic  illa  parncnla/irfponde  mihupto  quito  admonenf  di«i  viri  vt  cogno 
fcant  ^iiminos  audiet  clamorem  fuum.  Affert  autem  ad  hoc  rationem  ex  ^terita  eloftione  dunna 
qua  elegit  ipfum  in  regem  perfamuelemivtadininaeleaioneqna  muenerarhomii^  fm  corfufi, 
eognol^t  q»  dem  audiet  K refpondebit  damdi  vocann  eumirecutienti  ad  eomDicfdo  enim  fle  co/ 

gnofcitcihorranir  vt  affatibus fuis addant cogninonem.qifi dens perfamnekmfcparaiefecttgta/ 

rtofum  fibi . felplbm  fiquidem  vocat  gtatioftim  :'qaippe  qui  mifencordia  pluries  vfns  fiaerm  ver/ 
fus  faolem.Sibi  autem  C«o>licitinxta  verbum  dd  ad  lamuelem.ptouidi  mihi  regem  in  ffliis  ifai.MC 
gff.i6A  verbum  famueiis  ad  faolem  de damde-r-teg-ij^uffiuit  dominus  virum  fibi  fm  cor  fu&Er  a 
hac  dioina  repatarione  feu  eleftione  intelligirc  dominum  tefponfumm  mihtandire  fiquidem  dei|ca 
effcdfu  refponfionis  intdligitnr.  CJAdnerte  pradens  le«ot  femd  pro  fianpa : q»  di«io  hebraica  in/ 
tetpretara  grariofusflignificar  proprie  beneficii  gtaturteA  fbrmacut  a grana  vr  eft  virtus  animi  ima 
bm^a  gratuite  fumus : ita  q»  non  ex  mento  illius  cui  bene^amusfnon  ex  noftto  debito/nori 
femnneranonrs)non  ex  aliqua  compafDonc.fcd  a noftra  voluntate  gratmta  benefacimus  alrisi^ 
diiftio  infinities  in  bbro  hoc  innenitur  interpretata  commuter  mifencotdia;a  quibufda  benignit^ 
nobis  vifa  attentis  pr*di(ftis  conditionibns)inteiptetanda  gratia.  St  fic  inuenres  mfetins. 

confeqoenter  opoitmt  formare  adicAiuiingnifidui  aCtioncmlf^cct  grariofns:  no  pro  grato  paftiuc 
Vt  ^ in  vfii;  feii  ferolnfutpato  vocabulo  pro  conferfte  gfam.Et  hate  pro  vtra^  difliSe^cilicetgfa  (k 
granoro)tecole  in  toto  textu  pfalterii.  __ 

Iremtfe  t non  pcccatc  Tra«a£  hm  illa  patticulailuftitif  mep  non  explicando  propnam  inftitia, 
fed  monendo  viros  fuos  ad  feiftandam  inftinam. turpem,  eet  docete  luftinam  nrfi  doCtor  effer  inftui 
^•Monet  autem  eos  ad  vtranip  tuftinf  partem.Pnmo  ad  declinandam  a raalo.Proptet  quod  confe/ 
quendum  dat ma  prpcfpta.Primnm  eft  tremiteihoc  eft  tant^anote  nraeans  fauionem  dei  vt  eriS 
ttematis.Et  hocdixitlquta  ifti  videbanturdubitatedepromilTionedei , non  exhibentes  dlmnppro/ 
miflioni  debitam  leuetentiam.  Secundfi  eft  medi  fano  dioinoram  in  corde  fnpercabiliihoc  eft  vt  in 
feipfbs  leucrtanmr  in  quiere  mennsiae  fecum  crarienr  diuinam  veraatate.  Ternum  eft  tacere:  vr  no 


Siflcnficate.  Monet  iflfbs  facere  bonum  intus  per  c6fidentiam|dicendof 

fidite  m dominoffiduciam  veftram  ad  defi  habntis  no  ad  hoiem.  Erhac  monitione  plurimum  indi 
gebant  qui  lam  fete  ddpeiauetatExtta  veto  dicedo.facrificate  facnficia  iuftirif  Et  intedit  ad  lltetam 
q>  fi  pro  ga  non  poffunt  facnficaie  deo  facrificia  agnoram/ vituloram  St  huiufmodi , offetant  deo  fa/ 
(^cia  opemm  mlbrif : vt  fic  fit  deus  iuftincveftt?  ficut  eft  deus  inftirtf  mef.Et  dixit  hate  de  iuftina 
Ipe^literivt  cognofeerent  opus  iuftitif  ftiiffe  no  occidiBe  fanlera ; iuxta  illud  verbum  damdis.iai^. 
j6.quis  enim  extendet  manum  fuam  in  chnftum  dominiiSc  innocens  enri 
IHbulti  PicoitC8.Ttaftacurhicilla patocnla/dilataiefecifti  mihi/tali  ordme.  pnmo  tecicatur  in/ 
quiienres  quis  facia  hanc  dilatatione  fecudo  ponif  leTponfio  q>  deus  fadft  illtiftran^.temo  appo 
ninir  modus  quo  facier.rinducunf  itaqi  muln  dicentes-  Pet  quod  infinuaf  q>  non  oes  viri  qm  eilt 
cum  ^Didelfnftnabltdi(ftisphantaliis/fed  aligcoq-quostn  in  c6i  propheta  St  allocutus  df&  te/ 
citatidicendo  multi  dicentesCfnpple  funt  feu  fueiut)qnis  videte  faciet  nos  bonfifModns  eft  Ipquedi 
expcdanrifi  & dubitlnfi-ex  quo.n.Cvt  didtfi  cft)videtat  danide  no  vfum  data  occafione  pualcdi|dice 
bat.qs  faciet  videre  nos  bonu  cxpeiftatft  in  fublimatione  damdis  In  regefquafi  dicitinallns  amplium 
Jtaiaftipcrnori-Nota  hic  duas  fimilirndines.AlreraeftqaaaUlmilarnr  diuina  bencnolenriaerga 
dauidem  & fuos  luci  diutni  vultus:  ficut  cconnetfo  volfiras  puniendi  affimilaf  irc  feu  indignationi 
dlnini  vnltns.Et  I promptu  t6  eft  fimilitudlnisu]ifi  lucida  fecics(benenola  gratiof^  eft : ficut  iratus 

feu  indignatus  voltus  vmdicatums  dft.  Altera  Gmilicudo  c dioinf  faciei  lucetisiad  u>lc  corpoteft  fiib 


i 


PSALMVS  .V. 

bfliurph^o  inffli(>riaiftmtan£cpriniaqoid{RtiiHitndod»tffgnifkaniiTdicnKloInctn]  fiKiritne 
dfk.rccfida  adt  dicaidoilcna  fup  nos^  nmilitudinefiquidalucisfolaris  qad  Icaaf  ad  haniTph^  fup 
nos  oriaiK  folqpttit  ® deus  kua  fcp  fc  & fuos  loce  vultus  (b j.p^  qbos  mrcmir  tona  flmJitudo  fub/ 

lrttdleaa.£<j>dauiddacnbitle&fuosdretnncvdDtinno<Stiacvdute*pe(ftaitcIeuarionclDcisrolaris 

liip  hemilpIifnS.  I ima  hanc.n.parabola  dcfciibit  diuina  boicnolentia  erga  cos  efle  tunc  vcloc  lucc  ad/ 
hUc  aiOciuc  m alio  hcmilph^riodioceftnon  manifidia  eis.|>^pa  modd  fnpplicantisd^rat  q>  qaff’ 
dens  leuabit  Iilce  vultus  fiiifup  nos(;hoccft  apparete  per  bnlicentia  faciet  beneuolentia  fuam  Ibp  nos) 
tlicihtim  ciit  dfcCtus.Dedilh  Iptioa  in  corde  meothoc  eil  Itabor  ego  a coide/qm  mo  tiillor  propter 
vdhadiSidentil&cdfeqtienter  ijqoi  mecdetdcl(rabim{.&carncparaboIa;qa  et  nacoralicct  liamur 
apparente  laa  Tolis  Tup  nos.Mero^  hiceius  qd in  titulo  ccrtiipralmiduiniDs|q>faaes  apud  hebr^s 
no  habet  numetfi  lingolaredcd  ide  apndeos  fi^ificaf  pet  facies  in  numero  plnrall  q^  apud  nos^ 
bciem  Icu  ynltfiinnnmcro  fingolan.p^eTponditiro^daiiidqoaafcibns^jsfacictnos  videte  bonoT^ 
deus  Icnans  lucem  vultus  lui  (bpnosidabitiptuiam  in  cotdemeo.vt  per  hoc  inrdligasfde  bono  hoc 


f 


liis  litcra:  q>  cxpeftandn  dt  tempus  quo 
oviflum  --  - 

cotumfc  

ft  (imilicer  vaficulus  fequens  totii  mbuens  foli  dcofobibnr  huic 
cenditdiihngucieintCTrc'  ' 
tmaic 


tqpctitum^in  promptu  eflet  Ida 
fup  nos  queadmodim  frumentum  St 


X — r — — -w—  — - aw^  aiwj  ^uv4awiH\MJUUl*iuuiujvuuj  t% 

m uuilimlicanf  fuo  tepoiBdnm  ctEfcuntfnimenca&  vites& vuae  repoabusfuis.  3edpronom£ . 
feu  rofl(^ood  ct  induflna  appolitfi  vidcf  c tegionc  contra  pnomen  nos<quu  duit  lena  fup  nos  ) 

litet vafir-'—'’- ^ ...l»  . y , . .. 

difhnguci 

- mtiflU  a t j , ^ — n ujHBbav«av«iiab  ai  avBaaaaB|aaaaaiaa  aaaaaa 

bonum  ndatpeledafolodco  o^cOaf.  Et  intendit  per  multiplicatione  frumenti  & muih  opulentiam 


Apparet  liquid^q*  i^heraiti/ 


diinnguert  inter Ic  6c  fiios  cx  vnaparre  & alios  cz  alia  pattc;5c  diccit  (p  abi  mulriplicanc  frumen  > 
'nralln  a tfeoreildiCSt  in  idem  ieclit^)aliof[ftumerom  Ac  mulld  multiplicanf  a tepore, fuum  auft' 
nndatpelolafolo  deo  eiqicAaf.  Et  intendit  per  multiplicatione  frumenti  Ac  muih  opulentiam* 


latendeuod  oradonti  mef/tex  metu  dC  deus  meus. 

Q uoniam  ad  te  orabo  dominetmane  exaudies  uocem  meam. 
Ma  - 


m 


fane  aftabo  tibi  6i  uidebotijuoniam  non  deus  uolcns  iniquitatS  cu  es. 

Nec  lubiubitiiut»  te  malignustnecp  pmanebut  iniufli  afi  oculos  tuos. 

OdifH  omnes  qui  operantur  ini<^cacemq>erdes  omnes  qui  loquuntur  mendadu. 
Viru  bn^inu  acdolofum  abominabii’  dnstego  aut  in  multitudine  mifcricordi{  tux. 
Introibo  in  domum  tuamtadorabo  ad  templum  (antfhnb  r\nm  in  timore  tuo. 
Domine  deduc  me  in  iulHtia  tuat,ppter  inimicos  meos  dirige  fcofpofhi  tuo  uii 
Quoniam  non  ellin  ore  eorum  ueritastcor  eorum  uanum  ^ 

Sepulchtum  patens  ril  guttur  eotum/linguis  fuis  dolofe  agebantriudica  iDos  deus. 
Decidic  a cogitationibus  fuistf m multitudinem  impietatum  eorum  expdle  cos , quo^ 
niam  irriuuetunt  ce  domme. 

& Ipentur  omnes  qui  rperanc  in  tetin  (ternum  exgltabunt  K habitabis  in  eis. 


- 


Iblo  deo  opeftandp  fnnt.  & incendit  ppheta  M hoc  ad  Juea  rndete  murmui 
ipjt  non  dtvlusbmcfiqotepons quo  datus cK fani  in  manos dusxliieninr.n.tuncecce  diesdequa  Io 
ctOmdldiuadtqccceegotndi.nbi  tmmicfi  tuum  vt  factas  ei  ncutplacuctic  in  oculis  tms,adhocn. 
dircAe  rndet  q>  alio%i  vtilitas  ex  beneficio  t^ris  proBenitifioe  infir  fine  iniofteCAe  ptbp  tetea  dixic  eotfi 
Kni  luDm;)ineinii  ancf  bonam  a deo  foto  robian^turpendeieidicenda 

3n  DdCCDixerac  qi  dii  a tempoie  mnltiplicanc  luataic  nanc,ego  autem  non  a tempote  (ed  quia  tu  ta/ 
Ius  facies  me  habitarem  lixDritace,idcoiaccbo(imiilAcdonniaminpace.&toCDm  hoc  fuit  adimple/ 
cqmadiiixiaalncegnadaatdi&fDcfcnbitiiraiitanhicomnlmocL  qtncsperiaccRfimal&dbimi/ ' 
se  in  pacema  Acfaeaelinc  donntcionqinqnienidinis  dhAcdormircabf^  cnbitufroliarndtniseihvtracp 
Miem  habciefinepaoefnnicnnseft.ApKatiKm  omnimode  quictiteddlf  caofa  (rara  habiunoi^ 
snitm  omnia  fatma  dfauntuadaoidetvtcfifidantinpfDinifEoDediuini  adunorij;Gcnt&tp(eabl9 
b^canonelittiirapacdicie. 

SClftdiriiattTeinishefaisgu  habet  fauifaaiidatiiiicalhitlcdadiiinehieltptsmcfitio  in  proptttcon 
ffanCboaeni*  Amco. 

^VVLGATA  EDITIO.  fJ^Vidoti fup h^reditaribus p falmii» dagi/l, y. 
“ Erba  mea  auribus  perapedominerincclligedamorem  meum. 


! 1 


V 

■■4 


i 

i. 


r 

.■i 


PSiALMVS 


.v: 


fWC| 


Et  gloriabuntur  in  te  omnes  qui  diligunt  nomen  tuumtquoniam  tu  benedices  iuflo. 
Domine  ut  fcuto  bon^  uoluncaris  cux  coronafH  nos. 

,([;;IVXTA  HEBR^VM.  d^Vincctiadnedulothpfalmusdauidi,  V». 

I p , 'pv  I<fta  mea  auTculta  domine '*:intellige  locutionem  meam. 

X -L^Aufcultauocemtclamorismei/rexmeus&deusmeusrquonianiad 

te  orabo. 

s Domine*mane  audies  uocem  meamnnane  pra^arabor  dbi  & fpeculabor. 

(4co 

4 Q^uoniam  non  deus  uolens  iniquitatem  tut  non  habitabit  te  malus. 

5 Non  Habuot  iniipientes  coram  oculis  tuis:odilh  omnes  operanta  iniquitatis, 
s Perdes  loquentes  mendaciiniitum  fanguinum  8C  doli  abominabitur  dominus 

7 Et  ego  in  multitudine  grad(  tuae  introibo  domum  tuamdneutuabor  ad  templum  lan. 
dh  tatis  tuae  in  timore  tuo. 

Domine*deducmeiniu(litiatuatpropterinfpedtoresmeosrectamfac  (adebusmeii 
mammam. 

4 ...  _ «im 

f Quoniam  non  in  ore  eorum  redlitudo/intimum  eorum  prauirata  depulcfarumapm 

tum  guttur  eorum/Knguamfuamlenificabunc. 
fa<  IO  Defolare faceosdeust  .deddentaconfiliisfuisinmulriitudmefallaciarumfuatumten 
pelle  eos/quoniam  rebellauerunt  in  te. 

1 1 Et  laetabuntur  omnes  fperantes  in  te/feculo  cantabunttAT  operire  fades  fuper  eos  / fiC .. 
: exulcabuntintediligentes  nomen  tuum. 

tz  Qgiam  benedices  iulfaimdomine^mt  fcuto  uolimute  coronabis  eum. 

TltolosciiVinocntiqiiodoponmirvtriipraintiniloqaatti. AdnechilotiiDietiolicbtakadl  * 

malcashabctfignificanoncs  vc  incennmfitanappoficafitinnmloadfignjfimndmn  inftramS/ 
tum  feu  aliquid  muiicnmjan  ad  tangendum  matenam  pGdmuiam  fignifkacinttmmcnmi  maficomi 
lignificac  oognegattones  vcl  tif  redtcaccs  vd  caiallcsaiec  ex  anceocdennbas  & conlcqnenttbns  pairictt 
lis  tunlifinlinuamr  optio  fignmcanon  ismruna  tamen  pamcula  denotat  cf  nomen  mofici  inifanmcnff 
. Q aut  moikfmodutaaonis  nomen  cft.l%dmn5  daDidiivtlbpta. ' 

CrCu'camaceriampralmidaieapparet<pdaaidellautorpralmi/A;caqDgdicnnEin'hocplidmo  de  • 
pertona  loquoecongtufitipii  dauidt&  ea  qngdicunturde  munias  ipiios  perfonsr  loqucncis  diemv^ 
rotdeiud^sivtreftatapoftolas  ad  ro.vmducensnonii  vcdiculu  huius  pfalmiJqiDlchniin  pates  gd^ 
tur  eorumilinaois  fois  dolote  agcbanc.&  dicens  hoc  dici  deiudps  qui  (iib  lege  crantQmbus  ii  amun 
ganf  tres  conationes  dauidis  loqucm^fcilicaip erat  aflEcdos  ad  RCtirudineiex  vaficalo.8imo  q»  erae 
ioAusfcx  vediculo  vldozSc  qi  paciroaC  mimianasiGdiorasia  multis  vo(ia]lis:&  (p  cultutus  aac  deum 
in  timoreiadorando  in  reinpio  &ca  veiliculo.7.^  nitTos  G cofiderenf  pentiones  dutiiem  C q>  falioec 
petit  (pini^idecidataconffliisai  caliigenfrfieq»  fperantes  in  deo  tftmtarobbenediChoncm  iullO 
& nufiis  Ii  conlidoenipt  euemsCnam  defcnbif  fiitnrom  m vuii  (angomam  & doli  abominabif  domlf  t 
no^&ipreloqacns  inttoibit  j n domG  da^dle  ex  his  oibus  colici  ante  mains  oculos , apparet  <p  • 
p&linus  ille  ad  Utetam  loquit  ordedanide  lulb  fublimando  in  regnum  a deoIddeCturo  faulcm  pptet 
iniquitatesetas.liaqMnateriaplaImln6camcftdauidditigtndasadeoSc(aaIdaicicndas  aregno^ 
rectitudo  feu  iulhtiadaaidisiViniqaitas(iiulis&fuomm,obqaasdaisraulcmdeieat&  damdCTdl 
ledqdefendit  ac  bencduit.pp cerea  enim  totus  plaimns occupatur  circa  mihnam  & iniuiheiam. 
itaqimatenapfSImiadliteratnddeCtioraulisar^nopptermiqaitatcsdDS.Ac  dcfimGolduedio  atqp^ 
beudiOiodanidis  mlb  ad  rq^m  ob  diumi  cultus  gloriam. 

ctsvmmarivm  est. 

CTProphetapofiqdcnmrnmila  adiit. defcnbit  laprum  ez  orationis  merito  non  folum  exaudiqi/^ 
dum  led  vifnrnm  exitum  rciiltilioet  q>  quia  deo  difpucent  miqoa , ddiciet  (aulcm  & fiiblimabit  mifc/' 
ncorditer  ipfum  ad  augmetum  cultus  duiinlOiationem  autem  Tuam  fubiungiRpetms  laiipGns  dire 

I aotemin  deo  conlbianoncai. 

obini 


i 


PSALMVS 


.V. 


4» 


ob  (id  drfmRon?  ac  bfidUHone.  In  qno  pgrdb  oanoe  poM  9 ptias  dcTctiplic  cflbofi  ofoiiis  § ofo/ 
ncm.‘ca  fone  roiic  qaia  defcnbic  vt  poifcmi|&  magb  a cko  § a ofoms  mento. 

Cr  Pd&na  loquois  propheta  dl. 

ntea-Dimmf  pfalmns  in  partes  doast^iponciaammatttix.&cxtctirinamiibi  qifiadte. 

I J hacc  ttiaClcihccc  diAajlocaaonc  Sc  voce  cUmons^  pponit,aDacfi  ad  vim  humani  mo 

ns  pent  vt  fua  audiwC  vctbaific  vt  icdligaf  quod  dicit|&  vt  paneter  aurcu(tc£  ardens  ddideiid  faumt 
apuean^  per  damore  <f  loquif  a atdmti  dc(idetio.|n^  meus-No  fuificitjiponeR  hax  dno : fed 
multiplicat  adietHuajpctedo  a tege  fuo  & deo  luo|dicens  ta  mens  fic  deos  mens, duplici  rSne  Altera 
cft  ad  Iniina^fi  ms  fuft.  Adi  diccretad  ce  fpeCtar  ex  ofhcioiga  es  & deus  mensfad  quem  debeo  tecut/ 
tttc,&  rex  mens|cuius  eft  aufenitare  (ubdiefi  (ud<  Altera  dbqnia  ddiderat  Sc  incendit  loqui  fpedantia 
lum  ad  deom  j qualia'  (unt  ea  q (Lmc  diuini  cnlcos.cii  ad  re^qualia  fune  ea  q fune  regni  ppni  & deie 
Aionis  faulis.Ec  |)pcerea  notat  ipm  de£i  & regem  J^ens  meusift  enim  deus  naturaimeus  ante  p gia/ 
iiacnlcns.Et  comemotaf  magnombenefidum  per  hoc  q>  deus  dignafefle&vocan  deos  mens.  Vn/ 
de  Sc  plnnes  in  facta  fcriptiira  deus  {rniirtineto  vefler  deus.Ec  Itmilircr  dens  eft  rex|ex  ppna  autoiica/ 
K teges  vniuetfnm.Ec  magnd  bniiciti  commemotarar  dicendo  meusipprer  Qiecidc  r^men  quo  re 
gebac  populum  iliaciOdignatur  quo^pet  h^eptonomma  afGedns  i^usdauidiserga  deum  t non 
rerexdolionem  alioram.mprp  magnitudine  amotis  habentis  denm  charam  vtproptinm  .Et  limi 
{irer  afCcduspropnus  ad  deum  vt  regem  fnomipio  quanto  reenttebat  ad  enm  tan§  ad  propnum  tc 
gempro  mdiao  & iulhna  contra  regem  faulem. 

iTl&oniiad  teotabo.  Indpichicparscxecotioa/tali  ordincPtimo  naCtanf  illepaiticnl^dida 
mea  aufcolca  &c.fecundo  illa  deus  mcus/ibi  qifi  n5  dras-tettio  illa  aofculta  vocem  lumoris  md  roi 
ineosfibi  diie  deduc  me . ^Tradaf  icaiy  pruno  recuefus  ad  ded  ppoliras  in  piimo  veificulo  pfalmi| 
dedarado  dftcaaam  ofoms  a tnbos.Quonia  inquit  ad  ce  dneinon  ad  homtncminon  ad  fimulacTA 
orabo, ideo  mane  audies  voce  mea.Ecce  pnmfi  manchoc  eft  hora  oSgruajno  ad  vefpetam.Ec  hoc  a 
patre  da.^Secundft  eft  ex  parte  opis  meLManc|hoceftcito|tepore  cbgrao.pparabm  adtqdifpoiuq 
Marabo  meiprum  ad  te.  Vera  fiquidem  oratio  qop  ex  corde  poBdic,p^cir  ordmatione  Sc  pparatio/ 
nefiiiiplias  ad  defidkae  liquide  orat,qui  ex  vnaparteoiat  te  ex  altera  patte  opere  cdtradicit.^eirifi 
cftA  ftieculabor.DiCtio  enim  hebraica  lignificac  pprie  videre expeCtancisipura  qiifi  homo  expeOHc 
aliqDcvcnciinnn'&  actendir  oculis  ad  viiKndfiqn  vcnit.Etppcerea  figmficacii  cft  per  veibom  fpecn’ 
labonquod  lignificac  vidoe  canq  e fpccnlaEt  ddimbienr  per  hoc  efficacia  ofonls  m pce  inrdleCtioa 
ad  vi^iddllicnt  p pparatione  defciibif  efficada  ofoms  in  parte  afEediua. 

^piiiwt. ani  tinnetntonlerm.  Tradatur  hic  lUa  particula  aensmeus.Tfadator  anrem  deferibendo 
dcnrn  re^iedu  impiomm/&  rc^icdo  ipfinstimcncis  eum . Vbi  adneite  q>  rerpedn  impioram  defoi 
binir  niphcitct.  Pruno  pro  radice  &ratioiieomnmmnaraTa  volnncatis  oiuuue  rdpeCtn  Impiee 
'tatis  ficu  iniqmtatis.deu]de  cefpcdn  iniauomm.&  demu  in  fpecie  idpedu  faubs . ^ Adnetie  autem 
pcifpicacKerq»  valde  fubtibter  ppheta  wcnbit  dinina  voluntatem  tapedu  migtacisiqa  n5  per  po 
ffpnn  adfi  nniAii  («Ipcrnegacioncm  adus  volcdidcfctibit  ipraouioenim  aiqdeus  noTcns  miqui/ 
tatetn,fcdn5  volens  imqoitatetu.na  fi dens  noflctinigcatclien^occft  Ii  velletnulla  iniqtacc  fien) 
ndla  iniqtas  Boetequomam  volunran  dus  nullus  rdiltcre  pat,toi  oia  qufcnmp  vobiit  feoc  Sc  facin 
Sed  deus  no  vult  imgnte.cn  quo  no  vdie  ftac  q*  vdic  permittere  iniqtates.  Vn  ex  hoc  textu  theologi 
fundamm  habent  dodtinf  in  fois  hbns  rcaditpde  vdle  diurno  drea  pcccan. 
flrVndeexhacpphcticaliterahabemBspnmamq>dcusnonvalciniqmracem.SeciIdum  q>  inter 
deos  quos  gentiles  adorabant  Sc  deS  meum  hzc  eft  diffiicriaiqifi  illi  du  repiitanf  volentes  iniquira 
testvtpote  quibus  placebant  impudica  Scedeus  alie  mens  non  dens  volens  iniqninre.Teniu  q>  hoc 
Cfohcet  nd  vdle  iniqtutate>:daenitvolunncidioin^  ex  dinina  nararaffigniHcaca  per  nomen  deus. 
&propterca  non  cft  didam/qooniam  non  volens  iniqmnrcmtndixl  eft  didumiqnoniam  no  deus 
volens  miqaincem  tavr  ex  da  nomine  naraialicatcm  non  volendi  iniquitatem  mtelligeies.Pro  ra/ 
fficeica^  omnium  dicendo ^didraiiqiit  non  deus  volens  iniqmcarem  tu.&  ppterca  pponirarcon/ 
inndio  qi&Concinoarar  autem  fmcentiahaacpifccdcntivemcoloiqma  introdadcurpermodani 
Id  fpeculateAdi  dixiftd  Sc  (peculabor  hoafinhoer  quoniam  non  deos  volens  iniquicacem  ni:&  cd/ 
fcqnenter  iubiungirailnon  habitabit  &&i.ideo  non  habitabit  &c 

Wid  babitabit  tc  inaIn8.Ex  hoc  q>  deos  non  eft  volens  iniquicacem  jirimnm  dedudrar  negatio  Iu 
bicacionismaU  apud  deum. Et  quadrat  vohmcan  non  voloKi  iniquitatem  (p  non  patiatur  fecum 
babitanonem  pcrlbnp  malpiquoniam  malicia  lam  exdufa  per  voluntatcminon  cft  per  voluntatem 
pnedidamexdufkcohabitano  hominis  miqnicftac  enim  q>  homo  non  vdit  iniqnitateroiSc  tamen 
compatiatur  fixum  habitare  hominem  iniqoum.Non  Bc  inquit  prophaa  tn  faciesiqnoniam  ex  eo 
<p  non  vis  iniqiuraceminoq  pctmictcs  habitate  tecum  hominem  mabgnum . Hic  (ditiis  obfcure  in 
hebipo  (tnbitar:  quoniam  nulla  m^iw^txpoBriopionomiiu  tenon  enim  dicitnriuxta  re  aut 


1 


PS&LMVS  .V. 

muimfeJ  didrar  n6  habitabit  oc  maIiTS.Er  apparer  metaphoricD  fiimoDc  did  ad  deoni  ^ nialtu  n5 
hab  Itabit  te  tang  habitacuUiihoc  dl  (p  tu  n5  eris  habitacuid  pofonf  malcqaod  cft  dicotf  tn  non  fa 
cies  tecom  habitare  perfonam  malam.|^ Altera  negatio  fubiungitnr. 

ftdbut  O e ifipima  oppoiita  fapidie  ^ eil  primd  dond  fpffilanai  loqniE.  Et  vbi  pti/ 

mo  exdoli  (iint  inig  ab  habitaculo  ddmo  adudunt  a cofptdu  oculoqt  einsrita  ip  ndfolu  no  adiniC 
tunf  ad  doma  fed  nec  adniimin{  ad  cdlpcd  um-intelligeeo  modo  qno  grati  flant  in  CDfpedu  domtf 
noKl>einde  fubiiingnnf  a(finnariones.Pnma  ouo  ad  mrenorem  adum. 

0difli  ofe  Opanted  inigtatts.  Sic  habef  in  Mrp:habef.n.paiticipid  iddfi  genitiuo.q^  tralla^ 
Oo  latina  fufierre  pdtiqa  trafit  in  vim  nois.Et  hoc  inhniries  in  hoc  plidttrio  ioeniF.  Sed  fenius  in  id£ 
icdit  adt  colfaneitf  cd  cafu  verbi.|^ Aln(Timus.nodio  het  pdores.NccibUI  odifh  (ed  pdes  | adu  axt/ 
non  ponics/ocddes.loquctcs  mMadi|medaccs.Et  inteiligif  de  medacio  pniaofo.Ex  gbas  colbgert 
fmle  potes  duas  negarides  & duas  affirmatoes  dei  tefpedu  fpioqifontcs  a hoc  ip  dc'ro  vult  ipietate 
^ifU  fangUDifl.  Oefcnbif  dirpolirio  diuinp  voldtaris  in  fpali  rapedn  faulis.  Vif  inqt  fan^inuin| 
pp  dade  innocRum  facerdotd  cum  tata  f^itia  et  in  mulira  & paniak)s.ijcg.n.&  doh|tnm  pp  toc 
dolos  qbos  vfas  eft  in  danidcffit  qa  pmilit  ei  filia  in  fcandal&i.teg.i8.&  quia  periit  pr^otia  phUillir 
no^&  qtiia  occnlte  mandauit  vt  occiderent  dauide&c.Tum  ui  deumipio  qaaro  in  pculTioiie  amd 
ledi  fraadem  comilit , parcendo  optimis  gicgibns  oenam  St  armenrotum  & vniacrfis  qnarpalchra 
crantlfab  pr^tezm  vt  imolatcntut  domino.i.ieg.if . Abominabil  dns|tan§  abominabile  deiideta  re 
gnoivtibidediritfamDd.abiccittedominnsnclts  rex. 

it  rw  in  multdudine.  Dedarara  dtfpofitionc  volutaris  dinin^  eiga  mierateiimpios  & fanle.fub/ 
idgitdirpdnedaldethuin^  volutatis  e^feipmdamdeA  cgofabicdo  raolc,in  multitudine  gratis 
nip.Dio£ddeiathicoorcqofterad5cedmaAcgo  in  iufliria  mea  feu  in  voldratetna  lulladcd  neutrfl 
Ibbianiittieoognorcens fututum  fuii  bonil a ^tia diurna: neca fimplici  grana feda  mulntudine 
grana^  Introibo  domum  tuam,incutuabor  ad  templum  fanditatis  tuf.Vtruntp  horum  intcliigitai 
quantum  ad  afledii  St  dirpofitionem  danidis.Habwatenim  voluntatem  {difirandi  domfi  domini) 
Alie ingiedi  illam/& cumas  adorate  in  templo.Nec fuit  mendax  quia  hoc  no  adimplcmtiquoniani 
«6  fltrir  per  eum/ed  deus  laudauir  ppofimm  duslnoluir  afir  q>  per  rdpm  fcd  per  filium  extqueremrt 
vrpatet.i.teg.7.Vndevabah^adponadaaidisuifcipordara/venficanfqnati!ad  votfiiqa  vorii 
habebat  introeundi  6c  adorandi-Rdan  autem  ad  datiidc  in  fucc^ioiK  etus  venficanl  etiam  quan/ 
ism  ad  dled&qih  ipfe  in  fueccfllone  filio^  fuoqi  inttoiuit  in  domum  Ac  adoranlt  in  templo.  ^ Vbi 
nota  duo.Altenmi  mqidauidprpdicitfcfublimanddin  regem  ad  augmentu  A ornamentum  diui/ 
IU  cultnstdnmddcribitreingr^mmdomfiddA  adoraturam  in  tcmplo:hoc  enim  nihil  aliud  dl 
^ dicere  q>  ego  edificabo  templu  abiedo  faule.  Alterii  cftcocra  id  qd  dixerat  vi;:  fangumO  &c.contni 
ponitA  egoccorra  id  qd  dixerat  odilh;perdes:abominabif,c6na|mnirin  mulntudine  gratiae  raci<^ 
na  id  quod  dixerat  non  habitabit  te  m^usfoocraponit  introibo  domfi  rua  ;c6tra  id  quod  dixerat  n5 
ftab0t  coia  oculis  tnisicdtiaponir  mcuraabor  ad  templii  randitaris  tuae:A  demum  cona  id  quod  dl 
Ktatdc  impietate  contraponit  ui 'timore  tuo.iraq>  non  fiftpnon  extenori  tanrii  inconianonc  aut 
ccrimonia/red  in  intcnio  rimoretiio  introibo  A incuraabor.  Haec  quo  ad  deum. 

Sfomitie  Wduc  itr.  Indpit  hic  traAan  illa  parti culaiaufcnlra  vocem  damoris  md  rex  meus.De^ 
icribir  0qdan  danid  fepfum  poficum  in  peneulo  infidiannd  fibi  hofhum  (affiednm  ad  gtadiauhini 
in  via  dd:A  pprerea  petere  diredione  A dedudionem  in  mftina.p^n)i  dili^ter  nota  q>  duas  peti 
tiones  pponit.  Altera  dl  domine  deduc  me)dlo  mihi  dux  ad  regnum  promiHum.in  luihna  tuaiqua 
odilh  m^rios  iniqmtatis  A abominaris  viram  fanguinom  A doli,proprer  infpodorcs  meos  | fau^ 
lem  A mos  qui  infiehanrar  mihi.Perir  ctgo  per  hoc  inlhtiam  cotra  ili  os  dedudiuam  fui  ad  regnumx 
auod  fuit  adimpletum  adlireram  inmonregdboe.Adnrtreq>inndiaroresabaduinrpiaAlieomo 
#0  quo  obGouatores  infpiccre  conantur  fignificatlA  hic  A fiepe  in  requentibus  pfalmis.  f Sccuodct 
perit  redam  fac  faciebas  mds  viam  tuam. No  eget  via  dd  vt  dirigatur  aut  reda  fiatTqnoniam  onv 
nis  via  dd  dl  in  fc  reda  ) fcd  egemus  nos  vt  reda  via  dd  fiat  ante  oculos  noflros . & hoc  ad  differ 
rninam  pofkrgannnm  redam  viam  dei  propter  dns  ignotanriam  aut  pafliones  animi . AffectaiB 
iauf  funm  ad  ambulandum  perviam  deii  manifeflac  perhanc  penrionem dauidi  A pent  a deo 
adimpleri:  vt  inter  rot  pericula  reda  giadiacut  viaihabrat  Cempa  ante  oculos  foos  viam  da  pto 
via  tedi  (ui  irinens. 

Chfomi  no  in  oie.  PiorcquiE  danid  primam  pctirionemlaffdendo  tonem  iuRiris  petite  a ntgc  fno 
c5tra  infidiatorts  foos  ex  multis  eorum  eri  mimbus.Et  inchoat  a peccato  oris.Quonia  ndin  ore  co> 
i0(infidian0.ilrcdiradoxiicebat.n.ea  q no  icdafiic  cotra  daoide.Erfubi0gicpdnicordis.Inrimfft» 
ptamtatts.  Patet  vaStf  ho;  i hilloria  hbn  regd.Tcirid  crime.Sepolehrfl  aptri  giittiir  eoqc.A  p afl^ 
milanone gutturis  adfepulchram pates  fieuapt0/licctpofritIreUigifdoreginii«excoideroi;,apti^ 
cfiltdligilparao.voEaotasaddcgiutieiidfidiauluta  ypreparanoeoram  ad  necem  eius  cyfioifc 


i 


PSALMVS 


.VI. 


I^»pafarin  fepolchn  patctis  ad  fqwioidani.vbi  nihil  dceft  nilt  piouoctt  houm  in  kpnmiramnioa 
rnimopoiTtt  laborare  ad  fbdiendd  (cpuldirG/aur  ad  apoledd  illiid.Et  vt  vno  vobo  dicatni|Ggniiia 
tor  pa  hanc  fimilitadinan  (p  Ibla  cxccndo  ocafionis  mep  dedL 

CTQoainim  crimen.  Lingnaffl  Iba  Icnilicabont.Crimcn  fiAi  famonis  fi^iftca{,blande  (blicet  Io/ 
qocau  & ad  mald  tedenouid  patent  ui  hbiD  ic^qn  blande  lo^banC  daaidi  fnp  filia  (aulis  & pponu 
phililhnotum.ecccplacestegi ftcjj^.i&Etadnertein hisqoacniordc(cnpfi£piophetam  infidia/ 
cores  fnos  in  coideiin  gottmcfin  luignaf  m ore. 

^□ffolWC  fac  CiXPgiS.  Allegatis  crimtnibns  petit  aehtsinfhtiptics'.Primnscft  defolate  ^cos 
deB&Pacnapeof  pi^Cimtis  vit^adunpleta pattun  per philiftpis qufi latuftcciSt  bt^&Sc  filios diuf 

pamm  Ihcomiue  per  alios  qaidefoianenuitdomnm  laniis. 

aOecident  8 COnfflita  (iu^  &cnndas  aOns  iofiiriae  cil  efficere  ne  noocac.hoc  enim  fignificat  (p  de/ 

a ^ 2 ^ Jl. i ^ ^ > J — .1  — ManlMB**  JaMA 


4Eq>^eo8,(iuom^cMIauaiitinte.teitmsaauseftc»aifio . ^ ^ 

iotcaiqmccbellaaerfitmtedstpcnfapaUioeo^ta  regnoqifi  icbeilaaerantc6tiadeiim.Q.aodniit.i. 
cegjf.qnnm  n5  acqaienenint  pcaqito  dioino  arca  anathema  amakdutaf. Vnde  dint  tnne  ramad 
a»  ranlem.qaali  peccaram  ariotadi  eft  icpagnaie,Se  quali  fcelas  idolatrip  nolle  acqnidccre'.  & tone 
lamacl  prpquit  expdlendns  eflet  a legno.dc  exprdIe.i.paraluo.dicitDr  <f  ptoptet  hoc  incttfcat  eft 


^ ^ taexpdlendnscfletaie^o.ac  cxpre(Ie.i.paraluo.dicitDr  9 ptoptet  hoc  tntnftateS 

dommas|&  tranitulit  regnnm  dns  ad  <umd  filmm  ifiu. 

tEt  Iftab&urdisIbcriteB  tn  tc  Profcqolf  damd  Immda  pctmonetqna  petiit  diri^ratfi  (e  viam 
<ki.Pco(i»]aif  afit  tccddido  frndus  qm  feqnenf  a hmdi  ditedione . Vfi  primo  ponit  mdnsA  vltv 
ino  dircOione  iplam  tefpean  rm  p ci  fin^nmiibi  qa  tn  bcnedioes.{rPnmns  cigo  fnidas  .fflt  f \f/ 
CabnnE  om  Iperatcs  m te.  Vbi  fdto  <p  didio  hebraica  ab  iteipretibns  ciplicata  pc^pemidicinir  figni 
ficaie  pios  q fpcqifi  lignificat  comittctes  fe  (bb  ptedione  ahcuiastqood  eft  pios  q {peaa£t  de  ilos 
<hatur(plptabonC:vtpoteafIcciirieftcClfipteaionis.L^bunf  antem intqdeo. 

(Svculo  oantabOti?  operire  fadc9  ftip  C09.  Seefida 


nre  facies  (bp  eos.Dttcte  Cqinde  hic  dininos  adns  n^odet  (bbmillioni  antediftp  cSmittennnm  ft 
fiib  ptedione  dosEt  uitcndie  <p  iUi  deo  ptegente  nd  (old  Iptabnnf.fed  Undando  cantabnntiairccBri 


incciuam.p' Ordina  lueram  SeSe  opite  fiioes  fup  eos,fecnlo  cantabont-Texras  hebr^s  habet  lecnlo 
aU""»  cafostled  Urma  oSftnidio  vm  pro  abUriao£t  hoc  liemd  pro  Icmpcr  uitdlige  milUcs  m (eque 
qbos|  vbi  inuenics  tepus  lignifican  fe^o  vd  (temo  vd  fempitemo. 

exultabot  in  te  PdMeteS  nomf  Tetrius  fniCtus  eft  diligcndinn  (p  dminum  nome  (imai/ 

fioetui]glorificcC&oq[niuntmdiotesq(perantes.Etfta^luseftq>cxaltabdtinee:quodpIaseft  ^l(/ 

carijlaodane  & camaie.Et  intdligc  hosfiDftas  ad  Uteram  dia  de  viris  probis  aqpeOantibas  ngnun» 
damdisadeo.Vnde&;omiunmtano(btxlttnr.  ' 

101^  tD  benedices  ioft6Doniineivtlh]tovol6tatecou»tabtoc&  Et  intendu  ad  litcram  doo 
bcndidacon&f^adamdijordine  tetrogtado  (cnpca-i^runom  eft  ddenlionisfligntficatfi  dtcfdo.ve 
fcnro  volutate  coronabis  eum.  Sumitur  enim  hic  coronate  pro  circundatetvt  lim  ilitudo  (cun  teftae 
t.Et  intendit  (p  dens  foU  voluntate  fiia  arcondabit  datrioiem  tanq  circundaret  eum  fento  defdiii’ 


nir. 


*»«»*  « y «w—  V mmmmm  ••  — 

BO.StgnificarBTenim  fciinim  longam  quod  citauidat  fiie  totum  hominem  .Er  minus  duitq  ligni 
ficauit  :qa  plus  dens  euefidat  voldtateqciicandare  poflit  Gratum.  I^Scciidd  eft  collatio  tegnifligni 
ficata  dicem  tn  domine  beneduxswftnm.Bcnediceie  quippe  dei  eft  benefacoeSe  benefiaum  dini/ 
nnm  expcAatnm  vt  conferatur  infto  damdiftegnum  dat.u  ptoptetea  po(bn  vtrnnqi  1 Se  defoifionS 
ab  inimids|&  bcnoliCtionem  benefiuicndo  dimidi  infloiqnod  e regione  ponitur  contra  deCtionem 
fiulis  iniqutAmen. 

eCVVLGATA  EDITIO.  |[^Vi<Jlori  ia  caricis  (iipoiflaaaipralnius  dauid.VT. 
Oniineneinfuroretuoarguasmetnctpin  ira  tua  corripias  me. 
Mifercremei  domine  quoniam  infumusfumtranamedotninequonii 
conturbata  (untolTa  mea.  ^ , 

Et  anima  mea  turbata  eft  ualdetfed  tu  domine  ufquequof 
' Ginuertere  domine  flC  eripe  animam  meamtfaluum  me  fac  propter  nd  • 
fcricordiamtuam. 

Qttoni^  no  cll  in  morte  qui  memor  lic  ttdan  inferno  autem  qt  cdficcbitur  tibif 

■ - fcuet.rnpp(ali  ' ^ ■ 


5 

4 

5 

6 


7 

8 

9 

10 


P5ALMVS 

Laborauiinganitumeoilauabopcrfingulas  noaesIecSuin  m«om,IacliiymIsnia« 
• Rratum  meum  rigabo. 

T urbatus  cft  a furore  oculus  meusrinueteraui  inter  omnes  ininucos  meos.  ! 

Pifcedite  a me  omnes  qui  operamini  im'quitatem:quoniam  exaudiuic  dominus  no^ 

cem  fictus  mei. 

Exaudiuit  dominus  deprecationem  mcauiominus  orationem  meam  fufe^it. 
ErubefcantSC  conturbentur  ucfaementer  omnes  inimidmateonuettantur  ^erubc^ 
fcant  uaidcuclodter. 
jCfVXTA  HEBJLSVM, 

Propbera.  T^Omine^neinfuforetuoajguemctKnciniratuacafl^me. 

Milcrere  mei  domine  /qriifgerego  rmederemedomine^/quonidtetrita  oflamea* 

Et  anima  mea  temtaualde  :&tudomine^ulquequo  f 
Reuerteredne^  :erue  animam  meam/faluum  mefacproptergratiam  nwm. 

Q uoniam  non  in  morte  recordatio  tui:in  fouea  quis  confitebitur  obit" 

Laboraui  in  (ufpirio  meo  t natare  fadam  in  omni  noifleledhim  meum/in  lachiyms' 
mea  firamm  meum  liquefadam. 

Tincauitabira  oculus  meus:  inucterauitinomnibusanguniis  meis. 

^**-*^’f ^ 3 oes  operantes  iniquitatemiquonia  audiuicriominus  *uoc£  fletns  mc^ 

Audiuftdominus^fupplfcarionem  mcam^lominus  ^orationem  meam  fufdpiet. 
ErubcfcentSftcrrcbun^ualdcoesinimid  meiircuertentur &crubefcentlubito. 

iimodnlationibns  fop  oftaua  ptatems  dauldi . Vbi  feito  ® oftana  nom« 
eft  inftfi  mnfia  ofto  chordamm£t  eadem  dieho  hebralca  ponif  hic  pw  <ma  diamus  in  mo^- 
«jDiationibosiquf  pofira  fmt  in  rttnio  quarti  pralmi-Et  hinc  apparer  q>  (ignificar  nSinfhumentii  <ed' 
modul^onemia  eo  <p  adinngif  fnpef  o«ana.Signdicattirenim  q>  pfalmns  ilk  datus  eft  preftdenti 
in  mo^lanonibus : hoceft  in  emis  modis  cantandi feu  fonandiTuperoeiana  / fnpcr  infetu^ti» 
odo  chordamm.Reiiqua  expone vtfupra. 

CTCirca  mataiipWmicIart  eft  exeo  q,dauidrtantotpfalmi|&eaqophlcdicnnfc6 

damdis  multfi  affli^.tppfalmusad  liteta  loquif  de  damderfed.deqoa  eios  afflidione  mdet«  pfal/- 
moarapien^eft.lx|imos(fauideqnatetafflidu:fcihc^  pfecotionea  faulciin  imreheTroncana/ 
fimul  cu  moite  filuiin  pfecntione  ab  abfaloniflc  in  pcuftione  populi  ab  angelo . & qa  hic  defert' 
M deus  1^  cocta  daiddOT/at  darad  pmittfc  omm  nodeledfi  lauarc  lachiySiaquodpcmitenn» 

e^eKludifpfemnofkulis.EtqmaOTlicanf  pluries  inimici  dauidis/.Vdamdpent  no  moti  eidudiP 
affligo cxpmirwnepopuli4nquadauidpetiitoppofitu.i.paraU.ii.dnedensvenaf  oblecto  manu» 

^ m me  & ui  dorofi  pams  mei, Nec  habuit  ibi  Iodi  cocuifus  iniraico5E.&  ex  hoc  capite  cxelttdimri 
«fflidioqofiMrehenrnsfuitanathan&momiuseftffllosj^  pariebaf  ab inimidi  fedadeor 

fct  qtna  in  petfecunone  qua  paflbs  eft  ab  abfabnjdeus  in uenirar  iratus  A dauid  tmitns(&  mianeiie' 
mnt  mimict  opaiu  imquirans(8f  defixerftt  rnbitO(&  dauid  multam  tfic  mofttauit  humilitntemfnsr 

dispcdibnsdo^capiteincedendo&c.)ideor5niconlenraneumeftq,maretia  hidi»  pfali^a» 
luctam  eUtccniiusdaoidis  ad  deum  pro  milhicordiainpafecunooeababGdon. 

CTSVMMARIVM  EST. 

ffDauid  parienspetTecnHoncab  abfalpn  imbecillis  «cteirituj/petit  a deomifericoidia.nferenspoe 
Bitas  aflumptos/fetutofip  pmittes.fle  exauditus  negatione  dininc  ire.erga  fe  ptcdicitjita  t» 
enibeTenit&teuertentur  retrorfnmfubitoinimiaaus.  r r.  6 r v i v 

£Perfonaloq nens  propheta  eft.  . . . 

N &minc  ne mferorc  Diuiditur pralmus in  pates duasspropdfttnam  matateA  eiecntiuSi 

/ ibiqm  a^.Proponit<too:rciU<wnegarioncmtrp&gratiaOTmifaieorfie.Ptaponira(Itdei/ 

expo^t  ^tia.Et  pnmo  q,  nen  agat  fecum  in  ita  & taroiedioc 
mdignatus  corra  efi  fed  pfne.hficenim  effedii  pponit.  Dne  ne  in  (uron;  tuol 

hoceft  nStmgmotMfurca.agiiemc&Ddmirataa/hoc  eft  tan^cxciddc&accenfiislra,ea«i^ 


i 


f 


PSAIMVS 


.vr. 

mc.Moicfiqiiidemhnn]anotogat(piieqivaf>oafgDafne9opcKjCal{igcti^mdens  tan§  indigna/ 
tus£cvcrcncfiiic^nkanican§ pacer acatgnit  &calhganicea|^Taro4><ltAio  hebcaica  intei/ 
precata fiuDitli^incacpphc  illam  animi  tdignati  paflionem  qoasnalbfumancelhiliimanceappa/ 
ra£chocetudii^lbDelplimi|^Oiaioveroucr^tataira;f!gni^c  illam indi^an ai  paflionem^ 
cx  calore  vdnc  ccndefccna  qoada  apparo.  Deprecario  ade^f  fabid^f miion  mei  <&io  miferui 
qmppe  colhcutnsfp  foclera  foa  mirencocdia  poic,nd  reram  (aatnm  wd  fiu. 
fflBuoniii  Mcrcm-Incipic  hieps  execntiua  tali  ordme.Pno  tra<%i  illa  pdcula/mifaoc  md  ddc.' 
Secddo  tiadac  lUafdK  ne  in  fiitoie  &c.ibi  qm  no  in  morte-PPetedo  ade  mildicordia  oplicat  qualis 
cftdc^dcfidetac.Cviaete&raliiatiAdiiettchic(pin  pgrcllupetitionddcfoibicfdpm  dauidmplt/ 
cicaXqBo  ad  aiam/qoo  ad  oflafquo  ad  leipm.&  dno  cx  ptedet  progati$.Ec  qoatd.appain]defaiptio 
fnnplias  elF ad  (itScadine  fgti»di  a cetrore  aic  & oflid  eflcOus^tesipctac  mediana  & falote.Ex  in/ 
tedic  p hpc  lignificate  qiotetia  (ua  ad  (aloadd  le  ab  ablalon/deo  fece  aoctib  ab  ipfo  dauide  & cetience 
caca  preninon&rv  ide  fingtila.Q.aonia  egoiaa  ad  dmiliciidine  no  mortui  Idl  ^ deae/ 

IU, ideo  medereme  dddmedtd  vtete  ofhao.Himiu  qid  m oBa  meajficmiores  ai  pccsCmes  & i5c6(ide 
c5tesdiainaconiia}§idameaf9aiorpatsaif  ab of&cioaiandicoipasdenoiata, territa  funqin  hoc 
coetoC&aiaplaxtatitadicifaddendo valdcgamultdcimebarmotiinillocalujiccfoid  ezpte  mea 
expior  reni  ta  aiam  vf?  ad  ofla.fcd  ecexpce  tua  experior.Sc  cn  dnc  vfgiquothoc  e & nefdo  vi^uo  ta 
dde  ici  tna  oerccbis.an  \fq?  ad  cdTamptionc  an  cittaian  din  an  pamo  tpe^ideo  reoettere  quplo  dne; 
{'mfti  mihi  bddcus.reoefllfepaniedo  &eiiacdo  mea  icgno.teacttdebndrasi&enic  aiam  'melivita 
mea  apioilo  momsifalofi  me  faqa  pTcoitione  illa,n5  pp  menta  mea/fed  ppter  grana  tua.  ob 

fiaedidhs  q>  audifld  dauid  a nathan  pphcta/ndmorieruiqifi  dobicauitan  hocbieticdidd  p tdcqii 
■nottims  e hIius.exeo.n.ip  vidcbatipicri  vobd  aliud  didd  a nathaCecccego  fufecabo  Ibp  te  mald  de 
domo  cua)dmnit  nelplm  et  iHodalind  (irdidd.n5  recedet  gladins  de  domo  tna  vl^  inldnpitemfi.' 
tSuottii  nd  tn  moite.  Tcadai  bic  illa  paitiailaidne  neinmroie  &cdefoibfdo  ba  poenic^  voIA 
tana  & tdnem  pacnitaidi.a  qua  inchoat  dicedolqifi  non  in  mocte-^A^bi  nota  § ledefberit  rationis 
& intentionis  pccni  tetia  dauidis.R6nis  qoidemiqa  non  dilhilic  pamitetii  agere  vtgp  ad  morte. In/ 
terionis  afir.qa  poenitoit  ad  oRetcdfi  deo  bciificifi  memoria;  & laudis  in  reliqua  ba  vica.C^oniaiii 
Inqnicnoo  in  morte  lecoidatio  tmCmoitunsenlqaatenusmorcunseftnon  tecotdaf  dd.Quod  ec 
a explicatin  fbueaifepnlcri.qais  c6ficcbii  tibijcdfdlione  laudisilidd  aut  peccatorumfquali  dicac 

f>nllus}idcoegonondilhilipocniceie.5edlaboraaiinrDfpinomcoihoccfthitigatus  ibm  Infpiiado 
ad  teSdebae  dauid  fc propter  crimina  aduitecu  &homiddii  in  perfccotioncm  hacincidiilb&  ideo 
commonotar  inchoatam  iam  fuam  pccnitetiamfqiia  diuturnos  gemitus  fimul  & Ipes  Bgnihcaf.ge/ 
iniciisji.camrpeinrarpitio/diDCucnitasaficinfan^cione  inuenitur.p^ecpropterea  c^bo,ud 
plus  baam  in  faturamfperfaierando  in  pocnicentia.Qaoniam  natacefadam  in  omni  nofte  ledS 
■ndi.inlachryma  mea  Itonii mcGliqnefadamftdlfermo  hracibolicns  promitteR  tantum  fletam 
<p  natare  faciet  Icdamjhoc  eft  culatram  & huinfiDodiiOt  tmliis  cum  tanta  abandantia  q>  fluet . hoc 
enim Ggniflcaclachiymamealteitam meum liqae&aamrhoceftcnm canta  abucdantiaqi  lique/ 
(adet  (hoc  eft  liqude^Lflucte  fadetftratnmliait  fluunt  nities  liqueTcentes Vbi  ceme  inchoatam 
poenitentiam  in  eo  (p  bi^tus  eft  rolpitandoid;  q> promittit  proiccuaone  per  fingalas  nodes  cum 
Canta  abundantia  fletusi|^Oeindcliibiungic  alias (uspeenas. 

^meauif.  Vfotpacaeftdiaiohaxvtrcipondctethcbr^Sidixifletcorrofaseilocnlns  meosabiia 
Cn^/folam  ocnli  paflionem  flgniflcafldiM  dicendo  tincam,  ddirribic  non  (olam  paflionem  corro/ 
B oiroli  (fed  etiam  adionem  qua  ipremetocalus  protolic  flbi  tineam  qua;  corrodit  eum  .Ad  fl/ 
eniiicandnm  ira^  qr  tecognolac  fe  cnlpabilem  | (p  oculus  (iins  Qieaalicer  fuit  ca  ufa  q>  oportuit  ip/ 
Crai  tantum  flere  <p  ficat  corrofl  Qint  oculi  ab  iradd  confldaara.vros  eft  metaphora  dne^Ec  ve 
letineauic  oculus  dauidis  quando  vidit  mulierem  lanante  (epuldua  valde  &c.hoc enim  bic  caufe 
quare  velat  corrofl  flinc  poftea  ocali  flendo/  conflderando  iram  dei. 

^[nucteraud  in  0tbU9  ansuUitS  meis.  Ad  prouocandum  magis  dd  mifeicordiam/apponit  o5/ 
ditionem  ocaloy  (noTircilicerqt  tnter angolbas  inuRcraaminr.daaid  fiqatdem  ab  adoieiceria  fua 
profngasa  facie  (aulis, malcas  palliis  eft  anguftiasf  propter  quas  Gemlcsanncipamr  ddedus.  Ad! 
aperte  diceteuanto  amplius  miloereniuanro  oculi  modo  corrofl  iam  limilcs  liint  propter  anguftias 
meas  omnes  qnas  tanto  tem pote  paflits  fum. 

^Recedite  S me  Ofe  opsntes  iniQtltf  Eftedus  tam  orationis  q poenitentip  pattim  adp  partim 
ptomilfg  congtue  robiungifidcclarando  pnmo  effedui  orationis  in  iplb  dauide.x  deinde  in  ipfls  ho 
mbtts.Exaaditas  Gqnide  feuid/cemflcatus  eft  deu  n5  agere  kcS  vt  (dignatfl  fed  vt  pfem . Et  ppteiea 
moftiophas  ad  mimicos  (iios  aiCrecedite.Et  hoc  ad  literam  impletum  fiiit  quado  ordinaoit  aduet/ 
fu  illos  bdlum  deflmfluumdioc  eft  enim  monere  lim  iperaie  eis/iecedite  a me  oes  operantes  Iniqui/ 
btemChoc  eftopeaoiinigracis  coniurati  cum  abf^oo^quoniam  audutitdominnsipro  exaudimi; 

Caiec.lappbL  b ni 


PSAIMVS  .VII. 

voce  nens  mciiaDdinic  dfis  (brolicarione  mea-DiAio  Hebraica  (bnat  cbpiccatiODc.  mifixabile  t hoc 
eftpaocahDam  ad  imfencDcdiam.Etngnifkafphaa;dooCfcilicet  preces  prooocatiuasadmdiixicoc 
diam  & n erum ')  tecarfos  ad  ded  a intimo  affli  A09  corde  adhibins  Cgnis  externis. 
IDonunoSOiationf  mcittarctput-DefchbifelfeADs  orationis  ui  execnnonefiiAa  in  holhbost 
abfalon  fdlicet  Se  fins.Ec  ppterea  m futuro  defcnbif  tefpeAn  tcuelationis  faCt^  damdiDominus  in/ 
quit  orationem  meam  fafapietiquannm  ad  execationem. 

CPEt  ppterea  embefeet  Se  tmebdf  valde  oh  inimia  meiiiencmnC  8c  embefefr  fabito.  Manilidle  hic 
deimbif  coftiiio  exeians  ab(aIon£tijbefcrr  inge  Se  cetrcbnnf.ndpa^  fed  valde  oes  mimici  mdjfan/ 

tores  ab(^on.pcaHb.n.exeicin  rdi-  ^ — " -- 

Viginti  roiltbusczei$.Etpptcrca  ft 

Kgndablalon  q>ddt(bbirodefccii]c;&etga 

CrVVLGATA  EDITIO. 

Ignoratio  dauid qua ccdnicdno fug uerba chufi filii  lonini.pfalmus.  VH» 

_ '-OmicdcPme?!  tc  fpauiifaluu  me  fac  ex  oib^gfcqntib^mcfif  libera  me. 

Ncqn  rapiacutleoaiammea:dun.5cq  redimatne^qui  faluu  fadac. 
Domine  deus  meus  fifeci  inudtfi  efi  iniquitas  in  manibus  meis^ 

Si  reddidi  recribuetib^mihi  maladcdda  merito  ab  inimicis  meis  ianu. 
Perfequatur  inimicus  animam  meam:& comprehendat  flCconculcet  ia 
terra  uita  m meam  8C  gloriam  meam  in  puluaem  deducat. 

Exurge  domine  in  ira  tua  tSC  exaltare  in  finibus  inituicorum  meorum. 

Et  exurge  dne  deus  meus  in  prfcfpto  qdmadalbrSf  fpagoga  populosi  circadabit  te. 
Et  propter  hanc  in  altum  regredererdominus  iudicat  populos, 
ludica  me  domincfccunduiu/htiam  mcamrdf  fecudum  innocentiam  meam  fuperme. 
Confiunetur  n^uitia  peccato^  & diriges  iufinifcrucans  corda  df  renes  deus, 
luilum  adiutonum  meum  a dominoiqui  laluos  faat  rctflos  corde. 

Peus  iudex  iufius/  fortis  8C  patiensmunquid  irafdtur  pa  (ingulos  dies^ 

Nificonuerfi  fueridssgladium  fuum  uibrauit,arcum  fuum  tetendit  flcparamt  illum. 

Et  in  eo  parauit  uafa  mortisrfagittas  fuas  ardentibus  effedt. 

Ecce  parturiit  iniufiitia:  concepit  dolorem  dC  peperit  im'quitatem. 

Lacum  aperuit  d£  eflodit  eum:^  inddit  in  foueam  quam  fedt. 

Conuertetur  dolor  dus  in  caput  dus;d£  in  ucrticcm  iplius  iniquitas  dus  defeendet. 
Gmfitebor  domino  fm  iulbdam  dusedf  pfallam  nomim'  domim'  alnTfimi, 
eriVXTAHEBR^VM. 

Cn  £rror  dauidi  quem  cednic  domino  * fuper  uerba  {diiopis  filii  iemint. 

Propheta  ^ fperauitfaluum  fac  me  ab  omnibus  fequcntw 

™ busme/dciiberame. 

Ne  quando  rapiet  ut  leo  animam  meamdacerans  di  non  liberans. 

Domine^deus  mcusfi  fed  ifhidrfi efi  iniquitas  in  uolis  mds. 

Si  retribui  pacifico  meo  maluidi erui  angufiatorem  meum  inaniter. 

Sequetur  inimicus  animam  meamrdi  apprehendet  dicoculcabitin  terrat  uitam  meSf 
dChonorcmmeuminpulucrethabitarcfadet.  Sdahl 
6 Surge  domine  * in  furore  tuordeuare  in  incitationibus  angullatoru  meorum/dC  cx# 

pcrgifc«re  ad  me  ludfcio  manda(H. 

fexauitT  Et  coi^^rio  populotum  dreundabit  terdi  fuper  ea  in  exedfum  treuerterc. 

8 Dns^iudicabitpprosnudicamedne^faiiuIHtiamca/difmfimplidtate  meafugme.' 
+»i  9 Complebit  nuemduimpios/dc  firmabis  iuftu;  diprobanscotdadtrmM  Hrirtiufluy. 


I 

' i 

5 
4 
+ im«5 

ffHwri 


I 


PSALMVS  .V.II.  • n 

tt 

10  Clypeus  tnou  fiiper  deotraluante  redos  cordu«ai  t > 

llDeustiudicans  iultumt&deuairafcensinotnnidie  . f i 

IM  Mw 

IZ  Si  non  reuertecur  /gladiufuum  poliet  taraunfuumcecenditflCpanuTc  illum« 

•ppoAtfK 

13  Et  iOi  paraiut  uafa  mortis:  fagictas  fuas  perfcquendbus  operabitur* 

CpU 

14  Ecceparturiet  iniqintacemflCcondpiecclo]oreni:&parietfaUrcaceni. 

15  Foueam  apennc  K effodit  camtfiC  inddct  in  foueam  operabitur. 

16  R.euertetur  labor  dus  in  caput  eiuaaSi  fupa  uerdeeni  dus  iniquitas  ipfius  defccnded 
|7  Confitebor donund.^fm  iuibdam  dus:8£  cantaui  nomen  domini  * excelii. 

Tltnlos  c&Enor  daoidl  que  ceetnir  dno  Ibp  vctba  ^iopis  filii  icmini.Prinia  diOio  varie  apo 
nitur.alii  potat  efle  nome  inftfi  mufici;alu  nome  ipei  canntsX^s  tri  foifos  {tdli^t  enocemt 
Troe  eft  errore  p ignorantli qois  alias  habeat  fimificaciones  dieiio  lurc-Et  qifi  in  toto  plalmo  noU« 
fit  metio  de  abqoo  ettore  fen  pCio  qnoenn^  ipfios  daoidisiimo  totos  pfalmos  plcnosjcft  innocetiae 
& ioftitia;  ipfinsinec  vn§ petit  mifencordia  fed  iulhtia.ideo  diffiale  ingent  quadfaoneenor  ifle.Co/ 
itis  Iblotio  cft  q>  no  defcnoif  error  daoidis  vt  petfoiue  enans  Cea  ignoiatis,(ca  vt  pfonf  q eft  materia 


Appmct«il.CJI  vuumo  tUUCIJ>UCU«UJlUCUIWVWU« 

Ilo  & habete  holles  cft  forno  cotra  hofles  ems|&  q>  petit  ioftitia.  V nde  esdodif  caofa  ems  cotra  abu/ 
loniqmcdftatppter crimina  foatfic  paflbmdaoide:vtpatet.ijeg.ii.&clndi£qoo^vtdiflfitft^o« 

pAifi coiofol^  ignoiatia:<Et  cibos cirtfifpteiis apparet <p pfalmos ifte ad  literak^utt de  daoide^ 

logo  a raajc.quamt  enim  loftinaeiDS/quadratin^ntiaiqaadrat  (potatio, qoa  in  primis  ipie  bm 
(vt  patet.!  ji^.ii.^potaoit  daoidi  if  daoid  ilidiarcf  adoerfus  (aolethoc  cft  machinaief  ad  regnfi.  V n 
deduit.nocffqoi  annfiaetmihi/oescoiorafti»  aductfos  metqofi& filios  mens  foedos  inient  c(i  filio 
Um/f^fiildtaoentfo^meftadoafam  mctnlidiantemihivfmhodic.Haccn.font  veiba  fignificatai 
bociitulojdic^.lopv^a  chos  filii  ieminixhosji<f  thiope  fignificat.Appdlatuf^  eft  (aol  (thlopsi 
— r,i»n>^inS/ii,3c6cfpatadacilbsdaDide,licctplonbDs  viabos  exprus 


eDaf  filios  iemmvqa(;vrpattt.i.iig.9.>tatde  ftiipe  icmini. 

Qoadrat  & h oie  materie  ta  petitio  io^f  § ^hetia  occ^os  (aolisjia  et?p«  moitis  eios  ^ciC  dr 
ca  fine pialiniigladio  & lagims.Quia  ^o  veiba  foilis  Ipotatis  daoidi  crime  afpuationis  ad  regnfi 
foccri  lollcrronca  eiatfignoto  alo  daoidis)ideo  ntulos  ab  ereoie  damdis  vt  materip  drea  qoa  citaba 
totkhoar.Et  pptetta  fobifigif  que  cecinit diioiqiiifolDs  deos  erat  tcftis  aidos[nocctis.Significatet 
go  titolos  ille  materia  pfalmi  tnc  erronea  Ipotationefignificata  verbis  faolis  .|T'Nec  p hoc  intelligasf 
«pipfefaol  Ignorarer  crtado  iporaoent  hocdaoidiCqfi^ex  fcnpmrasmpatct  q>es  ppofitoipoidn 
prodenaifomcodlnfjgratiaqi  cora  popolo  aliaf^  ptes  toidis.nmoit  qa  poftea  encmcfcilicct  regnfi 
no  efle  firm^fi  in  domo  foa.Sc  ppterca  pGxotos  ^ daoidcm;)fel  intelligc  errore  tom  lefpedo  tgno/ 
ti  al  tplius  daoidis.tfi  rdpcAo  alioq:  hoc  potannfi . Nabal.n.i.icg.i5.duir.hodic  icieaetont  fenn  q fn 
giont  dominos  fuos  &cEcfona.ucg.i6jut(inuafifli  regnfi  p faole.  Vnde  8c  in  prinapio  plalou  cfi 
n)C  ezecranonibos  daoid  ezenfat  fe  a tali  cnmine.Harc  A materia  pfalmi. 

CTSVMMARIVMEST. 

ITDanid  bifo  incofatos  q>  afoitct  ad  tegnom  faolis, vbi  fpe  fui  in  deo  finfleincc  cSmififte  crimen  ali 
qfi  contra  faole  magnis  adhibitisezecrarionibascantaair,dioinp  loftitiacoffidam  Iploracttom  ad 
lodidom  fop  innoccnripinim  ad  iudiaum  faolis  pcrfcocrantis  in  iniquitatcrpt^oens  lUios  mini| 
Beconctodens  laodarotom  fedei  loftinam  dioinumqi  nomen. 
fi^Pcifona  loqocns  propheta  eft.  _ 

1~\0intnc  1*018 171018^  Diuidif  p&lmnslptesdoasccpofirioa  mic,S(execDtitia|ibincqfi.Dro 
IJpponit.  Alteqi  eft  q>  fidoda  foa  no  pofoit  in  hote  aut  homanis  vinoos  fed  in  deo.Et  hoc  dircde 

«i  MtimS  ^ ^ rwAffiA  mn(«<4^ncin  nmHrriaiin.fXtn 


3 monlatosi  non  ad  nihilum  l 

nili  libctenir  de  pofccotione  cotnmcfaolis  folicet  & fiiomm. 


qi  faloctoriUffo 


'tnc&£6ccudoilia|dncdcusrocosint<fpaiii(ibiuirgcdfic.f  Xc>ttafhicillapacnla(falnfifacincab 

' CaKt.ftippCd.  b nu 


)0 


PSAIMVS 


.vii: 


•Ibas  lojB^bns  mc  & liboa  mefdnpIidter.Primo  pponcdo  ncocfliratnapicdo  picnlfi  ne  aliqfi  fin 
' nefottc  faul  tanq  leo  rapiat  ipm,ncc  lolfi  rapiat  fed  laccretfleonino  more  difcopedorOc  nnllu5  adent 
liberas  i^m  de  manu  faali$.6aul  ligdc  erat  icx  ;&  fi  habuifSxdatndc  ininaiubusinuUosent  potes  li/ 
bcratten-Rurfusiaultaiua  fcuitia  in  facerdoresnobe  reputas  eos  amicos  damdis  vfiiseftivcmen/ 
todauidcimereteiitangleonctapi^&voiate.HoccftncccflicabspicuUiaaatepctic  libetan&fal 
uan  ne  inadat  in  manus  (a olis. p^Ocidc  (iibtnngic  coditione  fub  qua  petit  liberationem  faaatendes 
petit  faluan  (t  efl'{nocens,& li  no  eft  innocens  q>  cradaf  in  manus  inimici.Et pp terta  fubiungit^ 
meus  fi  fed  ilhld-  Pro  iofhlicanoncitaip  petitionis  (ug  pponit  deo  vna  coditio/ 
nalc  COHIS  ans  hM  quatTaorMcs|dices.Dnedeus  meos  li  fin  iftnd.ccce  pnma  ps  antis.Et  it^tli  fice 
a hoc.f.q>  machinatus  fim  ad  deuciMddomulaolis  a tegno.hocji.d  iputabat  verba  faolis  m titn/ 
lofignilicara.[^Sidlimgrasin  volis  meis.Ecxx fecunda psantis-Selignificanf  manos  avobslicnc 
cotum  a ptc.&  itedit  explicate  qd demollranit  diccdoli  fan  ilhiduphcado  G in  opibus  mds  ell  aut 
fuit  iniqras.f.qi  iniquec:^m  cocta  domfi  faulistliiifl^amagna  iniqras  agere  cotra  foeeqi  &fiatta 
ivsoris.pSiretnbuipadGco  meo  mald.ecce  tertia  psancis.Iii  qua  magis  IpedGcafrdn  ^s  inigta/ 
as  aplicaffexaggQtadocmne.Intedes  G tetribuiclaoli  padGcoipaccFm  camalc  cognationem  hGn, 
cnaM.GiiGer.n.maximli  ciime  cp  vbi  (aul  czaltaoir  dauid^pficieifo  ipm  mille  milit^us  h d^o  d Glia 
in  vsore.ipfedauid  lembuiGdd  malGp  bonoimadunadoad  tegnG.^cena  angultarorc  mefi'  inar 
niter.eccc^a parsancis. Vbi  nota q> ilhld  ^octbiGinamtetfcuvacoeiiuifradidionc  Hebraica  pdc 
Itd  ligi  vt  detcminano  inimici  vd  vt  detetiminatio  vabJEt  G gdtm  referaf ad  holle,GgniGcaRf ho 
fhs  line  ca|Gncoffenra.EtGcdc{cnbetef  fani  anges  line  ca  danidc.Gttuncelld:ldiGis  ilhuspticulgmC 
tnis  quadrSs  aut  potius  extomisiqiii  in  egteris  peibus  huius  codirionalis  femp  afliimptu  eft  malum. 
aliqafG  eG  inigtas|G  reddidi  mal4}hic  aut  aGomeief  bon&fG  erui  hoGe  mefi  gtans.hocji.eft  opus 
fandC-qd  bis  fmt  dauidifrmel  in  rpclGca.'&  alia  vice  in  tetotiaSi  aGt  aduetbifi  inaniter  determinat 
WdbG  cruiCGcot  et  ordo  gramatictis  tegnt^tGc  cunit  oodinoalis.&  aliumif  et  in  hac  ^rta  pcicula  an 
decoctis  w»l6S£  liberaoi  inaniter  faulc  anguftatorc  meft.Qnauis.nJi5Gtalibi  fcnptfi.cx  ifto  tG  tes 
CQ  i Gnuaf  qi  (aul  fen  cGpIiccs  aus  poftcag  icdieiGr  ad  ppria,mcci]^n  fnnt  q»  damd  in  fpdaca  no  pe 


OccifusatribusmilibDsclcdoiKviro^faulisQciMcxtraipcUSc^PiDptercadiocbat,  abfcidit  ora  da/ 
tnydisfanlisvtoftctatct  fcvi¥bonfi&c.adhocn.excludedadiiecterfdl5t  verba  hm’pticnIo&enii 
tnanuer  anguftacore  ■efi.SigniGcati'*  ac  diat  ennivt itelligas  q>  no  folfi  abftinoic  ab  ocdGoc  bulis; 
liKlermteGabltsgoccideKS  volebac.df.n.i.ieg.24.  qidaoid  cofiegic  Iduos  Gios  fermoibus  &dS 

giiGt  eos  vt  oofurgetet  in  raul.HoccftitcgtG  ans  e^twnalisxmas  coinjocns  Gibiungif. 

cquetur  intirocus  aum  mcd-Indioate  itagi  codinonalis  fubi^f  hic  coTcquensihabes  et  quat 
Cnor  pticniasPnma  cdfeqoef  inimitasflaiil.aiam  meajvica  meiSeaSda  eft  & appichendennon  foldl 
eerfecnnoneagtqred  ad  c&reheGonepmicnict.Tertia  dlHt  cGcuIcabirin  terra  vita  mea/poft  appte 
fienGonem.»:  in  hocGgnihcaf  ignominiofa  ocdGo  vtpotc  oScnlcado . Quarta  eft.&  honotetnmi 
in  pnloerchabirarefader.Metaphortcaeftlocnno/GgniGcans<p  honorem  fonm  ad  nihilum  ledigai 
fauhad  Gmilicudinem  eoip  quacin  polucribus  iaccncj]Dae  pro  nihilo  habentunvtpote  qug  ab  omni 
tus  calcan  poGunt.Ex  tora  ica^  codinotiali  dare  apparet  q>  dauid  inftiGcac  petitione  To^  coram 


.^nluethfed  ppter  coftnidiondn  mutan  fune  cafos  adiundis  pnrpoGnonibos. 

Slirge  momine.  Tra«af  hic  lUa  pdcola/doedeus  meus  in  te  fpani/iccutKndo  ad  deft  p inftitia  du/ 
plicirenhoc  eft  cfi  p fey  fo/tfi  c6tra  faulc  & Gios.Et  pptaea  nia  petit.Prtmo  humano  mote  allo^ 
defi  vt  fulgar  ad  iimina  fiideda|dices.Saige)a  gete  iulhng.dnr  in  Girotc  roo|tanq  indignato sdioc  eff 
ad  puniediS  eos  qmocrcnf  poeoa.Et  hax petitio  vt  c6is  a 6c  aducrlariis  pponifif^SecGda  pcntioca 
tra  aduerfarioselenate  in  idignatiSibus  angoftatoqi  mcoqtihoccft  in  puniendo  indignanones  cok 
q angfir  me.dcnare  roigloriGcare! appare  cxcdGis.puniedo.n  jega  & magnates  eleuaf.non  in  fcipto 
fed  in  c6fpedn  & laude  holum  deus^Tettia  perirto  p fri^  eft£t  omgil^  ad  me  iudido  madalh. 
fnbaudif.n.relanuG  qd  mandafti.Pent  humano  qnogi  more  (pquah  a l^o  Gitgatad  faciedum  Gbi 
todiaum  quod  mandaoic  Geri  per aliosprgcgperacqoippe dens  iuihcibos  vescerent  ludiddoibus 
iniunam  pabenubusEr  quia  faul  rex  erat  nec  erat  qui  mmdum  pro  dauide  efficaepolld . ideo  da/ 
uid  pene  a deo  vrfaciacGbi  indicium  quod  mandauicGeb  per  alios.  Er  quia  multo  ^pore  tardare 
.Videbatur  mdicmm  hoc,uko  didt  arcxpctgifcerc  ad  meiudido. 

lEt  cdgregatlO  populo^'  c^dabit  fe*  Prolequif  propheta  ppoGtas  tres  pebbones)inchoado  a 

Srim  a,qua  penit  fm^  dne  in  furate  tuou-eddens  p r&ie  petibonis  huius  duplice  fhidom . AI  ter  c(l 
: pte  culcns:{)a.Cfiinc  Gct  (p  cogregeoo  populog:  otrdidabit  culto  cc.&  vcttGc^qma  quum  d^ 


i 


PSALMVS  •VII.  i| 

e iHiiiKfigngannr  ad  CDlii!  diainfi.  Alter  fioaiK  cft  oaltatiSu  dinine,non  in  (Hp(b  &d  in  mcntibos 
noiam:^  c6(^c  qufi  dens  aereet  lafttna  foa.  Ec  hfc  fignificrf  diccdo.  & fiip  ea|c6g«g^&  vd  pp 

M i»  ^^r#*.**  A^c  n anMt#4r^c  a nnniriMnnn  ^fhmar^rrrirn.c*  nn  alif  nnniU 


ucoponicnte|incxcdfniii  rtnertete.^ttejiplanasqnpfitiftacd(inido|tMiDngit.doiiiinus  lou».— 
popalos.Hofnines.n. videntes  deam  cierocie  inlhci^crediic  hanc  de  deo  oeUitiidinem.Ccp  dns  lodica 
to^pnlos-rTcmis  hebt^s  haba  in  dc&accllbded  coAnuAio  adionda  ppSae  motanir. 

^ -n petitionem :.qoa pro feiplb pebir  espergilcere ad mc 

t.nam  pruno  pmr  lodicari  Fm  iollitiam  fnamidiccs.  ia/ 

^ilimpbatatemmeamlbpcriii&  Vbi&feiaflfi&limphce 

>bf9  daplimatc  erga  (aalcm  fatife  Ac  cfle  proponit  coram  dioino  indicio. 

C^cW  nfe  maia  ipioe  t linrabw  niflfi :7  piobans  coida  7 roics  t>en0  ojltae . Petito  in 
diao  Ibbifigit  deffdcratfi  fm«fi  (hfc  feredp.Cq>  nfiqhoceft  in  hoc  mdicio.coplebit/hoc  e terminabit; 
tnaldipccnp  p fnlam  fercda,tpios.(r Adnertc  piio  vocabuld  ^ copletc  no  famiC  hic  p pEcere  C*o  w5 
qno  dicimas  domd  copIetaXtd  f terminaKKo  mo  qno  fucceflina  dicimns  copleta  qn  definfindice/ 
do  dicant  mefem  copletiiqfi  ia  w(init.Ad  hfic.n.l<3ifum  dicif  q>  malli  pomp  c6pId>itfpio$:  hoc eft 
terminabiteo^  vit^fccietillosnSee.Sc&modfilo^di.LoqniLn.damd  morecxpeAanjifi  cfidefi/ 
deno  iniam  indicis  & oSfidetili  i bono  tore  cap(ii£.Soliti  qppe  (&t  dicere,  nde  vidro66  fintes  roneml 
Bc  pontenC  imolhna  fonetcs.5icji.ait  propheta.coptd>it  nuc  mald  4*'®*  ^ firmabis  tn  dens  inlhiim 
(D  inquam  dens  inftns  Ac  probans cotdafhoc eft  volontatero, Ac  ra^hoc  eft  intima  affe^onnm  pc 
nettalia-Eraddithoc ad  exdndendnm  omnem  Ignorantiam ant  incuriam  indicis|Ac  qnaenn^  oc/ 
«tiltationem  metitomm  tam  fnotiim  g hofiium  apnd  indiocm. 

^ qdi  daiiid  no  homano  fed  dinino  larncio  le  fnbmittic  inibficanddiAc  dens  non  far  per  in  hacyitt 
inftificat  inftos|(^  impios  ponuttit  florete  tang  fi  eflent  infti.ideo  fnbinngit  q>  iple  adhibet  de^ 

'iotemfufi  dcDiDfnon  qoatcnospOHititinaIa/fcaqiiatenusfaIuacrBftoscordc.hocnJignificacfDbio 

JRcndoXIfpniB  tnCU6  IbP  t>CO  faludte  r^os  COSdlB^c  comm  Cvt  didam  dOtcndxt  ad  hoc 

innititur  deo  non  vtpcrmitccnDCcdvtl^uannrcdos  corde»  * 


iJdB  Umtlat  rcD8  iraiCCv  l Ol nC muin  ooucim  ipiomuu  uumm  luuiuu  «u 

Inihficatione  q>  de"n6  femp  indicat, i5  tfidedo  hic  tacite  obieaiAi  fubifigitppBa  q>  deos  i ot  tpe  Ac  in 
dicat  inIW  & irafaf  .i.pnnitJioc.nJignificat  dicedo.dcns  indicas  inftfi  Ac  densirafeens  i oi  die.Qd  eft 
vcBnofolfi  qtfi  ad  ptatcCqnia  poc  qnotidic  pnnire  Ac  iulhficareXed  eft  \'a)c  qnantfi  ad  aetfiu]i(i  nnl/ 
In^  dies  in  qno  dens  no  emceat  inftina  ia  Ac  pnntendo  Ac  inltificado.  Vbi  cante  aduerre  non  did 
dens  ol  die  puniat  oesantiuftifioetoes.fed  (joIdie  h6cfant.Ethocnon  vldef  veitendfi  indnbill 
RTpedn  aliqnoi&quanisnos  nodifcttnamns  indidadd  qnibns  punit  Ac  inftificat. 

no  ItuertrturPtofcqmf  hic  fcefida  petitione^  petiit  ootra  adnerfatios.deiiarein  indignationi 
bnsangnftaroK  meo^rofajnif  aflt  ^diraido  punitione  (aulis  multipliciteLmchoando  a ooditioe 
toeifenerantie  Taulis  in  maIodim6i.n.impnia  figni(icaf  dicendoJi  non  icoetttror . fakcct  (iuil'ad  coeI 
Sc  fignlMantoc fhtuic poenp  nlfi  faol  rcuertatur  ad  deum. 
flSbidtft  (iifi  potiff  Snbifi^f  fututa  punitia  fanlis.  Ac  ^laf  modos  mottis  qaooccifns  fiht.Til  9tA 
□es  mp  epofl  gIadifl.Et  hoc  fignificaf  dicedo  de  deo  q>  deos  gladid 


ad  gladifl-faulaoccidit  fapminufe  ^ ppttS  gIadifi.Et  hoc  fignificaf  diccdo  de  deo  q>  deos  gla— 
fpfi  policnad  occidcdfi  (aol£  Tfi  quam  ad  (agittas.na  faol  a (agittariis  phililhnoqi  on^  inuerct  fiv 
P rpnli  giadifipcofibs  foitrvt  paKti.paralip.io.Ec  hmoi  (agittatio  ordinata  a deo  cocta  (auleffignlt 
fobiongendo  de  deoarefi  (bfi  tetendit  Ac  paramt  illum:  Ac  illiiarcni , parauic  vafa  moras  | hoc 
canqua  vafa  ftitntia  motte.Qop  va(a  eqwnir.fagittas  foas  peifaincntibos  opetabifthoc  eft  mediae 
libusphilifteiseiMtcbit)danniimproablannocon(huendo.  _ 

jEcccpturtCt  inigtatcDercnp^  mone  faolisldcfcnbif  pfeueras  malida  ipfi’  (aulis  cocta  damdeob 

^-£  «v>f»nttcn9fnvalicin  h/tana»tnnua  Dnoma/ 


Ifam  (aul  cocppiti.rcg.iS-l 


idauidqqufiaudi 


.faulpcoflic  mille  Ac c 


miha.ez  tfic  mim  tncccpit  rtmere  ne  poft  morte  fuam  dauid  eUgettf  m rcM.PaiTntiit  afic  qofi  vatits 
wiis  procuramt  vt  c^dderef  danid  vd  a philifteis  vd  a fuiscvt  pareti.reg.SA.i9.Pepenc  vero  quum 
oanifefte  efi  pef  fecbrus  rf|imponcns  ri  tp  qupreret  (ibi  maInm.Et  propterca  diatur  §uis  non  ordi/ 
naK . Ecet  parturiet  iniqnitartm|defiderans  imquam  morte  danidisKondpiet  laborem,  cocwir^ 
quodammodo  fafiganonemanimi(mnidcns  gionpdanidi&Ac  pariet  falfitatcmiiinTOnens  danidi 
ftilfom  cnmcn.Ei  guis  hcc  tunc  non  erantlimira.defcribuntnt  tamen  in  futuro  ad  denotadam  per/ 
fenerannamfaulis  in  hoiufmodi  malis  affedibos. 

«foucJapmitt^  effod(tea,*mcidrtmfouf3  opdbittir.  Altera  hfcvtif  mefmhoraprop^ 
prra  nilpam  ApCTTia  limn|  fan|jqadfinii|im4ingftvliCTS fenea  adcaUmultCriMCt  tfi  ipKIOKin 


og 


»©  cosi 


PSAIMVS  .VIIL 

iniVbi  gram  ad  If am  di^o  hd>raica  Rgnilicat  Ioc6  dfblfim  liccfi  ad  fflitndiiie  pattL&  ppea  vatie 
ab  interpnbos  fignifkatns  e.Et  dcfcribif  gi  no  fold  apnit  inchoando  cffiodic : hoc  eft  aicios  Gidic 

vc  cafos  ert  intpabili$.p'Phc  aut  p hac  metaphora  dao  incdligi . Pdo  mina  1aab$  fob  philifteu : vc 
ga  faol  adhne  qoafi  partnnrdo  pcDtabat  daoid  ocddeteC  a philifteu  Cvt  paret  in  locu  allegans) 
lofliodd  indicio  ipfefaulnientUibphiliilas.  Et  hmcfflifoicdTonat  qd  fnbidgitde  illins  capite,  na 
Ubus  capnt  abfcmim  a phililleis  mifemnt  philillei  vt  ondetef  idolog  t^lis  & ppRs  .Et  fic  lop  caput 
(anlis  conctfam  e mald-  Sedo  q>  (ani  monnlo  pGxnnone  in  damdon  vt danid  tnerct]fodic  libiipA 
occalionc  tuinpiqrii  pofoit  dauiiK  in  rotatione, & dedit  lUi  occalione  cogrcgadi  viros  ad  fe  contra 
fanlctSc  lic  fani  pdidtt  regnd.Si.n.lanI  no  moniflet  pTccononc  cotra  daoide,  manliiKt  danid  cfi  (anlcy 
bhsmilitesihbrcprofanleScdomoregia/nccvlla  habuifld occalionc infm^i cotra domfi  fanlist 
(cd  ipfa  pfecuno  danidis  fecit  danide  tegcm.Et  ppea  hicdicif  q>  faol  apetnit  bwra  & fodit  caimagnS 
pfecntionc  monedo  vt  danid  no  faccedeict  in  regnoA  incidit  in  fbnea  qoam  opablfiga  inde  pdidic 
R^G.Er  defcnbif  in  fbtmo  opabifjpp  plhierantia  Cinlis  in  hac  pfecntide.Et  hnic  «p5ni  et  cofoiut 
qd  de  capite  Tobiangif:  intdli^do  tn  pet  capnt  qd  eil  primfi  mcmbitS  coipons/pnmu  fucedTorem 
unlistang  piunnmilliosmcbrli.mottnoligdemfaule,mox  danid  effers  eft  lezropmbQindaiSe 
poft  fepreniom  effeOns  e m tonos  regni  intemeniete  longa  edentande  inter  ipfnm  & domfi  (aolisj 
ira  q>tn  pnmofucoefroredeien6eregndfanlis.Qoanisqddicifde  capite  ponosg  dcaliismebiis 
polTit  ad  metaphora  refem:  vt  ga fecerat  fonea  in  qna  danid  rneret  pedibns,  hmdi  ruma  parata  alie/ 
nis  pedibus  cdoettenda  dicatut  nd  fop  pedes  fed  (np  capnt  eiosftang  cafoii  capite  pccdentc-Et  ppea 
dicif.rmeiref  labor  ei^/qno  laboiaoitMicdoJ  capnt einst  & fop  vetneeems  inieras  ipfiosfldnccsefi 
ad  fbdiedd.ddcedet.  Ad  Ifam  qno9  vef  Ibir  q>  (tip  capnt  faolis  defcMt  6c  renerfa  e inigtas  n Vo  q»  ec 
hac  pccna  ientrit  q>  abfcifu  caput  ei^fnit  p drcnitil  pottatfi  a phililkisivt  pateri.  pali.io.&.i.re.vItiOk 
£onfitdxn  commu  f tn  iUftttli  duS-Condodit  danid  gfaidadides/poides  fe  eraodmim.&  pro/ 
mittit  doo.AIrerd  elLconhtdxirdnmicdfidlionelaodis^m  inlhtiainon  meam,  fed  eins/qna  ctercotc 
iodicinm  inter  fanlem  & me. Alterum  cfi&  cantaoi  nomen  dni  eio^  t hoc  eft  pro  mea  exaltatione 
non  maMificaof  nomen  meom,fed  nomen  d/u  excelli  fupcroes.Amcn. 

CV  LGA  TA  EDITIO.  ^Vi€toii  pro  torcularibus  pfalmus  dauid  .VIII. 
'^■^‘^’^0®i“cdominus  noftcrig  admirabile  eft  nomen  tuum  in  uninerfa  terra^ 
I Q^uoniam  elcuata  eft  magnificentia  tua  fuper  c(Ios. 

|Exorcinfantiu&  lactendum  perfedfti  laudem  propter  inimicos  tuos; 
I ut  deftruas  inimicum  SC  ultorem. 

IQ^muideboc(lostuo$opadigito^tuo^:]una&ftdlasquf  tu  fiindafti» 
Q uid  eft  homo  ^ memor  es  eiustaut  Hlius  hominis  quoniam  uiiTtas  euraf 

Minuifti  eum  paulominus  ab  angeIistgloria& honore  coronaftieum.&conftituifti  eu 
fuperopera  manuum  tuarum. 

Omnia  fubicdfti  fub  pedibus  eiustoues  & boues  uiuuerfas/infuper  & pecora  campi; 
V oiucres  c{li  & pifces  maristqui  perambulant  femitas  maris. 

Domine  dominus  noftertq  admirabile  eft  nomen  tuum  in  umuerfa  tetra^ 

iri  VXTA  HEbR£  VM.  Vincenti  fup  baghithith pfalmus  dauidi  .VIIT. 

Propheta.  D Oirfe  dne  nfq  forte  nome  tuuloi  terra  t Qi  da  gloria  tua  iupe^os* 

^ Exoreinfanriu&lactentiumfundafti  fortitudine ppanguftato^ 
r es  tuostad  fadendum  cellare  inimicum  SC  ultorem. 


j Q^uoniam  uidebo  cflos  tuos  opus  digitorum  tuorumtlunam  Sftdlas  quasparalH. 

Q^uid  homo  quoniam  recordaberis  ems:&  filius  adf  qm  uifitabis  cum^ 

Et  deficere  fedfti  eum  modicum  a dus:&  honore  «decore  coronabis  eum. 

Dominari  facies  eum  in  operibus  manuutuanuntotaporuifti  fub  pedibus  eiui. 

Ouem  8C  bouestomnes  ipfos,«  etiam  beftias  agri. 

Auem  cf  lorum  « pifces  maristtranfeuntem  femitas  marium* 

Domine  *dnenoftCT,q  forte  nomen  tuum  in  pmni  terraf 


i 


. PSMMVS  .VIII.  14 

Tlmlojcft.  Vincentijvtin  pocdetibiuAlilirpl^Ds  danidi/vt)n  pcedcncibas.QDod  aSt  4id£ 
fopa  haghichith,abi  iniite  muficfi  inteUao&iab  vtbc  garh  ntlcopamus  gtth>lenot^ 

tum:rai  <p  infifm  maGcfi  oac  fabncatfi  ad  finniduie  torcalaris»iantn.gaA  Icer^cari  torcular.  Alii 
iccmatlone  nols  iecntijcoccalai  latine  dixetfit.  Vqi  or  his  nulla  poc  oeracudo  mateng  ttahL  & ppei 
(pkiTim  qufi  macena  vindonia^  Sc  hmulinodi  in  pfalmo  non  apparcaOiationabilis  vidcf  opinio 
inodligentiom  inQmmcntnin  mo/iaun. 

CTMatctia  adc  pfalmi  a aoconratc  Cuif  fcnptut^  hf.Na  matth  ji.  a dno  affaf  hic  plalmus  Qcfi  ad 
iM  vctficulfiiaoicinfaocifi  A(laitaiafi.&.i.iHCorjf.apltisaScttdechfoilld  vtdiculujoiafubicalH 
Ibb  pedibus  dusA;  ad  bebr.2.aSdt  hinc  de  chfo.  quid  m hd  q>  memor  es  eius  aut  hlias  hois  qtfi  vi/ 
Gtas  efilmmuilh  efi  paulominusab  angdis,gtia  Se  honore coronalfa  efiiA  coflimilh  di  (iip  opa  ma/ 
nuli  cuaf  ,oia  fubieciAi  (bb  pedibus  etus£x  ybus  patet pfalmd  hdc  ad  Iram  tradaredemwathoccfi 
de  legno  eius/quo  omnu  ei  fubieat  deus.vt  apoltolus  dif&iie  ibi  dedaianimmo  pa  hunc  plalmum 
ptobac£cproptciea  plalmum  huncptopheticum  dk  apparet. 

CTSVMMARIVM  ESX 

erPropheta  laudat  deum  q>  mediante  futura  fublimanone  hominis  io  p^na  mtEc  fuper  omnia 
opera  deiidiuinum  nomen  vbia  glotiofum  pipialcbit  ad  ddlrudioncm  oium  aduedanomm. 
lirFcifona  loquenspropheta  elL 

£mmcromuienofla‘.Dioidifpralmosinptesdnas:M>oflnoa  matetif^&escntinajibiip 
\ J da  ghamrulProponit  propheta  laud^ociiadmiratide  mrtirodinemdinininouin  oitena. 
C6Gftit adt foititudo diuini nois tli i dcbellado  & fupando inimicos diuini noisdilfnpcrado nota 
omnium  q colunf . Pifmdetji.propheta  magnificandfi  nomen  dioinli  m vniuetfe  mfidoiroperads 
inimicis  diuini  noisidraombnsfiod^s  Sc  gcnlibus.Qd  a pte coepit  imploided  n5  etiepenedeoS 
fnmmaram  vf^quo  adueniat  regnum  difrAppellat  autem  propheta  deum  piius  dominum  ab(o/ 
latoddndedhmnfm/ppfpalem  curam  qua  (k  populo  iiraddeus  habebat 

doni  toi  (up  C^08.Indpit  hic  pars  rzecutiua  tali  otdint  piio  traftaf  iHa  pticulaiq  fot 
le  nome  nia.fc&  dlaiin  m tctra/ibi  & honore  & dccotcP' Circa  Ifam  adueitc  obfcuritate  oolfanftiou 
fi  Ihmaf  hic  vxificolns  vtptincipifi  tuemus  fnlfilcd  ccHiderido  hdc  vetficuliivt  cSnnuante  primii 
vaficnld  fcdo.&loaf  pprietas  ta  coiunCtiois  q modi  impatim.  Diamus.n.qii9.  ti  fbttis  eft  vox  tua, 
fplo^  in  plateaiaudia  I extremo  doitans,&  flii  ta  fotte  e impii!  tud,q>  ^pe  ui  otim  Sc  obedief  in 
occiwtSili  na^  lo^ndi  md  vof  hic  prophetaflaudas  dcfi.q  mite  eft  nome  tuo  in  ol  tenaicp  da  glo/ 
liam  tua  fup  codos.et  ex  ore  in^nu  & ladcntiii  fundafti  focdcndinn  hoc  eft  dante  te  gllam  rt»  in 
ocelis,etintetrapatnnli&ladetesh}mroduienois  tuilbnabiltHfcprocoftnidide  If^CTIndpic 
itagi  hic  propheta  declarare  fortitndmc  diuini  nois  q tu  ad  ftuCdi  dande  qtuadmediajibiqmvi/ 
debo.Frudns  fbiritudinis  diuini  nois  e gtia  diuininois&laus  dus  in  codo  Sc  i tetra.q  e fhnftos  icat/ 
natidts  veibi^i^oenbas  angelis  1 dus  naciaitate.gila  tcxcel/bdeo  A£.pi-|ic  ergo  ftnft’  hiedeferi/ 

a T t I?  ^ ti. — ^ J ^ ■!  m 


ayftenft  mdip  & no  p fidei  vt  laudamus  in  tcnaAIc 
Glona  afit  coekite  no  folu  in  exeeutide  polleflam  fcd  et  mento  copatata  / comitata  deferibif  oSfeftio 
laodis  dmin;  I tertis.rubinngedo.jEr  OZC  mfaiUiu  7 lactenttu  fandaHi  foUimdtnf  Fundate  fote 
titadineex  ote  mfannfi  8t  la&ntiui^cfTicae  q>  ooficedo  Sc  laodado  infantes  & ladetes  iirmet  fbtne 
ndincm  dimni  nominis,  oftidum  liqde  infontihs  oris  non  aliter  fundat  q confitendo  Sc  laudando.' 
P'Nec  intdligas  diurnam  laudem  fundatam  tantum  fuperora  pamulornm , (oi  intellige  extenfam 
v^adota  initium  A ladenoii:  hoceftq>etexoremfanciii  A latentium  fimdauit  deus  fbrtito/ 
dine  diuini  neis.Na  ad  Iram  fiip  cofeflide  fidd  pptbi):  vfcp  ad  infantes  A pamubs  fimdaait  deus  fote 
titndme  nois  fnupto  qco  mediate  oo&fllde  fidei  magnificaoir  nome  fuftEt  hoc  ad  Iftim  quo  ad  fta/ 
tem  puetile  adimpletii  diat  dus  in  dic  palmaijuclamatibus  pueris  mefii  iplbm  ee.  Qj3  qa  nd  potnic 


nifi  oinina  opatidc  fien,id  nddicif  hic  q>  infames  fundaucnlcilnl  q>  deus  ex  ore  mfannii  fundauitEc 
vete  magnfi ^damofi  fuiti  vt  pueri  ta  inopinate  tefttficatenf  regnii  chn  que  iudpi  qu^idiar  oca/ 
dest^T^  alienfi  a vero  aut  hypatmle  putesja  laiftetcs  proprio  ore  incafiiiile  tfte  duiinp  laiidi:  qufi 
lac  vf^  ad  thenium  apud  iudpos  fugeiefCvt  mater  maccab^oQc  teftaf.i.macc.7.)  qua  ptate  infantes 
Sbnlat  A eft  abis  maioribus  infantib^  ad  chh  laude  deo  opante  cdcntrciftt|dicetes  olana  filio  dauid. 
IPiMpter  anguftafoice  tuod^d  cefTiiremimtcu  7 vltou.ExpUcaf  hic  fims  fen  fiuAus 

diomp  laudis.tft  in  ordine  ad  d^mones  fignificatos  dicedo/w  anguftatores  tuos . d^one$.n.func 
(apol  anguftatores  dei, nd  in  fapo|  Gsl  in  eius  noie.  Vnde  vbi<p  colebanf  dfmonesiAdiuinii  nome 
angnftaoeric  in  vno  pamnio  locdio  vbi  erat  indpi.Er  nihilommus  angebat  chfmt  qui  de  illis  dixic. 
nunc  piinceps  huius  mundi  eiicief  foras.ioan.n.Tnm  in  oidine  ad  ludfoslfignificaros  note  inimi/ 
ciiqa  A 001  co 91  longe  dat  a deoiA  qma  fiitoti  dant  apem  inimid  mtfi$.Tain  in  oidine  ad  popolft 


Goc' 


.1. 


PSALMVS  ,vm. 

gcmilcinMilicatfi  nole  vltotiseo  vitor  fbcrir  motris  cfifi  pcflnndado  iad^s.Tca  q>  viroris  oIRctfS 
inteHigarno  propna  romanof  inttnrione  (ed  dioinararteilOTte  hoc  dno  luci^-vbi  cam  ddhn^o/ 
nis  hierofols^irana;  ttdditiro  <p  nd  cognooens  rps  vifitatiou  nif.pVcnDf<^  iraq^mdaici.f.A;  gecl/ 
lis>nlnis  c^no  futura  defcnbitur  dicendo,  ad  ^aendam  ceflare  Inimicnni  & vltoreni.  odlauiLii. 
iodaicum  cemplum.ceilanernnc  & rempla  gentilinm. 

£oonii  VtdoX)  CflOd  tUOS-Ddcribif  hic  fortitudo  diuini  nols  gtfi  ad  inedia  gbos  Tupamt  dinir 
nd  nomen  & hoflcs  & ola.Et  ga  media  cSItflut  in  mdta.iS  propheta  exaltatione  humani  ghis  tantS 
^ca  in  pfona  melif  aflccurmu  eraciadmtias  defcnbit : fpc^s  ad  vibrare  hots  reianue  ad  cados^Mufi 
qppe  ei  videf  (p  pofthabitis  ccddhbus  comonbiis  longe  nobilionbut  hoiefdeas  hoiem  fi^ota  exal 
taoent.Et  ppea  mapir  a coiundtideqm  cabireddetc  tonem  vilitans  humanp  t dum  poft  qm  videbo 
coelos  tnos/fubdif  qd  eft  holAc  fi  apte  dicerer.quu  intueor  codosfadmiror  q»  memor  es  hois  cxaltaiK' 
di  fup  oia.Ha»;  quo  ad  ordinationem  Iff.  [^Tro  intelle^  aiit  adnette  q>  licet  coipora  codeftiaCvt  in 
ptio  ethi.diaf.manificfie  parcat  ee  nobiliora  hoi^  propheta  tfi  apropinqtaread  deu  coqi  nobilitaiE 
cangirjappcUans  coelos  toositanq  pprios  dei  ad  habitandu.eiln.ccdn  fm  olam  opinmnc  rang  p/ 
pria  dd  (edes: vtpore  in  quo  maxime diuina  rducet  opano  otdinatifiirai  motos  &c.  Vnde  8c  { orone 
dfiica  dicitpf  nf  qoS  in  ccdis.j^ Appcllanf quoip  opus  digitofi  dcijad  fihtndmc  artificialifi  qu{  ar^ 
tificis  digins  fidt.ignobiliora  nqde  lunt  ^ p manus  minifiro^  amfex  fiunt  q quf  manu  ppnoidc  rmy 
ihs  nobiliora  & exadiota  funt  ^ propnis  diihnguitilimitar/pficirqi  digitis  artifex, q add  lobos  pro/ 
ptic  manus  appbcario  fuffianipraqppedigito^  diihnAio  maiore  in  opeexadione  mdihat.p^No/ 
oilitanf  rertio  ex  albisiluna.f.Si;  fteilis  .ex  alms.n<nobilitas  codo^  valde  papif  Ac  coftar:  qm  afha  no 
bibores  ptes  fune  ccdoK.p'Nobilitanf  quarto  ex  ordine  fetuatotdii  diat  quas  tu  paraih  bm  difpofn 
lfa.Sernant.n.aflTa  ola  diip^  qua  deus  a pniicipio  otdinaoitivt  et  hmc appareat  codo^  nobilitas 
in  n6  tranfgrediedo  difpme  a deo  fadia.Qin  inqt  hf c videbo,  idadmirado  dico,  gd  eft  h6  aut  fibus 
hoisiHomo  nome  e nannpfilius  afit  hois  nome  eft  gfiis.  Primas  etenim  h5  adam^it  ho,no  afit  fie 
Bos  hofsiauibbet  aScab  eo  genitns'Ac  ho  & filios  hois  cft.Ne  ago  putares  q>  de  digiiirate  pnmi  bois 
propheta  loquaf;  vtr^  appofuitivt  irdbgetes  <p  de  vilitate  Ac'  coi^ucra  exaltande  humani  gnis  Io 
qntt.mciia&n.nd  foln  hd  fed  fibus  hois  foturas  crat.A:ppea  nd  folfi  natura  fed  gnatio  humana  exaltS 
da  fignifirat.f^Infbmro  quocp  dicifiqm  recordaberis  ausiqui  vifitabis  enm.huK.n.  manifidlepatec 
propheaefi  eifehftc feraumc.fbtiiqiq: ^iccce cp deus recordiftuC hois  Ac  vifitabit  fibum  hois. Qd ad 
ffamfignificatfbtnqcmcamationis  myftcriS:quo  deus  Tccotdacns  eft  humani  generis  ad  cxaltandif 
ipIum,Ac  vifitanit  fibfi  hoIs|dnm  vctbft  faiftu  eft  filuis  ad^UioIs.Adam  apud  hebrps  nome  eft  narix 
iphamanp  ficut  ^od  nos  hd:\ ex  haclduftna  inttanflatii  f^  dimifimus;& caret  numero  ploraba 
Ict  defici  frnfh  C6  tnoduu  9 tHtS-Duftio  hcbraica  eft  hdoim,^  ponif  in  principio  gcnefisfcbcf 
doi pnneipio  oeanit  deus  coelfi  & terrlQae  quii  fit  numen  plrualisift  editer  in  fcnprara  fignificce 
defiiAc  qnes  dicaf  poni  pro  angelts,pepic  tot  diueiias  Iterptanocs^Si  hfemus  epl'am  pauli  ad  h^i^css 
in  luigua  hcbrp.fotte  ibi  appm  fi  apfus  Irellexit  hfte  oextft  de  angelis  vtendo  nob  angclo^/an  v?us 
ftient  nole  hdoim . Quicqd  fir  de  hac  qdne.dicedl!  vf  q> pncubi  hfc  pdt  dopft  expon  i.  pifo  vt  figni^ 
ficetcdfbrmiraad^ced^Afabre^tiaicxalranone  hobipfona mefip.&fic  procuIdabiolegmdS 
c a deo:fignificaf.n.p  hoc  tata  hois  exalrano  q>  paqc  defiat  a dea  Et  hoc  v^caf  I myfteno  incarnar 
ddisiqiii  qn  verbi!  caro  faCift  eftfhd  faAos  e deus  p gf  am  vnidts  pfonabs.Ac  ficpaqc  (Mar  a deo  per 
natura;  veron  qppe eft  dens  p nattiia,hd  afici  chfo  lau  e deus  p gfa  m vnidis  plonalis.  Et  hoce  lUud 
paf  quo  deficit  a deo  mefias  hd.Hic  fenfus  valde  quadrat  texnn:quia  vnf  hcloimpdco  vt  coiret  feri 
prora  vttf.&.  valde  quadrat  cdtextuuqa  ta  pcedetia  § fr^ntia|ca  q exaltandis  funt  bMificanr.A;  ppeai 
par  eft  vt  et  hfc  mc^a  claufula  cxalranone  fignificce  Ac  cxpbcct  gd  e lecot^no  hou  Sc  vifitatio  filit 
hoIs.f.fiiccre  en  deficere  paqc  a deo.f^Nec  obftar  hutc  (oilui  q>  ad  hebr.r^iplbs  refat  hmdt  minoratio 
ne  ad  chfi  paflione|dices.efi  afit  q modico  q angdi  minorarus  e videmus  iefum/  pp  paflionc  motns 
gtla  & honore  coronati!  &c.Tfiqiii  Ifaapnpdtficpfiaan.cfiafitqmodicoqangeb  minoratus  elb 
videmus  leffi.  Ac  ibi  fiatpunAi!.  & poftea  fubiungitpp  paftione  mortis  gtla  & honore  coronarii.  Ita 
<p  palTione  mortisino  determinat  mmoranone  fed  menti!  coronanonls . na  corona  pp  mciirani 

paf  lidis  chfo  debeftdicete  eode  ad  phi].r.pp  qd  Ac  deus  cxaltauit  illum  tec.  Et  hoc  mtelbge  fnppofica 
infcirta  an  apoftolus  vtaror  in  hebrpo  an  gelo  qc  an  hdoim  nofc.  Tum  qifi  nd  ineduemrapim  vfnm 
fnifle  ad  altera  fcnfum.r»ax.n.eft  facta  fcnprara  pluni!  fcnfuu  et  litetalifi . CAlrcr  autem  fenCbs  dl 
vt  m hac  particula  fignihcerur  modus  quo  mefias  vicit  ad  glorificandum  diurnum  nomen  & exalta 
Ii  meruit.  Et  fic  loedum  eft  ab  ai^istquoniamifignificatur  pet  lUud  pa^  toros  ftaras  vtp.m  hocar. 
modico  q» futurus eratmefiaspalfibilisviaroriminor  fhitangdis.HicImfns  quadrat  lit^  epifto/ 
If  ad  hebt  vt  apud  grft»s  & nos  habetor.  Et  veras  inuenitnnquia  mefias  rxe^ns  iis  qn*  ad  pafli/ 
bilem  ans  viani  fpeAantimaior  futuras  aar  angdis:  vtpore  adotacbis  ab  angdis.  & bic  viatons  fta« 
tns  param  quid  clb  vtpote  ad  minimQ  bols^corpusXi^  fpcAans,  Ac  nuoimo  tpc  ^nlicCT-3}- 


i 


■ PSALMVS  ■'<  ' 'IX; 

M Aaa2  ^Mm  A*  — — ^ - T a • - - - _ .t:  ^ _ilS_..  - fl  4*  t a • * ^ 


' trmiprlccni  &^0H1ione.Prophetat  ita^  ea  qof  dignmdierant  i^cfatura  in  inrfa  j d^aibens  « 

^ tu  d«s  coronabis  tfi.Corona  vi  Aon  dcbcEoon.n.coronabif  ni/iqni  tcgicune  c^abdir.&  ideo  fpli/ 

cuchicinlinaatniviiftonaqnadifsvicitin&taScdiabota.Coronaagocftphmil  dignuacis inii/  ; 

' ^c.acoedtc&bonorqoohonorabitDrabyniaerfo;&  decor  immottabtans*  > - 
I £tOoniinflndjf9<ie8n^dXI8tnanU0tIup.PoflcaqQeroncdi^tta(is(Ibbiligun(eaqfunt 

* ptacu;prophetSdb  q>  mefig  dmmn  eric  fnp  ola  opa  deitqd  erf « fi^ta  totii  vntactlbm.  Et  hoc  adini/ 

■ pl^^itindieiidbaBAionisdnic^idicenieciifoalatacftniihidi^tSsincado&inrcmi.  - < 

' poti^  fbbjpedlbUP  dUd-Adiungif  totio  id  qdeil  poflelI^Jlgnifica{.n.p  hoc  qioia  noir 

•'  Cotdmbdnio&ptatcfalitpoflHiaenintatixfiaivtpaolosapriisnrobiqiaqpotnndiccshocadhBC 

* ooo^inipletfiifrdiniplendtuninadaami  glonofochn.tDnc.n.oiafabicOatontchfo:ncndaair 

* Sfpi(iehiDcaoIalubtMa]vtadrciiroinpatR.ErdefcribiffDtDidfinptoppmtiti]dincnipropheti^  0 

* VUCni7bOOe6,Oi0ipro87itbdb30SI^Oaew:hocefigenasfeumulntudwemouia.Aaetn 

« coeloq::hoccftaeris.ap{^antJi.hebr^infaioresc(rlosKgiones^$.&aionrhcbrpsnonhabctc 

» coduinfingnlai;fnumefo;Acppea(eiT^inpliitalinoiate.&ppcahicdlciaQemccdof£chochabec»  ,j 

t pro  regula  in  toto  pralrcno.^Meminir  propheta  ^alircr  ouiiun|boDro[votncrli  & pifciii:non  q»  hM 

* cxeiiipra  eflbir ab  pomibasjtiad  ii^iikaadn  rmtfi  chfi  cninh  et  ad  tnimma  (oiiibilfa^  h^^u  ,• 

V lia  denotara.ne  intdhgeres  regnii  chfi  ita  in  (pSalmus  coiillerc  q»  de  rcniibihbcts  no  k imbitet. 

* 7ranlailUenifciratl90l1WtfiPaR]eaiah^oblcaraefi:qatcrtashcbrfnsfonatpticipiiinngaIa/  I 

■ Kisnanicnabfqi^detehiunw&arc^^roeandpSccdAraiciipilcibusjqinplnralinoineroligqifi/  .. 

B c^^&3^‘’>g°a>cilatciiqnoco{{rDaE.NKdcinn'tcDfhDctcscupronoieeii.Itaq)cft(cnrus.e]narifa/ 

D oq  cfi  nalefitem  femitas  niangy5t;n.)cgi  tr«ifiens|tiafaniis(at  ttanibite.  & ficiigniCcarcf  penetra  , 

& no  ptatis  chfi  et  mb  marLtanSp  Iwc  dra^tfi  (nent  ip  noie  ois  terrp  no  intdliginuphciq  teiT^,(«l 

u ^T^o^lcilnibaq^ForreinditJSeftdiCReqinimiierasAngularisponifpFoplurari  caaianicttiivC  ' 

Io  diAiilit  tranfinnoe pro  oian(flintcs.Ae(iccdminCc6  eo  quod  ^aficftpi(mmafls.'Etconronat  haec  , i 

d cSibuAio  fiequeti  vfiii  hoins  teuas.aiam  itimlem  conSmftionem  inueniemos  infoia&Sc  eapo 

* ^5«*bdbr^fiequibestraiifaihtcniaia<cftqatniUb«tWanrttinrem.  ; » 1 

i i^Omne  POhuilir  nOftcr.Repenf  hic  de  veibo  ad  vabd  principifi  primi  vedicolnvthinc  intelli/ 

J gasmatco5pfaliDicdfit{tielnTiocve((knk>,iiticn{qttiii?^d!e'inagnificationcdiaininobinoinni  > 

tcira£cvmadhocvcii>^caK>faaiidl|vi;giqeifi(¥tDpinedduiCDtovniaafaAnien. 


C<^ofc.of’,c^5s  pgliiiis.napuu  lua^  copriihciifus  cft  peccatot»  ^ j> 

Coouaftannirpeccat(>ret.ini>ujemu:oesgetiixaqufobhui{dincurdcuni. 

Q^uonia  non  io  finem  oblinio  erirpingisiptidiitida  paupmmrno  poibk  in  &em « ’ ^ 


PSALMVS  .IX. 

E xurgedominc/nonconforrcturliomonudicaiturgentesmcotifpedutuo. 
Conllitue domine  legiUatorcni  fupa cosme  fdantgencescjuoniam  homines  fime. 

C1 VXTA  HEBR£VM  n^VuccQQfnjpiQQrtcSlio/pIaliisuidauidt  .IX, 

1 „ Onfitebor  dominum*  in  toto  cordemeo:natrabooafeparaa  tua» 

2 * ^^Lftabor&cxultabo  in  tc:canam  nomen  tuum  exedfum. 

j R euertendbus  inimicis  meis  retro:  cefpitabunt  & peribunt  a fadebus  tuis. 
ss«B  4 Q^uoniamfeciniiudiciummeumfiCcauiimimeam:fediifa'inredctiudexiu{Hcif. 

c Incrcpalfa  gentcs/perdidilH  impium:  nomen  eoium  dcleili  fcoiloft  feniper. 

6 Im'miccfinit(liitdcrolatiocs  (temo:Kciuicacesdcniuxilfa'/piicmcotiacattiplu  w 

‘ faokd 

•y  £t  dominus  *rcmperredebit:paransiudia‘oredemfuam.  . - 

g Etipfciudicabitorbcminiuititiatiudicabitpopulosinrcditudinibus, 

^ Et  erit  dominus  * clcuado  contrito:deuado  temporibus  in  angultia. 

10  Et  confident  in  te  fdentes  nomcntuum:quonianodcrdiquiniqu(rctestedomilieV 

1 1 Caiuratc  domino  * fedenci  iion:  annnndatc  in  populis  open  dus. 

IZ  Q^uoniamr^uirensfanguines/  eos  recordatus:non  oblitus  cftdamorcm  humilia.  ’ 
Mifererc  md  doe*:uidc  afflictione  mea  ab  ofonbus  meis/exaltas  me  de  potds  mortu,. 

14  Proptaca  narrabo  o»  laudes  tuas  in  portis  fiIi{fion:cxuitabo  in  falute  tua. 

Demaf^funt  gentes  in  foueam  £ecerut:inred  hoc  abldmderut  captus  eft  pes  eo^ 

16  Agnitum  d5s*iudidu  fedt:  inopeuolardfuarfiitnpaAacfthnpiimedicado  . Sdaifc 
ffswt  17  Reuatentur  impii  in  foucam  t mnuics  gentes  immemores  dd  t. 

^4cOf<  . , , •in 

15  Q_uoniam  non  (temo  oblidoni  eri  t paupeh  fpes  humililim  petibit  in  p^etuum, 
Surgedomine*:  nonrobofabitur  bomcY  iudicabunturgentes  fupa  fadestuas, 

10  Ponedomine*  domituum  ds:  ident gentes/ hominem  fe  . Sdab. 

' * r . ,1  . ,.i  I'  .t 

rv^lodas  (ft.  V^incfti/fiipcf  morte  frbofpraimus  danidiEc  £ CmTss  q»  pi^os  ifte  attjlboif  daakU 
J,  loqoenn  vt  aotou  plalmi  dicana  ip&un  deo  ob  iubreconi  a Ddetu  ornrolatoms  fup  morte 
naas  regis  ammonitaram  filio  qos  anoarqgi  ammoiucamm.  Vt  qiiin  patetjJteg49.aK?raK)  naas 
■mmonicatum  legeidatiid  milic legatos  ad  anon  Iviam  eius  cohlb)acbrios  Topet  morte  pams.  Et  oai 
hanc  legionem  mifit  ratione  benefidoram  rec^ptorani  a patre  anon  i ideo  n&  nomtnat  eam 
ptopnojli^filiamiqala  mifit  ad  eam  qaannaseiac  filios  naas  momu.&qifi  anon  i^omlmofe  tn 

hic  ad  liteiam  traCtans  pdfiindationem  ammonitaroin  inftb  dd  ladido^ ilicem  daaidic^iufhnd 
tangicdiecndpiae  motic  filKvhoe  cft  ob  legatos  canfolatoiios  fop  mone  naas  ddtuuieos  filio  aosi 

CJHuicmatetipquadtattotosplalmasjiaip&uiptinapioaeinmedioacw  fincmomqfiic  diiiini 
todiai:&(  apentor  q>  iudidam  tioc  inrer  daoidcA  veiiebafi  vt  parq  in  qoarto  St,  qomm  vete 

licnlts.Apaiturqiio9qi  hocRiit  tepore  qtid'  iam  arca  domini  erat  m ^ni  dam  in  vndecliiiQ  vei/ 
licolodicttor.cantatcdomtnoloici>afion.Vnd£adhtet^mmiipa^pIidmieftgniaanMiaaio  de* 
qoiafbatvmdidam contra am monitas^ tam m^mttadaueBtpc legatos  dqoidti.  oo'''  ' ' 

CTPropbeta  promittit  labdes  dcbf&  ad  idem  alios  inmtar.tnih  'qoia'(!iiiis  infto  indicio  ptminit  am/ 
«ymtas  cam  focusivlcifcnido  <^>paflbsolim  abeisdrdcnandolindosibo&tam  qltia  raanififttn^ 
effiat  indyimnia: in  propnoopoe illos pnaicndoifli fabuoBjito cot;d^pidico  domato) ; 


a 


P5ALMVS 


.IX 


^PCrfbnabqnais  pnpheta  tft. 

£~>  0niftdiotDOmin&Diaiditnrp<aImQ5inpaResdoas:ptopo(itiDani  matcnf,ftacCDfinS|ibt 
V_»  qm  fmlb.ProponicdnoXdiaina  lai>d(i&  materia  laadis mina  inimicx>9tafadeda.Etiaudan 
qmdeproponicvtnn^XapferDii&expnda.pTzptegdciui  tangit  qDactnoi.Primani  rpedans  ad 


tiafota  iq^ata  tua:&  nome  dainome  tod  eaoeUbm- Vbi  fato  excelletia  opa  dei  ^ exceddt  vites  cieant 
raifi  notari  a feparionetjja  veie  fegrcgani  6t  leoifam  ftint  nd  fold  ab  opibns  fed  et  a copbenfioncnfas 
que  cdToeoimas  appellate  mirabilia  det-f^  promittit  propheta  fe  natiatntd  hpc  olaino  <]>  oia  atbi/ 
oct  le  (are  aut  natrateCqnfi  incoprchenlibilia  linr^red  c]a  comemoraie  intedit  oia  gna  mirabiliu  di/ 
nlno^Nec  hoc  intdligas  promitti  adimplenda  in  hocpralmo,(ed  in  hoc  8c  in  alusdicut  et  mferins 
in  vc^calo  quattodcamo  diatmpea  nanabo  o«  landn  tnas.  Kc.n.  promittit  pro  gfarnmaOlone 
comemorare  oia  mirabilia  deii&fittinfauisonlatidcs dei  in  ghetqra  deTcendere  adfingnias  efliri; 
Ipoflibilc.Vcriitri  accomodado  dilfaibotione  ad  pns  negodumipromitrir  narrate  oia  lepara  dei:  ga 
vtran9gennsdiainiopisnatratim]seft.Cgfp&iu(bap.&imlbs  m(hnpproipfodamdc&  popalo 
fid  & cocta  (memores  dei  8c  raribs  no  folfi  opa  dd  ( ilfas  (cd  ct  modd  opandif^Matena  veto  laudis 
cponiC  diccdo.teiieitenbas  inimicis.  Vbi  nota  lermde  mecaphonco  ad  fiKtudine  fngietid  a (aacp/ 
-tojaeris^ac  in  ipfa  lenctfidefugiodo  inoenietifi  offaidicnla  i ^ ipingiit)nec  folfi  ipingat  fed  peteur.de 
foibi  ho(ies.Et  lignificaf  ad  Ifam  ip  araonitp  g egteili  cd  fjrris  foerac  ad  pngnadli  p dauide)t^a  verte 
idrfbgietesf&  ce^erfitfiigati  Ac^eifirAtom  hocafodeda:nan.G]is  militibus  fed  deo  totu  dauid 
attribuit|iecoraoroes  diiiiniS  bnfeifi.Hiftoria  hes  fiSmanp  fcripta  j.ic.io.a(  ( finon.8c.i.palip.i9.&.2o. 
€r£IOOnti  Kd(&.lncmit  hicps  etecDOaa  tali  ordincPrio  tiadaf  lUa  pdcniaircaettcnbus  tnimids 
«ndstetto.lisrido  lUa^xlpicablir  Sc  pibdqibi  milocte  mei  Vbi  nota  (p  arabp  pticulp  tradanC  vc  fune 
maceruedininp  iandis  promiflgcMtcbor  &c£tnc  multiplicatp  dilhndides  obreutiore  reddar  teztii/ 
abirinuimos  a lingnlistno  pteteddo  (p  propheta  duplb  tradat  hax.Primo  qtd  ad  fobftanna  operum 
dinino¥hiocaeinde.&fccddoqtamaamod6eonindeiil^hinc&  mdedicatd  propofmrpno  ini/ 
fnlcof  cofblionqm  fnga  tetro,&  Geeiido  modd  rain^tin  cefpitanoc  0;  interitu.p^lnchoans  itai;  diui 


loco  ignominif  acc^cp.  Textos  hebrpos  habet  t dtofeli-congrairas  mutauit  addedo  ppdnem  in. 
J^lnoepalh  gdes  (ecce  prima  pars  lodidi  Oc  iulfarip^ad  dmilitudincm  increpatis  m fugam  vemlh 
gftes  fytof  6c  ammonitafpdimlH  impidfmultitndine  impios  nofotd  incrcpalh  fed  ocddiftuS:  qd 
plns  eft  nomen  eoy  ddefti  (ecnloCdatim  pto  ablarino^dt  nfo  fecolo  6c  femp.  Dekti  quippe  funt  ita' 
ammonitptficvrcznatoiafodinangeaiairamplinsdnatDii&ppeadcfcntif  deletum  et  nomen 
eo9-T'lnimice.  Apolliophat  daoid  aa  hoflcs  popuh  lOaeL  Vbi  recole  q>  (yt  patet  in  bbto  indicii  Se 
ta.Mee.^popuIusiG'adniitvaidehanuliaCDs|aeafytis(&  a moabitis&ammoniris  Sc  aliis  hnicimis 
quos  danid  hmnilianit.Rt  ad  oes  ii  hnmiliatos  pot  dirigi  fiermo  i(le.gais  et  de  folis  amraonins  veri 
fice&mfi  de  ipfis  didt  iolephus  kb.6aa.6.(p  vtbes  ludgof  (miirati  fubegeriitA  q>  demos  oculos  he 
fcifis  lobdicis  ooebaiadd  tagiC  indic&ioA.ue-xi.Etiaig.n.dicic  (amud  ppib.  videtes  q>  rex  lilioae 
ammon  venifldadaamsvos&cApofliophansitacpadammonicafca  vniuofum  hofte  inteditm 
cete  tp  licet  duicates  Sc  ppK  op^fli  olun  ab  ipits  no  lint  nec  poflinc  k vmdicare,  deos  tn  index  otbis 
coansjfemp  qSc  nde  fede  vindida  &c.O  inimioe  hnirg  fnntdefolarioesihocc  defolan  Se  vallari  he/ 


idi  Seet  memona  doininadi  qtn  eft  ex  ipfis.fed  ndpiir  memoria 
«ay  deo|indid.Er  ppea  fubdiiPTt  dns  (empei  leddiit.  Adi  aperte  diceret.  O mimice  veqi  eft  q>  dui/ 
iatcsSieppliated%ndinolbntnecpntlevindicare,fedeftdnsc5is!glemp  fedebinpariis  ludido/ 
luti  dic^  vnicDi9,f«le  fuaA  iple  no  fold  nos  Icd  vniuerfum  otbc  iudicabiqne  credatis  vos  exem/ 
(>t05  ab  illius  iodido  J inlhtiajrcddcdo  vnicui^  fm  opa  fuaiiodicabir  ppfos  in  reditudinibus.n5  la 
dicabit  in  inlfatia  fm  ail<gara  Sc  probata,fed  in  teditndinibns|boc  eft  fm  ipfas  rcditudines  aiofc  Sii 
ope^c  p hoc  indicabit  ipfas  obliqmtatcstqnia  teditndo  eft  index  fni  Sc  obliqni.Er  crit.Se  ppea  dni 
«ntdeuario  popnlo(fno,oontnCD|a  vobis.denario  inqna  tpibus<hoccft  loco  rempord,  in  angufhaf 
quibas  fberant  in  anguiha  oppt^i  a vobisiMcnbuntnt  hac  in  furato  ad  figiuhcandum  perfeoe/ 
lannam  ac  firmirateradiuini  indicii  ad  dcnatione  populi  iliad  in  eerapote  regni  dauidia. 

SCt  cdfidott  tn  tcR^du  propheta  ad  alloquendam  dram-Fradni  indiai  Sc  iuftitip  annediE  confit 
dentia  popaloraraifcienrill  p fidem  nomen  dniQuia  non  derdiqniftvinnltos.qngretcs  te  dne.  No/ 
laacfaccrcpbnwddhamiqnianoniriiqiaflimcqogr^^  t(doc^mgikGgiwcanulcciimaIii& 


PSALM  VS 


.TX. 


£d^atC90mm0'Pn>niificin  prindpio|c6<iKborfcanam  &c.inoitatoi5  alios  ad  bocobmaghUD 
dinc&couatc[nbnfiaL5cdenn|vd[icfpaticcf  plidcn&rtgnariinfioi] igaibifpjlicnlcn  venciabaf. 
Opa  das<hpc  font  qug  in  prindpio  appcllaoic  (^ata.Qij)  rcgrens  (angoines:  hoc  dl  tpe  qno  idh/ 
dam  cmcerc  decrnut  tcqrnio  fangaine  humanS  inioAe  dfoinin.  no  dl  oblitus  daiuoit  humiliuinf 
abicdarii  pfonard  qoac  ftictut  opprcfletCcd  tccotdatos  eft  eos  ad  vindicadfi  fangaine  eoqc.  Ex  qulbua 
patet  q>  dras  panimt  amtnonitas  cn  fins  fautonbus  no  folu  pp  ignominia  illata  legatis  datndis,  tcd 
e^piniunas  &opprdIides  quas  intulerat  tpibustetroadispopabs  multaf  cinitatuhebFponinu 
XUSircrere-NaiTatis  opibus  dunni  ludiciijrubiungif  modos  tiadado  illam  paiticulamlcerpitaboiic 
&penbdt.Vnde& apte  inchoat  amdfopplidexpatterui.  Inttododt.n.  feuippliceiTi  qualis  foeiac 
ipe  accppte  inionp  ab  ammoniris  & cddufto^  fytoqc  ab  eilck  contra  damdcvt  ninclignifioct  <p  tfic 
tecumt  ad  deum.&  exaodmis  merito  oia  imputat  duiinf  opi.  Mifeicre  md.  C^no  dauidis  redtaf. 
Mifcncordia  no  iullitiam  petiitiqms  caufam  iulta  fbacret  t qa  licet  idpedu  ammonitarH  lulhtiaiii 
hfet.rcfpedu  m dd  mifericoidia  indigebat  ne  in  miloia  fibi  paratam  ab  holhbus  indderct.  Vndc  8c 
lobdit  tone  mifenp.vide  afflidione  mei  ab  ofonbos  mds^illaia  & Iminente.exaltis  me  depoitis  raor 
ds.Pot  hoc  tcfdri  & ad  pta  bnfida:  vt  Iit  comemoratio  ptoqc  bfifiaoft  tpe  laulis£t  iuxta  hllcren(ui]i 
Ifa  ordinada  eft  licX)omine  exaltas  me  de  portis  momsimifeiete  mn  &c.  vere  etenim  deus  de  portis 
mortis  roultonc^  periculis  mortis  enpoit  damdem  tpelaulis  & euexit  ad  legnli . confiieuimiisji. 
petentes  lbtnta;comemorarc  pta  tecognofcedo  illa.pTotiefini  Sc  ad  lutni£  qd  petebat  bnficiom.& 
BC  eft  renras.mtfaeie,  vide  cxaltasjexaltado  me  de  portis  mortis-Portas  mortis  appdlatexercitns  tot 
ammonitatu &r)to^c6traiprDm.CrProptereanairaboj)oheoqDodtetnbna  tibi  pro  tanto 
ao.&  ideo  promitto  q>  pp  hoc  bnfidum  nartabo  oes  laodcs  tnas|comemorabo  oes  laodes  tuas  ab 


'-S*  dignitasopes  & gloria  eios  erant  ex  fion/vbi  erat  feis  legia  U ...... 

bo  in  falacetua.non  in  brachio  meo/non  in  mihte  meo.fed  in  falntctna/ate  collataia  te  recognita 
cxulrabo.Harc  fuit  orario  damdis- 

©flTJCrff  funf.  Modus  diuini  opis  defcnbif.primo  qoo  ad  ruina  ammonlraquA;  deinde  quo  ad  fiu 
biedionc..VIoi^s  qoo  ruerunt  diurno  lodiaoidcfcnbifp  afllmilanoncadcadmtesin  fbueaquife' 
cemnt  fle  inadem  in  rete  qd  aliis  paranoft tuid  ligmlicaiidd  p hac  metaphoram  q»  deus  punimr eos 

exopepropno:hoc^q.volensdcuspnnireeosobanrtqnafceltiaipmiflteos  inioftii monere  bdifi 
cotradamde  vt  in  ipfo  bello  tucrn.hucn.tendunt  hmoi  metaphorp-Demeriefunt  gentes  in  fooeam 
Cfnpplc  qna)fecetatialiiA«e  filVin  reti  hocrfDpplequod>bfcoderiit)aliis,capnis  eft  pes  eoatEt  ppe» 
Ugniraimanifeftu,  frat  dns  ludiafi  fnfi/deftracdo  eos  ui  bello  quo  ipli  voldiat  defttuete  alios,  in  ^ 
vola^  fuaift  ipaifta  eft  Ipii  meditanoihoc  e ui  bdlo  manuli  fnaiti  comiit  meditatio  impii  ammoniK 
qua  maehinabaf  aduenus  dauidcR.eocrtcnf  impii  in  fbnea/fepnlcri;hoc  eft  monenfoes  gentes  inj/ 

memores  dci.AuxiIiarrscopip  hic  defcribonflimol  eft  ammonuisdebellarp.Et  exeo  qihrec  cum  c«v 

tens  Tcqucntibas  defcnbnnf  fotura.uifinuaf  q>  difta  dauidis  oratio  Ibic  tpe  medio  inter  pruna  debef 
latione  qua  ammonitp  fle  fyri  fu|cnintafaaeioaba:abifai;a:feqntntes  in  quibus  ab  cupbratealil 
conumeiur:  vt  patet  in  hiftoria.ctcdftru£ho  mutanirinfoneamidatinumfonep. 

Cuonii  non  ^emo  ouiuiom  erit  pauper.HWio  tangif  mine  reTpeein  iftarum  gentiurolftmilii 
toni  fuperins  ta«p  lefpeftu  ammonitarft.rqm  apud  deum  vindifta  pauperam  eft  in  memona.fois 
ad  tps  appareat  deum  obliuifci  pauperS.Et  aduerte  in  Ifa  qiilia  n^no  n^detcrminat  vtrana  vem 
bum.r.eritficpenbit.eft.n.(airus.non  entobimioni/non  polbit. 

0UIW  Pomine.Defcnpro  mo  dimni  indicii  qno  ad  rainajdrfcribif  nfic  modos  diuini  indicii  qno 
ad  fnbieiftione.Scdm  Ji.hiftoria  no  foIS  ammonitp  Bc  fyn  tnafttifcd  et  cimtates  eo^  fnbicdc  fb^nc 
danidinta  q>  deus  ponioit  eos  no  folft  in  propno  belloifed  et  fobiiCTendo  cinitates  eo*  danidl . Sa/ 
mnit.n  tfic  fyria  dauidi  fnb  tnbntorflc  dnams  eft  damd  ex  illis  plus)  oibns  regionibus  vf^  ad  eopbm/ 
ten.Defcnbit  aCt  hoc  depcarine.tft  tecognofcedo  hoc  pendere  ex lingulan  gfa  deirtft  fnpplicado  pio 
amplitudine  dniuSurge  dne/tang  haOenns  federis  fen  lacnens  mo  ad  modft  fnigctis  aiTifte:  nft  lolto 
labifhoiad  hoc  foigevt  no  roborcfhd.tvis  humana  cona  nos.  vel  qafnigetc  te  no  roborabitur  h6 
c6tra  nos.Indicabunf  geres  fnp  facies  tuasiad  hoc  fnrge  vt  prcuctet  lodicift  qd  uichoafti  in  genbut 
gng  iudiafi  innixft  facia  tuc^oc.niignificat  fnp  facies  tuas)  & non  fit  hoc  tanq  lodiaft  humanO. 

fTonednednificisrfaceosdnefobiiadnior^stnurcictgctcshoicmrcJioceiddadniftrop eas  vr 

gttes  fcia^c fapas  ee  hoiem)  vt  lecognofcat  fciplas  flr  no  audeat  cotra  ppfm  dei  lient  hai»enns  anfe  ISi, 
lecognofcit  te  dnm  nfraiee  deft  fle  feipfas  ee  no  potetes  cotra  deft  fed  ee  hoiem  fnbditn  dco.f^  Taro 
a h*c  oiaC.f.indicabnnf  getesiflc  fciet  getes)qnf  expolita  funt  optatiueipfit  ad^am  qnoqi  exponi  V 

dicatioe^lonatlfa|vtftn(ftusrnigetisdm.Snigedne:qatefoigcntcnoroborabi£hd|&-indiaibonf 
gacs.Sc  lilr  pone  dominmm  cistq oia  ponente  te  illis  dnuunifaeiu  gentps  lapias  efte  hoirin. A men . 

Vfquid 


PSALMVS  X.  I 

Vtqmd  domine  rece(Mi  longedelpidsinopportmutaribiijia  tribulatione. 

Dum  fupcrbit  impius  mcenditur  paupencopr^enduntur  in  conliliis  quibus  cogitat» 
Q^uoniam  laudatur  peccator  in  ddidew  anim^  Tu^tSC  im‘quus  benedidtur. 
Exacabauit  dominum  peccator:fecundum  mulritudinem  ir(  (af  non  quiret. 

Non  cft  in  confpc^hi  dustinquinatf  funt  uif  illius  iri  omni  tempore. 

Auferuntur  iudida  tua  a fade  dus:omnium  inimico^:  fuorum  donunabitur. 

Dixit  «ulm  in  corde  fuomon  mouebor  a generatione  in  generationem  (tne  malo. 

malediclaoneosplenu  ell6Camaritudine&dolo:rub  lingua  dus  labor  fiC dolor* 
Seda  in  in/idiis  cum  diuidbus  in  occultistut  interficiat  innocentem. 

Oculi  dus  in  pauperem  refpiduntriniidiatur  in  abfcondito  quali  leo  in  fpelunca  fua* 
Inftdiatur  ut  rapiat  paupcrcmaapere  pauperem  dum  attralut  eum. 

In  laqueo  fuo  humabit  cum  unclinabit  fe  SC  cadet  cu  dominatus  fuerit  pauperum* 
Dixit  enim  in  corde  fuo.obIicus  e(f  deus,auerdtfadefuamneuideatinfiriem* 
Exmgedominedeus  6C  exaltetur  manus  tuame  obliuifcaris  pauperum. 

Propter  quid  irritauit  impius  deum:‘dixic  eninj  in  corde  fuo/non  requiret* 

V ides  quoniam  tu  laborem  ficdolorem  confiderasmt  tradas  eos  in  manus  tuas* 

Tibi  derdichis  e(f  paupertorphano  tu  eris  adiutor. 

Gsntere  brachium  peccatoris  Simalignitqupetur  peccatum  iUiusfiC  non  Inui^ctur* 
Dominus  regnabit  in  {ternum  flC  in  feculum  feculirperibitis  gentes  de  terra  illiiu. 
Defiderium  paupe^  exaudiuit  dominustprf  parationem  cordis  eoru  audiuit  auris  tua* 
ludicarc  pupillo  K humilimt  non  apponat  ultra  magnificare  fe  homo  fuper  terram* 
CCIVXTA  HEBRiEVM.  , ^ 

• P Varedne  ^ flabis  mIongInquo»bfcodes  te  tgibus  mangultia; 

‘™P"***‘  Tnfupgrbiaimpiitperfequetur  pauperem,  capientur  in  certatio#' 

nibusifliscogitaucrunt.  MUnti  is»  . . ^ 

3 Q^uialaudauiti'piusfugdcfideriuai{fu£/Kauarusbenedi^  ; fpreuit  dominum .» 

4 Impius  in  cdfitudinefiu  furoris  fui  no  qupret  rnondeust  omnes  cogiationes  cius* 

$ Parturient  ui{  dusinomnitemporeubexedTo  iudida  tua  a confpeAi  eiustomnes 

anguflatoresdus  fufilabitinipfos.  ^ ^ n* 

4 Dixitincordefuo. Vox ipii.hon  labargenerarioni degenerationi,^ no  inmalo. 

y Propheta.  Malcdidlioe  os  dus  plenudC  dolis  a£fiaudesfub%ra  cius  labor  dCiniqt  as* 

• ^Ait  in  ifidiis  uilla^ui  abfeoditisiterfidet  Inoccte/oculi  dus  ad  paupcreffpeAabut* 

f Infidiabitur  in  abfcondito  quali  leo  in  cubili  fuo/ infidiabitur  ad  rapiendum  paupe^^ 

remuapiet  pauperem  in  trahendo  ipfum  in  rete  fiuim. 

,n0lita4d^(r#iv 

f o Et  conteretur/humiliabitur:»  cadet  in  fortibus  dus  contrid. 

1 1 Dixit  in  corde  fuo.  Vox  impii.oblituselldeus/abfcondicfadesfuas/nouidic{Cerao« 

12  Propheta.  Suigedne*dfm?1ffla  manum  tuam/noli  oblini  himilium. 

1 3 Super  quid  fpreuit  impius  deutfdix  it  in  corde  fuo.  Voximpii.no  reqtdres* 

14  Propheta.  VidifhquiatuIaboremdCindignationemrefpides  addandu  in  manibus 

ft 

tuisrfuper  te  derelinquet  pauper, pupillo  tu  fuifhadiutor» 

>*  * Fnnge  brachium  impiirde  malum  qugre3,impimtcm  dus  non  innenie^  ^ . 


f tM* 


xr 


PSAJLMVS  , I ,Xj 

t(  Dominus* rex fccuh’3: {terni;  pericruntgentesde terra fua.  ■ rJ 

i'7  DefideriumhumiIiumaudiftidomine*;pr{parabiscorcoru/aufcultabis auretua.' 

1 8 Ad  ludicandum  pupillum  & contritdmo  adiida  ultra  ad  frangendum  hoiem  a terra*  . 

TI  tnius  nullus  cUCirca  materiam  pfalmi  cognofceda  aduette  tria  in  pfalmo  data.  Primum 
quarrola  proponitur  vox  ad  defi  tang  ad  manerem  longe  Sc  abfeondentem  ft/tmpio  cfi  tot 
nimbus  fupbientc  flt  pfcqum  pauperi  tot  modis.Sccundfi  «ji  pphera  excitat  defi  exaJrandfi  diui/  ■ 

namanu&.c-TeiTifi<}>£^stafecnli&{temi/&penerantgeres&c.pTHismbnsdarepatentibas  la 
p(^mo;adifigcqoattfiii5nabile<)>appdlanone  ipti  in  hoc  pfalmo  no  itelligif  aliqua  ungulatis  pfo/ 
naCni/i  foitt  antichf sXfd  genus  impioijt  viato^  vt  vna  pfona  fignificaf . Quod  exstruor  apparer. 
Pnmo  ex  eo  q»  ftanm  trafit  de  finMlan  in  plurale  & renemf  in  fingulare)&  iteqi  m fine  redit  ad  pintae 
le.Po(lq.nduuc  m fupbia  Ipu , fubifigic  capienf  m cogitationibus  iftis  cogitaueifiq&  ftanm  aa  lau^ 
danit  ipius:»:  circa  calcem  pfalnu/piemnt  geres  de  rena  fnaSecfido  ex  eo  q>  hax  cnmina  ^ hmc  ipio 
amibnonf[nefciolialicnifingnlanhoferannchfoc6oenienfeddnbiun6eftgn  de  genere  miquoac 
venftcenf.XemoexeoqiapllsadtD^.affeRdocxhocplalmo  vetftculfiiIlfi|quo;EOs  maledieUonetb 
amaritudine plwfi  eft.murauit  lingulare in  pluralema  in  hd>t{o  legif  emus fen  eiusj&  aplfas  allega/ 
Bitquo^.q<fn5feciflctaplbs  Ii  de  vno lingulari hoiepphetaloquerefiqm  aftcnhfic  veifigilumad 
eeftifiradfi  oes  et  ludf  os  dic  fnb  pa&QnaitD  ex  eo  q>  appdlatione  paupis  quepfcquif  ipius/n6  fref/ 
Lgif  aliqs  vn^  paup.fed  genus  paupeqi  ^puefpfi.In  cuius  fignum  appdlanf  inoceres)  c6irttvm5 
lueti  feu  humiles  & pupilli.l^ Ex  his  liquidem  ommbus  apparet  q>  pfalmus  ifte  ad  lireiam  tradat  per 
nodum  quande  dc  dilanoire  vniueifalis  iudicii/quo  terminus  ponetur  iniquis  op^os  t quia  inre/ 
rlm  impii  fupcibiunt  &£«:  pii  affiignntur.Hareeft  materia. 

CSVMMARIVM  EST. 

CPtopheta  vbi  qftus  e apud  defi  depmiftioc  rate  fnpbip  ipio^t  cfi  tot  crimibns/cfiqivehemcti  pleeii 
Ooe  pio?  tfi  verbis  tfi  fadis.fupplex  exdrat  defi  ad  exalrandfi  dinina  manfijad  rone  hnda  panpeaide 
Imbito  pinde  ac  c6pletfi  furo?  rcgnfi dd  I cSfolaroe  hffiJifi/i fteritfi  getifi  ac  rerminfi  hfiane  t^ic, 
erPerio  to  loqucnsipccpm  propheta  dhrecitans  tamen  ter  impio?  vocem. 

^arffomme.Dinidifpralmusinpresdnastp^tiuamatenf,&execurina|ibiaalanda/  ’ 

Vr  "«•Pf'3»";fP®«^4™b/qnafedncnttn.vtfcrafC8m.fedvtexprimattti  aJmirano/ 
nifqi  affedfi  ad  fiKtudine  Sralijdint  quare  dfie.rProponit  afit  quattuor.Pnmo  diuina  pct/ 
n ifllonc  Inb  metaphora  duplici  Altera  ad  lilitudinc  manetis  loge  ab  iis  que  fifit.qoi.n.  manet  Ito 

nlnorefemoftrathalwcuraeo«agbuseIigitdiftare.Alttraadlilitudine  abfcfidctis fe tpe  ali^  • 

Mgoftip.taIis.n.pamiracm  videt  alienas  angiiftias.Qoare  ingt  dnqqucm  nullus  pot  cogere, ftabisf 

dintins,inl^nqtlo|tanjman«al^abfc6desreftan§abfcodcsreeris.inteporibns(n6mvnotrii  • 

tpe.m  anguftia/houim.f  In  Ibpbia  ipii.Ecoe  (drundum/quo  pponunf  crimina  fimbic  & impietatis, 
fr  eriequet  pa^ett.Eccc  tetnujqno  cponif  pfecntio  paup^iqua-Cimpius  m lua  fupbia  perlraos  ’ 
tnr  pau|we.|^Capienc  in  rogitationious  iftis  cogitaneifit.Ecce  quattuijiphetans  fbtuiu  qnqi  q>  im 
pii  no  lolum  dabfit  poenas  faCto?  fed  cogitationum,  q>  apud  deum  ra  manildtefuntcria  cogitatio/ 
nes  eo?  q>  in  iplis  cogitationibus  confnndennir  m diuino  mdicio.Et  dixit  hoc  ad  eraepe«»nn>.r,  , 

3uerele.penndcacdicerct.cottandiu  tardas  ropetbiente  impio  perlequentepanpciem,qoum  tande 
amnandi  lint  impii  non  folnm  ob  faCta  fed  ob  cogitationes  fuas. 

■ l3Udanit.Inapithicparsexecntioataliordine.PHmo  tradaf  illa  pticulafin  fupbia  ipii.fe/ 

cfido  iIla/pfcque£paopere;ibi  maledidioe.rertio  illa,qredfie&c.ibi  fetgedfie.qoaitoilla/capienf  fco/ 
giranonibos;ibidnsiia.p'Circa fnpbia^ipii defenbit fopbii alum  qnadraplhPrimo  fm  ptecocapifc*  ' 
bile/tfi^  tfi  t^ralifi  bono?,dices.Qoia  fpius  laudamt  fup  defidenfi  afe  foqhoc  eft  nofolfi  ^inx 

plwitdmdmfifufi WUudanitC&^lermodeimpioquatenusfpioseft^auarnslimilitetbndixiC  - . 
^ropdtndenfiaif  fire,iolprenitdnm.Vbi  viderepotesquoduatlaudaremaladdidcna  &aoaras 
acnonesiduatemmvf^adeontempramdd.Significaturenimadlireramqiqnla  mlqnommmol  ■ 
jritodo  laudat appetuus  iniufto?  A anaro?rquod  quotidie  vidrmus)idrorpttnitnr  deus.  ■ : 

Jmpius  m ct^dltie.  IMmbif  fecundo  Pm  paite  irafcibijeipofthabedo  tfi  veritarf  tfi  deom.Im  . 

pmsingrmcellituduiefnafnrorisfni/hoccftexcdlitndinequaldiMafCnatnraleeft.n.impic  cdfini 
dims  idignanjimo  furere^  hi  ne  nafeitur  q>  no  teqnun/veritatf.ira.n. naturaliter  vitta  hoc  q»  impe/  , 
dit  difamonera  ven/iunda  fupbif  dfidt  vt  non  curet  ingrere  veritatem . &;Vfqtadeo  fnperbiafqn» 
in  irafcibili  anim  i parte  1om£ jprocedit  q>  no  deus  oes  cogitationes  dusfhoc  eftfine  deo  font  omnes 
comranones  aus.  mmus  dixi;qnicqnid  cogitat  eftnon  *ns. 

vff  rtU0.  Tcttio  f m pte  rSnale.Tfi  machinado  ad  malfi.Parmticc  vlf  cius  I ol  tpcilioc 


Di 


I 


PSALMV3 


JC. 


fiifl?  ahkillf  MtA  ditgcRc  paticc  malff  aliqfl  et  ptrtift  aBadfp.n.(bpba  Ihidia  8t  pariSt  & 
n Pr ipaM.Fj’ e Inorno  tnaaphoticafliipa  a ^tia  na  aialig  no oi cpe  ft  qlky  patieafi.Tlifalla  opione 
dntinof  iadicksa.  Ab  acdlo  indiaa  niaf(8t,a  sTpcau  d^RepntaMi.  diuia  mdicia  iacdfo  (iArfcuz 
ca  iH^nobes  latw^ulu  d*.rra^‘’nd  difp^ luR  « tbpnis.Et pw sipice dr dmia  iadiaa  tag  cxodfa. 
0^  angUllatOteS  dus^naito  f m ipfam  voUStacc.T6  i^xdu  inimico^Oes  Iqait  angaftato/ 
its  «intfimilirCT  habcbunf  in  colpeda  diu  fic  <p  fnfflablt  in  ipfosihoc  dl  tanq  flatu  encntunandos 


_t  tang  ocpaulitab  cuetn  maio£t|»pCenca  labdif.<)>ipro  qa.non  in  malo/(iq>pIeaD.ropdbia  qnip 
Bcptoponitfiipctbo  aio  IdpQiin  tam  cdinm  vtappaieatlibi  ip  malum  ncqueardcncniR . Et  |^tet 
nane  apparentiam  mecmam  ddcnbit  propheta  uipctbnmcpduitin  corde  fno  hocJion  labat  age/, 
Boarione  AgcneiationeChoceft  nun  j^Kam  mco.quia  non  in  malo|fuppleen>. 
m^OtediCtiOIIC.  Ttadatucnniinibos  fiipobiaiAe  ipietad^tradaf  hic  illa  racula/plixjncf  pauperi 
jfrqnffin  mulca  pficcationfl  gencra£t  pnmo  Idpic  a vctbu.Tfl  expilis  tnfaniLMaledu^ne  inquit 
<{inb  qua  oterebdhf  cotamdiaiiptccanoldataduviBfutTatio  6cc.)os  dus/ruprafcnpd  q>ii  fupbi.ple/ 
nffijfiipnir  tUfSc  dolu(  mrdadhus  Scaihitu  veibic  ad  &llendom,&  fraudeiad  ipcradom  fnudes.  Tn  tat 
«aZmb  lingua  nusicaaojabor  & inigtasdiocclladhoc  prefla  (iib  lingua  veiba  tedunt  vt  iaborenc 
paroeees&imquifiancflaitipleeftiniqniudiajvcmiii^eflitigcnc  homines.  • 

dade  jfrqnif  piwTitiniir  panpry  ^ fit  fadis  tnpUdifldia)!  generc.&  poflea  hraoctifl.  PtimII  infi 
dia^  genes  en  more  iananis  moran  in  efldiis  villari  ad  occulte  iterfkinlu  inoccte. Vbi  aduette  q>  di/ 
dho  hebeaicafignificatatna  & Ggnifleat  villasiAppcapot  lem  in  ifldiis  veihbolo;;|&  in  Kdiis  villa/ 
ifl.  Ve^  magis  qdrat  vfui  vt  locus  iniidiaqc  ad  occulte oasdedd  potius  defcribaf  in  viibs  3 atriis.Se/ 
«icbit  mqtigete  motabif,in  (fidus  viUa§  fcu  attio^iA  in  abfc&bds  ittificiet  in  occtci  pterefite.  P’"  Sec& 
dfl genus  Kdianeflleonuibmoncadfaopere^lcoiidusadpaoper^oradfl.fpedabfinAad  hociS/ 
diabtf  in  abrcaoDQfvi  & dolo,;^  leo  in  cubili  fuoXeoaidn  ^idflca  fua  ilidias.^t  dolofp  ^to  latet» 
tiafir/iluigido  ad  vorS^efig  putat  tiaGrefecnius.p’Temu  genus  eftvenatono  more  mGdiati  ad 
lapiedfi  paupeiE  vdut  tnihedo  ipm  ad  fufi  rete.1  nGdiabit  ad  rapiedfl  pimierftflci^iet  pauptrE  in 
crahedoipml  rete fnfl|Gcntvenatoresaah6taialiaItenafiia.AtGle0fca ren fuc^Gdif  ddcnbflfpi 

fhitorio  momaoterillo  venadiendqooietiaculo  vnurfetaCtono.pTcricnitiodemG^  hypocriGfic 
fobiCgif.&  cocctef/humibabiLHjpocnfls  act^t/hoiom  e*  vna  ptt(hoce  Ggnu^getere  fe  ta§  cotn/ 
tfl  at^  Kmffrr  alttTa  alltPteihoc  efadtsicIfficeR  vt  mediare  opa  fottifl  fuoy  pflemaf  ac  ruat  muld 
tudp  cdtnto^hoc.fl.Ggni^T  rnbdhk>.&  cadet  in  fefdbus  aus  cdtcin;hoc  eftpoMatibos  fortibus 
du».Cadet)p  cadet,  c6tntiiroulo.i.cadet  &o6ttie£  mnltitudo.p^No  mureris  vetbu  Gngulahs  nfleti  ca 
def/d3noieplntabsnfienc6tnd&e^sji.eibbiohoadenotasvnitate,hoce  vnamultitudmei  vnil 
oddtG  comtoK . CTAduettehic  q»in  hoc  vitnno  veiflcnlo  ppheta  iduceie  vf  Glttudine  hois'  gefto 
corpis  agentis  fafimdeotGiro  tang-occultamtsfqar e* altera  paitenutibus  annuenus  alusvt  po/' 
gnct.  Vnde  appanxq>  ota  inGdianim  genera  metaphotiep  indoda  Gnt)  ad  GgniGcandum  omnege/ 
nos  ioGdioff  pctfecutionis  adneifnspios.Qoos  a mulos  imms  ezerccti  vidOTUs'i  & Gquid  fupeicft 
ahrichtilTuscxercebir.raenimhfcadmuItaappbcariiqaaiihidioGsrdinqmmosliiftopbtisI  - '1 
in  couitibo-  R.5  tot  malo^  afligna£.ga  ipius  dmtrdeGniuit.ims  i oo^de  fbofbfcCobhtns  cft 
deusjabfcdit  fo^fcaj|n6  vidir^temo-Petfpicedfligeterhas  Ihias.ar  iuenies  cofuGonei  min^.nxo 
hetetadiuicehpfini^G  aade  itdbganf.VeygaitwiomiieCvtvnicoveibo  ppheta  rqietedodicct) 
<p  deus  no  regret  poft  hac  vita  fada  hic,i5  pnthf  (hip  nn  itftione  ipioR  cohetere  Gc.vt primo  dicaf 
oblitus  e deusihoc  c no  het  Gngu  lacifi  matcoal  ifi  noatia jneoria.nxft  Gngulariflp  t6qc:&  ppta'  nega 
tiM  meoK  GgniGcat  negatione  noritte  GngulaiiG  ptercutiu£t  huic  cSTonat.abtcodit  Gicic  Ibaihop 
£!tdiedii  lufi  quo  cognoTdt  abfcddit  i tupnisttuxra  illod.ntd>es  lanbulfi  d^&cEt  pnrijdrat.no  vidi 
cremoihoc  cn6§  vimt  hpc  nfa  ad  ^fnfl  iadidG.  ImpGitas  itaq<  credita  I corde  ipU  i6  df  tot  cnminfi. 
VUr^CominC.TraiSafhic  illa  paiticnlaiqaan:m flabis &c.NatTansGqdeta criminibus  ipie/ 
eaosS-fopbif  gpfecunonibus.fopplcx ppheta  tageidtas.Suige  dfie  dcus|agetepnntti5isaddno.‘ 
POmG  lcua|aalta,manil  nia/potetia  tuaiopus  nm.SecGdu  nob  obbnifa  humiliGiwiedof  ioppffo|N 
^&'pfe^ndo  prunG.Sap  gd  fpmjit  ipius  defi|ipunc,acp  hoede^fla  e manus  tua  i cofoettu  hcinmt 
lioc  dl  fop  quo  fimdaftatapatienatuaqilpreuithaaenns  ipune  tpms  defilNcc  folfi  toremt  deum, 
M dUit  in  corde  fuolin  intimo  fuo.nS  legrcsitu  deus  fatla  hoium  ad  indicandum  .&  his.n.daabus 
^ibDslcuamanfitua.P'Piore^do\<cio(ecfidGC.i^noli  obbuifdhnmiti6>it.Vidifh  ga  tu  labore 
8cldignationerefpidesaddadflimambnsniis,fuptedefdmquetpaiip.VbifdtO(f  iteta  fnia  dlip 
dens  vidit  id  pios  deidinquere  cura  fui  dco|ga  deus  tfl  labore  pio^  tfi  (dignatione  ipiof  nd  poflha/ 
Ixbir.fedrefpicietaddailfi  {'futura  vita  vnicnigumrra  menta fna.Ethccdldiredetd  ppoGtf  peti/- 
lioni$fiuUobbuilahDmiliam.Vdait.vidiitiKidtia(pifidicctc  uiQoiacfbo  ^ ndvidjmjfabfcddif 
Caia.fDppl^  c u 


44CXi 

3 

4 


PSALMVS 

Ihfacif  taS.vidifh  inqni  ga  caUbor{flunniM,fi(I(i>^atioDl|Ipiof,ttfpicies(q(io  adp^tea  8r^i^ 
■d  dadu!  vtrofqi,i  manib^  cnisti  altera  vican5  fop  ce  dadin^f^5,paDp.Gc6ti;  id  papilio  tu  fiufti/cia 
O^.admtor.p^  aduigif  ronib‘’tiu,vniicas  ceflatiois  ipioqE.Frigeiqaic  bcachiQ  ipiupotcntia  ipii.BC 


Rigans  malis  niinuafipiotii  malcicado.nocnoeflacivt  hic dektibitnr  non  inocnienda  impietas. 
20oniinud  rex-  Vlrima  c(l  pamcola  plidmiaii  qoa  traAaf  illa  paculafcapienE  in'  co^tadonle> 

bas  ilh  s cogitauerSndedaiado  pnmfi  ftiaiqi  dei  tegnn^anli.Dns  ingt  co)a  tegedo  Se  legnado.fecu  > 
h & ^terniCnoceft  vtxf  ftemitatisXopple  appatebit.pl>esdcpccs  regiu.Et  quo  ad  ipios  peno&gK. 
iks.&cficvenficabif  prnecdrgctesdetenaraa.veicfuaaflbSadanALn.ndhAthicmanence  ciuitat^- 
At  fi  Ic^C  de  terra  eitis,terra  wi  iceiiigi^qaf  efl  terta  viaraiLde  cma  per^t  ois  dananiga  ad  ea  aSk/. 
^rda  fuerat aean£tqoo ad pios.dmdmfihamilidaiidi(hdne£tlumi£hic  homilicaspto  vutonk: 
Quok  ddidend  fiiit  auditu  qad  dedit  eis  defiderata  btitodine.Et  vina  hoc  foarabis  cor  eo^dioc  cft 
amard  ra  vehemeter  vt  in  illo  pofuetit  cor  fu&fomif.n.iaxca  edem  loquedi  vfbm  cor p le  maini  ama 
ta.Er  mm^  diat  g Rgnificar.na  nd  folii  ppaiauit  deus  cor  humilifi.Lamacfi  corde  hnmilium , fniia 
oor  hois  nd  afcendit  qd  pparauit  diligemus  fe.p' Aafcultabis  aure  roa-Natratis  fhiAibus  regni  dea 


i.cd  fempicemo  fhidtu  ceilanonis  malofc. 
poli  i^icid.ad  Gcagedd  hoiem  a cetra. Vf^  ad  ^s  indicti  quacilcuip  ipii  calligcn£,lmp  fnoccdic  h5> 
adiiacs  infuigoe  m fiagendii  hoiem  a tenatfed  peracto  uidicio  vri.ooadiiclet  quilg  m fnmgendRi 
tntegneate  h^  tolleda.a  cerraihoc  eftdcfinenc  petiecutoces  hoium-Amen. 

<CV  V LGATA  EDI  TIO.  ViifloriclauidpGilmus  .X. 

N dno  cofidotquo  dicitis  ai{  me^.  trafinigra  in  montem  iicut  paflof 
Q^uom'ameccepcccatoresintcndcrutarcum;parauetunt  fagittas  fuav 
in  pharetra,ut  fagittent  in  obfcuro  redlos  corde. 
Qgoniamc]ucnipcrfeciilideftruxeruncuuRusaucem  quidfeat£ 
Dominus  in  tc  mplo  fandlo  fuo : dominus  in  coelo  fedes  dus. 

Oculi  eius  in  pauperem  refpidunapalpcbrp  dus  interrogaut  filios  hominum. 
Dominus  interrogat  iufium  SC  impiumtqui  autem  diligit  iniquitatem  odit  aninu  fua» 
PluctfupcrpeccatorcslaqueosngnisfiffulphurdCfpusprocdlaruparscalicis  coram, 
Qyoniam  iullus  dominus  dC  iufiitias  dilexittfquitatcm  uidit  uultus  dus. 

OTIVXTA  HEBR./EVM.  c;  Vincenridauidi  .XI. 

Prooheta  domino  ^fperauisquomodo  dicetis  anim(mc{.  Voxbominnm  reeu» 

1 tata  aiagarc  montem  udlrumauisi' 

Q^uia  ecce  impii  tendent  a rcum/parauerunt  fagit  tam  fuam  fuper  cbordamud  iagii^ 
tandum  in  obfcuro  redtos  t cordis. 

«r# 

Qgia  fundamenta  defiruenturtiunus  quid  operatus  ell; 

ProphaaDominus  * in  templo  fandlitads  fu^/dominus  *in  coelis  thronus  dus:oaw . 
- Ii  dus  uidebunt/palpcbr^  dus  probabunt  filios  ad(. 

Dominus  * iufium  probabit  &:  impium  :6C  diligentem  iniquitatem  odiuit  aia  eius* 

Pluere fadetfupipioslaqueostignisKrulphurScfpus  cobuIHonu  ps  calicis  eofUm. 
(Quoniam  iullm  dominus  '*  iufiidas  dilexicu-cifhim  uidebunt  fades  dos. 


'"TlraliisdLVincentidatridi.Vbiadiiateipnilitntinilispfalmop  vincenciefld  nomen  oficU 
i.  aarmodimofid.ritcilusifleligaifiaiictdjiDidcm  ut  vinceniemiproculdcibioviftonarpintui 
lijoSficiendo  in  deoCuuta  illadi.ioaaf Juecell  vidona qup  vmdr mandum  Edes  nfajanrpfalmnti» 
diteaemn  deo  pto  viftoria  IpuattScquendo  autem  vfom  citulonuDXgnificui  vidoorippl^asiOa 
■fligaatasluipfidaaiditangprsfidaitiintUoadofflufico.  , 


i 


.•PSALMVS 


JCI. 


Mactnapliilmtrs  tplefonftt , Odie  enim  fe^dif  dcfnpib  qoo  ad  hoc  q>  tnAu  ropnic  difpotadO 
pe  de  valitate  lolhnf  .Qarc  fiqdc  pacet  in  firando  Bc  tetno  vaftcolis  opjMni  opa  impiof  adanfaa 
iuIhciiUft  in  qiico  ac  rdH)$  vctliculis  nthil  aliod  natari  m(l  diipancatcm  iofto^  Sc  impio^  rdpean 
dioiaf  poidmf  & ulhtip.ln  pnncipio  quoqi  plainu  appaict  ip  n5de  motu  cotporab  e (raoCqoii 
dicif  vagace])cxhocipro  q>adalan]  dirigif  licnno:vagacioqppcaip)fp^ue(LEzhis.n.^alcpaccic 
pocd^cratacione  hictraCtan  dcfnvSii  iulhnf.roliicioJi.qdni5infmenianifcfla|danficac  id  aequa 
«fi  oaf  W itam  macena  pQilmi  ad  Ifam.pncis  inlhac  fbnnaie  diuina  fpc)vtilicasad  alcera  vitain. 

. CTSVMMARIVM  EST. 

CTIntroducnnE  hoicsobilcietes  cd  argumentis  pntc  iulhna  e£k  inutile  nili  ad  pallii  SeddeOationS 
ni  in  quada  ai  cdlitudine£t  rd^ndct  propheta/ez  dioina  Ipe pcglbitan  lulhtiain  cfle  vnlcm  ad  ptf 
«Bium  ftemum  & ad  coalionem  ftetnatum  paenamm. 

CJPeribn^Ioquenresfunthincptoptiaiuidebomines.  i 

T twmino  rpcraut*  Dmiditut  plalmos  m ptes  duastppofitioS  materi^,a;  execotinaiibi  qaea& 

XPtopon^  macena(tTiadiac.Pnmo  forma  iulfatipiin  cUio  rpenun-Nodi^iuIhisfam  autfuLqifi 
Mhna  no  formata  hdeinihil  valcnfed  formata  fidoaa  m deofvalet  ad  vita  • Et  hoc  aiTamtr  p 

^afi  & todameto  fajuetis  difputanonis.p^Secnndo  admirado  lim  ponus  tcphedcdofalloquif  ho& 
lonc naturali aiguetes.quodicctisaipme^£t^ne  fumif  hic  aiapam.Taiiddiccrcr.Fairodioctu 
«if  me^  hoc  quod  l<x]oinit.  vagare  mdce  veftru  ams.Setmo  cft  metaphoncusTt  incedit  q>  hoies  de/ 
inngfitainmhois  inlfa  ad limtluudineauis  vagatis  m mote  fuoihocellqi  lient  anes  m moncenacp 
paTcimf  m lUojddcAanf  vagado  in  iUo|&;  lic  hntut  vici  foi.ica  inlh  pafcnnf  in  aio  fno  ccUirodine  vil 
eoas  & defeOanf  in  illa  o^tndine  virTuas|&;  lic  linia  vira  fua  ablip  alio  fhiCtn.Cin  alia  vita . Et  ho« 
(fi tettili.  Vbi  quarii  ad  litcra  pnomen  vefiruimlinuat  q>  auis  ftnralan  numero  no  ponif  p vna  aue 
led^gCnerc  auls:roli.n.vai  aoi  no  dicccc^  vatace  motf  vefiru-Seoficot  ppha  aiam  foa  i pfona  ounn 
ataKiuftwitaaneipfonaauiditroducic:  lepheda.qiio  dicens  ai^me^i.quo  applicabitis  ad  aiam 
mra  haclifitudincivagaie  mote  vdhfiams.^oaoctes  alam  meStag  ane  va^rcm6te  fuuihoc  e ad 
nibil  aliud  vnie  nili  ^ p^cedd  Sc  dclctladu  fapU  imdte  viitnns.H^n.e  onectio  imo  dodnna  pa/ 
i^anof  pfioq^  ta  n^rid  dwina  puid^  nefp^o  admi  humano^iq  negannom  tmoiralicatcm  af^ 
potatn.iufiitia  hou  ad  paftum  & ddedationem  ai dlc,no  ad  pmiom  «etnlL  In  hoc  rn  pfalmo  tra/ 
Claror  vt  prodit  a negantibus  diamapi  puidetiam:vt  patet  e*  jtefpolione  prophet^.nihil  aliud  fo/ 
nanteq  denm  curam  nollri  habeit(te«osdiligete(iniollosodio  habere &ptiniturum  «cc. 

Crduta  ecce  impii-  Inapit  tuc  pars  execuciua  tali  oidincPnmo  iducunf  atgumera  hoium  firma/ 
ciii|  vagate  mote  veftru  aais.Scctiao  afterf  rnlio  fnndara  fnp  illodfin  dho  fpauiiibi  dfis  in  r^Io  ■ Ac 
gnmetii hoium  c^fticin  hoc.Si  iulhna  hoisefTetftuCfuof^tnerrf in  hac  vita  &reAos  &ran<ftidcs: 
vd  videmus  taiuftosq  leges  opprimii  iulhna  hois  no  tueteimnlto  ergo  minus  fhHftuofa  erit  luftitia 
poft  hx  vici&  t^t  atgBmctfi  diiebte  corra  lic^iaffiimares  vim  efficaci^  luftinf  tara  efic  vr  me/ 
diite  dimna  ope  oia  fnpet.Huius  argumetanonis  coclulio  miofita  itelligif  dicedo/ vagare  monte  ve 
IW  auis;&  illids  pbano  fubiflgif  cii  coifiOionc  cab  oaircddctc  rSne.Eccidin  pfin  vira.Ipii  tendet/pC: 
cierabiic  tcdedo.aicuiparaoeifit  bgitta  fui  fup  choidl/eimedinirimi  no  ad  defcnlionc  fra  ad  fagittan 
dfiiOobrcnrolpccnIre|tlidioiGr,nomiqnosrcdte<ftoscordisfndlignoiftantons.Jn  hditm  habefte/ 
Ais  in  danuotfed  c5ifaudli o mutat  SicRaifus  qa  fundamera  leaitudinisfdiuin^  nararatef^  kges.de 
fimenf  abipiis.&  iterhacc  oia  inftosqdopacnstiH^  dicatnihil.qd  tnnedii  atnihri^  c^lirinihil. 
I^In  hac  aigumctanone  nota  nes  df  ias.Pnma  cft  tp  pfong  lignilicanf  ppn<.f.ipii  Sc  le^s  cordis]) 
lebqoa  metaphorice  :vt  itdligas  q/  traAaf  <mfilio  iter  ipios&  rcAos-S^da  cft  q>  vter^  modus  ve/ 
sidi  leAos  fcnbif .f.occnltc  Sc  pubhoe.na  deftiuAio  funmmcto^  man  ifcfle  finfa^ttano  in  obfcmoi 
occDlce.Tcma  eft.q>  vniocrfam  malu  leAof  defcnbif  m pfonis  icAoa  & m ftmdamens.na  per  fbn/ 
daMeta  fcu  retuCvtrun^  liqde  hctoica  dnftio  (ignificar)lcgcs  lignihcanE.fup  qbus  yoc  fbndaf  vi/ 
ta  iufto^&  q ab  hoibus  leputanf  tanq  rrnajirao  td^  aianeani:\tpote  inunlcs  nili  contra  iporctes. 
^)oniintl8m tf^O-  Rndetppherahoibusdicaibnsaif  rup&^tmdcdojpnmodicitad  fudamc 
ta  atgumetanonisitfi  de  piitia/tu  dc-puidecia  dci.Dc  pntia  qde-Dns  in  teplo  fdiratisfufiin  quo  co/ 
lif  Mtas  eiastdns  I ccriis  thronus  dos.vrrz  pcffenna  dei  in  replo  fimul  ftrin  ccriofvbi^  deft pfltem 
fignificet:c6tra  puta cesdeft a nobis  dil^.vtpote  habitante  in  codi^  rEt  nota  q>  meminit  Ipabtet 
pfitix  dei  in  ^lo.tn  vx  a manifcftioribus  (ignificaict  dei  pnnamrtotus  enim  populus  cofittf  defi  ce 
in  teplo  fuo.To  magis  ad  Ifam  vtoftedatreligion^OTf  magna  parseft  bonicatisai  huraanOnon 
«fle  ad  folaholsc^olationeifed  grata  deo.hocenimlignificafppfenna  dei  m replo  fanAitansftue. 
Iiocliqnidem  ditedleteip5det  hoibus  aignennbus.CTDc  prouidetia  veto.oculi  eius  videburihoceft 
|nde^  videt  ea  quarliuhncontra  dicentes  q»  deusnd  videt  ifta.palpebr^eia$  pbabunt  fibosadp. 
Metaphoncus  cft  (omoiad  iimibtodmem  hois  daudois  oculos  vt  eqienatur  qd  (e  no  vidente  alii  fa 
gistfii|j-3harftqnidfft»nd»»"dincdefcribi^Kyhetadminamptoiiidmtiam.Qpoad  aagqnidS 

Caictd^  fbi.  ~ ' s m 


P5ALMVS  ” .xn. 

vkKdi  (j)  top  videt.  & {iptetca  dicit  ocoli  dns  vidcbfitjpfiatRabfft  vkkndo.Qoo  ad  adtmi  vero  ea 
ocdi|oDuiadi|puniendi , dicit  <ji  Ic  habet  tang  habens  oculos  daufos  ad  orpetinicnto  probadfi  hoies4 
Hoc  enim  fignificaf  diccdo  palpcbtfdas/tegetes  octilos.probabfit  filios  adf.Lhols.Et  OTlicat  filios 
adf  qui  fic  pbanf  a dcojefic  & lultos  6c  impios, fubdes.dAs  tolhim  pbabit  & ipium . P"  Vbi  nota  did 
hax  a ppheta  tum  vt  diuina  pmdentia  6c  illius  modii  espbcet|c6tra  hoin  negantes  illam.tii  vt  ofte^ 
dat  idqalc  tenet  apatte  da  c6muncei&  bonis  & malis.  Acperluccintdligatargndesip  deuspet/. 
mittit  la^ctaniedoscotdefdillipaci  leges, ad  hoc  vtpbet  hoies|vt  probet  qui  funtiulh  &qni  umC’ 
impii.Ethinc  appateatquata  fit  vUimn^CU  Vndc&fnbdit.Etdiugcteiniqtarcm  odiuitaia  dns> 
Ab  tunc  vftp  ad  fine  pfalmi  efidet  ppheta  direde  molhado  quf  fit  iuiti  ai  vtuiras  apud  deum  ex  dlt 
^atitate  ittlh  & impu  iclatoqi  ad  ^ones  dd.p^  inchoas  ab  impio  aitA  dihgentem  iniqoitatan 
odiDi  t ala  ausifcilicct  dci.Eccc  iniquus  cft  obiedfi  odii  dei.Et  hoc  ex  pane  ipfius  iniqui  fignificaf  pv 
Dcniic;cz  hoc  ipfo  q>  dcfciibif  dili^s  iniqoicate.Nec  fotam  eil  materia  odii.fed  et  erit  materia  puni 
nonis  duunf.Etpptcrm  fubdif  . Pluere  taciet;polt  hac  vicl,ruper  [pios  laqueosiligates  mreUeCtam 
& voluntatt  & mraona  ad  ea  mf  fimt  paaif.n5enim  potcrunr  damnan  anrtme  cogitationes  ane 
mediones  fuas  a_tais  pooiisifed  fep  & fentiet  & dereltabtmf  eas  ficut  a prima  hora  danatidis , Igni& 
fujphur  & cobufhonnm  pars.iibrs,  calicis  co^Et  mteliigcpcr  ignc/fulphur  Sc  ventfi  coburmte, 

oes  pamastoms  qbus  affligenf  daronattp  De  lufhs  alit  tabdit  q>funtobicCtli  dimne  diledidis . Et 
ad  hoc  aSm  ro  naturalisiqua  vnfiquodqi  diligit  fibi  fimilc.Quonia  ingt  iulhis  dnsl^mpple  cft^ide» 
mftmas  diles^upple  habentiu  eas.Et  ppteiea  leChiihoidn  feu  aium,  vioebfit  tacies  ausihoc  eft  vidc 
bit  taaes  da.Qu  la  enim  deus  dili^ic  iuftos,ideo  locabit  eos  ante  fiiae  fua.Er  p hfc  patet  fiudns  vt| 
lual^ialhai  huamapuddcuiqaicatiidiiigtf  adeo  vtinfiirutavitadignnsntdiuina  facie.  Amcru 

CTVVLGATA  EDI  TIO.  Viifloriprooiflauapfalniusdauy.  XI. 

A luuni  nie  fac  dominctquoniam  defeae  fandius,  quonia,diminut(  fune 
ueritares  a filiis  hominum. 

Vana  locu  ti  funt  unufquifqp  ad  proximum^  fuum:labia  dolofa  in'  corde 
& corde  locuti  funt. 

Difpcrdat  dominus  utuuerfa  labia  dok>(a:& linguam  magniloquam. 
Q^ul  d ixcrut.l^  nofba  magnificabimus, labia  noftra  a nobis  funt,quis  nofter  dns  K 
Propter  miferiam  inopum  SC  gemitum  pauperum  nunc  cxuxgamtdidt  dominus. 
Ponam  in  falucari:fidudah'teragamin  eo. 

Eloquia  dni  eloquia  cafiatargetu  i^c  examinatu, probatu  terr{,purgacu  feptuplum* 
Tudominc  feruabisnost&cufiodiesnosa  generatione  hacinftemum. 

In dreuitu impii ambulantifecundum  altitudine  ruam  muldplicafhfilios  hominum» 
«TIVXTA  HEBRiEVM.  ^ Vinectifiipodla  uap(^«udauidL  XII.  > 

* -t.  ^^luadomine'':  quoniamcompletuseftgratiofus/quomam  finitifune 

P«,phett.  ^ ftjdcsafiliisadf.  . .hi^^ 

X Mendaduniloqucntur/hocufodofuo:  labiulcnltatu  , incordc&cordeloqucntar» 
j Sucdderefadetdns^oialabialenitatumdinguamloqucntcmgrandia.  . 

^»^»4  Vox  infideHumlinguamnofiramtroborabimus /labia noflra  nobiC* 

cum:quis  dominus  nobis  ( . 

Vox  ddredtataAdcuaftadone  pauperum/a  fuipirlo  mendicorum  nuncconfurgS^ 

Propbetadicct  dominus  \ Voxdeicontiauataponainfalutetfufflabit  ipff. 
Eloqma  domini’ eloqa  mudatargetu  purificaturi  dctedlo  terrf  t,  purgatum  fepties^ 
Propheta.  T u dne’ cufiodies  eostferuabis  eum  a generatione  hac  fterno.  • • 

Circucirca  impii  anibulabunttuelut  deuando  uilitates  fiKis  adf. 

Tltntas  cft.  Vincenti  fup  oAana  plalmos  danidLQAaaa  nomen  elt  infiramenti  mnfici/ab  od» 
chordis  BonunacLEtngnifiQUDtpCdmouiilhiinfbpcr  illo  infinimcnto  cancandom. 


4Daa<U 

caCui 


T5ALMVS 


.xir. 


10 


^TMkoifpfiilihiai^plalnio  accipe  opS,Inqoo  tria  da(iepatft.Ptimffi]>  de  deftdainito^ckddk 

OnvtndrinSIviunaiioneltdifiliisadf  sigi£.Secridfi(paffixiinCcrtniina  dapliatamfm^ai  &c. 
€6negaa6ediainidnu.TetnS<p pdici((kas mUataruspauptf/miibrasfiilate  didoqmis  dni&o 
^^pnmohoqchabcCc^devniiiafigeDCDshiimanidefe^a^.Ex(ccrido  q>defaITa  do^na  ar/ 
adnnnS  dninni  fop  hoies  ooqocnEcx  ccirioCqori  date  cofia  ulod  tcttifi  e&  dioina  irifloncm  ad  p& 
citai&  poifione  ctaa  natratos  defaS  ua  nanata^  crimina  generis  hamm)hf  q>  pralmus  ille  ad  Ifam 
vaOat  de  adactu  mdiffp  quato  mediate  doAnna  diainofdoqojc  mfidnm  {duabtrifoIus.n.mdias 
promifi^  (ft  dodor  vniocm  genens  homaiu  fm  diuina  doqma^  colkmaf  hanc dRe  materia  pfal/ 
im  ex  pcririonibas-in  principio  liquide  nd  perit  daoid  lalua  me,fed  perit  abfofaite  l^aailiiic  aliqaa  Ii 
ODitationeip  hoc  lignilicans  q>  perit  lidacem  mddLRntfits  efleOnm  petmonis  in  vcdicnlo  odauo  dt 
licnbens  sphctainnlla  Ibi  memunem  &cit,iU  paopennmvt  pata  ibidem. 

CTSVMMARIVM  EST. 

CTPetit  prop  heta  a deo  vt  laloct  mddfifddiaenbiis  lolhs  a fidla  doarina  de  dinino  dffio  lim  hoiest 
^hetat^  ddl  paifmri  p mdia  doAuqc  dmma  doqaivfi  paopes  (emabanf,f  it  vero  drcamibfit  &c> 
erPeribn^  loqiMCesfont  propheta  Ac  leotatusdros. 

O tKMninc  Omidit  p&lmus  in ptes  doasippolttiui  maicrif ,&  execntio2(tbi  medaafi.  EVor 

Oponit  petiaone.Sahia  dne.Nddidt  lalua  me  aut  lU&vt  itdligas  q>  coem  pent  falute.  Neceflitate 
bh^  fobilSgic  fabalicnuas  caafis.Prima  dLqm  copkms  eftgfofus.Et  qa  dl  fermo  dc  completione 
CD  m5  quo  c^lenC  fnccdlioaCputa  menlistdies|hora>)uoqc  oSpIcmentfi  dl  definere,i6  lignilicat  qrifi 
dtf  icgraurihocdl  hogratwto  biifaacs.&  huicddeCtui  ^ungtf  aiccr.qili  finiri  fant  f^tes  a filus 
■deSiue  p fiddes  itdligas  ciedetes  m dedffinc  itdligas  vetaoes.  Vnfi^  veqi  e Ac  ad  TOoli  tfi . Et  vtroip 
mo  eft  locutio  hjvpbolicaddcribtinC  fiqdc  vtncf  finiri  pp  paucitate  eoqt  q temarera  t/modidi  p nihlr 
IOcdpatado.Praiukbatfiqdeppfiacxvniuci{ogcnctehumanovaldepaucosv{9  adnidip  adoen/ 
t(f  lemafuros  gfofosidcmrpauas  fututa  eft  fides  da  Im  ventas  doCtiipdedimnis  feo  iulliti^diuinf; 
Ct  hec  e cS  qiiaie  perit  lalua  dhelfilios  adfrin  quibus  videt  tam  magnum  deficaum  gtatue  Ac  ventat 
tls.VbiacknrtTevttnnqivunitnm genus delmbidefixiaeilcilioct  Acatum  ad  quas  ccnemutifinin 
veritate,  A earum  ad  quas  non  tenemoqfimca  gratia. 

fT  !)(!>{  docifi- 1 ncipit  hic  ps  executiua  tali  orauie.Primo  tradaf  illa  pricula/fihiri  Tunt  fiddes  a filiU 
■dlSecudo  lUaffalna  cKdibi  a denallanonr.Tcitio  iUaioapIdus  i gfolbs/ibl  ra  dne.  f^^jqilicado  afic 
ndfuenirifiddcsfen  veraces  in  notitia  dei  iteriilioshoiomjdncitqn^  crimina-Cduplicitate  icoidq 
medacid  m locnridefbladitias  m moruadediifidacia  in  vi  dicfdublal^emui  in  rtdiaa.d  tn  n5  licoi 
dinatcrcnbunf  in  l^Et  dnt  hfc  vr  itdligas  doailnas  hoiom  dc  diuinisihis  maehinarioibus  A atri 
fcus  tiaditasgcncn  humano  a fapioibns  hm‘’mGdi  Ichoacioe,fcd  ide  diftifas  p oes.&  vere  iic  eflqip 
Smet  lapietes  tdRanfulfi  aliud  incus  acdebatialiud  fbm  ad  rd^ne  popularrp^Inchoat  etgo  a ca 
vmo.M{dacifi  loquenf  ho  cfi  Ibcio  fiio.Et  intAlit  p medacifi  fm  vanuifiilram  d^  que  qlibet  cum  Ib 
Do  fuo  cokbaritaxta  da.44.  medacifi  dl  in  dexteia  inea£c  labifi  lenicatfifin  md  lo^ndi  ad  fidleijfi.in 
corde  A corde(hoce  duplia  oordendceio  ad  liei^sialiero  ad  populate  cultfi  ^loqucnlln  quo  tncetlo 
bllAli  defcnbit  Poc  A hoc  aliter  exponuvt  pruni!  aplioef  cois  oror  coinli  fkfos  deosip  hoc  q>  racn 
danfiiidolfiifalfum  defi,loqaen{  ho  cfi  focio  Ciodeide  modus  bladusquo  dicdiarA  tertio  vd  dn 

pltcitas  cordis  in  fapioibtis.vd  finniras  cordis  in  vnlgofdefcnpta  p tepetitione  cordis  t diceicc 

corde  A vere  ex  oorde  loquenf  hpc  deos  medacia.07 Sacadete  taatr.Haaenus  panfter  nairaninii»l 
dcfcnptums  blafphcmia  dei|cfi  ardore  futnrp  vldiA^  pponit.5occiderc  faciet  dns  oia  labia  lenlrat4 
bladedocenafiilladedeo.Eradhocddignadfifnbditappoltrine.lmgualoqntegrandia|vipotec6cni 
defi.Et  dedarac.QnldueifitfqnactI  ad  aotoritatc.lingna  nfam  tobonbimus^i  diccdiilabia  nfaiqaS/ 
tfi  ad  dic^  aire,nobircfi|adiuaatia  nos.Ecce  matena  gradis.qs  dns  noblsl^  dicar  nallns.hoc  e quo 
tedfir  kmtasimcdaciaftDbur  lingu^duplicicas  coidis  Acad  nqgadfi.fdiulnfi  dfiium  fnp  nos.Q  nod 
bdlige  fm  venrate.ocs.n.rraditioncs  hoium  dc  cultu  deoqifncgat  ventate  diuini  dfiii  fop  hoIes,lingi 
ledeos  Ac.|^  fdro  q>  in  hebrp  habef  in  datino  linguf  nfgded  coflniCtio  muraoit. 

S Omaftationc  paDperft  Traftaf  hic  illa  pticujajfalua  dncpphcrado  rnfione  ad  ppofiti  pentiiv 
neVn  Inia  ilfaus  pnculp  ichoat  ibi  .dicet  diis  ifidedo.Et  ccce  luio  dinia/ronnfs  ma.Immo  r^e  mo 
nete  aium  diuinfi-a  ■ " 

(denSdos  pauperes 


diuinlLa  dcuallarione  panpcqi  A a fiirpirio  mendicoqt.Signilicaf  enim  amor  diuinus  ad 
lanpcies  a defolarione  :'er  lilr  ad  fatil^edfi  ddideno  me^icoqc.p' Vbi  quatfi  ad  Ifamfdf 


didrio  hebraica  nfiligniticar  mmdicos,fcd  eos  q a diuinis  vencifit  in  paopratf  A cupific  opporttt 
na  ctooda.tales  pp  pooiuna  noiom  iterpees  vocat  mendicosiab  afledtn  hnm  neceflana-Signihcatut 
afit  p denallarionem  paopeac  flatus  humani  genens  an  mdiajdeoaflatns  quo  ad  bona  aifper  fnfpit 
b6  afit  mendico^inatnnde^dcnfi  ad  bdrudine  inlitum  humano  genen  qd  cccidir  a flatu  inocen/ 

^ -—cognofctbStcafnmIhfiifilcseiStilli  pauci  viri  inlhq  fberfitafi  met 

ntu.Sccfido  paifioneni.N6c  od(aigS,poiUl  in  lidute.  TS§  haOenoc 
Caictibppliil  c fio 


.1 


• PSALNTVS  UXn. 

• fnkfit  gc&cndo  a |>ailione  didi  cSTutgSiad  fiKtodi  nf  rmgftis  ad  pnUionc  fau&HEbi^tff  oS  cfideidli 

.diilereda  rtat  {nufio,alt.ndqnd  in  fine  infidi.Er  ecce  poifio-pona  in  ralDte.AppdlaQit  mdia  latutemf 
,{}a  Talus  dl  rnuditditedc  rndcs pctenn  ^ua  dfie.ponajhDman0  genus, in  t^uraui  mdia  afiletmfaliv 
rfPTerno  ofTicid  mefic  <]uo  faluabic  genus  humanum  folfis  dodnnis  dec^tnm. Sufflabit  ipfitvnf 
oetTican  paupc^&medicof,aigeniChoceilta§argct(i^anficat<ifpafgatuTepnesindetedo  toi^ 
doqa  dni  doga  muda  .Mataphonco  fcrmonedefcnbit  oAiciu  mdip  ad  filitudinc  aigctarii  putific» 
tisargctuTolltbuslignqcolatidc&c.SicutermaIachias  eadefiPitudinefone  hmc  accita  ddidibE 
offiau  mdif  ca.;^diccs.fcdebit  coflas  & cmfidans  aigcrfi,&’  purgabit  filios  leui  & colabit  eos  ifi  aof; 
& guafi  argitii  Acf' Vbi  neta  (p  no  ocioie  f pheta  Iduat  hac  mttaphora,(cd  ad  nodficandd  rdnen 
fid'9dodrinf  de  deo  p humand  genus  diffliiff  A;  manifi^dd  trmediu  p mdia  cofetedd.Ad  IfamJhfl 
gnificaf  qd’  adimpleti!  \’ukmnt|(p  diurna  doga  infita  homan^  menti  imixta erant  torprauis  motir 
Eu.vftorerronbus  humano^:  igenio^t.-v  reent  quali  argM  mmerale  mini!  teitf  & alus  ipuntatibust 
chfs  autdcdhoaliuafiiiitaailisfigiicpairionis  acfpfiiiandi  ponficanirdogacte  in  nienbus  homar 
niS;doccdo  ventate  6c  cied^f  & agedo^.  mdda  tan§  aigetd  putificatfi/iepties  colati!,po(ku  in  n» 
nifello  terr9ipnblicecxpofiti!.n6.n.doctiitin  angulo  aut  mtcfiomcula.rid  publioeexpofiut  dogp 
dKiinafmamfcila  fora  vniuetfa  tctta.p^tlcito  g>6rxpofuetiseloga  dni/hocelLdcdno,n6etnibis:l^ 
duede  lemediu  cotra  pnnapale  suliuis  prpreatati!  explicas/&  prsrdpuam  materia  doqmo^t  chriAi 
«agis-apcriruitr  eloga  chh  de  dco;fiinr  mfida  tang  argM  colatfi  Areno  muta  fabellis  & figmeotik 
Mdodhnf  holum  de  deoiquodin  hoc  piirimopnndpaliter  tractatur.  c-j 

:?uroniine.TradaE  hic  illa  patncala|complct8seftgfo(ns.VbiadiRrtcg>defcdns  gfolbije  iniiy 
;dipsftut  \t  coniunctos^lff  deCtnn^^cppterca  congrue  hic  tractando  effeCtum  ver^doClniifdcv 
goioiu  dominiiidpondcf  ii  It  dTeCtuirpropnerando  gideus  cuflodiet  furdpientesdoCtnnam  diumot 
C0  doquioffl.  Vbi  adneire  fignifican  m mafculino  generclpnmo  cailodiendos  in  plnraliCdiocndo.  CO 
tfe  cullodies  cos||xvidobloicquaocs  mdicfufapirtes  dogadomini^poflea  in  fingalan.fcniabts 
cuJ.mdiam  in  Tuis  fcqoaabus.Sematio  enim  chfianffidadHeruariocnfi;ficntplccocio  chhaneS 
da  dl  pTccoao  chfuiuna  illod.faoicraule  gd  mepfequensTf^A  generanonchacin  axemum.OapIcy 
pot  dTc  TenTus-AIrer  vt  pnomen  dcmdlhrt  generationea  qua  nme£  m pimopio  pTalmi  depida  feV 

doCto^  Adi  duiiTetanflodies  cbfiani!  genus  1 ctemd  ab  hac  peflima  gilandc- Alter  qi  dcmSilicf 
^itifl  cullodip  generatio  chfiana. Et  pphetaf  q»  ab  hac  chfl  generanone  qua  generanT fflli  dei , vlly 
In  ^temfi  deus  cuflodiet  Icquaces  chfiiK  feruabit  cfaf  m in  lpfis.ita  q>  non  deficient  fcqnaccs  difl 
inptanii:iunaillud.eccccgo  vobildirum  oibus diebus vl^ ad conTummationcCxiili^t  hicTenTus 
Oiagis  cogniere  videf  cotexrui:  vt  etplicef  froClus  officii  chfi  per  generationem  hac  in  ftemfl. 

<ta  qua  fuDiungil  petfeucranria  impioifiiTubdcdo.Cirriidrca  impii  ambulabfir.  Adiungif  enim  hoO 
pd  maniTdlandu  tp  aduems  mdip  nd  faluabic oes.fed  erfit  etiam  poli  illius  aducnefi  impii  qui  aecdt 
<irca  ambulabfit.Spmcualiter  qmdcm.pro  quaro  eldgaci  a centro  ventatis  Ac  vitrutisfambidabuc  in 
(cudiferentiachoccll  in  iraotis  a ventate  ArvirtnreftainmilanrnrilhmonflrantibDs  pudenda  co/ 
fam  hominibusipto  quaco  manifdla  erant  vina  eomm  quorum  debcieteospaderr.Mihi  autem  vi/ 
detur  q>  ad  Itceraih  fignificanturiudpi  increduli  mefi^/q?  in  circuitu  orbis  ambnlabunnquod  ad  lite 
fam  impjetum  videmus.Ec  compenr  eis  fimilicndo;  velur  elenando  vilitates  filiis  adpcqnonia  ambo 
lanr  tang  otledcnccs  turpitudinem  Tuam  humano  generi, dum  ex  libris  (bis  monflranc  rurpinidini 
infidditacis  fup  qua  obfilhmr  fidd  chnlh.f^Et  fato  q>  deaadofpafTiDe  hic  fnmicnrioxta  hcDraicum 
textum;AcqidiCtiohd>raicaqDamdiximos  vilirares|nullibiintora(acrafcriptnraFoenimrnifi  hic: 
^c  ppterca  magna  dl  licentia  inretprctfi.EtCvt  diximus>3rdiloqoif  pudeda.ambulabfit  figde  vdnC 
dcnandoiadi  ab  eis  deuarcnf,viliratcs|hocellpndcda,filiis  adfiroram  hoibus.  Arnen. 

^ CVVLGATA  EDITIO.  Vicfloripfalmusdauid.  XII, 

Squequo  dnc  obUuifcctis  tnc  in  finctufqucquo  auertes  fadan  wa  a mt£‘ 
Quadiu  pona  confilia  i n anima  mcatdolorcm  in  corde  meo  per  diemi'  • 
V fquequo  exaltabitur  inimicus  meus  fuper  mefrefpice  & exaudi  me  (W 
mine  deus  meus. 

Illumina  oculosmeosneunqobdormiaminmorte:  ncquandodicatihi 

• micus  meus  pr^ualui  aduerfus  cum. 

Qaitribulanrmeexultabuncltmotusfuerotegoantinmircricordiatua  fperata. 

Exultauit  cor  meum  in  falutari  tuo:cancabo  domino  qui  bona  tribuit  mihi/&  plaLi 
iam  nomini  domini  alriffimu  . . , . 


i 

I 

I 

i 

\ 

a 

k 

■ 

li 

B 

» 

a 

s 

« 


i 

f 

'i 

li 


.T  PSALMVS  7V'  ' OCIIL  « 

«nVXTA  HPBR./EVM;'  - <[^iii^pfeli!His<JawcH  ' .XIII.  • 

• D h*«  \7  S<Bquo  dne  ^obKuIfccris  md.fp^impquo  abfcondes  fides  tuas  a mei 

repMta . y ponam  cofilia  in  aia  mca/ti^da  in  corde  meo  diciufi^uo 

t cxalrabimrintmicusmeus  fupermei' 

3 Ddpicc/rndcmihidne*deusracu*:illiuninaoculosmcoi/ncqnobdormum  morte.  ' 

4 Neqndicetinirnicmmeus.V<wfmoudfornucfaa.  potui  eum.Propbeta.  anguftatal 

, res  mei  exukabunt  quum  labar.  > 

t Btego  i gea  tua  cofifus  fd  xxukabit  oor  meu  i falute  tua,  catabo  dno  Vqm  retribuit  faa 

Tltulus'cft.VinccntjpralmnsdaDidi.Etpattttitnlusesdieiisin  aliis  titulis.  Lperme. 

^(^irca  itiatena  plalmi,qa  iicc  ex  titulo  ncc  a autohtate  feripnuf  alibi  detirminaflltcnigeM 
ci  oportet  cf  daris.Pnmo  c6ftat  ertuulo  amore  pfalml  ce  danid#.fcoo  e*  cdtetis  in  pfalmo  clare  co 
Ratpfona  loqnctelvoce  admiranua  fcT^ignila  pponcredeo  pectione  tot  ooGlio;:  in  rapPa  cli  mlh 
tynlxnciaimico  plhurare  escato  fap  iplamjindc  deo  preuerare  in  obliuidc  ipfio«  vtpareti  pnniis 
krtbos  vctficntis.Krtio  c6tot  «nde^na  petere  illDminatione  nefbrre  moriaf  &c  guatto  lilt  cSftat 
cade  gfarfiartionespmitterefcuprophctareiin  vitio  vetficulo.fEtcu  his  oibos  cortat  qupcfiqidfit 
inpialmo  boc/iio  escederc  gejUcBCa  daaide,fodc6gruereansi«atibus  dauidis  c6(fatiiti  I pTeentide 
«Iault:qn(^vtdf.i.reg.i7.^it  claujd  m conde  fuo.aIiqn  mada  vna  die  in  manus  raul.noncmdinsdl 
Vffb^  Sl  lueramus IWtfrdaaidi^tliqcfi  iis  q dnr  in  hoc  pfalmo,  videmus  quadrare  pfalmum 

Itatci  ilUaia ditaddationustin p£itnx> pponiflclarerikfctlon^ tpi pfecutidis.-fnit.n.hocppauco» 
inifcs  an  morte  (bul^sivt  ibide  drAniiecascdlilioqt^htcpponiEiibi  manilclle  naitaf  cd  picuk)  mot 
tisExaltanoi  iijimici  finiedf/maiii&ftecofonatghHiaeiioriuepmiiralinepphetata/paulopoftfnb/ 
fecuta  morrtjo  faq1e.pTft  itaqi  marena  pfalmi  ad  litetani  Vlnma  anxietas  damdis  timentis  incidat 

Sil  «anus  (iuilistqu*lnd*flto  capitulo  renbitnr.  ; 

; CT5VMMARIVM  EST. 

CDauid  voce  fcrequcmla  exponit  deo  ftamm  periculi  fuia  liuilapctitv  vt  fibi  IhccntiatiillDmini/^ 
cid  &C.Er  pfomirrifTen  ptophaat  gratlammactwncs.  , 

C^^Eofonaloq^Sprophctaeft.  'li.'.  ' '■ 

"\  T Sq3quodiieobuuifcm8md,0^?DinidifpfalmiBipwdnas;ppofitin5marerip,ft:execa 
V tiuaJiUvfqiqaoabfco^.  pProponitaffcflucclensterminidno.Alretfi|>icigaffobliuionis. 
VrOTnorgdintqboulir.Qblim.forriqadfirJtndinemoblititthebisrefpeaamciitatoji.ipenoiiberafli  . 
me^ hae^ecunSe.Akefd eft.fp<ho*erimpeme{ &fobmrtnigedfi e;ctmis fum  ip no. facrat-oretiej  * 
latfidauidi  q>fnturoscetrex.Etppea  faestpno  femper duratura cet diuina  oblio»-«lpe<lnfm|ne/ 
fdens  tfi  griidtmitora  eit.fofpirat  ad defi.vii^o  obliuifcens  ma  dfie/  ex  quo  non  fempa. 
dT^i<iiiqUO  obrcddesll napit  htc  ps  exeeutiua  tah  otdie.Prio  traCtaf  lUa  pncolajvfqiqno  dine  obK  - ' 
uifccns  malfcdo  illaifemplibi  defptcc^Aducttc  hic  q>  daoid  dedarar  matena  pro^re  obliuiois  dt 
ninp  n tnb*  capitib’rexpre  dci|ex  pte^fc  n pre  laDiis-Expre  gdc  da.vfqiqno  abredcks  faaes  tuas  £ 
stnqad  filitudine  abfeoditis facte  re hcbis-Ete  fmo  de  ab&ddac  faac  ne  niifoeaf/ne  regraf  A li^ni/ 
ficat  negationi  gfe  liicniifioe.  In  ideqi  redit  cfi  co  qddiiit.vl(rqno  obliuifceris  mei.  Et  bec  abfeofio 
fiad/ranq  piia  ca  lobfeqntifi  ^nif.pEx  pre  vero  fui  duo  dirir.  Alreqt  I pre  itdleifti^  vfq^juo  po/ 
na  cSiiliaT  ala  mea.Moramt  liqdc  rnnlacdmia  daoid  IpTrcotide  illa,  na  prtmfi  fugit  I geth : inde  vee  1 
nit  ad  fpciiica  odollaiybi  cogregauit  viros  qiiadnngCTOs;Ide  iuit  ad  moabiras:&  pofita  venit  I reiiS 
iudaivag^  nfic  hic  niic  ibi.  Vbi  derod  anxi’  I corde  luo  A tiroJs  Iddcref  man^  faulis.poll  tet  murata  ^ 
cofitia  diat  hpf  verba.vfq^quo  pona  edfilia  tot  I ala  mca.Qd  n6  ad  ezplicadd  locfi  c5fili i fetTmareija 
fafiIrtitelligcgacSfiiiqcratdeaIa(desitad’fuada.AIteRlairei3n.mlhtiaIcordemeodie.Bt  dixitl  - 
coide  meofad  diiam  trillitif  nodumf.Die  (igde  dolore  f mcbatcondc(hilari  vultu  alios  confbrtan^ 
nodteat  folusbiftiaahftarltus&extra.aiut.n.hebrcididionehebraicahiclrtr^tata  die(fignificate 
apud  eosdtf  aroficialcm.rExparre  demum  fanlis.Vfq=qno  eialtabittiriih  aalratione  petfcuaabir» 
inimiens  meus)fanl,fop«  uiqinnocenreml 

• illa  paiticula/femp.pnmo  fnpplic5do.ddndepmittfdo  fen  pro/ 

Mct9dO;'ibi  rxuitabitp^  Vbi  aduerre  q>  auradmodii  explicauit  ex  mbus  capitibus  ftatfi  piculi  fui, ira 
Bunclciens  q>  nofrmp  durabit  harcperlOTtioipetit  rnccurium  fm  eadem  tna  capita.  Vndefoppkx 
nennens  ad  deum  tan§  in  fnblimi  conftitntu|lupplicar.  defpiccidefnpemis  refpice,  A rtfpondqrnc/ 
cnifu,mihi  dfie  deus  mens.pTt  ex  parte  fui  perit.illumina  oculos  roeosiad  optimfi  confilium  capieix' 
dfbdhiaar.n.qdia  ponam  c6fil’a.  & pcnculiim  explicar.nc  aliquando  obdormiam  motrciinnden^ 
tn  manos  lanlis.Ec  dudt  hoc/nddiSidcnsik  diuina  ptomdIioiie,ialfm  humanas  iSixx  Acaulmlia' 


PSAIMVS 


ocniL 


iM 

+ *0»z 

3 

4 

* 


rP>  partivi' 
rena  mea  obtinut  g 

...  . . „ oresinai&oiafc® 

^ces.exolrabficqofi  labanin  manoscoK  incides.&cgo  in  gfa  tna  c6firasfam.Nota  looS-Sicor  mof^ 
Tes placamc  defi/alle^s.ne  ^gtpni  meat  &c.vc  patet  ao,^i.  & ipfe  dens  affirmat  {e  r56c  hatoiSf 

ncfortelupblret  hoKeseoK&diccrer.manasnfaezceira&&acnteio.)LltadaQidadcopenrvc  Griie^ 
laminet  ne  monaffne  inadat  in  manos  fanlis/nc  inimiaglorknrartp^oaloennr  &£att^f  ipfi; ' 
ftaoidfpcm  fidacum^roapofoctitmdQo.inuDiciafitin  vinbns &pctfccunonibDsrais. 
£xnlt3bit.Prophetar  fotura  ezaoditiorf?  dtnin?,^COrs  tOfot^  falote/tfi  rctt&ononem.anItabft 
cormeu  m faluteraa/apicDlts&prccononibustcanrabo/ghB  agedo,dik>:qffirmibmtrnp  mejasd/ 
tando  me  in  rcge.^ptm  tetnbniqnefar  non  tps  pfalmi,  M tps  fbrarp  endrahonis  6c  cantos-efLii.  t 
loifos.  exaltabo  & cantabo  ptam  conctetnbDtionediomam.p^Nec  intelligcrctribotionem  tanSpf 
infiina  debitam,  fed  ex  dimnagfajvdatmercedqn  cotlabomrn&angufttuum.Amen. 

CTVVLGATA  EDITIO.  (j^lVitfloripfalmusdauid  «XIII.  » 
Ixit  ihlTpiensincorderuo.noneftdeiu.  • 

Cortupti  fune  dc abominabiles  faifHfimtinlliuliisfuutQoaetttpn  ^ 
dat  bonum,npn  cft  u(<y  ad  unum.  > 

Dns  a cttlo,pfpexit  fup  fihos  hoiummt  w3atffe  itelliges  aut  reqres  drili 
■oHBPajc.^Oes  dcIinaucft/GmuI  lutilcs  f<fK  futtno  c g fadat  bonu,no  c u(i»  ad  unu^ 
Scpulch^  e guttur  eo^:  linguis  Illis  dolofeagcbat^cnenuafpidurub  t^iiseo^ 

Q^u(^  os  maiedidioie  SC  aniaritudic  plcnu  c : udoces  pedes  eo^i  ad  effadeda  fanguine* 
Cotritio  di  ifoelidtas  I uiis  eo^dC  uia  pacis  no  cognoueft:  no  c dmor  dd  an  odos  eoji» 
None  cognofcct  oes  q opantur  iniquitaterqui  deuorant  plebe  meam  ficut  efca  paoia^ 
Dominum  non  inuocaucnint  : illic  trepidauetunt  timore  ubi  non  erat  dmor^ 

(^uonia  dns  in  generatione  iufta  dltconliliu  inopis  confudiUis,  qra  (pes  dus  ell» 

Q^uis  dabit  e*  fion  falutare  ifrad?  cu  auert  erit  dominus  capduitatem  plAis  fuf, 
tabit  iacob  Iftabitur  ifrad. 

OnVXTA  HEBR^VM.  CVmcentidauidi  ^ .XHII.  ^ 

* Propbtta.  deusf.  Propheta,  cornis 

petunt  ,abomina bile feccrut opus/non  fadensbonum. 

Dominus  * dc  coelis  profpexit  fup  fiKos  adf  ad  uidedu  Ii  eft  in  telligcs  requires  deum  t, 

Oninedeclinauit/Iimulfaetucrntmon  fadensbonu/non  edam  unus.  ^ 

None  cognoucrunt  oes  operantes  iniquitads : comedentes  popula  meu,  comeder£c 
panem/dominum  * non  uocauemntf  ^ 

Ibi  dmucrunt  diqoreiquoniam  deus  t in  generadone  iufti  . 

Confilium  paupis  confundetisrquotuam  dominua  ^protedtio  aus* 

ottuat*i  acMitiliids 

Q^uis  dabit  ddTonfalutcirrtirreducete  dno*capduitateppnrui,exultabitiacob/(f« 

(tabi^  ifiad, 

CT  Circa  maraiai 


Titulos  dl.  Vincenti  danidi-Patet  ex  ropcrionbns. 

CT  Circa  matciia  pfalmi  adoote  q»  aplns  ad  io.^.affi3t  ex  hoc  pfalmoa)«  dcdinaactilt|lii'latt/ 
les  faCh  Iu  t,n5  c q faaar  bonfi/nd  e vf^  ad  vnlLad  man  ifiltadd  vninolbs  hoies  ee  Ibb  pa&vt  ibi  pa 
tetEt  ex  hoc  plalmo  dare  patet  crattan  lUudCoes  hoies  ee  (nb  pCldna  explle  dfalds  de  cedo  pfp^  . 
Ibp  lilios  ade^ad  videdd  Ii  e inttlliges  teqtcs  ddf.&.'  fubdif  cp  oes  dcclmaucnlt  vf<y  ad  vnu.Hoc  c 
viui  date  collans  circa  matena  ptalmkAliod  (p  vfis  conupnoonginehabuicexdei  neganonet 

hocji  Jignificara  in  panapiodixit  Itelms  in  corde  fuo  non  dens.fobiungedo  coirugunt  ^Tctnil 
parer,q>  redemptio  vnioeifalis  expcAataicx  fion  Ipcrat  PHEx  qbns  appa/. 
ReadliteramttaAatdetonusg  — 

dbficpaiadapaulactm  proditnnunafioiuhocefipai] 


i 


^5ALMVS  JCIIII.  ’ n 

«TSVMMARIVM  EST. 

CPropheta  defoibita  negatione  dd  cod genas  homanom  Qib  peocatofdeo  ttflg  St  inarnifahUj^ 
tcr.&tqutandomper  mefiam. 

CrPecfonaioqaensprophcuclL  i’  i 

iT In  hoc pfalmo  adaette  maoitti  molta  adieftitianam  in  fixnndo  vetiioilo  Inxta  comanem  qoo/ 
canoncm  uipeiflnic  illa  patticulainoeil  vfqi  ad  vnd.Quintns  qooqi  vetficolasOncipiens  Pcpalchtii. 
patens}&.6A.7.rapetflai  fanr:&  inceno  au  cote  legantor  in  edinone  vnlgata.  na  nec  in  hcbrpo  nec 
apad.70jiec  apad  gt^s  aut  latinos  incerptes  ex  ncbr^/inacniontnr.  Bc  videncut  app.ofici  ui  hoc 
'Plalmo  ex  ignorannaxx  co  Gqoide  » ab  apollolo  ad  to.^.  vnico  cotexta  Ibbiungonf  vetba  qo^  ha/ 
Icntur  m his  vnfiailis,cteditu  cft  ab  ignorannbas  q>  aptbs  actalenc  illa  oia  ex  hoc  plalino:&  conl^ 

3 occet  ^ftunad  e « pt^us  i qoo  ifti  veribs  no  oat  en  mancas:&  iic  cofideter  adicCli  fant  vetficalh 
hhutcpfalnio^^QdthnofuifS;  faanldfoefianf  eiq>o(itDtctcpt'f  paohtdicctcs  vetba  illapatnm  ec 
damde/pdm  ex  elaiaab  aplb  citara.Ec  vctc  ex  da.f9ca.attahc  apitisf  vdooes  pedes  eof  ad  eflfundendft 
ismguine&c.Etcx  pfalmo.f.repDlchrn  patesia  ptal^.quof  oxa  plal.1^9.  venend  arpidii  fob  labus 
coqBSc  tx  pfal.;  f .no  e cimot  da  &c  Vn  & apibs  no  dixit  licut  I plalmo  fcnptu  cfthcacfcnpcd  c.H^ 
io  dea  fint.ne  ^qs  miief  q>  nd  exponemus  hos  vetficalos.icedun’.n.cxponerepldcerin|8c  no  adiedaa 

D3lxAf}u(tU8i3tQinirpialaiasinpanicsdaas:pcopoficiuaminaten9,&cxecatutamfibi  dnsde 
aidis.p^l^ponic  tna.PrimocnoteintclIcetasaiixit&Dlcos  in  corde  rao,nonCfuppleeS>kiis;> 
Dande  prau  ratem  opctDinxotTopcrut]natnr3tmoiesfmiind(S,&  abominabileCidolamp^  opos  fne/ 
tantecttio  vnmet(aicdeftetunon(Tappledl^faciensbondffoffiaes  ad  lidotcm.  Vbi  nota  propheta 
delaibacotamiDclcrfi  radicem  ecfcntirc  male  dedco.mdioas  (celera  miidi  ab  eo  qi  dixit  Ihiltosin 
oonlc  (00  no  efl  dens.(rEt  loto  dicetc  intetnd  dilhngtn  m fpeculatiiid  vd  practicd.Ec  loqacndo  de 
dictie  fpecolatinoldaplex  eft  fenhis  Ircfrimas  dLdutr  Ipecnlaciae  Se  expliacefdeus  non  dl  Et  Iic  pp 
qdnes  incer  theologos  an  hoc  Iit  diabiie.  diftigue  & diato  q?  hocCIcilim  dens  no  e)  ex  pte  m didp 
aon  eft  diabilerqa  impheat  cocradiftonaiqm  Hgnilicac  g eft  no  eft. Sicut  no  eft  dicibile  q currit  non 
cum  qqai  kgit  no  Gc  de  Gmilibus.  £u.iuu>ic  da  Ggnifioef  qui  cft|tc(hif  ipfc  dens  exo-^-Ex  pte 

aftcdicenn^laltcn  mtdleCtas  nfi>ft  dtcibiloqifi  intelleetns  nf  intcUigirct  dm  p modu  namratfi 
xnaicnaliu  abftraheoli  ab  dic  & no  ce:  ac  per  hoc  colungit  fircG  ce  & cii  nddiqfbrmado  interiores  p 
poGriones  de  (ecudo  adiaccnteideus  eftivd  dens  non  dl&Gc  multi  mGpicnces  dlepoiruncidicente» 
in  corde  luo  deus  non  eft, imaginantes  oia  cafu  euaiirc  & efle.  Alter  autem  (diius  eft  ip  dixit  rpecula/. 
nueimplicite)densnon^hoccft.duitaliqaidadquodfequicordeft  non  dTeiquisdicensnoince/ 
dat  hoc.Et  hoc  modo  dicentium  deum  non  eflciinfiniras  eft  numeras,  nam  qaicun(|i  errat  circa  ali/ 
qua  nacntalc  da  condinoneincgac  impbcite  ddi  diaqm  id  qd  aibicraf  dcumindeft  in  ventate  dens;' 
tamji.fimpliciflima  res  eft  deus/vtqaodiip  o natoralitercdaenictc  negato  nd  remaneat  drus.EcGc. 
dicens  deum  nd  efle  o^otctcidicir  deu  nd  ee.f  Si  alit  de  praOico  dicere  Gt  ldmo,qali  dicere  pradieft 
ciica  adiones  moramiGc  ^pere  fibiipli  vd  aUi  exeentionem  opens  calisinanqhicilic  Acconfeques 
cft  q>  ptadicc  diccte  nd  eftdeusfcft  dcSnire  ar^  lubeie operandam  ce  pol^bico  dM.qui.n.  non  co/ 
rar'diuma  vti  regula  m fais  openbDsfdiac  ptaebee  non  eft  deus : qm  ndee  deil  apud  dicere  pradicdi 
e nd  hfi  dcil  p r^a.Slc  afir  dioenu  nd  c dcasfplas  § inGniras  c nfteras.pTx  cffeOibus  alie  idolacrip 
& tanrc  corruptidis  appet  q>  in  hac  Ira  e femio  de  dicete  fpccnlanao  cxpltcite.  Ad  qd  feqf  venGcacio 
BcdioediZpliate  Se  dicedi  praiftice  nd  e deus.idolarra  qppe  negat  ex  intende  ddi  ve^iGngedo  multos 
dros-Quaned  adt  luee  ftuinna  aRecetic  et  iiidposiappet  ex  hiftodalibas  libris  (acrp  fcnptarp.Srolcas 
adt  nd  a fatuitate  fed  a dcfedn  iudiai  dediuinisinoiatur  genus  hotum  neganii  vnu  ve^i  dcum.Dixitf 
defoiuir.in  corde  liio  incusi  vt  etrote tcdleiftus  inceUigas,nd  deasfin  fingulan  niieroind  cft  dens  vnus. 
£c  intdlige  negan  oi  g in  veticate  e deus.  Et  hinc  tres  effedus  fabiliganf  hmdi  ftulnnp : corrapndis 
Xno9lidoiatri^l&  viis  defcftus.l^In  quo  nota  dici  ndf  facies  bonli.  Qiiauis.n.aliqs  co^fecentqdcp 
ahqoe adii borai a (bogncCputa honorare patctes>otcn mala cdmiGcvt  ndpolTic  GmpIVAabfe/. 
lute  verifican  q>  ifte  c faaes  bond.fed  q>  e faaes  bonfi  i hoc  adn.Q.niJi.abfolute  e facies  bond  denoia' 
tur  abfolncc  bonns.quod  decdmirrete  innumerabilia  malaifadcntc  alit  aliquod  bonG.nd  vm6ca& 
Et  propterca  propheta  dinr.non  eft  faaens  bonum/loqucns  de  bono  morali  limpliatcr  Se  abroluter 
HTS^mniUdlKCfli^.Inapit  hic  pars  exeeunoa  rali  ordine. Pnmo  tradaf  illa  pamcula/corrapc/ 
runt  &c.fccundo  lUajdixir  ftulcusfibi  ndne  cognoueiiic.tciTio  vtraqi  limul|ibi  ^uis  dabit.  p^Circa  pri 
nmm  quia  tcmeranujn  videtur  q>  dauid  vnus  homo  cenitem  fe.nhibuent  oium  Se  linguloi^  horni 
num/extendendofermonemfuG  vfqi  ad  hoc  q>  nullus  cft  faciens  bonu, ideo  deum  inducit  inqGrote 
ik  teftem.  InquiGrorem  quidem.Dominus  de  codis  profpexititanq  de  teco  vnde  vniuetfos  poflit  vi/ 
e^.fvpet  Glios  adpinon  fuper  hos  aut  illos  licd  fuper  omnes  homines:  ad  videndam  G eft  inrdligfs 
aliqsinon  gcomctnca.fed  rcqnucns  <kum|hoc  eft  mtciligcnria  vtens  ad  tequiicndum  deum.  Tcft^ 
aKcm  Ibbiongcndo  quid  vi^tOmnc|tocaip  genus  hamanain,dedinauit|a  ceAoi  nec  (bUim  ^eiiq^ 


PSALWV5”. 

icftitDdinem.rcdfimuI  fccruenintrraneambffiinp'tiendliii<&'vfq^^  innmit deficientes 

q>  non(^fnpple  dljjfacicns  banim,non  etiam  vnus- Vbi  pku  explicatur  inoentum  die  a deo  q prdf 
pheta  du:crat;dam  cxplicaait|non  etiam  vnus.Et  per  hoc  inrdiige  ddoibi  vites  naturp  & ftatus  mC 
di  antcaducnrum  rnm^EtlicprocuIdabio  veram  dicitunquoniaihnecex  viribus  naturp  nec  ex  vt 
nbas  i^s  mojrfi  quifq  inuemebarurf^csbonam.Et  hic  (miiis  ditc^  quadrat  intentioni  apoftoU 
ad  ro.;.Nccobftatq7  multi  ianAi  vinfoetintante  aduentummdiptqaoniagtatia  quoconi;  teme 
potcdatajad  tps  mdif  refertuRinxta  illad-lex  per  mojden  data  dl.gtatia  p lefum  chfm  FaAa  fft.ioax 
^Rotine  COSnoueruntTraAatur  hic  illa  particnlafdixir  ffailtus  m corde  fno  no  cll  deus.  Et  qnoniS 
fatera  dl  valde  obfcura/tato  dedaran  hic  inexcafabilicatem  Sc  pertinaciam  humani  genens  in  hoc  qf 
negantdeum.Inexcufabilirasqaidcmdedaratorex  hoc  m tam  gentiles  qiudfi  mali  cognouemac 
<])  deus  eft  in  generatione  mllomm . Pemnaaa  autem  exnoqq»  non  obQante  pr^Aa  cognitione 
oonfimdent  conhlium  confidenns  in  dco.f^  Vbi  adneitc  q>  per  omnes  operantes  imqmtatis  intdUe 
gonrar  tam  gentiles  3 ludpi.Per  deuorantes  autem  populum  mcam/intdlignntnr  gentiles . Pet  ttes 
autem  fequentes  condones  deferibuntur  indpi  mali  Pnma  condino  eftfcomederant  panem : hoc 
eft  perceperant  fhiAns  tcrreptomiflionis.  Seciida  dl-dominum  no  vocanmint.m  qua  ingratitiido 
comm  6c  tecdiiis  a deo  Ggmhcatnr.  Teiaa.ibiCfcilicct  vbi  comedetfit  panemfvbi  deum  non  vocaue^ 
tnnt^timuemnc  cimotclabinimiasraisvaldcfKquemer:  qui  timor  cis  non  euemdAGdeum  Inuo/ 
cafiienr.  V comprehenduntur  fub  operantibus  iniquitatem.Er  de  vtnf^  diarar.  none  cognouo' 

lunt  quonia  deus  in  generatione  iulhlfupple  ftiit.  Ac  G apette  dicerer  <p  cognoucrant ; ac  pa  hoc 
fant  inacnfabiles  ld]ncntes  (hiintiam  negantium  deum.  Et  mtendit  ad  literam  per  generatione  itu 
Ifa  genetationem  abtah^iuxra  illud  efa^i.  quis  fufcitamt  ab  oricnteiaGamlloquens  ad  literam  de 
abraham.A  quo  mento  dcfcnbirar  gmetano  loftorummuia  ipfi:  inchoante  idolatna  fegregatus  dt 
vocatione  diuma  vt  dlct  parer  colentium  vnum  verum  oeum.propretea  enim  vocatur  ioftus/diueie 
lente  inundo  ad  idolatriam.Cognouerant  Gqmdem  gennles  in  exitu  iOad  de  pgypto  in  tot  mitaes 
lisfAt  deinde  m tranGtn  iordanisiApoltea  &c.dcnm  curam  haboe generationis  lufipiquum  nunquS 
opprcllnsfucntpopolas  niG  quando  Fuitiniulhis.EthKradem  multo  magis  cognouir  ipfepopa/ 
Ius  ingratus  tecedensadeo^Aproprerea  timens  ho(les.f''Aitetgo.Nonnecognoacranqcognofccre 
potnerant,omnesoperanresiniquitatis|GaciadpGae  gennles. Er  pnmnm  comedentes popaluni 
maimigcnntcs  diucrfaram  nationum  qui  voraueiiic  populum  meum  getem  lud^tum.deidc  lud^ 
comedAunt  panemifubaudi  qui  comederant  panem  terre  promiGionis, dominum  non  vocauerfiil 
poSergantcsenm:ibi|m  terra  promiGionis  in  qua  comederunt  & poGhabucrantdeum , nmnetunc 
timote<muaG  ab  hoGibus-IGi  inquam  nonne  cognoucrant  quonia  deus  in  generanoe  iufc  abrahae 
fiiitiprotc^ns(dacens  Ac.Et  tamen  conGlium  paupens  confundetis/confunderc  Gudcbins  pertinsv 
oes, quoniam  dominas  protcAio  cius/idco  cdmndere  Gudebins  qa  credit  q>  dns  Gr  proteAio  fua. 
0Ul0MbttTraAatur  hic  rora  matcna  propoGraqtom  ad  illius  remedium/ fnl^irante  propheta» 
quis  dabitfnonqidubitA  de  datore  deo, fedvGraroloqucdi  modocxplicans  cupicnns  afFcAu  dicitx 
quis  dabicffalatem  ^cAatam  dcGon/contra  tot  mala -Et  cxplicado  qualis  Furara  Gt  Falus  hpc  aGliv 
inac.rcduccnte  domino  capnuitatem  populi  (ai.cxnlcabiriacob/lprabitnrirracl.  Vbi  dare  pacA  Fala 
lem  de  Gon  Fote  reduAluam  populi  dn  de  captiuitate-Et  exeo  q>  geminata  defctibiF  Iftina  no  vniiu 
Itibus  aut  duarum  Fcdiacob  A iFrad  ([hoc  eft  rorius  populi}  apparet  q>  de  redempnone  vniaerFali|! 
mcGam  eft  Fetmo.Quf  f m veritatem  eft  prlmG  tedempno  de  eaptiuirarc  a (miirate  pAi  A diaboli, 
deinde  ab  omni  roalo.qu^  adhuc  non  eft  ^Aa.Fcd  in  lecddoadaentuconFammabitnr.&cxpiicainc 
Iptitiam  hcbtfi  ptmuli  tantum.noq)  ipGusrrii  Gt  Falus  expcAara  dcGoniFed  ad  explicandum  q>nale 
lu  eGet  pamceps  (alutis  pA  mdiam  Fadendp  niG  Gdem  haben.%qna  populus  ex  iacob  dcFcendens  ^ 
A iliaci  vocatui/proftGusGiir.immoqinAipFe  populus  iacob  niG  GmulfueritiFradChoccfl  gtada 
viGonis  dei  p A fidem  donatns>iultabit  aut  IptabitURpropterea  nanqi  quG  dixiftAexuItabit  ucob^ 
appoGtiue  A dAlatatiue  adiunxit  Gne  aliqua  coniunAionqlftabitiir  ilracLAc G aperte diriitr  exnie 
hit  iacob, Igtabitnt  inquam  extftens  ilracLAmea 

erv  VLGATA  EDITIO.  f[^PraIniiudauid  .XIHI. 

Online  gs  habitabit  1 tabernaculo  tuoFaut  qs  rc^cicetl  mote  fatflo  tuoi 
Q^ui  ingreditur  line  macula:  & operatur  iuliitiam. 

(^ui  loquitur  uditatem  in  corde  fuotqui  non  egit  dolum  in  lingua  fua. 
Nec  fecit  proximo  fuo  malum  opprobrium  non  accfpit  aduerfiia 
proximos  fuos. 

Ad  nihilum  d odiM^s  eft  in  confpe^  eius  mal^ust  timentes  aurmi  dnni  glorificae, ; 


i 


■ FSALMVS  : JCV.'' 

Q^ni  furat  proxuno  luo  flt  non  dedptc^peasuam  fiiam  no  dedit  ad  oCiram/dc  mu.^^ 
ncra  luper  innocentem  non  acc(pit. 

0 uifadtb(c,non  mouebitur  infternumi 

CIVXTAHBB.R^VM.  Pfalmiudaiiidi  .XV. 

* , T^Omine’qui*p^rinabitur  intentoriotno^quuhabitabitinnion^ 

Propheta.  t{fan<flitatutuf£’ 

DeusJngrediensperfeAusfitoperanaiulHciamr&loquenrueritatemincorde  fuo.  i 
No  explorauit  fuper  Hngua  fuamon  fedt  fodo  fuo  mahun/K  opprobrium  non  fulH.*' 

. puic  fiq>cr  propinquo  fuo. 

Spretusinoculis  fuis/abominabili5,4C  timentes  domina^bonorabitriurauic  adma^> 

. kfadcndum  Knonmut;d>it. 

Argentum  fuum  non  dedit  in  ufuram/ munus  fuper  innocente  non  accepit  t fadena 
h{c  non  labetur  (temo. 

TJmlasdLP£dmusdaaidi.qiti  patctalhptadiCtts.Macaiapralini  qnantffapralmoappansf. 

cft  qualitas  populi  pmaninii  in  toiaproiniirwis.  Ica  (p  intendit  propheta  dacnboe  coditio/, 
oesieqfiras  ad  filios  ifiadadbocvtpopnluspmaneat  in^tmfiin  terra  pmifri6is.fBsptiinoli^ 
dem  vctficulo  appatet  <p  fit  qd  de  peregnnanone  ui  tentono  dei  in  monte  ranOitaas  eius.  Per  qo« 
cena  |wiifrioi  t fignifican  a monte  motiajwpatct  exo.if.vbi  moyfes  in  canneo  diat-innodoces  eos. 
0( plantabis  i monte  hpieditans  tufCfirmiUimo  babitaoilo  tuo  qd  opatus  es  dne^lanCtiiaiiu  tuum 
doe  Sk£c  in  iodtudt  eos  in  monte  fanChtans  Cifi  monte  que  acqinfiuir  dextera  aoASc  civ 

cit  a Eicie  eo^i  genres,&  Cxte  diuifir  os  terram  in  funiculo  difbibundis.  Appatet  quoqi  in  progieflit 
pfahniivntDtesreafitasadteaitudineatcdmcmoran  iuxtaptmtadni  in  denteto.  Appatet  demum 
in  gnepfalmicooiidiipfaaensh^ndlabeniringtcrnfiiprocaldobioab  habitatione  St  petegtuiax 
Done  in  principio  pn>pofita.p^cofirmaf  totum  excofbnanda  ad  ea  qup  in  finedentero.  dicuntut 
populoiptomittendo  & cdminandi^iDmi|^fi^CT F™’  man/io  in  terra  ptomiiridis. 

GTeienti  piophctf  qs  habitabit  in  monte  dei.indet  deus  q*  giadiens  pfeCtos)cogitatidcIocutionq 
^tione  &omiflion^Sriulfa]s|inhononbns|pmifridibo<^cdcraaibns&iodiciis.ndlabefin  gtetnlL 
ePerfonf  loquentes  funt  propheta  6c  dens. 

I Online  qnttt.Dinidif  pfidmos  in  pre$  duasipropofitina  matcrip,&execntina/ibi  ingrediens. 

' Proponit  vnam  qonemCldlicet  de  pmanlione  popuh  in  tetrapmiflionisXub  duplici  fbtma, 

> ^ tone  pcRgnnanois  in  tentorio  da-8r  deinde  ex^nit  eande  uib  rone  habitandis  in  monte 

Jbtans  dei.^N^i  adocite  in  textu  hcbtpo  nulla  hf  cdiunCtio  ante  lixudii  incctrogatiufiiad  de/ 

liotandi!  <p  expoficioe  fubinngtf  Gccdda  intetrogano.|rDoniine.Qnfnt  a dno,  vt  diulna  autontate 
iiueiligasndhumana  admuennde  condita  rnfione  fequente.P''Q,uis.  Quanis  incendat  qnpicre  de 
popnlo.proponic  tn  qdne  de  Gngulanbus  holbu$.cnm  qm  ex  iplis  inc^af  populus.td  quia  de  con/ 
dinantbas populi  nd  hn  <p  vhiuetfitas  qdam  cftifixlfm  cddiciones  hoium  ex  qbns  conlcat  inqnirili 
fPtr^nabinTenaptomifiidisndaacppnfed  da  vtppnaiacphoc  populus  habitabat  ibi  tanq 
ihcola  in  cetra  aliencnnxta  illud  lenUf  .cena  h^  mea  eib&  vos  aduenp  & coloni  eilis.Rnrfus  trahes 
pama  alicubi  moramfpegnnnm  fe  ibi  ngitiiulh  adt  vin  recognofcctrs  modicli  vitp  humanf  tps)et 
Lk  rdoe  peregrinos  fe  ptofitebanf  ui  cena.  Vnde  danid.i.paralip.]9.ex  vtra^  idne  peiegnnii  fe  & fui 
fimiles  profitef/dicens  dco.tua  funtoia.d;  q de  manu  tua  accfpimus  dedimus  nbi,:  pegnnui.fumus 
oota  te  Sc  adnengliait  oes  pfes  nfi.Et  fnbdes  s‘taam  idnem  aitdies  nfi  quafi  vmbra  tena.lV  nid 

Di  eft  mota  &c.  Quprit  ergo  fub  forma  incolatosl vr  intdligas  q>  qn^t  ^ manfnro  reoognofcente 
terta  ede  dei  & le  incolam.  P^In  tentono  tuo.  Tabemaculn  aut^  rooffa  ordinanit  ad  dininii  cntcii| 
tentonfi  dei  app^af.tnm  qa  in  ra  ventate  ctat  tentondimoDijcicopend  pellibus  Oec.  Vnde  St  hieic 
io'^ctf.ndeftqextcndatvlnatentoiifi&;engatpdlcsmeas&c.Tn  adfign.ficandu  (p locus  diuini 
cultus  lefeif  addefi  nd  vr  domus  dei  fed  vt  tentorifithoc  eft  nd  vt  propria  habitatio, led  vt  habirano 
io  itineie  fen  in  exttatu.fQnis  habitabir.Qood  dixerat  p^nabifimd  exponit  habitabit:  vt  hinc 
incdligasjpmanentuun  Juturnam  populi,  illinc  intdligas  rccogninonefic  affoM  pcregrinatioras 
finguloqul^ln  monte  fanChtatis  tu^in  monte  mona  deCto  ad  cultfi  fanChtatis  tuf.in  quo  pJificatft 
cftpoftea  templu/in  quo  vidit  iacob  fcala  &c.Etintdlige  habitare  in  montq  non  in  ipfo  monte  ha/ 
htacolum  hf^lcd  in  taiapiomiflionisi  a moocc  ftttOTpIfldloiniodnistanqa  capite  tjcwmimu». 


PSALNT^S 


XV. 


lut  deas  ligonem  (bminanc  tn  duobos  capicibas.  Alc^  dbngmJics  pfirAos:  hoc  di  ambalansua 

plipin  ni  nfr  infrt>rf- Altyof  rft./V»  ftoanc  inelrW? 


itiun^ 

tatem  hols  cnin  in  ragitanota:  loqnes  \ ... ^ 

mp  abqua  ehgac  aut incanatqoiji jn  corde  foo  vaitatc  tin  fonanpfirftas  cft  nifcogtrandibas  dii&|  c 
r ‘Itim  in  Idcnhoncji5  cxplonoit  Ihg  Iin^a  faa.Ab  aploratons  olB  vniactfa  Iingo^  vina  negau. 
croloratons  qmppr  eft  aliena  infpiccrc  taemqf  nd  nocendd.Et  ppea  negando  ezploracons  of&cinni 
a ungua  honnni5.negat  detraChonem  & fimilia.  P~Tnni  in  opetanone.  non  fixit  fodo  fiionulonu  ~ 
(T  Inm  in  oniiflione.a;  oppn^cuun  non  fuftinaic  faper propinqao  fuo.  Peccat  liqaidem  omiiTidis ' t 
peccatolaudidis  vitupoan propinqua  faum  & non  obmans  fed  (alhnens . gtppea  hmos  ctimmis ' 
vitano  defcnbimr  per  non  mlhnere  opprobnom  faper  propinquo  foo.  Et  aianc  hebrpi  diAioncni  ' 

hcbraicamfonarcpn^inquicatemlan^nis.  ^ 

Sputus  DI  oculis  nii8-Q.uanni  vero  ad  fcdm  capat([.Coperans  iallitia^  dedaraf  (ill'p  (Tngul^tS 
in  lis  qoac  funt  honons  Sc  glori^.Ec hoc  refpeCla  (auplius  Ipcmedo  lapfmn.rpretusf^lnppte  1 8c  erit) 
in  ooilis  Imiihoc  eft  incus  in  ocalis  dicnns  fufuiec  ioid  Qjitctas  (ed  abominwilis/proptus  ocnlu  1I|^  l 
temis.Et  rtfpeChi  alioy/rcddedo  honore  cm  vere  debef.&  nmeres  dnm  honorabit,  f Vbi  adaerrera^ ' 
thce;al!e<M  ptefip  vimins  illius  qaa  humjbtate  appellamus/pleniilime  hic  defcriblRadu  liqnideiiL  ‘ 
liamihratis  eft  teoerena  ad  deu . AftcClns  homilis  in  daas  fecanir  patres.  Altera  fpemit  qnicqaid  faff" 
(ftirecognorcens  nihil  fuu  efte  nili  malilEtppeanonfoIamlpetnitfedabominafreiprainexptcfoi. 

,V nde  & ad  faaletn  darom  diaf.i.r%.i^;'nonc  qaum  efles  patiinlas  in  ocolis  tuis  Scc.  Altera  magnifi/^ 
Cat)honorat/glonncat  qoicqd  dei  eflLS:  tinientes  dnm  honorabir.pTom  in  promifrionibas-Iaranic  * 
ad  malefacienda  8t  non  mutabit- Adoeite  hic  qi  ditho  hcbraica  apud  oes  mterptes  fonat  malft  faoee  ■ 
leA  intelligunt  de  malo  poenpthoc  eft  malum  infarefen  nocere.Et  quia  aflum  viimtis  conftat  6e/  • 
faibi|&  non  apparet  adus  virtutis  luramentft  ad  infrrendfi  malft  non  murare  (immo  laudarur  ipfe ' 

dauidqimoraaiciaramcncftdcdifpcrdedonabaLijeg.rf.^ideoflcthargnmSr  eapolirores  hArpiSe* 
intentes  multi  .ippofueinr pronomen  re.mcclligenccs  laudari  no  murante  luramenrfi  affligendi  fe|^ 
malCTaciendifibi  in  bonis  loi  in  coipore,ieinniis|elecmorynis/damnafaftinedo|Ax.&linedtdnohie 
mfenfus  lfaIis.Et  m hac  mcamcnnlaiiatiotie  intelligicut  ois  inramenti  oblbnatioaiaui.iaiamen^ 
p^num  malu  non  mntar.mnlto  minus  mutabit  iniamentu  arca  aha  (ibi  non  nonuai 
^ « ru*  cwaCtibus.Argfnmm  fuii  no  dedit  in  vfutiln  quo  rdiquos  iniquos  concra^sfintelli/ 

^ Vbi  6c  pfpice  inter  coditiones  requiiitas  ad  habitandum  m monte  dei/numetari  q»  no  deddit  ad* 

vforam.Necdiftingmfhnicvelilli:vtintelligasvfntamtefpe<aa extraneo?  permiflam  no  coceflam’ 
is  deu^.«.pTnm  m mdicus-Et  munus  fup  innocente  no  accppitjad  fubuetfionem  ludicii.  > 
faciens  Ofc.  Poft  propofitam  & explanata  rnfionem  p fingula/efidudit  deus.Faaens  iuee  no  labef  • 
«emo,danuu  p ablanuothoce  ppttis  facies  hpc  nung  labefab  habiratioe  tene  pmilTi6is.E)c  Rnga, 
fanbus  (iodepTonis  no  pot  hoc  mrdligi  vt  fonanqufi  c6ftet  hieremia  fanClfiex  vtero  mfis(a  terra 
mifliois  (fefanfle-Necpotadii  c q>  fuerit  folus  luftus  «edf  de  rena  pmifll6istqnfi  fcriptfi  (it.ecee  idia 
mihi  fepte  rnilia  g no  cumauertir  genua  fua  an  baaLjje,i9.p-Verificaf  tn  fnia  hpc  de  finguIanb»pS  ■ 
ni$(fabuitrilig«iogtfiecxea?mcntistlanai.n.vuieieailnntn5pp  fua  lidppppnp^  Arnen. 

CrVVLGA TA ^EDITIO.  ^HumilisK fTmpUcisdauidpfalmus  ,XV. 

Onferua  me  domine  quoniam  rperaui  inceidud  dfiodeus  meus  adi^' 
quomam  bonorum  meorum  non  eges. 

Sanclis  qui  lunt  in  terra  dusrmuificauic  omnes  uoluntates  meas  in  eu»'. 
Multiplicat^  funt  infirmitates  eorumrpoftea  accelerauerunt.  • 

Noncongre^boconuenticulaeotumde  fanguinibustnecmemorero* 
nominum  eorum  per  labia  mea.  1 

Dominus  pars  hfreitatis  mef&  calicis  meidu  es  g refHtues  h^editate  meam  mihi»  ‘ 
Funes  ceciderut  mihi  in  pr? clarisrctenim  hf  rediras  mea  prfclara  e(l  mihi. 

Beneica  dnm  g tribuit  mihi  itelleclu  t infup  SC  ufrp  ad  noiflc  iaepuerut  me  renes  md.’ 
Prouideba  dnm  in  conf  pcdhi  meo  femperrqrn  a dextris  eft  mihi  ne  commouear. 

Propter  hoc  If  mtu  e cor  meu  di  exultauit  lingua  mearifup  SC  caro  mea  regefeet  in  fp«.' 
^ranonderdinquesaiam  mea  io  ioi^Emoinec  dabis  laniftu  niuuidere  coitupdonc«J 


i 


I 


PSALMVS  JCVI.  14 

Notas  mihi  fiedfH  uias  uit$»idimpy>u  me  I(tida  ca  oohi  tuo,ddeAationes  in  dexter 
ra  tua  ufa  in  finem. 

CIVXTAHEBRiEVM.  CMichtham  dauidi  .XVI. 

* VnriMnIran'.  ^ Vflodi medcustqm fperauiin te. 

Vox  chrifti.Dix5Hdno’ Vox  continuata  bonitatis  dominui  t OSI «rf 

M • ^ «t 

meus  tu:  bonitas  mea  non  fuperte.  ^ 

3 Vox  chriHi.  Sacdlis  qui  in  terra  ipfis  8C  fortibus:  ois  uolutas  mea  in  eis « 

/4  M uldplica  buntur  idola  eorum  / poftea  accclaaummc  : non  libabo  libamina  eorum 


mI 

■) 

tii 

;ar 

h 

M 

En. 

£i 

S* 

i 

if| 

M 

0 

0 

« 

td 

ia 

iL 

bd 

8» 

V 

? 


defanguine  /X  non  afTumam  nomina  eorum  fuper  labiis  meis. 

5 Dominus  * pars  portionis  mc(&calicis  meittu  fufienuns  fortem  meam. 


cetldM 


tf  Funescecideruntmihiiniucundis:etiamh{reditasrpeciora  fuperme. 

7 Benedicam  dnm  *qui cofuluit  mihi;edam  no(ftibus  cafbgauerunt  rae  renes  mei, 

• Pofui  dnm  * confpcAui  meo  continue:  quia  a dextera  mea  /non  labar. 

9 Ideo  I(tatu  e cor  mcu  8t  exultauit  honor  meus:  et  caro  mea  habitabit  ad  confUetia  f. 

® Q^mnodcrclinquesaiammcainfoueatmodabisgfofumtuuaduideducorruptione.  +S».» 
I Scire  fades  me  (emitam  uicarum:facktatcml(ticiarumcumfacicbustuis/iucundica^ 

Ces  in  dextera  tua  femper. 

Tlmloselt.Michthain  daoidthoocftobtizotn.Latinmi  ddccatiinmum.damdi.Etltgni^tiirp 
hoqpfalmamhnncrSneinaten^hfia  daoidetan^  aonrnipofcAifliinnm.CDiosrDquG  da/ 
rificatacncmamia/patcbir.  j^AdoaTctficiicantnlani  hanqdiehdem  michrhaintnalripliciterex/ 


quinto  diuidtndo  hanc  dididcin  in  <kias.Cniich  Se  tham.&  fic  intcrptacur  a hiero.humilis  & fimpli 
as . Gftfiqdon  titulas  pralmi  apud  hiero.  humilis  & limplids  daaid.Apud.7o.afiti  ntuli  infcripno 
ipfi  dauid.apnd  aliosiauteus  dauiduipud  aliosjKgnia  dauid.apnd'alios|corona  dauidi.  & h^coidai 
nnc  tS  pro  hoc  ntnlo  § pro  titulis  pfalmo^  a.f6.vfq<  ad.60.  in  gbuscade  di(3io  repctif,fel  non  fola. 
De  mateti^ralmi  certiores  nosfecoiitpnncipes  apoftolo^  petras  & paaIns.Petras.n.adt.j.inducic 
multos  verius  huius  pfahni  ad  manifidlandam  tefutTedionera  chft.probans  q.  dauid  non  loquif  de 
rapfoCcddechfoqaamduirjiodcfcImqaesaiam  meam  ininfcrno/ncccaro  mea  viddnt  corruptio/ 
ncin.qa  corpus  dauidis  rmttot  annis  in  repulchro.Siniiliier  paulus  ad.i^.eadnn  verba  afiem^  cade 
tone  probat  de  chfo  non  de  corpore  fuo  dinfle  non  videre  cotrupttoncm.  ^Vnde  hemus/non  foldf 
niatcnam  pfabni  hufcrs  efle  relbrredionem  chft  &c.;fal  colligimus  tegulam  generalem  tntelligendi 
pfalmos  loqoentes  de  dauiderqi.r.qaando  ea  qo^  dicunf  non  conueniunt  tpn  dauidi/intdligunf  de 
chf6.hacn.t6nc  contentus  vt^  :q>lbs{MdaIa  senfkatioe  tlloq;  voboromCnon  dabis  fanctnm  tofi 
videte  comtpttonem}  de  damde,mtulit  q>  de  chfo  promiflb  dauidt  diAa  erant.  Et  potell  etiam  hinc 
habcn  altera  tegula  ^oppolitnmiiciltcctq.  omnis  pfalmus  dauidis  de  reipfo  loquens^  roras  ven/ 
ficatur  de  ipfo|non  dl  exponendus  ad  Iiteram  de  chnfto.Et  hscc  norarquia  nas  r^nlas  feqiiimur  in 
rxpoittione  btcrali  pralmotumtfnndatas  ruper  apoftolica  aurorirate. 

CTSVMMARIVM  EST. 

^Chiilhts  mantfcflat  tfi  meriram  faumitum  Gudum  proprii  meriti  cum  ^miomim  propriptefni/ 
ieftronts|turo  fpeaolillimi  mundt. 

CTPcrfonf  Iqqnmtes  funt  dirifhis)&  bonitas  dns. 

CSfflodi  mc . Oiuidirar  pfalmus  in  patres  duastpropolitiua  maretif , Se  execntioamiibi  fatiAK 
Adoerte  propter obrcuntatem  literc  ttia  luxta  textum  hebr^m.  Pnmfi  a dtdro  dtxilh  in  hoc 
Iocodenotacgennsfanmninnm:iraq.alioqnirorpcrfonarcii  remfccmlninignts.&candiiq.  bonb 
tat  mea  dl  focmtnini  gilis.tta  <p  no  didC  bonfi  meii  aut  bonus  meus.lrd  fnbllantinfi  fccmmini  gfiis 
bonttas  mea.tettifi  (p  pronomen  te  in  calce  lituatiiCdiccdo  no  fup  tc^fignat  mafculinQ  genns  tn  hoc 
looaH^  ideo  dtxcnm  :vt  inrdilgas  setbii  dixiftiinon  hfe  ad  que  rcfcrx  nifl  referatur  aa^iUnd,faIicec 
bonitas  mcarqufi  dc  nulla  alia  te  famrnuii  genetis  hic  metio  fiar.§t  ptoptetea  bonitas  mea  vocad/ 


PSALMVS  X\n. 

BiiftcalbR&iiinc  qnannim  ad  Qifain  iiidpit  p(aImiis.01)onitas  ma  dudlhdno)hpc  trla-Piiinam. 
diis  meus  tu.nonCfupplc  eftjfup  tejaliqu  is.reamdla  cnlbdi  me  deus-terrium  qifi  fperaui  in  te.p’Vbi 
quattuor  propheta  in  pfona  chfi  proponit.  Pnmo  merita  Qia,dicendo  bonitas  mea.  bonitasji^ity 
pna  chftin  viaifuit  mentfl  ipliusmam  menta  cofiftdt  in  aSibus  bonis.  Scefido  c3fyTione  fito.rudir 
doJ  nftidSo|dnsmeustn.hpc.n.efttecognitiopropnelamtntisaddcfi.Nicr<^um  tuesdnsmen^, 
fed  esabfolnte  fupmqs:l»&nJigfiificat.n6  fup  tejfupplce  ^iqnis.Teitio  penobne.enftodi  me  deq& 
Penr.n.culiodin  corpus  a cotrapnone/feniariqi  aiam  ab  habitatione  in  infemo.  quod  eft  petete  oete 
tem  tcTurreetione.  Quarto  fpem  fua  qua  m hac  via  habuit.qm  fperaui  in  te.  p^QuaoisJi.m  chfo  no 
fuent  fpes  ^cfpe^hl  beatitudinis  eflentialisCquia  fuit  btus  a pnnapio  coemptionis  fum^ftiit tn  in  iUo  . 
fpes  tum  lefjpcein  beatitudinis  cotpotis  propmiqua  carebat  tum  rcfptxfhi  etalfanonis  fuf  fbrarcjiee 

S|uircndi|&  limiliuml^  faluris  fuo^t  fideli(i.hmc.n.oia  & fpcrauit>&;  mentis  propnis  acqutfiuir. 
hie  dicif  qm  m te  fperaui.p^  Vbi  et  adueite  q>  non  defcribif  fides  m chfo, fed  fidei  cofenio.dif  ' 
mino.Qnauisji.dignitan  chft  deroget  habuiflS;  fidem.iHi  tamen  maxime  connenit  piofioeii 
ea  qup  funt  fidei.Et  propterea  air.dtxllii  domino,  dominos  meus  tu. 

CT^anctiS  QUi  tn  terra  ipfia  1 fotflboa-Incipit  hic  pars  exceurioa  tali  ordine.  Primo  traAaf  illa 
pamcula/tonitas  mea.fetiido  illa|dixilh  dns  raeos|ibi  molnplicabunf.  temo  illajqm  fperaui  in  re)ibi 
ntfuflentans.quaitblIIa|coftodimqibiqttiaadenera.|^Declaratitaqichfsboniratementoqc  fnoqe 
ex  adimpfetione  ois  voluntatis  fuein  fanetis &fombasexillentibus  in  tetra.San(3i  vocant  & funi;  ' 
qui  perfeCtiimlidi  ac  liben  ab  immhdtciis  & feiuitonbos  petoqc  & pallionfifdeo  addidti  a feipfis  funt. 
rortes  adtqui  intrepidi  pliadci  ezerccnt|nonmcntesocadi  a tyrannis  acc^Appcllationeoft  volfi/ 
ratis  chfi,fi  de  ipbi  potetla  volinua  eft  Icimo/intdlige  uoluntatcm  vtraepidioinam  fcihcct  & hamv 
nam.Si  adt  voluntas  pro  adhi  volonrans  fomirur.intelhge  omne  quod  vult  chnftus  impleri  per  fan 
Oos  6c  fbrtes.Ex  quo  dare  habef  q>  ois  voluntas  chnftl  eft  bona.ex  hoc.n.q>  ois  voluntas  eius  cxetoeE 
& adimpletur  per  fandos  acfoires,c5feqnens  eft  q>  nulla  voluntas  eius  eft  diflbnas  a fandirate&fbri 
ntudiiic.Immo  plus  feqotrur  a oes  fandi  Ar  foites  funt  frudus  voluntatis  eius.vnde  non  dixit  q> ois 
voluntas  fandoK  A;  fornum  eft  in  me,fed  ecooerfo  ois  voluntas  mea  eft  in  fandis  & fombus.SignSi 
icr  aut  meminit  fando^  qui  funt  ui  tetraivr  ab  iis  (juae  nobis  manifdla  funt  dedaret  bonitate  foi. 
Si.n.dixtirct  (b  ois  voldtas  fuae  in  (imdis  qui  funt  i cado,  quu  illos  no  videnmusiminns  idonea  m 
dedararioifed  fandos  ac  fbites  m terra  vtdraus^n  quibus  pfpiamus  bonicate  chnftl  rrluccncnd. 
tlDultiplicabuntUr.Tiadaf  hicilla  paiTiculajdixifti  domine &c  apenedo  cp chnftus  nihil  aliud  in/ 
Itoir  in  cccldia  fua  nifi  qup  dommi  funqnlhil  aliud  qumftoic  nifi  dcu.  Vnde  pno  deftmdione  ido/ 
Uaip  ad  culeum  dci  vnius  ttahcndoidcfcnbir  a fupremo  augmcnto.MulnpIicabunf  inquiri  ad  fam/ 
innmaugmcntu  pcnicnicnc,idolaco^gennliam:tanq  permittendo  crefeetie  idoUrnam  vfqi  adfW 
aetatcm.&  poftea  quu  ad  fomma  peruenemnt  mulncndine,accelerauetunc|fiftine  venemnt  ad  coltft 
vnms  dei.^Secddo  remotione  facnficioqi  tam  indpofqgennlmm  fubiungir.Non  hbabo/guft^Ml 
libamina  eomm|facrificioram,defangninqhoc eft  de  occifioeaialium.  Primum  fiquidem  locnni  in 
(Kiificiis  cenet  oblatio  aialiumApptcKaexdudendo  facrificia  quibus  ocadebanf  aialia,  intdlignn 
turexdufa  oia  facrificia  tam  iud^rumq  gentilium: ventp  enim  ea oftcrebanc.  Chnftus  autemCvt 
hicpromimr^nonlibarinecdcfiafaa|(aaifkiadelangtiine.pTemo  aufoaidam  diuetfiratenaab 
cedefia  fua  dcfcnbit.&  no  airumam  nomina  eorom  fuper  labiis  meis.In  chnfto  fiquidem  non  eft  di/ 
ftmdio  iudpi  Sc  gr^non  eft  barbaros  aut  fcychaino  mafculiis  aut  fcemina;  vc  apoftoios  air  ad  gaL 
3.&  ad  col.;.neqie  paulus  aut  apollo  &&i.ad  cor.i.fed  oes  vnli  corpus  fumus  in  chnfto.  Et  propeena 
ait-A;  non  alTumam  nomina  eoqvqoibns  Ggnificanf  dmeifitates  eo^.fuper  labiis  m rs|ccdcfip  mepx 
(cd  vnum  erit  nomen  oiom  qd  os  nominauit.|r' Quatto  prpdidts  tribus  exdufisialTenC  dominos 

pars  pomonis  mec  A;  calicis  ma.Hacc  eft  profdTio  menroi;:  A;  bonitatis  chfL  On.s|folas,pat$|ad  fili/ 
todincmlbms  .Moiedioidcnomid quod  alicoi obtigit  vocarot  pars,  dimlisfiqnidemrcbasihinc 
ddedabtlibos  mundi/inde  dno  cum  beneplacitis d,non  qopfonr  mundi  feddns  tanq  pars  chfi  eft. 
Portionis  me^ieccldip  mep  quar  eft  vehitpotrio  chfi,idiqna  parte  humani  genens  damnata.  Et  ca/ 
licis mei-Qui  tripliciter exponif. Vel paOionis:iuxrailIad.poteftisbibeKcaliceqae  btbinirus  fttmf 
Vd  ddedaridis  eledo^tiuxra  illud.c^  meus  inebrians  q pdaras  c.  Vd  facnficii  eucharifhf:  imeta 
illodhic  eft  calix  notii  telH.  Cograitqi  cotextui  vt  de  calice  euchanfhe  fit  fermo:  vt  aclufis  facrifidis 
tam  gcnalibus  g lodaias.comcmorarcf  facnfidum  eius  in  ecclefia  q>  non  i^ficnr  cetera  facrificia} 
ftd  tale  q>  deos  m pars  nusihoc  eft  qcgd  cft|dcus  eft.m  lacrifido  nanqi  altans  no  eft  panis  aut  viofl, 
fed  chfs  ipfe  veras  dens.Erppea  dicif.pars  calicis  mci.-hoc  eft/eft  id  quod  eft  in  calice  meo. 

Xu  fuflentans  fottem  meam.Trai^tnr  hic  illa  pamcnla/qm  fperaui  in  CE.Pnmo  quo  ad  rem  ipe 
ratam.f.nounm  mundum  gk>nficanscofporibusfan<ftoram&c.noceft  vnum  quod  chfs  fperaDit 
ac  mcruir.p^Vbiaduetteip  mundas  futurus  appellatur  & fors  Aduercditas  chfi.  Sors  qoidcmad  &/ 
nulitudinem  ditudouiiimtpro  qoanto.diuifis  ratibus  mundi  in  pr^fenton  Ac  fututu/  chfo  decretus 

dloibis 


. PSALMVS  XVI..  I IV 

cS  otbis  fbtDrov  in  po0eirionc,Ha9nIit«safit  fang  pater  haatde  feoerit  oibis  in  illo  Ihtn : iaxei 

illncLqaanronfhcuithvrcdcni  vniacrroram.AdturCenun  tendens  ait.Tu  (bllcntans  fortem  mea/ 


qoemronlhtuit  heredem  vniaerforam.AdharC  enim  tendens  ait.1 
^eratam-f^declatado  foirem  ipfam  adlimilitodinem  diuidentium;fabdir.FDnes/dinifbni,cc 
ciderant  mihi/tanS  fotte  obogetlr.iaincandistorbis  enim  ille  plenos  ent  loconditans^iam  heredi 
tasfpateffla.fpecioUi  fuper mei fedu  modus  fpeciofa  Acirur  hfrcdiras  fbper mqdiaino  boiemio. 

<rSccando  qoatu  adai^  fperatis  tres.Pnmoseft  rei^ebonlilian.Eti ' ' -=* 

benedicam  dominum  qui  con&iloit  mihi.5ecnndus  eft  reCte  pati-Er  < 

Ifagaoenmc  me  renes  ma^ppdlatidhe  renom  mteUiM  camemiqoc 
bet^oupanedo  inlbuitaJidicitiiqdcchfcperea  qpaliuseftsvtapom 
caftigacuCtioc  elletDditu>  rcnibos  fais  Tedicir  nohibusim  tcncbns : 


iUbccando  qoatu  adai^  fperatis  cres.Pnmoseft  rei^econlilian.Ecquo  ad  hoc  gratias  agendo  ait< 
benedicam  dominum  qui  conlbluit  nuhi.5ccundus  cft  reCte  pati-Et  de  hoc  fobdit.etia  noCtibus  ca/ 

iilitudinc , calletis  fe  ha 

^ . nqrad  heb.y.fi  pprenca 

caftigarufhoccIlctDditu^rcnibasfDisfedicitnoCiibusimtcncbnshuius  mundi-Tertius  Leonti 
nuas  rcfpcCtns  ad  ded.pofai  dhm  in  colpeCtu  meoirdnem  olam  meatu  ai^liond  & paflionl! , cdcinne. 
l&Uia  3 DCXtcra  tnCB  ino  labar  • Tradatur  hic  lUa  panacula/cododi  me  deas.Tradatur  autem  pe/ 
ODO  luccvccxaaditaidcfcnbcndoeSBdnshalnlmodicullodivIracoiimiationis  penterum  quoad 
adeptionem  gloncitiiquoadliberationemamalo.AdeptasliqaidemcllfacIicclmoiTalis  vitella' 
tam  rcforgedo:&  liberatus  ell quo  ad.  animam  ex  loco  innuni,qao  ad  coipus/nc  patrefceict  in  Mtpnl 
chro.p"  V nde  inchoanl  a diuina  ope  in  optimis  bonisfqaalia  Itinr  bona  imottalis  vitf)ait  Quia  i* 
dextera  mca/ad  opnmibona  feiuanda  fupple  alTilht  dws,nd  labai/non  ad  modum  labrads  me  ha' 
bebotamfmaramq^mcoipos.Idcolvratuffappleell}cormefi|intus,A  exultauic  honor  meus/cv 
qa  mtefuritAdneJE^olleronqoideocduieddcnbapf  geila^a  caro  mea  habirabitiin  fepalehtp, 
ad  coftknnajlnnira  q>ltra  triduam  rcfutget.In  hebrpo  hwef  conhdcnrivui  datinoded  cogroitas  o5 
ftnidionis  muraoit aduinda  pr^politione  adQoonia  noder^nques  alam  meam  in  foDea/infanl 
quo  ddcendic  vitta  rtiduuinon  dwis  gfofom  tnd/mei^  holon  vere  gfofum.ad  vidaidfi/hoc  eft  ad 
experiendam,  conuptioncmiquantd  ad  cotpus  iu  fepulchro  poric3.Scd  fcire  fodes  mcexperimenco, 
teitam/te(uneCHonem,vitanmi/^af  vere  eft  ytcalmoiralisncireqaocp  fodes  mefodetate  l^tiaift 
cu  faciebas  tuis/hoc  eft  faciaate  oium  mtemof  appetitnii  coram  te  dra.Sc  fdre  qaoqi  foaes  me  lo/ 
^ - tonas,iij  dextera  tua/m  optimis  bonis, non  ad  tem 

c dotes  corpoiu  glonofi,chfm  rcfaqgcdo  expemnn 
. ^>,q>qma  apud  hArpos  Vita  caret  nnmero  lingulari /ideo 

C^liic  g inferias  ffpe  inoenif  in  plinali  namero  vitp  viratam-Et  pprerta  no  oportet  vim  focere  ih 
namero  pluraluqaia  vicq  Ggmlicat.Si  tamen  librare  vis  numetnm,fodlepoeesdilarataquia  cefonee 
dio  eft'  vitaram  onuiium  fi^dllima  telbcntio. Arnen, 

GJVVLGAf  A EDITIO.  |nO«tiodauidpfalmus.  XVI. 

I Xaudidneiuilitian]  nKatntintendedeprccaaonem  meam. 

Auribus  perripe  orationem  meammon  in  labiis  dolods. 
Deuulcucuoiudidummeum  prodcattoculituluidcancpquicaccs. 
Probafb  cor  meum  Si  uificalfa  not^igne  me  examina(li,&  no  eft  inacta 
linmeimquitas. 

Vt  non  loquae  os  meu  opa  hoiumtpp  uerba  labio^t  tuo^  ego  cuftodiui  uias  duns. 
Perfice grelTus  meos  in  feniiris  tuismt  non  moueantur  ueftigia  mea. 

Ego  clamaui  qm  exaudifti  medeustindina  aurem  tua  mihi  Sf  exaudi  uerba  mea. 
Mirifica  mifcricordias  tuasqui  faluos  facis  fperantes  in  te. 

A rcfiftentibus  dexter^  tu(  cuftodi  me  ut  pupillam  oculi. 

Sub  umbra  alaru  tuam  protege  meta  fade  impiorum  qui  me  afflixerunt. 
Inimidmdanimammcamdrcundederunt:adipcmfuumcondufcrunc,os  eorum  lo^ 
. cutum  cftfupabiam. 

Proiidentes  me  nuc  dreundederunc  metoculos  fuos  ftatuemnt  declinare  in  terram. 
Sufcf  petunt  me  ficut  leo  paratus  ad  pdi : Si  ficut  catulus  Iconis  habitas  in  abditu. 
Exutge  domine  pr^ueni  eum  Si  fuppllca  cum  :cripc  animam  meam  _ab  impio  ,;fr  amea 
tuam  ab  inimicis  manus  tu(. 

Domine  a pauds  de  terra  diuide  cos  i uita  eo^/tde  abfeodicis  tuis  adipleou  c uecer  cof. 
Saturati  funcfiliis;  ^dimiferunt  rdiquias  fuas  panvilu  fuis. 

CaictJbppfoL  d 


PSALMYS  ' JCVir. 

>Ego  autem  in  iuIHcia  apparebo  in  confpe(fhitwKaciabor'cum  apparuerit  glona  tua* 
CiVXTAHEBRiEVM.  COradodauidi.  XVII. 

* u A Vdidomine^iuftitiam/aufcultaclamorcmmeumtaufcuItaoratK» 
rop  cta.  nem  meam  fine  labiis  doli, 

z De  faciebus  tuis  iudidum  meum  egredie^ :oculi  tin  uidebunt  a rectitudinibus. 

^■uUiaiiic  ^ 

3 'Proba(Hcormeunt/uifitanino<fle/purifica(Kme,noninucnic3  rcogitaui  .noattan 

‘ fibitosmeum  

cfib*  4 'Ad  opathominis:in  uabo  labioru  tuorum  ego  cuflodiui . uias  cfilfipatotis. 

S Saftmrarc  grefifus  meos  in  uiis  tuismon  lapfi  funt  grelTus  mei. 

4 £gouocauite/garndcbismihi;deusincbnaaurctuimihi/audidi(fbimmeuiii« 

7 tS^rega  gratias  tuaszfaluansfpaantcs  ab  infurgentibus  in  dextera  tua.  . 

8 'Cufiodimcquafipupiilamfiliamoculinnumbraalanmituarum  abfeondesme. 

' . • • 

9 A fadebus  impiorum  horum  defolauemntmennimidmeim  aiacircudabutruprae^ 

* o 'Adipe  fuo  conduferunRorc  fuo  locuti  funt  in  fuperbia. 

* * Greffibus  nolitis  nuc  dreudedetunt  me:ocuIos  luos  ponet  ad  declinadum  in  terra. 

1 2 'Similitudo  dus  quafi  leonis  defiderabit  ad  rapiendum : &C.  quafi  catuli  Iconis  fedentu 
inabfcondids. 

*3  'Sutgcdnc^yfucnifadcsdus/fcuruarcfaccutlibcraafam  mcamab^io  cnfetuo. 

^ ^ ' ' t§ 

*4  Auiris  manutuadnc^auirisdcmundojparseo^t  inuitis/&abfcoditis  tuis  implebu 

j '-'ucnttcnaiKftUmjfaturabuntur  filii  ,acdimittentrefiduumfuum  paruulisfuis. 

Ego  iq  iuftjda  uidebo  fada  tuastfadabor  in  cxpcrgifccndo  ima^cm  tuam,  ' 


ta  deo.  Ex  gbnsfqnfi  cofter  ofonem  hac  efle  dauldis/dr  liihil  eotf  ^ in  pfalmo  codnenf  excokre  coob' 
,oi«u  daaidi)c&l(idUu  ex  regulis  ui  ^deti  pfalmo  habins  dl(of onc  hac  ad  Ifam  traCtarc  ea  q (ue 
daiudis.Ec  qni  mulca  funt  illius  gcfta.ex  hoc  ipfo  q>  dicit  (c  a deo  no  puniUI  bd  pbaUij&  dcfchbeifo 
inimicos  foot  nanae gdla  q iucniunf  venKcan  in  riccutionequa  paUbs  cll  a faiilclcdrcqncs  eft  vrn5 
traCtenf  hicmala^airusminpfeaiTioncababralonCqriicoftarillainpccnSaduIttni  & homici/ 


dii  comilTi  fulhnuiffcvt  patct.2.rrg.n.^(cd  mala  q ppcflbs  cft  m pfKucionea  Oulqnon  ad  punitione 
IMadpbacion{.Nccobilatq)a{matetfemocetc^ccnin^ttovci<icolo:qm  vereinoces  fiiitquan/ 
pfecnnonejficut  et  in  plalmo  feprimo  hoc  idc  dixir.p^Sed  aduetteq»  licet  orano  craCtet  ha» 
vexanoes  corporales{8i:  petarculfodiri  a (aule.hfc  tfi  oia  maniftifatfe  m ofone  traCtaie  8c  pettfcloc 


dinc  ad  bonQ  fpiiale:vr  vinma  pats  plidmi  teftaf.Ec  mentotqrh  in  aCln  otadi  mes  debet  eleuan  i defi, 
cikta  d cofidcKmf  aut  petnnffrcfcrcdo  in  ded  & fpdalia  bonaique  fola  funt  Em  fe  bona. 
CSVMMAR.IVM  ESTT 

GTDanid  pponit  cora  dimno  tudicio  fcipfum  pbaram  pfiftcrein  obferaatione  vetbo^  dei.ac  pinde 
pene  A vita  f aam  faluan  ab  inimicis/faule  &c&  fegregandas  diuinas  ab  iUis‘mi&ricoFdias;attcto  q» 
pars  illo^  eft  in  repotalid  bonoK  facierace.pacs  aurem  fua  dl  in  bonis  anima:  cocam  dea 
CTPerfona  loquens  pnmheta  cft. 

A Cfdl  romine  iunitutn.  Diniditut  pfalmus  in  panes  duastptopolirinam  materur.A  exeent^ 
•XI  nam(ibidcfacicbnsnjis.{rrtiapponit.Rimoaiidininfhriamcauff  proponendfumdidonii 
ne  itiftinain.Secddo  aufcultari  intimum  dciidetinm.aufculra  clamore  meanuipfcai  ..damoc  ad  ligni 
Ecandam  uiagnitndmemdelideniui  oratione emrimif. Tertio  veracirate  fcrmomslmoce  humano 
' deli  a1loqnes.anfculca  ofone  mea  fi'ne  labiis  doliihnc  vlla  fictione  anr  fiaade. 

fr^DcfodebOdtUid  lUdkwmmeDintSf^^r’  Incipit  hicpatsaccntiaa  tali  orduici’tiipci 


i 


Wb 

csti 


WM 

ao 

:co( 

tiM 

}fC 

00 

nat 

■f 

ui 

10  ■ 
li* 


A 


PSALMVS  .XVII. 

Haflator  iOa  pMtcula/(ine  Ubus  doli4Secnndo  tUafaiilcnlta  damotein  meom/ibi  voeauLToiio 

iUa/aadi  dne  lafimamjibi  pars  co¥.p'Circa  primam  inchoaca  rSncqaaie  valra  <ko  iodican . ouia 
de  toe  raa/de  nodcia  taa(taae  erum  vidcmos^iodicifi  menmims  pro  me,egiedienir . Ec  ratio  eitQa 
' ocnii  tm  videbunc.nd  afti  paflione  aliqna  6d  a rcdirodiiubosrlblf  enim  rcetitodines  tanq  rones  vi/ 
^iedif&t  dbnnisooolis.injeuideesponicmodumqao  cognitos  A a deoiadiimilitudincm  aonfen 
- 'aigenn  qnod  cognofatot  conflatione  in  igne  ScePtobaib  cor  meumiafiligendo  me/viiitafti  nodtf 
•obfcDntans  ex  ara  cfancarc  in  quaeta  deudendo.ponficafti  mqmoreargennrnon  inaeniesi  qaic§ 
cnlpf  pptetea  incutnfle  meP* A duate  hic  q>  orario  ifta  eft  fient  of  o ezechip  apud  cTa.;S.  memrnro  4 
4b  qflo  ambulaoenm  cora  te  in  ventate  & m cofde  pfcao|&  qd  bonfl  £ m oculis  ruis  fcccnm.  RcccGk 
«anqi  daaidfuam  conflantiamui bono.ndiadandoifedvt ea  qaggtatafont deo uiGripro commea 
motet&ctd(^c.CI7Polkacq)lanathancfoa{nocennapet(eactatc.&pnmoin  coideCduerarenim 
probalh  cor  med>x>gitaoi:hoc  eft  ddibetam  m oorde  meo/hoc-Cnon  tranfibir  os  meum  ad  opa  ho/ 
mininhoc  eft  fermo  meus  nd  abibit  a dmina  regula  ad  opationes  hois  imperandas  aut  concededas; 
Iblitas  eseteen  a mtlitanbas  bolbus/ vagis  &paDpenbus.Acft  apettediccitt  q>  qnantficanqi  vexatus 
ddibetam  ne  ore  quidem  opa  bw  non  fm  Mm/approbarr,rcd.firmitcrin  diurna  tegula  perfifterc. 
Gt  in  hebr^  habetur  openbus  in  danuo.ini  conftruCtio  muranit  adiuniAa  ptfpofitione  ad . P SeeS 
do  quantfi  ad  exeennoni  ddibctationis  bK;ip.In  vtibo  labioqi  tuo?  ego  OTftodim  vias  diflipatonst 
■ hoc  eft  tone  legis  tug  ego  cura  habm  ne  milites  qui  mecfi  aflligunf  exerceat  opa  ^ond.  V n &.i.rcg. 

madamt  dia  dauid  ad  nabalxx  multis  annis  (atuos  faaes  tuos  & oia  tua/andim  SccEt  vnusfamo 
lora  nabal  dixu  ad  abigaii  de  dauide  & IbisJiomines  ifti  boni  fatis  fnctnnr  nobis  & non  m olelh,nec 
mtcqaliquadoperiicoE  tepore  quo  fuimus  couetiiKi  cum  eis  in  defettoqrro  muro  eratnobis  flrcGc 
toUitcrcnftodiuiicniam  habui,(hftcntate  gteffos  meos  in  viis  tuisiAGc  non  Ibnclapfi  gteflbs  meif 
opera  mea  non  dedinaoerant  a lege  tua.  ^ * 

KgO  VOcaot  Tradatur  hic  lUa  paiticnla/aurculta  damot£  meftTt  qifl  difparitare  merito^  hic  fpe/ 
■fanfi  in  deo/indelfurgend  cotia  Iperates  in  deo/inteditpponere  & exponere  ad  fui  defimfionem  Sc  il/ 
loqi  defettionem.tiq  captas  beneuoletia  humano  moit/pmitnt  duo.  Alteram  propn^  fiduc^  in  deo. 

Ggo  vocani/ialicette,qmrndd>ismihi/qa(cio  teiefpouiffidcfideno  meo  ifmmo.Altcqc  defedusp/ 

TOi  merin-inclina  aure  raS  mihi.In  quo  |ifitef  voce  foa  nd  tan  efle  vt  pueniat  ad  aures  dd  nUt  deus 
rvdut  fuppledodeftaii  vods>ndmct  aure  fua.Etfic  audi  didu  mefi/lubiungendum. 

BCSTfga  gratBW  tuas-  Aduenc  hic  fequens  didu  diftingui  in  quattuor  pattes.1  n prima  pent 
deuftiomite^  mdirgentili  oStra  rpeiatcs  in  dextera  ipfius-Vbi  fimul  ponif petino  8c  16  inftf  peti/ 
tionis.Petitioeft.fegr*gagf«toasaDinfurgetibnsJ?,6Iterponif.lalo5srperan»  in  dextera  tua-exe» 
enim  a>  tu  falua  s fperStes  in  dextera  tna.fequiC  luftitia  exigente  q»  ab  infuigennbns  contra  fperantes 
in  dextera  raa/fegteges  gratias  tuas  ralnatrices.Neceftcraddis  ifta  petitio.fai  iuftaSe  qme  quotidie 
adimpleftqdi  no  dicittab  iis  qui  infutrexertit.lisd  ab  infuigentibus/qui  infuigonqin  peccato  infntge 
di  pafeucrantpin  fecuda  pent  fe  cuftodinivtpote  de  numero  Iperanum  in  dextera  dei  Vnde  & prg 
mmt.ego  vocaui  tt/qnia  tcfponddns  mihi . Et  dixit  fc  probatum  petftitifle . Cuftodi  inquit  mdcu/ 
fam  ma  tube.qt^  papilla Hia  ocdliHebraico  moreappdlanit  l^a  oculi  interior  papilla  qua  vide 
musico  q>  de  ^ere  oculi  fic  eft  q>  rora  oculi  plenitudo  ad  ipfam  ordinatut  fernandara.  Er  dKiarans 
fimilitudincm  p aliam  limilitudine/fubdit.in  vmbra  alaqc  raaqi  abfeodes  me  a faadiiis  impios  ho/ 
ifi/ad  fimihtudmem  pulli  qm  abfcondif  fub  vmbra  maternatii  alarum  a fiiae  auiu  rapacium . Et  in/ 
tendir  per  hpc  oia  diuina  ptedione-QT In  tertia  defcnbuntnr  ifti'  impii  a quibus  pent  fe  cuftoditi-Ec 
quattuor  aiihones  eo?  rangit.]^ma.dclblaaeilit  mtEt  hoc  ad  litera  fuit  adimpletum:  quum  enam 


2« 


flante  militem  vocat  adipemxondufi  _ . . 

midiol  liberauitffi.Quaita.ote  fuo  locun  Innt  in  Tuphia-Quod  cfiftatipletfi pluries-nJemde  mo/ 
dos  exploratonos  fubiungit.Grellibns  nhs  nfic  circfidedeifit  me.Saul  enim  fVfui  obfcruabat  grefliis 
dauidis  Sc  fuo9tf&  iuxta  itinera  eoqi  citenndabat  efi.  Vnde  feul  dixit  ad  apheos-i.teg.iv  cofiderate  Io 
cum  vbi  fit  pes  eius/confiderate  ae  videte  omnia  latibula  nus  in  quibus  abfcfiditunq»  fi  etiam  in  tei/ 
am  ft  obtrofent/peifcrurabor  eum.  Vnde&  fnbdituroculos  fnos  ponet  ad  dedinadum  in  terraihoc 
eft  ad  videndum  eunda  latibula  rerrjf.Vbi  aduerte  q»  apte  diat  greflibus  noftns/&  fubdit  circunde 
derunt  meiquoniam  exploratio  itinerum  ex  communi  grefln  habebatur, cirenndatio  autem  tora  ad 
perditionem  vniushommisfrcilicetdauidis)tmdebar.rAdoerte  hic  q»  ex  aduetbio  temporis  nficj 
Infinuatut  q>  oriitio  ifta  tempore  illo  habita  eft  a dauide  quo  exploratis  greflibus  eiusia  faule  citenn/ 
diuseft.Cfiqoaorationeftatqideillacircnndationertadetafterpfalmnsiibipef  modum  canticif 

hic  p modfi  ofonisiimo  hic  ipfa  ofo  tfle  habita  pomf  r Adiugitut  quoqi  deferiptio  ipfius  laubs/vt/ 
^ potecapitis.5i]ltiido  cius  leonis  defiderabitad  tapiedfiihoccfi  pfimetiitis  in  ddidciio  rapiedi. 


7*' 


r 


PSAtMVS 


.XVII. 


& qual!  catnli  leonis  (edentis  in  abfcoDditisJ’er  quas  Rmilicodines  denotaf  <f  tam  accdtc § manife 
(klaul  anhelabar  ad  necent  cias.iriaqoaaa  complentur  pccinones.  Stiige  demote  hnmano^oe 
nifaaeseiasifcilicetraolisvt  leonis  ad  ^mcutrends,incuniaivFaced/hocefi  (acefi  ad  fimilmidir 
ne  cadetis  in  iDnacimpediruIibetaanitnamea/vitamca,abimpio|laalr,tnli:rDo.appofituic  legcn/ 
dii  dl-erat  enim  oet;&:  j^tnca  appellal  gladius  dei.  Vel  potms  quia  qlibct  Impios  potes  ad  oppnnie 
dom/gladins  dei  eihqoia  dens  vtic  eo  ad  punitionem  maloi^  &e  probatione  bonopiuxta  illud  efaud. 
allbr  vuga(iii0tis  md.^Ncc  folii  a faule  fcd  a fois  petit  (akun  vitarafrDbidgcs.A  vinsCappofinixi) 
mano  tua-eade  quippe  ratione  qoa  dicunf  gladius  dd  dicnnf  eril  manos  dei : qa  deus  vtif  tyrannis 
& limihbos  vt  mano  (ha  ad  vinmCtam  malo^  Se  pbationem  iuftoaJmo  mano  tua  nd  incducnir  in 
tdligere  a viris  q funt  plaga  cua  dne£r  roifus  magis  apbcando  eo(dem,a  vilis  de  miidodioc  efi  a vi 
ris  qooram  affirctns  totus  eft  de  mondanis|de tempotalibns  rebus.Et  dmr  hoa  quoniam  totus 
Aus  faolis  & ruorom  erat  circa  faccciTionem  regni  tcmpotali& 

(Opui  vitis-  TraCtaf  hic  illa  paiaculajaodi  ^ iulhtia^K^ncdo  iuihtia  paitiu  Fm  ioiS 
dioilionc:quiafcilicetinimpio^paiTerantbonamiidihniDs,iDm>maiit&ip(ias  veraal  bonafiofii 
Cia  fc^cet  &:c.vt  hinc  mtdligas  tota  hanc  ofone  tedere  ad  fpiialc  bonum.rC^nuando  itaqp  accx/ 
l^ado  qoodduerata.  vins  de  mfidoidefcnbitfadicuate  eo^uPaneo^hocdl  totfi  tendeorum,ift 
Vinsihoc  m vita  ^(din  coftitutii  dlEt  diaf  pars  eo^cang  ipfi  eJegwt  pro  parte  fiia  ea  q fpecliic 
ad  hac  vira, voletes  parte  fuam  hac  vitaivtvuigo  dici  foiet-uabfcwins  tuis  vetrcmeo§c  (mplebist 
hoc  ettiipR  quide  elegciiit  pro  partefoa  bona  hmus  vit^,&  tu  laciabis  eos  talibos  bonis-Qoae  appei 
lanf  abicondita  dei  aut  tone  iodiao^Cqoia  abfcodira  funt  nobis  indicia  dei  qbus  faciac  iomios  bo/ 
nistfooralibns^aotrooecoditionisipfo^bonoKtepoialiimimroqaatofunc  veioeres  abirondit^ 
^ tenttrolis  cdftatesuid  dfiam  MnoQ:  fpiialiDmfq  font  data  in  feipi» 
ns-Propier  qdfignificantics  additum  dlpnomen  tnis.Nec(biu  ipfi  nplenf  bonis  tqiotalibas 
latnrabunt  et  fililfco^&  vitra  hoc  Se  dimittenttefidoG  fod|in  hprcditate,paiuolis&iisiqiii  font  nepo 
^ prirai^.In  quo  deferipram  vides  abundana  reporalifi  vfij  ad  nepotes-P^De  Ib^  aut  fubmngit^ 
MO  in  lalhna  nddio  facics  tuas/in  aio  lolh)  apparebo  cora  tc&ciabor|ii5  in  bonis  tpalibos/non  in 
abrcodinsruiS,f(xlin  CXPCtmiccdoimaOinerna.Vbi  nneneurvr^nyifrf^Cim 


enim  ho  ad  im^nc  dci:&  ell  tanqdotmiens  imago  dd  in  nobis  quado  no  vdmur  illatqnando 
vero  vdmut  ulattuc  imago  dei  eft  tang  vigilans.  Vtimur  alit  imagine dei.quum  per  illa  Xtdllgimns 
deu  qui  mrf  fen^  per  iUifamamus  dcfiifperamas  in  lUoicolimus  lUumjoonfMmamns  mores  aCtio/ 
Bcfij  noftras  lUi.Etpetgefadrous  iraiy  dd  imaginem/in  hac  quide  vita  ftudio  Se  conatu  ad  vtendum 
illairefpedu  vero  \itp  fntnrp.qua  pleni  tali  ftudio  a coipotis  Ibmno  per  moitem  ad  defi  migramn» 
Netiterqi  (difus  alienus  eft  a liteia.na  contra  patrem  hominum  de  miindoie  regione  locari  incdligiE 
(aaetas  luftof  in  fatura  vitaipaioftitia  & oteteitanone  imaginis  dioin^  io  nobis  hicparada.A 

CTVVLGaTA  EpITip.  , . I 

0^  V iiftori  fmio  domini  dauidtqiii  locutus  cftdno  uerba  cantici  huius  in  die  qua  libc^ 
rauit  eu  dns  de  manu  oium  ininrico^tdus&dcmanuGmltfiCdixic.  XVII,' 

Iligam  tedoniinc  fordtudo  meaxlominus  firmamentum  meum  & refu 
giutii  meum  & liberator  meus. 

Deus  meus  adiutor  meus:&  fperabo  in  eum. 

Protofbr  meus  & cornu  falutismcft&fulcfptor  meus.  ’ 

Laudans  inuocabodominumt&abinimicismeisfaluuscto.  -i- 

Circudederunt  me  dolores  mortis;6t  torretes  iniquitatis  coturbaucmnt  me. 

Dolores  inferni  circundcdcrunc  nietprf  occupaucrunt  me  laquei  mortis.  ' 

IntribulationemeainuocauidoniinumtfiCaddcummcum  damaui. 

Et  exaudiui  t de  templo  fandlo  fuo  uocem  mcamtdC  clamor  meus  in  conlpciilu  eius  in^ 
troiuitin  aures  dus. 

Commota  eft  SC contremuit  tcrra:fundamenra  montium  conturbata  funt  SC  commo 
ta  funt,quom'am  iratus  eft  ds.  • 

Afcradit  fumus  in  ira  dus  &ignisafadedus  cxarfittcarbonesfucccnfifimtab  eo. , 
Indinauitcceios  SCdefcenditi&caligofubpcdibusdus. 


« 

ai 

9* 

ni 

Iu 

Da^ 

la 

n 

\» 

t 

■d 

d 

M 

m 

(A 

ch 

Z 

5 

«? 

)0l 

lai 

idi 

ani 

|tm 

ad> 

ida 

lon 

flig 


libi 

VI 

Iti 


Ef  afctndit  ftipucfaenibim  fle  uoTailicnfofaiut  fiiper  pennaa  uentannm  T 

Ec  pofuit  tenebras  latibulum  fuiiun  circuitu  eius  tabernaculum,  eius , tenebiola  aqua 
in  nubibus  aeris.  . ' 

Pr^  fulgore  in  cofpedu  dus  nubes  tranlienmttgrando  CC  carbones  ignis. 

Et  intonuit  de  cctlo  dns^  aldiHmus  dedit  uoce  luam,grando  dC  carbones  ignis* 

Et  milit  (anctas  fuas  flCdifiipauit  eosrfiilgura  muldplicauit  SC  conturbauit  cos. 

Et  apparuerunt  fontes  aquarumrK  reuelata  funt  fundamenta  orbis  terrarum. 

Ab  inaepadonc  tua  domineiab  inl^>irarione  fpiritus  ir^  tu^ 

Milit  de  fummo  fiC  accepit  me:5f  afiumplic  me  de  aquis  mulds.  » 

Edpuit  me  dc  inimicis  mds  fortiflimistt  ab  iis  qui  oderunt  me:  quoniam  confor  . 
tadfuntfnperme. 

Pr(uenerut  me  in  die  afflidionls  me^&  faAus  efl  dominus  protedlor  meus. 
Etdmdtmeinladtudinemtfaluum  me  fedt  quoniam  uoluitme. 

Et  retribuet  mihi  dominus  fecundum  iulHdamm  eam  fecundum  puritac^ma^ 

nuum  mearum  retribuet  mihi. 

cuRodiui  uias  dominitnec  impiegefli  a deo  meo. 

Quoniam  ola  indicia  dus  in  confpedhi  meo:8C  iultidas  eius  non  repuli  a me. 

Et  ero  immaculatus  cum  eo:6C  obfetuabo  m<  ab  io  iquitate  mea. 

Ec  retribuet  mihi  dominus  fecundum  iulUdam  meamtflC  fecundum  puritatem  manufi 
mearum  in  confpetfhi  oculomm  eius. 

Cumfando  (riyfius  eris:6C  cum  uiro  innocente  innocens  eris. 

Et  cum  dedo  elcdus  ais:&  cum  peruerfo  peruerteris. 

Qgomam  tu  populu  humilem  faluum  fades:5£  oculos  fuperborum  humiliabis. 

Q uonia  tu  illuminas  lucernam  meam  dnedeus  meus  illumina  tenebras  meas. 
Quoniam  in  te  eripiar  a centadone:fiC  in  deo  meo  tranfgrediar  murum. 

Deus  meus  impolluta  uia  eius/doquia  domini  igne  examinau:  procedor  cRomnw 
um  fperandum  in  fe« 

Q^uoniam  quis  deus  pr{ter  dnmf aut  quis  deus  prfter  deum  noRrum^ 

Pfin  qai  pryaririt  me  uirtuteiflC  pofirit  immaculatam  uiam  meam. 

per  fecit  pedes  meos  tanqcemorumtacfupccxcelfaRatuens  me. 
Qgidocecmanusmcasadpr(lium:&pofuiRiucarcum{reumbracliiamea.  • , 

EcdediRi  mihi  protedibnem  falucis  tu(t&  dextera  tua  fufcfpic  me. 
EcdifdpKnacuacorrexicmemRnemt&difdplinacuaipIamedoccbic. . 

DilataRi  gr  cRiis  m'K>s  fubcus  metdC  non  funt  infirmata  ucRigia  mea . 

Perfequar  inimicos  meos  SC  compediendam  iIlos:SC  non  conuercar  donec  defigant» 
Confringam  illosmec  poterunt  Rare,cadent  fubtus  pedes  meos. 

Ec  pr^dnxiRi  meuirtucead  bc3um:&  fupplantaRi  infu^entes  in  meTubtus  me. 

Ec  inimicos  meos  dediRi  mihi  dorfumtflC  dentes  me  difpcrdidiRi. 

Clama  uerunt  nec  erat  qui  faluos  facerettad  dominum^ec  exaudiult  eos. 

Ec  comiouam  cos  ut  pulucrem  ante  fadem  uentime  lucum  platearum  ddebo  eos. 
Eripies  me  de  contradidionibus  populi:conRitues  me  in  caput  gentium* 

Populus  que  non  cognoui  feruiuit  n^‘nn  auditu  auris  obe^uic  mihi. 

Filii  a lieni  mentiti  funt  mihiifilii  alieni  inucterati  funt,&  daudicauernt  a fanicis  fitlf. 
Viuitdominus^bcncdidusdeusmeuarfltcxaltcttadwfalutMmeg. 

Caktibpp&l.  ■ d m 


PSALMVS'  _ ' JCVIIK’ 

Peu5  qiudas  uindidlas  milii  Kfubdis  populos 'fiib me: Uberator  meus  dfe  inim^ 

' meis  iracundis. 

Et  ab  infurgcntibus  in  mc  exaltabis  me:a  uiro  iniquo  eripies  me. 

Proptcrca  confitebor  cibi  in  nationibus  dnc:fie  nomini  tuo  pfalmum  dicam  J 
Magnificans  falutcs  regis  eius faciens mifericordiam  chnnofuodauid,K  femim 
dus  ufq;  in  feculum. 

CTIVXTAHEBR^VM.  _ _ ^ 

^ V inccti  feruo  dni  ^ dauidi,qui  locutus  eft  dno  ^uerba  carid  huius  in  die  libenuUt 

^ cudns^deuolaohiminimicorudustac^^manulaul.  XVIII» 

* P onheta  "C  "T^J^xit^^lilig^f^tiottiinc^fortitudomea.'  * 

z P • -C{)^*pctra  mea  & arx  mea  & faluator  meusdeus  mdis  fortis  meuv, 
fperabo  in  coifcucuni  meum  8C  cornu  falutis  mc^/cdfitudo  mea. 

3 Laudatum  uocabodominum*:&  ab  inimicis  mdsfaluabor. 

^ Circundcdcruntmcfunesmortis:Ktorrcntcsma]ignitatisccTTuetuntme»  * 

5 Funcsfoucf circundcdcruntmetpr^uenerntmeofrendiculamortis.  ‘ ^ 

< Inanguniamihiuocabodnm\2(addcu  meuclamabo:  audiet  de  templo  fiio  uocen^ 


ccui 


8 

9 

10 

1 1 

1 z 
1 i 
14 

I S 

I I 

17 

18 

tudl 

■i  ZO 
Z1 

zz 

2J 


meam,6C  clamor  meus  fadebusdus/ucnictinaurcsdus. 

7 ;Etcommotaeft&contremuittetra/ficfundamentamontiumtrementKmota  funt{| 

. 

quoniam  iratus  cfld  . 

Afcedit  fumus  in  furore  dus/&  ignis  ex  ore  dus  deuorabiticarbones  exarferut  ab  eoi 
Et  inclinauit  coelos  BC  defcendittfic  caligo  fub  pedibus  dus. 

Et  equTtauit  fup  cherub  6C  uolauit:&  uolaiiit  fuper  alas  fpiritus.  ' 

Ponet  obfcuritate  latibulum  fuumtcircuitusfuos  tabernaculum  fuum/obfcuritat^ 

. aquarum  nubes  coelorum. 

A Ipfendore  coram  eo  nubes  eius  tranficruntjgrando  X carbones  ignis.'  ^ 

Et  intonuit  in  cqcUs  dris^fiC  excelfus  dabit  uocem  fua/grandinem  X carbones  igms»' 

Et  milit  fagitta^  fuas  X dirpcrlit  eos:5£  fulgura  iedt/&  attonuit  illos.  ' 

Et  apparuerunt  profunditates  aquarum  X reudata  fune  fundamenta  orbisiab  incre^ 
pacione  tua  domine*  /a  flatu  fpiritus  furoris  tui.  ‘‘ 

Mittet  dd  cxcdfo  X aedpiet  meiextrahet  mc  de  aquis  multis. 

Liberabitmeab  inimico  meo  forci/2£ab  odientibus  me:qmroboratifuncpIus  me» ; 
Prpuenient  ilic  in  dic  interieris  md:&  fuit  dns  * fuftentaculo  mihi.  ‘ 

Et  eduxitmcinlatititudincmi^tcruct  me/quia  complacuit  in  mc.  ’ 

Retribuet  mihi  dfis  * fm  iuftitiam  mea:fm  mundidam  manus  taef  reddet  mihi.  ^ 

Quiacu(lodiuiuias'dfii*:&nonmah'gnatusfumadeomco.  * 

^ _)f-.  _ ■ _ fluN  ; 

Qupniaoiaiudidadusconfpeduimeo  :fi£ftacucadusnoamoueboame»  ^ 

Et  fui  perfc<^hisriumeo:fi£cu(lodiui  me  ab  iniquitate  mea.  > 

4 z Et  rpddidk  dominus  *mihrf  m iufhciam  meamrf  m mundidam  manuum  meaiuni  oo^ 
ram  oculi^dus. . • m ’ 

zj  Cum  gratiofogratiofumagesunim  uiro  perfeAoperfetfhun  ages, 
ztf  ,Cummundornundumagesrfifcumtoituofotortuorumages. 

2^  Quoniawpop^>hunutofaluabis;S: oculos excdfoshumiliabifc  ! , l.iioiV, 

i:l  b * . i 


V. 


I zS'Q^a  niiIIuimnabuliKxniaihcaclne*ftI(minfiulflanrabisobfciiritatetn'meam. 

29  Quoniam  in  tefnngatncctrdtum:K  in  deo  meo  tranfiliammunitn. 

30  Ipfe  deus/perfc(fla  uia  eius/e loquiudni^purificatudcutuipreoibusrperatibus ineo* 
.31  Q^uoniamquisdeuspr^erdominum*i'&quisfortispr^crdcumnoRnunC 

li  32  Ipfe  detu  ipfe  acdngcs  me  fordtudine:&  dedit  perfoftam  uiam  meam. 

33  G>(quaai pedesmeosiicuccemaiumtfl^fuperexccira meaftarefadec me. 

*"*'**°’* 

34  Doccnsmanusmeasadpr(h*uml:&contrituseil  , arcus  ^cus  brachia  mea. 

3 3 Et  dedilli  mihi  clypeum  falutis  tu{ : K dextera  tua  fudentabis  me , 8C  manfuetndine 

#mu 

tua  multiplicabis  me. 

3 « Dilatabis greifus  meos  fubtus  mej&  non  labetur  tali  md.  ^ 

" ,37  Sequar  inimicos  meos  apprehendam  eos:S£  non  reuertaruT^  confitmereeos* 

38  Periam  eos  & non  poterunt  furgercrcadcntfub  pedibus  meis, 
i 39  Ecacdnxiftimcfortinidineprflionncuraabisirfurgentes  mcosfubme. 

•40  Et  initnicor&m  meorum  dedidi  mihi  cetuicem:S£  odientes  me  conddam  eos. 

n XlamabuntyKnon  faluans:fupadominiT  /acnonrcfponditcis» 

^ ^ Conteramcos  ut  puluerem  fuper  fades  uentimt  lutum  platearum  cuacuabo  eos. 

^ 43  Ubcrablsmealidbuspopuiirponesmeicaputtgedu/pplus  non nouiferuicnt mihi. 


ct» 


tpuH 


<^4  ^auditumtauriscongregabuntur  mihithli  i alieni  negabuntme. 

« .... 

CA  43  Filii  aUcm  arefccnKSCnmcbunt  adaulurisfuis. 

<k  •*  - 

A6  Viuusi  dominus*, &bcnedi(fh]s  fortismcus:fifexaltabiturdeusfaIudsme(. 

47  Ipfe  deus  ipfe  dans  uindiclasmihi:££  duxit  populos  mihi. 

4l  Liberans  me  ab  iniraidsmds  retiam  abinfurgendbusmdsexalubisme/a  uiroini^ 
quo  liberabis  me.  tocri«ca 

1«  43  Proptcrca  confitebor  te  in  gentibus  domine*:&nomini  tuo  cantabo  « 

,50  MagniEcans  falutcs  regis  fui  :&  radens  mifericordiam  unfto  fuo  dauidi'/&  frmini 

Mn4onuQ3iiii  * 

dus  ufep  (ternum. 

TlrolmciLVincmireniocUu  daoidi,q  locnCDseftdnoveiba^ticihaiDsindicbbetanic  efidns 
de  vda  oiam  ininucof  eius  & de  manu  laoLEx  qoo  nculo  mpara  non  fold  anror.lbd  et  mate 
na  pfalmi.p' Vbi  adoerte  q>  prima  diCtioCXvinccti^Ucet  ezponaf^hic  lient  1 c^tms  plalinis/Sc  Ec  ap 
pateat  ex  nmio  ^ ipfe  dauid  vincens  oi&cio  in  hoc  pl^o  fbndns  fbentCvn  & feraas  dni  n licupart 
vtpote  ans  (dnino  vacis^veiUtn  pdtplides  feu  modus  moGc|  fcotfum  Ggnificati  p didione  vince 
n.‘&  aOor  ac  matena  pfalmi  ichoan  dicedo  pofica  fauo  dni  &c.rAdDCTte  qoo^  <p  qoom  nfifnenc 
vna  dies  hberanonis  dauidis  de  otbus  inimicis  fnis  & de  manu  (aulis, aut  hieponif  numeras  Gngn/ 
latis  p plataliC&  c fcnfus.p  diebus  iibeianonis  dus  Occ^ant  cfaes  liberanois  ab  o[bus(appcl!af  repus 
quodauid  leqoieromcusefabaetisoibas  inimicis  fnis.Et  hic  renfnsjjdratteznii.ediditligdc  damd 
nictpishoccancii adgfasag^  doogenerabterpialuteraaaotbasmimicis|&  fpalilaulciqrii  il/ 
Ia  Giit  a multis  & maximis  piculis.p^ Adncne  qnoqi  q>  paulus  ad  ro.13.aRdr  ex  hoc  pfalmo  ralutcni 
g«in  ex  dimna  mitecordia  p mtria;dices.Getcs  alit  (op  mildicoidia  honorate  dtfimcut  fetiptR  dt 
spccra  cdlitcbor  tibi  in  gdibus  dne  & noitno  catabo.qd  eft  penoldmos  vafos  iIHiis  pi^mt.  Quod 
loeo  dixennu  vt  intcUigas  matcnii  pfalmi  fic  efle  laude  dd  fnp  falote  & vidonis  daoidis,  vt  tn  tetmi/ 
nef  ad  dimna  laude  fututa  in  gcnbus  pp  mefiam  pmiflum  ex  Idninc  dauidis. 

CSVMMAR.IVM  EST. 

(TDanid  pmiflis  deoldileaioneil^laade  Oe  iDOcanonc,tdatutus  etuGonc  ab  inimicisilandat  deum 
.Cakt.lDppCaL  d lui 


fofid 

fwdlol 


iV 


i . F5ALMV5  < 3CVIIL 

^dcfc  cx  Itftiomopa  narmalu'^  iti  ckmctis  Sccatlis  kppitSq  &Ubaate  leab  iniioidii  'acn^aS/ 
te  libi  f m mudicia  iulfatiai]i  faa  fnanilTinio  regimie.Proin(k  cx  diuuu  di^ifine  ca  o5i  circa  paopcs  Se 
Itiblimes  ^ cihra  ipm  daaide.Iaudat  dcu  dinacc  libi  tu  pl«;iionc  viqtu  opottua  ad  ^liu  ac  \'id» 

hS&cocrainiimcosSc  cdcraifuigctrsitdpriclpanifiipgetexEt  demi!  ^sagedopphcxac  laudi  dei  ‘ 
in  gctibusicatado  pmiilam  ex  fuo  femine  mcTta.  CTPrrfona  loqucns  propheta  dL 

EZoint-piUg|teromtnc  Oiuidifpralaiasiptadaas:|>3oflhaamaceric.&  execunna|ihi  cii/  . 

oidedenit  mtf^Cjrca  haepee  ppoGnua  aducttei  hebr^  textu  idioarc  pf^md  licSt  dixic|diliga 
teScc.gms  hieto.fecatus.7aichoaaentp(iilmadiliga  te.Significaf  arp  hocptid  & dixit, ea  ^ hic  dfit 
ditta  oliin  fuilTe  a dauidcupe.£qao  pfccatiotb'’rubiacebac  & pliis  occupabaElta  <p  p hoc  lignificanC 
sHcaa  s quos  tpe  pfccunonu  S:  pliogt  habo  itEr  hic  apparet  i6  ^ ca  4 m quo  cond^af  pSlmos  ge 
8» id  craqvt  futura  dcfcnbunfihocn.idco  6r,qma  iccitatmc  hic  lefaunf  fient  otim  quii  fututa  ctanc. 
Ad  fignificadii.n.qi  receledo  pcedit  fi  pfaIm^|ichoat.S;  dixiarupple  olim.[^At  fi  miraris  iodgtad  ptl» 
dpifi  a coiuCtide  copulanua.tecole  couietionc  refiuti  ad  icema  cogirationchoc  ^ n5  folfi  cogicauic 
hpcolim  dauidflolS;  dixit. Vd  aandfimul  hpcfiieiutdidla|laidiueiiucemporibasdiueifp  paiticu 
Ip  quo  ad  fen retias  prout  penema  occuncrfir.ideo  inchoauit  a coiuttione:  vt  incdligas  duae  &dixic} 
hoccftpIartesdixit.l^roponititaqircduiircqDactaonfciljcetdiligamdperatot.laudatnai  vocabo, 
q^  tn  duo  vlrimaCvt  apparcbiOiimt  explicaciua  ptimppartumlcJalicct&dixit. 

Inigite.  Amoramicitipfignificaf  ex  cetoiia|cedne.|tyomcnao  mea.Laadarbnfina  & fimolexel 
tatamoreruuergaddnhocS;fcqnnb'1)nficiis.Fortitndomcair6mihiialtmodi  Sffomtet  prignadi. 
Dns  petra  mea  Srarxmtarhocefiimafecuriras  mca(t5 tS firmitatis g fecufifttis  mc^arces.n  .(ecuios 
rcddur,fi  tn  fint  fup  pctra.Etppca  pp  firmitate  ponif  fiDcudo  petrf  ,&pp  fecunrate  fiatudo  arcisivt  in 
tcHi»s  defi  no  fold  inrus  fiiilic  rSncfomrudisited  extra  ^fi  rupe  & arce  gdificata  fup  rupi.  Et  faluatoc 
nie^Eficei*^  forticodis  g ards  Sr  petrg  c lalas.Et  fonardiOio  hebraica  falutc  euafidisnta  rp'  fi  licuiO 
fetiiticr^adu  erat  enafor  me^De^^mc^/p  fpale  gfam  d dignaf  a mc  colLpoms  me’. Ambigua  c icerpta 
tio/an  dir^ii  fitfotris  me*an  ite^t  petra  mea.Df  at  de^ndlblu  fortitudo  meaflioceft  16  fortitudinis 
megXcd  « foros  mc^/hoc  e pugnas  p mq  vd  cr  potes  p me.f  Spabo  in  co.Ec»  freunda  pmiflio/tti/ 
t>’comitata  boficiis-Scuii!  nicii|defbidcdo:&  eomo  faratis  mrg;pugnado,cdfkndo  mea(bcado  me  I 
cxedfo.^Laudatfi  vocabo  dnm.Sil'Sr  femd  rmlicaC  16  ei’qd  dudn  c i ptidpio  Sc  duit|&  pponunE  di 
ccda.Ro  figde  are  dauid  duit  dihga  te  dneteii  hnisdri  Aiooeatio  ei’orme  quoda  naturaluvt.f.lanr 
dat^de^tuocrfftppeaaic.laudanj  vocabo  dnm.EtecccftaCf.A  ab  mimicis  meis  falims  ctorvticelli 
gas  dixiflc  q>  laudatfi  den  vocam  n5  f vandffed  fraCluofdrqa  ide  abimmicis  meis  fabas  cto.Brp  hpc 
oia  itellige  & ea  ^ tradada  femr  in  pfalmo'&  modu  traCtaduS:  volitate  peiegptam  ab  ipfo  dauidc. 
CCtrcudcdcmt  me-  Incipit  fi  ps  execntiua  raU  orcfcPno  tradtaf  illa  pnd  a/ vocabo  dnm  & ab  ini 
mias  meis  l^uus  ero.Seciido  illa;laudatujibi  & comota  cSc  ootrcmiut  tetra.Tcmo  illa'diliga  te  dnei 
ibi  mittet  de  exccIfo.Erfub  hactraAanf  limulillg  dagpOcnlfipctra  mea  Sc  arx  mea.Q,uarro  illaidcus 
mcns|ibi  qiii  tu  populi!. Et  ctl  hac  illg  pamcnlg(fotns  meus  fpabo  i co.Quito  lUa/forOtudo  mea|ibi 
doces  manus  meas:S;cu  haciUajfcutu  mdLSrxro  illa[fabarormeus|tbi  icuniatns  {furg&cs.Septimo 
iVaicomu  laluns  mcgjibi  pones  mein  capur.Octauo  ill^cdfiaido  inea/ibi  viuusdominus. 

CTCirca  pOmfi.fxplanado  illa  ptioila/vocabo  dnm  Sc  ab  iniihicis  mas  falu’eto;comcmorat  regdlS 
Circa  fe.ddcnb«  fapm  in  piculo  qno  fuit  qn  fani  nifus  c cofigef  danidc  i pietc,&  dauid  1 domo  ppna 
a fatdliOb^obldrus  e vt  mane  iterfictref  :vt  df.i.ieg.i9.p'  Circddcdenit  igt  me  fiines  mortis.5atdiitcs 
(aulis  ad  cufiodidlu  domu  nc  exiret  dauid  ad  hoc  vt  mane  ireificnefjfnncs  mortis  appdia£.p^t  tona 
(ctrs  maligniraos  ccrrociur  mc.ImM’iaal'maligni  pluries  ipetetis  lacca  dauide;rorracs  malignita 
tis  tctroieTcnOaes  appdian  fiir.^Funesfonegihoce  (iqiulchn,arcudederatmc.  fide  funes  rdati  adi 
morcejmo  refiruf  ad  f^ulchquad  dnor^  certa  diffone  mortis  a’ia  ilhtuta  a faulepPrcnenetut  me 
ofRdicula  morOs.Qnia.n.an  luce  cufiodes  milii  fut  a faule  I quos  Ipiga dauid  fi  exifler  domu,io  poe 
netfit  ingt  me  oflfedicnla  moms.farcllices.nairfimilaO  offofumii  I cuflodiedoimo  offo  offcdiculoqt  111 
cafu  cxmns  defcnbfif.Qinlicenenit.ioIangolliamthif  vete-nian^lha  tfic  cofhrutus  eraOvoca/ 
bo  dnm  & ad  ddi  meli  damaborhoccfipfcucrabo  vocado  & damado  ex  mOmooordcp^Ftcccc  cffe> 
Ans  cena  ffx  odegprus.  Audiet  de  tcplo  fnoihoc  e de  faj^Oiuio  apocoi.dns  deus  olpotes  rcplii 

illius  Qvd  de  arlo/io  tfpb  ga  domus  da,  voce  mea/qua  ipm  vocaborS;  damor  meus  faciebus  ao^ 
non  poli  teigfifhoc  efi  dignos  facie  aus)  veniet  in  anits  ans(hcc  cft  exaudietur. 

0t  comota  r(!  7 pfrentud  frrra-TraAaf  hic  lUa  pOculailandatu/l^o  traAatu  !aud^  dtu  in  mt 
rabilibus  opib^namralibos  q videnf  in  vniucrfis  coiponbus  cx  gbus  Iregraf  fbba  vnmofi  coipotei, 
»aIioidlne.hin  terra; in  igneinccrto;inatrr)ina§.rV  bipnotagtnior.IVimO  q-pfalmus  ifte  laudas 
P b^ciis  collans  danidiilchoat  a laude  diuing  pmd^f  circa  opa  natmar  t vt  ex  poidena  diuia 
dtc^araralia/ptxdarad  poidetiadioina  circa  huana.fkfpalhpm  damdc.p^Secfiduqsnomcininie 
olum  ope?  natutaliu,fcd  eo?  q circa  ccdii  &■  clcrr.eta  apparet  tang  cx  ncccllitatc  matenc  ptiaiicnax 


PSALMVS 


JKVin. 


tnelntclUgai  maiimeiaiidandain  cimcptrj.Taiinin  aplicando  dininam  lantfm  rifra  1.^ 
natarfopaiapponit  pphetaiaztafingnlad'ametaphoras.*(cc^santiqtio|i  morf/dioina  (ub  tnc/ 
taphons  cantantuLQoaftu  (p  qiiflibet  metaphora  mmiC  ab  a liqna  rSnali  opatide,  ^ atmbura  deo 


*? 


a([ii5jiiiocinredir  propheta^fed  (p  mediantiboa  dis  fecddis  nacm^cn  agecibus  ipfc  agites 
intoicidcta  ppoflto;Ubere-<rHis  pbbaos  defcnbir  pphrta  ded  cante  tcncrootfi  fub  metaphora  dhi 
lian  i leiiia  tiemente  ex  ira  dniEt  ppea  diat£t  coroota  c & cotremuit  tena,&  fundamera  monriam 


. vt  vnltq;pea.n.poni£  deos  iratus  ca  tenemot  as:  ira  naip  in  deo  volutas'  c|n5  pallia  Es  pte  adt  retif  c 
-fabieaiototahsdminpvoldcatita  eztxnlineC&ppeafondamctamontiumotafle  cdtmbaca  defcii/ 
ibnnf)gintcliueq>R>qcoexira|hoccvoliitate,detdelcnbiCa(c6motio&tremor  tamtetreq  fandae 
tnentDqcmontili.&cs  hocip  tettanotns  natnrpopns  dininp  volGtari  fabdif , cdfeqnes  dt  vr  natura 
Ipfa  opus  hoccscquc^  vokitati  quoip  diainp  f^icAa  lit.Et  qnnm  volfitas  dinina  agarpp  fine,  c5^ 
qnes  qtuxpc  tenemod’ ezpcc  dei  oidinaf  ad  finefqois  expte  tOK  hr  es  nccdbtatc  materif.  & hfc 
cadeCneplanesiepctanOirdiigrt  li^uenbas.^ Adoene  hicoia  ddaibi  in  pr&cicfpfo  tremore  fun/ 
daaencof  in  ftiturouid  denotandu  nemoK  fundameroia  ec  vlrimum  cofcqaens  in  tenemotiLFutn/ 
ffi.n.treaient  lefpidt  pta  reliqoa.ad  lignifkandl  feqncla  haias  ad  reliqua  vt  vlnmi. 


'CiDS^t  igfle£spce  ven  i^is  CMificaf  fubicAio  doaa  materieq:'ad  accclionc  igneadiimi.C  & car/ 
-l>onis.|^appclJati6efuiniligniticaf  matenafiibtilioriqoaignisaccedif.  Vnde&  defcnbif  aloen/ 
siens,  qa  e materia  leni  s an  fumos  a&sdcsChdc  £ eshaiatio  calida  Sc  flcca^lnflamaff&  cft  ignis: vt  pa/ 
cauprefrionibus  igneisqaas  vidounsi  aerrtvtfimt  coma;/frdera  volaria|&  hmoL  hpc.n.ola  fhine 
«sfume  afcMetoEt  ad  doiotadu ordine gliatinnisC(p.Cpnorcarcefa5fbm|ja3halarion6f&  indel^ 
Slf  gfiatio  ignis^onif  in  lfa}alcedit  fiim’A  pollca  hibdif  & ignis  cs  ore  ei^deuorabicAppdlatiSe 


pnario  ignis  i pnb^cerrp.Vna^  eop^  nac.flf  atdiboif  ifing  volfitati-^Defalbif  at  denoratur^  ignis 
ipob^  fopioiib^.-qifi  fdejpucnit  masia  oof^tio  fupioiaCligniik^  P os  eius>d  igne  dirponfit. 

iEt  mdmauit  Cdos-Pm  tori  & Ignqccda  idocu  qno  ad  doa(.quo  ad  alteiationc  ifi9io9(&  quo  ad 
snotii  locale ipfi’cadi4^Vbi  nota  metaphora cuca  aaioncnfaiora.Oefcilbifliqde deus  habitator 
codi  vclatons  1 excello  loco:-pota  liMea  turrefczqiiaablqigradib^defoedcrevolesftdinat  tnmm  li/ 
Kod  vt  ddccdaudeicedes  at  poir  pedes  hip  locfi  pauluUi  a terra  eknatfi  t loco  cm’ ponif  hic  caliga 
Ita  cp  defciibiC  de’  vdut  ho  exns  t codofldinas  craosad  hoc  vt  defccdar.nd  vfq*  ad  teria/led  ponodo 

pedes  Itip  caligine  ambiete  tenaf^entas  at  fignihcatap  hac  metaphodi  ex  pte  dd  CAp  deus  e autor 

& ovdmacot  virtncis  ccclelHs  ad  pdocedos  effeit^i  iftts  Iraiorib’  (na  fdmare  ccdosfnihil  aliud  eft  d 
onfiarecedosad  agedu  I hpcifenocan)Dli  fint  naniip  Idge  cscellenotis)^:  q>  ipfa  virtus  cfoa  pci  ca  q 
mediatAi^cadclhb^ooipoiib^defccditihfciiixiorai&qiiaga^a  ppMCo  hpcdhcic.ichnare 
naipccelos vtdcfcedatiopatioei^ctisappofitofspceatccdo^tMcnbit  rubiedio coipis  ccddlis 
lefpeChi  d iuinp  volnramivtpoteobcdies  idinatiSi  ad  defcefnm.^  Signihcaf  quoqi  p cahgtnc  fuppe 
danea.tum  iplam  re  ccdieffi^umlimd/nolimpfrfedirermanifclle  appareres  fieri  es  nec^rarema/ 
tenpde  his-n.( vt  ^ddQpphcca  loqnilTn  iplam  lubietta  eedminp  volt!caci.Etpp»  air.Indma/ 
Diqadfilitudine  idinatis  ordlamt  ocdosfad  ilmoia,&  delc^iqp  opa  codo^  ad  hgc  limora:&  caligof 
ftenlis  nubes  psia  renp.fub  pedib’  d’|taq  tfimd  ccdof  op’  tter  maiftlla  ide  fien  es  necte  marerip. 
iEt  C^taint(upd?ailb*Ecoe  metaphora  drea  motu  locale  ccdi-Ddoibif  dC^vdur  egtas  ftip  ange/ 
lusiocotepnmi  moMlis  caq  hntealas-'Ceo  qi  i veteri  tdlo  angdi  figurabanf  alariivt  patet  exo.;6.)Ae 
fic  veiodlhme  rnooerilimo  voIarc.^^enras  at  fignificata  p hac  metaphora.cs  pte  qde  dd  eft  q?  deus 
plidet  cedo  Sc  motori  lUi’  fienr  eqtator  ^fider  equofita  q^eciAtmoc^At  velodratis  lili’.  A;  vmuftp  vt 


«ges  appofiroieqrarcjLadio  e agetis  a ppofito.Es  pte  aiitccdi  At  motoris  dV  q>  angelus  motor  et 
Ib^i  cedi  rnbicd’edimnp  voldtatu&lilTmor^ccdi  At  vdodtasa’  fUmaCqualise  vdontas  pnml 
■i«t’)qois  cs  ncctc  nature  dctcrminatfi  litcodfi  adliia  velodtatervrpfii  crMur.Propterea.n.propKa 


modi  c^i  At  ei’  vdodtare  tter  ncaa  espre  nature  coputauitittedes  laudare  deu  q>  ct  mot^ccdi  & ve 
lodtatisei’caDtorvoifitarios|diccdo.ucqtamcrapcheinbjhoceft^ledirapnndpio  mfidi  motori 
pdmi  mobilis  ad  fil)cudin£e^as,A:  volauiqvdocillimo  motu  mot^e.Et  vt  Itdligas  modu  voladif 
aibunsit  espli_cado.At  volauit lup  alas  fpiis.P[Adaettc  hic  duo.  Primum  q>  fcdm  ra  veriraredeus  nec 


M mobildvt  df.  8.phy.Qaia  tfi  metaphora  rgrantis  anhdfi  habet  motfi  p acens  iSpt^ 

pheta  reflent  mocfl  ad  defljddcnbcdo  i cqtans  volaair.  Er  ne  metaphocp  defit  vetiras  tignifkata.in 
fdligc  no  fm  leiprnniifcd  to  cqod  fuu:hoc  eft  codll  cfl  fua  aia  feo  fpft  ^Scdin  q>  damd  fbmpfit  hanc 
metaphora  volatus  & ala^  fpfifs  monetis  codfifei  principio  ^dist  vbi  df  A ^us  dni  comoiKns/oB/ 
bas  feu  volas  aquasrhoc  e vniuerfam  materia  coiMtea.&  eo.n.(f  morfes  ddai^t  Tpuinim  aq/ 

gdicum  mouenccm  ccdum  alaram . danid  dcfcnbitdcom  cqaicantem  cfaanb  volate:  explicando  q/ 
volat  fupet  alasfpinrasiquem  appellatatchemb.  ; 

K^nct  obfiDritQte  (atlbulfi  (bu^poft  tenaiignc  A cadum,  inducif  aerFm  vidflitudinesrctenica/ 
tis  6c  nubtd.Et  qtnm  ad  metaphora  defcnbif  deus  velut  ho  nunc  fc  locas  in  fecteto  tabetnaculo/n&t 
vero  appares  in  fpledorcruontatp  fiat  de  nnbibtisquafl  futi  latibtildfoptaauod  manecAvdnrari 
brans  nubes  pluit  Ac-ApoHea  vdnt  voles  appete,p^t  fulgore  vultus  fui  nm>esffagatgrandme  Ac. 
jTNec  pu  tes  a nobis  coftSa  metaphora  de  aibrotqm  vt  patet.2.Frg,nab  i^o  propheta  appofita  hte 
£ Vbi  df  .pofuit  tenebras  in  arcniru  frio  latibulu/cnbras  aquas  de  nubibus  codo^l^  Ventas  antciia 
hgnificata  ei  ptcflei.e  q>  deus  catA  nubes  A plnuia  A fetenitate  ad  libitfi  fnff:  ficut  h6  qn  vult  locac 
ie  in  fecreto^fcu  tabcmaculo/A  qn  vult  apparcr.na  ponere  nubes  t lanbulfl  fud  A cnbrate(aCh6es  (Se 
t5nalispotea^,nonaturalis.Expteadtaetis|nnbidAc.eflplena  eo^fiibieAio  dinino  beneplacito. 
P'’Cu’ca  htt  tn  aduetie  ragi  naturales  cas  cfi  natntalibns  effeCiib^,Sol.n.{ quo  maxime  vittos  dinina 
fducet.nobtbos  occnltaffquas  ipfe  faat  elcnado  vapores . Et  qa  in  hmoi  acuaris  vaponbus  pluuias 
cat  A grandine  A carbones  ignis.io  hpc  ola  in  mc^hota  comemoranf . Et  aquf  gdc  qa  gutranm 
cadut  velut  p cnbrfii  videnf  fpatgi.qud  tn  in  ventate/edtinua  nubes  in  cdtinuil  oonnett^aqnau]ua: 
defcedendoobhocqi  teftin^vndiqiabaeieobniantefdirconcinnaf  Adefceditfine  angulis,  velnc 
G guttatim  feu  cribro  effiindetef.  Vincente  adt  vutute folati  elenatos  vapores,tiarennrnubesf  gratia 
diiKs  Acqa  ceflantC7Aitetgo.Ponct]adbt^lacitflrnd,obfcurttatf;aeiem  obfcurS,latibuld  ftiQ/hoc 
tft  velut  vilum  vitra  quod  lateat.  Ecprofoincs  metaphoram.atcuitus  fuos  tabemaculm  fuumihoc 
^ quociup  arcuit  ponet  tabetnaculu  Ifadihoccft  ad  fihrudine  tentorii  fes  vmbraculi  in  quo  latear. 
& dixit  ptV  oicuitus  fuostqa  pluuia  m6  in  vno  looo  m5in  alio  Gr,A  vbicdqi  Gtfnubes  apparet  vdne 
i arcuitu^t  explanas  materia  lanbuh  fca  tentorii  Gibditobfcarirarr  aqtiarunvdc nubibus  defluene 
tium,appoGtiuc  nubeseodo9iAfplcndoitimanenteremp,cotameofGipraIocdgfiarionts  nubium, 
nubes  aus  tranfierant/ecflauetuntlA  fitt  gri^  Sc  carbones  ignis.  P"  Vbi  n6  miretis  q>  |>pheta  pnu« 
dcTctibic  ceflatione  grandinis  A Carbonum  ignis^dcfcnbat  generationem  eo^quj  in  (cqaea  vofi 
culo  defcnbet.fixicn.hoc  quia  Gmul  crflant  cum  pluma. 

£tUitOnUttniC0l6t>Oinitlua  PrDfcqai£eaqDpfidtinaere.EtoeGftit  metaphora  in  hoc q> 
vducdnspunitntusifonuemum  Avocf  Aminas  Afagittasoiaqi  tonitrufi  dt  &nu«gr3do  afit 
ignis  vox/ffalgnra  ramp (fblmUia  afit  fagittf^ Ventas  iignificata  ex  pte  qdc  dd  efl,  q>  denseft  autoc 
ronioui/ignis  Ac  A vnf  ifhs  vt  ddi  fuis  tubisifua  vocqfuis  iagittis  8k£x  pte  adr  icr  ha^reft  illamnt 
TubieCbo  nutui  draino.p'  Aduerte  q>  licet  carbones  ignis  rari  appareat  de  nubibus  'defeend^tes,  ter 
mord  ni  no  dl  qn  Geut  grando  ita  A carbo  in  nubibus  gnef.nam  Gcnt  vapor  humidus  congregatus 
A copaduSfp  antipanl^n  fir  grado , ita  vapor  Geeus  A calidas  cdftnCi’  cd  giodbip  annpanftaGir 
Gt carbo. Vnde  exo.ca.9.df  q> grado Aignis  mixta patircrfetcbanf.p'Nota fcclo Gen  mennonem  dc 
effectibus  tonitiuoqi  A fblmi^  in  hoibustvt  hinc  magis  duoefcat  ded  vtl  ifhs  vt  inftfis  fnls^T  Vfi 
aicEt  intonuit  in  o^isdnsfcandoconicrna.Aaodfus  dabit  vocem  fua/appoGtiue  grandine  A car> 
bones  ignis-Et  miGtfagittaS  Gias(G]|mina,A  difpeiGrcos»lirpcigonln.hoiK  ipe  ftumind . fnlgoraiy 
corufcanoncs.icat  (ea  mulnphcauit.A  attonuic  lOosivt  quotidie  videmus. 
iEt  apiMTUerfib  VInmo  loco  iduaf  aqua.&  metaphorice  defcnbif  deus  vdnt  iratDstflatn  A inctea 
paeonis  vetbis  effiaes  vt  appartat  fundameta  oibis  Apfunda  feu  dfuGdes  aqnai^  PA^i  non  dat« 
parer qsdScCtnsnatnraluhicdefcnbaf.Ambigadqppccandcfcnbafcruptio  aqua|;Can  dcGccatio 
eaiddcA  textus  ifc  ambigo^  vf.Et  G qdc  defcnbaf  noua  aqua^  erapdo,  tagiE  apparino  none  aqo^ 
ex  cuerGoe  alicui’ ptis  terr^q  ex  inrctno  vero  caf.  Videmas.n,q7  euetfa  qdqi  aliqua  rape  ex  vi  itenom 
vapo?  qrentiu  cxicd/nout  fontes  idi  nouus  lacus  appcr.Et  tdc  venGcaf  q>  appamciuceffbGdcs  aqo^ 
mm|  A reudanf  Ifenores  ptM  rertp  q occulcabanf  a ^ionbus;  A hoc  a flatu  ven  intmii.p"Si  aurem 
defcnbif  exiccatio  aqua^t.tagif  exiccabo  lacud  feu  flumind.A  adiungif  ventus  p ca  exiccanua/mote 
fcnpturf.Gcncn.S.af|^  pro  ca  exiccanois  aqua^  dilnuii  vcnms.dd  dcadduxit  dfis  fpni  fup  tena.E^ 
[minurp  funtaqup  AcEr  cxo.i4jndnaf  veros  icxiccande  mans  robri,dd  dfx]udq:  rxtedifler  moyfr^ 
mand  fup  mare,abfhilir  illud  dns  flante  veto  vehemen  A vrcte  tota  noCtejA  vertit  in  Gccd.  Et  iuxra 
hoc  vciiGcaf  q>  a flani  ven  extenons  appamtrdr  pfonditares  aqnai^p  qto  exiccatis  aqs  apparacriJc 
joca  ca^  |iGinda.A  Gc  rcndara;difcopra,fnnt  Giii^meta  oibis:hocf  infenoies  ptes  icrrc.Hic  fenfns 
m agi  s quadrare  \f  vetbi^  hebraiosilonanbns  apparentia  pfiindita  td  feu  loco^  in  qbiis  funt  aq  u^- 
fQuocdqi  aut  mo  intdligaf,  ventas  GgniGcata  a pte  dd  c <ji  iple  tft  aotor  ho;  vt  agens  a jipoGtoa 


I 


PSAlMVS 


jcviir. 


}0 


paneanticm  aqnaram|obcdientia  caram  imperio  di/ 
ir.prohindirates  aqoaium : &(?milircr  Feoelara/dilcopeita, 
fiint  fiindamenta  ortii^tcrr^habicaSiIis.  wincteparione  raaja  verbis  incRpatoriis|hoc  eftabim/ 


ilKRpare  enim  Mio  eil  agentis  a pi 
iiino.<rAitcrgo.EtapparacrancivircrDnr,| 


peno  ad f?nradineinctepacionis,dne.EcapIanaiidb  medi [unirDbdit.aflarafpdsfvcnn,  furoris  tni. 
XVblltet  extdfO-TraAaf  hic  illa  pncota/diliga  tednc.  Vbi  aduette  ad  cto  intcliigendd  ordinem 

pfalffli/cppollg  ptopBalaudaaicdcuvtaaore&gabematore  ordinis  nararum  primis  corponbus, 
mo  mt^ic  laudare  dcu  vr  aetoic  & gubernatore  ordinis  gff  | ichoado  a primis  r^iclb^ordmis  gfg. 
Qaa^  altera  q papua  ^le  tenet  ex  pte  dei:&  cft  ipiius  velle.  Altera  ex  parte  nfu  & dl  nf  m mentum. 
Traetat  alit  vrran^  radiceiapplicando  ad  ipfum  dauide.ira  m tradaf  hic  illa  pamcula  diliga  re  dnq 
primo  ex  pte  dilcttiois  diuin^  paenientis.Oe  dande  ex  pte  dilceiidis  ppn^  in  roi 
■hrarpiibi  tetnbuet  mihi  dris.^Traeias  ita^  dileetionc  da  etga  fc|apphcat  ipfat 


^ nis  menris  demon/ 
am  ad  rem  geftam  in 


natoth.i.teg.i9.^n  dauid  poli  Tupius  natrata  euafione  cx  citclidaca  domo  ppna  a fateUmbusifugiens 
venit  ad  ramsele,&  morari  funt  famoel  & ipfe  in  naioth.quo  qu0  miliflet TanI  hetores  tetrio  ad  rapie 
dmn  damdcitande quarto  ipfe  faul  venit  illuc, &pphetamt  di  cfrcns  tota  dic  illa  SenoAaSeliccua/ 
(it  danid-l^ln  faacfdnatidcdcdatafCvt  difhnguedo  didii  cft])vitaqi  illa  pneniaidne  petra  mea  &;  anc 
inca.qriqaidan  locus  ille  fuit  dauidi  vclut  arxrandata  fup  petra:m  qua  cSftifi  funt  faul  & oes  lidotcs 
Cins.Foirc]i  falus  illa  manilclle  dc excciro  dinmo  brachio:  quod  reddidit  faulem  & lidotes  cantantes 
velot  extra  fc  politos.|[rEt  ppea  in  tali  loco  coihtutus  dicit  fiducialiter.  Mittet  deus  dr  excrlfoide  fe/ 
Ipfo , & acdpict  me|fugicnce,&  extrahet  me  de  aqs  multisflietonbus  multis . Liberabit  me  ab  inimi/ 
co  meo  foiti|Cuiie,&  ao  odienbus  mejcdplicibns  aus:qm  roborari  funt  plus  me.  Minus  dicit  & plus 
fignificat.nulla.n.e  cSparatio  inter  robur  faulis  icgis  di  fuisiA  dauide  ac  famuelcm  & pauculos  q c6 
as  cranc.Prpaenict  me  in  dic  mteritos  ma.anrc5.n.indc  fugeret, puentus  e a lidoribus  ad  hoc  vt  in/ 
Rthceref^ie  rait  dnsfmd  dido,ad  fullenraculii  minii  ne  maciim  in  manus  co^Er  eduxit  mei  lariradi/' 
nciDiin  locum  libetum:  emet  mc  quia  complacuit  in  me<hoc  cft  quia  complacuit  d locare  dona  fua 
inroc.Eth^ell  prima  ratio  omnram  bonorum  ip(ios)ficnr&  c^terotumdedornm.l^bi  aduette 
q>  futuram  mittet  cum  idiqnis  futuri  tempons(cxtrahet|liberabit  Ac.)  defcnbunt  fpem  dauidism 
illo  periculo  conlhtuti  funt  enim  futura  tel}3eChi  illius  penculiinon  rcfpeftu  temporis  quo  conditus 
cft  plalmns.Ec  hanc  tegulam  oportet  fppifliroe  recolcra  vt  falicet  futura  multa  rmanrur  ad  tempus 
fci  ge^A  non  ad  tempus  pfalmi. Jn  hebrpo  quo^  habctuclancudini  in  dtoifed  cdfttudio  mutauic' 
adiunda  prppofinonein. 


seti^defifdcfcnbicab vtTa<piuftiricpce.f.dcdmarea malo&facerebonft.Ethocdnon  qua/ 
litttcnnqi  Jed  fic  q>  grata  fintdeotvcpore  digna  diuina  retributioe.pVnde  hinc  inchoans,  lembuet 
■nqt  mihi  dns  fm  lulhtia  meS/qua  miniftrauitfm  mundicia  manus  mef|a  munenbus , reddet  mihi. 
CJuia  cnftodiui  vias  driiicuta  hfii  viaqi  dni  in  coi  cutfu  vtt^  mep  A non  mabgnatus  fum,a  deO  meof 
dkdinado.SignificaKr  dicit  no  mabgnac^lbmind  ex  malina  dedinam,a  deo  meotqa  ex  paflide  ac  tfic 
initate  pccoSc  fc  fnebat.Qtfi  oia  nidicta  d’|da,cofpedni  mcoirupple  adfunti  A flatura  d^no  amo/ 
a meiab  affedn  meo.No  dinr  I pt5  nS  amoui.^fainf  dixilleRla]  dtxir  1 fututo  no  amoueboipp 
alnm  lirmfi  n6  tralgrediedi  diuina  peppra  de  cptero.rNotai  his  tnb’  vaficulis  ordine.Prio  nairamt 
fbtura  Rttibunone lufhtip  A m&dinfddde  ronc  vttiufcp  ab  obfcraaride  diuina^  via^  A ipfi'’  obfer 
nariois  reddidit  ronehfe  iudiCia  A ftatnta  dd  cora  felltellcdu  A affcdlu  pfeueratahoc.nJi^iEcarfa 
■uf  no  amoucbo.lT^oft  hpc  fubidgif  qualitas  feu  modos  inllinp  A mfididp  ausinc  inrelligtres  q?  & 
futirl  ioikun  A tminddtanq  innooente.Et  fui  pfcdus  cft  eo, A coflodini  me  ab  iniqrace  mea.  Vocat 
fepfcdftcumdeofnillepto^to  nnn§pecramtdiredccdtradeft,fedfempinilsqu9addeft  fpedanc 
integer  pfeueramt.Snbiungir  aftt  fc  euihxlifle  ab  iniqrate  fua/fetens  fc  iniqratem  multiplice  comifil/ 
fe.c6miietac.n.homindift  Aadnlteriftmtdtpa^lioi^cAc.fcdqiftpcEnitoerariA  cora  habuerat  ne  re/ 
cidinatcr,tdeo  didr  vttfiqi.cnllodini  mqqd  ptmct  ad  cuta  a recimoo,ab  iniqtare  mea.in  quo  fignifi/ 
«tfc  incntnflcinqDttatcm:aIioqnin  non  diceret  mca.p^Ne  aftt  putes  futuram  retnbotioncm  exfola 
^ afhrmari,fobinngit  exptam  retrtbotione.Et  reddidit  dns  mihirf  miando  me  regno,  f m lulhriam 
itieampntns  in  ala:  A f m mundiciam  manufi  meaf  lojic^  exterioK,coram  oculis  aus/  ipfo  deo  tefte. 
FVtnuCj  aftt  retnbotiois  Cfparp .f.A  expertp)  vna  cois  ratio  fuhiungif.f.fuaoitas  dinini  regiminis, 
nbiungtndo.Com  grariofogtatiofnm  ages.Aduertc  hic  textum  hebtaicum  in  his  quartuorfonare 
deos  exhibet  fc  talem  homini  qualis  ellhomoihoceftq»  deus  homini  probo  exhibet  feiHifimilef 
t^oet  exercendo  ofhnum  uin  probi:  A hol  fluto  A peraerfoin  fludiisfuis  exhibet  fcfifemi  exercedo 
oftfl  viri  puofi  q nigtfi  l cadi^  vetrtt:  A fic  dc  fimilibnstEt  ffhmator  impoflibilc  tranfletre  de  vetbo 
ad  vctbfnA  ppea  mtetptcs  tam  varie  ad  idem  tendftr.  Vifomqi  dlnobis^topinquam  inretpranoni 
a&opctaido  idc nomen  cum  vaboagestqifi  propriclignificatcxeiccte  illius  noLsoffifi.  Sito  data 


'Di  • 


OTAdiomnmitginKndtiaaaefpiopordonalitcrgiibanans  vn^lqnc^vc  coiul^porcDnt  metiDi^ 
P'Nccniutns(^ptophecadeodicat/d!cottao(b  toitaofum  ages:  quonia  tam  hoc  q cetera  eoa  tih/i 
^ine  propom^ali  artriboonf  deo  in  eneiioh  ope  gnbemanonis.in  qao  dens  ad  (illrodine  gf^ 
■d  hllnidme  pfeAi  ac  mundii&filir  ad  Rtimdinem  corrnoR  qnqi  gabeman  prout  nfa  engont  merita» 
Vnde  fle  hictemias^caiitl  metaphora  vfiis  dmt.(cdatifti  me  me  8e  feJnAos  (nm.Ec  intendit  p hfc 
danid  rationem  roddetctnm  tetnbotionisdiamgetgalqtam  reprobationis  regis  (aoliseqai  bona 
damdis  officia  pemert^at  in  ambitionem  tegni  contra  fnam  ftupem. 

Coonum  tu  populu-lnapit  traOate  illa  pncula  deos  mens^mol  cn  lUa  fbitis  meus|9e  illa  fpabo 
I*0'Vbiaduerreq»ab  hoc  loco  propheta  inapitdefeederc  ad  pticulanabnficiaqbas  dens  profecti/'' 
ins  eft  ed([illnmiiiador(ala^/proccgedojrobotado}cum  tn  ftiga  a lanlettu  in  varus  prcliis:  vt  tn  (in 
gnlis  dedarabiE.pix  ppea  pmittit  tres  cas  vlb  bnikioK  fno^Prima  eft  ex  diTparitacc  dmuiegabcE^. 
Dationis  refoedu  (imboK  tc  hamili(i.Q,m  tn  popnlnm  homiic^ftifi^  lalnabisihoc  eft  populu  mentn 
Mopiere  ui  ipii  fno  l^abistar  oculos  cxccirosjlupbos,fanlis|ab(moniac  aUo*  genaliom,hnmiUabua 
Haec  eft  prima  ca.|^ Scda.Q,m  tn  lUnmmabis  lucerna  mea  dnefhoc  ^ ad  lihtudine  acc^(  a te  luoei/. 
Df  (aaes  me  tege(1ooemaj).figniftcan  r^iili  ipft  us  dauidis  patet.}  jeg.zLdicete  aia  ppheta.vt  ternae 
neat  Incenia  dauid  feruo  meo  cuAis  didi’ coia  mei  hiett'm3dens  me^  tUnftiabis  obreuntate  mea/iUn 
ftrabis  dignitattregia  obfcnritate  mea.Oe  I qna  nat*  fum/Sc  i qna  verlat'’  fomjde  i qna'deie<ftns  liim  e» 
plixonSe  fanlis-^Tertia  ca  c.C2,ifi  in  tc  fhmga  exetotuA  i deo  meo  traftlia  mt^choce  te  deo  d&cie/ 
te  6e  vinea  cxetatns  I cApoiSc  vincalanitatcs  mnratas.hoc.nJignificat  tranltlire  mu|L(ErNarrati$  trt 


oibnsi^nullo  excpptoXpanetbus  i <»,mmtfidteirefligif  irrcpheniibilia  ef  q ^ii 
Etqdeq>h^lint(Mitiocs|mnpdiu'  ' 

dicat  nulP.Sc  gs  foitis  ^r  deii  nf}ft 

lore poresXosjc  & q>  dobidere  oes  fpantes  I eoiOc  elogii  oino  puaoe  pteCta  gubematio, tonus  dei  dt. 
3ptc  dcU8  ipA;  accingi  tne  fo^ituduiC-Defoedit  tande  ad^aha  bnf^  ex  (apta  definitis  cais; 
& an  oia  cdfcqneter  ad  pn’  nanaca  fpalu  bnfiaa  vfqi  ad  enaiione  ex  naioihipdit  bnfiau  vipdioc  e cb 
de’  dauide  cnftadinit  I viaifiigicte  atep  vagdinec  (bid  cuftodinit  fed  roboeauit.dedit  fiqdc  a fexceros 
Viros  pm  hic  ichoas  ait.  I pfi:  de’!  m acdges  me  (bmtodq  viro^  ad  Ifam  ac^t  eii  gladie» 

eoiiath  i nobc&dedirpfofta  viS  mei/ad  p(eCtioneduxititecgra.Cof  quas  pedes  meosficnr  cerua^/in 
tagi^o  ad  loca  abdita  3t  tnta:&;  fnp  excella  mea  ftare  fadet  mc-Exedu  fna  appellat  ceUtndine  tegnh 
fibipmilladtcde$q>de’cnra  huirtori’viprnf,vttade&datftatcipm  fnp  exodia  ba/hoc  e d decretav 
fDOCenS  manus  mead-TradaC  hic  illa  pncnla/Fortinido  mea/fimol  cd  illa  loitii  mcumxxplicada 
ftelicia  gefta  dauidis  in  pliis,pogn^  Sc  oqiognado  femp  cd  ialote  pptia.Ooces|dcns,m  anus  meas 
ad  pliu-uca  in  hdirpo  hearar  plio  datini  cafns{c5ftrudio  mntanit  addita  ppdne  ad.  & ederitus  dlf 
Ibpple  inimicus  me6liante.atcns^nen$  brachia  meadioc  eft  brachia  meafoemntfotaa  St  potentia 
lienr  arcus  ^ens.  Vbi  hes  St  mannd  Se  brachio;:  dond£t  dedilh  mihi  dyped  (alutis  tnpihoc  c fuifta 
in  oibns  vdut  dypeus  falonsiSt  dextera  tua  fniimebis  mefin  oibos-H^  dddipta  funt  vdot  arma  ex 
pee  coipons.pEx  pte  aut  ai  fubdifft  manfoetadme  tna/hoc  eft  dono  vutnns  manfoettidinis  co- 

mihi  ooceflb.mnlnplicabis  mqangedo  miltCesiexercitd|tcgnd.  vutnsji.man(nctiidims  qup  cnitnic  iix 
dauideienexir  iprumitefle  ipibmet  faule  bis  vita  donato  a dauide  dd  pfedicf  enm.  Et  qa  raanfuemda' 
danidisfiutintuitndaStnolandataab  hoiboseius,i5dixitmanruaodo  toa. Necroldin&ule fcdi 
(emet  apparuit  er  intuitu  dei  manfuetndo  dauidisfqnd  fugeret  a fade  abfalon.  P^ecce  multiplica/ 
no.Dilarabis  gtcffiis  meos  fubtns  rnefampltato  exerdm  dilatant greftiis  pnncipis  fnb  co:&  no  labe/ 
mr  tah  mevpalcs  meuhoc  eft  pognado  no  ad  modd  labentid  cada»Sed  l^nar  mimicos  meos  Sc 
prehendam  oos,Se  no  reoertar  vfqi  cofumene  eos.i.vrqiqao  cofiima  eos.Fenam  eos  Se  n5  potetunc  (w 
gctcGideiic  fnb  pedibus  mds.Ec  acdiuilti  mefbttit^ne  pliaHfc  daufula  m fine  Icnbi^qna;  tn  in 
ptinapio  Fm  ordine  Iniard  e locandatqm  hinc  fiidd  dft  vr  preaims  fit  mimicos  St  cdprchedenc  Bec» 
Dei^banf  antem  perh^cfammanc  vniueria  plia  damdis  quae.ueg.8.fcnbancur. 


^IKUI  UIIUI  ii»W4/  iwv  iisv*  «siw  tua  

iua  ab  inlingeabus  cocra  fe  cn  abfalon.  Apparet  ailcde  illa  rebdlioe  hic  craAari  cum  ex  eo  tp  dicit  de 
hoftibnsqidamabuncaddnm  Stnon  riMiceisxxhoc.n.apparet<petanccoltoresddiftihoftcs.ram 
ex  eo  (p  in  calce  huius  particolf  fubdit  liberationem  fna  a licibus  [^nli.p'Incuraabis  inqt  infurge/ 
tes  meosirebdlates  contra  me  abfatone  St  fiba,Gd>  me£t  inimico;:  meo;:|lcquacift  cof,ddifti  mihi 
octuicq^iogafh  cos  mihi  ad  fiUcudioe  (bpponctift  cemioe : Sc  ooiences  me  concidam  eos.malciiik 


PSALMVS  .XVIII. 

foaSt  ocdfi  ia  illii  iibdli6ibas.Claii]abl)qCf^  feacntcs  ias^  n5  l^ans/ropple  apparait  Et  apii/ 
cans  ad  que  damabdc  fubid^.Inp  dnmlcan§  agetcs  vindidas  dni  contra  me  adulte^  S<  homic^. 
& no  rndir  ci5(nd  (aolledt  d^deno  co^c.  Sed  coceta  eos  vt  paloert  fop  facies  voi : & vt  Intfi  placearii 
enacnabo  eosjtang  inutiles.  Qd  adimpletfi  cdilac  i piolfaatide  ta  abulon  g (ib&  Vnde  B<  codud^ 
(bbdit.Dbeiabis  me  a Utib’  ppt^maxn±iiisji.  his  doabos  lebellidibDs  liberat’ ea  i^lioibns  ppK.' 
‘^Ponce  mc  Ttaaaf  hic  illa  paitiCBla/coEna  (alutis  meptan^do  viftorias  eius  quas  hmt  conna 
fytosAidomposiqaos  (ibi fobicac.p9(tiiui.^dium(^alro&midomfantdf.MVg.8.rPones 
me  in  caput  gcciamimulta^  q m diAo  capitulo  nananE;pplbs|quc,non  noui/hocefl  populus  extra/ 
nens  .(bnict  mihi.co(huetio  de  (ignilkatownulcuLappellacide  ppli  mcluduni  Ad  auditum  auris/ad 
f^rum  mefi  quod  audient, congiegabunfmihi/ad  rerainii  mefiivmotefubdid  PTiM  alieni.  Afli/ 
gba£  hic  ca  occaikuuhs  a ma  dimd  coihtncus  e a deo  caput  gencin  extranea^otigouuotins  bdii 
cniasinredamdal1ixurase(tdiud^ci(i,(nirininnaqua  . . - 

is4M5i. 


adcSIblanddiegcliip  moitepfis 


emnt  ammonitf  legatis  dauidis  miOis 
.jLiniutiaadiunAa  codadionef^ro^dequa  fcdi  ieg.x.ap/ 


pdlaf  negano  dauidisCduia  vere  neganetm  fidelitate  mutuajai  iplnm  amidi  & olhaorum^fen  ma 
daoiumiqa  vtte  mentiti  mnt|&;  violata  impolito  crimine explorationistvt  patet  ibidc.McritD 

ad t vocanf  fili  1 aiicnigenpqa  no  erat  a filus  iliadimo  nec  a ftambusj  vr  idumpured  nec  ab  abraha 
de&endcraqfed  a loch.p^Sctcndu  e(lji.q)  aheniccalbsgcnicioifingnlansnnmeilEcppea  Ifa  elLFihi 
alleniJ.alienigen^Cappdlatamon  allen  denegabunt  mihi/fidem|bfiaoIenriam.&rarmsrcperit.FiIU 
alieni  artfcait.Ar  vere  aruenintiqnqnidcm  cocnn  funt  a dauide . Vnde  fic  metito  fubdif.  & timdinnt 
a daufuris  liusiqnia  nec  in  danliins  erant  tnci:ca^ti^.danid  etiam  regiam  vibem. 

@tUU8  dominU9.Trada£  luciil^  paipcnla/cellicodp  mea.Phmo  gfas  agit  colligi  oia  bnfida  ad 
liii  Codinc  porantis.yinus  dns/viuac  dns  more  militan,&  benedidm  fbtris  'meusipugnls  pro  mefie 
naltabif/no  in  feiplo  (od  in  opibus  fuis&  h6ams,deus  (alaris  meefauror.Ipredeus/ft^Iec.ipredaiM 
vindictas  mihi|mulnphcesdeho(hbns:&:  duxit pptbs/mulros  valde.mihi.i.fubme.  Liberans  mefiti/ 
columem,abmimicMmds|COC&  tatis.F13eindeptopf^doadifigitfTitnrashberaridesreminis(cil 
ab  infutgcabns  & iniqs:promifram.n.faerac  dauidi  hoc  adeo.Ec  io  adinnmr.a  ab  in(brgenbns(n5 
Iblu  libci^  ted  ct  libetaois  mc&  ab  inrutgennbusi  vduc  ab  incetnis  hoftibus.At  a viro  iniquo/quo/ 
cnnqi  hode  machiname.liberabis  6c  exstabis  me.Proptcteaiqa  me  in  meo  (dnine  liberabis  Sc  exalta 
bis,cdfitdior.  Infiut  tanq  codulione  ccifitudinc  Tuam  tone  mcli^  libi  pmilTi  ex  (uo  femine.  Proptetea 
coficebor/cdfcdione  laudis  &lidei,tcingctibusCqnf  monoboluntdenmednet&noi  mocantabo£c 
denotat illatiuiicdiandioppcaiaalranonedaaidisordinatadiulnitns ad  hocvtaiipfius  rt^liy 
mine  nalccref  mdiasffiduator  no  foIiI iodmif  fed  getid.  Ac  Ii  dixilliT.pp  hac  mea  cdlicudin?  contdior 
& cantabo  Ac^Quid  aut  cantaturas  e lubii3git.Magnificas  falntes  regis  fm:&  Sciens  milcncordil 
vndo  fno  dauidi.dc  fcmmi  eius  vl^  fCcrniLTtia  ootina  i)pccanticiI.Primo  q>  deus  e(l  magnificant 
&iutes  regis  fuiiipfias  dauidisrcgts  ab  eo  cofhran.Scdm2.&  facies  mifencotdia  vnfto  fno  dauidifp 
famode-Uh^  mifcnoocdia  tettio  loco  exccdif  ad  (anedaaidis,appona(o  vf^ctemfi:  vcicdiigas  q» 
(k  mifaioocdu  ^etna  pftida  danidi  Se  (amni  ans  (oqtqiia  cdftat  nonili  p mc^  adimpIcrL  Arnen. 

CTVVLGATA  EDITIO.  ^Vi<fIoripfalmusdauid.  XVIII. 

Eli  enarrant  glottam  dd  opa  manuum  eius  annuciat  firmamentum. 

Dies  diei  erudiat  uerbum:  & nox  nodh*  indicat  fdendam. 

Non  fune  loqud^nerp  fermonestquorum  non  audiantur  uoces  eorum. 
In  omnem  terram  exiuic  fonus  eorum:  81  in  fines  orbis  terr(  uerba  eo^ 
In  folc  pofuic  tabemaculu  fuu:&  ipfe  caq  fpofus,pccdes  de  thalamo  fuo. 
Exultauit  ut  gigas  ad  currendam  uiam:a  fummo  ccelo  cgrdEo  dus. 

Ec  occurfus  eius  ufi:]^  ad  fummum  dustnec  efi  qui  fe  abfeondat  a calore  dus. 

Lex  dni  immaculata  couertens  aias:  tefiimonium  dni  fidclc/fapienria  prefias  paruulu. 
Iuftid(  dni  redl(  If  tificantes  corda:  pr^cfptum  dni  luddum  illuminans  oculos. 
Timor  dni  fandius  pmanct  in  fcculu  fe^:iudida  dni  ucra  iufiificata  in  femetipfa.  ' 
Defiderabilia  fup  auru  8i  lapidem  predofum  mulcu : fid  duldon  fuper  md  fauum. , 
Etemm  feruus  tuus  cufiodit  ca:in  cufiodiendis  iDis  retributio  multa. 
Ddidlaquisintdiigitfaboccultismdsmadamedne,fidaba]ienisparccrcruo  tuo.  - 

Si  md  no  fuqint  ^ad:cunc  immaculatus  ao,  8C  emudabor  a ddidlo  maximo.  * 


■ ■ ■ >€ 


•l 


->■  -v. 


' km  , 


'iv 


PSAUfVS  .XIX. 

Et  ftunt  ut  coplaceant  eloquia  oris  mettt  motario  cordis  mei  in  coipetftd  WO  Ccteg» 
Domine  adiutor  meus:  & redemptor  meus.  ^ 

CIVXTA  HEBRiEVM.  u^Vincentiplalmusdauidi  «XIX. 

C (b®i  ^ ^ ^ ^ 

oeli  enarrares  honore  da:&  opus  manuSaus  annunciansexten£p« 
Dies  diei  ennfhibit  didum:K  nox  nodli  annuciabit  fdendam.  < 


$ Nondidhim  ££nonuerba  ,iTneintcllei5faiuoce eorum 

4 In  oem  terra  exiuit  fflu  eo;:  & in  fine  orbis  uaba  eo^nfolijKiluit  tabernaculum  in  eis* 

5 Et  ipfc  quafi  fponfus  egrediens  de  thalamo  fuo : gaudebit  ut  fortis  ad  currenda  uiam« 

A fine  ccelofu^eiluseius/dC  circuitus  eius  fuper  fines  eo;::  & non  abfeonditus  aca 
lore  eius. 

^ Dodrina  domini  'perfedla/relHtuens  aiam:tcfHmonium  domini  *fidde/fapientifl^ 
cansfimplicem. 

9 Pr^cfpta  dni*reda/1{tificantia  cordismiandatu  dni  * clarum/illuminans  oculos. 
f Timor  domini  ^ mundus/manens  ^cmo:iudicia  domini  * ucritas/iullificaca  (imuf. 

0 Ipfa  defiderabilia  fup  au;:  3C  fup  obrizu  multu : & dulcia  (u^  md  & dulcedine  fauo;:. . 

. . **  •* 

1 Eriamrcruustuuslolicicatusinds  :in  euHodiendo  ea  merces  mulca, 
z Erroresquis  incdligetrabocculcis  munda  me. 

3 Etiam  a fuperbis  prohibefduuni  tuum;  non  dominabuntur  in  me,tunc  perficiar/dC 
emundabor  a rcbdlionc  magna. 

Ct  friu  M 

Erunt  uoluntati  di(fla  oris  mei/d(  cogitatio  cordis  mdfaciebustuis:domine*petra 
mea  dC  redemptor  meus. 

I diAis. 

i henras  ex  cedis  ad  noriria  dininof  e*fc 
ge  diama.rNccopottec  laborare  ad  manifdMdu  hac  eBt  matena  pfalmuqa  dane  pacer  in  fex  primis 
veilicuiis  traCCan  noritia  qna  ex  coipotibos  habemns  ccddhbas.a  Teptimo  aarem  vetiicnlo  & dem/ 
cn>straAanclantatem&c.legis domini. Ex hts enim faale  colligicar(macenampraImi  adliteram 
efle  cxoellamam  dimnp  legis  rrfpeChi  nocin^  nararalis  dimnoram/qna  prpdpnc  ex  codis  habemns. 
ITNcc obftar q» paolus apollolas ad  ro.io.vntnr  qaarto  veificnlo Crcilicecm  omnem  rerram Scc.) 
adairerendomprpdicacionemapoftoloip  aaditam  vbi^  cetraramrqnoniam  conflat  apoflolos  vtt 
quandoq<  feripruta  in  fenfu  mymeorvt  paret  ioan.i^os  non  eSminneris  ex  eo.  Quando  cnim  dare 
conflat  altera  niflonafcnrnshceralis.mdabie  affirmandam  efl  apoflolos  myflico  fenhi  vn.  Sic  ante 
cft  in  propo(ito:qDoniam  conflat  ea  qDxhicdiciinrardeccdis|vcnlicaiidcip(is  corpdnbns  cade/ 
fttbasiqncmadmodnm  prgcpptnm  de  non  frangendo  os/fcripcnm  cxo.n.  conflat  venikan  de  agno 
qnl  immolabator. 

CSVMMARIVM  EST. 

CCadienanantestum  glonam  cnm  opus  dd,panDnt  notitiam  racccflinqvniDcdalem  &impetfe/ 
Aamilex  autem  domini  non  folnm  petfeAa/refhtnens  animam|illnmmans  iapereqi  fadcns|8(  obfet/ 
nano  eins  dnlcis  ac  com  mercede  efl.fed  etiam  lege  ipfa  non  plene  Ibnatalpetino  vcnif  ac  cuftodig 
diuinf  vtilis  efl  ad  reddendam  hominem  deo  placentem. 

^Pertona  loquens  propheta  efl. 

£hmarritC8bonoif rd. Cirta diniiionempralmiadnerteqiqnia  pralmastfle  compara/ 
ciuusdlnonnpnararalis  adnotinam  kgis  diump , propheta  inchoauit  comparationem  a 
prima  patre  comparationis  t dedarando  conditiones  eius : & diflnlit  proponere  fecundam  par/ 
ecm  vfis  ad  pnnapium  dedararionis  lUios.Et  proprerea  non  diaiditar  ptalmns  ifle  in  pandn 
ptopofinaam&execatinamvtalii:  fed  inchoatio  comparationis  habet  vim  proponendi  vtran/ 
9 compaiatioms  paitcm.'Simik  qmd  innenicur  in  p(klmo.i4$.;r  Intcnoais  ita^prophen 


Titulus  efl.Vincencioralmns  daaidiqni  patet  a fapetiDs  diC 
QTMatma  pfalmi  efl  cdparatio  notiti^  dioinoq:  qua  hcmtis 


PSAtMVS  XIX. 

dcdahie  conditiScs  namtalis  nottcig  de  dininis  qoa  pdpae  ex  OoekftibDs  venamur  cotpoributCqifi 
kt  eis  maiirae  wparcnt  dimna  opa  & cddinones  dimnft  hoc  eft  incotrupcibilitas  vlirqi  dilicas >ali 
2weditordinc.|r  Pno  |iponit  ccdcfha  corpora  narrate  d[io.r.honorc  dei  &opcu  manati  dtutnarunu 
C<zbtlddhiiAe,enatTatcs|  fapple  fant.honote  dei/id  qd  IpeAat  ad  dei  honore:  & opus  manuum  eius 
smnddis|rappIee,cxrciio|hoc  e vniuetficas  coelo^  alfacoi^  tone  folisflonp  & f{dla^maxtme.n.opuj 
diuind  manifdbf  monbus  & cddinoibus  afttoi^  Ira  q>  mantfcilaie  honore  da<c5e  ponif  oibus  coc 
poribus  ccddhbustmanifidlare  adr  opafapproprtaf  co^  rone  affaonim.  Quadrarqi  hoc  nadtnont 
plio^onn  motd  ccdi  rone  alicuius  auriponmd.p' Aduertehic  q>  dauid  ex  pnncipio  gendis  alTam/ 
pfit  hcc  nola  & tUo^  dnam.rxcdt  & exteiio.  Legl^.n.ibi.m  pnncipio  cteanir  dens  cados.  & poflea  in 
die  fcdo^tatdio  in  medio  aquaKvbi  cditer  Icgif  hrmam^Et  qa  coftat  ibi  appdlan  eit^oneni 
Vniuciftcarc  oibid  hhtiura  adraC-i-ftclIas  fixas  Sc  planctas^d  hic  cxtenfionis  note  vniuedicas 

oftratoi^  oibtfi.Q.uaicaur  ab  extentionis  adn  moyfbhpcnotauir/duplexieddif  ro.  Pna  ex  filitudine 
cxtefi  ois  vr  extedunf  comnp  fumif ttanq  codi  aean  fuennt  in  aoIuci|&  fcdo  die  exrcfi.  Atgnmctii  ha/ 
bct  hpc  expd  expralmo.104.  vbi  dr/cxrfdcns  cadum  vdut  comna.  Ro  fcda  ex  filitudine  extefiois  qua 
exraidiC  argentu  feu  find  aut  fs  I amplas  laminas/rumif.ranq  cadi  cieari  fiuermt  abfolatc,&  fcdo  diei 
fb^nt  extSi  ad  terminos  ac  fignras  quas  hnt£t  hic  rcnfus  cofonat  magis  textui  genefis:  qm  extefio 
Ifta  ibi  defcnbif  diaifiua  aqua^  ab  aqs.cdftat  afit  qi  codi  aflran/cx  concauo  & oduexo  Cq  f<mt  tcmu/ 
nifigurp  coddfas)diuidut  aquas|hoc  efl  ccdu  aqo^,ab  aqs  dementans  maten^Et  rato  magis  con/ 
Ibnat  qto  oAUi  diuideudi  aquas  ab  aqsiminus  bn  aUimiJacoomnp.fcd  aptecxtcnfidi  rei  folid^I pfal/ 
tno  afit  illo  aflimilaf  oomnp  codii  no  vt  fcdp  eft  did  opus.fed  vt  connet  in  (e  opus  quartp  dicf-alha: 
cft.nxadu  fic  vdut  oortina  omamenti'cx  tot  aftnsft  fic  itdliMn  i hoc  loco  dauidcm  inoducete  ex/ 
cenfione.nd  impfcifti  opis  (vtifcdo  die  moffcs  ilJaponiO  ftd  eft  coplcmento  opisquatt^  did : hoc 
dl  cum  afttis  ouius:  folp; lunal&  ftdJis  oibus-I^Neciidligas  cados  nairaie  & annunctair  lo^do.fed 
ibatena  nanatiois  &annftciatiois  pb^.Sifeqd  h&  iob.l^^tcl^oga  iumenra  & docebiit  te,  & volan 
ba  cadi  A idicabunt  tibidoqie  tcrrp<&  rndebit  tibi,&  narrabunt  pifces  mans-CTScdo  dedarat  modfti 
^tum  ad  tps  quo  codi  enarrat  & cnftaat  iftaJDies  didcmdabir  dcni,&  nox  nodi  annuciabit  feiamt 
hoc  eft  in  (ncedTu  die^  &nodift  gnaf  in  nobis  ex  codcftibns  notina.tnm  quia  vna  dies  aut  vna  nos 
n5  fcMeit:lol  qd  vf  vna  node  de  aftrisipnndpiii  eft  ad  fcicndii  in  alia  node : & qd  vifum  eft  in  vnai 
eflatdprincipinm  eft  ad  faedii  i alia.&  qd  vifum  eft  in  vna  cdyj^ipnneipium  eft  ad  feiendii  l alia.0e 
lic  de  iifibcs  cccli  moribusiafpcdibDs/adionibus  & eflfedibus.p  Er  appropnaturfpalitcr  diurno  tp* 
emdatio  feim^nisfhoc  eft  locutio  ex  plenitudine  notirip  feu  c6cfptus(adfilitndinem  eradantises 
plenitudine  ventns>]nia  diumii  cps  comodum  eft  ad  adum  docedi  &difcendidoqo  huanobNodt 
vero  appropnaf  annficiaic  feiam:  'qa  nox  magis  comoda  eft  ad  meditandum  &inaeniendum. 
fCTcrtio  declarat  ab  vniueifis  nationibus  eepe^ta  voa  ccdo^ixerar.n.  cados  enarrares  A exte/ 
bone  annftaante.No  didft  A no  verba  fine  mtdleda  vo<7 coqu  hoc  eft  nihil  df  len  didft  cinulla  fune 
verba  emufeunqi  idiomatis,fine  voce  cadoK  intelleda|fine  hoc  q>  incelleda  fuerit  vox  cado^.  [^Qd 
probat  a duobus.Pnmo  ab  accgpta  regula  feu  mefura  humano^  codis  vbiqi  tttra^  In  oem 

terra  exiuit  filft  co^.Sc  in  fine  oibis  vetba  eo&'VI\tas  defcnbif  ex  01  tetra  A finibus  otbisivt  nihil  exc 
ptnm  icdligas.ReguIa  veto  ex  filitudine  fili  lignificaf.delcnbir.n.cados  ad  filitudine  qnodamodo  at 
tifidi  extcckntis  filum  pro  legnla  opistvt  vidonns  maxime  in  fabricis(&  in  iis  quf  ad  menfura  linea 
■em  fieri  debccEt  inredtt  p hoc  q>  oes  nationes  mftdi  acapiut  filum  a codis:  pro  qto  aedpiut  ronesf 
cegalas/menfurasope^  fuo^  a codeftibus  motibusfinfluxibus  Ac.  Indc.n.acapimus  diurnas  tones 
acmenfuras  opandi  ex  ^ueifi  tate  tempo^  diei  A nodis/ h;  pnum  dici  Cmane  A mendici  incn/ 
fium/anno^cftans  A vms.mde  tones  agticulturp  & alendoi^  aialift/annonp  A veftitnshumani/ve/ 
nanonumi^o^/Se  bteuitcr  oium  humano^  operft.  & hoc  ede  eft  oibus  qtfteunqi  balbans.  Et  hi  fili 
fompro  qto  adfcnfum  vifus&notina  pinuennonem  ex  codeftibus  rcfminf  A;  fune  vetba  codorfi/p 
^ro  ad  foifiim  audiras  A nonria  p difaplinam  de  codcftibns  refounf.  comune  fiqdc  oibus  qtftcftqi 
barbaris  nanonibns  eft  vtroqi  modo  nolle caddhacorpora:nam  &virapcmiunrfalcemmanifid(at 
diffcrenas diei  ac  nodis/  pattift  diei/pftatis  hyemis  Ac.Er  auditu  difeont  falte  a patnbus  tps femi/ 
nandi  fabas  aliud  a epefeminandi  milift/ftu  alias  hmoi  diftcrctias  regionibus  fuis  congruas . A ideo 
duit  filum  A vetba  cudo^  ubitp  terta^  haberi.  P* Senindo  a percaro  tum  motu  tum  ^otc  fblis.  Et 
indunt  fpecialiter  motum  folis  A calorem  eius,  quia  comnnillimc  ambo  nota  funr. 

&oli  poftlit  tabntidculu  U1  dS.Dedaiat  circa  motfi  folis  peppra  quattuor.  Ptio  occarum.quede/ 
fcnbit  ad  filitudine  tetoni  feu  vmbracnli.SoLnoccides/pftimaf  a vulgo  qnodamodo  ingredi  tento/ 
ti6  in  quo  pnodct.Iiiducif  afit  hpc  cftimacio  vulgans/pro  ^to  het  ventate  m dredu:hoc.f.q)  fol  oc/ 
cldcnsoccnIrafnobis.a(licrefpei^hcmirpheninficvdati  tabemaculo/pro  qto  occultaf  nobistSe 
vrobra  illius  nox  nfa  eft.^t  aduerte  hic  duo.  Ptio  q>  propheta  inducit  deft  conlhtnctc  rabemaculfi 
Coluqaduciatf  atcnfioaiinftaat  opus  dcitatoommiis  oium  animi concfpno  eft  9 dcnsdlautot 


PSALMVS  jax. 

(bli5  Rmol  & rdiquoram.  Alremm  eft 9 tabonacxdom  folis  ddcnbitnr  in  codu  t vt iatdligis  fimiw, 
foUs  no  pacari  alib^  in  ccdis.Ec  ppea  iimc.  foli/aliro  Iblis,  pofoirideus,  cabcmacalu/occairatioaan 
nobis.in  cis(ccdis.Cu  Qoo  adoiTu  vero  lobs  lbbdic.Ec  ipfc)lbl,qu^  ^>^as  egtedies  dc  thalamo  faoi 
cubicnlo  Ntnofipcdiiffiis.Cdpacaforciisfolisegttdienrporodechalamo  bo,adligmffcad6nacna/ 
licacc  bnficam  onetis  (olis.rponfus.n.  pontus  octans  nuptiis , nulla  vi  aut  molcfba  a<tas  egrodient 
mane  ex  cotugali  choroicgtedif  afft  ploius graiu  ficut  fol  manecgrcdif  naturalifllino  motu . rQw» 
Ad  vdocicace  vero  ac  pfeaetanna  motus  fubdit.  Gaudebit  vi  fbitls  ad  cati^  via.  Clarii  eft  cur  aJi/ 
milc£  fol  velocilTiinc  pagrans  coduifotri  sirotn^udio  alllimenn  cnrfum.Et  lignificafp  hoc  infeti/ 
gabilitas  folisman.laborat  in  ta  vdoci  motu.  P^uo  ad  terminos  deniqi  motus  (blisllubdic.  A fiat 
c^o^  egrdrus  dus,&  arcmtnseius  fup  fines  eo^.  Venuf^  motus  folis  tetmini  defcnbunf/percepa 
COI  ter  ab  oibus.Tum  moros  rapmS^quo  ab  onne  mouef  in  oeades  (bjucdo  motu  pnmi  mobuis^ 
dicedo.a  fine;ab  extremitate  ccdi/hoccft  ab  onete.egrdTns  eius . Tff  motos  fup  poloisoiaci : qoo 
feat  dfiam  ^fiatis  & hyemisiaccednlo  ad  tropicos  cancri  &caprioomi.  Hicn.motosfignificaf  dice 
«I0.&  circuitus  eiusifolis,  fup  fines  eof/ccdoqi ; hoc  eft  fupa  tropicos  quos  extremis  Imas  fui  motuS 
Kragit.cropici.n.cancri  Sc  capncomi  funt  fines  fen  extremitates  motus  foiis  a l^centnone  fle  aufto. 
Hax  dciis  quf  coiterpcipinnf  dc  motu  folis.pT3c  vittate  afit  aus  vnico  fubdit  /eibo.  fie  no  abicon 
diros  a calore  eiusihoc  eft  nullus  inuenif  que  calor  folis  no  attingat.  Hocn.  vnioctfi  papunus  plus 
& minus.Hpc  funtque  hoies  coiter papiut  ex  ocdeftibusifle  tn  ipfi  cccli  enairat  gliam  feu  honoicm 
dd.  V nde  apparet  q impfn^ta  eft  nonna  qua  genus  humano  het  de  diainis  ex  codclhb’  cotponbus. 
i^OCtrinu  rotnhii.Hic  mcipit  feda  pars  pfalmiicrai^s  fedam  pcem  coparationis.Propolitu  figdt 
fuit  cados  enarraregiiamda  fleopa  manuii  cius:&  dedaratti  hadenus  e q»  codis  enarrStibus  gtiam 
ddipa^  aut  nihil  genus  humanii  nonri^  dimne  accraitEt  ppea  mo  dedatare  intedir  quale  qtam(|i 
dei  nonna  lexdioina  hllano  gni  dedenti  tali  ordine.Na  prio  eddiriSes  legis  diuinadnnde  c^tioea 
obictuandis  ipfiusiA'  demfi  mediana  cotra  defedus  obleroatiois  legis  tradir.CTDcrcribir  c^  dini/ 
nam  lege  a qnep  eodiridibus.adiiigedo  fingulis  cddiridibus  ppnas  adides.  Oodnna/hoc  dt  lex.diil 
P^aivrpore  regulas  ei^otes  fl:  in  tenores  adus.Hpc  eft  pnma  condino.' cuius  adio  cft.tcftiroens 
afam.Ec  loquif  eo  loqucdi  more  quo  afHidus  inedia|cibo  conFottacus  dicit,  hic  cibus  teftiroit  mihl 
atam.&  fili  pterr  iros,audito  bono  niicio  dicit|hic  nuaus  relhroic  mihi  aiam.Tali  loquendi  md  pto/ 
phaa  hic  vn(.mccd^  q>  lex  dni  tantp  eft  pfnltionts  q>  tcftmiit  alam/Muificat  mentqfacit  ainm  rediK 
m rcipuiiii.no.n.in  (blo  p«iiic  viuir  ho,(ra  in  verbo  cjdpccdicdcorcdci.p^Scdac^ino.  Tdbino/ 
nium  dni  fidde.Lex  ipfa  p qro  reftimonid  phtbet  rcudatoi^  tum  geftof  tu  proifib^ft^momii  ap/ 
pdiaf.nd  hois/fed  dni.fiddc/ vcrax.Cmus  adio  eft  fapictificarc  fimplicc  Magnu  da  dona  eft  lede  uu 
dicare  fm  fuprema  eam  qup  deus  qfle  Pm  eade  tede  difponctc  vita  foaiqd  rotd  figmficac  /apia.  Apte 
tefhmoniu  dni  verax  nd  fadt  fapientc  niO^oiem  fimplice/hoceft  fuafibilem:  q.Cairenfum  pbet  tdii/ 
moniis  dininls.hd.n.impfaafibilisilonge?ab  hmdi  dono.Nd  miiens  vfutparo  ee  fapienrificas  : qtft 
1^  vetbu  hebrfU  fadu^rTettia  condirio.Prfcgpta  dni  reda.Ipfa  lex  p gto  ^pic  agenda  mulns 
pc^ris.^crara  dni  vocat;plena_reditridmis:vt  patet  difconedo  p dmina  pccpra.  Eoy  adio  e.lf^ 
canna  cordis.Redirudo  qppe  ai  magna  cordis  e Ifnnaiiuxra  illud  prouer.if  .‘l^ra  mms  quali  luM 
edaiuiu.Iniquoqc  fiflde  aius  tnftis  neceflario  cft.v^ce  odtra  feipfom  pugnas,  vt  enam  pBi  tradunt 
fQuarta  cdditio.  Vladatii  dni  claqc.Ip(amalcxp  gto  ^pltdeagMis.ndfold  ^fptii  Icd 
vocaf:  vt  altcta  eddino  explicc£f.daritas.vt  intdligas  perata  dni  non  folii  teda  appetitui  feu  volun 
tari/fcd  cc  clara  intclleduuvtpote  nd  inuolura  oblmntanbns  fle  piigmatibas.Cuios  dantaris  aCtio 
(hbiugif.illuminas  oculosimetis  ad  difcemedu  fl:  caucdii  fleip"Quinra.Iudiaa  dni  ventas.  Cdnnet 
lex  diuina  non  folli  teftimonia  iwidatog:  fle  pcppta  agendo?t,(cd  ludiria  pcaialia.  Et  ppea  de  his  dnt 
duaPrio  q>  funt  ventasiddnde  q>  funt  luftificata  fimuLvt  ex  veritate  intdligas  iudiaa  enormia  mee 
titis  fle  demeritisFm  veritatdndFm  tdanonc  autopinionem.  exiuftificande  aut  fimulf  intdligas  ofa 
ira  iufta  vt  iuftina  vnius  nd  ipediat  aut  cdfundat  luftina  altenns : vt  pletfiqi  fit  m iudicus  humanit 
riudiaoqt  adio  nulla  ponifexplicitefqmodetuc  peccare  mali  formidine  prone)  fed  loco  duspo/ 
nif  timor  que  lex  dni  exigit  in  libi  fnbditis.  Timor  dni/nbn  hois.  timor  dni  fimplf  & abfolote  nd  f ni 
gdihoce  vt  eft  aororpocnay.g.n.  nmerdeu  fimplicita ; magis  nmetqddeo  magis  difplicen  g afit 
timet  deu  f m qd/ma^  nma  Fm  illud  tpale  malfi  qd  nmet  ne  fibi  eueniar.  Lex  alit  da  exigit  nmote 
dni  abfblnttfl:  ppea  lubdiF.mudus/a  ppriis  iniqtanbus  hneis  ipfum.Et  hic  eft  timor  rcuercnrialistde 
epo  feripro  eft  rob.i6xoliinp  croli  ndtremifcnnr  & pauent  ad  notum  aus.De  quo  & fubditmanens 
fterno.qifi  erit  et  111  caddfa  patriariuxta  illud  qd  in  pfanonc  dritremut  ptates . Licetn.pfeda  chati/ 
tas  foras  mittat  timore  gni  ad  aliquos  adus,nd  rii  qmra  ad  adu  reuerentic.  Vnde  et  de  chfo  fcriptfi 
eft  q>  in  oibus  exauditus  eft  pro  fua  reuerenna  ad  hror.^. 

3pfa  dclidenibdta  • "Explicans  cddinabus  dininp  l^isiexplicat  modo  propheta  eddirides  obfem* 
cioms  diumg  legis  nes.  Poma  clplajpc^taiiadiciaj^imonia  flec.  dcfidmibiliairupple  funt  txl  ob/ 

fetuandum. 


PSALMVS  ■ JCIX. 

> f(madfi,rupaDrfi&(tipobn:iiC(l<I  diauli!  ^oflflinlS}n5modicfircdmDltfi.|^Sec<!dadLEc(laIciaf 

in  ipfa  obfmiacionejap  mei  Sk  dulcedine  fauoftfqa^Cu  pIcnitudinefauoQc  fhllar. Vbi  aduette  q>  I! 
cut  obnsS  poofias  eilauro  cdi,ica  dulcedo  &uob  fuaulor  ell  mdic  ad  ex  fauo  extrahif.dl  enim  quali 
adeps  mdlis  illa  fhllado  q Ipdccac  fauis  ^ir.Ec  u qu^ns/qd  ru  fcis  ae  hmoi  ddideno  6c  guilu'dulce/ 
dinis&ikiet  taclcg  qdiii.Etia  louus  cuusjuipple  ego.fohcirams  i ds/ruppleoeracatus  fum . Adi  apte 
diceret  ego  Ibbatatus  dcfideraut,&  exeratatus  iii  as ^(laui  • ^Tema  conditio . ]n  cullodicndo  ea 
merces  multa.Pacum  dl  dulcem  eflc  obreniationem  diuin^  l^is  nili  etiam  reddenda  multa  merces 
cxpeftetur.tn  reliquo  inquit  apoftolus  rmolita  eil  mihi  corona  iullici^. 

IEITOZC8  Q8  it^getiQ.uia  ipoflibile  eu  hummf  ftagilitati  (miare  ad  vngue  dniina  lege,  poli  de/ 
(aiptii  oblonationcl^tugil  medicina  huanc  ilirmicaDs.tfi  ex|^  irdlcdusicd  ex  pee  aflfi^s.Medi^ 
cina  e tecuTlas  ad  deii  p vdiia  & p cullodia.|^ Vbi  nota  q>  petitio  veni^  defcnbiC rcfpcdu  pCldqi  no 
■ bis  ignoto^vt  hic  it^gas  multo  fomuspetolaee  venia^j>ei!sqfcimusnoso5mdil1c.&Tores|de 
cUnati5isale^tua,qsuelligtdnullas.8cKeaabooculns|peiis,mandamc&  multo  magis  anotis. 

cuflodia  adt  (nbdif.&ia  a rupbisphibe  tauS  tuuScito  hic  texti!  hebraicii  admitte  vtraqi  ledio 
naCa  furiis  & a (n^islEt  ppea  vteti;  roifus  exponedus  e.5i  itaip  legif  a (bpbiis,!tellige  maxima  cn 
n ddierc  ee  fiam  da  de  vitada  liipbiaivtpoccd  e initti!  ols  pCtUmo^erilidiaC  bonis  o^b^.  Vbi  ad 
oene  ide  p<3a  occulta/hic  pdift  fupbi^ ^heta  iduxiddqa  vtiu^  iemi^ile  e hdano  dixit  a Tup 

biisfpp  multitudine  motro^  fupbicpiuptioncfanoMtia|fingttlantate|Cnmore|  cdr^tuiOr  inumera 
olia.^Ftnet*athui’medianefabdirNddnabanCrme,tdcmciarAteml!dabora  rcMIidc  ma^as 
hoc  e qh  n5  dnium  fup  me  habebde  rupbifC§uis  fotrepat  ipl^i  fupbi^  motus;)tfic  pfiaarii  oblenui 


iduxiddqa  vtiu^  ieuu^ile  e hdano  gni.u  dixit  a Tup 
ppliiptioncfanogatia|fingttlantateicnmore|  cdr^tuiOrmume» 
'(olia.^Ftna*athui’medianefabdirNddnabannme,tdcmciarAteml!dabora  rcMIidc  magnas 

ndelc^cnc,&emudabocard}dlioema^afootinaemagis  acma^smudabotabi^a  fupbif  i6nc 
^cdfilbtiitmdlidi 
veto  legif  a fupbis. 

pcnonb‘’:rcripcue.n^m  indice  ppli  lic  A;  minilln  a^ 
eccLio.Sicat.n.occnlra  pda  ignotatia  nobis  quodam5!uitis  igerir,ita  fupio^  aurontas  & exempla/ 


a fupbisiimitSdis.^hibc  feruii  tuilEr  meminit  magis  Tuphif  g aliof  vitiof  ,qa  pdTimfi  e ofa;;  pdSr 


deofbgiaqfola  Cnjbia  feopponitr^^^gna  tiS  rebellio  hicappdlaf  fnbtraheffe  ab  obrematiSe  legti 
dioie.tag  n5  Iit  iffi  tubdinQuin.  fupbi  dnanf,pprs  a lege  dd  recedit  ^ n5  rubdit^diuig  legi: vt  pa 
iBinppFo  Urad  t^ateietoboa,&  poReailinities.C2.aii  mo  no  dnanf  fupbi.tiic  mundid  ppfs  a re/ 
b^SeW  magn^vd  putgado  ^danrd  mRdVit  cauedo  ne  inqneC  tali  tml!dicia.(r  Altet  mia^pns 
tErfit  volutatijJnpple  ro(,d^  otis  md  dt  cogiuno  cotdis  mei  faeieb*tnisJgtata;dne  petra  mea  & re 
dmtot  me’.  Vbi  vwes  nuignitudme  fra<a*/i  B q>  &;  cogitatoes  fle  locut5cs  n*etfit  gratf  deo.  Appdlat 
ppo"  d^  petra  fua  i bdisivtpote  a 4^  ois  firmitas  a*i  bono  cil  cuRodia  a malo-Et  rcdfptor  me^ 
a inafisya  luitote  pi^ivtpote  petes  mddati  ab  occnltisfet  magis  ac  magis cmiidari  a fupbia.  Amena 
flJVVLGATA  EDITIO  — — 


H^Vidoripfalmus  dauid. 


XIX. 


'Xaudiat  tedns  in  die  tribula  tionis:,pccgac  te  notnen  dei  iacob. 

Mittat  tibi  auxilium  de  fanclo:&  de  fion  tueatur  te. 

Memor  fit  omnis  (aaifici  i tuirdC  holocaultum  tuum  pingue  fiat. 
Tribuat  tibi  fecundum  cor  tuunnSf  omncconfibum  tuum  confirmet. 
Letabimur  in  falutari  tuo:5f  in  noie domini  dei  nollri  magnificabimur» 
Implcatdtuocspeticionestuastnunccognoui  quoniam faluu  fedt dns  chrifiufua. 
Exaudiet  illum  de  cocio  fanclo  fuorin  porctatibus  falus  dexter^  cius. 

Hi  in  curribus  hi  in  cquismos  autem  in  nomine  dni  dei  nollri  inuocabimus. 

Ipfi obligati  funt  fif  cedderuntmos  autem  furreximus  &C  crcdli  fumus. 

Domine  faluum  fac  regenitSf  exaudi  nos  in  die  qua  inuocauerimiu  te. 

CTI VXTA  HEDR^  VM.  ^ Vinccntipfalmusdauidi.  XX. 

1 p . 13  Efpodcbit  tibi  dns*in  die  angulH^iclcuabit  te  nomen  dd  iacob» 

2 ° V ■^'^Mittctauxiliumtuumdcfaniflitatctflidcfionfuftcntabitte,  ’’ 

i ^ecotdabitui  oium  m unaum  tuorum;Kbolocau(lum  tuum  inanerabic»5dab. . 

CaioJqppfid.  t 


PSALMVS  ^ .XX. 

4 Dabit  ribifm  cor  tuum:«omnccohfili'um  tuam  implebit.  ’ 

f Laudabimus  in  falute  tua, ST  in  nonunc  dei  nodri  ucxillo  inlignicmurtimpieb/t  dbnii 
nus  ^ omnes  petitiones  tuafs. 

6 Nuncfdui  quoniam  faluum  fecit  dominus ’chriftumfua:rcfpondebic  cideccclis  faa 

<fh'tatis  fu?, in  fortitudinibus  faluds  dexter?  fu?. 

7 Hiincurru&hiincquist&nosinnoicdni^dcinoflrirecordabimur. 

8 Ipfiincuruatifunt&ceddemnn&nosfurrcximus&exaltatifumus, 

9 Dominc“faIua;ipfcrex  relpondebit  nobis  in  die  uocarc  nodri. 

TItnIns  dl  Vinceri  pfalmns  dauidLck  qoo  vt  fupta.  ‘ 

^Circa  materia  pralraiadumcprtinu  cp  inpnma  pJalrai  parte  daoidmaniftftealloqaiE  ief. 
cud j pfoM:di^  ttjnbi  icSecudu  cp  illa  fecfida  pfona  defctibimr  cofhtuta  in  ancallia.-dicedo  ui. 
die  angolfa&Tcmii  ^daoid  ^phetat  dii  pfon?  maita  bona.C(p  deus  refpddcbit  iUiia»  exaltabinatia 
liabir;imp|a)ic  cdnhlj  &ocm  pcncionc  nus.&  Hmul  q?  ipfepphctas/cu  aliis  cxolrabitcng^o  vc^ 
»Uu  m noicdnurin  fccuda  vero  paiteadumc  cp  .ddcnbif falaacor rex  a dco:ira  q>  rocnbus  iis  qai 
in  aimbus  6c  in  cgsinos  ui  noie  dni  eietto  & exaltati  inqt  fumas.&  tande  cododif  <p  ipfe  i«  rndcbic 
in  dic  danions  his  prudes  kdor pfpicc  <p  (i  hifforia  ccrca  qocnf  hic  rradata/iuilla  |a 

Dcnit  fcnpra  in  (j  h^coiai^inccf.ycfacilcparctidircurrcri  a tpeexquo  arca  dru  fuit  inhon<Scdfi  p. 
^ppheti?  ventas  hic  ^nf.iuillus  iucnif  m nifl  mdias  de  quo  h?c  venliccnf.na  dare  collat  in  folo; 
mefia  venfkaniipIebitoccMiunm&ocmpertrtonctuiRurfusetnullascft  lanifiniefias  de  quo 
dauid  pphetet  q>  iplc  rex  rndcbit  in  dic  damons  nri.numerar  liquide  fedauid  inter  damatesidicedo 
vocaie  w.rVn  qiifi  dida  in  hoc  pfalmo  excedat  ta  dauidc  g c?teros  reges/imo  & populu/^ret  auc 
tn^?,codadcda  c luxta  r^la  pem  apti  qi  pTalBios  ifte  ad  Ifara  tradat « mcfia-Et  quaru  ex  pgrdra 
pialnii  appajvtltcadat de  exaltatione  mdi?  ex  tuento  palTionis  eiiis.qua  mundo  iugo  iklci  Tubiecitj 
CTSomraarinmplalmiiam  patere  ponattamcntaleeft.  , 

CTPropheta  pdicitmdi?in  angal}iaiq>exaodicf  exaltabitur^  a dcoiira  q»  non  folii  acc?prabit  facti 
ficifi  ciDs,fed  iplebi t oc  cofiliu tkcEt  tang  canens  pphetia  ipleralartcnt  q> dens  faluabit  pa mdiauii 

ita  q>  alus  in  cumbus  A;  equis  tncnnbusinos  acdi  & cxaltan  fumus. 
.CJPerfoDaloqucnspiiopheraeft.  * 

RH-fpodcbittllM  dominus  in  Me angurtic.  Diuidrf pfeimns  in  patres  duas: npolitiua  matei 
ri?>h.  cxccutiDaiibl  mittet  auxiliiipDuo  pponit  ^hetado  & alloqufdo  mffiiPnmil  irfponts 

debit;rftnburionc.nbi.Moteam3ti(Ifolo^omineitelligivnltnome|)pni5  amanitanSocsfcUno 

que  amat.Sic  mana  magdSkna  qres  chfm  dixit  hotrulano/f!  tu  folhilifti  curporas  oes  iiitcliigac  dc 
.quo  loqbadHoc  modauid  g rotu  amore  fuu  in  mcfia  locaucrar.abfqi  alio  noie  illi  diat.mdebit  nbi. 
dns  in  dic  angolhchoc  c paffiois  tn?.F Alte^  eft.dcuabir  te;in  rcfiirtcdioe,nomcjmanifcftatu  ac  jfe* 
dicam  a te.dcii  no  cuinfctiqi  fcd  iacob:hoc  cft  illiufmct  dci  g cft  deus  populi  ifrad. 
fETiUblttCf  auxilnituuin  Indpit  hic  pars  exeeunua  tali  ordmt.Painu  tradaf  vtraqi  particula  p/. 
polita  p modo  pphen?  dcfotupo.Scdido  tradaf  iterfi  vtraqi  pattlcola  p jn  edum  pphen?  iplctciibi 
nuc  fnui.pTradado  aut  rctnbunonc  p anMftia/prius  tradar  menm  .Mittet  anxiliu  dcfandirate. 
& dc  lion  fullctabit  rc.R6  anxilii  defcnbif  eultas  exhibitus  deo  a mdia  in  replo  in  fion.ad  Ifam  fig/ 
dc  chfs  ho  coluit  deii  in  replo  qd"  erat  in  lion.Er  pprerea  ppheta  dicit  q>  mirret  auxilio  fuu  dc  fan^ 
tareihocclf  dc  merito  ailrus  exhibiti  deo  in  domo  feHtaris  & in  monte  lionJn  eo  enim  chfs  meruic 
&fu[fetan  & adiunan:guis4nquanrtl  deus  his  nocgenct.pTt  rationi  menti  adinneit  tonem  tacn^ 
cftRccordabif  oium  muncrii  rao?:,»:  holocaulhi  tuil  incinerabir.  Ad  fimilitudinc  corporaliu  obla/ 
^nfi  q fiebat  in  veteri  legtjA  holoraufto^  que  offerebanf  deo.defcribit  holocaullom  corporis  chfi 
in.  ^mceiSdplialia  munera  faluris  aiatu  mcfic:^  lecordabif/quancum  ad  retr.bunonc  munac.A  ho/ 
locaulhi  riic  quum  offctff  igne  ecelelh  no  folii  inccdcr  fcd  icinerabitvt  ficut  in  holocaufto  marenali 
milTasqnadoqidccocloignistam  vchemcnsfiiitq)  in  cinerem  illudtcdi^it.ita  ignis  fpulTandito/ 
tam  chfi  palTioncm  gtatilTima  accgptamt.CTDeidc  ipfas  retributiones  pphetat.Pnmo  exfecictate 
cordi s/hoc  cft  voluntaris.dabit  tibi  Pm  cor  mli.Secnndo  ex  facierate  conhliofum . & omne  confiliiT 
tuli  implebit.  Temo  ex  faaetarepctitionum.implcblt  dominus oespentiones  mas. Vtiaduerreq» 
hoc  vinmpm  irctfecaf  in  lirerai vno  mediante  vcmculorfcd  coiirinuadu  cft  vt  dixiraus.rProphcta/ 
taaur  retributione  prophct.af  SrcxaltatioiVcJdolocoppofira.Prophctaf  afitin  priirfaprrfbrra  plu»^ 
ralireriita  q.  dauid  aiinurocrarfetpfum  in  l?tina  huius  cxaltanbisilaudabimusinralure  tua.  JpfDiia 
aIlof|uif.LaDdabimusfcaxando  & cacabimus  laudandoCdidicliquidc  hcbraica  cantu  lundnm  lao 
di  fonaf^in  falurema  nobis  exhibiraiSc  in  nomine dd  noftriino alieni  non  nouidci.yexiUoiinfignic 
mur.Didlohcbraica  fignificat^  dici  licetet^'cxill«bimDt  paflfiuqqtK^  iriteiptetes  vertetut  vcxiBcr 


. T5ALMVS  XX. 

lnngniannr.Ecfignifiaic  id  Ifatn  q>  in^ioie  dm  venllam  lenabiniDS  viAotif.  Qnod  piocnldaliio  dl 
•vxiUoiD  cmas-iplc  enm]  daoid  cmn  faisChoc  dl  com  ludfis^fncmncpniiu  laodanccs  Sc  vcnllum 
cTigtntcs  \'iftorif  emas  tempore mdif.H*cdeptophetia. 

IRuncfcIUI-TraAatiteidambaspamcolasppofitascangadimpletasft  inchoans  a prima  iqnir. 
f^d0in  elcaanonc  vcziUi  cnicis  quo  prinfeps  huius  mfidi  aedus  dliquo  mors  fupara  c(l  qh  panes 
e»  limbo  liberari  funt.fonijexpimcnro  vidimm  (alnum  fenc  dhvde  mone oucis  remrcicando.chf mf 
nefiam,  fufi.nec  folfi  dilute  tdbtiedionis  vidi  factaiibi  et  fani  de  roraro  q>  nfpddebitldeus.aimefiar. 
decedis  (andicatisfuOadcoueitendumDndaimictendo  decedo  fpm(andum  &c-no  qnalicerconqi 
lolinforriradiniboslalurisdcxtetf:fnfQuodadlfam  impictfi  videmus  in  aptis  & manibus  ;c£ 
deus  vere  tefpddit  chfo  in  fottiradinibuslalotis  q apparaerilc  in  aphs  & mat^bus.(^tis  alit  non 
qualifhmm.M  Tpedans  ad  dexteti  dddiocdl  ad  optima  bona  dioina|ad  fixlicitate  eterna.  P^Modfi 
adt  tantf  lalnris  Tubifigit  ppheta/a  vnajparre  mfiwm  8i  cx  altera  (apium  fimol  efi  Mdi  populo  c6 
nanictans.Hiinaitro&lu  inequisCadlimilitudme^omatid  armatis  CDtnbos  aut  cquis/ddcribtc 
nfidanos  ho{«  pugnares  cfitra  fide  chfi3&  nos  in  noiie  da  noftn  rcoordabimonfola  memoria  nob 
diinnipDgnai>imos.Qood  ad  Utera  impletfi  videmus  in  aptis  &mattyribus:qDi  ToUs  [ternis  armis 
fida  pugnaoerfir.SignificanDas  alit  dicit  in  noktvt  intcUigas  edfdTionem  fidd  ex  nois  roneificut  in 
(dbgis  intemafidcnrecor^one.rEccefnidnspngn^Ipfi/mcoiiu&eqmsJcntuactrunt,&  non 
folmncuraatifiintlai&cecidetfiR&nosecdoetlbfunezimns;c5ttaidqddi)(erat  incuraati  funt.ac 
exaltati  fumusicotra  id  q^  dixerat  & cecidetfit£t  mfidus  qde  icoraatus  ^ ad  pdiii|&  occidit  m mot 
ce  ftctnatnos  s^t  futieximos  a pdoffic  exaltari  Turnus  ad  vita  ^tema-Vbi  vides  tanS  cfipleta  defetie 
bi  qu(  ptopofita  (unt,fVnde  Sc  TubnmgitDfieiaUiainon  me  vd  lU^  kd  abrolutelalua  mundumt 
& tunc  ipreteximdtas,tdpondcbitnobis|rctribuendo|rubtieniedo&c.in  die  vocare  noRnipet  fidem» 
{Quod  ad  liteiam  imploum  videmus-Amen. 

CJVVLGATA  EDITIO.  <[;;Vi<floripfalmusdauid.  XX. 

Omk  f uirtutc  tualftabiV rcxtScfup  falutaretuucxultabit  udicinctcr. 
Dcfidcriu  cordis  dus  tribuilli  d:&  uolutatc  labio^  dus  no  fraudalh  eu. 
Quoniam  pr^cnilti  eu  in  benedi^onibus  dulcedinistpofuilb  in  capw 
te  dus  coronam  de  Iapide  predofb. 

Vita  pedit  a taSL  tnbuilH  d logitudine  dieru  in  feculu  8C  i fcculu  feculi* 
Magna  eft  gloria  dus  in  falutari  tuotgloriam  8C  magn  u decorem  impones  fuper  eu. 
Q^uoniam  dabis  cum  in  benedictionem  in  fcculum  feculi  rlcrificabis  eum  in  gaudio 
' cumuultutuo. 

Qijoniam  rex  fperat  in  dno:6{  in  mifericordia  aldflimi  non  commoudiitur. 
Inucniatur  manus  tua  omnibus  inimi  ds  tuistdextera  tua  inueniat  oes  qui  te  oderunt* 
Pones  eos  ut  clibanum  ignis  in  tempore  uultus  tui : dominus  in  ira  fua  conturbabit 
eos,&  denotabit  eos  ignis. 

FruChim  eorum  de  terra  perdestfiC  femen  eorum  a filiis  hominum. 
Q^uoniamdcclinauerunt  intemalatcoptaucruntconfiliaqnon  potuerunt  Habilire* 
Qgoniam  pones  eos  dorfumnn  rdiquiis  tuis  preparabis  uultum  eorum. 

Exaltare  domine  in  uirtute  tua:cantabimus  SC  p&llcmus  uirtutes  tuas. 

ITIVXTA  HEBR-iEVM.  ^ Vinccntijifalmusdauidi.  XXL 
_ ^ . T^Omine^inforritudinemaletabiturrcxtaclnfalutetuaqcxulubic 

* Pioplxti.  ^ 

* Defiderium  cordis  fui  dedifti  ds&  prolatione  labio^t  dus  non  prohibtufh  . Sdah. 
i Quoniam  pt{uenies  eum  benedictionibus  bonitpones  capiri  dus  corona  obrizi* 

4 Vitas  peri  it  a teded  iiti  d longitudinem  dierum  {ternum  SC  femper. 

* Magnus  honor  dus  in  falutetuatgloriamKdccorcm  pones  fuper  eum. 

Qgonia  pones  eu  benedictiones  {tcrnotlftificabiscu  in  Ifriria  cum  faciebus  tuis. 

^ Qwipfe  tex  confidens  in  domino*  de  in  gratia  exceUiuion  labetur* 

Caiadbpplid.  • ® 


PSAIMVS  .XXI. 

SufSaet  manus  tiu  oibus  ini  tnicis  tuu;  dexim  tua  inudet  odientes  " 

Pones  eos  ut  clibanum  ignis  in  tempore  t fadctum  tuarumulominus*in  i\3XOtC  tiiode 
glutiet  eos,&  deuorabic  eos  ignis. 

Frudum  eorum  de  terra  perdesrK  femen  eorum  de  filiis  adam. 


Q^uomamindinauenmtfuptemalurcogicaueruccogicacionem  nonpotount* 

Quonia  pones  eos  humer  uun  funibus  tuis  firmabis  fuper  facies  eorum. 
Exaltaredne*infortitudinecua:cacabirausfl£prallemusforticudinem  tuam.  ‘ 

TIti]Iasdl.Vinccnt>plaImnsdaaidideqno  vcfupra. 

C Circa  matm  pl^i  manifefle  coftat  q»  de  rege  traCtatEc  qifi  ea  ^ de  hoc  Rge  deTcnbuntiit 
oceddc  ta  danide  g qnecon^  rege  alifi  ezcrato  mefia,io  pialnins  iite  de  mefia  traAacad  Iram.  Parce 


apadhebrgos  vetD(hoiescxponebafdcmcfia.Etcttaighfiex^flehicdidt^4..u.  ....... 

^abic  icz  mdias.p^  ira^  pcnidubio  matena  plalmi  ad  Ifam  tiegnS  mcfieChi  meiias  firenns  lo^ 
trsVMMARIVM  EST. 

C.  Datrid  prophetat  mcfiain  regem  valde  ezDlratDnim.nim  tn  fadetate  omnium  ddideratogr  quo 
fld  fdpfum.tum  in  fomtudinedioina  quo  ad  fabaiAos  inimicos  puniendos  multiplidter. 
JirPorfona  loqoens  propheta  c(i 

D^imne  tn  foztAudinc  tua.  Diuidif  pfalmus  in  partes  doasrppolitiua  marerid&  exeentio^ 
ibi  ddidenii.[n’roponic  dno.Altcra.C>fie  in  tbmmdine  tna/n5  humana  J^bicrexifimplicitet 
8f  abloluterqui  erit  tex  rcgfi  & dfis  dnanrifi.Altc^Er  in  lalutc  tuajltmibtanon  humana, g cxultabic 
Valde. Vbi  nota  magnitudinem  gaudii  tor  adagiis figtiificari. 

C7S>^dcnfi  COtdl0  Ibi  Indpit  hic parsexeeunua  tali  ordine.F*rimo  craAaC  illa  patticula/in  feta 
te  raa  g cxultabit  uald&Sedido  illajin  fommdme  roa  If rabif  texfibi  ga  ipfe  nex.  ^Circa  exultatione 
in  lalurriptius  dedarat  ipfa  feIos.&;  dcidc  exultatioitbi  letificabis  eii.Dcfciipmtus  ade  ppheta  I gbua 
eofifhr  falus  diurna  ooftteda  mefip, vbi  I genere  drfcnplit  q.  erit  adfpleno  oium  tfi  delidenof  Cdcfidc 
ctfi  cordis  fuidedifti  ei^tdoliim  locationii  eius^Scplanoni  labiof  eius  non  phibuilhjhoceftgcgd 
dixit  fecilh  vt  adiptaeOfnumjrrat  1 fpe  Tepte  bono?  genera  coptehefe  fub  felute  diuina  collata  me/ 
^fiPnuiu.Quonia  pucnics  euJindK^Mibns  bontln  quo  & dono?  fequetiii  r5p  coionCtione  qui 


plidtff  flf  abfolrite.6  didm  us  pp  palTibilirate  & alia  hmot  q tfic  d no  ^^nt  ablatasvtpote  i 

derogatia  bono  limpil,gnis  roDttet  bonfi  fm  gd.Ccorpotis  ad  tps  fitcf^Secddll  e.Pones  capiti  coto 
na  obnaihoc  e coftres  ea  ^ funt  dignitatis.coi5a.n  JliMe  digniraris  dipTemfi.  vita/conporalf  lim 
ptidter  & abroIute,petii qaftibus  meritoriis, a teidedilh  ri  logitudine  die?  ^temd  & femp  hoc  eft  vi/ 
td  fmorrale.p^QuattfiAlagnjjs  honor  eius  i ralnretua.Vbi  magnitudo  hononsdtfcribif.  P^Quin/ 
td.GIona/daid  efi  laude  fema.Scxtum.  6c  decoi^hoc  eft  pdchritudinc.pones  fup  efi . ^SeptimaiqS 


^ ^ . ■ » . " — ^ m ~ ■ . C . • V ^ Kl  

darara  plmirudmc  felutis/dedarat  g exultabit  valde;tag  dlicaS refnltarf.tiph^s  ed  in  l^ria  di 
faderua.Vbi  nota geminannomelftincCIftificabis  in lftitia)ad denotandi  plenimdme  Iftitic, 

Bc  adiungi  Cii  facie  tua:  vt  inrelligas  rone  cofummarf  Iptitie  efle  diuinam  fedem.pS^bi  adneiteh« 
ofe  fpeftare  ad  ea  quf  funt  feluris  mefia:  in  fcipfoCvt  patet  dircntrendo>on  in  llatn  humiliratl^tel 
in  ftam  regniipmerpr^enrioncm.quarroit  ratio  omnium. 

10Dia  tpfc  rcc.  TtaCtaf  hic  illa  pricula/dne  in  forritudie  tua  l^bif  rex:dedarado  aChoes  fortes  me 
fip cotta  inimicos  fuos.Ecichoas  a radiccac rSneoisfommtfis mefif  mgt . Quia  iex;mefias  <^de* 
in  dnp/no  in  fcipo  hoierfnpple  erir,?e  in  gfa  excelfi/fiducia  fua  in  diuina  gife  ponet:i5  no  laW;fimin» 
llabilifqi  pleuerabit  expugnas  inimicosiSnfficietfeecc  efficacia  >nanus  tuafopaticfplaga  tna,oibu9 
nullo  excito, inimids  tuisldebdladis  ta  dpnonibns  g hoibusidextera  tua/pcuflio  tua/lueniet  odie/ 
tes  te.p^Segf  poena  fenfus  reprobojtPones  eos  vt  dibanfi  ignisjlras  ardentes, in  rpefada  mc/quofii 
des  tua  mefias  apparebit  tudexidns  i furore  foo  deglutiet  eos/hoc  e de^utiedbs  Ifemo  dabir,&  deno 
rabit  cosjgnisPerhpcn.oia  pccnafcnrnsdanato?fignificaf:abifdnodeglotietcfabardore  inrerod  • 
ad  fimilirudine  clibani;&  a cobnlfione  externa  ex  deuoratione  ignis.In  hebrra  habef  tepori  in  dati/ 
noifed  cogmiras  n»tamtadifi<aapp6nein.rSubifigif  ftamseo?fni«I  eo?  dc  cetra  pdcs,&  daat 


PSALMVS 


Jcxr. 


iS 


ad  cps  illud  remanet  generatio  ta  malo^  ^ bonoi; 


bno/ 
r<^i. 

lAns  vtrorfiQi  in  ter/ 


la  ioenif -Sed  ede  nec  fnultns  nec  liancn  mk  uiuenic£  cefIiuieegcneratione.ita  <p  ponienf  & in  fapfis 
igne&c.&  in  cznnftionc  feminis  eo%:  vt  plena  (it  pccna.|^ Su^E cnme.Qifi  idinanetut  fop  ce  ma 
lqAducnehic<^qoeadmodu  dupltcicernegaEdeusC.rxrroce fidei  vel  malis  opibusuoira  illod.faiflis 
negat>ta  dupli:  hoies  tdinat  mald  oeiLvd  falfam  fide  hab«lo:oes.n.infideles  defleant  mald 
aliqd  in  doiMaumcthani  ligde  actnbnut  deo  <p  miJit  maamethdiqd  eft  maULindfi  aliud  maULCcp 
o5au(itmcfiaAlicdeabis.VelaffeauddiofEededoAhivdaitcnoncidinacfnp  dedimald  ddpe/ 
aionisfim  uiiunf.vd  negat  deufiiais.&flcarcnbodtetfaais  deo  maluipura  q>  eis  no  factibus  qd 
in  le  «ft  pateet.  I nanis.n.  tooi  1^  (hi  licctiaictli  nd  aio  tn  ^o  edis  videf  oibus  qui  nS  ex  alo  afpnS/ 
tiK  defi  & tn  pTeacrat  m maloi>  oibus  ergo  reprobis  verificaf.qdi  indmaneiur  tap  te  malfiietrando 
fen  edtenedo  ido  vel  fa^to.cogitaucnit  cogitatione  no  pocetunlubaudi  qua  nd  poterunt  adiplete  fen 
afle^Cdiseft  oibus  tepmbisckfcaosadipledi  cogitationes  ruas^ottetoUetend  afleau  adipimdi 
lednailcaceexcqoedBqrnoeshliKmigrantctimrmsmalisaffa^bnsad  malum- p' Demum  fubdl/ 
turpena  damni . Quoniam  pones  eos  hnmetumihoceft  tang^humetum-Lpones  poft  teiga  ruaihoc 

c ellfirmabis  fagittas  in  at/ 


loco  emineri 


im  facies  eofine  appropinquet  ad  ce.Locnno  merwhoiica  dtjad  lilitudine  | 
i Mgittanos  ad  culiodia  ne  alii  appropiquet.Et  def^bunE fagirtf  paratf  in 
1 firmiccrivtittUigasP  hocfignifiaiii  qd  dixit  abraha  ad  diuite  in  i^o.incct 


jioiifitu  defcnbunE  arcus, 

‘ ne  ponenns  in 
„ . J in  arcubnsfnd 
■d  tepus  fed  fiimicenvcirdligasg  hocfignifiaiii  qd  dixit  abraha  ad  diuitE  in  i^o.inccr  nos  & vos 
duosmi^nd  firmatd  eft  &c-fualratcdne.5np^cacicalcc  pphctaCvt  par  etat^)po(Ecot  gpheta/ 
labonavtarhieoiatcatubonmExalratc  ingtdnein fortitudine cuatqua  vicilEi  mddd ac  pnndpem 
BO^i  hDiusxarabimus.n.t&  tt  pfallemus.Lcanemus  fortundinc tuiL Ad  denotadd  plenitudine  can 
Ens  repetit  idexvtitdlffiasfiartitiidinemefipeflcmatena  ac  cdiicm  cantus  humantAmen. 

«:VVLGATABDIT10- 

idlori  pro  ceruo  macutino  praimus  dauid.  XXI. 

I Eusdciu  meus  rcfpicein  nic,quarcuic  derdiquiffa'  f longe  a falote  mea 
uerba  ddiclorum  meorum. 

I Deus  meus  clamabo  p die  df  no  cxaudicstdE  noAc  6C  no  ad  ifipicda  mihi. 
Tu  autem  in  fanifto  habicasrlausilrad. 

1 In  tc  rpcraucruc  patres  nofttiifperaucruc  6C  libcralH  eos. 

Ad  te  damauctunt  d£  falui  facti  funttin  tc  fpifauerant.K  non  funt  confuiT. 

Ego  autem  fumuemiis  dC  non  bomotopprobrium  hominum  df  abiedbo  plebis. 
Omnes  uklentes  mederiferunt  medocud  funt  [abiis,dE  mouerunt  caput. 

^perauit  in  domino  eripiat  cumtfalijuu  faciat  eum  quoniam  uult  eum. 
Q^thtuesqcirtraxiitinKdeuecretrpesmeaabuberibPmns  mt^tcjpiei^fieKaten» 
Oc  uentre  matris  mcf  deus  meus  es  ni:ne  difcdTfris  a me. 

Qgoniamtribulado  proxima  dhquoniam  non  eflqdadiuuet.  ^ 

Circundcdcnintmcuitulimnldnauri  pingues  obfederunt  me.  ; ' , 

Apenicruntfupermc.oflfuumdicut  leo  rapiens  dC  rugiens. 

Sicut  aqua  cflufus  fum:8E  difpcrfa  iimt  omnia  olTa  mea. 

Pa^him  eft  cor  meum  tarvq  cera  liquefcehs  in  medio  uen  eris  mei. 

Aruit  tanqteftaiuftusihea,dElin^  mea  adhdic  faucibus  meistdE  in  pulaeremmot/ 
dsdeduxiiUme. 

Quoniam  drcondedcrnnt  nie canes  muldtcocilium  malignandum  obfeditme. 
Foderunt  manus  meas  df  pedes  meostdinunierauerunt  omnia  offa  mea. 

Ipii  uero  conftderauerunt  SL  inrpexerunt  meidiuifcrunr  libi  ueftimenta  mea , & fupa 
ueftcra  meam  miferunt  fortem. 

Tuaikdficnedongauetuauxilium  tuuameaddcfcnftoncmcun  coidpice. 

Caicbliipplid.  c nt 


■ 'oogk 


•«?  PSALMVS  ' XXI L 

ErucafranicadcusanimamnicanitKdcmanucanisunlcammcatn.  ’ ' ’ 

Salua  me  cx  orc  leonis:^  a comibus  unicornium  humilitarem  meam. 

Narrabo  nomen  tuum  fratribus  meis:in  medio  ecclefi^  laudabo  tc.  . 

Qui  timetis  dnm  laudate  eummniuerfum  femen  iacob  glorificate  eum. 

Timeat  eu  omne  femen  i(rael:qm  non  fpreuit  nec^  defpcxit  deprecationem  pauperis* 
Nec  auertit  faciem  fuam  a me:&  quum  clamarem  ad  eum  exaudiuit  me. 

^pud  te  laus  mea  in  ecclefia  magnamota  mea  reddam  in  conlpe(fhi  timentium  eum. 
pdet  pauperes  SC  faturabuntur:Sf  laudabut  dominum  qui  requirunt eum,uiuent  cor^ 
t da  eorum  in  feculum  feculi.  . 

Raninifccntur&conuertenturaddominum,uniuerli  fines  terr^  ’ 

Et  adorabuntinconfpecluciustuniucrfffamilif  gentium.  ’ * 

Q uoniamdopiinieftregnum:££ipfedomitubiturgcntium.  i 

Manducauerunr&adorauerunt  omnes  pingues  cerr^rincofpedhiaus  cadent  omnes 
qui  dcfccndunt  in  rerranu 
Et  anima  mea  illi  uiuct:fi£  femen  meum  feruiet  iplT. 

Annundabitur  domino  genera tioucnturar&annunciabuntcccEiuliitiam  eius  popti 
y Io  qui  nafcctur  quem  fedt  dominus,  ' 

(ETIVXTA  HEBRjEVM.  Vinccdfupceruaaurorf pfaImusdauidi*XXH^‘ 

I . , - . I A . > . . I 

Melias.  l^Eus  meus  deus  meus  quaredcrdiqu1flimcJl^*nquus  afalutemca,  ucs> 
barugitusirid.  . ''  ' , «i 

z Jpeus  meus  uocabbdie,&Honrcfpodcbis:2enodte,SC  non  filcneiummihi. 

CS 

9 Ettufamflusyfedcns:  laudes  ifracl. 

4 ‘InteconfiflflintpatrcsnoflritconfififuntfliEberalKcos. 
f Adteclamaucruntacercpri  funtnntcconfilifunt&non  funteonfufi. 

f Et  ego  uer^iis  non  uirropprobriumadapiSC contemptus  populi.  < 

Omrresuidentcsmefubfannabuntmctniperientinlabio  ,mouebuntcapur.  - 

I V ox  imdentiu  recitata,  yatens  ad  dnm’er  ipiet  cu Jibaabit  cu,qm  coplacuit  i co  . 

*fWH  * , 

9 .Mefus.  Q mtu  .extrahes  mccxuterotcofidcrcfadcnsmefuper  uberibus  mfisme;* 
IO  Super  te  proie<flusfumexjuulua:deucntrcmrismc{  deus  meus  tu  . ‘ 

* Cfl  • ^ fff 

ir  Ne  elongare  a mc:quoniatnahgufHa  proxima  ,quoniamnonadiucor  . ^ » 

iz  Ciraindederuntmetauriraultitfortesbafancotonaucrunttne.  v 

. . u 

1}  Aperuerunt  fuper  me  os  fuum;  leo  rapiens  5£  rugiens.  ! 

1 4 <,Scut  aquf  effufus  fum,&:  feparaueruntfe  omnia  offa  mearfiiit  cor  meum  ficutc^ra  Ii 

qucFada  in  medio  intdHnorum  meorum.  . >. 

. ...  . .*•  . . 

> 1 Arida  uciut  teffa  uis  mea,Ad^ua  mea  adiu^  palato  mco:fl£  pulueri  mortu  poes  me* 

I < Quoniam  dreundederunt  me  cancs,oongrcgatio  malignantium  dreundoderunt  met 

*>  fixciimtmanusmeasdfpodcsmeos.  .'i  i.  nnUm  x 

17  Numera  bo  omnia  offa  mea  :ipfirefpident,uidebunt  in  me  . 

I s Particnairu'diimcDatiiafibi:ftfu^uc(limcntummeumpipiidaitroct.et>i«.._:;  4 

IJ  > * 


i 


P5ALMVS  JCm 

#9  Et  tu  domine*  neeIongare:fordtudo  mia  ad  auxilium  meum  fefUna* 
zo  Ente  ab  cnfe  animam  mcamide  manu  canis  unicam  meam, 
z I Salua  me  ex  ore  leonis  6C  de  comibus  unicomiumncTpondilH  mihi. 

Narrabo  nomen  tuum  &acribusmeisnn  medio  cccleiT;  laudabo  te. 

^1  Timetesdnm*laudateeu:ocremeiacobbonoraceeu,&metuice  abeooefemeiihd. 
uom'am  non  defpexicSC  non  abominatus  eil  humilitatem  pauperistdCno  abfcodic 
lacicsruasabeo,8£inclamareip(iusadeumaudiuic.  m 

A te  laus  mea  in  eccleiiamultaniota  mea  foluam  coram  timentibus  dus  * 

Comedet  mites  &faturabuncdaudabutdnm‘*qu(reteseu,uiuet  cor  eo^  fempiterno. 
Z7  [Lecotdabunti]rd{reuertcncuraddominum*omnesiinescetr{:fiCcuiuabuncur  fade 
bus  tuis  omnes  fHrpes  gcndum, 

,z8  Q^uoniam domino*  rcgnum:& dominans  ingentibus. 

Comedenint&curuadrunt'omne3pinguestcrr(:faciebusdusgem>iledteQt  omoea 

defcendentcspulueds,&  animam  fuam  non  uiuificauit. 

SCO 

Semen  feruiet  d mumcrabiturdominotgeneradoni. 


od 


MmMMi 


fSfiin* 


31  Venient  SCarmundabuntiulUdam  eius  populo  tutonjuoniamfedt 

Tlcnlos  dt  Vincenti  fup  cema  aororc  plahnns  danidi\  Qnia  mctaphorica  e®.  locotio/opoitee 
pnos  macenam  pralmi  fl^ilire  ali^.Appatec  adt  aatoficate  paali  apH  ad  heb.i4>ldinu  hfic 
Inpfonachfidia4Utenmie«hocpfalmodeTditmo.PropterqaScainnonconftinditnt  vocare  eos 
ftattcs  dices-annandabo  nomen  tofi  ftatnbas  meis.in  medio  ecdefip  laudabo  cc.Eaangdi®^aoqp 
fnacthpus.27.&  loa-i^-affiiuc  ipleta  veiba  huuispralmLdiiufetdcIibi  veftimeta  mea|&  fup  velte  mea 
fpifrriir  foitc.lpledeniqidns  cmcifinistpncipio  hams  plalmi(Vlhscil.didi  lammah  hazabchaniiq^ 
cftCvt  dtaf  matth-iyOdens  meos  deus  meus  vt  qd  derdiquilli  mc^  quibus  olbos  adiuoiaa  conto/ 
oanoa  olam  qup  dnt  m plalmo  ad  chfi  paflione  6c  tdhneftioncm,nd  eft  vertendum  in  dubifi  mare 
na  pialmi  ad  bteram  efS;  paflione  chnifa)m;^ir9hiflonam  g pi^hetia  fonare.  QT  Vnde  qooddici 
nir  in  titulo  (iip  ocma  aororpihmnanicace  chh  flmificate  vid&C^gnic  aut  in  paflione  aflimilaf  cct 
ti&Eftcnim  adcofimpIezaidvtadmiKfhoiemUigittapataccmcocral&eft&exepcuma  fcbreadeo 
vt  cato  ciuscTa  prpiboct  alios  afidbrc.habet  quo^ Tpaiem  cum  fememe  inimiatia.  Qop  ola  huma/ 
(uean  chnih  optime  c6grafit:^pocui  paflione, in  qua  admiraf  (c  detdiClu.lunccnim  uicipit  plal/ 
mus-r^  aotoif  aflt  tcmpoie  defcnbicunad  dcflgnandum  tum  q>  fponte  dabat  fein  ptedam.in  au/ 
fora  fiqmde  ocma  no  impulb  vezanonibos  venatonim/fa]  ^nte  procedit.Tom  9 ad  diuinf  cUn< 
cans  opera  etadiebatut-aaroracnim  ad  diem  tendit. 

CTSVMMARIVM  EST. 

f[;Meflas  aadRxas{aScSta  natntali  admiratus  tanta  (bam  paflione, csponit  deo  iUajexpUc^  mol/ 
cas  oddmoncs  illuis.&  orans  p ederi  tduttcCUoneipioinitnt  maniftflatc  qup  da  lunt,tum  ludpisnti 
nonp  eoddip  diffiifp  m vniuafls  nationibus  Occ. 

CJPeifona  loqoens  mefiaseft. 

DC08tneU8-Oiai<l>tnrp(aIinas  in  panes  dnas:piopoflrinafflmateria;,&execudaamlibi  Ion/ 
ginquus.l^Propontt .deus meus dais mens  quate dmiquilh  mei  Vbi  fato  vetba  haxnon 
cllc  Ignorantis  & quaerentis  fcite  caufiunim  explicantis  namrakm  afieClfl  tum  carnalis  loilasitoni 
iDnims  natnrp,nccnon  & humanp  tonis  modum:  vt  paulopofl  dedarabitur.iplc  enim  plalmus  Gn/, 
gnla  vetba  propoGta  declaratums  dL 

CJ  £ongin()008  afalute  mea- 1 ncipit  hic  pars  exeentioa  tali  ordine.Ptimo  tradatur  illa  panica/ 
laime.Sccudoill»anicnla|deusmeos(ibidoismens.Tcmo  altera  paniculajdais  mcuslibiquoniS 
cn  extrahens  mcQuano  illa|dcidiqiiilb|ibi  quoniam  angulha.Qninto  tUa/qoareiil»  & tu  domina 
CjPtopoliierat  derdiquiih  me.Poteras  fone  intdligete  dodtdfi  efi  Gmpiiclta  & abfolntoquod  ncc 
eft  verum  nec  intedit  ^rmatc.l«l  dcrdietfl  (e  quo  ad  aliqoidXquantom  ad  pltniationera  a tdi  pal 
Cone  &mont£t|ipteiea  ad  hoc  explicandum  dicitJon^qaas(fapple  tucs,nonamc  fed  a 1«^ 
tncauKpaiianncnioaUiVbtctadocnemdadidionetwodixibunGpa  modum  dddnoni5,wi' 
Qaut-iagfbL  c lui 


I 


PSAtMVS  .XXII. 

per  modDDidiRanri^diceiuIonginquDKVtl^ifiocf  deos  aftansarcmons|hocefl  nofi  ^^<!llian5a 
paflionc  & morte 'Roifas  qoia  pnomcn  me  dcmoliiat  no  folli  plbna  dcrdieta  tcd  loqoentrfll,  vbi  de 
darauic  lUad  pnomoi  quatenus  deteliOu|modo  dedatat  illu ornet  quatenus |>poiiit  quetela.Etpro 
ptetcafDbdit.veibatugitusmd.  Potctas  credere  q^haxadmitanuaquerclaCdeus  meus  quate  me^ 
idiquiliOprocederct  exfoptemo  cdlilio  mctif^  alficdmqaod  eft  ^Ifum.Et  ad  hoc  exdudedum  dictt 
^vciba h^fnntragitusmeuhoccft no ruptemifcd naturalis  aihCtns.tngitosfiQdem  naturalis  eft 
vox  leonis  famem  patietis  fen  trifhtia  aftedtp~Vbi  aduette  q>  ifta  chh  vox  deus  meos  &c.quatcniu 
eft  qoerulaiexplicat  naturalem  afle^  carnalis  fcnro$.tefurans  cdtrarios  fibi  daoos;Sagella  & hoioC' 
modi:&  fimiliter  naturale  affedli  tdnalis  ai.fcfntanns  ignommiasidenliones  & hmdi.  Quatenus  ve 
to  eft  admiratiiu.explicatexccflumpallionisrapra  modii  ronishiimangetia  habita  tone  laluns  gv 
nens  humani  quf  perpalTionc  hebat-Nl  humana  rd  habet  vt  fuffidente  medio  chriftus  faluaiet  ge/ 
nos  humanS,non  aut  q>  medio  exceflluo.chfs  alie  quum  potuifla  vna  gutta  fui  langumis  fufficicn/ 
tetfaluategtnp  humanam.caexcdllnepairuscftvtexoc^coem  humanam  tonem. vnde  moyfesfle 
helias  in  tranOiguraaoncdifi  dicebant  exceflumaus  quem  completuras  erat  in  hienifalem  luc.^ 
itaip  fenfus.Qma  longinquum  te  exhibes  non  a me  fed  a falute  mea.ppter  hmoi'  elogarionem 
fdr  vetba  q dixi  no  mea  fm  fupma  metf  bd  nigitus  roeijnatntalis  ac  tonaliis  aiicdnsi  hdani^  modi» 
E)CU8  meud.  Tiadaf  hic  lUa  patncnla  primajdcos  meus.tu  exparte  da.ram  ex  parte  menn  pptil. 
cSferendo  mentu  ppnum  merins  pattl!f&  eudus  cdciarios  libi  8c  patnbos.Dens  meosfmihi  pphas 
lingulanlTimomi^.hoc  eft  ex  parte  dcLf^  pane  adt  fui  metia  Vocabolpfiuetabo  vocaiuto.die 
6c  noCteino  autem  per  partem  did  Aper  panem  nodis  fed  connnuehoc  enim  fignificat  8c  non  filen 


opcnbusthis  mim  cotroue  vocaf  deus.Ec  ^tcrea  in  fiiraro  dcfcnbif  vocabo|ad  denotandam  peiice 
Derantia.Quaoili  ft ad  tempus  paflioms  reftnnga£,verificdE  q>  a nodcincccpitpatiiqtium  ctrpir  pa 
nere  & tederqSc  fadus  eft  fudor  eius  lient  fangmnis  A£p^&  tu  fandus|fedens,laudcs  liracLContra  id 

qddixerar deus  meusferegione ponit  qualiter  eft  deos  populi  ifrad.Quod  vtinlligas,  recole  qidcus 
habebaf  a populo  fandns^mon^s|rxcrlfns,fcdcns/reMans|qoiefccns:Sr  propcerca  in  limdofando/ 
rnm  erat  locata  fuper  cherubim  ranq  ledcs  dci.cratqi  dens  matetia  laodis/immo  in  quo  fe  laudabant 
ifraditp-Et  proptetea  hic  dicirar.&  tumet  fanCtustfe^s  habens  ac  laudes  iliadihoc  eft  matena  mni' 
t^liCTs  laudis  populi  ifrael.Vbiperfpiccdtflfinentiam. 'mihi  cs  deus  meus,  ahis  .autem  liddibns  es 
fandus)  fedens  ac  laudes.  Lon^  quippe  maius  lignihcarar  dicendo  dens  meus /q  dicendo  fan/ 
dus  fedens  laudes,  illud  proprium/noctommuneiilliidinnm^nonn^liftndpct  communia  Gmul 
iunda  deum  circunloqoirar.  Vide  menta  Gmul  8t  dTedus-lnte  conliliihnr  panes  nolhi.ccce 
mentum  conftdennp  indeo.Conlilifont  & liberalheos.ecceeffiedns.Rotfusadre  damaueranqvc 
zati.Se  ctepti  fumja  vcxationeim  ce  coniili  lunc.fie  non  fnncconfiili/ab  expedationefua . Vbi  nota 
difpancatem  mentoram  I quia  non  dicitur  damauerunt  dic  & node,  nec  dicitur  damauctuntGiie 
inrermiflione.Difpancacem  qnoaefiedus.quia  patres  non  fune  confblifairont  libetati:  chriftus 
atitem  dude  & non  refpondcbis.^U  quia  param  eftd  non  icfpondcrr,profcqnendo  cftedus  non  te/ 
QmnlionisfnanatcneniireGbicontrana  lis  qupconcefla  fune  patnbus.Et  quantum  ad  ea  qua;  fune 
conliilionis.Ec<go  vermis|hoceftbabcot  vcvctmis)vt animal  quod  quilibet  nicmir calcate  &ooci 
deie,6cnon  vitjhabeottimmoopprobnum  adam.i.hominis)narura;  humana;,& contemptus  popa 
liOmncs  videntes  mefublanna6oncmc,apcnent  m labio)  monebunt  caput.  Sunt  ciiimharc  om/ 
nia  dctiiionis  gefta.f^Ad  quid  aurem  apciicnt  labiomftecitac . Venens  ad  dominum  ffuppicliiic 
Vt  dixit , eripiet ) pro  eripiat , cum|doroinus;libcrabit/pto  iibcrct,eum/dominus,  quoniam  compla/ 
cuitidominus,ineo(tanq  infilioivtipfe  dixit.  Vbi  aduette  q»  hao:  vetba  funt  vota  facerdotum/ 
qrae  cuangdio  teftante  imdmtes  chhfto  crucifixo  dixerunt  matthp.  17.  confidit  in  deo  liboec 
eum, dixit  enim  qma  filius  dei  fum. 

^i^um  Bl  eitrabcng  me.  Tradarathic  illa  altera  patriculaidens  meusinamindo  quattuor  & 
petendo  vnum.Primum  narraram  eft.Quoniam  tu  extrahens  me  ex  vtero.Nalh  fiquidem  ex  vteto 
Ccpiod  in  aliis  opus  eft  dd  mediante  narara^in  chnfto  fiiit  miraculofii  dd  operatioiqiiia  eft  cgidTus 
ex  vteto  faluo  dauftro  viigineo.Et  ppterea  hic  fpecialiterdeum  fuu  didt.  P^Scefidu  eft.  Confidere  fa 
oens  me  fuper  vbenbns  matris  mcf. Ad  litetam  chriftus  adhuc  fuper  vtm  matris  conftituras/lal/ 
naras  eftaperfecotioncherodis  quum  ocadirinianccs  a bimatu  & infraEcptoptereahiccomme/ 
morar  q>  confidere  fixitlhoc  eft  iixurnm  ieddidir,cum  fuper  vbera  matris  tTiftctem.  p^^Ternum  fuper 
teproiedus  fum  cxvnlnathoceftexmactlcefcxopeteconcpptionis  mex  omnis  cura  md  inte  la/ 
data  eft.  Quod  ad  literam  impleram  apparet: dum  beata  viigo  quum  andilld  ecce  conapies 
In  vteto  / & quadiflet  quomodo  fiet  iftud  iSc  audiSr  fpintuflandus  luperucniet  in  te  & extera, pro 
laactotnm  concfpdonis  opus  in  deum,  cccc  inquit  ancilla  domini)to  mihife^dum  voboBa 


i 


PSAiMVs  ;xxir. 

amm.pQ<nRtmi.De  ventre  matris  mef  dens  mens  tn.  Q.noniam  n5  folii  modos  concipiendi  firie 
fine  viriliKmine,  Hed  proles  cocfpta  fbit  vetbfi  caro  faM.  Et  fle  de  ventre  mactis  me^  tn  deos  meus| 
vnionepfonali.^  Vnfi  qnod  p^t  cft.  Ne  dongate  a roc.  Quod  directe  iridetparciculp  in  pnndpio 
pCdmi  poflt^Ionginquus  a me;&  fle  df  ne  dongate  a mcEc  eft  perino  nd  abfomte  Gd  alfo^  nam/ 
talis;  vtpnosdedatacu  dl.Et  flgniflcaf  a pphaa  coUano  cocdioinoqcdono^  chfo  exhibito^  a pein 
apio  cocpprionis  fiip  / flmol  cum  tanta  ^19  pafllone  fua/fea  non  plauanone  a parito  tot  dc  tan/ 
ta.valdcqi^pe'adnurandll  apparer,  q>  cui  tot  dona  concdlditf  moddictn  tanta  paflionc.  Er  ppea 
ex  eodem  aiftCtn  orat  nedong^  a me,  quo  fupenos  dixit  quare  derdiquiih  me. 

£llOniam  angUltuTraCtac  hic  lUa  pamcula  dereliqffa/ei^onendo  ea  m qbns  derdiChis  dtp^bi 
aducrreexplican  inpnmiscaofampanionis  eileiplam  de^idionema  dmifobalcemandocauiani 
canfp.Qnoniam  angnifaa  ptoximaJioc  dl  qifi  t^s  deflnitfi  palfionis  me^  iam  appropinquanipiam 
■ducnit.Hax  cS.n.pnraa  caolaiioxta  illud  lucnJhfc  eft  hora  vfa  St  ptas  tenebramm.Non.n.pocerat 
ante  tps  illud pamioxra  illud  ioan.7.&  nemo  miflt  iniUommanusquia  nondum  venerat  hora  eius. 
& caiila  inbalcematnr  alteriffcilicet  derdiCboniide  qua  iiibdinir.qni  non  adiororiflipple  elLSub 

naCtiojidininp  pferoanonis  tempus  cfftdtpai11onis.CrPoft  caulas  fubdonmripfetnbulationes; 
Circondedmmt  mdad  fimilirndinem  arcundannum  ne  flr  locus  enafloni  inuaferunt  me^tauri  mol/ 
KHphanTfi&  feniores  popnlufortcsbaran.i.fbrnonestaonadflmillnidincmtaurommpmguinmcx 
bafan  Cannas/caiphas/pilams^  cotonaoerunti  circunquaqi  cinxerunc.me)  mifla  cohorte  &'miniftiu 
canq  ad  latronem.  Aperuerunt  fiiper  md  vorandu,os  foum:ran§  leo  noCtumo  tpc  capiens  & rugiens. 
VndefaCtnmeftqincut  aqnpdmliislbm|difcipnlismeisameflcfecedennbusvt  neclaporem  aoc 
odorem  qdem  cdiquerintin  me:ad  flmtlimdincm  eftiifp  aqu^  quf  nec  odore  rdinquit  in  vale  in  quo 
finr.Echoccdftac  vcnflcatfiqno  ad  coesdifcipolosanccr  quos  erant  multi  magnates  (vtnicodemus 
& lofeph  ab  arimathia^juo^:  nullos  pro  chfo  tot  hons  tam  publice  fubiedo  examim  pilati  copierx 
Cis  ilium  liberardminimum  verbum  dixic,nollos  ad  plebem  rtfienanda  moflicanic  aut  innuit.  pDe 
apoftolis  aficfubiongif.&  fmaranerfle  fe  oia  ofla  mea.  Ofla  flquidem  fafttnentia  catndpro  apoftoiis 
Umionbos  quo  ad  oftifi  fuftenrandi  alios  defcnpta  frmenuxta  illud. debemus  nos  q firmiores  fumus 


J7 


vnaqoanQi  virium  fine  rdondannacdTolationis  exprcflipcnon.  Vnfcfipmmcft  q;  coepit  panere 
& tedercfA  habuit  aiam  trifte  vf^  ad  morrciA  faCinscft  fudot  dos  coftirari  in  agonia  flent  gutrp  fan 
guinis  decurrentis  in  cerram.  Vndeqoii  pauor&  mftitia  maxime  opponantur  cordi/quod  dicitut  a 
pfiis  pnmum  rat^inisconcentiuoro,ipfefangoineus  fodor  cordis  hquefaCrioni  allimilacur  rang 
ceftimoninm  paflionis  intem^  maxunf .Et  ppea  defcnbimr  in  medio  mtdhnoq:  meoram:  vt  vndiqi 
Intelligas  iiuemapattSilk  tfi  mfta  ptem  inferiore, animpqifi  parsinpcnor  bta  femper  fiut.  Anda 
vdot  t^  VIS  mea.Quicquid  vinum  in  chfo  eratffapien^  qua  docuerar/poceriequa  fecerat  tot  mi/ 
cacula  bonitans  &c.)tocnm  tpc  paflionis  aridfi  rqintaram  dbnd  vt  ligiiifl  quod  qfiqi  fiiit  vinde,{ed 
vt  tcfta  que  nonq  fuit  viridisinunq  protulit  frudum  Jleputarus  flqdcm  eft  tdc  chfs  ab  hetode  tan§ 
«]ui  nimd  metit  Upiens  aut  opetatot  miraculorum  ,fed  tanq  ^tuns  Se  fabulator  coram  plebe:  quum 
tfiioaniK  baptiftam  reputatetvirnmfandfl.Similiccrpopuiusflc  conaeumaedamaoit  emafige, 
ciHiq  peiotem  iatrondhomicidaifeditiofo.r^  lingua  mea  adiunda  palato  meo.  Tantum  flquidem 


fixi  ad  monrm  fubeundam.  Vnde  quum  pilatus  vdlct  bbcrare  cum  aliqualiter  pnnitnmCcotnpiam 
inqmt  cum  &dunittam}damauernnc  cniafige  emafige  &x.hoc enim  flgnificat  St  ad  pulueic  mot/ 
cis  pones  me.Er  intendi  r per  pulneremmottisi^oc  cft  poluerem  momfOTm])muintn^cm  pldns 
Cangpoluetcm  impetentem  ipfom  ad  mortemiquum  nulla  rationepoflaitlaaari  donec  obttnctec 
damnationem  illius  ad  mortem.QTQnoniam  circundcdcmnt  me  canes.  Cemam  hic  recole  citam/ 
data  venatoriiscanibus/Hidfis  latrannbusfdamannbusctucifigccmcifig&Congrcgatio  malignan 
Cium  arenndedit  me.Qingrcgaras  populus  ad  petendum  mortem  eios/congregatio  malignorum 
appdlaturia  ofm  capitum  foadennom  plebi  vt  peterent  mortem  chftp^Vbi  aduerte  q>  arcundatio 
vttaipiniTodoamrcnmconiondionecaufali,qrncircondederantmc.vtintdliga$  h^c  arennda/ 
Cionc  elTecam  ansqood  fcquifCfalicetfixemnt  manus  meas  Sc  pedes  meos)hoc  eft  mortis  in  cruce, 
in  ea.n.fixi  font  pedes  Se  fixp  funt  manns.p^ Aduerte  hebrpos  loco  fixerunt  habere  fient  leo , magna^ 
mea  lirem  eiottam.hdirfis  monftrannbus  eextum  fonancem  fleot  leo : qoibufdam  veto  ex  noftns 
oondennbus  q>  hebr^  coimpcmnt  textum, nea  hoc  texra  connincatur  crucifixio  chnfti  propheta/ 
Cafita  (p  motaucrunc  verbamonnullis  autem  dicentibus  nd  efle  muratam  didioncm.fed  toncdioctfa 
fiofl^  mrelligi  vt.70.  & hieto,  interpretati  fimt.  Quid  horam  vetius  fit  nefao.  illud  tamen  conftat 
i^70^tcmcfl£adiicntiun  nanftolcrantfpdganti&f  ptophetaiam  indaictacGmilitiidiiKleoiil^ 


i 


PSALMV5 


JCXIL’  ' 

Aomdoko  rapiens  aenigicns.tld>r^tfilegete$  lient  koloiinihrleonu.e^nnntvd  fobandi&io 

mondentes  manos  meas  & pedes  mcos:vd  piohibctes  manos  meas  a defenhoe  & pedes  meos  a foga. 
PNomerabo  oia  ofla  mea:noc  cft  nomerarc  potero  oia  olla  mea,m  corpore  macumto/nodo  extenfo 
in  cmce.ipli  tefpicient/meaDcifixomrnec  fold  refpictet  fel  videbtir  in  meitang  vi^tes.FamiliaKeit 
fune  prophetpdelaibete  vi^tcs  ab  tfk&a  illo  qoo  viAores  folin  (onc  vidae  in  ^onU  viAis 
vei  ad  duoetnendli  occllbs  vel  expolianda  eos£t  ppea  hic  indocir  ocalbies  chfi  tang  eos  g vicennq 
dicendo,  videbde  in  mefocalb  vt  viAores.  Vn  & apte  fobdilPamenf  velhmcta  mea  fibi/m  qoatnioc 
pccsiS;  foper  velhmcntd  metim/tonicam  mconfotilrm.proiiaenc  (biteimilites  nolctes  eam  femdere; 
/Et  tu  OOnunc-TtaOaf  hic  illa  pticula/quaicTta^tiir  aut  manifeflando  tonem  qoaie  dei^qoenc 
dens  mdiam  qoo  ad  hoc  q>  volme  ipfom  pati  & mon|tali  m5  & otdm&Modos  eft  (p  iple  chfs  mdo/ 
atnrotanspto  edeti  refatieAioneuia»irignas  tonem  exldmtntofhidn , qoe  molcipliciccr  explicac.' 
I^Citca  ordme  vero  adoetee  hic  qoatrooi  mala  efle  qop  chfo  occnirebar:  doo  qof  incntnt,&  doo  ne 
cnenucnt.Ptimli  maln  qood  ne  eoeniac  otat/tenet  fe  expee  ^s;Sr  cft  dilatio  r^rreAidis.  Et  pro  hoc 
malo  vitando  otatdices.Ec  to  dnene  dongard  gtnm  ad  imlacatione  meamec  folfi  peto  vt  no  don 
gois,rcd  fbttinido  meaCroia.n.dioina  fottitodo  p6t  tcfofdtate^  ad  aoxilift  med/tdbfacado  me,  fdh/ 
naitt^tndod.^SecnndumalomCqoodtnmciitnc&tcnet(ecxpteaip^eft  leparaooaiea  coipoic;' 
Manctc.n.aiam  feparaca  a coiporqpcena  cft  canta  vrpp  ipfam  (antti  dament,  vi^qoo  dne  no  vindi 
cas  langome  nfm  &c.apoc.6.HancpcEnam  ptulit  aia  din  a mone  ad  refiin^onc.Ec  vt  ab  hac 

pcenalitacchbcief  orac.Emcabenreaiam  meam.Appdlacione6gdem  cnds^adii  reophrame^^iai 
atma  oRimlioa  intdlignnf.Anima  aut  chh  iiqiataca  cft  a corpore  violcnna  cnicifuionis.  Ecppea  pc/ 
tens  hbetan  aiani  a pccnahtace  Gyatati  ftanisipetiteroi  aiamfoa  a gladio  t hoc  cft  ab  cfErdlo  illato  p 
tpotte  violenta^P'  Tettiom  mald  cenet  (c  ex  pccloa.fireft  vilis  locos  mfdni.Foic.n.aia  chfi  ibi  vf^  ad 
Befonedione  no  nihil  vihtatis  patiens  ex  hoc  q>  in  illo  erat  locorioxta  vetbft  petn  apb.folocis  doloti/ 
bos  mfctniiioxta  m ^olTibilc  erat  tcneti  ilid  ab  eo.Et  pro  liberande  a tali  pocnaiotat  dicens.De  mana 
COTis  vnica  meaJje  mano  ingc  tang  tenenteCnode  moifo)  canisJocos.nxanis.id^monis  dennoic 
aiam  chfi  ftim  &(q>olcfarli  daodebat  cotpos.Appdlaf  afft  detinens  locos  d^monis  manosfpp  iden/ 
titate officii: 'dpmoniacp  gppe  manos  olfm  eft  detinete  alas  m inftmo  jio  q>  chfs  fherit  ibi  daenrus 
ptacc  d^monisiP'Qnattft  mdit  fe  tenet  ex  pte  dononu.  6c  eft  infulras  toif.  ad  capiendam  vorandagi 
chfi  aiain.Et  ne  hoc  m^ld  eaeniaqorat  diccs.SaIoa  me  ex  ore  leonis  Sc  de  comibus  vnicomiom.  Vbi 
adoei  le  q>  hmoi  pctinoes  no  craanac  a chfb  tang  timente oppolica.lM  ad  manileftadom  q>  hcc  oia 
chfs  meniinlta  q»  ficut  aiftibos  meritoms  fccit  libi  hccdebira/ira  petirionibos  fadt  flbi  cade 
inxta  verbfipfis  ad  iprom.polhila  a me  & dabo  tibLNec  edobiii  q>  dpmones  aodietes  chfm  dicencq 
dens meostfeos meos quarcdetdiglhmeipfompfenitcogitatedeaggfedieifc  aiam  difitioxra  illod. 
vcnirptinoeps  mfidi  hoi^p^Qoareaftc  appellande  leonis  & vnicomin  veniat  dfmones/manileflfi 
cILdcmon.n.cft  rex  fop  oes  filios  fopbipeSr  ^ qd  vocaf  vnicomis<['hns  vnfi  in  ftonte  comu])potias 
occidif  g cedanqd  cft  coc oibos  dpmonibos.Pettiis  qooqi  aptfas  declaraoic  q>  tang  Ico  ragies  qopne 
qoe  denoter.  ^ S^to  hic  q>  de  vnicomi  plinius  fcnbit  alpemma  feram  monocerotc,rdiquo  cotpore 
cqoo  limile/capite  cetnoipedibns  dephanto/caoda  apro,mugito  gtaui) vno  cornu  nigto  media  too 
te  cobitoip  doa  eminenreihanc  fisam  vioam  negant  capi.Hpc  ille. 

V^dt)Ondlfli  ntd?i.Ptfmifla  pennone  reOiiicaioisirubiongiclc  exaoditfi:vt  hinc  intelligas  dfiam 
inter  oronem  pcedete  ex  namtali  aflcChiOn  qua  dmt/vocabo  dc  no  tnddns^  oronem  hac  perfenr 
te  a deliberato  mens  oSfilio  deqoa  didt  apibs  q>  m oibos  exauditos  cft  pro  Iba  rcnctenna.pi^ndiltt 
ingt  mihifiefufatafti  me  mtra  tndnii  vt  p«ii.  nairabo  nomen  tofi  fratnbos  meis , in  medio  ccclefig 
laudabo  te.EixcftndnsdDpleztcfnticAionis.AlceT  qoo  ad  iDdras.natrabo  nomen  tol^qd  cognofd 
pot  ac  debet  de  te.fratnbos  mcisifm  camefiliaelins.In  qoo  ofidit  (epoft  refnnwaione  ee  eiuide  nato/ 
ne  nobi(bim.a(quos  prtos  vocaoetat  amicos/at  nficcaecocos  oem  pearem  m cedo  & in  teira  hebae 
fanos.appdlat  tn  ffes.Alcer  froAns  eft.  In  m^io  ecclefip^qoa  infenos  dedatabit  ecdefia  magna^in 
poblico  vnineifi  otbis,laudabo  te.p^bi  aducite  q>  vtiftgi  chf s p faplom  inchoamr  poft  lefutieAio 
nem.na  multis ffibos  Cns  nairamt  qup  dei  font)Sr  ccin  molntodine cogitans  manifeftamtdioitia 

e:vt  patet  ex  enagelio  & aAibus  ^Ib^copleoit  afir  p fuos  difiapnlos^p^AdoctTc  qno<p  q>  vtetqi 
s pmiilns|otdinace  defcnbif  in  (ubtcqocnbos. Vn  pnmfi  Tobiungif  qood  narrandfi  cft  ind^isf 
•lices.Timenees  dnm  laudate  efi : oe  temen  iacob  honorate  efi/&  metuite  ao  eo  oe  llmien  iliaeL  Qift 
nSdefpexicacndabomioamsefthnmilitacem  paopuvmeit&nSabrcondit  facies  fuas  abeo/paope| 
fialicer  mapfq,A;  i clamate  ipfins  ad  efi  audimt Vbi  manifefte  cemis'chfm  manifcftatedircipolis  te/ 
Intr^one  fnmdedatado  q>  humilitas  palfionis  fop  ffait  accppta  deojae  <p  aodioit  efi  panetem/  le  <p 
Ckk  fua  ofidit  ei.Hpcji.m  enangdio  chfs  refingens  dudt.hpc  funt  v^a  qnp  qofi  eftbn  vobiTcfi  dt/ 
ceba  vobis  &2.pi>emdefubiangunfrpeatana  ^ alteififhiatum.A  te  laus  mea  in  ecdefia  molra.Hic 
ifldpit  mlhnitio  vtb  ocdclippoft  chfi  idtiacAiooe.(^  Vbi  adnette  tagt  odo  qop  inocnionf  in  vnii 


-P5ALMVS  r'  JCXllr  ;S 

chft  ccddia  ab  ipfo  chfo  n^rratatv^R  ihlfituta  ipIb.Et  primC  c Ahttiho  laadis  dioinp  &-  Cpill/ 
tir  ipGus  chfi.taagdiu.n.qd  inllitutu  cfl  ^icail'chfi  laudibos  dl  pknil . Et  id  ab  crdo/idc  humanf 
adinucnnou  lacohat-A  cc|nd  ab  humana  inDcncionc.tans  mca'qua  ego  laudabor.m  reddia  mulca/ 
vrj/fopplrdl.V«Haasmcaa(lhut,qaacMuifhrooiccddia  mulcem  ceddia  di/dura  tnfttcnoccde' 
fiam  vacare  dioinis  laodibus.no  e ab  a^uentidiehamana  fcd  a te  perdit . vr  huic  inrelligas  nodlc 
vana  chh  jaudc:&  no  dic  Tuplticioforn  fcd  dirana  inihentide  adi!|vt  ecddia  vaert  dioinis  laudibus. 
ITScdm  qtulitas  mebrof:  crai^vota  mea  folua  cora  cimenbus  a‘^.  Ducratflccdefia  mulra.nc  putes 
placere  n mulntudincm.dcdatat  quales  fiuit  cohi  qbus  intcdit  laades|ddiderta|oblacioes  &cdco  ted 
derqdidtdo.cora  timccibos  dus/du.Tanq  fi  diccrct.q>  licet ccdia  fit  multa,  grati  tn  ctut  Ibli  timeres 
•Solua  autpmebra  mea.rremfifracramcntfieachanlhcdcTcnbdgtu  ad  manducatione Tpuale. 
Comedet  mices  & rarurabun^codefh  pane  cu  cnpiici  fhidu.Cdiump  laudis|laudabuc  eu.dininp  inq/ 
ficionis/qupetcs  ctLqugrac.n.ndqup  toafunt  fcdqupdei.  (empitem^itpind  corporis  fed  aip.  vioet 
cbnno  corpus, eof  fcmp.pKinattfi  cdcucTus  tonus  mildi  ad  ccdlam^Rccordabunfirmmet  holcs  qui 
tanq  obliti  fui  crat,ac  rciicttcnf  ad  dnmipceniccdo  q peccado  a deo  tecdIcrat,oes  fines  terrp)  vt  totum 
iiHctligas  cdphcndi  miidom.nec  folii  lecprdabnnf  & renetrenf , fed  & cumabanf.i.adorabiir/q  pnuii 
adoraurrat  idola  aS-nituabmif  inqnSfiicicbustms/hoc  eno  fide  fed  cora  tc/in  fpfi.f.  & ventate,  vnb 
nerfp  fitrpes  genu,  vt  incclligas  nulla  natione  exaptam.  Vbi  collige  cfiuerfionc  mfidi  tnbns  adibust 
lecotdanoc  fui/rructfioc  ad  fide  & pccnitena/adoratioe  in  fpu  & ventate.  P'Quintu  diurna  ecde< 

fip  gubernatio.  Quia  dno  regnilihoc dl  qa  ce^u  ecdic  n5 eft  regnfi  hois  fed  det.  Vfi  & dns  enange/ 
hd  mcohauvc.qa  appropinquat  regnii  Codoip.lEc  ppea  dicit-Quia  dno  legnii/acqmnf:  & iprctdns,dl 
dnans  in  gdibus.Kd  fiodem  coocifidis  miidi  ad  eccicfia  chfi/e(l  qa  n5  quprif  re^ii  miidi  fed  regniii 
deiiqa  ipled.us  no  ho  eft  qdnafigubemac.no  vna  iudpo^  nanone  vt  oli  m fed  in  gccibus.  Satum, 
diuwcas  metito^  in  cccUa. Vbi  tnpia  grados  fiddiii  colligtf.  Pnmos  eft  fiddifi  vacannli  cutis  ter/. 
teriis.&dchisdf.Comcdeniqhocdiracrametapcfperfit,Acomanronr|cnlcu  diuinii  ahibocrunr,« 
oes pingues tctrcfiuefintpingucsdiuinistfioe  dcliab/fiuedefidmisifiue  cuns  flrc.  tcnenis.  p^Seds 
cftp  aopef  fpd  Jcabnegantifi  fapfos.Paupcs  qppe  fpiS lignificanf  dicedo.vniueilT  defccdctes  poIuc« 
tisfhoc  eft  q in  alo  foo  ddccdunt  in  pulueretficnc  abraha.loqoar  ad  dnm  meil  quii  fim  puluis  & cinis! 
li.n.pn^nc  fuiir  paupes  fpii  o innis  le  hum  iliat,ficur  q arenas proftemut  fc  vf<p  ad  puluerc.  AbncA 
gantes  (apfos  copulanf  paupibus  fpu.Hefignificanf  dic«lo.&  aiam  fua  no  vioificauic.CopuIatio  fic 
defcedcnao  ad  liiigolos  vnmerfoi^  Acfi  duilid.vniaeifi  dcTcendcrcs  pulneris,  A q aiam  foa  no  viui/ 
ficaair.QuLn.tkriiais  huius  miidi  vacaqq  comodicate  nulla  carere  vulr,alam  fua  cocinuc  vioificac.q 
aut  abnegauir  femetiprurat  A collic  cruce  lua  poft  chfm,nd  vmificac  aiam.i.  vidi  fuaifed  cotinuc  mofA 
nficac  ea.Hi  iiinc  in  ecdefia  pfcCWorestvt  martyres  fle  vin  jjfciftp  vitf  ,q  vitam  fui  hanc  no  viuificaifit. 
M momfi<ranIC:vd  eimoncdo  le  martytio.vd  fame|firi|fhgorqiiadintc|vigihisiieiuniisicafticatc  fite. 
Et  his  pfiaftis  attnbiiic  q*  antefaaes  eius. tante fsune  dimna  Mafledcn  hoceft  q>  in  vcntateidiuina 
facie  tcftrti^  diuina  rcuerenna  fc  humiliabiic  plus  aliistqa  alii  cumae  fi;  incimando.  ifti  aiit  genuUe.'. 
etuntl^ertius  eft  imitannii  pftetos.  De  qbus  df . femen  feraiet  a.Sicut.n.femen  drfccdit  ab  alalib^ 
& VHiennbiis  pfeiSistfurcepra  eo^  viinice,ira  iufti  inapietes  ic  pfidetes  vdut  femina  denuanf  a pfa 
Ais.Qui  defcnbuncur  iemirc  deo:\t  in  ds  aChim  nmons  magts  q amons  apparere  incdiigas.  y See 
pcimum  vnitasecddipNumerabirurdomino  gtneranomicompurabantur  oes  quancucunip  diucr 
fotum  mentotom  ad  gencranonem  vnamCqup  eft  genetano  bapnfmalis)  dnofnon  hoi.  pEt  demii 
«Aauo  adiungif  modus  quo  fiet  vna  generatio  oium.  Vcnientfapoftoli  aliiqi  chfi  difcipuU,  A an/ 
amnciabuntipdicabunt.iuftitiam  cia.sfdct, populo nacofa  aqua  & ipiiiqiii  fraqfupple  dns  iuftitiam. 
fua/paciendoimoncfKlofrefurgedo.H«eftji.iufticia  dd  quam  deus  feciqqoam  chn  difcipuli  pdicar. 
Hiceft  modus  quoin  vnicacem  ecddifomnes  Rgeneramurdomino.Amen. 


CTVVLGATA  EDITIO.  ^Pfalmus  dauid  JCXII. 

C ininus  regir  tnr  8!  nihil  mihi  deerit:  in  loco  pafcue  ibi  mccollocauif.  . 
Super  aquam  rcfccbonis  cducauit  mc:  animam  meam  conuerric.  , 

D^uxit  mc  fuper  femitas  iuIHtif  tpropter  nomen  fuum.. 

Nam&n  ambulaucroin  medio  unibr^  mortis:  non  timebo  mala  quo> 
nianitumccumcs. 

"Virga  tua  & baculus  tuus:ipfa  mc  confolata  funt.  ■ 

■Paralh* in  confpctftu  meo  menfamtaduerfus  cos  qui  tribulant  me. 
p[mpmgua(tim  oleo  caput  mcutn:^  calix  meus  inebrians  qpr(clanuc(t. 


PSALMVS  OCXIIL 

Et  mifencordia  tua  fubfcquetur  metomnibiu  diebus  ult{  me{. 

Et  ut  inhabitem  in  domo  dominitin  longitudine  dictum. 

CIVXTA  HEBRiEVM.  Canidi  .XXIII. 

-4 

* Pronheta.  T~)  ‘^®^cia™* 

^ z ^ In  habitaculis  herbf  accubate  fadetme:rup  aquas  quietu  ducet  m& 

) Animarnmcamrcilituet/ducecmcinuiasiulbti^tpropternomenruum.  „ 

4 Etiam  qh  ambulabo  in  ualIcunibr(mortis,non  timebo  malum/qmtumecum  nutgti 

tua  & baculus  tuus  ipfa  confolabuntur  me. 

5 Parabis  fadcbus  meis  mcnfam  cotam  anguilatoribns  mds:  impingualti  in  oleo  caput 

mcum/calixmeusfadans  . 

V Tantum  bonitas gratia  fcquenturmeomnibusdiebusuitatummeatumt&quicfdt 
tioopn»'  indomodomini*inlongitudinetdicrum. 


Tlralos  eil.Plalmas  daoidi.De  qoo  vt  Topra. 

CTMarenaplalmici  ipfoappaEct.naaeo(]>conllatdanideniantoteinp(aImlefle,&  q>  nihil 
eomm  qup  de  fapfo  propheta  loqoimc  excedit  pertona  ip(iasdamdis/fed  omnia  venficanC  de  ipfos 
datecolLgitnc  plalmum  ad  litcram  de  ipfo  dauide  craChirc.  TraCtat  adt  q>  deo  cora  habente  daaidisf 
omnia  in  temporabbos  \ rpintualibos  bene  ilh  Ibcceflerant  & focoedent,  rpeciahter qoo  ad  tempUi 
domini:  vt  clare  apparet  intocnti  pralmnm.  Hccell  ad  liceram  m arena  pfami. 

GTSVMMARIVM  EST. 


CTVbidauid  defcnpfitdcnm  velut  pallorem  faum  Cprooidentem  libi  qaali  ouide  habitacnloipa^ 
fcDis|aqms|ducacD  in  viis  qoibufi;  ac  admrono^kfcnbit  datam  libi  abundantiam  abi  ac  potus|vi 
^nam|regnam;S(  pertruerante  bonitate  ac  grana  qmetem  in  domo  domini  diutnmam  rbcaram. 
ITPcilbna  loqnens  propheta  cft. 

@minU8  paRot  meU&Diuiditnr  pfalmDS  m panes  dnasipropolinoi  maccrip,  & exeentio^ 

ibi  m habiracDlis.Proponttdoo.Altcnim.dominas  pallor  mens.  Altemm.non  ddiaam : hoc 
rit§dia  dominas  pallor  meus  fiicnt  non  deikia:rea  allanDc  & caaralitcr.quia  dns  pallor  meusjftntt 
dl  te  erir,ideo  non  ddiciam|tam  in  rpirtrualibas  q in  temporalibus. 

babitacultS.  Inapit  hiepars  exeeanoa  tali  ordine.PrIo  traClaf  illa  parrienia/dominos  palloc 
meus.lccniido  illainon  deiiaam/ibi  parabis.p'Circa  olficia  palloris/qain^  defcribir.Pnmo  comodU 
ratem  habitacnlnnxtaparcaa  acpethocrccundam  iprapalcoa.dicens.  in  habitaculis herbpihoceft 
iDxtaherbas,accabaiemcietme.Temam  comodirarem  aquaram.fuperaqaasqoietd/non  impetno/ 
fas, docet  me/ad  ponim.Qaartum  comoditatem  tempons  pafccndi.animam  mea  r^tnet:  hocell 
tempore indigennp abi  rdhtnctpallu  animam meamivitam  meam, Er loqnitur more  commqtil 
exinaniniabo  fumpro  diciit  q?  qai  paoir  eos  rdhtult  ns  anima-qaafi  lowit  renem  animam.  Qmne 
nimidocamm  per  vias  tam  Tpadofas  q pericoloras.  ^ Sed  adnerre  hic  q>  in  hoc  dacatn  tranlit  a me/ 
taphora  ad  veritatetn.A  proprietate  fermonis  metaphoram  occnpar.ducetmein  viaslalhnf.Q.aa: 
non  conocnir  oni.fed  hoi  haCienus  lignihcato  per  oncm.Dncet  inqmt  me  In  vias  mHinpin5  iniqiil/ 
tans.Ec  hoc pp  nomen  fnnra/non  pp  mea  mmra.vel  pp  nomen  fuG glonlicandDm.Hf c qoo  ad  vias 
tntas.p^Qno  ad  vias  ailr  picolipimas  Tobdir.  Enam  qn  ambulabo  in  valle  vmbif  momsfhoceilin 
iocoj^icnloram  morns/lioc  aip  une  corponsCvmbra.n.moms  pinilnm  ligniHcar  moms}no  timebo 
maUi/led  fecoras  incedam, qm  m mecdihoc  dl  nihil  nmebo  re  mecd  exiUmre-p^Et  pfeipicndo  meta/ 
phoram  paftonsicffcChisdn  fecum  exiftcnsdefcnbicdnos.  Alter cll. virga  tuajdireCtio  tna  palloralis 
Cvirga  liquidcm  palloralis  dirediaa  ell  ooiom^A  bacnias  tousjhoccllliillentacaltl  roaffl(^acalo.n. 
vnf  pallor  ad  folRriranoncm  >]oo  fallcnracalo  Intclllgc  adintorid  dlninam  liillcnrans  nos:  Ipfa/di/ 
reCiio  menns  & fnllcnrano  vinu,c5rolabDnf  me/tam  in  viis  mlhrtp  q in  valle  vmbrg  mortis.  Et  Inic 
impletum  vtninqi  in  dauide  deduCto  uiccr  tot  pfccunoncs  faulis  ac  picula  bello^.  cum  line  lapfn  m 
cnminaifemp  lullns:rnm  line  Idionc  corpons  aut  vulncte.Et  defcnbuncur  bnhaa  pta  vt  futura.tnni 
ad  lignihcandam  perfeuerannam  benchaorom  diuinorum.rom  ad  lignificandum  q>  limile  quid  in 
fucaram  fanet  drusiline  libi  lioe  alteriicuins  curam  geret  vt  pallor. 

lirabis  fanebU8  meis  mcnram.Tia£laf  hic  illa  paniculaino  dtfidam.  Vbi  aduene  hadenns 
dixilTe  metaphoram  palloris  fi:  oois  t modo  vero  explanate  illam . pnmo  in  bonis  habins : narrans 
quattuor  bono;  genera  udinina  iphas  cnra  pcoucniik  Ebu  Pnmfi.par^is  facicbus  mas  moi^i 


k 


PSAIWVS  JCXin. 

fioceftptotndebis  mihi  abtmdanrueoftqopIpdUnradciSmn.  Erhaicannc^f  rc&nXpnalenti» 
in  hoRcs-coram  angafiatoribas  mas.ln  qao  non  folnm  hinc  abondantia  annone  Sc  inde  depi^io 
holbom.vmun  excientia  qofdam  ex  phna  immiconun  hmiiicaf : pro  qaanro  ^cnhirar  menfa 
fl  paiata  ad  edendam,  coram  hoftibux  afic  ad  inaidia.  Quod  ad  Iram  impletum  apparet, quii  danid 
abandaaitcpalibasbonU:lauIisaiitdomasdeficcic,&coramipla  domo fanlis domos daaid  aban/ 
daair.Potcftethoc  extendi  ad  ammonitas&auxiliarestcoramqbosfabaais  abandamtdauid.De/ 
fcnbitnrafithocinfatnrorcfpeAa  pdrabiimai|lmpingaaifainoIeocaput  menm.Intcnditn.qrcx 
iqno  vnxifti  metn  regem,patabis  mcnramjrad  oRnumdam  (faciam  menfp  ad  vnaionem  regiam. 
Y TcrciniD(qaod  cftfm  ordinem  ptimampim^gaafti  in  oleo  capat  mcnm.In  qao  pin^edi 

nem  r^i  qnod  vnAi6e  capitis  tradebaf  mtdlige.  Qoannm . Calix  meas  faciansihoc  eR(^vt  di Aio 
hcbraica  fonaOpotans&mpaplenus.Inqooexabandatia  pomsfidiqaoK  dcleAabiliam  tpaliom 
plcniradmeli^if^nit.  GrQuantu  veto  Mpfaierantia  in  bonis  diatofi  bonitas  Scgfa.Expcmu 
fiicnt  danid  cieAfi  (e  faiSc  a deo  pp  crimen  adolteiii  & homicidii.  Et  ppea  no  audet  libi  promittoe 
abfoiate  peilaicrantiam  bonoqc  qaa;  dens  conceflit  Se  promiltt,red  adinngit  velat  cdditionale  dicea 
ilo.tifi  bonitas  & gfa|folisiflis  dnabos  tebas  me  comitantibns  qefcam  m domo  dni.  Et  fsjpollet  con 
diaonalihiclomendimodas/tifihoshabdiolbciosSeerDiixnnisihoceftfi  foloshos  habebo  oo/ 
inites  ero  attis.In  hoc  fenfn  declarat  danid  q*  non  deEcietTifi  boniras|spna  qna  bonas  eflc  debeo, 
& gfa/dinina,fe]nenC mdcomitabonf  me,non  ad  tps  vt  oIim,(ixi  oibns  diebas  viramm  meaid/vitx 
fnep;&  (tcaaiefcam  in  domo  dni|c^  cam  Icmine  meo  regnu,in  longmidme  dieidjlincfinc.  Textos 
bebrras  haW  in  dtd  longitadinidra  conllroAio  mnramc  adi  onAa  ppone  in.  f'’ Adaeite  qao^  m Ii 
parabola  in  principio  pfaduni  propofita  coUata  fbcrit  di  his  bonis  fedidibns  Se  tpalibus , apparoiic 
(p  habitaculo  liWkt  domas  di^habis  mcnfa/aqs  calu  Ibnp  foecandasfrcflicntioni  animf  bonitas  Se 
gCa/deduAioni  p vias  vmbtp  moitis  p termino  fiibaAio  noifafiip  alias  ante  vias  regnom.  Amen. 

dTVVLGATA  EDITIO.  |[^Pfalmusdaiad  prima fabbad  .XXIII. 

{Oniuueftterra&plenitudodustorbuterra^i  SC  uniuerfig  habitat  i eo. 
Q^oia  ipfe  fupcrmaria  fundauit  eum : SC  fuper  flumina  prpparauit  eum^ 
Q^uisafcendctinmontcm  dnitautquisflabitio.loco  landtoeiusr 
I Innocens  manibus  SC  mundo  corde:  qui  non  accppit  in  uano  animi  fu^ 
... , I neciurauit  in  dolo  proximo  fuo. 

“Iic  acdpietbenedidionem  adnotdc  mifericordiama  deo  lalutari  fuo.  ^ 

H{c  eflgeneratio  qu(rentium  eumtqufr entium  faciem  dei  iacob. 

Attoflite  portas  principes ueflras de eleuaminiport^  ptemalestSeintroibitrex  gIorT{«' 
^Q_uis  efl  ifle  rex  ^ri^e^minus  fortis  SC  potens , dominus  potens  in  pr^Ho. 
Attollite  portas  prindpes  ueflrasdCeleuaminiporcf  {temdes:dC  itroibitrex  glorij:» 
Q uis  efl  ifle  rex  giori^rdominus  uirtutum  ipfe  cflrex  glorif. 

-^IVXTA  HEBRiEVM.  CDauidipfalraus  .XXmi. 

Omino*  terra  SC  plenitudo  eiustorbis  8C  habitantes  in  eo. 
Propheta . Q^uia  jpf^  fupjj  maria  fundauit  eamtdC  fuper  flumina  ftabilict  fllami 

Popuku.I^nisarcendetinmontemdomini*l’&quisflabitin)oco  faniSitatiscius^ 
Mdias.Munduspaltnis&lpuruscorderquinonaccepic  inuanumtanimam  meam/ 
S non  iurauit  ad  dolum  t. 

5 Acdpictbenedidfloncmadomino^tdCiuflitiamadeoraludsiuf; 

ft 

It  i-]{c  generatio'qu(rentium  cum:  qufrentium  facies  tuas  iacob.  Sdah. 

7 Aportoh. Eleuatepottf capita  ucflraydCdeuateuos ianuf (temi:de uenietrer honoris. 
< Portf.  Q^uis  ille  rex  honoris^  Apofloli.  dominus*  foras  & potcns/dns*potens  bdli. 
9 . Elaute port{ capita uellra/dCdeuateianu{ (terni:  Kuenietj-ex honoris. 

aol  P«ct(.Q.uudlilkrachonoris^  Apofleli.(iuaccrcituuipfe  t»hpnons«Sdafw  • 


t*ao 


X' 


i 


psALMVs  ' jcxnii; 

Irolos  dtDauidi  plalmos-Dicfic  hdn^  ^ Rafpofitio  hmSi  in  ncalu  pfalo)  Of  (tcilicct 
X pfalmus  |^oni£  dauidiA  qi>9  daaid  pponif pfalmo|vt  hiO  lignificac  dincria  tpa  adncnicntu 
Ip6i!(:ti  i damdl.Q,an.dauid  pponifitfiilio  (pus  fcqbaf:qn  vero  pfalm’  pponiffifuiio  fpus  poen  icbai. 

QJ  Circa  maccdani  pralmi  aduerre  <pe(  aucotuate  apoiroli  paoU.i.ad  coc.io.  alfercnns  pnncipm  bu/ 
ias  pfalmiCdni  ^ cora  8c  plenicndo  cios^ad  probandd  Ubertate  nfatn  ab  [rnddiciis  ciboi^,heiiius 
plaUnus  ifte  tradat  tps  nicfif.Q.uod  vt  penetre^diftinme  tpaXante  mcfiaiu  & tps  mdi^ : hc  vtendo 
pnnaplo  haiiu  pfalmi  ad  monliradu  oi  abo  licere  vefo/pcipies  qnod  duimas.  na  a hac  anrontatcf 
ante  tps  meti;  no  poterat  infori  q>  oe  quod  in  macello  venit  comedendu  linin  promptu  liquide  erat 
t^o  (p  licet  ota  lint  dni,  qa  tn  ipfe  diu  in  lege  fua  prohibuit  mulros  cibos  Cmtcr  quos  crant.unolaBi 
tdoUs: vr  tam  i pfalxentelimorezto  diciE.Oc  comedat  iacniicia  mortuoquq  aduum.if  vt  abftineatis 
ab  immolatis  idoUs.inter  pUibita  fiqdcm  mdf  u pnmo  loco  ibi  conumeraiif  h^c.iidro  no  Ucet  vefei 
hmoi.  Vnde  ex  hoc  ipfo  (p  ex  vi  huius  aurontaos  paulus  aptbs  uifett  Itdtnm  ee  vefei  ol  abo, inii nua 
nir  cp  hoc  plalmi  ptmcmmm  cotmet  in  le  implicite  tps  mdifiquod  dl  tps  Ubertatis  a legcdeimini 
diaa  aboK.  Ita  q?  non  Itgmfical  (p  dni  ell  terra  abfolutc,  fed  q>  ^ eft  vniueiia  terra  nouo  md : illoXt 
md quo  eft  mdt&  Hincii.optime  infaC  libertas  a lege  aboqua  qoo.n.  lam  terra  ficplenitudo  eius  eft 
mdi^liberum  eft  vefa  oibus.  Vnde  & ad  hoc  dcnotandoim  hebtra  non  df  dni  eft  terra^quiS  paulos 
apifas  vfos  fueiic  ttanflande-yo  onterptumf  fcnbens  giacca  UnguaVed  df  dno  terra:  qd  plu  importat 
g dnium.na  fonat  terta  otdinan  ad  dhm  Stc^Media  qooqp  pars  pfaUni  vft  defctibit  gnatione  quae/ 
lennli  ddxiBc  nognationem  miniftroqc  templi  tm.  Finis  deiuqi  plalmi  manifefie  ttadat  adocntnxe^ 
gis  honodstqoe  procoldubio  intcliigimiu  mcfiam.Ex  qmbus  ornos  apparet  q>  pfaUnus  ifte  ad  If  am 
traAatderotuu  mundilalutcpetadwntum  tegis  glonahoc  eft  mdia 
CTSVMMARIVM  EST. 

Cu  deferipITt  propheta  vniueiiam  terra  fiu^cate  deo,  dcfcnbit  & conditiones  eo|t  qoi  in  vety 

tate  tendunt  ad  b^titodmem  ^temam|&  conditiones  mclif  faloatoris  eonim. 

tC^Perfoii^  joquentes  funt  quinip : propheta/p^olos|mdiaslapoftoU'&;por^ 

0ininO  terra  7 plenitudo  etuo  Dioidifpralmus  in  p:es  doa$:propolitina  materif,&  execit/ 
/tiuamiibi  qaiprc.Proponit  duo. Alterum  eft.  domino  terra  &'plenirudo  aus.  Ereft  renros.Dna 
r fcu  ftuClifieat  tetrainon  b^  vel  illa,fed  abfolutqhoc  dl  vniiKrfamec  folii  ipfa  terra  fed  plenirae 
do  terrgihoc  eft  alalia  replentia  tcnami  iuxta  illud  bamch.4.  qui  adimplemteam  pecudibus . Alterdt 
cft.Orbis  A habitantes  tn  eoihoc  eft  homines  vhiuctiiiqni  proprie  habitant  otbera.  Et  fabionxicoc' 
bisfad  explicandum  a ligara  rotrmdicatis  terrg  q>  de  terra  vniaerfa  dixerat  tetra.nam  appoliriuc  lege' 
dum  eft  orbis  &cEr  int^it  per  hoc  ad  Uteiam  eUlierentia  tpis  mdi;  a tpe  vetens  legis.nam  illo  tpe 
diixbaturidno  tena  ^milTionislSi  non  terra  ablblBtc.&ppca  non  fobiungebaf  orbis  Se  habitantes 
tn  eoifed  terra  illa  & hlli  i&ad  hqbitanrcs  m ea.fola.n.rcna  iUa;(bII  habitatores  illms  feraiebant  Sc  Gu 
AiEcabancdomino.TcmpORaatemdi^lidominoviHoeTraterra  fhietilicar/ficomnis  plenicndo aos 
qcdmacur  ad  hbhotem  dei,&  ideo  omnibus  animalibus  ve(amnc&  habitantes  in  vnioerfo  orbeideo 
nudiHcanrperlidem  difFufam  vbi^. 

CTi@0i3  lpre.InapirhicparseKnitiua  tali  ordintPrimo  craAaf  illa  pcicula/dno  terra  AcScdoilIai 
•tbis &habitances  in coHbiqoisalcendct.n^eddft  propheta  ronem  dminf  coif  drea  fraftumac 
fature  totius  tcrr^.Qoia  ipfcjdeus.lup  mana  fiindaoit  cam/quum  Gxit  congregari  aquas  in  Iodi  vnlf 
& appaieicaridam.&  vere  fup  ttaariaiqnia  eminentiotenvmaribos  illl.fcaqqnp  phus  erat  Ibb  aquis. 
Quodfatco  apparctiqi  mana  non  fiaantrttpertcrraiqaiaquii  nanira(is  aqof  moras  Ut  ihdeclioid/ 
tero  locu.lt  mareccteminentins^afmouimad  copericndom  eetra.Vndelicot  (bpimana  ita  &rap 
flamina  llibiliet  illamihoc  cftTadct  ftabile  pIracrare.Fundahone  & HabiUnonc  Ermitasjpeento  auC£  ’ 
defnraroaAioptcnraAp'dterwtialigmlicarar.B'intenditqiqaiatanr.imcuta'tnbnit  inppatadb  - 
raaniionem  habitatoribus  ten^,idco  miram  noneftii  curam  habet  vninerfalis  falun/ac  fructus. ; 
iBuig  aRaidctTraCtarar  hic  illa  patticaU|Se  habi^tes  in  eojtali  ordlnc.Prim  o defcribuntur  coh  . 
ditiones  habitatoqi  orbis fiuiSificantium  deo-dande  defcribif  ipfe  faloatot.  [^CUca  pnmiL  quia  dt/ 
xerat  dno  habitatores  otbisifubiungif  p modu  qonis  an  pes  an  alrq  habiracores  orbis  dcfcni^rat 
dno.Etppea ifta (|dinttodaci£iriplonappftmteRo^tis.qsafc6decinmontedni,&gs fhbirmtoco  ; 
fanCtitans  nuslLocntio  c mctaphonca.Afccdcrc.n.mmif  nSpro  aremfu  corporis, M pro  alTecnnde 
emmenne  tpe  mefigpromilTqligniftcarep  monte ddl.Starequo^  in  loco  fanCtitans  nusipro  pma/  :> 
^nentia  in  loco  in  quo  ftii^it  (anCtitasdiainaChoc  eft  in  ccelo^mtclligirar.p^  Vbi  aduerte  q>  quete.' ... 
’do  quisino  qo^f  vnus  ^ iquis  lingnlans(Ticnc  quftif  irtqrendo  quis  fecit  hunc  UbniOled  qocrltiir 
tn  gncdicur  quum  qufrif quis  faluabiffqUis  promoneri  potdKQugronf.n.condinones  icqmlirg  ad  ^ 
eum  qui  falaandaseRiadeam  qui promoDendaseft.Brproprereanideraiihabens  tales  conditioni  ? 
CT Inraxbarar  autem  hicineUas  indens  huic  qu^ftipniiaftignanda  quattuor  cpneUnones  reqlitas 
ad  afe^fiffuta  in  monte  Se  quiptoift  m loco  liui^atifcPcima  conditio  dtmondas  pal^sj  Ivxrift  c i 


,5 


PSALM  VS  •>  V . JCXim.  40 

dptribttA$cciHa.!k  pums  cordr/innis.Tdtia.qu{  non  acc^ir  in  vanmn  animam  nifara.  fVbi  fiflc: 
pedemiaduciredo  pronomen  mea:  qiii  hoc  coc^r  me  ad  inrdligendfi  hpc  verba  in  pTona  tndi^&  e 
knfas  planus.mi  non  accfpic  fiufbaaiam  mea/poficam  pro  mddo  m cracc.qmcan(]LnjiQ  credant , 
mciiam  pofaiiTe  aiam  fuaCvua  ftia^pro  mddo,quant)Icu:p  fine  alias  pari  mudif  nunq  afc^ic  in 
monte  «i:  hl.n.ftullrafin  vand.aoapificaiam  mcfippoTiram  pro  mundo.Hoceft.n.qaod  chrspdi/ 
cabarde  morte  fua.  & briis  q non  foeiirrcaodalizatasin  meimatthji.Nec  appantpoffi;  aliter  expoe 
ni  testi!  i(him,nifi  bcenna  pkisq  poetica  meam  pro  fiia.potoifla  propheta  dicere  aiam  bafi  inten/- 
difla  fignihcaie  fnip^QuanaA  no  ittranit  ad  dolo.  Vbi  adaerte  hanc  codinone  quarta  conneie  in 
fc  teAitudin^  reTpeCta  pcfptoy  primp  tabalpab  vno  eotf  cptera  fignificado.  Ternam  alit  fide  mefif / 
(^ificarara  a fide  moms  eias  pro  mddo.Seadam  vero  mondicii  cordis.Et  pnma  mandiaam  ope 
nm  vniBerfaliterreTpeiaaciiiquo^pc^to^l^ln  testu  hcbrpohfvano&fili;  dolo  in  dtotfedeon/ 
gmiras  moraait  adianCbs  ppdnibasjin  vand/ad  dollLHic  inqoa  hfis  has  quattuor  canones  acci/. 
pieebndn3ione  a dnojalleqo^  monte  ceUitodinis  dnii&  iaftitia;a(  inftam  rettibunone.a  deo  falutis, 
uiciantotc  m loco  fan<fhtatiscuis.Haxgnatio.vcintcll^asrnfionem  data  clle  vniuerfalcf  adiungit.: 
fif  qqoi  dm/ota  cft  gnatio  qupientiund  qof  loa  fiint  Im  euideumiqnprcntiu  o lacobipopule  ilia^ 
facies  tua^tofaaem  cua(lam.adieinmcft  qrhicics  caret  lingulan  apud  hcbi^s^  hoc  cft  mefiam. 
Mcfias.n.  hciif  df  & cft  ^na  populi  ifradjita  et  df  A:  eft  facies  populi  tfrad:  pto  qto  cft  prccipua  tes 
iUms  popati/lommc  deftdaaca&abiplis&ab  vniaetib  humano  gneSignincaf.n.pcrhocq>  gnatio. 
tlci^jqcqnfntndrolBmdeft.faictmmm  es  femine  ifraeL  Nec  inc6aenitq>  mefias  hicloquaturde 
CopTo  tanq  de  tertia pfona:  tlinities.n.in  Iaera  fcnptuta  inucnif  quis  loqun  dc  Gupfo  tanq  de  tcitio. 

Es  hoc  qnotpq»  ad  populum  iacob  dirigitur  £crmo  ifteiappaiet  q>  populus  intclligitar  intetrogaff: 
quis  arctndffinam  tcfjronfio  duigioir ^ eum  qm  uitettoganit. 

48Uuott  potf^.Dedarata gnanoae  (aluando^lcspriCBtur  mo  faluator.  Vbi  aduerte  q>  quiaf  vt  iam 
daie patete p6t.)pralmasiltetra<ftat de falute  mundipaduentfi  mrfp&iainpccdetiqonc&infioc. 
fummaiic  polita  eft  dodtnna  chfi  quam  p fdprum  ^cauit  indpisfSt  ppea  ne  ptetmittetef  myfterifi 
fegenetarionisbaptirmalis  inftitut^  4 chfOjctedo  ghidonis  noic  vTuin  dicendo  bf c gnatio}reliquii 
oat  vt  apfica  ^icanoqna.chfs  mundo  manifeftatnseftdefcribctef.Qunm.n.hicmanif^  indicaC 
^parario  ad  veniente  re^glori^&  mefias  in  pnmo  aduentu  no  venerit  resfed  humilisA:  paupfimo 
vlqi-ad  tefbitri^onefbamfiriquadicir.dara  cft  mihi  ois  pras  in  eodo  & in  terta >ion  \f  eicogruerc 


Ccppcanoncofonac  testas  ifteadactKui  ad  iudicid:inqndchfsipre  veniertam  matrifcftnsicx  gkv 
tip  vt  nullus  inrcrroganoni  huic  reftet  locusln  aduentu  alit  chh  p fidem  in  mlidu  mediante  apaea 
prcdicaaoneoiaqnadranuiam&prpdicabantmcfiam  regem  glorip&mfidus  ncfausqupfiuitqs 
eft  iftc  res'^6h*?I^tnr  apoftolimtroducunrnr  prpdicances&diccnres.  dcuarepoitp  capira  vcftra,' 
FVbi  aduareapi^anoiiepottanim  intelligi  nomines  primates  (fine  potentia  fine  fapientia  Une 
tegimine  &c.pcelkntes)pio  qto  esercent  offm  porrariidroc  eft  q>  peteosingreftus  hr  vel  negatur  ad 
populos/ ad  fequaccs/ad  lubditos  &c.Portpqppcfunthoies,qnibascrcdent£us  aliicr^qA;  quibus 
ndciedentibns'a[iinocrcdnnt.Pknarantg^amartyramhisporTis.Adprimatcs  cigo  portas  ap/ 
pdJarqs  dicunt  apoftoli.elcnatecaprtavfa/deuate  mentes  vf as  ad  confidttationc  codeftifi  pmiogr,* 
fiS  icofiderationc  dininp  puidcnp/gipmilcricordip.ad  cogitadff  de  falnrc  aip.  denarc  vos  lanup 

$temi.Disewt  pnmo  magnarilwportc.esplicant  mo  cifdcm  lanup  ptemi:  hoc  ^ fm  oftieifi  ape/ 
nendi  vd  claudendi  ad  id  qd  e pprtiiitatis^o  pro  qto  officium  heris  portarii  ad  bona  tpalia;ad  ho/ 
nores/ad  dnia/ad dignitates  ..Scieiidu  eft.n.q?  didio  hcbraica  primo  foco  lignificarportasjhoc  dl 
kpfum  fparium  porrpdccudo  aficlocbfignificarportasFra  offm  apenendi.Et  ppea  incerptes  ponunt 
ianuas  in  («fido  foeo.Ec  ifhsdf deuate  vosiad  esplicandu  exeeurione  dus  quod  didli  fuerat clcuace 
capira  vfa^Ira  9)  Ii  diligenter pipedum  fnerir.quodpnusfuir  monitum  confiderandu/nunc  moncf 
cs^nendu.Etppra  pnosdidu  fuirportf  deuate  capira  vfanno  adesccutioncm  dfiianuc  eremi  dc/' 
natf  vos.mhil.n. profuiffet dcuaffccapiraimlifubrtcnriieet denarc fdpfos in ccricftcs motes.&itd/' 
ligepnmans ypellari porras&iannasficvretlingnlihoiesfintporrc&ianuf  rcfpeda  fuiraetip 
gto  cuilibet  icubit  apirc  vd  claudere  libiipli  ingteflii  virc  vel  moms  qtefn&P^Quare  at  monino  bec- 
natfubdif.  & veniet  res  honori.s.  Vbi  clare  apparet  q>  {^ttas  datare  capib  foai&  filr  ianuas  ppctup, 
vuq  vdmoms  clcuarefapfas,ad  hocCsigif  vt  veniat  ra  honoris/proculdubio  in  eas.  Appdiaf  aut£ 
mdias  rexiqma  ad  Itrmm  iam  ftacum  r^um  affecutuscrat  tempore  quo  pnedicanis  cft  ab  apofto^ 
lismnndo.HoH6ris‘aurem:vtescdlitudine  rituli  intdligararfummusres.maiorfiqaidcm  cft  atu/ 
Ius  tes  honoris  g res  totius  vniuctli:qaonum  fignificacnr  etiam  poffeffor  diuina;  gloriar:  qua:  fupra. 
totum  cft  vniaeifum.Ck>ngrae  qnoqi  pigdlcatnt  inundo  dinftusKx  honoris  (eu  glori^ ; quoniai» 


Jby  s 


1 


1 


PSALMVS  .XXIIII. 

mnndas  fanimS  bonli  in  gtla  c5ffacad>ar,appaaido  nanficotiam  gloria  pofTibib  d&r  atfdoft 

Tan§  di  Aotn  faaic.  venter  ter  (bmmi  bont  qnod  vos  tanrum  alf^atis.  hc  vctt  chfs  eft  rex  gloti{; 

gma  non  folam  polTeilbr  eft  glonp,l<si  gabemaroridiliribotoolargicoc  & dns.  Veniet  pa  gfam  Sdat 
tci  ac  cluntansiaxta  ilIacLad  euin  veniemus  Se  oianfloiiem  apod  eil  faciemns  loiif. 

iijf  rry  tganotia?  Rratare  portperciraci  pnmaee>iercitan  linguliarca  iempicemicacea 
vicp  aut  mortis  ab  apllsfa  ^icatonoos  melip,in(]uinic  qois  ifk  rezgllpi.Noau/inaadini  Se  admin/ 
dnm  caan^inm  aodietes,mento  inqranc  qs  iftr  tu  glonpfp^  rndcf  eis  ab  apiis.  Dns  fortis  Se  po/ 
tenstdns  potes  beliLOns  dicnnc: vt  intelligas  aiis  datarem  veteri  fiqdem  cedo  vlitadlTima  appdla/ 

nonedeasvocaba£dns.Fomsdicutdignmcadopaflioneaastquafom(rimefulbnait.fomtiiainis.ij. 

^pans  a^s  quii  Iit  rnflinerqapparuit  maxime  in  paiTide  ch^  Pores  aiit.in  opete  Se  fermone  dum 
«Soerfaras  fiiit  i hac  vita:  vitra  virtoiia  fup  morte  ac  fup  pnncipem  miidi.Oe  qua  fnbdiC.  dns  potens 
beUithoc  eft  potens  ad  debellandd  d^ond  ptatesfad  deftmendil  idolaad  deiiciendd  dnm  dgmonft 
ab  hoibosiad  vincenda  morte  &c.hoc  eft.n.bdlii  chfi|hoc  eft  ad  ^icarur  apIViC Eleaate  por^  capi 
ta  vfa.R.epetif  ^icatio  aplica-tiim  adiignificandii  magnitudine  myfteru.ni  ad  lignificandii  pfeiiet 
tantia.tum  ad  uplicandii  al  ia:maltiplicata.n  .^cano|nooa  explicat.  Et  eleaate  lanop  fteini,  fit  vet 
nier  tu  h onoris.  Totam  qd  di(ftam  eftitotii  tepenC  uc^to  pronoie  vos.Ptins  diflii  ftiit  eleuate  vos 
ianaermodf  eleaate  ianup.In  qao  utaila  vf  monitio:vt  gprias  monenE  dcuaie  lapfosipoftea  mot 
reanE  eleaate  indeterminattthoc  eft  fit  fe  fi:  alios-P^Quis  eft  iftt  tu  honotisJ  In  hac  repetita  intoio/ 
gatona  apponiE  vetbi!  fnbftantiuu  eftiqd  m pnma  mtetrogacidendftiitappolitu.  Pnmom.diiM  eft 
qsiftcruhonons/tanqaboinoradibustnucadtdfqaiseftiftetu  honotisicanq ab  aliqaantiieia/ 
2tis  Se  manriitris.R.nito  aut  apticaia  tetienis  afcedit  ad  cedeftia.  Pnas  de  gdhs  a chfo  in  teira  dixe/ 
taridns  fortis  & potens  fite. modo  de  dnio  chh  in  ccclis  inftraitdns  exercitoiijct  angelo§i , mfe  eft  res 
honons.Vtintdligantclaremdiameireillamdeam  qaem adorant lod^iiqucm  vocatu  oominuia 
exercituom.nccnouam  introdaci  mando  deam.  Arnen. 

irVVLGAT A ED ITIO-  ^[^Pfalmusdauid  .XXIIII. 

D tc  dnclcuaui  animam  mcamtdeus  meus  in  tc  confido  non  crubefeam. 
Nccp  irrideat  mc  inimici  mci:etenim  uniucrli  q fuflinet  cc/no  cofuden^. 
Confundantur  omnes  iniqua  agentes  fuperuacuc. 

Vias  tuas  domine  denionftra  mihi  tKfemiras  tuas  edoce  me. 

Dirige  me  in  ucricare  tua  SC  doce  me : quia  tu  cs  deus  faluator  meus  te 

fuflinui  tota  die. 

R.eminifcae  miferationum  tua^dne  dC  mifcricordiaram  tuarum ; qu(  a fcculo  (unt. 
Dclitfh  iuuentutis  mcfdC  ignorantias  meas  ne  memineris. 

Secundum  mifcricordiam  tuam  memento  mei  tutpp  bonitatem  tuam  domine. 
DulcisdErctfhisdominustpropccrhocl^cmdabic  dclinqucntibusinuia. 

Diriget  manfuctos  in  i jdidotdoccbit  mites  uias  fuas. 

Vniuaf(  ui(  dhi  mifcricordia  SC  ucritas:  rcqretibus  cedamentu  eius  SC  tedimotiia  ei?  * 
Propter  nomen  tuum  domine  propitiaberis  peccato  mcotmulmm  ed  enim. 

Q^uis  cd  homo  qui  timet  dominum.''  legem  datuic  d in  uia  quam  cl^t. 

Anima  eius  io  bonis  demorabitur:  SC  femen  cius  h^reditabic  terram. 

' Firmamentu  cddhstimentibuscumtSEtcdamcntumipliusuc  manifcdeturilHst 

Oculi  mei  femper  ad  domiaum:quoniam  ipfc  eucllcc  de  laqueo  pedes  meos. 

Rcfpice  in  me  6C  mifcrcre  md:  quia  umcus  SC  pauper  fum  ego. 

Tribulationes  cordis  mdniulnplicat^funttdcnccefncatibusmds  erue  mc. 

Vide  humilitatem  meam  SC  laborem  meum : 6E  dimitte  uniucrfa  ddicda  mca< 

Rcfpice  inimicos  mcostquoniam  multiplicati  funt,  &odio  iniquo  odaunt  me. 
Cudodi  animam  meam  fic  erue  me:  non  erubefeam  quoniam  fperaui  in  tc. 

Innocentes  SC  rcidi  aih^ferunc  mihi,  quia  fudinui  te. 

Libaa  deus  ifiad  ,ex  omnibus  tribulationibus  fuis. 

CIYXTA 


i 


1 


PSALMVS  XXV. 

CIVXTA  HEBR^VM  ^DtmS. 

* Alcph.  Propheta.  A D te  domine*  animam  meam  leuabo* 

* Aleph.  Dens  meus  in  te  confifiiafum;  non  confimdar,non  letabunt 

pMdcmc  * 

tur  inimici  mei  mihi.  suteismuit 

a Q&iel.  Etiam  ocsfperantes  tui  non  cofiindcntuncoiundentur  fallentes  inaniter. 

4 Oaletit.  Viastuasdomine^facfareme:®  femitastuasdoce  me.  Ltadie. 

5 Hc.  Induc  mei  ueritate  tua &aiTuefacmetqa  tu  deus  ialutisme^  te expedauito 

f Zain.  R.ccordare  mifericotdias  tuas  dne*  02  gratias  tuastquia  ex  fempitemo  ipfe  . 
7 Oieds.  PeccatorumadolcTccntia^meatumflfrebellionummearunerecordaretfm 

gratiam  tuam  recordare  mihi  tu  propter  bonitatem  tuam  domine  \ 

* Tedi.  Bonus  02  re^fais  dominus*  tpropterea  docens  peccatores  in  uia. 

* lod.  Inducet  humiles  in  iudido:02affuefadethumilaui{iu(. 

* ® Caph.  Oes  lemit^  dhi*gra  02  ueritas  tcunodicdbusjpadlu  dus  02  tefhfrcationes  eius« 
a * Lamed.  Propter  nomen  tuum  dnc  *parccs  culp(  me^tquoniam  grandis  ipla* 

hiflrfc  ^ ^ <}ii4  * ' 

**  Mem.  ille  uir  timens  dnm*:docebit  eum  in  uia  eliget. 

('hm.  Anima  eius  in  bono  pemodlabitt02  femen  dus  hgreditabit  terram. 

14  baraectL  Seaetum  dni  timentibus  dus  ;02pa(fhundus  adfaacndumfdreeos.  ;t 

if  Hain,  Oculi  mdeondnue  ad  dnm*  rquiaipfc  educet  de  red  pedes  meos. 

jg  Pe.  Vertere  ad  me  02mifcracmd:quoniamunicus02paupcr  ego  . ' 

17  Z»<&,  Anguifa;  cor  meum  dilatare  fecerunt  tdeanguIHis  meis  educ  me. 

18  R.et.  V ide  humilitatem  meam  02  laborem  meum;02  ignofee  omnibus  peccarf^  mdf . 

jf  Vide  inimicos  meos:qamultiplicad  funt,02  odio  iniqtatis  oderunt  me. 

co  Sdn.  CuHodi  animam  meam  02  eripe  me:nonconfundar,quiafpcraui  in  te» 

21  Thau.  Perfecdo  02  rectitudo  cuftodicntmcjquiaexpctflaui  te. 

22  P^  R. edimedeustiinielem,ex  omnibus  angufUisfuis. 

^^ImlascftDaoidi.ExqnonihiloaTihabemrniltaDtorpfalinL  " 

I ^rCircamaterilpfalmiadaefteipqacdftacdanidcaotDKeflcplalaiii&eaq  inpfalmo  dfirdtf 
pfSfia  loqueris  no  excedere  damde  fed  cogiuere  gefts  eios  & cuca  lpm,ldo3  condndi  pfit  q»  pialmus 
ad  Ifam  tradat  de  damde.Sed  ^ damdis  traAentfex  decnrib  pfalmi  accipe  oportetp^anifelte  ac  ap,» 
paret  pnmo  in  plalmo.danidein  mbulanonec^tntfi/vnicfi/pauperejinulripJicatifqi  inimias  &> 
fcnbi  cfi  angnlhis  popnli.  Apparet  fecfido  dauide  petere  a deo  venia  p«6y  teii&  doceri  vias  dfii  ar^ 
dncipeas.f^Q.uibnsfimuIeollaris/faa!ecoUigif  qipfalniDsifteadtroastribDlarioisqaa  paffnsell’ 
dauidab  ablalon  fpeClat.na  illi  tepon  trii  hfc  oia  congrufievr  parer dirconcndo.TDncenim  mbn/ 
lacio  propria  ex  ppnisicanc  mulnplican  inimici|riic  vniDetfus  populos  in  mbolanonibas  fiiiritQC 
petiit  veniam  tecognofees  peccata  fua/tmic  periit  ne  recidioaretlta  qipliilmasiflcopus  meditatio 
nis  tuiftf  6c  contricp  habite  a danidein  illa  pecurionetdeferibit  ad  liceram. 

CTSVMMARIVM  EST. 

CTDanid  ppteribaredeTa  afSidhis  ab  abfalon  recurrir  ad  defi.cfi  p vmia.tii  pro  retnarionc  in  reCHni 
j - r : ^ 'tum  popnli  ab  his  anguftiis. 

,tr.eft  primus  intcrpfalraos  alphabcricosifinguli  enim  vetius  inctpiont  w 


4« 


dme.cum  pro  feraarione  vitf  ppn^&  liberatione  tum  ftii 

CTPeffona  loqnms  propheta  efl 

OTAdaette  q»  praimns  iilc.tr.eft  primus  intcrpfairaos  alp 


AilucltC  q>  pialmus  ^ ....m  h.^..«.^.iw..IU.^U11  uum  vuiusmcipiuilt  IV 

nnffli»  litens  ajphabeti  hdirpi ara  tamen  <p  tres  litcrg  gminanf  Sc  tres  omittnncnr.& quoniam  mf 

Afteriumreic^mnsrpincnifanCloiideoftcfummarie  pertranfeo. 

i@tCOonur)C.OioidiEp(idfflusinptesduas:ppolttiaamaterip,Q;cscciitinamftbi  et  omnc% 

CaiodiipptaL  f 


t4l 


•5' 


PSAIMVS  L XXV. 

fTroponirquatniORdooalIeTrii>cA(Iood(|^riar.PiiniaaflcitiodcfhtDio.a4Kddc  alam  mfak/ 
Dabojcotcpladoi^ando/^'  oflftrcdo.AJrcra  dcpcento.dcnsineas  in  tecdfilbs  fum . Non  audcrdiccre 
tibi  o(>cdiiii|niandara  tua  fauaaitfed  q>  in  iplo  folo  fpan  fidoaam^  foampofoit  fbgiois  abfaloh. 
Ptiina  pcntio  cft.non  cdfbndatCpro  ne  cDnfundaOab  eapcdlanonc  nxa/a  cMdcrio  meo.  ScdidajiS 
l^abunnirfproncIftcncDr.iniminmdmihidiocdldcmeconfbfoAIodas  loquendi  hditaicgluv 
guf  videtur  iRe  tam  frequens  vfus  datioi. 

CTlEtli  Oed-  locipii  hieps  exeeuriua  tali  onfie-Primo  tradaf  illa  pticnlalnolftabunf  Inimici  md. 
SecudoUlaiadted^  aiammcalenabofibi\iastuas.TettioillajdeusmeusmtecCfira$rum/ibi  ocu/ 
Ii  mei.Quarro  illa;n6c6Rindaijibi  cuRodi  aiam  mra.p^Aflignat  Itaqi  prSnt  petindis  fuf  duplicem 
ftoCid.  Alter  e c5is  dtbus  rperacibos  in  deo.ctiS  oes  fperates  tm  n5  cdKindenf. Altet  e iufla  tetnbuti» 
inimicis,  cofundenf  falleres  jnaniter.Ablalon  figde  Sc  fui  fefdietdt  dauide  fub  fpe  lacnficii  coiutantes 
adoerTos  cd.Et  hoc  inaniterihoccR  vacui  ca  offendendi  meifine  offenfa  illata  eis  a dauidc.A  ppceicar 
merd>anf  cofundi.Adi  apcttms  ditlllit.61  miimci  mci  nolprabonf  fup  me.vcniicabif  q>ca  qui  jpc 
rant  in  te  no  cofundenfi  A q?  fallentes  confondcnfiqnod  eft  duplex  bonum. 

tU98  tiominc.Traetiif  tuc  iUa  pdcula/ad  te  dnc  alam  mea  JeiwbojtnpIrJ^timo  ex pte  petitio/ 
nfi.Secfidoexprcda  ibibctiusAiedl^.Tertiocxptevlisidigenffibigsifte.^Ties  porrigit petino 
nes.  Prima  cfl  fpedutdi  ad  itdicdu.vias  toas;hocc  ad  tedncetcs.&ticfaie  me:'&fcmicasfraniaia4 
hoc  eft  ar^ores.tnas/ad  te  duceres, doce  me.p' Sedida  e (pedStiff  ad  cxccntione.Indocmqad  lilirada 
ne  Iduccris  in  principii!  vip  idue  me  ope,in  venrate  raajnoc  eft  pccpro^  tno^,A  aflue&qnd  folii  in/ 
i|uc(cd  ad  lifitudini  mannducetis  ifantulii  vt  difcac  ^lane  alTuefac  me  I cade  ventare  pcfptoifr.ruo 
ru  exequfdoiga  tu  dens  falocis  mcc/ga  ex  te  pedet  falbs  mca:&  expte  mea,tr/n6  aliu  doctorc  & duce 
npeCtauirora  dieffinc  uermitr6e.No  tn  pprereapero  hjKinixnsiuftinprfcdiecoitiaie  mifencordias 
tuas  dne  & gfas  nias.ga  ex  frmpitemo  tpTc/fupple  funr.FTema.pa6i};  adolefeetif  mcf  & rcbcllionfi 
mra^  ne  recordare.  Vbi  et  aduertein  hebr^o  haberi  aaolefcenna^ foipacritiaR  mea^iiga  numeta 
ttfi  plurale  habcT.Et  rteditep  nolit  recordari  ad  punitione  ta  pate  ex  ignoritia  Iru  pallide  humana 
Cq  r^nar  in  ptateac!o'efcetip)§  pao^:  ex  deliberaro  ppofiro(q  iweiliones  fignificanf.  Ytro^  figde 
mod6  danid  prccauerar.Pnmo  modo  in  adultcno  ilecundoaurin  homicidi(>.EthDic  pai^tioni  ad/ 
dir..Sccundnm  gratiam  cnanunon  luftinam  tuara.rccordaie  mihijad  meum  bonum  & non  folu  ad 
c6muncbonuiTi,ru;wtcrbdnitaiem  niammon  menta  mca.domlne. 

3&0mi8  7 recti»  Poftg  damd  dcnauir  aiam  fua  ad  dcu;pctedo  tna  fp(ialia,preijniE  deuarione  ai 
cdtepl.ido  tones cx  pie  dei  cdgruas  ad  cdceflioncpetito^i/iAoas  a duabus  det  c6ditionibus;bonirate 
f.A  leaitudine.Bonusfad  coieadu  bonitate  fua.&  icaus/ad  ea  q teaitndmis  fune  dlngcdd  & faaen/. 
dff,dns;ftpprcrea(^bonos&ieaus,doccs(fupiJlecftCTit&fiut,pa6iBsin  viathocc  offiaii  exercet 
eloaons  adllhuMu  padres  de  iisqfpcaac  ad  via  ieaa£t  hoc iiidaprimf  petitioni. Inducet  hliile» 
Iindirio;aruflbe%arth(iilesvipfi^Dlieaehfoerndafc&  pennoni.Scddifceniercfpean  paoqs 
cdteplaf  ded  doaotE  vigtefpcan  ane homiliu  cdreplaf  deuoffiaofum.vdocad  baEdd  ambulare fie 
alTudcerc  ambulares  I^nres  quu  primudifcut  ambularcEr  eft  huraihras  huc  in  Joco  nome  vtttuns.' 
In  quo  dcfcTibif  pcipua  dei  cura  erga  eos  g humiliter  Cc  ci  fubmittutEt  hoc  n ga  bonus  & rcaus  do 
minus.In  indicio  adcind  in  ipctu  fed  rdnis  indicio  ambulate factetmdfm  vias  carnis  aut  mondi.fed 
affiidanct  ambulare  via  fuaidei.p^Amphus  ccslcmitf  dnigfa  &vencas.hocuittlIigedeviis  dniad, 
nos  feu  aratma$.Et  cfi  fenfus  q>  ola  opa  dd  fune  gfa  A vctitas.gfa  qa  honos,  verita.s  ga  icdus  dns.Ec 
hoc  eft  vcKtga  in  oibus  opibus  dd  iucnif  reClitudo  & aligd  gratnitu.Et  vbt  dcfcriprit  offm  dd  pn^ne  .. 
fped  u pdd^fvrpotc  dcnioqi>&  poftea  rdbcChi  hliilifif  vrpotc  iapictiu  via  gradi.nuc  dcfcnhir  offin 
ddrefpcCtuiuftoquvtpotecterciraro§iinadvia.Iraq>qmabonusA  rcetas,pprcrraoes  fcmirpdo/ 
mmidioc  eft  vip  dni  ardius  ifpcdp )^a  A veritas  funt,n6gbofci!qi|n6  ns  g ndfapiur  q dei  funnfed 
oiftodieribus  paCtum  ems/lc^dusi&dus  dos  quo  ille  deus  cok  A ifti  populus  da,  A imlicationea, 
aas.Tcftihcanoncs  dd  iappdianf  qcunq'  tcftimoniff  phiber  noois  dc  dcoilioc  lint  opa  naturaliaffi/, 
itemiraculofaiisligdcgcma  hfit  Adioini  padi  A dioinof  ccftim6ioQ;/oia  diuinaopafucgfa  A ve 
firas.p'Ha  c cdtcplationc  no  potnit  finiie  daoid  nifi  lepcrcdo  venip  pcntionc.  Propter  nome  tuum 
dnriquo  bonus  A ledus  dicens,parccs  colpp  mep.Fidodalicer  A ex  magna  fpe  affirmacu  ircUigc  qcT 
^ffdicfdo  parces  ailpp  mcc.more  gppe  fupplicatm  A ex  coEdetia  ma^a  pponenu  petitione  ta^ 
tfidendam,nc  videaf  fubdubio  pctcieait  parces  culpc  mtf.&r5nem  lubdie.qm  grandis  ipfaihoc, 
^qrfi  nomini  tuo  tefetuaf  codonatiocnlppmcpcxfui  ma^itudincdccercnim  tuum  nomen  ma/, 
gnafaceret  A lilod  magniEcari  In  c6donanonc  magni  fedens.  Vbi  nota  non  allcuiate peccari!  fuum 
dauidcmtred  quod  prius  vocauit  lebcllioncfmodo  grandem  culpam  conEretur. 

£uf  8 iHc  C6templatus  damd  petitiones  fnas  ex  ronibns  ofhcioq:  diutno};,c6tcplaf  nunc  cafidc  ex^ 
pte  ^!s  IdigEripiga.f.oes  Idigcr  illis.Et  loqnif  de  primis  duabus  peti  rionibns.rema  eni  ctat  a ppriii' 
VtOimioofi>£t  uitedit  g»  folff  pdofcs  & humiles  indiget  doceri  a deo  in  vi3,fcd  oes  tunetes  dc&, 


PSAtMVS 


Jcxv. 


Er  {<prerca  diciLQnisipm  qftjs.iftcftieir  rimis  d&r, docebit  eS  cKs.in  via  rligcpp  qoS  rf iget.timls 
dnm.S^pc.nan  hoc  metneo  iolo  vtifpphaa  mko  l^one  pTruAss  aiit  que  c^eijuif  times  dnm 
ex  eo  q>  diis  docet  in  via/fabdif  doplicis  genciisPrimu  genus  dl  lepoialiu  ^no^.Aia  einsJ.^ 

mens  ddi.m  bono  pnoCtabirfhoccft  qeeepTeneTabiclicnrdormicsfthoc  quo  ad  fc.&fcmc  ttds  hg 
icdiCabittena(pni^ionis.&hocquoadfiltos^rpci%khircDaus  bonoK ceporaliii  ad  nminioncs 
vereris  teiH.P’ Secudfi  genus  eft  bonoqt  fpiuliu.Secrctu  dni  timeobus  aus/c6icabi£  fpaltbos  leoda/  ' 
ti6ibus;Se  padu  cius|c,  ad  faciendii  fare  cos.  In  quo  lignificamr  magnd  benci^  quo  dens  efKdr pa/ 
aulcgisfu^ndadiadiafiiaidanatione.ialadmctdfacndiindh^aunna  fed  aDroIotcrquia  (ola  ' 
fciena  faluas  dl  facoa  iimplicirer  & abfoiutettuxta  illud  dcurero.4difc  dl  vcilra  (apiena  St  itdlcAqs. 

IT- 1 — T.  u*.  u— , 5;  intdleAas  legis  no  ta§  ordinanos  quo  ad  primfi:frd  tag  fcpeex 

prum^^Ec  meminit  horti  fhiduSdanid:qac6uaus  erat  flbiipn  per/ 
icrac  & pnodaiione  in  bono  & demcnicrac  pmillam  (uccemonc  (e 
mtnis.pcrdidcrar^  tdidationesdiuinas. 

^CUli  metTradacnr  hic  iDa  particula, 'dens  mens  in  te  c6^us  fumrincohado  a preuerare  rcciirfu  ad 
deu  Cii  plena  coBdctiaOcoli  ma  cdtinnc  ad  dora  indjfulpictuc  & turpiciet  ecce  6docia.ga  ipfe  eueilet  - 
de  reti  pedes  meos^Allimilac  ren  coiuratione  et  inlixucionc  qua  pati^aror  ab  abialon.cag  iplc  inci/ 
dentin  illud retclicot vere inciderar-P’ Ad gdadtoculosibrpcfoshabeacfnbinngitvetTeK  ad  me  8c 
mi(imemci.Motc  humano  alloquif  deu  rang  auetfom  a dauidc  vt  ver^  ad  i^  hiitem  pedes  Itra 
Kte&copariaf  mifcnf  dus.Q,uonia  vnicns&paopegp/rupplefum.Vnicnm  fe  dicit  in  idpcduad 
tnnltitudioc  Tequacc  wliUon.&;eade  idationc  appellat  fc  paupereivt  hic  maximS  idigetia  diuini  ao/ 
zilii  fignificet.Et  hfc  quo  ad  dinitias  A milite$.p  Quantii  ad  irema  vero  mala  Inbdit.Angullue  coc 
meum  d ilatarc  rcoalic,dc  angulhis  meis  educ  me.Meraphonco  Idnnonc  drfcnbit  anguihas  exiflcn/ 
tes  in  corde  valde  multiphcatasfad  limilitudine  leqr  q c^nf  in  Taccolo  ex  corio:  qnum.n.rcs  cdtfr^  ' 
nmlnplican^dilacatfcn  ampliat coniicdtines.luxtahac  metaphora  inredirmulntudinc  tataanga 
llia^  in  corde  vtqnodamdamphctcor.PA^n  jtplequcdo  mala  inheretialfnbdir.Videhumihtatcdi 
inea/hoc  cil  de^ione  mea.Sc  labore  me®  quem  fu(luico:&  ignofee  olbus  pCds  meis.  Acfi  dixilTctiinc 
hfc  quf  patiot  accepta  cora  te  ad  venia  ^oqc  meof  .Vbi  vides  tettiojxtetc  vcnia|angtrc  pennoi/ 


j 

. iitvi 


(na  torti  fere  r 

fionis  oculord  {bomm  ad  dnm.petir  dautd  r 
cid  vide  inimicos  meos:  vt  nihil  pr^termiTerit  videndum. 

Cuftodi  oninuim  nicam.  TraiSaf  hic  illa  particula/n6  cofiindartpetedo  gn^.PrimGLcollodi  aiaip 
nica. Timebat  mori  in  ilia  pGxnnonc.ae  i5  petit  cnilodt  alam  med.i.vir?  mea.Sccddii.&  enpe  mefefe 
hac  plannone.Tettit!  Ji5  o6(undar.qd  deptecatioe  Icdllgedfi  eil  c6  ftloaam  fupius  dedaratii  ^Ec 
ce  fidkiaa.qa  fpaui  in  re.pX3  naitfi.Pedettio  & ledirodo  cullodiet  mcEt  itdligit  de  pi^one  Sc  redi 
tndinc  dei:mxta  idJi.qood  Inpins  dixerat  bonos  & redns  dhs.mS  pent  (p  perndio  ichoat^  gfp  & re 
Aitudo  cnllodik  i^m  a malis. Pr^i^aiirvtesiutDtoIdicarinoroneiam  mCta  ex  fidoaa  magnalk 
qna  fubingitga  expodam  te.rQDint®R.edimc  deus  ilradea  oibus  anguillis  fuis;  N5  fofrecir  ora/ 
ce  p vita  & lib^donc  Iba/ed  pro  roro  populo  m tnbolarionc  pofito  rogac  Redimqquad  vendird 
populum  fhmdibos  ablalon,iuaekm)cqgnofflinanic  vt  mentum  patnarch^  patiis  populi  c5men^ 
carenexoibasangulliislbivvtofflnietpatRlibeicatefoliragaiidcat.Amei.  ‘ 

C7VVLGATA  EDITIO.  ^ |[;pfalniusdamd.  XXV. 

V dica  me  domine,quoniam  ego  in  ixmocenda  mea  Ingrcirus  (um:SC  in 
domino  fperana  non  infirmabor.  /.  .>  t t 

Proba  mcdomincKtenta  mcnircrcncsmcos  Sicormeum.'  ' 

<^m  mifericordia  tua  ante  oculos  meos  ,eA:&  complacui  m ucritate  tua. 
No  Tech  cu  codlio  uanitatistdc  cum  iniqua  gcrctibos  non  introibo.  i 

Odiui  ecclefiam  malignannumtdCcum  impiis  non  fedebo. 

Lauabo  inter  innocentes  manus  meas:6£  dreundabo  altare  tuum  domine.  ■-] 

V c audiam  uocem  laudis:d£  enarrem  umuerfa  mirabilia  tua. 

Doniine  dilori  decorem  domus  tuf  locum  habitationis  glorif  tuf . 

Ne  padas  cu  impiis  deus  aiam  mcam:2£  cum  utris  fanguinum  uitammeam. 

In  qoptum  manibus  iniquitates  funtuJextera  eorum  repleta  eft  muneribus. 

CaictlbpplaL  f n 


PSAIMVS 


? JCXVI 


Ego  autim  m Innoccnria  ma  in^^us  fuftiftedittieme &mifer«re  ma. 

Pes  mou  (tetit  in  dircAo : in  ecddiis  benedicam  te  domine» 

CIVXTA  HEBR^VM.  CDawdi.  XXVI 

- TVdicamedomine*,quoniamegoinperfedb*onemeaambulaui:$;m 

t Propheta»  Idonuno^confifusfum,  non  labar, 
z Proba  me  domine*  tenta  me:purifica  renes  meos  & cor  meum» 

9  Qnonia  gratia  tua  cofpecfhii  oculorum  meoru  ambulabo  in  ueritate  tua* 

4 Non  fedi  cum  uirisfallTtatis:S£cumlatenDbus  non  introibo» 

5 Odiui  cccldTammalignantium:&  cum  impiis  non  fedebo.  ^ 

^ Lauabo  in  mundicia  palmas  meas:&drcuibo  altare  tuum  domine*.  j 

Ad  faciendum  audire  in  uoccconfeI/ionis:5£  ad  narrandum  otafeparaca  tua  J 

8 Domine*dilexi  habitacula  domus  tu^tS^locu  tabernaculi  honoris  tui.  ' 

9 Ncc^egacurapecpcoribusaiammcam:8CcuhoibusIanguinumuitasmeaa*  ; 

10  iQr  in  manibus  eorum  cogitatio  dextera  eorum  plena  munere.  i 

11  Etcgoinpcrfe(fhonenicagradiar:rcdimemc&mifereremei. 
iz  Pes  meus  ftetit  in  reditudinctin  cotibus  benedicam  dominum** 

< 

^y^ltulns  dL  Daaidi.Dc  qno  vt  fupta. 


CrCircamatenapi^niiadacneqiqnficolletdeaiitofariraloiAcnihilaM^qioqntilhocpral 
IDO  aembaonf  «cedere  pfona  daaidis,90s  evcdcipfodanidead  Ifam  pf^us  craOcr-I^Quf  at  na 
Att  oponct « iis  q data  firnt  conuccre.Claru  in  pnmis  cft  « noUade  mimicis  St  metio.  Claium  fe 
cfido  cft  q>  dauid «ponit  fe  rigorofo  «anum  diuini  indiaiClaic  tono  cft  q»  ia  diiexerat  locft  domas 
dd  inter  alia  moItaDonaqdidtrefccillc&pmicritfoccrc.^BxqbDsnmulconacis  apparenq»  dauuf 
adepto  regno  anteq  eadem  in  ciimen  adulcaii  & homiadiiiedidit  hdc  plalmii:  in/edes  in  ipfo  lue 
Ihficarecoraeieocam adepti tegi^ipnomahsatnbusffcdcu  oircdiruc&tfireniatatfi  feni^  am 
bulaait.Et  pptetta  nallms  meminit  inimici:ppteira  petit  a cfco  ngorofi  examinis  cefunmipptcRa 
sorbona  Iba  c5mcmorat/&  mala  a qbos  aoftiniiitippca  deoonone  foa  erga  domfi  dni  cirat.p^ 

ii  dtligenciusnngulacollatafaerint.appaicbicqipblmusiftceditusfaitlnpnndpioqao  dauid fa< 
Ais  foit  rex  fup  totfi  llraclj&  dd{X>fuit  tran (Ferre  arca  dooMi  m mote  (lomvt  df.iparali.i ; ma  illi  tpi 

hs| 


Ihs^petit  vt  deds  non  aggreget  pcogtdlom  luum  impiomm  coalomo.led  ndimat  ac  mildeatarlaif 
afteA  ad  ea  quae  funt  rcAtndinis. 

fCPerfonaloqnensprophetaeft.  : 

IOdica  the  OOmine-Diuidif  pfalmns  in  partes  daasrppofitiua  matcrip.ar  execntiuaiibi  pba  me.' 

fQnattuor p^lr.Prtmfi.iudica  me^.petes  indicio difcnflionisfc ngorofi  «aminis  indica^ 
nadeoino  fimpliaccr&abrolnreifajincarcgni£tluncfolaifqDpffaoobiiciensq>  abbidiannoiiv 
tres  in  iodiofi  dl  (duo  tuo  dnc.ibi  nanqi  tecuut  diuinfi  iadidfi  fimpliater  & abfolore : hic  afit  pene  . 
illud  in  vna  pameniari  ca.fSecfidfi  aftert  pro  ronc  talis  pentionis  « patre  incitans  (np.Qrn  ego 
riTpfeiAioncrihteg|ritate,ine*'hoceffqcialefRigilirasmeaa(&qDlpcniirCaddidifenim  mea  ne^um 
pmole  vidotf  dicetc  qi  in  petftdione  ambalaoit)ambalaDl;pgTeftbs  fom  in  negodo  regni . ^ Tece 
tium«paiTc'diain9dcdionis  quadcgecat  iprum  in  regcm.&  in  domino|non  m hominefnon  iO 
fottitndiiiefeqn^nni.confifasTnm.EthpdupcaurpfBnt  vetf  cauff  petitionis. ^Quaitum  qnod 
demum  fubion^tnnfecotitacis  cft.  non  iabaqnon  nmeo  fuccumbctciub  tali  examine vd  potius  n$ 
labar  a regno  fuper  hpc  fundaro. 

(Tlfb:^met*C!Hitne.Inclpitpars«eciitiaaraliordinei’rimo  tradaf  illa particala|iadica  m^ 
Secildo  illai^  in  dommo  confifus Tam;ibi  qn^ratia.Temo  i]la;in  pfoftione  mea  ambnlanijibi  noa 
Ccdi.Quarto  iliamon  labanibi  ne  cognrga.^  Circa  primnmingorofom  proponit  examen  fabfimilte 
mdine  «amlnandi  aigentifen  auaPioba  tnc  domine  6t  tenta  me|ad  momim  tcndWs  9t  czpipiitfi 


ri 


\ 


i 


PSALMVS  JCXVL 

finocte  volentis  htbc  te  drca  mcporificaloonflttione  in  igne  ficnr pnrificatnr  argftom.ttnes  meos 
& cor  meom:hoccfi  intima  qa^9meajaffeAiu(cogirationes.Acliapcttcduifl(t.SctDtaie  fnbtililli/ 
me  me  ctmtimaqui^mii)ea,iniKiiicsme  mandnm  incaofa. 

iBnonti  gratu  tua*  Tradacnt  hic  Ula  pamcnla/Ar  in  domino  cfififiis  fnm.  Vbi  adnerte  in  prgced£/ 
ti  pUmo  diCtom  hnllci  vniiieifp  vif  domini  gtaoa  fie  ventas,Monfiiat  ei]go  fiJadam  fnam  rotam  in 
^ iiu^ex  hoc  q>  tam  gratiam  q ventarem  dei  ante  fi;  habuit.illam  in  intdicau.quia  grana  toa  af> 
fbit  cdrpeAni  ocnloi;:  meotnm  ■ Habebar  enim  femper  ante  oculos  fnos  gtanara  dei  qua  line  cios  me 
ntis  degerat  ipm  intimem  per  famndcmaccJclcmpercdfidebat  in  gratia  deuEt  ne  in  vanffgranam 


dd  iccipetctifubiDnmt  de  veritate  in  opete.&;  ambulabo  in  ventate  nu-non  folnm  ambolani  Ccd  per 
factabo  ambnIan(K>,in  ventate  mafin  ventatefm  te  etfi  fone  non  fm  homines. 
iPd  firdt-  TtaCtatnt  hic  illa  pamcola'qnoniam  ego  in  peifraione  mea  ambolantEi  qnoniam  pet/ 
feitio  habet  duas  pattesCdedinaie  a malo|Ae  facete  bond^mdioata  pnma.N5  fcdi  cnm  vinsfaluta/ 
tisj&  cu  latcnnbus  nd  mttoibo.Ioab  & abilai  vin  fallitatis  Sc  latentes  appcUanf  m ocofione  abneis 
dcqoa.uegk^.vnded;tancduicdamdmundaseMram&Rgn6metimwaddcnvfm  in  faipita/ 
nnm  a fan^me  abncr£t  pptetea  nfic  diat-Non  udijnd  c&cani.cfi  viris  ndli  rans/ioab  & Ihitteeiost 
& efi  iaeenwos.iJimaiate  & proditorie  poedcnnbDs.non  mnoiboiqa  nec  ratam  intendebat  habete 
hmdi  lem  gdlafnec  aliquid  fimtl&rVbi  adnerte  ^ vtif  vocabnlis  rpcdanbos  ad  oSfnltandulfcilioce 
imrocodi  in  locnm  conlilii  & fialendi  m cdlilioivt  intdligas  no  eflecofafu  ant  conlUio  dos  qnomo 
dolibet  lUnd  homiddiOfqnali  expediens  ad  coldjaedinii  iegnnm£t  vntur  peento  ad  excufano 

ncnufnturo  aiit  ad  peipetnam  dctcflanonem*P'Odim  ecddiam  malignannli,&  cnm  impiis  no  fide 
^.Impu  & malignantes  appdianf  duo  principes  latronum  banaa  Bc  tcchab.qni  mteifc^t  regem 
libofinhi&attulcmt  caput  eios  ad  damdcmmhebron:vcpateu.reg.4.0diin{etf»3o,ecdcria/cdgre/ 
eanone,malignantil}(Danaa  Sc  tcchab  ptindpum  talis  ccdeii9:&  cnm  impiisfeifiK.nd  fedebofregna 
Do/non  acapiam  in  magnates  legni-Minos  didt  S fwennqoia  ndfold  no  admilic  eos  ad  gratia  teCr 
fionis,ied  itiiriceos  oixidi.p^  vniaedaliter  qno  ao  ota,lanabo  in  miidiaa  palmas  meas.  Pdanis  ac/ 
pta  aqua  lai;nr  manos  cora  popolo  in  fignli  mlidicip  liif  .lu  none  ppheta  ioxta  hfic  motem  aieJa 


Cnm  ipfo  circoi  to  denotat.Ec  ccce  effnHos  intetiis  ex  ctrroitn. Ad  faciendu  aodiic  in  voce  cdfiKIlonis 
2^adnarrandiiotafeparatafhoceftmirabiIu,tna.Ordopponerus.Pnus  ellenim  cantare  mirabilia 
dd:&  in^  fit  andiamt  vox  laodis. I ntedit  enim  per  hoc  dioinom  eniti!  quem  ordinanit  in  domo 
dni  ad  tdhlicandd  teditodinem  animi  fot^Et  adinngirdc  prptenro.Onedilcxi  habitacolii  domos 
cuf  ,&  locfi  tabmacnli  honons  cniHinc  date  apparet  danidem  dilexille  locnm  in  qno  ponendam 
crattabetnacnlomhononsdeifinqdohonondiatardens^qai  bethdappdiatnsefta  pattiarcha  ia/ 
cob^ ppterea  «tanvtf  mnilnlifle atcam  dfii  in  lion.nefi:ias  adhoc in  qoa  pane  montis  erat  betheb 
Ptoptetea  enim  dicit  <p  dilexit  locum  tabemacnll  honotis  tuL  Vnde  Sc  mernic  dimna  reodattone  co 
gnofccte  illum  locom.i.paralLn*&.i.patali.}. 

i^eporega  c6  pctdnbD9*Tiaftaf  hic  illa  paiticula/non  labaitpetedo  doo  valde  neceflaria  regi  ad 
feniandama  lapfo.Ptimn  eft  no  habete  confbtthim  cnm  peccatonbus.Ec  qnSuis  omnes  peccatores 
vitandi  fintpnndpibns, doo  tame  genera  hic  foaliterddcnbdtDr.Altcram  eft  hominfi  ran^innm. 
Alteram  hotnm  mnnemm.Ilh contra viram.ini contra iofliciam  fiibdiromm  molionmr. Primnm 
ttgo  gencrallter.fK  congrega  cnm  peccatoribus  animam  meam|congiegattonc  vnanimitans.Ddii 
defpc  cialitcr.&  cnm  hominibus  Gmgmnumicffiifohbas.vitam  meam/edaerfanonem  meam.Ernit/ 
fiis  mcaalirtr.  in  manibos  eorum  cogitano,&  dextera  comm  repleta  mnoetc-Homuies  qni  mn/ 

ncribiis  oomimponflprimum  ddcripfit  q>  in  manibus  ramm  comtatio . Habent  enim  tales  homi/ 
nes  cc^ranones  non  in  reda  ranone.fid  in  manibns.Si  manos  ^t  vaco^  habent  vnam  cogitatio 
bemdf manos  ftint  plen^habet  aliam  cogitatlonem.Et  proptetea  dtatnr  de  iplis  q>  in  manibns  eo/ 
nimcogitaao.Et  vitium  eorum  apettiosdelcnbicnr.EtdcxtmeocDm  repleta  muncte.Vbl  fdto  qt 
dikio  hebraica  non  figniiieat  munus  abfolnie.fed  munus  fordis  fa  cotnipnonis . OTEc  ego  * Eoae 
goorfum  rendit  pctiao.Et  ego  in  petfbltione  mea  gtadiar.fctua  me  a fodetarc  iftorumAcgo  in  M/ 
nftione  mea  inchoata  peildierabo  abfi^  lapfu.Et  qnoniam  cognofccbar  npn  omnesloos  leAe  lem/ 
pcrinoederefideofiibdieRedimemqa  fenutnte  peccatorom qoos oportet  me  fnftineteAttititi^i^c 
meiftolerantis  illos.toktamc'enim  vi^  ad  mottem  etimen  ioab  impunc^Et  ad  pronocandom  dioi 
nam  mifacordiam  aflflcrt  reditudinem  alfeftns.Pes  mens(afledns  mensigtefliis  meos,lietic  in  redi/ 
ndinqnondllapfos  a redo  hadennsA  in  fotarum  incubus  benedicam  dominnm.qma  hade/ 
nos  perfenennii  in  bonof&pabllce  landabo  ea  qop  fnnt  domini|non  ea  quf  fimt  hominom.mildc 
fe  mci|Don  noceant  mihi  iniqmtatesalionim. Arnen. 

Cakblnpplid.  ■ bi 


PSAtMVS 

cvvlgata  editio. 


D^Pralmtudat^. 


'OCXVII. 

xxvi; 


Ominus  illununaao  mea  & faliu  meatquem  tamebo!*. 

Domibus protedloruit(me(:a quo trepuiabof  . . 

Dum  appropiant  fuper  me  nocentesnit  edant  carnes  meas^  ' 

Qm  tribulant  me  inimici  meitipii  infirmati  funt  SC  ceciderunt.'  ' 

^ Si  confifiant  aducrfum  me  cafiramon  timebit  cor  meum.  t 

Si  exurgat  aducrfum  me  pr(lium:in  hoc  ego  fperabo.  • 

Vnam  pedi  a domino  hanc  requiram:  ut  inhabitem  in  domo  domini  onuubus  diaii 
bus  uicx  meae. 

Vtuideamuoluptatcmdomini:&uifitem  templum  eius. 

Quoniam  abfconditme  in  tabernaculo  fuo:in  die  malorum  protexit  me  inabfeotu) 
dito  tabernaculi  fui. 

In  petra  exaltauit  mc:£(  nunc  exaltauit  caput  meum  fuper  inimicos  meos. 

Circuiui  SC  immolaui  in  tabernaculo  dus  hofiiam  uodferadonisuantabo  SC  plidmum 
dicam  domino. 

Exaudi  domine  uocem  meam  qua  clamaui  ad  tetmiferere  md  SC  exaudi  me. 

Tibi dixit  cor  meum.cxquifiuittefadcsmeatfademtuamdnereqiuram. 

Ne  auertas  fsdem  tuam  a me:&  ne  declines  in  ira  a feruo  tuo. 
Adiutormeusefiomederdinquasmeneq;  defpidasmcdeusfalutaris  meus/ 
Quoniam  pater  meus  SC  mater  mea  dereliquerunt  metdominus  aut  affumpfit  me^ 
Legem  pone  mihi  dnc  in  uia  tua/2(  dirige  me  in  femiti  redla:propter  inimicos  meosT 
Ne  tradideris  me  in  animas  tribulantium  me:quoniam  infunexeninc  in  me  tefies  ini 
qui,&  mentita  cftiniquitas  libi. 

Credo  uidere  bona  dominitin  terra  uiucnrium. 

ExpcdIadominum:uirilitcrage,dC  confortcturcortuum,8tfufiinedominuffl. 


CIVXTA  HEBR-SVM. 


U^Dauidi. 


xxvir. 


* Propheta.  D Ominus^luxmea&falus  mea  ,aquo  rimeboMominus*robota^ 
tiouitamm  mearum  ,aquopauebof 

z Appropinquantibus  fuper  me  malignantibus  addeuorandum  carnem  meam;angu^ 

fitn  ne 

gufiacores  md  inimid  md  mihypfi  implerunt  SC  cedderunt. 

3 Sicafirametabitur  fuper  me  exercitus,non  timebit  cor  meumdifurget  fuper  me  bd« 

ero 

lum,in  hoc  ego  confidens  . • 

4 Vnampcriuiadomino*,ip6™i^uira:fcfliomea  indomo  domini  * omnibus  die^ 

bus  uiramm  mearu,ad  uidendum  in  pladditare  dni^ , SC  ad  qu^rendu  in  templo  dus. 

5 Q uon  iam  abfeondet  me  in  umbraculo  fuo,in  die  mali  abfeondere  fadet  me  in  abfco 

dito  tentorii  fuirin  petra  exaltabit  me.  ^ 

4 Etnuncexaltabitur  caputmeum fuper inimicosmeos  dreuiribus  mds:Kfacrifica^ 
bo  in  tentorio  cius  facrificia  dangoris,cantabo  SC  pfallam  domino  *. 

7 Audi  domine* uocem  meam/  uocabo.  mifaeremd&refpondemihi. 

8 Tibidixfc  cormeum*  Vox^tncdiuca«qucrice»aa  meas*  Prep{icci*(adacim 

domine  ^qufram*  ^ i 


i 


.*  • PSALMVS  • ’ JCXVir. 

9  Ne  abfconde  fade»  tuas  a nic/nc  dedmare  fac  fn  furore  feruum  tuum : auxilium  mea 
fui(li,nedimicte  mc/fiCncdacIinquc  medeus  faluds  mc{. 

10  Q^uoniipata meus fiC macer  mea derdiqueruncmetdC diis* colliget  me. 

1 1 Oocemedne*uiamtuamScdeducmeinfcmicare<fticudinis:j}pteritifpc(!loresmeos. 
iz  Netrademeinam'mamanguftatornmeorum:quoniamrutrexerunc  inme  tellesfal^ 

iitacis  locutor  iniquitatis. 

a } Niia  aedidi  ad  uidendum  in  bonitate  domini  *in  terra  uiuentium. 

J4  Spera  addominu*uoborare/fi£roborabitcortuum,dcfpera  ad  dominum*. 

TIcnlasedOauuitDequavtfapra. 

CTCirca  matenan]  pralmiqiuaoonllat  anmlodamdautorr  dlepraInii/&ea^dicnnFnon 
(zccdotpafonamdauidis.oofeqacns  cftdeipfodaDideadIittrainttaaan.p'Qii9adt  cra<2cnruqot 
danonbus  itdUgac  opotta.  Prunam  ica^  danim  dl  (f  daud  proficenu  deam  lacnii|I^utcin|fbtn 
tuduxnifp  (iiam.5cauidam  dcpCEnto/i|)  quam  inmna  appropinqoallau  cocra  t6  ceaderunc.  Ta 
com  q>  p<nr  non  inadetein  driiderinm  holliu  Iboy^qaia  mCocrcxcmc  in  di  edlcs  faUI  Qaamim  q^ 
valde  ddidcfamt  aeddiderat  habirate  in  domo  dnijqaprete  bcum  dni  BccCT^  qmbas  limal  colla/ 
tis  appara  maniidk  q^  dauid  ddctibic  fi;  in  eo  tepote  qao  inunici  cias  ceciderat|&  tamen  adhoc  fii 
poaacbdlu cueifilc.Vndecxdiidi£A(tDdi tempus vicffiuUstqmviuentelaulenon  ceculcmnt ini 
mia  daaidis£jtdadif  6e  tepas  abfalon;qin  lUi  t^n  non  coueniqdns  lax  mea  & lalus  mea  &c.  vtj  ~ 
cafxduditurqao^tepasoeilof  cafflaben:genisJumquiaiaasnovcnf)ai£q>infanaei<it 


44 


alicnjgenisistqin  tao)  hocq  cftera  data  quadrant  tq>oa  quo  dauid  erat  icz  iuda  in  hebcon|&uua 
ipm  & domu  iaulis  fiiit  longa  cocertatio.^dliea  aiinoyc.idco  de  tempore  ilio  tradat  ifie  plalmns. 
na  tunc  venlica^domuws  luz  mca  Sc  fidus  mea  &c.vtenim  pateM-tcg^.daoid  a leudaaonc  domi/ 
m momio  fiuiJe  afcedit  in  hebton,vbi  fadns  eft  icx  liipa  tabum  iuda^uc  vetiftcatnm  fbit  q>  inimi 
ciauscccidaunt:vtpatct£ttamcmp:m)eraat  adhuc beUuciidsuluraatt enim  pannos  (cptcbeL/ 
Ium  A dat  bellum  cQ  illifina  qui  ructat  (alii  tdtes  cotta  dauidem:  vt  in  decurfa  ezj^tionis  manifiv 
OabitEx  (ihiabat  dauid  ddidmo  honorandi  atea  domini|&  conlhtoendi  habitatione  fuam  pcope 
arcidominim  moteiion.quodn6potecat:qDia  hioDralcmCmquo  cfi  mos  lion^non  erat  fabpore/ 
ftateems.|r Eli ita<pmacenapfidmiadlitaam|f>daaadaaidismdomino adhoc  tegis  inhebton;ad 
bonotandd  aidun  domini  dc  habitandum  mzta  ea.^aod  daudit  in  le  matcnalita  affixntionem  se/ 
gni  iiraeblbrmalita  enun  ad  domum  dni  tedu  ActdlaC  aute  dido  cempon  titalus  pfidnu  apud  gCB 
^/^cralitpfalmticAiiiiHaiirrgiininrfdiacelivngctanrin  repemfnivrrfMTu^  10^- 

CTSVMMARIVM  EST. 

COauid  apac^itis  midris  diuims  beneficus  iam  non  tunens  ab  hominciled  cxpedasiienefido/ 
tum  cumalam,petitadeoquielicxteindomodeiiqafrciefiicicmnolleq>  viasausifiendoadiindcfi/ 
denum  immtconim  (cocum. 

Pcrlbna  loquens  propheta  di.icdtans  dminam  vocem.  • 
'|~'y0inniU6lUKniC3.Diaidinirpfiilmasinpattcsdaas:ppo(IciaamAexecocina;ibi  iqipcopiii, 
I Jliioantibus[rpropomc qaatiaor.Pcimu.dns  Ius  mcajIcema.Sccundii&  Talos  mea/a  malis,  ‘ta/ 
dfcoiminus  roborano  vira^  meatamihoc  ell  robur  dans  vicg  me^C^oattd  qif  repenfia  quo  dme/ 
bota  qoo  paodiolEr  kgif  vtruni;  intcnoganuoAcfi  dicaa.a  nullo  timebo  a nullo  pandio.deo  Io/ 
cdlaluce  Sc  foratudine  mca.Fic  ade  lepctino  cum  ad  inilnuandam  firmitatem  iecoacatis.tiim  vt  alte 
rat^rptencoramialccracz^turoram  peticuloram  ratione  dicatur. 

Q72^piOPBK|UantltXI8.  Indpic  hic  pars  exccaciua  tali  oidine-Piimo  tradatur  geminata  illa  paf 
ncula/a  quo  nmebo.Seoido  illailalos  mealibi  vna  paitTertio  iUajIuz  meajibi  audi  dne.Q.uaito  illaf 
foborano  vitatu  mearumiibi  ne  tradedTpisduaar/a  quo  cimebo.Ec  pptetea  duo  Tubiungit  genera 
pericolomm.Pnmam  protentorum.  Appropinquantibus  Tupa  me  maUgnanclbus  ad  deuocandum 
carnem  meam, angullatorcs  ma  & mlmia  md  mihi  ipli  impegeruntOc  ceciderant. Et inteUigitor 
ad  heoa  de  eierdtn  ifbofixh  duce  abna  contra  dauidem  congr^roide  qaoo.reg.^^am  egtcflitonc 
qnalt  ad  deuorandomdauidefflivtpoccjnxnbus  contra  vnam.uumenipfidebdicaa  imtfia  tm/ 
pegerant  & ceaderanolmpegeranc  quidem  in  loab  obuianecm  dsifie  ceciderant)fngato  coram  exa 
<itii.Appdlaacnt  autem  oialigtuuitcs.coqicx  malignitate  concepta  ctnipocefiiiills  adnerfos  dani/ 

Caietfiipplal.  n-  ^ ^ 


PSAtMVS  *'  " ■ 3CXVII. 

JanimooAanttir  contra  damdem . Vndefc  fidant»  addiditimihi  j vt  infdligttes  malienftatort 
Sc  inimiciriaiD  totam  contra  cmn.p^Sccnndum  fiiturorom^i  calharattabiturjitcrnm.fupcr  mcfcon 
na  me,txeratns)totiDs  popoli.non  amcbit  cor  mramlab  coii  fulget  liiper  me  bellum , in  hoc  ego 
confidmsfcp  deus  vertet  iUcdin  bonum  meum.vtintdligas  totam  Muciam  aus  tBe  in  deo  ci 
omenenna  geftoram.  r , . . « <■  i 

^tni  petiia  romtno.  Traftamrhic  illapaiticulailalus  mea . Vbi  adoeitcip  rota  rano  ifhnspfw 
mi  ex  parte  dauidis  explicatur  in  denoto  dauidis  af^u  ad  domum  dominUnfiniians  per  hoc  ® ta/ 
tppenedioniscrat  vt  non  tanafacerct  adepnonem  regni  qnann  ^fhmabaralTrcntioncm  von  Iiiiet 
ga  domum  domini. Vnam(rem,inqnir perii  a domino|tanq  preaonemtenram.hanc  requtram.In 

quo  dare  patet  &pntrertta&peifeneiansdenotio.Qti*  autem  fit  lita  res  petita/fnbifigit.leiTio  meaf  ' 

fedeie  menm;quiaccic  mcnman  domo  dommi  omnibus  diebus  vitae  mcac.Et  non  itot  qmefoere  in 
regno.fed  in  cultu  domuii  .Er ad  Iiteramftatimadimpleie  conatus  efthoc  dauidillatuens  domum 
foam  iuxta  domum  dommi eexcmplo  moyli  ducis  populi , cui  ordinatum  eft  a deo  nume.i.vt  habi/ 
taretiuxraoftinm  domus  domini-CrQu^um  autem  hoc  habnenc  defideriumimanifcftat  cxfpe 
tatisfalnnferisfrudhbusiPnmotxparte  fniduobus.Alrereft.ad  videndum  inplaadiraredominA 
In  quo  mentis  elcuatioad  vidcnwm  qupdeifnht  quierotang  coram  deo  placide  monifaantedi 
Bina  fperatur.Alter  eft.fic  ad  querendum  in  rtmpIoeius.In  quo  diligentia  inqnilinoa  eommquat 
addiuinam  gloriam  fpeClantifpetatnrtn  templo ; vtpote  locoorationidepuraro.^Secfido  expat 
IS  fiuClus  mcnbitur.qnoniam  abicondet  me  in  vmbtaculo  fuo . Secundus.m  die  mali 


tedeipnmus  fiuClus  dcfcnbitur.qnoniam  abu 
abfeondere  faciet  me  in  abfeondito  tentorii  fiitAduerte  hic  m patui  reftircofentinepnnCtovtdial 
bius.vtI  confcntire  aliis  altrer  punAantibusf  quoniam  abfeondet  me  in  vmbtaculo  fuo  in  die  malu 
6c  podea  fubditnnabfcodete faciet  me  Sec-fenlns  enim  in  ide  redir.Sperat  danid  q>  finit  moyfts  in  die 
penculi  quum  populus  contra  ipfum  6e  aaron  infurgebat  abfcdditus  eft  in  tabernaculo  dominijmie 
centedommo  nubem  coopeneiitem  tabemaculumCvt ■dicitur  nome.i4.)ira  fic  vdalitetexmria 
domus  dei  1^  prortgednseflw  in  occmrentibus : Bisantemhocreperit.Semeladfignificandiimc^ 
domus  dei  erat  libi  futurum  refugium  communircrf  fient  refugium  moyfi  femper  etatrabcmaoir 
himdoraini.Etfemdadfignificandnm  q»fpecialin*indiemalilindiepcrtculi, domus  dd  dfe  fibi 
futurum  refiigium  efficax.  Et  propterea  dicie  q>  ita  abfcondeie  me  faciet  in  abfcondito ; in  intir 
^o  {ccieto.tentorti  fui  i hoc  eft  ira  fecnre  proteget  me  aefi  eflem  abfeonfus  in  intimo  tentorii  dl> 
inni.De  communi  aurem  dieieq»  abfeondet  mein  vuibracolo  fuo  tquod  ptOtegit  ab  ininnil 
arftas  & Imbnom . PTertius  fhiCtus.In  petra  exafrabirmeiinrolidoarfinno  fundamento cxalcar 
bit  me  in  regem : non  fient  faulera , qui  ftarim  dcieChis  eft(tanqoam  non  fnent  in  petra  exaltams» 
Vnde  dtxic  famod  ad  faulem  ti.reg.i^.  quod  fi  non  fnaflra/iam  nunc  firmalTet  dominus  regnum 
tuum  fnper  ifrad  in  fempitemnm  ifcd  nccraaq  iegnum  tuum  vitra  confinget  iqu^uir  dominus 
idhim  fipi  inxra  cor  fuam,&  pnecfpitei  dominus  vr  erterdux  fnper  populum  finmi  Scc . C7D» 
Bmmpoftdefcriptos  fhuftus  ftituros  adepta  commodiratedomns  domini /defcnbit  effijftns  lanl 
lmminentes.Alteram  exparte  dd, Et  nunc exalrabirar caput  meum  fiipet  inimicos  meos  Circuit 
tibus  mds.Sperabar danid  exalpandumle  in regem  fnper  totum  ifiad.qunm  eflet  rex  fnper trit 
bum  iuda  tantum . A dteunqua^  inimicos  hwebatt  vtpote  conftitutus  inter  tribus  duodecim 
qoarum  vndeom  adoerfabantur  et . Et  hoc  adimpletuni  ad  literam  fmt.ip^Alterom  pro  grana/ 
rumaftioneiqai  ramenpotcftconnumeran  tertius  finCtus  ex  parte  dauidis  adiunCtuscirunis  duo/ 
bos.Etfacrificabo  intentono  ciusfacrifiaadangoris.cantabo&pfallam  dommo.Vbiadnettcifi 
didiohcbraicanonfignificat  putum Tonum  tnbpdRl  fignificat  fdhuum  quendam  ibnom  cubas, 
quem  penuria  vocabulorum  & hunc  A fiepius  d^goris  nomine  fignificabunustco  q>  falcem  (b/ 
num  tubae  figntftracOntulatio  aurem  qua  alii  interpretes  vtuncurjfinem  illius  foni  innoif  iquia  ad 
tebilandum/adhoc,  vtfahucfe  haberent,  fbnus  ilk  fiebat)  A quia  ptpcpptum  erat  in  lege  vt  fa/ 
crifidis  feftiuis  cum  iucunditate  populi  admifetiemr  hmufmodt  fonosivt dicitur nume.io£cp 
ptetea  dicit  facnfida  dangoris. 

Zhldl  (DOtntnr  Tradatur  hic  illa  particula  | lux  mea  i petendo  manificftari  fibi  diuinam  fadem 
A docen.^Vticur  autem  multis locis.Ec primum expattcmnmi  ac mtdirabfidiafledns. A propK 
tea  pr^mitrir.Audidominc  vocem  meamfintemamsvocabo/incus  hoc.miferetemdCin  quo  mifi:> 
riam  propriam  recognofdt)Atelj>onde  mihi/opcte.Tibijnon  homini  .dixitlcontcmpl^o.coc 
tneumihoc  eft  coram  te  locutus  Ium  meditando  verba  tua  fequenciaifalicet  quasrift  rades  mcas> 
tnedirabatur  fiquidemdauldhansddvetbain  ootdcfno.VndcApFomictic  obedirefiades  tnasdo/ 
mine  qu^ramihoc  eft  ad  quod  periit  mifererr  maiad  quod  pr^mifit  rcfpondc  mihi . proptra 
Ka  fubdi  r.Nc  abironde  fades  ruas  a me,ne  dcdinatef^  in  furore  fetuum  tuum . Dupliciter  negamt 
facies  pnnapis  fiibdito.Vd  occnitatioiK,qaum  non  compatctffal  vdom  aliquod  mcapofitum  dL 


P5AtMVS 


\ : .XXVil. 


Bc  tone  vocatnr  abfcondcttfiMieni  (bam;  Vdfi  ;^(>artrqtH(laiijred  irato  voltwita  vr  apeftans-gt^ 
nam  rccedaU videns  non  tempas  gtatif.Ec  tnne  diacur  faocre  dedinate  fubditos  in  mrorc-Et  pro 

ptoeavtnm^  impeduncntam  petit  toIltp^Dande  vnctir altero  loco  ab  inchoato  bendicio.AaxiliS 
meumfuilhiiam  inchoalh  adiauaccrae,nedimictenic&ncdctelinqaf  medeos  ralocis mcfiaotoa 
tcdpofiiieta  fit  paficeca^ca.Hai^uscniinadiDaeracipram  deus  tle  mljnimialibus&  in  rempo/ 
tali^sjfaluaudo  a Ibulc&dcaandoin  regem  ludaifed  adhuc  rdlabarvt  hetetrex  ifracliuxtadiuini» 
ptomi&  perfamndetn.  Vnde  temo  ioco  vncnr  ab  huiufmodi  promiirione.Q.aoniam  pater  meus  Ae 
■nacermea detcliqueninc  me.Ad bteram.ijcg.i6.  nodi prgrencacus  a patre  & matre famodi  damd.& 
piDptctca  hic  dicit  $ pacer  mens  Sc  macer  mea  derdiquemnt  meiSe  dolninus/per  lamudem , colliget 
me.ijxilleantnm  me  pcomifir.Quod  adhuc  implendum  cranadhuc  enim  non  erat  collettus  popu/ 
lua  iirad  m regnum  daoidis.Hanc  enim'  rangieganonem  vocat  coUedionem  fui : quia  rcueta  colle/ 
iftio  eius  erat  tanqDam'regis.|^Q.uaixodranmToco  vncnr  ab  hoftibus.  Doce  me  domine  vdmco2. 
f^olebatenim  malis  ambos  ad  Rgnomperaeniccl  nolebat  ad  cultum  domus  domini  nili  via  iulfai 
certuigcrc^i&pt^ccteapetit  tum  docen  viam  dentum  dcdua.Sc  deduc  me  m lonttam  retticudinis: 
nihil  enim  prdd^cueviamda&non  incedere  per  lUam.Propterinrpe^rcsmeijhocdl  malo  ani/ 
tno  tcfpicicnccs  meihoc  enim  figniheae  dittio  bmraica.  lUi  Equidem  qui  adhuc  ruperefanc  fequaces 
laahqScegtcfaebantxegnmn  cranReni  uidaoide.malo.  animo  refpiaebancdaoidm.Ecqms  dauid 
non  timeret  ab  ds([dizerat  enim  a quo  timdx>l}timebac  tamen  a dco,ne  pctmirtctct  ipfum  pcccarej 
& conlcquenca  ruere. 

VktrOM  mc  in  aninum  anguflatouun  nteonim.  Tea  Aacur  hic  illa  parnoila  | roboratio  vuaitil 
■nearamicommemorando  pca  cohRantif  ac  fomtodiiiis  beneficia . Ne  trade  inquit  mc  in  animam| 
in  ddidenum.angoilatoram  mcotum|(auIiftaram:qooniam  furrexcront  m me/non  tanquam  holtesf 
non  iniebdb^tdte  fucans  Sc  locutor  iniqiiitans.  Commemorat  ptfrencaqup  acadetant  m 
(hdios  raultsffaipca.i.teg.i4.qiiare  auebs  verba  hominum  loquentiumidamd  qufnc  malum  aduet' 
fnm  te.  Vbt  pacent  cdles  fblficaQs.Erj6.maledieh  fiinc  m conlpeCtu  dominii  qui  eieoemnc  me  hodie 
VT  non  habitem  in  h£nditateciommi,diceiices.vade  Idui  diis  alienis,  vbi  pacet  locutor  miqoicatis. 
Pjcopter  quod  fobdicuf  Nili  credidi  ad  videndum  m bonitate  dommi  in  terra  viuennomihoc  dl  aefl 
noncrcdidiflem  eaqcia!fimt/ntntfWi^'vd  aelinon  ctedidifscm  in  prffcnci  vira  adhuc  viruram 
piomilla  mihi  in  bonitate domini.rihtcndic  enim  commemorare  duo. Alterum  qrinimua  luinon 
Kam  aio  t^i  pro  domo  faubs/quialignitace  contra  ipfum  funnvt  pacet  a eo  q>  olim  fuerunt  con/ 
na  «-nm  tdles  iniqui  Sec  Aktrora  qi  conihns  petldierauic  in  eo  fides  toiionim  future  vitf  fen  diuinf 
pniBiffionis^ila^pjioc  enim  intcndicdiccndoqi  illi  locntifuntiniqmtatemiadiipfi;  dauid  non 
credcietlcvirurom  in  bonitate  domini  vd  bona  in  cetra  viuencium([qnali  tlla  Et  cetra  monendum]) 
«rd  in  cetra  promtlTionis  t quf  folis  viucntibus  vita  animg  promifla  dl  in  tucreditaecm.  I^Quibus 
cOBimcmorads  | fubdicur  confonado  fuiipEus.Spcia  ad  clominum:  toboiarciS:  roborabit  dommus 
esetnm  t&lpaaaddominnm.Ecquam  obm  haboctatiloqnencibiisaliisconcradauidcm  adi  non 
caederet:  Sequam  nunc  mbihiontw^atCinvao^  enim  flatu  hanc  animi  fortitudinem  habuiQ 
fdpfum  antmanclo  commemorat.  Vbi  aduetee  fo^prguenire  robur  Sc  robur  pifuenice  fpem;  vt; 
tntdbgas  mutuo  hfclefulcicciSc  quod dlbbcnarbiintSc  quod  dldiuine  geadf  fi^uicem  co^letc} 
& int&igas  dauidcm  in  VO09  Sacn  habmde  deum  robotationcm  vitae  uii&Atiien. 

(ICVVLGATA  EDITIO.  ([^Pfalmus datui  .XXVTL  i 

D ce  domine  eJamabo:  deus  meus  ne  (ileas  a me/  nequando  taceas  a 
& alTunilabor  dercendeadbus  in  lacum. 

Exaudi  domine  uoce  deprecationis  mef  dum  oro  ad  te  t dum  extollo  ma 
nus  meas  ad  templum  fandfaim  tuum.  ' 

Nefimul  tradas  mc  cum  peccatoribus  :S£  cum  operantibus  iniquica^ 
- temne  perdas  mc.  i 

Q^ui  loquuntur  pacem  cum  proximo  fuot  mala  autem  in  cordibus  eorum.  ' 

Qa  illis  ^m  opera  eorumtSC  fecundum  nequitiam  adinuendonum  ipforuni. 
Secundum  opera  manuum  eorum  tnbue  illu:  redde  retribudonem  -eorum  ipfis.  i 

Q^uoniam  non  intellexerunt  opera  domini  K in  opera  manuum  eius:  deibues  illos  dC 
\ non(di^biseos» 


PSALMVS  3CXVIIL' 

Benedidhu dominus:  quomammudunrQocem  deprecationis me^ 

Dominus  adiutor  meus  & procedor  meus : in  ipfo  fperauic  cor  meu  K adlutus  lunii 
£t  refloruit  caro  mea:£f  ex  uoluntate  mea  confitebor  ei. 

Dominus  fortitudo  plebis  fu(  r OC  procedor  faluadonum  chrifU  An  dt 
Saluum  fac  populum  tuum  domine  & benedic  hereditati  tuf : & rege  cos  Si  extolle 
ios  ufm  in  {ternum. 

CIVXTA  HEBR^VM.  ^[^Pfalmusdauidi  .XXVIII. 

uou  ^ 

_ A Dtedne*uocabo:petrameaneobrurdefceame/neqntaccbisame^ 

Propheta.  j[\  . <«ci»«niMi 

fiCaffimilaborcum  defcenforibus  dAem{. 

Audi  uocem  deprecationum  mearum  in  clamare  meo  ad  tenn  leuare  meo  manui!  mea^ 
rum  ad  adyrtum  fanditatis  cu{. 

Ne  trahe  me  cum  impiis/dc  cum  operantibus  iniquitatis:  loquendbus  pacem  cu  fodii 

dl 

Aiis/&  malum  in  corde  eorum. 

Da  eis  fm  opus  ipforum  8L  fm  malidam  operadbnfieorum  :iuxta  opus  manuu  ipAv 
rum  da  cis/redde  rctnbudonem  Aiam  illis. 

S(M 

Q^uoniam  non  intelligcnt  ad  opera  domini  * &ad  opus  manuum  eiusulcArua  cos/tH 
non  {diAcabic  illos.  n;. 

Benedicius  dominus  * : quoniam  audiuic  uocem  deprecadonum  mearum. 

Dominus  *fordcudo  mea  Autum  mcumnnipAicoofirum  eflcormeum/S^fuiadiuif 
tus^auiAim  efl  cor  meum/&  a cantico  meo  coniitxbor  illum. 

Dominus  Yordeudo  cis  ifiCroboradoralucumcfarilliAiiipfe . 

Saluum  fac  populum  tuum  ac  benedic  hereditatem  tuamtacpaAxeos  acextoile  eo« 
ufq;  {ternum.  ' 

TlrolnsellDauidi.Deqnovtfupra. 

Circa  matenam  pfalmi  adaetre  quam  connaes  titulo  danidemefleantomn  pfalmii&ca 
qiuc  dicuncot  non  excedere perfonam  lpHas,con(niuais  eft  de  ipfo  daaide  plumam  craCtatc.p^Q.D{ 
aotetn  traetencur  m fpe  de  i^o.ex  piidmo  oportet  accipetc  In  quo  dare  apparent  duo  ^lectalia.  AI/ 
terum  q>  dauid  timet  detun  neg^  libi  rcfponlione.  Alteram  q>  tima  trahi  cnm  pioditonbus  > quos 
penr  pumrLcemdm  generalem  q>  didt  tc  exauditum  &c-  p^Ex  quibus  Itmul  coUnis  appatet  dauide 
nmere  ne  culpa  proditoram  in  ipfum  redundet  quo  ad  poenam  hac : fcilicet  q>  deus  non  refpondcac 
ci.Erpisptcrcapralmpsiflc  ad  litctam  tradat  ibuacumnmoremdauidisob  cnihenhcpothm  tina 
qm  prodiconc  imetfbxrant  abnermmmt  enim  nc  ptopteiea  deus  negaict  libi  lefponfum.  Et  merito; 
quoniam fcicbatirgifauli  negaram fuifledioinumitlpontam  oblonge  minas ptccacmn  Eliieiiis 
b>nath{  qoando  comederat  modicum  mcUis:  vt  patetiJ«g.i4.Congtuut  autem  omnes  plalmi  par/ 
tes  huic  matenp : immo  & quodamodo  ipfa  vetba  qupranc  dudrdamd.ueg.3.  contra  nepotes  Idos| 
ioab  & abifai.Dixiccnim.tetnbuet  dominos  fiioenti  malum  loxca  maluiam  luam-quod  hic  claR  in 
quarto  volicalo  dicitor.  Imprecatus  quoqi  ell  uidtfictcns  maIum|dicens.non  ddiaet  dc  domo  ioab 
tadensgladio  Ct  indigens  pane  acc.(|nixl  hicin  quinto  verticulo  dicunti  dcftract  cos  St  110  {dilicabK 
Ulos.p^  Igitur  ad  lueram  matena  pralmifrccutlus  dauidts  ad  deum  vt  non  n^et  libi  relponfum  ob 
cnmen  nepotum  Inoram  pioduommilal  puniat  illos. 

(TSVMMARIVM  EST. 

QrDauidpoftncpocum.crimepcDtadeo  vt  rfidctevditfibi  damann)&  nepotes  proditoies  puniat 
Fm  opera  h;  mahciam  eoyihabitacp  dinina  rcfponlione  gtatias  agit  fit  orat  pro  popolo. 

,^Per(bna  loqocns  propheta  dl. 

0minc  ad  tc  VOOabO.Dtnidirarpfalmus  in  partes  doasspropoflrinam  matctiaeA 
\ J ibi  audi  vocem.G7Proponit  ma.Pnmum.ad  te  domine  vocabo.Secundumi  Petrameajhoc  cfi 
foEdinis  mcajtano  omnis  fmnitatis  me{,ne  obAiidda  a mqne  agas  turdum  me  vocante  tc.qood  cft 


i 


•PSALMVS  ’ JCXVIII.  46 

.«Ikercnobntgue  mihi idpoofioncmniORtbrdi.TcttiDini&cftpatcohini  quod  timet  fidcas  fact/ 
tainorefimli.Kcqnaiidotaabisame|&  allimihborcomdcfonfonbDS  nficm^.  P^Piftcr  parabo/ 
bm  (nidi  adocttc  alteram  parabolam  comm  qni  dcfcendnnr  in  ptofnndum  purcnm . Solian  nan^ 
' tnalnun  font  taks  ddTocndcntcs  vt  fuper os  pntn  maneat  femper  aliqnis  lerponfunis  damanti  cz  in/ 
ficiioti patre  pota,  intantnm  enim  volant  aodirivc  aebtodamcnt:&  liconnngateos  nonandiri 
aac  nttligi  ab  enitentibus  vd  debentibus  enfleic  foper  os  putci|timcnt  quodammodo  fe  delhtntos 
fbcr.lms  timet  aflimilan  daaidjli  dens  damanti  iph  non  mpondear  vt  confneaerar  lefpondctie  con 
&iin]s.nmcbatiiqnidemi)>dcononrc(pondentc|ipfetanqdelhtotDs&  dubio  mali  enentns  expoli/ 
tns  fbiet.Et  propterea  ^at.neqnando  tacebis  a mefhoc  cft  ne  Ii  forte  non  idjpondens  mihi,&  lic  ego 
■ffixn liabor  cum  dtfcenfonbus  alterngnmennbos  ne  negligantnr  rang  delntnti . Merito  antem  ti/ 
mecqma  foebat  deom  pto  aliena  culpa  cnam  punite  in  bniulmodi  temporalibns : vt  patet  iofue.6. 
&.7-de  cafn  popnii  propterpeccatnm  achan. 

AT^^Udi  VOCCtli- Incipit  hicpars  ezecntioa  tali  ordine.Ptimo  tradaf  illa  patticnlaiad  te  domine  vo/ 
cdbo.rcctindoilla  neqnando  tacebis  a me  & aflimilabor&c.ibinetrahe.  tetnoilla/pcttameane  ob/ 
furdcfoqibi  benedidns  dominus.J^Propo(nit  iraq:|ad  te  domine  vocaboiezcqmtur  modo  ipfam  vo/ 
cacionem^ndi  vocetn  depiecanonom  mearnminon  vnins  tantum , in  clamate  meo  ad  tc|non  ma/ 
gnitndinevoasrcdmagnitndincafrcdas.inlenarcmcomannDmmeammad  adyrnm  fanditads 
niff hoc  ell  ad  todumfani:ioroin4llad.i).crat  intimus  locus  diuinp  fanditaris : in  qno  erat  arca  dc& 
Prfiinrhnriqnia  eirahar  rimans  manibus  verfusfandumfandomm . Sl  tamen  pef  adytum  fandi/ 
catis  tup  intcliigas  codam^nuUns  ell  em>t&  intendit  (p  orabat  denando  manus  ad  deum  ccdu  ver/ 
fns.^ybi  collige  ttia  concnitenria  ad  hanc  orationemifnliect  multitudinem  deptecationuj  clamo/ 
tem  confis)aceztenoiem  tenerennam  m dniationc  manuum. 

ll^tralKn)C.Ttaftatarhic  lUa  pamcnlaincquando  tacebis  a me  & allimilabor  cnm  defemforibus 
ciflemp.  Sciebat  Cvtpr^dumdl])  puniti  mnocentes  a deo  poenis  temporalibus  propter  cnipam 
aliomm.  Et  propterea  libi  tiipcns  propter  crimen  nepotum  petit.  Ne  trahe  me  cnm  impiis&  cum 
bperantibiidiniqtnratis.loqtimtibas  paoem  cum  focus  fuLs)&  malum  in  corde  eoram.Ioab  & abifai 
fiuos  forotis  fn(  vocat  impios  & opctmtes  iniquitatcmieo  q>  ptodi  torie  locuti  funt  pacem  c6  abnet 
(qiniamiofodi^atem,cranlierat  daaidis:  &;  pr^tciea  fodus  appdlataf^&  tamen  malum  erat  in 
cotde  eorum.Hi^na  proditionis  pater-i.iig.vr  Petit  autem  non  trahi  non  in  cnipam  prodiroram 
aut  comm  poenam  ftcrnam.fcd  ne  trahamr  in  caufam:  ne  fcilicet  caufa  prodiroram  liat  fna  qnantfi 
ad  pomaiD  icmpotalan.Sic  autem  vulcte  no  trahi  in  illam  caufam  vt  tamen  prodirotes  puniantur. 
Et piopccica  (ubdic.Da  asipiodirotibusiioab  &c.  fm  opus  eoram/enerioris  occilionis , & Fm  mal  1/ 
ciamfintetnam, operationum  eoram.Et  exaggerans,  iuxta  opus/  homicidii , manuum  eorum  | quod 
propriis  manibus  patrarunt, da  ds;  redde  retnbutionem  fuam  / quam  metuerunt , illis.  ^Quoniam 
non  incdligeac  aspera  domini.  Aut  vtitur  fiitur^»  pto(intmgent  pro  intdltxctnntiaut  pedhie 
nntem  animi  iniquitatem  lignificac  vctbo  ftittiro-Et  mtendit.  Quoniamiioab  5c  complices , no  in/ 
tdligentinon  penetrabunt , ad  innmaopera  domini/deducenna  me  ad  regnum.  Aeli  apeite diceret, 
quianonpenetrahrdd  non  hominis  opus  efleregnum  meumipropteicaenim  quflnnt  hominum 
& non  quf  fnntdn  (axrunt.Er  propterea  conaua  poena  fabiungirar.  Sc  ad  opus  mannum  eiusffd/ 
licet  ddpimiencis,ddltuet|dens,eos& non  pdi&abicillos.DcIlrmmnsquand^domom  vTirpdiiv 
cemus  illam  in  m^otem  formamifed  poenailloium  erit  pofcncras.  Et  propterea  didt.  Delbuct  cos» 
& nunquam  fdlieabit  iUos.Eth^  omnia  in  fawcntia  habentur  in  loco  allegato  diAa  a damck  con 
cra  ioab  Scfuos. 

9&cncdictD0  IJOnunUftTraaamr  hlcUla  palticnlaipoTa  mea  ne  obfordefee  a mtEt  quia  duo  pe/ 
cieratCalterum  vt  auditet. Alteram  feedtans  id  fadta : ialicet  ne  trahetetur  in  caufam  prodiroram) 
ideo  gratias  agu  tc  q>  audiuiq  benenidus  dominas  quoniam  audinit  1 & q>  vocem  di^rccationmn 
inearam.Hinccnim habes dao;fcilicetq»dauid poli cnmina nepotum rceumt ad  defi&habuit  di/ 
emuffl  tefponfum : tt  propterea  gratias  agitqi  audinit|q>  non  e^furdum  fed  refpondit.lScqi  multas 
pteoesfbasexaiidiaitA-  propterea  pluraliter  dicit  depiecarionum  mearam : fcilicet  pro  Iqpro  fuisi  & 
pro  populo,  bteenim  tna  ordinatefobiligir.p^  propterea  gratias  amr.Primo  de  fdpfo.Dommni 
fbttirodo  meadixerac  enim  petra  mea  neimfbidcfce:  recognofeit  modo  effirdum  ptt^  in  fortitiKfie 
ndpcifillendamAfcotum  meum/defendenck>.inip(b/noninhomme,  confifameilcormeum  ft  (ut 
XKharasiad afllciitioncm  regni.  Vndcgamfam  dicor  mcomiintusjexpericns  diutnam  gratiam  in 
meo  adi Btoiio : a cantico  meofcxtra , confitebor  inumiconfeflionc  laudis.  ^ Q.uo  ad  fnos  vero  be/ 
neficifi  qoo9  fortitudinis  icoognofatDommns  fbititu^  ds|feqnacibDsmds,8t  roboratio  faluttnn 
chfi  (ui  ipfe.  Vbi  ratio  tobotadt  ad  ea  qup  falutis  funt  fequaces  dauidis|cxpIicatncdioina  vndio  qua 
dMdde  vnxerat  p famnde  in  ngemjt  mtendit  g>  no  oblllmte  ctimuie  ioabidrus  ob  Ibroram  falutem 
dniducfanlhimf^laliitiiit  robor  eoinin.fToftrcmovaopiDvniaeilbpptb  iliadoaqtangicz 


PSALHVS  JCXIX. 

iDtiaspopnlLcntcniin  tmicln  prodnAn  ^ vngmhirin  Kgnti  fiipatotinn  iliad:\tpatiti!i^* 
Saloom  fac  popolom  tDniiifprcoliatnnf  dc^in  &c.  vt  pacet  inniDltisloas  pmtareDchI: 
& bcncdiqbenefac(boiraiccTC  qnippc  dei  cft  benefacerr])h(avditaci  cap-Pc^olos  ifiad  hartcdicas  dd 
appdlarorCdeatero^  vos  taht  dominos  & edoxit  de  fomacc  ferrea  fgfpti  vt  haberer  populu  hpiee 
cucaiium  (icoc  dl  in  pedenti  die^ro  qoanco  tetram  promiflionis  qup  erat  cena  dei  poQl^ac  com 
toc  dminis  cdmonicattonibus.  V citot  aotem  iftis  locis  vt  deo  qop  uia  font  c5mendet.Ec  pafoecas  8c 
cxcoUe  eoS.'fC5fidera  ordinem.Pnmo  peric  q>  laluet^ndr  q>  moJnplioec.reitio  q>  palear.  & quam 
q>  excollac.non  ad  cempos  fed  vf^  ftemfi.  Qop  pennones  ita  late  vt  po6t{  fimc  intelligcndf  video/ 
nmhocefttam  incofporalibusginfpitmialibns.  Arnen.  > 


eVVLGATA  EDITIO. 


([^Pfalniasdauicl 


.xxvin. 


Ffcrtc  domino  filii  dd:  afiette  domino  filios  arietum. 

Aflcrte  domino  gloriam  & honorem,  aflerte  domino  gloriam  nomiiH 
ciuscadorate  dominum  in  atrio  fandio  dus. 

Vox  domini  fuper  aquas  :deus  maieflaris  intonuit;  dominus  fi^a 
quas  mulcas. 

V ox  domini  in  uirtutccuox  domini  in  magnificenda. 

V ox  domini  confringentis  ccdros:5C  eonfringet  dominus  cedros  libani. 

Et  comminuet  eos  tanq  uitulum  libani:  SC  diledhis  queadmodum  filius  unicormunu 
Vox  domini  interddcnris  flammam  ignis:  uox  domini  concuriends  defettuffl , & cd^ 
moucbit  dominus  defertum  cades. 

Vox^i  pr^arantis  ccruos  X reuelabic  condenfa:&  in  teplo  dus  oes  dicent  gloriaou 
Dominus  diluuium  inhabitare  fadt:  & fedebit  dominus  rex  in  (ternum. 

Dominus  uirturem  populo  fuodabitulominus  benedicet  populo  fuo  in  pace. 
C7IVXTA  HEBli^EVM-  CP&hnusdauii  .XXIX. 

* Propheta 

z ‘ * JL'  Date  domino  ^honorem  nominis  dus:incuruamini  domino  in  pu^ 

diricudinc  fandlitaris. 

V ox  domini  ■*  fup  aquas:deus  honoris  intonuit,  dns  * fuper  aquas  multas. 

Vox  domini  ^ in  uirtuteaiox  domini  ^ in  decore. 
Voxdomini*confringcnsccdros:5£confn^‘tdominus*  cedroslibani. 

Et  falcare  fede  eas  quali  uitulum:Iibanum  X lirion  quali  filium  unicornium. 

Vox  domini 'exddens  flammas  ignis. 

V ox  dni  ^parturire  fadet  defertum:  parturire  fadet  dominus  ^defertum  cades. 


9 Voxdni^parerefadetceruas/acdctcxit  falcus:5(!  t^lo  dus  totus  ipe  dices  honore, 
s o.  Canricum.Dominus  *diluuio  leditcSf  fedic dominus  * rex  (temo. 

1 1 Dominus'' fortitudinem  populo  fuo  dabit : dominus  LbHdicecpopulumfuuinpace. 


Tltnlns  {((.Plalnins  daoidi.De  qoo  vt  Ibpra. 

Cuca  macenatn  pralmi  adoerte  <p  media  pfalmi  pars 


continens  fepte  voces  deifprpfe  for  ob/ 


poli  vooes  lobiongi  dioinam  cnlcom  in  det  temploivbi  cliciciir  & in  templo  eios  &£  Appatet  lam» 
in  fine  pfalmi  commemoran  dioinam  peonidennam  tefpeao  conos  genens  homam  in  dilouio  Ac, 
Afpcaaliteriefjxetupopoli  fm  in  vitimo  veificolo. qoibos  omnibos  conie^raficpralmoni 
llhim  tra<aaie  de  coleo  dei  coik  dioinf  prooidctip . Et  fi  fopponiE  Cqd  poflea  dcdarabif;ii^tem  has 
voces  biifiaa  ^Ihta  veteri  pplb  cormete  vfqi  ad  tetra  pmifTidis  adepta, raale  comiciemos  q>  pdilmos 
ille,  ad  If  am  traCtat  bnficia  pnfhna  roe  finis:hoc  ep  gro  dioinit’  fbetii c ordinata  ad  hfic  fine  vt  i vno 

eemplocoktefdeosffic  vthonocaiicf  Apdicaief  vcgobematorgnisbomanlSc  Ipcdaliterpopoliiqik 


« 


t 


PSALMVS  . ^ix.  47 

I^Itac^adliecrafflplalfflasiAtinttnditinaitai^addiainnnidilnini:  commemotando  antiqoabc' 
ndidadicadbocdsconcdia  vt  vnns  deus  in  vnoeemplolblns  colatur  gabcmator  vniDa(>|A:rpei' 
cialica  humani  gcnal5|&  pccalianos  populi  fou  ^ 

fiJSVMMARIVM  EST. 

CPWphcta  inuitat  ad  lecognofcendum  & adorandum  dnim  t c5memorans  boidicia  populo  coi/ 
lata  vCy  ad  terram  ptonuflionis.vt  in  templo  dei  honoretur  dens  rex  ptemuslqui  pr^cdit  diluuio 
^jcciaksellbendadtor  populi  fui. 

CTPcribna  loquens  propheta  eft. 

D3ltC  CominoJ^iuidimr  pfalmns  in  panes  duas  t propolitiua  materia:,  & necutiuam/  ibi  vox 
domini-I^Proponendo  maretiamidiningne  inuitatos.mairantnr  enim  filii  foitifi.  Vbi  aduct/ 
tediAionem  hebraicam  fonandeos  vel  fbites  wd  atietes.ira  q>  inoirati  funt  filii  fbitlum  feu  deorum. 
Quod  tamen  in  idem  ledir : quia  fideles  funt  6c  fihi  fbttium  (abrahg/ifaac  Sc  iacob)  & fiUi  deiauxta 
Und  exo.4.filius  meus  primogenitus  ilrad.  TAt  fi  legeretur  anetum/nullns  cxplicitc  inuitarctw  led 
«blatio  agnorum  a populo  Scienda  fignificatemrpro  lugi  (acnficiomamnno  & vefpemno . Quia 
«ameninfcns  nulla  fit  mentio  de  factihciisjfedftatira  geminan  videtur  exhotrano  ad  modum  un/ 
f>dlenris/in  qua  explicator  quid  dandum  fit  deo,ideo  pnmus  inrellcAus  magis  placmt/dicendodatc 
domino  filii  fortium  feu  dei,date  inquam  domino  honorem  & fortitudinem.  Ew  ad  quid  inuitao/ 
ennad  dan^m  deo  honorem  6c  fortitudinem  dupliciter.Pnmo  confitenda  ipfum  efle  fottem|unmo 
fontem  fortitudinis, & omni  honore  dignum-fonndo  honorando  ipfum/&  gratias  ei  agendo  de  c6/ 
fnimicatis  beneficiis  per  ipfius  potentiamiqnp  fub  cius  danditur  fotticndinc.  quoniam  poterat 
«)uifpiam  dioete.  quid  prodeft  deo  q»  ego  dOT  ei  honorem  & fottitudmemffubisngit  propheta  duaa 
tationes.Altetam  ex  parte  deiKplicetctnsnofiat  honorabilior  aut  fortior  ex  noftns  aAiDUS  quibus 
damus  ei  honoiem  & fomtudinem^Moitn  tamen  eius  quo  mundo  innotefeit  recipit  augmenta  6( 
detrimenta  honoris  & fbttitndinis  in  oculis  hominum.Et  propterea  (hbdit.  date  domino  nonotem 
mominis eiDs.Qnocontraconqnetitnrdensda.p.&ingttertoradie  nomen  meum  blafphematur; 
Alteram  ex  parte  nolhi.  incumammi  domirm  in  pulchritudine  fanAiratis . Nollra  res  agitur  q»  m/ 
«urnam  us  nos  deo  adorando  ipfum  in  fpitira  & veritate  tvtdicitnrioan.4.qnodhicdieimtin  pulr 
«hntudine  fan  Aitaris/non  in  putchrimmne  exterioris  cultus  Ouxta  illod.popnlus  hic  labus  me  ho/ 

morat  Xed  in  paHintudinefanAirarisiqnpeftfoIinsmennsdecor. 

CT^OXC>onuni.  Inapithicparsexecnnuaraliordine.  Primo  traAanfiIlfparticnIf/datchonore& 
foiritudincihonoiem  nominis  eius . fecundo  traAatur  iUafincutuamini'ibi  6c  in  templo  cins.r Cit/ 
<apnmumadDettendnmeftq>qniavnam&idemeftdarehonoremdco&  honorem  nommiseins 
efecundum  enim  explicatpnmum>deb  fimul  ttaAantur  TraAantur  autem  reddendo  tonem  quare 
debenrfilii  ifrad  tecognofeerediuinam  foititudincm  6c  honorate  deum(cx  fenfibilibus  conditioni/ 
liBs  &eficAibu  diuinp  vocis.  Vnde&  prius  defcribunf  condiciones  fenfibilesdimnp  vocis/de  poSea 
ttesfaifibileseflfcAns^^Vbiadneiteqi  de  creatione  mundi  fciiptnmtft/dint&faAa  funede  guber/ 
matione  autem  q>  fapienaa  attingit  a fine  ad  finem  foincer  6c  difponit  omnia  fuamterde  reodadonU 
lias  quora  dminis  feriptum  ei^locotns  eft  deus  ad  abraham  A limilia.  Modo  vbi  de  imperio  dei  non 
fblum  Palico  lid  fonfibtli  propheta  traAatrappdlat  ipfum  vocem  domini  ivtlbifibile  impetimn 
more  humano  figmficatnm  uKciligas:eo  falicet  modo  quo  principes  publice  ac  fimfibiliter  prpcy 
piunt.  Vfqi  ad  tempus  cduAionis  popuh  de  pgypro/impenum  dei  publicum  erat  modo  mtelligi/ 
bili/&  ad  pnuaros  diOeifimodeloqiwjatnrivt  patet  m deaufu  feriptur?.  Ab  eduAioneaotem  popu/ 

Ii  ex?gypto(coepit  fenfibiliccr  loqui  publice  in  manifidhs  portentis  de  prodigiis:  & demum  m moiM 
Xefina  cum  tubis  AeCPrima  ira^ conditio  dimnf  vocis  poblicp/ddaabitur  dicendo  vox  domini 
foper  aquasi.popolos.tn  veten  fiquidem  teflamento  ad  literam  appdlanone  aquatum  veniunt  po/ 
puliivt  patet  cfa.&&(knfliter  in  nono)apocr7.aqu*qnas  vidilh  popuh  funt  A turbat  A gentesA 
fingn*.Etproptercamatenachainiimp«iiexprimitut  dicendo/fu^ aquas.  VndeAfobditnr.deua 
honoris  inronuitihoceftcum  honotepublico  locutus  eft.  Etnc  putes  paucos  populosi  explicat  do/ 
tninus  ftiperanuasmultasiruper  populos  mnltos;hebrfosfdlicetjegyptios)amonheos|  madianirasf 
diananeos  Ac^Seennda  conditio,  vox  dommiinon  in  debilitate  aut  KmifTione,fed  in  virtuttipoten 
(i  Aefficaccfoperomnia.t^enim  monftrataeftinfuiscffeAibiis.pTreina  eonditio.  Vox  domini 
in  decore . Apparuit  fiquidem  diuinom  imperium  non  folum  roboftum  fed  enam  pulchrum,  tum  in 
admirabili  prpfetnationefuommtvtnecvnus  quidem  ex  lins  moreretur  in  tot  bellis  cpram  fccxhi/ 
beb^  olentes  diumc  voci:  vt  patet  in  pu^a  contra  madianicas  tempore moyfi/A  poftea  con/ 
trachanaceos  tpe  iofbr.Tom  in  deesora  fpecieqoa  impetifi  dni  apparebat : A colfinp  lodd^  in  noAe) 
*nubisperdiem,Ain  montefinaAc.TnmCqnodpt^puumeft)indecoreApnfchntndinp  anima 
^q^pta  Rqpide  qua:  limfibiliKr  dedit  m monte  finalad  derorc  A pulchntudine  ai  fpcAant:nihiI  turpe 

cScedfit^Colligccigocodiooesdiiiing  vodilditiiniqigiilcnfibilitgmonftiatirycplcnfipotcogf 


PSALMVS  .XXIX. 

& bnfti  dccoris|&  q>  Kfpicit  ad  popnlos  molrosiOT  Vide  efficaas-Ptimas  cffin»as  cft  dcnaftatio  pri| 
cipumpopuloiiltamtxinpotemoyfiClnlicet  madianita^ &aniotThco^^  cpeiofueffcilicet chanae 
nco^  Hos.n.dcfcnbitfDbnmilitudincccdro^Iibani:qDcdicunf  valde  proccr&Vndcanios.i.(^nc 
diatar.cxteraitnaaic  antcfacictn  eias  amorrhaun,alricudo  cedrotu  altitudo  illms.  Vox  domini  con 
fiingens  cedrosi  ficon  & og  & idiquos  Rges  & confiegit  donunusinopatuos  Rga.fcd  cedros  libanif 
teges ctctlfos.&faltarEfeatcas|IcilicetC(^osiprinapes illos ctadicauit  fnb Irc cedrorum  :qufqd 
eradicantur  ab  impetu  totbinis/laltant . u apponitur  limilirado  falrandi  quali  vmilumihoc  m tam 
fecile  g fecile  eft  facere  faltare  vitulum  terrore . Libanum  6c  finon  quali  filium  vnicommm.  Libanus 
& firion  nomina  funt  propna  mondum.Et  finon  cft  vitra  iotdanem:  hoc  cft  non  in  terra  promilFio/ 
nisde  quo  dicitur  deoteto.3.tulimns9  tertam  demanu  duorum  regum  amorrheorum  qui  erat  trans 
Iordanem  a torrente  atnon  vfer  ad  montem  hermon,qnem  Itdonu  finon  vocaq A;  amorrhei  fanir.Lia 
banus  autem  cft  in  terra  ptomiliionis:  dicente  ibidem  mo}fe.  ttanfibo  igitui  & vidd>o  terram  hanc 
opnmam& montem  iftum egregium  & libanum.  Quod  nonfinca  conceflumivt  ibidem  fubdi/ 
tnr. Intendit  itacp  pet  hos  duos  montes  vtrani;  patrem  tetrgvtran^  gentem  i dtra  & vitra  lordanA 
Cur  autem  libanum  & finon  comparaoent  filio  vnicominm|in  promptu  ratio  eft  i quia  potius  vo/ 
luerunt  mortup  ruccumbac  Mntes  illf  g cedete.De  monocerote  liquidcm  fetibienr  q>  nung  capitt^ 
vinus.  ^ Secundus  eftedus  eft  moderano  quam  exercuit  deus  in  populum  ifrael  in  dclmo.Ec  qnonia 
h pc  moderano  conftat  ex  duobus  effcAibusiideo  tetnns  fimul  tradatui.  Peccante  populo  m deferto 
& diffidente  de  deo.tali  deus  moderanone  vfus  cft  vt  omnes  nomeratosiquadraginta  annis  aftiixent 
in  (fefcttovfqiqno  omnes  moierencutcxcfpnsiorue&calepht& cum  hoc  paroulos  eorum  qmin/ 
tenmrobnfti  funt  cfEe^  Ita  adinuitvt  introduxcntintenam  promilllonis  cum  tanta  falnte&c.vc 
duftum  eft.  ^>Ioc  moderamen  dcfcnbit  propheta  fub  fimilitudine excifionis ignisfdicens.  Vos  do/ 
mini  excides  flammas  ignis.  Vbiaduerteqilicntfupenns  per  vocem  fuper  aquas  multas  poratlTcm 
exponere  voce  domini  (uper  mare  robift/aquasmarathfaquas  raphadtmfaquas  cadcsiaqnasamorsi 
&demum  aquas  iordanis, ita  hicpoflemaponerc&dci^ccorriA;  de  igne  comburente  caftra|& de 
igne  monns  finai  & madianitamm  &c.  Videtur  tamen  mihi  fenfum  literalcm  fub  metaphora  aqua/ 
rum  fignificare  populos|Ac  hic  fub  metaphora  cxcifi  ignis  moderanonem  pccnp.  propter  quod  exci/ 
lionemdKftiohebtaicafignificat.exadims  enim  non  totum  confumitifcd  partem  addendo  tollm: 
ficenim  deum  fralIcconnac.f^Etpropcerea  hoc  declarans  fobmngit  ftatim.  Voxdommi  pairntire 
&dens  defcrrom.Pammre  enim  ad  dolorem  pammennsfpeetansipocnam  lignificac  numcratomui 
omnium  qui  motnn funt  in  dderto.Vnde ne  dubitares  q>depopuloi(taelinco  in  deferto  loquitnif 
explanando  fubiungit.  parrunrcfaciet  dominos  defettum  cada . In  quo  conftat  fuifie  populumi  8e 
crimen  illud  commififle  propter  quod  monui  funt;  vt  patet  nu-i^Jt^j.  P^ad  maiorem  expitflio^ 
nem  fucerfiidis  filiornmilubdirar.  Vox  domini  pattre  faner  cernas.  Cemp  diflfidlis  dicuntur  partnsf 
ftanimaliarontvaldcnmida£tpropreteamentoipopnlasnmidus&  dilfialls  partus  ad  pariendii 
viros  robuftos  debdlaturos  tot  populosfcdparatur  ccmls,  diuina  virtute  paricnnbas  filios  tanti  ro/ 
borts  vt  rnbiungatnr.&  detexit  laltus-Qni  enim  detegit  fyluamfnon  folum  frondes  tollit  fcd  & arbo/ 
ies.Et  iuxta  hanc  fimilitndincmiquia  dras  abftuiit  popnlos  habitantes  in  terra  promilTionisfdintnt 
detcxifle  fyloas.Poteft  tamen  h^  deteiftio  fyluanim  tefoii  ad denaftationc  lucorum  idolatnp.ita  cp 
prius  defetipta  cft  dcuaftatio  gentiumimodo  dcuaftatio  cultus  Klolattip  in  reira  promiffionis.  Qu< 
fuit  adim  plera  quum  filii  ccruarum  ingttiTi  funt  in  lUam. 

<6tin  templo  cmetotueipfc  Picena  l?OIKncm.Ttaaatnr hic  illa  particula  incumamlni.Pofl 
o^cmoratos  diuim  imperii  fcnfibihs  effcClus  fcnfibiles  quos  oes  vkienmtfrubiungif  finis  co9.Er  in 
leplo  eius-ecce  cultus  diumus.totus  ipfc  dicens  honorem.  Vbi  non  vna  &milia/non  vna  ciutras  fcd 
vniiwfapromiflionis  rena  data  populo  ifrael  defcnbitur  in  vno  templo  dicens  honorem  deo. 
ftatim  fubdimr  canticum  hmufmo^honons.  Dominus  diluuiofedit.&fiKiic  dominus  rex  ctcmoi 
Proni  dentia  diuina  quo  ad  duo  cantanda  defcnbitnr.Primo  quo  ad  fxcinitarem  regiminis.  & fcdit 
dominus  rex  ^temomon  ad  tempus  regainsliegcsfgubeinans.SrcBndo  quo  ad  punitionem  & falua 
(io  nem  vniufflalem  genens  humani.dominns  diluuio  fcditPr^dens  enim  dilnmo|&  puninit  vni/ 
nerfum  genus  humannmi&falnauir  aliquos  ad  icftanrationcm  humani  generis.  {^In  ipcciali  antem 
dommus  fottttudinem  populo  fno  dabit/qna  fobfiftere  poffit : dommus  benedicet ; multiplicatione; 
popolom  fnnm  in  pacelin  ordinis  tranquillitate . Vbi  peripice  vninetfam  de  promdentia  dei  fidem 
in  hts  veificulis  cantaram : vt  intdhgas  ad  hoc  mftitntum  efle  templum  vt  faretur  & glonficaietnr 
dens  a mundo  sTunerfalisgnbcmatoiipnniendoiralnandoibenefaacndo.fpccialitcr  culronbus  frn& 
Explicanturantem  hic  beneficia  temporalia  conlnenda  populo)  quia  h^c  dircAe  erant  ad  propofitft 
marcncintrodueiisenimadcfcrroin  terram  promiilionisjdenaftanstoc  holhbus,  opus  erat  fbrtfc 
tudme  ad  petfcncrandnm)  benediCrione  tum  in  prole  rnm  in  ftuOibus  tcrr^ianunalium  &c.  & fuptf 
omnia  pace.Etproptciea  horum  trium  meminit.  Arnen.  j 


i 


* 

7 

« 

'9 

10 

II 

iz 


'i 

PSALMVS  ; JCXX.  48 

4TVVLGATA  EDITIO.  |^PraImascanciadcIcd]*carioncdom?dauid.XXIX. 

Xaltabo  ce  dnctqm  ruTc(pi(ti  me/nec  delcelafti  iounicos  meos  fuper  me; 
Domine  deus  meus  clamaui  ad  ce:6C  (analti  me. 

Domine  eduxilfa'  ab  inferno  aiam  mea:falua(ti  me  a defcoletibus  in  lacu» 
PfaUice  domino  famfb'  eiust&  confitemini  memorif  fandHcacis  eius. 
Q^uoniam  ira  in  indignatione  eius:SC  uica  in  uoluntacc  eius. 

Ad  uefperum  demorabitur  fletus:K  ad  matutinum  lucida. 

'Ego  autem  dixi  in  abundanda  mea  :non  mouebor  in  (ternum. 

Domine  in  uoluntatctua:pr(IHtiffi  decori  meo  uirtutem.  , , 

Auertifti  faciem  tuam  a me:&fa<5hurum  conturbatus.  : 

Ad  te  domine  cIamabo:&  ad  deum  meum  deprecabor.  ’ 

Q^u(  utilitas  in  fanguine  mrodum  defeendo  in  corruptionem^ 

Nunquid  confitebitur  tibi  puluis:aut  annundabic  uericatem  cuam^ 

Audiuit  dominus  SC  mifertus  efi  mei:  dominus  facflus  eR  adiucor  meus. 
jConuerrifb'  plamfhim  meum  in  gaudium  mihi : cofeidiRi  faecum  meum,K  circildediRi 
mel(riria. 

Vccantetribigloriamcaacnoc&ungarjdnedeusmeusin  (ternum  cot^trix>rribi. 
I^IVXTA  HEBR£VM.  ([^falmus canticu initia tiois  domus dauidi.  XXX. 

P Xaltabo  te  dne  * :qm  eleuaRi  me/SC  no  I(rificaRi  inimicos  meos  mihi »' 

Propheta.  ^QQnjjijjg^jeusnjgusclamauiadter&fanaRimc. 

Domine' afccnderefcdRi  ex fouca animam  meam:  uiuificaflinie  a defeendere  meo 
infoueamt.  _ ... 

Cantate  domino  ' gratiofi  eius;  SC  confitemini  memori(  fan  Aitaris  eius. 

Quoniam  momentum  in  furore  eiu5/uit(  inuoluntateriusanucfperepcmodhbic 
flctus/8£  mane  cantus. 

Et  ego  dixi  in  quiete  mea.  Di<Rum  proprium,  non  labar  (temo.  ^ ^ 

Propheta . Domine ' in  uoluntate  tua  Rare  fedRi  monti  meo  forritu4iDem  t abfeondi 
fti  facies  tuas/fia  territus. 

Ad  te  domine  ' uocabo;^  ad  dominum  t deprecabor. 

Ofo.  Qu(  utilitas  in  fanguine  meo  in  defecere  meo  ad  foueamf  nunquid  confitebi 
tur  te  pduisrnunquid  annnnciabit  uericatem  tuamf 
Audi  domine  ' SC  mifercre  mei:domine  ' cRo  adiutor  mihi. 

Exauditio.  VerriRilucRumcuadchoreamihi  :foluiRifaccumcu/aCcinxiRimel(riria« 
Propterea  cantabi  t cibi  honor  dC  no  fUcbictdominc  ' deus  meus  (terno  confitebor  te. 

r-rr>  Itnlos  eft.Pfalmas  canticuni  inicutionts  domos  daoldl.  In  quo  cicnlo  adoene  hiero.cam  mol 
I Os  habete  d^canoncmialios  imbotioncm  domos  daoidL  4TEt  qooniam  ntolos  dat  materia 
plahnoilbeodam  cft  a eadem  redit  fententia  qofois  interptaoo  accpptctnr.Hebraica  tamen  di^ 
ptoprie  ininationem  Itgnificanqua;  cranfbmptiue  in  diuems  matenis  dmcifimode  appcUaE.  Initut' 
tio  nquidem  vtcndi  templo/dedicano  vocatan&  applicandi poeros  ad  htcras(imbutio;&  lic  de  aliis, 
pn^mosfqaioocam  nomen  dl  adamficiale  (dmaom  qim  vocamus  domum|&  ad  gentem  fen 
progeniem  alieoios.-puta  ad  progeniem  lacobiqoa;  vocator  domos  iacob:&  progenies  leoi  vocator 
domus  leoiA  fic  de  aliis  gentibus.  In  propolito  non  fomitor  domos  pro  (dihcio:  vr  pDdmos  iple  tt/ 
ilaciirinolla  in  pane  traCtans  de  edifiao  ^qoo.Scd  fomitor  domos  pro  gente  feo  progenie  dauidist 
inxta  illodin  domo  daoid  poeri  foiEftji.freqocntifrimDS  vfus  hoios  nols  pro  gente  feo  familia  in  b/ 
cnfaipaii»uifiniacsjiJ^uniMdommdaoid(dommiacDb|domosifi:ad6K..inhocfaifm  ; 


4So)iiioi 


•V 


r 

V 


PSALMVS 


XXX. 


CVt  antcm  matctil  pralmi  plcnios  intdligas/recole  (]>  raoi.iftg.^.g.i.paralipjyjiathan  prophca 
dtoino  noff  promifitdaaidi  cp  ^dificatutDsdfodomDn]  daaidi:  boccflptogcnion  foccedcncema 
)n  Rgno.InqDapromifTioncintdligiturjpioniiflbsmcfias  de  femine  eias.  Vnde&ipfe  danidtanc 
^tias  agens  deo  dmtideo^  locatus  es  luper  domom  fenii  tui  aiam  in  fotaifif&  fecdii  me  fpc^ 
bilem  fa^  omnes  hoIcs.H(KJi  Jone  mdi^ex  domo  fua  futoii  duit.  nc^  flqaidem  aliande  venfica' 
letot  q>  eflet  fpeaabilis  faper  oes  homincs.Poft  ha:c  daoid  inadit  in  cnmina  admteni  Sc  homiadlit 
ppqaaenathan  inter  alia  dtnt  ei^rcg.iLnon  recedet  gladios  de  domoroavf^  in  fempiccmoni.Ec 
licet  de  perfona  propria  q>  non  moreretur  tunc  fuent  daoid  cmior  faCtusab  eodem  Cahocq>  qcS 
dixiflff  peccaoi  domino|  dixitei  nachan non moiicns^ de pccna tamen cominatadoraaifaftinu/ 
dos  remanliqvf<;pqaodiuinarcuclatione  intellexit  deom  libi  placatum  qoo  adpecnam  iocccirionis 
Eliorum  in  regno  & generationis  chrilh  ex  gente  aos.p^Ad  huiulmodi  itaqi  r^ntegratione  genti* 
•daoidicf  ad  perpetofi  tegnfiCP«PDt  in  mefia>lire<ae  fpeAac  hicpfalmusivt  fa^e  patere  pot  inraenr 
ci  progreiTom  pfalmi|dncnbmtis  cafom  daoidis|&  loOom  eius  cum  relcnatione  eius  ad  laudandum 
deum  ftc.Harc  enim  quadrant  optime  cimlo.Ell  autem  hmoi  rcdmcegratio  appellata  initiario/qnii 
priorem  promiflionem  qop  fopeiuencrnnccrimma  aboleuerunt.  Congruit^  ci  dedicatiois  nomen; 
pro  quanto  tunc  domus  dauicus  firma  fan^oneaddiAa  cft  generationi  mefip  regis  ptemi.p" Senfin 
icaqi  ntnli  eiLPTalmostappofinoe  canticum.vt  pfalmi  nole  mcelligas  fubftariam  noc  ell  cdmnneno 
oien  omnibus  pfajmisiiaxta  illod  aA.i.fcriprum  cft  in  libro  pfalmomm.  ficotenim  apud  poetas  vor 
cantor  egiogpfcpigramaca  &c.ita  fobftantiale  nomen  horum  eftpfalmos.  Canneam  aute  quod  idi 
fignificat  apponitor  vt  nomen  ofticiiiquia  plalmus  ifte  cantat  initiationem  domus.i.gentis  daaidi 
piomillam  feo  firmatam  ad  pctpctoam  regni  fucceflionem. 

■ . CTSVMMARIVM  EST.  ' • 

aL  Daoid  vbi  n qnal?  pgnendine  ad  mortem  liberatos, vitam  e*  diuina  Voldrarqmomeiitaneft  vero 
Ihalom  ex  diuina  indignanoi^rodite  cognooit/&  ex  multa  fecuntate  expettus  m fuo  cafo  eft  ip  di/ 
Dinp  eft  voluiitanspr^ftare  periraerantiam  in  bono.fupplex  petit  a commata  poena  liberati  ob  dui 
dam  tam  laudem  § veritatem  propagandami&exaudltos  promittit  cxe<]al  pollicita. 

CTPerfona  loqucns  propheta  eft. 

Esitabo  te  bOnt^-Diuidif  pfalmus  i ptes  duas;ppoficiua  materif  execotioaiibi  dne  deoi' 
CT Proponit  tna.Primo  promitnc.cxaIcabo  tc  dnqnon  in  teipfo  ied  in  laodibus/m  prcdicacio/ 
Ilibus  StcSccfido  affert  cam  vnam.quomam.dcuafti  mqin  legemiin  patrem  mdidTertio  lobiungit 
aliam  caafamiimmo  fiimitatcm  pnotis.&  non  lenficafti  inimicos  meos  mihiihec  eft  non  feeifti  me 
matenam  If  titip  apud  inimicos  meosiquod  fuiflerfi  mepunifles  luxta  crimina  mea. 

IT Stomtne  t«U8  menal  ndpir  hic  pars  rxeentioa  tali  ordine- Pno  traflaf  illa  pticoIa/&  no  \enft/ 
cafti  mimicos  meos  mihi.fc3o  ilIa|exaltabo  te  dncjibiad  tedne  tertio  illa/qm  deuafti  mqibi  vmifti 
Iodum.  P^Circapnmum  aducrtcprogieflijinJiam  propheta  cxplicarpcimo  raagnitudmcbnficii  r» 
cppti  a magnitudie  pjculi  Cib  fimilitodiiic  ggn  ad  mortem.  Drfcnbit  fiqmdem  feipfum  fuilfc  qoafl 

pgtij  ad  mortem  pp  comifta  cnmina/&  adeo Ttbcrarum.Dtieinqtrit deus  meus damaui/magna  cor/ 
dis  vocc.ad  tei&fanafti  me.  eccepghtndo.  Dne  afccdciefecifti| veniam  conccdcndo.cxfooea(inftiii|; 
aiam  meamrviuificafti  mea  dcfccdere  meo  in  fbuea.  EccefgtJtudo  ad  mortciqou  effem  in  pioanCto 
delcendcdi  infoucam  fepulchn/vioificafti  me.  Et  fic  habes  magnitudine  bifficii  in  fananone  coipo/ 
ris  mcraphoricej  \ in  cdudione  aif  ab  inferno  proprie  gtom  ad  dementum.  Textus  hcbtOTs  hate 
foucein  dtoifcd  cS^itasmutanitinfoneam.  rD^dedefcnbitdiiedecontta  letinam  inimicoae 
gaodium  fanftogi  ob  tifi  bnficifii  ex  rSnibus  tx jjte  dei.  Vnde  muitat.  Cantate  dnogratiofi  eios/hoce 
liberales  ad  bnfaaendfi  gratis;  arcofitemini/cSaiioe laudis,  memongfandiranscius/reddite  memb 
rabilc  vfis  laudibus  diuina  fanetitate  qua  tifi  diligit  fanCtificare  nos.CQrfS  morneru  in  furoiecioi; 
vitgin  voluntate  CIOS.  Dna  duplex  allegaf  ex  deo  lefpcdnnfi  boni  A;  mali.  Pnma  cftq>diornmita» 
boni  nfi  cft  ex  voluntate  dei.malfi  afit  bieue  cx  indignanoe  dei  cft.  Vnde  gta  cft  dfia  inter  \ olontate 
«rpallione  irdgta  eft  differentia  inter  id  quod  voluntas  fuapte  natura  vtilt&  idqdc*  palTioncmo/ 
inentanca  volumns.tanri  intelligasecdfiam  difponis  diurne  ad  nfm  bonum  & ad  nfm  maiora. na 
ad  bonli  voluntate ferf, ad  malfi  5it  indignatione(hoc  eft  ad  fimilitudincm  indignari.Er  ppc.i  fhrotl 
attnbuit  momentfiitum  qa  pallio  eft  momentaneartum  qa  effeflus  paffionis  in  hac  vita  momenta/ 
nens  eft.  Voluntati  afit  attribuit  viramiqog  eft  & maximfi  Ardiotumius  nfm  bonfi.  ^Altera  diffcte/ 
tia  fubdif.In  vefpcrepno<ftabicflenis,ac mane cantns.Exdiffcrenainrer diem  & noflem  ^plcedina 
fem  tpi  s qualitatemidoui  fletum  deus  in  obfcuntate  noiffuma  tnbuit,  Ignriam  afit  in  laudibus  fni* 
Inchoat  a mane,  V t & hinc  intelligas  no  de  notte  A:  die  quas  luce  corporali  diftinguimus  efle  IHmo 
hemtfed  q>  tpc  tenebraram  menns/renebrarfi  quo  ala  in  tenebris  eft.fletum  datdeusshoc  cft  no  prius 
^t  flete  qten^rg  animum  comphenderint.  A; q>  loce  accedente  intima  dat  interni  cantus  gaudia. 
Ex  qua  difficrcntia  habes  ad  Ifam  quod  confixuit  dici/q»  deus  no  eft  prios  vltot  § homo  fit  pccratoc. 

Jn  vdpatt 


i 


m 8 ft  m a 'BBS’?  ^'1.8  .S  S B-B  e « « a B ee  « a » ««  « 


I 


PSMMVS  XXX.  49 

In  wfpereinoflii  animi,  ponoaabitflemst&inane/inttrne  lnds,eritcanms.Et  proprie  diflio  hc/ 
bmcaltgmficat  laudem  mixtam  cantui.  (TExplanatapnmomagniradinebencndi/cxpIanarogau 
dio  fandorum  de  tanta  diuini  animi  proptnfitate  ad  bonum  noDnim , leibbattcirio  ddeendenad 
propofitom.Er  primam  propni  mali  radicem  apenendo  infbucic  nos  q>  diffetenna  diiSa  inter  volil/ 
tatemf^ indignationem diainamndonturexpWrtdeiilnlapaiTenollrintac})  nosfumas  iiicaufa 
huius  dioofi tatis  -Et  ad  declarandum  fabiungic.Et  ^o  din  m quiete  mea,no  labar  9temo.p''No 

ra  pradfs  kdor  obrcpliflc  dauidi  peccatum  nmng  fecunratis  poli  promidioncm  a fadam  pnmura 
de  perpetuitate  domos  ems£ccc  ipfc  fatetor  fecontatem  foam.Et  ego  dixi  in  quiete  mea  / it^a  diui/ 
fiis  promilTionibas  vaData-Quies  non  folum  eft  itatns  dicetis  fed  ratio  dicMi:hoc  eildixi  apud  me 
latione  aflecutc  qaieds  m tanta  affloentia  bonomm  fpintualiom  Ac  teporalium.Eoce  quod  dui.non 
labar  ftemo/non  peccabo  n6  cadam  a legno  ArpromilTionibus  diumis.  pTt  vt  intelligamus  errore 
lecuritatis  fua:  fubdit.Domuie  in  voluntate  tua. Adi  aperte  diceretego  qoicti  tot  bonorum  attribui 
pcilcnetatnirum  me  in  bono.fol  longe alnoiem  caufam  negien  I lon^  aliter  efle  compen  t quoniam 
qi^icmis fum  ^ vdliintas  tua  domine bencuola  verfus  mqcft  vera  flwilitatis  caufaXiomtne in  vold 
Sc  tua  liare  fcafh  monti  meo  fortitudine, abfcondilh  facies  raas(fni  terntus.D<xanna  fuperins  can 
Cata  ingenercCfalicet  vita  m voluntate  ciusiAc  momentum  in  furore  dus^modo  applicaf  ad  cafum 
«rasfaiodo  cogmrcic  & confitetur  q>  non  ex  (iia  firmitate  fed  ex  dinina  voldtate  p^eucrauit  fomtm 

«ane caderet inpcccatu monti fuolcdfiCDdmiro^Vndeqptimumdns deos  abfeondit  faac  ruaiili 
oc  ed  ad  inflar  abreondentis  &ac  Tubtraxit  cuftbdiam  anime  damdis,flatim  iqoit  fui  rerritos.  Cdv 
tranatnrfortitudinitimoRAcmoltomagistetTor.Fareturcigofeperdidillefoititndinem.dum  confv 
cctnrfcteilfe  fcnitom.&  vere  perdidit  fomtudine  animi  ad  afpeCtum  mutiens  Scc.  P^A^bi  videappei 
latum  rnpetius  fiiroicm  dcifmodo  appdian  abfeonfionem  faatuvtintdligas  deum  cnca  malum  coi 
P9  non  efficere  politiae  fed  negatiue:  A;  hoc  tpfum  quod  cll  negare  cuflodiam  ruamiprooenire  ex  cui/ 

Sa  noffaa.Totius  enim  hnius.progrdros(Ti  mligcntiiis  pcrTpcAus  luenOinuenitor  pnma  radix.ego 
ixi  in  qmete  meafnon  labar ^moihoc  eft  feamtas  in  oonis  adeptis . f^Hinc  habes  dcCle  leCtorip 
non  fulBcit  nobis  ad  pedenerandum  in  bono  gratia  viitiitumired  rcquintur grana  dimnp  volonta/ 
Cisihoc  dl  gratuita  da  cuftodia  ad  fmiadum  hominem  ne  perdat  graoam  vittutum.K^c  cnim  gta/ 
tuita  voluntas  eft  de  qua  dominus  ad  paalnm.rafficit  nbi  ^acia  mea. 

SldtCromuiC  pocabO-Ttaiffiifhicinapaitirula/exaltabotedommetexplanadooesanimirni  w 
CCS  tendere  ii  exaltationem  dei  poftg  cendit.namdedaratocarufuo/fubiungit  nue  quomodo  futre/ 
xmrcihcetccn^doaddioinamglonam.Vndcabhocppofitopraicrandi  mchoat.  Ad  tcdomiiy; 
vocaboind  in  abundantia  bonomm  meommconfidamiA  ad  dominum  dqirtcaboqcum  ftmphd/ 
bos  prpabus  rccutram  fupplicando.Quf  vtilitas  in  fanguinc  meofhoc  eft  in  progenie  mca(Trcqai/ 
tt  Btioidon  vfii  didmns.hic  eft  de  Caigoinc  meoihoc  eft  degente  mcajiin  defccderc  meo  ad  foutamf 
Q.ood  itclhgitiirdc  commata  poena  per  nathanaioniectoa  gladius  dedomo  tua  in  ptemum.  Hpc 
enlmfignificatnrperddcendeTcinfbueam.Etin  hac  poena  claoditurpruiatiogencranonis  mefi^ex 
domodauidis.Er  intendiyiroponere deo* Ii  poena  hniufmodi  habm locumfad  nihil dTetvtiUs  p 
genies  fua.Et  * ad  nihil  eflet  vnlis  probatNungd  confitebitur  te  pulnisinonqnid  annunaabic  veri 
ratem  tuzmi  Vti  nota  omnem  vtuiratem  complecti  a pphera  in  duobus  offiaisifcilicet  officio  lam 
dadideami&offiaomanifdlandi  veritatem  dimnamivt  hinc  confpidasfpiialcm  alfcClum  pocnife 
Cis  danidisinallam  fftimanns  vtiUtacem  nili  vd  ad  dri  laude  vd  ad  manifiradum  qup  da  funr. 
incendit  q>  fi  progenies  fua  fiibucitor  pomp  cominatfimnniis  inucnictuRvtpote  inhabilis  fir  ad  lao 
dandum  deum  Se  ad  manifcftaitdam  muinam  venratem.Quod  ex  duodus  vcnlicacum  fuiflrt  capiti 
biis.Pnmoexpa)fcpfa]morum  danidlsiquoniam  reprobari  fniflbinvtpoceab  homine  cnminoro 
fi:  damnate  gentis  editi.SecundoCqDod  prfapue  intctum  videtur  a prophera>x  parte  mdic : qma 
firanMisdamdisinrotaausptbgmicdeictiideretinfoocam fient fiali^pro^ies  hominumCqS 
cffofrnontermmareturadmeiiamrcgcm  viacntcmin^teinam)non  eflet  vtilisfufficientet  ad  lan/ 
dandam  deii  CCmanilHlandam  diuinam  veritatem. nam  omnes  redigerentur  in  pDloeTcm,&  puluis 
ad  neutrum  offiaum  eft  idoneusrprodemite  autem  chnfto  ex  ans  fanguine,  ipfe  chnftus  qui  non  re/ 
di^  in  pulucron  fed  immortalis  &c.inuenietnr  autor  Ac  manifcftacionis  dimn^  veritatis  Ac  qnnen 
dl  diuinam  glonam.rQuia  ergo  non  qupnc  quf  fua  funt  m hac  tanonc  dauid  fed  qup  d^moltipli 
cat  pr^ccs.  Audi  domine|tua  bcnignicacc,Ac  milcm  md|Collcndo  mifcnam  peccati:  domine  cfto  ad 
iuTor  mihi  (ad  confecotionem  tanti  bom< 

SkrttflilDCtunt.TtaCUtnrhiciUapatticulafquomamdcuafti  me.  Primo  deciarando  ipfam  dena/ 
tioncm,ddndc  declarando  coniunChonem  qnoniam|ibipropterea.pT>edaracdeaanoncmruam 
duabus  fimilirodinibus.Qaarum  prima  fpeCbitad  ftamm.Vcttifti  luCtum  meum  .ccce  fimilitudo 
ad  flaram  i(igubtem.Adchoteam  mihi.comn  ftatum  luClus  e regiont  ponitur  flatus  ducentium 
cboKBs^AtidafiiniUnidofpcCtatad  vdfamm.Solai(hlaccum  mcum.Eccc  fimilitudo  ad  yeflitps 

Caictlupplal.  g 


PSALMVS  JCXX 

facco;  vr  olim  eziflences  in  kiOn  le  indocbanr . Ec  dnrilH  meIffitia.conaa  Cacxnin  ponitur'  dngiv 
iuml^nti(:vc angulo  intdligascirciiqua9Vcfhtnmlgcitia.G:Caa[a  autan  air  ipiiun  rituanenc 
ex  lactx>  St  liiao  in  chonim  lftantium|(bbiungitur.Propccrea  canrabic  nbi  honor  Sc  non  (ilcbit  Hic 
cil  fhi<:ttJ5  mcennis  q>  propter  hanc^granao]  conodlam  mihi  cantet  tibi  deo  honor  abf^  odSation& 
Piios  cantanit  nbi  honorabilis  (taras  mcos.fed  lilnit  | hocdl  cefl^it  propter  cnmina  meann  polit/ 
nim  cantabit  abfqi  cdfanone.p^Hinc  colligimus  (ccatitattm  daoidis  pepende  in  eo  negligennam 
laudandi  dcum.ita  (p  confifas  in  afflucna  muinonim  donorom^velot  fecurus  de  fhibilicate^minas 
vacaoit  diuinis  laodibas.Proptcr  quod  deus  fubtraxirraam  cnllodiam  &pcmiiiit  ipfum  cadere  t vt 
^c^ero  foliatus c&t ad  cantandum  deam  nnemtcrminione.Vnde&uibdit|qaodin  pnnapio 
promilit  repetens  Domine  dens  meus  premo  /non  ad  tempoMinc  intetiDiirione,coniiteboi  te/coiv 
fidlionc  laudis.Amen. 

CTVVLGATA  EDITIO.  CVi'<floripfalmiudauy.  XXX. 

N tedomine  fperaui/non  confundar  in  pcernu:in  iufHda  tua  libera  mej 
Inclina  ad  tne  aurem  tuam:accclera  ut  eruas  rae. 

Efto  mihi  i n deum  protcclorctn  & in  domum  refiigiimt  faluu  me  facias* 
Quoniam  fortitudo  nica  & refugium  meum  estutfif  propter  nomen 
t uum  dcduccs  me  & enutries  me. 

Educes  me  de  laqueo  hoc  quem  abfeonderunt  mihitquonia  tu  es  proteiflor  meus. 

In  manus  tuas  comendo  fpiritum  meunuredemifK  me^omine  deus  ueritatu. 

Odilh'  obferuantes  uanitates  fupcruacuc. 

Ego  autem  in  domino  fpcraui:cxulrabo&  Iftaborinmifcricordiatua. 

(Quoniam  rcfpcxifti  humilitatem  mcatfaluani  deneceflitatibus  animam  meam. 

Nec  eonclufifti  me  in  manibus  inimici;ftatuifti  in  loco  fpatiofo  pedes  meos. 

Wiferere  mei  domine  quoniam  tribui  or:coturbat  us  cftin  ira  oculus  mcus/anima  me» 
fifuentermeus. 

Quoniam  defecit  in  dolore  uita  mea:S£  anni  md  in  gemitibus. 

Infirmata  cft  in  paupertate  uirtus  mea:&  ofla  mea  conturbata  funt. 

Super  oes  inimicos  meos  fadtusfumopprobriuuidnls  meis  ualdertimor  notis  mdsj 
Quiuidebantme/foras  fugcruntamciobliuionidatusfumtanqmortuus  acorde. 
Faiflus  fum  tanq  uas  perditunitquoniam  audiui  uituperationem  mulrorum  commo*» 
rantium  in  circuitu. 

ineodumconucnirent  fimuladuerfummetacdpercanimammcam  confiliati  fiinr. 
Ego  autem  in  te  fperaui  dominctdixi.  deus  meus  es  tu,in  manibus  tuis  fortes  mcp. 
&'pe  me  de  manu  inimicorum  meorum:8f  a perrequentibus  me. 

IDuftra  fadem  tuam  fuper  feruum  tuumtfaluu  me  fac  in  mifericordia  tua  domine^oa 
confundar  quoniam  inuocaui  te. 

Erubefeant  impii  & deducantur  in  infernum  :muta  fiant  labia  dolofa. 

Qup  loquuntur  aduerfus  iufium  iniquitatem:in  fupabia  6C  in  abufione. 

Quam  magna  multitudo  dulcedinis  tup  dnctquam  abfeodifii  dmentibus  te^ 

PerfedlH  cis  qui  fperant  in  te:in  confperfhi  filiorum  hominum. 

Abfeondes  cos  in  ablcondito  fadd  tu(:a  conturbatione  hominum. 

Proteges  cos  in  tabernaculo  tuo:a  contradidlionc  linguarum. 

Benedidhis  dominus  quoniam  mirificauit  mifericordia  fuam  mihinn  duitatemututt^ 
Ego  autem  dixi  in  cxceflu  mentis  mef  tproicifhis  fum  a fade  oculorum  tuorum.  ' 

Ideo  cxaudilH  uocem  oradonis  mc(:dum  damarem  ad  te. 

Diligite  dominum  omnes  fan^ dustquoniam  uaicacem  requiret  dominus/0(reav 


PSALMVS  1 JDOCr 

''  buct  abundanter  fadentibuj  rupcrbiamT 
y irilitcr  agite  8C  con  fortetur  cor  ueftnimtonmes  qm  fperatis  m donuno< 

. CIVXTA  HEBR^VM.  Vincenti plabmudauidi.  XXXL 

< Propbca»  T NtcdncYpcrauimoconfundarftemOjiniuflitiatuaerueme. 

...  • -t  n ■ • (BDOlli* 

* Inclina  ad  tne  aure  tuam , cito  libera  merelto  mihi  petrp  roborationis/domui  ardum^ 
adfaluandummc.  „ 

i Quia  rupes  mea  arx  raca  tu  :&pp  nomen  tuum  duces  me  K deduces  me. 

^ ...  . “ 

4 Educes  mede  reti  hoc  abfcondcruntmihiiquiaturoboradomca  . 

'5  Inananutuacomcndaborpiritummcuiredcmiftimeelomine^deusuericacis* 

4 OdiuicuftodicntcsuanitatesfruftratKcgoaddominum^confifusfum. 

7 Exultabo  & Iftabor  in  gratia  tuaiquia  uidiib  paupertatem  meam,cognoui(H  in  ttibn 

. lationibus  anim^mef. 

< Et  no  fedfti  concludi  me  in  manu  im*mid:fcdib  (lare in  latitudine  pedes  meos. 

dl 

9 'Mifcreremddominc^quoiuamangulliamihi  ,dneofusfuiciniraoculus  meus/anl^ 
ma  mea  SC  uenter  meus. 

ao  Q^uiaconfumptf  funtinmcerorcuit(me{/&annimd infuTpuioiimpc^cindeliiflis 
meum  uismea,&o{Ta  mea  tincofa  fuerunt. 

a I Ab  omnibus  angullatoribus  meis  fui  opprobrium  & uidnis  mds  ualde,&  dmor  no^ 
ds  mdstuidentcs  me  for  is/eccfldunt  a me. 
s z Obliuioni  traditus  (umquaiT  mortuus  a cordetfui  quali  uas  perditum. 
t i Q^uom'am  audiui  infamiam  mu]torum,dmorcm  in  circuitu : in  conlUiando  limul  fu^ 
pa  me,ad  tollendam  animam  meam  cogitaucrunt. 

14  EtcgolIipcrcecdfifusfumdne^Klixi.Ondo.  deusmeustu. 

Olfit 

Fn  manu  tua  tempora  mea  tlibera  me  de  manu  inimicor!!  meoru,&  a feqaetibus  me. 

* * Uluminafadcstuasfuperfcruumtuumtfaluummcfacingradatua. 

Propheta.  Dne"*  non  confundar/quia  uocauic«cofunden^Ipii,taccbut  in  foueat. 

• . . • . . .1 
18  ObmutcrccnclabiafallTtads;qu(Ioqueda  fupiunu/durninfupbiadcderpcdlione.  , 

**  . . . 

11  Q^m  mulca  bonitas  tua  :quam  feruani  cunendbus  t^  operatus  es  fperandbus  ia 
te  coram  filiis  adam. 

xa  Abfeondes  cos  in  abfeondito  faderum  tuarum  a fuperbiis  uiri  labfcondes  eos  in  unw 
braculo  a contendone  linguarum. 

it 

zi  Bencdidhis  dns'*:quoniarcparauicgratiamruammihiinduitatcmunidonis.. 
zz  Ecegodixiinfelbiiadonemca.  Deljpcratio.  abrdfusfumdeconlpedhioculo^tuoru. 
Propheta,  fiquidem  audifli  uocem  deprccadonum  mearum  in  clamare  meo  ad  te. 

z 3 Di  ligite  dominum  '*  omnes  gradoli  dus : fideles  euHodiens  dominus  * & retribuens 
fupa  fupcrfluuni/faciens  fupabiam. 

«4  E.oboramini:dC  roborabit  cor  uelbum  omnes  fperantes  in  domino^  t. 
iItnIasdl.Vincentiplalmusdauidi.Deqaovcri^ra. 

GTCirca  maceria  pUdmi  aductre  nec  ex  ntulo  nec  ex  auroritate  facne  feripturp  alibi  determina 

& co  nan$  <p  d&  ui  emee  dixit  qntfi  huins  pCdnu  voficuluCui  maiw  tuas  comendabo 

" ■ Caictlbpplid.  - ^ g ii 


fo 


ffamt 


M PSALMVs  ' ^ XXXt 

rplritil  mram>i5  habcC  q>  pfalmDS  iSe  ad  liKnm  dt  difo  traAcr.td  quia  voba  didi  a cbfo  diilldfic 
huius  p(al^  vaficulo.na  chfs  dinc  in  manos  tnas:plalmos  diac  in  mano  ma.vt  a ipfa  difficte/ 
na  ^(cemipofTitqitranrnmptiDeaccdmodaDltppontoraoveiba  illa  dominas  a hoc  loco.  Td  ga 
in  hecpfalmo  tot  ppfia  ipli  daoidi  traAanf/vtatTcftcC  iprnner  plemus  (p  ad  liccram  l^uinmdeu 
ihde.^u  pGdmo  icagi  colliguido  matenaiquii  res gefte cogmac  dauidiCqne coftat  a titulo  « auto/  i 
tepraIm0c6reqD&  cft  dc  ipTo  dauide  plalmG  trai^arc.Et  qm  clare  traAat  angultias  aus  & cofllia  ini' 
inicoK  dc  morte  eiusifi  bis  legonf(fa^  tepore  (aolis  & ferad  tpeablalon>>porter  pfalniom  hdc  de 
ha^  altera  pfecutione  udligcte.Et  ga  in.i8.  vaficolo  dinf  de  inimicis  q>  loqonnf  contra  iulhi/ac  fune 
labia  ffiUitatis.iTinaaf  q>  de  tpc  Taulis  eO  fermojia  in  pfecntionc  abfalon/daoid  ob  crimina  Tua  pane/  , 
bafia  faulc  adr  fpoficis  libi  criminibns  iuihis  patieb^CoUatis  quo^  angndiis  quas  fe  pari  dauid  m ‘ 


i.reg.i;.q>  daoid  diuina  tnlione  monitos  ne  maneret  in  ccilai  va»t 
& pdentibus  riphcisflatil  exiit  ad  qaprendd  dauidcrqui  ddcedtrad  petiS  in  delhto  mwon.&  ibi  dn 
dus  dl  ab  exerdtu  faalis  in  modd  coronpnn  tantarp  deuenit  angufliam  vt  quodamodo  defpcraret  (e 
pofle  enadere  Src.Huiecnim  hiflonpimanifdlc  quadrSr^  cddadtmf  in  fine  pfalmi : qoadtdt  Sc  mala 
^pphctadicitfcpatiivtamplmspatebitmdccnrrupfalmi.rVnu  tihqdobftaicvfin  vetficolojo. 
(impegit  in  ddi^  med  vis  mea)  quo  n6  obftet  fed  magis  attdlef  hiftoncttnnc  dedarabitor. 
«TSVMMARIVM  EST. 

ITDamd  vbi  fup  in  deo  fpd  mnlnplice reddidit  tone , td  miferias  pptiasftd  penculappria  a (aole  Se 
compilabas  deo  exponensfopem  petitt&;  ex  dimnp  iolhtic  retribunone  eiga  bonos  A;  malos  hnna/ 
Cnsf^atias  dc  fui  libatione  agic,hoftans  alios  ad  ea  qug  da  fune. 

C^Peifona  loqoens  propheta  c(l 

11R  tC  OOminC-  Diuidif  pfalmos  In  patres  duasippofitiua  matttie,&:  execntioaiibi  db  mihi . Pto/ 
ponit  quatnior.Pnmoipan  fuamdco.intemdmmqnoninhoiqnom  idolis.domincrpcraai.5c 
cfido  ccitd  rpei  efficdd.nd  cdfbndar  ftemo.i.nung  cfirundat.Vbi  nota  (p  conftifio  (timif  dupriclter. 
Pnmo  vt  opponiE extenori  gloripiput  aligs  g ignominiolc  tradaficofiindi  dial.Et  de  tali  cdfiifione 
^ n6  eft  hic  fermo:  vt  patet  ex  ipfo  cdoexta  pUlmi.quo  ppheta  dicf  ste  fperate  in  deo  nung  cdftmdcdOjf 
fatef  injd.  vetdculo  fe  fiiiflc  opprobnd  & inimias  Se  vicinis  Ax.  Alio  md  fumiC  cAfuiio  \x  opponitnt 
expedatp  airecnnoni:pacexpoirasaligd|didf  cdfbfus  noaflinaedo  illud.Etficfbmif  in  ppolito.lca 
q>  fpes  in  deo  ta  efficax  defcnbif  vt  nunq  remaneat  fpetas  coelus  ab  adecntione  rei  l^rpilo]  KalUbi/ 
litet  alTequef  illa.Q.uod  coftat  efle  verum  itegra  exiftete  fpe.|nrcrtio  pccm  fua  ex  pane  ia^ri;.in  la/ 
fhtiatoa  eme  me.InquoArpeticoIdronmexplicatidicendoeripemcAcpco  tone  tanti  ben^ai  licec 
non  ppriamidd  tniofttlani  inteipellar, dices  in  iuftitia  tua.racns  fe  fbucre  lufta  camiqoia  iniufcpi/ 
Imtionem  pariebaf  a fanlc-ideo  nanip  iplorat  anxilid  diuinp  iuftinp  retnbutiop  fm  merita.^Q.uac 
to  eandem  petitione  ci  parte  grati^indina  ad  me  aure  rulSi  puram  inftinS  vdlet;n5 pereret  indi/ 
natione  antis  ad  fcoiril  indinano  haiufmodijbenignitaris  eft  dminfod  iuIhtip-Et  ^dt  ad  fimilmii! 
dine  principis  m ex^fo  fedentis.ad  quem  non  p5t  vox  aiftms  a longe  infdlus/pcruenirc  nili  prin/ 
ceps  indinct  ad  illi!  aoremrqciod  gratig  eflet.Nec  folum  apponit  gratiam  pro  re,(ed  edentatem  and 
Unato  liben  m&periculi!  mfinnans  in  mora. Et  vcnlic  fiiir  in  deferto  mahon. 
lEflonnl^t  indpithiepars exeeutioa  tali otdine.EVimotradaf  illa patticnlafin te  domine  fperattu' 
S^ndo  illa'indina  ad  me  aore  tua/ibi  miferere  meiTetno  illa/non  cofiindar  ptemo;limul  cam  illaf 
iniufhna  tnaenicme,ibtdlienoooifundar.p'Circaprimft('ialicetintedominefpcraui)vtif  quin^ 
loasfuefpcijexplicando  ppiia  ddidena  Se  benefiaa  rccepta.Primas  eft  ex  eo  q>  dras  initium  fint  otn 
nili  qop  enenerant  dauidiidigedo  i^m  ex  offido  pafcedi  ones  ad  militia  Acc  wo  mihi  petrg  robora/ 
tionisjdomatardft  ad  falaandam.ccocpcririLSubdif  ratio  fpd.quia  rupes  mea  A;  arx  mea  tu.  luxta 
hiftona  damd  nA  potens  fe  faluare  in  anitate  ceilqvenir  ad  petram  mahon:i  qua  faloatns  eft/diuina 
prouidftia  reuocante  faulem  ad  occnrrJdum  philift^Et  ppterca  vtif  mheta  limilitudine  rupis  dc 
ardsCloco  auitaris  munit^)  Se  petrp  falnattias.Ec  quia  arces  fortes  ex  fi  to/pdihcaf  in  rupibus(hoc 
cft  in  montibus  faxolis)ideo  propheta  petens  a deo  eualionem  fuamiqua;  per  confugium  ad  huinl/ 
modi  arces  fokrprooenire.aitEfb  mihi  pctrp(hoccft  in  petram)roborarionis/m  rupem  fomtud^  . 
nis  ofUdoiapponnuc  domui  arcium . Petra  roboris  eft  fundamentum  domus  aranm;&  eft  arx  frin/ 
data  fuper  p^m,ad  faIuandum|non  ad  ofFendcndrini.QniaCecce  ratio  )Ar  petra  (hi  rupes  mealfbn 
dam?tl!  ots  firmitatis  me^A  arx  mea  acdfalfecuntas  mca.tu.IulM  eft.n.  vtrapes  mea  Aarx  mea  fba 
gantur  offido  faluandi  me. Et  dudrhocadlireramiqniadeus  fuit  primam  fbndamcnrum  fnpec  - 
quod  fabricata  cft  gratia  dauidis  tam  innifa  lanii . Adi  apette  dicerer  deo.tu  es  f^damentum  om/ 
nium  proixcr  qnp  parior  a faula  Ac  ucopretea  pero  Se  fpero  vt  fungaris  offido  Ac  rupis  St  arcis . ^Se/ 
eundus  cft  a dmino  noiede  propm  nomaitaumdiiccsmcdcmlotxsmcEidncjaliecrpencioncili 


PSALMVS  ’ jcxxr. 

tangfhtnbmaffumatdocmnc/adnegoumMOoiiflbin.nccfoIam  duces  l^etiaoidcdooes  tnchoc 
cftCvc  didio  hebratca  ibnacXuaiiiccr  ducrs.u  haeproptcr  nomen  tnum.iullani  quippe  eil/ vt  quod 
nomiiKCuoinchoanun  c(lpcifictas:&hincrpen>&duichoctquiaGunueldiuinononiinc&;  vntO’ 
tat  eum  Sc  pncpolbeiat  (aolLPTertius  eftex  co  m folus  erat  fbtticudo  dauidis  in  caufa  legnilo/ 

peerquam  patiebatui-Eduocs  mederctihocabfrondeiui)tmihi,qnia  tu  roboracio  mea . Oeren  aL' 
icondico  Gbi  a laulc  medianabus  exploratonbus  ad  eapiendum  iplhin)  Rdudaliccr  quo^  afFirman/ 
do  pene  Iiberanonem.fnitus  ea  fpc  qua  folus  deus  eiat  qui  pugnaoac  pro  ipro.p^Quamis  dlcx  Bdu/ 
•aa  in  maionbus.  Vbi  nota  q>  hactenus  de  fpc  fua  circa  temporalia  bona  ranonem  adduxmmodo  ex 
6kl  in  deo  fiducia  cirea  fpihtualia  bonafuam  fpem  probae,  fiuptemum  aueem  hominis  bonum  eft 
■nima  quatenus  officio  fungimr&intus.nofteafiqui(kiii  anima  quatenus  viuificatcoipusjvocatiit 
aruffiaiqaarenns  autem  fupetion  bono  vacaqvocatnr  fpuitnsidicentc  paolo.caroeoncnpifcic  ad’ 
«erfus  (pmtnm  & fpinms  adoerlbs  camemlTiccntcdominarpiiieos  eil  dcus,&  eos  qui  adotaqopoc 
tetinfpiciniadoraie.Vndequum  fepataeuracoipoteanimajtTaniitdeftamaiiimarin  ilaeumiptri/ 
tus.Exnocita9q>rpintnmuuim  commendamniseftdeoffiduciamtbamindeode  mamnis  boiiii 
taa  nircSac.Vnde&  mote  humano  quo  depofitam  rem  diaiam|manai  affignamus  depofirani  non 
mitiifliomm  euis(aic.In  manu  tnafin  immediara  cura  Be  cuftodia  tua,commendabo;perfeuerabo  oo' 
neiidans.fpi ritum  menmianimam  meam  quatenus  officio  hicfungiteu-  fpintus/&  tadem  quatenus 
ad  flatum  etanfibir  Ipuitus-proptet  hmufinodi  emm  flatum  conuenit  hic  vctficulus  migrannbns 
cx  hac  vita.p^  ratio  tant^  Ipci  rubditur.redemifli  medomme-Redemptus'  ad  litcram  'fine  dauid  in 
eatnbus  fhisde  feniitute  eg)pn  ad  tetram  ptomiffionis  vt  cultum  deo  in  ea  exhiberct-Hoc  myflenii 
hmus  finis  ad  que  redemptus  cfl  populus  mtelligensdanidalTignatpro  ratione  foprpeiimmofcca' 
ciratis,(pidcolpintnmfonm  deo  lu^tcr  commendabit  quia  ckusredemie  eumdraecum  eflcdciad 
officium  fpintuahsciilrasexhibendiimfcprDpteieaadaic  deus  ventans. Poterat  dicere  deus  iofhr 
tifidens  foniendinis  &cfcd  nihil  honim  dmt.lol  tantummodo  deus  ventansiqua  pafeituf  fpintusc 
Vtfignificatctq;  deus  redemitfibi  populum  non  colendus  humanis  figmentistibpctibcionibus  aut 
■dmuennonibus.fed  deus  vetitacisfaCloqamatoii&qnifolavetiCacc  coli  tur.Acf!  apti  usdu(ii1et.qnia 
cu  me  tedemifh  ad  ventans  cultum  nbi  exhibendum,ideo  m mano  tua  commend.ibo  fpirimm  mer 
oni/quiviuit  veritate. Vbido^ledorintueriporcsvtianqtdiumicolms  conditionem  a propheta 
ta^mipincora  fcilicct  Se  vericarcm.<]uas  dominus  ioan.4.danns  cn)licanit.fpintDs  cfl  dwsA  eos 
qui  adorat  op}mrpff&vencaccadotare.Colrnsqmppediomos  fubllaneialitcr  confifliem  a^bus 
inennsiqoe  ad  fbperiota  tendens  fpintus  vocator.  Veram  hi  fpintus  feii  mentis  adusdebent  innin 
ventaravr  fcilicet  colamus  intus  dram.ctedcntes  ipfnm  vnum  folum  dcumicrratorcm  & gubernato 
rem  vniuerfornm  &calioqoin  n5  colitur  ventare.quaniscolaturfpuiraivt  colitur  ab  hercncistmara 
toethanis  Scc.^ Ad  conteflandom  autem  fe  deo  ventans  obrccnmm|fubdit . Qdim  cullodientes  va/ 
nitatcsfrailra,&^addominuniconfifusfiim.Oprimos  fihos dei  ventaris.ram odio  habet  obfei/ 
nantes  vanitates  {Dpetfhtionum|incantationom|idolatnc&cCquc  qui  obfciuant  fhiflra  obferuan 
hoc  efl  & fine  caufa  exhibentes  Quinum  cultum  lis  qui  non  fune  dii)qui  non  creaoerant  eos/qui  n5 
gnbernanreos.&finecaofafperandifraaus:quianoncflinporeflatecoram  fanflacere  petennbus> 
cum  fiduciam  fuam  in  folowolocauit.QTQuinras  efl  exexpenenna  peregproram  beneficiorum. 
Emlrabo  mquit  & Iftabor  in  gtatia  raaifpeiansiqnia  vidifh  paupertatem  meam  | poflq  fani  cccpic 
nie  perleqoi.oognonilli  in  tribulationibus  animam  meami  vitam  meam.Ernon  fralh  concludi  mc 
in  manu  immici^ranlis  dum  pfccuras  efl  mc  in  domo  & in  naiothifed  fccifh  flare  in  latiradinepcte 
neqsfdans  mihi  fpatium  fugiendlHpc  enim  oia  beneficia  receperat  tunc  tempons. 

Xi&ircrCC  tlKI  DOminC-  Tranatur  hic  illa  pamcula;inclina  ad  me  aurem  tuamitali  ordine . Primo 
commendat  fedeo  ratione  cafus  facctdoram.&  ddndc  ratione  periculi  imminens  fibijibi  quoniam 
sradiui-f^Circa  primum  adoette  Fm  hilloriam  q>  dauide  exiflcntc  in  ceila  venit  ad  eum  abiatfaar  fi> 
lius  achimdech  facerdons  fugiens  fbagera  laceidoram  fanam  in  nob«vtpater.i.rcg.i{.  Et  tunc  gc/ 
flafuntqup  hictefat,&  proponit fc  palTum  inocuhs|in  anima/m  ventre &c.  Pcrqupomnia  intSi/ 
gc  dno.ramo  mulnpliccm  paflfionem  animi  dauidis  aodira  tam  craddi  flragc.  Secundum  ad  co/ 
nmltsm  dolonsipcnitudinem  imprudenriffo^  qua  fuit  occafio  tantf  llragts.nam  ipfemer  cll  con/ 
Gdrus.i.teg.n.ad  abiathar.ego  fum  reus  omnium  animaram  patris  tui : feiraa  enim  in  dic  illa  q>  qufii 
ibi  cUct  doeg  idnmeusiprocuidob  lo  annunciaret  ranlufcilicet  q>  pacer  tuus  conTuluit  deum  pro  mef 
dedic  mihi  panes  6c  glachum.Pro  his  ita^  ait-Mifeicrc  mn  domineiqnoniam  angufha  mihi/fupple 
cfl  andira  tanta  flra^tineofns  fhit  pro  tineatus  fiiit  feu  nncauit  fi  dici  licet, in  ira  tantal  raulis,ocu/ 
Ius  metis.anima  mea  Se  vencer  mens.totus  commotus  Se  cocrofus  fomioculos  meus  interiorlanima 
in  paffionibusiar  venter  in  corporis  \ircenbns.Et explicans  tinearum  effnffus.  Quia  cofumptp  funt 
in  moerore  vita;  mcz(hebraicaappellarionc  numero  plurahfanpeifigmficancvitamrqnia  carent 
fingolatiqdis  nominis;  vtiamdinum  eflj  magnitudo  mocrons  confi^pfit  vitam  meam,  moctot 

Caux.fbpplal.  g ni 


PSALMVS  ' .XXXI. 

enim  opponitnr  dilatationi  cordis£t  anni  mdicofomptifant, in  (blpiriorimpcgit  indciidtnm  mn» 
om  vismfa.Impnttkiinamfnamqnanoncauitapfcntiado<gidumfi  appcllanit  offcnlionem  ptt 
modum  inipingamsteo  q>  non  voluntarie  fed  pr^ct  inttntiontm  peccauit.Et  pioptctta  magis  dfc 
arnn  culpf  g culpam  ipfam  dcflct-Adlimilitudincm  cigo  hominis  fbms  vuibus  i^ntis  impinge 
do  in  aliquod  ofKndicnlumidefcnbit  materiam  laaus.lmpegit  in  delidum  meum/imptudentiaiq| 
incautelam  meam.vismeaiAofla  mea  tineofafiicmt.Diiliohebiaicafonat  offa  vt  comeffa  a tineat 
quod  Ii  lingualatina  pateittundin  deberet  tineata  funt  feu  nncauernt.De  tationc  huius  limilitudi/ 
nis  didum  eft  in  pfalmo  rextoffciliccT  q»  ratione  proprip  culpp  dauid  vtituranetaphora  tine^ ; quia 
Ipfemet  libi  fuit  canlacoiiDfionis.egoinquitfnm  reus  omnium  animarum  patnsrui.Ptt  quam  me 
taphoram  inrclligo  non  tam  alHidionem  coiporis  g defirftionem  animi  in  hominibus  ad  fullcna 
dum  dauK^xa  illa  liquidem  clade  non  folnm  extemti  funt  omnes  fullentantes  danidem.fed  ad  Ii/ 
militudinem  confumptotum  a tinea  effcdi  funt  inntiles|non  audms  amplius  pomgeie  aliquid  da/ 
mdi.ptoprer  hoc  eniro  offa  fnaiqnali  fulientantia  ipfum.vdot  adefa  a tineis  delmbit . ^Et  huic fen/ 
tai  confonar  continuatio  fDbfeqncntmm  iniutiamm/conlillainom  in  hoc  q»  ladus  eu  opprobrium 
vicinis  & amicis  A habitus  eft  pro  perd»o.Ab  omnibus  iqmt  aiiguftaronbus  maslcatum  eff , q>  Ibi 
opprobrium  A nanis  meis  valde.A  timor  notis  meis.Audita  enim  tanta  Tpuuia  habebatur  dauid 
vitupcrio  apud  vianos  fuos  quantum  eunt;  ptope(\icini  enim  vituperabant  enm;timctes  faulemt 
^ patet  de  nabal  A de  apheisjA  apud  cogn  ofoentes  amicos  A notos  fuos  erat  tim  oqhoc  eft  ratio  rt 
fnonsinullusenim  audebat  fr  pronceri  amicum  dauidis  prp  timore  faulis  .Videntes  me  fbns.reccflic 
innt  a mejtang  Ii  obutatet  conragio(ppelh.P'ObiiDioni  traditus (nm  quali  mortuus  a corde,  nullus 
enim  mittebat  ad  eum  ■ Vbi  aduerte  comparati  obliuionc  fui  obliuloni  mottui  a corde.moitui  enim 
etii  funt  in  rccordanonc  noftra  in  lingnafin  libnsiin  laudibusfin  fepulchns.nung  tamen  in  corde vt 
pote  quibus  nulla  nollri  cordis  affectio  vtilis  apparet . Et  mtendit  perhocezplicare  incegntatc'  obii 
tiionistvt  lient  mortuus  longe  eft  a memoria  cordis  noftn/ita  i^  totaliter  datus  erat  oblinioni.Et  vt 
magis  explicaret  fubdit  .fiii  quali  vas  perdirum.quod  quia  peritu  eft  habetur  pro  dcrcliCtoilic  enim 
tuc  habitus  eft  dauidEt  intdlige  hebrpo  more  noie  valis  qoodcftq'|liue illud  Iit  vellis  line  gd  aliudir 
tAlit.ii.cocludereq)  fuittag  vaqhoccft  respditaivtpote  a tinas  comcftaftag  res  mutilis  reddita. 
iSuOlliani  midiui  infiinnam  inuitotuni.  Cdtinuando  qup  tedundarut  in  eum  ex  occtfionc  faccty 
dotumiadiungicrubrecutumpcncnlum  vitpproprip.NonromnuuumefaClumcffcopprobnnm  vi 
cinis.Quonia  audiui  infamia/propnam  feu  vitupcrattoncm.non  rzore  vnins  fed  multommiACq^ 
paus  eft)nmorem  in  circnitu.tt  ratio  timoris  cft.quoniam  in  conliliando  fimul  fuper  me, no  ad  tol 
Imdz  bona  mea  fed  ad  tollendam  animam  meam  cogitaucmnticonlilia  Iccemnrqnod  ploncs  A tuc 
in  fpene  faClnm  fbiffe  teftatut  hiftona.CTIntcr  hpc  autem  mala  A pencula  qualis  ipfe  menc  ftibiun/ 
git.Et  primo  quoad  partem  affleCiiaam.Et  ego  fuper  te  conliros  fum  dominqnd  fuper  hominem.  Se 
eundo  quo  ad  partem  contemplatiuam.Dixifi  mente  mea  elcuata  ad  te, deus  meus  tu . ecce  eleuatia 
mentis  in  dcirans  profblionem.In  manu  tuafin  cura  cua.rcmpgra  meaidics  mei'anni|menfes  Aceey 
«e denario  mentis  in  diurnam  potentiam  A gnbernationem.p'  Tertio  fm  partem  ddideratinaiexplie 
caram  mbus  pencionibus.Prima  eft.Libera  me  de  manu  inimicomm  mco^  A peifequenriu  me.Inft 
micus  nomen  eft  odmpafcquens  nomen  opens  extmoris.Et  harc  petitio  dinCte  refpddet  fupradiClo 
timori  ab  lis  qui  fecerunt  conlilinm  ad  tollendam  aiam  aus.Secunda  petitio . Illumina  ^ies  tuas 
tiiper  Iduli  tuum.Oftcdilh  laciem  tuam  obfcnram  fuper  me  du  me  '.eddidifti  opprobnu  vicinis  Aa 
nonftra  modo  faciem  tuam  illuminatam|daram  loco  tot  opprobnomm.  Et  p^tefem  huiufmodi 
dantasad danrarem  nonticinteriorisdedeoivtloco exterioram  obfcuntacnm  habear  dantattin/ 
ternam  diuinplacia|dininp"prpfennf.Etpoteftrefhriaddaritaremexteriorisglotur|vr  Eiaat  edis/ 
Rhuiufmodi  vituperationesJipc  enim  p^tio  fupradiChs  opprobnis  tcfpddet.Tcrtia  eft.  Saluii  me 
fac  in  gratia  tna.Ec  hpc  petitio  rcfpondet fupradiCtp  derdiChoni  A oblioioni.ab  omnibus  fum  deie/ 
lictus  Aoblinioni  traditus, falua  tu  me.no  mcnris  mas  fed  gratia  tua. 

90OtrnnC  non  conftindiir.  Tractatur  hic  illa  parricularnon  eonliindar ftemo.Fc  quoniamCvt  prg 
didum  eft3inferitur  explanatio  illius  parriculpin  iuftitia  tua  libera  me,ideo  talis  eft  ordo.Pnmo  pro 
ponitur  ratio  non  con^ulionis  propri^Domine  non  conllmdar,qnia  voeaui  ccfga  rccurfum  habui 
no  ad  alili  g ad  rc.Dcideftarim  anneCliE  ratio  dimnp  iuftinp  tetnbutiue  vt  ratio  no  eoftilionis  au  s. 
te  poftea  profeqmrac  dACtum  non  c6(ulicnis/ibi  benedictus  dominus.  Ratio  iuftinp  imibutiuf  in 
deo  habet  vt  reddat  vnicuigi  fm  opeta  fnaihoc  eft  male  agentibus  mala.cimennbus  autem  A fpera/ 
tibus  in  deo  bona.  Vtrangi  partem  propheta  profeqmrntiinchoans  a tettiburione  malorum.E^  in 
qmc  non  confimdar,fedconlundmtutimpii;in  factos  facetdotesiA  tacebunt  infbueajaur  parati  fl> 
bi  oijns  feu  fepulchn  aut  infdni.Vtrunqi  enim  velificatum  eftinam  A damnan  funt  A ruerunt  gla/ 
dio  philiftinorum.ln  hebifo  fbnef  in  cafii  daciuo  habctunlal  cogtuicas  mutamt  in  Ibuca.  |^Ec  fnb 
iongitur  ratio  dcmciitona^ibmomcau;'  Ubia  fal/iratis : giw  loqtienriajfopple  Ibnt , Ibpa  luftm 


i 


piAiMVs  jcxxr: 

' dnrcnnifilfap<iHa&ddb(Aione.HrcaumotnniainttnKniSeiildoaniis  rauU^&  fnoninicohm 
daoidanjDianifdhiin  dt  Icgtnn  hiftoriam.VbiaduertccDngmanderorniitanini  in  locunon&I^ 
mo  agoKRlIabia  raIirans.Secando  ex j^ona  contra  qoamdbj^  iolhun . Temo  ex  te  di<;ta(da/ 
mn,iion  cedens  fedacefliaom  ac  robnlrani  ad peflbndandam.Qaatto  ex  ratione  dicendi  eat  par/ 
te  diOTtis/in  fDpabia.Qointo  ex  tanone  diccnai  eipareeius  in  quem  didtnnin  defpe(;honc.u  fex 
to  ex  perfenetanna  diocnditqiiia  in  prp6ntijloquctia.rI}e  tembonone  veto  bononim  fubdic . Qna 
nmita  bonitas  tna  quam  (eraafh  nmentibos  te.Non  folam  beari  tudo  fimirp  vite  efi  inefiabilis^ios 
a dladera.64.ocu]DS  non  vidit  nec  anos  audinit  qo^  ptfparalh  diligetibas  te^M  etiam  illius  par 
tkipatiofhoceft  interna  confolatio  quam  deus  exhibet  quibnfdani  in  hac  vira.cxplicari  non  potcib 
lozta  idod  apociivioccncrdabo  manna  abrcondittnn  quod  non  nouit  ni/i  qm  accipir.  Er  de  vtraty 
propheta  hic loqnirarDebeatitodine  quidem  infeipCi  dicit.§  mnltaeft  bonitas  nia.qtiam  retuaflV 
cbcondidtlh  ohiboidam.timcntibasteDe  ipfa  autem  met  pamcipatarubdir.qua  operatus  esfpe/ 
tantibus  in  te  coram  filiis  adam.Sperantes  in  deo  dupliater  inueniuntur . Qumm  fine  vexatione. 
Quidam  cum  vexanoneEt  hi  dicuntur fpetatcs  in  deo  coram  filiis  adamico  q>  ancoram  diuinp  rpci 
firroam  tenent  in  oonCpeOa  hominum.non  ftadi  petfecntionibas/n&  alleOi  hononbus  aut  delecta/ 
tionibns.Hi  fimt  quibus  deus  exhibet  [ternam  dulcedinem.Er  proptetca  de  his  diarar.operatus  es| 
di  Aam  faonitatem.rpcrannbas  in  re;non  qualitetcunqi  Idi  coram  Miis  adam.Et  dcdaratur  huiafmo 
di  operario  diuina  quo  ad  duo . Primo  in  perfccurionefaCtorum . Abfcondes  eos  | fic  Ipcrantes , in 
abroondiro  faciei  tuf  fnontif  tuQgranp  tu^.a  fiiperbiis  viri/pcr(mitocis.5edido  in  perlecorionc  vet 
bomm.AblcQndes  eosffic  fperanm.in  vmbraculoffupple  tuo, a contennonelinguarum-Aduertehic 
fimilimdines.Abrcondit  dominus  qnandoqi  aliquem  in  vmbraculoibo|adrcddcdum  eum  cucum, 
abfcondirquandoqi aliquem ponerido illum iuxcaferqoodeftmaions  (ecuncacis&  amoris.  luxta 
has  fimilitudincs  drfcnbitot  deusiaUquos  rperanres  in  (e  abfcondere  m vmbraculo  fiioihec  eft  defin 
fionem  eis  exhibete  efl^  nam  vt  non  curent  de  conuitiistopprobriis|6e  aliis  linguatum  ininriis . Sc 
exhibet  cis  c^olationcmrficnt  conftinitts  in  refrigerio  dmuii  habitacullQuibufdam  autem  abfco/ 
fioncmChoccftdefcnfioaemcffMuiam  ne  curent  de  perlixntionibospfic  exhibet  quafi  adhib«loc5 
folationem facialis' pr^fentfpdiuinf.Itaq» quanta eft  diffbencia inter  eflic  in  vmbraculo&  efleco/ 
tam  faciedeiftanra  e(l  inter  has  abfconfiones  dlf{ercntia.Mcnro  ergo  dixit  fe  non  confundendum  es 
parte  diuinc  mftiripiquia  diuina  infhtia  confundit  impios  & multam  bonitatem  (onar  cimencibus 
fe.quam  ahibct  hic  fperannbus  in  robotam  filiis  hominum. 

36>CncdictUd  POtnilWd  Expedita  incetpoficionemfhnf  prolequinir  certum  fpei  cfficdimnCfcilicec 
non  confhndarin  fTetnnm)ab  expertis  infcipfo.Et  duo  rcrerr  magna  beneficia  ruepete^pta  qmbos 
non  efl  cohifus  ab  expcAanonc  faa.f Alteid  eft.  Benedictus  dominusiquoniam  (crnramt]hoc  eft  ml 
|ifioaaiC)graCiain  Cuabi  inihiinquicace  mnnitionisihoccflin  cola  tco^ndo  mihi  q>  fani  vcntnnu 
cfler  ad  obfidmdum  ceilam|&  qi  vin  cal^  cradetent  me  m manus  ranlis.Hillona  data  habetur,  i.teg.' 
3;.Appcllatuc  autem  qdU  cimtas  moninonisleo  q>  munita  erat  fetis  fic  potds.  Vnde  tunc  dixit  fa^ 
jtrhdtdite&dsminusin  manus  meastconchifuftp  m inctogidrns  vibemin  qua  poitf  A fer;  fimt  Ac£. 
J^Alterfi  cft£rl(go  dm  in  feffana^ne  mea.  Vbi  ^giE  hiftotia  fubrecniii  poft  cgtdTum  de  colailn  eo/ 
dc  ca.(bbifii%i.f.qt  faule  cfl  fbis  citdidarc  dauide  in  deferto  mahonidauid  dcfpabat  fe  polle  cuadeie  a 
facie  faul.[-fic.n.pnmus  tnotos  defpanonis  ddcnbif  hic  4>cendo|&  ego  dixi  in  fdhnationc  mea.noh 
Ibir.ii.ddptio  ddibetata.led  p ih<^  RRin^  palflonis.BKt:quod  dixi.abfcrfnsfoni  dc  coipedn  ocu/ 
lo^  ruo^.  Videns  fe  aniftfi/occnnit  primos  motus  dcfperationis:q>  fcilicet  deus  non  curaret  cnfiodi 
- cccumafanIe.hocenimfignificatabfcirasfnmdcconlpMhiocnlo9tuoi^CDftodiennd  me. Sed  hic 
defpeiaDoriis  nibens  nod  cftpfe^.fcd  fultus  a toneia  fpe  in  deoTt  p^crca  fubditiiquidc  aodifH 
vocedeptccarionfimeaifiindamatcmeoad  rcExqdo  pacet  q>  damotc  cordis  & dcprecariombus 
fup^itdefpctationis  mocS..Modpsaur  c^o  fuit  exauditus  fcnbif  ibidcm:q>  venit  nunnos  vocans 
Stilem  ad  bccutmidom  phdHt^s.ffC^mprobara  non  c6ftifioncfaa  ex  expettis  beneficii.qapolho/ 
phatadaliasiioiTandoaddaa.Primoaddiligendiim.&adhochoiTarorgraciofos|hoc  efl  quialiis 
fcmcfici  funt  propter  deumdiligite  dominum  omnes  gratioli  cius . Et  ratio  fubdirurcx  diuina  temu 
ncratione.quia  fi^es  cullodies  dominusfrupple  eft.A  tctnbuens  fnpcr fiipetfluum  fariens  fiiperb^ 
Vbi  ineffaUlit  cxoriTus  tethburionis  dinhi;  erga  fuos  dcfctibirur.ita  q>  non  fuifmr  dicere  rctrhboesf 
IBe apponere  foperfapetfloum.loladieacfacicnsf^erbiamiad denotandum  ineffabilem fupeiexcef 
lhfti.Ndalm  (npbia  fisnp  firmitnr  in  mala  parte.fu  quadocp  in  bona  pro  magna  czcrilcnna:  vt  da 
icpatetefa.6oj)pnateinfupbiaficolom.gaidifiingCTeranonem  A^erationem.p^Secnndo  ad 
thei]oendam.tt  ad  hoc  inuitat  fperantes  in  deo  < Roboraminiiad  exequendnm . Et  vt  faant  robur 
faampronenircadeofadiungic.&roborabit|deus,cor  vcftrnm  omnes fpetantes  dominoipto  indo/ 
inliMxxefflpIomd/qairperans  in  domino  roboratus  fu m.Etdihgi  videtur  ad littta  tota  h{c  exhdc 
Catio  ada&tahaspofttnifioiKiotann  periculi.  AmcD.^  -i 

CaiaSogfbi.  S nn 


t 

9 

to 
1 1 


PSAtMVS  XXXIL' 

ITVVLGATA  EDITIO.  auditio:  XXXI.’ 

Ead  quorum  rani(I{  fiint  iniquitates:  tSC  quorum  tedla  funt  peccata. 
Eatusuir  cui  nonimputauit  dominus  peccatum:  nec  e({  in  fpiritu  eiua 
dolus. 

Quoniam  tacui  inurteraucrunt  offa  meaidum  clamarem  tota  die.' 
Quoniam  die  ac  node  grauata  eft  fupa  me  manus  tua : conueriiis  furn 
in  crumnaTtica  dumconfigirur  fpina. 

Dcli<fhmi  meum  cogm'tum  tibi  fed:fl£iniu(fa‘dam  meam  non  abfeondi. 

Dixi  confitebor  aduerfum  me  iniuilitiam  meam  domino  tu  remifidi  impleta# 
tem  peccari  mei. 

Pro  hac  orabit  ad  te  omnis  fan<ftus  nn  tempore  opportuno. 

Veruntamen  indiluuio  aquarum  multarumud  cum  non  approumabunt. 

Tu  es  refugium  meum  a tribulatione  qu(  dreundedit  me:exultario  mea  etue  me  a dir# 
cundantibusme. 

InteIIec'him  tibi  dabo  & inlfauam  teinuia  hacqua  gradieris : firmabo  fupa  te  ocu# 
los  meos. 

Nolitcfieri  ficut  equus &mulus:quibus  non  eftinteDcdhis. 

In  chamo  Si  freno  maxillas  eorum  condringc:qui  non  approximant  ad  te. 

Multa  fiagdla  pcccatoris:fpcrantem  autem  in  domino/  mifericordia  drcundabtt. 
Letamini  in  domino  cxultatciudi;a£  gloriamini  omnqrecJli  corde. 

CnVXTA  HEBRiEVM.  C tJauidi «rudirio.  XXXII. 

Propheta.  K Earitudines  donari  ueniarcbellionistcedi  peccato  . 

ftlQC  ^ 

Btitudincs  honunis  non  imputabit  dm  ciculpa:&  non  in  fpiritu  cius  dolus* 

Q^uia  tacuiiuetcraueruntoffamcainmgircmcototadic. 

Quoniam dicacno<5fcgrauabiturfuperm^ manus tuaruafa  fiat  humidiras  mea  in 
liccitatcs  {datis.S^afa. 

Peccatum  meum  norificabo  ribi,& culpam  meam  non  coopcmi:dixL  Didhtm.  con# 
fircbor  fuper  rebellionibus  mds  domino  V Propheta,  & tu  dimifilb'  cUlpam  pecca# 

rimd.Sclan.  ^ ^ ^ InttfOt  _ _ _ ^ faloMinit 

Super  hac  orabit  omnis  grariofus  ad  te  tempori  inuemendirtantu  inundarioni  aqua 

rum  multarum/ad ipfum non  pcructu  ent  ^ 

Orario  iulb.  T u abfeonfio  mihi:ab  angufba  cudodies  me,!audibus  eualiorus^dicnn# 
dabis  me.  Sciah.  q.. 

Deus.  PadaItelligcrcte,d£doccboteinuiahac  ambulabisKofuia  fupa  te  oculo  meo. 
Non  ede  ficut  equus  ficut  mulus  :non  intclligcndo  in  loro  di  freno  os  fuum  ad  clau# 

tfft  tb  ' 

denduni /non  appropinquare  ad  te. 

Multi  dolores  impio;&  confidentem  in  domino^ gratia  circundabit  ipfum. 
Propheu.  L^canuni  i n domino  exukace  iudi:&  facite  laudare  oes  rcdfos  cordis. 

Tltolns  cftDauicfl  eniditio.  Ex  quo  ntnlo  apparet  non  folmn  autor  p(almj,(cd  doOnnalis  tna/ 
tma  quam  eruditus  fuit  a rpinnifanClo  danidQuac  aoce  lir  materia  huius  erudirionis,ab  apo 
llolo  ad  io.4.iiil!nDatnr  diccmcdauid  diac  beantudinem  hoLs  cm  deus  accito  far  iuflitia  fine  ope 
abDs/dioens.beati  qaoq:  icmillg  (bnt  imgtaics  & quof:  ceCta  fune  pcccaiarbcains  vircui  no  ipotaoic 


i 


PSAIMVS  JCXXII  ff 

tfoaiinnspeocttirai.Hincji.habantis  mattiiam  hnins  eniditioisee(]i  beacimdo  hoisconlilhcin  ia/ 
Atia  qoam  deus  Sae  openbosChoc  cft  line  mentis^  conte  hoi  libi  accfpco.  Ex  progreflii  aGc  pfalmi 
appam  hm5i  gratiam  in  tcmiiTionepeccatof  maxime  appaictc.  nam  poft propoliram  hmoi  beati 
ndinem  ftatim  daoid  fabmngit  modd  quo  ipleconfecums  eft  hmdi  gfam  (inc  metitis-&  poffcca  tra/ 
Aatmodfiquo  genas  humani! hanc  alTraaiturgratiam.Vndepfalmas  lite  ad  literam  tradat  erudi/ 
tioncm  danidi  reaelatam  de  gratia  mnifliua  peccatonun : qoam  ipGc  in  fidpfo  expams  mamfrftar. 
Vnde  & paucis  vcilicnlis  tradat  de  fcipfo. 

ccsvmmarivm  est. 

4TDanid  vbi  ezcdientiam  gratig  diuinf  donatiuf  peccatorum  aperuic  modum  quo  hoc  Etiprimfi 
Q cxpetta  in  feiptb  tam  contraria  mifena  q gratia  venur|&  dcindea  cornum  cutib  Guidoium.dialo 
go  inter  deum  & hominem  formato  explicat. 

CT  Petfonj  loqnentts  funt  tresiptophcra/granofostac  deus. 

B£gnhjduIC0  oonari  vana  rcbdiionieitccri  Pcccato-Dmiditar  plalmus  in  panes  duas:  pro/ 
pofinuam  materip,A;exrcDtiuam|ibi  bearituduics  hominisPropomt  homine  habentem  duas 
conditiones  ede  beamm.Pnma  condino  eft  q>  condonata  fit  a tebdlio.  In  qua  peccatft  ex  patre  anet 
fionis  ioi  culpf  fine  oHenff  fignificatur.  A Itera  conditio  eft  q>  tedns  Iit  peccatoihoc  ift  a turpitudine 
& macula  petxati,  ne  turpitudo  aut  macula  peccati  ingruat  fuper  eum.  Sicut  homo  dicitur  tedus  'a 
plutnatnecadatropereum.Inpnmahabesdkinararo  veniarinfccundadonatu  pnpteiationeapec/ 
cando  per  gratiam  dei.  P*  Vbiaduerce  hdir^m  textum  mintftrareiranonem  veni^efte  petfonam  ho 
tninisiita  qiqnia  homini  ignofarur  ideo  peccata  dden^Sr  non  cconueilb.Hoc  enim  inlinuat  textus 
hebrgnsidicens  beatitodines  hominis  donati  venia:  quod  non  explicant  mterprerationes  dicentes 
peccata  dimifl^peccata  reda.Nec  te  tuibet  allegatio  paulu  quoniam  gneco  fetioens  idiomate/attu/ 
Iit  textum  te  tranflationem.TO.Et  hoc  in  (tmuibus  intdli^P'Hic  imiuam  non  fohim  loftus  fed  et 
beatus  adamatur.Et  eft  fermo  de  tetitndine  in  fpqquf  in  hac  vira  habetur.  Quz  ^a  eft  petfbda 
inftitia|&  nullum  defetibitur  hicconcurreie  meritum,rxatamtapoftolum  ad  docendum  hinqbeati/ 
ndinem  hominis  efleiuftinamgratnitamTtvereficefhqaoniam  nulhis  eft  homo  expers  peccati:  fle 
omnispeccatipaiTictps)beatnsfitperhuinrmodigratnitam  iaftitiam.P'Adncrrchiccitca  Iireram 
<p  ad  feiuandum  textum  hebrpum  oportuit  mcad^e  didionc  veniafqup  in  hebr^  non  eft.  Et  hoc 
quia  in  hngu  a latma  caremus  participio  pafliuo  confttuibili  cum  crimine  rcbdlionis^fignificando 
hominem  efle  donatum  venia  talis ctiminislTixiilan  donati  Dcbdlione,nifi  ledotnm  antes  oftcndii/ 
femr^pofimm  ligniHcando. 

C7]D€atUndinC0  l7Oniini0.Incipit  hic  parsexeeutiua  tali  ordine.Ptimo  tradaf  iH^airicnlafbea/ 
ntndinesdonan  venia reb^ionis.kcnndoillaittdipeccarolibi fuper  hac  orabit. f^Ci rea  pnmum 
tradatur  modus  lemiflioniscnlp^esplicando  primo  quid  ex  parte  dei  fle  quid  ex  parte  hominis  ad 
hmoi  granam  remiflioam  culpf  concurrit.  Et  ex  panedei  ponitur  vnnm;  follicet  non  imputatio 
colparidiccdo.  beatitudmes  hominis  non  imputabit  dominus  d culpam.  Vbi  nota  non  dici  beatus 
homo  qui  non  habet  colpani|ant  cui  dens  oonfott  talia  fle  taha , fed  ex  fola  negatione  impuranoms 
beatum  didevt hinc  inrriligas  dode ledor  negationem  impotanonis  non  fine  coll^onc bea/ 

ntndinis.  Attenditor  aurem  non  imputatio  quo  ad  poena  hoAIemiquo  ad  odium  dininum.Eledu 
enim  deus  peccata  non  imputat  quo  ad  poena  infemi/ncc  quo  ad  hocqieos  odio  habeat  fient  odio 
babcrreptobostqmbnsadvcrun^impntatpeccatnm.  Vndeapparctcxpartedd  fumma  granam 
hoc  q>  non  impotat  nobis  peccata  quf  fecimus.  Et  hoc  ipfmndft  noftra  beatitudo . Dicit  autem  iik 
faturo  imputaottfad  fignificandam  peneuerantiamtfen  ad  foturp  vitf  tempus  fpcdando.paiii  qppe 
efiet  nunc  non  imputaretili  nuncparccret  flit  poftea  Imputarer.p^Ex  parte  quoqi  hominis  ponitur 
vnum  etiam  neganoum.Et  non  in  (pirtm  aasdoInsNuIlum  meritum  exigit  qui  negationem  rantft 
doli  non  in  vetbo  fed  in  fpintu  interno  icquinnhoc  eft  q>  non  ftt  fidus.fpiriras  enim  fandus  difdptt 
nf  ffogict  fidu.fap.i.Perinde  itaij  eft  dicere  fle  non  in  fpiriru  eius  dohis|&  dicere  &;  non  in  fpintu  eius 
obex.deus  enim  non  temittit  peccata  poneti  obicem  gratip.  CTExpIicat  deinde  propheta  fe  vtranqi 
condinonem  in  fua  miforia  expertum  cfle..Er<iuancum  ad  obicem  Cquia  follicet  ipfe  pofuit  obicem 
graflpdei>ir.qmatacui.Commiiro  adulterio  tacuit  dauididolofe  occultare  volens  adoItenumt& 
Biifllim:vocandopnusvnam  Sedando  operam  vt  dormiret  cum  propnavxoietfle  quum  hocndpo/ 
mfld  obtinerettandem  dolofe  mandauit  ipfum  ocadi.Hunc  fpititus  fui  dolum  appdiat  tacere.^Ef 
Oatim  fubiungtr  pccnam  mtemam  qoam  inde  incurrit. vcteraucnint  olla  in  tugirc  meo  tota  die.Ve 
tnafeere  olla  eft  pattcsanimp0m<l1c^l™>'ivolantatrm/affcdnm>iebilitari  refpedu  bonL  Rugiens 
autem  fle  ad  famem  animp  tefpedu  boni  fpedatiiuxta  illud  filii  prodigifego  hic  forne  pereo,  nijgitns 
cnim  pi^o  eft  leonis  fomehci.Et  fignificatnr  q*  veteraneiflt  oifo  animp  ex  continua  intea  boni  ope/ 
ris.Poteft  quog>  idem  ragitns  fpedate  ad  iniquum  danidis  appetitum  occoltadi  fufi  adulteruinun> 
mmim  oum  luguc  f occidit  vtiam.  Vbi  Vides  miiietiam  ex  dololb  filentio . ^IQuan  tum  aoieni  ad 


I 


PSALMVS 


\xxxir. 


diuinam  aMonan  fobiungit. Quoniam  die  & no^  gtiuabitnr  rnper  me  manos  toa ) V«fa  fuit  hn? 
miditas  mea  in  liccicaccs  cltans-Peroppoficom  ad  non  inmtitacioneni  pcccaciiaflercpcenam  aliam 
fnbiiKatam  cx  propno  dolo,  incus  qoidon  vctetaoeront  olu ; ctrra  autem  a^auata  eft  m anos  da 
Toper  cnm.Et  diator  aggranan  manus  da  fm  (im  Uitodinem  cflMlas : quia  admodum  aggrauantis : 
feuciaaidcm  magis  ac  ma»s  ruere  in  peccanim : ioxta  illud  gre.peccatom  quod  per  pccnitcnciam' 
non  diluitnn&io  pondere  ad  aliud  trahit. Aggtauanir  enim  deos  manum  foper  dauidem  impccniten' 
tem.dum  fubtiahendo  gratiam  fixit  iprura  tuere  in  tot  mala.  Dicitur  autem  in  foturo  gtauabi  tonad 
dcmonlhandam  per(njeranciam.doranirenim  huiufmodi  aggrauatio  manus  amplius  q per  nouem 
menfes.P'Ec  eccc  altera  poaia.veifa  fuit  humiditas  mea  in  ficcitates  fftatis.  Non  loliim  mit  punituf 
in  narurahbosvetuSatcoHiom,ledingtamitis.iraq>peiTlidit  omnem  humorem  grarif  qua  abuiM 
dabatmecrolompetdiditfaecnndiratemgratif, fedincumt  anditatesj^tis.Et  intendit tpanim» 
6ta  venit  m Harum  ita  andum  refpei^i  gratuitorum  licut  eft  andiras  ^imtis . Per  quod  intdligimn* 
pnuacum  fiiilTe  dauidem  gratia  dmotionis  6c  prophetip  & alioram  intcnomm  donotum:&  propter 
icaduiHe|verfa  fuit  humiditas  meam  ficcitates  f liatis.  Sed  confideia  ordinem  pccnacum : q>  radii 
omnium  ponitur  quia  tacuiiobicem  pofui.perditio  enim  tua  ifiael  ex  te  efiioree.  i;.  Et  dande  fobfer 
qnitur  pccna  aggrauarionis  manus  diuinctqoam  fublequitur  anditas . CTDemum  cafdem  coditiof- 
nes  defcnpras  in  modo  remittendi  peccatumimamfidiat  ex  experta  in  fapfo  gtatia  vmi^pnns  enini' 
mamfcliauirex contraria  mifenafmodoexvenia. Et  quantum  ad  conditionem  reqmfitamtt  patte 
hominis|dicitPcccatum  meum  nonficabo  tibi,&  culpam  meam  non  cooptiui.Pnmnm  diot  in  for 
tnro|notificabo:fccundum  dicit  in  pteriro|non  cooperui.  Vttuncji  venficarrfalicet  protentum  in  der 
liberaro  propofito/dixiifuturum  in  exeeutione  perreuerando/confircbor  fuper  rebellionibus  mas  dor 
mino.Nulium  defcribit  aAum  mentorium , fed  folam  confdTionem  pcccatitquam  confiat  non  me/ 
len  veniam  ,fed  potius  tollere  obicem  gratiR  fNota  quo»  duas  partes  huiufmodi  rccoMirionisi 
Alteram  ptamilixi|dcliberani.Altetamperrcoeranrie.connreborrnperfebcllionibDsmeis:hocefin5 
cxcufando  fcd  accnfando  rebelliones  meas.ita  <p  rebellionrsfint  matena  confirflionis  accofanns.ne(|i 
enim  deus  eget  vt  nos  notificemns  a pcccarailed  ipfa  nofiri  accufatio  apud  daiminonficatio  voca/ 
*ut.p^ Conditio  autem  ex  parte  dei  fiibiungitur.  & tu  dimififii  culp3  peccati  ma.  Eccc  quod  fupetina 
dixturnofe  expertum  fotetur:  q>  ad  Iblam  deliberationem  perTenetanti^  confidTionisjdimific  deus  cui/ 
pam  pcccati  eius.Significanter  autem  dicit  culpam:  quia  non  ftatim  remifir  totam  pcenam : culpa 
autem  non  porefipeo  parte  condonan  & pro  parte  rctineniquia  impium  eft  dimidiam  a deo  fpcia/ 
levcniam/vtaug.aiac. 

Super  IsdCTradatur  hic  illa  particula;to!H  peccato.PoficJ  enim  danld  explicauit  modum  quo  tait 
Itabeantudo  gtati^  a peccatoribus  pccnircntibus  habetur  ex  opetrl  s in  fapfo.modo  intcndirexpli/ 
carcidem  quo  ad  vniuetlnm  genus  humanuuir  declarSdo  modum  alterum  quo  generi  humano  nn/ 
lolmodi  beatimdo  conceditnnfalicet  feruSdo  ne  ruanthoc  enim  efi  tegi  a peccato.  Vnde  ntea  hoc 
pnmo  dcfcnbit  modum  quo  luftis  conceditur  h?c  grariatquo  falicet  feroanmr  ne  niant-  fecundo  er 
tenditur  doAnna  fanandi  a ruina/ad  totum  genus  numanum/ibi  non  efte.fhircnim  eruditus danid 
non  pro  fapfo  taqmm  fed  pro  omnibns.Er  intendit  q>  hanc  bratitudinis  graaam  mediante  humili' 
oratione  lufins  confanabineget  enim  adintono  diulno  ne  inundantibus  renranonibos  rnarhKccft 
grana  qua  iuftus  tegitur  a jpcccaro  ncinuoluatnnllo.Snpethacibcara  inftiriagraricmf.orabitfnp/ 
plex  omnis  granofus/non  folum  iuftnm  fed  etiam  grariofnm  fe  aliis  exhibes.  & tempus  orandi  ftih/ 
ditnr.tcmpoti/pro  in  tempore, inuenicndi.anteg  claudarurianna  tempus  eft  inuenicdi  gratia.  R.arto 
autem  ncccflitans  ad  or^um  dlrantum  inundationi  aquarom  mulramm/hoc  eft  ob  hoc  folfi  ip 
quum  inundauerintaqnf  mnJtf/impctOs  multi  multarum  paHionum.adipta/gfartofam  ,n6pei/ 
neniant.Ec  di^ho  exclufina  tantumicxdudit  nec  rem  venif  prftentorum.De  peccatore  dixir.dixl  con 
ficebor&turemififti.dciufiodicitq:  non  pro  venia  prpteriroram  fcd  pro  cautela  futurorum  orare 
opoitet-Et  intellige  haec  pnidn  Icftor  de  iufto  quarenns  inftus  eft.nam  & ipfe  quatenus  peccator  eflj 
diotic  debet  dixi  confitebor. <TTu  abfeonfio  mihi.Explicara  necte  orandi|Uibiungitnr  ipfa  lufti  ora/ 
tio, continens  tna.Profitetnr primo  regendus  ne  peccctrtn  abfeonfio  mihi,  fecundo  peredo  affirmat 
officiu  abfconfionisiab  angufiia  dpmonis  cnftodics  me. tertio  ab  omnibus  arcfiquaqt  periculis  pec/ 
candi  faluanonemilaudibus  euafionis  cirenndabis  mc.  Appdlanf  laudes  euafionis  grariarfiadiones 
cantando  & laudando  deum  pro  aiafione  a periculis  peccadi.  Significantius  autem  dicit  ciraidabi* 
Biavt  01  ex  patte  cnaGonem  attribuat  dminf  gratic.  Stn.aliqnod  penculum  enafilfer  non  ex  dinina 
gtana/non  circundaretur  laudibus  cuafionisded  quia  gratif  dei  depurat  qnicqnid  non  dcliqmt.idco 
eundo  boicfidum  hoc  rccognofcens  didtilaudibus  euafionis  circundabis  me.  (^Circnnfpicc  hanc 
outionemiacinucniesomniexpatteconftareeamex  profefiionediuinf  gutipfnbvmbraftia  luM 
fcraancis,ai((odicndo  ajbincualibns  tnimicisA;  a rdiqoisoccafionibus  peccandi* 
'facumiradligeretc  I^uoiationekiftoijclponitDrpainodfi  mfioaisduiinacDfiodia,tnacoa> 


i 


a *■«  a.S,H.a  R e 


PSALMVS 


^XII. 


^nhiiPridiDm  dl  pnncns  ad  donii  inRlI<aos.rada  intdligtR  Rypcoldabio  illominado.-inrclligae 
ca  qug  funcdcuScamdum  pcttincns  ad  inftradionan  moram.  &doccbo  k in  via  hac  ambalabisJ. 
qna  ambolabis.Tcrriam.conrulam  fupcr  r oculo  meo.  Hoc  ht  quotidiana  immo  lugi  drama  aicd/ 
fpiaionc  raperdcdosiln^dum  auRm  hc  per  pr^c^ca  legis:  pnmum  vero  per  lumen  hdei.  Omnia 
magna  dona  funefed  in  Rttio  oonfummanenr  omnia:quod  folis  cleptis  eft  propniLHa»;  ad  tegcncMi 
deOos  a peccaio.CrSed  ad  vniueifum  genus  humanum  fubiungitdiuinadodnna,Non  clbelicuc 
cquusficutmblas.Ptiusallocutosefidensiol)om:modoextcndirfcrmonem  fuumadtoram  genus 
humanum.&  propRrea  pkiraliRr  dicic  non  dic  lient  equus  heue  mulus.  Et  vc  mtdligas  in  quo  lubec 
homine  non  alBmilati  equo  & mplo|czphcat  Tubiun^s.  non  intelligolo  in  loro  & ftoio  os  iunin 
ad  daudendBm.non  appropinquiucad  tcEt  dl  fenfas  q« equos  & mulos  non  intdbgunt  dandi  fibi 
os  ifl  16ro  & fteno  db  non  appropinquaR  ad  hominem  confortio  homanirans:  hoc  dl  q>  eorum  d5 
s^propmquaR  ad  hominem  ad  numana  offida  fine  loro  & frcno/dl  occalio  necdTitans  ad  daodea 
dum  oscpiufoioloro&Ircno.hdcequbs&mnlosnoD  intdligunc. Nam  Ii  mRlligcRnt  gaudetenc 
fieno  & loroiqoia  equus  Sc  mulos  cqoicaci  ab  hommetmuicum  nobilitantur,  humanorum  offidoid 
'confortes  cffiRli  mcdianR  loib  & trenoded  non  incdligonc  hocEt  in  hm6i  non  mrdledione  prohi/ 
fceniotaflimilan eqnoAmolo£t incendii dcusq)nosintdligamnslorDm& lienum  precfpcornin 
dininoram  apponi  nobis  ez  eo  q>  noQra  fponR non  appropinquamus  ad  dcum.Si enim  hoc incdli/ 
gimns.inteUi^mins  lorum  &'ltouuxi  drainaram  legum  efTc  ad  bonom  nolbum:hocdl  ad  appropia 
quandorii  deo  cqnfomo  dimna:  nattmrjfimilitodmc  mundi  fpintos  &f.Harcefl  fentcntia  hoios  pa/ 
rabolc^Conflindio  aurem  I itero  roppienda  dl  legendo  lic.Non  eflc  licor  e«]nus  lient  mulos,  no  uv 
tdligendoinon  pcnettando:hoc  folicctad  daudendumihocdl  vtdaudanc,osfoomfcqoi  & moli,  m 
loro  Sc  ln^'cfle.qb  non  appropinquaro  ad  cqhomineroualloquiturcnim  deos  genas  humand.p^c 
dl  modos  quo  vtiiaerTum  genos  humanum  tricor  ne  inuoloatur  peccato:  faTicet  inrdiigendo  bo/ 
num  fuum  confillcR  in  loro  & freno  dioinanun  legnm|rpontcq<  folcipiendo  illas  i vtpoR  reddentes 
nos  pronmos  diouio  confomo.CT Riatio  aotem  huius  moninoius|ab  eadem  dimna  dodnna  fubifi 
gitut  ez  dincrfa  reti^unonc  maloram  & bonoi^Nam  quo  ad  malos  rubdirar.Multi  dolores  impio/ 
parati  funt  in  furoro.Q  oo  ad  bonos  vcro.&  confidentem  in  dommoigraria  dreundabit . Adi  apete 
(l/isidui|{ct.Non  lic  vana  menino  mraiquoniam  contemprores  opprimenf  dolonbus  multis  quo/ 
nim  non  ell  numc^s.obfcruaroies  aurera  grana  replebuntur. 

CTZetamini  in  ooniino  7 OCUltatcmftiAodita  dn  do<mna,c6clnditptopheta  iollos  n5in  feiplis 
fed  mdominoCa  qao  beatitudo  dicant^  gratiar^letan  &czultaRdebeR.EcCquod  plus  dlXaciR  lati 
date/deom  ,oes  redos  cotdisjct  fi  nondum  aflrouci  lunt  pfclbone  iulhna;  m o^^  Atnen. 

eVVIGATA  EDITIO.  - .XXXII. 

X ulrate  lufB  in  dorainoneiflos  decet  collaudatio. 

Cofitemini  domino  in  dtfaaratin  pialtcrio  decem  diordarum  plalliU 
teilK. 

Cantated  canticum  nouumtbene  piallite  ei  in  uoaTeratione4 
h Quiarcdhimcduerbumdomimt&lomniaopcraciusinfidc. 

Dibgit  nuTcricordiam  & iudiciumtmirencotdia  domini  plena  eii  terra. 

V erbo  domini  coeli  firmati  funttSC  fpiritu  oris  dus  omnis  uirtus  cotum. 

Congregans  ficut  in  utre  aquasmaris : ponens  in  thefauris  abylTos. 

'Timeat  dominum  omnis  terra»b  eo  autem  comoueantur  oes  inhabitantes  orbem*  ' 
Q^uoniam  ipfe  dixit  SC  fafla  funtnpfe  mandauit  SC  creata  funt. 

)Dominus  diflipat  con/ilia  gendum : reprobat  autem  cogitationes  populorum/  8C  w 
probat  confiiia  pnndpum. 

Confilium  aurem  domini  in  {ternum  manet:  cogitationes  cordis  dus  in  generatione 
fiCgeneradonem.  “ 

Beata  gens  cuius  cft  dominus  deus  dus:  populus  quem  degit  in  hereditatem  libi. 
Deccrio  refpcxit  dominus:  uiditomnes  filios  hominum. 

Pe  pt{parato  habitaculo  fuoRcfpcxic  fuper  omnes  qui  habitant  terram* 

Qui  fipjfit  figillyiai  corda  cowm;qui  iatcl%'t  omnia  ope»  eorom*  .z 


14 


..  1 

e • 

t 


■ i 


■f. 

A 


PSALMVS  _ JCXXIIL 

Non  faluatur  rex  per  multa  tnrtut&Sf  gigas hon  (aluabitur  in  multitudine  uirtutis  liiA 
Fallax  equus  ad  falutem:in  abundantia  autem  uirtutis  fue  non  faluabitur. 

Ecce  oculi  domini  fuper  metuentes  eumtfiC  in  eis  qui  fpaaot  fuper  mifericordia  eiui* 
Vt  eruat  a morte  animas  corum:S£  alat  cos  in  fame,  ' 

Anima  nollra  fuftinet  dominum:quom'am  adiutor  SC  protedlor  nof!er  efl,  ‘ j 

Q^uia  in  eo  Iftabitur  cor  no(lrum:S£  in  nomine  iancflo  eius  fperauimus.  ; 

Fiat  mifericordia  tua  domine  fuper  nostqucadmodum  lpcrauimus  in  te.  ’ ^ 

BTIVXTA  HEBRiEVM-  ^ .XXXnt 

_ - ■pj  XultateiuRiindno*:re(flis  puldiralaus. 

rropheta.  Jj»  ConfitcminidQmno'*indtharaanuiola  denariacantateei» 

Cantate  d canticum  nouumtbcne  facite  Tonare  in  clangore. 

c«  ^ ... 

4 Q^uoniam  redum  uerbum  domini  omne  opus  aus  in  ueritate. 

ft  . . • . .4  ** 

Diligens  iiiftitiam&iudiciumtgratia domini  plena  terra.  t»ea»a  ' ' 

In  uerbodni*cceIifaAifunc:2£  in  fpiritu  oris  dus  omnis  exercitus  eorum  . ! 

Congregan  s quafi  cumulum  aquas  maris:  dans  in  thefauris  abyiTos. 

T imebunt  a domino*  omnis  terra  :ab  ipfo  timebunt  omnes  habitantes  orbis.' 

Q^uia  ipfe  dixit  Si  fmt:ipfc  prfcfpit  & lictit. 

Dominus  * tupit  confilium  gentium:  irritas  fcdt  cogitadones  populorum. 

Confilium  domini  * (temo  Ifabittcogitationcs  cordis  dus  generationi  SC  generationi* 

Beatitudines  gentis  cuius  dominus*  deus  dustpopulus  el^'tinb^edicatenitfibi* 
De ccclisrcfpcxicdominus*:uidicomncs  filiosadam. 

De  prf  paratione  fedis  fue:animaduertit  ad  uniuerTos  habitatores  teir^ 

camvOlooc  • • . » 

Creans  (imul  cor  eorum  :intciligcns  ad  omnia  opera  eorum. 

Non  rex  faluatus  in  muldtudioe  exadtus : fortis  non  liberabitur  in  muldtudine  lur^ 
tuds. 

Falfus  equus  falud:&  in  muldtudine  uirtutis  fue  non  faluabit. 

tpi  1 8 Ecce  oculus  domini  * ad  dmentes  eum:  ^iqpeiflandbus  gratiam  t dus. 

1 9 Ad  eruendum  de  morte  animas  eorum:  ad  uiuificandum  eos  in  fame. 

Wfio  20  Vox  iulforum.  Anima  noftra  cxpeftauit  dominum  * t :auxilium  noflrum  SC  dypeui 

noftcripfe  . ...  1, 

z I (Quoniam  in  ip  fo  Tutabitur  cor  nofhumtquia  in  nomine  (anAicads  dus  cofiii  fumus* 
f-diiizz  Erit  grada  tua  domine*  fuper  nos,ficutexpe<flauimus  te  t. 

TltaIasnaUaseft.Cr Colligendo aficmamiampfalmiatiproiappiKtniateruiii  illiascflcbea/ 
riendinen)  genns  ad  cnlnnn  & hpoditatem  dd  ekCtpqcam  conflat  mlUies  in  fcnptnra  efle  fv 
Vos  ifrael.&  quacnm  ex  pfalmo  appaittipfalnms  ifle  tradat  fcdicitateni  popoli  ifrad  tempore  dani/ 
V dis  habitamrtuiii  qno  ad  rccaritateni  vit^  ab  inimids : tnm  qoo  ad  alimenta  in  tora  promiflionis^ 
iam  libera  non  vi  armoram  fed  grana  dci.Hacc  enim  quattnor  benefiaaCfcilicet  elcdionisi  vttziaU/ 
tnentorami&diainacgranarralDtifd^non  in  hnmanis  vitibus}  dare pononrar  matena  beantndi/ 
nisiolloram  timentium  deum  &;cxpeAantiam:  vtinteUigatiirmatenam  pfalmiad  literam  efldfaat 


I 

z 

3 


5 

e 

- V 
8 
9 

10 

1 1 

U 

14 

15 
IS 

17 


lidtacc  popnti  ptomiflam  olim  a deo  adimpleri  tunc.Ec  vcie  fic  fbitsqooniam  vf^  ad  tempora  daui/ 
dis  populus  fliit  opprdTus  modo  a lynsimodo  a moabitisimodo  ab  ammonitist&  reliquis:  dauid 
autem  primus  omnes  dcbellamF&  VI9  ad  euphrate  cxtMit  tetminos  fuostvt  diatur.uxg.8<  Et  pgc* 
didt  omnem  totam  plenam  gtatia  dd|8(  canticum  nouum  efle  cantandum  Scc. 


i 


PSALHVS  XXXIII.  Sf 

• ■ . . CTSVMMARIVM  EST. 

CTProphaa  innicat  iollos  ad  laodandom  deam  noao  cancicoi^  bdor  codiimaris  Se  terr^d^pa/ 
ns  humanis  conllliis  eftcict  cofiliam  de  vna  gente  dcAa  ez  omnibus  dinuio  incoita  prorpe^gen 
cibas  ad  caleam  & hgccditatem  foam,  beanda  non  in  homanis  anjaliis  aat  vinbns  | (cd  in  gtatia  da 
cspeOaca  a timentibus  deom  & petfeaeratara  in  confkkntibos  in  nomine  Gm  Aitatis  ems. 

4T  Perfonp  lo^ocnto  dne  fantipropheta  8c  inlh. 

£ Alitate  lUlU  in  oomino-  Diaiditnr  pfalmas  in  panes  dnas  t piopontinam  materip , & exrco/ 
tiaamjibi  in  veibo  domitu.  Vemm  pa«  propoGcina  fnbdiaidi  poceStpro  quanto  primo  veifie 
cnio  pioponicur  vobis  generabili  mis  mateha  plalmitdicendo.  cxalrate,non  omnes  fed  iolh,  in  dnof 
non  in  homine.reais  pulchta  lausjion  efi  fpeciofa  lans  in  orepeocatorisi  fed  paichte  appUeamr  di/ 
oina  laas  on  teOorum.  Deinde  lingala  horum  ptoponanmr  IpcdaliusivideboetQaod  duerat  emi 
Catqesphcat  adiiin^do  muiica  mfbnmenta.conhtemini  domino  in  cithara,  in  viola  denaria  can/ 
Cate  a.Vbiadiiett^cbiaicamdi£Honcmronait  quidem  numerum  denariam,  (ixl  non  chordarum 
aut  vocamiSr propterca  folas  numems  aplicatus  eft  mterpretando , tdinqaendo  ezpoliron  inrelttf 
gcntiam  chordaram.appatctcmm  q»  gratia  raatcripdenanas  chotdaram  ligniBcetnr.Etrpeafican/ 
do  magnitudinem  negooi.cantate  o canticam  noanm,boic  hiate  fonare  m dangorc.^pdlanone 
dangons  intdiigiturlonus  pablicel^itue » qm  tubis  obm  liebat|hodicficcampanis . B tabet  pro/ 
pheta  vt  non  fobim  fiat  hic  publicos  ronas,t^  etiam  q>  bene  fiar.Ez  qao  apparet  pubUcam  / magna 
ac  noaam  fubede  matenam  gaadii  pubbcLB  vetenmcfbit  nona  materia  gaadii/adimpletio  feu  ete 
dminf  promiflionis  in  tota  terra  promifllonis.  pDixaat  (ramdo  iidhlfbbirmgedo  rarionemf 
n^s  pokhtalaasueddit  modo  holus  confonantiac  rationem  q>  deas  eft  roAas  in  volantateiin  vet/ 
bo  & opereBt  qao  ad  vetbum.qaia  teftam  verbum  dommi.Q.ao  ad  opas.&  omne  opus  eius  in  ve/ 
ntat&Quo  ad  vobuKatenuiibgens  inftitiam  Sc  iudianm-^Dixerat  te^  in  domino,  fed  non  eipl* 
caaoat  ipeaalc  beneiiaumiptoponir  modo  opliace  materiam  exaltationis  & noni  cantici  fpeciale 
da  bcncnciamilcilioctgratiadomini  plena  terra.  TempoteRquldcmiofaeSt  ludicamSt  (aabsnotc 
fncrat  certa  promiflionis  plena  gtari^,fixi  ^m  abqaas  partes  tanrfiitpe  alir  daoidis  ad  hoc  peruenit  qr 
lam  tota  promiflionis  terra  huc  plena  gfp  dunnfjfabaAis  oibos  hofhbos  & qmefcence  in  pace  terra. 
€C3n  VOtiO  OOmini  Indpit  hic  pars  exeeutioa  rali  ordic  Primo  traCtaf  illa  particola/ in  domino, 
fecundo  illa  particuUiemlcaccfvt tamen  determinata  ^ad  matena.falicer  qoia  gratu  domini  ple/ 
na  tctra^ibi  dominus  rupicrettio  illa  particula/iaftif  ibi  anima  noftra.  f^edaraturus  propheta  de/ 
Aionem  gentis  vnutsfpt^imt  anrontatem  \ potarem  aec.dedons.intendens  ip  ipfe  idem  eft  de 
Aor  qui  creauitmundammeadmuentio  humana  pacetnrdeparario  ifrad  ad  cniram  dlainum . In/ 
cboar  ergo  a creatione  ccdomm.In  verbo  dommi|n5  in  labote,ccdt  hi<fti  fnnR  & in  fbiiica  otis  ans 
Chumano  mote  loquitur}  flata  onseius,omnis  ezetatus  eorum.  Ex  prindpio  gencus  acciit  hoc 
propheta. Igitur  peneCti  (ime  coeU  Or  terra  & omnis  exetticus  eorum . vbl  larinus  inretptes  tranftnlic 
de  omnis  ornatus  eotam.B  per  metaphoram  ezetatus  lignilicatnradliteram  ordo  vniaetiilqmeft 
fummom  bonum  m ipfo  vniuerfo.  Inrendicenim  mojrfes  defetibereq»  dens  non  folam  fixit  cadosf 
tciTam|aftTa|atbores|anunaliaficc.ledetlam  ipfbm  vniaetflocdmem,adiangendoae  omnis  aerdtiM 
commxft  enim  exercitus  ligniftcins  ordinem.  Et  proptetea  propheta  hoc  in  loco  dixit-  flatu  dmini 
otis  fadus  eft  omnis  ezeratusihoc  eft  vnioetliis  otdo.ccdocumrranqaa  lignificando  maximam  dfu 
caaam  &obedientiam,<p  folo  Satu  otis  elfetto  Iit  tantas  ralifqi  ordo  tot  cedeftium  corparum.Hpo 
qao  ad  cados.  I^Qao  ad  aqnasvero.congtegans  quali  cnmalnm  aquas  mansriaxta  illud,  congie/ 
gaituc  aqup  in  loctim  vnum  6c  appareat  anda.  Et  aflimilator  cumulo  congtegano  aqttaram : pro 
quanto  Ipanc  aqup  font  tanotes , colloSe  (imt  Ipiflioresilicat  fpaila  grana  Ii  colligerentur  in  ace^ 
Dans  in  thdaoris  abylibs.  Aqa^  in  duas  quodammodo  partes  dioifp  (nnr.  altera  eft  aquamm  appa/ 
centiumivtlancman^lacas&chaiafmodLAIteracftaqaaram  non appatentuimideqrnbns  certant 
philorophi.p«antibus  aliis  dan  fiditeitanea  bea  latentiam  aquammt  aliis  n^annbus.  qaotu  phi/ 
lofophia  tationabilior  apparet.  Vnck  per  abyftbs  in  thefaoris  intdlige  loca  generatioa  aq^aran^ha 
iubnodi  enim  loca  dicunrm  theTanri  abyiroram.i.ptofandaram  aqnammqito  qnanto  ibi  eft  vis  ge/ 
peradoa  aquarum  manaram,  immo  qme  nunqnarn  exhaaritur.Ec  mtendit  propheta  q>  aquas  par/ 


i:qma  ipie  dixit  Oc  tuir.iprepr^c^it  & ftent.  Cieadonem  tetrp  nS 
indoxic  nodam,(al  vt  taaonem  timons  diaini  in  peOotibus  humanis:  vtintdbgas  quotfam  tedio 
fciiicet  qr  quia  homines  non  cimaeranr  deum  creatorem  habicacnb  hamam , decreuit  ebgerc  genti 
ad  fm  cultam  dt  dmorem.Incendit  ergo  (pqaia  deus  dixit  imperio  luo  aefiut  tertalprfcppita:  ftetic 
(petCcaetanit}certa,ideo  cimcbnnc.i.tatioix  timcdi  babcbimr,adominojne  puniat  eos,otnnis  terna 
^iK^  yniocdi  habiracoies  K(C{. 


•psALMvs  jcxxrir. 

J9ommU8  rupit-  Tradatarhicptopriapralmi  init^iOipgtaria  domini  plena  cfttnTa)ralijOti]i/ 

De.Pnmo  declaratur  finnicas  efficax dinini  con/ilii/aphcando  ipfam^riam  decreta  a dimno  cotv 
61io.demde  tonem  tante ^tuctiadac-CJCircaprimu  noralimuIdiflKrcntiam  & modom.Difintn 
jtiam  qmdem  inter  connliam  dioinum  & humana:q>  dininom  ftabile  ac  efficax.homanDm  fragile  Bc 
irntuin.Modum  aatem:  (pdiDinnm  conlilinm  adimplenit  reipfiim  defbncndo  eonfilia  humana. Et 
intendit  ad  litcram  q»  dominus  rupit  confilium  gennum|&  irritas freit  cogitationes  populorum  dc 
oppidTioc  filiorii  ifrael-^gyptiin-conao  funt  detinere  illos  in  feraitute-amalechitf  deinv/amorditi 
polleaficcanandjrynimowitgiammonit^&cadilloram  opprefTionem  vites  fuasexercoeront.noB 
cafuTed  ex  confilio& meditatione.  Vnde  apte  contra  humana  eonfilia  effiada&iiritata  apponint 
confilium  diumum-Confilium  domini  ptmo  fhbiqnon  frangetun  cogitanones  cordis  eros  gei» 
rationi  fle  generationiiHne  Hnrinon  emnr  imtc.  Quod  autem  fit  hoc  confilium  domini|expIicam 
dicendo. Beatitudincs  genris|hoc  eft  bcatitudo  ent  illins  gentis,coius  dominus  eft  deus  eros ' hoctft 
qua;  dominum  colit  pro  deo.Altera  condino.popnlosiqoem,ci^it/dominns,m  harreditatem  fibint 
velut  hauc^s  da  poflideant  terram  dei.i.tcrram  promiuionis  &c.  Gens  habois  ambas  illas  conib 
ri^es  ent  ^taimodo  in  his  temporalibus)  A;  demum  in  ceddh  patria . Hoc  ell  confilium  det  quo 
oeatitudo  fctuarur  habentibus  has  duas  conditiones.Qoamm  fecunda  aAionem  dei  eleCtiuam  po» 
puli ) prima  autem  aiUionem  noflram  cultnccmdei  ligmficar.In  hebrpohabemr  handitati.fed 
congruitasmutauit  in  haaeditatc.f^Cuius  fingulans  grao^  ratio  itddirarextnbus  beneficiis  dinir 
niscoinunibustotigencnhumano/iunifliscumimpocentia  generishumani  ad  propriam  falurem» 
^Videlingula.Pnmum  diuinum  benefianm  cdmunccfl.De  coelis  tefpezitdominos,  vidit  omnes 
filios  ad^.ln  quo  beneficium  generationis  human^  ex  droina  prouidentia  fignificarnr.  nam  filius 
nomm  gaiens:&  propterea  videre  omnes  filios  hominisfefl  videre  omnem  generationem  huma 

nam.  V idere  autem  hic  romitur  pradiceieo  modo  quo  aicifex  videt  agendafSe  prouifor  prouidcndai 
ritaiKem  menciofpeaalisdeccdoiquia  mediante  motu  coeli  deus  conferoat  gencranonem  huma/ 
nam-I^Sccundum  beneficium  efl  gobemario  vniuctforam  hominum  in  hae  vitaiquantfi  ad  ea  que 
unccomunia  omnibus  hominibus-Depipparanone  fedis  fop  animaduettirad  vniuerfos  habitato/ 

I ° habitatores  terrg  defctibuntur  materia  huius  animadueifionis : quod 
nihil  eu  aliud  g homines  6m  ptffentem  vitam  dcfcnbi.non  habitant  enim  terram  nili  viiienres  vita 
ooipotali-Animadueifio  autem  curam  manifcllengnificat.Echaccqaoqidcfcribitnrdecadofob  alio 
nomineifcilicet  de  pr? paratione  fedis  fuf.  cadum  inquit  ipfe  mihi  fedes  ell.  Et  intendit  m de  qniera 
tua  in  coelo  Cnon  enim  laborans  aut  egens  fed  quiefcens&  regnansinuUo  indigen.s/habens  omnia 
prfparata>rotam  habet  hominum  habirantrom  in  terra.  PTertium  ad  animam  refertur  intelleiSi/ 
nam.hthabetdnostamos.p^nmusellcreanonis.ereanslimnl  coreoram.  Vbi diligenter  aduertenS 
dia  in  plurali  corda  eorumCne  potes  animas  hominum  firaul creari  fcu  cteatas  a pnncipio  mnndi) 
fed  in  fingiilari  cor : vt  hincinfelligas  q»  aduerbium  limul  iungit  adhim  creadi  cum  prius  difto  aftn 

Videndi.  Et  efl  fenfns.  vidit  omnes  filios  adam/ctcanslimul cor  eorum,  limul  enim  prouidct  genera/ 

Doni  hominum  & creat  animam  vniufcuiufqi:  quoniam  dum  generatur  filius  hotninis/fimul  creiv 
tur  lUius  anima.Et  fient  hoc  partiapinm  creans  iungitut  cum  verbo  vidit, ita  hoc  participium  intef 
ligensCquod  fubmtelligitur  in  altero  ramo)  inngitiir  cum  verbo  aniraadneitit.Ft  ell  fcnlhs-animad 
oertit  ad  vniuetfos habitatores  tenp/inrdligens  omnia  opera  eomm:hoc  efl  opera  volontana.  nam 
opera  qu*  non  fiint  voluntaria.non  funt  opera  nollra  fed  natui^Et  fi  collegens  h? c bencficia.hiDe/ 
nies  curam  generationis  human^  quantum  ad  corpusjA;  limul  creationis  quantum  ad  animamtap/ 
pcllationcenim  cordis  inteliigitur  anima  intelleClioa,  in  qua  ell  voluntasqux  appellatur  cor.  iniiQl 
nies  item  curam  hominum  viuentium  quanmmad  vitam  corporalem,  & fimnl  curam  aatron» 
voluntariorum£t  ha*  conflat  communia  efle  beneficia  diuinz  prooidenri^  omnibus  homin  ibus.  • 

CTCum  totantembenefiaisfabditurdilltrentiainterefficaciam  humanarum  vinum  ex  ma  pate 
& diurni  oculi  ex  alteraiquo  ad  hoKcp  humanp  vires  non  fulficiunt  ad  faliiandum,  fed  fallaces  inoe/ 
ninntunfed  deficere  iiroeniuntundiuinus  autem  oculos  Ibins  ell  fufRaenrilTimusad  falurem  gentis 
deClp  in  hamditatem  libu  Et  intendit  per  hanc  differentiam  monflrare  q>  vere  beanrudo  erit  genns 
quod  vires  humangnon  poflbnnfolnsdiuinns  oculus  fufficienter  in  promptu  conto. 

‘^Pifibtis  de/ 

fcribi.  Vel  ex  natura.&  hoc  lignificaturdicendo.fortis  non  liberabimrin  multitudine  viitutis)  forti/ 
tBdinis,fupnatnralis.Vclexpolincaautontate&  raulntudine.  Er  hoc  fignificanir  dicendo,  non  itx 
faluatus  in  mulnrudinc  exercitns.hic.n.auctas  regia  ciiordme  multi  exerciras  intemrnit.Vel  exfubie 
Ois  adminiculis.Er  hoclignificaf  dicedo.falfns  equus  ad  falotc.A;  in  mulntudinc  virtutis  fuc  n5  fal> 
Mbitifeir^  fofi.  Ad  quf  ma  capita  redncnnf  oes  humanp  vires.p" Oculus  aut  deiChoc  ell  IpSIis  cum 
ai^a)  refpeAu  eleftf  getiscieloibif  relat^ad  materia  diipofita.f.ttmctes  defi  & expeffates  gfam  ei*. 

Adi  apcrtccbceretcpiciaihaftenas  oculus  dni  ndfuitliip  popula  dedofjja  non  fu^rtirocresd^ 


1. 


1 is  9 a l_a.i  1 § Sila  1 »5-a.a-a  i B-i  a>i  i ai-aa-a  i a s-a.e.s  o-s  » 


PSA  tMvs  jcxxiir. 

»romptn  Impcr  efl.ocidiu  domini  fupct 
1 eniendam.cccc  effin^s  oculi  do(Tuni|li/ 
i petiailis  mortis  & alimenta  prgboccemporcfomis.Eilignilitamrpcrluecmagnitndo  dir 


iquia  non  poGierant  (pem  fiiam  in  grada  dd,Quu  ec(X|in  pro 
p^polnm  nmencem  etim,&  apcAannbus  gtanam  cmslAo  en 
be^  a petiailis  mortis  & alimenta  prebm  tempore  fornis . I 


f6 


nim|vliitpantibusbolhbasfni^icirp.Commendamtenimdimnacntaexeoq(itlinentesed3ni3  i <>'>>' 
czpnonbnspcccaas(moitis8efoinis  pteubs  Ibbieites/bbetaCfi  portis  piculis  & a penuria  aiinoii^ 
Enntellige  in  hts  bbmtionem  a rebqais'mabs.  P'In  hebrm  bgitur  in  datiuo  grati^ 
ISntnunoIlni-TraAatin' hic  illa  particula/eznltate  mlii  Voxenim  mfloram  eft  h^arteftandiiin  ^ 
(DiBfoi^ocBinlixoncatcpeTfciictannefnbfiEqiientistbicadhiUioetqibcancadoeftgcnnsde^jjja  ^ 
ocolns  domini  eft  fupet  amentes  Se  expeAantes  eum.  u faSdim  qmdem  aflbunrircftific^o.  Amma 
no(bacxpeStaaitdomtiHUD|dcfenlbinnSeadiotoccm(nonhominem.Aaxiliuni.ecceoculasdomint  ^ ' 
quia  iple  dominusfiiirauilium  noftrumiad  bonura.Se  clypeus  noftena  malo.  I n quibus  duobus  ota 
compKhenduntur.Echpcadiiteram  vera  patet  tepore  danidis  in  tot  viAodisAidinidis  rcgniilbas.  8 


? I 

i I 
V i 


. iipro/deo.letabitutcotnd 

Ihumecce  deleSlado.  Quia  in  nomiDe  fan^tads  aus  confili  rumns.ecce  fidentia . u Ipdda  fcnbic 
funitaifidacia veropiftenta.addcnoraadamordinemeannniniicrre.lpdaaenimindcojG»]niiiirad  ii  ^ 
fidnciamm  eo.f'ldroent  grana  tua  (iipet  nos  ([ecceperfeneiandadiuinegrad^  fient  expeSlaoi/ 
annsteihoceftedttaagtadanobifcnmrc((x}ndensnoitt^fi(bicipinie£raixichgcdanld|fignific^  = < 
do&monedovtpeiicnixarcntoinncstn^Aigandioctrcaduiinaiptfdioentip gtadadauichoata  ( t 
pcriimenbitAicrdcctuurapopaliBdeinK.^iemindco.Amcn. 

CJVVLGATA  EDITia  - ^ 

jinDauid  qn  cSmutauit  os  luu  cora  abimelcdi:&  elcdt  eu,&  abiit.  .XXXllI. 

Enedicam  dominum  in  omni  cempore:(onpcr  laus  eius  in  ore  meo. 

In  domino  laudabitur  anima  meaiaudiancmanfuetiSS  letentur. 

Magnificate  dominum  mecum : 6C  exaltemus  nomen  dus  in  idipfum. 

Exquifiui  dominumtdC  exaudiuit  me,  SC  ex  omnibus  tribuladoibus  mds 
eripuit  me. 

Acceifite  ad  eum  6C  illumiiumini  tdC  faded  ueHre  non  confundentur, 
ific  pauper  clamauittflS  dns  cxaudiuic  eum,0S  de  oibus  tr ibuladoibus  dus  ialuauit  eu.  ' 
Imnucdt  angdus  domini  in  dreuitn  amentium  cum:  eripiet  cos. 

OuQatc  SC  uidete  quoniam  fuauis  cfi  dominus:  beatus  uir  qui  rperat  in  eo. 

Ximete  dnm  omnes  fandti  dusdjuoniam  non  efi  inopia  umentibus  eum. 

IDiuices  i^uerunt  6C  efurienmuinquirentes  autem  dfim  non  minuentnt  omni  bono.  < 

|V enite  fihi  audite  me:  timorem  domini  docebo  uos. 

<^uis  cfthomo  qui  uult  uitam:diligit  dies  uidere  bonos^ 

prohibe  linguam  tuam  a maloidC  labia  tua  ne  loquantur  dolum.  ; 

Diucrte  a malo  6C  fac  bonum:inquirc  pacem  dC  pcrfcqucrc  eam.  ' 

Oeuh  domini  fuper  iuftos:fi£  aures  dus  in  preces  eorum. 

|V ultus  autem  domini  fuper  fadentes  malanit  perdat  de  terra  memoriam  eorum. 
Clamaucmnt  iulti:S£  dns  exaudiuit  cos,dC  ex  oibus  tribulationibus  eo^  Ii  berauit  eos. 
loxta  efi  dominus  iis  qui  tribulato  funt  cordc:dS  humiles  rpiritu  faluabit. 

Multe  tribulationes  iufiotum:££  de  omnibus  iis  liberabit  cos  dominus. 

Cufiodit  dominus  omnia  oflfa  eomm:unum  ex  iis  non  conteretur. 


Mors  peccatorum  pcffimaidC  qui  oderunt  iufium  ddinquent. 

KedmM  letiMIWS&onua  ?jXaoadclinqutf  omnes  qui  (ptnMh 


meo*. 


> VjO.  1 


• PSALMVS  5>v'  JOXIIII. 

CIVXTA  HEDR-^VM* 

iCDauid  in  Juo  mutare  fcnfu  fufi  faciebus  abime!edi,S  oedt  eu  SC  abut«XXXIIlI« 

1 /^Icph.  p f 'DEnedicamdnm*  in  oitpctcontmue  lau*  dus  inore  meo  . . 
* Beth.  r*°P“***«  Xy  In  dno*  laudabitur  aianiea:  audiet  humiles  fiCl^tabuncuc. 
f<Uo  i Ghimcl.  Magnificate  dnm*tmeaim:d£cxalabimus  nomen  cius  pariter. 

^ Dakch«  Q^uffiui  dnm  ’ tflC  refpondit  mihi/K  ex  oibus  timoribus  meis  liberauit  me. ; 

He«  RerpexeruntadeurfiCilluminarifunt/Sifaciesco^  non  confundentur.  ^ 
f ^ain.  HicpauperuocauitidCdns^audiuit/dCdeoibus  angulhisriusfaluauit  eum» 

Habitans  angclusdonuiii*circucircarimenribuseum:& liberauiteos.  t 

Gddate&uUcte  quoniam  bonus  dns*:beatitudincs  uiri  fpCTabitmeoi.  j 

^ . i 

Timct;cdominnm*/andiaus:quoniamnon  defedhis  timentibus  eum*  ‘ 

Leunculi  depaupari  funt  CC  cfurieruttAC  qufr^bus  dni  * no  deerit  oe  bonfir 
^miUjiEamcd.  Ite  filii/ audite  nictaamorem domini* docebo uos. 


7 Cheth. 

« Teth. 

> lod.' .. 
* .CSph. 


(^uis  uir  uolens  uitasidiligens  dies  ad  uidendum  bonumf 
OHIodi  Mnguam  tuam  a malo:  SC  labia  tua  a loquendo  dojum. 


**  Mein. 

Kim. 

Samcch.  CriTaamalo&facbonunKqu^epacemdcfcqucrceam. 

* ^ hkjiiu  ,Oculidonjini  aejiudoi  aures  dus  ad  clamorem  comm* 

* * Pe,'  Fades  dni  * in  facientibus  mali :ad  fadendfi  excidere  de  terra  memoril  eoy. 

, j <ii*r  ■ ■ ■ • _ _ • ; . ‘ 

^7  ^adi.  Clamauerunc  :fi£dns*  audiuic/S£  ex  oibus  anguftiis  comm  liberauit  cos. 

a 8 Cbph.  Prope  dominus  *confradHscordc:flJ  contritos  fpiritufaluabir. 

I ■.  tM  . . 


'9  Res. 

Sdn. 
**  Thau. 
zz  Pe. 


Mulca  mala  iufii:  ex  ommbiu  ipfis  liberabit  cum  dominus  . 

t» 

CufiodicnsomniaofTadussunum  ex  ds  non  fradlum. 

piopiloiii 

interfidet  impium/malum  :8C  ofores  iulb  dcTolabuntur. 


erit 


Redimens  dns  * alam  femorum  fuoj: : SC  no  defolabucur  oes  fperates  in  eo.* 


f^lnilas  c&Dauidi  in  (no  morare  feniom  (bom  faciebos  abi  mdech,  & dede  enm  & abiir.  Hiltcv 
V riaha:chabetur.i.reg.ii.Vbididnir()>daaulfimDlaaic(e  facoam:iraq>imutaaicos  foomcoiX 
amis  rege  gcth,&;  coUabmator  inter  manus  eoramiAi  impmgebat  in  ofha  potrfidefloebanrqi  falme 
dos  in  baibam.&  <p  achis  videns  hominem  infanire  diziudtmicrire  illnm  hmc  ne  ingrediacor  domo 
meam.&  abiit  daoid  inde  dc  (bgtr  in  fpduncam  odoUam:  vt  flanm  fnbiongit  capitulu.u.r£t  adoor 
re  (p  rex  gerh  in  libro  icgom  noiacur  adiisjm  hoc  aotem  nnilo  noiaent  abimeiedi:  ea  vt  aiont  radoc 
qnia  achis  erat  nomen  prbpnnm  pctfongfabimdcch  vero  erat  nomen  reginm:  (icut  imperatores  ro/ 
mani  pr^  nola  propnaClcilicet  nbenusfdaodius  &E)  habebant  nomen  aotoiiratis  / (oliocr  c^ad 
CrCuca  matenapfalmi  di  hic  magna  qdiquia  qnii  pfalmns  mlfandoiius  euideter  (ic  &;  nonq  fba« 
mentionem  uirpchniosbnfiaiquodaaid^  hb^tos  a cimore  phililbnof:|fel  rra  in  genere;  no  apt 
paret  concordia  inter  pfalmli  & tituln.Ez  autoritare  qooqi  petn  apolloli  veens  hoc  pblmo  in  temo 
ca.pri  m^  epiRoIpnon  habef  certa  matenaiqifi  ad  inflnidione  morum  affierrqoi  voJt  vitam  diligere 
Sc  dies  vidoe  bonos  coerceat  linguam  foa  a malo  Sx.  C Vemm  (i  infhnCtio  pfahni  coniiderata  oilv 
gennos  fuerit, apparebit  confonanUa  pfalmi  cii  timlo.Inlhodio  liqoidc  hfc  f^a  fbic  a daoide  tnne 
qiivcnicad  r^ancaodolIa/&  congregati  funt  adeam  quadnngcnti  vnnj&faClusdieof  pnncqss: 
vt  dare  patebit  in  pgrd1a.TitDlns  cigo  dcmonfhac  tps  inlhuCtidis  ilfaos  m vctbo  & abiinvt  pateti. 
Rg.mpundpiomxa.bkc  vacat  «sp&tip  danonOcacio  tpuhnios.  tam  quia  inde  (ornus  danidem 

a principio 


i 


PSALMVS  JXXXIIir; 


aptindptoqao  cSgRgati  fune  ad  com  viti  docaiflefBbditosruos  timore  dni.cuqa  indcfdmttsqoa/ 
ta  lacd>ac  in  daaide  hoie  mtlican  loucnc  bonitastqiia  nifi  ex  hoc  plalmo  vidcrcmos  l difficile  dlit 
ciedeie.rain  qa  a hoc  man iTcllaf  q>  dauid  excla^c  ronem  fcandali  oa  poterat  coapi  de eo/quafi  cllcc 
n^igiu  malof  hoiumico  q>  ad  ipm  cdacncrucocs  qiu  erat  in  angulba  cofficati|&  opplTi  ^ aIieno'& 
amaro  ab-Dmolfrar  (haido  dcuIus  q fonr  1II9  tnbalanones  quas  in  pfalmo  commemorat  dauid  fe 
cnafifSMu  ex  illo  hemus  <p  (imr  illf  qoas  anrc  oogicgatione  1II09  quadnngdo^  viio^  prulic.  Drao 
Atar  terrio  <p  danid  leco^omc  eualioncfua  de  manu  achis  ez  dmina  finde  gfa-ira  q>  no  attnbuir  bc/ 
ne^ad  hocimular^  fhilcitipllal  dium^  ptcftioni.Ec  vcic  (ic  fiiirjia  fm  humana  ronem  vides  achis 
itxdaiiidehoiem  canrerampadIecdfbgienteadnsinfanoqi&ccTc/pociiitraalcfihmaR  limulatio/ 
ne  cflc,&  explorate  vnoc  hi  gdhis  & a quanto  tge  &cDat  quarto  atnius  initium  p(almojminilh<ms 
maetna  diuine  laudis. vnde  patet  vtilitas  ntnli  lefpcdu  pfalmLP'Matena  autc  m fpciex  ipfo  pfalmo 
imparct  q>  df  iifrudio  ad  cimote  dd  quadringeto^  viroy  qui  ad  dauidecoucnetdt  rzeplo  dus.  Hpc 
cR  enim  ad  litcram  pfalmi  materia.infinnata  quo  ad  tepus  Sc  rdiqua  fnptadida  ez  titulo. 
CSVMMARIVM  EST. 


trOanid  ilfruduras  quadringentos  viros  qui  ad  fe  coucnerir.vbi  fdpm  ppofmt  exfplu  ca  pfperita 
tisgaducriitanstpe  ad  recognofccdudcujA  plura  pptereafibi  oollatadiuma  bcncEcta  fignificanitf 
[uirac eos  ad  timore  da;rz  eo  q>nmcnbu$di^nihildeefl/Ieoncsadtdepaupanfunt£c  docet  eosea 
an  qbus  cofilfit  rimor  daiallicics  ez  pmio  vitf  ad  vid^  bonuifuadetb  hoc  ez  eo  q>  deus  oculis|auti 
bns/ppinqrareicuftodia  ac  virp  led^rionc  adefl  iulhs,miquos  adr  pda  ez  coimn  mabaa. 
CTPenona  loquens  propheta  ell. 

QT  Adnette  q>  hic  pfalmus  eft  fecddus  iter  alphabcticos  apud  hebrpistvt  hieto.interpratio  teftarnr. 

B£nedica  ooiriinu.  Oiuidif  pfalmus  in  ptes  duas;ppoliriua  maten^.Sc  execntiua|ibi  magnidcai 
te.Proponicduo.Primd  q>  in  oi  euencu  emergennd  in  tpe!intendit  cdtinue  laudate  dcd-Bencdi 
camdnm|baiediftionelaodi5,inoitpc|adneificatisvdp(pcncatis;connuc|indefdrc,lans  ems  mote 
meo|enr.Secddum  q>  iple  mtedit  agere  vita  laudabile  fm  ded/nd  curans  mddanoqi  laudes  kd  humi/ 
liii.ln  dnoino  in  munaanis,latidabiC  aia  meaj  vita  mea:audiet|hac  vita  landabilc,humilcs  cordetma/ 
riieti,&  l^abunfilaudando  hoc ppolltd.P"Vbi nota qidauidoonliderans qualitate  viro^  quiadle 
cofugerant  vt  fub  eo  fiigara  pauprate  liceriofe  viueiet/lhcnnc  agendo  more  militan.anre  oia  pponir 
os  intcrione  fuamualis  falicet  iplc  intedir  dTeivt  p hoc  pollent  audirores  intclligere  quales  veUt  eos 
eflena  vult  eos  cm  limiks  dbuEt  ppterca  duo  pponit.  Altetd  q>  m vtraa  fortuna  intendit  (dnp  ppo 
nere  dciIAltetd  q*  ndquprirglona  humana/ndqofrit  laudari  ab  ipiistled  qu^tglotia  fm  deumiSe 
fnlTicit  ei  laus  a manfucns.Etvtiun(phoiudirciricpcrcnfTit  frontem  profii^ramiqui  Sc  qu^dtanc 
glonara  militarem  Sc  fuperare  aducriitates  hccntioieivt  mos  df  talium  pt^gorum. 

4T  Hibi3gnificiaK  onin  niecu-lncipit  hic  pars  exceutiua  tali  ordme.Pnmd  traCtaC  tota  materia  ppo 
lita  ez  pte  fen  ezcplo  ipdus  dauidis.Secundo  tradaf  cade  ez  pane  inflruendoqi/ibi  guftate.f^lnllmes 
igiC  danid  czeplo  fuijinnirat  ad  id  quod  vttobiip  fuit  pnncipale  ppolitiiChonotem  deiMagniiicace 
dnm  mecd/ndin  (cipfo  fcd  in  ffls.tdc.n.magnd  deu  facimus, qud  m opibus  nodris  iterioribus  &ezte/ 
rioribus  magnitudine  dei  pfitmut  & veneramur. vnde  nd  dizir  magnidicitt  fed  magnificate  (faaii. 
& exaltabimus  nome  ciusjlaudado  Sc  glotifirado.panter/fimuLCJEt  ad  hoc  affot  quattuor  beneficia 
diuina.Pnmfi.Qu^m  dnmicorde  ore  Sc  opeSt  tMir  mihiieria  opc,&  ez  olbus  timonbus  meis  libera 
dit  me.Haboerat  tunedamd  nmotes  multosid;  apud  philillpjs  Sc  abimciech([ppcer  adfimulauit  fe 
facufi3&  prius  apud  fauleiroties  volente  ipm  oeader^  jmtetea  duuejez  oibus  nmonous  meis  libc/ 
rauit  me.p^Sccdda.RefpcKriit  ad  eu  & illuminati  funo&facics  eorum  nd  cdfuncknmr . Poft  benefi/ 
ctd  m timoribns/poni  tbcneficiom  collatu  (pcratibus.Ec  quonia  in  tetna  petfona  plucalis  numen  tn/ 
troducif, datu  ndeff  de  qbus  )oquaf.vidcfmmihiq>loquifde(apfo&fui  fimilibust  occultans  fub 
coicacctcrtippfon^itemagfam  diumi  luminis  libi  cdccfla.parcebat.n.ppnis  laudibosificuc  paulas 
tnqnit.patco  alit  ne  quis  plus  ezilhmet  de  me  &c.vnde  gfam  pphetin  luminis  fibi  cdoriTam/occolcc 
inhnaar.Refpacctiitl  ego  Sc  ma  fimiles.adeu/deui&illaminan  lunqmtus, &c  facies  eo^  nd  c^nden 
ntriab  expeiriatione  fua-  Pdr  tn  hoc  ad  benefidu  pacrd  rcfrm.pnfd  ji.patres  lefpexeranc  ad  dditA  illa 
minati  fanc,&  faaes  eo^  nd  cdfbndenC  quin  eucniacds  pmifla.mulca  enim  fiicrilc  pmifla  patnbus 
qnf  adhuc  erat  adimplenda  in  populo  itracLPoft  benefiaa  timoris  Sc  fpd/bcnefidnm  paupcnim  ni 
l)iilaro7fubifigiE.Hicpanpiipfemcrdanid,vocamrfndvoccfedcordet^  pauptans pfi^s  alaules 
tc  dns  andimtipmdedo,  A de  oibus  angnifus  dus  faluauir  nde  & quano  fubi^t  benefiad  an 

.gdicf  cuftodif  .Habitas  angdus  dni  areddrea  timentibus  cfi,&  liberamc  eos.  Vbi  nota  duo.  Pnmu 
(p  hoc  bcncficid  ede  manifictteponif  oibus  timetibus  dedivt  hinc  et  danid  parcat  laudibus  fuis.nc  la 
<tare(cvideafdicedoq> habet angdudmcnlfodctquutn hoc vcIlcttceUigi  Ita  fibicducnire  q>  idiqs 
efiet  cocfi  vellet  timere  defi.Secfi&  q>  angdus  dni  cuftos  dcfcnbif  habitans  in  circuitu  timerin 
liinccaim  habes  diSoctu  iota  aogdidi& humanam  cafiodia.cnllodiafiqaukm  humana  manes 

Caict.(npp(aL  h 


PSAIMVS  JOCXim. 

Di)  vnotocoinon  manet  in  altererfcdadhoe  Vttotffcti^ttlcDffodiatloponerqfMr  drdKirca.ange 
bea  aCc  cnllodia  habitat  in  toro  circDinnita  q>  non  oportet  q>  circuear,(ed  Itmul  caltodit  vniactiina 
circnic&Hfc  rDntcmamiorloca/qbtudamd  exemplo  fm  mmrat  ad  benedicendum  dhm  in  oi  tpe. 
iCofldtCZVtdCt&Traftafhiceade  jipolira  materia  expliciceimllruedo  iuztaopportanitarem&  ca 
paatacem  aodirof  [tali  ordine  Primo  albcir  ad  ichoadu  ea  qup  funt  vic  dhi.  Gulhte  in^t  & videte 
Ad  fTmtlitadineexpimetufumenu  de  aliquo  abo  vel  poto)  diatvtgoltctcxpiedo,&vid«Ccettifica 
do  (c'de  doobu  s.PnmC.qiii  bonus  dnsiremp  iucnif  a colctibus  efi|&  bonus  in  fe  & bonus  illis.Sedi/ 
dfi.beantudines)funr,vih  qui  fperabit  in  eaBtitudines  hicpoUiatf  Oc  in  fbnuo.tbnr  eins  qui  fpen/ 
bir.i.picuerabtcfpcras  in  eo.His  duobus  maxime  indigebar  vili  illi:&q>ded  inuenjicntbonu  hbi|Se 
fp  ipn  bearenC  fperando  in  dea^ Sceddo  monet  cos  ^ tim^  deiLhoc  enim  erat  ^pou  intentum 
damdis.&  hoc  iccddu  induat  poli  ppofita  guHarioneAdi  ^erte  dixiflet.cipcnmini;  inchoate  mo/ 
didi,viadd.Ecfiqupirisqdohtillaexperietialeccemodns.Tunetednm.cimordni  iniriu  eflgnftan 
di  & vidediAlonet  adr  blande.rimcte  dnm  fandi  cius.  Appdlat  milites  foos  fandos.!  jnddos  ab  inu 
mundiciis  idolam^  A getilitaris' A dicatos  deo  ad  colendii  vnfi  deu.  Vos  inquit  q efbs  ia  dicari  deo 
timete  i^mt^rii  nodefe^s  rimetibus  cILMihtares  vin  A ^pue pftigi  A grauati  cre  alicnoCqnales 
erat  iftOvoIut  lucrari  A ideo  milirare  vt  non  defintlibi  opportuna.Et  ppterca  dauid  huic  appcricni 
occnmtiaffirmas  q>  rimetibus  deu  nihil  defiat.Quod  ittUige  luxta  pmilTiones  in  deurero.  fadas.to/ 
tus  enim  ille  pfalmos  plenos  ell  pmifTionibos  tpalili  bono^iqa  fpedat  ad  viros  vetens  tclH)qbus  p/ 
mittebanf  bona  teporalia  Ii  manerer  in  cultu  dci.Et  hoc  retine p roto  pfalmorne oporteat  toties  te/ 
petere-P^Et  ad  hoc  alfett  I5mu  quod  videmus  euenire  defado.LedcuIrhoies  pdoncs.dcpaupati  funt 
A efuriodt/vt  expimtia  ttllafiA  qupretibus  dfim  no  deent  omne  bondiiuxra  bencdidiones  deuteto 
nomii.ybi  nota  cautela  dauidit  voletis  auetteie  mihtares  a ^a.No  dixit  as  nolite  ^n)nc  videte 
tut  mala  exillimatione  habete  de  astfed  vt  abommabile  ppofuit  cis  rapina/noiando  ea  Iconinajraq 
re  letis  no  hoibus  c6gtnentc.<rTertio  defcendit  ad  ilbuendu  cos  in  paiticulatiia  qbus  debet  canere. 
Et  ne  videaf  mulnpTicarc  pcppra;mitat  paterne  vt  hlios  ad  difccncu  timore  dhi  m que  lam  iniraue/ 
rar.Irefpro  vmitc,filii.Ohm  pnnapes  appellabanf  patiesiA  pptetea  dauid  pnneeps  vocat  fubditos 
fi1ios.aDditcmihi|motchcbraicopmc;qatimoredhidocebo  vos-Eccedo^na  timoris  dhi  ichoas 
a pmio.quis  es  vir  qui  voles/p  vis  vita.diligens  dies  ad  videdh  bonhINnIlus  ell  qui  no  vdit  vitamt 
Crd  multi  funt  no  volctes  vita  liofcilicct  diligcdo  viuerc  ad  vidcndh  bonh,fed  fiue  videat  malum  liue 
bonu  volhtyirXAd  excludenda  iHos  Infanos  appetitus  diae  dauidquis  vir  volfsvicalA  exponolo 
volhtans  afteduidihgens  dics)t^us  vitc.ad  vidcndh  bonh.Hoc  ell  pmih  quod  in  hac  vita  pmictiE 
InlhsJ^^EcKinquibuscolilhctimbrdhi.CullodilingtiattilamaloiamaltdicetiatA  labia  tuaalo/ 
quedo  doldfob  quo  coprchendif  frans,Hpc  quo  ad  lingua.Quo  adopns.cefla  a malo/a  nocumenta 
;pximi,Afacbonh.Qoo  ad  llndih.qnptepaccAfcqnercea/qnathexttclldonecfuenias.Perrpioehi5v: 
tna  doaimenta  vitam  militarium  re^aie,  A quo  ad  linguam  A quo  ad  opera  A quo  ad  llndiajiani 
&funtnxolI)Anocini|Aliccnciofplingnp  acetiamdololpEtproptcieainnis  damd  timorem  domi 
niaptid  militares  conihtnit. 

^CUli  DOtrani.  Reddif  rSpmiiroinA  iuxta  duo  pmilfa  CviTC  fcilicet  Abono^  dierti)vcrinfqi  ratio’ 
leddiEEt  primo  bonorh  die^dan»  vitp|ibi  ireificiet.Et  cofilht  ro pmilTo^  bonof  die^  in  dfia  Ita 
diuina  cura  tefpeflu  iullo^  A iniquoi^ipro  quanto  deus  promilir  bona  iuflis  A mala  iniquisivr  pa/ 
trtin  benedietionibusAmaledKfhonibosdaitero.Hancautemdiflfirrcntiamproponitmorc  huma 
ro  de  deo  loquens/tanq  habente  oculos  A aures  A reliqua  mebra. Oculi  dhi  ad  mllos/cnflodialnim 
A aures  eius  ad  damotm  eoram;andiendum.Facies  domini/iraca , in  faaennbus  malumiad  faciov 
dum  excidere  de  rena  memoham  eorura.Maximnm  malum  quod  phimat  homines  dl  intcnrus  me 
norip  fupdicat  pro  maxim  o bono  pfhmanr  immortalitatem  famp.Et  proprenea  hic  pro  magna  pee 
na  in  pr^enn  mundo  didrur.ad  fanendum  excidere  de  terra  memonam  eorum . Vbi  habes  A iram 
dn  in  impios  A puninonera.R.cfpedu  autem  lulloram  dixerat  aures  A oculos.fed  non  pofnerar  effe 
ftus.Er  proptetea  inbiungic  effedus  auriumihoc  dl  ad  quid  aures  da  ad  clamorem  eomm . Eae  ad 
qoid.Clamaueranr,A  dommos  audinit;  A ex  omnibus  angnlhis  eorum  libetaoir  eos.  PT?t  quoniam 
humano  morqlalntarts  tam  aures  g oculos  opotta  effir  prope  adinuandosf  nam  longe  dilbnrcs  mi 
nus  audimus  A videmus  ad  fobncnicndDm)ideo  propinquitatem  da  nrfp^u  iulloram  infcnrpto/ 
pheta.  Propqfupplc  dl.dominuscfifiadis  corde/ nmoredeisAconmros  Ipiritn/non  rumenrrs/noii 
datos.faluabit.Qno  adocnlosvero  cnjilodiam  Ifabiungens/exdndirlimDlobieaiontsdoas.  Alten 
dl  de  multitudine  malorum;  hocdl  q>  quis  multiplicentur  mala  inIhinihilominDs  deus  liberabit  dL 
Altera  dl  cur  totus  ihe  ferro  o de  v idenao  dies  bonos/occupatur  in  liberatione  ex  malis . Hcc  enim 
obiedio  radteexdoditui)  affirmando  multa  mala  lufh/hoccilqioportet  iullospati  multa  malaiA 
ejromnibusipfishberabitenm  dominus.  PTradus  autem  malomm  iulh  fnbiungituqdedaran^ 
duunam  ciifiodiam  qup  dioinis  oculis  arnibuituLCullodiens  dominus  omnia  ofla  dusjiuftuitaf 


i 


a a n a SH  3 Ia  8 ffS-S  B B 1-B  2 Slg.B-g-'”  M 


i^salMvs  jcxxinr. 

.vmnna'difoiribiu,nonfraAiim|fbpplrdt.liitTibaIarlonelDlloRm]ad(iaiiliradinan  natnnt  agic 
dau.Naninicnim  in^cadimbtunomertalibascuftoditoflanoncamcscgnCvndc  cfiianu-raa 
cerdefedocamiuin^farpofteacanicsreftauranitadeDS  in  cnbulanonibus  itSoroin  nillodit  om/ 
lua  ofla  iolb/oinnes  vtmtccs  aninii  qof  fnnt  vdut  offa  faftentanna  lufhun , ncc  vna  qoidcm  viims 
Ganfhngicar.Ec  ad  hocCfciltcet  ad  cuflodiani  viitnciun>>rduiac  cnbulationes  .iufloromnaxca  illud 


f8 


ammi. 

adhocenunooilidominlfonc  fupcr  iaflos.O;  fic  vidcbanc  qaafl  poft  ^gcicodincm  dies  bonos.pDe 
Via  autem  pcomiffa^qais  es  vu  qm  vis  vicani;)rabdit  diffinmciani  limtlicer  meer  mftos  Bc  iniullos. 
lEt arca ricamimpudicuncnrduoffciLcet mors  & defolacio.lncofiaet  impiam  malomihoc  eftma/ 
licia  propria  dcuieritorie  incafmccimpinm/miiuiet  vicam  eiasi&  ofores  mlh  defolabancurfex  ip(ii 
cnipa  odii  etga  lulhim.Qoo  conrra  de  luftis  fubdiciledimens  dominus  aiiimamfvicam , ihciocum 
luocDm:&  hoc  concia  pnmdA  non  defolabuncur oes  Ipeianccs  in  eo.&  hoc  conci^  fa^dnm.p'Ad' 
netee  hic  q>  i/h  vicimi  quacnior  verficuU  magis  ad  propolieff  exponunf  pphetioe.vt  poft§[  dauid  mo 
fbanir lacionem  diAocnm  ex fabuencione diuina  communi  iuHis  Se cimencibos  deum,  condofutus 
fixmonem  cedeac  ad  pnncipiom  vnde  inchoaoinfalicet  ad  fdpfnm/confirmans  & accadens  milites 
liios  ad  leniandum  qup  monuic^uia  ipk  daud  §uis  mulca  md  paciacuqcandem  deus  liboabir  ip/ 
fiimi&inccifkiafaulem&oompficcsi&pcdimecviram  reroorum  ruotum qui  cumdauide  funt.Ec 
innceftfa(n;hrcr^Malcaqmdcm  malafunrmodo  lufhimaipfiiis  daaidisicameeffoccrccun.quia 
Kzomnibnsipilis  fabetabic  eum  dominu&Erincenm  efl  dominus  cuflodies  omnia  ofb  dus/daoidis, 
ica  cp  vnum  a eis  non  fra^umiefflnccrfiaet  impmmiraulem , malumimalicia  propria  demetirocie 
vt  (UAam  eft;& ofoces  ii^/dauidis^d^olabunmr,  Redimens  dominos/enc,  ammamj vicam , fetno/ 
nim  fuocumimCTm  Dmentiumrorumiredimetenim  depenculo  ccal!onis.&non  dtfolabdrur  om 
nes  mcaiffi  fperances  in  eo.  (cico  q>  hac  inlfandione  & promiffione  prophcnca  induci  fant  mi/ 

lices  dauidis  ad  cancum  dei  cimocem  vc  de  eis  duerlt  Geraus  nabaLiJeg.jf  Jiomines  ifh  boni  faris  fue 
tunc  nobis  & non  roolefli,necqmcq  aliquando  pctiic  omni  cemporequo  fuimus  conueifaci  cum 
cis  indefettoipromaroerancnobiscamtnnoAeqindicommbasdiebusqbuspammns  apudeos 
Igte^  .Arnen. 

«rVVLGATA  EDITIO.  CPfalmusdaiud.  XXXIIII. 

Vdicadoniinenooentesmc:  expugna  impugnantes  me. 

Apprehende  arma  Sc  fcutumifif  exurgein  adiutorium  mihi. 

Efiunde  frameam  SC  conclude  adnafus  cos  qui  pcrfcquutur  metdic 
m;  meae  (alus  tua  ego  fum. 

Confundantur  SC  reuereantunquaerentes  animam  meam,  ^ 
Auatanturretrorfumflfconfundantuncogicantcsmihimala.  _ . . 

Fiant  tan^  puluis  a nte  faciem  uentitdf  angelus  domini  coartans  eos. 
Fiancuicillorumtaicbr^&IubricumcdCangclus  domini  perfequens  eos. 

Qnooiam  gratis  ablconderunt  mihi  interitum  laquei  (ui:(upeniacue  exprobrauefunt 
^ irnihiam  meam.^ 

|V eniat  illi  laqueus  quem  ignorat  & captio  quam  abfeondit  apprefaoiac  eum:&in  la^ 
queum  cadat  in  idiprdm. 

Anima  autem  mea  cxulcabic  in  domino:Sf  deleiflabitur  fupcr  fahitari  fuo, 
OtnniaofTa  mea  diccnr.dominequis  fimilis  ttiir 

Eripiens  inopem  de  manu  fortiorum  duscegenum  SC  pauperem  a diripietibns  emo, 
Surgrates  telies  iniquicquf  ignorabam  interrogabant  me. 

Rjctribuebant  mihi  mala  pro  bonisdlerilitatcm  anime  me^ 

Ego  autem  quum  mihi  moledi  circntnn^aebar  cilicio. 

Humiliabam  in  idunib  animam  meamrdC  oratio  mea  in  (inu  meo  conuertetur. 
C^dpfoximumdC  qoali&acicmnoihiimlic  complacebam»}ua(i  lugens  & conmB 
' ibuuslichumiliabar. 

Cajctfnpplid.  h n 


PSALMVS  _ XXXVi 

Et  aduerfum  mc  Iftati  funt  & coucncruttcogrcgan  funt  fuper  me  flagdia  K inorata. 
Diffipati  funt  nec  compundtittentauenmt  rac,fublannauerat  mc(iiblannatione,&c 
mucrunt  fupa  mc  dentibus  fuis. 

Dnc  quado  rcfpidcsfrcIUtuc  aiam  mea  a malignitate cornm,a  leonibus  unicam  mea* ' 
Confitebot  tibi  in  cccidia  magna:in  populo  graui  laudabo  te.  ^ , 

Non  fupcigaudcant  mihi  qui  aduerfantur  mihi  iniquc:quiodenint  me  gratis  Si  ani> 
nuunt  oculis. 

Quonia  mihi  quide  pacifice  loqucbani"  tSC  in  iracudia  terrf  loquetes/dolos  cogital:^ 
Et  dilataucrunt  fuper  mc  os  fuum:dixcrant  euge  euge  uiderunt  oculi  nofin. 

Vidilh  dominc/ne  fileasdominc  ne  difcedas  a me. 

Exurge  6C  incende  iudido  meo:dcus  meus  dns  mens  in  caufam  meam. 

Indica  me  iullitiam  tuam  dne  deus  mcustd^  non  fupogaudeant  mihi. 

Non  dicantin  cordibus  fuis  eugeei^eanim^nolh^mec  dicant  deuorabimus  eum* 
Embclcant&reucreanturfimultqui  gratulantur  malis  mds. 

Induantur  confufionc  SC  rcuercnda:qui  maligna  loquuntur  fuper  me. 
Exultcntfidcrcnmr  qui  uoluntiuiHriammeamrSC  dicant  femper  magnificetur  domi 
nus  qui  uolunt  pacem  ferui  cius. 

Et  lingua  mea  meditabitur  iulhdam  tuamnota  dielaudem  tuam. 

OJIVXTA  HEBR.;EVM  (pDauidi.^p^  XXXV. 

1 T Idgadomine*cum  litigantibus  mcistpugna  cum  pugnantibus 

2 '■^ApprchcnJcparmulam&fcututflifuigcinauxiliummcum. . 

3 E iiagina  lanceam  conclude  ex  aduerfo  perfcqudrcs  mcxlic  anim^  me^  Vox  dd  p( 

titafalustuacgo.  < 

4 ChrifiusX2onfundenturfi£crubcfcmtqu^cnte8animx me{;reuettentur retrorliitn 
& cmbefccnt  cogitantes  mali  mei. 

5 Erunt  ficut  gluma  fadebus  ucntirSC  angelus  domini*impellens. 

* Erit  uia  eorum  tenebr;  6^  lubricumtfi^  angelus  dominPfcquens  eos.  ' 

7 Quiafinecaabfcondcmntmifaifoueamretisfuidinc  ca foderunt animfmc^ 

qai  ^ ^ ^ • 

t Veniet  ddefolario  ignorabit:SC  rete  iplTus  quod  abfeondit  comprehendet  eum/ia 
defolationc  cadet  in  ipfum. 

9 Et  anima  mea  cxultabit  in  domino*:&  Itabitur  in  falute  fua. 

I o Ofia  mea  dicent.  Vox  o ffium  chrilKalomine^quis  ficut  tu,b‘beras  pauperem  a forno 

re  ipfo/S£  pauperem  SC  mendicum  a uiolcnto  dus. 

II  Chrinus.Surgcnttefiesiniqui:qu(ncfdniintarogabuntme.  , 

1 z R^ctribuent  mihi  malum  pro  bonodlerilitatem  animg  me(. 

<le^ 

13  Et  ego  in  egrotare  eorum  tuclHs  mea  faccus/affiud  in  idunio  animam  meam/&  onM 

do  mea  fupa  finum  meum  reuertetur. 

14  Quafifodusquafifratamihiambulauirquafilugensmataataincumatusfum. 

1 f Et  in  cgrirudinc  mea  If  tad  funt  SC  congregad  funticongri^d  funt  fupa  me  pacu^ 
dentes  ncfdui/fcidcmnt  non  tacucruqj;. 

1 6 Inblandidisdedfionumuaniloquiitfrendcndofupamedcndbusfuis. 

17  Dominetquatumafpidcs.'facreuad  animamnieam  adefoladonibtueor^alefi* 

culis  unicam  meam.  - - - - 


ftnm 

tncis. 


PSAIHVS  XXXV.  S9 

■iS  G>nficebor  te  in  eccldiamultann  populo  forti  laudabo  ce.  ^ 
tf  Non  I^ubuntur  mihi  inimici  tneiralfotofores  mei  fine  caufa/  annuentoculo. 
zo  Quoniam  non  pacem  Io<]ucnf:&ruperquiet05teti|uabadecepcionum  cogicabJc* 
zt  Eedilauueruncfupameoa  fuum : dixerunt.  Vox  iud{ocum.b^  heah  uidiib  ocu^ 
los  nolfaros. 

zz  Chridus.  Vidiltidomine*/ncffle:dominetneeIongarea  me. 

Z5  Exper^ccre&uigilaiudiciomcouleus  meus  ac dhs  meus  tlitime^ 

Z4  ludica  me  fm  iuitidam  tuam  domine*'  deus  meusrac  non  If  tabuntur  mihi. 
z{  Non  dicent  in  corde  fuo.  Vox  iud{orum.  beahanim{  no(lr{.Chrinus.  nec  dicenc. 
V ox  iudfonmi.  abforbuimus  eum. 


x(  Cfanllus.  G)nfundenturaCerubefcencparicer/gaudenttsmaIimeinnduenturcoa(tv 

It 

fione&aaecundia  magnificantes  fuperme. 

Z7  Laudabunt acI(cabunturuoIcncesiufUdammeam:SC  dicent continue.Voxcfan(ba^’ 
noram,  magnificabitur  dominus^uolens  pacem  fetui  fui. 
zl  Chrifhis,  Et  lingua  mea  loquetur  iuffadam  tuamnoca  dic  laudem  tuam. 

T Imius dLDaoidi£s  quo  licet  antoc  habcamrp(almi,marcna  tamen  non  habemr.Seqneila  aa 
tnn  regulam  apoAolorum  pem&pauli/appaictci^plalmasiftc  ad  lueram  traftarde  mefia : eo 
^ ea  qup  hic  dauid  diar  in  propria  perionatexoolunt  pctlbnam  danidishoc  cft  non  vcnficancur dc 
ipfoiac  dan  pacer  qivcnficanmc  de  chnSo4^ Apparet  autem  hocezmbas.Ptimo  exptlncipio  pbi/ 
mi.in  quo  defiuibimr  pugna  non  rolum  animoj  vcibo  & apparatu.lixi  aCtnalis/diceJo.  pugna  coni 
pugnantibus  meis.apprdKndearaiafeoaginalanccam.Conflac  aurem  in  rota  daoidis  pmecuno/ 
ne  a faulelnnng  venram  ellc  ad  pugnam  adualem.Secundo  quia  in  vediculo  vndccimo  exprefledi/ 
atDr.hugentrcftesiniqni,qapncfcuiuteirogabantnie.qaodnunqindauide  implemm  Ic^tunlcd 
dare  conflat  vtnini;  unplenun  fuille  in  mcna.TctTio  quia  in  vciliculo.ii.aie&  dilarauctilt  (uper  mc 
osfiium,duettiDC  heah/vidilh  oculos  nolfaos.Hfc  aurem  nunq  Icamus  occmiilG;  damdt  t fo! 
impleta  chnfto  exiflentein  crocea  tot  derifonbns.Ec  ppeetea  plalmos  ilW  ad  liceram  craCtar  de  pai/ 
fionechnlh.P'Q.nodconfirmaror,exeoqiiprechtifhis  ioan.i;. verba' huius  pfalmi  aSert  de  fapfo 
implenda(dicens.vtimplmtot(amo  qui  m lege  eorum  faipcuscttiqaia  odio  habuerant  me  gratis^ 
Hoc  emm  iaj9.vctficolo  huius  plalmi  habetur. 

CTSVMMARIVM  EST. 

(CrDanid  in  peifona  filii  fui  rocfipipaflienem  eius  proponit  coram  deo  tanq  vexatus  lite  8c  tanS  ve/ 
xatus  prplio.u  ea  quuie  qup  funt  pugnoprorequif  petendo  vt  dens  armaens  (idaet  fi:|Kfufcican^  a 
. snocnns.&dcfoletiadfosaadiohicrorolimirano.eaveroqfnntbtisipForeqnimrnarrado  cnmobic 
da  tefhom  contra  fqram  foam  ciga  ludpos  gratiam  cum  illorum  ingranrodtnqrom  (iiam  benigni/ 
tatrm  cum  illorum  malicia£c  petit  iudican  fm  diuinam  iulhtiam  ad  confiifioncm  iudpocum  fle 
■ogem  fidriium  Iptinam. 

^Peribna  loqnens  proprie  propheta  eft  in  pctfona  chrifhirtcirac  th  vocem  iniraicoip  fic  chfianoqb 

J^ti^Donnneaini  litigantibus  mdeipugrtacuin  pugnantibus  inds.  Diuidirorpfaimus 

_in  parces duasiptopoflnuaffl  matetue,fl(cxecutioam|ibi apprehende.Proponitduo  prpgnanciaJ 
rctnmdLLitigadominccnmIingantibusconcrame.in  hoc  enim  narrat  chnftnsq»  vexaroiliti/ 
bos  :6c  pene  vt  £us  vaer  cnam  lice  illos  lmgances.Et  fimilicer  alteram  eft.pugna  cun^Mantibns 
contra  mcln  quo  narrat  fc  pati  bdlum  ab  ^isifl;  petit  vt  dens  prplicrar  contra  illos,  p Vdi  quantfi 
ad  lenfnm  lirtrp  nota  licem  ncgocium  elle  iudiaale, pugnam  auron  negodom  bdlicnm.Ita  q>  petit 
chriflus  fub  Itmihtndine  vexati  lite  q>  iudino^quod  conii Ihc  in  prolatione  fencennp[)fl(  fub  limilira/ 
diocprplio impetiti  q>prplioCquodconli(hrinhiftis|qncdeftcxccunorentcti^^densficpco  feiquo 
mam  vtroramodopanraniniuriis  fdbeetfubiDdiabusiannafcaiphafpilato  AcA^dis  acctbppaO 
Eonis . I^Qoancum  ad  bteiam  quoq>  nota  m hebrpo  haben  in  primo  propofito  verbum  fonans  li/ 
temfle  participium  eiufdem  vetbi.Apropterca  oportuit tranfftneliti^ cum litigantibtis  mcis.& 
per  omnia  Gmile  cft  in  Cxundo  rpugna  cum  putantibus  mas. Veram  ell  q>  pronomen  quod  plu/ 
ralis  dl  numeri  in  hebe»  non  potuit  tranfll^  cum  confonantiaaipoiTuit  emm  dicere  cum  lingan 
cibus  mcisidipagnannbas  meisiquod  in  latina  lingua  no  bene  fonat  fenrum  incentii  .f.cdtra  me. 
4E^2Q^<lXn^Pfininil9in.In<^ichicparsexccutiaa  tali  otdm&Pomo  tradatur  illa  patticola| 

Caiceliipplal.  h lu 


4dOmci 

f.diiwl 


PSAtMVS  XXXV. 

poma  cnin  pognancibas  mas-Secnndo  illajlitiga  cnm  litigantibus  masfibi  fargent  tefics  iniqi^ 
^^Dancam  ad  pugn^.cali  procedit  ordine-Pnino  dcfcnbuntur  aftiones  petitg . fecundo  cf&ttiis 
ai^onam  in  adueri^s.&  rmo  eflCbftas  earundem  aAiond  in  ipfo  chnIh>.^Q.uactuor pene  a^ 
nesdci  humano  motePtima  vtdeus  armet  feihoc  enim  cftpnmam  neceflarid  pagnatnro.Apprdi£ 
deparmala&fcQtam.Iuaradiftioncshebrras  primum  (igniRcatrcutom  rotundum : fecundum  av 
tem  fentum  grade  quod  totd  opent  hoicm.Per  iiup  intellige  oiaarma  dcfcnnna.P'5ccdda  a^o  dl 
er  armis  offeniiuis  a^alitct  pugnet  p ipfo.Comtge  in  auxildneuagina  lanceamiic  enim  in  hditfa 
habetur. Aur  enim  metaphorice  vtttur.eaa^nanonis  noiqhocdlvtetclanceaiancdc lanceis  op^ 
tis  quali  vagina  loqmtur.Vidcmus  enim  hodie  et  huuifmodi  arma  habere  foa  opcula.|^Teitia  aAio 
dl  pcuflio  aduetiiuioid.Cddode  ex  adnerib  perfequetes  mdobuia  eas  plequennbus  me  Sc  claude  eoa 
vtnonpo(Tinteuadeie.|fQuartaaAiorefpc^paetisdicaJpmef/falostuacgo.Vbi  non  petit &e 
bina  aiam  mea|fed  dic  afg  mcfivt  intdligas  q>  non  petit  (ahian  a morteChoc  dl  ne  monatur^lol  pe 
tit  lixoram  reddi  aiam  fuam  dioina  voce.moie  humano  alloquens  deum  quali  ducem  exercitos. vent 
aonatus& redde  ocsfecntos/dioedo  ego  faloabo  vos.f[rScdqulihK  omnia  metaphorice  a ppheta 
liiducanf  de  auxilio  diurno  exhibedo  mdip  patienti,  aduettendd  dt  ama  ddcnlioa  fpedant  adea 
eiuranda  qup  chrillns  noluit  paniputa  tp  os  aus  non  cominnetetun&limiba . Arma  vero  offenfiuai 
(quoni  aiUio  dderibitut  p modum  daufur^dum  diaf  conclude  eos.^lIunt  rdoii  Se  ad  conlulio/ 
nem  quam  iudpi  in  mente  foa  incuneturiita  q>  fuerunt  in  mente  confoli  non  habetes  diuerticuloinl 
quum  audierunt  a cullodibus  fepulchn  chnln  rem  geftam.Pofluntqno^  refem  adobfidionem  hier 
rofalem  fubrccuta  ob  aimcn  oomilTum  contra  chrilhim:inxra  illud  Inc-i^antcundabniitteeo  q>  non 
cognoncnsrcpnsvilitarionis  m^Facilequoqicll  per  huiufmodi  arma  ctejcxponeie  media  quibus 
dens  vfus  ell  vd  ad  confnndendu  vd  ad  ddhncndu  lud^s . ^'Q.nnm  dici  tur  quoqi  dic  animf  mea: 
(alus  tua  cgoifecuiiratem  refulgendi  pctit& pprerea  hoc  animp  nomine  vnturiab  oSicio  animandi 
coipons.Aciiapredixillet.dicaipm^aianricoipus.quisfepatadalismodoa  cotpoie,ego  rame  Ca 
Ius  ma  quantum  ad  animandi  olBaumiqnia  petroctdumcs  animandi  Q&aom  tncotrupnbilua 
quod  modo  habes  comiptibilitec. 

£onfutldattur-  Diuinp  pugnp  elledin  in  adnetfariis([iadfis  fcilicet>lcfcribi£.  Et  primo  quatd  ad 
fruilranone  intaitiCoTundaificx  tuo  plio,& enibefcent  diences  aif  mepi vitp  mcp.u  hoc  fuit  adim 
pletdiqma  ludf i qu^tebant  viram  chnfli  cxtinguerelicut  p mortem  extinguif  sura  alioiji  horainSai 
quo  intero  conftili  funt  & embuenlKquia  vita  chrilli  no  ftiir  cxtinda  nifi  per  tiiduum . Reuertentut 
tetrorfum  Se  erubefeet  cogitantes  mali  mei.Ec  hoc  quo^  fuit  adimpletiiiqoia  indei  prpcipoum  ma/ 
Ulquotendcbanteratexniiguerelidemchnlliivtiplimettelhnf.li  dimitnmuseeliqrotns  mundus 
vadit  poli  eum.Ec  mtfus  d>cunr  pilaro.nefbrte  veniat  difcipuli  eius  & furentur  tSiSe  dicant  plebi  fiic 
lexira  mormis.&cricnouillimnsetrorpdotpriorq.Manifdleliquide  perrernrredioncchnih  iudfs 
reueifi  funt  retrot  rura.uid  limilitudinem  fagientifi  cdletunt  fidei  chnllitdum  rot  milia  iudpotfi  coi» 
nerfa  funt  ad  fidem  chfi.|^lDeinde  fnbion^c  altera  poena  eflfcdus  etnfdc  pugnediilicet  poena  expui/ 
lionisdehicmrale.Enmtlicucglomafiicinos  venn,&angdiis  dni  impwens.ln  quo  oRedif  comm 
tUrpetiio  tanq  remm  nullius  mometi  qualis  ell  gluma, & autoncas  dmina  p angdum  ddiivt  intdii/ 
gas  difp^one  indgof  quis  medio  brachio  tomano^per  angdicum  oflidd  rame  foiflef^da  pnnet 
palitct.u  adiongicur  circa  hac  difpfionis  poena.Ent  via  eon  tenebrp  Se  lobricfi,&  angdus  dni  lopics 
eos.TripIex  mald  in  via  dcfctibif-tcndirp  quo  ad  ocnlos/lubncfi  quo  ad  pcdcs|&  pllxutio  angdi  diu 
no  pm  ittens  eos  palTim  ambulare.Per  qup  intellige  oes  incomodiraces  ftigf.^Tertia  poenaCfciliccc 
defolario  hierofolimitana  p romanos  maa)fubmgiC  ppofita  cogmentia  cauff .Quia  fine  ca  abfeon 
detfit  mihi  fouea  tetts  fui.  Vbi  ifidias  iudpof  afpice  cdltare ex  fbuea  & reti itanq  foderint  occulte  fo/ 
oca  reti  coopta  fcu  vallaca.Et  ad  fonea  magis  exprimenda  fubdir.fine  ca  fodetunt/foH^  fecerunt, al^ 
mcpi  vite  mee.Ell  autem  hoc  rete  romanou  potellasicoins  dmote  iudad  ocaderunt  chriflum.  veniet 
tomaniiAroIlcnclocn  nolhum&gentem.uhocfuitfineca.quonianderattndeisraao  rimedihoc 
ex  prpdicationcchnlhiquonum  ^s  non  congregabat  populum  exarando  ad  arma  aut  tumultus 
aut  feditionem  aut  ad  dominium  qnodcd^  temporale;  vt  euidentia  monlhaiiit  in  paflione  eios.Ip/ 
(b  ctia  aperte  dicence.fi ex  hoc  miido  eflet  te^um  meomiminilln  vtiqi  mei  decertarent  vt  no  crai^ 
rer  iodpis  .Propterea  ergo  veniet  ci/jpopulo,defolatio  ignorabic.i.quam  ignorabitiqu^  fuit  exddifif 
hieiofoIimitanli:&  leteipfinsfpotelhs  tomana,qiiod  abrcoditlqna  occultando  veritatem  comprehe 
dlt  me,comprchedet  ed  ira  q>  in  defolatione  cadet  in  iprum|iete:vencidc  fiquide  romani  Sc  abllnieidc 
locu  &gencem.<rExplicato  efledu  diump  pugnp  in  pfccuroribnsimodo  explicataulde  diuinf  pu/ 
gn^effeduinfaprofii  quantum  ad  aIam&quatnmadcorpus.Nam  quo  ad  animam  dicit.Etani/ 
mamea/interuneftione,cxnltabicindommo  A liabitur infalutefua.non enim  fbitplene  bbctaa 
pallionenec  plene  beata  vCp  ad  rerturedlionem.Qno  ad  corpus  vero.  Oia  ofli  mea  dlcenqoes  partes 
corporis  md  dicet  m rdorredtioocdne  quis  ficut  tulquafi  dicat  noUus.libetas  paapadme,afbmo» 


PSALMVS  .XXXV. 

to!b^rtioitJehimqainimadvrtnnpdrtsfbrtltpflatnsAbdff(x*id^  chfmSpaupchfsab/ 

flmes  ab  vfo  faf  pt5as.&  panpae  & medicfi  a violerodos£*pUcatio  eft  eins  qtf  dueraGga  ehfs  pan 
pcr&  mendicus  liberatus  fuit  a violetia  lUaca  coipoti  foa  per  flagella;dauos|cfuce.(^  Vbi  foto  a»  me 

dwisiiatahcbraicadi(aionqpptiefigmficatpaiiperegftutdiues.intefptesenim  drcumbqanntur 

in  hoc  Ubroenm  qm  a dimtiis  cecidit  ui  paaptatem  noie  mendid.Et  oSoente  dinltoipro  quanto  ex 
iata  honorabili  quo  habebatur  vtptophetajoedditin  tatam  ignominiam.  Et  hoc  Ihfficiat 
piy  femper  in  limilibus. 

mr^  leda  i ^ ^ ^ 

btoOc  heroe  q.  feoetatfe  regefirc.^  nefciui/  vrootefaKa.intetrogabat  roqpaos  pi 

arr>an^a^lK>ktn/«inel«  n • 


— — ^ •••  ( lutiai  -r- _ _ _ 

fobditlletiliratem  aif  mef  .Didio  hdiraica  videf  fonate  non  pprie  flenlitate/fed  difpolitionem  inu/ 
lieris  patietis  aborfumitjupexhociplbqiaboituififacitoibararprolei&limilij  l)enIieft.Et  quia  in/ 
dfi  impediebant  cto  pdu^onem  a ftudu  filiora  fpOalmm.ideo  dicunf  letnbnifle  hmuTmodi  Heri/ 

A : _ : l.^  A 


mo  cxpaneriia  iianat  q>  pro  eis  omne  bonu  coram  deo  feciq&  «t  coram  hoSmSEt  de  gdfc  cotS  Sto 
qoideproeis|aic.Etego  in  egrataieeoftin  infirmitatibus  aio|ieorom(rcilicctiiidpoiu,fKi  hax  tna 
lMna.velhs  mea  laccusfafflun  in  leiunio  aiam  mea/fle  oratio  mea  ad  finum  mefi  lenettemr . Ad  Utera 
per  hfc  tna  uiteUigo  vniuerla  bona  pfonalia  qup  cfaf  s obtulit  deo  pro  iod^ui  (acco  afHidionem 
corpons  aufleiioie camifiann  idunio  afBiCtione  vitp  corporalis  intusiin  oratione  facnficiJ  mentis. 
Horn  aut  tnti  folus  faocus  in  euangelio  no  legitutA  aliis  tame  ^ luuntur  de  chrilk>Cfalieet  ieioniis 
&oranonibusJconiioetepoQibmns<pvlnsfueritaoftenoiecamifia:vtreeicmplu  petfir^m  exhibe 

tec  paftonbus  8c  pdicatorums,  quosopoitet  calhgaie  corpus  fonm  Sc  I feruitate  redigerqne  qnd  altis 
j^icauerit  reprobi  effician£.Qaod  alit  dicit  ofone  ftia  itncrfota  fup  find  fufiiad  hoc  fpeOat  (p  licet 
mfo  eius  quam  ad  fufiiama  efldp  oibas,qaaai  tn  ad  efficacia  erat  pro  folo  finu  iplius|hoc  eft  pto  de 
Aisiiustaillud  10a.17.eg0  rqgo,n5p  miido  rogo.&ifta.non  j»  os  tifi  rogo.fal  pasqctedicid 

fcintpvcrbdeo^iin  medcc.^Degeftisaficcoiahoibasrubdir.Q.aafi  fodas  quafi  frater  mihi  ambu/ 
laih.qnafi  luges  mf  ater icumatus  fum.  In  gbns  exhibmife  fe  iudpis  fociunvfraciem  acft  mfem  com/ 
palSoncaarratQup  in  euangdio  dare  patent  adimpletar&rvnico  etiam  verbo  explicata,  qalcunip 
fecenr  volancatem  piutis  md,ipre  meus  fiatet  Ibror  & mater  eft  matthfi.ii.  Circa  matemum  tamen 
officium  adnerteliteramqMUxta textum hebtpimoponetficconftniete.cgo  lugensater  incuraatiu 


Cifflio^gto mater iernnaf  cum tnftitia&cnftitiffiMs.QDodcdftatchnftnm  fixille.vnde&  siitea 
ciuitatefleaKfbp  ilta)dscesii  cognouifla&cu  &c.H$cquo  ad  gefta  ex  ptechfi.QTGefta  auta  parte 


^ncudine  loa  chfs  tepus  pallioius  luf  quo  Ic  os  vt  tpotete  exhibuicQuO  me  infirmfi  exhibui  l^ti 
font  & cogtegaci  Cmqpiicipcs  tudeo; :vt  patet  capto  chfojiec  folfi  pnndpes,r^  cSgt^ati  fnnt  fnp 
ane ocnnetesipphenm  nobis  qs  eft  g te  praffirA  ntfdui/ad  fimilituduic  nefactis  peutiebar  pphed/ 

nnrnfrWiP  (i*d  rridflnflflai^lis  cam^lDArfritm  rfifcflso^larnc  A*nA  ^e^e^edWiA. 


acajQec  folii  pcu(lofit.red  faderfiqffiiiellis  came  nuS;&Ln.dif s flagellatas.  & no  racnofttA  no^ppea 
eleffireiicvt  paret  inenagdialn  blaoidis  denfionfl  vanilogi  ftedrao  liip  me  deabus  fais.lUnfio  iW 
ane  rex  mdfocifalurido  & genofleCtedo  &cdefcnbi{  iblndicils  denfionu  vanibqi.erat.n.blada  deri/ 
fio  vanoif  verbo^Qu^  tn  no  faficdriadfisdai  qud  pilat^moftraffixeischfm  ficderiffl  hmSi  verbis 
fcladisdmforiisieccctexvcftetTtegcmVeftrbmctudfigamfmagis  ac  magis  damabatmdd  cmctfigei 
CDOce  fiendenaum  dennbosEt  pn^tcrea  propheta  vtnimp  fimul  inlaiaquia  huiufaocU  derifiones 
tertnin^  font  ad  obtentum  cmcihnonis. 

domine  qD^tnin  arpicicelNamns  gefhs  htndnde  coram  iudicer  narrat  rationes  geftonnn 
vtrinququaiefdlicetipleharcfeccnt&qDaieiodptilla  fccermtScd narrando exdamat|mo te  oppief 
Cotnm  prouocannum  mdicem  ad  conliderationan  negodi.  Vnde  exaggoando  Sc  humanum  expii 
cans  af&dumiaitDomme  quantum  afpiciesjhoc eft  quantum  oportet  me  prouocaaoom  tui  afpe/ 
Aos  iudicialis. incendens  qifi  hoc  tam  magnum  non  foSidcadpiouocandumiadicnim.qDan/ 
cnm  ent  lUod  quod  prouocabitafpednm  tuum  ad  iudicandamfqnafi  dica^nullum  tam  magnum 
aitfT>ias(ubditianoncs^omm  fuorum  fopradiiftorfl.Pnma  cftad  ponendfi  vitam  pto  redem/ 
paone  mfidLSecnda  eft  ad  ooftmcndd  ecdefia  vniuctfale.Et  vaa^  ita  itcodudcor  vt  ro(  v t etiam  poi 
MK  faefidamnnm  iminms  nifi  dens  iudiocL  Vnde  pnma  ro  indunt  p tnfyfnm  nrfarrinvli  damnLPae 

CaicciopplaL  h un 


k 


PSAIMVS  .JCXXV.  ' 

mxtti  alam  mea  a ddblationibas  eof-Momnl  t5  «DobS  Mpdlaait  ddblationaiad^of^  ad  doe 
fotandfi  & cradicadii  difm  occidolic  Akuoculisiab  infoao.vnica  meajaiam  ddhnita  ab  oQms. 

AcR  aponos  dictitt.porai  aiam  mea  ui  moitcm  vl^  ad  mfbn(i,fac  vt  reforgat]  vt  tantnm  damnum- 
qd  fpm  tbbii  rcoopcnfcf -Alata  to  |>ponif  p modu  damni  vitandi-Cofiabor  Of  picando , tn  ecder. 
Mmultaiomniom popolo^n populo foirifadmanynnmjaodabo othoced  jipttxca  hpcola  fcd.; 
nepatian$bpcpmre.(rRdae5aficgcltonimaiudpisfubinngan{.Ndlptabdnirmihi  inunici  mei 
faUo.Machinan  funr  principes  ludpoqi  falfam  inimidtie  cam  adoeifos  chfmnrr  paot  in  conliiiis  fie 
accuCaaombos  eoi^ac  hmmmodi  maminano  allixacacncdii/fuiflttraao  Igtinpptinapibus  ludfo! 
tfifichhnonrerutTainaa;m6dumadfcn6tiaiilfo.Etpptercapmodameuicandf  haiofmodi  Ipft 
ntip  in  troduennf  cauff  a para  lodpof-No  Iptabunf  mmi.uk  me,inimici  mei  faUbjacadantes  mcii 
ofotes  mci  line  cafline  vlla.colpa,anna^ocDl^duaTehic  tp  negatio  in jpnndpio  veificnli  poGraji/ 
tdbgicnr  ppolita  no  folfi  vd>o  Iptabonf  kd  et  veibo  annnenc-lta  ep  (enfos  eft.no  Iftabonfino  anna 
cnc  dculo.u  hoc  annuea  ocnbirdctf  ad  imfionis  cepos  quo  chtifto  ancifuio  pnndpcs  facetdotfi  ad 
innicem  derifona  chfi  veiba  loqnebanf  lac  per  hoc  more  dmdcnnfi  alter  alten  annnebat  oculof  videt 
fibfidei  Ac.Etintedit  q>vtiaq:iniqra5ceflaoicdcoiDdicate.p'Vtnaf9aficiniqDitans(^(^cet  confi 
dipralGcatis A'  imlionu^manifcftationcm  fabditfefitlTitans  qmdem.Qnonia  non  pace  loquentnt. 
Caiphas  ranq  pponens  ea  qnp  pads  rnnr,didimis  pphetateipedit  v^is  vt  vnos  homo  monatne 
pto  populo  Ar  nd  tota  gens  (^cat.Hocconliltli  prfucnir  ppheta-Quoniam  n5  pacem  loqnen^non 
tendet  ad  pacem  in  venratc:&  fup  quietos  tenffkquaces  meos,  verba  decppnonft  cogitabonr.ad  cv 
terminandi!  enim  hdc  chnfh  cogitaoetiuic  hac  vti  frande-Oailionis  vero  annuentibos  ocnlis.  Et  da 
laraaefunc  fup  me  os  ruiJ.dueTDnt  heah  heah  vidilh  oculos  noftros.Malida  foa  ponnfioes  infultado 
cfafb  CTucifixo  inducunf  roanififtate.vbi  enim  debebant  compari  crudhxo.dilacauenmdmrultantea 
fuper  meos  rnomidicentcs  heah  heahCintcncaio  eft  infulrancis;)vidi&|tn  q afadcbas  meftam.oca 
los  nplhosiesperros  espindennam/cafhgationem  nolbam  in  croce. 

Vidilh  rotntnc-  Poft  narrata  obieAa  a teftibusmoft  nanata  gtfta  hindnde  a ehrifto  fc  iodpisipoft 
eipoiiras  ipnes  gcfiof  hindnde.mon patris  conlHrarp  cor3  ludice  petetis  concludi  in  caipim  difs 
«dduGopem  canff  Sc  coTequetet  fniam-Gindolionem  quidc- Vidifti  dne|merita  eSpnofuj^  vt  am 
phusjfbrmetis,ne  GlcjoSdoiioncm  caftdnt  ne  dbgare  a me.Tanq  moK  humano  dicar.cddodc  in  c3 
anteq  hinc  recedas.Et  quodamS  adhuc  no  cdduwte.humano  moK  ibiidcat . EspgiTcea  A;  vigila 
todicio  meofarminadoidcos  mens  Acdtielin  mepfrerminadp  vigila-ConTequenter  petit  laitcntiatn. 
lodicirmcFm  toftitiam,non  hnmanam  fcd  tnan^ua;  pure  veritati  innitmulqnp  no  ponft  falli.do 
mine  dens  mensfvt  inrei  ligas  hominem  rogaref^ria  adt  explicat  continMa  in  {ma-Piiminn 
oon  lentabuntur  mihlSccundum  eft.non  dicent  tn  corde  fno  heah  amma;  noftne.Tctttnm . non  di/ 
cenr  abfotbmmns  tum.In  quibus  tribus  manifWiacqrfenRntia  procedens  Pm  iulHoam  dafcfficiec 
harctria.Pnmum  tpchnftnsnonindicabirorvidnsaiDdfisivtdorescnim  Igtanror  fopervido.Ec 
hmohnodi  fbroramlptitiamcxdodicaiadps.EcconGftirhpcvidioriainprindpaU  articulo  nego/ 
ciitrdlicec  de  pttmagationc  fidd  chnlhang-proparea  enim  f^Goes  ludporum  occukronr  chrifhnn 
vrdodtinachnfn  cxtingaerefivcpater ex  cuangdio.Etproprerca  primum  quod  petit  chhflnscftip 
hidei  non  Ipcntnr  fe  vicifletqaoniam  lolhtia  exigit  chnfttanam  hdem  propagandam  e&.Er  Gc  fiiit 
impletum. In  fecondo  exphcaf  glonficario  nois  chrilhftalis  & tanta  vt  non  reffet  in  cordcindforatn 
locus  vnde  poftint  infultaa  chnftianp  vir^£t  hoc  fuit  adimpleti!  milTionc  rpiriroilaniiiifcanra  mnl/ 
timdincmiraculoromirotteftimoniisfidacxfcriptDns&c.ltaq7iudcis  ratione  vaTaentibos  non 
eft  iclittus  locus  in  corde  cotum  vnde  polTmcinfaltaK  chriftianp^Gaa:qms'Gtrpanofus  locus  tdi/ 
dtns  in  ote  rorum.Ec  proptcaa  dicirar.non  dicent  in  corde  fuo  hc^^nGiltando  animp  nofit^Cht» 
ftus  vitam  fuara  comanem  chnihano  populo  faac.&  proptetea  dicit  anima;  noftire-In  tettio  le&i/ 
icftio  cotporis  explicalnodictnqind^.abrotboimns  enm.Qoaoisenim  dicea  pocafte  occidimus 
eum.non  ratticn  diem  poterant  deghmuimus  efiivrpoR  qni  iam  mam^  refar^  A vino  tn  cter 
num.Hfc  de  fcntenna-OTCirca  df^s  vero  kmcnpitnm  quo  ad  mdposchnfti  hoftcsftum  quo  ad 
chrifti  fcquaccs.fubiungir.Confondenrot  A crubefeent  panteilgauekntes  mali  mei.Nota  folos  illos 
mdpos  hic  comprehendi  quotum  malicia  peifeoeramt  ira  q>  Icrabanttir  qi  chnftus  oal&s  fuiOeRilli 
iiotem  qoi  n$a maliciapcccaaemncimo  viGs lis qua: Gdiant tempore palTionis  dinfti  rcuettcl^ 
tnr  pcrcurientes  peOora  luafqm  cnam  conuetfi  legunf  in  aiUibas  apoftolorum  q>  p ignotatia  peccaC 
fent;pro  qbus  it  chfs  intcrccflic  patet  i^olce  illis  qa  ndciGt  qd  Iaciftc,n6tchidnnf  fub  efledtu  hnm» 
Ccntentiar.Sed  de  prionbus  adhuc  fabdifjndnenfcdruGonea;  verecundia  magniGcatesilingnasrua» 
fenfeipros,rnperme.AdaerRhicrcpeticonfnGonispccnamfqmconfiindendi erant  &in  haevitaCk 
in  futuranT  retprobauit  enenras  K Quo  ad  kquaces  aurem  chnftLLaDdabnnt  Sc  Ictabnntur/Iaudao 
bonr  cantando  6c  cantabunt  laudando, volentes  mftitia  mcaiqnf  cft  iulbtia  Gdd  mn  ctncifuL*&  di- 

ldc6(lflaefv{qiadc6iafflati0nelixnlihonchpnnnm.magiiifrabif  d&  volens  pacem  fani  liiikfis 

i..i  .1 


i 


P5AIMVS  • ’ OCXXVI.  6i 

dullb.lnhuenimdaobns(lialioctin  magnificatione  domini  A in  pace  ieTn  dirilb)  pendet  vnhierf 
b bltu-Smificantuis  autem  expUcamt  deus  volent  pacem  dinftimimelligas  non  omnem  pacem 
ct  placcKfei  duifti|>acem  meam  do  vobisfpacc  rdinaoo  vobit,non  quomodo  mundos  dat.  Et  qift 
fcnbendum  craticcoe  ego  vobifcnm  fum  omnibus  diebus  vfi;  ad  confLunmationcm  femli.idro  chb 
(iibiiin^£c  lingua  mea/pcr  diiiftianos  meos,loqncnit  hdhtuuii  mam/deus  quam  fixilb  mihi  iodi/ 
cando  fm  ventarem  pro  memsta  diqindefefle,taa^  toam/gtatus  agcndo.Quod  quotidie  per  mcm 
bra  Iba  adimpletAmen. 

CTVVLGATA  EDITIO.  ^Prouidoria^eniodniclauicipralmas  .XXXV» 

Ixit  iiuulhu  ut  delinquat  in  femecipromo  ell  dmor  dei  an  oculos  cius. 

Q uoniaddofeegitincofpedueiustutinuenia^  iniquitaseiusad  odiit. 

V erba  oris  eius  iniquitas  Sc  dolus  t noluit  intdligere  ut  bene  ageret. 
Iniquitatem  meditatus  eft  in  cubili  luo»IUtit  oi  uif  non  boa(,maIiciain 
autem  non  odiuit. 

Domine  in  calo  mifericordia  tua:5C  ueritas  tua  ufm  ad  nubes, 
ludicia  tua  licut  montes  ddi  iudicia  tua  abyllus  multa. 

Homines  SC  inmenta  faluabis  dnet  queadmodum  multiplicalV  mifericordia  tua  deos. 

Filii  autem  hominum:  in  tegmine  alatum  tuarum  (perabunt. 
jhiebtiabuntur  ab  hubertate  domus  tu(  : dC  torrete  uoluptatu  tuf  potabis  cos* 

Q^uoniam  apud  tedl  fons  uit(:K  in  bmine  tuo  uidebimus  lumen. 

Pr^ende  mifericordiam  tuam  fcientibus  te:  SC  iuftitiam  tuam  iis  qui  redlo  funt  corde* 

Non  ueniat  mihi  pes  fuperbi^tdC  manus  peccatoris  non  moueat  me. 

Ibi  cedderunt  c]ui  operantur  iniquiutem : expulft  funt  nec  potuerunt  flare. 

CTVXTA  HEBR^VM.  ^Vincenti  feruo domini ■‘dauidi  .XXXVT. 

* D htm  J<^urebttti6i3  impio/ iatra  cor  meu:  ao  dmor  dat  corS  oculis  a°m  f diam 

z poeta.  (^uiablamlitus^adfeinoculisfuistadinucniendumiiuquicatem 

fuaffl/ad  odiendum. 

3 Verba  oris  eius  iniquitasdcdolus:  cefTauic  ad  incenigendu  ad  benefadendum. 

4 Iniquicate  cogitabit  (iip  cubili  fuo:flabit  fupa  uia  non  bona/raalu  no  abomirubitur* 

5 Didhunrebdlionis.  Domine  * in  calis  gratia  tua  mentas  tua  ufmcalos* 

4 lufHtia  tua  quali  montes  dei  /iudiciatua  abyrflusmuItatadam&befUlfaluabisdfie** 

7 Q^ua  predola  grana  tua  deus  trde  filii  adam  in  umbra  alarum  tuanun  fperabunt. 

8 Sadabuntur  de  pinguedine  domus  tu(:dC  torrente  deliciarum  tuarum  potabis  eos. 

«t 

9 Q^uoniam  tecum  fotu  uitarum,  in  lumine  tuo  uidebimus  lumen. 

80  Propheta.  Trahe  gratiam  tuam  fcientibus  te  t&iufhtiam  tuam  roftis  corde. 

«I  Non  ucniet  mihi  pes  fuperbi^ : SC  manus  impiorum  non  moucbit  me. 
t z Ibi  ceciderunt  operantes  iniquiudsumpulfi  funt/d£  non  potuerunt  furgere.  " 

» f tTtnlosdiVinccnri  lono  domini  daoidi.  Cmns  prima  particala  pattt  rnpenns.  Per  hoc  anci 
I 'q>datiidappcUanit fontis dominiimateiia  pfalmiinlinuaf.ScniiiDsqmppe  domini  exdndit 
Hlfetarem  pcccaai,&  coftat  ex nmore  dominu  iiixta  illod  maladi.iii  ego  dominos/ vbi  nmor  mensi 


Tniaar  fiqoidcm  ad  litoam  pCdmas  ifb  de  fanicnie  domin  i vt  opponitur  hbercan  peccandi,  ita  » 
direCie  editus  eft  contra  libenarem  peccandi  caufatam  ex  eo  q>  non  apparet  ratio  timendi  demn.K 
hoc  qindcm  nnne  fopponanmdane  fiqnidem  patebit  in  profixutione  rfe:  po  hoc  <p  nofatnr  danid 


femus  dommi/lunital  materia  pfalmi  ad  daoidem:  fed  comonis  eft  cmlibo  fano  do.  Non  ftullra  tft 
appomtnr  damdilol  ad  denotandam  (p  ipfe  fint  antor  non  folnm  pralmijied  innenoonis  erroris  vet/ 
ba  w«iumolibcKpcccantitiai.&gnificaaititagipabDiKtitiilnm^p(idmDsiSeatttibinfdanki(  ^ 


PSALMVS 


OCXXVll 


fcn»  domini,  qaUadinucnit  A cKJoditradRem  libdtatu  peccamfi  coiMiane  (mntnd  domli^ 
5VMMARIVM  EST. 

4TOaaid  videns  mnicos  homines  immonalitaieinanimfcticdentcs  in  libmaK  peccadi/canilb  eot 
deapi  fallaabus  aigiimcntis  donomm  giacuicotum/naaualis  nobilitatu  anmue  Sc  namoe  Se  icnit 
feinoialu  in  alcaa  vita,occutnt  Iblucns  rationes  eorum:  vt  vd  (ic  ndipifcanb 
Pedbnarloqucntcs  rnnr  dtKprpp{ticta.£&  fultus  bbettate  peccandi 

3Muin  rd)dlioiri0  impio  intra  cot  nicuniDiuidimr  pl^os  in  duas  pattesipto^tinai 
t J materiae, &c«ractuamjtbi  quia  blanditus  dlf  Circa  paitem  pntpolitiuam  quia  oblhira  eftlt 
COtmpte  confucuiclc^aducrtelimlhm.Intedit  propheta  proponeiec^m  ludiaum  (uum  tcbcUiat 
magnmtdo  (bcleris,dicit  impioinon  cnicun^ied  carenti  timoRdci  ance  oculos  fuos.QuidGtauiaB 
illud  didum  impio  ab  duslcdcietnon  ptopontcezplidie,led explicabit  in  quinto  vuiiculo.vbi  pater 
bit  q>  illud  dittum  dl  ratio  excludaidi  timorem  dn  Se  lib«  peccandi  Quod  implicite  hic  proponi 
tnnanmcxpIicaturimpiustalisqinondltimotddanteocnk>sdus.pT^od  vtpknius  mtelligas^ 
videns dauid  multos  homines  ctedentes  Sc  immortalitatem  anima;  &alteiam  vitam/abf^  vUo  nmo 
re  da  libere  omnifariam  peccate, cogtrauic  intra  &q>miquitasiflDmmdocipiteosipromittmdo  aid 
mabus  eomm  quantumcuij  hic  pcccantiu  fdioan  in  alteca  vita  flatum, quia  deus  dl  lux  & viia  &3. 

Et  ad  hunc  etrotem  confutahdam  fedt  hunc  pfalmum.&  proptoea  non  addit  hunc  enotem  ab  inv 
qnudiaumabfolute,(cd cum  illa modificationcinnacormeumihocdltom  mihi  videtur.Echo; 
hilinodi  emote  no  attnbuic  homini  fcd  aimiiu:  vt  non  fit  in  culpa  natura  tid  Icdus.  Et  ptopceiea  nS 
dictndidu  hominisired  didd  rdielliooisnca  q:  cnmen  r^dlioms  introdnatur  dicens  impiaEt  fped 
iicando  quali  impio  fubdicuinS  timor  da  ante  oculos  dus-N^ado  timoris  dd  ab  odilu  mens  i eS 
alfinnatio  elataris  reTpenn  timoris  dcuhocdlqr  ante  oc^s  mentis  cotum  nulla  ratio  rimolidc 
ura  vidctut.Talcs  funt  impii  qm  tradantur  in  hoc  plalmo. 

iC iBuU  blund^e  dl  a d fcl  napit  hic  pars  cxecutiua  tali  oidine-Prto  tradaC  illa  paiticnlaf  impio 
Ilo  rimot  da  cora  oculis  dus.Seciido  illa/didujibi  dne  in  codis,tecitaciue.&  tcitio  cade  confutando  dl 
^m;ibi  trahap^Oedaratut  quu  feu  qualis  dl  impius  nullam  vi^s  rationem  timendi  deuiex  paiTi/ 
bus  eius  qnin<p.faflbdtvlocntionqom]fli6c|oogiraDdc  | Sc  opatione.Et  aliedus  gde  defcnbif  ad  (ihni 
diiiCT  blandicntisiv  t inteUigas  tnaitem  illoium  iplilmct  blandiri/piomittcndo  Uicicatan  furiiiaiil 
quancumcungi  hic  peccent.  Inrana  blandimenta  ligiiiGcantur  dioendo/in  oculis  fuis.  Et  appdlatio/ 
ne  blandiciaium  intriligitur  ratio  alliciens  Sc  dclcdansjtanq  bfadiendo  dcapiens.qiialis  enim  vnuir 
quilm  c(l  Fm  affcdunijtaks  d conTonant  rationcsiN  t apparet  in  irato/cui  confonant  rarionss  vindi/  : 
ei»e.Hniufmodi  autc  blandf  ranones  dddibnnrur  in  pnmis  ad  duo  officia-ti  inueniendum  iniqui 
lattm  fua/hoc  dl  ad  inuemendfi  vias  miquasi&:  ad  odiendum/ad  odo  profmucndli  quos  volut  odio 
habertbladiuntur  fiqmdc  fibi  ranonibus  Sc  ad  odium  Sc  ad  inucntioncm.p^Lociirio  veto,  verba  otii 
dus  iniquitas &dolus.vt  in  his  duobus  intdligas  oe  virium  fingupiin  dolo  ooopatumjminiquicar 
te  manifdlnm.Omiirio  arir.cdlamt  ad  Intelligendum  ad  bene^dendum.  In  quo  omillio  quetedt  \e 
ritatem  & omilfio  emufep  boni  operis  appaiet.Cogitario  denitp.  I mquitarem  cogitabit  fuper  cabih  . 
luo.In  quo  magnum  (h^um  adiniqoe  agendum  dcfcnbitundum  in  cubili  loco  quiens  cogitat  mi 
quitatcm.Chxrano  demum.5tabit  lii^  via  non  bonafperleunabit  fupet  sia  non  ^na-Nec  hoc  lof 
fidcr,(ed  mdum  non  abominabitur.  Vlmus  diat  Sc  plus  ligniGcarif  q>  malum  ampledctur. 

S^lonnnc  in  Cdi6.Tranatur  hic  diAum  icbdlionistinducedo  iplbs  impios  tuentes  fibatatem  peex 
candi  alloqucdo  dcnicx  quadmplia  capite.Pnmo  ex  hoc  q>  dens  no  comunicat  c5iter  humano  gen& 
fi  gratuita  dona/qnc  Ibnt  ppna  dona  rarionaiis  nanuRtvt  funt  grariaj  vcntas/iDllinaj&  nonna  ludv 
ao^  da.  Quod  ciplicaiit  dicrdo.Dominc  i ccdisjfuptcmisim  aodfis  creariuis,grana  tua^tegnat/no 
in  nobis:8e  vfq!  ad  codoj;mfenoits|lunam.C  ventas  tua  jcena  atiditur.ac  per  hoc  i «obis  omnia  ple 
iia  fallaciis.]  ulhna  tuaiqiia  animus  fit  lulhisfmtejinaccdnbilisdlqnafi  montes  dahocdl  montes 

tam acdiivtfinrponus montes ddghominnm:iudiciatna(quatenustna,fiintinfcrurabilia  a no/ 

bis  quafi  ab)  ffos  miilta/quc  infcnitabilis  dl  Vbi  aduerte  truncatam  dic  locutionem  contentam  n»  ’ 
dio  ocrmino  fyllogifmtEx  hocn.q.  deus  hfc  bona  ineomunicabiUajinacceffibilia  Sc  infcnitabilia  fla/ 
tnit  nobis,  voliit  mfctreqi  no  dl  nobis  cutadn  de  afieqnendis  huiufinodi  bonis  animijfed  libete  ope/ 
canckim:nam  fi  deus  vdliT  q>  nos  folidn  dfemus  ad  aa]uiiendum  huiufmodi  bona  animiind  idlnn/ 
jdlTct  fic  lUa  p^ieoido  ex  hoc  q»  deus  bona  c»tporalia  coitct  dat  nobis  & brads.  Adam  hoc  dl  homv 
ncrnA  bdhamfgcnus  ammaliii palliabis  dnc)in  hac  vita  connnua  gcneranoncinutnnonci  augmen/ 

ID  &c£t  intendunt  hme  inferre  q>  quum  prouifio  corpotahum  fit  oomunis  nobis  & btuns.nd  dl  roa 
Ris  pp  tpalia  haec  bona  sd  mala  nmedus  aut  colendus  deus  a nobis  g a bdhisiquc  ncc  dmet  ncc  oo 
Ct  deii,&  has:  hnt  a deo  fient  nos-p/Tettio  ex  nobilitate  nanirz  hfiana:  quarum  sd  aiam  mtelleiSiga 
itnmottakm|imagiirada.itaq>exhacpanehoics(nntfilii&domdfaadcuac  pcrhocin  alia  vita 
ount  fm  animam  in  domodalAc  vdut  pulli  coUe^liib  alis  pippoi  paiom&qiua  hoc  dl 


i 


tSAlMVS 


jcxxvr. 


6z 


primoin  fandam  en  tnm  diAi  iftof , ideo  ad  illins  magnificationtin  pronittanc  landem  dininpgtae 
tue  ficm^if^ntis  homines  omnes  fi^ra  animalia  uranonaliajdamando.Ci;  pieciorafg^lli/ 
manda,  OTgraria  tuadeas/qaa  omnes  homines  falnare  in  altera  vira  & qoa  narara  anim^  humanae 
beatificare  mljiorailhjqaa  cbgnans  comanis  pater  noder  ec.ecce  8c  filii  adam.'hoc  cd  homines  fuapte 
natura  (fflms  enim  nomen  genens  naturalis  ed}  in  vmbra  alamm  enaram  fperabanqCbpponentnr 
rnbccttapFoct(:tionisni9  patempfpcfvelDtpalli prius dirpetd  quum  colligmturlnb parentis  alis, 
ita  q>  homines  hic  funt  velat  pulli  difpcifi  a deo,m  altera  vita  erunt  collciSi  fnb  deo  proprio  parente 
vduc  fnii.Et  qma  domedici  da  cnint,uciabantnr  dcpinguedine  domus  tu^ & exponerido  quod  di/ 
citnr.adduntA  torrenteiinundanre  impctu.delicianiffl  tuaium/rpintualium , potabis  eos.  Vbi  date 
vides  q>  intendunt  non  ex  meritoino  a bonisopenbnslbdeznatnrainreiledia^ammefilios  adam 
fote  m alia  vira  bcatos.^Ecvt  hoc  magis  fuade^t  aderant  quaito  rationem  a parte  Ipititualis  da/ . 
CIIS  qnem  procoldubio  addjuctnr  omnes  animg  humanc.qm  datus  comunis  ac  naturalis  ed  omni/ 
bns  rublhnnis  rpiritnalibus.Et  intendant  q>  fplntualis  datus  ed  plenus  vitf  &luminis  ex  fua  natu/ 
rali  propinquitate  ad  deumiacpa  hoc  nulla  fubdana  rpintuahs  habens  fpintnalem  datum^ocefi 
xnMum  e^di^particeps  dd  mottis  aut  tcndiraiu.lal omnes  funt  beatc/plenp  vitg  & lummis.Ideo 
aiunt  fadAbunnu' quia  tecnm  fons  vitffhoced  quia  fpintualis  datus  tibi  fimillimnsCnam  fpinnis 
cd  deos^fbns  vitp.oinnls  dquidem  vita  quoramcunqi  vioencid  ex  fpirltu  edtac  per  hoc  quicun^ 
tecnm.Mnrpintuahedfotu.edin  fonte  non  in  nnolis  viCfiin  Quibus  fumus  nosipartim  vitam  & 
partim  mortem  experientes  in  nobis.  Et  in  lumme  tuo  vidwiitius  Ismen . Modo  non  videmus  Io/ 
men  dd  phantalinata  quf  funt  intdligibilia  obfcnndimainec  videmus  in  lumine dininojhoced  da 
to.fixifictit  in  lumine  crcpuldihnodnmi  videmus  in  lumine  intdledus  agentis,  in  alia  autem  vita 
videbimus obieiduielamelinielligibilia  fm  feclara.A;  in  lumine  dato  puntatis  rpiiitualisiquod  vo/ 
catur  Innien  dclHoc  ed  diidum  rdicllionis  impioiad  fuadendam  libertatem  peccandi.  P^Voi  etiam 
aduette  q>  inducuntur  tmpit  ifh  alloquentes  deum:  vt  intelligas  fecuntatem  animi  eorum, qua  puta/ 
tesfereftedit^andentconfaTehpc  cum  deo. 

jCralpC  gratum  ttum-Tradacut  hic  itemm  didnm  rebellionis  ad  confutandum  iplhm.tta  qi  inci/ 
pit  nunc  loqui  prophctain^ondcndo  finguhs  ranonibos  impioid.  Vbi  aductteCvt  paret  ex  didis^ 
unpios  aignmcnratos  die  ex  quattuor  capinbusipropheta  autem  explidtetcrpondet  tribus  coram, 
quarto  an teraCfdlicet homines fSciumcnearaluabisdomineJnon  aliter lefpondccqnonia  ex rcfpon/ 
none  ad  prunnmf  fatisfit etiam  Uli argumero.p^Ptimum  ergo  argumenti!  impio^t  aifumebat  «dens 
concinet  gratiam/iudiciam  &:  ventarem  &c.non  comunicansilhcdmunitcrgcnehhumaiio.K.ndet 
prophda  falfbm  eiTe  adumptfiiquia  ^us  omnibus  hominibus  quantdainqi  minimis  & vilibusCdi 
piscis  cn;)c6municac  dona  granatum  faaramiindiriam  veritatem/gratiam  &c.  Er  hoc  ed  quod  di/ 
cit  alloquens  denm.Trahe|ad  modo  m trahentis  cdmonica,gratiam  tuam/vc  lem  ttadam,<cientibiis 
tetioenna  fidoxeee  dirpofici  in  intelleda  ad  quos  gratia  trahitur  a deo.  6c  lodiriam  tua  t^is  corde, 
ccce  difpoliti  in  volancatc.&  deferibitur  comonicatio  horum  donomm  ad  fimihtudmem  trahentis: 
Vt  incdligas  rupetnaturalitatem  donorff.qup  opoitet  trahijqnafi  violentiS  pati  ad  hoc  vt  defeendae 
ad  nos.  Vide  qiiocp  difpolitos  deferibi  in  mcdleftu  & in  affatu:  Sc  cotideg  q>  ficut  natura  bona  non 
comunicancur  nid  dilpofitis(ita  par  cd  vt  dona  dimng  gratic  comunicomir  folis  difpontisiibi  aura 
imputer  quicfiqi  ponit  obicem.^r  per  hoc  fatisfit  monuo  Kcomunibus  hominibus  & brads:  qifi 
ii  ad  quos  trahitur  gratia  & iulKtia  dd/feale  intdligont  qualiter  homo  pp  temporalia  bona  debae 
fe  hfe  addenm.^Secundd  aigumetfi  fuit  ex  pce  nobilitatis  animp  intcUcdiap  s qug  qa  cois  cd  oibus 
hoibas|ocs  homines  leddet  beacosJlndcc  propheta  attendenda  effe  qualitate  moram/ar  no  fufficeie 
qualitatem  naturpiica  q>  (i  ala  malis  monbus  imbuif/non  faloarar  ex  nobilitate  naturp.  Hac  mfiooe 
inteditfignificaie/explicando  ddibetatione  dndii  proprii  ad  canenda  a ptftfs.  Tfi  vclut  ab  inrnnfeco 
nafcfnbusjdicedo.  Non  veniet  m ihi  pes  fupbipfad  hoc  dudeo  ne  pcs.i.affeans  fupbip  funrpac  m ih L 
Tum  ab  extnnfcco  foalis.&  manos  impiorum  no  mouebir  mc|a  ccAo.Acf?  apenc  dicact.  e^  habeo 
alam  incdlcAiuam,&  dudeo  ad  caumad  a p<dis  intus  & extraiqa  fcio  q>  deus  non  attendit  naturam 
aic  fed  iufHtia.cuius  prima  pars  eddcdinare  a malo,  infernum  aigumentti  fbir  ex  ptefpffalis  datus 
in  altera  viraivtpotc  qa  plenus  vitfSc  luminis  bti!sctar.Rnderpropheta.lbi|tn  lUo  datu  fpuali.ceci 
d^t  opances  iniqtatisihM  cd  d^moncsirubdatip  fpdales,qfneiut  pnmi  operani  iniqrans.Nec  folu 
cecidetdr  fed  impnUi  ibntjin  pperaam  obdinationc,&  no  potuerat  fuigete-Ex  quo  apparet  falfum  ec 
n datus  fpllalis  ex  hoc  q>  ^ propinqffimns  deo  led^t  fpdalcs  fubdarias  bearas.apicntia  fiqmdc  ca 
^cid  in  tali  datu  d^mond|tedaf  fatTum  efle  didd  impioi^^ Aduette  hic  q>  datus  fpfialis  cd  plenus 
vit^  nacoralislqma  ed  immottalis:&  cd  plenus  luminis  naturalis, quia  nullf  fimt  ibi  tenebrg  phan/ 
tafmatfi.  Cura  hoc  tn  dat  Olfit  ibi  defectus  vitfbeatfiq) Iit  ibi  deftCtns  laminis  fnpnaturalis|q>fint 
Ibl  tenebr^  peiSramiq»  fit  ibi  mors.i.affliClio  anim^  Se  priuatio  vitf  beatp.  Et  hoeed  in  qno  paralo. 
gizanenuu  impiijnon  dilccnicndo  inter  vitam  lumcn^  natui^  Sc  vitam  lomcii^  gracif.Aincii. 


PSALMVS  JCXXVL 

CVVLGATA  EDITIO.  CDaiad. 

I OH  (mulari  in  tnaHgnantibus:ne(pzeIaums  fadmtes  iniquitatem. 
Q^tri  taq  fcnu  uclociter  arcTccnK  queadmodu  olera  herba^;  dto  deddctj 
Spera  in  dno  6C  fac  bonitate:^  inhabita  tan/SC  pafcetis  in  diuitiis  eiua« 
Delcdare  in  domino:&  dabit  petitiones  cordis  cui. 

Keuela  domino  uiam  tazm/SC  fpera  in  eo:  & ipfe  fadet. 

Et  cducct  quaii  lumc  iuIHcia  cua/S£  iudidu  tuu  taq  meridiet  fubditus  eiio  dno  SC  ora  eo. 
Noli  (mulari  ineoquiproipcrarur  in  uiafuarin  homine  fadcnteiniuIHdas. 

' Deiine  ab  ira  flC  derelinque  tororem : noli  (mulari  ut  maUgneris. 

Q^m  qui  malignantur  exterminabuntur:ru(linetes  aut  dnm  ipii  hfreditabunt  terram. 
Et  adhuc  pu  lilium  & non  erit  peccator:  6;  queres  locum  dus  non  inuenies. 
Manfueti  autem  h(rcdicabunc  tctram:fl£  dde^abuntur  in  multitudine  pacis. : 
Obferuabit  peccator  iulhim:flc  (tridebic  fuper  eum  dentibus  fuis. 

Dominus  autem  irridebit  eum:quoniamprofpidc  ^ ueniec  dies  dus. 

Gladium  cuaginauerunt  peccatores:  intenderunt  arcum  fuum. 
Vtdedpiantpaupetcm&inopcm:uttruddentrcdos  corde. 

Gladius  eorum  intret  in  corda  ipforum:S(  arcus  eorum  confringantur. 

Melius  cft  modicum  iuno:fupcr  diuicias  peccatorum  multas. 

Q uoniam  brachia  peccatorum  conterentur  t conHrmac  autem  iullos  dominus. 
Nouit  dominus  dies  immaculatorum:  Si  h(reditas  eorum  in  (ternum  erit. 

Non  cofundetur  in  tpemalo/6C  in  diebus  famis  faturabutur : qa  peccatores  peribuic. 
Inimid  uero  dni  mox  ut  honorificari  fuerint  Si  exaltati : deHdcntcs  quemadmodu  fu/ 
Mutuabitur  peccator  & no  foluetuullus  aut  mifere^  dCretribuic.  rmusdefidet 

Q^uia  benedicentes  d h(roditabunt  terram : maledicentes  autem  ci/difperibut. 

Apud  dominum  grelTus  hominis  dirigenturrSC  uiam  eius  uoicc. 

Cum  ceciderit  non  collideturtquia  dominus  fupponit  manum  fuam. 

lunior  fiii/etcnim  fcnuitKnon  uidi iulhim dcrelidum, nec  femen du^qu(renspaiie* 

Tota  die  miferetur  SC  commodat:flC  femen  illius  in  benedieftione  erit. 

Declina  a malo  Si  fac  bonum:SC  inhabita  in  feculum  fcculi. 

Q^uia  dns  amat  iudicium/^  no  derelinquet  fandlos  fuos:  in  (terna  conferuabuntur* 

ImulU  pum'entur:ac  femen  impiorum  peribit. 

lulh  autem  h(reditabunt  terram:SC  inhabitabunt  in  feculum  feculi  fuper 

Os  iulb  medicabitur  (apienriam:  fiC  lingua  dus  loquetur  hididum. 

Lex  dd  dus  in  corde  ipfius:fiC  non  fupplantabuntur  grclTus  eius. 

Confiderac  peccator  iulhun:  AC  qu(rit  mortificare  eum. 

Dns  aut  non  derdinquet  eum  in  manibus  dus : nec  danabit  eum  qua  iudicabitur  illi. 
Expc(fla  dnm  Si  culiodi  uia  dus/AC  exaltabit  te  ut  hrditate  capias  terrarcu  pierint  pcc/ 
V idi  impiu  fuptrexaltacfi  AC  elcuacum  ficuc  cedros  libatu.  f catores  uidebis* 

Et  tranfiui/AC  ecce  non  erac:qu(fiui  cum/AC  non  eft  inuencus  locus  dus. 

Cufiodi  innocentiam  AC  uide  (quitatem : qm  funt  rdiqui(  homini  padiico. 

Im'ulH  autem  difpcribunt:  fimul  rdiqui(  impiorum  interibunt. 

Salus  autem  iuftorum  a domino : ACproteAlor  cotum  in  tempore  tribulationis. 
Ecadiuuabiceosdoininus  AC  liberabit  eos/AC  eruet  cos  a peccatoribus  AC  faluabiceost 
quia  fperaucrunc  in  eo. 


i 


PSAIMVS 

CIVXTA  HEBRiEVM'  C^Datodi 


OCXXVII 


«I 


Al<ph. 

z Giph. 

9 Bech. 
4 Vau, 


Propfaica.  "\[  mnwliignaiitibusjneetnularemftdentibuj 

* A ^ |n 


iniquitatem* 

(^Qoniani  licut  haba  dto  fucddctun  K licut  bcrb{  uiror  arefcmr. 

K 

Confide indomino^&facbonumthabicaearam/Kparce  ueritate. 

Ec  ddidare  fuper  domino  *:&  dabit  tibi  petitiones  cordis  tui. 
i5  Ghi  rael.  V olue  fupa  dominum  * uiam  tuam/&  confide  fuper  eo;&  ipfe  fadet. 
f Vau.  Ec  educet  ficut  lumen  iultitiam  tuam:  fleiudida  tua  ficut  meridiem. 

7 t^aleth.  Tacedomino^flCcxpectaipfumttnecomifcereinprofidenteuiafua/inuiro 

togitM 

fadente  cogitationes. 

Rdaxa  a furore 6(rdioqueirammecomiicere  tantum  ad  malefadendum. 
Q^uoniam  malignantes  exddentunfperantcs  dni  */ip(i  h^reditabunt  terra. 


« He. 

7 Capti. 

10  Vau. 
*i  Vau, 

iz  Zain. 

1 9 Aleph, 
>4  Cheth. 

f tf  Cbetb. 

b 

^ * 4 "f  eth. 
i 7 Caph. 

* 8 lod. 

. IS  Lamcd. 
*?o  Caph. 

z I X cd. 

*z  Caph. 
*3  /viem. 
Z4  Caph. 
Z|  Nun. 

*<  Caph. 


er* 


Et  adhuc  modicu/0C  no  impius  :8C  intelliges  fuper  loco  das/SC  non  ipfe  . 

Et  humiles  h^reditabunt  tcrtamidf  dclidabuntur  fup  m uldcudine  pads. 

Cogitans  impius  rufio:&  frendens  fuper  eum  dentibus  luis. 

Dominus  t deridebit  eum  t :quoniam  tudit  qm  ueniet  dies  eius. 

Enfcra  aperuerunt  impii  & tetcndcnmt  arcum  fuum:  ad  faciendum  cadere 
pauperem  & mendicum/ad  laniandum  redos  ui(. 

Enfis  eorum  ingredietur  in  cor  eorum;&  arcus  eorum  confiingentur. 

Melius  paucum  iufio/q  copia  malorum  multorum. 

Q^uoniani  brachia  impiorum  confringentur:  &fufientans  iufiosdns*  . 

Nofeens  dominus  ^ dies  perfedorum:&  hereditas  eorum  ^emo  erit. 

Non  erubefeent  in  tempore  maIi:SC  in  diebus  famis  faturabuntur. 

Q^uia  impii  peribunt:dc  inimid  domini  * udut  predofum  arietu  finid  Ctmtf 
in  fumo  imiti  funt. 

Mutuatus  impius non  foluet:&  iufius  miferans  8C  dans. 

Q^uia  benedi^  cius  h^reditabunt  terram:&  maledicH  dus  fucddencur. 

A domino  * grefius  uiri  firmad  funt:d£  uiam  dus  uolet.  ^ 

Q^uando  cadet  non  ddidetur:quia  dominus  * fullcntans  manum  dus. 

Pua  fui/edam  fenui:&  non  uidi  iufium  dcrclidu  dC  femen  dus  queres  pane. 

TotadicmifaansSCmutuans  femen  dus  bcnedi<%'oni . 


iM 


Z7  ^amcch.  CdTaamalo&facbonumi&habitafcmpitcmo. 
zt  Caph. 


z>  Zadi. 

30  Pc. 

31  Tbau. 

az  ZadL 

43  lod. 


Q^uia dominus* diligens  iudidu:&nondcrclinquet  gradolbsfuos,{tetno 
cuAodid  funt/&  femen  impiorum  fuedfum  efi. 
lulUhfreditabunt  terram:  K habitabunt  feculo  fuper  eam. 

Os  iuiH  loquetur  fapiendam:5C  lingua  dus  loquetur  iudidum. 

Dcxfbina  dd  ipfius  in  corde  dusrnoR  labetur  grdlibus  fuis. 


crt 


Afpidens  impius  iufium  quiretis  ad  fadendummodipfum.  ibtM*  f ’ 
Dfis  * nb  dcreltoquct  eu  i manu  dus:fiC  no  ebdenabit  eu  in  indicati  ipfom  . 


psALMvs  >•  acxxvtr. 

94  G>ph.  Sp^a(}clominim)*Kail!o(fa’uramaQs:KaRdabitceadhgrec^fcan(lattf/ 

ramjbezddiimpios/i^bis.  ^ 

iS  R.CS.  Vidiitnpiumrobuf^fiCradicacumiicutarboremfrondoram. 

nofitnaiiAt^  ct;  ^ ^ « 

3«  Vau«  Et  tratifiuitySCeocenonipfe  tSiqu^ftuietun/Knoninuentus^  : 

cd 

37  Sdn.  CuftodiperfedhmiKuiderafhntitquiafinfsuiro  pa<.  ■ t 

j8  Vau.  Et  i^cllantad«Icrifimtparitcr:5C  furis  impiorum  indliu  A ’ • 

3»  Vao.  Et  Talus  iuflorum  a domino'*:  roborario  eorum  in  tempore  angufbc. 

40  'Vau.  Etadiuuiteosdominus*&Iiberauiteos:^iiberabiteosabimpiisSC 

bft  eos/quia  Tperauerunt  in  eo.  ■ " 

TIrDlDseft.Daaidi.EzqDO  patet  antorpfalmi.  " ... 

(TCircamatenlplalinuex  ^>lbckcntfa  p(aImimaniftflepatet(p2nioralis.Eteft^dttasady ' 
Dide  iam  fene;  vt  i voficulo  ipfc  teihiteatr  fui  et  licniU.  $tptus  qaip^'di(iina  veracitacc  iir  lb^o|  . 

monet  populfi  vetens  tc(H  ad  inhermdu  deo  & ad  dcciinadom  a fludiis  maligno^ : qoia  iolloqt  fant 
bopa  ^ns  vitp,iniqooqc  ade  mala.  Hfc  eft  ad  Ifam  matena  pratmi.  rVbi  nota  q>  ftatos  vetens  ttW  • 
oar  a^  mipafceius  vt  trahendi  effent  ludfi  ad  cultam  dd  & bonos  mores  promiflionibus  bonof  . 
tpaIiDmi&  retrahendi  a malis  opibas  metu  peena^  cpalium.  & ppea  in  fine  doitero.  mnlcis  capitalis 
ponanf  hc  pmilTiODcs  Se  cominariones.  Vnde  feqmf  q>  tfic  tpis  tegulantet  fic  p fq tpalia  bona  erant  ^ 
laflo^: fV  nCr  rpalia  mala  iniqao%dco  fic  flaracre.bt  ppea  tunc  iolntia  erat  velat  ca  p le  pda^aa  bo/ 

noKcpaImm.mentonetib&fill-inigraseratpfecamalof  rpaham.Itaq>ficntveredicimasinnani  '■ 

ralibus  q»  oliua  olma/bos  bone  & hSThofem  gnat  Cqais  p aeriis  aliter  qnqi  eoemaO  'W  veqi  erat  tunc  ; 
diene  q>  lufh  prorperarenf  in  tpalibus  & iniafli  dqitimcienf  & cxterminarenf.  Er  hcc  fint  didta  pro 
Ifali  intclleria  tot  alleraonfi  qac  m hoc  pfalmo  nplicanf  de  pipenrarc  luitof  Sc  cxtmmio  iniqao/ 
nimiqtft verp crantpro illo tKbr ppea pCalmus ifle non dingit  k1  fingalarem aliqaa pronam,(<Bdad  : * 
popolum  vetens  ttftamenn.Et  eft  pCilmasifte  canneam  quoddam  fundatum  fupb^riiombusflc 
makdiritonibusdcnteio.qnasconftaradpopalumdingf.  ' 

flTSVMMARiVM  EST. 

fTPropheta  imptrfeftum  veteris  trfli  populum  monet  ad  non  imitandam  iniuflos  Se  ad  rperadina 
in  deoiTcriando  luftiriamrqaia  iniulbs  mala  tpalia,'iuftis  veto  bona  tpalia  decneta  font  a deo. 
irPerfonaloqucns  propheta  eft.  . 

CTAduette  qupqi  q>  hiceft  i^us  pfalmus  alphabericnsjvt  patet  in  tranflatione  hieto. 

N£  cdintfccre  frl  maligftsntiboft.  Dmidif  pfalmus  iite  m partes  duas:  propofitina  materie.  Se  ' ‘ 
extoitiuaiibi  ddiaate.Proponie  qaatruor.f.duo  genera  ftudio^Alterfi  imltUi  iniquos.&  hoc 

Sitoponir  prohibeda  Alterum  inhetendi  deo  Sc  haeeit  bonu.&  hocezhortando.pno  leliqoa  rndent  . : 
uoDus  pnmis.Nam  alte»  eft  pccna  iniquof^quc  ptoponif  ad  rettahedu  holesa  malo  (hidio.AIrcf 
eft  pmiom;ad  allincdii  adbonft  ftudidr  Prohibeoo  itaqi  Imiranonciniquo^iair.NccDmifcercifhi/  ' 
diofimilmaHriflnu&ope^.inmalignatibnsfmachinantibasadmalumcpmalaKnmiran vel  fupare  - 
voles.in  faaenbus  itiiqratem. Malignitas  intusifaccre  inigtate  citra  cfiEcce pccna.  Qin  fient  her^  : 
t^n.cito  fucadenf)ficur  fcca^ratuiS:  fient  hctbp  viror  arrfcet.Hetba.n.rnt  viroris  cam  min’  fixa  hi^ 

no  hnt  inftiria.q  riic  tpis  erat  { 
bonfi  in  ope.vrranqt  pre  rcqrit  hoc  ftud 
pafce  vcntatchoc  c parce  tcipfbm  & alios  ventate  dlna^pmiflionfl  ac  bnfinoi^  Ambo  hpc^.r.hicare 
terraiS:  pafccrt  fripfos  Sc  Tpualib’  & tpalibus  bonis  (fina  ventate  pmiftis  i deurcro. 'Ierat  pmia  luftof: 
Cf^lCUrcfupcroOlllinO.  Inapithicparsexecntiua  tah  ordine.  Prio  trariaf  illa  paiticula/c^de 
in  dno  arc.abrolate.frriido  traiftaf  mm  Tua  poena  illa  pncula/ncoomircctc  Scc.ibi  ne  comircene.tertio 
trariaf  rdatiue  ad  iniquos  illa  pciculaicofide  i dnofibi  cella  a malo.p^Monet  propheta  ad  ftudiu  diui/ 
noq:  abfolute  i vttotp  ftatu.f.gcris  Sc  ptmbanSi.s.  Quietis  qde.DcIiaare  fup  dfioiddicias  tuas  accipe 
ftip  deo  datore  Sc  fertiatorc  daiciaf.nns  ^pit  g dHciftari  in  dcoiqco  plus  eft  ddiciari  g ddcftan.  In 
quo  afloM  iubet  ficpfiirc  apponi  diurnis  vt  dens  fit  delicie  hoi$.U  eece  fhiftns.A  dabit  nbi  petitio/ 
nes|no  petitione  vna  fed  oes, cordis  rai|ft  fi  ore  no  pencns.pin  ftatn  vero  pturbationis.  Volae  fnpa 
«Inm  viam  taa. Metaphoriens  e Termoiad  filitndine  vertens  pondus  aliqdlup  ruftetantcb^m.Q  uod 
aixic penus  apllisiocm  foliatudine  vfam  in  eu  piiacnccs,hoc  propheta  dicit,  volue  fim  dnmirufleii/ 
raturfi,  viam  tuSjin  qua  tutbaris|cam  tuaicotam  tuamiSt  cofide  fiip  eofnon  hefitando.  EcccfhufttaA 


boi; 


idm 


"f* 

as 

sci 

faci 

ibi 

II»! 

*> 

as 

*i 

s 

fi 

\* 

■A 

A 

fi 

K 

i 

(H* 


. PSALMVS  JCXXVir.  64 

lp(c|dominiu,(acict!opcrc  adimplebit  qaodeft&citndDm  in  tali  ntgocio.Et  in  rpe.&;  «tactr  licotld/ 
men  ialhoam  cnaii  opprimitor  Oc  occoltaf  inlhaacaDf^cof, edocet  ficot  lumen/manifMabit  clare 
licot  manticftaf  lomen-Et  lodicia  toa|hoccft  pro  tc/in  nii  fiioorc.manifidlabit  ITcot  meridie/luce  cla/ 
nflima.] ncctim  tn  tace  dno|hoc  c fine  qoetola  voce  (bfhnefnoli  intcrim  marmorare,  tc  apcCla  i^mf 
dnm.In  hebr^  hf  [ daboo  ipfi.Etpms  tbeiar  h(c  damd  i pfccondc  qoa  paflbs  fuerat  a faulr.racuitn. 
fteipettamc  cofides  in  dmidc  tande  mfiina  oos  dedola  cft  in  loccfAc  vindi  A9  apparoeifir  p daoide» 
IRc  comircerc  ill ptoficicntc  vi3  fua.  TraOaf  hic  ihidifi  prohibitu  in  illa  pamcolalne  comlTcere  in 
malignantibos  0a:.&  traAaf  fimol  cti  pn^fitis  ibi  pccni5|tali  ordine  Pno  cxpliatc  prohibef  hmdi 
fhidifi  proqtoonfczamoK  tpalis  boni.  Ne  comifccic  in  pcofiaftc  via  fiiafhoc  eft  cfi  hoie  cui  profpe 
Ibcocduncdcfidcnaeiasd^cnte  cogitanonesihoc  eft  (aaenteqopconqicogitarifiuc  bona  fioe  mala, 
fdoics.n.cni  ola  prorpcie  fucccdfit/aodent  attentare  qogconm  cogitabprohftict  propheta  vt  non  mo 
Dcator  hd  amore  limibs  profptntatu  ad  cdmifccndd  ftodia  (oa  com  hmoi  inigs.Dandc  prohibet  nc 
inoaeaftnftiDa.Gonnngit  vthdq  non  moocf  amore  hmoiprofpentansabfolatefnioacaf  tnihna 
videndo,  luniquu  profic^tc|honoran|laodan  ftx.&  le  non  ^man,tnftaf|indignaf/irafcif/fbnt : dc 
inde  mouenir ^ 'mala  ftodia  g fimpha  amore  tpabum  no  mooeba£.Contra  hanc  radicem  fubifigic 
propheta.  Rdaxa  a finorqcato  ez  drfcnpra  tnftitiaiminga  fiirore,&  rdinqoe  iram . Nc  comifceicffto/ 
ais  cois,tifi  ad  mak^endom.  Acfi  apm  diccrcr.efto  q>  indignens  de  profpentate  iniqooqi  qoia  ni 
fierpicens,rifi  hocefficflne  cdmifcercM  malefaciendom.hocn.  cftet  intoletabilctriftina  afit  A paraa 
tadignabo  tolerabiles  runt.&  ppea  duat  rdaxa  a fbroie  CTSedido  reddit  rdnes  moltas  hoios  ^ohi/ 
iiinonisJ^nma  eft  ex  parte  renarpromiiTionis.  Qm  malignantes  exadenf,  fperates  dra  ipfi  hpedtra/ 
bont  tena.Et  hfc  clare  patet  in  omtero.  P^Seda  ex  dfia  ftatos  impii  6c  iofti  fm  cadaatatem  & ftabili/ 
catem.Dc  cadoco  ftato  impii  ait.Et  adhuc  modicfi|q?is,&  no  impmsifopple  cnb&  intdliges/ confide/ 
tabis.fop  loco  dosirop  fodici  ftato  ipfios.flt  non  ipfeiinuenief  in  eo.Quo  contra  de  ioftis.Ec  homilesf 
cordc.hcrcditabfit  retraih^redicatc  diuma  poflidrofit  cena  promiflionis.in  qoo  firmitas  hereditaria 
defcnbih  Erddiaabonf  molntudine  pacisihoceft  tranglli  ftacns.pTcma  ez  vanitate  machma/ 
rionom  impii  adoctfas  loim.Cogitans  impius  iufto|hoceft  de  loftojcdtra  toftum:  & frendens  fop  eftr 
iofto.dennbos  fois^c.Aodifti  machinatione,  ecce  vanitas.  Dns  dmdcbitefifimpifi  machinanccmt 
hoc^ad modfidmdenbspro nihilo eftimabitefi.qifi  vidit qiveniecdies  eiaqdies  ruineimpii.Ec 
intcdit  p hoc  dicere  tf  deos  diTponit  prooidcria  foa  q>  antrq  impias  exeqoaf  oop  cogitaoit  cocta  lo/ 
fhirveniet dies  roinems . In  qoo  explicaC diuina  cura  qua habtt de iaftis.Er fciro  tn  hebrpo  hfi  de/ 
videbira  in  daboo.rX^oatta  ex  vanitate  conatos  impioy  adoctibs  iuftos.En(em  apetoeifir/extrahe/ 
do  de  vagina  impu,A  rcfenderfit  arefi  fofiihoc  eft  pios  9 machman.  ad  ^aendfi  cadere  pauperem  Se 
mendiciijpronas  dignas  miferaboncad  laniandfi  redtos  vi^homanop  opetft,quos  debebant  hono/ 
rate  Aodiih  conatfi.cccc  vanitas  cft  vindiaa.Enfis  eof  ingredid  in  coqin  ptes  vitales , eofi  Sc  arcus 
'eoqi  confnngcnbm  ipla  tcnfionc^Vbi  adoerre  » fop  promiirtoes  deorcro.  dauid  loqoifjczptus  hax 
in  precubonibosqoas  palTos  fuerat  a Taole-Ec  declarat  promdetiam  dioinam  vano  modo  occortem 
vcl  i mpediendof  vt  fratlio  arcas  fignan vd  vmdicandolvt  gladius  intrans  in  cor  dcnocab vd  diftetai 
^|vr  prfoenicns  dics  rios  infinnat. 


^Sczta  roexptebonfduranonis.  Norcens|nobnapoifionis,dnsdiespetfedof|hoceftpftetocorde 
ambolannii  coca  co:8e  hereditas  eomdiuino^  bono^.ctcmo  enr.Ira  ip  no  erobrfccnr  in  ^ maltica 
lofconcy  gnistSe  in  dicbos  famis  no  lolft  no  e^bfte  (cd  raturabftror.Qoo  cotra  de  impiis.Qiii  impii 
pcnbftnfk  inimia  dni  vdoc  pcioliim  anctftfininranr,infhmo  finiti  font.  Precioram  anetft  appellaE 
adeps  anetftiq  incendebaf  in  facnfiao  ad  honore  dci  6c  cuandbebat  in  forno.  Inita  hac  fimilitodine 
defcnhir  propheta  mimicos  dni  cofumi  cito  Sc  euanefccre  in  fbmo  vanf  glori^ . I^Sepnma  rSexpte 
wtiIitans.Mutnatos  impios|ab  altero  moroft  acc^it,S.'ndfolact|[rdde^  maruft.hocn.crd}to  acci/ 
dit-Quo cotrajSeioftas  folnet debito cuicftqidebetA pttrhocmifcr3s|hoccfteftandetderao in opv 
bos  mifencordi^.Sc  dansj liberali  largitiSc.  Vbi  vides  opes  lofti  vcilcs  aliis  1 iwes  afte  impu’ no  folnm 
inanies  fcd  no  redderes  debtcft.impii.n.et  dimccs  n5  corae  foluere  debita.  I^Odaoa  10 ex  bndiftione 
& malediAioc.Q,oia  biidieii  dos.uid.hciedtcabftc  tcrra/promiflloms:  & malcdiCti  eios  fuccidenffdc 
cad£.^Nona  ex  dircAiSe  vi^A  dno  grd&s  vin(pcobi,fitman  fontim  hac  viraiSc  via  dosriofti, voleq 
dinget  deos-Ica  qn  cadet  n5  deiiciefiqa  dns  loftencans  manom  dosiiufti  cadms  anreg  deiiciacot. 
Metaphobea  eft  locono  ad  filitodine  pueniencis  ad  Toftineda  manft  eios  9 cefpicatflDecima  S;  vitia 
IO  ex  pte  dioinf  co'f  refpe^  iofti  Sc  in  fapfo  Sc  in  dos  (emine-Poct  fbi.et  fenmiSc  no  vidi  ioftfi  derch 
Ctfiiin  dos  necdficatibos.Sc  femen  eiosifilV  n5  vidi,qugres  pane;mendicas.Et  ro  eft.  Tota  die  mifcras( 
Ic^eftBplbnaf  miferabilifi,Se  matii^cg^^matiioiS;  ^gcafeme  a^bfididtiftiiadcopmiflffeniati 


P5ALMVS  .XXXVir. 

CdTd  9 ltt3lO.TraAaCnr  hic  illa  pardcnla/ronlxie  iit  domino  Sefacbondfcnni  foo  pihio.tatioidite 
primo  traAaf  diicAe  illa  pairicnlajtic  bond/ian^  pmio.ddndeillafconixk  in  dnojibi  fpa.p^  Vc  afic 
pfcAc  hortcf  ad  ^cicndii  bond, proponit  interam  inlfana.Ccffa  a malo:  hpc  cflpnma  lalfatip  patt. 
Acfacbonli.-hgceft  altera.Ecdl  lmno‘de  bono  & malo  morali.Ecccicpcticnm  pminm.&  h^icafem/ 
pitcmoipromidioiscctia.QtiodcflepmiDmiuIhcigatplanaf.Qmadnsdiligcns  iDdianm/dl.§ou 
dens  non  dclc^lcf  in  pccnis  peccaton,  amat  tn  iudinufrcdderc  vnicui^  lus  fnaifm  propna  mctlraJe 
hincrcquif.EtnddcncIuiqDctgratiorosIiiosiqui  mirercn£&  c5modanr,fcdctctno  colliti  fantiad 
(rcma  hftcditaKpromiirionu  tctr^^cce  los  redditam  inlbs.Iniafbsaiit.&;lmen  impio^  fucafnm 
dl.Et  quoddidhi  cft  in  ptoiexplanatet  m faturo.lalh  h^reditabanttcira,  & habitabant C^o  fapa 
cam.^  Modus  adt  & rd  lafhticCnc  vnicni^  bccntiadef  appdlandi  iafld  qoem  malacrit)ciplicaM 
vd  fic  quilibet  intdiigat  quod  cft  malil  a qao  debet  crSueiSt  bonu  qaod  debet  facere, vt  St  iaihisOs 
inqaitjiafli.loqacf  fapicntiatd;  lingaa  dus  loquef  iadidum.Doanna  dei  ipfias  in  cordedus.  n5  Ia/ 
bcmr greflibus  fais.Ratio  lalUtue  ponif  pnmo  in  cordqdodnna  dei  deinw  ponif  in  ore  (apientiaf 
&dfectusfapienti9iadiaum:rapiencis.n.eftiadicare.&iuecoiaad  hocvtnecvnnsqaidem  gtcflbs 
aflWlus  lea  operis  labaE.Nihil.aprodefid|in  corde  hfe  dd  legem/&  in  linraa  fapicntiam  diainomm 
&iadicium  homanoat.nili  ad  reflandos  gteflbsalpnff  vtcremards.flfEcoedeclaranitqnod  pro/ 
pofuir/ceflaamalo&racbonom.reflabatdi^ararealiadairampt&qiqaiadeasamac  indiau  facere 
non  relinquet  gratiorosruos.Et  ppea  hoededarans  fabiongit-Arpiaens  impms  ioftu,  & qaerensad 
fadendil  mon  iprumifapplc qfiqi  eft.Dns  non  derelinqaet  cam/iaflu,in  mana  dus/ impii:  & no  con/ 
dem  nabit  eu  in  lodiun  ipfnm.  Vbi  fcnrus  intentas  cft  q>  deus  nopmitret  qnu  indicaC  lalhis  iniqng 
tt  damnatio  lilias  heat  effedum.  hocn.eftdida  n5  damnabit  cfi/cam  caecuti  onis  clieda  In  hebrp 
hf  lailo  m datiao.frScd  malt^  obiedioncs  occntiiit  contta  didrtJ  hoc.  nam  vtias  ethfos  & naborh 
damnaa  efi  eaOTtioe  fnn  t iniulhfTime:ira  q>  dens  reliquit  eos  manibos  impio^  mon.  Similitct  hier 
IcmiasieiaiasCpter  amaafa  St  abnct)miaflc  ab  iniqs  ocafi  funt.f^  Vemm  ea  didis  patet  rnlio:q<  pro/ 
miHioncs  ^ que  fade  fant  pplb/non  eaigdt  ad  fui  veritate  vcnfican  in  lingulis.fcd  fufhat  tp  venfi/ 
OTtnt  vt  in  plaribas:licut  ct  hoc  faflFidt  viibas  inlhtunonibus  namralibas.p  acens  fiqnidcm  cR  qd 
in  paudonbos  enenit.^Cnm  hac  tn  re^la  fato  doo.Altetii  eft  q>  hic  cft  fcroio  de  lafhs  (impl^  St  ab/ 
qdihoc  eft  in  tim  ca.  Abncr  St  amaafa/naboth  & vtias,  gms  confiet  q>  fnennt 
inm  fm  qdfhoc  eil  qltbct  in  illa  ca  pro  qua  paflosrftlinon  tn  confiat  an  fbenntiafh  fimplhdc  qbos 
propheta  loqniE .Et  ppea  dcfininit  inflfi  ea  dodnna  da  in  corde  Alteiii  eft  q>  u qai  in  stteri  teflo 

wntf  fuemntpfcdionis \T digni fticnnt mattyno/pnnent ad fiatum  noni tdh',cains efi  pfrdio ^ 
Et  p^a  non  eft  miram  IT  efaias/hietemia.s;maccaba;af  fimiles  infii  no  lont  a deo  culioditi  ne  occide/ 
rentuRqm  traftati  fnnt  lient  landi  noui  teliamentiipctrus/panlas  &£&  non  licat  homines  impfeai 
vttenstdhmenti:qnibasobfnam  impfedioncm  oportuit harc  temporalia  auailia  promittere. 
'£^pCTk3  dd  DOI?)inuni*R.crnanfic  particula  illa  cofiac  in  dfiofpof^Q  declara rtl cft  fec  bontLEt  pp^  ad 
fidncia  in  dno  limnl  cura  pmio  hortaf,adiBngcdo  fpa/cura  vif  deLSpera  ad  dnm  & caliodi  \ ia  das| 
cura  habe  vip  ad  dcu.Tangdicenetdmc6fide  111  diro,  fato  fidnnamindno  inrcgranexfpcin  deo* 
cura  vif  aas.Et  qtnm  ad  primum  proponit  pmill  vtnnqi:  hoc  efi  & proprie  caaltanonis;&  exaltabit 
te  ad  hfreditandu  tcrra.St  videndi  vindida  inimico^/in  eaadi  impios  videbisihoc  efi  viciis  qn  ea/ 
cidentur  impii  de  terra.  ^Et  hoc  fuadet  qa  capertus  efi.  Vidi  impiQ  robufin  St  tadicatfi  licut  arborem 
frondofam.&  tranfinit/virillcimpins,8ceccen6ipfqfuppleetat:ac  quefiniefl,*  non  inncntns/foppk 
di.Ad  Iram  apimentfihoc  sidit  in  faulcquem  viditregetobDHu,ra5icatum  filas &cacrcitu:&.  rraii 
fiuit  mfra  modicu  tpsC.4o.f.ann05i  vd  orca)&  deliroftns  eli  ipfe  cum  domo  fna.  CTQ  uantfi  ad  id 
vero  quod  diacrat  & cnliodi  viam  ciasfdeclaiando  fubdiccniiodi  pfcaum  & vide icdu.  Htec  dno  ad 
cura  vip  dei  cocnrriicvidcie/difccmere  rciM  ab  obliqnoCopottet.n.p  via  rtetam  incedere'*  cma  hfe 

pfeChonis;c6plemetiintegri,ne  media  via  ootingat  deficere.  Et  fine  ppet^fi&ietflu  intelUgas  ^ 

ftonc  * roftitudinc/fine  tang  in  fpeoilo  pRaM  viifi  St  trStS  vi?:  intriligas,cadem  fnia  ledir. Tccu^s 
tn  fenfus  magis  cfifonatlff/fubiun^  pro  fpecnlo&eacplodfiam  enenientin  iufiis  rcditndine  pfi/ 
actibus  Acucnientiu  inigirVndepro^ii  eaeplo  fabdiEQuia  finis  viro  paa.Paas  nofe  intdlige 
trangllirate  ordinis  fetete Tecu  reliqua  bona.Et  uitedir  q>  fpetas  in  deo/cura  heat  St  mRItuduiis  * pfe 
nerannp  eaeplo  viro?  tcfto?:  St  pfeOo?uqa  tande  finis  vin  pbi  ent  paa/erit  falus  gaa.f^  hoc  deda 
rat  ptio  ea  oppofito  fine  iniquo?:.Et  rebcllaccs  ddeti  funt  panter,*  finis  impioif  incifus  c.  Si  hiRonfi 

Id geftc^s,m  prompta cRfaul  Cii c6pliabnsfnis.ipfi.n.rcbdlesdco|ddcti  fnnt  panttt,*eoK  finis 

Cproles.f:qaae  iemanfcrat>5  pfenetauit  fed  inafns  eft  ne  vitra  pgredcref.^Sccudo  a mtegta  diuina 
OTC  ahibita  & promifla  iiiftis.Et  falus  iuftoat  a dno.Qnod  fupra  duerar  paa/m6  diat  falns.Sed  qfio 
a diMiimprimis  roborario  eo?:  in  tpe  angtime/rapplccdns.Scdo  * adinnit  cos/dns  ad  bonfi.  Tertio 
& liberauir  eos/a  malts.nec  fold  liboanit  fed  & Uberabit  eos  ab  ipiis,*  faluabiteos/tade.Ecce  *alus  im 
Aof  a dno  tot  mediis  eflkOa.Quia  fpanofit  in  co.  ecce  meritfijquo  diffiat  infte  ab  uiiuflo.  Amen. 

CVVLGATA 


a»a.=s  g-s-a-4  s-i  ff-s-a-a.»  »g.8-«'a-j  B-s^s-ii  s.» 


PASLMVS  JCXXVIIt  6f 

ICyVLGATA  EDITIO.  ^Pralmusdauid fncomemoradonr.  XXXVII. 
Ominenein  furore  tuo  arguas  nie:ne(^  in  ira  tua  corripias  me. 

Qgoniam  fagittf  tu{  infix^  funt  mihira:  confirmafti  fup  me  manu  tui. 

Non  ell  fanitas  in  carne  mea  a facieir(  tuf  mo  eilpax  offibus  mas  a fa^ 
efe  peccatorum  meorum. 

^ Qaoniam  iniquitates  me{  (upergreflf^  funt  caputmeumdicut  onus  gta 
kie  grauat{  funt  fuper  me. 

Putruerunt  K corruptf  funt  a"catrices  rae^ra  facie  inlipientifme^ 

Mifa  fadus  fum  6C  curuatus  fum  ufqj  in  iinemttota  diecotriftatus  ingrediebar. 

Quoniam  lumbi  mei  impleti  funt  illufionibusrfiC  non  eil  fanitas  in  came  mea. 

Afflidus  fum  6l  humiliatus  fum  nimisnugiebam  a gemitu  cordis  mei. 

Domine  ante  te  omne  defiderium  meum:&  gemitus  meus  a te  non  ell  abfeonditus. 

Cor  meum  conturbatum  ed/dereliquit  me  uirtus  meatflC  lumen  oculorum  meomm,jC 
ipfom  non  ell  mccum. 

X^ci  md  & proximi  mdraduafum  me  appropinquaucrunt  SC  fteterunc. 

Et  qui  iuxta  me  erant  de  longe  ftetcrunt:&  uim  fadebant  qui  quftebant  aiam  meam. 

Et  qui  inquirebant  mala  mihidocuti  funt  uanitates,SC  dolos  tota  dic  meditabantur. 

Ego  autem  tanq  furdus  non  audiebam:^  (Icut  mutus  non  aperiens  os  fuum. 

Et  faifhis  fiim  licuthomo  non  audicnsiSi  non  habens  in  ore  liio  redargutiones. 

Q^uonii  in  te  domine  fperaui:  tu  exaudies  me  domine  deus  meus. 

Qgiadixinequando  fupergaudeant  mihi  inimidmd:fi£ dum  commonerentur  pedet 
tna/fiiper  ine  magna  locuti  (unt. 

Quom*am  ego  in  flagella  paratus  fum : SC  dolor  meus  in  confpcifhj  meo  femper. 

Qt^oniam  iniquitatem  meam  annundabotSC  cogitabo  pro  peccato  meo. 

Inimid autem  md  uiuunt& confirmati  funt  fuper  mei&muldplicad  funt  qui  ode^ 
runtme  im*que. 

retnbuunt  m ala  pro  bonis  detrahebant  mihi:quoniam  fcquebar  bonitatem. 

Ne  derdinquas  me  domine  deus  mcusme  difcefleris  a me. 

J ntende  in  adiutorium  meum  xlomine  deus  falutis  me^ 

CTIVXTA  HEBRiEVM.  |nPfalmusdauidi.adfwedurccotdari, XXXVIID 

1 , -pv  Omine  ne  in  ira  tua  argue  merat  iniratuacalHgame. 

z J_rQ^uiafagittf  tufdefcenderntinmei&dcfcenditfugmc  manus  tua. 

j JMon  integritas  in  camemea  afadebusir^tu^mon  paxinoflibus  meis  afadcbut 
peccati  md. 

4 iniquitates  mc(  tranfierunt  caput  mcumtquafi  onus  graue  grauabunt  plus  me. 

5 Fetuerunt/computruerunt  liuores  mei,a  fadebus  infipientif  mc(. 

■4  Tortus  fui/incuruatusufcpualdcitota  die  niga  ambulaui. 

7 Q^uoniam  lumbi  mdimpkti  funt  uilipendioiac  non  integritas  in  came  raca. 

8 Debilitatus  fum  SC  contritus  fum  ufe^  ualdcnugii  a fonitu  cordis  md. 

9 Dominet  coram  te  omne  defiderium  meu:&  fufpirium  meum  a te  no. eflabfeonditu.  fasad 

..... 

jo  Cor  meum  drcmuituicreliquic  me  uis  mea  & lux  oculorum  meoru,etia  ipfi  no  mecu. 

X I Aimtwmdfi^fociimeiercgioneplagtmegftabuntiacproximimd  al^e  (ferunt. 


CaictiiippU. 


i 


Wfii 

nici 


IZ 


I i 

14 
«5 

It 

17 

15 
IS 
zo 

ZI 

I 

zz 


PSALMVS  ' < 'jcxxvm. 

Cefpitificautrunt  qu^rece^  aiilni(  qu^&<i  malum  meum  locuti fiint  pratfi 

tes/SC  dolos  tota  die  meditabuntur. 

Et  ego  quaii  Turdus  non  audiamifiCqualT  mutus  non  aperiet  os  finim. 

Et  tui  quau  homo  qui  non  audiens:^  non  in  ore  eius  redatgutiones. 

(Quoniam  ad  te  domine  ■*  expedauittu  rcfpondebis  domine  tdeus  meus. 

Q^ui  a dixi/ne  forte  gaudebunt  mibiiin  labi  pede  meu/fup  me  magnificat!  fiiur. 

fbn 


Q^uia^o  claudicationi  paratus  :&dolormcus  corammecontinuc  . * 

C^uia  iniquitatem  meam  annundabodblidtus  ero  de  peccato  meo. 

Et  inimid  md  uiui/roborati  TunttdC  muldpiicad  funt  ofores  md  falfb.  * 

Et  folucntcs  mahim  pro  bononmpedient  me  pro  meo  fequi  bonum. 

Ne  derelinque  me  domine*dcus  meusme  elongare  a me.  ^ 

Fdhna  auxilio  meo,dominet  faluds  me(. 

^ i ' I tnlus  e0.Pfalmus  daaidi  ad  fadendfi  recordarLDe  dnabus  primis  di Aionibos  di A£f eft  in  alils 
X titnlis.Reftat dedararegdfignificttadfancndfirecordari.lnhocpfalinoc6mcmoranf peccas 
ta  dauidis  fimnl  cfi  poenisjllacis  ei  a deo.Et pptenra  matena  recoidarionis  pfcncis  pfalmi  appaiet  cp 
fit  ftacus  olun  dauidis.qad pp  peccata  fiia  ponitos  a dco|Rcnncbat  ad  ipm  deiLIta  q>  ad  hoc  tendic 
n colus  <j>  pfalnuis  ifte  editos  e ad  fadedfi  recordari  ipra  claoide  pnotis  foi  ftatus,qoo  pp  peccata  foa 
paniCDs  a deofnmebat  ampluisponin.vtilis  liquide  eft  hmoi  recotdatiof&  fixquens  debet  efle  in  aia 
dos  qoi  pcccaoitp^  qtn  eSftat es  ricolo  aotote  plalmi  effi:  daoide|&  ex  prooM  pfal mi  i6m  come/ 
morare  ppna  peccatain  ihil^  dici  ab  ipfo  q<f  excedat  pfona  ip(iDs,ideo  ad  Ifam  pblmus  me  dc  daul 
denaAac.Etqm ex oioltis verticulis apparcttraAanftariidaDidisinpIecotioeqal  palTascllab  ab/ 
&lon/ppter  crimina  homicidii  & adnittrii  qoc  cfimiferat  f vt  fixerat  ei  nathan  ptophcta.ueg.ii.) 
ideo  materia  htnus  pfalmi  ad  lirctam  eft  rccoioano  illiox  tlams  quo  daoid  audita  coiurarione  ablv 
lon|cognouic  te  puniri  a deo  ppter  peccata  j)pna,&;  ad  dtf  reentfum  habuiunmens  acrius  puniti. 

CTiiVMMARlVM  EST. 

(rOsDid  videns  cotninatas  libi  p nathan  pexnas  incipere  audita  coinratione  abralonfrimenlqi  ne 
dens  cdpleat  quod  mchoaolt,pent  neirarns  fc  calhget.tfi  qa  mentf  paene  Itolerabilesfoict.  tfl  quia 
uifliAasinfami*rdcicAionis|ignominig<]ipccnasc6plcxuseftdimnodeiiderio.tum  quia  amicos  fls 
inimicos  tanq  fuidus  ac  mutus  raihnuit,expeCtans  dei  voIuncatemianxiDf^ de  euentu  lei  pptet  »11^ 
^inc  & inde  videbar.Ec  demti  pentdefi  libi  ppinquli  ficfbftinom  adiutorem  fore. 

Kpcifona  loquens  propheta  eli 

0nuncnc  in  ira  nia  argue  tnc-  Dutidif  plalmos  m partes  dnasispolicina  materie, & cxecntl 
X./uajibindiccgricas.Proponicdao.AlceriiclLDnencin  irataa/hoceftin  iuihcia  vimLcatiua  moi 
te  uaa,ai8ac  meivetbis  Tentcntif  oodenanuc,&  in  ira  tua  caftiga  mqhoc  eft  & no  mote  irati  calhg» 
me  faAis.l&  manifidlar  p hoc  timore  qde  habet  de  ira  & Idignatione  dioina-Acli  apte  diceret,  argue 
meicalhgame.ndrii  iratus  St  idignatus.iratnsqppe& {dignatus  aignit&calhgac  extermin^/exer  ’ 
ce^  vtnidi  Aa  mica  oflienfas.  Et  hoc  timebat  dauidinedras  Ic  cafhgarct  quarii  moeitf.rcd  calhgaict  '■ 
k pareme  fine  ira;linc  idignanonc  Adnette  quanrii  ad  litai  in  textu  hebr^o  negatione  illa  nc|nega/ 
re  vtifim  vetbfiifalicet  aigoe  & caftiga.p^ Secando  epomt  roacm  duplicc  peti  tiois.  Alte»  eft 

Quia  lagittf  cog  defccndoiit  in  mc.Altera  cft.&  dAcenditfup  me  manus  tna. dominata  mala  datu 
di  a nathanppheta  vocat  fagittas  da:  eo  (p  ab  ipfo  deo  dircAa  runr/&  veint  a lemocis  a fupnis  defbe 
denlr.Adi  dictter.la  impleti!  eft  vcibfi  pphctg  cnuqtri  fagittgmala  a te  cominatap  ed.cidcedetdtln 
meltang  lagittf  ab  ac^siaAf  EtlimiUterdefceditfnpmeia  fupnis, manus  tua/cftns  abfalon  cum 
fins.huc  enim  appellat  manri  dd  ea  rone  ga  cognofccbatqi  erat  inllfm  da  ad  punicdQ  (e  danidc. 
CBon  'integntao  in  came  mea-  Indpir  hic pars  exeentiua  tah  ordine.Primo  traAaf  illa  pticuhi 
ne  in  ira  tua  &c.Seciido  illaiquia  fagittg  tug/ibi  fttnetunt.Tefrio  illai  & defeendit  fup  me  manns  toaf 
ibi  cor  meriQuaito  trerii  ex  afhtmationc  traAaf  illa  patticnlaldne  ne  in  ira  Stc.(bis  enim  propofita 
fimita>bi  ncderclinque.p'Circapnmfi reddit ronempctinonisfngtqnarefalicct^tuseii ne  ira/ 


/ 


taqoia  maiotes  fnnt  moiSc  plus  podoar  g iprc.No  itcgritas|nihil  ucgri,ent  in  came  mca|in  vinbos 
mas{bocilIionbos,anuricbiisitgtDg:hoccuiratuspocflcnsc6ttamcfnihilmtirign  inificnonbas 


i 


PASLMVS  JCXXVJIL  U 

pmibastadM.EtRmilitan5paxiadCitas,eatloaibasmds'ptibasfimionbas,a  feckbas  pAimdr 
adulcaiUhomicidii.Nx  lefin  p came  de  oda  iteUigete  nd  blS  firmiares  ptes  ai  i iltolliorcs.lU  cna 
quafcuqi  partes  pQnsfVunia}  decjp(ius.coinpteheded3  de  ifetiores  & Qipiotes.Inredit.nad  tfam  per 
doo  cqjiicate  nihil  Qii  Qifiarc  pollix  ita  dd  qua  meief  ex  foo  peccaco.p‘Qu  ud  dedarat . Qaia 
imqcaics  mef  traQeidt  captu  mediQipauemnc  rraremii  m.-ijQae  in  aio  liae  in  pi^  iioe  ui  fape 
onosgrauegtaiiabfitplas  mqplnsd  wtesineeQiflSaar.Mecaphoncase  fenno  adiimilitiidit^  one/ 
lis gtau IS  poiid  Qip  captuiexo^tft  vites  hots  Qippofici-Signidcan tiii^  didc  granabiincvt  intdli 
gasdim  Qgniflcate<pli  dens  iratos procxxlaetcontta  ipOim/tonc  inaeniront  quiiA  onos  incolctabi/ 
le  opprunac  ipm  anterim  adt  tp  no  appatet  doim  pto^eie  itatomjtolexabiles  Oint  totte. 

^etuaiit-  Tiadaf  hic  lUa  pcicala/fagim  tuf  deTcnieilit  in  me.  Vbi  conlidera  otdin&Reddidit  rdne 
qoaie  ^caf  dei!  n5  itafcitteddit  mS  t6ne,lino  dedatac  rdne  inchoata  qoaie  mooef  ad  hmdi  pentione. 

Et  eft  qa  la  videt  ichoata  poninonqia  ezpif  in  ledminas  fagittas. AnteS  (agittas  & mand  dni  ctpirc 
tnqdixu  peccatu  dnoevbi  afit  videt  (e  paninjde  ndcit  quS  encd  pomtto  habirora  lic.nd  follent  eoi/ 
cadoneitf  fedenuaxiatpcenasamplexasivt  vdfichomano  mote  paoceradcdpafnonf.rFetaetde 
cdpioineidclinores  meLDi^  ^poi^s.pruispntnierdtdedeidefioueidt.Proieqiiedo  parabolam  Qr 
gittardltefictt  I motes  volncid  ex  i^ittisptitniiw  de  fenulE^  hoc  a fade  ilipieti^Nd  tetotqoet  in  Qr 
gittacqndietotqoetinmedicdtaa  minos  bn  cora  egerit  plag^efedmreipm  colpa  reiiatiiiipiraa  foa 
■ccafans.Inlipietuliqdeopponiriapi«ic,dPmdeamdeoibus  iudicact&daoidpolihabico  iodide^ 
fm  (^aliena  vxote  ioaOc  de  mantfi  ocddit^ctedo  adt  de  feto  r mfamia  videnf  fign  ihcaie  poblicam 
quaicaint  daoidpphfc.cnmiatpDnioitfigdedeusdietilamiapublica.pTortasfoiicocaacus  vfqf 
vakic,tDta  diemManualanllnraaii^  adiu^f  deiedio  a regno.  Audita  (iqde  cdiorande  abf^on  exi 
fies  io  hierofale  daind  teqnd  Tolfi  tortos  tca  Baas  fixi  icamaios  valde  fbittqa  nd  ag^af  de  alid  de^ 
fionercddetocab  deicdione.Vniplepneni«|vides(;ta  valde  homiliatnegt^sefthienirale  adO/ 
■nilitodine  ni^roqohoc  eft  luges  de  maeres  dcc&pptetea  dicituoca  die  niger  ambolaoi/  obrcoms.nd 
daritace  fiilges  regia  lied  lages.|rretaa  poena  adu^Qifi  lambi  mei  Qint  vibpcdio.  Ad  Iram 

ablalon  vtfoeJaretprem  Q^poblice  dormioitcu  vxonbasdamdisqoas  rdi^racin  hiemfalet&pct 
hocldbi  damdisiparsems  genentioa.ipieta  eft  vUipedio.Et  qa  noUa  vxordos  remaiit  ipoQoraiQibill 
giC.de  nd  ioegatas  in  came  mea/dc  nihil  icegritatis  lemafic  in  came  mea/in  vxonbus  meis,  vxorui.caro 
dl  viruvc  i^ftolas  didc.|^Inter  has  poenas  iflidas  d a deo/interldit  daoid  qoalis  tdcfo^t  dirpofl/ 
do  cordis  (tiLqpamappamuexfigniscxtenocibusfpcim  adcQntcotafolodeo.Vndcqooadextena 
ea  dideDebibcatosQim  deodmtos  Qim  vfqi  vald&non  afc^t  cqi^nd  armaoit  l^nd  monioit  Q;  in 
doitareaot  atoe  fion,red  vdut  debilis;!poccs  de  dnfliis  imo  o^tos  nodis  pedibus  opto  capite  vene 
tddo  atca  dniicdIic.(^o  ad  itxma  vcto.R.uguii  a lonmi  cordis  mci/nd  ons  mei.  Internas  rogitas  ma 
gni  ddideni  eiga  dimnajfimol  di  debilitau  de  cdcntione  voldtanajfbit  de  hoibos  et  tdc  vtcon^  ma/ 
gti&ftatosidioaedande  ad  (adochii  dixent  mihi  diis  ndpiaoesipllo  Qim,&ciat  qd  bondcili  coram  k 
3Jeg.if.rBcncfiaahjxpotcs|deamaddBdtinteftemX}ominecoramteomne  ddid^om  meomf 
tc  fufpinom  meom  a te  noo  dl  abCconditom.  Vbi  adaettcip  mote  hommis  mcelh  non  explicat  kn/ 
cenoas  intcgras.fed  potat  (e  intdligL 

£0!mCuaraiUlil.Traaataihic  illa  paiticoIaide.defcenditQiper  me  manos  ma:  ponendo  in  pti/ 
■nis  QibmetaphatamembrotamQioraffle8edashaiufmodimanos.Etindpitacoide.Cor  meam 
drcuiaiqaiotum  pr^aamralea  habait£t  proimaitar  de  vittate  nacuralid  viiiom . derdiquit  me 
«ds  meai  robor  meam. Et  vitra  progoedif  ad  omosfiLcedo.Et  lux  ocaloram  tneommi&C^l^ 
etiam  ipiiioculi.non  mecomifupplc  OmePa  qa^  cnaCcoq  vim  feo  virtnte|&  ocolos^intendit  aot  d^ 
ictibere  lieipQim  adfimilitu^e  hommis  cuias  corlaborat  mom  prftcmatarali/natiirales  vires  deE/ 
cianqlaxoculommdeeftidectiamipfiocalipatiancur.vttommremiid^ilan  fbiflcinillo  caQide/ 
liuibaDaat  deOzibere  ip  HUos  qoi  erat  vdot  cor  eias  facceSimis  in  tegnum.circmuu  / moram  habait 
pcftetnaturalem  c6rra  enm.de  q>  dereliqmt  ipm  robor  exercicus/qou  feqodiarar  abfalon.A  lox  oculo 
cameiasiachitophdDcqaodictrarjJtgjdxdiniam  aocemachirophd  quod  dabat  in  cUebos  illis, 
qoaiiEqaisconuileterdenmliccracomnecanliliamachitophdqaameflet  cam  daoid  &c.Ec  ppee/ 
dea  hic  appdlac  ipQim  locem  ocaloram  ffleoram.Qood  aotem  fobdtmtietiaffl  ipii  ocoli  n5  font  me 
cfijalios  videtur  tangere  conliliarios  qm  derefiqaeroncefijiunus  enim  legiC a^diffi;  daoidi  niE  cniL 
^Odnde explicat e&dos  hoy  toom  qa^dixetaqcaliordine.PnmodercnbitQopQim audita  conio/ 
canone  abfaion  qnaliter  habitus  fiient  ab  amias.Amatesmcijqai  in  vehtair  mdlhabarmihi  amo/ 
i^Se  foeii  mciiqoos  quali  Qicios  habeba,e  rcgioneplagf  mc^  (hbdqhoc  eft  cooenode  ad  me  taq  ad 
videdd  hoicmpcoiromtlicDt  folet  in  repetinis  caQoos  hoies  canere  ad  vidediiiaon  ad  oSfoladum  fed 
ad  aiirandd.ErdefcnbiChocinfataro|addenotadapfetietati3eoqtin  admiratione  no  in  adiotoiio. 
fnulnenimamiicesdaaidepGiierabacamadodeadmitado.Etpximimeiiobma  longe  ftetcronqnoc 
ccvenofttadvidsdllfrOaiidcnairarvariaperiixotionamgcnQa^  cocumcBScincuis  deiedionc 

Caiaiiipplal.  in 


PSALMVS  .xxxviir. 

Er  primfi  dl  Cefpitificanafiqbbc  eft  odpice  fKaSc,qtftes  a!(  me^Quod  venBcaf  tu  in  bladta 


I malH  mihi  irocndfi.locnn  (bnt  praaita(e$.Qi^  vcrificaf  i 
fiiadcTc  ca  publicfi  incdtu|apiid  oes  nationes  praaiilimii.pTanii  eft  modiunohis.&  dolos  cora  dte 
mediubun£.In  fimiTo  duae  qnod  erat  ptentfti  roter  pfeuctantc  alam  in ^Iis,>  Tag  exaggeret  q>  ad/ 
hoc mcditabunfdolos.coca enim  illa pftcanoTundatafaitmdo(b..CJ[^(<^pco  qaales  fuerintalii 
etga  k daaidc.fabmgit  qualis  fiienr  ipk  inteiplccanoncs.Ddaibit  aut  fe  velat  (ordii  fie  muru.tu  p/ 
polito  tll  execntionc-Ptopoliro  quide.Et  ego  qoali  foidus  n5  aodiaippoliiijdeliberaDi  no  aodirc  inia 
nas  adi  eflem  (ardos:&  qoafi  motos  elto  qoi  no  apietiqm  no  pot  apite,os  fu^ad  loquediLExecotid/ 
ne  a(ir.Ecfai  qoali  hoqm  no  aadics,&  no  font  inore  eius  ccdatgariones.l^C^are  alit  ppoluit  Ocfe/ 
dt  lic/fubil!git.Qronia  ad  te  dne  expcAaoi,tu  mddiis  dne  deus  meos.  Vbi  adueitc  (p  ad  liteia  dai^ 
defaibi  t feipm  qualis  fuerit  8c  corde  0c  ope  in  egidlii  de  hietofale-m  quo  tl  paomr  oia  (iiftuiuio  ca$ 
ndaodjrctqupaodid>at|&tang  motos  no  po/Ktredaigoemqoodmaximeappaniirtn  malediiSidi/ 
bos  (emei.\T)i  er  explle  tetolit  cam  foa  In  deihvTpatetaJxg.id.Sed  di  hac  ventare  no  teftnngas  hic 
daoidts  cxpeAatione  ad  folli  fadli  femei,  (cd  intdlige refpcCtu  tonos  negoaLP^Propter  quod  liibdit. 
Qoia  duiinc  forte  gaodebut  mihi.loxta  hiftona  fbgtcs  damd  a hicnilidddabirauit  an  deus  p hiuitf 
modi  plcairione  mota  ab  abfalon  vellet  fe  daoidc  totaliter  deftmetc  vt  merueratEt  ro  d obitandi  no 
Iblij  fiiit  ga  nefdebat  voUIraceda.fed  et  cz  (ignis,  videbar  enim  pfixotores  fuosmojcipkcatos/cdfbi/ 
Catos  &c.lcijprom  alit  vdot  ^pite  ad  totale  ruina.  Vn  tone  ftimpta  a his  fignis  ddctibitQoia  duof  - 
cogitaul/dilconi  medi.ne  forte gaudebut  mihiihoc  eft  de  me  didi  qretes  atarn  mcihoc  eft  de  quo  dn 
bitaoi.Primfi  alit  fignufbit.Etin  labi  pede  meuifop  me  mi^nificanlunt.Lapfnm  pedis  (bi  appdlaC 
ipfam  pnma  dcieCtione  de  cioitacc  regiaiui  qua  magnificaa  funtpfedirores  ausAliod  fignu.Q^ 
Ko  claodicanoni  paratus.Metaphonccdefcnbit  feipm  nientc  ficut  debilis  pede  paratos  dl  ad  eSa/ 
dicadu.  I a dixerat  pede  foti  lapfu  m.&  pptcrca  co^oeter  defctibit  plaga  feu  dolare  pedis  6oc  abif  ex 
lapfo  cotraClli)  ita  q>nopdt  ambulate  nili  claudic^do.pditaenimadmintftranonetcgm  no  pocerac 
nili  velot  daodicas  aligd  eiftcete.p'Et  hinc  feqmf  aliod  indiau.&doiot  meus  cora  mc  cocumcAla^ 
tetia  dolons  eios  cora  eo  femp  fcphtabat.quli  videret  fen5  nili  daudicado  cflioetctes  (uas;&  codnnc 
audiebat  dilUctios  illa  Ac  illa  & illa  cuiicatesG:Ctanabfalon.p~Cdlinnatioaiiridict09expre  moeft. 

migrate  meSfqoa  hpc  memi.annficiaboiegomennund  negabo  me  totale,  imna  meteti.-folici/ 
tus  ero  de  pCtomeojan  plena  ruina  idocatP^Augenf  qooq>  ioicia  ex  parce  1n1mic09c.Ec  inimici  md 
vioi/nolicncego fcmimortuas, roborati  fnnnndlicncegodefticuOiscAcmnlaplicaci  funqqaumcgo 

raucos  habed.ofores  mei  falfo.i.c(i  mulnsraliaais.Et  folueces  malli  pro  bonom^ict  me  p meo  fe(| 
onumJDefcnbir  ^ccritli  in  fbrutof  pp  pfenerarc  voluntate  ipediendi  Ii  pofloic^  hoc  dixic  roocalir 
quotum  ingraro^  qui  erant  in  coniuiationc  abfaloiif  mchoando  ab  ipfo  liho»]ni  Ibluebat  pacti  ma 
Ium  pro  bono.Ac  impcdiuit  immo  conatus  eft  auferte  regnum  quia  damd  erat  nums  bonusinimisl/ 
dolgens  iiliisinon  fuipicans  tantum  facinus. 


HP)c  OCrditlCJUC.Tradaf  hic  ircqc  illa  paiticnla|dne  ne  in  ira  tuaiga  bisfiut  ppolica.  Tradtaf  alicpfi/ 
dedo  pennone  lUa-Petuc  primo  nc  iratus  (eeztcrmmatet.Anunfgorfadns  auget  m6  petmonCdu/ 
plicirer.Pnmo  addendo  uuas  ahas  negaciuas. Altera  dinc  derdmquc  meimihtipli.  AJcera  rlLne  eld 
gate  a mc.Q  nq>.n.cuftos  feu  tutor  gois  no  teliquarjdongaf  m.Pccu  dauid  neutni  licruga  derdiCtns 
n5  pot  fublifteitiA;  et  Ii  ridgtfimultu  timcr.Quibus  duab*  neganuis  perit  deti  libippicmn.Ffjccodo 
magis  audes/auget  pednooepetedo  aliirmanna.Fcftma  anxUio  meo  dne  (alutis  mep.  Vbt  aduette  ip 
prima  petmo  cedebar  ad  vitandum  extcrmininmthp  autem  petittones  tendunt  ad  acoeleratione  an/ 
ziln  dioini.pericnlum  enim  erat  in  mora.Et  fiietunc  omnes  exauditpjiam  ctto  deus  opem  tolic,dilIi 
pans  conlilium  achitophrljqoo  finlict  fiarun  oppieffiis  damdiA;  nop  (blum  (alnauic  eum  efie  (<dpo 
ftca/&  rdbtnir  in  regnum  cito.  Amm. 

fUVVLGATA  EDITIO.  |[^Vi(floriproidithapfalmusdauid. XXXVIII* 
Ixi  cuftodfam  uias  nieasuit  non  delinquam  in  lingua  mea, 

Pofui  ori  meo  cuftodiamtqum  conlifterec  peccator  aduerfuni  me. 
Obmutui  6i  humiliatus  fum  SC  (ilui  a bonistdf  dolor  meus  renouatns  e* 
Concaluit  cor  meu  intra  mc:dC  in  meditatione  mea  exardefeee  ignis. 
Locutus  fum  in  lingua  meamotum  fac  mib'  domine  finem  meum. 

Et  numerum  dierum  meor  um  quis  eH:ut  fdam  quid  defit  mihi. 
EccemenrurabiiespofuiQidiesmeos;fi(ifu^ndamcatanqnibi]umantetc,'  ,, 


PSALMVS  JCXXIX  67 

Vcruntanien  uniuerOtuanirsutomnlshotnoiuumi^ 

V crunnmcn  in  imagine  pcitraniit  bomo:fcd  Sc  frunra  conturbatur. 

The(aurizat/fi£  ignorat  cui  congregabit  ea:K  nunc  qu(  eft  expedlado  mea , nonne  do 
minusfd^  fiibUantia  mea  apud  te 

Ab  omnibus  iniquitatibus  meis  erue  metopprobrium  infipiend  dcdifti  me.  ' 

Obmutui  SC  non  aperui  os  nicumtquonia  tu  fedni/amouea  meplagas  tuai. 

AfOTritudine  manus  tuf^o  defeci  in  increpadonibust  propter  iniquitatem  cortis 
pui(b  hominem. 

Ettabefcere  fcdftifTcut  araneam  animam  dusnieruntamenuanecoturbaturois  ho. 

Exaudi oradonem meam  domine  Kdeprecadonem meam raunbus  percipe  lachry^ 
mas  meas. 

Ne  iilcas:quoniam  aduena  ego  fum  apud  te&  peregrinus/^cut  omnes  patres  mei. 

Remitte  mihi  ut  refrigerertpdufq  abeam  & amplius  non  ero. 

CIVXTA  HEbR^VM.  ^ Vincedieauthunpfalmusdauidi.  XXXDC. 

n • T iiepccrf 

> Pcopbcta.  JJjIxi  .oanodiam  uias  meas»  peoeando  in  lingua  mea,cuRodiam  ori 

meo  fifcellam.donec  impius  coram  me  , 

* Obmutui  (ilcndonacui  a bono/flC  dolor  meus  conturbatus  dL 

. 3 Incaluit  cor  meum  itramc/inmediudoe  meaardcbitignisdocutusfumin  Iguamea. 

4 Facfaremedne^finemeu/&meruradie92meo^qipfa  tfdamquandteporisego  . 

.5  EccepalmosdedifHdicsmeos/&tempnsmeumquafinihilcoram  tenacum  tocauani 
tas  omnis  homo  (hns.  Sdah.  ^ 

* Tantum  in  imagine  ambulabit  uir/cantumuanicate  tumultuabuntur  tcumulabic  & 

t» 

nonfdctcui  congregans  ea.  ,, 

7 Et  nunc  quid  fperaui  domine  t {'expendo  mea  dbiipfa  . fadni 

t Ab  omnibus  rebellionibus  meis  libera  meropprobnum  Huld  ne  pone  me. 

9 Obmutui/non  aperiam  os  mcum:quia  tu  fccilti. 

'i  o Fac  cdTare  de  fuper  me  plaga  tuam»  pr^lio  manus  ego  Fnitus  fum.  , 

>1  In  inaepadonibus  fuper  iniquitate  calHga(Huirum/&  Uquefcere  feoHi  quafi  dnea 
dcfideratumeiusnancumuanicasomnishomo.  Seiah. 

I z Audi  oradonem  meam  domine'*/^  clamorem  meum  aufculta  / ad  lachiyma  meam  ne 

ftaNI 

obfurdcfcctquia  per^nus  ego  cecum,incola^cuc  omnes  patres  mei. 

«Mia  cro 

Verte  a me:&  roborabor  anceq  ibo  K non  ego  . 

Tltnliiscft.  Vincenti  kdnthon  p&tmuddauidLIrdarhnnnonie  eft  principis  cantoram.  erant 
enim  nes  cantoram  principesrrcilictt  a(whf&  eman/&  iedDtfann.i.panU.if.  Eccam  dauid§ 
iedndiDn  eft  cafos  dacioj.Ica  q.  renfos  neok  efiralmos  dauidi|cang  anton,&  ledothon  vmcenbipK 
fidenti  quo  ad  moficam  attnbnms.  • 

CTCitca  matenam  pialmi  fato  pfalmam  fatis  obfcnram.QB^i°°>  tamen  a ipfo  appiw/trafta: 
defectum  humanoram  ftndionim  ad  caucdd  a peccato  Sc  adluK  q>  homo  prouideat  libuSeproptcr/ 
ea  iccutTedam  efle  ad  ditnnam  gratiam  tam  cuca  mala  culp^  q circa  mala  poma;.  Apparet  adr  hac 
cfle  matena  plalmi  til  ex  piincipioCui  quo  cotinef  tora  vis  pf^rai>iixi  cuftodiam  vias  meas.mm  ex 
ftodto  fubianCto  cirea  vitando  peccatd  linga^.tnm  ex  ftudio  arca  pnifione  vit^  fupia  quarto  vetii/ 
cnlotvttunqi  enim  ftodiumdefcnbifdcfeClimimmmacondafioncqicxpcAano  einsin  dcoeiitfi 
demom  a (obuoAis  cpnxptionibas  8c  pcticionibnsivt  pardiit  in  ptogriw 

C^IbpptaL  i ui 


PSALMVS 


JDCXIX. 


CTSVMMARIVM  EST. 

CTPropheta  vbl  naaamt  (e  cgiBe  pfoni  arrogantis  (ibi  ctiftodia  via?  faa?jac  prios  ne  peccaret 

verbo  ciperta  pnnaz  npofitfi  no  mordedi  alique  locutione.deinde  vero  vt  promderet  libi  exgtam  es 
pocicta  finis  & comefuratione  cepons  Sadidj  inuemfle  am^  fludia  doicerenarrat  fe  nunc  oem 

fyaa  fua  ui  dminam  tranfF^  ^mitecognoTcens  errata  in  pnonbus  Ibrdiis  &c 
ICPetfonaloquens  propheta  A __ 

D^llicultodu  VUS  inCM-  Diuidif  pfalmas  in  partes  duastppolittaii  fflarerif.ae  eiectmaaiiw 
a peccado.Proponit  reatatiae  ddiberanone  ptoptia  pcam!mxi(deltbetaai/pTOrut  Et  negoOT 
deiibaatu.cuflodia  vias  mcasUAioncs  mcas|cuta  babwo  aCtiond  mearum  .'P" Aduette  hic 
tnduercpronahois  qui  deliberaiiit  habete  cura  a(Sionum(iia?.Et  bene  nota  qjpetfona  ifta  mducic 
elixifle.cuftodiaiegopprio(hiioipropnisvinbas,viasmeas.Hfceftmatenap(almi. 

cra  peccadoin  lin^a  mea  cuilodii  ori  meo  ftfcdla-  inapit  hic  pars  ^ 

mo  Diona  ilia  natrat  itudid  iuii  qd  adhibuir  ne  peccaret  in  locunone-Et  nanado  lUiid.mollrat  hmni 
defcCtfi  feu  ifiifficictia  huius  l^itSecudo  natrat  ftudium  faum  ad  puidcdum  vitf  fugmw^  limoi 
eiurdc  ifuficietiajibi  faefeite  me.Tetno  vernt  fe  ad  diurna  gfamiibi  d:  nunc  gd  fperam  di»  te  Circa 
fiudiu  vitadi  pCtm  locutionis  tali  pcedit  ordine, q>  primo  dicit  fu^mfi  fe  adhibnifle  rcmcdtu.Wlen^ 

tiu.cerrfdlenim  (plikns  no  peccat  locunonfcVbiadndrcipgapam  locutionis  habet  |>  fobie^ 

locutione, idco  pfona  ifta  Gipmu  arbitrata  eft  fe  adhibere  remediiliibdicado  a fc  locutione ; no  P^b/ 
fcilione  lingngfed  p pnnax  li  cnd.no  i?  oino  (ilere  decrencnt,red  q>  nullfi  vetbd  difplicfe  deo  vei  hol 
decrcucnt  pferteEt  hoc  lignilicat  ad  fimihtudinc  boms  capilicaci  lircdla)dices.A  pcocado  in  lingua 
mcaiad  dedinadd  pCtm  in  lingua  mca,cullodiS(tenaci  aIo,ori  meo  fifcdla.Fifcella  enim  eft  contexta 
ci  luncis  feu  funicuhsiA  apponif  pedes  ante  os  bonis  ne  mordeat  viretia  vitMlra.  Et  ligninat  me/ 

taphoriceaflTumpratenaxIilcnnda  veibisnociuisCcudilplicetibusvdutipedimctn  ad  raordcduin 

verbo/licut  fifccUa  eft  [pedimetd  ad  mordidd  dctibus.p^fcnp'to  temedio  appofito  ad^WM  peim 
locunonis,fubiiigir  pibna  hgc  mplicc  catum  occnrrftemiordinace  pgrediMO.Pnmus  ettOonec  tm 
pius  cota  mc,obmotoi  (ilcno.Ec  incedit  qi  occutrcnbus  ipiisCliuc  maledicedo/liue  cfitumclias  ain  co 
oma  {>&Fcdo|(iuc  qdolibct  alitet  cota  oSedMo)cgo  feruas  liietifi  noles  difolicere  vilnt|derpeChjs  Ium 
cota  hoibus.  hoc  enun  lignilicat  obmutui  litcnolad  limilicudine  obmutefcctis  etubuij  vilui  re 
Cid.Ica  q>  in  hoc  primo  cafu  ex  cautda  fm  ftudii  {currit  hoc  malo  poena  q»  embuiij  vihpeius  dtr  oc/ 
cddus  cafus  pgtcdiedo  eft.Tac«i  a bono.flc  dolor  meus  cotntbatus  eft-Ordo  ppoftenis.PrimS  dolot 
c5cuibaf  :&  pptcrca  tacet  bona  ^ deberet  log.Dr  dolot  edentbams  ad  dfiam  dolons  gen.  Sicut  enioa 
aqua  feu  aer  cotutbatus  moleftat.ita  dolor  ai  c6tutbatus  moldlat  & facit  (ilete  hoiem  vbi  opoiterec 
loqui  bond;vd  ad  diuina  laude  vd  ad  vtihtatepximi.  Vbi  et  attende  pgteflumta  tnftitif  § filent^ 
Tnftine  qnidc,ga  occurrete  ipio  mftacus  eftmoftea  ade  cnftitia  cotmbata  eft.SiIetii  veroiga  pitoS 
daitipolica  liluit  a bono/nolcs  lii‘r  difphcercr  rettius  cafus  eft. Incaluit  cot  mefi  icta  mqin  medica 
tionc  mea  atdcbit  ignis,kjamis  fum  m lingua  mea.Et  intedit  q»  crefccte  mcditan6e,excaduit  & ot/ 
pitiloquda.VidepgiAum.  Defctipferat dolore  cotutbatfirmodefcnbitq» ex calotc cordis adifi^ 
me^t^one  iniuna^laccefus  eft  in  fc  ignis  iracudif  A lic  Ibbfecnta  eft  icotinetia  lociinonis.  Et  n ba 
pfocmis,natnrales  cauff  iracudif  defcnbonf.  Altera  ex  paflioelicaluit  cor  meii.  altera  ex  metdin 
diranone  ipfa  iracddia  ad  limilitndinc  ignis.  Inconnctia  tn  n6  valdelmodcrata  liMihcatjdi/ 

cedo  in  Imgua  mt^Be  no  dicedo  la  ore  meo.tang  no  erupit  in  locutione  pftaarq  fit  non  Tota  lingua 

ftdlabiisB«.Memmit.n.letenerefirccllaappo(itaoriAppeafncccfasiraloqm£inhngna  tanq  ren/ 

nes  adhuc  fifcdlaihoc  eft  q>  guis  noabiecent  ppolitfi  lileni|incntrit  tn  expallione  iracddi^  violano/ 
ncfiletii  in  lingua.  Vbi  canae  potes  ptudes  leCtorq»  humanfi  ftudiiS  adfilcdd  dilplicetia  peuirado 
p«6  lingugaiwexa  habet  hf  c ma  icoueniena  q diCta  funt  in  his  mbus  cafibus-Cpocna  vUipelionls 
palfioftoilM  flictu  a bono|&  tandem  inconnennam  marmuranttm  in  Imgua. 

^ac  lare  me  Narrato  ftudio  humano  ad  enirandu  pCtm  hngugfubifigiteade  pfona  humanfl  fto/ 
^m  ad  prouidendum  hominlPrimum  ftudium  fuit  ad  vitandum  malumihoc  ante  eft  ad  aflwinai 
dum  bonum.^  nota  dilfcrennamiq» primum  ftudium  narratum  eft  dehberatiuei  cnftodiam  fifod/ 
lam  on  meo  vt  non  peccemihoc  autem  introducitur  depiecanueiad  fignificandnm  conatum  huma 
„„m  ad  hoc  ftudiumihoc  eft  q>  nullus  pot  libi  pmitrere  hmoi  ftudifi  fcd  conari  ad  illad . p^Quod  es 
principiis ipiiusprouidentieqnfhicde(idCTantnrapparet.Conorin  primis fcite finem  meum  qu8 
mihi  pt^tuerei^  vt  aliequcndum.Et  eft  farno  de  fine  in  hac  vita . Dilbcilc  quippe  eft  homml 
nolTc  qi^  finem  (ibi  debeat  prcfticutte  aflequendiira  m hac  vitaifcnpcum  eft  enim  ecddiaftes.9.v* 
di  fub  fole  nec  vdocium  efle  curfummec  fortium  bdlum/nec  (apientum  panemjnec  do^rum  diui/ 
Oasincc  artificum  gratiam,fed  tempus  cafumqi  in  omnibusinefcit  homo  finem  ftra  S£.Conot  de/ 
indefciteracnfurain  dierum  meoramihoc eft  fcirccommenfurate  qualitatem  diemm  meorum  nego 
Ciol^difpolitionivic«mca:.Conoi8ccatK>fcirequantamniibi  tanpotisliipeieftad  viucndnnw 


FASLWVS  JDCXIX. 

dttf  mim  opotta  (p  difponat  foie^alitcr  qtndtagenaiinsfalitcr  iinienis  de  vita  (tia . Hcc  tria  fonc 
pnnapia  ptomdentiz  hamanp.&  nallam  connn  ol  homuil  cettnm.p^  propteiea  pcrfona  ilh  de^ 
Sdetando  &piecando  inlinnat  conatum  Ciomfac  fate  me  domine  f^em  meumA  meofatam  die/ 
tam  meonim  qup  iptaifupple  eifefciam  quancam'tempoti5/ego  bperm^ms  fum . Ex  rebus  petitu 
intcUigepnidensleOaripperfonahpcnonfimdcndodeo  preces  hpcprofatifed  vntur  modoperen 
di/vcoTtendat  conatam  hamanom  & ncociritacc  ad  hoium  trium  nonnam  pro  habenda  ptouiden/ 
oa  tbfficience.Tcftatar  qoondiana  expenena  conatum  hunenam  quilibet  cupiens  difponercde  vi/ 
tafiia/pnmum  cogitat  de  fine  qaem  poceft  adipifciiputa  viuoe  de  mercaturajant  de  arte  militan  tea 
inedian^  &cA  dande  cogitat comcuitare  qu^tatem  dierum  luotamjopemmftenim  fiecad  ca  qaae 
fimt  opportuna  ad  talem  finem.&  m his  omnibus  attendit  qoann  tempons  egoiquatum  fibi  (apa/ 
cft  temporis. (UNaccato (ludio prouidendiimdudr occanentia qac impediant  liniufinodi  (luaid. 
Etpnmoexpartedaaiandcexpattchominis£xpatteqaidcmda.  Ecce  palmos  dediifadies  meo*. 
Ego  conor  cognolbeie  qualitatem  dicnim  meotum,&  video  te  ordinali  q>  dies  mei  cognofcatntde 
palmo  in  palmamide  hora  in  horara-nefamas  enim  quid  faperuencurapanar  hora.Vidco  deinde;, 
b repas  meum  qaafi  luhil  coram  cct^macuithoceft  ita  relinquis  tempus  vitf  meae  fubieAum  uv 
numens  vanetanbos  aefi pro  nihilo  illud  habeas. Qyod  enim  pro  nihilo  habetur,teImqmtaiicDiiac 
qfio  cairanquodautem  enatum  habetat)uon  fic  t^qaitar£x  parte  hominis.Tantd  tora  vanitas 
OBinishomo  (lansihocciloninu  homo  Ihns  in  hac  vica.thi  c(l  vaniraslnopars  vanicans  fed  totax 
Ita  ^ omnis  homo  repletus dH omni  vanitate.p^  inrenditphocq»  homorm  faumefie  fubieOas 
cfiommvanitari:&:nonfolumfmelliqfcdetiam#mraamicelligere.Tifi in  imagine  ambulabit  vit. 
DiSaentia  inter  rem  & imaginan  taCineer  cpliuem  & imaginem  cpTansjItcr  diuitias  Sc  imagmem 
dtuiciaram/inter  abura  Sc  imaginem  abi(&  fic  dealiis^monllrat  quantum  dilfeit  ambulare  m ima/ 
glne  St  ambulare  in  ip(a  rerum  Ipede-Homo  ambulat  m imaginaqma  in  obfomtate  Se  inoettitudi/ 
ne  euencuam  ambulat,  vnara  imaginaf  Sc  aliud  fucccdinhoc  ell  enim  in  imagine  ambulare.  P* Am/ 
piius  labor  humanus  etiam  vanusfBbiunginirxaiitam  vanitate  tumultuablitar.  Tot  tumultus  bd/ 
ucvtot  tumulms  negoaationnm , (bla . vanitate  fiunt . Cmus  fignum  fabiungitur . Cumulabiqho/ 
■no  dudaas|ftatus|tegnaA  congregi  c(l  ea.quod  qaotidie  expenmur.Vbi  aduerte  de/ 

Icriptum  hoiem  Fmm^m  cognoCcerefFoi  negocianfdioperari.effefolam  vanttate.Et  dixit  hpeom 
nia  ad  nairandum  obllacalailndii  humani  ad  prouidendii  vitf  fuc.canta  aiim  vanitasttanta^  in/ 
cemtudo  monlbat  huiulmodi  prooidentum  multum  deficere P^ota  ar^te  leftor  (p  hpc  duo  Ihi/ 
dia  hamana  qup  pcrfona  illa  attentaoit  Aexperta  dl  de6cere.non  folum  dilhngoantnr  quia  primS 
■d  vitandnm  malam|fccundii  ad  aircquedum  bonum  tendittlcd  qaia  pnmu  ex  parce  op^  tcntauic 
ptouideieCfabtrabenda  (i^icec  lacnnancm  diQiliccrem  ne  peccaret  in  Ungua^fecudd  exparte  fcien/ 
tielcnprn^tiptentaoi^toaidercvt  hinc intdligasprouidentiam  humanam  tam  exparte  ope/ 
ns  q a parteprudentic  cK  infnfficientfmec  daf  tertius  modus  prooid61i.|^ Aduerte  quocp  <p  p han: 
duo  (luataimtdligedaUint  ab  hof  exeplo  tdiqaa  hamana  lhidia.Quod  enim  de  peccato  locutionis 
Vitando (ctiptfi hic efliide  intdligendudlde  rdiqaisipatafiquis^  vitandam  peccatam  nocendi 
aliutfabttahlt  a pubUos  votis  loi  of&dis  luIhtipSe  (ic  dc alus.fic  enim  petfona  illa  fecit, voles  om 
nino  film  qmcqoid  altctidifpiicet  Idi  nooet^t  hanc  incdiigo  ad  litcram  mentem  efle  prophete : vc 
feilicet  ab  onnpb  inedligamns  rdiqua-Cuios  fignum  dl  q?  propofuit  vniuataliteqdixi  cultomam 
vias  measmonnas  vd  illasrnon  lin^p  tantum  aut  manuum. 

nunc  cd  ond  Tcafir  plona  horCpol^  cognouit  ddeftus  humano^  lhidioK)ad  dininS 

oidinePiuno  explicat  hm5i  nmcfi.SccMo  comgitdida  in  primo  fhi^o|ibt  ab  oibus.Ter 
Kio  comgit  di^  in  Hccddo  lladiolibi  in  Ictcpanonibus.Ouaar/dixi  cuAodia  AcOixi  oUm.&  niic  o5 
fideratis  ddeCtibus  dico  od  Qjeraui  dnqp  fhidia  meafquafi  dicat  vand  Sc  m3cfi.Er  pptciea  dico  nfic. 
Expeftatio  mea  tibi  ipfa.moccft  ipfa  oqicetacio  meafipfa  fuapte  natura  tibi  lefeniaqad  ce  iefpicit|ta 
foluspo«esaDidae.pAboibasiebdiionibn$.Atrogaueraefibi  in  primo  difeotfu  curam  ne  pcccv 
tcc.reragno(ixns  poftea  fc  mulns  peccatis  fubieftumia  quibus  le  non  poteft  libcracejsent  ab  omni/ 
bos  lebdlionibas  mos  libera  mc-lncurrcracin  eodem  pnmolhidio  erabefeentiam  lUcdo  coram  im 
pio,pcticmodo.opprobnamllnlnneponeme.Vbiprarex  grana  vt  deus  liTuct  fiffldMat  oppro/ 
bitom  hominum  Iraltonimiracendo  aut  lefpondendo.Incurrerar  rernofilendum  a bono,  quod  Se 
nane  tepetiq  confitendo  obmacuLlncunetatquatTo  incontinentiam  loquendi.Quam  nunccom/ 
vitptopofico.non  apenam  osmenm|exinconnnentia.Etjranoftibdlnir.qiiiaca  (enlhicu  fuilhau/ 
cor  iniaciaranijttilliciamm|doIornm:ac  propterea  non  debui  filere  a bonoincc  debui  marmurace,cS/ 
fiderando  quia  tu  ficlb.Vnde& peto  .Fac  cellare  de  fuper  me  plagam  ttum|qmedl  mihi  occafio 
peccandiapndio  manus  tuse  ego  finitas  fum.  Per  quod  dedarat  qi  non  peticoeflacionem  omnis 
pUge,(o!pui^  magnp  quKconlumic.  Quafi  dicatmagnitudo  plaK  dl  mihi  occafio  peccan/. 
dijtew  qu{(b  canLnpc  quo  ad  pomum  fl^d.firDe  fixondo  auCEm.In  ictepanonibos  (bp  iniqoi/ 

CauxSsigpbi-  i na 


Ok 


> PSAIMVS  _ JCXXIX. 

eoEcaftigaffl  viiARctoilerat  in  fecfido  ftndio  cSai  iploDideric  hnmang  in  dcfijccot  palmos  dedttt 
dies  meosxomgic  mdfcdlitais  (p  pp  iniqtarc  hois  dens  puninit  genas  hDmanum;vn  (bbiiecimis  eft 
fcmoi  iprouidmf  ddetSusJEt  loquiC  ad  Ifam  de  pamcione  hob  m'  pnmo  paFctc.In  tctepationibtu) 
■inlDf  makdi^onii.rop  iniatate/comifl^.calbgaib  vini/pcimfi  patete:&  liqoefcete  fe^  qaafi  dr 
■ea  ddideracfi  eios.Liqndcercfecifbponif  ea  p efi«^niaesji4  liquefiat  dillolaancar  & ddtnrant, 
Et  ic^t  (p  dens  itet  alias  pccnas  efirat  vt  id  qd  eft  chaid  hoi  deuniaf  quafi  a tineaihoc  eft  patiat  libi 
M ddhuaionc.tinec  enim  eft  co erodere  illod  vn  nalafnta  vt  qd  defttmf  a tinea/panat  nbiipfi  de^ 
Rtnetionc.Talia  efle  defidena  nfa/expima  teftaf.deleeiabilia  enim  q appctimasipanant  deftmetionE 
ddeftabiliG.Enrana  fiqde  gandu  luehis  occupat,  et  diaitip  cdgtegate  in  malii  dni  fui  &c  Et  intedifi. 
q>  imqtas  hois  eft  ca  miferip  humanp.p^  qa  miicri^  humanf  icl^p  ad  natura  hois  abfolnte  lut  na 
tnialescofe^tesexneceftitacenaturfitelarf  afttadftacftonginalisiuftitif  fdtpccncCqa  dens  hmoi 
mifenas  a(toerat)&  ji6  ppria  iniqtate  eas  ad  Ic  leuocamOidco  ppheta  vtrnn^  defcnbtt.ptius  qoa/i 
tenus  funt  pccna:|in  icrepationibus  &cA  mo  quatenus  funt  naturales/tm  vanitas  ois  hd . Acfi  apte 
diceret  q>  licet  errauerit  retorqu^  in  doQ  mifenas  nfasfqa  p iniqtate  in  poenas  dedit,  verum  tn  eft  ip 
ois  hdfuapte  natura  no  eft  nili  vaniras.ita  q>  approbat  quo  ad  hoc  (i^as  dietfi.QjPropofuerat  Ic  pi 
Difoie  vit^  fupmo  recognofccs  fqhumiliter  tocii  fe  fubiiat  dium^  grane^t  pnmo  quantli  ad  mete,- 
Andi  ofone  mea  dneofo  eni  e eleuatio  metis  in  dcft.Scdido  quam  ^ affeaa&  damore  meft  aufciil/ 
tax  eni  fetmo  de  itemo  cordis  clamort.Tcrrio  quo  ad  ooipns.ad  lachtyma  mea  ne  obfurdefee.  Orati 
damariplorat  petes  andin.Quia  pegnnus  ego  tccftjcola  (ient  oes  pfes  mei.  Vide  correctioni . Vbl 
pnns  aiTogabar  libi  ftndid  ad  pmdedll  vitf  mp,mo  no  fold  fupplice  fed  pegnnd  fe  rccognofcit  ac  ea 
nibeccuius  no  eft  puiderc  hbi.Gxi  vti  tis  q incniqiis  ^ paranf  ab  aliis.Et  ad  Ifam  pfona  oofugiens  ad 
dinina  granl|fatef  Te  pegiinfi  & icola  in  hac  viraieo  q>  no  habet  hic  manete  cimtatefled  futura  inqul 
tinvt  apis  dedarat  de  antigs  pfibns  ad  heb.n.  Vh  &■  danid.i.parali.vltidixit.pegiintn.(nmas  coci  to 
firadumc  licntoespfesnft.p^'ecptcreasq>hccpfdIio  pegnni  corrigit  dineeie’qdducrat/a:twua 
incli  quali  nihil  cora  tr.fatcf.n.fua  vita  nd  tang  nmii  lit.led  tang  pegnni  Iit  haben  coram  deo.  V tro 
bi^  appofuit  cora  tervt  er  ci  veibis  ^uencremos  coir^one.u  vere  lic  habemut  cora  dcoiquonia 
pfens  vira  pro  peregnnationis  itinere  data  eft  nobisjad  enndii  in  ccriefte  pfiamajuadiu  enim  fninas 
I corporripegnnamnr  a dno.CTDcmli  petit,  verre  a me,&  roborabor  anieg  ibo  & nd^.Qm  priutf 
ftuducrat  cognofoeiequann  tempons  rgo.mopro  magna  gfa  pent  vt  paululd  verrat  pccnas  a fqn 
laxet  poenas  humanp  miferipCq  lunr  obicuritas  in  irdkChi/pniras  ad  mald  in  afficdD/&  alia  hmdi  ^ 
ad hoc vtroborcfaioivtcdfbtta opibus mentoriis,ante^moriaf;hoc eft ddtps  cftmcredi.  finifeiu 
Gmiil&fcmdtps  viuedi&tpsmcMLEfdcfcrlbitvita  pntematermino.ante§ibo&nd  egolerorqiS 
eft  mon.Tunc  enim  hd  vadit,8r  nd  eft  amplius  ipfcquauis  remaneat  aia  eiusAmcn. 

CVVLGATA  EDITIO.  H^Prouitfloriapfalmusdauid.  XXXIX» 
Xpetflans  expciflaui  doniinutn:d£  intendit  mihi. 

Et  exaudiuit  prfccs  meas:&  eduxit  me  de  lacu  mifcri(  6£  de  luto  fcds» 

Et  ftatui t fuper  petram  pedes  meos:&  direxit  grcfllis  meos. 

Et  immilTt  in  os  meum  canticum  nouumtearmen  deo  nolTro» 

Videbunt  muld  SI  dmebuntrdC  fperabunt  in  domino. 

Beatus  uir  cuius  elT  nomen  dni  fpes  eiustdf  non  rcfpexit  in  uanitates  SC  ifanias  falliu. 
Multa  fecilH  tu  domine  deus  meus  mirabilia  tua:&  cogitationibus  tuis  non  eft  qui  Ii> 
milislTttibi. 

Annundaui  SC  locutus  fumtmultiplicati  funt  fuper  numerum. 

SacriHciuni  SC  oblationem  noluiftitaurcs  autem  perfedfU  mihi. 

HoIocauMB  SC  pro  peccato  non  poftulaftiftunc  dixi  ccce  uenio. 

In  capite  libri  feriptum  eft  de  merut  facerem  uoluntatem  tuam  deus  meus  uohii,  SC  le^ 
gem  tuam  in  medio  cordis  mei. 

Anndciauiiuftiriam  tuam  in  ecdefiamagnarecce  labia  mea  no  phibebodne  tufeifti» 
luftiriam  tui  non  abfeondi  in  corde  meomeritatem  tui  dC  falutare  tuum  dixi. 

Non  abfeondi mifericordiam  tuam  SC  ueritatem  tuamta  concilio  multo. 

Tu  autem  domine  ne  longe  facias  miferariones  tuas  a meunifalcordia  tua  ^ uoit^ 


.'T3ALMVS  • ' I XL  6^ 

tifafmpttfuTcfpermtme,  , 

(Quoniam  drcundederunt  me  mala  quonam  non  cR  numerut!  coinptehendenmt  me , 

, iniquitates  mez/SC  non  potui  ut  uiderem. 

MuIripKcacg  funt  fupcr  capillos  capitis  meit&  cor  meum  dereliquit  me« 

Comjplaceat  tibi  domine  ut  eruas  medomine  ad  adiuuandum  me  relbice. 
Con^danturdCreuereanturfimul  qui  qu(nint  animam  meatutaufWanceanu 
Conneitantur  retrorfum  reuereantunqui  uolunt  mihi  mala . 

Ferant  confeftim  confuiTonem  fuamiqui  dicunt  mihi  euge  euge. 

Exultent  8C  letentur  fuper'te  omnes  qufrentes  tedCdicant  fempa  magnificetur  ddm! 

" nus  qui  diligunt  falutare  tuum. 

Ego  autem  mendicus  fum  & paupertdominus  foliatus  efi  md. 

Adiutor  meus  Si  protecflor  meus  es  tudeus  meus  ne  tardauer  is, 

(TIYXTA  HEBR®VM.  Vincenti daudipfalmus.  XL. 

* Propheta.  p^P^x^ooT^^^^uitJon^^u^^^K^oclinatuseftadme/dfaudiiatda 
■ ' moremmeum, 

, * Et  Fecit  afcedere  me  de  foueacumultus/dehttoc(nid£llatmtfuper  petram  pedes  me^ 
os/firmans  grcllus  meos. 

^ Et  dedit  in  orc  meo  canticum  nouuni/Iaudcm  deo  nofirondddbunt  multi SC  timebunt 
confident  in  domino  * • 

^ cnrac 

4 Beatitudines  uiri  qui  pofuit  dominum  * confidendam  faamtSr  non  efi  uerfias  ad  fuper 
. bos  K inclinantes  mendacii. 

5 Mulca  fcdlb*  tu  dne  ^deus  meus  fepatata  tua  Si  cogitariones  tuas  nobis,  no  elHman^ 

cUirum 

do  adtc:annndabo&:loquutusruffi,uigucruntarecenidido. 

4 Mefias.  Sacrifia'umKobladonemnonuoluilU,auresfodiiHmibithoIocauRa&mun' 
dadonenonpedlH. 

7 Tunc  did.ecceuenijinuoluminelibnfcriptumcfi  fuper  me. 

B Ad  fadenduuolutatc  tua  deus  meusmohiiSCdcxflrina  tua  in  medio  uifcernmeorunu 

9 Ann6daui  iufiitia  in  ecdefia  multatccce  labia  mea  no  prohibdso/dne  * tu  nolH. 
j o Julfatiam  tua  non  abfeondi  in  medio  cordis  md : ueritate  tuam  Si  lalutem'tuam  did/ 
non  occultaui  gratia  tuam  ueritate  tuam  eccleiix  mulcas 
1 1 Propheta.Tu  domine^non  prohibebis  mifericordias  tuas  a metgrada  tua  & uentaa 
tuaiugitercufiodientmc.  ^ 

I z Q^uonia  dreudederut  fup 'me  mala  uf<^  no  numenisiaiTcquute  fut  me  im*qtates  me(/ 

Si  no  potui  ad  uidedutuiguerut  plus  q capilli  capids  md,&  cor  meu  dereliquit  me. 

1 3 Vdis  domine*ad  liberandum  metdomine^auxilio  meo  feltina. 

14  Mefias.  Confundetur  Si  erubcfcetfimulqu^rentesaniraxme^  ad  definiendum  eamt 

retrahentur  retto/Si  erubefccnt  uolcntes  mah'  md. 

1 5 Definientur  fuper  calce  confufionis  fu^tdicentes  mihi  heah  heab. 

a ( Exultabunt  Si  letabuntur  in  te  omnes  querentes  tetSC  dicent  condnue.  H^ftmus^ 
tnagnificabiturdns*.Mciias.  diligentes  falucis  tue« 

fnm  ^ , 

17  Prophctaft  ego  pauper  fle  mendicus /dominust  imputabit  mihimoxilium  meum  & Ii  Mfind 
boatumetu  ^deusmcusntmorare*  . , . 


^OOglf 


i 


PSALMVS 


Jd. 


TItuIns  dl.  Vinccnci  damdi  pfalmnsDe  qno  vt  fapra.' 

CT  Matena  pl^mi  ( habetor  ex  autoritatt  apoftoii  paofi  ad  hd>r.to  Jiffercncis  veiba  pblnii  htt 
|nsdeme(ia;dddicit.ldeoigKdi£$  mddd  diathofha  Se  oblatione  nolaifttiootpasadraptalfamlhn 
holocauftomaca  & pro  peccato  n5  nbi  placnei6ic.tfic  dudiecce  vcniotin  capite  wn  feriora  eft  de  md 
vr  faaa  dens  volontare  tna£t  exponit  apfs  de  traOatione  vetens  in  nonfi  telliii|&  de  oblatione  coii 
pons  chrifb  m ciDcc:dicedo.(apias  dices  ga  hofhas  oblanones  Sc  holocaoftomara  & p peccato  no/ 
loilhjncc  planta  funr  nbi  quarfni  lege  omifif.tfic  dixi  vtFada  dens  volfitatetnianfert  pnmnm  vt 
fequcns-ftaraatjn  qoa  volontate  fanAificati  fumas  per  oblanonem  coipotis  iefn  chnfti  lemei.Ex  g/ 
bnsapoftoli  verbisdarcpatetplalmumilhimdechnlloincatne  veniente; &fdpfumolfetenoe  in 
ara  cran  sfdccpgratianom  teflamenn  traetare.  Eli  igitnr  materia  hmus  pfalmi/mdi^  expeAad  adnir 
tDsdefaipras  adi  iamtonc  veniflietenm  multis  cKMbas&c. 

SVMMARIVM  EST.  ' 

QTExpeeians  propheta  mdia|&  venifle  eum  defcnbes,  vbi  percitos  ftuAns  exanditiSis)  edaftionbf 
fitmitans/noaicannaicdacrltdts  moltofibeantudinis/multottiip  ac  inffiabilid  miraculof  natraoit^ 
ingredientem  mundum  mefla  tunc  quum  vetera  facrificia  reipoitdeus  introducittad  fanenduin  vO 
luntatem  dcij  voletis  lege  dei  pdicantem  inilitiam  &c.Etqaomfe  repletum  malis  &iniqnitanbas  (C 
cognouitiacpemtbberan&adiuuancum  confiilione  infultantium  & igntia  qoftcnriom  dcnii^ 
fupplex  petit  ne  tardet. 

gUPerfonf  loqneres  ffit  duf : propha  agfs  genus  eleeio?  expeetantium  mefiam|&  chriftos.' 

E 3Epaiaiido Otiatam Doiiiinum.tinclinatuedl ad mc.Dimdifpiaimns  in ptcsdu^ppo/ 
linua  matcrue,&  execntioa/ibi  6c  audiuttProponit  dno.Pnmfi  expettanonc  meRae . fecddu  adne 
t&  mdig.Et  expeCtanone  gdcltgnilicat  ab  a^  expeftadijexpeetaoi.  A modo  expeAadidioc c no  mut 


inniadoin5domuedo,fedeamlpeirolintudme  & expeditione  q decet  expedate^&ppterca  didc  eu 
pcA^o. A ic  expeCtata|dnm.nc.n.cofueuit  appellan  verus  dd*  f veteri  te(l5.Er  logtur  ppheta  I pfona 


indinv 

equd  verbdcarofadtndbadme  hoiemiad me dauide irnea  pgeniciMcribicfie  hic 
& in  fequccibus  quz  tunc  fiitnra  erat  chnfti  myfteria  vt  iam  fada/ptopeer  cemtndinem  pphetip. 
CTlEtaudithtClani02e.IncipithicpsexecnnnacaIiordine.PriotraeiaCillapcicalaj  Sc  indinatns  i 
ad  mc.Secftdo  illaieipeClaoi  dnmiibi  ra  dde-Tertio  illa/expcCtado|ibi  (tegoipanp.p^irca  pncula  prt 
ina  aduetus  chfi  adoette  ordine  pfalmi.na  a pofterms  eeftis  ad  pnns  gcrai  narranonc  ordinan  prins 
nanas  collata  hoibasbnRcta  p chnftft.&poftea  ipm  chfm  adutnicte-Vn  iuxtahiicordme  numerat 
otio bRHda.|^Pnmfic.Aaodiuicdamoremefi.In quo RgniRcaradnetilchfifuifle  apfibus  no  fold 
cxpcAatu.fed  magno  cordis  damote/moitis  pdbus  petitii.  Ita  q>  dn  inclinatus  e ad  me,n5  fold  ifidic 
expaSan6ifedeiaodinitpcesfanCt09t.^Secfidfie.& fixit afcedetemedefbtiea  tumultus. Et  p hocfl 
teferaf  ad  pcenas  altcdos  vitf  figmficat  limbii  patrfi.g  iicha.9.appdlaf  lacus  fine  a^Et  hic  appdla£ 
fbuea  mmultusiqa  pfes  ratdate  chfo  etat  ibi  ad  fitlradine  fticpend,pro  quato  ex  culpa  no  a fe  comif 
fa  fed  a ptio  parete  indufi  ctv.Er  tfi  dinftns  fecit  eos  afccderc  fecft  quii  ipfc  refuticxir  a moitois.Si  aa 
te  ad  pfrate  uita  referaf, darii  eft  p fooea  tumultus  fignificaii  ftatum  mundi  ante  chrifti  aduentom, 
qn  nulla  erat  cora  de  qetefunir^  \1tf  fed  tifi  de  uita  pnri.q  in  tumultu  Sc  ftrraitu  cdfilhr.recit.n.chfs 
hoies  afccdete de  fonea  tumo^  pfins  vitae.quil  in  amore cod^s pftf  ttaftalit.  ^ Tetnii deluto  c*/ 
ni.Perqdfignificat  labilitatc  eo^qdcfidicrabanEabhfianogfictotfiqppehumanfiftudifiverlabaC 
circa  tpalia  i gbus  no  p5t  figi  humanus  alusdicut  n6  pnt  figi  ivia'lun  cpnofi  feu  feris  pedes  ambolan 
tisfed  labunfDe  loto  cfni.n.eduxit  chf s hoiem  qufi  eum  ablhaxir  ab  aftedtu  labilis  ac  foididc  vite 
|^Quarrii.5«;  ftatoit  fupptnS  pedes  meos.In  quo  ad  fil tradi tiehntis  pedes  fup  petra/firmiras  fidd  ac 
^q^nftianf  fignificaf.chfs.n.riic  ftatoit  fup  petra  pedes  nfos.quii  fop  firmS  Imdamedi  ciedibiUf 
Sc  defidcrablliu  nos  locaulcpr Quirii.firmas  gimos  meos.qd  e i^rmano  poedetis: vt  n5  folii 
fed  opa  p gidEis  fignificara  ftabificrit  difs.gs  nos  inqr  apis  fepabit  a chanrate  chfifA  marcus  dicilf 
dno  coopante  Sc  fermonc  cofirmate  &c|^Sai&&  dedit  fore  meo  caridi  noufiilande  deo  nf  o.  In  quo 
noui  tcftamcn  gfa  deferibif  ab  autoteqa  n5  ho  fed  deus  dedit.  A manifeftatidcqa  non  folom  corde 
crededum  fed  ore  cdfirendamjin  ore  meo.  A foanitatcqnia  catic&ac  p hoc  dderiabile.  Ab  admirabi 
Ittateiqa  nonii.&  vere  nonfi  qrii  cataf  verbfi  camc  farifi  ee.qrfi  nooitas  hois  tam  itus  q extra  | immo 
ribuitas  tonos  creatur^  in  eo  can  taftmxta  illndecce  nona  fiirio  c^. Ab  oAfirioflaude  deo  nfoivt  intd 
ligas  nom  teftameti  cantiefi  cfie  laudem  dei.no  aketius  $ nfi  q colitur!  veteri  Rft6.p’Sntimfi . vide 
bfit  muln  & rimcbfit  Sc  cofidet  in  dno. In  quo  coueifio  no  oium  fed  multo^  ad  chnftn  l^ificaf  tri/ 
bus  arii  bos.f.videndi|  timedif & fpetadi.quo^  ordo  iatis  dare  patet.Et  e ioifus  q>  n6  oesTed  muin  vi 
debunt  chnftum  m cameifoi  beneficia  hiec  fiipradiria  in  chnfbanisiSc  videdo  tunebficdefi,&  rimen 
do  finnium  iodiccm  confident  in  eo  tedemptote.  fOAaoam.  Beatuodines  vinfhoc  cft  beatinida 


/ 


PSALMVS  *XL 

cftnon  cohir^  fidilliasiiiri,qiiiporaitdninc5fickntiainfoaiiui»ntara  vanaeHccoact<ion2miiI/ 
toiis  ^ chniu,  coramc  ftatim  (abigere  beannidine  eoiddqappo»^  c&linoibus  C09  q edaatanC. 
Et,f  famo  df  tyanmding  vm|  j hi^fee  & tade  in  te  hf.vin  q pafnit  no  hotemino  fapfmn  frd  dnm 
c6fidetia  foa^c  q»  no  eft  vetlns  ad  fupbos  &indinaccs  medacu.Paratn  aot  nihil  prodeflet  bde  fc  chri 
ftiand  ahibadmonbus  afic  verti  ^ imirados  fo^s  Se  inclinaces  medacii/ mraadllthoc  eft  habi 
lu^medaaa  vdnt  (balibilia.tales.n.indinac  medaaa  velat  homllia  vetba  q bat  crcdibilia.E)t  in  te/ 
dit  p ivee  daoipeccata  eam  ex  voliltace  q cz  intelle<%i.fupbia.n.prlmum  tenet  locd  inter  peccata  affe 
m«lacib  inter  peccata  intdla:tas.(irPoll'enameraca  odo  bbbcia  p adafdi  chnfh  coUata  gfii 
liamano.excuratfeppbeta a nnmeratione rebqaoK benebdogcneputaiesnumerata  efleoia-Et apo 
Arophas  ad  ipfd  dcd,multa  inqtfccifh  alia  ta  dne  deus  mens  ^arata(hoc  eft  mirabilia  toa)& 
tanones  tnas  nobis. Vbi  ceme  in  fepatis  opera  miraculola  qoa;  mebas  fnit;  in  cogitanonibos  aute 
aSci3nadnos|dic^cogitatidcstuasnobis.cogitamt.n.dwndbbi  fed nobis myftenam  incama 
(ionis  & homilitatis  & paftidis  &ltdiqaa  hmoImodLq  td  in^ftimabilia  cd  inenarrabilia  efle  Qibinn/ 
git.IneftimabiiitatequideJiofiUmado  ad  teihoc eft  nuUdhabetlocdfftimatio  relata  ad  ce  inmf/ 
netio  incatnationis:qa  rnperatoemjmottione&gftimation&lnenaiTabilicatem  vero.annunciab^ 
qnatumed^  pftaerdn  annddans  in  fotaro.dc  loqantus  fiim/qaantdcdip  1 pcerito  dixerim,  mgaetdt 
mirabilia  ma  & cogitacioes  tnp  a teccnfendo)fnperant oem  nderomiomne  recenlece. 

0ftCri(iduni.  Demptis  bencbciis  collatis  humano  gni  p adnetd  chriftudefcnbft  mo  adnetns  chfi.' 
& dilponete  fpd  mtrodaaf  a ppheca  iplc  chnftns  loqacsiranq  ingtedies  mandomivt  panlas 

■po&los  dedarati^aiiat  ita^  diriftos  tria.r.qmd  Gxittqaidvolmtiqaid  anndaauic  in  hoc  fao  adaS 
cnlF^trado  autem  quid  fixir,inxta  apoftoli  ezpobnonem  qnatu  ad  rem  bidaidicit  qi  fcat  dei  nolun 
Cateoffttendofeipfnmin  ara  eruas  p(anAibcacioenh.C^cd  nero  ad  t^usbicicdijiptdc  hoc  fe/ 
cic  qn  deus  ceb^uit  lac^cia  veteris  legis.quod  ad  vittnt^blacionis  eius  cefaedd  e(hqi.C  (acribclfi 
comis  eius  m ctuceffuit  t6  cdfdmddi  laCTibda  vetens  legts.&  bc  noud  c5ditnm  eft  teftamencfi.  PVi 
de  ^gnla.In  vetcti  ceftamento  quadripartite  etat  oblatioes  ali^  bquide  erat  oblationes  panis  r vinif 
mellis  & bmilium-A;  pro  hoc  genere  diatur  oblationem.Mi(  hoftig  pacibcgs vt  votia^ac  gratuita  fa 
cnfida.qaomm  una  pars  cttraabacutdeouilia  in  vlbm  faoefdonimiac  tertia  in  vlum  offictentmm  ce/ 
dd>at.&pto  hoc  genere  didtur  facnbdum.Alig  hoftig  pro  peccatis.quaid  una  pars  crematur  deo.al 
Ceravero  invfnm  cedit  (koerdatam . pro  quibus  dicitur  & mundationem.  Aligholoeanftau]ugto/ 
ca  incendel^tor  deo-pto  quibus  diaf  holocauftiilu  (p  ola  cellare  bgnibeas  ait  Jacnbcid  & oblatio/ 
ne  no  volmfti.holocaaftd  Sc  mddabone  no  pedftiJuec  quo  ad  ceflaoone  legalid  (aaibdoquGT  Quo 
veto  ad  iplH  chfi  adnetd  ait-Aures  Ibdilb  milu-Loco  anus  apiis  iuxta  trallatione.7o.allegati  corpus 
obxifti  mihtSed  eadeeftftntetia:dd.70.totfipofuenintpto  pteimo  tenus  hdir^  Ptepto  toto|ao 
tm  pro  coipcSt  fodio  aundiq  eft  aptano  feu  diTpobno  aund,pro  apranone  Idi  dirpobtione  corpons. 

tta^  wcamationis  myihxid  dicedo  coipus  apcafti  mihi/Ucu  ames  fodifti  mihi.ne^.  n.  (b/ 
las  aures  folias  bne  idiquo  corpore  deditEt  cxplicaf  natuia  camis  St  ftnfus  in  chtiftoiquac  non  expli 
caror nmecotporisiquttetplare habeat cotporai&n5  cameautraifum  bene habens  aures.Necca/ 
cet  myfteno  oT dicilte  ab  autid  fbfltone  defaibit  fbnm  corpustqm  p hocbgnibcat  fc  hofcm  pcifeOe 
«dodum  efle  a deo  de  dioina  voluntate.auditus  quippe  eft  fenfus  difdpHnf . Vnde  in  enani^io  ait 
toan.8ainc  audiui  a patie  furcloqaor.Tunc  quum  aures  (bdilh  mihijqnnm  vetera  nolmftifacrib/ 
cia  diJ^ffirmauUcce'nunqin^(aiaa,venij(i>5taneus,ad  faciendam  voluntatem  tua  deus  mens,  ve 
ni 'roquit  ipfc  ineuan^o.no  vtfada  voluntate  mea  fed  voluntate  eras  qui  mibt  me.  Hac  volunta 
ce  dimna  explicat  apis  dinind  vdle  de  faniftibcatione  humana  p myftctid  cmds  chnftilta  q>  dicens 
vemadfea^  vointatetuacto  meus,incendit<p venit  ad  redepaoncmnndi  fm  voluntate  ddp 
oblanonem  cotpotis  in  cince.p^ne  hunc  aduentnmjne  hac  dd  voluntate  vdutrem  noua  hofreasf 
aathumanumbgmcncnm  putes.affiaTantiqanm facrefcripmiatteftimonid  depromibb  mcbaad 
facioid  hac  da  voluntate.  In  volnmuie  Ubti  fcnptfi  eft  liip  meApts  poft  fcptuaginta  duit  in  capite 

|ibn.Sednomnta£fcntctia.voIumen.n.libnfaaafcripcnrabgnibcatpmittete  mebaiiuxta  illud.bli/ 

os  gde  hols  vadit  bcut  feriptd  e de  lUo.Caput  aSt  libn  bgnibeat  no  locd  fcd  intenonepto  quanto  in 
pteci  pua  intentione  (acrg  (ctipturg  fctiptu  eft  lup  mcba:bnis.n.lcgis  Arotophaatd  ch  nftus  eft. 
^iolui  “Z  OOCtrini  tlUni.Poftg  chriftus  narrauit  qnid  fceit  in  adnetu  molnaitat  confcquenter  quid 
volurr. volui  &dodnnam  tua  in  medio  vifcerum  meof.  Dixerat  q»  ceflantibus  legalibus  (actibdis 
Atri  ecce  veniale  putares  chnftum  ad  abolendam  legem  dei  veni(Ie,teftator  <p  volui , non  veibis  aM 
lignis  extenoribas|fcd  intimo  corde  intra  vifceta  mea  legem  tuamiquam  dedifti  per  moyfcn.Er 
dixit  hoc  tum  ad  exdudendum  humanas  aftunas , quab  chnftus  monftrauffit  fc  vdlc  Itgem  moy 
fi.&tamen  in  corde  fiio  intendent  illam folneteivtmaumethas  ftdt  de  euangdio.  Incuius  (i/ 
imiun  tiadidic  nobis  omnes  hbtos  canomoos  kgis  fle  prophetatum  | autencica  autoritate  h/ 
b^iendot.  Tum  ad  diflfrwnfiam  legalium  coimoniaram  t ftpueates  kgem  dd  ceffate  fca 


PSAtMVS 


JCLI. 


frfatati  ccflancibiu  faoiiiciis  vctnis  legis  adocniente  obfatiohe  coipoiis  dirifti.fed  nim  illorom  eef 
latione  ex  inorno  corde  kgcm  dei  voloir/ica  9 nec  iota  vnd  aut  vnus  apex  prgtetibit  ab  ea. 
Snniuidaui  Abfoluto  quod  volait.fubiungiC  tertio  quod  ptfdicauit^ccs  fe  quatuon  iofti 

tiani|ventatem|ialutem/&granam.VbiadnmcxpIicarinonrolnfn  res ^catastfcd  eoam  qoibu 
fic  qdo  ^cauir.  Annnndaui/pdicaui,ioffaciani/non  hanc  vd  ilUm/led  iulhtiam  oem,in  eccldia  mol 
taivninerfo  mundo.chnlhisenim  edi  proprio  ore ^caietind^rth.quiatn  ea  ratione  pdicabat  vt 
diSiinderetur  enandum  nnioeifo  niDndo,ideo  (e  annundaile  didt  in  ecckfia  multaiqo^  e ecdc& 
vninerfalis  Ecce  ouibus  annnndanir.l^Modus  autem-ecce  Wjia  mea  non  prohibcbo;dne  tu  nofhmi 
Ihoa  tuam  non  abfcondi  in  medio  cordis  mei.  Vbi  ex  fntnro  no  prohibcbo;&  ptchro  non  abfcondi; 
habes  perfeneranria  in  pr^cado.habesin  labiis  qipropno  ore  no  dedignatus  eft  in  prxdicationis 
offido  pcrfcuerare.habbinneganoneabrcon<ionisintegntatohoc  eftq»  nihil  omilit^care  qna 
pt^icanda  erant  pro  dmina  lulhoa-CTAdiugit  pr^dicat^  iu(iitia:.vetitatem|nonfigmctnm , tnamf 
no  humana, & (alutc/no  vaniratc,tna/no  humanam, din/pdicauL&^vt  vno  veibo  dicaOnd  occulta 
ni  gratia  ruam  8c  veritatem  tuam  ecddic  mulroihoc  eft  vniucrfas  vias  tnas^qiue  cofilhint  in  grana 
tua  8c  veritate  tua^nd  occulraui  vniocrfali  ccclenz£t  hoc  Ipeciahter  didtur  pp  myftend  incarnatio 
nis  &redcptionishumanaqquod  exgratia  &ven  rate  emanaujt  adimplendo  promiiTionesFaAaspa 
tabus|&  (ine  mentis  nolhis  gtanole  Minando  nos, 

7u  dori1UK.TradatnrhicillapamcnIa|expcdauidnm.Itaq>poftgmeiias  loquotus  explicv 
uit  aduetom  roli,propheta  primd  in  petfona  totius  humani  genetis  expeCtantis  apponit  Sc  propha 
Cia  & pces  quibus  declarat  nccriTitatem  aduentns  chnfhiproprer  ddeda  peccata  nolitaiilt  deinde  in/ 
troduatiterum  meiiam  declarantem aduciiiruumforeqnibnldaminrmnaiibiconftmdcnrnr.l^In 
ptoisira^caufamadncntosmd?^  ex  pattenoftnemireiiacapcntpropherando.TudnenonproM 
broismirencordiastuasameimifcro/mittendo  meiiam  ad  rdenadum  genus  humanum  a mifetiisi 
IM  gratia  tua;nnc  merios  nfis,&  ventas  tua/iuxta  promUla  foda  a te  pambos.cnftodiet  me/a  malo, 
ooonuefvfqiad corummanonefecoli.^t declarans mildias  nofhrasfrnbdit.  Quonia  dicudedctnnc 
ropmqnonroperformnasmcas,mala/pccna;,vfqinonomcnis|  vfqiadeoqieord  noeftnumerasiafle 

quut^  uir  me  iniqtates  mej.  ne  putares  mala  poena:  ruihnere  homine  line  fua  culpa  apphedcrCt  me 
inigtatesmcf  exqbnsdrcudedoutmemalapoenaliai&ill^  iniQtarcs  vigucfilt/mulncudinc,pjusq 
capilli  capinsmci.yidepropoinonc.dixcr3C  pccnaslincnumerotmododiaccalpas  inumerabiles 
plusq  cwlUosrapitistvTtam  culpas  q poenas  hofsintelligas  line  numero.  p’Hisgcnerahbiisadiun 
grot  in  Ipcdcdnp  pome.  Altera  obfcnran  intelledusA  nS potui  ad  videdilquod  errores  ror  pfiotd 
no  valentifi  videre  veta  (alutis  human*  via  teftantur.  Altera  eft  penicriiihidk&cormctj  deteliqnit 
me.Studifi  humanfi  ex  corde  ante  chnfti  adoctum  daehqmr  homine/derriiqoir  cura  verp  faluns  ho/ 
ininis,foliacado  & fedado  dcIcdabilia/diuitias/famara/^or^A  huiofmodi.ica  q»cor  meum  n6  dc/ 
lcljqmtdinitiasautrama|(dJdeteliqnicme.Echa:cduoaar_(^oniamalahumanigenens  fm  pai> 
tf  animi  fupcnore.A;  propteiea  in  fpe  expheata  iur. V dis  dne  ad  libcrSdum  mc,dominc  auzilio  meo 
leftina.Inhdjrfofignificarorvdle in  modo  Imptranuoifed quia  illo  caret  lanna  lingua,  ideo  loco 
imperatini  quod  d^catiue  renebatuntranflatum  eft  vdis-Prophetia;  de  futura  diuinagratia  / & mi/ 
fcTif  propripexplicatf,adiungitpreccsfupplicado  tum  vrveht;tum  vtoderiicrexcquacur.Vdicqni 

demliberarea malo,cdenterantcmfcraraiixilium.perhocconteftansienonpollcliberan/non  po& 

le  adiuiiari  nift  per  aduentum  du& 

iConfiindaitUr.  Ne  putares  tom  genus  iudfornm  expedans  meila  faluadnm  p meiia:  aduetil,  pphe 
tat  hic  dauid  aliquos  piturosob  cotf  nrana/&;  aliquos  gauiruros.pr^dir.n.quorda  ludms  occifu/ 
fos  chriftu,&  infultatmos  Src. qnojda  aut  amplemros  illius  dodnna  tc  fide.Er pptetea  ha% ppheta 

do  introducit  itetfimefia  haxdicete.Conrandcnt&etnbefcentlimol/qnatfi  adfpfialia  finepnia  in/ 

dd  qupetes  animf  mef/virp  m^,ad  detoedu  «.letrahentnr retro  & enibefcer/quatfi  ad  ftatil  tipo 
nile,uolrtes  mali  ^ 'i?  u meupcftraetutjab  exercitu  romanoK,  fup  calce  confuRo 

nisfupdicentesmiluheahhea^hoc  eft  inrultatcsmihi.Etvereinfineconfulionisfmeiodcideflni 
di  funt  a funt  p tot  miracula  de  ventate  aduetus  mdie  ;&  tandcindtira/ 

ti  deftrudi  funt.tfi  ga  defttu^^ua  palb  funta  romanis  eft  in  calcejeft  vltima ; vteote  line  regreflii. 
Significatius  aatopUe^t  pdedi  mdf  1 no  oes  fcd  infultates  chforqifi  monete  an^o.iudd  cSictea 
chf^tfic  t^ns  *n  legnfi  agnpppne  limul  periret  cnm  loedulis: vt  ecdlalhca  mdic  hirto 

ria-Quocotra  dec^busi  ipm  diot.Exultabfit&lgtabfifiteoesqnci«rs  tc&dic«c5rmi^  dile 

dotes  faluns  tna:,hunc  hymnum.Cmagnificabicur  dominus. 

^tC^pdUpCr^nKndlCUd-  Tra<^atur  hic  illa  particnla/  cxpcAando.  Declarat  fioaidrai  prophe 
O conditiones fuas, quibas  apiait  femore  expedantium  expedaie. Prima condmoertpaupei^ 
&^pa^&mmdicm:hM^non  folum  Ibm  pauper  (vt  pote  indigens  neceflanis  ad  falu/ 
tc,^ii5d  ct  uzin  nicndicDsfhoccu  orcidia  diiiitus  in  paupcRaccniJioc4)*diAio  h^btaicaflgnificiU* 


PJALMVS 


J(LI. 


dA 

tm 

ai 

'a 

H 

ria 

(k* 

A» 

du 

paD 

nc0 

iod 

D» 

? 

J 

0 

l» 


I 

z 

J 

4 

1 


i te 

» 41 


Et  vere  Rc  efbqiii  cecidi  a dmitiis  originalis  iollific^  intendit  hanc  coditionenvqi  eipeAat  more 
panpeilsobtOTanosCcamobiixrationibasenimloqaiturpaupcr^recognorcencis  cafam  foiint. 
r Altoa  conditio  cft  vdnt  dicncda/liMificata  dioendo.Aonliam  meum  8c  liberans  me  tu  cs.clien/ 
colus  ego  fom/nbn  habens  aliam  quilibetct  (t  audlictut  nUi  tcEt  intendit  per  hocrip  moK  dientis 
aqpedault.l^  Vm^  aotc  condicioni  apponit  fpem  diaiiue granar-Paupecrati  qaidem.Oominns  im 
putabit  mihiiadmcnramCintdligcdc  mento  congmO^expedo  vt  pauper  Ac  mendicus.  Qicntde 
aotemDomine  mi  ne  mocate-InquapcDCionc  tantam  fiddaam  dononfbativtnonadaentam  lea 
cdcricatcm  adoentus  petat.Ainca. 

erv VLGATA  EplTIO*  ^Pto uictoria  pfalmus dauid.  XL» 

Eatus  qqi  intelltgic  fiiper  egena  & pauperccin  die  mala  liberabit  eu  dns. 
Dominus  conferuee  eum  fle  uiuificeteum/d£  beatum  faciat  eum  in  terra: 
fle  non  tradat  eum  in  animam  inimiconim  dus. 

Dominus  opem  ferat  illi  fuperledhun  doloris  dus:um'uerfum  (Iratum 
dus  ucrfalb  in  infirmitate  dus. 

Ego  cCxi.dominemifderc  radjfana  animam  meam  quia  pcccaui  dbi. 

Inimid  md  dixerunt  mala  mihitquando  morietur  fle  peribit  nomen  dus^ 

Etfi ingrediebatur  ut  uiderer/uana  loquebatur  cor  dustcongregauit  iniquitatem  libi. 
Egrediebatur  forastfle  loquebatur  in  idiplum. 

Aduerfum  merufurrabantomnesinimidmdcaduerfummecogitabantmala  mihi. 
Verbu  inicpiu  confti  ruerunt  aduerfum  mcmuquid  qui  dormit  no  adiidet  ut  refuigat^ 
Etenim  bomo  pads  mc(/in  quo  (peraui/ qui  ^ebat  panes  mcostmagnificauit  fuper 
me  fupplancarioncm. 

'Eu  autem  domine  miferercmd  fle  refufdca  mc:fle  retribuam  cis. 

In  hoc  cognoui  quoniam  uoluilh  mecquoniam  non  gaudebit  inimicus  meus  (up  me. 
Me  autem  propter  innocuam  fufccpiftirfle  confirmalfa*  me  in  confpedu  tuo  i (temo. 
Benedictus  dominus  deus  ifrad  a fcculo  fle  in  feculum  tfiat  fiat. 

ITiyXTA  nEBH£VM.  ff^Vincemiplalmusdauidi.  XLI. 

criM 

- . T>Eatitudines  intelligentis  ad  paupereman  dic  mali  liberabit  eu  dos*, 

rropneta  XJDominus^cuflodiec  eum/fle  uiuificabit  eum/fle  beabitur  in  terraiflC  no 

Ut 

trades  eum  inanimam  inimicoram  dus. 

Dris^fulfetabiteum  fuper  lecflum  doloristtotum  (h^tum  ciusuerlalti  i fgntidoea?, 
Homo.Ego  dixi.dne  * miferae  mdemedere  anim{  mcf, quoniam  pcccaui  tibi. 
Chridus.Inimidmd  loquentur  malum  mihi.  Voxiudforum  reacata.  quando  morie 
cur  fle  peribit  nomen  dusf 

Chrilhis.  Et  fi  ucnit  ad  uidendum/falfum  loquetuncor  dus  congregabit  iniquitatem 

coatranc 

fibi,egredieturadextra/loquetur  . 

Simul  fuper  me  muHitabunt  omnes  odientes  ffic:fuper  me  tortabunt  malum  niihi. 

Verbum belihalinfufum in ipfb  . Vox iudforum  recitata. flC  qui  iacuit  nonaddet 
adfurgendum. 

CbriRus.Eriamuir  pacificus  meust^  coniifusfumineo,manducans  panem  meum/ 
fnagniHcauic  fuper  me  calcaneum. 

Et  tu  domine  * mifacre  md  fl£  fac  me  furgere:flC  foluam  ds. 
Inhoccognouiquoniamuoluiftimetqmaonclangctininiicasmcus^xrme*  .> 


i 


PSALMVS  XLV 

IX  EtegompetTcAionenKa  tfull^talHmme,Kf<ca({inareR)efaaeb(utuiaad (tand!> 

I } Benedici  dominus  deus  ilrael  a feculo  iC  ufcp  reculumumen  Kamen. 

TInIm  dl  Vinemti  pfalmns  (bnidiDc^iio  vt  fupra. 

fiTMataiam  pfalmijhabeniiis  a amoeiiate  chnlfa  ioan  jjxfle  paflionan  dBs.nun  ibi  lotis  pe 
dibus  dilapolotDm/antcgapmediccia  vniuvdhfiinc  tradjtnmsdlidijnt  (buniis  fins-nondco^ 
bos  vobis  dico/cgo  tao  qoosdcgerimdiBl  vt  adimpkanvlcripninvqni  manducat  medi  panem  leua 
bie  cocta  me  calcaneum  fbcuD.quod  in  vaficuIo^Jiaius  plalmilii^uor.Ex  hoc  enim  q>  adimploir 
damelicduicrciipRuahancinindaptDditotc)manifdianitconreqnaicer  conaxtum  pTidmi  huits 
de  iua  craetaR  paiTione-Ell  igitut  ad  bteram  matena  plalmi  paffio  chnlU  pro  hnmano  genere,  adiun/ 
limul  dufdan  it&icrc^onc 

SVMMARIVM  EST. 

GTPofl  defctipra  dona  dd  in  chtiflo  cuna  habente  pauperis  humani  generis  delcribif  ipfins  paffio  es 
iudfOK  macbnarione/etploratione)detradione)marmnratione;oonant  ad  eztmgueddjiudf^  ptodl 
tione:&  demu  refurredio  chiilh  cfi  potdlace  iudidaria  Sccdefcribitutigratias  agmdo  deo. 

€TPetfonf  loquentes  funt  ttesIbUmprophctajgenas  humanum  rccognofccns  ftatum  linuiii&chti 
Ihurprer  voces  tedeatas. 

TD  ^ahtudtnCO  intdlig^O  ad  paapere.DiuidiE plalmus  I pte$  doasrppoiioua  materiie,acexcca 
nuS/ibi  dns  cuftodiet.Proponit  duo.Primd  beatum  efle  applicante  inteUoAli  fud  ad  (alute  pao' 
pns.&mt{dit  ad  Ifam  defcnbcie  tu  offidum  chfi/  dicedo  intduges  ad  panpete.ad  hotn.vetbfi  caro 
ntM  cvtcuiaheRtpanpis.n5  huius  vddliosfalhllanigencnsfindigensneoeflanis  ad  vita  aia:|ad 
vitaptcn)a.Tiibcantudmeip(ius/diccdobeantudmcs.veRliqdechfsto(phdfiiiibcatas  ab  initio 
c5(nti6is  fuelmfno  vterorm  fupiote  ptcaipiquisfm  coipus  non  fuerit  ocatnsv(9  ad  rdimtftio/ 
n{£t  M hic  dc  rotali  bcatitudineclcrmoddeo  bdlige  beatus  pom  i rt&  pdm  m foe.  j^Seefiduan  che 
mah  liberabit  en  dns.  Vbi  pponif  tu  pafllo  emsifigntficata  p die  maludies.n.pamw  e dies  mali  poe 
eiDsifig^cata p liberationena p rdtmeAione  liberatus m a cfac  maloram. 
fT^noculiodiet  eu.]  napit  hic  pars  euotona  tali  ordme.Piinuittadaf  ilia  paracnlaibcadtndi/ 
i**?u***  Secundo  lUa  ad  paupcroibi  ego  dm.Tcrao  iJlafin  die  malifibi  inimid  md-Quarto  il 
"{J|P®*bit efi  dfis  I ibi  & cu  dncQuini;  itaipbeadRidinis  ptes  pphetat  de  ehfaPila  eft  re'peftu  ma 
u.dis  cuilodiet  cdjpculdubio  itaiu  vt  nihil  a cuenait  quod  non  volncrit.Sccnnda  eft  rd^cdn  boni 
quod  e vita.Ec  vinificabit  eu|vica  gfp.vidunns.nxfi  plaUi  gfe  6c  veticatis.TeRia  e tcQiedu  bcaCiCudi 
nis  xt  beabif  in  tetra-Quod  ad  Ifam  implctfi  esqa  in  tena  in  mfno  vtero  beatus  ftnt  fm  alam:&  nn 
(bs  in  tena  tetnt^s  beatus  fuit  f m eptpus ita  q> plena  bcatitndine  l tma  habuit  Vnde  fingulartflb 
lud  dinfti  priuu^id  pphctacnr  chcdiojSc  beabit  in  cerrarquia  Iblos  ftut  limul  in  terta  viator  Sc  bea/ 
cusAtfidc  plenitudinem  be«inidmisintenaaflecimis.crQuaitarefpeihiglorie  noCseins.Et  non  t 
Itadetjmdeus.cuimdiaJ  abmf  dcfidcnu|ivolutace,uumioo^ns|iadmf.\^kbant&adhocftude 
bantpdoiioesiudpoqi  vtoccidcdo  chcUhiextenninaicnt  nomen  dusrdensafic  no  adimpleiiic  volim  ~ 


animos 


■laiK  poonces  luapof  vt  occiocuo  cnnini  extenninaicnt  nomen  eiusmens  aut  no  adimpleii 
catem  cotum, fed  econuerfo  pet  ocdlione  chnib  fixit  totfi  cficranum  eius  quod  defidcn^c 
iadfornmiqma  ptoptera  ezaltamt  cum  & dedita  nomen  quod  eft  fupa  omne  nomoi , coniicmt^ 
tnunduadndcrnchnfti.VndcIignificantcrnodicinirinmannmimicorSifedm  animam  inimico/ 
nimiquiachnftusttfi  traditus fhit  manibus  iudporum.nd  tamen  traditus foit  animo  &intentiofii 
contm.qua  intendebat  etterminate  nomen  & fidCT  cnis.^Quiiita  rdTpetSn  proprie  palTioius.Ooini 
nus  fnftcntabit  cum  fuper  icAd  doloris.cocum  ftratum  dus  vafalh  io  pgrotanonc  dos.  Lxetos  dolo/ 
ds  mctaphoncepafliochnihlignificatut.Iaquoaduatcqidefcribitiiradlimilicudincm  iacenosin 
ledo  doloris/ita  ^ non  mucniesreqoicm  vertat  fe  per  cotum  kiilffijicc  dubift  (pegtocaaqClux;  efi  pal 
lio^lchnlh  ineppie  ex  quo  natus  eft  chOftus.LcAus  autem  vndueria  ddeCiabilia  humana  C vqrotein 
quibus  homo  quiefdt)fignificatEc  quia  chtiftus  in  vniuofis  ddeftabilibus  humams  affii^s  cC  vc 
patctdifixtRnm^idco  totum  ftratum  dns  vcrracum  dicitucinpgrocanone  euisfmftatu  inhcmica/ 
ds  afltnnptp  vnde  pars  beatitudinis  in  tanta  paflione  ddcnbitnr  (iiftcnracia  Donunos  fultentable 
cuoi|  vniuaiicace  vimmim  Sc  pocenoa  mentoria  ad  falutem  roans  mnndi. 

Csn.  Tractatur  hic  lUa  pamcnlafad  pauperem  t mnoducendo  goins  humanum  loqoens.  Vbi 
nota  q>  non  introdudeur  genus  humanum  in  omnibus  (iris  fuppof&,fol  in  recognorccndbas  Aa/ 
Ium  mifecue  luae.(^od  ex  eo  pacet  q?  aiuego  didioonfdliis  fnm/affinnaoi  ttia.Prinuun  milisiam  p 
pnam|domine  muacte  met  Secundum  pgrirudmcm  animaci  medoe  animae  mea:.Teitium  <*»p/ 
um  vtnidipfquoniam  peocani  cibi.Dicae  quippe  luecieft  non  omnium  hominum, led  cantum  rcoo 
gnofomdomle&rccniiauinm  ad  dimnam  gratiam  pro  miloicondiafc  (alate  Wliauc.p'Ccnus  hic 
paiqicrcmivipoK  nulcim  di  ^rom  Q ofinui  (kii 


1 


PSAlWVs  \ ‘ JCLif. 

JjininidllldTnctacnrhic illa paiticD^indkmalixnlicmtlo nuda  qnaepafliu  dl  diriftas  ram' 
abiaimtcucnmadoindbcis.IntrodacitDraatanchnftDs  loqncns&ddcribacm  haccmaIa.Etpn/ 
mom  intaidonem  exprcflam  inimicoqLlnimici  mo/pdcifices  6e  prinapes  iud^mm.Ioquetinicxpli 
dK  dicet,niallS;dapla,mihi.r.qn  monetuticcce  malfi  momsA  p^bir  nome  dosldxe  malam  eitin/ 
edonis  fidei  chtiihafi9p^S(aii)d6eiplotatioiie.Ec  (i  veniqqmlpiaeoram.ad  vidoKkimlqiue  ^cof 
qaa;  do^,falfam  loqaetar/hoc  eflfalfo  cotdf  loqnetonvtiwtefimnlando  &ezplorando : vt  pluries 
£a(etm  enando,  magilbtha»;  mulier  modo  dcpr^hcnfaeft  in  adokcao.ac  nnihsmagito  icimas 
qma  verax  es|li  licet  dan  oeninm  cadari  firc-Nec  folii  explotado  loqaetnr.fed  cor  dos  congregabit  ini 
qaitaremlibLLcgceimbraCDresmridann;iionelazan:&vidd)iscongr^a%  eos  miqaltatem  fibi, 
oum  icmnc  ad  pontihoestnanantes  qood  videcanoplcni  iniqmtace.  vnde  collegerant  pontifices  con 
alinm  contra  lefiun;  vt  ioan.rcfat  caud-f^  Tertiam  conatadoncegtedietat  ad  exttafloqaetimhoc  e 
liqai  ad  aqilorandnm  venerant, egredicntes'amqloquetnrcocita£>  aliosrvt  patet  inexeplo  addo/, 
^.vn  robidgif  efltetos  cogrcgandis  coqc.5imid  fap  me)  vniti,(i^'me  moflit^tioccaltcloqaenrar, 
oes  odientes  mernec  fold  loqaenrar.fid  ena  fapci  me  cogitabant  malom  mihi.Hoc  apparet  in  cone 
ciliis  coram  in  qmbos  Orcogiraaerant  Sc  dixerant  contra  dmftfi.qaod  dt  qaattii^Qumtii  ^nigh' 
iVcibfi  bebat  mfb  rfbm  in  iplo.Cnm  eia^eranonenatratchrilhis  vlamam  minnam^i  morrao  tU 
fataonqii  pontifices  nthilcredcntts  de  r^neftionechnlfa.coacneific  ad  pilaram  dbcetesq»  I 


ler  dclliiiens  fpem  rdbrtectionis.cfi  exaggeratione  dide  vetbam  bdialchoc  dl  finefif  noifine  regalaf 
noHam  dd  rationem  liabentis^infaram|imbibiram,in  bfofcoUegio  eotnm.Etqdi  iacmqmotraas  f 
fcpaldito.nS  addet  ad  foigedam.Qgod  fi  mtdligarar  alfcrtiac').negat  chrilhim  iaocte  in  rcpalchto 
fiURdur&Si  aorem  interroganiiejaifnse  chnftns  qm  lacnit  in  uqialcfitDinone  addet  nobis  onas 
o reCinexetidqnafi  dicat  fiqnifi  promdeamas.Et  fignificat  timorem  qnem  habnerant  pontifices  ne 
rafcipali  duifti  dicerent  plebi  qifnttexir  a motraistae  erit  nomflimas  enor  pdorptioR-Hscc  qno  ad 
Inimicos-CrQ^  ad  domdhcos  afirEdam  vii  padfiens  meusfmdas  ifcariot^acifice  a chriflo  tra 
Oaras  Sc  conuerfaras  cum  eo  t ip  confifos  liim  in  co)tribaedo  d apoftoltcnm  omali/a;  preta  hoc  o& 
fidam dilpenfatotiscdmendanscilocalos.mandacans panem meum,eratenim  comeniuis  chrifii) 
& pafcebatur  a chtiSorqnia  quae  dabanranpropter  chn/bm  dabaranae  etia  panis  bacodlam  a chti/ 
flo  libi  data  mMicaumnon  obllantibas  tot  beneficiis  magnificanit  fbpa  me  calcanenm.  Offinfam, 
|>iodinonis  fignificat  ex  fimiliradine  animalis  caldtranris  comta  eom  qal'caram'illins  habet-Et  e r», 
Cio  fireiliradinisrqnia  repente  contra  omnem  rationem  contingit  hainlmodi  caldtratio  contra  hoe 
■unem  habentem  curam  ilbas  equi-Solent  enim  hmufinodi  ammalia  quaramcfiip  aliis  moldla  lue 
cinripacifice(ebabctecumcuraroreruo.proptcica.n.ptKmil<umdl)paaficnsmens)in  quo  confide/ 
liam/comedens  panem  meumrvtoilendiKiir  contra  omnem  tationchuiuGnodi  repentina  calctna/ 
Cio£t  ne  putes  leucmcaldtrationemfaitmaMificaiiitntaqiinSroIamleaault  calcaneum  cStia  me, 
fod  magnificanit  illudimagnam  dSecit  (uppTancationcivtpore  tradendo  me  morti. 

^EttU  Dommennforffe  tnaTtadarar  hic  illa  particnlai  liberabit  efi  dnsedura  chrifins  prius  orat, 
deiiKk  exauditum  fc  dicinac  demum  gratias  agiti  ^^Orado  tria  perit.Primom  remotionem  miidla/ 
emn  qpas  patiendo  Sc  moricndolncaitit.fie  ra  domine  mi&rcR  md.  Seefidom  rdbfcirationcm  cor/ 
|x>risfoi.&^me  (mgere.  Tertiam  aatoritateiudiaariam.&(blDameis|inxta  menta  eorum  rqood 
cft  officiam  iadids.^ra»udiram  aorem  leapetitin  hoccognoai  tp  noluilh  me,q>  non  dangeriraba 
gaudii  Sc  viAoriK.mimicns  meus)iad9xs,ri^  me.Coghonerac  clinfhis  homo  anrcg  rtfargeret  ab 
initio  concfptionis  foz  a deus  voluit  inipfothoccftqi  deus  complacmt  fibi  in  chnflo.fed  co/ 
gnoperatfp^larine:inKfaiTedioneantemcognomtexpcrirnria.&proptetead]dtin  hoc  cogno/ 
m/expcdmentalitenptius  enim  lioc  ix>n  focrat  oipetras.Ec  mcendirpa  negationem  dangoris  mimi 
cil  vidonam  fiiam  qua  vicit  morte  tefurgtndo.p^  ego  in  pctfedione  mea.Adntite  hic  enrillo  md/ 
nphea  ime  obcigifle  refntreiSionrmiiadiciaiiam  pocmatem  &cEt  quantam  ad  pnefens  propofiram 
^pcetaiidupkx  ratio  tangitur. Altera  orationis.8r  ra  domine  mifercie  mo  fiec-Aheta  menci.meroic  fi/ 
«juicleTn  dinllns  ha»;  omnialSc  exauditus  eft  in  omnibus  pro  fua  rcuerentia.Ec  ratione  meriti  fabiun 
git. & ego  tnpedeftione  mea.  Ad!  aperte  dioetet.non  folam  pero, fed  meritum  perfedtionisaiEcro.Ec 
ego  in  perfedione  mea/memi  cp,(hlientai{i  m mc)mundum  ne  in  pcetne  damnationis  baratram  rue 
eenAefraffi  (lare  mefkidms  rais  ad  fteraumfhoc  efi  fraifii  Colere  me  ad  dexteram  tuam  in  .fternnm. 
^Gratias  dpnum  agens. Benedidns|benedidtoiK  laudis,dominas  deas  iliadisthoc  ^ non  alius  de 
tis  3 dens  veteris  tefiamenti.aiecnlo  Se  vfgifecalnm»mena(afflen.GeminamTconinndione  Sedefi 
slenum  fiat  Se  fiatrprqpter  Caaetatem  veriufip  nacutae^an  ima;  Se  cotporis)in  rdhnaftione.  Vel  gemi/ 
natoraffirmatio  vtreSevtt^viviiD^  cultuOaboa  incerno  Se  extonoianimo  Se  ott|abl9  fiOione^ 
taridcnirdactAmai.  ’ 


PSALMVS  ' 

CVVLGATA  EDITIO.  <[;:Victori/mtdIoausimis<»rcpfate^^  ‘ XLt  ' 
V emadmodum  ddiderat  ceruus  ad  fontes  aquatumnta  ddiderac  anima 
mea  ad  te  deus. 

Siriuic  anima  mea  ad  deum  fontem  uIuum:quandoucnIamfiC  appare^ 
boantefademdeii  ' 

'Fueruntmihilachrymeniee  panes  die  acnoctetdum  dicitur  mSu  quo# 
tidie  ubi  ell  deus  tuusf  > 

H{c  recordatus  fum  6C  effudi  in  me  animam  meamtquoniam  traftbo  in  locum  tabes^ 
naculi  admirabilis  ufep  ad  domum  dd.  . 

Inuoccexultationis&confcnioiiistfonusepulantis.  • 

Q^uarc  triflis  es  anima  mea:&  quare  conturbas  mef  ’ 

Spera  in  dco:quoniam  adhuc  ceniitcbori]li/ralutareuuItusmd& deus  meus»  ^ ' 

Ad  mcipfum  anima  mea  conturbata  eff:propterca  memor  ero  tui  detena  iordanis  ft 
hermonii  a monte  modico. 

Aby  fTus  abyfTum  inuocatiin  ooc{  cataractarum  tuarum. 

Omnia  cxcclfa  tua  Si  fluctus  tuitfupcr  me  tranlierunt. 

In  dic  mandauit  dominus  mifericordiam  (uam:&  noct{  canticum  dus. 

Apud  me  oratio  deo  uit{  me^idicam  deo  fufdrptor  meus  es. 

Q^uare  oblituscsmeir&quarccontriflatusinccdo/dumaffligitmeinimicus^  i 

Dum  cofringuturofla  meaicxprobrauerunt  mihi  qui  tribulat  mc  inimici  mei. 

Dum  dicunt  mihi  per  fingulos  diesiubi  cfl  deus  tuus^  ' 

Q^uaretriflis  es  anima  mca:&quarcconturbasmef 
Spera  in  deotquoniani  adhuc  confitebor  iUi/falutarcuuItnsmeiKdeus  meus. 
C-IVXTAHEDR;EVM|i;yin^ciintcUigcntiafiliiscore.  XLII. 
r^opheta  5 glocitabie 

Siduit  anima  mea  ad  deumt/ad  deum  uiuumtiquando  ueniam  Si  uidebo  facies  dafC  . 

. c# 

\ } Fuit  mihi  lachryma  mea  panis  die  ac  noctciin  dicendo  ad  me  tota  dietubi  deus  tuus^ 

4 Horum  recordabor  Si  effundam  fupa  me  anima  mea:  qifi  tranfibo  in  numero/  inc< 

dacu cisufqjdomudtit/inuocccantus&cofefnonismuldtudofeftiuans  . 

Q uid  incur uaberis  anima  mea  tumultuabais  fuper  merexpeda  deumt/quia  atfbner 

«ppoAtiBC 

confitebor  cum  falutes  facierum  cius. 

Deus  meus/fuper  me  anima  mea  incuruabitunideo  recordabor  tui  de  terra  iordanis  dfi 
hermoniorum/a  monte  pamo.  ' 

Abyflus  ad abyffum  uocas  in  uoc^fcanahumtuotumtomnes&adliocstuxKundaB 
tu(  fuper  me  tranficrunt. 

Dic  pr  fcipict  dns"gratiam  fuam  & node  canricu  fuu  mccutoiario  deo  uitaru  mearu, 
Dicadeo.Ofo.  petra  mea  qre  oblita  csmeirqreatcricedain  oppffionc  inimicis 
In  ocdfione  in  oflibus  meisfcxprobraucrut  nuhi  anguflatorcs  md  in  dicere  fuo  ad  me 
tota  dic/ubi  deus  tuus£' 

Propheta.  Q^uid  incutuaberis  fupa  tue  anima  mea  tC  quid  tumulaubetis  fiipcr  me^ 

opeOa 


4SI 
i*i« 
f <ko 


t4co» 

t<»i»  < 


•{ood 


8 

f 

10 
1 1 


PSALMVS 


J(LIL- 


7f 


cxpedbi(!eutnt,quonII adhuc  coficeborea  falutesfacicnunmeahun&daun  meii*  f# 

Tlrolui  dL  Vinoed  intdligeda  filiis  concEtdl.lairas  <p  plalmos  iRe  tSk  intdligaitia  ocnItotfl(|at 
□ibaca  filiis  coie  vc  gbos  readaao  fafta  elliv^  (alce  vt  cantotibusjia  filii  cote  non  folfi  fiiecnnc 
|amtoccs(vtdiatar.i.parSLi60lal  £tfbawccantorq^vcpaEcu.patali.20.Vbi  dicitiii.pocto  lenit^ 

(Je  filiis  chaatb  & de  filiis  coce  laiadabanc  dominom  daim  ilrad  voce  ma^a  in  ezcd(bin.Quia  came 
ordinacefiebac  ilta  diAbbucioiideo  pr^nitnt  vmcentU.pt^denn  rnime^ 

qoo  cicalo  n5  habcf  matena  p(i&i^  generaliter  ^ ^ intdligentia  qo^da.  verii  ex  ipfo  p(al/ 
no  fiicilc  pacet  q>  pphcta  in  p(bna  populi  difpCT  Ac  afficitis  wpaiere  cocii  deo  in  hieml^eiloqoil 
ddidcrat  enim  venice  Ac  apparete  ante  nae  dominiiquod  ell  ddictcraic  calcA  da  in  hioul^  Nattae 
^ . . - -T  . . ^ iiS/ 

iaf> 


feOfi  populi  in  capcimcaic  babybnica  fnTpiranns  ad  reginam  in  hicrai^cCcooidmn  tade a cyto  g/ 
fatdtcgejan  tradet  dcaf&Au  totius  pemau  ilrad  ad  mefiapmifiiim  in  hiaii(ale,rab  dubio  rdiqno; 
Longa  fiquide  dilatio  Ggnificata  in  vemculo^.Cpetta  mea  quate  oblica  es  md^>»n(bnac  magia 
■egteflbi  ^ meliiuqm  in  capciuitaee  babyiSica  no  fuit  multa  dilatioamo  citabat  tpe  t^iefliis  adhuc 
boks  qui  viderat  primii  cepIdm<lid{.iefilt^;.Vccnn(pfiq(acis  conftatqidcaS:^  m^ieili  ipopub 
■d  veniendii  ad  hiOttfakmJoaS  diuini  cnltns^pfalmus  tradat  ad  iitecam. 

trSVMMARIVM  EST. 

(Q^opnlus  ilhid  di^xt&sfad  diuinfi  culhi  in  dd  teplo  fitiufi  hinc  ga  dens  blalphcma^inde  ob  pio 
niflum  reditli  ad  domfi  da.tfi  hinc  ob  multiplice  ^ria  afflidioneimde  ob  memotii  diuinp  opis  in 
pnmotgteflutcrrppmi(riois.Etfopplicacneai£Beiatiedudione|cAfoitadold^m  (tctimidiaina 
4T'Eeifona  loquens  propheta  dL 

^ 3ojt  cmia  gloot^  fup  fluoitt  aquoimi.  Diuidifplalmus  in  partes  duassTO^inra  mate 
O nf  ,At  cxecDtioafibi  hof  tecotdabor.Etoponit  ttia.Fnma  magnfi  ifafidenfi  fnii  addeumiad  (imi/ 
licndineceni(dcfitleracisaqDas.Vbiadaatcdao.Primfiq)aialdeqaodl(dmo|in  fiebr^  fignificac 
fdmiinmi  gcnenscled  aidt  no  effi;  vl^quaqi  (xitnm  ^ focmina  h^  (it  oetiiamuom  polTit  et  icdhgi  ca 

pieajMierfi  (pdidio  hebraica  fonatdamoreppnnm  lUinsaialisqiDta  cerof.B  ideo  ga  fient  huuw 
cft  cquofimgitc  leon^mngue  taurof/ica  gloataie  cauocii,opoituit  intoptete  dicaeiicuc,  cana  m 

citabiqhocdtlua naturali  vooedam^it^c^meagloataDit ad tedensihoceft  ppotDoaliu  (na 
natntali  voce  aia  damabit  ad  ce  deos£c  pponitnt  vtnmqf  in  (iitnroiqifi  pfalmus  ine  incelligetia  dl 
fntnri  efie  (latus  iud^K  in  difpcifioiie.t6ne  fiquide  talis  ftitun  ftatus  ppbetat  danid  <f  aia  fiia  c^ma 
tot  ad  defi  fient  cetna  ad  fontes  aqnai(L|^ Secfidu.Sitimt  aia  mea  ad  d^.Ne  putares  Gmilitudine  ppo 
Gta  intcDigi  de  aRedu  aquf  ad  balneum, erolicat  g»  de  aAedu  iqae  ai^otnm  iiuxndiridicen  s.SinniC 
aia  mea  ad  defiind  pidfijfcnipcd  aut  ROuJ&d  defi  viofi.Q^  afic  litic(abifigit.qoando  venia  Ac  vide/ 
bo  fodes  dafVidetefades  dd  appdlat  pfimcaic  (e  cempidda.  Vnde  pc^penm  erat|tet  in  anno  wpa 
icte  cora  (ko&defdibif  ibi  (ades  deifpptapfentiam  dacanginlocodeOoadailtfidiiiinfi.Con/ 
fonaoj  ro  fodd  more  hnmanoiqm  faae  ho  cognoidf  Ac  cognofcitEr  fic  diaf  vukte  (ades  da/vt  Ifi 
iccognofcat  defi  vt  fubditns  dominum.Ec  (dto  g>  in  hebrpo  habe£ in  danuo  deoldeo  vinodol  muta 
Dtt  coAru^o  adde^defi  viofi.fTcnifif uitmihilachiyma.R.atio  caddefideni  no  cR  folfi  carere  bo/ 
no  ddidetato(fcih(xt apparete  cora deo^led  magis efimalfimagnfiquod  mcenm  padoc.Na  finemi 
hi  lachtyma  mea  pams.i.ad  limilitudine  dbi  nectflarii,no  ad  horam  (ol  die  ac  no^in  dicendo  mi 
hi  tota  diedioc  cft  dura  inuniddioacm  mihi  in  fiioe  tota  diepreiicrando  hanc  blalphemia.rdlioee 
vbi  tn^Similis  enim  modos  blalphcmadi  l^icnt.4Ji^j8.  Vbi  raplaoes  populo  etediip  dice 

bac.Vbieden5emath(vbieftdeusfcpharaaimAxkC(bbifigedo^vtpo(ricemetedfishicm(aledema/ 
nu  mea^  ergo  fenfusbiafphemif.vbicft  deos  tuus  liberas  te-Tnlbs  vere  animos  de  inhonoracioe 
dd|pafacntlachtymis,non  habens  aliud  im^fentiaram  icmcdiumiamans  quippe  non  poteftlenn/ 
ieram  concinnam  oontmneliam  amati  fine  continuis  lachtymisaipcratnr  enim  magna  amoc  ddd 
cft  in  aib,8e  fi  operati  tenuiciamot  non  cft  inquit  gieg. 

rCCOzddbOI.  Indpic  hic  parscxecnciua  cw  ordme.Primo  traAatnr  lUa  patticnla/qnando 
veniam  Sc  vidcbo-Secundo  ulaificut  ceraa  Accfinmt  aia  mea  ad  defi  Accabi  deus  meus.  Teirio  tradaC 
IDaJfuit  mihi  lachtyma  Actibi  die  ^pia.f  Aduateq>triafuntppofita.Cbotia  alfeaatfi.C  apparete 
In  domo  dnuAc  hoc nrpliraffi  cft  m Iccfido  vaficnlo.»  afftidio  ai:q  tangif  in  ptimo  vetficnlo  in  affli 
Aide  ceni^vezat^|Acppterea(itietis.Etdcmfim(xihtiacotmoade  blalphcmiadeuq  cmlicaca  eftui 
cono  vcificiib.Hoifi;trinm,iecoidabotiboc  cft  n5  poftcigabo  h^nd  tradaobliuioni  Ira  ad  memo/ 
ofiieoocabo:8eieuocidoadmemonah^c,effondaHipmeaiammeajteduca  inteUedfiAc  alEedfimefi 
jrimdpfimiJPtimiieg.uuina(amndis  mata  dizuao^hcUlaccidotcjiftidiaiam  mea  in  oolpeda  (inii 
Caictliipplid.  k 


PSALMVS 


xm. 


•fain  b dcS  redaicrac  orada  jfteaflr  qi  ad(^§m  bu  medicationes  Ycuocare  iatedir.dfan/ 
t^intjalcrapmealainmdi  mediranre.Qmid  wcmcdicamrasiicfabumgit^tranfiboin  nomob, 
inced  j cd  ds  vfqi  domu  dd.Inter  memoria  triu  didoqc.malo9,corolano  milcrf  mcdicado  diurna  p/ 
miiTionr.hanccnlm  denotat c5tanAioqiA:qaia  ipfaeftvecacatcditasaddomiidd.Erppterca  atti 
qm  ttanfibo  in  namero|in  namerofitate  comitams.Nee  ttaiibo  accderans  aut  diuoiriu,rcd  inccdao 
cdetsfhoceftpedetetim  ambulans  cd  ifta  multirudine.tale liquide  ambulatione  Tonat  diftio  hebiat 
ca;vt  intdligas  fccuntatc  itm(ns.Ec  hoc  no  per  parte  innetis, fed  vfqi  demd  dciNcclbla  aderit  fixn/i 
ntastTcd  in  voce  laudisiq  dc  cantado.jt  odfcfTionisidiuinp  virtntis.mulritodo  feffiuaslTupple  pageia 
Et  impictd  eft  hoc  ad  Iram  tdTc  iefepho  in-atli.anti.in  Tecddo  RSteiTu  aiiobabd  fub  dano  re^  pcv 
faru.qn  in  cymbalis  ierunt  a babylonia  in  hiemfalem.rEt  qua  ,^milTione  apolbophat  ppba  ad  pn 
pr  la  aiamicdibitando  tpfam.Qaid  meuruabens  aia  mea  8c  tumultuaberis  mp  mciOepingif  hic  ptu 
ena  anim;  contra  hoiem.ex  eo  q>  aia  granata  multum  rtilbria  pptetddidcraa  boni  aorcntiainimu: 
daicicbatuRhoc  efl  qi  mftitia  incumabat|deiiciebat  aiam  a vinacitare  Tpd,&  cotnibabat  tranqmlll/ 
tate  aip.Hec  enim  duo  lignificanT.dd  n5  intenogando  Ted  cohibendo  Sc  atguedo  air.qd  incmnabc/ 
ns|cx  ccHiradine  tant^  fpd.ala  meai&;  tnmoltnaberisfp  modd  tnmultnanns  inquietabis,  fup  me.  Ev 
peda  ded  Chinc  apparet  q>  incutuano  lerpeCtu  fpei  iduCta  cft)qa  adhuc  cddeebotfconfeinone  laudis, 
cd/defimecToldedfed  etiam  falutes  fleram  eias.i.pt^fiauieeias|hoc  eftialntes  multas  in  domod» 
ihini,qaod  eft  bonum  tam  dedderanim. 

mCQdifup  me  ab  mea  incuruabitlir.  TraCtaT hic  mnlritado  afdiftionl!  (ignfticata  io  pdi 
mo  vcifiailoitna  dedarado.Pnmo  picdd  icuruanonis  aic  a pfeda  leditudine  viuf  l|^ . Deus  mcsi 
(lidacialitcr  exponit  deo  piculd  )aia  mea  incuniabifi  a pTraa  rectitudine  fpd,Tup  me.Dixerat  fnpiusf 
effundi  alam  mea  Top  meidiat  m5  qi  ifta  effiilio  nd  Tiiffiat.Et  to  in  altero  vetdebo  fubiugif. Abydus 
ad  abylTom  vocas  in  voce  canal  id  tuo^oes  fradiones  tuf  Sc  vn^f  tuf  Ibp  me  tranliertlt . Mnlnmdo 
tnbulariond  hic  fignificaf  ex  limilirudinc  aquatd  doplici.Prima  penes  inddationcs  aquard  iup  tena 
exduabus pambusilcilicerexelemensliipionbuspetploaiai&exeleinftisifetioribnsp  eruptionem 
fontid.  Vddicitur  in  gendi  qi  apertf  funt  cataraCte  coeli  ^ rupti  funt  fontes  abyfli . Et  ex  vtnqi  pane 
tneams  appellanf  hoc  in  loco  canales  fen  fsftul^  xisBc  Aeil  in  voce  canaiid|hoceft  in  fonoto  cm/' 
fa  Teu  delcno  aquard  p canales  fen  dftolas  tuas  ta  ex  nubibus  g exfbnnbas,abyRas|hoc  cA  profundi/ 
tas  vna  aqnatfi.ad  abyflum  eft  vocansfhoocft  inattas  Se  pnngens.na  f m natuta  quum  aqu^  ta  alHoc 
ter  e nubibus  Sefonnbus  fludt  vt  Tonenihuogtf  vna  pfunditas  alcen. In  cena  iungirur  lacus  flumuiu 
buspreduiidaQa,&vnas  lacus  alcen  perdflaxd;iraq>  apparer  quadoeptert^  parsmagna  vdutvnft 
narr.Et  intfdic dicere q> aby&s  muicat  abyflbm  in  tato  efiluiu  aquard  q>  ndpluac  aur  fluere  fed  pet 
canalia  fonido  ruere  appaiar  aqofEt  inc^tp  hac  parabola  q>  flent  tqKSie  magnard  inundationS 
id>y(Tus  abyflum  flcinoocat,ira  in  hac  Tua  capnuirarcafHiCtio  affliChonciuitat.  rAltera  flmiltcuda 
eft  penes  aquas  maris,in  quibus  funt  vndf  maxime  inftaiftf  in  feipfls  & vndf  etiam  magn^  qmc  eoo 
(ringoncnradobftacala  occmtencia.  Vcrar9viKrasdiCtioneshi^caic^flgniflcanc.&q  primo k>ca 
poflra  eft  lignificat  vndas  ^ cSfhngimfcaf  ppeoea  dicunf  bebtaice  flaCtiones^alcaa  aure  infratlas. 
Et  intendit  q>  omnt  genus  tribnUtionam  venit  fup  nos.CTRemcdid  autm  Ira  intcrpomtnr.nieiii/ 
caflqmdefcripturanofcniat  exaCte  oiihne(hiaifi,fedintci<tcatcas.Ranc^cftmemonabcncficiiS 
i6  diuinof  qucolim  collara  fhetdt  populo  qud  pnmo  itroductus  eft  in  ecna  pmiflionis.  Vbi  =»dnrf 
ieq>  fajpius  cololatas  eft  Termtditadopmiflione  diuina  defiituro  beneflao  tedoiSioius  in  domddn: 
inflcololatnr  Te  ex  memoria  pdfimilis  bctKfiairdiccs.Ideoneincuraef  aia  mcainterrot  tribulanoe 
nes, recordabor  tui  deus  de  terra  ierdanis  & hermoruoi^  a mote  paruo.Clata  eft  leconiatio  dei  dcttC 
ra  Iordanis . flgnificat  enim  beneficia  dimna  c^ie  iofnc.qni  inoduzic  populd  exiordane  io  terta  p/ 
mtflionis.Clara  quocp  eft  recordatio  dd  dc  retta  bermoniofiqin  fignificat  benefiaa  coliata  pop  w 
tpc  moyfl  in  debellarionc  regd  amorreoK  trans  iordancCfeon  Se  og.h^  enim  fuctdt  a torrete  amoa' 
vfcp  ad  montem  hermonivtpaterdeute^.PIaraliteradtciedif  flgnificarippterdiuetfltarepartiunk 
ad  diuerfas  nanones  rpcCland.  Vn  dicif  ibide  q>  fidonii  vocat  i^  flrtoniS;  amotiei  I3nit.vt  permdo 
Ik  diftfi  hermonio^  aefi  fiiiflet  didd  hermoniflrion  & Tannir.p^No  liquet  afit  qd  imdligaif  p monte: 
parau.Quida  putant  micat  efle  nome  ppnfi  moris.Sf  diCtfi  a mote  mizanfed  qa  rn  fcnptnra  hoc  n& 
appafetinSau^cSrentiie.Vndeneditiscftvtamonteparuoirdligamusamflcc  or^iqtii  eftmSy 
(M  Se  pnmus  locus  in  quo  ichoamt  deus  loq  ad  moyfen  deedndione  populi  ex  egypto  ia  terra  pmiC 
Ronis,qm  eft  mos  panms.Et  cofonat  fenten^  vt  populus  oSfolenir  lieex  finefde  terra  loi^nis.ex  me' 
tholSchermoniof.Scexpnnapiolibennonis&rauChonispopullintetTam  promiflionisfa  monte 
Miuo.Inhibrfohaberurin  danuovoa.redconftrnCho  mutaoirin  voce. 

^C^pict  PO0.  Tractatur  hic  ille  vetficolus)fbit  mihi  lachryma  mea  Actali  ordinePrimo  defcrl/ 
bitor  mercrs:fcilicet<p  pro  eo  qifleult  dic  ac  noCte, 'dabit  deus  dic  quidem  gratiam  Tuam  mccotiu 
ia  qua  comptehendoncor  vniaala  dona  dei  granutajiodc  veto  canticum  fimm  mccom : iaquea 


i 


PAStMVS  Jttin.  74 

compithendifvnioctfa  Iftitia  fpfis  indeo.pT)dn<fc(kfcribif  medifiifcflicacpltc^  adotsdethfc 
In  templo  liio.vtar  medio  ofonu-Oranofintcrim  mea,deo  vitatu  meaifi/aaton  &conlauatoaDic4 
deo^cce  ofo.Petra  mea  quare  oblita  es  mcijad  limilltudine  obliti  retardas  redudtionc  mei  { Et  nufoj 
quare  atericeda;hoceft  ad  limilitudine  lu^tifi  txxdo  de.tnlhtia  in  trilhtia!lta«  duo  mala  opticae. 
Etq>obIiuionidaciis^EthocminusmaUielkrniri|)ccdereCdetTilfatuim  tnlhtiaiqil eft  in  acen/ 
«nuladone  maloip  dlEAdi  diocret.quaic  m vtroqi  maloCdilationis  falicct  & augmen  malo^^me  vi 
des  nofuccutredo^P^Oecalionesafit  augmen  malo*  fubmKUtres.Pnma.in  oppretTionc  municiin 


quo  ligni^f  opp^o'populi  diipeifi  ab  mimicis.  .Sccun^n  occi/ione  in  odibus  mas.ln  quo  6/ 
gnifican  vidrf  occilio  maio?[,qui Tunt  vdut  ofla  poprffcvtpote  qa  ficut  olla  fulletat  corpus  ita  pn/ 
mates  fufhno  populfi.monedo/cfifortado/oepla  pbedo.Vel  (ignificatur  occilio  imines.  qua  conftat 
magis  Fminete  primanbus  § plcbiivt  patet  de  mardocheo.c6rneuert!t  enim  irati 'pnna{»  Iraire  in 
capita malntndinis.Tcma.ezprobtai]enjnt mihi angudatotes  meimdicereruo.admetotadie  vbi 
denstuoslHeruntnSnes^cendideo.qnareoblinises mei/ScquareareriiittdalAductte  hicq>pnmfi 
ppheta  kitxtot  c^olanone  o meduatione  {HnilTi  bcneficitdeinde  ex  tccoidanonc  recepto  ru  olim 
beneficiotfi.&  nfic  terno  o otanone  recutredo  ad  defcvt  Iregta  Iit  afRiOi  colblano  durate  afHitnon& 
pi>emfi  iteqi  apoftrophat  »d  aram  foa.Quid  innumabctis  aia  mealEt  repetunf  veilicnii  (upiotes.cfi 
niplici  tn  diflerena.Pnma  eft  q»  hic  tepenf  iteito»nofi/&  qd  tumultuatas  (bp  me  1 Et  hoc  ad  aug.' 
mm  increpanonis  l^ieAatSci^da  eft  q>  hic  dicif pnome  mea^/lalurcs  facietil  meaidabi  dudn  cft  b 
lutes  facietS  aos.  vt  itdligas  q>  confitebd  lalutes  & pfennf  diuingf  hoc  cft  in  domo  da:&  pCcntig  pio 
pn^In  quo  videf  ftgnilicaK  q>  iplonct  videbit  has  falutesrac  p hoc  no  moltfi  diftare^t  reuera  vt  di/ 
dft  cft.molti  eof  qui  viderat  tepifi  pnosiinteifneifit  Ibndanoni  liecundi  templi.Teitia;qa  hic  addi£  Se 
defi  mefi;p  gtarta  cnltus-f^ecole  It  adoette  a in  hoc  pfalmo  ppheta  loquif  m plbna  populi  difper 
fi.&  Bpteiea  qnfi  conuemt  fermone  ad  aiam  l^videf  iplit  parabolicus  tomo:hoceft<p  licut  m vno 
& eode  hoie  hofm  parte  fupiore.i.mente)C()fortatfeipm  f m parte  ifmorcCqi“  lignificat  aia  ab  oBi/ 

CIO  aiandic»rpos(aiefpiciedoifi3ius(ignificata)ita  in  vno  populo  vdot’vno  corpore  mj^ropati 

fhpetior q magis  (bpit  ea  q dei  funtjcofortat  ibccilliote  parte  magis  fapiente  ea  quf_funt  affn^  car 
limis.&  iuxta  hac  limilitudine  mtdligimus  pfalmft  hfic  diAfi  a populo  in  pfona  fpdalium  qui  itelli/ 
gcbat&  firma  fpcexpoftabat  aditu  in  hierufalcifumma  auiditare  illu  cupietestvt  erant  darudlzacha/ 
rtasfaggeus  &c.Et  hi  inducunt  coTortare  infirmiores/minons  fpei  & maions  mormntis . Quos  et  vt 
blande  muUigas  confottacosidc&nbit  a^opionbns  appdlatos  aiam  liiam. Arnen. 

CTVVLGATA  EDITIO-  , -XLII.  . 

Vdicz  me  deus  di  difccrae  caufatn  meamuie  gence  non  lan<^  ab  bonu 
nc  iniquo  flC  dolofo  erue  me. 

Quia  tu  es  deus  fortitudo  meatquare  me  repuli(H/&  quare  tri(Hs  incedo 
dum  affligit  me  inimicusf 

Emitte  hicem  tuam  fit  ueritatemtuamdpfa  me  deduxerutfit  adduxetne 

in  montem  fancflum  tuum  fit  in  tabernacula  tua. 

Et  introibo  ad  altare  dei»d  deum  qui  Igdficat  iuuentutem  meam.  . 

Confitebor  tibi  in  cithara  dens  deus  meustquare  trilHs  es  aia  mea/fit  qre  coturbas  mef 
Spera  in  deotquoniani  adhuc  conHccbor  ilU/falutare  lailtus  mei  fit  meus. 
CTIVXTA  HBBRiEVM.  XLIU. 

' xVdica  me  deust  fit  litiga  litem  meamia  gente  non  gratiofa/a  uiro  doli 

Frophew.  X & iniquitatis  emes  me. 

iQ^ia  tu  deus  fortitudinis  me^tquare  elogalH  mc,qiare  ater  icedl  t oppffioe  inimicis 
Iviittc  lucem  tuam  fit  ucritatem  tuam:ipfa  ducent  me/introducent  mc  ad  motem  fan^ 
^tads  tu{  fit  ad  tabernacula  tua. 

Ec  introibo  ad  altare  deit  ad  deum  ifdaf/cxultadohismefjfltconfitebor  te  in  dtfaa  t * 
ra  deus  t deus  mens.  t**» 

incuruaberis  anima  mea/fit  quid  tumultuaberis  (uper  mc^escpedla  deum  t >quo# 


■|l|IVIUIW 

adhuc conficdxircu  lidutesfacierummeatamKdeumluoimt. 
Caletlbpplal. 


PSALMVS 


JCLIIt 


TTtiiliu  nanas  dL  - , . - . . ^ 

C7  Matena  pDdmi^vc  ex  ipfo  appatet)eadeia  eft  c3  materia  p(almi  pcedentisjiS  manifefte  hia 
agiC de  liberanone  ppti  a getilibasfSe  ^ re^cn  ad  domu  dei : Sc  liir  o5fbtTac  liapai  ppt^  vr  prios. 
CTSVMMARl VM  EST. 

CTPopalns  difperros  petic  Iibaan  a gente  prophana  & dna  ad  domom  dci|  lacrificanirus  0t  landam 
ros  dohmtenmqi  fapfam  confbitac  in  diaina  ^ 

CrPeiibnaloquensprophcraeflinpcrlbnapopulidifpetfi-  , 

'T  $3ciiC3  nicoaie-  Diaidif  pfalmos  hi  ptes  doasippotibDa  materi^K;  exeentioS/ibi  a gere.  Dao  f/ 
JL  ponit.  AI  ceru  cILindica  mchoc  cftias  dicirojlmaai  profcrpio  mciEtin  hocpctirnodiffon  jiinnf 
ganone  fen tennp. Alte^  cft.&  linga  lire  mea.In  quo  exeaiaone  foitcnc  pro  ca  Tna  petitEc pniniiiB 
qoide  petit  tanq  a indice . fecddu  tanq  ab  execncote/imo  ab  ag«e  cam  faa.Ec  pinde  diM  eft  litiga  U 
te  mea.acft  didlu  fiiiBd  phcqad  optatu  eftedin  deduc  lue  mea.p  Vbi  adiierte  q>  pfalmus  iftc  eft 
c6plcmetii  pfalnii  pcakn4A  pptaa  inapit petendo,  cxpedinonetn  canfg.nii  pblmas  pcedeiu de/ 
faiplit  popula  (inentetmeditatenijtecordantcac  orante, non  tamen  explicitepetetcmufie  autem  in/ 
noducir  populum  petente  tum  feipm  ludicanitum  lirefaam  ad  optatum  finem  duci. 

€T3  gente  IlO  ^dtiofaiu  viro  ooli  Z imquitacio  emes  me.  Inapit  hic  pars  exeeutina  tali  ordine; 
Pnmo  traeiafiua  pticula/iodica  mcdens.Secundo  llla/&  linga  lite  mea|ibi  mitte  luce  tua.fCiica  Ia 
^ctu  inredit  pponereex\’na  pte  coduiones  g«id  iter  qaaseftdifplus/&  ex  altera  pte  coditiones  fuan 
ex  his  inferes  Iniam  dada  pro  le.Cddinones  getift  pponit  tres.Pnma  eft  no  granofaihoceft  n5  bene/ 
ficatno  benigna.pcr  quaneganoncvidcfiCiiuaR  n^ationc  oium  vimita^^da  qi  eft  dolota  inttu 
tn  aio.Et  terna  q>  eft  iniqua  extra  i fa<:tis.Et  a his  demenns  ftatim  [fiut.erues  mejenpies  me  ,a  gete  ti 


tn  aio.bt  terna  q>  eit  intqua  extra  i fai:tis.ht  ex  his  demenns  ftatim  uctt.erues  mejenpies  me  ,a  gm  ti 
Ini^  P^Codinonesaiitfuasiexptedetnotpnosptmulicoputatqatudeusfoititudinismep.  Nonaa 
det  allegate  metua/fcies  q>  p culpa  fua  difpfus  eftticd  auda  allegate  honore  da:qa.Ctu  es  deos  fotnta 


j^nare  i 

in  opprelTionc  inumaf  Acti  apte  dicctet.c6ITdeian  q>  tn  es  deus  fbttitudmis'me^,mira  eftiroiiu  appa 
ict,q>  tantii  cl^alh  meleldganone  tpisi&rih:q>  taro  tpe  mceda  trilhs|manes.Et  eft'  repenno  fumma 
Ciadittoiuin  pcedcnpfalmotvbiotidoduit.petra  meaCqd  ideeftqdlirmitasmea^^teoblicaes&c. 
Sed  qd ibi  attnbnit  ODliuionijhic  attnbuit  voldtan^  eIdgatidi.p'Et  aduette  q>  duplices  Tuas  coditio/ 
nes  pponit  populustEtcxpaite  deiiqa  deus  i fomrado  eios.Et  mulnplia  afRiAioneqna  panf/exag/ 
gctadoaffli(^ones:diic5iimgireas(m  lUa  codinone  q>  deus  eft  fotntndoeios.Hinc  enim  admirati/ 
netbbiftgitiquate  cidgaftifqud  appareat  q>  debeat  cQe  oppoGtil.ColliM  itaip  inde  condinoncs  getU 
iniourihinc  tot  afBi  Aiones  populi  cuius  folus  deus  eft  rotnnido,&  infeies  fententia  libo^onis. 
UbiltduCC  tui.Trafta{  hic  illa  pneniai linga  lit€  meaipetedo  vt  pducat  illa  ad  fine  cxccunois.Ec  pei 
ino  pene  medid.no  arma  fed  luce  & veritate.  Vbippha  manifefte  pmdic  tedutiioiie  difpli  ppli  ad  hie 
nilal^riue  tpe  mefie  fiuc  tpe  :orobabcl)n6  futura  porena  aut  vi  acmo^fcd  diuina  illuftratioc  cfficie 
^vn  n6  penr/extede  bnu^id  tufi.fed  mitte  luce  tua. Quod  vcnficatu  cc  i adoftn  mefte'no  eft  dobili/ 
^bulatiDus.n.in  regioe  vmbrp  mortis  lux  orta  e ei  s.R^aAio  quo^  capnuitans  babyldicf  faifiai 
mincte  deo  lucejclanficace  & mete  cfn  regis  fic  iudcos.g  oblcon  iaceoft  iter  tenebras  gcnumafvt 
df .^pa^ali. vlttSc  in  piicipio  efdr9)rufcicauit  dhs  ipm  cyii  Mis  petfaqu& pdicauic  dan  dci  nome  Oe 
leediftcanone  repli  m librate  indfoijc  redefidi  i hiecurale.  Vbi  appet  milfa  a deo  lux  fe  vencasipoft/ 
rhodft  tenonata  in  dano|xcne  & artaxenc.Et  vitra  ventate  cognita  q>  deus  gubemae  mddujmina  cfl 
veritas pmiinonisfti^de  leduOionc populi  in  hiemfaletvtpmilnacp  hicremiipiMelabdif  c& 
ficacia  Inds  Sr  vcritatis.Ipfa  ducet  me ,nec  folli  ducet  fed  itroducet  me  ad  m6te  faininsmyCa  * 
iMoriauiTqno  codae  cdificarii  ei  tcpUi,LparaIi.;.,)S;  ad  rabemacula  roajcirca  rcplij  &c.|^emo  cxpli 
caf  finis  tcditcs.Etlcroibo  ad alraieddfoRetedofacrifici&necfoUi  ad  atrate  fedadipm  deomigntie 
cmltaridis  mcf.Pa9  eifafacnHcare  in  airari.nili  mete  oflertemos  metes  nfas  deo.qui  dicif  dens  Ipti/ 
tif  intemgexultaoonis  exttmf  tfic  ftirurf  ivc  itriligas  defi  tonem  tonos  IfntifEr  c^ccbor  te  In  ctr 
thara  deos  deus  mcnsino  erit  vana  autpphana  Iftinaifai  ad  laude  dci,adiudis  ct  oiganis  muHcu^ 
gniHcans  percithara.[nDemfl  apoftro^arad  alam  fuamide  vobo  ad  vetbli  fient  in  calceptfceden/ 
xis  pfalmi.'V’nde  non  eft  opus  rtpefereexpofitionem.Amen. 

pf -ra  <C  V V LC  A T A EDITIO,  fpPro  uieloria  fib'is  core  erufiinn.X  I .TTT 
Eus  auribus  nfis  audiuitnus  t patres  no(lri  annunciaurrunc  nobis. 
Opus  quod  opctatiucs  in  diebus  eorumnn  diebus  antiquis.  } 

Man9.tqa  g&cs  difgdidit  & piataiti  costaBlixifti  ppfos  SC  cxpuliiK  eos. 
r^ec^ih  gladio  fuo poflcdguc  taratCC brachia  cora  no  faluauit  edfc 


PSAIMVS  ^ XLIIII. 

Sed  dextera  tua  & braduutn  tud & Hluniinano  uuinu  tuirquoniatn  copIacuilH  in  eis.' 
Tu  cs  ipfe  rex  meus  & deos  meustqui  mandas  falures  iacob. 
InteinimicosnoIbosuendlabimuscomutdCinnoietuo  rpernemusifurgetes  in  nos. 
Non  enim  in  arcu  meo  fperabo:6C  gladius  meus  non  faluabit  me. 

Salua/b  enim  nos  de  affligentibus  nostSC  odientes  nos  confudifti. 

In  deo  laudabimus  tota  dic:&  in  nomine  tuo  confitebimur  in  feculum; 

Nunc  autem  repulidi  SC  confudifti  nos;6C  non  egredieris  deus  in  uirtutibus  noftris. 
Auertifti  nos  retrorfum  poft  immicos  noftros:flC  qui  oderunt  nos  diripiebant  (ibi. 
Dedifti  nos  tanq  oues  efcarumtdC  in  gentibus  difperfifti  nos. 

* Vendidifti  populum  tuum  (ine  prfdo:SC  non  fuit  muldtudo  in  comutationibus  eoyt. 
Pofnifti  nos  opprobrium  uidnis  noftristfubfannationem  SC  derifum  iis  qui  funt  in  dr 
coitu  noftro. 

Pofuifti  nos  in  (imilitudinem  gendbustcomotionem  capitis  in  populis. 

Tota  die  uerecundia  mea  contra  me  eft:&  confuiio  fadd  mef  cooperuit  me. 

A noce  exprobrantis  X obloquends»  fade  inimid  X perrequends. 

H(c  oia  uenerunt  fuper  nosmec  oblid  fumus  tc/X  inique  non  egimus  in  tefto  tuo. 

Et  non  recefifit  retro  cor  noftrum:S(  declinafti  femitas  noftras  a uia  tua. 

^^oniam  humilialfa  nos  in  loco  affli(ftionis:dC  cooperuit  nos  umbra  mortis. 

Si  oblid  fumus  nomen  dd  noftn:Si  (i  expandimus  manus  noftras  ad  deum  ahenum. 
Nonne  deus  requiret  iftafipfe  enim  nouit  abfeondita  cordis. 

Qgoniam  propter  te  moroficamur  tota  die:(ftimad  fumus  (icut  oues  ocdfionit. 
Exurge/  quare  obdormis  domine.''exurge  & ne  repellas  in  finem. 

Qsate  fadem  tuam  auertisrobliuifceris  inopi;  noftr;  X tdbuladonis  nodr;!* 
Q^nonia  humiliata  eft  in  puluere  aia  noftraKongludnatus  eft  in  terra  ucter  nofter. 
Exurgedomineradiuua  nos  X redime  nos/  propter  nomen  tuum. 

, GTI.VXTA  HEBR^  VM.  VinceUp filiis corc  intelligcnda.  XLIIU. 

■ Propheta.  Eus  t inauribus  noftris  audiulmustpatres  noftri  narrauenint  nobis, 

opus  operatus  es  in  didiuseorum^n  diebus  andquitads. 

X Tn  manu  ttu  gentes  expuUfti  X plaotafti  eosrmalefades  populis/8C  emififti  eos. 

5 O uonia  non  in  gladio  fuo  hefcditauerunt  temm/X  braebiu  eorum  no  faluauic  eos  t 
dextera  tua/ AC  brachium  tmni/X  lux  faderum  tuarum,quia  uoluilti  ipfos* 

4-  Tnipfe  rex  meusftlcustpr;dpcralutes  iacob. 

m 

§ In  te  anguftatores  noftros  cornupetemusfin  nomine  tuo  conculcabimus  inllirgeo^ 
tesnoftros. 

4 Quia  non  in  arcu  meo  confidamtAC  gladius  meus  non  faluabit  me. 

7 Qgia  falualti  nos  de  anguftatoribus  noftristAC  odientes  nos  confudifti. 

t Io  deo  t laudauimus  tota  die:AC  nomen  tuum  ;terno  confitebimur.  Sdah. 

I* 

# Edamdongalti  AC  erubefcerefeciftinosrAC  non  Redieris  in  excrddbus  noftris. 

...  nht»»» 

«O  FadesuerterenosretroabanguftatorerACoforesnoftridiripuetuntfibi  * 
xi  Dabis  nos  quafioueefc;:AC  in  gcdbusuentilafti  nos.  hm 

IX  Vendes  populum  tuum  fine  opuIentia:A(  non  muldplica^  inedmutarionibus  eoy. 

CaidibpplaL  — - - * |t  ni 


tJi 


'A 


iO 


1 


a 


PSALMVS  i iXLniI. 

1 } Po^  opprobrium  uidnis  noHristfubfannatiobc  tt  irrifuin  drcundadbus  nos* 

1 4 Pones  nos  prouerbium  in  gcntibustcomodonem  capids  in  populis. 
t i Tota  die  erubcfcenda  mea  coram  me:S:  con£dio  faderu  mearum  cooperuicme.' 

1 4 A uoce  exprobrantis  H blaTpbcmatuu  fadebus  inimici  SC  ultoris* 

HUU 

J7  Omne  hoc  uem'tnobis:flCoblid  no  fumus  tui/SC  non  mcndd  (limus  in  padlo  tuo* 

mi 

18  Non  efttradu  retro  cor  no(bum:&  deuiauitgrdTusnoncrafemidstuis. 

1 9 Quoniam  contdui(h  nos  in  loco  draconisidC  operuUti  fuper  nos  in  umbra  mords* 
z o Si  obliti  fumus  nois  dei  nolid/K  extendimus  palmas  no(&as  deo  alieno, 

t<iizi  Nunquid  non  deus  tinuefhgabitilhidTqmipfe  cognofcens  occulta  cordis* 

Z z Quonia  fup  te  incerfe(5U  fumus  tota  dierreputad  fumus  ut  oms  macelli* 

3 Expfrgifcerc/quaredormies dnet T uigila,ne dongare fcmpiterno. 

24  Q^uarc  facies  tuas  ablcondcsiobliuifccris  afAic'done  noO^dCoppreflionenollra^ 
2 ; Q^uoniam  incuruau  dl  pulucd  aia  noAraiadbdit  terr^  uenter  noAa* 
z4  Suigc/auxiliarcnobisiSacdimenosproptcrgradam  tuam. 


Tlnilos  dlVincen  filiis  core  intdligecia.De  mjo  vt  fnpra  in  titulo  p(almi.4i. 

CT Quf  aut  fit  matcnaino  appaset  ex  cicnlo.  Vnde  iudiigado  lUa  fcito  aliqd  circa  materia  pfal 
nuoiani&itudcaliQdambigaudic.Manifc(luQppccftodmcmoiandiuinabcnehcia  coUata  pop^ 

Io  hebrgo^  quum  introductus  eft  in  cetram  promifilonisideo  pro  iUispuCTancc,&  deploran  (p  in  pe 

fenna  cotum  oppofini  deus  facir:8c  hoc  fine  ipfius  populi  flentis  culpa.  Ambigua  ancdnitftat  quo 
tempore  que  poiloius  deflenf  malai  venficata  funcan  fcilicet  tepore  vetxns  an  t^oce  nom  tdla 

incn.Ercllt6dubiuqaianullibiintoHhillona  vetens  tcllamctiiaemunf  vcnficanhgc  duo  firnub 
ialiccc  c^nvpopuli  afflidione  qoata  hic  dcfcnbifiA  timui  popub  inocencia  quau  hic  dccnbi 

tut.Et  bene  nota  q>  c fermo  de  popolo  & nd  de  fingolan  pfbnarvt  chobia  fen  hietem  la.popidus  qppe 
ioihrs  nufq  legitur  fic  aflilClus  vt  nic  defcribicur.  Vnde  matena  ilhus  pfalmi  n6  eft  populus  capnuui 
capnuitacc  bab^lonica  aut  quacun^  aiia  tam  ifrael  q iuda»iuonia  cpnftar  q>  ppcctiua  peccata  Aie/' 
nne  dirpt(fi.&  fimiliccr  no  di  populus  afflittos  fub  aiiciochoiuicahtu  vc2.macca.pdicaA  erant  aote 
(Dto.mduo.So.milia  inccrfteti.4o.milia  vui(fti,nd  minus  aucc  venundati , pprer  coqi  peccata 
(’VtibidcdiaOhoceucnic&intancucfictcctl^tadeoiadpiq>in.6.capituibrnbdi£.nec limpha/  ' 
ter  k qnilq  iudeii  confic^aASt  quii  liben  (aera  cdcbratcnf/cogcbani  hedera  coronati  libero  circnire; 
Populus  aiic  de  quo  p&lmus  ille  traAarind  eft  oblitus  dei.'nec  inique  geflit  m reftamcto  do|nec  tecd/ 
(ictttrocorciusiKppteicaquafiadmuaciirqpdeinfeafHigittaiU.vehcm^r.laopppfiiu  auceronat 
v^aptdmi.fonancispopnlumiftumcftciacobAfiliosanaqaqfipatniuidpoi^.QirRqrfiis  (ih^  . 
mala  non  venficantnr  in  ^pulo  hd»rpO(oportet  aflignare  hiltonam  quado  ui  nono  tdUmeto  Ver*  ' 
ficata  hpc  Aiait:&  quum  nullibi  Inueniaf  ra  hiilonf  fenlum  hoc  venficaift.no  minor  cofurgit  ara 
biguicas.Qiwniaautn6nesfermoni(edfcrmoKiddMcfli;(ubieCtas|&taretftgcftatu  hiftoruscoa 
' ftacnod&iuclixmonedepopulovctenscdlamctiflcntehmdimalacucancarnocena.coreqacsdl  ** 
VcpqpulusicftainAi  noni  cu  fnmma  innocena  vehemcnllime  afiliCtus  fphetef/deflens  cot  mala  fi/ 
ftnilciimnocetia.|^Nccobftatqinoictiirpopnlnsiacob:qnomamiiIicschnftianns  populus  tnfa/  ■ 

CTa  feripnua  appdiaf  ifrad  (im  ucob;p?  vnitaie  fida  m populo  vmol^  tcftameri . Appdianf  quoqi 
fila  i^oqctii  qma  fidiucx  ludpiscftivt  dia£ioan.4.tti  qoia  pnmi  Amdacores  ccclciipCquoiU  cepo  . 
rehpcvtnficarafont)ftietuntctnationeiudfi.p'Similitern6obftat(pinnouoteft5nd  fuerint  ven 
ficate  fpes  malo^ihicentnneratowpDta  qifumt  vendin.  plunes  enim  in  facta  fcriptura  fpes  p gene 
. tcpomfiAficntpaenpinfemiddcnbnnfatimilitndinepatnaf  flems|ftndoris  dmtiujvcrmiainA: 
hmdi.itapaoippopiilipriminiic^dtpdclimbnnfadfimihtndincpccna^popahfagiccis  aprp/ 
lioldii^nirubie^lVVcdittioccifi.^EcqaistDhgcexrcbusgcftisfuflfiacsficadluadodupopulfl  iftum 
ce populli  pnminnp  ecdefip.fiildf  tn  ex  auconrate  facrp  rcnpcnrg.na  paulas  apoftolus  ad  ro.S.aflfeit 
vabahniaspralmidclai^  &liiifimilibusdiCta.Qmsnosrmarabicachariratcchfil'cnbalatio&c.  , . 
fient  fctipcum  eft.qa  ppta  te  momficamut  tota  die.pftiman  Uimus  ficut  oues  occifiois.  Vndi^  ag<> 
apparet  plalmfi  iftu  m liteia  introducere  populum  chnftianum  vehemenm  afflidil  in  apoftolis  Ac  - 
oattynbus.  vnde  metuo  fomros  eft  titulim  auditio  ten  mtdkdiu  cannmyftaii. 


i 


7 


I 


PASIMVS  MJnr.  7 

CSVMMARIVM  EST. 

^ tnbalabonc  magna  conlhtimufcon&ttdiuinf  ptoee/ 
Aioou  & opis  boKfiaa  odubita  prioa  popolo  quo  ad  r^oraba  bonajcd  Imntato  deo  Ac  rtgc  ac 
litate  flmiliter  ndc  stegcndi  & adiuu^  ui  c^rabbastA:  tfi  mutati  in  cotranfidimna  (biam  ape 
bf.deo  cepellete|o5^£te)n6  adiuuarc  imo  (iibucicteeos  inumasiponeteeosiadctilbm  Accquuoi 
nec  in  his  otbus  peccaucrit.recumt9  demum  ad  deum  vt  adiooet  & ledimaL 
i^folbna  loqoens  propheta  eil  in  perfona  popuh. 

CU6  in  auribud  noftne.  Dimdif  pubuus  in  duas  panestppoiitina  materi^, Ac  aecntinSlibl 
I J tn  manu  roa.Proponit  viid-Cduunu  opus  in  veten  refto  patracijjcanq  bafim  cfinanetatis  Ac  ad 
nliSdp  motaQdts.Incabgto  (igde prplcnas  pCdmi  veriid  dica  cdtratietacc  dmuii  opis  in  veten  Ac 
nono  cd^du  in  tefto  veten  deos  p popolo  imloopabaEptegedo  a mabsepaUbus  Ac  fauadotnbo/ 
pt<in  nono  aficomrascafflignlopopoldiullu/pti^o  Mnis  ^abbus  Ac  icpicdomalis.Bt  pptciCB 
«Mnedo  wus  qa  opatns  csfcponit  mataia  plabni  vt  bafim  tatf  odtran^tis.F'' Afccdes  igif  men 
•c  ad  defi  pfodus  pnmitiuf  ecm^popubis,adeo  kd^cDens  in  aonbos  nFisfnop  Itetpoiitos  nunr 


dosind  p vaga  fania,audiuimas>U  panes  nh  q « officio  nos  dd>ct  emdue  nananeifit  nobis  opua 
qdopatoses  in  diebus  eofihoc£qdipfi  viderDt,indiebosannqca^vtp  hocuelli^  appdUtiae 
patiifnSffOTilicaScpoifamostiff  gtnbores/edoes(ibiiniciiiiaxdetespfcspfibas.loquinir  enim 


tosta  mandatum  k^.vtpnmi  parentes  annnncientffbistAc  ilb  fuis  fiUisjAc  (ic  demceps . Quotidie 
notem  hocetiam  vercdtcciepolfomusulom  audimus  rnoftoiifamuelem  Accanouiicianres  nobis  ia 
fent  >ns  fuis  oposqucxl  operatas  eft  dens  in  diebus  eoram.  i ' 

<£rXH  mstra  tU3. 1 ncipit  Uc  pars  exeeotioa  tali  ordine.Pomo  populus  explicat  opos  q3  opattu  dl 
«Vnt  coii  pfibusfub  idneeflEedi  ab  ipfo  dco.Seeffdo  ibijni  i^icxiexpbcac  ideopnsfub  tdne  facibm 
cfiidedi  et  nfic.Tertio  ombeat  fnb  tone  omiffi  nff  c Ac  ttadati  in  c6tranii|ibi  et  te  dogaifa.Qqatto  ma 
nifiilat  q>  ifta  mutano  eft  in  cdtrariaiibi  oi  hoevcnitaobts.Q^o  fuppbcatp  adiooono  Ac  redcpcio/ 
nefibi  expgifocK.|^ljca  iraqi  multa  fuennt  mitabiba  da  opa  in  veteri  fiuffatd)o,bicdl  noUn  paiw 
le  opus  cxpbcahfai  tanq  vi^  totale  opia  oia  copicdes  expbcaE  opus  expognadAis  tmmicofi  Acuo 
dndionis  in  retia  pmilhonisfzpuga^onis  acle.Tn  mana  mafno  nfa,gctes|habitates  i cemi  pmif’ 
flonis.cxpnlilh  Bc  ^talh  cos.Orao  ^ofteraqicd  neceflano  pmatanis.pnus  fuetiit  geres  chaiianen 


In  cAiSdionc  afitfbtmi  Ac  ptenn  lignificaf  p(oienitia:<p  dens  no  tni  p tiicred  ct  infucati  pteuoacnr 
enselletin  expoUione  popdo§tn5eni(imaloesexpalli  luntivtpatet  in  libto  lofue  Acindicff.Et  cp  ma 
nos  tua  hocfecenttpatetiqrfi  n5  in  gladio  foo  hpteditaneciSt  coxaipfes  nfiEtp  hoc  exdodunf  olaa» 
(na.Aebiachifi  cok  no  CdoautceosA  p hoeexdudif  nanualerobur^Introdudionis  adt.(esd  dextcM 
CBa'operatio  tua  taioTabibsCqlis  fuiropado  tot  ra  itaedof  ibt  iceraemetifi; vt  extccado  maris  hc  ioi 
^nis  &£.])&  brachii  cn(i|opas  tofi  fotcel  tot  ddidlanoib^Aclnx  ^Kia  ta^laftrano  gfp  rueda^ai 
In  a^u-hfcnsna  cdcunnift.Qiiia  voluiftt  tprosJifcc  tota  ro  fuStii  qa  dtiexilh  ipfbs  pfes  nfos. : • 
2mpfc  rer  mcoa-  Traftaf  htemoinu  opos  fub  rSnefectle  eflhdMi  de  nono . Et  imidit  q»  qoia.iptt 

.cmeqqoi 

...  papeinon 

«Mttct  vt  laboKsifolfi  tui!  irapnim  bAdt,^pei  hoc  eft  fl  ptfccpcns,ralates  iacbb.i-popuh  tai£coi 
tffuaaa  (imilisantiqnp.In  teangoftmotes  oofttos  comupetemus.in  noietno  c6calcabimns  iiifnir 
gentes  nfosiftcut  hx^  paties  noftn  annnf^  patte  vero  populi  adildit  pmno  tmpedimetum  fit 
Socipinfeipfo  qanoin  arcu  meo conffdS.ficgladinsmtas  noo(aladbitme£iciadit(^doipedinil 
tftigntitndiinsjQmafalnaftinotdeanguft^nbasnofttisAcodietesnoS  cofudifti.ideo in  deolaa 
datilmustoudieitaudBdiainasdiximasiAcnomectinm  ui  ^ternum  coficebimunhoceft  Ac  landdii^ 
0Ki^&laadauimu$:hoccftIaadabimiiSn5indioates laudare rcdlaudaaimusctptias.Ee  bene  nota 
m^ishgtoiaiftKispartiailf  qnantnmad modum dioen^a/Gniae  (cnphiftnpfiuein  ^rcritofiac 
In  raitaro, intendo tfichocnnspopDti  noeenditadaflerendufbcaraAcfaAaabrolirteiCed in  enetita 
eepti  diamiihoceftfidens  ^piat  raioRs-Qiiem  intdledii  textos  ipfepomgiqdicendo.prpdpel^ 
tBiacobAidteoAcnlcabunasinimicosnoftiosiqaiandcdfidemas  in  nobis  Acc.  Quid  enimaUod 
per  hocfignifi^.nificp te^pietefnosin lecAfidto  vincemuscAccofeqnertterfabaats  inimids,qa 
Edti^i  nos  & lau^aimas  & laudabimusdioc  eft  non  inchoares  cunqfine  incermUTione  lauda  tuas 
dlcemns.Monftratnrfiqnidepcrh9cn6iesgeftaancgcrcndaabrobite,fed  fircihtasdimnl  operisfAt 
as  parte  dei  adoris|&a  pane  populi  bene  diTpofld  ad TuTcipitndnm  diainft  btoctomtvt  inteUigaa 
f)lfi»pfriinpattiti|f&rtnvmire  hanc  mutationem.  . .-jt::* 

Caiet-loppCiI.  k m 


.F5ALMVS  3CU1II. 

'Cium  dongOftiTraaaf  hic  motatio  d&tini  (^iiVbi^daabidin6obmtn  manu  tna  pdidifU 
iniinicosfialoas  paats:&  nfic  kU  ipfe  es&  te  ^pimlimikopns  cffo.qa  reCtr  difpofici  fornos : anft 
vulro  (p  cfi  hu  otbos  totd  cbnanfi  fads.Erobcat  aiic  cottana  opa  p oppoficfi  ad  opa  fanorabilia  ^ Ib 
bea font^dari in bcUaita(]>fDb parabola MlicofcdAamaladembonfdpnminoa  exxidia  pafla 
cft.r'Vn  inchoata peinanone  dodsiintedcns  tpdcus  notft  doz  coni  licot  mit  dox  patni.  Ena  doga/ 
ffafte  a nobis  & nos  a te,dc  enibdoaefecidi  nos/ce  dongato  & n5  cmatfte.hoc  enim  fubiilgitA  noni 
cgrcdicnsinexercitibDsnolhisftanqdaxpngnaspnobis.&hinc(^oifei<cdusfugf  noitr^  afade 
hoftifi.facies  vettaenos  retro  ab  anguliatote-Eccflediis  dinrorionis.&ofoies  nfi  dmpocnit  fibijbo/ 
na  noftra  nobis  fngienbus.Tatios  effedos-Dabis  nos  qmu  oiie  efcphoc  di  dabis  nos  occidcndoy 
qoanooesaocddonf  indcahmnana.QuatTa$rffi:dns.EtingetibasvctilafH  nosihocdicos  qno 
«cndcnfiaolimihnxline  ventilans  diipcrges  in  g^bus  qoocficp  ierint  Quintos  declararioas  huio* 
(joain.Vedcspopiiifi  tofi fincopolmainiaihoc  di  line  acqlirioneopd  p^o  populi  Et  explicandqi 
hoc  fobdit  & nd  molnptacafhiopcs  tnas.in  comoranonibos  cof .Etinredit  p hfc  q>  ta  pani  fihnia 
tos  di  populos  ficntqvendifpnihilo.p'Saxos.poncs  nos  opprobridvicmis  nofins.Hadcnas  de 
tnalis  rerii  & pfbncmodo  de  mahs  op^ns  glorie^fiun^  &hm6i.C2.oof  primii  e(i  conmmdia.poe 
nes  nos  opprobria  viemis  nofiris|ca§  vuDscnminofos.Sec6dd  di  deriho . rubfannarioncac  imfom 
nrcfidannbus  novranq  Ihilros.  & b^do^  pafliones  exaggeianf  ex  eo  q>  apod  vicinos|no  aliquos  fcd 
ors  ciic6circa.toletabilios  di  enim  haben  iniqoli  aut  dnltri  ab  cxtrannsf^vtpote  ignotis  nobis>q  a 
Vicinis.Tetn6  eft  dettaftionis  ipnecatorie.Poncs  nos  paeibifi  in  gcnbnsihoc  di  deducemur  in  puee 
bid  quom  iprccanf  veibi  grana  veniar  (ibi  lient  petrcfficot  paolo.vd  exeerado  nader  licot  chnanua 
IBt  hmbi.hoe  di  enim  poni  poerbid  in  gcnnbos.Q  oairii  di  ignominip  publicf;  eomorione  capitis 
In  popDlis.Qointd  cft  iodicialis  vexano  qoa  a principibos  & iodicibtis  inionis  mulnpliater  affedi 
Ibntu  hoicadiongif  erobefccna.tora  dieetubdeena  mea  cora  in«&  cSfljlio  fKia  mcpenibdbcn^ 
oooperoit  me-a  voccomtobi^s  Sc  blalphemans,a  facie  inimici  & iitons.Nd  (hflicific  ligna  agitan 
capins  popDlaiis,fai  adhibenf  voces  inioria^  St  a blafphonif  cotra  dc^adhibcf  pr^cnria  inimici 
«oio  hfitis  St  vidida  exeteens-Per  qd  lignific^  aoroncas  prindpu  aprobianfi  maitynbos  qoali  fop 
Ibtiolis  anr  magis)blarphrmatilk}i  fide  difiiq  di  hoc  q>  (buc inimici  nnr  ofim  vltonsiqiri  hrit  gladia 
ad  vriididta  maidaetoKP'St^ris  modd  quo  arididamala  bdlica  verificanf  in  popolo  pnmirio9  ec/ 
ddif/aaleappatctlceUigoribos  popold  pammopecddif  vdor  bdlu  cxetctnlledi  mudo.St  detl  riq 

pDgnaflepeotmSrairi  ad  tpaliabona  vdmaIa;nd.noocidirprcqDoroR:scDQtEci5dfiqin5fairdax 

«wj^lr  moln  (ASif  vriot  terga  varctdr.dli  laniarir  in  rpddcis  St  latebnsfSt  devna  cioirate  ffagetfit  i 
atallDiieorio  bonoR  ocdfio  & difpfio,i  gdhs  fd^  dare  patet.  Veduio  no  nili  metaphorice  in  texta 
itrcdocifina  crifiat  defi  nfiq  ppne vedidiflcA  adip Wa  di.no  Ibld  p qoaro  mifir  deos  fdos  i mfidu  ta 
viles  tSqipnihilo  habitos,red  etqnatfi  ad  vfum  vcdiroqiifeniitotcria  chfiani  pp  fidem thri  habit* 
Ibnt  Vt  fetui  ad  fecada  matmoia;ad  portada  onera:  vt  pacet  in  gdhs  roaityrii.  Rdiqua  qtif  fpciflat  ad 
tenominu(irnfioncft:indicia,n6««expolirioncmuii  manifdie  adimpleta  Igamos.  i 

|0ntncl?f<VCnrtW5blfltTradarticciStrarietas  dioini  opisexptepopoli.DixlatamtinpricuIafa 
penon  opus  dd  in  nono  triK  cfcocranii  opi  antiquo  qoatfi  ad  iplam  fpem  opisiqa  antiquos  defiin 
Mit.ilios  no  folfino  e tutatos  fcd  fnbiecit  holhbnsffamtntiiignominif  Stc-P^Poterat  qfpra  diceie  hac 
edaarietatediaini opis paenireacdcrariismcririspnorisppti Se nootCqa prior  ppluserac  tiiliosi 
& nonus  e iniqous.Hac  ohiedioneitcditexdadeiejapicdo  jprio  letcta  inocmaitertot  mala  .Oe  hoc| 
malfi  drfcnptfi,venirnobis:&oWitin6fBm’nii;0nqnoexdDdiEocptfhfinegligfti9  & ignoratip> 
Oeno  metiri  fumus  in  pado  mori  qtio  exdodif  oe  pdifi  pStra  le^  de  enim  dei.fMosn.iter  dd!  & pot 
polf!  erat  vt  ipe  eet  deus  eo^  St  ecoiicifo.Nd  i cradri  retro  cor  nfos(in  qoo  exdndif  pdifi  ieemu  ra  inl 
qu9  5 rrinifl^  volritatis)&  dcniaair  greflus  nf  a femiris  rais.  Vbi  adoette  q>  negatio  no  i priapio 
|)calwdetermuiatvtninqtvctblSi!etradf!&dcuiaait.itaqifenfnse|fi;nodeniaait  gdTuxrifa  femtii 
lis  tote. In  qoo  ndodiEoe pdifi  cocta  pcppta  legis.  Ex  qb^appetqippfsiftcterinDitinoccnaircgritt 
f^firqa dixerat  oC  hocvcnirnobisin5fomosoblinStc.mdeiq)iicatroncm  vnidqi:fcilicctStmaUA 
iBoeennp.Et  cft  i6qa  deus  eft  auror  cfnm  ifto^i  maloqt.Qrfi  cdtriaifti  nos  in  loco  draroisXMdt  p©/ 
ptihisie  ciStrito  iri  beo  draconis.' vd  pp  coptas  in  qbns  hitabar  vdoc  dnconesivd  quia  vt  ymettofl 
fit^hebanf  a mftdo,rcpntarr  tdigionecnfiana  quafi  vcnen6.Stftcc6reicbaj1fvdutdraco.Er  opa/ 
lb  fnpnosinvmbramoiTis.Cetinuamotris  ofiminarioicontiima  tdidacoritra  chriftianos|coittiM 
bupinqfitiones vmbra mortis appdlanhqoa cooperiri diconf  ftmdi ppret  principu ptatem  fup il/ 
lps.rTmo  pbacpopolns  foa  inocftlS  exdtoino  tcftimonio.Si  oblici  fumos  noLsdci  nrifStfi  extnlte 
tnos  palmas  nf  as  deo  alieno, nnnqnid  nd  deos  riweftigabir  iftudiqoafi  dicar  certfi  cft  q>  inodhgabil) 
ftpnmer.Er  ftc  habes  tcftimomd  cxpaitr  inqlirionis  di  mnfi^ide  a patre  ndticif  dknap . QuoqiS 
4pIi!cognofcfs|fappiec,oenjitaoofaisi)oplkn.pofrethSpaccasenadmtpante.aarqa  htetdoe&de 
hocexdodif  qanooitoocolta  coidis.aDtqandcuraiettStnoccicbdif  ^WisdiignbitiftpiiQpimA 

i;n  4 - v'J 


i 


' rSALMVS  • .XLIIII.  77 

adifigii;  mrie  tnoqintif  maxima  chariRHM  ac  f(3iBiticm.QDoniam  (hp  tc  intetfeCta  fumos  tota  dir, 
icputati  (amus  vt 'otiis  maodiLMaiorc  duritatem  nemo  habet  vt  aiam  ftia  ponat  <]s  pro  amicis  fu 
is:ndpropcernos)rcd(apet  te^cato  St  picando  ocad]mara£lnflntodmeaiic^oaes  macelli  fi 
gnificatat  non  (blom  paaentu  ouilis.fcd  etiam  ncceflTitas  ac  vtilitas  fliimata  ac  lodicata  a principi 
bos  mondidechnlfaanorum  occi(ione.tepatabant.n.ncccflmimiacvnleforeoocidctcchnlhanos 
ficotnecdlaaum  St  vnk  eft  occidere  ooes  maodii. 

fC£re.  Simbcac  demfi  populos  ot  de^  (bigatlauxilicf  Se  redimat.  Vbi  adoette  ip  qoia  pe 
titio  e rei'^ohf|&pp!^primitin^ecdefut  erat  tatfpl^oisvt  no  peteret  aonliuduiinli  ad  iiococ 
Ii5  paterete  vt  patet  exeo  <p  molti  eofi  dicebathas  epulas  ego,lbnp  opraaOralote  aut  fpualc  hebaO 
nec  i cofer^  lUa  deus  (e  h%at  vt  dormies, i5  petit  ppls  pnmitiu^  ec^a:  duo.Pnmfi  acceleratione 
pwRsccdtf:  vtiCiMes  chtiifaana  pofTitpnblioe  ^ican  vbicputa  vt  glibet  poflit  bbcie  abf^  pleqautio 
nfi  meto  chf  ian‘’iraii(  ee.&hocTtcd&cpctere;diocdo  atuilure  nob.Quc  grana  fiuc  dilata  vf^  ad  o5 
f^nu^ca.A.1t^cflacodcraaoglorificationUcorpo^quod(;ntapolblasrdlanir  ad  ro.8.^pfi 
imn  nos  gtinimus  adoptione  flio^  dei  cxpcCtaces  rectione  corpis  nfi£t  haec  petitio  figniHcat  dt 
te£me  nos.  V cnqp  at  peririoi  fabretuit  petitio  ez^fopf ■ Mote  itat;  hdano  oodudit  alloques 
ppl's  de&expgifocre,§ie  dormies  dne/(]re  ad  litimdmc|>trahnis  lonfi  te  hebis.Nec  itettogado  lai  iiilpi 
ado  & gemedo  dicic&cA  (bbdit.Eu4ida.nc  d&aie  i lieriijpitcnifiine  ad  fihtudine  dogans  fe  pmirxas 
ccdlam  i his  pfequutimboslQuaie  faae  toa  ablo5des|ad  nlltadme  abfoodens  facie  gf^  tuae  te  hebist 
obhmfocris  affliCUonb  nfam  S^goftia  nfamiad  modu  obliti  te  hd>is.Q,ifi  icuruata  e(t  pukieri  aia 
acta  nfihoce  qifi  afflidio  ppli  rm  ta  f m paflioes  ai  q coipis  puenit  ad  termmfi.Ec 
terminos  qde  panedi  ea  ^ rpeClSc  ad  aiumCvt  IGt  ignominia|co(uiio|inilio|8c  hmoi^gnificatot  pet 
icuroaaoiie  aiz  ad  pniuerjitaq  nb  Iit  al  iqd  ifdi*  ad  qd  poQit  icDnian.Terminos  afit  panedi  ea  q Ijper 
Aac  a^  comu^vt  ign^gtadififdas|Sec.)fignificaf  p awgfione  vetns  ad  terraitanq  no  fit  locos  if^ 
or  qoo  pomt  hfiiliari  q verte  iuiao  icKificji.toc’’  hoEm  annote  pte  bx  ifigif.Tanq  apte  duaScup  i2 
fpl^  e mtfara  patiedi.vh  qofi  duUGetiexpgtfoerei  vi^a , adidgit  fur^auxiliate  nobismon  ne  paria/ 
wr,Cdvtmulnplicef eccnatnaflibiatepacistnae!uhocqooadhacvita.Eticdimenos'de foitute  , 
cotmptiou  ^tfi  ad  cordax  hoc  qooad  acedetadfi  tefuireAois  t^s.CfiCla  afit  petimos  non  pp  n(a 
mentaCfemnsai^  nSiHt  cfidigM  palfiones  holostepons  S;£)lcd  propter  gratum  ^m.  Atncn. 
4TV  VLGAI^A  E DI  Ti  O.  ^Vi^oripro  liliis  filiorum  cote  crudidonis  canticii 


anumcUpimtn.  XLIIIL 

RiUiflauiccor  meuuerbubonumtclicoegooperamearegi. 

Lingua  mea  calamus  (cribftudocitcr  feribentis. 

Spedofus  forma  pr$  filiis  bominum/di£Ma  efi  gratia  in  labiis  tuis:  pro 
pterea  benedixit  tedcos  in  (ternum. 

„ __1  Acdngcre  gladio  tuo  fnper  femur  tuum:porentiflime. 

Spede  tua  ac  pulchritudine  tuaanttnde  profperc  procede  ac  r^na. 

Propter  ucritate  & manfuetadinem  Si  iuibriamtac  deducet  te  mirabOiter  dextera  tua* 
&^tt(  tujacutppopuhfubtccadcntincordcininucorumrcgis. 

&des  tua  deus  iafeeulum  reculiruirga  diredioois  uirga  regni  tui. 

I^ileidni  iulbriaet  odilb  inkjtattippea  unxit  tedePd^tu?  oleo  l(riri(p  c6forrib?tuui 
JJyrrtha  ac  gutta  &cafia  a ucfbmcnris  tuis/a  domibus  ebumeistex  quibus  dcledlauc^ 
r.«inttefiluer(gunirahonotctuo.  i, 

Albritreginaadextristutsmueihtudeautatotdramdatauariecate.  > 

/^udi  filia  K u}dc  ac  indina  aurem  tui:  Si  obUuiTcerc  populum  tuum  ac  domu  pris  ttu*  ' 
Ec  cooipilbetrex.decorecuu;quoniaiprce(ldasdeustuus,acadorabunteum.  , 

Ec  filix  t^ri  inmuneribusmultum  tuum  deprecabuntur  omnes  diuices  plebis.  • 

jOinnis  gloria  dus  filixr^is  abinettsna  fimbriis  aureis  drcumamiAa  uariccacibuct 
Adducentur  regi  uirgines  pofi  eam:proxim(  dus  aiferenmr  ribi. 

Afierentur  in  l(tiria  ac  exultarioneaidducentur  in  templum  n^s.  • > 

Pro  paqi^us  cw  ri^  ^;confticues  eos prindpes  fupee  omnem  tenam* 


I 


PSALMVS  _ :XIV. 

Mmior  ero  nominis  tui  donunennoiuu^mtio^Sgimaatione.  ' 

Proprcrea  populi  confitebuntur  dbi  in  {ternam  SC  in  fecdum  feculi. 

CTI VXTA  HEBR£VM> y incenti fuper fofannim filii» coreintdl^entu 
ticumdilciJlionum.  XLV. 

M(»  ha  , 

Proreta.  *|^^Ouitoormeumuerbumbona:  dicens  ego  opera  mea  re^lm^l 


un4> 


mea  calamus  foibends  adods. 


Pulchruifb  plus  filiis  adam,infufa  eft  gratia  ilalnis  tnistppea  bfidinc  tedeasIjtcTQK 
Cinge  gladium  tuum  fuper  fcnmr:potens  gloria  tua  SC  pulchritudinema. 
EtpuI<^itudinetuaprofice{equiurupauerbuniuericatis  Si  bumifitatis 
docebit  te  terribilia  dextera  tua.  > 


Sagitc{tu{acut{  rpopulirubcecadentincordeinimicorumregis. 

•*  . ....  .**  ' 
Thronus  tuus  deustfeculo  SC  femper  niirga  reAitudinis  uirga  regni  tui . 

Dilexifti  iufbtia  SC  odiffi  iniufhtiarppea  unxit  te  d^de^m^  oleo  I{titi{  pl^fbdis  tldni| 

•d  odoid  ' 

Myrrha  ££  aloe/ cafia  oibusuefhbustuurapaladiseboris/undeletificauerutte» 

FiJifrcgumincharistuist  fteritconiuxdexter{tu{inmaflaophtt.  J • 

Vox  patru . Audi  BiaSC  uide  SC  iclia  aure  tua:&  obliuifcef  ppim  tuu  Kdomfl pfii  tlUk 

Et  concupifeet  rex  pulchritudinem  tua : quia  ipfe  dnsttuus  ,SC  incuruarc  ipfi . 

Et  filia  tyri  in  munere  rfades  tuas  dej^bunturdiuites  populi. 

cH 

Propheta.  Totahonorata  filiaregisintcmadeintcrfertionibasauriadtisdus. 

...  - .*•* 

In  phrigianis  ducetur  rcgi:uirginespo(l  eam, fodalcsdus/du(5lc  dbi 

Ducentur  in  Iftidis  SC  exultadonenngrcdienturin  paladum  regis. 

Pro  patribus  tuis  emnt  filii  tuitpones  eos  prindpestin  omni  terr^^  _ 

Vox  apoflolicxPadamTecor^ri  nomen  tuum  in omnigcneradone&gencradonc^ 

propterea  popub  confitebuntur  te  feculo  fempet  • 


r-f^Imlas  eft.vincaiti  (bper  fofannini  filus  core  inreOigcntia  canticum  difeetionnm.TVmccntit 
I pfidmn  muficf, fuper  mftmmento  VociWfofannim, filiis  colti-cantoiibuseifilUs  cotc.lntdtt 
gentia.per  quod  figmficatur  mfRenum  magna  inttiligentia  dignam  quod  in  hocp&lmo  traCliunt 
Sevae  maxima  mtdligcnaa  eft  pfalmas  iflcquia  penetrat  verbum  carnem  feftum  dS^ticom  dV 
|octionara;intcr  legem  &iicginam|intermtIiamScecclefiam.p^Confhir.n.in  pnmis  aotorirate  pap/ 
Ii  ad  hdir.i.pfalmum  hniic  de  diUinitate  mifif  tradateidam  dicit. Ad  filium  autf  thionus  tntts  In  k 
colu  fecDii.vuga  njnitatis  virga  ttgni  tni.dilexilh  lalhnam  Sc  odifh  iniqDitatemipropteiea  vnxicK 
deus  deas  rnas  oleo  exoltarionis  pte  pattictpibas  tms.Qood  L6.&.7.vcmailis  hnuis  pfalrot  hat^ 
Cdllat  («udo  aprogrdTu  pCalmijqqg  dicnmtu:  no  nili  de  nulla  poOc  uitdligifaccnnir  Ouoqp  ludd 
pfalniam  hunc  ad  lit^m  de  m^a  tiaAare.Vnde  & thargum  I vcjfn.t.  palcfiricudo  tua  0 rex  mefii» 
maior  filiocam  honiinum.Ec  in  vedo^xir  o ca  rex  mtfia  qaonim  dilexilh  lufhrlaln  VndSy  tt» 

ahabcturmatenamhaiuspralnrimnxfiam,&eonreqacmcrc6aiagemeiasfoalcliain.  <•' 

CrSVMMARIVM  EST.  . 

Cf^  ophctadefcnbitmeiiam  a palchticndinqgraria/fbtnhidinemilicari.raccefib  proluero  eqtncap 
tem  ita  vT  dextera  & faginis  (hls  popalos  eorde  (obiiaat  fibiieundetn^  deiun  ngnanmti  virte  redi 
tndinivodio  iniquitatisfvnChim  pte  alusoonfitenir.Gc  vtnec  vdlesaat  domos  cbumeas  obl^aifle 
Dc  filiam  regii  ptermmatA  ediage  demde  monirajrota  glonol^dcduceda  ui  tegispalatili  &^m^ 
(br,adifiehsfmnnsfiIiispridpibtuvniuctlktctne|cGppcniaiDdD6riaatUudeno(sel*apad  pptbc 


PSAIMVS 


jav. 


78 


UrPcrToiut  bqnoiRs  fant  gcophetaffattcs  8;  a|)oftoB. 
TV/f  0aUGO2meDmbub^U-  Uinidifpfalmus  II 


IVJ 


inpRsdoasspoficiaa  niaticiur,&  aecadai 


_ ibi  polduuilh  plus  fihis.Ptoponic  ttia.f^infiiquod  e pcipDd.mccs  ep>  opa  mea  regU  hocn. 
manifcftat  pphera  m inccdicdicerc  i ope  huinsplalmi/explicaao  v^hoc  e 9 i&lic  trai^tc  rc  regi/ 
am  alloqui  reg£u  ga  no  df  regi  hieittaiinec  regi  aflync^ired  ablolute  regi,(igniiicaf  lUc  g p exed/ 
1^  ellreiXme<ias.&:  in  hoc pponif  matena  pfalmi.pi^o  adr  idiqua  pponit  velut  annexa  ad  de/ 
daianone  iftms.  Aliv|[  ex  pte  cordis-rnouir  cor  meu  verbii  boniLEiiftcnbos  m corde  hois  verbis  bo/ 
ois  & verbis  malis, oRih  cordis.L  voldtaQs  eft  mouere  ad  dicMd  ad  ogeradu  Atcra  veibd  bond  3 va/ 
bd  mald.vn  Sc  dds  i euagdio  diar  q>  de  corde  exedr  adultenaiftuta  &c’Aiinit  ppfia  q>  I ope  horpfal 
xni  ooibuedo  carmcdmouitvetbdbond'qd  intus  crat.moaicinqiiavcpdeacexrTainlocuride&rcn 
ptura-Necdobidq»  verbdhocdc  oiFanabond.CvtilqdekAabile&honelhim,nohnicveliI]iredrori 
vniuetfo.p' Alreid  a pte  lmgup.lingtia  mea  calamus  fenb^  vdocis.  Et  intMitp  adimilationc  Im/ 
goac  ad  calamd  (oibetis  vdocis/modd  quo  codidit  hucf^md-tum  qoatd  ad  brdptitudinctga  non 
meditado  fed  ca  cito  dixit  hdc  plalmd  g dto  feriptot  velox  rcriberct.pff  quod  lignificaf  q>  mes  pp&p. 
i prdptu  hdit  luee  chfi  myftcna.Tu  quatd  ad  lumarie  dicedd/ velut  p capita.licut  enim  veloatei  lai/ 
Ims  notat  Fcspncapita.i»  propheta  mydena  dinfh  non  nifi  per  cwita  hic  rctipiit. 

')^lcl|7anlK  plue  fitue  ddam.  I ncipit  hic  ps  cxccutiua  tah  onfiePrio  defcnbi  t mdia  quatd  ad 
coditid^ronp.5ccfido  deferibit  cude  Ibb  lil  ituduK  egtis  armari  tang  pricipis  exercitusfibi  ctge  gla 
did.tud.lOTo  fub  fil^tudine  itgiafibi'chtonus  tuus.(^atto  quatd  ad  coiugejibi  dent  coiux-Quinto 
qiidtd  ad  roagatione  dlio^iiibi  p pf  ibus  mis.pDcf^it  1 ptlm  is  pTona  mdie  a duabus  pnbusipul ' 
dintudIcC&  loqla-Sub  polduitacfic  cdtinaif  oes  cddinoes  vilibilcsifiib  loquela  audibiles.  Ex  liis-n. 
duobus  cognofcd/laudaf  vd  situpaf  hd,&  maxime  pticeps.ex  efhgte  ligdcippottione  mcbroqt;dara 
rafcolotc.piio  occuttit  ludicadus  ha&  fill:  ex  md  loquendifex  lis  q diat  & huiufmodi.iudicamus  pOA 
pue  hoiemiduob'’ porrigenbus  Gaifib^/viru  & auditu.p'Vn  quatd  ad  pulchntudine.pulchruidt  plus 
tiliis  ada.Ptr  quod  figniHcaf  q>  fuit  & apparuit  pulchrior  oito  hoibus.Quod  no  (tclligo  de  pulchn 
cudine  coipaliCqud  hoc  lacta  fciiptura  no  tradan&  puldvitudo  exigat  no  fold  ppoitione  fed  er  ma 
£nitudme  quatitanstchrilhis  adt  no  legif  fiiiflc  magn*  quatitate  coipaliXtd  Itdligo  dc  pulchntodi . 
ne  mo9;a4&dcmdiiatiirr.Pulchruitipnmispulchntodincddtatis:dddcgfacnncmcfur.i:8;  demd 
cxtcno^moi^Cdhoctfi  tene  chnddrm  coipus  futile  fpeciolumprf  filiis  hoiumncgatioeihoc  e 
nullas  fiiit  fpeaodor  lUoiqm  formatus  c virtute  fpddanCti.cuius  comefuraoirimd  e opus.&  forte  fa/ 
it  ct  Ipcciolior  podtine  pr$  filus  hotum.Ita  q>  lignidcatcr  diarur  pre  filiisjad  exdudedum  primum  ho 
■nincig  fUitctiam  comcfuratillimus  fadus  a dro.rCirca  loqudam  fubiungitur.Infufa  cd  ^tia  in 
Jabiis  ruis.Graaa  pcopnehicdidturquafcrmoreddifgranofusauditonbus.&  ad  Utera  ennihista 
gtatiole  loqudiaf  vt  minidn  lud^of  miili  ad  coprchedmdom  icfumircdeunccs  audita  iUius pr^dica 
none,imertoganbus  pontifiabusiqnarc  no adduxidisillomlrdpddcnntinunqlic locatus  dt  homo 
ficut  hic bqturioan.7.Cum  hac  tn  gratia  m modo  loqncndi.inrdl^quoqi^ana  in  didis;ordine 
& efficacia  dicendi|docendi|monendi|&  pctfuadendi.&  vtran^  infulamifioc  en  a deo  effluxam. p^Pto 
ptoea  beneduat  te  deus  ftcmo.Effirdus  pulchritudinis  & gratip  fermonis  hic  cft.cx  his.n.hocell  me 
diatibos  ilfas,bcncdixit|malnplicanir,tcdeus  gtemo.Ben^idio  in  facra  fniptura  quo  ad  au^enta 
cioncm&mulnplicanoncfumitatfi^uenn  vfu£tadliteram  videmus  adimpletum  (p  mediate  pul 
(jihcudmcdcicatis/gtatifjmotum'&c.chnlli,a(fimilitccmcdianteveibo^cacionis  benedixit  dOT. 
chnftnm  iB  ^ternum:  & augmcnrando  ipfum  quo  ad  gloriam  coipons  &c&  multiplicando  quo  ad 
filios  hoc  efi  h<kles.&  vtiilip  in  ctonnmrvc  patet. 

fCingC  gi  jdiuitl  tuum.  O^^imt  hic  mdias  tang  eques  impetatot  exaritus, piius  quo  ad  arma* 
dcinae  quo  ad  eqnd.&  demum  quo  ad  adionemplu.ltaq>jpataboladlq>  ille  accingat  enfem  fuum 
foper  femur  fcu  latus  fuumifoitis  &c.&  q>  m decore  fuo  prolperc.egmtct  fnper  equum  ventatis  Acfie 
«zenxat  dexteram  fua  tembtlitet.ita  q>  l^tt^  aus  penetrent  corda  inimicoramiaf  fic  populi  a fubii 
ciatut.  Ehec  dlmetaphora.f^Senfum  autem  opoitetlingillatimpcnctrarc.Gladiaschrilntclle  apo 
flolo  verbum  efl  dd.&  gladium  Ipmcus  quod  elt  ve^um  dn.Cingc  glaihum  tuumj^ara  diuinfi  va 


fcam/hoccflenangdiam,tnom|noiialicniim,fupafcmut.Qanmdcbniliadiccrefopalatus,ranone 


npk 

cum  bapnfmoxruntes  docete  omnes  gentes|Dapd»ntes  cos  &c.p'Potesgbna  tua  & puldmcudine 
Cua.Fuir  potes  chriflus  in  ^icatione  & bapnfmo.tll  ex  gloria  fuaiqu^  maxime  appamit  i miraeuks; 
vt  loancs  cuSgdilla  tdlaf  hzc  comirara  funt  ^canone  & baptifmdiioxta  lUudxino  cooperate  0c 
Cennonc  c^rmate  fcquenb'’lignis.Td  ex  pulchntndinc  fuajhoc  e pknitiKfie  gfp  & ventatis  qb'’  pul 
flha  c chf  s.lu  9>  potens  fuit  s & gTia  mitacub$|9i  pulduituduic  gfae  ae  ventatis  ad  atna 


PSALMVS  XLV: 

nnndS  ^cando  & bapcuando-P^  (ctfo  di^o  h&ade»  no  adamaOtm  fonat  gloria,  fcd  maUI 
irer  laodetn  Se  glonam:  ydoclaudem  magna  vooc.Erproptcrea'intcipces  moln  cx  altero  antmo 
Imictt  glotia  cni  magU  appropinquat, incerprati  fune  glona  cna.^c  quo  ad  pr^paracionon.  CTSe 
qnitur  equitatio.Ec  pulchritudine  cua/ois  gratiae  Se  ventatts,{>ficqad  mdiora  Icuip  pgredetexqta  lii 
per  verbu  ventans  Srhfiilitatisiulhtue.^0  I hoc  natus  id  vttdfamonifiphibea  venran.Se  difdtc  a 
me  qa  mitis  OS  Ac  hfiilis  corde.  Ita  q>  chfscqtauit/vdutcqns  pgrdruse,(up  ventate  Adifiilitateiufti^ 
tueind  ignaui^  i ppriis  vitfac  doOnnf  aftionib’»d  i afcdu  eruas:  oS  t aAioibus  alio^OIa  fiqdd 
doaimeta  a^idt  documera  ventatis:5e  hoc  quo  ad  irdleiSd.ae  hut]iatis,noaurcd9  fcd  iulhnat/hoc 
e dcbitp:Ac  rurfus  mlfatucihoc  e iufhiicans.&  hoc  quo  ad  voLStarc.Doftiia  liq«  chfi  cxigit  huiliratdf 
ii5  fuperogatidis  fed  debiraeq  ois  icdleAus  ['capnuirate  redigif  i obfequm  chf  ois  volutas  fi  rennie 
fnbuci  cui  debet) Se  ij  lufhficaf  ob  hd.QTSeqf  aftos  pliadiAc  docebit  te  tctnbilia  dextera  tua.  Vnf  p/ 
phetaconruetolocracdimoicfqiiodiamns  ille  princeps  docuit  manu  fuatembiles  duces  qs  ip&  ifl 
gnificado  p hoc  q tbrnccr  pugnauent  edtra  illos.Docere  e apte  m5llrare)expiena  cdle.Dcxtera  tua)fa 
uorabilis  e alTiflMa  chfi  ad  euagdiUac  haxe  docesfiu^o.Teinbilia  lut  tormera  ois  gnis  Se  motsipu/ 
gniria  cd  chfo.haec.n.didicetut  expienda  qs  e chfs|dcmfatus  p pnome  te:du  fuetdr  fopara  a dexteta 
chfi.Codmelic.Ec  dextera  ruaifanorabilisairiflcna  raa,docebiC)raCto  expiedp.tembiliajran^  pfonaa 
diicetes,te|tanq  re  qua  dircdt.Cdftat  adt  hxc 'adlpleta  ee  I^alTioibus  maityrd:8c  I pnmis  f^ta  mot 
teCq  c vicimd  ternbilid )i  paOrioedifi.n^oft  dextoa  q e inllfm  ooilkiij,fobillguC  lagit^q  uinc  inftra 
lepata.ita  q>  nofold  manu  fed  fagitns  pugnas  deraibi£.Sagittp  cu^acatp.Quiuis  polline  apIl  irdli/ 
gi  iagitrp  cxremp  chfiOuxra  illud  efa.^.po(uit  me  licut  (a^tta  dcAa)mdius  tn  apparet  intelligere 
lagittas  chfi  internas;^  fdt  fpdalcs  imiflioes  mouetcs  alum  notum  ad  fidc/fpem  Se  diantatc.Ec  hae  ve 
lut  fagittp  a remods  mittunf,acutf rvtpoee  penetrates  corda.Et  funt  verp  nnqira  ® nullius  alterius» 
qa  Iblus  iple  poc  hdand  cor  penenare.flda7  fagittatu  effieAus  e.pptVno  vnus  ppts  fed  muin/finevii 
mero.inimicofe  r^sfoes  cuihoc  e no  ciedenii  nbi([nnllos.n.hebac  difs  inimicos  nili  no  credetes)  fi/ 
Dc  iudeos  fiue  genlcs  jliib  ce  cadct.no  in  coipe  fed  in  cotdehoc  e fubiicienf  nbi  ex  corde , fubiicietiu 
tibifideiirpe)chancate.hoce.n.cadere corde fubchfo.Echic  terminabili qnoinimid rfirfubaAi cotm 
entes  fnb  chfoifufcipiedo  iiigS  fidei  i cotde.p" Aduerte  hic  Se  f pdiAis  &p  dicendis  m hoc  pfalmo,qi 
ga  fnb  metaphora  pOalmus  ifle  craAac  cddinfies  mdie&cideo  eipdnes  iftp  n5  Ifit  mylhcp,fed  ad  fen 
lurpeAatlfale.cd(Iar.n.fenrulfalemctaphorcnoeeiplam  metapnora.fedqdinrediffiMificadp  illfi» 
7|?7Cinili}  tUU6  oeUd-Pofi  deibnpcfi  mefia  lub  fpeaepilcipis  militans  ac  vincfns.dacnbif  idie  me 
fias  fnb  fpc  te^s  qnatfi  ad  deitatetdignitatf)ppet^te)pcare|bonicate)gfae  excdlentia,’ velles/  domoq 
ac  anlicas.p' Vide  fingala.Pdmo  vocatO  dens.in  quo  ratetur  regem  iftu  cITe  deUThionns  tuus . di/ 
Miratcm  explicat  Kgiam.Scdilo  Se  &mpenvt  vera  aeternitate  intdligas. Sceptrum  fen  virga  teAint/. 
^isfceptrumr^mcuiehocellporcflas  regni  cui  cll  ad  rcAitudinemfadendam  & admmilband% 
ad  ordinandum  non  leAa.Per  quod  fignificatnr  id  quod  impolfibile  e(l  humano  cuiqi  regnoefcilioec 
reducere  omnia  ad  RAitndincm.  Hoc  enim  facit  fceptrum  chnih : dum  menta  omnia  ccAificat  per 
bmia/&;  cubas  omnes  leAo  fnbiidt ordini  puniendo.p’Oilailli  lufiitiam  | in  omnibus  < Ecce  bona 
VoluntasMulti  liqnidem  legcsetfireAe  cxerccntfceprni  regni,  in  fuiscamen  animis  non  funtbo/ 
nucontra  quod  poli  fcepcrujhic  adinngiturdilexilli  iullitiameve  intcUigas  internum  amore  iplius  la 
Ihn^-Ecodilli  iniuIhtiSlBlhoc  dicitur  propter  reges  qui  etfi  amant  lulliria/no  tamen  ita  <p  odio  ha/ 
beat  inmlltciaifed  ppeer  occnrretia  aliqua  am  icoqticonfangnmeoqt  flec-nfi  cnitac  iniquicate,om  icten 
do  punite  iniullinam.fTroptcrea  viuittedcust^  tuus  oleo  Ipncipplus  fodis  tuis.  Nota  cotextfi. 
Qyem  prius  appdlauic  deii  / thronus  tuus  dcns,e undem  alloquedo  appellar  vnAum  a deoipropcecr 
ea  vnrit  cedeusdeustunsrvtintelligas  vnamhypollafimfcnperibnam  efledenmSc  vnAum  adeo» 
hoc  elleile  deum  Sehomincm.Ec  potes  per  oleum  Ipricip  intelligere  gratiam  vnionistqna  verbfi  caro 
faAiieflfqua  homo  eil deus  identitate  hypollafis.Ec  licconiunAio  pprerea/daiocatefleAum  conleou 
tumexgratiaviibnisiijhlcappcllaf  vnAiooleol^np.naexillacolcqtorvencas  antediAoifi : f<^ 
cet  thronus  mus  deus  fcculo  A;  femper  S(c.a  hoc.n.  qivetbum  cato  foAudl/efleAfi  eil  vc  idem  deos 
fiehomo  thronfi  habear  in  ^ternum  S:c.Proprerea'propcerhosef!cAos,smxit|oleo  lecitipfgrana  vnio 
nis  afledt.te/rationl  hnman^  nacurae,dens)omniu,exhac  ipla  vnAione deus  tuus  fingularifDmeCfci 
licet  per  gratiam  vnionis  hypoilatic^)plus  fociis'cnis|beatitndinis  capaabus/ vniuerfis  creaturis  in/ 
ttUe^  habcnnbusJiulli  fiqdem  alrai  rana  vnionis  cocefla  cft.&  appellauit  a Aione  dininam  qua 
verbfi  caro  faAum  eil  vnAionetqnia  ipla  coftitutus  ac  appdlatus  eft  vn  Aus)  chriilusfmefiasdicnr  t6/ 
porales  apud  hebrfo^'vnAi6ec6llitucbafteges.rMyrtha&:  aloe  cafia  omnibus  veilibos  tuisf 
appoficp  fuerunt,»  palanis  ebons/quod  fit  de  dente  dephanci$.Non  folfi  velles  oes  nulla  excppta  fuf/ 
fiimiga^dcfcnbunf,fed palatium defcTibifebumcnmihoceilcrollaliseborneis  intus  incrullatfiifi/ 
cut nos marmoteistabelliscmllara templa  videmas.Vnde.vieg.vlcalicifq>achab rex  i&ad  pdifica/ 
Dtt  domum  cbomeam.S(amos.3xiicif.petibont  domus  d>uoiae.Magaotit  liquide  Rgfi  in  oaental^ 


^1-i  tfei  e-1  s a 5 S.5  i 5^-5 B-ft*  rs-f  B-£^i  ffa-ii-fUCia  i 


fSALMVS  .XLV. 

fcas  RgioDibiu  ffat  hm  aola  aliqua  (ic  eboiic  cnd!ata.Vn(IcI^i;canint  te  filue  rcgaioffido  fuilaini 
cadi  vdlcs  & plbnaliu  obt^oqcCi»  quo  cxcdleria  nunifband  pfonac  meflac  lignific^  cx  regali  ^,dcl 
ddcnbanE  regum  in  obicqnio  dus^in  charis  tuisfin  lis  qua;  &int  nbi  chaiaihoc  eft  no  folu  grata 

ted  xlhmata  & in  prarcio  habita.  V tnl^  df|&  l(tificauemnq&  in  chans  misme  alteri!  dcfuilTe  incdii/ 
gas.5unt  q hetificate  ^runt  ptinape,(ed  no  in  charis  eufunc  Sc  q chata  principi  minilfaar.fed  no  Ipo/ 
ficandoiitiattegu  vtru9 faxrdt.p^AductTc hicquo  ad Ifam  neengas  veritate  aromatii  ^ hic  noianE 
tnhebia»:qihfbtte^tisinipoffibile.Sat(icnoflcinduci  aromatum  fpes  quibus  veftes  regipcolunf, 
vd  (bffiimig^i vd  a^ctgwivd  quouis  ako  m&Et  p calia  intdlige  no  r^a  hlhila  q d!  mediana/ 
listlixl  calia  aromatica, qS  vicga  queda  atomaaca.per  alocm  mtdlige  lignii  alocs.Et  qw  ad  vlii  (b& 
Ibinigationis  videmus  loaac  odore  fumi  ex  praqiataio  ligno  aloes  in  aulis  ptiemum.  (>io  ad  vfum 
prero  afpctIioDts  legimus  |>uet.7.arp<tfi  cubue  meii  myrr^aloe  Sc  cmamomo.fTCiranigniiicatuin 
IP  huiufmodi  (iKtudines  oponet  aaucrtcrc  vt  partes  metaphorp  fibi  cogruant.  Et  qrfi  ^ atomanc^ 
ad  odore  lpedaq&  odor  bonos  hanam  bona  ligmIicatCdtoente  aplb.d^lh  bonus  odor  fumos , aliu 
odor  vita  1 vita  &c.}&  vdte  chfi  (anctas  opatiocs  figriifTcac([diccte  loane ! apoc.de  vdhbus  byflinis 
a funt  iolMcarioes  Ikniftof  )c5teqoes  c ^ chnlh  opa  fpiiana  odore  opdmp  fame  Itelligonf  p lefleu 
Ipuates  odore  myrthf fcafigiligni  aloes  &cPalatia  eburnea  coftat  ce  magnitos  a!^  fm  viitutej  qb* 
nabicat  dirs.Qtia;cx  pee  maienx  ddcnbunf  cxceliftiflunpnulla  qppe  materia  co^a  ad  domus  edi 
Ikid.appaiec  exoletior  ebor^  ex  pte  quatitatis  ac  forma;  ddcnbunf  ora  ocdletimma:  vtpote  pala 
Cia.vt  vtniu]i  intclligas  no  qualcuqi  l^das  metes  ted  fo^mas.|^Filip  tego  in  obldjuio  dcfbibunEi 
Vt  fnfiakm  exodleoa  pfbnaqi mini&and  icdligas  pei  fSias  tegn.Quaid  ^o  defcribif  Illicam  ipm 
mefia  m illis  rebus  ac  aCtionibusq  grate  ac  chai^  funt  ipli  mdiarhoc  dl  in  magnis  vunitu  aCiibua 
Ca  foli  lunt  rcschai^  mdias^l^aficaK  ipuun(lptiac  matena  pbercEt  qih  ddcnbunf  Hlue  t^  non  Ib 
ulprifkatc  mehatiseiasilal  ppoiumi  vh  leii  ex  qbus,(ignif>caf  p hoc  <p  filue  tegfi  miniflr^  atoma 
Ka|  vdteA;  palanfi  (banitetcedoleR  faxnint.Per  quod  lignificaf  extclionc  boni  nols  chnlh  cflinfta  pet 
filias  icgiirhoceft  mcKs  valde  illu&icstqualcs  fueAit  aplf&  alit  (anetilTimi  \iri.Quams  ct  illulbts  fm 
glonahiiitis  mundi  pofonaqad  hoc maluim  cdtuknnc.conlhuinnns  enim  fufapiens  chnlh  Bdqf» 
cit  replere  veftes  chnftiedftanciaqiio^  hliadus  mulmm  ad  id  contulit  mter  nobiles  romanas  Sx. 
Stetit  COniBt-IMctiphso5diaoBm.s  mdizqooadpibn^milina&regnii.ddmbif  mdcxcoin/ 
K Vbi  parabola  coiilht  i hoc.*q>ddcribif  mdip Ipola  ad  illius  dextera  cfi  auro  | taq  extra  domi!  exi  / 
lies  fufdpiemomndcsiblitasfienpudlisvcnicabasadvirosfuos.adieCbspmmidibus  molcis  cS 
■moris  raJv>aoDs.doidccanqdatacomodicatcvtfp6tavdhafillnftnonbas  vdhbusCiquo  lubird/ 
figifiegeieo5tulil£;ipalatiudcft)^mitcnmomari)ddbibtffp6''foinatusdi  ipllus  deduCtuead 
I palaod  cu  (baetate  virginn  & (bdaliu.Hxc  eft  parabola.fT  Vide  fingula-Stetirjion  dude  inlm 
i|tn  deftiibif  tanS  mgtefliira  domdiddcnbif  velut  cm  obuiauit  rex  extra  i atno.Ec  vere  ftcnnqa  mili/ 
cSsecccfu|ndtruphas|ndrcgnasipna  vtta.Aduerccdac.n.i^queadmodu  mdiasddcnpras  eprius 
tnilitiU&d^tegnas,itaodiaxauspriusddcnbif  vtfobla  veniesad  vitdi&dandeicrodueta  in  pa 
lariti  ttgisrqa  prlusc  rrctia  mihtas|deindc  mupha&fConiux.DiCtio  hcbraica  n5  ppric  lignificar  c5 
iBge,(^  muliere  tdata  ad  (oninS  vin  t gnatioc-qua  interpres  obiugts  notcfigniiicanctut.(^w  iit  atic 
molKt;apls  ad  ephc.manifdlat|apenes  rp  e ccdla-Dextese  nueCm  quo  aldoat  more  piiapd  hq 
donituim  couigcs  ad  dcxteras}hoc  eft  potionbus  bonis  cuisj^a  funt  bona  lpflalia,in  maflawhiij 
boc  ei  mafta  auaauiiladi^^  e a loco  ophir.Per  maflam  auri  intclligc  au^  informe  multu  hmul 
InnCtu  fim  cteadu.ran^  dote  fen  munus  qtiod  lixii  detulit  mulictEi  (ignificaf  p hoc  ecddip  inteiv 
ciotaiirea  qdqqa  opnma.in  mafla  aur,qma  formabilis  p chnlh  dodnna  i diftindas  formas  ccddla/ 
Ihcoqi  Ikf o mouJinii/graduii  &c.Qu2i  m hoc  ^ipue  oftcdic  q>  venit  ad  hoc  vt  iungaf  mcfiftad  hoc 
vt  tendat  ipmCTScqoif  monitio.aiidi  filia-Cdluetft  eft  adoenictem  f^nfam  moncR  vt  imbuat  mo/ 
tes  domus  tnanti/idinquedo  motes  fe  pattip  fop  &domus  patris  fuixt  ppea  hic  ddcnbicur  vdut  bu 
Idpics  paternas  morunones  a fenionbtis  fen  parenbus  fp6u;q  in  |ipofito  pfes  dinlhjpphetp  fandi/ 
qpveteils  tdlamen  tdt^ Admonef  adtccdiaiungeda  duillo  arca  t^n^Pno  atidi.FidKnxx  auditu  e 
vetens  Se  noui  teftameh.Ec  appdiaf  filia  inftmdionis  Sc  amotistvt  et  ex  noie  granhs  inftmaf . Sc  vete 
eft  fili.i  pfiarchatft  Sc  pphetaru-Sedido  Sc  vkleidifceme  ctededa  a noatdMsjTperada  a no  fpctMisi^ 
ligenda  ab  odio  habedisfopanda  ab  omittendis  Scc.  Temo  Sc  inchna  aure  tuam  humilia  caput  tuiL 
suite  pro  capite  poluinhoc  eft  in  capnmtate  redige  intdleCtii  tufi.  Quaito  Sc  c^luiircere  populi!  tui! 


79 


C12i  iUUJv«l^  lUAtL  UlUiiUIUlsUlllUAlL  ^lUUIIV  U V|VI  UMtAiUM/ 

^to  magis  « ccge.&  cdcupifcet  tex  pulchritudine  ma.Magnificac  pmimone  cx  dignitate  c6iugis|di/ 
c&lo  rex . ex  magriWfic  amotiijdicedo  coamifcetei  plicate  ipfius  fpofpdicedo  pulAnnidine  tua& 
|>ocj?cnjdijb»iril^vcgfigtfdec^<^rcl^eccB£«^ofey»fatpolctot^^ 


PSALMVS  .'XtV. 

f Qninta  fflonitio£t  inomiare  ip(t;intfi^debitfi  hoiibre  illi  ohibcdo  vt  lubdirarqa  iptefmdias,dn» 
(n'’!lupp  Ic  c.Hiuc  moninoi  appomf  pmid  honotiK4>.f-CD  hono rabens  ab  aliis£t  Hlia  tyn  i mtuief. 
faaes  tuas  deptpcabancnr  diiutes  popub.Q^cum  ad  parabola,puco  memtmlfi;  tyii  diucans  aaia/ 
iM^qni  tytus  amtas  fnit  opalna  luxta  manrrvac^  negoaatioibos  plunmis.vn  ect  ab  otraixis  ma 
nenbus  multis  honorada.u  lignificaf  p filias  tyn  dc  Quires  populi  | honor  cAib^us  ccclcfue  a gett 
libus  & potctibus  huius  fecuh  dupIbCoblanonc  mune;;  & ^ gfa^Et  veni^  adimpleta  videmus^ 
pnnapious  & populis  ofTcicnnbus  muneta  ecclcfiz{&  pftmbus  intctccflione  ecdcfia;  diuina  ^am. 
tiT  Cdplcta  momnoet  vt  comoditas  def  Ipdfc  omadi  k fubintclketa  ceilioc  tcgis.q  vere  ceflit  auedB 
In  ccdu  pollq  obuiauit  fpofp  (tanChoc  e ecdW  militan^  p myllcnd  incamanonisjpaflionis  &cCpfo 
naliter.n.occurhtimo  vemteea  fcat  ad  armi  no  ad  ccdi  palaaum^ofl  harcdcfcnbirur  ornatus  Ipd 
^Tota  honorata  filia  regis  uitcrna,de  in  tctioTionibas  aun  vcfhs  aus.Adaeite’(p  ha£tcnus  di  tacitd 
genus  fpoTipnuc  csplicaf  cp  efl  dc  genere  r^o|diccdo  tota  honorata  filia  legis-Quod  alit  diat  intet/  , 
na,ad  hoc  ipcCtac  cp  fponia  dum  nouis  vdtibus  vdhcuriexuicur  vefies  quas  erat  induta  defupen&  fiq 
inucta  di  m intenonbns  vdhbus  giotiole  induta-Et  ptopterea  dicit  q>  tota  mtema  honorata  dlnd 
Cium  cccldia  di  qua:  deii  labus  honorat  & cot  eius  Idgcjdl  ab  eoifed  intus  tota  plena  di  vircunsjcnt 
foli  debetur  honor.  V efhs  autc  qua  induitundcfcnbirur  opcie  phngiano  ku  plumario  fle  defuper  te/ 
Cta  vt  fiiis  auri  confecta  flnt  rccrotacula  arcnlans  vd  cuiufdiq^  altcnus  figura;  lapidum  paofotnait  - 
queadmodii  videmus  in  ecddtalnas  vdhbus  toillos  inforos  fpaiiim  pa  vdics.hoc  enim  flgnifica 
tur diccndo/dc  intcrfcitionibos  aun  vdhs  aas.y  Er  expheans  amplms  qoahratcm  vdhs  | fubmt.  In 
phngiamsi  que  vulgo  diditur  recamatp, ducetur  regt.hmc  apparet  <f  rex  leceffiaaL  viigincs  pofi  caaW 
ttgma:Iodaltsdus(tcilicttregin9,du(ae(erfit,tibijmdif.  P^Modus  auteondi.Ductntuiiieginaj  viigl/ 
nes  & fodales.in  Ipntiis^  intcmis.A  aultationeicxremaiingtedicncur  in  palanum  regis . Significatui 
per  hax  q>  ccddia/hoc efi  in  vnitateccdcflalhcp  fidei  (pa  & chaiitatis,duciitar  anima;  ad  chnliii  tam 
virguiesCintegrp|innocentcs(pcifeehotcs)  g fodales/hoc  di  foaetate  chantads  ctfi  non  tanta  perfe/ 
^one  lund^-Apparet  autem  q>  ingrcfliis  i^ad  ceddig  palatium  intdligcdusflcivbi  refidetrea/ vn/ 
dc  genuit  filios.Poliafcenfloncm  quippe  fua/ingrd!a  lam  cedefla  tot  animatum  (andannnincoB/ 
lum.propatnbuslbis  gcnmt  hic  litos  fihosapoitolos/mittedorpintumlandumftppceiea  fubdiE. 

pjnibUdtuid.Kdiquu erat dcfcribacmdiam a prokfutnra.Etcon(ilht parabolam  hoctt 
nuta  morem  nuptiarom  imprecatio  fltrucurpfobolisfbdiastpcrpetnp  fiecltaip  no  imprecando  (en 


os/apoliolos,prinap^iion  mdea;  aut  ryrue,(cd  in  omni  terra. Quod  impletum  videmus.  I^Scgttit 
cf&ctus  pnncipatns.raaam  tecordan  nomen  tuum  in  omni  gaietanonc  6c  gcneranonc.lntroduci/ 
oncnimapoUolicavoxobkqucnschnfto.faciamiecordatinomentaiiminon  nomen  meum, in 
omni  generatione  fle  geneiationc.Mcmoiia  nominis  chnfh  finis  di  pnnapatus  apofioha:  mano/ 
tia  autem  de  qua  fcnptnm  di.mcmotes  erant  mandatorum  rnorum  ad  foaendum  ea.  Propterca/ga 
Ciaam  tecordan  nomen  tuum, populi  confitebutur  tcfmcflam,rcculo  A femper.[^Nota  ordmem.chii 
fius  confhruic  apofiolos  in  pnnapcsiipfl  dhaunt  memoriam  non  £m  fed  chnlh:&  fic  infonir  ip  p» 
piilns  cdfitetur  chnffai.  vt  hinc  mcdligas  quo  onlincfhidus  populi  cz  piatoni  depedet  (hidio.  Ame. 

ItV  VLG  ATA  EDITIO  |[^Vi<Sori  filiis corcproiuucturibuspfalmus.XLV. 

^ Eus  noficr  refugium  & uirtus:adiutor  in  tribulationibus  quae  inucncrnC 
nos  nimis.  , 

Propeerea  non  timebimus  dum  turbabitur  terra:  & tranfferentuf  mon 
CCS  in  cor  matis.  ' 

^Sonucrut  Si  turbatf  fu  t aqua:  corutcoturbari  fut  motes  i fortitudie  ei?* 
Fluminis  impetus  i^tificat  ciuiratedei:fan(flificauit  tabcmaculu  fuum  altillimus. 
E)cus  in  nicdio  dus  non  commoucbiturtadiuuabit  ea  deus  mane  diluculo.. 
Conturbat^  funt  gentes  & inclinata  funtr^na:dcdituocemfuamfiC  mota  elicem* 
Dominus  uirtutuiHnobifcumrfufcfptornoftcr  deus  iacob. 

Venite  & uidete  oga  dm:q  pofuit  prodigia  fug  terra/auferes  bella  uf<j  ad  fine  cerrx.  ^ 
Arcum  contCTCt « confringet  arma:&  fcuta  comburet  igni. 
Vacate&uidctc:quoniam(gofumdeus/exaltaboringencibus  exaltabor  in  terTai 
Dominus  uif  tutun»  nobiiounifufcgptoi  noftg  dau  iaoab. 


B-S  BC-B-a  3 B % ■ B M 


rpsTALMvs  ?w,.  ;^LVi:  s» 

ClyXTA  HBBR.iEVM- If^VinirenofilHseoPcfupiuucnculiscanncn.  ' 

* Propheta  m oibulaDoaibui  inuc 

B Ideo  non  rimd)itniu  in  mutari  cerratSC  in  labi  montes  in  colde  marium. 

» Sonabunt/intumelcent  aqu{  eorum:trement  montes  in  fuperbia  fua.  Selafk 

4 Filumen  /diuifiones  aus lgrificabuntciuitatedeittfqn^‘fi<-andfi  rabemaniTa 

f Deuslin  medio  aus  ynon  labetur  ssuxiliabituripiideustinuoluoidomane.  iHu.fdu 

4 Attonit((iuitgentes/!apra(untregnauIedit  inuoce  liia  /liquefiet  tetra.  ' 

cr  Domiuus^cxerdtuumnobifcumtforeitudo  nobis  deus  iacob.  Selah.  ’ 


* • • • • i4oticri< 

t It^/^ete^eradominrtquipofuitdefolariones  in  terra. 

# Faciens  cefTare  bella  uT<]p  extremum  tetrxuroim  co&ingetKconddet  lanceam/plao 
^comburet  in  igne. 


• 


»• 


Mefias.  B^elaxaee  Kcognolotequoniam  ego  deusfrexaltabor  in  gentibus  Kexaka^  f4l 
'borin  terra.  . ' “ ' 

**  Prophcta.^^*^cicitiiumnobilcutforticudonobisdeusiacob.Selab. 

#-|-iIcisInseft.viiiocnci  filmoorefBperianencnIis canticam. Vbi(ato<)idtaiohcbraicaqiM  inter 
I praes  fignificatfit  innanlisis  woBollis  df  y eft  nomen  pptiQ  inlln  moficiQaod  ga  non  con/ 
ffaicpofthabciws:&  vt noie appeUanso  vtetesjample^maci^ificatione  inuec^id  Cofonat  cni 
hoc  matenx  pfalmuaBa  c*  ipl»  ptalno  opoitet  aoope-P^Appet  manifidlein  hoc  pfalmo  <p  dc  tepo 
R mdig  na^^quu  dr  q.  Eicic  c^tebeUa  vf^  ad  extremu  totae, arcd  cdfhnget  & ooddet  lancea  Sk, 
c3ea  nqde_&  ta  vtlspaz  noUo  alio  tpepmictif  nili  tpc  mdieivr  patet  ^.Lvbi  cipicili;  dc  im  mdi^  df.' 

Et  codabdt  gladios  fsos  m vometes  Sc  laccas  in  falces/nonWaoit  gens  cotra  gete  gladiu[nec  exerce/ 
bnnC  vitra  ad  pluLEteadepmilTio  hf  michcc4iae  de  vcibo  ad  vcibd.Et  qa  ex  manifidlo  plalmi  fen 
fat»iSaffidcci>icacedei|qdflgtii?candiaino(b^fluminis,o5reqaeseq>matenahui’plalmi  ad  li/ 
Rcam  fit  aoitasradtpqoaepro^dubioeftecddia  pro  tempoie  illo  quo  talem  ac  tantam  habnit 
pacem  qualis  it  qaanta  hic  dcfaibinir.Et^aia  donum  hoc  conCecnca  eQ  eoddia  tempote  iaueoitu! 
faae.ideocongnutnnilosfnpctiaaenailis.  , 

SVMMAR.IVM  EST. 

BUCinicas  dd  non  titiieC',citetta;§  maris  motos  tcmbiies,red  manes  imotalftaf  Hominis  linis  ttf 

aoilUsiSe  adiuta  6 ta  valide  vt  dioina  voce  cocoHa  lint  regna  flealnoitat  deinde  ad  videndam  opcca 
ci:vt  a optbos  videat  qiS  oicfias  dl  dcDs.aaltandas  in  gentibas  & in  teiia. 

Petfong  loquen»  (imt  propheta  in  perfona  ecdefic  lucenistai  meltas. 
iT-^KUenobisptediozfbtrinidO.  Diaidifpkilmusinpcesdaastmoftcia3materUr,&executC 
I Juai'ibi  10  no  tiaiebimas.p^PFoponit  vnilimiutis  codioodius  fiilt&Cl^  pponif  e qi  dpis  taenis 
trnns  angoftiis  aiuilifi-Coditioes  lunt  duc  doXip  e pceftio  & q.  dl  fbmtodo  nobis.  Vna  aoxilii.  C. 
valdeiq.  e valde  aaaliamsDeas  inqont  nobis  ptcAioja  malo.acfomcudoiad  piitledii  in  bono.inoe 
cos  effaezpcnencia  n^e.valdonon  parum.aoxilinm  in  angufliis. 

no  timebintU6.Inapit  b g*  exeeunna  tali  otdm&Pdo  traftaf  illa  pticolaii  angnlliis.Sdb  . 
iUa  iuetos  e auxiliu  valde)  ibi  flumcTertio  lilxfortitado  Se  pteSio/ibi  ite.Qwrto  ilia|dois)ibi  idaxa/ 
•c.p^nbalationcs  duplices  defcfibdECt  terra  & i man.15  no  nmebimas  i mutan  tertl,&  in  labi  m5 
CCS  i corde  mand.  Ma^a  fixontas  hoiom  i deo  exdndes  nmorl  l tata  mutatioeidllCmoDcf  terremo/ 
ta  tena.dd  mfices  cx  tetrernof  magnirodu  labonC  I pfundd  marilLxIi  his  acdkibas.C  Sonabdt.kne 
niclcct  ad  oo^iitot  mati&tremet  mdees/a  tumonbus  aq,in  fupbia  foa)i  exccUctia  ocUicodmis  lopihao 
c qnauis  iup^i  & cdli  ltnc.  Ec  dl  ordo  ppollcms.n3  pnmom  edionaie  Cea  incnmeibcte  aqaasuJan/. 
dc  moDcn  tetramqioftca  tremere  montes  i dc  demum  labi  cos  in  mare  Pocdl  Sc  liipcibia  determina/ 

R fluctos  maris innnnefoentis.icaq>defcnbafltaraqac  matis  primo  fonantesid^de  incumdeen/ 
ccst&dcmom  in  proodlas  ere<2giupca  montes.  Lorario  illa  mctaphonca  dip^Ecutmetapho/ 
eam  imdligas.aducite  parabolam  qua  vaent  peopheta.  Ptoponit  enim  auitatem  quandain  nt 
DOS  fluminis  m Ic  baramnidi  fiiOo  ciccocitca  ttoemoca  tam  vchcmcndvt  tccmant  mooB»i 


' . PSAIMVS  _ JttVI. 

' |^conaifli(bbnKiganturinman/a<^fqn^'Bia^  fencnt  &intnmelcanti&ptixdb*  etiam  coai 
Riintos  modbas  &ciat,ip(a  tn  duitas  gadois  e in  medio  ous  no  c6monefjlRl  adiuuaf  a deonta  . 

fluminis  nos  tini  traquilli  l^ficat  camjlwdifiddo  tabemacnla  ip(ias.Hzc  dl  metaphora^  dl  fffl  ‘ 
^ <p  ppi  s chtiftianus  oiagdizas  fide  chtifh  no  timet  comotione  tcnxnof  tiominfi  cdttdinec  como 
tione  la^DDi  «fo  piincipd  in  corde  manii  habitatifirhoc  dt  multis  & innumens  populis  fCtdmxi/  . 
iim>quatucdqi  a^  hoc  eft  populi  fonctjdamdjintnmdcatiat procellas  tormm;^  exdcmnquatficflqi  . 
motes  tremit, hoc  dl  cSmoueif  aduetfus  fide  chrifli  et  timore  ne  tdigio  chnfhana  ctefcat.&p  eremo 
icm  imdlige  omnem  aliam  pallioncm  fignihean  qua  ptinapes  a tcAttudinc  rationis  cadmtm  inom  ^ 
dinatura  motum  incutrenmt. 

^umctl-  Prolequdlo  parabola, tradat  illa  paiticuIa|auxiliGinuctnsdl  valde:dedaias  aiuilifi  dioir  , 
nd  inter  tot  tembilia  ootlatd  duitatuDedarat  afit  fine  ordindna  Fm  ordine  incohandu  eftekosl  mee 
diodus.PerqdGgnificatBtidpifianxiliip5tiadiuia.De’  imediod‘*iduitatisdd.vbi  fueritduovd  , 
tres  cogregati  { noic  mcoiibi  (fi  i medio  eoqc-Et  hinc  infeif  cficrarifi  tenemotus.Cn5  labc^fdiiicas  hH»  _ 
^ in  mMio.p^Et  tfic  fiequit  («fiManxiliabif  ipl!  dens  i voluedo  mane.  Anxiliu  dd  matutinfi  defede  ' 
fcifrvT  intdligas  n8  ee  tar^  fcd.  hora  congruajdum  voluit  tenus  a node  in  manef^  tunc  ordinate 
leqtur  tertio  loco.F1umen,diuifiSes  dus  l^ificabfit  duitate  oa.Poll  imota  duitate  a malorpoft  atixir 
fifi  matutinfi  ad  bonfi,c6^itl0tia.Vbiquatfi  ad  parabola  ficutcimias  no  dllapla  a tettemoto;  ■ 
ita  flumc  no  dt  alteratfi  ex  tumetibns  6c  fonatibus  aqs.Et  facite  pfictfi  poli  flumemrubaudiedo  e fiq> 
ple  fic  q>  diuifioes  dusfriui  eius,  Igtificabfit  duitate  da. Ad  Ifam  mt  flumen  dl  gfa  fpfialis  t ium  ckv 

.«Slnna^incuagciio.flaminadevctredusflnetad  viumHocafitinqtioanesJdixit^fpfique  acoe/ 

ptun  erat  credetes  in  cfi.5pfis  ago  fandus  dinifioiDDs  fuisfdiuifionibns  gfa^  diuida  lingulis  prout 
vnit.ipnficabit  duitate  ddichriftianfi  pplhi,ab  vnitate  fidd'lpcijcharitatis  Secduitate  dd  appellat& 
fandificado  tabemacnla  exedii.  Vbi'  drouiifa  dicere  (anftifirado  domosf  duitas.nex  domibus  cone 
llroiCdixir  tabemaculapp  myflerid.tabcmacula  qppe  lunt  poegtinatifi  & militatifi.domns  afitpa 
manfnnmivt  intdbgas  q>  de  ceddia  militante  tradat  dixit  tabem acula.Et  ne  mreiligeres  materialia 
habitacula  horum/  appofuit  excdIisvT  pateat  hofcs  ipibs  appellatos  tabernacula  exim , eo  q>in  ipli» 
habiter  deus  vdutpaegrinus  Bc  militas.vino  ego  iam  no  c^.viuit  afit  in  me  chrilhis  ingt  aplk.Inn/ 
gc  ergo  duplicc  d&dfi  fluminisdandificaie  hoies  in  qbus  de’  hitat,&  letificare  vnitate  eof  diueriln 
teghi^^ Atronitp  funt  gctes/Iapfa  funt  legnaaledit  m voce  (oa/liqueM  eeaa.Defcripto  diuino  sa 
Xitio  qoatum  ad  efledus  m ipfa  duitace,delmbif  ide  quatfi  ad  dfedus  externos  in  hones.Et  incoha/ 
do  a cfi.Deditidais/rupple  vimite.in  voce  raa/eDagdica.Et  ccce  tres  d&dus.Primus . atronitg  funt  gS 
Bcs/taro  cuaeelii  tomtruo  fonate  & cornfcate.Secandtis.lapfa  funt  ixgna/idoloi^Teitins.liquefict  td/ 
laidura  corda  vniuedip  tere  ad  lihtudmc  liqndcetifi  refoluetur  i ladiiymas  peccaro^  fuo^Qiue  ob 
Xklpicta  ad  Ifam  kgimus.p't>fis  exerdtufi  nobifcfi.fbnitndo  nobis  dms  iacob.Hirc  e pfdTio  daicaa 
ds  chnlliae.  Vt  Irdiigas  efidc  ee  defi  chfiano^  & veteris  telH  8c  pfiarcha^i.didt  ipa  duiras  q>  dfis  exrr 
cttufi(fic.n.appdlabaC  i veteri  telld  dens^  nobifcfiiA  » deus  iacob/ac  p hoc  ifaac  A abrahafficoap 
pdlabaf  de’  an  data  lege.cxo.}.ego  ffi  de’  abr^;de’  ilsuc  Bc  de’  iacob^ipleno  ali’  c fbtritudo  nobis. 
9tC  VtdercTladaf  hic  illa  ptlc^ptedio  & fbrtitndoiinuitado  mfidfi  ad  oSIidetfidfiopa  dd  ^ fecic 
pteg^  Bc  robotado  euagclioos  viros.j^Inuirat  duitas  dd  hoies  mfidi  ad  cSlideradfi  opa  dd  quo  ad 
mo.Prio  quatfi  ad  fnbam  faCliihoceddolatifics  teplof  Accultufi  idolatrip.Et  hoclignificat  diccdoig 
pofuitdefolatides  in  tnra.Ddndc quatfi  ad modfifadedi:ga.fdefolauitidolatras  ^f^  Mlofab^ 
armis  v^  ad  exnemfi  tetr^Et  hic  modus  (ignificaf  diofdo.fiidn  ceflate/in  hac  delblati6c,bdla,u6  ia 
vnolocofed  vl?  extremum  torat.Etdedaradocdlationebclli.rabdicddlluftion^  armo^  bdlicogi. 
aicfi  cSlhnget  Bc  coddet  Ucdhplanllraibeliica.cobnret  in  igne.Odcribitm.cx  his  aCli^us  q>  nec  bd 
lonecc6minati5eanDOKCvtpotefraCto^c6dfo9/c6bulloffi)vfiisdl  ad  ddblatione  idolamp.Et  ad 
hoc  iuitado  didt.ite/ videte  opa  dni.Didio  hdiraicalignificatvmireai;  iccederetAppeaiterptestraa 
Ruletfit  ire/c6e  vtiiip  aduCTiuc  veniedo  ad  nos  tclles/line  pagendo  ad  resipliu.ite/aiflubete  (ludifi,& 
videte/ceirificate  vosiadhocfvt  videatis  opa  dfii.l^Tfic  nihilominus  allexpomcdl^obdli  cSde/ 
IfanCbde  armo^ vt.fJignificef  alta  effrCtusXpax  / vll  ccdie  data  poli  trccetos  annos  vd  drea  a ^dka 
doc  euagclii/indpies  tpe  coftarintSed  piia  expolitio  mihi  videf  ad  Ifam  Bc  magis  comedatiua  dioinl 
Opist&  admirabilior  cmodnsillcqpaxilla.VtraqitfiadrariiptcpnsfpeCtar:M modus ilkpdpuev 
pones  ftdfiam  [taopadd  in  verni  tdlo&inouoiqifi  in  veteri  nofincbdlis  ddbIauitdianancos& 
amoneos,inouoafitfinearmisddblaaitoesidolatTas.Quaiscrfirdifieicntiaalinndoqi  ill^ddbla 
dones  fuerunt  ui  minimo  fpatio  tctrp.iflp  vfqi  ad  extremum  teme. 

IRdaratC  TraOaf  hic  illa  particula/dais.Et  Introduatnr  mdias  ipfiralloques  mundfi.  Rdaxatermi/ 
tndtc  paflides  alo^  vfoqqlentas  eas  redditc(vtpote  impedientes  vos  a cognitione  veriratis)&cogno 
Idtc/flndaecognofceie.qriiegodeus/fbppklhmqdcrolaai idolatrasfine  armis/ fine bcflo.Ec videte 
cffiedfixzalrabormgmtuiHJtpafxkmc^j&cx^borinttiia/quiUlumaadtatus  lnc(xk>.Quas 


PSALMVS  JttVIi;  St 

obadipIeMi  adUtoavidanus.Ettamfhnradininbllia.vtShollesfanotispairionibDs  ftodeantco/ 
molcen;  veritatem, cognofcet  Cn6p  tonem  dcmonllraciiiam  led  pereoid^m  aedibilitatu>b  diti 
fins^deo&I^Oemamamtas dei lephcacptofefrioiiantiiam gratias  agendo. Dominos 
nobifcdifbititndo  nobis  dens  lacob:  vt  rnpca.Anien. 

CTVVLGATA  EDITIO.  ([[^Vidlori filiis corfpfalmat.  XLVI. 

I Mnes  getes  plauditemanibusiiubilatcdeo  in  uocccxultationis.  ! 

I Quoniam  dominus  exceirus/terribilistrexmagnus  fuper  ntmif  totam. 

I Subiecit  populos  nobis:8Z  getes  fub  pedibus  noHiis. 

I El^t  nobis  hereditatem  ruam:fpedem  iacob  quem  Hilerie, 
lAIcendit  deus  in  iubilo:K  dominus  in  uocecub^  , 

Pfallitedco  nofiro  pfaliite:  pfalUtcr^*  nofiro  pfallite. 

Quoniam  rex  omnis  terne  deusipfallitefapieneer.  ‘ 

R.^abit  deus  fuper  gentes  tdeus  fedet  fuper  fedem  fandlam  fuam. 

Pr  indpes  populorum  congregati  funt  cum  deo  abrahamtquomam  dii  fortes  tetrj  ue 
bementer  eleuad  funt.  ' ' 

CIVXTA  HEBRiEVM.  CVinceri filiis corepCiImus.  XLVIL 

1 p,oph«a,  p3''™**‘^®Pt«'i«>^>n‘K>aIaudis. 

* Qgoniamdominus''excelfus/tcrribilis:  rex  magnus  (uper  omnem  terram. 

9 Ducet  populos  fubtcrnosifif  regna  fub  pedibus  nofiris. 
if.  EHgct  nobis  hereditatem  nofiram:celfitudinem  iacob  quam  dilexiCtSclali. 

5 Afcendit  deus  t in  ciangoredominus*  in  uocc  cornu.  * 

f Canite  deo  t caniteteanite  regi  nofiro  canite. 

7 Quia  rex  uniuerfe  terre  deust  tcaniteintdKgentia. 
t Regnauit  deus  t fuper  gentestdeus  t fcdit  fuper  thronum  fandHtatis  fuf. 


nitet 


P Prindpes  populorum  congregati  funt/  populus  ddabrahamnjuoniam  deo  tprot< 
Aores  terre  ualdccleuato  . 


e^rilrahtsdtVinoenti  (iliiscoteplaImnsDeqno  vtfiipra. 

JL  CCircamacenSpralmiadiKtte'()ieiftpninoaeoaano  voftcnlisCqbos  manifdkaflignatnt 
pro  ratione  fcftim  catos, ga  rex  vninole  tettcdoisiqDia  regnamedens  (iip  geies^habcf  pralmd  ilhun 
traAaredetpemdif  na  i^telK  vetetis  edi  dens  eAxdnstotins  mfidi  &o{om  gctUi,n5  di  dicebatur 
legnare  fnp  Mteqfed  fop  popold  tmlfoftvt  pater.i.reg.8.&.i!.qnfl populus  penit  tq^A  pnos  e*o. 
x^vbi  dens  dicit  populoxntis  mihi  in  pecoM  de  cfiOis  populis  & i legni!  (acoxJotalcTpe  at  mefiet 
legnfi  dd  extefom  cft  ad  vnioafam  teiri.&  ad  Ifam  icgnanit  fop  getessTop  quas  pnus  legnauerat  dii 
gMfi.nunq  enim  ^ ventis  tdHvenficafppneloqnedoiitgnamt  deus  (apgetes.Necvn§  m venti 


teftd  affhitidmicadi.cantndrocantnicanue 


lcDdagon.Inmonnanqifina  appaniit  dens  in  daMn  bDccine,((d  n5  aTcedtt  imo  defccdic  de  coc/ 
lo-Hic  afit  maniRdle  df  afe^t  c6  fonoiqd  nulg  aUbi  kgif.  Artdlaf  qnoqi  vltimns  vaiiaihis.ptui 
apes  populof  cogngatifrunr  populos  da  abtaha.hoc.ii.tpe  mefic  adimpM  videmus : quando  te/ 
ges  terre  efScCti  funt  populus  d^ita  chhani  lient  alii.rEft  ago  ad  Ifam  manda  plalmi.chfs  in  rr^ 
afcend»  Oe  in  cado  hcdais|at9  regnans  p fide  in  vnineda  teira  fuper  gentes. 

CSVMMAR.IVM  EST. 

tTProphetain  ptifona'ecclcfie  Inuitat  omnes  populos  ad  laudem  detinlonis  8t  canto:  quia  me/ 
Aas  afboidit.ledcni^  in  thtonofuongnaoicinpcromnemniTamifapcromnagtnttstdoeiispo/ 
fubp^bnscodxfieiredaftisinpopDlamddabtahaprindpibosmonduqnu  ficobv 
1 valde  denata 

CuctIbpplaL  I 


.tiv  PSALHVS  T .XtVJI. 

irPfffonaloqnthsiprophffaeftirtpdfonaicdeflfi'  ’ ^ 

O^Snce  populi  fonatc  polni3>  Dinidif  pfalmos  in  ptcs  dnas:f  pofitiua  matcrif ,&  nrcndiiaf 
ibi  docet  popoloiPropoiut  primo  inoitationc  oiom  populo;:  m glonficandfi  Ocu  tnpiicita: 
fcuicct  fonado  mano|hoc  dl  inf^s  muficu  q fonat  manotvt  pJalte^/atharai viola/oigana  dedtia 
nado  flatn.hoc.niignificac  clangitc.Et  fub  hoc  intcUigc  oia  inftfa  mulica  q fonanc  Hatn  humanowc 
tubfjboccinc&cEtdemd  cantu  homanf  ,VoasJioc.niignificafni  VoccUpdis.dift»oenIhcbraira 
figniificatlau^ cantando  fcu  cantu  laudando.In  gbos  mbos  comprehendit  vniucriam  mofica.  Vn/ 
«ic  prudf s leCtor potes  coniiccne  matena  pfalmi  efle  ihaxinn  & vniuctfahs  gaudii  matma:vbi  oes  pa 

f'uu  cu  vniucda  mofica  inmtanf  ad  glonhcandd  dcd.p~Proponitdclnde  rdnem  ilbos  inuitationlstfi 
m ventatem  cft  vnaCXqi  mtfias  regnat  fop  oeni  terta^ve;:  molns  adieClis  conditionibus  defaibtt 
diccdo.qm  dns,nou  humihs  fed  cacclfus  ac  tcinbiIis^timcndos,FDi  non  paiuus  fcdmagnos , non  fu/ 
pa  iudfam  fcd  fuper  omnem  tenam. 

C iDucCt  populoo-  Incipit  hic  ps  cxccotioa  tali  ordine.Primo  dedaraf  illa  pocola/dns  exedros  tciy 
nbilis.So^do  illa'rcz  magnus  fop  ocm  tttrajibi  aicfdit . Adueitehic  q>ppheta  loquif-Ui  pfona  ee/ 
ddi^  mcfi^&  aHett  effeCtus  dni  tctnSihs  & dAi  cxcclli.Tenibilis  quidc.Ouoet  popplos  fobtet  nos  & k 
gna  fub  pedibus  nhs.  Adlplctu  vidcmos^ob  ecclcfif  lugo  duAos  populos  & regna  fub  pedibus  eio^ 
Qui  effeCtus  qm  ex  dioina  procedit  teuercntia.idcohuctus  dni  tembilisftitun  ludicis  ponif-l^fcxcrie 
fi  vm£liget  nobis  hereditate  nram.ceiritudincm  lacobquadilexit.Ecckfiafiquidc  tccognofceiis^ 
dfecohetede  chfi.hereditarc  fua  regnu  chfi  appellat.diccs  q>  deus  cxcelliis  eliget  nobis  hereditatem 
nfam:hoc  eft  regnu  mefiefnoftti!  ex  debito  antiqug  pmifrionis,cligcr  dare  nobisfnoti  pa tnbus  nfis 
qui  tatope  hocexpeCtaiiic.Et  ne  dubites  hereditate  nfam  efle  regnu  mdie.CiWit  appofi  dne.OcUinjdi 
ne  iaoobipopuU  ilrad,qoa|cciritudine,dilcxit.Ita  q>  eliget  dare  nobispmiUam  celfitudine  pe^nhiltad  j 
hereditate  noifaa.coftat.n.hmoi  cd/itudme  dfe  regnu  mefie-Et  optime  cogtuit  vt  acdlos  efiahis  od 
iimdmi  cauTp  mbuatur.p^ Adoerte  hic  <f  ccckfia  mduat  iio  fold  regnu  mefielfcdfubieCtiorie  popu/  - 

lo;cvtmattnagauduoibuspopnlis;vtitelligasnoncflefubieCUoncmcoaClaatttfcruilem.fcd  renere 
tialem  conftmmoafubiettonimdomiiiosOuxtailludxuilamrcrcgnatccft^imoredigetclBbicClos 

in  collegasiui  cohfredes  inoitantiiim.  Vnde  metito  omnes  populi  gaudere  debent. 

3fcedU  OeU0-  ExpUeato  fraCiu  in  nobis|cxplicaf  mo  caufaitraCtan^  illam  patttculamirex  magnus  > 
fopa  omnem  tcitamXt  inchoat  ab  afccnfionc,quefiutpnncipium  fhiCtus  Ipintus  in  nobistiuxta  il 
lod  ioan.7.nondum  erat fpintus  datusjquia  iefus  nondu  ciat  glonHcatus . Afccndit|in  cadaih.dens 
mtfias/non  purus  homo  Icd  homo  & <tos,in  dangoirdns  'in  voce  cornu.  Vbi  pet  metaphoram  ibf  _ 
no^  mtdlige  fidhuum  afctnfam.Proptd  qd  adiungiC  fono  caiitus.canitc  deo  canice£t  turliis  cani/  ' 
cetegi  noftro  caniitivtintelligas  eunde  deii  ac  regem  nofhnm  qui  mefias  vocatur.f^  quia  dixerae/  i 
fuper  omnem  tctra/fubdic.Quia  rex  vniuctfp  ten^  dcus;qa  iam  deus  regnat  in  vniuctfa  terra  pa  Hd^ 
canite  intelligentiahocefthnenidinbnem&iutclligctiaraamsmnficY-Em  magnitudo  tegni  t 
phccfjfubdit.Regnauit  deus  fup  genresjexdulis  idoIis.&  amplius  deus  Mit  lup  thronum  fanctitata 
fofihoc  eft  ad  dexteram  pams:hfceft  enim  thronus  fenChtansarfs.Pnnnpcspopnlotum  cogitga/ 
o;rc^  diuafo;;  populo;  cogregati.no  in  vno  loco  fed  m vna  fkfc  fpe  & chanratc,font  populus  da 
abi^am-I  n dinfto  ficur  n5  m barbarus  aut  fi^thainfafentas  aarfixraina.ita  nonertfenurs  aut  dnsf 
pnnocpsaucfObditusilcdocsfunt  populus  dclFit  autem  mentio  da  abrahamivt  inrdhgas  pnna/ 
pcspopuloramtrannilcinpopuludeiqnivocatnrdccftdcnsabrahamtqiufuit  pnmus  Icparatusa 
cultu  idolatn^  ad  colendum  deurafquivocaturpatafida  nolb^vthmcintdligas  populum  me/ 
fif  dic  fm  rc  & fide  ipfum  populum  ua  abraham, perfidos  autem  lud^s  folo  nomine  dfe  populuni 
dd  abraham-Et  adifixit  hanc  danfulam  propheta/ vt  explanaret  modum  quo  dens  fiibiccit  populos 
cccidif  fle  regna  fub  pedibus  aus.Hic  enim  eft  modus:q>  fedente  chtifto  ad  dexteram  paens , pnneu 
pes  popnioram  congttgan  vnicarc  fido/ fune  populus  dd  abraham . Quodad  hteram  adimpletum 
yidemns:quandoconl6nnno&  alus  magnatibus  fufapienribus  fidem  chnfti/omnu  regna  fubie/ 
da  funt  ecelefifOrdina  hteram  fic.Prinapes  popnioram  congregan  fnnt|in  vna  fide  flee.  vt  fint  po/ 
pnlos da abraham.Opottet autem fic  ottunaiciquiavobumfunt  apud  hcbr^scftpars  prxtenti 
congregati  fnnt/fle  non  cft  pr^fentis  temporis;  ted  nos  exponendo /pro  danon  foifovii  fumus  vc 
pr^a . ^Caufa  autem  (ubiungitur.quoniam  deo  protedores  ttirf  valde  eleuato. Aduette  hicpto 
ptet  obremitatem  in  textu  hebtfo.deo  efle  cafas  datiui/tcnac  efle  cafus  gcnimiiiieliquaCfciliccr  pio/ 
ttdotes  fltdeuatojldie  cafus legiminis. Propter  nuod  intapietes  degerunt  ponae  protedoresiq 
cafu  nominatiuo|&  denato  in  cati  datiuo.vtfit  wifns . Quoniam  deo  valde  daiatoCvtporeqm 
«Iccndirflele^  ad  dexteram  patns^protcdotcs  tciif/hoc  rapnnapesqmbns  ex  ofhao  mennu 
bu  protegete  terram/fe  dedidemnt.  Sic  enim  quadrat  ratio  iquadratconiundio  quoniam  .nain 
qniapniiapcs  terta;  fc  dcdidount  deo deiuito,ldcp congie;^ in  vmtatt  fida  tim  populos  dei 
abraham.  Arnen.  ^ j 


a a-s  H J1  8 8-s  jia  1 S IS  1 S «■.la  s a » ««  % 


.'vp^ALMVs  ?.  r '^xLVirr.  Si 

fCVVLOAT\ EDITIO.'  ' CPfalmiBcindafflilscore:  XLVII.  ■> 

Agnus  dominus  K laudabilis  ninusnn  duitate  dd  nonri,in  monte  Cta^ 
diodus. 

Fundatur  exultadone  unluar^  tctr^nnds  lion/Iatera  aqlonis/duitasrM 
gis  magni.  ^ 

Deus  in  domibus  duscognorceturtqaumfuidpiet  eam*  i 

(Quoniam  eccc  reges  congregati  funt»»nuenetuncin  unum. 

Ipii  uidctcs  fic  adnwad  funt/coturbad  funt/comod  funt : tremor  apprehendit  eos. 

Ibi  dolores  ut  parturiendsdn  fpiritu  uefacmend  contaes  naucs  carfis.  . 

Sicut  audiuimuslicuidimus  in  duitate  domini  uirtutu/in  duitate  dd  noHdnleus  6ifli 
dauiteam  in  (ternum.  ' 

Sislcepimus  deus  mifcncordiam  tuamnn  medio  templi  tui. 

Secmlum  nomen  tuum  deus  lic6(  laus  tua  in  fines  terr(tiulfa'da  plena  dldezteta  tua. 
L(tetur  mons  fion  SC  exultent  fili(  iud(:propter  iudida  tua  domine.  ’ 

^cundatc  fion  Sc  completflimini  eammanatc  in  tutribus  dus^ 

Ponite  cotda  uefira  i uirtute  dus  8l  difidbuite  domos  dusmt  enaneds  i |>genie  altera. 
Qoonia  hic  efi  deus  deus  nofier  in  (temu  fiC  in  fecnlu  feculi:ipfe  reget  nos  in  fecula. 
^lyXTA  HEfiR^VM.  ([^Caricupialmi  filiis core.  XLVIII. 

, Propheta.  Agnus  dominus_*& laudatus  ualde  dn  duitatedd  nofiri/monte 
fanddtadscius. 

* Pukhra  fppfa  l(dficans  tota  terramtmons  fion/latera  aquilonis/duitas  regis  magni. 

* Deus  t in  palariis  cius  agnitus  cfi  protegendo.  « s| 

^ Q^uiaccce  reges  congtegadfunturanficruncfimul. 

* Ipfi  uidemnt  fic:  mirad  funt, territi  funt/accelerad  funt. 

* Xremorapprdienditeosibi:dolorquafipartunends.  ^ 

7 In  uento  orientali  confringes  nauestarfis. 

* Sicut  audiuimus  ita  indimus  in  duiute  domini*  exerdtufi/in  duitate  dei  nofiritdeusf  ^ 

firmabit  eam  uf(^(temumSclah.  , 

9 Putauimusdeustgradamtuaminmediotemplitui  . > tdi 

•*  *•  ...  -I  ' ^ 

ao  Sicutnomen  tuum  deus  t fic  laus  tua  fuper  extrema  terr(:iulHtia  plena  dextera  tua., 

SI  Lftabitur  mons  fibn/exultabuntfili(iud(q>ropcer  iudida  tua.  f 

iK  Circundatc  fion  Kdrcuiteeam:numcrate  turres  dus.  j 

j 3 Ponite  cor  udlrum  antemurali/deuate  palatia  eius : propterea  narrabitis  generatio^: ' 

« ni  pofterf.  > 

J4  Q^uoniaifiedeustdeusnoficr(temum  &fcmp:ipfeducetnos(temaliter.  ' f 4| 

rnp  Itntos  eft.Catiticnm  plalmi  filib  oorr.Vbl  quia  idem  ngnificant  cannenm  Se  pfalmns , forni/; 

'I  roT  hic  cannoim  a cantandi  oflido(pralmus  vero  pro  hjuino  qui  cantatur . communi  liqui/. 

nomine  omnes  hymm  huius  librilappcUantor  pfalmi.  Vnde  cx  ntulo  nihil  apparet  de  macen^ 
pfalmi-CrCirca  quam  di  aducnendumidle  aliquid  darum  & aliquid  obreurum.  Clara  funt  doo. 
Altenimqipralmtis  ille  loquitur  de  auitatCihiemfaleni.tum  quia  loquitur  de  duitate  in  monte 
Uon.tnm  quia  meminit  templi  dd ; quod  confiat  fhifle  in  fola  hicroialcm.  Alterum  q>  loquitur  de  a 
nixate  hierafale  in  fbra  flondo.tum  quia  ponit  in  ea  dnm  magnam  & laodatd  valde  Bec.tS  qa  ponii! 
in  ea  Ifdtiam  mStis  lion  & ffliarum  iudg.^ Ambigufi  adt  di  an  ad  litetam  defcnbatnr  tetius  hid 
^D&UqDantfiadglonanindibauis|afl  hicnilidemjffi]ca.Q»emmoon(k{dibaCfloadiis  liatusfiif 


PSAIMVS 


•->  I.  i^CtVIII. 


gk>rui9  mandi  Rtirihis  jtkmlalefaM  fuixT»  fiatns  fToiidns  bbniCdan  G»it  tpcGdomonis.  cOlbK 


hic  narranf  naucs  raifis  confta(^9  veto  onaicali;qd’  nunq  lalomonis  tpei^C.  Ii  ad  naucs  taiiis 

Qa<T9tUs  tpe  lotohach  rtfcm  dicaf ,iain  mcdif  a dcfcnbw  focltcicate  cimiacu  Jia  ootriao  iliarii  na 
DidJad  infommm  ft>ceut  hionfalcin  hoc  alie  plalmo  dcfctibiinf  ca  fi  prperitaDsfant.Tetiio  qoia  m 


de  tctieiia  fcdiatate  hiernlale  mc  mcfipivt  fomniQ odinqoaE. viditnosji-mdip  tpe  no  magnam  dnai 
neclaodaatvaldemhicni(iye,ledqDani^nfflvin]panim valde. C7Vnde  tdlat,(^adifam piaimaa 

ifttdiparabohcaKii:  fiib  metaphora  hferDfaIerenicf{mdcfcnbithiernraIc4>fiaIem;hoceftecdefiaiii 
chh,^  ^ patncipatio  ^am  hietoTale  ccddhstdii  iid£  fant  cines  hieperegtinates  8t  militatembi  p® 
8ea  tnwhantcs.lta  ^ ndpommos  ats  cmitates  hicndjUc,(^  duas  cd  apoftolo  ad  gala.4.ttRc(faieX 
& coddteiqaia  n5  hcmiu  hic  manente  ciaicare  fed  fhtma  inqnmas.Sed  nome  duitati  t ccdeftts  hte 
rafalccudiaitiis  faiscoicafprgtonccddipiproqoantoheceflinrpe&in  merito  qdiUaeli  in  re  fle 
ta  pmio.&  fic  vocaf  fle  eft  patndpaaue  hicratale  codcftis.  vnde  fle  nfa  connerfano  in  corbs  eft.  PBl 
igttiit  ad  Ifam  tcono  de  Tpuali  hiemialeivcta  cuiitare  rodi&Quod  no  fold  per  locfi  a dioifione  hiAa 
luamDs.laldananansin  pralmocoliigimosrdd narrat daronfiegillenauestaifisjabus  vehd>3/ 
tnr  cogtegan  rego  cotta  dmtate  hiemraIe.Hoc.njiili  fpdalirer  itclligaf/nulla  habet  ex  ruliotiia  fido 
fed  [ttiicdm  de  c6i  cdcntlb  prmapi!  mfldi  adanfps  ecdcfi^  chfi  in  primiriua  ecdcfiaioptune  fldiab 

.i-.  ’ ..  CTSVMMARIVM  EST. 

(T  ^pheta  m pibnaiidelid  mcfi^,defcribic  ded  td  magod|td  landatd  valde  in  dnitare  fle  mote  deh' 
Et  ma^a  qdeezcSftadione  nanm  vehend  reges  cdgtegatoacotra  dnitatem . Laodamm  vetoeqnia 
iiura  cogitanonem  & aodinonem  vidimus  gratiam  ems  in  templo  ipfios  cum  laude  iuIht^inuiiS 
do  omnoad  Iptitiam  6c  augmentum  fion  vepopetua  fit  da  glooa  in  pollentate . Hoc  eft  uanmar 
tiumpaiabolptradare  in  hoc  plalmo.  ' 

CrPwonf  loqucnres  luntprophcta  fle  dues. 

i^\4  3gUi«onatlau<iani9Wlde.Diaidifplalmiis  in  partes  dnasippofitina  matcrifAcaecif 
' rtuajibi  paIchra.Propomt  duas  da  codiaonesifcihcet  magnas  Se  laudatns.fle  vtta^  valdcidee 
•rainado  loca  inqbus  eft  valde  magnus  &Uudatns.  Alter  locus  eft  in  duitate  da  noftn/hiemfalt 
^tet  in  mote  lanChtans  oussqm  eft  mons  mona.in  quo  erat  locus  templLAe  ppreiea  vocatur  locus 
«miraris  da.De  quo  dixit  iacobijetnbilis  eft  locus  ifte  &£ 

Incipit  hic  pars  execntiua  tali  otdiae.Primo  dedaraf  illa  pairicnla/in  duitate.  Secddo 
dedaratur  illa  pamcula/magims  dns  in  dnltatqibi  deus  in  palariis.Tetrio  illa;&  laudares  in  montt 
umftitatis  fiipibujutauimus  deus-f^Quia  nfidiftinieiac  anitate  ni/i  ex  pane  ddCappellado  ea  aol/ 
tatCidd  noftn.)delctibic  ttao  miam  auitatc  oodicionibusPtima  eft  a pulchriredineqnilchia  fi)5 

la.ira  q>  duitas  e pulchra  ad  fimiliredine  fj^f  fpeaofp.Pa  qd  comedaf  et  ab  amotedicut  fp^  pnl 
dira  eft  amabilis  & edeupira  &c.^ Secrida-lptilicans  tota  ttna.Interpartes  terrp  (brrita  eft  pulchrita 
dmafle  vitra  hoc  e materia  gaudii  religspartibtis  teirp.  Vfithie.t.hieiemias  fttodudt  ambas  has  c6f 
diaonesfdicedo  fop  hierolale  deftreda.hecane  eft  vtbs  pfc^  decoti^gaudift  vnioei^p  terrp  I Hebipy 
didic  hocfecnndu  verificari  tone  ralubritatis  aeris  cois  oibus  narionibnsidiceces  vncunqi  ex  toto  oc 
be  adunantes  hoies/mcolqnxs  icraari  in  hieralaleiqnfi  tn  videamus  traniennto  ad  remota  dmats 
inficmatLlncriligo  ego  tone dimnicultusinrolahierefaleravigentisappellaiam  gaudium  vniuera 
(p  tet^p^ettiaands  llon.ErplicaC p mote  fion  n5  folumo  locns.£hicrelale  a nobiliori  ipfius  pc^d 
liectmtefion^ledetifi  rariooIum:dimnus.(!cnlres.na  mfisfionlocuseratdimnicultastibiitctarar 


ca  da  tepore  dauidisifl;  in  aiis  fupenote  pane  monte  motla  fdificarem  eft  tcplum.  I^Latcra  aquilcv 
nis.Si  verem  eft  q>  mons  monaeft  ad  htetam  aquilonans  monti  fion  fiui  hierafalei  vt  aiunt.fignific^ 
tnr  p latera  aquilonis  templam  dd  ibidem  ^ificarem  poftea.P6t  tamen  ad  litetam  excdlenna  hiern 
UemteneftrisdefcnbiexhocqieftvelatcoUaoeralisMoilonuboceftbab)4oni  fcadBitari  legtpie/ 
^m  aqmloni$.Ira  qi  difta  eft  latera  aquilSis.adi  fuiflet  diCta  par  aquiloni.in  aqmlohe  enii^  quo 
pandeQiromnemalomhiereraIem|faitptlmamonatdiia:fl(  hiemr^em  adeodiuesAglonoraemet 
nt  tempore  dauidis  fle  lalomonis  vt  certaret  de  glona  diuinis  &c.dl  aquiIone.Et  ppteica  ^Icribihit 
q»eftetialatetaChoceftadlattra>quilonlsitangparilli.f'Vlrtma.duiras  regis  magni.i.mdic  qnt 
m ra  magnas  expeCtatus  a iud^vt  mtelligas  eandem  elle  duitatem  da  noSi  & regis  magni  me/ 
fif£t  hpc  quidem  de  tencflii  hierefalem  fic  lunt  vera  vt  ad  literam  ideo  deferipta  fint  vt  fpirimalis 
hierefalem  conditiones  intdligas.Q.uod ex  fequennbus conuindrenqoia  non  pnffirnr qop  feqoft/ 


in  dnitatodedaiandoeflicaamio 


k 


:(0 

ha 

c6k 

onn 

lOri 

d0 

09 

Vif 

MSt 

00 

01 

» 

li 

\0 

i: 

5 


rsALMVS  JCLVIII.  8% 

<)ttedl cognita  magnirado  diDina.rpi^ga)d6  fcnatuiliando.Dcusinpalaciis  dns-Chicnil^an, 
agnitns  di  ptcgcndo.Dcfcnbir  adc  dcu  cognitd  in  palanisvt  incdligas  dcti  cognitum  a magnacv 
bnshabitatiDDspalacia£rgdeqDatd  adpataboi^defcnbificelkddduiinuadiDtoncnia  magnati/ 
bn5wo  <p  rato  m agnares  mQdi  tccognofcfit  dc6  adiutorc.fcd  attnboiitcri  ncfadt  aba  cam^lhis  vd 
cafunDUa  adt  font  qui  tccognofcfit  dcfi.  Vcogo  vniuctfalitcr  dcfi  cognitfi  adiototc  itdligcrrmnsr 
diiit  dcfi  ptcCtOR  in  palatiis  cogniifi.^Quia  ecce  rtgcs  cogiwati  font. Audi  cfficClfi  in  quo  molita/ 
tfi  cft  dininfi  adratorifi.Ddcnbunf  teges  hoAes  cioiratis  hitfuialc  cogtcgarvtranfcuntrs  fimol  mare 
et  vna  pancicx  alteta  paite  dcfaibif  dens  m veto  otinali  cofhngts  naues  taifisi  vehentes  tranfefim 
lege&I  ta  q>  videntes  fc  penditari.mitati  funt^temn  runt.acoderati  fnntiad  euadcdu.ttcmor  ap 

pt^cditeos  ibunecfolos  ttemoticd dolor ^pcnnetisiin  pienio  mottis  colhtnt^Hicetfib^qDO 
dens  c abitus  in  paiatiis.Erppterea  emes  hietulale  Itroducfif  dicctes.Sicnt  audiuimnsia  pphetis  Se 
pfibns  dcdiiiimsopibus,ita  vidimos  in  ciuitate'dni  ezercimfi/t  auitatedei  nfi.deus  firmabirel  vfqi 
(temfi.fdnb  la  fide  ac  Ipc  ex  illa  apietia  diamus  q>  deus  firmabit  ea|hierafale,>fqi  gtemfi.H9c  e(l  pa 
tabolaP'Hiilona  nulq  inocnif  matenalifi  nauifi  & hmdi  rcgfi  fic  cogicgatoq^Et  pptcica  fenfos  pa/ 


roteicadelcnbuntcralitelimDimare  addettraedu  hienifalcCeode 
fiqoide  tpeS;  aio  conabanC  oisad  ddhucndfi  hierufaIefpfialem|hoc  eflecddiam  chfi^fai  deo  in  vi 
to  orietaliyhoc  ell  fpfifando  liante  ab  onett|hoc  efl  a mtliaCde  quo  fctiptfi  ell  zacha6.ecce  vir  oti^ 
nome  eins)cofiin^tt  naues  taifisfpotctiasmfidanasicoprchendedodmitiasS:  tdiqua  in  quibus 
cofidunt  hoics,quf  etat  quali  vehicula  hoium  cotra  fide  chrilhaniLHgccnim  oia  cofe^t  fpfis  orien 
tis  vutnnbus  Bc  mtracuIis.Que  fpfim  sirtutfi  & miraculof  ipli  icgcs  videifir  lic  q>  miran  mt  pnmo. 
ddndc  ternti  lime  & acederan  funt-in  n5  multo  Gqnide  tpe  rufccperunt  fide  vnium  populi . nemot 
■ppiehcdi  t eos  ibi|  vbi  fpfis  vurutfi  tc  mitaculofi  cofiidit  vires  humanas:&  limiliter  mlor  qihii  pae^ 
curieris.  V bi  vides  lignificari  ad  Ifam  q>  IjpfifanCto  colhngente  vites  humanas  piixntoqiftandem  mi 
rati  & retriti.etfi  non  lofi/fucceflotcs  tn  eoqc  nemore  diuini  ludicii  Sc  dolore  pprio^  fccM  accderatl 
fontad  ihfcepnonc  fidei.Et  pprerca  chriam  fatemur gfas  agedaSicutaodimmusfapiophetis,  ita  vi 
dimusin  ciuiratedniexercitufi/in  ecdelia  militante,m  ciuitate  inquam  dei  nolfan&non  dubitamus 
o deos  firmabit  eamiecddiam.vf^  ctemum. 

l^Ut3tliniU0OCU0-  Ttadaf  hic  lUa  patticolailaodaros  in  montefanCtitatis  In^ulcdarado  vifani 

>irai 


laude  & hottado  ad  augmentUr^  vifam  quidc  laude  in  eztefione  ad  fines  tetip  (ignificaticoparan/ 
ne  ad  t^Ium  dtcedo.Ftonimos|haAenns,detisgfam  tuajlaadari.in  medio  templi  toi|in  quo  efl  cni 
tus  tuus . fed  nfic  videmus  ta  extefam  laude  tuaqiiicut  nomen  quo  diceris  deus  efl  vere  tufi/qa  nulli 
alteri  vere  cooenit^c  Sc  tans  efl  tua  (bp  extrema  rerrg/emafa|ita  q>  laudaris  la  in  vniuetfa  terra  folns 
deus.dextera  tuanS  efl  fient  dextoa  hnmanafpattim  inibrip  Sc  p^m  iniqtatis  habens,fed  plena 
infliti^qm  no  operaE  nili  iufta  iuHonec  fimi»  nili  iufhtip-U  quatfi  ad  parabola  fpcAaqvifa  ell  doc/. 
cera  tua  plena  lullitif  in  cothng^  naues  taifIs.Qnantfi  vero  ad  fenfum  parabolp,liMificaf  cultum 
dipinfi  qm  hademis  fuerat  in  replo  hierofol/mivinueniri  in  toto  orboiuxta  vctbfi  wi  ad  famaiita/ 
nS. venit  hora  qfincc  hitiolblinnisnecin  monte  hoc  adorabitis  SccSignificatun^allillenna  dimna 
in  martfnbus  vifa  plena  iulhtipinolla  admittes  iniqtare.nihil  enim  damnationis' efl  iis  qni  font  in 

■ " . . - - . . itna..Qi^qDantfi 

I tnbu  iucl^Sec^G  an/ 

“ 

E' 


111  illailf  ilUUd  VUdi  piuia  luiiiiiyfijuiui  auuiJiiv»  itii^vdtv.iiusu  unui  urtiiiiiau^iai. 

chfo  iefiLfV  nde  & fubdiEI^bif  mons  lionicxnltabfit  filif  lud^  |>pier  iudiaa  t 
ad  parabolalliquetdefcnbcrernbfeqoentclgritia  habitantifi  in  hictufaleSc  in  tnb 
~t  parabolp  fenfomi^hetaf  l^tia  primitine  eccieli^  in  coramdiis  Sc  tormetinioxta  illudibat  apo/ 
toli  gauderes  a colpeetn  oociliiiqmdigiri  habin  font  pro  noie  iefu  cotumeba  paruPofisSiores  eigo ' 


augmentum  laudis  fnbiun^tnr.Cmnndarefion  Scarcfiireeam.Ordo  prppolleras.primo  debet dr 
cfiire,Scddndecltcnndaieeamuns.Numeratc  turreseins.quatroponirecor  veflmm  antemurali^ 

rnto  depate  palatia  emscadhficeffcClfivr  enarretis  generationi  pofler^.quonia  illedeus|dens  no/ 
premo  Scfr^.ipfe  docet  nos  ptemaliter.p' Quantum  ad  paraoolamimunienda  Scaaltanda  di/ 
citor  ciuiras  ad  hoc  vt  poflcritan  confniatur  quo  ad  feiendum  deum  ducem  Src.  Quanmm  veto  ad 


I numerando  cntrcs.Tomsfbitiflima  nomen  dominbad  eam  confugietr 
tnrptouer.i$.Acpa  hoc  numerare  tutteslionlefl  numerare  diuina  nomtnachocefldillineie  habere 
cationcro  diurnarum  notinaram.Quod  ad  litetam  tficincoepit  adimplenqtmm  apofloli  condidel 
innt  fyrobolum  fidcictot  enim  turres  numerarunt  quot  fidei  articulos  dilfanxeronr.nam  atticoli  fidei 
fant  vdottoncsccddi^v^itfimia  refugia  Sc  propugnacula  in  omnibus  acmfidibns  hptetioof « 

CaiaJbpplid.  i lu 


'PSALHVS 


JCLIX. 


r o b V iJ 

FOtiaito  ponendo  cor  ad  antemuralKhdceftetUiin  ad  vbinias  defoifiona  ecdtfjf/jnlj  uiiltutMU 
f inmic  apoitelos}&  ego  non  infimior|qais  fcandalizatiir  fle  ego  non  vtoriHoc  eft  habete  cotSc  no 
iolom  linguam  ad  antemurale  ecddlif.r  Quinto  deuando  palatia/magnificas  domosjptpkiendo' 

£ddu5  viros  peifetflioresiqui  rdpetfta  aborum  (bnt  lient  palatia  refpcftu  domoiu . Qi^  in  primi/ 
oa  ecddia  feraatum'efle  conllac.Hi5  enim  mediis  petuentum  eft  ad  hoc  vt  enananennt  pofterp  ge/ 
neraooniCj-nobis  in  quos  lines  feculorum  deuenernnt>lno.Pnmom.qnonia  ifte  menas  dm^ckia 
nofter  ctetnum'fle  femper.  In  quo  eius  dminitas  ptfdicacui  a parte  ante  & poft«Secnndnm.ipfc 
nos  ^tetnaiitet.ln  quo  eius  omatim  pt^dicacuncniiftDS  enim  eft  dux  nomi  ad  {tetiiitateiii.ln  hisfi 
quidem  duobus  vniuetfa  fides  continmii.  Arnen. 

CTVVLGATA  EDITIO.  |[^ViVlorii3iucorepfaIinus.  XLVIII. 

Vditehfcomnesgentesauribuspcrdpitequihabitatii  orbem. 

Quiq;  tarigenf  & filii  honiinum:fin>ul  in  unum  diucs  flC  paupef.^  ^ 

Os  meum  loquetur  fapicntiam:&  medicatio  cordis  md  prudmdam. 
Inclinabo  in  parabola  aure  meataperia  in  pfalcerio  propofirionemea." 
,11  Cur  rimebo  in  dic  mala,iniquitas  calcand  md  dreundabit  me£ 

Qui  confidunt  in  uirtutc  fuata:  in  mulritudine  diuitiarum  liiarum  gloriantur. 

Frater  non  redimit  redimet  homos&  non  dabit  deo  placationem  fiiam. 

Et  prpdum  redemptionis  anim(  fuftSC  laborabit  in  gemunt  8C  uiuet  adhuc  in  finem. 
No  uiddsic  interitum  quu  uidcritfapicntes  morientestfimulinfipiesflC  fiultus  pibut*  > 
Et  relinquent  alienis  diuitiasfuast&fepulchra  eorum  domus  illorum  in  ptemum.  ‘ 
Tabernacula  eorum  in  progenie  6C  progeniesuocauerunt  nomina  fua  in  terris  fuis.  ^ . 
Ho  cu  in  honore  eflet  no  itellorittcoparatus  eft  iumecis  ifipictibus/fidiTis  faclus  e ilU^ 
Hpcuiaillorum  fcandalum  ipfistKpofteainorefuocomplacebunt. 

Sicut  oucf  in  inferno  pofiti  funttmors  dcpafcct  eos. 

Et  dnabuntur  eo^  iufti  in  matudnoiSC  auxiliu  eo^i  uecerafcet  in  inferno  a gloria  eo^l* ' 
Verunramen  deus  redimet  animam  meam  de  manu  inferiteum  accpperic  me. 

Ne  timueris  cudiues  fadhis  fucrithomot&cu  multiplicam  fuerit  gloria  domus  dus,' 
Quoniam  cu  interierit  non  fumet  oia;nct]pdcfcendet  cum  eo  gloria  dus.  ^ ^ , 

Quia  anima  dus  in  uita  ipfius  benediccturtconfitcbitur  tibi  cum  benefeceris  d.' 
Introibit  ufq?  in  progenies  patrum  fuorumtfiC  uftf  in  {temu  non  uiddiic  lumen. 
Homo  cum  in  honore  dTet  non  intellexiticompaiatus  eft  iumentu  infipiendbus  ftli 
milis  faifhis  eft  illis. 

CTIVXTA  HEBR.^VM.  U^incentifiliucorepfalmus.  XLIX.  * 

- A Vdite  hoc  omnes  popdntauTcuIuteoiTmesIubTcances  orbis.  \ 

Propheta.  XV  Eoam  filii  adam  edam  filii  uiridimuldiuesK  mendicus,  > 

Os  meum  loquetur  fapiendas  :SC  meditado  cordis  md  prudendas.  • 

Inclinabo  parabola  aurem  mcamaperiam  in achara  ^nigma  meum, 

Qaare  timebo  in  diebus  mali  Jipiquitas  calcaneorum  meoru  dreundabit  mei  , 

Confidentes  fuperopulendafuatfiC  in  mulritudine  diuitiarum  fiunim  ^oriabuiX, 

Frem/non  redimendo  redimet  uinnon  dabit  deotprjdum  fiium. 
iBI  pcrmoitc 

$ Et  chara  redemptio  animfcorumi&ceflabic  feculo. 
f Et  uiuet  adhuc  fempitemotnonuidebitfoudun, 

IO  (Quando uidebitfapicntes  toprientur  rimu|infipien<9(bdH^pctibuD^^da^ 


^ PsALMVS  ;>< ^IX.'  {4 

tinquenc  aliuopulendamfua^ 

*i.'Indmi«n  coram  domus  coram  fecuIoAabitacuIafaa  gcneratiotu&generadonJ,uo 
caueranc  in  nominibus  fuis  fupa  terras. 

iz  Echomo  indaticacenopanodhbictalftmilaaucil  , Acutbelti^exequac{lunc  « 
a i • H^uiaeorum/in(Tpientiaipfis:Kpo(leosinoscorumcnnrcnc.Sdafa. 

C4;  QgaiTouisinfoucatpoiici  lunc,morspafceteos:Xdominabuturin  eos  redH  mane:  iiimi 


i*  'fl^Hguraeoru  ad cofumendumfouea  ab  habitaculo  iibi.  vttcr** 

X i '■  Ttndeustredimetaiammeamdemanufouc{,quuanumet  me  .Sclab» 

< tcfinrA^niij  ...  • ’ i 

16  Nctime  quumditabituruirtquummuidpiicabiturhonordomusaus. 

,17  Quoniam  no  in  mori  fuo  tollet  oiamon  ddcendet  poR  ipfum  honor  dus. 

.18  Q^*aaF;fu(inuitisfuis  benedicet  rfle  laudabunt  te  quumbeneraciestibi* 

Ibit  nfcB  generationem  pamimfuorumt  uTm  {ternum  non  uidebunt  lumen. 

fmiqicrt  ^ ^ 

Homo  inclaritate  fiCnointdligetntOimilatus  dl  licurbefli^ex^quacglunt  • 
>"T^Iailus  eft.Vinctnti  filiis  core  plalmasX)e  quo  vt  fiq)».  _ 


IS 


zo 


Uloy  Bipi&aip(is.C5ftat  temo  q»  (bbdif  dfia  Irer  ilfos &liift<)Kq»  illi  ficotc  _ 

. inois  paiicet  eosiiofh  at  dnabunf  eos  ficoCoftat  demQ  moneti  hoies  ne  dmcac  qiiu  mulnpUcata  ftjc 
nt  ^ia  dinttisiqa  no  comitaC  eli  poll  mone  fal  I ctemfi  n6  videbfit  lnme.rE*  db’  diUgeter  pfpeMs 
ac  collacis|appatet  prio  (p  qo  ppolita  qtit  de  ca  nn  tunoris  telpeftn  inalo^  polt  moitead  hoc.n.di^ 
^ leCtc  IpeSat  cucriptio  danatoqc  St  dniom  iulto^zad  hoc  fpcetat  noee  ti  medii  raul  nplicarti^honore 
■didit^qa  n6  cil  eo  pgirpoft  motteadhoc  qooqi  fpeetac  tecltata  via  duiitd  citca  reditione  a!g.  V a 
Gododedu  eft  ® plalmos  ifte  ad  It am  tradat  cam  hnm ani  timoris  rdpedn  maloqi  poft  mottem. 
CSVMMARIVM  EST. 


tro  ducit  pno  (apictes  mfidi  ponctes  foclicitate  i [moiralitace  famp,ira  q.  i hac  rofa  diflCeh  hqa  btntiss 


J prodeft  mottnissnecnS  mSftrans  i 

^Perfonaloqnensprophetaeft.  ^ 

A ^dittlJOC-Diaidif pfalmus  i ptes  dnasjppofitiua  materipA  cxecntinaiibi  cohdetes.In  ptep/ 
'jTx  pofitiua  multo  apparatu  pponit  qSn^tado  0«  & Ungulos  hoies  mQdLandite)omnns.hwW 

'£cr^oespplVoiacolIcgia:aum)nspdpitclciiaofcnltatttitasaneditc,ocshabitatorcs  orbis)lingull 

^olesTtia  fflii  ada;er  filii  vitijhoc  e ta  ignobilcsCquoqt  mus  no  illullraf  nifi  ga  ffit  hoIes;)g  nobilesf 
■ ex  noiato  viro  genus  rrahctesiimul  diues  A mendicus  .Poft  dham  gfiis  fnbdit  a fbt^a^  diues  & 
, medicus.pEccc  ad  gd  iuitanf.Os  mefi  loquef  fapiasidimna  & humanaiSt  meditatio  cordi^no  cx 
cipitatiSc  fcd  a diuturna  meditanoc.pradcriasiaiftionfi  homana5:.rill-  f m defl  Scfm  hoi»  Hf  c quo 
'adre  diccda.Quo  ad  modii  vero  dicfcu.Indinabo  parabolp  aure  mea;hfiiIiabo  ad  pa^olicft  modii 

wtite  fnC3.0clMIlfllrt diCCfC C**  i4tsn^ mM  r»n  vl*  rtT  A 


GtuqtauditanouictaafL-r — , , . , j 

parabolpire  audita  a mc.apia  in  dthaialhocal  in  catu  memcoCa  fono  dthare  ronapodete  1 
eminis  dcfcnbit  qone  metrice  pponcdS  in  catn)cniMa  mefi|diffiqdeg6rtc.(^cce  q&  Quare  d/ 
oiebo  in  diebus  mali,migtas  calcaneo^  meoqc  dreudabit  mef  Appdlant  dies  mali  dies  cotini  ma/ 

lifiropftvtdilHguunlcocradicscotcnnosmalifmgdEtppeaqapccnepnnsvitpfutmalafm 
fbtnrcaficfnntmalfifimplV.iS  dicendo  quaittimebo  in  diebus mali;c3mqntJ|rc  timebit  malam/ 
tutp  ^ft  mone  vitp.  Tim^  inqt|in  ptbna  hois  nmetis  poenas  ifemi.Et  vtIrelligM  q»  no  qtit  atn 

. dementonalfbbditmigtascalcanco^iraeoqidrcfidabitmKhocecortimeboficqiiniqraset  mima 

eitc^t  me  tim  ore-Inigtate  calcancoK  fignificaf  migras  ifimpprisqinta  pChfi  camis.  Vbi  bn  nota 
4 locfi  fub  qSn^coi  timebo  in  diebus  mali  pp  pctm  commam.A;  exaggaadojidacic  minima 

I Caittfuppfab  ' I u«  - 


'PSALMVS  _ • »rry^-r. 

pereatii  indoomtli  magnum  rimoitmtvtpottdreundSria  holcm  HiMitVbi  vides  pto(^ctanj^* 
nate  <joodj>mifit.f.(bb  metaphora  j>ponefeq6ncmA  diffldkm  q6nf:q^  c3m^nuiatreacu/ 

nonediDinalciafignotadbcaenjmadnotitiartq^futarf  vitf  fpcftat.Hfceftqu^Iho.  *qgn^i  i 


Secudo  R^hMif  mudanoi^  fiua|ibi  hfc  via  eof.Teitio  (bloif  qo  f m . 

Ibi  ^ onis.<rCitca  Duam  fapietd  mfldi  hni’aduertedfi  e q>  jjnm  fub  roetaphora/^m  lubppnet^ 
vetbo^  itrodocif  Pnla  mfidanoqt.P’  Qua  vt  darius  intdligasinota  per  litigiila.  .Quia  pno  dacnbalK  - 
optimates mGdi cofidto (iip opulena (ua ftc ijnultitidine dimtiaqi fuaif_gftanties£tlicet hoc  vwin  , 
xef  de  diuitiis  re^parabolioc  fn  dem  icelligc  de  opulcda  igenii  & diuiciis  ^arof  geito^hi  Ji.mte» 
pira  ni6di:de  gbus  hic  le  !og  ppBa/in.ij. verticulo  cspUcactqoG  dicit  rdiquos  fro  veftgia  ho^t.  r^*^” 

cfidodedarafopnmatfi  affectus  ad  vinedfipoftmctteifimulcfiipoflibilitatealfcqucdidw  MO.ria 

ne  no  ledimMo  r^met  vir.  Vbi  q ttl  ad  Ifam  adoene  duo.PrimG  * tSflf  g vir  in  teitu  hebrgomra/ 
Ibs  rcgimisAfiac vfi  libcrtatelterpteslocaneffit f«5  f aCto&  vitS  I nto.co^  apfl^  vOT<y  ratTOi : 


idf  vetbG.Gno  redi  medo  redimecga  pflClaf  poli  dictione  vir.Altcip  e q>  cofiietudo  hebraiea  e diocfw 

niedovenicCexpeCtfdoerpeCtatniSfncdealus.&fienthocmSloqiicdivtfiJ  affirmitiuc.wliic  ycK 
firgariue  noicaimedoiedunec.ica  q>  negatio  ppoTica  negat  ftcgeiifidifiS:  verbfi . Et  e (mfus  q>  viilho . 
norabilis.nung  redimet  ffcm.Si  fins  de  qua  redempnone  eft  (mno,expeCta  paululG  verba  rtitus.Sui 

m—  ■>  K_  _ _ _ tw  ^ u * - - * — - * — ■ 1 1 « ■ aa m M 


firgariue  r 
norabilis.1 

ficit  hionofle^qmodfinfacoIrateiUtiifaisvuire . , i-  - 

aliG.Sequif.nd  dabit  deo  pciG  fuGihocenecfcipra  potpcio  quocfiqi  rcdimerc.dictiido.n.pciiMtomf 

fuiipnns.f.viriillulhispci6  nionlhat^t  4 lenfusqinnUo^cio  dato  deo  redimet  fcipm  vir  ilkiflrii&  ^ ; 
(fuiGar chara  redcptioalf  toi}:.Potuinesciedereqii6viril!uftrisn6rcdimetffenvnecdabit  deo 
fmipfinsganocnratjganomagnipeditrcdcptioncfhsflefoi.hancoDgitacioneexrioditpphetaiaw  ^ 

ivsq> chara efl redemptio  ammf eorumihoceftq)  magnipendiftcd«Miptioanim_f rorum abeiAB 
lime  habes  de  qua  iedcmptione  baCtenus  loquutus  cfl.Gde  redemptione  alp ,hoc e \itt  ad  lfera.,Vi/ 
dctes.n.fapicresrmottcfepdimrosMta,ma8nipedGtredimejifvica;^eftabMa:8t  eft^  retono af 
qua  1 morte  pdfft.  Vn  redimere  afam  nihil  aaiud4  g emere  vita  poft  mortf.Et  hoc  magnip4detfitfup 
«ia  magnates  mGdi:&  vidertir  q>  vnus  h5  non  p6t  redimere  vita  altcriusdioc  eft  efficere  vt  alter  poli 

* pfnntadhocvtoftiaesvniat 


Saunt.iraqiiedcpnoalf  eo^iaovineaninpnn  vitaretere-tL  vniojuit terno  oeciarano  iiennon» 
b^.Ecc^biclauloAviuct  adhuc  fernpitemo.Eccecjuotedit  vir  ezcdlfsiad  hoc.f-ip  reflante  vt/ 
ca  fuap  morte  viuar  adhuc  in  hac  vitainrcmpitcrnG.acceflabitfceulojhoceneocfnransnararp  mot 


falis,&  viuet  adhuc  fempitrmoihoc  eft  ftutofg  vuTunsjhcroicp  Ore-Et  intMir  ad  Ifam  q^ftcdit  vit 
‘ ' ' nCiy^Seqmf.nS  viddiitfouea.Declaraf  quatto  difcurfof 


tVlDC/ 

»c  in  fama  & gloria  fua  tmanete  in  ptemCT^Seqmf.nS  vid<bitfoaea.Declaraf  quatto  difcurfo  fen 
motiofl  hoLs  lUafbis  penes  hoc  q>  videt  dfiam  iter  rapictes  6c  ifipiAesi  q>  fapiftes  monunf  qmde  feti 
fViurte adhuc  in  fama^pictes  aftt  moriunf  (imul  eft  cibus  fuisjita  q>  nulla  fama  eof  reflat.  flocniU 
£nif7caf  dicedo.No  videbit)  vir  excelles, fbnca;hoc  eft  fepulchtfi.qfi  videbit  fapifftes  moricturlhoc  eft 
q>  monenf.  Appellat  n5  videre  fbuea  feu  TepulchiG  no  videre  ocOiItanon4.Et  eft  locutio  metaphon/ 
-ca.quod  enim  eft  in  Tepulchro  Teo  fonea/tcM cft/occultatft  eft.fapies  aure  quando  mon^nd  fepelitiic 
fi5occnlcaf  ird  daret  fama-Intcndit  enim  pmortufi  & repulrt!|cfi  cuius  nome  eft  repultum.a;  p oppa 
litu  n5  viderefonea  in  morte  rapietisfefl  videre  nome  viufl.De  Qipietibns  afir.Simul  inflpies  Sc  bma 
lis/  homo  duces  vira  ^ aiai  bratflino  refpines  nili  ad  pns,peribut  flmuhhoc  e eft  olbus  rois/nomlnc| 
fama;glona&c.^Qmrodercnbfifc6feqocter media  gbuser  his difcurtibnsmagnatcspcntac  viae/ 
fc  poft  morte  vTcp  I lOTpiccmfl.Et  deferibanf  ^rtuor  media.Ptimft.&  dodinquct  aliis  opuleria  Tuam. 
Vbi  aduetreqaat6adlfamnumeifiplatalc;Scderclmqaenc,iefbnn5  ad  infipienceAbefiialefcdad 
£ipieres  introductos  dicendoiqn  videbit  rapicntcs.intenditcnim  nuncdefcribere  quare  fapientibas 
•noncabus  vir  n5  videt  fouea.-hoceft  fjre  reflant  vini  in  &ma  8c  gloria.  Vnde  Sc  pnmft  mrmu  quo  fii 
piltesmfidi  pcatatvmereinfempitcmfticft  derelinquere  aliis  opulena  fua.Non  eft  hiefermo  dedu 
nitiis  roft/Tcd  fub  metaphora  diuiriaf  copia  pdaro^  geftorft  limilicar.ica  qi  derrlfquere  aliis  memo/ 
lia  Maroiftgeftotfi/fiuefcriprotft  flue  dido?, eprimfi  medift  ad  peunida  imortalitarefamp.  SccftdS 
ciilntimft rotft domus  coiu  i recultLEchicctrcrmo  e metaphoncus  ad  fllitodine  peurinft  ppetnini 
te p naturale pcreaCionero^Tis.Er hic  appentus  indimsronaturalirerholvtftudcac  c6femareg€/ 
ce  domus  flic  genetado.Sed  altius  e qd  flgnifkaf  p hocrelft  dfitimfl  rore/flipple  eihoc  cft/qd  inme  fi/ 
^ et  corde  ebiilf.rapientft  eft  hoedomus  fnp  m (raluiefficere  fe  capita*  feCta?  ppetuaift.hoc.n.  veiot 
^eipoft  medift  ad  ppemitate  df  intimfi  rotft.Sc  fede  corii  diennf  domus  roifttiuxra  illa  flgniflcatioaft 
qua  frequenffimoidu  in  Iaera  faiptura  domus  rnmi6ppgenie.Tertifl.habiracnla  fua  gcneratiSiAe 
generanoi toft  duo  pnma  pcmna  adiftgftf  et  alia  mediocna  media. refFiccre  magnifica  Ar  peipetmi 
piiflaa.cd%c.n.hoc  ti5  nihil  famp  poft  moitcEt  hocflgniflcaf  diccdo.hltacola  uairapplc  cdftrod; 
gftanoi  ^gflanoi/futaiis  {bccdTiftib^Vl^^  evocaucdit  in  noib^  fuis  fup  taias.vt  romnIiwioiaS| 


PSALMVS  JttlX.  8f 

iciic  de  aliis  denominatibDs  tertas  a fins  vd  (tc^picRieEnoinc  cof  Sexto  dedU  ladix  c» 

tms  dircuifus/iiuf  & opes  (apienS  hoius  mddi.&  hd  i dantate  no  pno^abitiaiTilams  eft,licut  bdUae 
czfqte  fdt.  Vaba  lueemt  fapicifi  hiuas  mddvfignificacia  (p  ho  u bo  a no  pnoAac  I danracqhoc  e <]> 
monuDs  nd  plcnaat  io  dantare  Rimf  .aflUiinis  qfopple  bnias.ira  qf  liau  expijtc  fonc  bdlip  in  mo& 
jtqiu  apjaatar  hoies  in  morte  fi  nd  pennanet  in  dancate.  Vbi  dan  vides  inter  iiolcm  Se  bmta  nnl/ 

Ia  iftos  ponere  diJfocnam  nifi  penes  daticatem  pcifaiciantcm  poll  motte.Ha;c  eftfentencia  manda 
no)c  mamatom  circa  quacihone  j^>oficam^am  hinc  habes  nihil  efle  timendum  ob  demeritum  aU 
guod  poft  morte  in  alia  vita,(ed  in  hac  vita  iofiuDiani|&  a vitture  gloriam  acquirendam. 
tOec  va  eoai  Ifipietia  eoe  ioe  6o:p  currd.  Re^hedit  ppfia  fiilam  mfidanoj: ponetiil 

i^icitate  i tmortalitate  mmf. Vbi  adoetre  q*  ex  hoc  vcificalo  mmfidic  nes  q>  ola  dea  a.6.  voncnloCX 
cofidetes  I opulena  lua^rpcCtac  ad  via  fapictfi,  h**  m&ii.pnomc  fiqde  hcqdiccdo  hpc  via  eorcdemoiy 
Jbat  narrata  haAen^fi]lam.Rephefio  at  fignificaf  ifipiena  ipfis.Qd  ipit  reputat  fapietii  ppmi  dcdbt 
ce  &ipicni£t  mentoiqa  male  fmtiQt  de  fine  de  fceliatate  huani  gmsJapietis  fiqde  c tcAe  fctiie  de  fa 
^miscmsfber^s  c vlnm^  finis.Rephededo  at  fiilfinuat  fiiiam  pdidaeclapictfi  mfidudu  lubditSt  p* 
cos  i os  eoqt  cunee.  Vbi  aduetie  parabola,  in  pallu  alaliu  gr^cs  pgfit  poft  ora  arietfiitaurof  Se  bteui/ 

<er  dflc&Ka  ep  vbi  atalia  capia  grcgfi  applicat  os  fuu  ad  palifi/uJuc  curtfit  Icqucoa  reli^  aialia-luxtc 
hSc  metapCamdefcribitppfiavn^teshoiesconetepoftlapirtesioseofihoce  adefidcpafldquO 
fiafcuntur  fapietestdom  & yfi  lepotant non  efle  aliam  fbeliciatem  nili  fodiatatem  fiuDpquia  tali 
fiaftn  vident  rapientes  repauxre. 

iSuafiotneI  101103 ponli (St.  Inhebngahffijucfidatiiio.RndctKppGaqdni motato  qipml 
fit  {clinat  ( pidiola  au^ta  a fpuldd,Tna  aftt  i hac  rMoe  ttadatPrio  a&  vita  poft  motrc  cu  dfia  po^ 
tiarc  Se  ^k>ru.Scdo  ad  qd  c vtilis  gru  pnns  vita  Tertio  corruit  fpalr  radice  lilajhd  in  dantate.  Cir 
'Canirora  vici  pik>  ponit  poenas  drpmiaialiud^adpaboIaichoatadeouib^feqnQbusadpaftuos  , 
anetft£t  aflirat  eos.Crc^ces,ouib^  I termio/i  cafa.ficnt  aftilhn  funt  in  uia.Ita  pabola  i q>  ficut  oues 
iequetesaiictesctmedopncnifitad  loca  aiictfiiacphocadcafiiCputaft  cadiitilbaea^ita  imitatores 
fii^etii  poenifit  ad  fonca  inferni  vt  pafcanf  mone  oes  fimuLa  co.aq»  ^fit  ad  paftft|aptc  dcfcnbtf 
pafamorte.EtFm  leivetiratepafctnifmorRiqiil  nihO  aliud  guftatauedtoato^nifi  qd  mortis  efb 
maiima.Cmala  poen^^afi  ouisimulatudo  ouifi  («]aens  capita.pofiti  fiint  in  fouea  infiani  in  qui 
fbnei  ceddetut  lequM^pictes  mfiduita  q>  mors  cotinuis  tormeos  pafcet  cos£t  dnabunf  m eos  re 
ih  mancEccepmifi  iuftof  .illi  pafcunf  inorteiiedi  dnanC  fup  eosieffedi  funt  dntMane.moftc  luftoyi 
appellat  mane, quii  in  morte  incipit  verus  (fies  ledoKficnt  mone  impiCH|i  apponit  c^m  in  fouea. 
b ne  putes  teporalia  ftire  iutetormeta  impiof{fDbw.&  figura  eoy  ad  cofiimedn  fouea  ab  habitaca 
lo'fibi.Hnmano  more  interminabile  carcete  fignificat  dum  cofiicuimtis  dicere  de  carcerato  fine  fpc  Ii 


tnetapBam  figurp  cotpef  Mlige  ftgnificari  aiamtq  fine  forma  coipis.  Ab  habitaculo  fibifhoc  e qa  e 
fiabvcaculfi  Gbi  <toDtatft.CI>>cllKa  dirparitate  ^ti  Ocpccnc  Se  ppctuitare.dcdiit  mo  ipGun  vita  fit 
ctuifalludcdo  a Jdlrcuifus  fapiM  prius  rcciratos.Cq>  vir  no  pM  redimere  aiam.t vitam  nem  ftiane^ 
frarns  fui£t  aitTm  deos  redimet  alam  meS  dt  manu  fouec  qufi  alfumet  mtOnas  vitas  ifinuatihoc 
i naturale  uiii  aicfdioedo  de  manu  fonee;&  viti  gfx/(fio£ao  de**  iedimec.Significantqi  apponit  ciiif 
vtintelligas  vitaghtarolodoopedcK.aiafiqdetiusquatfieeilemanfifooe^  infinnaUs  inconueti 
Itd  deus  iolus  c q redimetaiam  mcadeptaremfiani.Ethoctficctirquua(rnmctme.Poc  hoc  intdli/ 
gi  de  aflwtioc  a hac  vica.ita  (pfignificarer  n5  vocanitei  mortb  fcd  afldptionc  ex  hac  mtloia  { pper 
fnS  vidLNccobftat  cp  tiic  tepons  hoks!  morte  no  oSGiqucbif  fbdiatate  aetemf  beatitudinisHatiseft 
ppBp  ip  cSfcquebaf  ea  lecontatefin’  abrah^na  ad  cfinitados  rapictes  mftdi  hoc  IlifGcihPollrc  quo/ 
oexponi  de  amfpndc  natura;  huancadeo  IvnicatcpeifonaRredcxtia  pradcnsppofitnm  apparet. 
MerinKqttaoitahif  vir.Dec}hta  vitafodid&ifcclid  aficpoftmorte.decfaeppfia  q>gfu.pcurata  s 
Mpi^b^mfidi  nihil pddi  poft  mone  aiab^  co^ffed  Qfi  pftiit  ds  dfi  viuetetiqa  poft  mottf  no  videbfic 
lome.Ne  timc.Apoftrophat  ad  iuftii  amitipaenasiSc  {pante  ^mia  fiinitz  vita^Nc  tiure  quii  dlitabif 
oinqbuQibacfiuitiispclaro^gcftof  Ax.qnamulriplicabifhonordom’d^l|^sliK]uensiplu.Qm 
n6  { moti  Ibo  tollet  ob.nS  ddeedet  poft  ea  honor  d^/fcd  remanebit  I opione  holum  q G viuftr.Quia 
alf  faae  { vita  fiia  tifi  bfidiceti  vir  aedIesiS;  Gft  alii  laudabfit  te  qufi  bfifiicies  tibi  tifi.  Et  £ fimfns  <p  net 
ktemet  vir  exodlespfit  bndiette  a!^  (up  nifi  durate  hac  vita  fiiaf  vt  d^  etSe  fift  alii  n5  laudabfit  reni 
n durate  tpe  quo  bfi^acies  tibi^.qd  c^a  t ee  tps  pfitis  trfi  vitp.qn  at  n potes  tibiipfi  nec  bndicd  ned 
bfihKxreinuIl^  laudabit  re  latwpuenieread  te.hfc.n.fola  e^  pdmEtitmit  ppBa  q>  qa  fublala  e lUu/ 
Invito  poft  mon£facultastfibndice£qbnfociedifibi(ndpueniiita<rcfilaiidesi|  hic  remareifit  in 
Dpinionib’  hfianis.lbit)p  mottS.vfip  ad  gnationepattfiluo5i/diinato9tqlftiuxetfiteos,vfip  ad  50» 
nfi  o5  videbfic lumcniliK  e qpte  eoif  vfip  ad  (tonum  no  videbfit  lumenjac  po  hoc  non  viddinio 
laodaibal  qjbuslboc  mfido  od^dcatA&Jtia  tendnitlnfixaitde  i^as  loiptfideiiciR  efi  in  uno 


PSALMVS 


'*’.XtTX. 

iEafdnxkli&  doArinam  fpb  «dnitorW  ^niofk 
' menf.Adhocdf  <|>fi 


ttasaterioits.CTOccnmtiucqiiar(McoIa  cor»Bafdinith3c  dodrinam  fi 

inchoas  ne  rimcqufl  n6  appareat  r6  timcdi  ft  fi  gria  harc  comitairf  hoks  poft  u.bik.  -r 

'cfta hcccomitarrf porf inortf.timccKf cct deficeret pinia altcn^vit* ^ fpam  5<jo  ^maniii® 
pialum.Et  proptaea  propheta  ewlufit  hfic  timoremdnrendensqi  non  decront  ptacmia  wtetios 


feitabdhisqmacomoraf  in  dantate. Vbt  diligftiffimeperfpicc  eotit<Honnqm  cCfinit  l cotreaMV 
ne  illius  particnlnno  pnodabit  fcii  comorabirhandparticula  conigitpphcta:*  loco  ilUos  ap^nif| 
tc  n6  inidilM.  Vide  diflereoi.IIU  damitant  A implent  libros  fuos  q.  folus  ho 

^ua.hoiDO  in  dantate  & n6  intelligetihoceft  folos  h6g  intdliget  difftit  a brutis|qiMtficfl<|j  in  dy  w 
R c6mottf.&  intedit  per  intdligtredntdligere  dono  Itu  inteUcda  fidei.folnsji.^itos  intdlOTi  hM 
iotclligit  voa  falidtatenutta  illud-nifi  ctediderins  no  intdligetis,  Approbat  afit  ppheta  aHiran  ra 
quos  hoies  bdhisjldge  altion  ftnlo  5 ilU  dlKrint.illi.n.dlcebat  holes  alfimilan  beftnsiqa  eo*  omni» 
cfi  Vita  interditippheta  aflt  afftrit  holes  calentes  Itdledhi  fida  files  bdiiis/qa  ceddofit  ab  ordiiK  a» 
luraiii  ronalifi  6c  lapfi  fiJt in  oidmi  binto¥-cieatmac.n.r6nalcs  (Bt  pp  fdpfasihoc  eft  vt  fint  iple row 
teiurationalia  afiit  ofa  n6  funt  pp  feCga  no  font  vt  affcquacut  Ibriintatc^fcd  pp  (iipi^ 
ca  aa  dinari  ftieifit  inhacvitainoidine  crcarorarfi  lonahliOt  POK  poretes  p fide  aflequl  be^twli 
nectema^Sr  poft  motte  n5  pofltint  aflcqui  amplios  lUam.ceddciBt  ab  ordinecieatarartitondm  i o£ 
dliK  broto?:pro  qoato  funt,in  ftaroin  qoo  nofoht  pp  feCaa  non  poffunt  afl^nifodiawe)fcdlmM 
cp  fandosiqoos  ola  coopanf  ui  bonfiment  bruta  font  pp  lupiora  cnna-Ideo  oes  dicunt  files  bdtiu. 
ita  (b  vera  j>p6  efti<p  ho  in  dantatefeu  glia  quaracfic]!  eaolles  & no  intdliget(hoc  eft  fi  non  intwiM 
tmeuedu  fidd^afilimilatus  eftfic  q>  fient  otgqnat^font  bdhaefie  ipfi  exfqaad  fimt;o/nnes  equales  rar 
(Ctilnncin  unofiatn^cutbdhx  propter  alios  non  propter  fdpfos.  Arnen. 

CrVVLGATA  EDITIO.  ^Pfalmusafaph.  XLIX. 

Eiu  deorum  dominus  locutu»  eft;fi£uocauit  terram.^ 

A folis  ortu  ufep  ad  occafumtex  ITon  fpecies  decoris  cuu« 

Deus  manifcHe  ucnicttdcus  noder  CC  non  (ilcbic. 

Ignis  in  confpedhi  dus  cxardcfccttfi:  in  circuitu  dus  tempedas  ualida*  ‘ 
Aduocanit  ccclum  de  furfum  6C  tertamtdifccmcre  populum  fuum. 
Congregate  iUi  fandlos  dustqui  ordinant  cedamennim  duil  fuper  facrificium, 
Ecannundabunccccli  iudidam  dusrquoniam  deus  iudex  cd. 

Audi  popule  meus  fiC  loquar  i(rad:6C  tedideabor  dbi  deus  deus  tuus  ego  fum. 

Hon  in  facrifidis  tuis  aiguam  tctholocaufh  adt  tua  in  cofpcclu  meo  funt  femper. 
Non  aedpiam  de  domo  tua  uitulosme<]g,dc  gt^bus  tuis  hircos. 

Quoniam  mc^  funt  omnes  ferx  f/kiarumtiamenta  in  montibus  K boues* 

Cbgnoui  omnia  uolatilia  calitdJ  pulchritudo  agri  mecum  cd. 

Si  ^uriao  noi^  dicam  ribitmeus  cd  enim  orbis  terrx  dC  plenitudo  cius. 

Nunquid  manducabo  carnes  taurorumtdf  fanguiucm  b'rcorum  potabo^  j 

Immola  deo  facridcium  laudisiSC  redde  airidimo  uota  tua. 

Etinuo»nieindietribuIarionis:cruamte2Chonoridcabisme.  ! 

Peccatori  aut  dixit  de?:qre  tu  enarras  iuditias  meas,&  affumis  tedm  meu  p os  tuuml! 
Tu  uero  odidi  difdplinam:5C  proieddi  fermones  meos  retrorfum. 

Si  uidebas  furem  currebas  cum  co:SC  cum  adulteris  portionem  tuam  ponebas. 

Os  tuum  abundauic  maliciaiK  lingua  tua  concinnabat  dolos. 

Sedens  aduerfus  fratrem  tuum  loquebaris/K  aduetfus  ddurn  mattis  tnx ponebas  fcas 
dalumihxcfcddifiC  tacui.  ' 

Exidimadi  inique  giao  tui  dmilismrguamte&datuam  contra  faciem  tuam.  . 
Intcliigitc  hxc  qui  obliuifdmini  deummrquando  rapiat  & non  dt  qui  eripiat. 

^ -e  • I . -o  |.  • n I -n  r.  . - ' j 

'■S.i 


?.VI  V'?.T  X.’ 


86 


9 

ao 

MZ 

as 

a4 

a f 

r»^ 

■ 7 

.*« 

20 

ai 

zz 


PSALMVS 

(TIVXTA  HEBR.^VM.<CPfalmusaraplw. 

^ . T>  Eusdeustdeiulocucui  e(b&;uocamc  terram  ab  ortu  foluuT<Bocca^ 

* Propbtta,  U - 

2 A fion/a  completa  pulcfaticudine,deiutrplendmt. 

a Veniecdetunofter/Knon  tacebitugnisante  ipfum  uoras/K  orcudbtuaus  tempe^ 
ftas  (tdtoalde. 

4 V ocabit  a d celos  defuper  K ad  terram:ad  iudicandum  populum  fuum.  ' 

9 Mcfias.  Congregacenubigratiofosmeostfenentespadlimeifupafacrificro* 

4|  Propheta.  Et  annundabdt  coeli  iulUQamdustquiadeustiudicatuipfeSelaht  jJi 

7 Mdiaj,  Audipopulemcm&locutmfuilH^x&cocefhbotinte/  deustdcuscuus  ^ 
* * «OH  ^ <n»t 

• Non  ruperfacrifida  tua  arguam  tetdChoIocauRomata  tua  coram  me  condnue  •, 

Non  aedpiam  de  domo  tua  taurumzle  ouilibus  tuis  hircos. 


bbdtoif  , , 

Q_aoniara  mihi  omnis  fera  fylu^beiU^  in  mondbus  mille. 

Sdui  omnenoladle  mondumtS^mobile  agrorum  mecum  . 

Mdl 

Si  efuriam  non  dicam  dbuquoniam  mihi  orbis  fi£p]em'tudo  eius  « 

iXMfpri 

Nnnquid  comedam  carnem  fordumtdt  languincm  hircorum  bibam^ 

Sacrifica  dcotconfeflionem:»  folueoccdfo  uota  tua. 

Et  uoca  me  in  dic  anguftifdibcrabo  te  SC  honorabis  me. 

Propheta.  Etimpiodixicdcust.Mcfias.  quid  ubi  ad  narrandum  pr$ceptamea,&Ie^  Idp 
UOT  pacJhim  meum  fuper  os  tuum?  > 

EttuodilHcaftigarionemrflJproiccifhucrbamcapoflte. 

Si  uidilHfuremrKcucurtifti  cum  C0/8C  cum  adulteris  pars  tua  . 

Os  tuum  mififfa'  in  maliciam:£Clmgua  tua  condnnabit  dolum,  ’ 

Sedebis/in  fratrem  tuum  loquerisrin  filium  matris  tux  dabis  turpitndinem.  • 

COliM 

HaecfedlHKtacuitexifHmafH  efrendoeroficuctu,arguace/arordiiMbo  oculiatu^; 

Iffon  ^ ir*  • ; 

IntelHgiee  nunc  hanc  obliuiTcentesdeitnequaadorapuni/fl^nonlibcrans  • . 

^ toafomUimM 

SacrificasconfelTionemhoaorabitmet&pouneuiam  /fadamuideteipliimin  fa^^ 
luteddt.  ^ 

Tlttdns  edplalmos  araph.Ec  cft  calus  dacim  araph.cft  enim  nomen  propriam  nnios  triam  prin/ 
cipnm  cantomm:vcpacet.i.parali4f.  VndcIigmScaturpfalmos  iflcatnibatDs  afaphj  licntalti , 
mrribun  funt  leduthon  & limibbus. 


i 

- ..1 


i* 


poBcmdipeMcotr 

bm  tmam.Hoccnim  naig  tempoK  veteris  tcftamenti  faChim  efhied  Bcm 
cario  roriuseertz.ndem  ooooi  aopantex  media  pane 


QTCirca  matenam  pialmi  adumeia  principio  plalmi  haberi  pCdmas  ad  Umam  loquitor  de  tem . 

q>  didnirdeam  locarii  ede  & vocaiS:  terram  a folis  orta  fle  ab  occalii,'hoc  eft  vniaet/. 
~~  ~ mfaChimefbfidrEmpoDmciiactefiaaataeft  va 

__  _ ittepfalmLinqaaTOShabcnda  racnfkiavetetu. 

legis  deaM^aratJ]am& hoc  tempori  qoo9  meiia;  icimMtumefi.Traeutita^pfalinus  ificadii, 
B^undemdiz  tempore/ adoentum  das  fle  Cenonem  le^iuiai. 

■ iCrsVMMAR-IVM  EST.  , 

erPtopheta  vbi  vtiGi;  mefiz  aduentam  introdunt/fle  aduentom  glonofum  (ommatie  defctipfic,ler 
gem  meto  de  cdIarionclegaJiamlktifkiotumdeqigtapiaai&ao  votorum  fl(  laadis  adicOa  con^ 
foimitatevitgptomulgatcumpomajrprfaua^  . 


ii 


A PSAIMVS 


2 ’ 


x; 


D£U0  OCU0  DCU6  loaitU0  dl  Diudif  pfalnias  in  ^aiKsdnastppofldaa  matoiae.&aecatiiu} 
ibiafionJ’toponitdaoXdalociitK)nc& vocatione.pTPro^nedD  afitharqnolatdenm  tnbu^ 
noibas.Pno  d/a  foitmidineii;  hoc  directe  refpicit  locuaonidigniticat.amdia'qaat«ius  fotte  ad  vin 
ccdfi  mundu  & actcas  potcrtates-Sccfido  dohimja  iodicio.&  rapicit  vocatione  tca»  quae  fiet  in  Ccc^ 
do  adoetu  jnefi*  ^ iDdicium.Temo  ponitur  nomen  innouiinabilqfcnptt!  quatuor  lfi«pto  qi»  o6 


t, . 


vtnnllaparstemetdinquararnonvocata.  ^ ‘ 

(T^fiotl-  Indptthicparacaccutiua tali oidine.PnotraAaf  illa pricnlaivocanittctiaSccSeaido  iie 

Ia/ locutus  eft/ibi  audi  popule  mcus-Ciica  pnmfi  adueite  qi  pphera  defcnbit  duos  mefif  aduetns  eo/ 
decdtcxtu/di^MMitefic  Ipinnilaneto  ad  occultatione  tatimylietiiiifi.n.cognoniircnt)nunqdnmglo  ' 

tif  cmcifiaiirent.^rimDs  aductus  tagi£  dicendo.afion/a  copicta  pulchmudine  dens  fplcdoit.  Ad  ii/ 
‘teram  mefiasrplwdmrdcusafion/quum  fpinnim&neiiDm  difapubsinfiondodit.tuneenim  cogni/ 
tns  tft  densa  compbra  pulchnnidinetnam  pcrfe«aa  tefuneihone  chnfti  completa  eft  cius  pul/ 
duitndo.Vbi  vides  nonocfeibichnftfi  in  himifalem  detmpatom  flagellis /emet/ ignominia  &c> 
led  a (latu  cdplet^ 'pnlchncudiiusta;  Gm ul  & Cemd  a fion: vt  inteiligas  iiutiG  noup  legu  pmiil^^  in 
millionc  (pGd^eii  in  fion.^ Seciidus  aQt  aduetns  deferibif.  Veniet  dens  nodet  & no  raccbiqlicnt  in 
piimo  aductn  venit  ad  padioneGcnt  agnus  nd  apciics  os  fudfxclofio  Gietii  Ggmficat  raaniftflfi  ad' 
netum.no  veniet  tacitus  fed  manifedusihoc  cd  cii  gloria  manifdlarc  quis  ed.  l^is  Mte  ipfiim  vo/ 
cans.ApparanispcedcnsiudKc.  Ignis  coflagradonisctit  vorans  oia/vegetabiOa  AcScante  igiiCT 
mimo  aqux/ vcnri|tutbmis(grandinis  &c.hec.n.ctt)dimus  pocdeie  igne  codagratidis.  Vn^  & in  pte/ 
nto  hic  dacnbif.Et  drcninbos  ous  tepedas  fuit  valde. vbi  Icito  q>  iiuta  textu  hebrpfi/thccdd  ect  t^ 
IfaitG  e valde,fi  latuia  It^  pmitrcret.(I7  Vocabit  ad  cados  dcfup£xptimif  ppolita  i piidpio  plalmt 
vocario.tum  tefpccm  cerminoigi  ad  quos  pctuenit  vocatioiad  ctlos.f.vt  inde  veniSt  anime  fanctoqt  Sc 
angcU:&  ad  tetta/vr  reddat  corpora  pro  reluneetioneTom  quo  ad  fineaid  ludicadu  popolu  foiL  Qtd 
ndcredituiodicatoscd:Scrolnspqpuliisfidelistcdaciodic^os.Tumquoaddidu  pahanc  voca/ 
oonccogrcgate  mihi  »aaofos  mebs/qgratoite  impcdetGc  opera  miTencordiaidhicrcs  padli  mei  (n/ 
pet  (atriheio/hoc  ed  haberes  mccG  paCtd  fidei  Iiiper  Ikxifiao  cmcis.Ita  q>  per  hanc  cddicionc  fignifi/ 
cat  fidechtilh  ciucifixit&pcrpnmaopcramidncordiar.vrinteiligaspcrbde&bonaopaialuanho 

mines.Ec  hic  ed  fhi  Aus  lumai/gramsnn  IbpGim  deo  iodici.&  ppea  dicit  cedis  & ccme/congrcgacc 
mihi  graciolbs  &c.Danaciouis  afit  iniquoqt  nulla  fit  metiotqa  nd  ed  p fe  volita  a deo.  aiinncia/ 

bdtccdi.Notadiflcrena.vbidecd^tcgationcdcdof  tradatur, indocuapphctaipfcdcus/iprc  mcflA 
as  vocas&dicescdgfcgatemihi&cvbiaGc  feraliter  agitur  dciddicio,nodcns‘nSn]cfias  fed  cocd 
inducunf  annGciarcs  qm  miel^  venitiudicSns.Ec  ad  Ifam  ira  em:  qa  codedes  angdi  vitra  mirabilia 
codcdium  cotpoqc  annuoabunt  vniuofisnieriam  venire  indicem, ipiraGcmcfias  vocabit  ad  (dutc 
Sudi  pOpuk  mcU0.  T tadaf  hic  lUa  patticula/locutus  dotali  ocdtnc.Prjmo  dedatat  mefias  pctfona 
loquoicc  m pnndpio  ppoGtam/deusdoiidtdibdit  duo  diOa  qus  dudt  ^Audi  popule  meus  Melie 
as  c perfona  bqnes  exatans  hebipqm  populGiquc  appdlar  popule  mensitnm  annqua  elcclide|  tum 
cogiianonc  camis£t  te  hdStb  q>  ad  hmrpotn  popUlG  dingitur  («mo/adiungmir  idacLaudi  popule 
mens  ilrad,8<  locutus,  fum.l  ncoharfermone  ab  vtnxp  tepoit/ptento.£&  fumrotfignificans  q>  non  in 

c^dhboretia^^^edio  tuipermdpfum &aplbsi'tcftmoniisfcnpcnrani)mbos  miracnioqijfie 
incernis  infpirationibus.hocl.q)  densinacura.dens  tuns/a  te  cultus,  cg^Iupplc  lum.Ec  videmus  hoc 
adimplnilidic^d/ldiii  cufigdioJ?  nd  vemileiti  tc  locntns  eis  n5fhmrm(Gm  facras  IcnprunB^pec/ 
catfi  nd  hctenr.Ec  rutfus.fi  nd  veniflem  hc  opa  nd feciflim  quar  nemo  alius  fixit/peccamm  nd  herenc. 
Admletfieergo quod hicdf.ootcdabor  lteCpproifrad)q>ego de* deprans ffi. Et  hocdphmii  diftil 
q^cums  ciquod  d didlG  fidei  datatis  mefite.  QTSecildi!  didfi  ed  de  ceflacionc  facrificioK  qbus  ode/ 
tebatmaialia:vcagni|boiies|vituli&c.abdoIitn.chndnshaiulmodilacnficiaiimponcnte  cis  finem 
vnico  facnfiao  corporis  fui.  Fn  hoc  didhi  procedit  tali  ordine.  Primo  explicat  iplam  cdfationem^ 
non  fuper  (acnfiaa  tua  arguam  te/fi  non  attuleris  ca,&  holocaudomara  tua  coram  me  c«nnnne.Ad/ 
oene  q>  negatio  pippofita  determinat  vnfiep  vobumifcilioct  arguam  & lunt.  Et  ed  ordopf^podcrns 
naordoloitcnnailieftndholocaudomatatnacotamecontinueiSrnd  luper  facrificia  tva  arguam 
ce.qa  prius  e qi  ^cnficia  legalia  nd  fint  accepra  cdtimief  hoc  e cdtlnuario  coni  nd  c accepta  dco:&  de/ 
in£  cd  q>  nd  arguet  eos  fnp  (acnfiaisma  illud  e ratio  huius  ex  hocn.q>  cdtinoatio  facnficioq:  nd  pia 
Cet/leqM  q>  nd  ed  locus  repr^efioni  fi  facnfiaa  ccdanc.pi>einde  affatur  triplex  rano  fnafiua  quare 
cdtinoatio  (aoificio  ifi  ndcd  gtata  dco.Pnma  dLqma.noiUixhgct  buiulmedi  icbosqoKO&nmCia 


PSAIMVS  ^ .L'  $7 

6ctificus,qaia  abtmdat  his  omnibns.Non  acdpia  dc^domo  taa  ttnfi.de  onilibos  tuis  hitoos . qoo/ 
nu  mihi  omnis  fixa  ffla^.bdfa^  in  monnbos  miUcJiameras  finitus  pio  infinito-Soai  omne  volati 
k montiS,8e  mobile  agro^  mecum.  Vbi  vides  (f  quia  deo  fuppctic  copia  omnium  huiulinodi,  iflw» 
dicit  k non  indigeR  vtaodpiatdcdomotuaacde  ouilibus  tuis  hax.  f Secunda  ratio  ad  bppkmta/ 
inm,^cedentiseft.Sidiiriamnondicamtibi,qaoniamiiuotbis&  plenitudo  eius.PocailietqiufpiS 
fmmimo  moic  dicae  qi  licet  quis  abundet  innomensanimalibas  piopceiea  non  indigeat  tau/ 

IO  meofie  hirco  meo/itameaoddentcalnsqMlcfioetenc  ei  aut  non  haboampromptuitunchiicus 
meus  Sc  tanms  meos  (iipplcRnt.Concia  hunc  cafiim  aSettut  hxc  fixunda  latii^i  diinamlhoc  dl  da 
co  q>  defictraic  mihi  omnia  (bpiadiAa  qiue  in  nnllias  funt  bonisCtolica  bclhf  ftduf  8c  1 montibns> 
non  tamen  dicam  nbi  da  mihi  tantum  tofi  aot  hircum  tnnmx|ificM(bm  dominus  eoa  hira  tuiAe 
(auri  toi-Hocenim  fignificat-qih  orbis  mihiftubditus  cft,&  plcnicado  eiusfquicquid  eft  m eo.^Tet/ 
tu  iatio.Nnnqaid  comeda  camcfi>tcifi,&  languine  hitcoqi  bib^oceft  nonqd  ddeOabor  in  huiu& 
modi  famfirii«jTVlri‘hmnrigtonificanif  a mmeftinneflf  potu,q  Cint  a£tOS  manifelk  ddeCtablks»' 
Et  hedit  no  de  ddcdatifie  fenlmili^qua  ftultu  e cogitate  i deo^lca  de  delegande  itcllcaualiiqoa  mul 
a atttibncifit  diis , taq  deus  dcleOct  hmdi  liKnfidilhmdi.naiote  exd  odere  IreditAduette  hic  qi  ad 
ifam  p hax  intedit  ppfia  apuchmoi  tes  lactificatas(^acs  Ac  ooes  Acc>i5  efle gratas  deo  fim  IbAcp/ 
pcereatpemtfipabio^dacchm6ilacnficia.frEtfimftcfqiii{^idiie»anracodudut  ndq  finflein/ 
Ifatueda  a deo  hmoi  facriikiaJiidcf  vetii  clie  quatfi  eft  ex  pte  leifi  lacn^tatudid  ex  alia  ca  faetunc  ad 
lepos  mftitDta.tfi  ne  popolos  hebrras  deditus  ad  idolatna  faahos  fieret  idolaiia/  voles  iaciificate  fi/ 
cot  videbat  alias  gentes  (acrificate  diis  fins-tom  ad  pennedd  Ac.figoiandfiliKrifiaom  qoo  duiftosfie/ 
■prumobtnbtm  atactucisiioxtaillodapocit 


id^aciifka  oeoconMionem.  .Totifi  cft 
intem^denotigi  s Ac  externe  cdftffionislgilandi 

cx  pR  extedotis  aAosfdioeck  coftflioneAc  ex  pte  intetiotuidicc^  vota  toa.  Inta  exbenora  o^ 
la  nfa  (bla  locutio  attingit  p (e  ad  de&qa  Ibla  locnno  eft  vdot  Qlfm  in tdkftus. Ac  ppea  dcbcTdeo  Io/ 
cos  (bos  mnfa  locatione  tangmaCtnidnalLEc  hinc  fit  vt  debeat  dens  laudari  Ac  honorari  nf  a loca 
none.ppea  fiqdem  m lacta  lixiptiira  ^pimnrplos  q infinities  laudare  deUPtopria  it^  materia  dir 
uini  (ac^cii  inta  oes  tes  extetiotes  ^ diuina  cofbTio  fim  laus-Dico  alK  dioina  la^  efte  nutetia  (a/ 
ctlficiiipp  abofum  diuin^  laodisnx  poete  Ac  getiles  A;  ahi  hmoi  laudat  dcdind  ea  tone  vt  deum  hono 
iknqvt  dm  oSerant  laodcm  illam.led  ad  (na  figmenta  vd  intenta  accdmodances.tuncji.iaiis  diurna 
indnit  ratione  Cacnficiifqoam  ideo  cfcns  laudatur  vt  honotetnr£t  propterea  fign^catias  hic  diatutt 
Cicrifica  cdfeftione  ku  laudem  deouEt  qm  hoc  eft  debitum  deo  fm  re^  iulfatiae  tonem,  ideo  fub  aOn 
idigionis  Adpitur  facnficaseligionts  qmppe  aAus  cft  lacnficaicAc  conftat  rdigioncm  efie  partem  lu 
lblin.CrCaca  id  vero  qood  k cenet  cz  paite  aCtusitenoiis,qnam  deus  fit  fpiiitusindeft  dubiom  ee 
grara  deo  voca  noiba.tincetioies  a^s  deoononis  nfae.Sed  nota  vobfi  (blue  kn  takkna  Donat  a^ 
tx  n^uia  debitfint  hmc  intdligas  n6cfle  rapereiogationis  kd  ddiiti  qi  volfttatcs  noftras  oftximqs 
deoDebetur  fiqdra  deo  (tiu  locos  in  votis  noifaistm  amote  noftto/in  fpqin  fide  AccEc  fient  maMa 
fit  iniotia  amico|beneFaAotiCcu  patiifi  no  habet  locntn  fonm  m mete  cui^  a te  non  aclfamaruiTano 
amatur  &c.ita  maxima  inogatnr  deo  iniotia  fi  locus  a debims  m votis-noftris  neganmfi  n5  aeditue 
Gno{ftimatoqfin6amatucvtcieatoiiconkiDatoiiiedeptocAcc.Hoceftlaciifianmomnlc^rc  deo 
accfpcom^Cuins  dkAus  fnhinngimr.Rt  voca  me  in  dic  anguifa^Nc  potes  vanum  aut  inlnf&cies 
e&(acfifiaDmpt«Iiaum,oftendit  ftuChim  in  tempore  tribulationis  .Ac  voca  me  m die  angofti^ 
non  opoittt  vt  offeras  aliod  factificiiim  i ied  com  hoc  (juxificio  lecotie  ad  me  m die  anraftuB 
nneJaberabo  teeeee  promiflio  mfallibilis^t  honorabis  me.poft  benefianm  liberationis  (bla  nono/ 
latio  pro  gratiaromaaione  liifticut- ' 

impio  oilil  OOIO-  Ha<fttnus  locatos  eft  dens  popolo  fuo  tangpaiituromnnc  antem  introdod/ 
cur  a propheta  alloquens  inioftos  miniftros  diihnac  confcftionis.(^vbi  aduette  cp  intendit  dedaiare 
^ceptum  datum  delacnficiolaodislapetiendo§  grane  crimen  mconatur  fi  in  lactificio  laodis  omie 
titnr  altm  patsfcilica  q>  vota  interna  n5  icfpondeanc  confeflioni  exterion/fi  vita  non  lekonda  ex/ 
tenon  minifterio.Et  hoc  eft  qnaitum  diCWI  da  de  crimine  eorora  quo?  vita  contradicit  omeio  diul/ 
me  laudis.&  impio  dixk.ibge  flbniic,dens:hanc.r.qmd  obi  ad  nairandnm^ad  docendfi.pcepta  mea! 
& leuafti  pa<ftam|cxaitafti  laudando  padfi  mcom  de  ccelcfti  fodiotaee  reddenda  fiddibos  meis,fapa 
os  onimiHax  dim  comphendonc  rotam  materiam ^icationisin  pr^oepns  ratio  omnifi  aAionom 
oCdnerorcinpaCto  ratio  omnium  credendo?  A:  (pcrandorom.p'Cur  autem  r^baifioe  dixencqnid 
tibi|declacac  fobiungoido  contranaatem  liiffiine  Ac  vitf £t  tu  odilh  caftigationem  / ^icas  pneoe/ 
pra  Ac  oddh  caftigationemihoceft  cafti^cosfcn  caftos  moiesiAc  prokcifti  voba  mea  poft  tqtanq  p 
nihilo  habens  conformate  vitam  tuam  illis,Ac  tn  paAnm  meum  leuafti Ibpa  os  tuam.  Hax  contra 
dc&r^Cgcta  pnmosqaatnadGiftaft  vidiffiliuim  &cncumlh,cameo.ConftmlIcAc  fi  vldiflifar^ 


i deo  oi  c^te.Aceft  lacnficift 
inton^denotigis  Ac  externe  cgftffionisfcnlandis.[^Vbi  nota  in  vc^islhetagi  idquodcftgratddeo 


•?.  -T  PSALMVS  : -w  -ix. 

cncotrifti  cdf ico.poft[w(ira cMonffio  t<  tSne  oitn  adaltcris  pars  tnajfuitQuanaitn  a(T. 

vn^.OstDti  mififli  in  maliaafad  makdicendum:&  lingua nia  cddnnabir  doid.  Hxcqoo  ad  cou  - 


[.nrcfolalmMa^opanoDeinmnora/dabistaipitudine.nocafubicaiia  (bdcx{)cto  i 
bis.In  qbos  dcfcnbif  d!cAns  uiuidut  fen  (b^tx  nga  nams.vnde  pamiSt  lih  cffisAus  quieti  amnii' 
CJHcc  fircilh  6c  tacuijad  filitudinc  cacaicis  n5  puniui.txiftunafh  cnaido  ero  fient  calnita  modn  k>; 
qufii  hebr^  linMar(cspcA^  expedaubveni&lo  venifi  & hmoi^icdf  c%ndo  ero  fient nchoc  eft 
enlhmalh  q>  ero  nent  cu|bonfi  diccs&  malil  faeiens6ignificat  tn  gcrundifi  eflmdol  modn  eflendirfiff 
corapettando  expeAaui  medfiexp«3anlicaiffamafti  tpcftndo|h^cinmodo  efibidi  vir^me^/ci» 
fieut  tn.Nota  hie  q>  liect  i hfianis  monbos  efitranetas  icet  os  Sc  vitaCqafi.f.homo  laudat  bonos  mo/: 
tcs&tti  male  viuit>oIetabiUsfit,ad  ehnftianacfi  aib^oio  intolerabilis elLCip  bodiuind  fepivlefe 
laQ^icadoflaudadoipeipi^  ea  ^ deiYnnr,fim  altera  pte  male  viiBicqni  in  hmurmodi  hoies  u hnc 
vtmintfih  chnlh,&qiMtd  inasAjenacnarfi^&mlnifttiifichnlhanaivTpotce*  vna  ptcCfcilicte 
bngna  Se  ofio^maMifieates  ehidhana  p(xpta,&  ex  alteta.Cvita  edccnctes  illa.Na  hoks  g magis  m» 
uenuez^bs  g vetbis.exiftmi^  no  ee  vera  illa  q audiat  a calibns  dodonbnsfca  ronc  ga  n eflene  veta 
iUi  g docet  recuatet  eas&  hie  cdTorgit  maior  mina  exiilimatia  q>  tales  qno^  fucrut  pi^  pdicatoiest 
fle  radem  m oesftienntioiaCiores.Vfi  mefias  hie  dicit  pro  rSiic  tatg  exoifaitati^eiimmaftiiaTrtftitna 
rifccifti.efldido  ero  fieix  tnjqiego  quoqi  dica  Sc  non  faeia  qnafi  feduAor.Aigua  tc  Se  ordinabo  oenlu 
tnis.QuaiiistaeeamntUK,argDam  tamen  teiinmorcer&oidmabo/enipas  tuas  adhibendo  pocnav 
in  oeulis  mis/ccipfo  tnexcafiibilicer  vidente. 

3lntcUigitC nucpanc obliuifircntee od  Qmnmm diamn dl declarationis peme Sc prgmii obfa/ 
nannum&ndobrcmantium  legem  hancEt  quo  adpomaqmdcm.InccUigicenuqdurantcbac  via, 
hanc.lcgem  qoapromulgaui^bliuiicemes dei. vtinteiligascompheni^  omnes  detentos  quocanq». 
mortali  peccaco,nominat  eos  qui  oblinioni  tradant  deumjhoc  en  eos  qui  ita  opetanrar  taii^fi  oblv 
tarcctienmrdei:vtrunciiqaipcccanceipairionelirninfirmitate.qDifuntin  infimo  ordme peccato/ 
mm.Ecce  pecna.neqnando  r^iamiper  moite  vos,&  non  hbcr^strnpplc  fit.  Ad  negligentes  congrue  t 


deo  cdfMTioneihaiaspceptimiaos  modo  rxplicamr  honor  dd.lacrificans  i 
me.Inducrat(edidoldgatephcnfioncconfotmitatem  vita;  Ac  oonfidTionis lien  laudts.himis.fniAn»- 
explicatur  vifio  in  dinina  falnrcA  ponentem  viam  bciam  videre  iprom  in  lalutc  dcL-hoO  cft  diipo/  - 
nentem  viam  vicx  fnae  conformiter  ad  facnficmm  laudis , faaam  ego  mefias  ^ ipiie  videat  cofllhto/  ■ 
msnon  in  pericub;non  in  bonitate  dedommiolm  lalotc  der, qua  ell  fte^fbdicitas:Hiccft. 
&uctus& vlnmamprarmnim.Amcn.  _ ' 

CVVLGATA  EDITI Vidtori canricudauidrquanclo uenitad eum nathaa> 
propheta  quum  intrauit  ad  bcthfabce.  L.  . .. 

Ifcreremadeusifccmidum  magnam  mifcricordiam  tuam. 

Et  fecundum  multitudinem  miferationum  ruarumdek iniquitate  mea* 
Amplius  laua  me  ab  iniquitate  mca:&;  a peccato  meo  munda  me. 
Q^uoniam  iniquitatem  meam  ego  cognofcotdC  peccatum  meum  cotra  ' 
meeftfemper. 


i 


Tibi  folipcccauiflf  malum  coram  te  feci:ut  iuibficemin  lirmoiubustms/K  uincas 
quuiudicaris. 

E^e  enim  in  iniquitatibus  conceptus  fum:8C  in  peccatu  concepit  me  mater  mea* 
Ecce  enim  uericatem  dilexiihnnccrta  & occulta  &picnti(  cu{  manifdhlh'  mihi.  - 
Afpcrgesmedominehylbpo  fle  mundabonlauabismedcfupaniucm  dealbabor*  . 
Auditui  meo  dabis  gaudium  fle  Ifdciamtfleexuicabunt  offa  humiliata. 

Auerte  faciem  tuam  a peccatis  mdsrfle  omnes  iniquitates  meas  dele. 
Cotmundumaeainmedcusrflefpiticumrafhunmnoua  inuifcehbusmei^  >.  < 
Neproiiciasmeafadctuatflefpiricumfandhimtuumneaufcrasamc;  * - 

|Udde  mihi  l(ddam  fiducaris  tui;fl(  fpiiitn  principali  confirma  me*  ' ' 


n 
' l 


i 


«4  « f -S 1 8-  ^ S « I J 1 1 4 S f ^ g 


■ii 


«B 


J» 


Dfl 


’r  PSALMVS  ?>Tv  I / V ' xi;  g$ 

'DoreljbmlquosuiastmstafrmtMiaJfeosnti^  ' - 

. Libera  me  de  fanguinibiu  deus  deus  faluds  mc^iK  exultabit  lin^a  niea  tuiticll  tuatb» 
Domine  labia  mea  aperies:dCos  meum  annundabic  laudem  tuam. 
Q^uoniamiTuokiiircsfacrifidumdediireniutie^tholocaudisnondeledtaberis.  - .J 
Saaifidu  deo  fpiiitus  cdtribulatus:cor  contritu  SC  humiliatu  deus  non  dcfpides. 
Benigne  fac  domine  in  bona  uokintate  tua  (ionnit  edificentur  muri  hietufalem. 

T unc  acceptabis  facriiicium  iulbriac/obladones  K holocaulla  t tunc  imponent  fup  tt 
altare  tuuum  uitulos. 

GTlVXTA  HEBR£ VM.  |[^Vincentipfalnuu dauidirucniente  adeumnathan 
propheu/quandointrauitadbathiabab.  LT. 

1 Propheta  IVf  mei  deustfm  gratiam  tuamtfm  multitudinem  mifericordia^ 

^ rum  tuarum  dele  rebelliones  meas. 

2 . Multiplica  :laua  me  ab  iniquitate  mea/d;  a peccato  meo  munda  me. 


crt 


3 Quoniam  rebelliones  meas  ego  cognofcamtflf  peccatu  meu  cora  me  continue  . — ^ 

4 Imi/foli  tibi  peccaui  Si  mahim  in  oculis  tuis  fedq>ropterca  iuitificaberis  in  loqui  tuo/ 

mudaberis  in  iudicare  tuo. 

5 Ecce  in  iniquitate  formatus  fumi^  in  peccato  ca1efa(5lae({  de  me  mater  mea* 

4 EcceucritateuoluiniinrenibusrflCinoblfa-urofapienrizfaciesrcireme. 

7 MundificabismeinhyfopoKnmdabonlauabismc/ScrupraniuedealbaW. 

e Audire  mc  rades  gaudium  &lftiriam:cxuItabuntofla  contriuifti. 

9 Abfeonde  facies  tuas  a peccatis  mds:S^  omnes  iniquitates  meas  dele. 

I o Cor  mundum  aea  mihi  deust:^  fpiritum  redum  renoua  in  medio  md. 

X 1 Neproike  me  a fadebus  tuis:d£  fpiritum  fandtitaris  tuas  ne  aufer  a me. 
a z Facreuertimihigaudiumfalutistux:£(fpiriturpontaneoconfirmabism& 

X3  Docebo  rebdlesuias  tuastSC  peccatores  ad  te  reuertentur.  i 

1 4 Libera  me  de  fanguinibus  deustdeus  falutis  meaerlaudabit  lingua  mea  iulHtiam  tuam* 
x{  Doniinctlabia  mea  aperiestSC  os  meum  annundabit  laudem  tuam. 
s t ■ Q^uoniam  non  uoles  raaifidum/&  dabodiolocaufhun  non  uoles.  i 

X7  Saexifidaddt/fpiritumfradum/corfradum&contritu:  deustnondefpides.  ; 

1 8 BoniHca  in  uohintate  tua  ITontediiicabis  muros  hierufalem. 

J9  Tunc  uoles  (aerifidaiuRitiae/bolocaullumSC  totum : tunc  leuabunt  fuper  altare  tuuffl 
iuuencos. 

' Imius  cft.  Vincenti  pfalmisdatridi,  veniente  ad  eam  nathan  propheta)  quando  inctaoirad 
X bathrabah.Erpacernm1aseshi(lonareaindilibnrcgnm.xi.&.tLvbinanacar  ram  adaltmuni 
Shomtcidmui  commiflum  a daoidq&  milTus  nathan  a deo  ad  ntphendendam  daDidq&q>  dauid  re 
^ondirpeccam  domino.  Vbi  (ignificatnrq)pentrenciadauidisqoam  p<^asiftcexplicat)fbicpoR 
siooemmenfisacommiiroadutteriotquiaiam  natus  erat  puer  quando  nathan  venicad  dauidnni 
Paret  iram  maretia  pfalrai  <p  eft  returfosdauidis  ad  deum  c mitocordia  poflq  fuit  rephenfns  a na> 


fdainci 


chan  de  eriminibus homicidii  & adoltehi  cd  vxore  vnehebraice  vocata  bathubah. 

CTSVMMARIVM  EsT.  ' 

RTDanidpoft  adulterium  & homicidium  penitcns.pcticadcoveluc  ingeneretumvtGri  miloeaQ 
cum  vtfoas  delear  rebellionesicnm  vtrcvclucleprofam  munderilaaet/rrlHtuat  Actum  vrtedmtegKC 
I pium  ad priihnaintetna dona  gratiat:  citans ftuCtus  inde fbturos.in  (equidem  aflidaampacnit& 
tuun  intoiosenidn  deo  vero  gtotUm  ventatis  tc  mundiciatiab  acmplo  pnotnm  operum  pro9> 


r . PSALMVS  ' XI. 

' inoiUaStcohiiaiioneiniq[iot€addaiiA.Polltaad  fpeci&de(c&knsMoflSElimsfaciifkla({iltitDS& 
tordisjpetithbcraaonein  ab  cffufo  (anguine  ad  hoc  vt  tedintcgimir  etiam  ad  pnffana  donaexta^ 
' na.dad  oonificanonem  (ion  inara  rendatam  pernathan  volontatan  ddKicans  ranuum  ftndnm  fix 
nand^  legij  in  oblanone  (acnficionun  in  templo. 

CTFofonaloquenseftiprcdauid.  ; 

IV  \ ^ 0CU9.Diuidinjt  plalmus  in  panes  dnas:ppo(!diiam  materipA  arainitiiiaEW)l 

XVi  muIripIica-Pioponir  dnas  petiddes.Pnma  eft  miferacio  fni  fm  dimna  mol ml(ercrqad  linni 
dine  miretenrisgoeterefpeAa  md([n5oopaflionel(d  volnnrate&'dfidma)deas,ndFm  mea  maita 
led  fm  gratia  ma. Vbi  pmt  gratuito  flbi  mifdicordue  cffeeiam  exhtboi.rSecnn^  petino-Fm  mdl/ 
titudinc  mifcncotdiatum  tnara  dde  tcbdlioes  meas.Pnmnm  pctiit  idpeAu  fuijmodo  pent  rdpedn 
tebcUionii  ruamm.Moka  ciimma  comiferat  cotepnna  dminoyt  pccptofiteftanteqDOV  nath^/^ 
contrpfifH  vetbd  dnl{&  ideo  appdlat  rebelliones  inasqietit^  eas  deleri  de  libro  irp  Ico  vindiAre  diiti/ 
iue.Er  hocFm  multitudmem  mifcncoidiamm  mafiPiopncloquedo  miloicotdianocftm  dcoificnc 
ncciiaincc^ciltpaliapaffiovmirericordueninomccftpuflidisi&ppcamulMc  milencordipdnriuxta 
mnltitudine  cffcAudjIid  tiallata  ad  fignificadS  AAum  voluntatis  quo  ooltimus  fnbicuare  mdenam 

Sricinucmfin  dcoitdlic  nodi  nili  vnaFm  (cfmn]tipiexa&Fmefledns.Vnde  ^ficciuo^pocin/ 
igi  multitudo  miloicoidiaiiidiuinarli.Sine  ergo  pprie  flue  mctwhoricc  mireiiooixlia  attnboaf 
deojkmpcr  multitudo  mifericotdiaid  didtnt  ranoneeffedufi.  Vbi  oogtue  multas  rebdhdes  petit  de^ 
len  exmnlhtudmcmiGmcordianim. 

CT  lUbullipliCJ.Hic  incipit  pars  cxccutina  tali  ordinePifo  tradatur  illa  paiticnlafdtle  Fm  multitudl 
nem  mdicricordiarfi  tnaium.5cciido  lUa/Fm  gratiam  tua  mireicie  mei.qoo  ad  itcmonim  donoin  ptio 
R^atiaiu|ibioormiindu.quoadcitemof  veroibi;liberamePerendo  ita^  ddmone  ctimmdoon 
fumat  dauidi  petere  ipfam  dclction?  crimmu(qdi  hoc  comunt  cft  ena  aodletibus  viris^(ed  humili/ 
atfc  vthrprofus&recognofcitcnmefufi  vdut lepra.Arinapir agere Icprofum  &ait.multiplica.Iuira 
l^ismofaycpnaim  non ruihciebatvnaleproro lotio aiitaipctfiodiKlexigebatniq»  fepties afpcigeie/ 
tur  ad  hoc  vt  iure  pnigairtor,&;  bis  ip(ei&  toties  vdles  dus  laoarentur.Et  pptrrea  dauid  pent-multi/ 
plica/alp^oncs;aDlutioncs:&  cande  laua  me  ab  iniquitate  meaj^  inique  gclli  contra  vtiam,&  a pec/ 
caco  meoiesoibitantia  mea  a kgc  pia/a  ratione  reda, munda  me. 

£U0in3in  rcbdllO(1C6.  Petendo  mulnplican  ablutiones  v^uequo  teddaf  mundusidtat  fruftus 
qui  c6requetur  hanc  deletione : ne  inriu^iofa  petitio  propoiita  appateat.Ec  primo  frudum  in  fdpib 
futuriiTi  deus  delear  rebdUonesTuasiexpIicard^liccm  . tum  cognitione  liio^  ctimindiqm  rebellioes 
meas  ego  cognofcam.tum  aflidua  meditatione  eotiJde(&  peccatii  meum  cora  me  coanoejfopplc  em. 
Vbi  pcrrpicc  no  pprio  Hodio  fcd  diump  mirerationi  imputati  recognitione  Sc  meditatione  comillo/ 
ifi  cnminutdum  Ttudum  ddetionis  relhmatA  Hmul  promittit  q>  Ii  deus  deleatjipfe  tff  n6  ddebit  obii 
Dione  led  alTidue  ante  oculos  habebit  cdmilTura  fc^lustqoia  hcc  dl  vetf  penirrare  rctma.crDeinle 
fhidii  dupDce  refulrancem  conlecuciue  in  deo  G mifetcatur  damdisfomlicac  dicendo. tibijlbli  tibi  Ac. 
Vbi  aduerte  dupliater  exponi  polle  hos  fhidus.  Pnmo  t6ne  pcribnauum  condirionnm  iplitis  dani/ 

‘ dis.fedido  ranoneconditionfipeccatimortalisFmfcSienimadconditionesinuftasinhocpcccv 

to  experfonalibus  conditionibus  dauidis  vetba  h«c  referantur, fenTus^qi  quia  ribiffoli  tibi  deo  pec 
cani)  vt  iudia  haberi  fupet  mcpotdhce.rczcnim  fnmC&  cxaggtar5do  qualitatem  oAenfe  m ipfnm  fo 
• lumiteperic  nbi  (bh  nbi;&  ipfum  peccatum  fea  in  oculis  tuisinon  in  oculis  allofjhoccll  occiilte.  ni 
fi;  aduIccriG  lecreto  comiliific  vtias  licet  publice  fit  ocofus  in  brilofoccultum  tn  fiiit  q>  ego  fiietim  can 
Ia  moeris  dusyproptetea  colequetur  hoc,q>  tu  g Iblus  es  iudex  parcendo  mihi  iullificabcris/ vera)«  fies 
in  fermone  tuo;g  It  non  peocaflem  fuiflis  verax  in  promillione  tua.Loquuridis  gppclulhtia  dl  veri 
tasiiuxta  illud  apolloli  ad  ro.^ex  hoc  vctficulo  dl  aure  dens  verax  ficuc  feripeum  dbiullific^  in  fixe 
monibus  cuis.Sidauid  noptxcairet/densftiiflet  verus  Iduando  promiila  fada  ipfiper  nachiul.i. 
ii^.7«xqoo  alicpcccauitdwid/iiidimu  fitteddidicpmilfionefibi  fiiaa,&  nullus  remifitd  locus  pe/ 
tedipromiirum.uppcaeadicuq>Qaeusmildcbif(ui,ericdeusvcms)noquiapmifii;led  quia  (anci 
dtne  fi;  regni  ac  mefif  bona  dauidi  daturij.fi;  fic  iulhfic^icur  in  liio  loquuquod^  longe  maius  g io/ 
Aficari  in  ptomilIione.Ec  intendit  hunc  fiudii  (equi  ex  hocqr  ribijfi>li  abi  tanq  iudid  pcctauLu  fi/ 
militer  alter  frndus.mundaberis  in  ludicare  tuo.5i  peccatum  fiiiild  publicum/fi  fbiflet  fcadaloltim, 
poHd  quifpiam  obiiceie  q>  iudiciii  mildicordianim  tuart!  erga  me  non  dld  mundomilicd  vbi  nihil 
fiorii  habet  lodlCquia  malli  flea  in  oculis  no  aliof  (ed  tuis^ideo  ex  peccato  meo  incaueniete  tuagta 
riaitequcnir  q>  mli^s  ens  iudic^iabfoiuedo  mcfniefdi^  aurf  hax  dauidis  veiba  ad  condirioes 
pcccati  quas  habet  Fm  le  a hoc  q>  dl  peccatum  mortale, altior  eft  fenfus.a»  tibiifoU  ribi  peccaui.eo 
pecomdo  moitalicer  nullum  offendimus  nifi  deliiquia  ratio  omnis  offienl^  eliquia  Iit  contra  deunv 
vd  in  ipfo  deo^vT  odium  deiiblafphemia  de^&  fimilia^vd  in  nobis  vd  in  sxiino  i vt  homiddimni 
ndtilrfrili  ft  alta  hiiitifmodi..SicntJi.charitatc  no  amamus  nifi  deum  lo  firip^inobu^fie  in  pcoximii^ 

in 


PSALMVS  .LI.  89 

' ItapecCMbinomliqnodcftcontrarificftadtatis/nSolfaidiiiiusni/idaim.Malllinocnlis  tnisTed. 

Ad  exaggcnnone  p<^  hoc  IpcOaidicac  qpcccat  rpc(;tatc  6toR.Ftoptnca  tuftihcab^  m log  tuo^i 
no  pcc  caflcm/tUcs  vetax  mpnulTionibas  pmiof  :h  peccaUcm  & no  parcctes/cflcs  vouslcdminado/ 
nc  poena^  fedvbtpcccaui&  tnifctcns/cns  venum  loqanndetiia;bhracicdo  nobisf  Taloado  nos  no 
ga  j>mififtiCvtpotc  q Tam  ex  padidignaspmiflionibDsXcd  ^a  dixifh'.ncminen].n Jalnat  nifi  quem 
t^ad  (edixit  fMiiandaMdda^s  in  uidicaic  coo^  ndpcccaflem  effes  mlidas  in  pmiado:&(i  mcpcc 
dite  no  mifeRtens/rilcs  mddcis  in  ponietlo-me  adt peccate  & te  miferjte.ens  mfidns  m in^cado  lodi/ 
cio  iofhficacionis.  Maxima  gppe  mddicia  lodiai  loenifiqad  ipms  abfqi  imddiaa  quacd^  indiai  ab 
Ibliiif grannto.R.anirmid dtnoc in  hamanis:& taro ma^s cdmcndat mnndicia in dioino  iodicio. 
Repetitio  antem  pno($  tibiCdicedo  tibi  Toli  nbi>x%gerat  tum  pCiiniqifi  magnipcdo  proncolTen 
' fe  no  e(t  cotcnta  vnica  ipfius  expITionctd  rone  Uberp  fairoltans  idulgenduqm  liotare  q>  ip^lblas  i^ 
^s  eft  offoifos,  libettatem  omnimodam  indulgendi  inculcat. 

dECCC  in  iniQt3tC.Pctiit  dden  fua  pcccara.qa  inde&  ipfe  cognofccs(&  deus  verax  emetgecct.cofmiiac 
ndronespentionls  fuf  ab  exepbinproptniexhoc£q>ipmmctdauidenatd  peccatore  deus  voiea 
tis  amaror  donauit  (da  occulto^  diuinotii.Ac  (i  apte  dicerctRones  quas  atnili  acccptabiksfnnq^ 

In  meipfo  exptus  fum  caTde  tSnes  apud  Refficaces.nd  e(t  noud  ip  peccata  mea  deleas|  vt  cognofcafvc 
verax  hasiqa  amor  vetvatis  te  khixic  ad  facxndd  me  natd  pCidmn  fcu«.p'ln  pi6ptu  igif  exempfn  ^ 
tas  demo(im.Eccr;in  ptdptu  exparte  mea  eft  mifetia  pAi  ab  inino  formanonis  me^&  in  pdo  calefii 
^ eft  de  me  mater  mea.Hcbr^  circdloquunone  lignihcaf  cocubitus  quo  mf  coapit  filuiipcr  calefa 
Aione  mfis  de  prolcHic  eft  textus  vnde  trahif  pdtm  otiginaleiquo.Cqlibetex  commixnonc  mans  Be 
fbmiin^cdccptus  didf  m pdo  otiginali.N'ec  m opus  ^m  attribuere  mfi.nd.n.mfem  iiitcdit  accu 
Cucdauid,(rami((Til  (baao  initio  quo  (brmatuseft)qno  coemptus  eft defcnbereimilaiaaiu  nopee/ 
npfedpClLNecopotttt  inadnobcubitnsmfemaiitpfem  pClrovcnialecdmictctemiflqsadeodcli/ 
piat  vt  potet  deleftanone  naturale  volu  tatia  elTe  pcccatft^&cetm  proptu  quoqi  ex  parte  tua  cIL  veri 
Cate  votuilfa  in  renibus.  Ventas  in  renibus  eft  illa  de  qua  ^ptii  eft.iuiauit  dns  damd  venratc|de  ftu/ 

^ vetns  tui  pona  fop  fedem  tua.Ecce  voloiflii  tua  (pdte,  ventare  in  'lenibusi  ventate  regni  f meo  fe/ 
mine  a renibusfigniftcato.In  qua  velitate  intdlige  nolbifi  veritate  regie  pgeniei.fcdet  imo  pcipcK 
veritate  me(if  exdaoidis  rtmbus.Et  in  obftrolb  fapidif  (mrs  fcire  me.Futurfi  facies  no  rdfbt  aci  te/ 
pus  pralmirfcd  ad  pefim  voluiftiidenocas  q>  ex  qoo  voluilh  veritate  r^i  in  renibus  meisiool^oncii 
m q>  feciih  me  faie.no  quecunqi  (dl  myficria  latentia  in  obftiufo  fapicncAuelaoerat  qppe  deus  da 
nidi  myftetla  mdif;  & multa  alia  faaeta  dminp  fapientip  ante  comilmm  adultend:  vt  patet  in  pfal' 
mis&r.:xeg.7.Etiuxta  more  lnftde(dibicfbtni}Etetoedn  illius  ptitdnediAa.QT&adoeiTepnmo  (p  i 
hoc  aeplo  no  folii  oSIirmaf  ratio  petendi  ab  aepio/fai  cxplicaf  qs  eft  ille  dei  fermo  de  quo  dixerat  iu 
fblKabms  in  loq  tuo.fnit.n.renno  iftius  voldtaris  qua  voluit  venratcm  in  renibus  dauidis . Sccftdo 
qtmnlntudomiftricotdianim  petita  ad  ddendumtexplicatutmonffaando  mulcas  in  hoc  exemplo 
mifencordi.isryt  pareriimiles  enim  nunc  perit. 

XlDundific^d  ine.Traetaf  lUa  paitienla/mnlripllca  latu  &c Vbi  nota  q>  dupla  afpfio  ligalis  eft 
liyTopo  Icgif.  Altera  lrui.14.rn  emOdanone  leprofi.Et  hpc  afpfio  Ixbarliqines  cnfanguinepaftensRS 
cunebarqi  bi  s lauacrS  corporisiin  pricipio.r.mddacionls  Sc  dic  reprimo.  Altera  nai^in  emddatione 
polluto^  p morricind  .&;hec  fiebat  aqua  fnificataiA  emianis  die  Grpcimo  lauabat  coipos  rud.|^Lfe 
fioic  quad^rat  metaphora  ab  emQdationc  leproli.tn  qa  de  mundatione  ^auiof  crimini!  agif.a  qbos 
xbfficile  eft  mlidan  Uait  a lmra.Td  qa  dealbaduro  fc  plus  q nioe  drrcriDic.hoc.n.ad  remotione  macn 
latft  Icprpfparfa^  m came|pc^c,iroad  tadfi  motticinuin  quo  nulla  camis  macula  cSttaheba^fed 
^ irr^antas  legalis.Tn  qa  ffra  tSgit  metaphora  auns/q  vn^af  in  miidanoncleprori.  C Ab  ef 
fiacu  itatp  facillima  diuinp  miidationislchoatiofteres  fe  mundandii  ritu  leproft  dices.  Miidificabis 
me  in  hjifopolhoceft  ad  (iliradinf  miidificandis  qua  Icprofus  miidilicaf  h)1opo,&  mildabor.videfa 
ciliratqqi  fola  hylbpo  miidabor.  Lauabis  me,&  fnpra  niuc  dcalbabor.Miidicia  remouenf  imiida.deal 
fcario  cididatfc  hK  hc  fola  lotione.^  Audire  facies  mc  gaudii!  8c  fptina.Hfc  appec  q>  maaphoia  ab 
cmftdarione^roncraAac.nain  illa emudarioefacerdosdextTa auricula leproli qui mlidaf  vn^ac 
primo  fangoineviaira*|acdeideoleo.Adhoc.nullndensdicit.Andiiefacies  me  gaudii!  MctinSifi/ 

cur  Irprofus  in  mebro  auditus  ruTcipiebacligna  gaudii  Sc  Ipnrip  ^cies  me  audire  interno  auditu  a te 
gaodid  Sc  Iftitia  ai.ExnItabftt  ofla.  I n cmftdanone  leproli  vngcbaf  oleo  a raocrdoce  no  Ibtft  auns  da 
tta  fed  nes  ptes  oflc^ilfima  in  dextn  pedis  poUiceimedia  in  dottf  manus  polliceifc  (upma  effufo  iili 
quo  oleo  fi^  capotEt  ppea  adifigit.cxultabfitjoleo  If  titip.oflal  vniuerfa  m his  tnbus  pribus  vnCta. 
ci5cnuifti|hoceft4cdmaifti.intedensahocmeraphoricofrrmoncq)Icemusaa^cns  venic  parieti 
metiri  gaudii  q»anlrab(itofla.i.iJcnnqi  erat  firma  inmeCmes(rario|volfitas(c6fiIifiatc4  ofla  atfflO 
4 cotriniftii  pmifliuexdtrita  qppe  fuerric  pais.vel  et  qup  contnnilh  criminatione  pocnairi  p nathan. 

Et  nota  in  bac  panicoia de  mundatione dcfciibi  triplice  effici»i!  gf£  furogi  atriplioaOioncdininat 

Caict.lbpplid,  m 


I 


PSALMVS  -tl* 

■iSdatione  a hffopo  I dealbatione  a lanactojanlratiohe  oOlmn  etiam  cotiitonim  a fiiotte  aodift 
ModiDm.vt  hinc  intdligas  ciiicaaam  gratig  ad  tedintegradom  omnia. 

SbfcMc  l(jd£6tUa6.N6fcniatordincaehonfimetticaofo.Priaaaio  facerdotis  mfidatimleptoe 
fom  iintra  legelerat  videte  oculata  fide  fi  petes  fm  lege  mfidari  eft  veic  mfidas^QintTanfi  petit  dai^ 
noli  apponete oculos  tuos  ad  vidolfi  pCla  meajfcd  abfeodes  fiicies  tuas  a pais  mei5:&  ipu  abfeofio/ 
ne  dde  oes  iniquitates  meas.abfconfio  ji.faciei  diuin^  a pcrati^ell  nolle  imputate  peccata  ad  p<v 
nam  damnationistqui  enim  non  curatfcitcincccutatpunire. 

iC02  ttliidu.Hic  tiaeiaf  illa  particulajmircrcrc  md'deos  f m gfara  tua/dupfr.Piimo  quatfi  ad  lediniie 
graQone  ad  iteina  dona  pnliina  gfp.Et  deide  qnantfi  ad  eaenora.pcrdioetatji.vttaiy.  Et  ad  Ifan^ 
tit  dauid  relhtni  fibi  gfam  qua  unus  mfido  cotde  proptus  erat  ad  ea  ^ da  funt  & ad  iufta.  DininaCy 
nmde  hfljat  illuminationes  ac  upitationestvt  pacet  a gelhs  eius  an  crime  adoIteni.&  qm  mettii  no 
lOTatordmeiea.mirii  no  eft  fi  dona  hfcnS  ordinate  fcribfif.Inapit&bna  mfidicia  cordistqtip  en 
optima  difpo  ad  dminas  illuminationes  Sc  irpitaciones.Crca.Totfi  hoc  opus  tufi  fit  ficut'  ctearc.crea 
quifolus  potes  cor  mfidfifacerextfpm  teeifi/aium  vtftmgif  offiaofpiiirns.qnipnnsin  mefuerat  BE 
<tas  noipcUens  ad  miqoa.renona/ru  qui pnus  dederas.in  medio  mcjno  in  eztenori  apparena  fed  in 
fnmis  meis.Spfis  redus  in  medio  hois  dt  donfi  quo  hoptoptus  eft  ad  tteia  eietceda/niandandaA£ 
PNe  piice  me.NuUfi  in  aa  donfiponiC  quo  cocolaf  hoi  q>  ^cuetet  in  gfa  dci.fid  hoc  diuu^  teferra 
tur  cullodi^Quta  npeitus  itaqi  metat  dauidpoft  cor  mfidfi  & fpm  re^m  (e  no  ee  cuftoditu  a calb, 
ideo  pcnc.ne  piice  me  a faaebus  ttnsfrubtrahedo  cuftodia  ,et  fpifl  fditatis  mp  ne  aufer  a mc  Pmet 
fom  teafi  petit  fom  foiitans,  vc  no  folii  proptus  fit  ad  tedla  k lufta  fed  et  ad  dioina.  Et  dicen^  ne  aiv 
fcnfignificar  la  libi  rcftitutfi &petetec6fematione.mfi.n.fpfisfolitatisfniiretei  reftitums.no ca acen/ 
taceino  ta  propte ad  diuinacederet.pTac  teuetti  mihi  gaudifi  falutis  tup.No eft iuftus  qui  non  g^ 
det  luftis  opibusfnd  eft  liberalis  qp  non  gaudet  libctalibusiS;  fic  de  aliis.non  fuf&cit  mihi  donilTpiii 
tus  tedijlpds  fetijeordis  mlidi.niii  adfit  quoi;  qd'  prius  habeba  gaudiii  tup  faluns  in  me  exift^ . Et 
inhocapparctaquara  crIfimdinepfeAionis  ceciderat  dauiderat enim  circa  faluce  iua;  gaude^citt 
hituaras  e gaudes  inopibus  inqbos'chitnatus.Etfp(ifpdcancoApciftimcgaudioadiiigifrpaslpo 
canens,  ddedatio  enim  patit  fptiifoontane6.Ec  eft  tetnus  fp6s:non  ppne  tertias, fed  forma  amboje 
fpfium  pnus  difto^  Vnde  & apnflime  df  .cofirmabis  me.Quanis  pfcuerana  tnp  cuftodif  referurf,» 
'micas t6m ex preai  fitatedeo  p don6fpfisrp6canacaadreAaqduina.Duicqooqihoc  addfiam 
fodslponcanapmodutrarcftnstqnalisapparcttiis  qniqnodamodoipetu  agnnfaliqfiad  bonum 
kd  non  pfeurrar.oportct  ce  fp6m  proprfi  (imul  & ftabile  ^ bonu.  P'Oocebo.Poft  mfidatiSis  fhi Ai 
in  feipfo/pmittit  aufde  fro Afi  in  aliis.Docebo|t6  ezcplo  tfi  pfalmis.  Vtroqui.roo  odfoleuiqA;  fcqnoe 
tus  eft  ffoAus  couetfionis  miquof  ad  dc6.71icodofius  impator  rephenfus  ab  ambrofio  de  dade  chef 
ralonicf.quum  extufarct  fc  arado  q>  dauid  et  homicida  fuiftit|&:  audiflcr  ambrofift  rfidete/lequnt^cs 
damde  errate  fe^re  pomirctf  .publica  fnbiit  pntam  :Sc  adi plct6  e i tato  priape.doccbol ab  exeplq  dXm 
Kibcra  int  TraAaf  hic  illa  patticnlajrailaetc  md  deus  f m gfam  tuaiquantfi  ^ gfam  pnlhna  exter 
rio^  donomm  pmillbqi  damdi  a deotpetcdo  vtdeus  vraf  fodi  mifencordia  fpalitcr  reditegrado  ipm 
ad  gfam  fibi  olim  c&eflam  fen  pmiffam  p veibfi  nacha  ppherc  .V tm.parer.5.teg.7.d  ens p nathan 
duo  coceflerat.alcei^  de  ipfius  pgenie  tegnamra.alcetnm  de  pdificio  tepli  p filifi  eius.Et  circa  ^mtim 
audiaat  ab  eode  natha  poft  comifTnm  homiddii  crimeino  recedet  gladius  de  domo  tua  &c.Ue  feci/ 
do  guis  nihil  audiflet  a nachan,timd>ac  tn  8c  ronabilt  ex  eode  crimincvc  pacebic.Ec  ppterea  tria  pe 
bcpnmo  leraotioneipedimeti  cofmgetis  ex  homicidiis,  fecftdo  acceptatione  folins  icemp  pccnitcn 
tip.&ceiTiogfam  pdificidi  prius  coo^m.CJLibera  mcdcfangninibDs.Ptimi  parati.  iMdeic  dauid 
audiftefe  a deo  anteqpeccaret.mDlc6fangainceffudiftij&planmabeliabdlalh, no  poteris  pdificaB 
dom6  nol  meoitato  ^fo  fangumc  cora  mc  &cHinc  ndauid  valde  rimuit  pp  h omiadium;imo  ho 
tniddiaiqrn  fi  pp  fdfum  (anguine  in  bdlis  iulhs  videbat  a deo  fc  repulfom  ifo  pdificatione  ceplijval/ 
de  i6uabilius  ob  fnfum  fangmne  inoette  vrip  & alioq;  q cfi  ipfo  occifi  funt  repelledus  erat  a ppaga/ 
tione  regip  genris:&  cofequeter  ab  pdificanone  tepli  p Mium/quatftcnnqi  ilh  alias  ignofccref . Et  p/ 
pterca  fol6  crime  eflM  fangninis  inoccntis  m hoc  pfdmo  expbcac  m fpc:&  fopplicac  ab  lUo  liberati 
ira  q>  non  imputerar fibi  (anguis  vri^  Sc  alioram  fimul  ocafomm  ad  codignam  pccnaifalicet  q> pd 
netur  generatione  tmp  foc^ionis|&  ^dificadonetcmphpfilift.Liberamede  fanguintbusIv^Se 
aliomm  cum  eo  ocwomm  mea  cnlpaA  laudabit  (ingua  nica  iulfanam  cuaiboc  eft  dona  mihi  poe/ 
nam  debita  pro  his  homicidiis, & de  rdiquis  poenis  laudabit  lingua  mea  iuftitiam  mam.non  folum 
accurabo  illas  fed  laudabo  iolhtiam  tuam  inSigentem  quafcun^  alias  poenas  temporales . 
tum  quia  non  eftfpcriofa  laus  in  orcpeccatons.quia  fied  blafphemari  nomen  tuum  ab  inimidsfno 
prpfumam  laudare  nomen  tuum  nifiteptpienicnre.Dominc labia  mea  apencsiro.hfc  eft  pipicn/ 
tio.lVranc  fobfcquetur  cffi:Ans.Et  os  meum  aiuinnmbit  laudem  tuamii£cqnoadRiiiodoixm 
ptfdpoi  impodimend. 


I 


. 1.  PSALMVS  ? ’ .LI.  ‘90 

J^ccBPtatio  Mtan  poEnicenti^  inttmf  ftfinsKibinflghiirihebrw  textu  diDuiationem  cx^tntCt 

OuOTiamnon  voles  lknfiaam&:dabo,holocau(hira  non  vol«.Hic  vaficulus  folusaccfpras  fi/ 
Mi&^clate  deum  ndn  vdle  laoifittara  nec  v’dle  holocanftnm.Et  hoc  non  dl  difficilis  unclKdos. 
Sedcopolatiua&daboinon  appatct  cointelligibiHx.fimilitetconuinaio  quoniamirdlat  fine  foa 
OlkidK.Ec  pioptttea  daufiila  illa  8e  dj^tanone  mcm  tncoccpta  videtur :(ol  locas  proonus 
ctDS  eft  in  fine  metn:&  eft  pars  orationis  fequentis  merriEt  dabo  faaificia  deirqu^  facnficia  fubian 
dantur  in  foirini  ftafto& corde  contrito. (k  adhuc  pendet  rriatio  coniunetionis  quoniamjadfe/ 

aaensmetrnm.bonifiodm  vokintaiSetdaflon.Itaq»conHmeiioeft.qaoniamn6  voles  lacnfiduni 

fiifTififia (ki in  (piotadc  corde,!^  bonifica involuntate  tuafion  &c.Et  fie 
fluadrant  omnia. rVidc  modo  linfus  ringulotum . Alfait  dauid  deum  non  vollturum  facnfi/ 
limant  holocaufium  pio  venu  fcdframfuotom;qtnainleg<vtpatetlenL4.f.ae.6Anume.if.) 
tSicutatamfawfidalJhoIocaolhpio^vcnU  peecatonim (init  pro  fohs  peccans  commllfispcf 
«egligentiam/ignorantiamjfeu  ertotera.k  pro  pkcatis  ex  raalicU  lolins  tamen  commim  ab  homi/ 
l^us.pto  excitantibus  autem  fcelephiis  nullam  infhtutum  eft  facnficium  aut  holocauftnm, 
tromo  Cdir  ibidem^ima  vero  perfopetbiam  ^qmd  commilentCfine  duis  fit  ille  fiue  pete/ 

fens>pioniam  adtieflas  domindm  rdidtis  fint/peabitdepopnlo  (oo  &£Quu  etgo 
«nd  valdeenormefijir&infolitumCqoum  oeddent  vnam  mter  fbttiflimqs  nommatum  fiddtln/ 

— miii^  l njndiftjifir.  & mm  caRta  cmdclitate  vt  non  cnrauent  alios  (bos 
ctiara  occidi  vT  vimtfdcddciettrfj^iairiqoarti- enonmiatem  criminis  fm  Videbat)  ideo  dixit.noil 
voles  (actificium/holocauftum  non  voles  pro  fedete  fangninson  antediAo.  PBc  ego  dabo  tacnfiaa 
aleuTu  non  VIS  (acriiicia  legis  que  oftetuntut  coram  hominibus, fttgo  djbo  (iupficia  ^;lwc  <4 
qoeiblicisdauitnehtiscot  ihnt  tactificia'  inqdamdei  appofiduerpiacnm  fradnu^icorua^m  & 
contritum.quf  dea*nt)ndefpldes.Ejrollcatfacnfida  dom  (piatu  Sicotdclwceftinanimoqaait 
(IUS  fqDgitpr  ofiido  (picitus  deum  8c  fpititualia  tradSdofSi;  quatenus  fungitur  olfido^cordis  incho 
ando  opdaomnia.Et  defcabit  cor  non  folum  fta«nfn  in  pUir»  paiw  (ea  connitum  in  puluere^  , 

fouinunautemfradnmivtintdligasvolnntatemvteftpnncipinmomniamad  i^cna  operui^  _ 
Spottetedfcn6fobmfraftamfetrc6dmt^inplacationednprocoBimirispecekis,fpintam  m - 

(Cchoceft  eandem  voluntatem  vt  tendit  adfpiritnalia)fulficite(Ie&adnm:quiaadfpintaaliate/ 
aletedebeti(irfoonjanixainc«titatifitf  (oivelutfra(aa,quoadproptiasvii^Oportet  enimpou 
nitentem&recognolbcre&oltoTedeolptritnmibum  vdutftadomivtpotedefhtntura  itegnt^vi 
oum  (iianim etiam  ad  volendum  (>onnmfpitiiuale fle deteftandaraoMailamdei.quia  vereficeflsna  .* 
fccBtrnmvalemusex(p<Jno4ro;tdop«xetfoecialedimnfgn«f3axiUumadh5cadefle.  t 

bonifica  iii  volfitate  tua  fion.Quia  fion  eft  cafus  acculatiuiiopottuititetprctes  ttanlTarebo 
RrpUfar  propheta  petitionem  intratam  vt  redinregrttut  ad  promilTa  (ibi  per  nathanleqjUca/ 

«Jo  totam  ptomilTione  a ptimo  promifTorihoc  eft  ab  fdificatioiie  templi.pnmum  enim  promiltaffl  3 
lintafiiiusaBscdificirettemplum.Etideapetitvt  ledintegtwuradhocvt  booificttfionlconfttn/ 
ttionetempli,in  voluntate niaioHm  mihi  reudata  pernathanj&non  ob  meas  inftifieationesejdifi/ 
esibU  muros  hierufalcm.vd  caufa  metn  pdificabu  pro  pdifka  mutos  hierufalcmivd  & bonificanjio 

« J.c.^.1.1.  minnc  hiMuTalnn  hoc  «iim  main  imolicite  COCincbatur  in  piomlfilO/  , 

' ' folium  damdis  iiuoS  ' 


ne  nadianipro  quanto  promitcdjatur  fucceffio  r^ia  s— ^ * 

cracin  himrfalem.in  his  enim  raanireftt  contineturmagnificatio  fle  monitio  hietnfidem. 

<Pnywrtiegfam(mia(tirip<C^  Idubuiufuper  ditare  tuum  muav 

CO0.Siredmtegraaetismeadptomifla,turicmetexlinii^ratoaccpptabisfacnfidamea,  no  pocnite 
»ie  «ed  iuftitic  & holocaufta  &c.^  nfic  quii  nec  mftitif  fint^a  iulhfieatus  n6  {nro)nec  poenieengw 
illa  iio  vis, grata  funt  dbivd  G tedinteC““is  me  ad  pmifia.tfic  cdificato  teplo  fle  altari  accpptabu 
fiy.iii;/.n  i!«hripi.^h<ihae eft  Pm  ullhtia  legis  in  vno  tm  loco  o(Eettda,6e  hdocauftn.flc  totii hOTct 
(vmaeifam  (actifidof  flt  oWaaonii  genus  vnioo  vetbo  teh^  cophededo.  vel  p totu  icdli^  lugeacrt 
fimS  holocaulh  ea  matutini  3 verpanLtilciponet  fup  altaf  tnfi/tibi  dicatfi  i t^o  S:  no  {jfim  mo  n 6f 

£.1.1  .....T..»  A frin airan  Htvi IfOf  af&rnla.K  \^bl imolc  Otlflll 


ano  ibi,inuecosA  imiodsfi^at  oia  lacnliaa  fup  alran  cKo  fm  offia«da.r  Vbi  recole  q>  leuLiy- 

diftriifte  pdptf  no  ofteni  fiictilicifi  nifi  an  oftiu  tabnacnU  dfii.  Veiatn  hoc  no  puaba&vt  patet.iJeg.it 

^ulelacnficateigalgalis.&.i6.laraueletKmficattibethleheqn vnxitdanide..ac.ioj(icett  lonatha  ai 

£nilcJogaait  me  obnue  dauid(dimitte  me  qm  lacrificifi  folcnce  i ciuttace  mea.EtMeg.irdKm  abla 


iCnii^ogaoit  me  obnuce  daaid(dimitte  me  qm  lacrificifi  folcnce  l ciinuce  mea.Et:*te2.ifalio^  abfa 

|5addanid3vada&lactificabodnoIhdjron.Et.vieg.?JXCula£pprslacrific^in  exodfis;oa  nodum 

fgifir.rfi  rrar  f eplff  not  dfiL Vn  fpetiis  damd  hic  Igttiaihflc  abufaro  cxterminanlirip  pdificatione 
«ipli.adinngit  coem  fruiaa  (ixataiu  a lui  ledintegtationcvt  tanto  mdiot  cqilicetnt redint^ra/ 
.130  ipfius.Tonc^difiaito  templo  folenni  & aUan  celebri, accgpcabis  lacnficia  Icgalis 
<aac  dcuaboiit  (uptf  alcaic  counuin  tuo  loco  tibi  dicatum^laocacoSiAuicD. 

Caicc.fappfil«  m n * 


• . PSALMVS  _ 

CrVVLG ATA  EDITIO.  |[;Vi(florimtfaodauidcamaeaic  doeg  idionp^ 

&annimdauJtfaulStdudtDli/uenitdauiclmdomun>achimcIedi.  LL  ^ 

Vid  gloriaris  in  malidatqui  potcM  es  in  miqiutatc. 

Tota  dic  iniuftiria  cogitauitli^tuatficutnouacula  acuta  feolb  doloti 
DilcjdffimaUrnluperbenignitatcriniquitate  magis  gloqui  equitat{,^ 
Dilexifti  ompia  uciba  predpitarionist  lingua  dolofa. 

Proptcrea  deus  deftruct  te  in  fincteuellettc  & emigrabit  te  de  tabemaM 
lotuo.ec  radicem  tuam  de  tctrauiuentium.  . 

Videbunt  iulb  SC  rimebunttK  fupet  eum  ridebut  K dicenc,ecce  bomo  qia  non  pouuc 
deumadiutoremfuum.  ^ r * 

Sed  fperauit  in  multitudine  diuiturpni\/uarum;5i:  proluit  ipuaniate  m. 

Ego  autem  ficutoKuafructfcra in  domo  deitljperaui in  mifericordia  deiinftert 
«Cinfeculumfeculi.  x.  ^ 

Confitebor  tibi  mteculum  quia  fciaffi  tuum,  quoniam  bonma 

cftinconfpe«fhifan<ftorum  tuorum. 

BTIVXtA  HEBRiEVM.  u • -r-i 


Vinccntitntenigenriadauidifueftienfedoegidumfo/St  annuneiauie  fauIdC  doM 
' uli.uenitdaiiid  ad  domum  achimelecb.  ' ? 

PtottbeU  Vidgloriaberis^nmaKflaOpot^JgraHaddtotadie  . / '■ 

: *'°P**”*‘  V^^Prauitates  ;cogitabit  lingua  tua  :qu^  twuaculapoliu£aden| 

DilexifK  malum  magis  gbonumimendacium  magis  gloqmiufiitiam.  Sdali. 
Dilexifti  omnia  uerbagluririonis  lingua  doli.  , . , 

Etiam  deus  delbuct  te  fempitemortoliet  te  3£  extrahet  ec  de  tcntocio/S  etadicabit  t» 
de  terra  uiuentium.Selan,  ^ 

Et  uidebuntiufti  ac  rimebuntr&iupa  eum  ridebunt.  , ; 

Vox  iulorum.  Ecce  uir  noponetdeumt^brtitudioemruamiaclpdaiuc  mmulda| 

dine  opulenti?  fu?/roborabitur  in  prauitatefua.  i-. 

^^)faeta.Etego  ficut  oliua  frondola  inddmoddticonfifus  fum  in  gratia  deit?ter<^ 

num  ac  femper.  ^ • 

Confitebor  te  {temo  /quoniam  fecifti  iSC  expedbiui  nomen  tuum/quomam  ba*< 

ittnptam*  . . 

num  coram  gratiofis  tuis. 

*TTm!ns  d». Vincenti  intdligentia  datridi, Veniente  doeg  idomeo»:  annimciaiiitfaiil  & dudrilU. 

i.  venttdaridadddnjtraiachiine!ech.Vbiinaniftftetagituthiftonafcnpta.iJeg.ii.E*quainm 

«ap&lmo  habetur  (p  pfalmusifte  tradat  de  malicia  doegidumpiCqni  occidit  facodotes  domini 
«comnes  in  nobe  ciuitate  facerdotum;)&de  mifencordia  da  oga  dauidem.ln  cuius  odium  tata  da/ 
des  commifladbvt  patet  in  hiftorta.pVerum  ex  illa  pamcula  ntnU/intdligentia  dauidijinlinnatnc 
aliquid  intdligentia  dignum  in  hoc  plalmotraftariprpter  nudam  hiftortam  . Et  quantum  ex  p&l/ 
mo  apparet, infennir myftenum  diuinjvltionisfnturpindocgiOeptpmiiiepoGndaindilpeiannk 

CSVHMARIVH  BST. 

Crinuehitnr  dauid  in  doeg  q>  tantam  dadem  vdut  radendo  dSeerrit  dolis|niendado;malici«pphe 
tando  q>  deus  m p^enn  ddlruer  efi  Sseradicabitde  tetra.ipfe  autem  dauid  erit,  fient  oliua  io  ?timifi 
Ipcrans  in  diuina  gratia  it  laudans  dcnmiqnia  qpcCtatnt  magnificationem  dmim  nois.  . ; -x 


. • PSALMVS  .411. 

CJPdloBcIo<}Dai«e$$mtpro{ihcu«Viu^  , ■ . . ■; 

^^daloriabai6llnnuUCU6pO(C^Oiai(btpla^m~Dtesdaas;^oflhaamatcri^,IVexe 

cotip^ibi  praoicacp-Propomt  duo.Piio  malicia  do^  idum^icmado  ipm.Seciidu  hilfo/ 
^^~^na  do(^  ^nddiat  pafonbos  molaf  cwvir  magnus  cora  (ankCvt  m ca.:i.tcfctf^ 

dicOas  i maioi  a co  <p  faccidoradni  can^  ooplice  dauidisj&  pculllt  taccrdoccs  & a oic^ 

coy<Ec^ccKa  appdlac  m potete  I malida('diccdo.Pocc$  (ni  foms  in  m wcu  gd  glo^bcris  { Tand 
dtcmrafi  ndc^^niihpotena  tnf  faMdf,n5fid>eft mcnrgforiabens  in  rara?.r  Sccfido  ppo7 
nitbmignicatedeicdcmaaciga  Icdamdc-granaddilinemcrins  mas,cocadiqcannnemecudL 

COgjiabjt-Inciptt  hicpgs  wcrnruia  taltonj^  Pomo  naftat  dU  patiiculajo  po/ 
ra  HI  malicta.&cuifo  lUa/qd  glorubensiibi  ct  deus  dcibnet  te . Temo  itlaigfa  da  totadiqibi  & cg» 
ficucoliua.rin<^af  'K*'»  potcna  fimal  oi  maliaa.Ec  potedagde  ^ifkaf  in  aftiSe  qna  (icat  ^a/ 
dio  raforio  esercait  cogitatu  ac  didu  dolu.luxca  hi(lotia  doeg  non  iolfi  trucidamt.Sf.vuos  faceic^ 
CCS  dni.U  et  auitace  racer^cii  poiiTic  tn  otc  gtadiu vitos  St  mtdietcs  St  patuulos  St  ladaxs  | boueqi 
& aSnii  8c  oue.8:  ppcptea  ^(fimilaf  raforio  gladiojicideri  ocs  pilos  ocauictes.Pfaiiitates  cogitabiqjj/ 
Cdferabit  cogidl^|lingimaa(Mterloqnedd  di  faalctqdafilnDuaciila  polita  CidcsfeKqucns.^ldlco 
gitatd  ac  diCtii  ootra  ^imdcch  raccrdote.^Dilcxifli  mala  magis  q bqnu.mcdaaii  magis  q loq  tn 
fiici«.Inct^acda<g^itttii6afficaii4i&iiutahlftoaalaiil4Ribatlicnedamde  ekcfipbccs  ausutoeg 
9$t<ddes  quu  od^iKt  achioiclsdi  cc.o^ho{daaidis,n5dd3Di^de&nc&Dli  adiunoech  tanq  coplu 
oedatiidisiGKl  aut  tacete  aut  flmplet  fii^jpacrace/etplicado  C:  nihil  fcirc  an  fhcnt  copliccs.  coms  op? 
policfipcoptitado  ous  ad  ta  dira  cUdctefliaf4>t(liacim  iccnliuKibasabis  trh  faanDS . Et  ppcerea  bid 
tnacpaf  oe  malicia.Oilcxifli  malli  magis  5 bonii,mcdac)iJ  magis  d loqui  iuftitia.meticns  cdn.a^ 
iridech  fmdc  coplice  dauidis(&  dilexlc  malQ  tantf  dadistqofi  potniBa  & debmflct  vnii^  vitare.  Dn 
iczifti  oia  voba  glunti6is(cmitatis  lacerdotaiisfqoa  quotUmodo  glutiuir, lingua  doltin  qao  appv 
ta  quo  affi»%i  (Sdfolaocnt  (actidoK$.qms  e$cdus  i|^  fatis  tdief  pciTimii  affit^m  docg.  . , , 

<6(U  00»  OdhTKt  t^Trad^  hic  illa  ptlciilafqd  glonabcH^ipphctado  q>  paqt  durabit  gloria  Uim 
flni  dcaspunictipniiiihacvica/vidcnbusiaftisSccofidcratibusjic  icndCTibus.Eria  dcosj<^ai pfniut 
bxios  nm,de&mct  te  l^pitetnoino  ad  rep[is.Pct  qd  videt  (ignificati  ddlta&to  genetis  ausjKiait  i^ 
ddimxiC  gen^achimdedi.Tollet  te  St  extrahet  te  de  r6torioi(uo)llcat  tu  abftutidi  facettbtes  5:  extra/ 
xi(h  de  taoonacnloiS:  eradicabit  te  de  terra  viuetiii/licot  tu  etadicafh  facctdotes . Tena  aut  viumcid 
appellare  videf  terra  pmidionis.Forte  de  genere  doeg  temafenit  in  idamea.p’Ec  vu^iic  ludijiiac  pu 
ninonc.Se  Qmcbiii.i^  appet  q>  locutuse  dc.pditioe  i pnci  v^ad  pntisai.vi^ftaeii  fp^ar  iuftos 
def  vidietas  & eimehi  altera  liqde  vita  l^abiif  lulii  vid^o  yidi^s . Timebutatine  & ipi  tuat  i pan. 
Et  Ibp  eu  ndebutccce  iirifioihoc  e ad  (ilitudine  imdcad  coiideraMt  pcciias  ei*.P"IiMdcdo  at  diocnt. 
Ecoe  vit  no  ponet  deiifomtadinc  (uajhoceftecce  talis  ent  vir  q no  ponet  deu  ^ricndinem  fuamiSe 
Iperamc  in  multicudine  opulaitif  faf,robotabi£  m ptauitate  ma£t  intendit  qp  quicunqi  ailimilatut 
doeg in  his  tribusCfcilictt  <p  fperauit  in  multitudine  opulencif  (bgat  no  pona deum  foccitadinan 

(oamiGKltoborabitncm  ptauitate  faa)etit  talis  in  poenis  qualis  doi». 

fiCUt  oliua.TraCtaf  hic  illa  poculaigf  a da  tota  diopphcrado  p'picate|>pnaiutara  tu  i pnti 
rita.Ec  ego  (icutolmafi^fa/ifignuvidaciratisj domo  da.Etdiathoaqaipe  uidomo  da  apud 
achimdech  petes  pane  fie  gladifi/fiierat  occaflo  ttucidaciois  laocrdotu.c5cra  rani  mald  ^icennone 
dus  fablccatuidicit  <p  ipfe  i domo  dei  ^ olioa  fiddola  entjpduoet  ratuhu^  l domo  dei  (icut  olion 
viaax.Td  i futura  vitaii  qua  fola  qd  vere  ftemii  e 1^  potxofi  fus  fum  in  gf a da  ftemu  Se  femp . I n 


etemoBibonoMa^ui(imcofi>asfam  mgfada  gtetniiSdemphocenofoliirelpc^  pnnii  fei 
cof  q vereeterna  fiitCCofiteboncofeflioe laudis, ce  ftemo  St  femp  qra  feciftijmedigfam.  Propha 
catgfariiaCttooe  fuapreapie^  beneficio  tanq  receptoiqaratlicratafuee.Et  expedaui  nometu^ 
manifeftandiiStglotmcan^  m moStexpeOani  nomen  coiiinoflein  ftemafodiciuteqaoniabonui 
Ibpple  eft  etpeOare  nomen  tofi, cora  graciofis  tuisiiis  qni  gratuito  propea  te  donac.Otdo  pr^pofte/, 

fus.pnuseiroeftaoi  nomen  tuli  tiM  bonfi  SccAoofcquetacoficebottc  qifl  fecifti.Amen. 

IfVVLGATA  EDITIO.  |[^Vi(ftorifuper diorum eruiidodauid.  Lll. 

Iidt  infipiens  in  corde fuomon  cft  deus. 

Comipd  fimt  SC  abommabilesfaiftifimtmmiquitadbusmoii  eftqui_ 
fadac  bonum. 

Deus  de  cocio  profpexit  fupa  filios  hominumiut  ludcat  fi  «ft  intelligen» 
aut  reqtuietu  deum» 

“ Caiec^plid. 


tn  in 


P5ALMVS 


V 


tJi 


ta» 

fdtai 


3 

4 

tJto$ 

tdf  f 
ta» 

tdf  g 


Omnes  dedinauerunc/  (miul  mutiles  fadli  funRnon  d!  qta  fidat  bonum/nbn  eft  uT(il 
ad  unum.  ^ 

Nonne  fdet  oes  qui  operantur  iniquicatetqui  deuoranc  plebem  mea  ut  dbu  panu^ 
Deum  non  inuocaucrunctillic  trepidaucrunt  timore  nbi  non  fiiic  dmor. 

Quoniam  deus  diUlTpauicona  eorum  qui  hominibus  placent:  confufifuncquoiuaDt 
deus  fpreuic  eos.  t: 

Q^uis  dabit  ex fl^onralntareUncltquumcouerterit  dominus  capdtucatem  plebis  fiap 
exulcabit  iacob  fiC  letabitur  ilrad. 

CIVXTA  HEDR-^VM. 

Vincenuiupcrmacbalachinrelligentiadauidi.  LIII* 

Propheta.  J^lxitflultusincotde  fuo.  Didum (luldjion  deust.  Propheta.  COD*. 

rumpere  fccerunt/K  abominabilem  fecerunt  iniquitatem,non  faciens  bonum. 
Deustde  ccelis  profpexit  fuper  filios  adamud  uidedum  fi  ell  intelligens  requiri  deuf* 

Totus  ipfe  auerfusefi/fimulputrefadirunttnon  facies  bond /non  eaamunus. 
Nunquid  non  cognouerunt  operantes  ituquitads/deuoratcs  populi  mei;comeder& 
paneni/deumtnon  uocauerunt. 

. ***  . . . “ 
Ibi  timuerunt  timore  non  fultnmonquoniadeustdifperfit  offa  caUrathetads  ce^ 

cohfudilb/quia  deus  t abominatus  efi  cos. 

Quis  dabit  ex  fion  falutesiirael.'' reducente  deo  tcapduitatcm  populi  fui,exultabit  ia 
cob/If  rabitur  iirael. 

3“  Itolusc(l*Vincmtiroperniadiatath;intdIigtntiadanldi.^TachaIathnon]einflfiino(?ddk 
citnr.  Intriligcnna  appeUacor  eo<]>  emdinuos  eft  pfalmDs.niin  ad  coMofcendom  deomiram 
^ucncuin  mdif  Paulas  apoflolus  ad  ro.^.afim  hanc  pfainnun  ad  tcfhteandani  omnes  tam  m/ 
dTOsSgennlesfbbpeccaro«irt.Itacpe*aatontateapo(loIificexverbisplalmi  dare  conitar  tradam 
n hic  Rulcinam  hamani  gcnols  erga  deam, a qaa  totnm  hamanum  genos  fabicdfi  eft peccato.  Es 
calce  aDtcmpfalmiappatctdcIidcranmneduun  per  aducncnmmdip.CrEt  quia  hicpfalmus  com/ 
cidit  cum.14.fde  dc  vobo  ad  vobumiac  folum  differt  quo  ad  qntom  verficulum.idco  breuiccr  pertiS 
fibimusirtinittcdo  ad feripta fuper pfalraam.i4.cadcni  quippe^  matena  vttiuf^idan  progredi 
&Cvt  patebirXolo  quinto  verTiculo  diffdt. 

CSVMMARIVM  EST. 

CHuuianuni  genas  vniuetfum  Iconuptum  exignotatia  dei  defcnbitnr.com  inacofabilitate  igno 
rantlpfquia  videnmtmantfdloseflordasrfafpuat^propheta  ad  remedium  per  aduentnmnieflf  re/ 
ducenris  capnuitatnn  populi  fui. 

CrPcrfona  loquens  ipropheta  eft. 

r'^ni  fhlltUO.Diuim^ralmus  in  partes  duasrppolirina  materi^, arexeeurioa/ibi  deos  de  cedis. 
JLyPTroponit  cam  & effcdu.R.adtce  mali  ee  negare  de&Dint  lfailtns|bnmanti  genus,(  corde  fuo.  ■ 
noaeusiroppledtiaocllmpti’  aut  cura  hhs  nfi  aut  to  opeti!  nfoiu.Eflfoftos  molnpicz  hinc  fubfecunis 
eft.Cortuimfnxt(iqocni  came  via  fuaJifhfhilci  qui  dixeidt  no  deos, & abominabilem  fdxnuit  mi/ 
^catemircelos.r.idolatti^-ae  vnioafatitanbbiciensbonamlnollns  df  faciensbonum. 

^£^0  oecdie- Incipit  hic  pars  ezecutiua  taborduK.Primo  tradbif  illa  patticula/condpcKfdx/ 
rut  ftcSeclido  lUajduit  fhiltus  no  dl  densftbi  nunqd  no  cognonetDnt.Temo  mnedtfl  vttiul^  luaU) 
ihi_^dabit  at  fion-P”  Aflfcrt  daoid  ddi  inqlitorc  & teftc  totd  genus  homand  fub  pdocfl  In^totS 
)}de.t)eus  dc  ccdis  pfpcxit  fup  fflios  ada|uo  hebtf  os  aut  gctiles  tifi.ad  videdii  fi  efl  [cdligcs,n5qaali' 
tcTcunij  fed  leqrms  cldiicolnlotreruado  pcmta|habdlo  ipra  pro  t&ie  vite  Ibf  .Tdte  afir.eccc  gd  ioe/ 
nit  deus . totus  1^  ancifi  funt-Colbudio  di  dcfignificato|aci  limUitadine  nomm  collediao^tonu 
iprqhd,auetfi  funqfingoli  hoic$,liaial  ponefaCti  fmtjputmJinc  mo^mSfaaes  bond/fuppk  cft.non 
enam  vnos/nec  vnus  quidem  eft  fadens  bonum. 

Wutljd  nd  tOgnOtienit  Tradaf  hic  illa  pamcn|a)dipr  Bnlm»  nX  ineXCuC^ilttaCi  - 


PSAEMVS  xmi. 

ideTcrikunEvtriqkGftilaoparii  inl^tisfdma' 
sandtf!  an^o^i  in  deforoirom  tettf  {imtllionis, 
,na  poflcooidhi  paneidolanc  fucrfir.Ibi  tiinaerancnmorc.£intnra  nmilTionis 
Id  qaa  debebat  manere  fab  pcettione  diaina,n5  tnit  timonhoc  eft  vbi  no  fiiic  to  timoii.^xcc  mate 
na  cognita.NonQd  inqna  nd  cognoneriitrvtn^  hfc  duoXqdi  dens  difplic  ol&  caAr^ctatis  re:&<p 


ficoflagailiu  cafbamecatid  adaeifns  indfos:&  q>  loholhs  qn^conradit  ^palu  ifraetinefi  qa  dens 
abominamsefteosffilios  ilhid.Dao  opa  addncanfcogmta.Alte;cq)  dens  pngnanic^  populo  ifrad 
o5ctahofteseios.hoccnim  vidctluA;inexitDdeeg)pro,S(in  debcllationc  amalechuafiamoircorfQ 
niadiantcai^tpcmoyfi, &pollmodd  indebdlacionechananro^tpeiofoc.Alcmopnsqno  gentiles 
Ibbcgcnir  & cSindciut  ind^os'qa  deus  abom matus  eft  iudfos  pp  eo^  crimina.u  hocpIunes\’idetfit 
' tpc  ludicu.  I ta  q>  a vtroqi  inezcnlabiles  tcddnn{  de  hoc  q>  icfiitatfit  defi|q>  duerfit  no  ^s.  Et  in  haC 
ifinc  cifi/dUSoT  pl^  mos  tfic  a.i^ibi.n.affiertot  pro  r5ne  inezcnfabiliratis a vtn(f  cognooetdt  defi  ei 
in  generatione  ioftt  abrahfivt  ibi  dcdaratfi  e(l.Qnonia  densdifoerfitofla/hoceft  folidajErma  ^cfiqp 
s vdot  rnftrcacola  czercitus,ralbametatiste]aduet(iis  te  popule  ilrad&flatimapoftnmhat  ad  pplin 
getiK.Coftubft  i/quoa  tn  geniis  pplni  iltacl.qa  dens  abomlatns  eeos;^os  ifrtffc  n5  Ifotntudtc  tua. 
lEIUIODdbUQr  fion-Tat^ claratis &tat^molisiniqcatfi  acmaloi^Rmedid  cocupifees  ppbcta|c(/ 
damae  optans  affei3u.Quis  dabit  ez  lion  falotcs  iGadlAd  Ifam  ezpedabaf  falus  popnlt  p mtSS  ex 
fion^r  mcriroiqa  in  hionfale  mefias  falnauit  rnudo-P* Qua  magna  ai!t  Iit  multipla  falus  czpeflani 
ex  mtfia/apiicatRedncere  deo  capnoitatc  ptmuli  foiin^abylonica  no  egyprtaca  fcd  qof  fimplin/ 
ter  & abiblote  eft  captioltas  popuIiCqnam  cdftat  efle  capnuitatem  pcccatiiiuzta  vcibum  angtli-fal/ 
oomhicietpopuJumluum  a peccans  eorum )eznltabit  iacob,lgtabimt  iliaclivtagemino  gandiof 
Incano  Aatemo/magnitudinem  lalonim  intdligas.  Arnen. 

CTVVLGATA  EDITIO.  ([^Vkflori in pfa Imis eTudidodatnd quum uenifTenC 
ziphdSCdixifrentfaul/nonncdauidabfcondicused  apudnosf  LIII. 

Eus  in  nomine  tuo  faluum  me  fac:&  in  uirtute  tua  iudica  me. 

Deus  exaudi  orationem  mea  mrauribus  perdpeuerba  oris  mei. 
Quoniam  alieni  infurrexer  unt  aduerfum  me  SC  fortes  qu^fiemnt  animi 
meamtdf  non  propofuerunt  deum  ante  confpeifham  fuum. 

I Ecce  enim  deus  adiuuac  me:S£  dominus  fufe^tor  dl  animp  me{.  i 

Auerte  mala  inimicis  meist  3C  in  ueritate  tua  difpcrde  illos. 

Voluntarie  facrificabo  dbh&lconEtebor  nomini  tuo  dne/quoniam  bonum  ed. 
Qnpnia  exoi  tribulatione  eripmfUmetfiCfuper  inimicos  meos  difpexic oculus  meus»- 
CUIVXTA  HEbR.£'VM.  ^^Vinccnti m modulationibus intefligentiadauidi:' 
'uenictibusSiphcis&dixctuntlauli.noncdauidabrcondituscnnobircuf  LIIII. 

P T~S  "Eus  t in  nomine  tuo  Cduame:&  in  potentia  tua  uldfceris  me. 

topneta.  Deustaudiotarioncmmeamtaufcultaucrbaorismd.  ' 

Qgonlatn  alieni  infunexerunt  fuper  me/SC  fortes  qu{Iiaunt  animam  meam : SC  non' 

propofueruntdcutcorafe.22iclab.  ^ 

Ecce  deustauxilians  mihi  idominust  in  fudetatoribus  animp  mef* 

Gjnuettaur  malumtcfpc(dori|^  mdsunueritatetuafades  condda^eos. 

In  prompatudinefacrificabotibitconiitebor  nomen  tuum/quom'am  bonum  • - 
Qgonia  ex  omni  angudiaUbetauitmc:&  ia  inimids  meis  uidit  oculus  meus.  / > 

Titulas  eft.  Vinc^  in  modulationibus  intelligetia  damdweniftibus  eipheis  Oe  dizeront  lauHi 
nonne  dauid  abfconditus  eft  nobifcamt^Vbi  aduette  q>  dpba  bis  nundaucmiic  fauli  q>  da/ 
etdci&x  apud  (ePriaiannncuitiofcribitnr.iJeg.n.&  tunc  iaul  pr^ittens  nunaos  ad  diligentioi 
Inquiremum  venit  adpeilcqn^um  dauidemnolCvtiol^hns  mcit>lanid cognita  nrqtia  :upbeo/ 
mm  teceilic  ab  anguftiis  dpb|8e  venit  in  defcmim  mahonifit  ptopterea  fani  hon  init  in  eiphifed  iu 
jumYi»eKr  in  nit^ftcompe^fnpeniqentibns  nandis  yphiliflcltenit'  vaftaicnqdiueSl^ 
"""  CatelnpplaL  m uu 


4 


* +<•! 

< tsfiiwl 


PSAIMVS 


MIIII. 


od  philiftpsA  liccnafit^idSedida  affr  viccCvt  rcfibiC.iJ^.i6.)laDl  nficiaDbos  dphdsfvdiitc&t 
na  daoidc  in  zipb  aa(let£Et  tfic  danid  occnltcjpocnicsjnote  vcmc  ad  cxcrcitfi  lauUs  donniaicu,fic ' 
& abftulit  lancea  & viocfi  aqoe  SxA  fic  cduicit  (aoktn  tua  manfoenutuie-^Ex  vobu  citnli  homs  in/  j 
linnatar  <p  dc  ptima  annunaanone  naCtat pfalmus  iftc^ni  tunc  namoctuc  aphet  ith>  loqncii/: 

di  modofnonc  dauid  abfconditiu  eil  apud  nostqui  loqura  modus  recitatur ui  ticuio.  Ea  fine  anww 
plalmi  apparet  traftan  lixllda  anndaaaonctdd  inimicos  meos  vidit  oculus  meusaiam  tfia 

dauidbbmcDseftvidcndoinimicoslbosdormietcsfArpotensoccidcretanlcm.Vnde  materia  plsd/; 
cii  huius  videtur  compichcdeie  vtrani;  annunaanone  & vtiiul^  cffirAfi-InteUigenna  in  dtulo  pot 
fitajad  hoc  tpcOac  (p  dauid  cmdinis  fuit  a dco|&  mtdlcxit  vt  no poneret  manfi  in  chf  m domini(qdL 
fecunda  vice  potuit  cflEiccit^lcd  confideret  in  dno.Rdiqna  ezpofita  fiint  in  alus  titulis. 

C7SVMMAR1VM  EST. 

(^Dauid  lecnnens  ad  deum  pro  propria  talare  inter  pertecunones  faulis  nunciatibos  :ipheis,Gdiia 
cusadeo|&  fidens  vltionemuumico|i/promittitfaaificare&;  laudare  dAi  nomen  bonum. tiun  iit' 
liberatione  ex  01  angutba.mmin  liberatione  ezvitioncinimioonim  dormientium  &C.  » . 

iCrPetfona  loqnens  ptophera  eft. 

J l£U0  in  note  ntO-UmidiC pralmos  In  partes  duastpropofinuam  matciip,8(  execntiuSiibi  dena 

iy  audi.^Proponit  duo.Pnmum  petendoi>eus  in  nomme  tooimuocato  a mqnon  in  vi  armoy. 
^ua  me.Altcrti  propherando.Et  m potenna  rna  vlcitcensmc/vindieiam  fiicics  tu  non  ego. 
irOeU0audl.lnapit  hic  pars  cxecunuatahordmeiPnmotraetaf  illa  pamcnlajdw  i nt^  tuo  tid 
ua  me.Sccnndo  iUa'&  in  potcna  ma  vlcifcens  mqibi  conuettetnr  malum.|^Circa  primum  tria  tra/ 
Aat.Pnmo  firmat  recnifum  ad  deum.Oeus  audi  oranoncm  meamfeienaDonc  mentis  mep  ad  temttf  i 
dendo autculta  vetba  onsma.Secundo cautam pencuh .quia  alienL  Vocatziphcosalicnos)qafitn 
ctlent  de  tribu  inda.ac  per  hoc  cdtnbnlesipfi  dauidiiita  q>  no  erant  alimi  genere  tnbns.  Sed  ad  cxpli. 
canda  magnitudine  neqoitip  coy  appdlanf  alieni/non  genere  U negocioiboc  eft  ad  ijuos  nihil  oi/ 
Bo  ponet  negocift  inter  tauli  St  me.Q.uonia  alieni/a  negodoppha  feilicet,inroiTcxeiftt  tbp  mc]iiDn> 
cianresbis  fauli  vbimoron&fottcs(faol  Acfui.qupfiemntalam  meajnobona  mea  fed  vita  mcatSAip 
nx>ruerunt  deft  oota  fqS;  ininftqntillam  habites  ronem  dei  phibentis  pcdccutione  innoocntft.Hcc 
ett  caufa  pencuh  & rccurtus  a,d  defi.r’Tfftio  deferibit  fe  faluatu  a deo.Eccefin  ptomptu,dcn$  auxilias 
fnihi|fopp|e cthdns  in  fuftentatoribus  aip  roeafupple  ctlSiue  mtdhgas  dinm  dcfcnbi  ad  fimihtndi/ 
b2  ruftetatons  vitp  dauidisiSc  hoc  fignificari  au  in  ruftentatonbus.tvelut  fufientarot  aie  mec) vity 
mef  fiue  mtelligas  dnm  cfi  militibus  ipfius  dauidisrqui  erant  vetor  thftetatores  vitp  ipfius . Vtn>9 
omn  mo  verum  diaf.Literp  tamen  magis  quadrat  q> domino  attnbaatnr  otfiaum  tbftentatons  vi 
ccira  q>  pomum  attnbuitur  deo  officium  adiutons!&  dande  oqiluatut  non  quahtetenn^  adiuuait 
dbifed  omao  Toftentandi  viram  meam. 

iConucnctur  m^luin-  TraAaf  hic  illa  patticulalA;  in  pot&ia  tua  vlcirceris  meqirophetado  primAl 
Vindii^  in  ytro^Tcilicet  dphcos.Cdtictte{  malu  rcTpktonbns  mns.  Vocat zipheos  ab  officio  tr/ 
‘l|>ia^i  latibula  inqbns  abfcondebaturdaoid.&faulcm  cum  fuis.In  ventate  tualcognita  conuinofi/ 
telaolcm.^aes  concidere  eos.Quod  adimpletum  fbit  fecunda  viqp.nam  ab  ipTa  venate  mantucna 
dinls  dauidis  connidus  taul/concidic  ab  animo^etfequendi  dauidm.  Vd  in  ventate  tuajm  iuftitui 


bi/hoceftfponta 


itebarjlandabo^/ 


isgrasagendo.Nomen 

tnen  tuu  dne.qm  bonft  non  folfi  iii  te  fbd  mihi  tuit.Et  etxecftcdus.Qaoniam  ex  omni  anguftia  libe/ 
nuit  me/in  deferto  mahon  quado  erant  mihi  anguftip  vndiqiicingente  me  tante  in  modum  coroner 
qnodfnirinpnmaannonciationcapheotum.&rin  mimicis mctstfaule  Atbis  dormientibus  in^ 
eunda  annunaanone  zipbcotu, vidit oculns  meusfhoc  eft  videdo  inimicosmeos  vdut  vi^i  emet/' 
GPamiliare  eft  huic prophetp  tiraificate  viAoriam  ex  vifione  immicorum.&  quia  tanq  viftotia  fbic' 
Illa  benignitas  dauidis  ctgalaolem,idcovcviAotuiccDgiioratmadeofdioeao.&minniiias  meu/' 
canq  prolhatis, vidit  oculus  meus.Aincn. 

CTVVLGATA  BDITIO.|i;  VfcteriincamituTwsinteJledlusaauiU  • 

Xaudideus  oradonan  mcam&nederpexenj  deprecadonetn  nieiint ' 
intende  mihiSCexaudi  me. 

Contrillatus  fum  in  exercitatione  meatK  conturbatus  fum  a uoce  ' 

^^^1  inid/&  a tribulatione  peccatoris. 

^^Offln^dffluyiuctuminmciniquitatieKgbigmolcftiqataulM»  i.p 


i 


^ « 


P5ALMVS 


IV. 


Cor  tnetunoootorbatuai  eft  fon^o  oioftu  ccddit  fupet  mCt 

TimocStronoruencruntli^crmcKcontexenmcmetenebr^  ^ ‘ 

Et  dixi  quis  dabit  mihi  pennas  iicut  columbx^S  uolabo  K requiefcani* 

Ecce  dongaui  fiigiens:fiC  manii  in  ibiitndine. 

Expe^bam  eum  qui  (aluum  me  fedna  pulTUanimicace  fpiritus  S cen^cftate* 
Pr^opita  dominc/diuide  linguas  eorum  t quoniam  uidi  iniquitatem  S contradico# 
.neminduiute. 

DieacDodbedrcudabiteam(upa'marosdusmiquitas:8^labotinmediodus  8^  uw 
tullitia. 

Et  non  defedt  de  piatos  dus  uTura  K dolus. 

Quoniam  fi  inimicm  mcm  maledixiflict  mifahluiHni^em  ntim. 

Et  fi  is  qui  oderat  me  fuptr  me  magna  locutus  fuiffecmbrcodiflem  me  fetfitan  ab  eo» 
Tu  ucrohomo  unanimis,dux  meus  notus  meus. 

Q lii  fimul  mecum  dulces  capiebas  dbosnn  domo  dd  ambulauimns  cum  oonfeofu* 
;Vouat  mors  fupa  iOos:dC  dcTcendant  in  infernum  uiucntes. 

Qgoniam  nequid(  in  habitaculis  eoramnn  medio  eorum. 

Ego  autem  ad  deum  damauirdC  dominus  faluauit  me. 

Vefpere  K mane  Kmeridie  narrabo  ac  aimundabotde  exaudiet  uocem  meam. 
R.edimet  in  pace  animam  meam  ab  iis  qui  appropinquant  mihirquoniam  inter  mdU 
roserant  mecum. 

Exaudiet  deusrac  humiliabit  illos  qui  eli  ante  fecula. 

Non  enim  cft  illis  commutado/S  non  timuerunt  deumrextendit  manum  fuam  in  ro' 
> ' tribuendo. 

Cotamituucrut  tenametu  ei^nliiufi  fdt  ab  ira  uultus  dus,K  appropiquamt  cor  illius» 
Mollid  funt  remx>nes  dns  fupra  oleumrSC  ipli  funt  iacula. 

jla^fuper dhmcutacuaaciprctectmtrieRoodabicin^temumfluCiadonc luRoy  . 
Tu  uero  deus  deduces  eosdn  puteum  intentus. 

jyin  fanguinum  K dolofi  non  dimidiabunt  dia  fuostego  ante  fperabo  in  |te  domine^  ‘ 
fCiyXTA  HBBR^VM.|J^V incend in modulanoibus itelligeda dauidi. 
j X VfcultadeustorbncmeataCneoccultareadeprecadonemea. 

jg  Propheta.  ./xintedemihiKrfidemihirlamenaborinloeudonemeaactefonabo. 
A uoceinlmid/afadebuscoarCidonisimpiit  quoniam  comou^unt  (uper  meinv . 
quitatem/SC  in  furore  odient  me. 

Cor  meu  tremet  in  medio  meitacterroramords  ceciderunt  fuper  me»  ‘ ^ 

Timor  fiC  tremor  ucniet  in  metflC  opermt  me  hortor. 

Et  dixi.quis  dabit  mihi  alam  ficutcoiunibfCbolabo  ac  habitabo»  n 

Ecce  dongabo  uagando : pemo^bo  in  deferto.Sclah. 

Accelerat  euafionem  mihiu  uento  fufeitato  a tempellate. 

9 Prfdpia  dnetdiuidelingua  eorurquoniam  uidiiniquitatem  acHtem  in  duitate. 

« o Dkac  nodle  dredibunt  iplam  fupa  muros  dustac  prauitas  ac  labor  in  medio  eius» 

^1  Contndonainmediodustacnonrecedetdeplateadus&ausacdoius. 
f z Q^uoniam  non  inimicus  uituperabit  me  ac  liinerammon  ofor  mens  Tuper  me  magnifi 
caiut/ac  abfeondar  ab  eo. 

ti  Et  tobomoficm£ttiB»arioinca«iuxincua  ac netus  mens»- 


. J 


17 

18 

19 

ZO 

ZI 


zz 


i,  .V  PSALMVS  _ XV. 

QgtliinufddcabinnisrccrenimandomBmclafanibuIabimtumconumm.'  . 

I f Inlbgabic  mors  fupereos/dercendentfoneam  uiubpiamaUcisinconuentu  raim 
in  medio  eorum.  . - 

I ^Scof  Egoaddeumtuocabo:fiCdommus*faIuabicme.  i * 

Vefperc  de  mane  K meridie  ioquar  fie  reronaboideaodimc  uocem  meam.  i 

R^emit  m paceanimi  me^  ab  appropinquante  mihitquia  in  multis  fuerat 

i^udiet  deus  de  humiliabit  eos/Kfedcns  antiquitus.  Selab.^  odmutatidesiplis  /dC 
non  timuerunt  deumt. 

Extendit  manus  fuas  ad  pacificos  fuosimaculauit  padhim  fuum. 

Lenita  funt  fupra  butm  oscius/de  bdium  cor  illinstmolliri  fune  fermonei  ous  fupea 

f«OC 

' olcum/deipfi  erifes. 

Proiice  fuper  dnm^nus  tuum/de  ipfc  gubernabit  terno  dabit  (temo  lapfum  iulfo* 
Eetudeustfadesdercendaeeosinputeumlfoue^rhominesfanguinumde dolinoneS 
midiabunt  dies  fuosjde  (^o  confidam  in  te. 

TIralas  eft.  Vincenti  in  modulationibas  intelligentia  daoidi.  Es  qoo  nmlo.Don  apparet  niattf 
liarTcd  matenar  myficriam/pto  quanto  appellatur  intdbg^-Reiiqua  tituli  intcUigc  vt  uipca. 
Citta  materiam  autem  pfalmi  fequendo  petn  apolloli  agulam/quumconUetcxtituio  ^ aiitoc 
mu  cll  dam4l&  q>  q uaceSq^  m hoc  plalmo  dicuntur  de  ipfo  venficantur  in  perfona  dairidis,co(eqi^ 
eft  qi  pralmus  iftc  ad  Utera  de  dauidc traClat.p' Qmd  alit  cuca  dauidcm  tractctotjopottetff  iplo  pul/ 
mocolligere.Exprindpiopralmiappar^ttraCtaagdlacontradautdcm  in  pnnapio  pcrfccuaonis 
dos  a (aale.nam  quadrat  itnpoUtio  iniquitatis  q>cilct  inimicus  rcgis.quadrant  tenores  moms^  quos 
Ahc  palTu  s dl  tam  in  iaculo  lancef  5 obfeffione  domus;qaadtac  ddideninn  alarum  ad  voladuim 

2013  obrdTas  erat  tunc  domi/nec  pocetac  per  potus  uue.Ez  medio  quo^  plalmi  appaiet  deferipao 
iulis  inDpinatep^cqucntisdamdem:dumde&nbuur  dos  cum  quo  fuerant  (ixtaa  &cb'uusetia 
plalmi  traas  faulis  de  macdlaeionc  natutaUs  tkdcris  oga  grnctnmide^  limulatb  placido  Qce  ac^  fet 
monc.eidetn  atrd{atnr£tbrcuiifr  tantum  confonarpialmusgdhsmptinapioperSxtinonisdaui/ 
lUt a (aiilr, vtMgardiceirRiatcriam  libus  pfaUm  ad  literam  efie fugam  danidis  alaole  quando  voln 
itipliim  occidcrcpnmo  iaculandolanccam/fi^sicloobfidedodoipj  fddcmno^piSeterEio  in  naiorts 
nv^b^ribasadcapicnducumu)4.illuclu^ratcmillusdefaicAraddmii&Hllloiiam  habc$.ii(g^. 

Erudrtio  afft  iii  tacuTo  appolitai  fpcftit  bd  hOc ^ danid  eruditus  fitit  ad  laAandum  curam  fiii  in 
dederKiv  dc  prouidenna  dei  arca  piacmia  lultomm  cepcmasiniqubtnaiJueccniinprxccr  hilbiuia 

>.  4 inpl^mo  appomnitnmmatenaenidtRonwreaMUclIigtpcuc.  . ' 

^ ' CSVMMA^IVM  E^T. 

ITDamd  teci^  ad  deum  in  fuTC  fuf  periculis  tain  doini  g in  naioth/titans  fauUs  ft;  ruorupi  iniqui 
tates  cbnna  feckfcnptifip vtriu^  eoalioms  modis.prophcnt  fauktn  & iuos  tandem  calumsifeiplfi 
aurem  lullum  m domino  conhdcntcm  gubernandum  ac  ctigtnduin  a dtp. 
iirPctfona  loqucnspmpi^  dL 

A ^fcultd  DCUdOlflhdncm  mesm-DiuiditurplaUnus  in  partes  duastpiopolitiuam  matola:,fl( 
4\tzccunuam|ibiquomam  cumoud>unt.Proponitdao.Pnmottcarram  added.  fecundo  cam  te/ 
cuflbs.ft'  1 n tecotfa  ad  dei'pctic  ^mior.  Primd.aulcnlta  deus  ofone  mcaiad  filitudine  atted^  Sap 

- • - ■ ■ ecaaoiic  mca.No 

uongraum  quip/ 


1.1;. 


pUcantis  aures  percipe  dcuacioncm  mentisme^Secundum^t  ne  occultare  a deprccanoiic 
imhcicoranoncmmcampacipi.ledpetiaonemquo^mcamgratam  dfepetoiuongrat  _ _ 
pe  efle  petinonem  GuniHcat  princeps  occultans  le  a petitionibus / nc  Ihlica  audiat  pcrcnrcs.Et  ide» 
petit  nC  ad  fimilicut&nemocctiltanfinnife  a depKcationibusi  ingratam  habutdeptecadonemfuS. 
ybi darepar^ ordo prppoRetus.nampnDscftq> non fcocciiltctidc  dcuidc  q>  aulailtec  |7Tcmuni. 
intende  mihLQuamuD.de  te^idde  mibtNo  iumat m otaaone  d;  de^apnem  mum  p<rapias,l«| 
mapfDm  comendo:  vC.C^  no  Gm  deofus  aut  moldhis  hab^r.Gid  altcdc  mihi/d;  dignum  mc  fac  rv 
i^ioliGonenia.Rcrole  fcnpmm  efle  gefi.4.rdpe»c  dommus^abdCi;  ad  munera eus;&  videbis 
piophctxoranonemctefccicabadionibDs  orandi  & deprecandi  ad  fcipfum-Scpc  enim  deus  attcit 
dicofom&nonorantuled  tunc prod^cocicG0ndilli.gtataalicotaaoclt  quando  onuis  ieft  grato^ 


V 1 

- c 
-1  '• 


i 


PSALMVS 


nabo  a voce  init 


XV. 

V^la  erit  vojr  mea.i  refiv 
Uanlis  ha^re  rccfida.&pri 


94 


ma  ci  tagit  veiba  no  quawl(j  fed  pcepconathoc  cft  roadatu  faalJs  ad  capicdd  damdc.  Secdda  ca 
ftat  ad  feiaaHioceft  ad  aecnnone  qaa  a minilhis  laulis  coanSatus  ftnt  dauid  ne  polfe  r»tyl?Hd  it 
■fit  toai  (ax  lamentationi  s inftpmra  quia  ab  inimico.tum  qnia  ab  impio/fubaudi  tege. 

^fitn  cdt^ucbat.  Innpit  hic  ps  Otecutina  tali  ordincPnmfi  nattaf  lUa  pticola/a  fadd>’  eoarfta 

^Anicfnrtani  ad  tnr^m  pTfi/¥iaf  ■II'»  i?ii.  — —■r  _ j 1 • picu/ 

i.deda 
a» 


rionit/quamadipfamcoarftanonfcSecfidornKftafillapticula/avocemimia/lilVgniad  ipm  c 

Iftibi  accrinabo-Tettio  illa  pticula/ipiijibi  qrfi  vidi.Quarto  {trcgcur  illa  pncula/a  uoce  tnimia  d 
eatto  pticnia  a voceiibi  ego  ad  defi-Quito  fcat:  lUa  pocula  inimici^ibi  audiet  dens.Seito  ..  _ 

recarfus  ad  defi  i piicipio  politnsiibi  iafta  fup  dnm.flT  Circa  coariSaoone  quapaflas  e dcfcnbit 
|>neipia.qtfi  comooebut  fup  me  inigtate  Sc  I furore  odiet  me.  luna  hiftona  initifi  plccutionis  fuit  fm 
eam  ipnracS  q»  fani  [putabat  dauidi  q>  eet  mimicos  fuusivt  ipfcmet  dixit  ad  michoI-Sie  dimiltlh  im/ 
miefi  mefifNec  folus  feni  fcd  molo  [putabat  hoc  crimen  dauidi:  vt  ipfedamd  teftaf  in  ca.i+.dicw  fen 
It^  audis  vetba  holum  loquenfi.darad  qnt  malfi  aduetfu  te{&  ppea  hic  [choat.Qifi  comooebfitfc® 
moucf  no  ceffebfir.fiip  me  inigtateimimiaaeadueifus  feulcEt  hic  [ftinexetut  alip  cocomitates  cS*. 
na  adfuit  fm  inrcmfi  affcftfl  odifi.fl:  fm  extenores  aiftus  erat  futot.Et  ppea  dicit.*  [forot^ecuoSis; 

meinS  cclfebfit  me  odio  here.Et  de  odio  gde  feulis  & fno^  oga  dauide/fetis  coflat  ex  cfleifhbn» 
De  furore  affOmina  precutifiis  tdfatur.na  tfic  feol  tato  furore  oSmotus  eff  vt  nifos  ftient  lacea  cdfbde 
iedauide;&^ietem|)priiidomfiiu(faitafetellitibuscircfidarino(af  illa/nepoffetenadere  * ma/ 
ne  ocddctcC.H^  fiint  caat.p^cce  effceins.pifo  intemi  in  danide.Cor  mefi  tremet  in  medio  mei,&  tet/ 
rores  mortis  cecidcffit  fup  mc.Ordo  e ^polt^qa  tenotes  moitis  ceadofit  fup  me, ideo  cor  mefi  tre 
niet.*  futuifi  tremet  lefeif  ad  ^tcntfi  cecidctut.*  vctfi  fiiit  vttfi^  ^tfi  ad  laculura  laoecTimor  * tte/ 
inor  veniet  [ mcfcoarftatfi  [domoAopuit  me  hoiror.SitV  hic  e ordo  ppofkros.*  futt^  vemctnefpi/ 
dtpoetitfi  opuit-Iuxta  hiftoria  audies  dauid  ab  vxorefua  q»  mane occidc^s  eet  nifi  noa^  lUa  fe  ^ 
nateti*  vides fardlites  coflodietes  offaadomas,optus  e horrore  exrerius|&  intus  timoie)*  f mcbns  ne 
moie.(^  defcnbonf  ptim  [ ^to  & pom  [ futuro/ad  denoradfi  antccedetia  Sc  corequetifi-f.  q>  ptio 
liotmitAexide  venit  timor  cum  treraore.p'Scdoextetni.&dixi;gsdabitmihialam(Tagif  coanSa/ 
rio  cxtetiotiexplicado  interna  cogitatione  de  defidetio  alarfi.vides.n.q>  no  polfo  fiigete  p olha;cogi/ 
tamt  exue  p fcnefha  fen  p te«fi  more  ama.hocniignificat  & dixi  gs  dabit  mihi  ala  f Et  addidit  fient 
colfibe.qlolet  habitate  in  Ibpiotibas  domus*  exite  pfbrauuna:vtintdligas  neceflitate  ei  [minere 
exeundi  vdotp  foramina  more  colfibf  Et  ppea  fubdit. volabo  *habiod>odioc  efi  habitacuifi  inue/ 
Bia  tutilp^Teitio  enafio.ccct(diuina  ope  mediate  michol  vxore  mea.elongaboime  p feneftra.  vagadol 
more  fugietisqiemoAabo  m deferto. Appdlat  defettfidocfi  deferefi  a cul^ia  feulis.  Vel  foite  ad  lite/ 
ram  illa  noA^  (eceflit  in  locum  defertumi*  propterca  didt  pctnoCbfiio  in  delato:*  poltea  init  ad  fe 
modemintamatha-Ethoceflvetifimilins.  ‘ 

SiXderjbo.  Incipit  traAare  hic  illa  pcicnlaia  vooe  inimid.Inxta  hiftoria  dauid  fugies  e Vptia  domo 
D feneftrafvenit  ad  femuete  [ ramatha:*  vracp  init  i natothf  vbi  aat  cuneus  pphaa^  Quo  cdpeno 
bul  miiit  liAo res  illuc  ad  capiedfi  damdem:g  qufi  appulifloit  illnq pphetauerfic.  Vndei^c  alios  U/ 
Aoresiqni  & ipfi  quum  vemftait  illnq  prophetanetunt.*  quum  terni  biftotcslimilirer  prophetaO 
lait.poftremo  venit  iplie  bultqni  etiam  prophetamt  cum  alus. Et  licet  iol^husintelli^tper 
]iphi^ahmoi/amenefeqiudi,ga  tfircriptuia  fpifi  dni  defcnbicanrorqinteiligafe^  ^ ex^s% 
uinitus  eftirifta  in  eis  ad  hoc  vt  ^qid  enaderetHac  hiftoria  c^t  ppheta:dcrcnb«  hm&  adoetnni  Ii 
Aoq:  * fenlis  a fintudine  veti  turbinis  * tepefiatis:*  defcnbes  sphetia  eo^  fluitet  fanli»  Sc  liAof ) 
a^pitarione&diuilIonehngap.Eegdcc6entfastotli(ao9t*£aulis(r6nabiltanil‘attirturt>ini  * re/ 
pdfetuvt  patet-praphetia  at  cok  ideo  affimilatur  rei  papitiiga  ex  liiftotibus  eftid  pphaaslptfdpi/ 
Catio  ^da  cftieo  q>  n6  ^darim  de  ftaru  in  ftatfi  veneiit.  Dioifio  afit  lin^p  aCtio  epheto  fuiuam 
lingua  eof  prius  eratlingua  littoy  * lingua  regis  cotra  dauide,*  dinife  eft  a fapfe  * a lingua  tema 
netium  extrarga  lingua  amicorum  feulis  g no  veneri  illuqerat  cotra  dauidqoSaa dri  iuftitia, lingua 
afit  feulis  & liAomm  g veneraqfmt  ad  laudadfi  defiidom  tranfiit  in  lingua  pphaaifi|hoc^  in  lignfi 
laudate  defi  cfi  pphctis.canrabar.n.cnncns  sphetarfi  diuinas  lar^s.&  iftc  cantus  appdlabiifpphe 
taitrOrdina  er^  If  am  ficPr^dpita  dneiad  filltndme  predpiraris  fec  eos  de  liiftoribus  pphaas  fta 
Om:diuide  lingua  eorum/vt  no  (it  lingua  lidtoram  fed  CTn«a*fi-Nainterim  accelaabo  cuafionem 


mihi  a vento  comotionis  a tempcflaK-Et  fic  feaum  eft.intctim.a®  faul  * liftores  prophaabanq^ 
: afit  fdpfum  f m ftatumpcricoli  illius  in  naio^*  propterca  [dudt  fdpfnm  oriv 
temipt^pita  itomine,*  accelerarumm  eoafionem;  accelaabo  *c. 


Didteceflir/Defcribit  i 


Chionii  vidi  iniclllitfiti.  Traftaf  hic  ilfe  pticnfeia  fecie  impiiicfepIV.Pdo  declarando  inigrare  duita 
cis  fenlis.Sccudo  dcclatado  inigtate  ipfins  feulis|ibi  qm  n6  mimicns-prAduerte  hic  duo.Ptir^  q»p/ 
phetatcditadtudaco  coaidationisfefinttipoluic^dcpciicnlfiinnaiothjadhiKvcit^fimal 


PSALMVS  _ itV. 

&fctibfttt  ^cnla  illitis  fogp  vt  ITmol  dpolitisfpoflu  vnfiqnod^  (tb?  (ingiUatim  fkqnad.  Sedidfi  ■ i 
appdlaci6c  ciuitacis  iccrtu  c an  icdhga£  cioicas  dcfi  fngit  daaid/an  ibdcras  faulis  ^ erat  cotra  aaai 
df.a  e ro  dnbiiiga  i fautuia  n 1<^£  cullodig  pofitf  i cim  tate  ne  cuadetet  daaid,£oi  nn  I domo  dant 
dis.&  poniit  ee  <j>  pollg  lanl  ooperic  daoidc  mgifle  p fmdhajpofueni  aillodias  p dQitaK.lnipicas  nc 
alicubi  i duitate  lateitt:&  hmoi  cdiodias  |>pba  nnc  tradet-T uti’  tn  e oponcK  de  diiiute  hoc  eftd^ 
viutate  vTiioetfo^t  cooenicnfi  cfi  fanle  cotra  damde,dicedo  iptn  « inimim  tegis-Et f m hoc  ties^pttt 
duitatisOCnian/plateaiat  medid  ei^qd  bis  noiaf^meraphotia  ttrijigfi£:vttaUjg«  vniuemrate  eoy 
1'oib’  fuis  pab’  imqua,&  ^pnei  intimis  cordidA  ppea  bis  mediu  emsrepen£.p\^ra  viduninc  ^ 

^ ..j; r — i 


te  copltcfi  &ulis.Die  ac  nodgfioeflanter.drcnibfit  ftip  muros  aus|h«  duo.Cinigtas  & lis  cotra  metae 
prauitas  & labor  I medio  «"/cotra  mc.praiie.n.laborabat  ad  capiedii  AC5tnti6cs/  i^chinatf^  cotra 
tne  1 medio  «"iBc  no  recedet  de  platea  «’  fraus  & dolus/cotra  meHxc  de  ciuitatc.GrDc  capite  ^ du< 
laule  fobdit-Qm  no  mimicos. Vbi  adnerte  q^  n^atio  ppefita  in  vtratp  ofone  nc^  copolanonejca 
q>dicedo  qm  no  inimic"  vltiipabtc&faSera/lenlus  dUi5  lungctur  haec  duo  q>  inimicus  vitupet  me 
t(  ego  foffdijga  tefifla  mimico  iirp^n  mihi  lniutia.Et  filV  no  ofor  me"  fup  me  magnificanu&  abibo 
dat)lcn(bs  tjio  ifigenf  h*c  duo  q>  olor  me"  fup  me  magnificauic  & ego  ^Icodiu  ab  coiga  pmunicin 
ero  cotra  ofore  meli  & rdifia  d tetari  magna  cotra  me  (aceie.N«aoo.n.ppo(i  ta  I vtra^  ofone^  teflaq 
ligmBcac  6c  ifett  hdeee  pianti  vtnuiq)  ofonis  (enrii.Ec  e ad  ppofitu  dauidis  i hoc  ncgocmnntcdcncis 
dicere q>  Ii  di  inimico  & oforeCltelli)^  apro)fnil!et  libi  ageduipclhtilletipognaflet/&hmoi_alia  feci^x, 
ftd  vbi  di  amico  & duce  ca  fiiit  vt  (ubiliget  &c.Et  defcnplit  haec  i ftmirofvinmabit|foffera/abfc6daO 
ga  logtur  de  eo  qd  foturi!  fuiflit  Ii  mimicus  Ii  olbt  has  iniutias  d iiroga^  Pu  tu/faul.hd  lient  adha 
natio  meaalicnt  ro  ip  ee(fam«.Saul.n.poliq  dauid  peuAit  philiiloi  habuit  ipm  in  pao/&  pif po&BC 
i6mmili^ns/&arauitingcne^SeppMdftoppquadauidcrat  pluris flhmatus-Dtumc^/cru  cni 
laDl&mdns  6cdn*  excrdtus.&nomsmcusinontiadonicflica.Quirimoldulcabimus  fcctati/pfe 
ceraturi  eramus  in  dulcatioe  fecreti  coTilii;&  fili/  m domi!  d«  ambulabimus/pldiffanm  eramus  i ain/, 
bulande  ad  domll  da, in  eduetn/efi  fiequetia  miiltitadinis.Et  intcdit  p haec  cp  lanl  A;  dauid  eiSt  ira  c6 
ideti  q>  limul  IbauiKt  cdicabk  coTiliaflimol  ibat  ^ facrificia  di  mulcinidine  ppli.Et  ga  in  his  erat  gy 
faitranm  quarti  erat  a pre  dauidis, ideo  defcnbit  ea  p veibu  fimiti  tepons.ln  quo  et  iniinuat  q>  ipw 
no  fbit  i culpa  exorti  oditEx  patet  ipietas  faulis/q>  itet  tot  vincula  vniutis  pleucratiu^  ex  pKd4 

nidis  quffiuit  ipm  occiderc.pVn  vdut  ipaties  ra^  migtatis  deteffatorio  affcdn  fubdit  v’indida.1  n 
fligablt  mors  fup cos,dcrced^ fouca|infrtni,vinLr'lan.p  h^  vciba lignilicaf  eudus  pocn^ena  nulli/ 
bilegiCtalLscafms.rcdlignificafdcfflctitd:A.f.merete£n5motired(hffliilariad  morte  ita  q>viui  &/ 
pebrenturJicnroli  dathan  Sc  abiron  nu.i6.u  ronc  repctes.ga  roaliciaei  cduentu  eord  m medio  eotiL 
KgO  dd  deu  VOCdXXProfcgrar  hic  ppBa  inoohatii  fupins  tradatfi  illius  p^lga  vocc  inimici/taH 
ordine.Ptio  explicat  modii  fua:  liberationis.ddnde  migrate  mimia  cfi  vindiifta.p  luxta  hiiioria  ap/ 
pdiat  dauid  voce  inimici  attetata  fui  apprphclioneipro  quato  n5  habuit  effoM  et  obfidedi , fcd  firic 
cang  Cola  vox  midad  ad  capiedu.Modus  afit  quo  eualitf vt  ^idfi  cft^)fint  q>  tam  hdores  g faol  ap/ 
propinquares  ad  danide  ^hetarlichoc  eft  cfi  enneoppheta^  ctcinolicdiutnas  laudesjntetim.n.» 
cid  habuit  tepus  euadediu  qm  rairaculfi  hoc  fuit  p orone  dauidis  Se  mento  (amuclisCna  ibi  df  .qofii 
vidiflent eundi  pphetaqe  vaticinacifi  Sefamude  ft^fupereos/fadus  eet  fpfisdni  in  illis^  ppea  mgc 
ego  ad  defi  vocabo,&  diis  laluabit  me.Ec  ga  oro  illa  p manus  pphetaifi  Se  umnclis  durauit  ^e  Se  no 
d^ita  q>  et  fani  cecinit  cfi  citetis  coram  famude  tora  dic  illa  Se  noAe)io  fnbdif- Vcfpe  Sc  mane  8t 
meridie  loquar/diuinas  laudes, & refonabo/pfeuerabo  fonas  vdut  llrepicu  Sc  tumolcu  UhnadfiiSc  au/ 
dinit  voce  meiP"Et  ecce  modus  lib«atiois.Redemit  i pace  aiam  mea  ab  appropiqoate  mihi.erat_vi/ 
ta  mea  rang  pdicaifed  de"  redemit  illa  i pace/finc  armis.ab  ^propinquate/ Imle  p liAotes  & p IdpaV 
mut^o  eos  repete  l pp&as.Et  exaggerado  bnficifi  hmoi  redcpdois  lbbclic.ga  i^mulris  fiietiir  mcefi/no 
p me led  inxta  mohoce ga  1 planb"mDltitiidinib"appropinqaenit  mihtfoiafit.n.CKs  cacetuf  Ldofc. 
3todiapc".Nattato  moeoafiois/fubifigif  vMiftadiuia  cfi  inigtarcinimia  faulis. Audiet  dois/ voce. 
&•  mea  Se  inimicoi^,8c  hfiiliabit  eos/mimicos:&;  fides  antiat".Ordia  licaudiet  de"  Sc  Icdes  andgt",fc 
hfiiliabiteos:hoceaDdietdeusnanira,&redesanagnis/ofeiudids,aehGiliabiteos;vtrnpbaDiteue 


tanors/ recepto^  bnfidoqi  Sc  a me,&  no  cimnctfit/Iut  & mihi  [grati  & a dd  amore  aliraLfiTOc 

inde  ad  fpale  faulis  cnmrn  ddcenditExtrdit  manus  fuas  ad  pacificos  fuosihoc  dl  ad  me  vndiv  libi 
padficumtmacnlauicpaftum  fim/quod  mecfi  inierat  facicdo  megenctfi  Ibfi.  Lenita  fune  fiipra  butf/ 
caosdns/prooraaos.Etinccndcqi  faciem  fuam  monftrabat  laul  line  vlla  afpentate  Icniotem  but]y 
COihoc  ot  Ita  exhibebat  vifiu  meo  fiKiem  luam  (enem  licut  botytum  lene  ^betot  guftiii. 


i 


« 

Da 

iii 

m 

h 

I* 

IH 

ia 

ia 

u 

fii 

li 

■ 

:i* 

ik 

U 

tti 

5« 

01 

»> 

lia 

IBI 

0| 

1« 

iat 

lik 

vB> 

90 

ciiC 

nili 

lott 

ki 

i« 

K>l* 

0i 

4» 

i«» 

iif 

** 

«k 

I 

i)« 

!* 


• PSALMVS  l XV. 

&tn  ^^corilli^innu  beUii  in  cordein  facie  aft  bnitas.Nec  folu  in  &cie  fcdct  [ v«rbis.moUici  fiit 
famdes  d’  fi^ta  oieu.O;  ipfi  enfaex  vna  pce  ISr  moUioFcs  oleo  f mones  etasf&  ex  alttra  pte  funt  eiilcs 
vtnnainciddesXcge  tunona.2Jeg.i8.&.i9.ca.ae  tnacnies  hax.Gfadofas  vultus  apparet  ibi  in  dua/ 
busKDusrfamilianTcilicacontKnidmedanidis.atlermone.efto  vicfoms^  prfl 
ni^ybi  etiam^apparct  cp  hax  omnia  ordinabat  fani  ad  mortem  daoidis. 


9S 


'cpr^lia  domi/ 


l^X>ii(t(Uporini-Trafta£  hicteemfusad  do]  [podpiopralmi  ppo(itus.Traaiaf  adt  molltado  ftu 
^.ei‘’.p^odas  afiit  traCtadi  c p modii  exhortansictpm  Sc  alios.Proucetorado/cdfid^  Scc.(up  d nm; 
no  fiip  hoiem^onos  tnlliqno  ^mens  qdcdcpfit  illnd&ecoe  fmAus.A;  ipfqdns, gubernabit  ce  (ic  q>  no 
dabit  ^emoiquis  ad,hora,Iapru  iulKidioc  e(i  pmittet  labi  nordinqua  lapld  ptemd,ltd  rcieuabit  & 
itflanrabit  i hac  vitaloqtur.nim{Mnillides  vetens  tdtameaPXc  vt  plmiore  itdligas  fru^  ex  cotra/ 
nis/addit.Et  tu  de’  facies  defoedete  eosiholies  iulfa.in  puteu  fbue^ita  <p  hoies  (anguinu  & doli  n5  di/ 


ipminettapl 


pmiime. 
fiiitudinccof 


, . Dcddle^iemiiihoccft  vf^infincrsuisad 

Quo  cotra  factes  delcxdere  (aule  & fuos  in  puteu  fout^oc  e fanes  ipibs  ddeiedere  ad 
g caddt  m putea  fouc^pAu^iCatis  imcabiUs.Jn  hebrato  hf  puteo  in  ^nuoiled  cdArudio  mucauic. 
anilida  pponc  in.p^t  vt  clarius  calum  intdligasifabiugit q>  hofcs  ranguiiiQ  ic  dobjfaul  & lin,n5  dr/ 
midi^ifirdiesfuos/ndinonctarmonenaturali  quaqiibctcdpletdies&siredadiilitadinc  cadediit 
pnteii  fi>^  nSdimidiabfiit  dies  (iios.Ec  acnpc  n5  dimidiate  oies  fuos(  vt  (it  modus  loquedi  ad  delai 
Rpoina  moite  innaCinaIe.nd.aoporTcr  q>  oes  hi  mortui  fuennt  an  medietate  diem  fuog:/  diulr 
dedo  tom  natura  lec^s  vite  eo^  f duas  ptes  e^es.  Verificaf  quo^  quarii  ad  ftuCluiqm  (iene^  iufto 


. . . tn6al^aancqaodaridimidi5dic^iunnsallcqtur.Eregocdiidainte.Q.oacc._ 

ad  littram  cdpleta  efle  euentus  temm  demonihauiraiam  poft  ha*  (ani  & fui  inceifeAi  ftxnint  t & 
iple  confidens  m deofencClus  eft  ad  r^nm.  Arnen. 

iryVLGATA  EDino.^  Vi(JloriprocoIumbamuta:co5p  procul abferic  da 
tud  humilis  & (Tmplc*  quum  tenuerat  eum  allophyli  in  geth.  L V. 

Iferere  mei  de?:qm  coculcauit  me  homo,tota  die  ipugnas  tribulauit  me, 
Conculcauerunt  me  ininiid  mei  tota  dietqm  muld  bcllatcs  aduerfu  me» 
Ab  aldtudine  dici  timebotego  ucto  in  te  fperabo. 

In  deo  laudabo  fermoes  mcos/i  deo  fpauim  timebo  qd  faciat  mihi  caro, 
1 T ott  dic  uerba  mea  execrabaif  aduiifu  me  oes  cogitacioes  coru  i malu. 
Inhabitabunt  SC  abfconden^tipfi  calcaneum  meum  obferuabunt 
Sicut  fulfanuerut  anima  mcatpro  nihilo  faluos  fades  illos,in  ira  populos  confringes. 
Deus  uitam  meam  annundaui  dbitpofuilfa'  laduymas  meas  in  confpedfai  tuo. 

Sicut  SC  in  promidione  tuattunc  conuertentur  immid  md  retrorfum. 

In  quacuncjp  die  inuocaucro  tetecce  cognoui  quom*am  deus  meus  es. 

In  deo  laudabo  uerbu/i  dno  laudabo  f monep  deo  fpauimo  timebo  qd  faciat  mihi  ho. 
In  me  funt  deus  uota  tuatqu;  reddam  laudadones  dbi. 

Q uoniam  eripuidi  animam  meam  de  morte/df  pedes  meos  de  lapfu : ut  placeam  cora 
deo  in  lumine  uiuendum. 

C1  y X T A H EBRi£  V Vinccri  fup  cniuba  muta  clongationu  dauidi  mich 

tbamsapprfhcndcntibuseumpliclidimingath.  LVT. 

Propheta.  ™cho,tota  die  ipugnas  coarflabit  me 

Abforbuerntobferuatoresmdtotadietquoniammuidimpugnan 
tesmefabexcelfo. 

- 

Die  dmebojCgo  ad  te  confidam. 


• tdfita»* 


PSALMVS 


.LVI. 


tnulo  f 

t 

7 

8 


t<H  p 
td9i  I o 
tdf$  1 I 

t<h(  It 
I i 

Utop 


Tota  dic  uerbumds  contriibbunti  rupcr  me  otnna  cogitationes  eoru  ad  malumf* 
Cdgregabunir/abrcodeturdpfi  calcanea  mea  obfeniabut  ficut  expe^ruc  aiam  mea* 
Super  iniquitate  cuafio  ipiisrin  furore  populos  facdercendere'deust. 

V agatione  mea  numaaAi  tu:pone  lacbry  ma  mea  in  utre  tuo^dne  in  libro  tuo^ 

Tunc  rcuertentur  inimici  mdretrodn  dic  uocabojhocfciui/quiadeustmibi  * , 

In  deot  laudabo  ucrbumnn  domino^iaudabo  uerbum. 

In  deotconfifus  fummon  timebo  quid  fadet  homo  mihi. 

Super  me  deustuota  tua  :foluamconfe(none5dbL 

Quialibaalb  aiam  meam  de  mortemonnepedes  meosabimpulfumeo^  ambulaa' 

COtM 

dum  facicbusddtinluceuiucndum^ 

Titulos  ciL Vincen (iip  coiuba  nmca  clogattonfi  dauidi  miciufuni,a[^hedcnbas  efi  phdiffiiil 
in  ^ch.E(  quo  ntulo  manifcfta  appet  macma  plalmuqhCnaCtat  hiftona  Ccnptam.i.i^.nx]fi 
dauid  i pdapio  fo^  fugae  a faoljaufbgiu  ^th  cuutatc  phiklfano^, putas  fi;  ibifixoifi  mancralm  qra 
cogninisfuiflaa  vinspfiaciiliusq>ipKc«daoid|tctiise&dodmadcdrpc^iegisadiisvtcaq  ho 


lignificandc  opnuiif.  Vidcf  idiRi  boci  loco  lignificaR  fpon  canixEc  mooeor  ca  ronc  qal  toto  i 
Io  no  atr  noiaf  plalm”  aut  caaed  aut  hjmn'’  aut  lausihicnxonudo  »p  diCbonc  michtha  fignilical 

cana  fpes.  1 ta  q>  foiliis  e.  V inccn  michtham/tale  cancu.fbp  colona  mota  doganond  dauidi,tc/ 
nmb^efi  phililkis ! gath.^bt  aduotc  q>  pfalm’.;4.(Cbi)dicd  dnm  1 oi  tpe^itca  eande  fuga  damdii 
bet  ntuluocd  lUc  p<alm‘’Cvt  ibi  panuOttaCiat  gtfla  dauidispoft  tuafione^Ae  tiaCtat  q cdcigctdt  in 
oopr^cnrioeipTiusapudgath.  ^SVMM ARIVM  EST. 

CJ Daoid  cdprchefus  a phililiasirccarnt  ad  dcum.Sc  vbi  illoqi  aCtiones  cd pcnculo  mottls  fam  Ediv 
saa^fuamuidco&prppaninonccotdtsadquodcd^dilperiidadro  propofuit.pcttgnnanone  Ut 
duytnafij  Tuas  vna  cum  dimna  fibi  faCla  ptomiflionc  cdu]cmotaqtq>mta  oonfidcnns  animi  ppan 
cione.&czaDdicns;adgratiarumaChones  icacangit&c. 

CTPerfona  loqoens  propheta  eft. 

\ llld  DC’.  Dimdit  pfalni^i ptes  duastppolitiaa  macetip,&  executini  / ibi  abrorbiictl&;' 

J.VJ  Proponit  duc.  Altcf  e.  milctetcn)erde'’.AItc^eca.qmablbtbuitmchd|totadi£pagnascoac 
dabit  me.1  n ^ primd  eponit  captura  fuit^  tanq  abfbtbucnnt  cu  cppetut  ipm  phibftcL  dade  modd 
quo  connue  certabar phiJiflpi  ad coatdadd  dauide  ad  hoc  vtcapef  ficoccidetef. Suis  hocfiicnc  pnos 
9 captura.P' Vbi  aduerte  q>  bcctui  hiftona  libn  regum  no  dicatur  ctplicitephiliHcos  comprphcndif 
Ic  daoidemidicmit  tamen  implidce^n  hoc  q>  nattator  eos  introduxiftc  damdem  coram  regcxletenifi 
cnim  intToduxcrannvt  in  hoc  cirub  csplicatur. 

OT  ^bfotbUdllMnapic  hic  ps  cxccunuaraliordK.PffotradafiHapciailalabroibaicmefio.ScJa 
iUajrota  die  ipumas/ibi  rora  du  vobis  meis.TaTio  illajmifere  mci  dc^/ibi  vagatione  mea-flncohat 
iraqi  a compneOoe  q detetus  c a philifteis.Abrotbuccdc|me|morc  ablbtbens  dennuerde  me,obf uat» 
^ mn  rora  dic.Quauis  hoc  u hiftona  libn  rego  nd  elate  appcar.ligmficaf  tn  ibi  ex  hoc  m df.  pormt 
at  dauid  f moes  iftos  f cordefuoC.Cquosphiliftei  dicebat.nonc  iftc  c damd  rex  tctncfnSne  nmc  canti» 
barjfaulpcuftitmille&damddmmiliaO&timuicvaldeiphilifteos  vidcsdaaideosdixifle  irerie  hos 


.-t 


. , . „ . rCdubitanbos  j|/ 

bolda  an  iplc  cetdaui4&  ailoenb’  abis  q>  eec  ipfisvd  dicenV  gbufiia  no  ce  capiedd|aliis  at  cc  capic 
dd^mlcuudo  fentienii  cocta  dauidc  pualuicEt  hoc  vf  fignificanqm  multi  ipognates  me.atBibuiu).  i 
tnuInCDdiniq^abrorbaodtfirobl^atoccsfoi.Addicadtabcxceiibivtitdligasmrros  ^aluiflc  idne  : 
cdlinidinisihoc  c q>  tiiS  zrlatcs  p rege  Ipugnabac  damde.fOefcnpta  cophefide  q ftiic  adio  phiUh/ 
nof  .deferibie  dirp^e  ma  tde  in  tali  amculoI7ic  nmebo.cgo  ad  te  cdfida'hoc  e t die  q nmeboi  vtpo^ 
te  (^rehefus  naturab  nmoic  afbciar.ndlic  nmebo  q>  defpocired  ad  te  coBdaiic  q>  i deo  laudabo  ver 

bdcuis4.qaicqaidfaciet|qaicqaiddi^nademcddeoo6fi(as(am  ndnmdioqd  Uoec  cato  nutu*. 


i 


PSAIHV.S 


.LVL 


iit 


AdnettedapUam  hominis  paitttn.iunml£m^mqnadixktimebouiuiiiiajfm  gratiam  Ikki  in  deo. 
fm  qoa  non  nmd»  qnid  faaet  mihi  caro  vnitiiafa.i.canialis  homo. 

Xota  DU-  Ttaaatnr  hic  lUa  paiticuh/totadie  impugnans  coartlabic  me.Defcripta  ffquide  cdprpbe 
fione  vltimo  fiifta/defcnbunt  pludia  comphenfionis.Tota  d*  vobis  meuihoccftgeftis  "mas  prfda 
nsj&etia  vobis  mpsim  gloria  meara  diftis.pocullitfaulmillc&dauiddecqnmiliwonmllabuoti 
Ihpplc  mcAd  litoS.n-Cvt  diftom  ert)huiaIinodi  voba  romonorata  a phiUlk^mlhtiam  &_raeco 
iSmf  afir  c6ttift3bnntinfimiro.i.perfaioabantc6tnftando;Si^me  oescq/ 
gfcanoncs  eof  ad  malflivt  Intdligas  & cogitationibus  malignis  & vobis  ooaaipliim  ptoccffilTilii 
hcbffo  halvnir mab ;n  datiuorlfcd  coi^nutas  motauit adionifta  prfpofiaone aiNec tus  Iblis.  <ol 

congrtgabunwnfimidaddiicemaidumfcuctiftodiedum.abfconxiaitnflabfcondent  lopfos  ollicip 

aplot^npfi  calcanea  mea  obfouabiint  fient  expeftanJt  animi  meal  vitam  meadioc  eft  cotinuabuc 
cignsatic^&abfi^fioncs&oblimiationesgiaruii  meoifijvenietespollmeadfitiniduiccipeCtaa 
^padoc  Vita  mcam.HiK  de  pkidus.p'^qnjr  vindiiaa.5ppo:  i^uitatccnafio  ipfisXhipliatet  \e/ 
gttur  hacclitcta-Ptimo  intetrogatiue.&  tunc  eft  vox  dauidis  damaos  ad  dctt  vt  tanta  iniquitas  niM 
uadat  inulta,  fuper  miatateitali  ac  tanta , enme  enafio  Ipfis^philiftris' V nd^^:  fnMt  vindietam.in 
fiiiore  populos  fac  defe^iae  dcusihoc  eft  id  futote  tuo  fac  populos  iftos  defcedc^tnctejMito  legitur 
* ofloiuieJupet  uuqucatt  enafio  ipfisdioc  eftfi  taDone  comiftg  iniqtans  aliquicdfogwnt  ad  iftos  oia 

V aSi^fcnri  Ittnt  ^ndilbs:^  aiit  abl"^'  vlTa  iniqtate  c5ftigi<Sf  s n5  tnuolio  eUal^  apud  ipfos.uy 

^ ttilditaiim  id  quoitcflmunitttaccidi^.ppt8tinosobaljbijcdinilJasiniqtatofecutos  die  in  aliena 

1paiiia.Ethoc  dicit  ad  oiaggdatione  hcgtip  {ftnlilhnogi  coeratSupo  iniqtatejcomi^  alibi ,cuafio| 
Vicnif,ipfis|philifteis|apnd  ipfosdnp  mc  ihnbcete  no;&  ppealfiitore  populo-s  deicedcie  dro& 

^ft^nonent  mcanuTtactaf  hic  illa  pncula/milctcrc  mei  deit^tali  oraincPno  tones  mitmdi  taiv. 
jgniuRcs.  Piii.  vagatione  mea  nnmoalwhi.hi  qua  fignificaf  tuta  dci  circa  fiiga  ipfins  dauidijnume 
lado  qne^  loca  & latibula  einfde  I hac  fiiga.na  pnmo  in  dorao(deinde  i natothjinde  cii  lonatha  /po/ 
Ifca  in  nobq&  denjd  m geth  vagatus  eft.Sccii«ia.pone  lachryma  mea  in  vtre  tuome  aliqua  pctrat.ln 
SpcntJachq^roola  ofone  velpotuistotpicnla  8e  mala  digna  c6pafli«&lachqanisiecondemvtiie 
cno/cofidoa  oia  malaq'palftis  fum.Totia.noneilibtotuoinicliosdicaponcolain  libto tuoihoc  e 
an  iniobihdifp6nctnaqiiafeciftidemqtanqfetiplcnsihbrotuoipfaciesmeiege.Blutc  eftj^ipM 

c6  iniljoedi.Etppcaftacim  infett  cffaM  lntctu.Tuc7quu  pones  hax  in  libto  tuo/quiironc  habe^U 

iBodifponisttie  Kocnenf  inimiamareno.qnodtai)baniteoeaiS!naretrocdlbnt  acoqitooffido 
intofiaedi  daui^  philiftei.rSecudo  defcnbit  di^oncppnam  quatenus  eft  rpitifa  ad  d^ln  dic 
vocabo/hoc  eft  in  die  qua  mnocabo  tejioc  fatn/cotitudine  fido.ga  deus  raihi/tupple  tu  bi  fate 

aam  cius  in  deoldefctiptam  videsAc  per  hoc  in  deo  laudabo  vobumiideft  quidcunip  diqioruetit  de 
xnetin  domino  rarius  Undabo  vetbum.Non  fiifEcat  dmlie  m deo, (ed eandem (entennam  ig>e 
tiit  in  dominotnm  vt  intelligas  ppatationem  animi  firraa^  Uudadum  gcquid  <tos  fe^  de  i^ 
cum  vt  defi  intdligas eu  g abhebtfis  vocat  dns.ln  deo cofifus fum.no  timdio  gdfacict  ho mihi/  fa/ 
ciat  qcgd  pot.  R^itio  aut  hnins  vofienh  in  hoc  eode  pfalmo  ideo  fiiifta  eftjvtittnigas  «atam  ac 
accepti  cora  deohiiflc  hac  ai  pparationeiA  i6  ito  cas  cxaudmoU  repetedo  conumeran-fTerrio  exan 
di  tus  gfas  agit-Sup  me  de’  vota  tuajfnpple  fiir.fup  me  inqt  no  fiib  mc/ vt  fnpmo  loco  metis  fiue  tecd 
dira  vota  dei/ddidaiaifidndajamoqdebita  &c.(blna  c6feffioes(laudis,nbi.QnU  liberafti  aiam  mea  de 
diorterhoc  e vita  mea  de  piculo  mortis, none  pedes  meos  ab  ipulfii  mcoiMetaphonea  e locnno  fatis 
ad  opofirii.fugietes.n.piditanf  tnm  ne  ocadanf.tn  ne  labant  m via;impnlfi  ab  infeqnennbus.  luxta 
hic  metaphora  affirmat  etii  pedes  fuos  Uberatos  ab  ^uUu  fiio/ vdnt  fefto  ab  mfcqtietibusivt  intdli/ 
cas  plena  liberatione  danidis  i tota  ipfins  fiiga.Er  fubdit  fhi«fi  pp  que  liberatus  e.  Ad  ambuladfi  co/ 

Sdro  in  luce  vincnfiadhocjidaisliberamrdauidcvtambularet  cora  deoihocepfefte  vtdccttam 

fetdante  in  cSfpeau  tanti  prinapisuuxta  illud-ambula  cora  me,&  efto  pofaSusin  lucqno  i cencbnsf 
I opibus  lucis  ad  acmplum  aliotu,  viuentifididchoc  eft  in  lege  hcbtgoram.qui  ioU  tunc  erant  vmen 
tcshdc.Quod  & poftea  opere  damdadimplenit.Amen. 

VLGATA  EDITIO.  ([^VidloriucDondilpetdasdauid  humOem  IitnpK 
ceni,quando  fugita  facie  faul  inrpcluncam.  LVI. 

Ifercrcmci  dcusmifcrercmdiquonianiin  ce  confidit  animamea* 
Ecinumbraalarumtuarumfperabo»lonectranfeaciniquicas.  , ' 
Clamabo  ad  deum  alnlTimumKlcum  qui  benefede  mihi. 

Mifit  deccElo  SL  libaauit  mededic  in  opprobrium  coculcates  me. 

Mifit  deus  mifcricordiam  fuatn  fic  ueritacem  luam/0t  eripuit  animam. 


s 


tu 


fdiii 

■la 


J 

' 4 

7 

< 

9 

IO 


II 


_ PSALMVS < :ivii. 

ffiMmdemecGocatdotuinlconamt^omiiiaconttdbatm  '' 

tilii  homiDum  dentes  eorum  arma  8C  :3C  lingua  eorum  gladius  acutus* 

Exaltare  fuper  coelos  deus:0£  in  omni  terra  gloria  tua. 

Laqueum  parauount  pedibus  meisiflt  incuruaucrunt  animam  meant*  < 

Foderunt  ante  faciem  meam  foueam:8C  ipIT inciderunt  in  eam. 

Paratum  cor  meum  deus  paratum  cor  meumteantabo  6C  pfalmum  dicanb  ■ 

Exurge  gloria  mea/exurge  pfalcerium  6C  dtharatexurgam  diluculo. 

Confitebor  tibi  in  populis  domine:fi£  pfalmum  dicam  tibi  in  gentibus* 

<^uonia  magnificata  efi  ufep  ad  coelos  mi  fericordia  tua:8C  uf<]p  ad  nubes  u^ras  cu%  . 
Exa  Itare  fuper  coelos  deus:K  fuper  omnem  terram  gloria  tua* 

CIVXTA  difpadc/dauidimidttara;fuipeteIpfo^l 

fadcbusfaulisinipeluncara.  LVII. 

Propheta.  M llcrcre  md  deustmifereremdtquoniam  in  te  fperauit  anima  mea/8E 

i n umbra  alarum  tuarum  protegar  donec  tranfibit  confrafliong^ 
V ocabo  ad  dcumtcxcelfumdeum  complentem  fuper  me. 

in 

Mittetdeccclisdifaluabitmey  opprobrium ablbrbend me.  Sdah.  mittetdeusfgtaii 
dam  fuam  uentatem  fuam. 

Anima  mea  ui  medio  leopardorum  iacebo  innammadum  t filii  adam  dentes  co# 
rum  lanccj  & fagittf/&  lingua  eorum  gladius  acutus. 

Exaltare  fuper  coelos  deust :fuper  tota  terra  honor  tuus. 

Ret(  parauerunt  grefiibus  meis,incuxuata  efi  anima  meatfoderuntfadebus  meis  fo^ 
ueam,cedderunt  in  medium  rius.5dafi.  ^ 

Paratum  cor  meum  deustparatum  cor  mcumtcantabo&pfallam*  , 

Expergifeere  honor  meus/expergifeere  uiola  SL  dtharatexdcabo  auroram. 

Confit  ebor  te  in  populis  dominct tSC  cantabo  te  in  gcnribus. 

Q^uia  magna  uf^  coelos  gratia  tua  ufm  coelos  ueritas  tua. 

C^jlCftSP 

Exaltare  fuper  coelos  deust:fupcr  tora  terra  honor  tuus  . 

TItalusdLVinoenH|nedirpetdc|daaidimichtham,fugietcip(bafaciebaslanGs  in  fpelancain^ 


Tum 


Ei  qoo  titulo  habetur  matena  pfalniuhillona.Ciaipta.1.  icg.i4^fi  faule  perlequente  dauidcm 
mbus  millibus  bonunumidauid  abfcondit  fc  in  fpdunca  donec  tranfiret  impetus  &olis.&  qna 


i ptgala  Dane  chlamydis  dus  Ulentcr  in  tdhmonium  q>potmllix  illu  occidetq  permifit  di  ue 
viam  poitea  quu  paolulii pgteflbs  eflet  laul.cximc damdj& damauit ad laule  moftru  lUi  firan» 

innocctia  & milbetudind(ic(p  couidus  faul  deihnt  pro  tlic  a pfccutioncdaaidis.Hxc  hiJlona  e au/ 
tena  pPalmiata  q>  introduciC dauid  petes  a deo  ne le  difpetdat.Quod  adt  additur  i dtulo  miditham| 
intcUigo  eadem  ranone  fleut  in  ntulo  praecedentis  plalmufalioct  Ipcaem  canocuion  cnun  aliter  ri 
[mmitur  hic  pfalmus  aut  cantienm. 

GTSVMMARIVM  EST. 

C^Dauid  fugiens  in  (pdimca  a faae  (aubs}iecurrit  ad  deum  oohdens  in  co.St  vbi  (anlc  incidetem  io 


fuas  manos  nolnitob  dirnnam  teoetentia  ecddijquauis  dos  milites  anhelarent  ad  hoc.couicit  laale 
diurnantia  & vtiitate:&  acedetanonem  ptomifli  1 
c:  Perfona  loquens  propheta  cft. 


Ii  Rgm  ad  diuina;  gloria;  augmentum  pene. 


^ICTCre  IT1Q  DCUOJUiuiditnt  plalmus  in  partes  duasipropofitiuani  materia;, St  exceutma/ibi 
J.V J vorabo. ^Proponit ma.Pnminn pent bis mifmcotdiamfioxta duas ranfa*  pericnli.mileiiere 
^tasnufcKKlHei.S<CmKio proponit Ipcm fuam  in deognoniamin  rqimn  in  hnminqnn  inia/ 


PiAtMVS  XVII. 

fpdaric^ed  in  te  (peranic  ala  mea.Tettfo  faiiiiiatc  de  in  vrabra  alaram  toaniiti  pft 

gatdonecrrafibitiaia mea, c3fradtiones.Vbivnentinetaphora polioni gallinf.quiptegtinf  fab  alis 
paitntisdonccttanreancpcncula  milai.  laxtahancenim  metaphoram fccunisdiatfc  protegenda 
lob  alis  da  donec  tranfeat  anima  fua  cdftai^ones  qaas  qugnt  dficeic  1^.  Vbi  aductie  (p  adueibid 
donec  non  reTpicic  nfi  tempus  petTecutionis  illius,lro  rotnm  tcmpns  qoadiu  duratait  pc&cotiones 
faplis.Et  fiimplir  occalionem  extendendi  matoiam  pfalmi  homs  ad  totam  petlimtioais  tempus  es 
(Vetbis  Taolis  prodicentis  ad  daoidcm/Cno  quia  r^aturus  es  in  ilraeLhinc  enim  6c  hic  dauid  propo 
Bit&in  calce  pidmi  excquitur  futarum  fuam  r^um  ex  dinina  grana. 

CTdocabo  ad  ocuni-  In  hebrpo  habeC  deo  in  danuo.  Incipit  hic  pars  exceudua  tali  ordine  Pnmii 
■radtaf  illa  particula/qm  i te  fpauit.Sedido  illajmilaerc  meijibi  ala  mea  in  medio  leopardof^  Tetao 
lUa  lepeataimifereie  meijibi  rete  paranetunt.Quarro  iUa;&in  vmbra  &c.ibi  paratii  cot  meum  deu^ 
Ppedarat  ita®  fpe  foa  m deo  ex  pieoerarla  iccurr^  ad  deu  cfi  cetta  cxpedatione  effb^s.Pctfeuei^ 
nd  quidefignihcat.vocdio  addcuexcdfum.deti  coplentem  fup  mtRicumt  ad  deu  gaeft  fuper  oia. 
cxodfas'ix  qa  cdplerums  eft  promifla  Iibt.h9c  enim  dao  nutnant fpem.Certam  aatem  expedtatione 
cffetlas  fignihcar.Mittet  de  coelisiadc  in  ifta  neceflitate,8e  Calaabit  me  opprobrili  abfoibaiti  meihoc 
*ft  m (roprobrid  faali  abfoibcri  metqm  venerat  ad  abfoibendii  me-noenim  qualitcicunqi  fed  in  tefti 
■noniaprobn  pprii  ipfilaah  deos  liberauitmccoaitttisnanqidl  tunc  faultp  inique  inlicqudiatiir. 
«faaidan.  r’Qu»d  autmitteceodem  veificulo  loppletNlittet  deus  grana  fuaigratuito  no  ex  menns. 
tc  ventate  fudjuxta  hiftona  milit  deus  & grana  de  ventate  ad  libetanone  damdis.na  irpirauit  damdt' 
vtgfam  faceret  fanliinditaficicdo  ipm  f fpelucardc  nihrlominus  mifit  gfam  in  aam  danidislferuado 
Ipm  fte  poneret  manos  i chf  m dra.  Ventate  quoi;  mifiqi)  cognita  e cmdeofrimcinoOTU  dauidis  fi/ . 
■nui  cfi  tinsmaruetudiiienta  q>  coaAus  e i^  wil  a ventate  fati^  daiiidc  inocetc|&  fapm  malcfeciile. 
^'a  nica  in  medk)  leopardos  Tradtaf  hic  pnmu  miferercdedarado  piculi  caufam  ex  ppnis  mtfl 
Cibns.1  uxta  hifloha  milires  cxiltctcs  in Jpcifica  cfi dauide fremebat  ad  necem  Iauhs|inrarom  q>  i^t/ 
tokdaiiide  cdpcfceie  eos.&  pprerea  afiimilat  milites  fuos  leopardis  firfli  natibus  ad  pdiEt  mauiera 
dvi<(oaltetcosfigmficat|diceda.iaccbo;  nofurga  adeffici^qd  volur.Necfolum  appellat  ros  leo/ 
pardos  fedinflamantcs.qainllamabantiincitabat  dauide  ad  occidenduTaulem  vd  ^ pcrmittendfi 
vtipfi  ocadaent  Vnde  in  generefm  coe  vitifi  holam  hmoi  inAamato^  ad  vindiftajddaibit  rofde. 

Filiiada/talesfnntqi.dmtcseo^vdatarfmotdcdu.fiinctanglancef/ppepcanctcs.fkf^trf.eminus 
valnerances,& lingua  eoiu  gladios  acatus.Perqu^  oia  fiibgroere  intendit  defctibac  vehemamam 
verborum  impellennum  ad.ocdfione  faulis-^fioniratc  autcppna  infinriatirefcrendo  bonom  opus 
fofi  in  diainalaadem.^ltanc  tn  fuper  ccdoseziflens  deus/nocxalterego:ita  q?  fup  rora  rotra  honor 
nas|ftt.Implicitefiqnidcm  per  hoc  mtendit  quod  (andti  vin  poftgefta  ^laraopoadicut  aliis  ver/ 
l)is.nd  nobis  dne  non  nobis  W nol  tuo  da  gIona.Et  (cnpfit  hoq  vtfciat  mundas  q>  Iniitu  dn  noluit 
€p  fani  occiderctLfa  ordinada  ell  fic. Ala  mea  in  medio  leopardojt  inilam  manriam/lbpple  conlbni/ 
caeft,&  tamen  i^iaccbornonfatgam  ad  vindiAam.  ..  _ 

paraUCrul.Tradaf  luc  alterfi  mlferereiexponcdo  altera  cam  picnli(^'oc  eftpfeconone  faulis^ 
£ib  metaphora  venatoqcpatannfi  rete  arfbaea  ad  capiendii  aialiarvtfienaferint  tctcimadantinfo  . 
vea  ex  qoa  no  poflintexirr.f^ffinftns  afit  hm5i  venanonis  defoibif, pruno  qnantfi  ad  retc.A:  incor/ 
oataefl  ala  mea.Srctmdo  qnantfi  ad  foocaAcecideificm  medum  dus.Er  intendit  qilaole  parante 
letqhoreft  di^nente  ropere  danidem  dineifis  viis,fecnras  eft  ifte  eficttnsrfeilicet  <p  vita  damdis  eft 
incurnacaidcieiftaafuowturvtpatet.lalqaumfauliamfoacam  mortis  effoditiperlequendo  cnm 
tot  mihbns  dauidem,lpfe  fatil  incidit  in  eamrnam  incidit  in  manos  dauidis  potentis  ad  libirfi  ipm 
occideie.pcr  hoc  enim  manifefte  inaditin  fbneam  moms. 

T^aratn  co:  nKUTradtaf  hic  Illa  paiticnlaiptegar  in  vmbra  alagi  tua?  donec  trifibit  c5fi•alftiones^ 
bppheido  p accdcracioncme.f  mulefi  durer  illncdonec.Et  vrpeipiamus  q pfeCla  erat  eharitas  dani 
dis  in  defi,percs  acederatione  rcgnifqJ  fani  tue  pftflus  eft Tntn^fao  q>  ceitifllme  re^atnrasfis 

& babitonis  in  manu  tna  regnfi  ifrad)no  petit  qnf res  q %a  ffit  fed  qnp da.Et  pptetea  ronc alTignat 
ex  parte  ro^  ^ fpciftac  ad  da  gloria. & incedit  q>  qa  h aber  Cor  paratu  ad  exercent  fc  in  diuinrs  landi/ 
basfpararfi  cor  mefi dens.icc^  ad  firmitatis cxpnioneparatfi  cor  mefi/ad  hocCcarabo  & pfallam  lan 
des  tuas  fiipplejidroexpgifcerqraoteexdtatisfcafomno.expgifceie  honor  meusihoc  eft  monftra  te ' 
tunc  honons  ma;fis  mihi  tu  in  qno  honorcraatpgifccie  viola  t citharajfis  mihi  m r5  gaudii  m vio/ 
|a&athara;hocrtininftfismaficisAegoexacac>oauror3:hoccftero  foKatas&cderficnt  qpue/ 
nic aarora.^cccce ad  qd excitabo  auroram . Cofitcbortcin  populisdominqquando  afiroutns  ero 
fe^Gi& cantabo teingentibus.Quodadimpleuitfcnpturapfalmoram.rEtccce.matena  c6IMo/  • 
njs  8tcatns.Quia  magna  vf<j  cc^s  gfa  tua,Sc  vfq»  ccelos  ventas  tnaDi^o  hebraica  dicif  q.li^i/ 
fi^tptima  vieecack>sfbpiotes&iecfidacQdoslfi3ioies.Prouidcti3diuinafm  cafdem  via$(.f.gfp& 
v(iitatis)apbcat  in  vniucifis  codis  dlc|&  no  folnntin  terra.Et  proptaca  diat  vtnuif  eSk  magnam 

CaKtfuppfal.  n 


I 

z 

I 


psALMvs  .ivni. 

v(9Mlcadosinclafiue.Ethoco5aaiIIosqtiiccdc&iaoiaoatDr$aib[iffi]idiuinagfa  etcioloinitri  * 
tes.[^  vbi  Ce  paratu  aponic  Oc  laudes  ptomilit/appbcat  vt  magnifiocf  dimnus  honor , Exaltare  fiu  • 
per  ccclosexilltns  densae  qilupcr  tota  terta  honor  tuos  fic.Etduii  hoc  vt  tegnumfibi  danidipiou  , 
mlfliim  cedat  inexaltanonem  dei  regnantis mcodo exaltationem  antan  n5inlbip(odeo,ted  inho/ 
note  ans  per  vninedam  tenam  Amen., 

fCVVLGATA  EDITIO.  |[^Vi«5Iorineciifpdasdauidhuniflc(rtnpIioe«  LVIL 
I uerc  udep  iullitiam  loquiminiu'e(Ac  iudicate  filii  hominum. 

Etenim  in  cordeiniquicates  opetaminitin  terra  iniulhdas  manus  ueflre 
concinnant. 

Alicnad  funt  pdores  a uuluatcrraucrunt  ab  utero/locud  funcfalfa.' 

Furor  illis  fecundum  limilitudinem  ferpendsdicuc  afpidis  fiird(  obtuti 
ds  aures  fuas. 

Quf  non  exaudiet  uocem  incantandum:S£  uenefid  incantantis  fapienter. 

Deus  conteret  dentes  eorum  in  ore  ipforumtmolas  leonum  confdnget  dominus. 

Ad  nihilum  deuenient  tanq  aqua  decurrensuntendit  arcu  fuu  donec infirmcncur* 

Sicut  cera  qu(  Buit  auferentur:  fuperceddit  ignis  X non  uiderunt  folem. 

Pdufq  intcliigaent  fpin;  uclbg  rhamnum:ficut  uiuentes/ficut  in  ira  abforbet  eos* 
Letabitur  iuftus  quu  uident  uindi(fla:manus  fuas  lauabit  in  fanguine  peccatoris. 

Et  dicet  homo.ri  utiq;  cB  frudtus  iuRo,udm  cB  deus  iudicans  eos  in  terra. 

QJIVXTA  HEBRiEVM.  Vinceud/nedilpde/dauidiniicfarbam.  LVIII. 
Propheta.  iulhtiam  lbquemrnrn’C(firtudines  rudTcabicis  filii  adam^ 

Edam  in  corde  imquitates  opabimini,in  terra  iniquitate  manuu  uefha^  app&leds^ 

•bono 

Alienati  funt  miufb  a uulua:erraucrunt  ab  utero  loquentes  mendacu. 


4 Vcncnumipfisfm(imiiitudincmuenenirerpends:ficutafpidisfurd(  obturabit  atfa« ' 

ran  luam. 

5 non  audiet  uocenitmullTtandutincatandsincanudonesfapicndseffe  Ai. 

« Deust  duuc  dentes  eo^:  in  ore  eoyimolares  leunculo^:  dirue  domine  * . 

n 

7 Liquefeent  quali  aqu(/ibuntrtbi:cendctfagitcat  fuas  (icut  concidentur. 

8 Q^uali  limax  liquidus  ibit/  arborduu  mulieris:  non  uiderunt  folem. 

f Antcqgerminaoutlpin^ucflr^rhamnutqualiuiuo/qualiira tempedasipfis erit, 
to  L(tabitufiuHusqmuidiculdonem:grdrusluoslauabicinfanguineiniuiti. 

ct  Mwiiicro 

t4'ii  Etdicctho.  Vozbumanaucrc  fruAusiuflo,uerceB deusi  iudicandu  in  terra. 


*’|*iniIusdl.Vincentiincdirpcrdqdanidi  michtham£t  patet  ncolosapralmopocdetijn  qoodi 
Xhtan  cmiluslexcqjta  hillona  fpduncf. 

I^irca  maceria  plalmi  adacne  ip  lUapomcola  cinili.r.ncdirpde/acftat  marena  pfalmi  ad  dauldcni 
tunente  difpdunili  enim  in  titulo  cflet  illa  pamcula,qua  dauid  in  hoc pfalmo  alloquaf  fiUos  adaCvt 
tdlaf  pnmus  vo(iculus^&  tdiqud  pfalmi  dc  inmihs  Se  lullo  in  genere  loquaf/no  haberemus  vh  plal 
mus  Ilie  dcterminanf  ad  aliqua  te  gdlaired  intdligctef  m o6i  de  luifas  Se  mialhs  hoibus  ttaetarc.^eil 


Aati  hic  poS  vilam  mafuctudinc  dauidis  in  IpdlicasqaCliuil  cfi 


““y. 


I 


1 


‘^SAtMVS  .LVIII. 

brcmadiemrmpafcqacndffdamddqti^pnfiiliu  fuerat  manCjetudineeins  in  fpebndi. 

|>rima  fiqnidcm  medietas  pfaJmi  hfc  date  fonar.  Vnde  ad  literam  materia  p&lmt  iihus  eft  tw<d'T^ 
kniqoitasfaolispoftcroen^manluetudincmdaDidis 

CSVMMAR.IVM  EST.  t 

CSaatemdiruUqaairisconmariamanfaetidine  exhibita  ei  in  fpelunca.vbi  damd  mtmogamt 
an  vere  in  fuo  dido  petfeuerabnnt  an  ireifi  periraaentut  eu/defaibit  roifi  malinam  naturalem  ficut 
Venenu  arpidis;Rcatrit(]i  ad  deii  pto  temedio.&  obtento  remedio  llqaef^onis  £t£  prcdicit  A vin> 
didam  m faolem  Sc  fuam  Igtitia  oim  poblico  tefhmonio  dimni  ludiOL 
CTPerfona  loqums  eftprophcta : recitans  rame  in  calce  vocem  hominis. 

A lRvcrevnq5iUlnrialOiltKniiniDiiridifp{almasinpartcsdaas:propo(irioam  materipA 
XV  aecotioafibi  alienati  funt.rPioponit  damd  fanli  & fms  qone  an  in  ventate  dicant  inlhtiS  da/ 
indisifanadhtKr&coidc&o^iintipmprccDtnn.Vbiqoantiladlfam  adnetteoia  veiba  hofdoo/ 
rt  veificnloqt  in  hebt^  dfc  ffatun  tpisjnumeri  pluralis'(ecfidg  peribnc.f.loqucmmi;iodicabitis;  opa/ 

bmiini|appedeos.&pptereas'nicaoidinanoncintdligtdaappatet.C>ofitvtadaerbuiintctToga/ 
kniGinpnmoveiiiculointdligafctpporitfireciido  veiticulo.itaqiif^ralis.An  vere  vtiqi  ioflnU 

lo^mmi.teditadines  iocheabitis  filii  adilan  et  feu  adhuc  in  corde  iniqtates  opabimini.m  terra  inio 
'riite  manud  vefhaqi  appedensi  Vbi  elate  patet  interrogatio  difiondioe.An  lerejceita  veritate, loqiK 
‘mini  lulhtiaipfeuerabitis  afhtmido  iunitia  meaf&  (imilitcr  iudicabins.i.prenerabitis  iodi  cado, redi/ 
todines  meas  o fihi  adafGenerali  ooiedc  occnltauit  hoilcs(&;  reduxit  ante  oculos  ronale  genus.  An  ec 
poft  pfeflioiie  mepfailhtif.opabimini  migtates^cotra  mc,in  eoide/ddiberando  me  pfequi  iteramfSk 
an  appendensiniqoiratem  manuum  vefttatum  in  teirafnon  folum  corde  Ted  ope  me  peii^uemU 
ndAppeBat  antem  fitturam  denuo  petfrcutionem  appenfionem  iniquitatis  manuum  ipbmmtqrio 
niam  periixntio  ilia  exvna  pattt;Sc  priortettocdrioaperfequendoexvifaiofhtia  daoidis  exaltenr 
patre, fi  appenderentur  in  ftateraiappaietet  q>hfc  nooa  pmecuno  eft  iniqmras  manuum 
lomihoc  eft  iniquitas  conuida  ex  propnis  operibus . Et  hoc  in  tetrajpublice.  Aduetre  quoqp  y 
niod  adnetbiumvri^nonfignificatintegrefigiiijiatnm  djdionishcbraicf  ifi^ificantis  alfirma/ 
tionem  cum  ceititndine. 

fnnt  Incipit  Hicpsexecutina/rali  ordine.Primotradaf  affirmatio  frefidpptis  [renoga 
ront(p.f.dennofnnripmpfecnturi.SecfldotradaftcmediG|ibidensdiroe.teitio  tradaf  vindidaii^i^ 
ahtcq.l^Cttca jnmfi  dedarat  ppheta  malida  faulis  & foogt  ei&cis  cogenira.  Alienan  fur  iniulh-to/' 
quiCoeeis  tangdetemispfonis.alienati  fimriabono  iuftinf,a  vnlua;hoceftextpcquo  cocfpn  fune 
te  matriceictTanerfttta  v'entate,ab  vterofex  quo  nan  runt,loquetcs  medadi' vnd  dicut  & aliocf  bdfttx' 
Quod  p5t  tripliciter  intdligi.Primo  m rdationc  ad  diuinam  teptobarion&ioxra  illudanteq  nafee/ 
didft  eftiiacob  dilexi  efau  odio  habntEt  lic  cflix  renfus  q>  idro  funt  ita  iniq  qa  (unt  reprobi . Se/ 
eSdo  tefetedo  ad  cogenicas  tndinationes  ad  malfi.na  llcur  iob  didt  q>  ex  vtcro  mfis  mep  ereuir  me/ 
Cii  miferario,ita  ecduerfo  nabunC  aliq  indinan  ad  futtfi/aliq  namtalirer  midacesfMJc  de  aliis . Ter/ 
eio  vt  fit  locutio  mctaphotica  ad  exaggetSdft  eof:  malos  habitns:qa.CaIEten  & h^ituati  funt  ad  ini 
flncagendn.vthocfi^ifice6excopuitate;ioxtahuman(iloquehdi  mote  quo  afibetos  femp  ad  malft 
dldmus  q>  funt  nan  mali/q»  cx  Vtcro  mfis  fup  fecii  tu  lenit  maUda.Et  quouis  m6  verificati  digas,in/ 
terto  pphetp  eft  dicere  q»  iniqns  eft  eis  vdut  res  naturalis.^&  vt  intelligas  magis  hmSi  naturalica' 
terfobmgit  cxfplu  accomodatiHimil  ppofito  de  veneno  naturali  afpidis.  Afpis.n.habet  venenfi  natu 
rale:&  cfi  hoc  cp  eft  a natnrale,pnte  incatatotedefiftir  qde  ab  adlu  vencnadifno  tn  ab  hab^o  venenfit' 
6nonepdatpolIcvenenare(obturatanieftia.Taleintteirelle  venenfi  faulis  A fuoqitqm  etfi  sdtepua' 
prpfenrevocedaaidismafnetiCnolens.Cocadetefaole.)deftiretfit  pfequi,n5tnpdiderfit  venenfitfol 
tanq  obturares  autes  fuas  ne  vox  ilia  penetret  intima  cordis  co|c,poftq  ptranfii  t vdut  tepus  voas  i/ 
catatonsiittffi  redefit  ad  venenfi  pfecntloms.Hic  fenfus  litcralis.  Venenfi  ipfis/feuli  \ fois,Fm  fi/ 
militudine  veneni  firtpens.Etdeclat3docnitisferpctisJicnt  afpidis  furdpmo  natura  aut  pgritndine, 
fol  qma  obmrabit  aurem  fuamicauda  Sc  cerea  vr  aiunr.Quc  non  audiet  vocem  muflltacinmlhoc  dl 
incantatorum  fubmille  veiba  incantationis  profdencium.&cxplicartincantanris  incancanoncsfa/ 
piennscffbih.i.hominis  dfinftifapientis in aneincanrandi.l^Vbi aduetre qidiAio  hebraica fonat 
quod  III  terpieres  dtcfiloquunf  dicfdo  fapienris  effiDdi.quod  6 latina  lingua  pmitietet  dicedum  eftec 
upienrificaci.Er  in  hdirpo  habetur  vod  in  datino. 

iOaiS  Dtnif.  Velificata  iniqtate  noup  pfecutionis  a faulcftraAac  hic  ppheta  remedium  duplidter. 
Primo  fupplicado  vr  noideacdeftraedo  detes  eo^Sc  leuculoqqhoce  catulo^  leonftEx  qua  raerapho 
ca  fignificaf  m loquif  x detibus  f m offidfi  mon^i  feu  voradiiad  hoc  enim  funt  molares  Iconfi.  Ac 
phoe nihil  olmdpetir  nifi  vt  rollac  voracitate  faulis  te  fiioqii fub  metaphora  deftruAionis  dmfiiqif 
cftcfficcRnevoRCipnidaBi(ie.OcasditacqapfodercseoHvoracitatcm  cogi,inoix  cojvanceq  vo/ 

CaictlbppUl.  O,  u 


SALMVS 


;ivin. 


' KnnmoIarnk£fculourcqnadfi(aDlis,dinKdne.rSK5<lo pph<tartmedi6fbtatfi.Uqii(rocBtqDiA 

aqae.ibDnt  Itbi  &£.  Vbi  qivp  aAionibiisCintct  qoas  (iint  qoattuor  maaphoi«}dcfcnbit  rcmcdiam 
a^ibim  nouf  prcainoni.Er  qa  dcfchbic  in  fUtoro/rignom  dk ^hcti^hoc  dt  q>  damd  fccoit  han< 
plalmQ  ance  rem  gcfia-Ioxca  hifloria  fiqudefanl  qmsciptus  fuiJiixmanfiKtudme  dauidisin  fpdua 
' cafic  pcofdlas  faiifa  cnm  mfhim.nihilomuiiisCvc  patet.i.reg.c^Oitoum  cxuiit  ad  petTcquenduai  da 
Didm  in  ddbtnm  aph  cum  mbus  milibus  virorumA  tunc  dauid  deo  immittente  loporem  faoli  6c 
Ihisiveniclilcntetnoctcintcntotiij  ~ 
pic  lanceam  & vrcaim  aquf  inde  1 
abnen&  btemter  itcram  conuiat  faulem  ( 

& ddlitic  vitra  petfajm  danidem . Hxc  res  gcftaihic  modus  deftllendi  a pcrlnaitione , piophetacnr 
hicLiquelcent  quali  aqnp([vi(a  quippe  icemm  manfuctudinedauidis/cotda  eorum  dutaopoini|t 
Iiquelim])detp<iadlimiUcu^em  aquarum  defluentium  cxeocpliqueflunrrucnr.ibnnc  libiihoc  eu 
teuaTcntuc  ad  pcopna/flcnraqupliquefccnrcs  fluendo  dcflciunc^derlagirras  fuas  flent  conciden 
turAlctaphora  le^daeilarcndennbus  arcum  ad  (aginandum  fltendaido  frangerentur (agittp 
vana  quippe  eflctomnishuiurmodttenciaSimilcprophetaceuentnmmlauluqnoniam  omnesoq 
natus  luos  tendet  ac  fl  GangetcnturJta  flquidem  res  geha  pcobauiticoncifl  fune  emm  omnes  cooa/ 
tus  cinsamanfuetudinedauidis.p^Quafl  limax  liquidus  ibitjabottiuum  muliens.non  viderunt  Ib/ 
iemDuas  metaphoras  flmolaflataddefcnbendum  vanum  exitum  hninrmodi  perfccnnoius.Pti/ 
ma  metaphora  fnmitur  a limace  iiudo.feu  potius  ab  animali  impaaente  folis  i quod  fcibcet  liquer 
iiac  ad  Iblem.  Altera  metaphora  fuminu’  ab  aboinuo  multetis . Et  penes  quid  intelligenda  fle  metar 
phoravtra^flgniiicatur  fubuingendo  ui numero ploraluion  vidmiiit  folem.  Vetuna  tam  ani/ 
mal  illud  q abomuum  pnuacum  ell  viflone  foksivt  intdligas  q>  faul  in  hoc  peiiequendi  offiaoalr 
(imilacur&aboitioomulietisCdum  canto  tempore  cdc^ir&nipis  eft  patere  mortem  dauidis,d(u 
dem  veluc  aboifus  elbquia  vane  conatus  dK}&;  animali  liquefcenn  ad  rolem.pro  quanto  quum  pcir 
oenic  ad  claritatem  ex  parte  manfuetudinis  danidis  vduc  liqueflcbatxliflblocbaliLaius  eius. 
SlUCCj^gaillin^txuUltiin^VCltrf  r(>ailinuni-Oercnbituihicpropheticeram  vmdiAa  diniiM 
in  foulcm  q prgmium  dauidis  cnm  publico  cdfamonio  diuinplaums.^  Vindidaquidcm  fta  met^ 
phoram  paitim  fiimptam  ex  thamnoidc  partim  ex  tempdbceditoenre  virenna  St  viuenna.R.ham 
nos  vt  didcur  lodi^-dedus  in  regem  arbommiignem  ex  feipfo  comminatas  dbSt  vt  lo^hus  dicl^ 
libto.f.anciqaita.capL8Jioc  genus  ligni  naturam  habet  proferendi  ignem.lcaq>pet  rhamnum  in/ 
tclligit  pr^heta  faulem  regem, non  qualicercuuqi  («i  fm  oificium  emittendi  i^cm  ad  deuorand^ 
daiudcm.&intenditapo(bophandoadcompUcc$faalis(maledittos.i.rtg.26.(p  anteq  Ipin^  vcflig 
vefln  acula  inlhgantes  faulem  contra  me  perueniant  ad  hoc  q>  efficiant  ipfum  ihamnumfconflini/, 
pcorem  mei,  vana  ira  dei  confumens  faulm  viuum  fleut  tem pellas  dclltmc.  teneras  fruges . Et  hoc 
fiiic  ad  licaam  adimpletumtquia  anteq  faul  inducaetut  cercio  ad  pafeqaendum  dauidcm  co  ncifi^ 
fuit  velat  a rempcilatc  a (agictarus  phililhnomm,8c  adhuc  vinus  proprio  gladio  Ic  icaemtt . Ante^ 
gominabunc  (pinp  vdb^iacuc^  fu^nes  veftrc,thamnum|ad  confuiticndum  mcquafi  viuo|(iuilv 
quaflira  cempolas  ipflsetit.Vbifcitoq>  latina  lingua  non  patitur  vabumvetbo  leddctetdicedam 
entm  ei&tccmptftabic.CIJGaadium  vctodauidislnbmngicur.LptabicarialtasfdaaidCde(apo  tan^ 
de  tertia  polbna  loqaitar>]uoniam  vidic  vlcionem.  Vbi  txne  nota  qi  nodidc  mlhim  Iftan  de  ma/. 
(is  peccatorum, led  iic  vindida-vindiSta  emm  eft  bonum  moralenam  vindicate  eft  aiftus  iulhcie  vin. 
dicatiucA;  eft  aOio  qup  actnbmcur  deo.cui  nulla  mala  aiftio  attribui  poteft . Ica^  Iptan  de  vindiOa . 
eft  Ictan  de  bono  iulhn^Greflus  flios  lauabit  in  fangulne  imufti.Locucto  eft  hyperbolicatacfl  cata 


Iit  e^o  fangninis  in  vthdiifta  vt  gtadienccs  laoenc  pedes  fuos  in  fan^ine  ^aiib  iu  terra . Sicuuk 
Rcadicntc$  tn  loco  aquofo  dicuntur  lauaiepcdes  fuos  in  aqua/ica  grafficnces  in  loco  fanguinolenta 
duunenr  lanate  pedes  flios  in  fangmnc£t  lignificatur  tum  plenitudo  vindiStatum  plenitudo  facie/, 
tatis  iafti.NecmiiensG  tanta  Iptidadefcribicur  circa  vmdiSlam:  quoniam  ncut  temperatas  gau/ 
da  temperatis  opaibusiSt  prudens  pradcncibas|Sciiberalubberalibas,italuftus  gaudainftisopc/ 
libas: mea qup eft  vinditla.Pa  huiuflnodi  autem Iptitumintdlige  ad  hteram  Ipciciam  dauidis 
quam  poftdiuinamvindiStamin  faulem  habuit  de  exalcanone  diuinf  loftiap-quam  comitata  dl 
leana  proprii  legni.fVndcpoftremo  publicum  prophaacurteftimonium . Et  dica  homo/ videns 
(aulem  punitum  Se  dauidcm  cxaicacam.veteftaShis  eft  luftoldauidi/quoniam  veluc  fiuftum  manflie 
tudmis&bonitadsflipailaucuseftiegnnm.vcre  eftdensiudicannumincettajhoceft  vae  deoseft 


CITA 


denumero  ladicanduih  m tctra.quod  multi  neannquafl  deus  non  exerceat  indicia  in  certa, (ed  c 
ca cardines ccdipaambula  Sltnoftra  non conudaa.Itaq» dicit  cdflcebiturhomoqieftfruAasia/ . 
Ilotqnia  non  (blihoiesfunt  indices  in  cetia,ial  vae  dens  eft  etiam  exerces  iudidata  ma:rHdep<V> 
qua^>qi  in  cora  iufto  fimdum  ioftitip  Sc  iniquo  fruOu  iniquiratis.  Arnen. 


A 


* t> 


;x 

is 

d 


sr 

t 

9 

*o 


PSALMVS  XIX.  ^ 

CT  V VLGATA  EDITIO"  ff^ViilorinecKfpadasdauidhuniiletndifimplicc 
quando  militfauldCcunodiuic  domum  dusuc  eum  interficeret.  LVIII. 

‘-=—  =A  R-ipemedcinimicumeisdeusmeus:a:abifurgctibusin  melibera  mc,’ 
Eripe  me  de  operantibus  iniquitatem:8C  de  uiris  fanguinum  falua  me. 

Qgia  cccecxperunt  animam  mcamunueruntin  me  fortes. 

Nc(^  iniquitas  mea  ne<^  peccatum  meum  domine: fine  iniquitate av 
curri  direxi. 

Exurge  in  occurfum  meum  6C  uidetK  tu  domine  deus  inrtutum  deus  ifiael. 

Intende  ad  uifitandas  omnes  gentes: non  nufaearis  omnibus  qui  operantur  inv 
quitatem. 

Conuertentur  ad  uefperamrK  fame  patientur  ut  canes/&  cirenibunt  durcatem. 

Ecce  loquentur  in  ore  fuo  8i  gladius  in  labiis  eo^quoniam  quis  audiuiti* 

Et  tu  domine  deridebis  eosmd  nihilum  deduces  omnes  gentes. 

Fortitudinem  meam  ad  te  cuflodiam/quia  tu  deus  fufcfptor  meus  cs:deus  meus  aa[e^ 
ricordia  eius  prcueniet  me. 

Deus  ofiendit  mihi  liiper  inimicos  meos:neocddas  eos,neqnando  obliuifcanturpo^ 
puli  mei. 

Difperdcillos  in  mrtute  tua  & depone  eosqirotedlor  meus  domine. 

Delidlum  oris  eoru  fcrmoncm  labiorum  ipro^iK  coprehendantur  in  fupabia  fua. 
Ecdeexeaatione  & mendacio  armundabunturin  confummationeiin  ira  confiant 
mationisK  non  erunt. 

Et  fcient:quia  deus  dominabitur  iacob  & finium  terrf. 

Conucrten  tur  ad  uefperam:d£  fame  patientur  ut  czntsi&  drcuibunt  dmcatem* 
f pfi  difpergentur  ad  manducandudi  uero  no  fuerint  faturati  8C  mumiurabunc. 

Ego  aute  cantabo  forritudinem  tua:£C  exaltabo  mane  mifericordiam  tuam.  ' 

uia  fadhis  cs  fufe^ptor  meus  SC  refugium  meumtin  die  tribulationis  me^ 

Abutor  meus  tibi  pfaUamtquia  deus  fitfcf  ptor  meus  csydeus  meus/mifericordia  mea* 
H^iyXTA  HEBRiEVM.  ^ Vinceti/nedifperdc/dauidimichtha:mitt&cfaa 
. Ic/Kcufiodierunt  domum  ad  fadendum  mori  ipfum.  OX.' 

Pronheta 

*”****'  uabisme. 

Eripe  me  ab  operantibus  iniquitatistSC  a uiris  languinum  lidua  me. 

Quia  ecce  infidiati  funt  anim(  mef/congregabun^' fiipame  fortesmon  rebdlio  meaf 

Ct 

non  peccatum  meum  domine*  • ; 

Sine  iniquitate  cunent&pr^parabunturrui^ercgionemihi&rerpice. 
Ectudne*deustexerdcuum/deu»iirael,expet^cereaduifitandum  omnes  gentes  t ne  f4 
miferere  omnium  falladum  iniquitatis.  Sclah. 

B^euertentur  ad  uefperamf itumultuabun^  ut  canis/SC  drcuibunt  duicatem. 

...  . . . 

Ecce  abundabunt  in  ore  fuo/gladii  in  labiis  eorumtquoniamqius  audiens  i 
Et  tu  domine  t deridebis  eost:  fubiannabis  omnes  gentesf. 

faito  ^ ct 

Fortitudinem  dus  ad  te  feruabo:  quoniam  deusteleuario  mea  . 
peus  gtade  {at  preucmet  me;dcu8tiudere  fadet  me  in  tefpe^oribw  md^ 

— I,  ni 


f dSmrf 
tditoifc», 
(tabui 


tai 


PSALMVS  IIX. 

'n  Neocddecos^equandoobluafcentur  popuTiumeoitcdmouecosm  foratddihettii 
t dO  md  gj  facdefccndere  cos/dypeus  noder  domine  t. 

. * ^ Peccatum  oris  eo^  fermo  labiorum  cotum , 0Z  capientur  in  ibperbu  iua  1 8C  de  extern 
nc  SC  de  tenuitate  narrabunt* 

tdft)  Confumeiniraconfume/fiCnonipii  tdCfcientquoniamdeust dominator iniaoobtf 
nibusterr(.SeIah. 

fn,  **  Etreuertenturaduefperamtstumultuabunturutcanis/Kcircuibuntciuitate. 
Ipiimoucbunturadcomedendu:  iinonfaturabuntur/flCpemodlabunt* 

Et  ego  cantabo  fortitudinem  tuam/S  laudabo  manegratiam  tuam:  quonia  fuilH de 
uado  mihi  & refugium  in  die  anguibymibi.  „ > 

Fordtido  mea  ad  te  cantabo;qm  deus  feleuado  mea/deus  gratipmef  • 

T Imius eft.Vinceti/ncclirpdeldaDidiniichtha,niittfte(aDk&ainodiet6tdon]ffad&ciedfinuv 
ri  ipm.Ez  quo  timio  pattrimataia  plalmi  dic  hiftona  fc^ta.i.reg.i9.fci[icet  dc’  cuftodia  appo 
Rea  circa  domGdamdis  in  node  vtroaneeapacf&ttaficcrrf.Q,uefttaQaeftii^falmo.iriedninc 
t^ara  dl  yt  pars  fugf  dauidis.ndc  vero  craClaf  fib  fdpam.^Hilmtia  nota  dl.  Dauidni^es  fnn> 
le  fanlis  niretislf  m rffigere  lacca  in  parietc|iott  in  domll ppriamrquo  mifit  faul  fardlites  fuos  vt  co 
flodiret  di  node  illa/&  itoficcref  mane.Scd  michol  vzor  dauidis  ligniRcamt  d q»  nifl  fe  noAciOa  blr 
naicticras  dfct  iccificicdns)&  fic  p fbidtra  d«x>fair  cR  SccRdiqua  omli  font  apoRta. 

CTSVMMARIVM  EST. 

QTpauid  obldlns domi  a lidoribos  raulis.recorrir  ad  ddiiinoces  ab  inigs  ocddednsrintapdlat^  dl 
tnna  juftitia  qua  n6  milcrtf  cof  qoi  pcccat.Et  defcnbcdo  prius  quide  modfifup  liberationis  p tunc 
cxobRdmtiQfermonibosauditi^ilIolToneacmieifionetardafponeavsofnp  liberationis  totalises 
quoriida  dilpctiione  quoiRdain  con&unptionc,ezanditus  promitut  laudare  denm  &c 
^Perfqna  loquens  propbcta  di. 

EUlipe  mcDiuidiCpralrnus  in  panes  doasippoRtiua  materip.&ezecuHuafibi  ga  ccce-Proponlt 
cii^  mqobfdrom  domi.deiiiimicis  raas/iiemo  odio, deus  meusiCk  ab  Ifuigenbus  mds|hoc  c8 
cotra  me,dmabis  mt||)phetat  magis  g togctLibera  me  ab  opcrannbus  inigtatisfno  iuflirip;&  a w 
ris  fangmhu|hoc  dl  cradclibus  apperetibus  fangainemocete  fandcre.falaa  me.pVbi  nota  tria  po/ 
fluIari/S;  quaitd  fi*fido  loco  poRtu  ppherari.Pomilatio  alit  multiplicamr ez  m^tipllci  conditione 
plecnto9;fcilioetq)erantinimici;iniql&vinfangninli.vtintdligasi^nonpetere  liberationem  a 
mioillris  luftiti^quales  fe  pif  fe  ferebant  faul  & (m  ratione  offidL 

CTfQuiaecce.  Indpit  hic  pars  czecntiua  tali  ordinc-Primo  nadaf  illa  panicnla/a  viris  I^gfiin6.(e/ 
dido  iUa;de  inimiasfibi  rtuciTtnf.teitio  illa/ab  opantibus  inigtaris;ibi  dens  &qer.qnatto  lUaiab  in/  . 
fuigtnbns  denabis  raqibi  'OeienertenlGrCirca  luoationc  a viris  fanguinli.qa  viti  fanguinll  funtp  ' 
priecfibroies  (anguinis inocMsiideo  primo  ddcTibiteos-Quiaccccifidiari  runr,n6  rebus  meis  fra 


inigtatefrapplcfnm  in  ddi|in  Rnleiin  pximfii&tii  cunee  & ^parabunffpli 
tra  mqalit  ppaiates  fe  armis  fircaduerfum  me. Inde  iraqi  viti  iangvinlijhinc  ego  [nocens,  vigilaifoli/ 
dta, mihi/pro  me,eregione|obma  foitibus  cogrcgaris  cotra  me,&  rdpicejq  geranf . tu  dRe  deus 

excrcituli  dens  i(r^  ejpergifcere  ad  vifltandR  oes  gentes.PolhiIas  dauid  a cko  iafKtiSiiplorar  publi* 
cfiddofliciQ.quia.n.deoindibitexoflficio  viRtareoesgenresCvificacionedircuflinaiDinn^ab  inig/  ** 
tM)daDid  qui  Ic  inoccnce  cognofabatffccntrit  ad  deum  viwraF fno  publiro  oflfido  quo  vifitar  oes 
geres.  Vnde  n5  efl  fenfus  huius  pedrionis  \t  dens  vilirce  o«  gcntesCquoniam  hoc  dl  impettines  da 
nidis  negocioXed  vt  vraf  offido  quo  vilitat  omnes  gcresificur  pac^  non  audens  dicere  prindpi  vC 
cognorcateaufam  foS  panpens,auder  tfi  petere  vrrre  effido  mo  quo  vilitas  oes  rubdiros  mos.  I tagi  ■* 
dauid  rupplicatvt  deos  ex  poblico  ofiidopoedat)racnsreinnocente.Vnde&rubditjic  mifercrcini  _ 
umtatis  omnium  ^lladuminullam  volo  veniam  iniqnitatis.pA^bi  nota  <p  non  complet  prtition2  ' 
fffibens  aRedu  obrdTiicoIns  dlnon  explicare  rotR  propter  animi  anxietatem. 

'MUucrtcnnir  ad  vdpcri-TraClamr  hic  iUa  pamcnla/de  inimids  mdsunanifHlando  firmatfi  oditi 
ex  aChbus.^ Adueitchilloilam.Pollg  danid  ^ugit  per  fimeflram^nichol  vzof  dus  volens  proroga 
tedtempusfagiendi&lalaandifeinmtolocolfmxicipramdecnmbcRiolcdo  infirmum  (ponens . 
Ratuam  quindam  in  Icftoi&pcDcmpilolam  captaram  pofbit  ad  caput  dosftvtiofepfaosadlffgig 


J.  rSALMVS  .LIX.  « roo 

fo(bki^eaMinnm(bb(aga  adbocvtrpinoibnSinentiRl.C^ofaMlcftvtiiDnciilaolu  itrodo/ 

Ai  a nudu>i  ad  videdom  daiudan  ifirmonvpatauennt  i^m  dormirr.fenncnKs  tan§  mocfi  fpiiano/ 
au£r  qoam  umun  ad  vcfpcratn  milillct  lad  nundos  vtafictKteS  in  leAo  ad  te  vfocadotfi  ckaan 
aeopcriiiiaua/inaencnintfimalachid fnpcr l(Ami]:&ficfunc ddofi. Videns aatnn (aulfe  ddntimi. 
mitte  dKficinainquuendovbilacott.  Rarius  aco  (]>fctipnirad]dt  midiol  vxoicni  dauidts  non/ 
nalftdamdiqiarcnndataeSn:  domas, intinoanmjii^audinit  cirflodaloqactesde  hocmgodo. 
pofiafiqnidc  ecat  cuilodcs  lectra.Hfc  adt  oia  hic  tiaAan&non  tante  to  ordinem  rei  gdl; . T V nde 
pnos  rangi{  mialio  nondof  ad  cqtiendnm  daaidetn.Reo enentur  ad  vefpcram.i.hora  tarda  ad  ca 
piendum  qoi  iam  eua&tatctoid,  tumultuabunt/  videtes  fit  detofos  tumalmabont.vt  canis/latian 
dd|c6minando,&  cucriibdt  doitatc/qu^iedo  vbi  latcm.p^cce  abandabnnt.Qtrio  prepoftenis.  Der 
Cccibit  modo  locutionem  tatdbtum  tento  node  cuftodientifi  anteq  dauid  fugent.Ecce  abundabfic 
tn  orefuoiadlimilitndmemabundantethabentisinonemittentveibaabqua.Ecqualia  fine  veiba 
fabdit-gladii  tn  labiis  eof/quia  loqnebanf  de  occifionc  dauidis  fatura  mane.Qwniam  qots  audt£sl 
hoc  elllo^ontiir  quia  mutat  non  aoditiquonia  quis  audiesfqaati  dicat  nuUustSc  tamen  midiol 
aDdimr.f^EtmdomineXielcribit  delatione  icocttenciam  ad  vclpctam£ttu  domuie  dendebis  cos. 
Attnbatr  dauid  ddolionc  lOam  deox]uonia  intdlezitdefi  per  m tdiol  tanq  per  caufam  fixunda  opet 
latumefle  illam  delatione  ad  liberationem  innocentis  daatdis£t  nepotes  abfonum  efleatoibuete 
dro  aAtoof  dendendilTabiungtufublannabis  omnes  gentesihoc  dl  tu  domine qm  (ablannabis  oes 
gentes/detidebiscos.Sicntfic^efieftinld:fidopf^quihabitatinccclisimdcbiceos,a(  dns  (nblan/ 
nabicras-Ecdiatur  dens  dendcnilbbiannaniddadcn&caliquoslra  oes  gcntes,pto  qoato  adlimili/ 
todine  detidens  petm  itrit  eos  facro  conatas  fbos  & effiat  illos  vanosihoc  eft  fine  aflomtione  uiten/ 
tiSiccnun  deas  ddufuingfitottsdauidis^c  ddaderoes  gentes  nitenta  facere  cocta  volontace  dioit 
nam.In  hebrpo  in  datino  habef  ca  pronomen  as/0  nomen  oibus  gencibas-PTortitadinem  eo wl^ 
lufe fooqc.ad  te Ctnaboihoceft  noego  me  oppona  contra  fbrcitadinem  eocum/fixl  tibi  vincent  Ia 
nabo.qaonin  dens  cleuatio  mcchoceft  qifi  non  ego  dcuatuins  fam  mdpm,fed  dens  qai  pet  famue 
le  hoc  ptomifit  dl  deuatio  meaX>eos  (ap/nd  mentoram  meotum  rationem  haba  .ptpuenict 

me/prpuoiiet  faliiantnie  aneog  nopai  laniis  veniat  ad  capicndfi.Q.up  omnia  fbeiant  impleta. 

videre  ladet  mc  'tradat  hic  ilU  patticala'ab  opancibos  iniqoicatisulefcnbendo  ppheticc 
ffituta  eof  poenam  pro  imqtanbas  coq^ialioet  laniis  & fnoqcJDeus  videte  faaet  mem  tcfpcAonbaS 
mas/hoc  ell  in  adaetfariis  r^iaendo  me  infidiofRqoales  erat  faol  &;fm.Faciet  inqaa  me  videre  hpc 
qup  requimf-ldi  mata  more  tuum  de^bit  tafig  ftiraram  viAonam  ruamipeffimdiuioncm  fianbs  Bc 
(ooQcfatoram:qaia vere mncdaoidvddtviAorailiXanisdlregnumJam enim  diAumeft  ^vidto/ 
rlatn  folims  eft  delent^  ab  aAu  videndi  in  inimicis  fais.p^e  occide  eos.neqnando  obUmfiaenent 
popolas  mens.  Vbi  nota  defotbi  ^ninti  ladiafi  c6tn  (asAe  & fiios  affieAu  fapplici/depict^  jieoc/ 
cide/comoue  eos  &£.ppta  myflerifi  prophetici  aScAus  ad  duuna  gloria.  Vn«  fopplicado  pdidt  ab 

Suendo  deumeocqM  cos.  Vbi  aaoetcc'»  n5  penf  vt  nullus  ocad^qaonia  iiuenus  fiibiungitnr 
arae  in  ita  c6fiime;>&d  petif  Vt  nS  ocqdanf  o2s.Ec  ad  hoc  fttmt  tabo  {obidOamcquado  oblimfi:2 
cur  populas  mens.Ec  qa  no  oprtmif  ^d  eft  illod  qd  cimef  obboioni  tradedii,ideo  oblinio  crediciu 
hwcrepro  macena^ifioaedihiniciica  tranftaoonettgni  dedomo  Caulis  in  domfi  dauidis. 
enim  fani  luent  pnmds  ra  ifiad,!!  adnAi  fiii^t  ocs/timendfi  ew  in  pceftii  tepons  tradenda^lt 
oioni  trafianone  tcgnuytpote  nulla  fupftite  quptda  aut  dqicdTiohe  iri  atceftantefixi  ctediram  fbite 
inifiEx  qi  dauid  fuerit  primus  io.  Memona  adt  tranflationis  tegni/dunno  attdlaf  regimini  tianfoi^ 
ci  legnfi  de  domo  faalu  mobedictis  in  domtr  dauidis  elcAi  Fm  cor  dei . Qi^  aut  chcic  obliuilcetnr 
populus  mehs/QofipiAio  eft  de  fignificato.Cdmoaeeos  in  fbrttmdinc  Uos  quos  petiit  n5  occi/ 

dilpetit  md  punin  cdmononeft  qualis  @c  illa  c^orip/fiibillgitA  &c  d^qendete  cos/a  fubiimi  flata 
& gradu jdfprasnaftetdne^PAmatlse(ap,(cimfflabiofco9.  lusca  hiSotilueg.if.laul  peccauU  i 

cd  rctici^a^^l  iri  popi^^|p^  cm^dd  auancia  (oa  fub  ^ rotigionis/di^  Vt 

imolet  dno  deo  fuo  &c.Peccamc  & fiipbia:cdlaR  &mude.ndnc  ejofi  pamalas  eues  in  oculis  tuis  &£. 
peccaairiczecracaadeoqitptftiT^rantamalecidsqtrridnahriopdcuqDpqil&qcqdviie &repf6btf  " 
fnicdemoh&tePr9ptetquMcru^ceftaffixtpcatafiiii{tctipnaatStegno.Hpccnmm8bic  cagunE.  • 
PArii  o ns  cof  I^o  b^ioge  eorrim/Qc.  capiqif  in  Tuphia  fha;&  de  execranonc/rdcmando  oecrata  « 
deo,&dcmairate^biedMiciptvelpotinsremm  qaasdemolitus'fnitlanl,nanabfit|eommemoni/ 
lxintjMfiBrilCHltqnosoocidenoe.Vnrief9bdiriConramciairacoarnme|u)ita  inifarip  raulemcmn  " 
aUqamus,&  non  i^/fincOcfcicnt/pollen, quoniam  deus  dominator  in  iacob  finibus  tcimhoc  dl 
quoniam  ^^ominaiotfinibas  tene  eft^  populoiacob/ctaircres  regnu  put  vulcdipcdfto  pphe 
cu^  Ibppbarii&klsm  cognbficaL  poiifenria  dimna  gubernans  populum  I&cL 
JEtraiOiaiturild  VCfpcrdnvIn  nd>r^  hicacruperius  habefudanno  ve^ierp.TraAatnrhicUla 

Cavtl^plids  a lui 


PSALMVS 


XX. 


ta»  , 

tnobii 

Z 


t# 


paiticolaiab  infoi^gccibos  mas  doiabis  me.TtaAaf  affr  Rfomedo  ezitfi  ncgodiltfi  ex  patre  pTccnMB 


hoccft  ad  hoc  ardiibut  tan§  qrmrcs  ad  comedcndtt.in  odo  monfnaf  fames  vorandi  ipm  daiiidfii 
no  facurabonfili  no  innenicnc  mc,&  ^oetabdt/pfimerabot  qnpicndoidicfnit  exims  necodi  ex  paM 
te  eo9.rEt  ego  cacabo  fortitudine  ma.Ecce  exitus  ex  parte  mei£t  egoji^  anogans  pni&ip  mep  lai 
berattone  fed  cccognofces  lUa  a te,cantabo  fortitudine  tnatpotcaii  tni:&  laoibbo/  cancado,inaiic|iS 
extra  picuUi.^am  tua/n5  menta  meaiqm  fbiib  eknaoo  mini  Oc  icfogifi  in  dieanguflip  mihi.  Vniv 
comemotat  bcncfiafi.C&  q>  elcuauit  ipium  depaflo^ecoip  in  Ibnnt  negem  BkA  «m  die  angnfli^ 
qoa  paflus  cft  obfeflus  domiifbic  fibi  tefugifi  falutis.p^  <^s  fotticudoinea.Non  (aciaf  animns  gta 
nisvnicafmilTioe.fcd  magis  repetere  ac  grantudine  animi  m5ftnueappetic.O  dens  fbcntn^meat 
inoibusqaccidciiic,adtecantabo;qifidwclenatiomeaiadtcgnQcocinDe  appatcsflibciaiKlo  mea 
picniisjcefeniando  me  regno, deus  gfp  mep-Supea  dinqdcus  gtanp.fupimodo  dicit  dens  granfmm 
vua  liquidem  & eadem  gratia  efi  da  vt  antoris|&  damdis  vt  tecipiencis  iplam  non  ezftns  mexitis.K 
ptopcercavttDn^diatnnvtintelligas deum  e& non IblamaAaiem  liudoni  giatnin, (od etiam ^ 
teapiacoiinhocGngolan;patadauidc.Amen.  ;ii 

CVVLGATA  EDITIO.  ([[iViiflori  pro  liliis  tefliiiKmium  humilis  K (Traplidit 
dauidtquado  pugnauitaducrfusfyriamm^opotamipSCadnafus  f^afobahfiC  re^ 
uafuseilioab&pcuflitedoniinuaIIefaIinatuni.iz.n^'a.  - LDC* 

I EusrepuIiltinosSfdentuxiltinos/iratusest&mifcrtusesnobi^  - . i 
Comouilb  terram  conturbalH  e^tfana  edtririoes  eius  qa  comota  ell»  ! 

Odendifli  populo  tuo  duratpotalfa  nos  uino  compundHoqis. 

Dcdiltimctucntibusteligmficationemnitfugiantafacidarois»  i 

I Vt  liberentur  diletfhtuitfaluu  fac  dextera  tua  exaudi  me.  : 

Deus  locutus  e(l  in  fando  fuo.lptaborS£pardbor  (idmarn  Kconuallem  tabemacois: 
lorum  medbor.  *■. 

Meus  cdgalaad&mcuseftmanafTestSfepbraimfortitudoca^itjs  md,  * 

luda  rex  meusmioab  olla  ^eTmep.  . ..  n.;.  ^ i,i 

fn  idumpam  extendam  calaamentum  raeummiihi  alienigeap  ifubditi  fiiilt/  ' 

Quis  deducet  me  in  duitate  munitamfaut  quis  deducet  me\if(^  in  idumpatr 

Nonne  tu  deus  qui  rcpulifti  nosfat  non  egr^erisdeus  in  ijitfnribiH  noffris, 

Da  nobis  auxilium  dctribuladonerquiauaqia (alus  bominia.  j j .!  j 

Indeofadcmusuirtutem:SCipfeadnilalumdeducecdibulantesoos<  ' 

GTIVXTA  HEBRiEVM.  - r t p.  . -..-j 

. . ♦*  . ■ '■  ’ 
Vincenti  fuper lilium  tdtimonii  michtharodauidiad  docendumspu^antciplt» 

cum  aram  duorum  fluuiommOicuantmrobaifiC  reueritaedioabK  pcrcufltt  edotn 
inuallcialis.i  z.milia.  L5C' 

p . T^Eustdffeliqm(h‘nos/&ep(knos/iiams«trSttterisadno8fi 
‘ Tremere  fecilfa  toraffl/fddini  eamnnederecon&adiones  dus/qub?‘ 

tuaml^faefL  ], 

Videre  (radi  populum  tuum  duridamipotaib* nos  uinouenciu.  i 

DedifHmctuendbus  tedgnumtadmiTgnitosefreafaddnuueritatu/Sdafai^  ■'  ■■■;- 
Propterea  liberabuntur  dileditui,(ahudexteratua;KrelpondemiliL  ' ; “ 

Deus  t locutus  ed  in  fanditate  fua«Didun{  dci.lptabor,diuidam  fechen^  n3lT<^w  fig 
diotfadimedar.  u. 

Mihi  gaialiadt&  mihi  mamiTefa/K qihraim  foititudo  capltit  Ifgi*  ^ 

■ .i. , 


1 


ILSrMrtflBJ  KF&F 


pft 

otf 


PSALMVS  rv  JX  J 

« ^oabolkabliui^mef/ruj^^tt)  j)ud[acjceum^;fiipermephilift(a  c%i 

fn 

f Propheta.  Q^insducettne  duicaremmatudonis.'‘qauduxicmeur(pedoni^ 


toi 

MUliilr 

;c  . 


tuml 


it» 


lA 


na 


to  T^onnetndeustf'  dcreliqoifHnos/K  non  ^edictis deustio  exerddbusnofliis.  ^ 

^c«iar 

I*  .Da  nobis  auxilium  ab  anguitiardCuana  hilus  hominis  .1. 

•>jz  Jndeotfademusuirtuccnitdcipre  calcabit  anguilatoresnoiirost 

Itulos  cS.  Vinoenti  6ip  lilifi  tdbmonii  midithaoi  danidi  ad  doc&Umtignto  ipib  cS  ara  daof 
i Buuiof  &cfianmfotMA.ia>eduseftioab&paiflicedommvalkr^sd(Kidedni  railia-CJIA 


figniitcarvg  nomr(hocefimiutnlipbalispqdfhac<^idaoidqadre[Krteitf  capta  fytiaivt  df j.rcg.& 
Hmdui.tinilu  gthe  iii^Jdiuirolam  fm  flore  cmimonii  appdlamctco  tp  ois  gTia  nflana  (ient  flos  agtL 
ka  (p  a vanitate fafti  i^pdlaUit  flore  teftnnonii  fn^  niCtonac  qna  fnpautt  fytos.Et  ordini  c ilfai  po/ 
icnla  oS  illa.Cad  docedu-J ta  fordo  c.Michthani|canacu  tak,dauidi  ad  doc^d  liip  lilid  tcftimoniif 
flioc  e adiftmcda  aiios  fbp  vamcatcteftiinorui  hnani  de  viiSoriisfmflphis  &e.f^Se^a  pncDla;quae 
Cdedaranoa  tpis  qoo  daiiid  fmtflbi  nomi  Cea  tuntdtdhmanu.pugnate  rpfofdauidf  ,di  aram  duo^ 
floaiofAduote.urg.8Jt.io.&44>aralip.'t]>.&.i9Ldcfctibi  hacc  bella  qoo^  ntnliis  iftc  meminit.Et  bre/ 
nitai&df  pugnate  ipftKqain  pruno  b^oin  quo  fynpagnaoetdt  pammonitisnd  interfuit  dauid, 
fid  ioab  & abihu  ^fuout  beUonn&dido  aflqdc  quo  c umo^terfuit  dauid  pfonait.lTPer  aram  duo? 
'fiunioijc  qda  intdbgdt  mdbpotamfidunc  nilcnpata  gr^  vocabolotqfi.Gintcr  rigrim  & cuphrate  fle 
Gta. Alii  intdligdt  damaldijdiio  flomtnBin  (e  V miqi  flare  videf  di  hiftona  t quonia  daoid  tflc 

liibcgitdamal^&aoqfuutfsmf  dAXivlvade^hratnvtindiaislodsctf.  Aduette  tfiq>  flde arant 
duitate  mcfopotamlg  udligif,no  intcili^  noieaclhiiteiTamifed  gete  a illa  tena  ^ venerat  in  adio> 
totifl  fytof  cotia  dauiduia  dauid  nuitg  tr&Gmtcmhiaoein.  f Per  aram  fobairegnli  regis  adadczetC q 
SJCg.84ip^a£ rez  (bha]}vidcf  itelligi.q  fiiit  occaflo  ip  dauid  pibnalV  itet  in  bdluivt  dare  df.i.reg.io. 
Q7Et  Kucniis  efl  ioab.Ifti  renafio  no  l^kf  in  lacta  fidipturamulq m JegiC  <p  icuetfus  fle  ioab  ad  peted 
Xiedfl  edom  in  valle  (alisjic  tato  magis  aogef  ambiguttastquato  fnbdif  aliud  n5  minus  ambigoumt 
|olicet.amilia.naj.parali.iS..legi£in  valle  falis  abi(mftaereioabpcuiri(IiM8.milia  idumfof;&  nlI3 
de  numeroarmiliii  idnmgof  pcnflcw  fit  mctio.p'Thatgnm  in  hoc  titulo  aitEt  pofl  hax  re^us  cft 
ioab.&pcufiit  idumfos  in  planicie  wlis  & ccodofic  de  cxetdnbus  dauid  & loab.i:.  milia-NcTcio  vn> 


iWerxguirtatmtcrregniaeocciainctocniainiiiiMuiiaunipiuaf.n.mciiPtKini  mnrjnit  elt  loab  Bt 
ois  iQ^  &£.Ex  hisAiuncns  iis  q in  diAisloas  dflrCicilicet  cp  in  ualle  (alis  c^flnt.iS-milia  idumfo» 
fiunt  coflituta  ^difi  i edom>»niiCio  9 iics  (ic  fuerit  gtfia.Primfi  m valle  falis comiRbm  e pr^ 
Ilii  idoerliis  idumfos  abiiai  ^dctcA  fdt  tiic.18.  milia  idnmp^  fle  idum^  fubieda  efl  dant 

di:qooftitaitineacnAodcs&^din.Ectuc(nbadaf]nia|damdfeat  nbinomenleicntflbi  fbmieeniJ 
jb^dadtoebdlaiunint&occidenuicqiiospocactunc  deeufloditsSe  pfldiodiauidis.hi.n.(bnt  ad 
anos  bpchendos  (cnbitnt  aGxndille  ioab.Quo  audito  dauid  tn  rfit  iod>  cum  toro  exercitu  ad  ddeni 
A idumpade  iiax  dt  lUa  reueffio  cmufnicminit  titulus  liieiSc  teucrliis  efl  ioab.fad  itetii  pliandum  ctf 
tdumfis  iebeUibas.Qiu  idump  occanerunt  ioab  in  Valle  falisaion  cxpcetaiiit  flgdcm  ie  obfldctt  nt 
etmcanbns  libd  aicranr  in  capum  Ae  tunc  ioab  peteoflit  cdom|c^des.u.  milia  tdum^o^Qmbns  cf/ 
fis  afcidit  vtdidu  efl  in  idum^  ad  duo  offioa-Lad  Iqxlicdnm  hebr^s  ptius  intcifaitos  quos  inhu/ 
enatos  totia  idotn^f  ieliqncrat,&ad  intofidcdu  omne  mafaibrm  in  idoiilga.Tanra  nqd£  fentrl/ 

_ 1..11. — I? .r-_i  -i-j-Lj inaiaflcntdauidocddioe  mafculinli  nulla 

us  fiunt  dauid  tata  fnicntate|fed  vt  pateu. 

legent 


tas  infinuat  rebdlione  itenuniiic  cu  dade  hebrfo^,pp  qi 
fiQde  appet  alia  16  tatg  fetuntatisiqafi  ncc  i moabltas  vu 


• ioab  a val/ 

ielidisinidumpaiffipdicdfleosqfii^intcifedinifiqaafccditad  fepdiedii  fiios.na  de  idumcis 
Ibbdif  q>  afccdit  ad  ocodcdu  mafculina  ui  idnmfa:&  q>  licz  meflbus  ibimoratusdlciitoto  atra/ 
tu  donec  intciimcet  oe  mafcolinfl  m idumfa.(rRebas  itaq<  fle  gdh.s,ccflderadu  mefltitulupfiilmt 
Ideo  appofltfl ce  vt  fignifloct  macena  p^mtEt  qm  pfalm^  s^qi  ad  calce  plen^ e dolons  q>  de*’dercli4i 
m ppim  fmb&  i caloe  pfidmi  di  (jpe  diuif  opis  pmimf  fcu  pphetaf  futura  pflracio  ini  mico^ , appet 
fdo  pldmflhlic  tnaaf  la  iut  geflas  qtu  ad  itofedof  ab  idum^lKltocnflgoificat  tot  vemm 


«It# 

t#i 


1 


.1  PSAIMVS  VIXX."! 

Blorantrs  (])<i(ns  no*  dacliqtKnt.AppaKt4ecfdo  omfii  cafasinnnaata.f.vanicas  daoidU  fiuiedofr 
bi  noinr.boc.n^uamu  voncolus  t^a^dedilh  tt  fignfi  &c  Appaitt  temd  flatus  ncgocia 

i^Xpofl  tcbdiione  idmnf  ( ante  ^agnatione  rabach  aointis  tcgic  ammonicara  faOus  e puunoft 
ho&n.tdla(va(!cnlu*nonD*|qais  da«tmeinnnitatemumtionisi&  hiflonarcripcnrcdare  fonaC 
mnldi  emtis  incercdlinc  inter  capta  fy^  & expugnatione  rabath.Ita  <f  ptalmus  ifle  fuit  editus  «fi 
adotterra  dauidis  cG  betfabecquod  cdflat  fiiille  cfimiflam  qn  iam  intetempto  ot  mafculo  in  idomfa, 
voTcte  anno  ioabeotrarabath  init  temanftedauide  I hionn.  An  ante  tGcioab  tecupaoent  idunil^ 
an  fiicrit  in  via  lecnperadijnd  elate  cofbt.Titnlas  Ibnat  fpterito  & renerio*  dfl  ioab  Se  pcuffittpfidm* 
fbnar  pendes  ponus  negociG.Etpdc  eftrqi  titulas  deictipfit  euentd  poflra  flatim  fubfecntnni!&  pfaW 
inus  aflfcdtG  dauidis  ad  obtinedQ  diuind  atudliG  ad  vidtotia  fbbfecnta.  pTll  itaqi  matciia  pfalmi  ad 
bietamrccutrnsdauidisaddefijplotatisfelboi^deii^os  adeo  inidumfa,&  (uppluanosvc  iozta 
t^eibum  ruum  det  plenam  ptoluadonem  inimieotumifcilicctidnnieoinm  & ammonitatum. 

CTSVMMARIVM  EST.  ; 

OrDanid  cafum  populi  a deo  detdidi  plorasjfupplicat  deo  vt  fidoer.vtqi  manineiit  fnc  {rnitlTidi^ 
Et  vani  ee  falutc  ab  hokiinfat  I deo  facieoa  ee  viiturfdV  tf!c{iculdnbio  dens  calcaioit  holles. ; 

CTPeifona  loquens  propheta  ell.introduce9  tamen  ebuinfi  cfaanm. 

£U0  oerctothlb  nosXhuidif  pfalmu*  I paite*  duastp^tioi  matenei&esecntiaaitbi  fixi/ 
J_y  Ifa  tremete-PTR^nit  quattuor.Quof  ow  deberet  ce.  Dto  iratos  es|ad  filitndine  irad  te  ha 
builh  iiobifcG.deteliqfn  nos/in  rebellione  idumpo^ftegifli  nosfpte  nfoi^  p idumpos  ocridendo/idu/ 
ynfa^  ipfam  fdndedo  a nobisiA  tfi  p gfam  tua  tcuettciis  ad  nosfab  iniia  detelidione  Se  fdlfione  ad 
ledmtegiadii  nos^Texms  hebrpus  habet  nobis  i datiuoifed  cdlhuAio  mutanit  adiGAa  ppooe  ad. 
CTxrcnKrc  fcnfh  terr  j.  I ncipit  hieps  ateunua  tali  otduie.Piimo  traftaf  totG  quod  fuit  irpCdeiv 
uqnifti/fTegifbjiratos  K(ixGdotTaAafillapticnlafreaermisfibippea.CrCircapnmnm  tai^  opu* 
cira  tiiaieiga  rerrajerga  pphn/ei;M  timm  deii.Citca  t^.Tiemere  ftcilh  rena,  ita  q>  l^lb  eA 
Metaphora  fumitatenemotu  vfqradcovehemeti  a fcindit  terra.  luxta  hanc  niitudinc  defaibit  deS 
fomou^  tena  fubi^a  dauidi.romotione  tali  q>  \a^  eflEt  intedit  q«  dens  eomouit  idumpos  Ite  9 
letra  labiefta  dauidi  lalla  eft  quatG  ad  pofldrioneiga  vna  pars  einsCfalicet  idompaXtpai^  efl  a tdi/ 
flua  terra  dauidis  rebellado£t  qifi  Ibflio  hax  tcdmtegrabilis  cfbfbbtnngit  fbpplicatione.medica  coa 

^tiic  /im  i f. CQfSbllOTl  U)Clil9 

idifleretia  inter  div 

tqihidumpi  non  flete 

runt  vt  molles  &d  rcfliteiGt  dun  edtra  populum  ifrad.ideo  didt  dco.q>  fixilh  popolG  tuGf  ifrad.vid» 
reiexpetui,dundemjidun^m  rcfiflente.Potalh  nos  vino  venentAltna  efl  metaphora  a vino  moir 
tis  feu  mproris.Siazr.n.aflcqocs  bonum  dcftderatnm  didtnr  metaphorice  potan  vino  Iptidcdta  coE 
oetfo  occurreobus  mpfhs  inopinans  potamur  vino  ludnsipro  quito  ingreditur  mpror  vfqi  ad  vilbc 
ta  quali  poraras.Et  intendit  qi  vbi  crediderant  bibere  vinum  Ipnnp  acqmrMo  idompam,  inuen^ 
fe  potan  a deo  vino  venenaro/ vino  moitis  rcfpedu  iteifedoqt  ibi/A  mprons  refpedn  dauidis  &aliOf 
abrentifi.rDedifh  metuennbus  tefi;^  timentes  dcG  quid  operatus  Iit  deus  Faaedo/apeticp/ 

phtta.&  intendit  <p  per  hanc  oonfradionem  dedit  metuenbusdeum  lignum  ad  infignitose&a  fiuSe 
Veritans.  Intdlcxitdauid  dirplicuiOe  deo  qi  ip(e  inIignifSx  le  facie  vanirans faciendo  Gbi  no/ 
men  fubada  ryriaCfub  qua  comprehenditur  etiam  idumpa}A  q>  propter  hanc  fuam  vanita/ 
tem  deos  puninit  ipfom  tebdlione  idumpp.Er  propterea  inflradus  a deo  declarat  hanc  diuir 
na  inlbudionc  datam  efle  non  populo  g non  efl  capax  tantp  petfirdionis.lM  metuennbus  dkl:q  de» 
bent  inligniie  fe  n6  fade/apparena, vanitatis  (ed  vetitatisim  qui  delxbarar  memona  vidone  deo# 
Dodanidiiqifi  dens  erat  pugnis  pro  ipfo.r Aduette  hic  <p  in  facta  roiptuta  hmoi  memotip  vidotuu 
iG  rcprehefibilitcr  comemoratuRca  ronc  quia  deo  attnbimip  erat  vidonp,qui  duigebat  teges  illos  ad 
bella  Sc  erat  aiitor  vidonp.  Vnde.i.tcg.ip.qaam  nunaamm  effa  famueli  qi  faul  etexiGetfibi  fornicmi 
tnamphalemiduicadfaalem  nonncqunmpamulus  eflesin oculis  tnis&cTantocp  mmns  debuit 
dauid  facete  Gbi  nomen/qnanto  inter  timentes  deum  connumcrabatnn&iam  propheta  etat:  vrga 
da  eius  ante  hax  bdlafKriierefhntur.  ° 

^lOptcrea  libcrabulf  oilecri  tui  Tradaf  hic  illa  pncula/ieuettetis  ad  nos.  Tradaf  it  quadraplar 
«tenh  oc  efl  tnpiici  rone  feu  loco  vtendo  ad  impetiadum  hanc  reoeriione/&  quaito  pminedo  feu  p 
phetando  efScdnm.^rtmns  locns  (limitnt  ab  amore amicirtp  inter  deG&popnlnm  i(>ad.Saina,nS 
noflra  n5  humana  fed  dextera  tua/fauorabili  aOiilcna  tna;ppccte8.nJibcrabnncnr  diledi  tui  feu  ami/ 
a milpopulus  ifrad.  Vbi  nota  q.  no  dicit  |iprciea  dnabuntur  idumcis  aut  aliisfed  ppterea  libetabdr 
mr.ea  rSne  ga  G iduropi  cnaGGent  von  o^tes  a hac  rebdlioetrdiqac  nanSes  GIV  i»4v<iafl«if  eote  eiC 
ploinec  folG  lebeGaGent  lol  aggrcGp  fuitot  oes  Gmul  ppfin  ilraeli8e  Gc  ppts  fbiGet  fauitnti  addidia. 

iAd  hoc  Ggdemfpcdanspcti^dua&c.gapp  hoc  libe^muuidil^tniiab  imminenti 


PSAtMVS  XX.  M» 

oinilt.^Ptttfpondemihi.Sonin(fcuIiiccftIociuadiaiiupromif{ione.vbi  pa  modnm  domdKcs' 
ntiocinanonis  rcnocat  dauid  ad  da  mononam  promiffionon  qoam  fratu  reconde  mihijqn^o. 
dcnsloomiscftinfandtitacefba.AIIoqnittirdaiin  de  deo  intenia  pofonai  Reae  alloqnimor  regem 
rex  dicit  l?c.deD5(qni  eft  veritas, locatus  eft  in  (anfritatclba.  Aot  locus  deUgnaf  (anftaarii  in  quo  de/ 
os  locutus  eft.aot  firmitas  ptomifnonis  (tgnificanirificut  dicendo  rex  locatas  eft  in  maieftate  faa/an/ 
toritatemferffionisexprimimns.ranqnonlitfaniooSmunis.itadensIocataseftin  fanditate  foa| 
tanq  fanciens  quod  dixit.L^bor.ecceqaod  locutus  eifafcilicetip  cgodaaid  l^bor.diaida  (ixheni. 
PnmamergodiAamadeodcmceftfotaralmtia/Ifraborjnatena  aatbn  letirif  fabditut-dinidan 
iechem  6c  vallem  (ochothC.i.tabanaculoram^inicriar.p^ihi  galahadPofteflio  tnmn  locorum  ro 
riif  primo  matena  l^tip-Sunt  afit  hof  locoi)i  dao  trans  iotdane.l^cm.n.eft  intra  rena  'promiffio 
nistvt  paret  io{bc.:4.Sachoth  aure  eft  trans  iotdane.vbi  iacob  dedmas  ab  dau  fixic  tabernacula : fle 
Iden  appeUauitCichothf^e.33.Galahad  qnoqi  condo  vetfas  mcTopotamia  indeninmvt  patet  gefL 
,)i.McminicaficrpccialV(cchemcanqinlignislocuv^otcdatiaiacobdilc(fto  Rlio  iorephivtcomc/ 
oiora£  ioan.4.vd  vt  pet  hocRgnifioct  fabieda  Rbi  eri.1  eximia  terram  iofeph  m primogenitum  fnno 
gari-vdCqood potius  credidertm}vna  decadem  tone  meminit  Ibdiem  8c  vallis  (uchothiqnia  occupa 
(ehp  panes  fpaiV  factat  ab  hoftibns.Et  de  valle  fochoth  poreft  colligi  ex.i.teg.  vItL  vbi  dare  dicitui  <f 
oioitno  (aoiehcbrpi  qui  erant  trans  iordanem  tdiqnetnnt  aaitatesi&philifta  ocatparfiteas.  De  k/ 
ehem  aatem  quia  ctat  in  monte  ephraimiSe  ab  antiquo  edebris, crediderim  philiftos  Oe  alios  hoffef 
quumdominarentnrhcbrpisconfticniflciblpr^diam  ad  coercendam  hwtfos  ne  tebdlaient.  In 
cuins  f^om  non  memmit  horam  dnoram  looof  abfolnrc.fed  cum  patritioncOe  mtnfnra.  Signifu 
Catur.n.per  hoc  q>  loca  hac  ita  fticrant  occupata  vt  iam  deftirata  a propnis  antiqnis  poBiftbnbas^ 
publicam  cefretini|poceftatem.propteteaJi.dicitdiaidam  de  dimetiar, id  dcfcriboidam  plenitodine 
{Mteftatis  de  qmetis  iam  habitpvt  non  fit  amplios  habitantibus  rimor  motandi  de  deferendi  illa  Io/ 
ca.Et  dicendo  meriatifignificac  <p  vniem^  reuertenn  ad  propria  reddere  aoiebar  portione  fnam.  Gv 
bhad  aur£  meminiqad  explicandam  dominifi  fiinm  trans  iordane  in  ttibobas  qaa  trans  iordanem 
fbttesfuashabaetontamoyle.qaodetiammagisCTlicaffabidgcndo  manalldi.  ^Aliht  manaflidt 
PoftiuectiiaIocacomcmoranEtrestnbas.Craanafl^|cpbtaim  &iada.Meminitautem^  (paliter  ha/ 
tum  triam  mbufi  | ad  fignificandam  quietem  tegni  ftbi  promiora.  Manaftidi  Rqoide  & ephraim 
fDiifncrfit  iofeph:quilocotabcniarapnmogcnituiphabuit.EcproptcDeatan^piiogcnito  ias  regni 
videbaE  oopetete  iofimlvcuias  prfogeniras  natota  fidt  manaflHi  ,(ed  fm  bneu Aione  iacob  piatas 

eft  ei  ephraim  gea^e.  Vtrioftp  itav  meminit  fermo  choinas  hic  tecitat^dignificasdinina  difpSne  cf 
(eOfi  q>  vtraqi  tribas  q de  regno  pofo  cotedetqfdauidi  coinn  Aa  diatnr.Tnbas  aSt  tnda  comemot^ 
ga  in  benediAionibos  iacob  piincipatus  d afcnbltunvt  ft  ipRos  cafenEus  in  rc|nS  dauiehs  mofttcL 
^hraim  fortitudo  capinsmd.Pretogatiiiafottiradints  tnbai  ephraim  afmbmqaiafottiflima  erat 
fnbns  illaide  fbttes  vin  ad  cuft^am  regis  ponanmr.Iudas  legifer  meus.  Coracmoratnr  tnbas  ioda 
cum  tegia  dignitatetregis  quippe  eft  legero  ftttc.  ^Woab  oUa  ablationis  mep.  Comemotatis  tribus 
ntbabas/cdmemotaeur  tres  gtntes>rdlioetmoabitpiphilifiei|deidamd.N[oab  olla  laoacri  md.Ad  II/ 
militudine Rqnidcm  ollp ^parate  ad  lauactfi  hominis  poft  laborelmoabitaift  regio  minifbabat  op / 
poiEnna  popdo  ilrael  qaiefceri4bnndabat.n regio  ilia  pafcuis  &c  molritudine  agnotumivt  ex.^.  ca. 
quatri  teg.apparet.Soperedom  proiioam  calceum  meumAd  Ggnificanda  fubic^one  idamcpidiciE 
qi  proiiciam  calceET  mdl  fuper  cdomiranS  IbbicAam  pedibus  meis.Soper  me  philiftea  dange-lnfol/ 
Carionis  fermonc  fabieAio  philii^  defoiDiriinv^rc  que  olim  moficis  inftr^rcis  A chorns  Ipta/ 
ta  eft  faper  ludpa  qnii  phililld  dnatentur  iudpU.Ni9c.njtuocando  philiftcc  ad  memona  priftinas  fe 
RiDicates  quas  badwt  fop  ladpos^infiiltado  aitJnpcr  me  philiftea  dangchoc  eft  (abdita  ia  es  miM, 
dange  modo  fuper  me  fient  olim  feafti.Hncufqi  fomo  qae  locaras  eft  dens  redtatus  eft . cuius  fam/ 
tna  m q>  dauid  Iptabiturin  mbus  iftis.fr  daoet  me  duitate  mnnirionis.Profequmir  dauid  ra/ 

ciodnatione  fiiam  cnm  dco|aUoqaendo  i^umXt  intcndit.ro  dizifti  q>  ego  habirarus  eflem  hate  c^, 
qois  exequef  harcfnallas  nili  tu,qai  tn  rcliquilti  nosiac  per  hoc  (i  n5  reaerteris  ad  nosjnallns  exequeE 
ptomiflione  tna. Vbi  vides  ex  diegata  promillionq vdfc  qoodamodo  coaincete  defi  vt  reueitafialio/ 
^n  prnifTio  dos  no  habebit  effeira.CSus  docet  me  in  aaitatem  mnnitionisihoc  eft  in  rabath  doi 
RKc regia ammonitatft.Inxtahiffotia(iqde inchoato  cfiammonitis  beilo/opoitiiit  dauideitecon/ 
tta  ffios  faatotes  ammonitarftiA  poft  capta  fyriS  adhac  fupererat  beflli  pnmfi  eStra  ammonitas . Bf 
Ij^ter  foperat  rabath  vtbs  legiarvt  patar.rreg.u.&.i.paraIi.2o.Et  pprerta  fpedan-  meminit  hnins  d/ 
iiitatis.qa  adhac  fnpeteratcapicnda.Qqis  di^t  me  wj>  edom.ntee  tu  densIDc  dairate  ammonirit 
rom  dixit  in  fbtnrofgschicetmein  dnitatemunitionisihocemanitaivtpote  capiendam.de  idumei 
tam  capra  & adidli  dint  in  ptaereriro/qais  dnxit  me  vf^  edomlEt  vnnm  quidc  didt  Os  dao  intcndir. 
Didtqdemdnxiltimeineaomfvtcilmdnsidnmep.inrcnditanteq)adhocdaxilhme  illnc  vt  etU 
^fenoi^  dfiscdomtqnodpeifickndfifapereftjigiictndensfdcdncesin  duitate  mnniti&tlniiltito 


MI 


PSALMVS  _ .IKI. 

cdoinfoRtc  l!a&  tfi  dadic}f{i  nosll  tdxUionic  idamtt,&  cSIcqutta  n5  cgftdicru  dnis{dai|fantot  && 


t^corfi  . 


tchic  (})  qn  aut  cui  aoc  vbi  Tadius  fbcnc  fcrmo  dni  hic  r^tatusfin  foiptani  non  habcnirfic  in  fpccie. 
na  nullibi  hffpedalcsptotmirionesdauidiraAflcgoncnrnifl  hic.  ^ , 

nob(0  Qudliu.  Teitius  ell  hic  locus  a vanitate  hiianaf  vinfi-Rccomorcit  dauid  vihbos  ha 

tnanislicddiuina  ope  haboiHevi(3orias.Etppcapait,da  nobis  annliuwangufliajqua  patimnr  ex 
hac  ididlione;&  vana  (^shominisiab  omnibus  habeatur.  ; 

^D(Ofacknui0VHI1Utan.CocliilioefthaM;inl{niAi&etaudiridanidi5.rndeo|n6  [rege  dauid^ 
faciemus,dec^ero,  viitutcibclliihoc  e(i  no  folu  corde  & ore  led  faAo  virtute  belli  habebimus  in  dco|, 
n5  licut prius  q fafto  milphalis  nois  vututebdli  attnbuimus  daiiidip^bi  adneite  nopcccade  (bA . 
tiidefoia,(^  multos  debuit  habere  coTuItores  aut  et  impuirores  ad  faaedu  libi  nomen.ppea.n.pIi-  di 
at  fiKicmus.  Adoette  quotp  n5  peccafle  aio  aut  orc|tan§  n5  tecognofccdo  vi  Aoria  a deo, (id  failtoip 
quato  ipffi  hiAli  fuapte  natata  attnbudiat  virtute  viAon^  damdlEt  ppea  dec^rcro  inqtfaciem  us4. 
ct  hiAo  atteftabimur  virtute  belli  in  deo  fuil£;.Hic  ell  efltehis  inlbuAiois  a pte  dauidis-FEfllcdtis  ac 


Xaudi  deus  deprecatione  tnea:intedeoradonime^« 

A iinibiutcrr{:kd  te  clamauitdu  anxiaretur  cor  meu  i petra  exalralH  me»' 
DeduxlRi  metquia  fadhu  es  fpts  mea/turris  fortitudinis  a fade  inimicis 
Inhabitabo  in  tabernaculo  tuo  i feculaqprotegar  i uclameto  alaru  tuaru  *’ 
Quoniam  tu  deus  meus  exaudilU  orationem  meam : dedilti  hfredicatetti' 
timentibus  nomen  tuum.  >' 

Dies  fuper  dies  regis  adiidesiannos  eius  ufep  in  diem  generadoms  & generatioms.  i 

Permanet  in  {ternum  in  confpectu  ddtmifericordiam  & uetitatem  eius  quis  requircti . 
Sic  pfalmum  dicam  notdini  tuo  in  fcculum  fcculitut  reddi  uota  mea  de  die  in  dienv  ^ 
CTIVXTA  HEBR.^VM.||]^Vincctirupcrmoduladoncdauidi.  LXI»  ’ 

Propheta.  A V di  deustcantum  meutaufoilta  oradonera  meam« 


Ab  extremo  tertf  ad  te  uocabotcoOabente  corde  mco,in  petra  clcuabitur  fuper  me- 
duces  me.  ' 

Qgoniam  fuilH  protedho  mihitturris  fortitudinis  a fadebus  inimid.  i 


iin 


tSitm  , 

dindt  I 


Habitabo  in  tentorio  tuo  feoilisqirotegar  in  abfconiione  alatum  tuarum.  Sdah 
Q^uoniam  tu  deustaudilh  uota  meat tdedilb  hereditatem  timendum  nominis  tui. 


itfra 


Dies  fuper  dies  regis  adiidesnmni  dus  uelut  generario  & generado. 

Sedebit  femper  fadebus  ddt  tgrada  SCueriras  man  cullodient  cum» 
Siccanam  nomen  tuum  femperdn.meotfoluere  uota  mea  die  die» 


TICDlusdLVincentilapermodDlationedanidi.DeqDovt(npta. 

(TMaceriapiidini  quantam  a vobis  p£dmtcoUi^,dl{tcmicasRgismclie  proroifladanidil. 
irato  a mottcicnltodito  w inimios  &c.Ira  <p  plalmas  ille  dlgratiattima^o  deo  a danidc  cotacma 
t^  q>  Ic  a (icmimottaoicz  tot  periculis  euexir  no  Iblam  ad  regnam  in  petfona  fua  & fuonim,M  edi 
a mcliam  feaipitemam  r«cm  libi  promifetic.  enim  comemoranm  pr{toita  pericula  inchoet} 

dare  tellacor  pnma  pars  p(^i.£)«  autem  ad  mdiam  perducat  orationem/pacet  a tegula  apolloli/ 
ca  a.6.valiculo  vf^  ad  linem.Nam  dare  conflat  q>  illa  non  venficancur  decuuide : aic.enimdies  fu/, 
per  dies  t^adiiaes.anm  eius  vdutgeneratio&gcneiano.iedebiclimpct  facicbus  ddJucccnini! 
manifdle  excedunt  damdem  & quemenn^  hominem  ac^pto  mefia.  P'(^od etiam  tdlatur  thaci' 
gtim  dicomlics  mundi  futun  fuper  dies  t^s  mefia;  apponesranni  cius  ficut  generationes  mfidi  hu/ 

ius&gg>ctaa6csmMvmnin;c6moiabitinli3aitacptadco.Vn<iccoa  patet  q>  plalmas  ifle  cduu^ 


h 


' P5ALMVS  _ XXi:  loj 

iAi4mid* poft([ fuit Iton  Ibliimia ioda lidta&t&ilndqiiianon prini  fine  d&ftr  ptoraifliQ 
<k  OKfiauvt  pattt4JXg.7. 

<rsVMMAR.IVM  EST. 

t£Ttopbccadauidczc5men)oratisbeiuficusdi(nnisaga(i:,fdp(binuiptopiioiaDine  regio  dtuv 
ienun  in  fixula pphetaRflmul  immotuliracnn  regis  mm^  ^aaa  Se  veritate  defcnbens. 
iSJPcrfbiia  loqueos  propheta  efL 

A^MioOiecantUtlKU-DiniditiirpIaliDusinpartcsdaastpropohciua  mateiif.ac  execuanainf 
ibi  ab  extremo  teme-p^Proponit  duo. Alterum -audi  deus  cantum  feu  laudationem  meamCvbi 
hebraica  Ibnat laudem  mixtam  cantrh^laudacionem  qua  recanendo  laudo  dignare  audire. AI 
|einm.aufcoIta  orationem  meam/applica  aurem  ad  eieuationcm. mentis  me^ 
flr2(b  OtremO  tor^.  Indpit  hic  pars  executiua  tali  ordine-Primo  traAatnr  illa  particula  | aufculni 
oratione  mea-Secddo  illabandi  domiuecantu  mefi|ibi  dies.^In  oratione  cdmcmoraaoa  beneficio^; 
(Hmarie  lefeit  prius  beneficia  ante  r«gnQ(&  deinde  beneficu  in  tegno.Et  aduette  in  vtti^  ^ptoph» 
(a’prius  cSmemorxreffisftnsA  poUea  fabiungtt  caufas.Scd  tu  ordina  Ifam  fic.QnoniaiuiIb  ptedio 
■ubii&hmilicerhe^  mihi  tutris  fbititndmis  a hicie  mimia  faulis.ideo  duces  me  a triplici  malo . i& 
loco^jab  extremo  terta:  vocabo.tum  interni  timoris|collabentc  corde  mcoitanq  exanimi  roecHeda 
tum  magnocu  pericutoggtn  petra  quaieleuabimr  fiipcr  me;hoc  ell  in  periculo  maximo  quado.fiii  dn 
tias  a miii^Bs  fkatitia  niodd  coronp.iuxtra  petra  qmr  deuabitnrinomine  & fama.fii^  mc|  tunc 
liberato.  Ad  Iitcram  petra  illa  ex  tunc  deuata  eft  ^m  nomen  etemam, appellata  petra  diuilionis  ab 
iPoeucntB^uuJit/mip  ^kuib^adaqidcfltiilisexcrcinim  audito  philiinnorii  impctu.Hiftona  habe 
tnt!i.rcg.iv&  intendit^rluec  ena  compi^dete  vniuerfa  mala  8e  pencola  mtema  & externa  quae  p/ 
fagus  a (auleefl  palTus.runira.nclamabo/duoes{deDabicur,tefeidantptctitnm  fniftiiSc  non  taap^ 
pulmi.IncenduenieiicBe»adlaifladefe]<ioiierab&caacudedudtiodaaidisprofi^  & vagi  v1^ 
adextremii  terne  ihf.a(tfia&fii(p(uicvdutexanimis,&extatopicnlo  qtufiut  illud  quo  cmdMM 
modd  coronpvtex  noc  picula  ca:^  GgnificetP^abitabo.SiB:  hic  ordina  Ifam  icohado  a ca.^m 


ro  deus  andiffrvpni  mea.Benefiaa  in  regno  defcribit.Dao  biWcia  eSmemorat.  Alteifi  ngni/dice^ 
ddb  hmiifarrm  timentium  nomen  tonm.Hcredicas  timentium  dininum  nomen  eft  ipu  terra  pnv 
miflionis  pacifica  Sc  quieta.hanc  talem  dederat  iam  deus  dauidi  A;  populo  iliad  tempore  dauidi&Al 
torum  templi  dinini  ^diftcadi/dicens.ADdifti  voca  mea.voluncasGquidemdnsfucrac  fdificarc  tew 
plmn.Echaxvolnntasfbitram  grata  deo  q>  tunc  pernathan  deuspromificdaaiditnasfcilicet  gdm/ 
dum  ccpli  paliliamfftabilicatc  regni  in  le^nedasi  Semdiam  peipctnuin  regem  s vt  habes.ueg.7. 
tu-panluyjQiua  iiiquit  audifti  voca  mea  de  ^tficando  cemplo|&  dcdifti  iam  rc^um  qmctum,i5 

(i^icaboiiicentohotiiofiKciis.Sidcpatbnauiatancqmloqaerctarnondiceretieculis  (cd  Idmlo. 
Vhdccx  hoc  qi  dixicfectilisjfignificat  q>  non  de  perfona  Iha  fola  fcd  cum  femine  luo  regio  diat-habi/ 
tabo  fccnlisimiiltis.in  tentorio  cuo|hoc  eft  in  templo  tno:quod  idatum  ad  ce  eft  tentonum|cft  vdut 
habiCBColum  percgtinationis.iiam  ne^-ccdum  dignum  eft  vtGctempImutunnLProcegaLnon  ftta' 
Ara  habitabo  in  templo  mo.fed  ibi  piotigar  vdut  lub  alis  cnis  abicondicusfad  Gmiliiudinem  pallo/ 
tumliib  maternis  alis^Etimdligc  habitate  in  templojhoc  eft  habirareinxta  cemplunulomas  enim 
tegia  erat  pctfie  tem(>lam.&  lignificaait  per  hoc  feminis  foi  cegnnm  dnratuium . nam  principis  lo/ 
cusad  habirandum  cttt  uixta  tabemacuUim  dominiivcpatet  de  habitaculo  rnojifi  qnleratdat 
populiitaqi  a hoc  (j)  dicir  habitabo  feculis  in  rentono  tuojfignificat  fe  cii  fuo  femine  r^om  habi/ 
&)di  locum  habitnttim.Et  Gmiliter  protoftfo  fiinira  firaipta  eft  confequenter  ex  proteiftione  dmtna 
ohibita  moyii  ex  tabernaculo  domuilA  lignificat  nihilominus  fidem  deuotioncmqi  damdis  dc  diin 
na  ptotoftionc  tam  (bi  q fui  feminis. 

J0K0  fupff  oiC0.Tta<»af  hic  iHa  patrieula/andi  deus  cantfi  mefi.a;  codnuaf  textus  (atis  apte.  Qifi 
audifti  vota  weai&  dedifb  lam  Kgnn  qmetfi.ideo  Sc  ego  cum  femine  meo  habitabo  Sc  ptegande  po/ 
Aiemo  tu  dies  (up  dies  tegis  adiiaesJioen  jmiu  fupcFcrac  tnfi  pmiflbf  a deo  p nachan  dauidi/audi/ 
tis  a deo  votis  dauidis  de  ^iGcando  trolo.fle  ideo  auditio  illoq;  ddidenoq:  indudf  tanq  occalionalis 
iDomnifi  fobfechroqqdicedo  qrfl  andifti.bemfi  igimr  dies  fup  dies  regisrhoc  eft  mefip  p refaireCho/ 
■c  iam  regnans, adiicics(vtpoce  q nunq  fiiuetactnc.n.alTccatus  eft  vira  unmoiralcmainni  euisjmdi^ 
iam  regis, erunt  v^gmaatio  8e  gtnerattothoceft  nSfioit  vna  pras  hois,fed  ficut  pras  Sc  ptas : hoc 
cftfinelineptatam.Sakbit|tamefias,faciebosCidcftcoramfaae>ici,chriftns  liqmdem  refingens 
txipoituis  iam  non  moritur  ijtcgnabiteniro  in  ptcmum.rGratiaa:  ventas  mancuftodiencciiin. 
Man  diOio  hdinudi  abf^  inteiprctatione  manet  propter  inceititndmcm  flgnificationis.Alil  peppa 

tatione/alii  pronomen  intetrogatiuu/aliidbura;  alii  munns;alii  mana  quo  minjuntpfes  in  dekno 
ln«fligfit:.Mihtc6fideranfcnpiueffcioan.i.lexpermoyfcndataeft|  gfafli  vetitas  per  icfiiro  chnftum 
fnot»tft,vide£  qr  ppheta  racfie  o^  ppriap  hoc  intedac  defcnberc;&  cofequercr  |nan  dond  Ggnificet 
in ppoto.lcaqilcnfiiscliCn& ventas  doni  fenmnnetis  cuftodiet  eu-gatia  SquidcQ  & vetitas 


aa.f, 


tdroi 


t^9J 


fdoi 

td|f 

td» 


' * PSALMVS  ev'".-  -? 

hS  cDlnfdJ^  fcd  dininf  pofonpqndd  marimnm  dontrm  ahibinin  numdo.oiftodient  mdialB» 
fcn^m  eft  enimiicdms  dilent  mundd  vf  filium  luqm  ynigeniram  dant.Ec  hoc  rcfiscndo  ad  raov 
ta  chfirvtppKa  drfciibat  menra  qbus  meruit  (ernari  1 ftema.i.imoctalicacc  coq^s.Et  ficc  lmru$.Gfa 
'9e  vencas.i. opa  gf*  A vcriran$,man.i.vetbi  da  doni  czhibiri  hnmano  generi, cuftodienc eum  i etiin^ 
menta  quibas  cuilodietur  in  aaemmnfhoc eft  acqmnt  immortalitatem.p^el  nfatndo  ad  cuftodil 
fimilitudmanel«lencisiamccgis:hoccftvtdercnbancnTgraoa&  ventas vdntcoftodesngu. Et  eft 
Ibifus  q>  gratia  Sc  ventas  man.i.munens|hoc  eft  quas  pro  munere  dat  mundo, cuftodienc  eurn/emnc 
vdut  cnftodiprms.chnftus  enim  continue  laigitace  ^tiaram  A veritate  doi^ngifidd  Secdonac 
mui^um.Eth^funtvdutcuftodi^eiasfcomicances  ipfumindefefre.  Siccanam  nomen  tuum  fem/ 
pa,in  meo  foluetc  voca  mea  die  die-Sicinm  hac  fidc|hac  fpeaffietlns,  canam  nomen  cnum,non  ad 
tps  fed  fempifinefineirolncdo  vota  meajreod^o  ddiderara  debiTa,diedic;hoccpfinga]os  di»  Ani& 

^VVLGATA  EDITIO.  Vidtoriproicduthunpfalmusdauid.  LXI. 

Onnedeo  fubicda  critanima  tnea^'ab  ipfo  enim  falutatc  meum.  i 
Nam  & ipfe  deus  meus  & falutaris  meus  / fufeeptor  meustnon  mouebot 
amplius.  • ^ 

Qjjouftp  irruitis  inhonuncm/intetfiddsuQiuerfi  uosI't;an9  patied 
clinato  SC  macerif  dcpulff. 

jV eruntamen  predummeumcogitaueruntrepeUere/eucnrti  in  fitiuMrruo  benedice#^ 
bant  ac  corde  fuo  maledicebant, ^ 

Verutamen  deo  fubiedla  cfto  anima  meatquonlam  ab  ipCa  patienoame*. 

^_uia  ipfedeus  meus  SC  faiuator  meus/adiutor  meustnon  em^rabo. 

In  deo  falutare  meum  ac  gloria  meatdeus  auxilii  mei  SC  fpes  mea  in  dbo  cR. 

Sperate 

in  ro  omnis  congregatio  populi/efrundite  coram  illo  corda  ueRrardeus  adroei 
tornofterin  {ternum. 

,Vcru  tamm  uani  filii  hominum/mcndaccs  filii  hominum  in  Rateristut  dedpiat  ipli  de 
uam'tate  in  idipfum. 

Nolite  fparci  inigtate/acrapias  nolite  cocupifcef  :diuiti{  fi  affluat  liolitccor  appoerw 
S cmel  locutus  eft  deus,duo  h{c  audiui/quia  potcftas  dd  eft  ac  dbi  domic  mifericordiil 
quia  tu  reddes  unicuiqiiuxta  opera  fua.  : 

C71VXTA  HEBRjEVM. ,„^£0 fuper ieduthuh pfalmm dauid,  LXIL 

Propheta  T Antuaddeutexpecftasaiamea  rabeofalusmea 

T antu  ipfe  petra  mea  SC  falas  mea/fortitudo  meamon  labar  multa 
V fquequo  irrueris  fup  uirufoeddemini  oes  uos,quafi  murus  kUnanu/maceria  fpuKa« 

T<rt  ^ ♦ 

T antum  a celfitudine  dus/confuiuerunt  ad  impellendum. 

Vol  ent  mendadumrin  ore  fuo  benedicent  SC  in  medio  fui  fflaledicenc.Scla(k 
T antum  deumtexpetfla  anima  meatquia  ab  ipfo  fpes  mea, 

T antum  ipfe  petra  mea  8d  falus  mea/fortitudo  meamon  labar. 

Super  deotfalus  mea  SC  honor  meustpetra  fortitudinis  me{/protedHo  mea  m deof.  } 

nri 

Confidite  in'eo  in  omni  tempore  popule  teflfundite  fadebus  dus  cor  ueftrum  / deusf 
protedio  nobis.  Sdah. 

10  Tantum uam'tas filii adam/mendadum filii uiritinbllancibus  adafcendendutn/Ipfl 

plusquam*tasfimul  . 

1 1 Ne  coi^dite  in  fraude  SC  in  rapiname  Mnefdte,opglentia  quando  g»tm?nab'«-  p«*  api* 

ponicecor.  ~ 


i 


PSALMVS 


XXII. 


iz 


1} 


V num  locutus  eftdeu^t:duo  hxc  audiui/  quia  fortitudo  deot. 

Wm  _ ^ Hiffliii 

Et  tibidominctgratia:  quia  tu  foIucsuiroFtn  opus  aus, 

T Italos  dl V inanti  foper  i^chon  pialmus  daDidLlcduthun  ant  nomen  eft  inftramenti  mnfi 
ci  aor  vnms  mom  piincipom  canto^-rparalLif  Sed  quolibet  intciligasino  habrf  materia  pfal 
niLp^ndeiuztaapollolicaR^laquiaaotoreztituloappaterdaaidiatdiClainpIalmo  n5  exccdut 
dauidispctfoni,c5uqacscftvtadlittram  plalmasdedaaidctra(5ttt.&qifi  I multis  veificalis  dauid 
tiadtar  diuind  adiototid  & (ba  in  deo  lpcm/&  in  quarto  & quinto  voficalis  hollcs  fuos  drfcnbit  intet 


104 

tSf  tilifa 
tdfi  Bd 


moshaxqaacdi^fontefleveraifedplalmd  huc~cflepd_ 
mdezhoir^ndlimilep(almo.;4.bcnedicadnminoitpc&qidaDidpofl  illa  cihoitatione  haboic 
hac  fcciida  exhortatione  ad  populii  fui  fcqaace.ppea.n.infert  c^itc  in  eo  in  ol  tepore  popule.  PTft 
igitur  ad  literam  materia  pialmi  exhottano  daotdis  fub  perfecotione  faulis  ad  populom  cu  eo  cxille 
tc  ab  cirolo  fuiLdauidislM  expeTtandu  diuinac  pmdmac  opa  tum  in  hoSes  nim  pro  fd^s. 

CJSVMMARlVM  EST.  • 

CTDanid  pfugas.a  radcfaulisicxhortanslcquacesruosadconiidcndumindeopofthabira  fldoda 
tam  in  homine  qin  humanis  r^usqoiafantvaniras,rdpfum  in  exemplum  lidod^inlblo  deo  pii/ 
nituco  faolem  cum  futsilaluatnro  aute  ac  honoraturo  dauidem  proponit. 

CJPerfona  loquens  propheta  eft. 

* I 'TUUUinoddCUItl  OrpCCtaiW.  pralmus  ifte  lingulare  habet  ftildivtpote  bis  pponens  materia, 
i pnminaip  duo  verticuli  Kpcnmtnr.6.&.7.veificahs.Etppcerea  lingulari  modo  dl  diuidendus 
ptaimus  iRe  in  tres  ptes.In  pna  pponit  (dpm  exwlupancter  expedadi  ded  ex  futura  pixna  fuo^  pfe 
cuto^in  lecfida  ibi/tifi  ded  expeda/iteid  pfximt  lapltim  exilii  ex  beneficiis  dd  o^a  iie.in  tertia  par> 
te  a vtrif^  hoitatur  populu  ad  iadandum  le  in  folo  deo  | ibi  confidite  in  eo.  CT Qrca  pruna  patre 
adoeiTc  ip  rota  intetio  exhortaaonis  tendit  ad  hoc  vt  («]naccs  dauidis  confiderent  in  deo  foio  1 dan/ 
te  1 hac  vira  vnicuiqi  f m opa  fua.  Et  ppea  dauid  optimus  exhortatonmuliis  ad  hoc  vtif  locis.  Et  qa 

= ..-i -u r. = j- iti — 1 — .t ipfe  in  folo  dco  c6 

iexpcCtatabaho. 


itqa  ab  eo  falus  meaf  hipple  dl  qua  habeo  & pedet  ftitiira.T m ipfcidens.pma  mea/hoc  e 
Cohditas  mea,&(alas  meaihocdH^uansme/orcitudo  meai&idco  no  labar  multaideclinatione.  In 
qbos  vobis  ^hetat  dauid  q>  in  iRa  pfecudone  qua  pattf  a (aulcctfi  eccidit  a cdliradine  tribunatus, 
■6  tn  roaMU  lapfum  inonietivtpote  rdhtuedus  in  cdliore  gradd/feibeet  in  rcgnii.p' Sedidus  locus 
quo  vti(  dt  a futura  pena  faulis  & fuoi^  coplicum.  Vbi  adoetre  fuiRe  dauidi  rendatam  futuram  rai' 
na  faulis  & fuoy  tpe  quo  hac  exhoitanone  habuiR  vt  iRc  textas  infinuat.Ncc  miiR  R no  eft  feripta  in 
libro  rtgiIhm&reodatio:qn6ci^ire.i.ieg.:4.redte{  a cominbus  dauidis  alta  rcoelatto  danidifiida 
et  de  faulclqufi  df.Et  dixerunt  fetui  dauid  ad  dLecoedics  de  qua  locutus  eft  dfis  ad  rc,ego  tradam  tib» 
inimiefi  tad  vt  ^das  d lient  placu ent  in  oculis  tuisquac  tn  rcudano  nuUibi  eft  lbripra.&  hic  appa/ 
ter  q>  hax  exhortatio  fbit  poft  ilia  feripram  in  pfal.bmcdica  dnm.^Apoftiophans  itaqi  ad  fauld  &fu 
os.ddcribit  petfonitionc  pphetando  ruina  p^qudiom/&  erolicando  coi;  dementa.  V fqiquo  imie 
bsicd  impetu  venietis.fuper  viift/dauidRocadcminioes  vo$<Ecce  pphetia  venficata  poftea  in  mon 
tc  gdboc.Qi^  mutus  indinarus  quafi  macetia  impulla.  Vbi  adnette  metaphora.  Mums  comiensf . 
tnaceria  imptilfa.in  ruendo  ad  oppnmedu  aliostrapfum  deftruit.His  aRimilat  propheta  laniem  &ftc 
os|qi  irruentes  ad  opprimendu  dauide  ipft  intetibunnAf  fabaodiidauid  n5  opprimef.^  Demerita  an 
tem fiibiongnnf.Tm aodlirudincnuscdTulnerantad  impdlendd.Vcnflimadefcnbunrcauia  pfcai 
tionts  in  daaide.f.magnitudo  (01  cxcdldia  dauidis.  Vr.n.patcr i hiftona  bbri  regum  ventus  limi  ma 
gnitndincm  dauidis  ne  augeretur  tande  intatii  q>  lierct  icx.cogitauit  variis  viis  occidete dauidem.  Et 
hoc  eft  quod  hic  dicif.trii  a cdliradine  eius  dauidis  fbrmidaca/inuirafSc  no  ob  aliam  canfam  , confu/ 
Itierantad  impdleddldauide  in  cafum  mortis.In  qoo  apparer pnma'radixmiqtatis  faulis.^Volcnt 
mendaciR.in  ore  fuo  benedicet  A ui  mediO  fui  makdicct.Primari^  toni  interne  apud  faulemiapre  ad 
ipngitur  prima  exeenno  pcriccurionls.  ineppit  ligdem  faul  pofequi  dauidemilimnlatcmirteoo  ipffi 
cfitta  philifteosfpetfdo  et  Spuria  philiftinoR, 'dando  filia  in  vxorc  vt  fieret  ei  in  TcandalR.  Vnde  & di/ 
cebatnd  fit  manus  mea  fupet  cum  fed  philiftino^Er  ppea  hic  dicitur  q>  volrt  medaaum , in  ore  fuo 
fapiedicet  & in  medio  fui  maledicet.Dercnbunrat  adt  in  futuro  n5  rdpeCtu  teporis  quo  editus  c pfal 
tnusildl  rdpcCtn  tepods  conlilii  ex  inuifa  celli  tudinc  daoidis.Ita  q<  (oifus  eft.Conruluetut  ad  eligen/ 
dpm  viam  /imulatpm.ad  ore  fuo  benedicendum  & corde  fuo  ma  ledicendum.Et  fotura  volent, bcn« 
diocntfmal^centKrpiciuntpr^tcntumconlblncTant. 


Dk: 


lOOgll 


' ’ PSALMVS  • .LXir. 

%m\ia  MUm  CtpCCtO-Sccuqda  ^ac(;  rfl  parsf  ralininti  qna  itcrli  dauid  pponit  (apQI  a^UI emeOi 
di dctlF^u  qdcfpofait IcipliSacpia  cxpc£tadi dculaffirrcs pro rcftiinonio  futura  tuina pedraco  -* 

tu  foo^tnuc  colcqtu.tcr  itctu  f ponic  fripfu  in  acmpld  ad  apcaandii  dcdiaficrcns  in  itlfamonid  fit/ 
tork  fua  prpcritatc  a deo.  vc  fic  vinnqiCIcilirct « malo  S;  a bono^uiducac  populd  fuu  ad  confidedd  - ^ 
in  deo|cx  malo  hofhu  & cx  bono  propno.In  hac  aut  repetitione  no  eft  fenfus  ^aifed  pamapiu  nur 
taf  in  impatiufi.rucdutt  cxpeClans  aia  meamde  alloqtur  aiam.eipeAa  aia  mea.qa  ab  ipfo  Ipa  mea. 

Tni  ipfe  petra  mea  & (alus  mea;fottitudo  mea:n6  labaqlapfn  totali.Ereccefurani  bond  fpnnm-Si* 
per  deo  lalus  mea|innintur,&  honor  meos/pmilTi  mihi  itgnupcrra  fortitudinis  mee.proteAio  mea( 
dco.rnma  duoCXfalos  & honcr>xitu  rcfpiant  ncgoni/cp  deus  faluQ  honorabit : r^qua  duoCpan> 

& protc(;uo}itcr  itfpicmnt  intermediu  quo  deus  & ptotc^  Sc  roborabit. 

jConfidtlCUI  CO-Tcrtia  cA  harepars  pfalmi.ln  qua  poAq  ppheta  tribus  \'luseA  locis  fpcAatibus  ad 
ppna  dauidi.s(fcilicct  ab  n^lo  iuptidiicioa  malo  inimico^  fuo^|&  a bonoppno)nucdiitaehot 
lado  pptin  a coibus.qa  mredit  hortati  no  (oM  q?  coAdant  in  deo  fed  q>  conAdant  fblum  in  deoCHcuT 
ipfe  de  Itipfo  toties  repcmOi^  pnmfi  aplicat  q>vert  coAdat  in  deo/quia  pttftor  cois  cA  fui  & eo^ 
f CoAdiie  in  eo.nd  i aliquo  tepore  fed  in  oi  tcporcitam  prorpentatis  q adooAtans.popule.  I n plai/ 
mo.34.appellamt  ros  Alios/fanctos.vdnt  blandicdofvrpote  in  ttnndpio  alliciens  quadtingftos  vi/ 
tos^niic  aute  multiplicatos  & Armatos  appellat  populufvdutnnt  tor  talefqi  vt  coAituant  popiilnia 
vnanimrm -EAunditc fadebus  eius  cor  vdtnLNon  Ib Aiat  q> conAdans : fed  ex  intimo  corw  qcqnid 
fpcracis;qcquid  timens, coni  cAunditc  cora  deo/vdut  ladantcs  omne  curam  vdha  in  eum.  Et  ronem ' 
lubdir.quia  deos  mcClio  nobuidLfUTifi  vaniras.5ecudo  hortatur  q>  in  nullo  alio  conAdanqadu^ 
dens  tnaCfcilicet  holemi  violenaj&opuldia  )p>prcr  vanirate  co^.h«c.n.funt  tna  in  qbus  poterat  c5- 
fidcicHoiem  qdem.Tin  vanitas  Alit  adam.mcndaaum  Alii  viri,  inter  Alios  adam  Alios  vin  intdit 
gr  di Acrenna  nobilitans  .Alii  adam  coes  hoics,Alii  vin  hoies  illulfats.  Vtrofqi  diat  nihil  aliud  die  q 
vanitate  Sc  limulationnquod  vnna  noexpiremor.  cA.n.fcrmo  de  hoibus  fm  id  quod  habent  a fek/ 
dufa  diuinagfa.EtCquodpluscA^adiunsirq> A in bilaabus hoies poncrctntexvna parte  & vanita» 
cx  alia  parte, plus  alcederet  ho  g vanimsinoc  eA  minoiis  pddens  inocnirmir  ho  § vanitas. vt  ex  hac 
hypbolica  Aiitudine  intelligern  in  hote  minus  efle  conAdedu  g in  vanitate.  In  bilancibns  ad  afcend£ 
dumCquod.n.cA  minons  pddens  magis  afccndit^ipTi/hoies  ex  vnaparte,plus  5 vanitasfex  altera  par 
tc/imuilin  vna  ponderanontr  Violentia  aut  Amol  Sc  Aaudera.Ne  coAdite  infraude&  in  rapinaMI 
litare  quippe  gmushoiuma:  rapere  &calumanfeu  fraudem  comittcreconfoenitT&in  his  conAdeee 
vfg>ad(o  q»  nihil  putat  libi  deturorum  fed  puifuros  Abi  rapina  vd  AandcEt  ppterea  dauid  hanc  c6 
fidranam  ab  eiscxcludic.pDininas  aur.Ncs'ancfcire,opulcnnaqn  germinabit  ne  apponite  cor.C6 
mone  di  hoibus  coAdeie  in  opolennaiiuxta  illud.&  aorii  in  quo  conAdonc  hoies)banich.5.Eiclula  A/ 
qoidc  coAdraa  in  fraude  feo  rapinalin  opulentia  Sc  in  homine,rdiat  vt  fperantes  in  deo  | in  folo  de» 
conhdant.CT  Vnu  locutus.Tcmo  hortatur  ex  condinonediutnc  promdeti^iqna  & reddit  s nicmqp 
iuxta  opus  (uA|\  gtatia  benignos  cofett  fpcranbos  in  fe.  V nfi  locutus  eA  deus.Cdate  vnicuiiy  luxts 
opus  fuomiquod  in  calce  liibiungifiga  tu  Iblues  viro  f m opus  ruom.doo  harc  aodim.Ex  lAo  \ no  dd 
dicto  ego  mtdlexi  duo.Pnmum  qmafotntndo  deo.altcnim  Sc  tibi  dne  gratia.Duo9:  Aquide  hoiA  alte 
tum  (cilioct  fomtudinem  incdlexlt  ex  natura  opensaia  ad  dadA  viiieuiqi  f ra  opus  fuA/oportet  haber 
icpotcna  qua  poffit  punite  & pmiarcfm  menta.  Alceiiif  grana  inrdirxicex  codinone  rxeremomnu 
hoc  cA  hois  & dd.Hots  gdeoa  A cfi  fola  iuAiria  & fomtumncdci  ca  hoLs  agcrcmr,nullus  ho  fuAerre 
poAcnDei  aiinga  ex  Ii:  d^  dt  donannus  gratis.Ec  incedit  p harc  q>  A milites  fui  praoe  agenr,reapieC 
a deo  f m opa  fnaA  aut  coAdent  in  dco.rccipict  a deo  fm  gratia  darqua  Ane  noAns  mentis  nobis  bo 
na  oSfett.  Vnde  fupenus  nnllfl  fufi  meritu/nullu  fuu  opns  bonQ  comemoranit , fed  nn  Aduoa  m fol» 
deo.p’ Vbi  nota  q>  harc  (nnt  vcnlfima  Ampli  &•  abbluceirrAnCta  adt  ad  ^enns  vita:  tcpusivcnAcan 
tnrproAatnvetmsteAamcn.in  quodamd  allo<iuebafmM>etfrftnmpopalum,ahacdditenUosui' 

Ama  ac  grana  Annate  eos  volens  ad  conAdendum  in  deo  (olo.  Arnen. 

<CVVLGATA  EDITIO,  Pfaimus  dauid  quum  eflet  in  deferto  iude^.  LXII« 

Eus  deus  nicusud  cede  luceuigilo. 

Sitiuit  in  tc  anima  mcatq  mulriplidtcr  tibi  caro  mea. 
Intmadcfata/inuiaSCinaquofa  fic  in  fando  apparui  tibi:ut  uiderem 
uirtutem  tuam  Sf  gloriam  tuam. 

Q^uonia  melior  cftmifericordia  tua  fuper  uitas:labia  mea  laudabor  te. 

Sic  benedicam  te  in  uita  mcatfld  in  nomine  tuo  Icuabo  manus  meas. 

Sicut  adipe  & pinguedine  repleatur  anima  mea:&  labiis  exultadoisIaudabitosmcu% 

&c 


PSAIMVS _ IXDL'  Mf 

'Sicmmor  fiatia  fiiper  Aratum  mMmi^matQaniimAficabormtetqi»  &^*adU 
^ iluormcus. 

Et  in  ueiamcnto  ala^t  tua^  exuItabonuih({ic  aia  mea  poA  te,me  fulcfpit  dextera  tuaj 
IpA  ucro  in  nanum  qu^licrunt  animam  meamnntroibunt  io  inferiora  tetr^adetur 
in  manus  gladii/paitcs  uulpium  erant. 

Rex  nero  letabitur  in  deoilaudabunturooma  qui urant  in  eo,quia  obArodlum^of 
loquentiam  iniqua. 

CflVXTA  HBBR^VM^  (C  P&lffiusdauidicxiAetcipfoidi.fcrtoiudf.LXIIL 

Propheta.  T~)East  deus  meus  tu,qu(ramtedTtiuitadteaoImamea/defideraoitad  fq| 
te  caro  mea  u tctn  arida  & laAa  (ine  aquis.' 
s Sic  in  fanflitate  uidi  tead  uidendum  fortitudinem  tuam  fle  honorem  tuum# 

* • • • «a 

3 Quoniam  meliorgratia  tua  9 uit{:  labu  mea  laudabunt  te. 

4 Sicbenedicam  te  in  uitismeisnn  nomine  tuo  leuabo  palmas  meas. 

i5  Sicutadipe&pinguedinefadabituraiamea:2Ciabiiscantudlaudabicot  hm^, 

.4  Si  memor  (ili  tui  fuper  Aratis  meisancuAodiis  meditabor  in  te. 

7 Qijia  (iiiAi  auxilium  mihi:K  in  umbra  alatum  tuaram  laudabo. 

UC*  ^ •UMM 

• Adhflit  anima  mea  poAtetin  me  fuAentatacA  dexteratua. 
f Et  ip  A ad  defoladonemt  quirent  animam  meanienient  in  inferiora  terte.' 

p^tUSd  , MicS&i*  fiiiliwn  j 

10  Factent  fluere  ipuim  fuper  manus  gladii:AmilitudonuIpium  erunt  » 

ffe  Msi4 

11  Et  rex  i(tabi^indeotdaudabi^oisiuransineo,quiaobArue^osloqu^ufaIlitat& 

tnlus  eflPIidimis  daoidi.oillete  ipfo  in  ddoto  indf  .Es  qno  titnlo  apparet  ta  tempas  § mate 
I iiap(idmi.Tepnsquideqiifidaoidcracindercito  zipli.Ulad enim  erat ddmfiiadg  hoceftfoc 
eis  Sibus  imlpun  qao  vt  diali  Jcgj6.habicabatdaukLa<vt  ibi  apparet^iiit  hoc  circa  vinmom  lin 
in  vinmo  anno  pmccncionis  a faulcfiuMatena  afit/pro  qoaco  hinchabrfq>pialmus  naftat  de  da/ 
nide  in  deictto  illo  cfiftitnto.Qoid  adt  traaett^Retex  pfalmo  ipb  accipcAppaiet  aiir  ex  decutTo 
pTalmi  maretid  pfalmi  ef  difpdnc  daoidis  in  deforo  erga  ded.tale  q>  pfinmKsetos  babftes  fanClua/ 
ni!  dni  peribdtiipreailr  Iptabif  iex.Hfceftadlfam  macena  pfaimi, editi  ea  occaiione  qa  petbcutoua 
cinsniinianfeticeiedaindedehercditatcdniidetempromiirionisnrtipledaiiid  in  eoxa.conqoeU/ 
'tnr^nbratenim  cos)apcncdo  q>  in  defato  no  minos  colit  deum  ^fieflct  in  limClaaiiorvrleqaeas 
-fiuftiis  tdlabitunfciliat  illi  penbanqiple  adt  lecabitnr  ta. 

CTSVMMARIVM  EST. 

QTDaoid  pfbgns  a facie  faolis.defcnbit  Capto  in  defioro  vacante  cot^Iationi  & laodi  dmlnee&oe 
inorans  fmaii  triplice:  pfcnns.CrofHtationis|&  fonm  regnijfic  poenf  pofecntotnm. 

CTPctfona  loquens  ptophsa  dl. 

T-^UdiOeUdniaietn.Diuidif  pfalmasipartesdoasippofitina  materip,&cxeaitiiiS|ibi  Ctinit. 
i /Proponit  dao.Pnmom.O  dens  ta  deos  roeus|fupple  es-ProRtef  denm  cile  denm  faam  pergm/ 
toam  culms  &c.Alrcram.qa^m  te.Promicnt  diU^ciam  e^  ea  qnedci  fanqfimai  expheando  de 
4ntum  aHeAnm . ex  qno  enim  proRcenir eflc denm  ibam, conl^iiens  dt  vt  aSeOnm  appucet  ^ qnk 
tendum  qiue  dd  fiinr.  ^ 

CT0ttunt  ad  te-  Inaplt  hk  pars  execntina  tali  ordine-Primi!  traAaf  illa  patticnla(qiipi3  ce . 
lOiydeuS dens  mens  tnfibi  aa  rmlfa-p^Circa  inqlicione dd  primo  explicat  affici  aip  Acotpons.  Sid/ 
oicad  tei  viHrandfi/  colenda  (acrificiis  fic  debitis  obfeqDiis  in  fanCtnario  tno.ala  meaiddidmmt  ad  K 
caro  mea.Ddideni!  camis  ad  defi  intellige fient  ddioenfi  iRdnalidiano  dicnnCddideTaredefifp  qni/ 
«oddideiatbona pptia,qnpfantpaiticipanoncsdininpbonitatis.Meminit  adtd^dcrii  cami^ad 
/ignificadii  nccdIicateopottnnoKadcaqapooiponsrunRddiderifLn.efteoqcqbnscatemas.vc  Itcfli 

gas  daaidc  in  deferto  pafTnm  molta  inc5moda  coiporis.^ Secftdo  ddcnbic  modfi  qoo  inqfinit 
raattedeodoimm  landadoJn  terta  arida  fle  lafla  line  aqDisic&litiones  fanr  Mmi  «Im.  l?r Tn  f/tfrai» 

Caktli^pud.  o 


'iTooglc 


PSAt-MVS  2XIII. 

'*^iditehbceftfic  atttridi  tibi  iii  fendb'tatt  matis  mtf  Vd  io  fanftiriitt  toa|in  fomBia  mfidida 
«dhunccffca:ani|fcilicctad  videndum  mente, fomtiilinan  tuamipotctiain  tuam,&  honorem  tuO] 
qno  honorati  dignns  esab  vnioeifo.  Rorfns.fic  bacdia  te(n5  foliim  fic  viA  te  fed  ftlic  bcnedicap 
ttin  vita  mea,in  noK  tuo  Iniabo  palmas  measfgfas  agedo.Sicnt  adipe  Atpingncdinc  • Eoct  deday 
•«o  vttiDfw  fidic  vidiilic  boitdica,6co  t adipe  & piogoeduie  faaabif  ala  mca|acfi  adipcfir  piBgn^ 
'nelMairf  da  mea;&  labiis  cantufi  laudabit  os  meujhoc  dl  laudaret  os  mefi-liota  duo  q^era^ 
licet  fic  vidi  &ficbenediea;)dnas  applicat  fimili  tndihes.RimaCficnt  adipe  & pinguedine  faci^  ^ 
‘<ifiiea)refpicit  (ic  vidijfppflat  ehim  ad  e6teplati6ri?.5ecfidaf & labiis cancuG  landater os  mcfi^teimett 
lic  bcncdicaifpeeiat  en  im  ad  catadu  lad  laudadfiibndioedu  &cEt  intendit  p has  limil  itudme^  nc  in 
penonadeferti  vacauir  deo  adi  fuifler  in  abfidatia  rt?  figmficata  p pinguedine  &a^e,?e^  ftiife 
•fn  officio  Ictannfi  in  cantu  & hmSi.rSedaducnetp  interhfctejtusitetferit  vnQ  vcifiraUi  cfitinenie 
■f6nc  imo  itroduaionem  fixfidi  ficOifl  mdioqfiw*'  dl,^a  tua  g vitj  noflrg.ideo  labia  ^ lauda  , 
• bfi  t te.Et  tfic  cotinuandu  eft.n'6  folfilaudabCt  ce  Ted  tali  mo.lic  benedica  te, non  ad  hoi^  fed  in  ^ta 
mea  SecNosji.p  danon  itelleeto  ordinadclff  quo  ad  illasc6patationes{altammus.  pT^eitio  «cti 

ff ^ Ci  mMTvAi*  Alt  fnt  Am  ltm<*in  mfrOatiS  . 


S»:"-’  i 


l '-  i 


cltanmemottniegotncnminpiiiatismcu-.rioii5cniiiiviuit»tiiui.*»uKujtivi,«i...i  . 

cit  pluralttct  firatis  mcisJEt  opottuit  memona  dei  noAumam  tah  mo  explicareqa  diffiahus^  doc , 
mentem  cum  propria  vxoiefvigilare  in  diuinis  medicationibus . Et  ad  hoc  dnbin  de  fcipfo  ab  alio/ 
tumpisffotitTtis-ampnrandcm/proponitfi  memorffai  tui  fuper  liratis  meis.  Et  ref^ondet  liatimltn 

vigiliis  meditabor  inte.in  vigiliis  culiodia^/hoceliintpibusqbusmuranf  cuftooie  noeium^me/ : 

ditabor  in  te.Hoc  futurii  no  refpiqt  tps  fcnpti  plalmi,li;d  tepus  memoticlcu facultatis  habitf  ifl^  . 
tt  s dusiqa  ex  illa  facultate  feu  memona  fubl^ucs  erat  meditano  in  deo.Quia  fiiilH  anxilifi  mihLU 
ce  matena  ad  meditadfi  in  grariatuaaioneJ'Jcc  folu  meditabor,led&  m vmbta  alarti  tuaf  laudabo. 
Vbidtfcnbitur beneficium  protedionis/licntvmbta alatum  maremaium  protegit  pullos. Ethacc 
erat  altera  matena  gratias  agefidiflc  laudandi  deum.  ^ • 

10UU1  (trilli  Tradaf  hic  illa  patticulaideus  deos  mens  tmdedatado  defi  effe  deii  fufi  a ptentis  & fuca 
nsbencficiis.qup  pnus  in  genere  tefist  no  folii  fm  fcipa  fed  vt  tones  cprerof  .Et  spterra  ichoit  a (SS 
liidione  caufali-  Quia  fuiSi  auxilid  mihifin  oibns:&  qno  ad  futura  laudabo  re  vdot  ptedus  in  vm/ 
,bra  al^  tuaqifmotc  pulloijc  fub  mfnls  alis.ideb  in  ptimis  dcfccd^  ad  fpes  bnfido^,ata  mea  adhr/ 
'fit  poli  tc;fidqfp<)chantatt/dictda/&  hmoi.Nec  vana  ftiit  hfc  adhcfioina  m me  fudnara  efllipfa  aia 
.fnea,non  \inbus  ppnis  fol  dextera  tua.  Separa  fiqdc  fuifiet  ka  mea  a mc,nili  dextera  tua/fauorabilis 
«ITillcna  tua.adfiuilM  pfeqoetc  mcfanltf^  ipli  ad  defolationc.  Aliud  fpalebnfiaii  c futura  vididtap 
. fecuto^Ec  ipilp&CDtoces  mn.ad  defolanone  qtet  aiam  mea.]  nchoat  a culpa  eoK  nodefinenii  qiiqe 
morte dauidi^bocn.e  qrcteaiam  ad  dcfolationciad  tolleda  ea  de  folo  coq^is.Et  uuas  poxias  fubiun 
giclMa  efLvaict  in  ifenora  tetrp.Ad  Iram  i morte  faulis  abfcddeiiit  fc  l cauemis  ftigietes  a facie phv 
.blhno^ficut  legif  eos  feciffi:ca.i}piimi  teg.  Vbi  df  q>  quii  vidiiihit  viri  ifrad  fe  in  ardo  pofitosCafa 
liidus.n.erat  pplfas)abfc6deriitfeifpdfias  8e  i abdins/i  petris  quoqi  &i  antris  &ialiemis.Simile^ 
accidille  tuc  aededi  eiqoii  et  tuck^f  no  folueos/tofle/fed  H hitates  ttas  valle  Sc  trans  iordanefu/ 
;giedo  rdigfieciuitatcs  Uias.i.teg.  vlti.Secfida  pocna.F^etiphilillpi,flnetcefi  fup  manus  gladii  Ad  Is/ 
*^Taul  cn fuis  vulnerati  cecideifitdi  magno fangumis fluxum  mote gelboe. Sifitndo  vulpin  eriit: 
Declaratio  eprimp  pcenpiqi/venia  i ifenora  terrg  ad  fimihtudine  vulpifi.In  textu  hebrpo  hf  defola 
.«idi:fcdc6(inidiomutamtadiiidappoliti6cad.|CEtrcxlftabif.Teitiobfificiae.Et  texlhoc  edankl 

* tfic  rex, Ictabifin  dco;q  faciet  efi  tegaiaudabif  ois  lurasin  eo/deo  faluatotedanidisihoci  oes  tuti/ 
tes  i deo  p falure  & regno  dauidis  laudabniifino  male  aget  fed  digni  eifir  laude.  V el  i eojregeficut  icy 
leph  luninitp  falntepharaonis.Etteditihiacade;qm  vtroutsfenlb  dixu  hocppleJjcesfuosiqfideet 
! proterat  pro  i^ios  falotc  Ac.prpdices  ec  landados  aflauto  regno  qui  qufi  in  deferto  dlent  vitnpe 

• fabanb  vt  paret  de  nabal  vltnperare.Vnde  et  fubdit.qma  oblltuef  os  loq nentium  falficateiu.Eleiiaco 
Gqnidcm  daoi^  in  Kgem/filuetunt  linguf  pnusdictnnnm  falfitatemficilictt  (pdanidetatcoolpua 
tor  in  regem  feu  ftgnum/q>  non  efla  futurus  rexiSf  fimilia-Amen. 

.CTVvLGATA  EDITIO.  ^Vidloripfalmusdauid.  LXIIL 

Xaudi  deus  oradonetn  mea  quum  deprecor»  timore  inimid  eripe  ani# 
mammeam. 

Protexifti  me  a eduentumalignatiu»  multitudine  operatiu  iniquitate» 
Quia  exacuerunt  ut  gladium  Unguas  fuastintenderuac  arcum  riztaatf 
ram/utfagitteQt  in  occultis  immaculatunu  r., 


; I 


i 


fH 


P5ALMVS  _ itXIlIIi  v« 

Subito  lagictabnc  eum  S non  timebiiKfinnauerunt  (ibi  fermonem  ne^uanu ' 

Natrauetunc  ut  abfconderent  Iaqucos:dixerunt  quis  uidebk  cosS 
Scnitad  funciniquicacesKlefeceruntfcrutancesrcnmniot 
Accedet  homo  ad  cor  altum:&  exaltabitur  deus. 

Sagitt{  pamuloram  facl{  funt  plag{  eoruiSC  infirmat;  Qmt  c5tra  eos  lingi^g  eonsm 
Conturbati  funt  omnes  qui  uidebant  eosiSi  timuit  omnis  homo. 

Ec  annundauerunt  opera  deitK  fadhi  eius  intdlexerunt. 

'Lftabitur  iuftus  in  dho  8C  fperabit  in  eo:dC  laudabunt  omnes  ttCti  coide. 
iriyXTA  HEBR^VM.  (J^Vinccndpfalmusdauidi,  LXIIIL 

* Propheta  ^ ^ ^ uocem  meam  in  loqui  meota  dmore  inimici  cuftodics 

jE  Abfeondes  me  a fccreto  malignandumm  conuentu  operandum  iniquitatem, 
j OgicMcuernt  quali gladiu  lingua  fuartetenderutfagittafuauerbum  amarum. 

^ Ad  fagittandu  in  abreondids  perfedla:fnbito  fagittabut  eu/SC  non  dmebunt. 

R.o^abunt  libi  uerbum  malummarrabunt  ad  abfeondendum  ofimdicula,  dixetac 
quis  uidebiteat^ 

Inquirent  obliquitatcstcomplcuerunt  inquilidonem  inquilitani/K  medio  uid  8C  cor^ 
de  profundo. 

7 Et  fagittauit eos  deusflagitcarubitotfuerantpcrcufliones  eorum. 

• Et  fecerant  impingere  ipfum,ruper  ipfos  lingua  co^rmouebuntur  ois  uid£s  in  iplu. 

f Et  dmucrant  ois  homo:&  annundauerunt  opus  dei  opus  eius  intcllexetunc.  44mo 

40  Lftabituriuffaisindno^&fpcrabitineosfitgloriabun^ omnw rf/HforHin,  • 

Tlnilascft.  Vincenti pralrans<latridiJ>eqno  vtfapra. 

CTMatoiaplalinlexapncategDlafoni^  vf.Cdftarfiqdecxtlnilodanide  eeaftort  ptatmi/af 
in  plbna  M>na  loaCvt  ttftanf  doo  pnmi  veiliciili^  ea  q de  eo  dfir  no  excedere  pfona  eios.vfi  con(^ 
•queseft  (pdc  dJUide  traaaprdnms  ille  aidlfain£e  qaatfi  pgKSas  plalmi  Oinaatjttaaaf  libov 
Cio  daoidu  a pCxnnone  liHiiisiqtn  i defoipta  hic  pfecntione  explieaf  pfixntio  c5cra  viiQ  ioMQuoif 
' ideo  dico| vt  exdndatiirpcilccntio  ab  ablaloniqnain  pro  iniquicatibosfms  petpeflbs  efk  daoleLK  ta 
etat  plsdoos  iflc  pnncipia  perfecnnonlsnn  quibas  (ani  non  manifdk  ted  ocen^  viis  tendit»*  ad 
aaoRcm  daindistvtpatain  ptogRlIiL 

CTSVMMARIVM  EST. 

dTDaiiid  ames  occultas  ranlismachinanoncscctia  vita  rna.recoititad'  denmicSmenioamtillasA 
cxanditnsdclaibitvindiaadiuinauilanlcdiliKis.liBaffl^acrcaoylgtitiaaiiadco. 
dTPctlbna  loquens  propheta  dl. 

A ^ioO10VOOqnma.C>iiutfplalmm{pttsdoas:j^tiiiamaterip,&exectitiiiIi|ibiablif 
des  me.pTropohit  doo-PtirnoAodi  deus  yoce  mea  in  loq^mcodioc  e m flebili  locutione 
ad^iliradjnc  aadiensie^bcAltetfl.a  nrabreimmiciiraahs.cimodtes  vitam  meam. 

'C^icodta  mclncipithic  parsexeeannataU  ordine-Prirao  traClal  illa  pncola;a  nmoie  inimid. 
Sedido  lUaicullodics  vitas  mcasfibi  & Tagittauir  eos-^Explicat  itaqt  mnitas  nmedi  tones . &ptimfi 
a codiaonibus  ptecuto^Ablcodcs  mePatnro  vt\f  d^recatiuclin  fignfi  cette  fidudf  qiexandict  A k 
creto  malignanfi.Dof  nmed;  cddiriones.f.qi  font  maligni  & qi  fecitto  tia^t.  A coora  opantifl  ini 
qmtatf . nofoln  liint  maligni  in  alo  6c  lecien,fed  flmnl  cducmiit  &exetcct  inigtate-fSecfido  ab  ^ ' 


inK 


Cione  coriidc  cocta  daoidc.Q^  cxacuetlScq^  ^adui  Ungoa  roafcdfultido  cotra  menetederuc  faglc 
Ca  foa  vccbidl  amat(i.i.te  amaca.ad  lagictachl  in  ablc^tis  pfcdlfl.Hw  dl  quo  ceduclad  fagictadlioccDl 
tedamdepleClfthocellniiUaexptedelicietf  antolfodctc.Perccdaeaflc  fagictaitdli^  oi^natione 
vt  ocadat  daoidad  hocnxxacneiflc  lingoa  fua  vt  ordinaret  occilione  (hnidisiq  ell  Ks  vdde  amara. 

,/Tttno  dedarat  duo  in  eof  oodlio  tradaciy&  diaa  nfle  fumane;  Pnmfl  arca  id  qd  didi]  ellrtet^ 

tiit  iagttta  foa  ad  fagittad&oqilicaf  (iqde  modus  exequcdlJ.Subico  faglctabliccluqd  dl  valde  fonnb 
dadnmA  n5  nmebdOoffiEndcxc ddiiqma  roboiabflcimi  vcibli  malum/qnia  eiflt  robnlli  in  malo . Et 
hoc  ^ jfrn  fiiit adimpled&qifi  lnbitD(hocell  ex  impmrrifo  qfi  daiitj  mlnn.  rn^idit-Vlrif ottimatlf 

Caktlbpplid.  ' ~ o ■ 


ojil' 


A 


PSAIMVS 


litxmi.T 


quas  momsmc^c6plctraftmquiflnoncingnca:heccftnulla  via  obliqua  ptcrmirctfit.fcd  inqfici^ 
ne  viai^  obliquai^  in^ra  a muldniduie  coacninifi  coplnicninqad  finem  vicp  duxettibSc  medioihoc 
cft  intimo,  vili  Sc  cxiiw  profundojhoc  c(l  a tnamis  co^tanombus  vin  fiuibs:&  cordqaio.piofbodpi 
tricato  yitusjeziqnmamenre&intimoato.Hf  funcratioDesnmendi. 

lfetY>!$ptKniit  CO0  DG16-Tiat^f  hic  illa  pamnilajconodies  vitas  mcas|dapIiciter.Ptimo'«  dioina.^l 
diAa.qua  dcfcnbit  pfingnbi  ooirclpddm  malis  ordinaris  cocta  daoide.  Vndecotra  illud  tetcdemt& 
gittaadragictad6iiiocctc|diaf&fagittauiteosdcns-CdcraiUud(lubito(agittabuqm5  robdiC  (agit/ 
ta  fubito.S  vt  intclligas  nd  fotu  lattas  diuinas  lagittas  fcd  eSc^u  pcuIIllIeCad  qd  no  potuctfit  pan/ 
gere  fagiqc  laniis  cotra  dauid^Xn^lli^t-liicifiillt)  vidiiatcj^cuITiones  co^a  diuinis  fa^tas.Cdm  il/ 
ludablcocMut  oflfrndioilajmd  rnbiugif.&  fixafit  ipingetcj^.Chtra  illud|exacoenii1c  Vt  gladid  Hil/ 
gDafija/n>6fubdiC.rdplproshilMaeo^£rdem(i.cotraillod|inqcetoblii}taocs&c.&mrdio  vui&opt 
de  pfundolfubiugcf  polLmoucbunf  ois  vides.Et  in  pnmis  gde  vidiiSis  idefciibif  raots  faulis  cfi  (iiij;  ' 
Sagittauitfiqdecosdepsrobitoihoccftexiprouirqqfi  minus  crcdidcrut.Quodadtdf&iccttfit^n 
gcFeipmtadcriffiidiulnatlonUlnphytonerpeAat.liii^dvdDtipegillcdfit^ndcrat  folitnsadiotti  < 
legos  & Quinos  rccuticre  imo  eiarerat  de  terra  magos  & aiiolosisT  patet  tn  lli.rcg.Er  ip  quafi  ipulTua  . 
ab  al  IIS  hoc  (nxnqguis  alibi  fcnptu  n5  fit,r5nabik  tn  eft  vt  (uafu  aliquoqc  hoc  fecenc  vuks  Ic  no  ha/ 
t^ere  cnfji5  ahqd  a deo.Quoc)  a eo  rSni  cofonat  q>  erat  inimicus  hmoi  diuinatonbus:&  videmus  ma  ' 
Itefaafor^snSdecflepnncipibns.Itaqiriiliofamnelisqna  aadinttapndphftonillam|vf  eflerepenn/ 
na  illa  lagitta  qua  deus  ipmpcu(Iit.ctas  tu  & filii  cui  mccii  entis.  Vn  fublKutus  cfiea^fuetuntpcaf 
' Jfioncsco;i;4diDngif£tcwtocdinadalfafic£tfn^ripingcrci^m|(aaleinctimcdiuinanonis:&£a/ . 
jMttanit  eordens  lagitta  fubitoftnopinatp  ac  ilGtis  mbins  a farnude  ^iiflgiftietdt  perculTiones  coqc. ' 
uip  ipfos  lingua  eo^qua  cdiiluctfit  phytoniHam.Priipi  parali.io.inmc^  mottis  faulis  df.  ifiip  phf 
^ t toniliam  comlucntipp  qd itecfinnt  cu  &c.Sic.n.lii:^na  eofifuit  fnp  ipfos.In  (bbiun Ais  veto  poft  ver/  - 
bisimouchunf  &c.d^ibif  coTiImano  vtndi  Af  diuinf  cocta  (bulqtolledo  a domo  cius  legnuiinzn 
vtobd  ramuells  ^iAil  ct  qud  vlQcret^^t  defcnbunE  quattuor  aAus  viHcnnd  diuinS  vindiAam  .Pii 
mus  trarmutanonis  volutatif  a pgenie  & gm  fatilis  ad  damdc.Moucbnnffa  domo  fanDsbls  vidensf 

Sguli  vid^.»i  ipfisfraukeetuisdiama  vitioo((£ecfidnstiiDoii&Ettiinnernnqafaaedei,ois.h2t 
Ic  vides  hmdi  v indiAa.Teitius.&  anndciaueiiic  opus  da/ftiifle,&  opus  eius(falicet  dei^mtdle/ 
qoarto/ftiiire&  elTe  abicAione  derous  faulis  a regno  cfi  tTallanonciiegni  ad  daiiide.  Vn  popnln* 
ifiad  cligf  tcsdauide  in  ntgqducliiqueg.f  .dns  duit  ^ tqru  pafccs  popula  me(i&  ens  diu (bp  iliacL 
Etdefcribunf  hicmulrafutuiainpterito/iiptttccrtinidinemprophenf.  - ; 

X^dbltur  tulbis.  Deferiptadiuina  vindiAa  in  laple  tanq  puia  adfalutcdanidis  Scregnii  ansulctcil 
-b^md  no  folli  liberatio  vicgdauidisapiculiscxfaule,icd  cumulanim  baieficium.nim  l^n;.  Lftv 
bitnr  luftnsjdauid.in  dnolgranasagendo^dno  JibctatoriTii  fpei  adptomifli  (ibi  regni  affixutioiieni. 
& iperabit  m eoldcolno  tn  rcip(b.Toin  comunis  c^olationis  & exaltationis  reAorum  A glonabun/ 
tntilandabnnt  rqfahcet  in  domiiib.non  aliqui  fcd  omnes  tcAi  cord^yuiciitioiuiioot  dautdem  ad/ 
iuuah  & cxalcan  a deojA  iniquos  (ftulcni  cum  iiqsQaianilnatL  Atncn. 

■ j 

CVVLGATA  EDITIO.  inVM^fdltnusdauy antici.  LXIIlt’  ^ 

E dccct hymnus  deus  in  (ioh;K  tibi  reddetur  uotfl  in  hieruial^ 

Exaudi  orationem  mam':ad  te  omnis  caro  ucniet.  x 

Verba  iniquorum  prfualuerunt  Ibpa  nos  impietatibus  noibit  tM 
propiciaberis.  i 

Batus  quem  clegiiU  & aflumpiifHthabitabitin  atriis  tuis.  1 

.Replebimur  in  bonis  domus  cu^tfaniflum  ^ templd  tuum/mirabile  in  ^intace.  > 

Exaudi  nos  deus  faluraris  nodertfpes  omnium  Eninm  terr^  fifinmari  longe.  ’ 
Prfparans  montes  in  uirtute  tua/accindhu  potentiatqui  conturbas  pro^duhi  tua^ 
ris/fonum  fluifhium  cius. 

Turbabunturgenres& timebunt  qui  habitant  terminos  a figni»  rn?y»/n*enT 
ni  K uefpcrc  dcleclabis. 

— * - - “ /1-  1-1-  /««e  • 

I*  j . . u. .,J. 


vl 


1 


5 a^5  M-a  a itrittat 


rr •/  ' 


0 


• PSALMVS.  / - / ' \ XXV. 

'Flofnen  da  repletum  efl  aquistparafH cibum  Ifforum.quonlam  ita  eft  pr^paratio  eii^ 
.Riuos  eiiu  inebrias  multiplica  genimina  a'us:in  {faUiddiis  a'us  l^bitur  germinanst  i 
Benedices  coron;  anni  benignitatis  cu{:dC  campi  tui  replebuntur  hubertate. 
Pinguefeent  fpcciola  dcfcrtijflC  exuladone  colles  acdngentur. 
ludunfunt  arietes  ouium  flCualles  abundabunt  frumentotdamabunt/etenimhjrnw 
num  dicent.  ' 

CI VXTA  HEBR^VM,  IH  ^*‘"^'>’*jpfa^”’U*‘biuidicanricu,  LXV.  ' 


»7 


i*tHi 


• -Propluta.  nr^  ^ expedat  laus  deusfin  lion:&  tibi Ibluetur  uotum 
*•  r**”'  i Audiens  orarionemaifij  te onmis  caro  ucnient. 

) V crba  iniquitatum  roborata  funt  plus  merrebdlioncs  nofbas  tu  donabis  ipfas. 

dU*crtf(,4«f 

4 Bearitudines  eliges  flfadmouebis  /habitabit  atria  tua  :faa'abimur in  bonitate  cW 
naustu^/ianditatetemplitui.  ^ 

tS  Terribilia  in  iulhtia  refpondcbis  nobis  deus  falutis  noftrjtconfidccia  omnium  finiii 
terr^  SC  maris  longinquorum.  ; 

, n . _ matM  n 

, i»  Firmans  montestnuirtutefua  racrindhis  in  potentia.  | 

7 Faciens  quiefeere  fonitum  mariumtlbnitu  undarum  eorum  6C  tumultu  gentium. 

« wiTff  marto 

M Ettimucrunt  habitatores  ntiium  afignistuistcxitusmaoc&ueipmlaudarcfacies^ 

9 ViiTtafh  terram &fccifh'  ddidcrareeam,multumditabiseam:riuusdcitplcnuiaqua> 
. ' rum,  prf  parabis  frumentum  eorum  quia  iic  prf  parabis  eam. 

'a  o 'Sulcos  eius  fada/dcprimecumulos  dusrimbribus  liquefadcs  ea/germim*  dus  bndices) 
a I Coronalhannumbonitatistufr&uiftufllillabuntpinguedincm. 
a z Stil  labunt  habitacula  dcfcrci:&  cxultatipnc  colles  dngentur.  j 

aj  Vrihcncrccampioue/&uallcsamidencrcfiumcnto:dat^ent,ctiamcanent«  ' 

r-  ■ > 

TIniIasdl.Vincoiriplalmnsdani(]icanticnm.Tnqtio  vtruperios  diximns/p&Imusa;  cantb 
cmnfanrffnony(na.Et  ideo  pralnmscan§  commane  nomen  omnram  hymnonnn  haius  li> 
tiri  intelligitun  canricnm  aarem  quando  apponitnr.nomen  eflofl&cii[dcnoriis  l^titlam  macenp  an< 
homanp  vocis  mnfieatn-In  ptop^to  ad  luriam  rpedar. 

CrMatenapralmiCvraipfopfalmocoUigitDr)eftcnItnsmetiroexhibeH(!tisdco{n  Eonipro  bcnc& 
cits  diulnisqof  continocconfaunttirhQmano  generi  &prpapuccolftibaseum  .In  pnndpio  nM 
p&lmi  proponitor  decentia  cultos.(kinde  fabianganf  dranfa Ixncfida  vfq>  ad  Enc  pf^nu.  ^ 

^ CSVMMARIVM  EST.  ' 

<CrDamd  ez  beneficiis  ditrinisffpintwdibiis  qnidem  nim  venip  pvtcatornm  tnm  dcAontm  faciov 
tisinbonitatc&ranAitate,cotporahbusplaaiarum(fbnnirmtttniporfi|hiibdtatls  &^n  terra pmi& 
(ioniscanic  optime  quadrare  \t  deo  lauda  6c  vocafoluantur  in  fion. " 


Pil 


^(pPeffbna  loquens  propheta  cft. 

TiEerpettatlau6.0imditnt| 

vfi^te.p^PtopKinitdao.  Altemmqilansin  fionespceracdeDmihoc  cRnoii vana  fedeerra  fpt 


’lEerpCttatlaU6.6imditntpfaImnsin  parta duasqjfopofitiaaro  materif.&execctiuam/ibi 


0peftatdimnabdicficiaaedtuinamgr^am.Ermeminirfion:quia  ibi ficit  tabemacolDm  dauid 
tn  quo pofuirarcam domini. Er  csdadirperhocobicAionem  opponentium  q>infilo([vbietat  tv 
tiernacalum  radium  a moyfp^  vbi  olim  racrararca  domini)&  nonin  fion  colendus  erat  dens . Altt 
tmn.Ec  nbifolcKtoTvonimaDdiensorationcm:hoce(l<p  deber ribi exaudienti  folui  votnm etiam 
In  fion.Ira  q>  non  Iblum  eW  mcnronmn  laudare  deum  in  fion/ed  adimpicno  votoram  debet  etia^ 
'fien  infion.^Er  nora  q>  in  pnmo  alloquirardeiimi  tcespeCtar  laus  deusiin  Tecundo  alloquitur  deum 
ve  audientem  orationcmEc  apce.nam  reddmo  von  Kfetmr  ad  aaudltotcm  oiarionis.&vtronq^ 
'dl  vocatiuicafus. 

^OfqjtClncipithiepsaiectttina  tali  ordinelMotTadtaF illa  pamculafreexpcAat  deus  lausifioii 
'•Cectfdoilbi  patocola|8c  tibi  uhicfvot^ibi  catus  mane.rCircaptimfi  quattnotbtotabfifidadiuV 

Caia.fnppfaL  o nr  ' 


PSALMVS  -.t  ' 1 :txv. 

n*«flte,5"eipeftan£adiuinocnltn  infion.BHmfib«netofi£ftimifriopaSnLGDia»a«faiptto  ^ 
(hnSda  dt fic. Voba  migtatU  roborata  funt  plus  mc.Et  incfdit  p<r  verba  res.i.gdla(aftos(maealpr» 
tos  6c  hmSi  imqmtat^ualaerfit  fop  nxtliip^eruc  m<.Etperpnoinennie  dem5ftrat  gaws  hoiui^ 
ita  <p  farf  fc  fuccubuift  iniatatibos.Dtide.R£bdlrones  tK)(itas  tu  donabis  ip&s,Nos  jjdcm  nopop 
fniMs abi^ anobistniqraccs.et rptaia tn demenDimus donabis iplas noftras  rcbdliones corv 
tend  ^ rtmittfrepdaja  tficfnbuige  daufula  pnus  fcriptaifaTioet  vCj  te  ols  caro  vcnift-Donv 


cra 


bis  Uiq na  n6  poft  mo^^  vfqiqoo  (in^Ii  hofes  veniet  ad'tnhoccftqdio  doemt  h3c  vita^oa  fiM 
ta  pOngent  ad  te;ad  ftatfi  fpfiuni.in  quo  no  eft  amplius  tepus  venipred  totum  tepus  venip eit  donec 
camahsBJffusperucmct  ad  tciad  ftatu  fpuum.InJiebtfo  ha^tibiifcdcoflnidio  mutaiiit  cafum.& 
pottsbocaiterittiligeregprotpcvcnifnapotrigm&careiwienlneceilMp  venif;sja.r^is  caroiou  _ 
no, ode  veniet  vf<y  rt)  veniet  ad  tnbunal  tau  ad  tedKdii  t5ne  tibi.- Quod  tolef  in  motte  vmufcuiu^.  ■ 
pitontn(Lncs.5eciidii  benefiau  eft  ekdib  ioftoq^Qnod  ptimo  dderibit  a duabus  aitionibus  dini/  ; 
iiis,Alteraeftelcftio.alt*ta  facece  elcdum  appropinauatt/fmednbioaddefi.Etaprpmio  beatiroth/  . 
nishicihfpeftrpofteaintelchoat.Beatitudine&TuppIeetut  iIlins.qriceliges£cceptiipaa(ftio.ac  * 
piooebisiapplicabisadtexccefccudaaftio.Habitwii  attiatua.Ftu<ftosdioinatfiadljonfi  (bntiftiX 
habitare  in  atriis  tuisinullus  vicinior  doniui  da  locus  § attiaJ’et  q J inteUigc  tanra  mentis  deuotio/ 
nc  figmficari.vt  teli^  domo  ppnajattia  domos  da  eie^t  pro  habttacu!o.Saaabimnr  in  bonitate 
domos  tup.Mucado  fingolarr m plotaienoinediifighincat  no  vna  lingalate  pibna  deloipli&r^cdgC'  t 
nusdcaoqLlnqoofapm  conumetat.faciabimutingt  in  bonitate  domus  tuf.ianaitatc  tanpb^ 
Vtraqi  eft  cibus  aip  ta  bonitas  q (an<ftitas.Et  vtra^  vni  Sc  eidem  attnbmtnr . nam  otmpliim  dei  ide 
eftqnoddomosdei.Hgcfimtbcndicuele(Staj!,quibusmentodicuntntbean. 

?erribilti3  in  iufUria  rcfpoddne  nobisTemfi  bfifiafi  iimulcd  quano  Ctimoris  faUcet  & fpa)  eo  _ 
memoranf.&  fontbfifiaa  c6ia.Terrons  qde.tu  qbus  deus  inftiriS  vldicarinS  acrcer  qfiqi)vefur  moni  ■ 
toriahoiumadialureivtinfcpulchnscocnpircctiffincobnftioecoiielm  fcpulturadathan  ft:abiiDn. . 
|-^<ui.ftgnificanf  dicedo.tctnbilia  rftdcbis  nobis  in  iuftitia  deus  faluris  nff.Tfi  gbos  cSminaf  profb 
fens(tgna&|)digiamnlta:vtmjracnla(ktettemotusjconaagtationes|fttmitns  matis{& aha hm5i4  , 
n6  folS  ftmt  tts  q fiunt ,fcd  Hgna  diuinaihoc  eft  figna  diuinymidetip/ordinata  J.a  diuina  puidetja 
■d  ligmiicada  fua  iuihtu  ac  potcria.Et  hpc  aplicanf  poftea.&  timuerat  hitatores  finiftihoc  eft  estie/ 
pitani  terif  ,a  (ignis  n]is.|f  5pd  aiit.tiicz  oMfonnationu  fen  ftabilitionis  monttft  in  forttradhie  fai : 
Vututceoq[.Hincn.r&nrmcdfid^i  in  deo  hnttaoesecnpqoumariadioc  eft  habitatores  tenp  Ari'  . 
" ■*  ' ■ “ -■ * *di/' 


ae  (iducip  r6  in  deoieft  magnitudo  potrap  qua  (bbilinit  moces.Ec  hoc  ezpnmiC 
tDjcs,omm  (miii  tetip  8c  mari»I^nquoi|:iqaanjni^q<  diftatift, firmas  mores  in ' 
tute  fua.l,tpfogE  mdtifilTu  ex  ope  fixlationtsiqob  Mlictt  fedat  fiemien  dtatift  ArAuAiifi  eO^fc  oinud/ 
Ps  mnltirudinfi  graum.na  & hpc  diuina  pocraa  q moftraf  in  hmoi  fedanonibus{ro  cohdendi  dl  oi 
deotfteut  ipfi  l^itns  manu  & tumultusgi^uim  liincroncs  nmodi  vc(igna  diamp  irf.Ec  <]uo  ad  bcc 


a deo  qfi  cocedif  illi  q>  ex  tembilibus  da  optbos  cc  medianbus  caofts  (ccundis  iTurgat 

in  eo  dmot  da.ranq  hmfit  ccrnbilla  (inr  monicotia  diuina  ad  £ddte . Eifimilicer  inagnfi  da  donum 
/cft  q>  ho  ex  opibus  potetif  et  natncalibaseugafin  fpan'&  cofidaifiin  diaina^tctia.  Hfca^ 

dona  dd  no  coctdunf  omos^  colenbos  eSfid  merito  cultus  dioim  cmedacibas.p^Altey  cftq>  eu/ 
do  iffpriusaffettdefivtroncitriufqidoni^omortslblicetAtrofidetif  jdiccdo.tctribilia  nSdcbiscS 
fidcti3ommi>daie  fobiugitqpa  diuina  ad  vtninqucimore  fcilicct  A;(pf3niirmasmdtes&^  dtm^ 
Ibbdic  cfibftum  timods|&  cimnctnnRlIgnificando  tdata  opaa  eftenonlbli!  opeta  fcd  (igu  da . 36f 
nos  prins  ordmammus  fparimdolvt  accdmodaremus  fit^la  fiitgulis. 

lEritue  inanem  vefpcri.  Tradat  hic  illa  patticula'A:  tibi  (oluef  votuiduplidter.  Primo  defcnbendo 
vot&dein^  bnficta diuina  p quibusreddif  vorii.p^  votft  quide.  ddcnbit  a ingi  (aenhoo  quodlo 
domo  dd  oHdtbatunmanc  falica&  vefperLExiras  mane/matunni  cpis,&  (imilita  veTperij  vdpan/ 
ni  tpis.roiie  factifid^  iugis  laudaR  fadesiin  lionipro  quanto  czdjtcs  homines  ab  oblatione  tam  ma' 
pnni  q vcfpcTtini  (acnhcii  fadcs  exue  laudares  cribat  enim  multf  deuotf  petfonf  hora  facnlidj  ad 
diuinumcolnimincutmodo  eunt  maneA;ve{pcnaddimnaoSida.CrBcnefiaaantcmpiD  quibtw 
tuge  lacTificium  of£adiacur;commemorantuc  bona  in  terrf  promiflionis  fcraacatcAt  hobeitaca 
canq  pro  tora  promiftionisdaca&fmiandaiiogcracnfiaam  pro  graparnmadione  afliduo  cefuo& 
fiaanir.Vbi  pnmo  in  gaicre  dioinum  bendianm  ddctibitor.vi/irafti  ccrram/promifTionis.Bccedie' 
aas.AfKifhjnos,dcftderarceam:qnia  multum  ditabis  camifdaaracc/hobcitate&c.p'5edido  deferi/ 
bit  in  fpede  vifitationem  dioinam  quantum  ad  prooifionem  aquamm.tnm  quo  ad  aquasfonntui^ 
nm  quo  ad  plumas. Et  de  aqms  quidem  fonbum.R  iuns  ddjfluminuqi  & fonnam,plcnua  aquarain. 
^Ecccfni^s.pr^aiabis  &umcnQimconimCpt9paraaoenimrerrf  ad  ftntnctum|aquis  fitiquufe 


i 


PSAMLVS 


JXV171 


i» 


muInpIicando.pniaTio  dcfcribit  eandem  quanram  ad  ptomflonenr  tetnporam  benedifpofltordm. 
^ranalb annum  bor)iahscd^:hoceftUEgmm  annum bemgnirans cnpreualuilhxDionacio.il.  i 
ad  interam  cuxulacionem  Ggnificandam  p^ca  dl.&  vip  tuoquattuoc  tcmpocnmC  \'crU)pnaD:Wi  . 
tumni  Sc  h jvmis . hp  enim  funr  vic  deu vtpote  ccdeftes^lfaUabnnc  pmgacdineaiidhcient  abundan/ 
tiam.^OemmnfhXtusdiuincvuitattoDistammaqusdmbcnignadirpoffcionctroDmm  defem  ' ’ 
bunrperquartuorlocaterip»kfeitum/eoUes|caropo5/a(vailes.Scittwuiirhabitacntadaem.In  qoD  i i 
montes  compnchenfl  Videntur, canglhnwtespingnedmem.EccxnItationecoUescingauar.vcihcnc  . ^ 
u &Apl  obcimoldnidihc  biiinm.S:  vaOd  amiaenrfefhimento.Metapbortci  funr  omnes  huiutind/  " 
dilcrmonesiabimdanciamfrDmeti&pcconim&pafciiorom  aborom^  vegetabilium  Ggnifrcanti^ 
Berhuiurmodimetapboras.Met^horiccqnoqiconclodinirxUngcnt,etiamcanent:hoceftadGiBl  * i 
todmem  dangcntinmjinllnimctismiificuronaniiDmj&cancnaDmmodiilatioae  hiunanp  voc^  ^ , 
tDcondicarcpiplefaraicvd^eDchoicsclangcnces&canentcsAmcn.  t ^ ^ 

CTVVLGATA  EDITIO.  |i;Vi(ftoricaiiricumpfalmi.  • ^ LXV. 

V6iIat&deo  omnis  terra  ; pfalmam  didte  nomini  eius, date  gloriam  ^ ' 
laudi  cius.  ‘ . - . v i 

Didtedeo  g terribilia  funtopa  tua  dominetin  muldtudine  uututis  tux 
mentientur  tibi  inimid  tui. 

Omnis  terra  adoret  te  &pfallartibi:pfalmum  dicat  nomini  tuo.  ‘ . 

iVenite&uidete  operadditernbilisinconliliislupcrfilioshominum.  . ^ 

jQmconucrtitmaicinaridaai/inBumincpcrtranfibuncpcdctibilptablmur  in  ipfb. 

Qui  dominatur  in  uirtutc  fua  in  ptcrnumtoculi  eius  fuper  gentes  rerpidunc,qui  araTpe 
rant  non  exaltentur  in  femcripfis. 

Bcncdidte  gentes  deum  nofhum  auditam  fadte  uocem  laudis  dus. 

<^ui  pofuit  aiam  meam  ad  uitamcSf  non  deditio  commodonem  pedes  meos. 

•Qgoniam  probafti  nos  dcusHgne  nos  examinald  ficut  examinatur  argentum.  ' 

Induxilti  nos  in  laqueut  pofuilli  tnbuladones  in  dorfo  noffaro/impofuilU  homines  fu^ 
per  capita  noftra.  . . . 

Tranfimmus  per  ignem  & aquamtK  eduxifli  nos  in  rcfngerium. 

tnfroibo  in  domu  tua  in  holocaufhs : redJl  tibi  uota  mea  qup  dilHnxetunt  labia  mea. 

Et  locutum  e(l  os  meumnn  ttibuladonc  mea. 

HolocauRa  medullata  offeram  tibi  cum  inccnfo  arietumioffcram  tibi  boues  cu  hirdi, 
I^Vcnite  auditeiSC  narrabo  omnes  qui  dmeris  deum  quanta  fede  animp  mep. 

Ad  ipfum  ore  meo  chmaui:d£exaitauifub  lingua  mea. 

Iniquitatem  fi  afpoci  in  corde  mcotnon  exaudiet  dominus. 

ProptCTca  exaudiuit  dcuscfiC  attendit  uod  deprecadonis  mep. 
BenedicfhisdeusiquinonamouitoradonemmeamKmifcncordiam  fuamame. 
CTIVXTA  HEBR-iEVM.  |j;;vinccndcanricumpfalmi.  LXVI. 
i'  ^ Langitedeotomnis  terra.  Wb 

Propnen.  V_,  Cantate  honorem  nois  dustponite  honorem  laude  dus. 

3 Vox  mundi  9 terribilis  operibus  tuis:  in  muldtudine  fordtudinis  tuae 

. niendencurdbtininudtui. 

4.  Omnis  tora  incuruabunt  fe  dbi  K canent  dbiccanent  nomen  toum.  Sdah. 


psALMVs  ixvr:  ; 

taUe  ^ Vertitnareinaridamt/inflimunepmrSlibficinp^enbiI(Cabiinurmeci« 

7 Dominatu  in  fortitudine  fua  mundotoculi  dus  in  gentes  afpidcn^rebdla  nOD 
tabuntur  libiiplu.Selab. 

a Bcnedidte  populi  deunodrumtK  audire  fadteuocem  laudis  dos. 
f Qui pofuiraiasnoOrasinuitistOCnodeditadlabendum  pedemnoftmm* 

10  Qgoniam probalU nos deust:purificani nos ficut purificatur  argentum» 

1 1 Fedfti  ucnirc  nos  in  rcterpofmlti  angultiam  in  lumbis  nofiris* 

I z Fedfii  equitare  hominem  capidnofirotuenimus  inignemdcin  aquas,dCf(Ct(K  not 

exire  ad  irriguam. 

I I Ingrediar  domu  tua  in  holocaulfastfoluam  dbi  uota  mea.' 

1 4 ‘Qs?  aperuerunt  labia  mea:&  locutum  efi  os  meum  in  angulHa  mihi. 

I f Holocaufia  pinguium  afeendere  fadam  dbircuminccnfo  arietum  faciam  uaednam 
cum  hircis.  Sclah. 

Venite auditerKturrabo omnes dmcntesddtquffedtanimfme^  ■ 

17  Adipfum  oremeouocaui:fiCexaltansfublinguamea. 
t<ui  i8  Iniquiatem  fi  uidi  in  corde  meomon  audiet  dominust. 
td|  I»  ProptereaaudiuitdcustrauTcuIrauitinuoceoradonisme^ 

to  BcncdidhudeustrquinonccilarefedtoradonemmeamKgratiam  fuamame» 


TI  tnkis  dl.  Vuicenti  canciann  pl^i.De  qno  vt  Tuprtu 

CT  Materia  pfalmiCquancDoi  lopcificics  pralmi  pt(  &fett)dl  inoitatio  mundi  ad  Undandam 
denm^arrando  lUi  qoomodo  dens  fe  nabnic  Iccum/hoc  ell  cum  popolo  hebrpo.Intenns  autem  ede 
templando,appatctprophctamantotempfalmi>indaetcmpcrlbnain  hebrp  populUdno  ptptetiiv 
mtationem  & nananoneni  exetccrc  ofTiaa. Aitenim  prophetandi  totd  murni  adoratiud  deuivt 
Ceflator  quartos  veilicnlDs.Et  hpc  cft  ad  liceram  ratio  quare  inuirat  totnm  miidum . Alterum  mlim/ 
endiabexempto  diuinam  gubonanonem  erga faoscaltoics.Etptoptcrcainuicac mundum  advie 
dendum  opera  dci  erga  populum  fuum  tam  itus  q extraiA  hofteseorum:  vt  patet  in  deartiu  pUlmk 
V ude  matena  pUlmi  huius  ad literam  cft  ptpphena  mundi  adoratnn  deum^quod  tunc  futurum  es 
peCtabatnr  tempore  mefip^inoicando  mundum  ad  diuinum  cnlnim.&  infiruedo  qualiter  gubem^ 
di  funt  a deo/ab  exemplo  populi  hebrei  loquentis  & inuitanns. 

C7SVMMARIVM  EST. 

(TPopoIns  veteris  teftamenti  prophetans  omnem  terram  adoraturam  deujinnitat  ipfam  ad 
dum  daimtlnftracs  iplam  opera  da  quibus  fegubemaoit^zccrias  quidem  miraculis &probationv 
|)us  puigaronisiintenus  autem^na  & otatione  afliduis. 

C Pofona  joquens  piophaa  eft  in  perfona  hebtfi  populifintroduCH  in  terram  promiflionis. 

Zongite  OeO  onuiid  terrs-  Oioidicnrplalmos  m parces  duasipropoAnoam  matcnp,&exeaitl 
oamiibi  dicite  deo-  pTroponit  tria  mundo.Primamq)  tubis  inconct  ad  Undem  diuuiamxUn 
gitedeo  omnis  tetrajnulla  excepta.Secnndum  q>  voce  humana  mufica.dinmi  nomints  honorem  co/ 
cinanr.cancare  honorem  nois  dns.Ttmum  q>  honorem  Amphater  A abfolnre  actnboat  deo.ponite 
honorem  laude  einsthoc  eft  loco  Undisattnboiteillihonoiem.VbiAgniAcaf  qimdinsquidqlaas 
(■(alictt  bonor^  exhibendum  cft  deo  Jaus  enim  dimna  ad  honore  aus  tefoTonA  niA  honorando  lacx 
detunUns  non  eflEt  dint  hoc  ad  dilfaentiam  poctaramilaudanciA  deum  non  vt  honorem  cxhibcac 
deoiquem  non  credunt  fare  Se  curam  habere  noftrarum  laudum. 

GT &ictte  OCO-  Indpit  hiepars  exceunua  tali  ordine.  Pnmo  tradatur  UU  particnU|ois  tetra.SecAdo . 
tradatur  illa  particnlaidangiceiibi  venite  A videte.Tettio  iila|cancatc|ibi  beneface  populi . Quarto 
iUa|pomrc|ibi  venite auditc.^Pnroum  ita^  propheta  vdot  reddens  tonem  quare  inuitet  mundum  ' 
C’qi^  vt dtdum cftinon (blum  inuicatredinftnnt^duo  proponit ,immo ponit  otemundi  dicenda. 
Pnmum  <p  deus  eft  tembilis  in  openbus  fuisjn  quo  AgniAcatut  porenna  cum  iuftitia  diuina.Oicite  ■ 
dcorh;crdlicet.qccmbilis/tndeiis,operibnstuis.Alcctum  duplicem  efficdi!  explicat  dimnoK  opefX 
epnon  omnes  in  ventate  colent  d^iquantumcAipccmbilis  ntdeusinopetibusAiisanmulcitudiiie  . 
fotntudinis  tua;/manifrftatemando,inimidnii|hoc,eft  intus  non  te  amantes  led  odio  habentes,m£ 
dentur  nbllCOnAtentes  te  nofle  deum  fadis  antrm  m^nryf.Qnm  ratnfn  Trie  i*K  fficf* 


PSALMVS  .tXVI.  109 

Mas  ^ ois  Rm  inomiabfit  Cc  tibi/adorabfir  tMKibIff  adorabdc  (ed  canft  dbi.ac  canet  nome  nmm. 
QkniK  t vidac-  TnAacin  hic  illa  paRicnla/ciangite.Poft§  enim  declarata  e(l  conuofio  fiitora  om 
nis  tai(  a moltinidine  fomtudinis  dioinf^fic  tamen  « non  omnes  homines  in  ventate  procedent, 
inuitatmandumpopnlas  vetensteftamenci  ad  conli(xrandam  opera  dei  triplicia.  Pnmum  ^os 
cfi  eomm  qoae  fpeftat  ad  dininam  potcnrii  Cxcndam  cok  qna;  IpeAant  ad  gobemationem  dcAo/ 
inm  exterius,  tertium  genus  efteoram  qua;  fpcAant  ad  gubetnarioncdeftorom  intus  in  anima.  Vc 


■8«« 

Usfpeiernon  minis  vanis.cftrnper  filios  adam.honmdnm  inquit  apoftolns  ( 
dei  viaentis.f[rEt  opera  quidem  potentie  fnblungtt  primum  in  efficAibns  bonis. Veirit  mateimbt^ 
in  aridiln  hebrpo  habetur  in  darino  arid&ln  fluminqioidanis.patianfibnnt  in  pedeiiccato  fluuio 
iordanis  tepore  lofiip  pettranficrnnt  in  pedernon  in  equo  non  in  cnnii^>dcnbinir  autem  in  fimiro 
RTpeftn  tranfitus  matis  mbti;tan§  coni^nens  ad  illdiita  q>  fbtutri  pemanfibunt  telpidt  ^ceritri  vet 
tibJbi/in  terta  mmiflionis  penranfito  iotdane.l^bimnr  in  eo.CtWiinDeinde  m d&Aibus  malof; 

n intulit  hoRibus  hebrummi^orainans  m fotritnduiefua  mnndaQuado  deus  gubernat  mun ' 
per  canfas  fecundas  nne  miraculo, apparet  q>  dois  non  fe  impoiiar  k mundojliM  rdinquat.ho/ 
mines  dominari  prout  poflunnonando  vero  deus  apponi  muacnla  ddbuit  aut  mutat  Rgna,cdc 
reparet  (p  ipfe  dominatur  munaovdfecnloiDi  in  qnoiuecfacit.Et'quia  tunc  temporis  dens  deffant 
sit  gentes  illasiSt  dedit  tetram  eamm  ptmnlo  iiiad  mnlns  adhibitis  mitaculis  / quaeptopheta  teti^c' 
tn  taAo  maris  tubn  8c  lotdanis.ideo  defaibitor  deusdommans  in  fbtrimdine  Tua  mon^.Ee  vt  da/ 
lins  intdligas, oculi  dns  in  gentes  afpiaenqeiiciendasucbdles  non  exaltabuntur  fibiipfis.  Appdlac 
gentes  illas  icbdksujuia  Fm  veritatem  tot  mulriplicauetunr  peccata  vt  dfent  vere  nebeues  deojcolen/ 
tes  idolariuxca  iUudnodum  funt  cSplerp  iniqmtates  amott^9^gene.i$.Hi  non  font  exaltati  fibiipfis.’ 
czptcliio  eft  finis  eotnm/qi  nd  quptunt  nili  bonum  proprinm.&  fato  tp  fbturafarpiaent  Ac  non  exal/ 
mbimtui|tderontnr  ^ anteoe^s  domiriium  dei,  tdpcAu  cuius  deferibuntur  futura. 

3SiOKdldtC  pOpali.Ttaftatur  hic  illa  patriculaicatate  honote  nob  ciustdcdaiado  qualiter  deos  ga 
bemat  deftos  foos  quo  ad  exteriota£t  confifht  in  hoctp  deus  cuta  eleAoram  (botfi  lic  haber  vt  pro/ 
tiideatei5qdcmbona,fedprobando(purificando  qneamodun^ntificatur  atgentnm,icacpinde  de/ 
Ai  gtarias  agunt  & promonentur  ad  mdioraCTHunc  progreflum  defcnbit  popabs  vet^s  teflame 
n,natrando  qualiter  deus  fecum  ^t  ab  pgypto.  Benediate  popnlii  omnis  tetne,  deum  noSmm;he/ 
brutum  per  gratiam  cultusmecloIumbaiediaterodbciteaDmrcialios  omnes,  vocem  laudis  eins. 
Qti  pofuit  animam  nofham  in  viris.Summaric  prpponit gobemationem  diuinam  quo  adtermi/ 
nnm  & viam.Quo  ad  tenuinum  quidem.qui  pofuit  animam  noRraminon  ad  mottem  jfed  ad  viuen 
dom.Qw  ad  viam  vetoAe  non  dttlit  ad  labendum  pedem  noRram.  Et  intendit  qiquauis  gubetna/ 
no  diurna  fuerit  ducens  nos  per  multas  tnbalatlones,non  tamen  permilit  nos  inter  tot  tribularioes 
labi:  A(  omnem  animam  nofttam  oidinaoit  ac  perduxit  ad  ea  qw  funt  vitf.(^Quonia  probaRi.E)e/ 
fcnbit  lationem  quate  deus  eos  tribulanetit.Quoniam  probalh  nos  deus,pnnficafh  nos  lient  punfi 
caturatgcntom.adlimilitndinemtentantisaepunficantis  aigentumprobaffa;nonvtdifoctcsfa  vt 


oequibatiphataonedetinmte.PofniRiangnRtamml  , s* 

populi  in  pgypto  in  openbus  durisfbri  & latetis  &c.Haccenim  appellat  angalham  m (mdorem  \S/ 
betumiqma  propter  ula  Rndebant  feu  anguRabantur  lumbi  eomm.p'Fa:ifli  equitare  hommem  a 
piti  noRro.Teina  eR  harc  probatio,  qua  defetibitur  vexatio  fiqpnli  ab  exaAoribus  pharaonisicApei/ 
lentibus  ad  laborem  vitta  vues.Potesquoqi  mtenigeredefciibiWequitatupharaonis  quando  pet/ 
fecnrnseftpopdnme^efromnonvalmremeuadm,ita  vtdixenntmojRituliRi  nosvt  moretcmui 
In  folitndine.Tunc  enim  ad  litetam  equitare  fecifh  hominem  pharaonem  ad  caput  nofbumiroilen/ 
dum.Metaphona  autem  fetlRieqnitateaaAores  ad  caput  noRram/adafHigedum  corpora  noflta. 
P^enimus in ignem&inaqoas.Rriiqnasomncs tribulationes  tnminpmtotum inviavfqi  ad 
lordanemifnmmanc  dcfcribeiis  colligit  ad  duo  conttariaiignem  & aquam  Jta  q>  meraphoticns  e fet 
mofdcfcribens  vniuetla  mala  per  ignem  8e  aquam. Acfi  dirillet.A:  ne  imoremnr  numerando  lingula, 
vmimos  in  ignem  & m aquas.i.per  omnia  mala£t  fedlb  nos  exite  ad  itri^  j tettam  ptom  iflionls. 
Totum  hoc  effeOns  eRprobanonis.Q uoniam  probalh  & punficafK  nos  Kcnt  atgenmm,ideo  fecifU 
has  omnes  probarioncsiSc  tandem  queadmodumaigentum  pnrifKatnmfbriRi  nosexuead  viutn/ 
dum  in  terra  promiirionis.p^Ingrediar  domum  tnam.Progrefrus  aefruOus  InttodoAi  rapuli  in  tet/ 
ram  ptomiflionisf  deferibitur  in  ordine  ad  deum.  Ingredur  domum  tuam  in  holocamhsf  factificiis 
qnc  tota  aanabantnr,(bkiam  tibi  vota  mea.C^apeiueinnt  labia  mea/vt  exuent  extra:  fle  locntff 
a os  meam  in  aogo^  ioihi(tcmpoK  ipo  mmi  tM;anguRia'Hotqou]fe  antoDinon  qualiacun^; 


m 


M» 


tdu 


, ps;almvs  r :txvir. 

fcd  pingaiatn  afcoidae  faciam.DiaintBr  helocatifta  afixndocfqnia  tottim  holocaDftinn  ajnlbiiM^ 
bacatin  arocnj[bignis&fiimi.cuniinccn(b|hoccnad]pe,adaatn|qaodincendcbanirin  lacnficiu.fii, 
Ciam  vaccinam  cum  hircis.ln  qoibns  opredit  omnu  goicta  animalmm  qnadrapcdom  qua;  offixC| 
bantur.Cvaccinumjouinamf&capnnamA  cxpreilit  omnia  gtncta  (acrifiaonimilciticet  holocau/^ 
hircos  pro  pcccacoi&  pacifin  in  mcenfo  arictnml&  oblationes  votiiias.  . > 

lenite  audite  T rai^mr  bic  illa  pairicula  ponite  honore  laodc  aos.Pollq  dedatanit  qfio  gnbcma; 
n fune  a deo  in  extetionbus  cil  dotia  diuini  nominisxieclatat  modo  ^o  egit  deus  Imm  fm  uima, 
jjbus  maxime  honotacnrdens.Et  cdtiftere  dicitur uuema  da  gubernatio  in  duobDs.rx>ranoncClioc2; 
connuo  rccotfu  ad  dcu])&  mandiaa  cordis  ab  iniqracrJiis.nxhiobas  gubemarii  interinsfe  tdiatiira; 
deo.rVancc|(faidio,auditcCrupcrius  dixit  venite  & videte  opera  dci/quia  videri  polTanRnGcdiciAKX. 
dite.quia  ea  quae  latent  in  an  uno  audiri  potius  § viden  pommt^oes  timentes  deu  Jion  inuicanf  oes 
fed  foli  timctcs  defi  ad  audienda  tuee  intemaiquia  no  oes  lunt  capaocs£t  narrabo  qua;  fecujiapple 
dens.ak  mef  iinnis.Eccc  primG.  Ad  ipliim  ore  meo  vocaai|tccum,&  exaltans  hib  lin^  mcaihoc  dt; 
no  quautcrciSrp  ore  meo  inuocaui.red  fic  exaltans  fui  ipfum  fub  lin^a  mea/ intus  in  meditatione  p&; 
dons  mci-Etlignificat  augmetii  orationisjinchoantis  a tccutfu'aa  dcu|&  audp  in  mcditanone  deuS, 
tedeundin  Gnpfo  &d  in  mente  orantis.p'Jniarate  (i  vidimcotdc  mcoxcccrcciidujio  audiet  dns.Iiv, 
tciligcquatueuex  metito  orantis, indigiius  eft  enim  iniquos  aedint  quum  indignas  Iit  et  pane  qoo; 
vdbfFmaug.Ptoprercaaudiuitdcos.aufcaicauicin  voce  ofonismcfCumoddha  explicat  mundi/; 
da  fua  ab  iniqtace,affirmlido  q>  deus  attendit  & exaudiuit  otanone  fua.  Vnde  & gratias  ages  Tubdit.; 
Benedidusibmexlidionc  laudis  & honoris, deosiqui  no  cciTarc  foht  loi  amouit  oradone  roe^hoc  cft; 
qui  fixit  perTeneiate  me  in  otatione.fir  granam  fuam  a mqhoc  eil  qut  fecit  petfeticraic  me  ablb  ini^r 
tateihocenim  eft gratipdas.adqaodiccntumdl meum  orationis opos-EtintenditCvi  lammdnin. 
dl}lnftructe  mundum  ab  exemplo  q>  fic  deus  gubernabit  animas  eotumlq*  Gc  opottet  homines  mft/. 
di(ehabaecnmdcointn$inanimis(nis.Amea  , 

€rVVLGATAEDlTIO|[^  Vicflori  in  pralniis  canticu  carminis.  LX  VI»  i 

EusmifcrcaturnoflTi&bcncdicatnobis;  illuminet  uultum  fuum  fuper. 
nos  K mifcrcatur  no(bi. 

Vt  cognofeamus  in  terra  uiam  tuam:in  omnibus  gentibus  falutarc  tuo» 
Confiteantur  dbi  populi  dcustconfiteantur  tibi  populi  omnes. 

Lientur  8C  exuiccne  getestquoniam  iudicas  populos  in  (quitate  X gen^ 

. ces  in  terra  dirigis. 

Conficcantur  tibi  populi  deus /confiteantur  tibi  popuH  omnes:  terra  dedit  fro» 
dium  fuum. 

Benedicat  nos  deus  deus  noHcr  benedicat  nos  deus:&  metuant  cum  omnes  fw 


nes  terrf. 

<CI  VXT A HEB R « VM.(Q; Vincwi in  modularionibus pfahnusViridLX 
n ■ Eustmifercbicur  noftri  X benedTcet  nobis:ilTumrnaBrt  (ades  fuas  no 

Propheta  JLJbifcun,.s«lah. 

Ad  cognofccndum  in  terra  uiam  tuamtin  omnibus  gentibus  falutem  tuam.  - 
Confitebuntur  ce  populi  deust :confitcbuntur  ce  populi  omnes. 


4 Letabuntur  X laudabunt  gentestquonia  indicabis  populos  in  re^tudineK  getes  io 

terra  duces  ipfas.  Sdab. 

5 Conficcbuncurtepopu]ideust:canHcebunturtepopuliomnes. 

f Terra  dedit  fhicWifuumrbcnedicct  nobis  deust  deus  nofler*  . 

7 Benedicet  nobis  deust:d£timebunt  cum  omnes  fines  terrae. 

tulus  cft. Vincend  in  moduladonibus  plemus  candd.Oe  quo  vt  Tupra. 

I ^ Materia  ptalmi^vr  ex  ipfo  apparet  pfalmo^eftaducnmsmcfip  in  lentem  mfidi-Expreflenl^ 
ddidtuti in  omnibus  goinbus  falutem  tuamA  Ifrabuntur Sc  laudabunt  gentes,qtionia  gentes qof 
in  tetra  funt  daccs.Et  rur(as.timcbant  cnm  omnes  fines  tciTe.Conftat.n.ip  falas  Adusgenctom  om/ 
puum  loliis  rndiat  cfi:&  ad  tempus  mdif  fpedat  tunot  da  in 


l 


SPAMIV5' 


XXVJt 


110 


CSyMMARi  VM.E.S.T,  . 

CtrP{PPhet3  praeit  fiitnram  hoiA^ilo  genoi  diainam  iti|laiconiiam|ad  docendam  8e  rcAificSdfit 
UlB  oiinatianclad  nonfi^dd  viam  da  & uhitcd>cnodi£tioh^  mokipbc&du  nomero  Oc  metito. 
CrP«fonalo‘}o«nsprophetaeft.  •«!,  ' 

,‘p\£l»inifcrd»iiur  IloftirDwidifp&Iraasinpattesduasroofitiaamacetif.ac  ctecntiiia/ihi 
I J ad  cognorc6dDni.pTroponlttna.fimita  mifaico.rdiaicfctfs  mifcttbj6  nolhi:fbnn5  benedictioe 
tieiSc  bndicet  nobi  <>;fanica  lUammationqflUmintfelt  fades  ibaeiaobifcddiocdl  notitii  foS  dato  io! 


_ opffibiisrdpfu 

COgnoi^  J<T Incipit  hicpats«m»Mda  ordine.^  n^aiSaf  lUa  Pticula  | lUimnnabitSee 

cddo  iUa|mtfad>i^  ibi  cadrebunETatio  illa|benedicet|ibi  coficebnnf  tt|^Ad  cognbrcaidam  m ta/ 
n viam  cnlPiimaj  dSaSat  lUummatipais  deicdbipii  vt  oogDorcab>bs in  cetra  viam  dei : tum  qu* 
dens  venit  ad  oosihim  aua  itur  ad  dcuib.Ih  omnibos  gditibii^on  l|i  lud^s  tifi.raliitem  taam/mer 
fiam  qni  ^(alos  vnioerImm.Ec  hic  fctibift#  {ecnndiis  elfisihisUIuminationis. 

JCiMUCbijiur  K*  Truci  Itor  hic  lUa  pciculafdctts  mifetebiC  noftru  ;^ictdo  fidem  fc  Iftipa  ob  dioiol 
inifaiconlia  m gero.  CdfitcbonE  tqconfciiiQnefidci  & laodis^xipalij  vniueifiiO  deu$:  cpnficcbanM 
cfarfus  te  populi  oBuies/exaggtoatis  cii(.(ta}>bntMr  Sclapdabaiibc^aiirando , gentesiqnx  Doncidoia^ 
Df  fnntiquoniam  indicabis  populos  in  teftinidincieoram.qilos  tnodo  iudicas  fm  praoitacem  eotft 
qniamd  lbnriniqai&rancenincrcdlEchiccriteliDCtasgratia:qna'deasmtlaebttiir>Ecgtnt^  K| 
terra  doces  ip(as.Embti0reffi:^liuiqu$cpfqrdiacniediantcquopopa4cninciodi.quiata  duces 
tcsipfasq^intcnauiricihoccflquiaensdcu&ditei^otg^ciumeccda  miCiicocdia.  , . 

Confuebiintr  tcTraftan»  hie  iHapatticolarSr  benedicet  nobisifitrodocendo  eam  ficmpioiem  <tt 
fnircricordiu.Confitcbnncnr  ce  pop^densi^canfitrbiiDtar tepopob  (muieKqiua  oonidcaicfhii^ A 
ffiprTi.P^y^drini^cii#fwiii*Hfmicrtirniw.tT)TadHir!nfClT*m.fao(n,;hQCeftqugm  debebat  txofioin 
Antechtilh  aduentam  tenenus  homo  non  dedit  fradara  boni  operis  qnem  daiie  deUbacIra  vbi  D/ 


, ijper  gratiam  vnionis  perfonalis-Bcnedicet  nobis  dcnsimaltipUcabit  non  ^ 

Ium  nameio  toi  metitoiA  amdnmt eum / eocc  meritam  timoiis  filialis, omne  fines  teir^ccce  mql^ 
Ciphcario nnmeaAmen.  • t ' • • ‘ 

filJVYLGA.TA  BpITJO.‘|r Vidpntkuidj^falmuicanQa.  ^ LXyil. 

dcui  iKtfiuIpditur  iniiniciausii^  fugiant  |]iu  pcicrunc  eutn  a fa 

Sicut  defidt  mkiud  defiidant^i^cut  afade' ^ois  (tcpereaiie 

peccacoraafadc dd. 

Et  iuIH  ^ulentur&exdmtincot^pc^^^aiKddeifttrt^ldl^cia»^ 
Gintace  dco/pfalmmu  dicicPoMiiiiitAUrriter  fadcboqui  afexridit  fap(r6cx»fura/do'^ 
minus  nomen  illi.  ^ ^ 

Ejiwltatcincolpedndii.iniirfviJi^fflr^^^«<ji^^prpbanomficii^^  uidnayr* 
£)eus  in  loco  faniflo  iuoedeus  qui  inhabi^rc  fadt  unius  moris  in  donw. 

Qgi  cdudt  undoisia  foratuc^^  ^mrpetat  qui  habicaocin  fcpulduM', 

Doucumcgrqd^^mcon^i^^pf^ql^^mpei^  3 

T dra  mota  cft/ etenim  coeli  dlmllauerutta  fade  dei  linai  a fadeddilnel.  . 

Pluuiam  uaiutajcui^^ab's(^is|^miiqid,t^  infirmata  e^tuuero  perfedlb'  ca* ; 

A^oimalia  nia  hahiraount  in  ea:p  wafim  dulcedioe  tua  pauperi  deus « ^ 

Dominus  dabit  uabum  euangclirandbus  uirtuce  mulca. 
ELexuirmtumdilctHdiledbdeijpiaad^bawdiui^^  . Q 

Srdotmiatis  inta  medios  fktqs^pcqi^  f qlumb^  dcaigencat(,&po(leripra  dorfi  dus 
in  pallore  auri. 

pudifceri^ca^^  r^^c^t^dnlbab^ifdoKiaw 


t4 


tiifitfq 


psa£mvs  xScViit'*^ 

j^omcoagulattu  moDspiagmsSUtquIdfur^IdamltumoDtescoagulaco^.  — ^ 

K^oaa  in  quo  benepladmm  cft  deo  habicate  io  eo:etenitn  dominus  habitabit  in  fia&' . 
Curms  dei  dcccm  milibus  multiplex  milia  I(tantiumtdhs  in  eis  in  finaiinfan^o»  * 

Afccndifti  in  altum/cacp  iHi  captiuitatemmeexpini  dona  in  hominibus. 

Etenim  non  credentes  inhabitare  dominum  deum.  'j 

Benedi(flus  diis  die  quotidie:  profperum  iter  faciet  nobis  deus  ralutariumnoHronim«~ 
Deus  nofier  deus  faluos  fadcndi;&domim‘  donuniexitus  mortis.  ' 

ycruntamen  deus  confringet  capita  inimicorum  fuorummerdctni  capilli  penuobi^ 
lantium  in  dclidtis  fuis.  * 

Dixit  dominus.ex  bafan  conuertam/conuertam  in  profundum  maris. 
Vtintingaturpestuusinfanguincilinguacanumtuorumexinimidsab  ipfo.  .4 
V iderunt  ingreflus  tuos  deusnngreirus  dd  md  regis  md  qui  dl  in  (andlo. 
Prcucneruntprindpescoiun<5Hpralledbus:in  m^'o  iuuencularum  tympaniflriatfi^'* 
InecclcfiisbenedidrcdeodomihoidefondbusiJIhid.  ~ | 

Ibi  bem'amin  adolefcentulusrin  mentis  exedTu. 

Prindpes  iuda  duces  commrprindpcs  rabulon  8C  prindpes  neptalim.' 

Mauda  deus  uittuti  tujuxmnrma  ^edeus  quod  operatus  cs  in  nobis.  ' 

A templo  ruo  in  hicrufalemnibi  oiTerent  reges  munera. 

Increpa  feris  Srundinis/congrcgariotauroruin  uacdspopulonnnait  excludant  eo# 
quTprobati  fune  argento.  ,r, 

Difllpa  gentes  quatbdianoluntmenicnt  legati  exfgjrpto.fthiopia  pr^ucnlct  ma^ 
nusdus  deo.  , ^ 

t^egnatcrrzcantatedeOtprallitedoniino.  ’■  • 

Prallicedcoquiarcenditfuperccelumccelinidoricncem..  j . _ 

Eccedabit  iiod  fax  uoceni  uirtutistdate gloriam  deo  iupetUiad.  magniScenria  dijf* 
ifiiirtusdusinnubibus.  - j-  . . - j 

jMirabilisdeusinfatid&ruis/detuilra^ipfedabicuircutem&fortitudinc  pld>i  (uxt 


Tj  1 


Lxvm. 


tSH 

fdU 


td*o*>  ( 
tSco» 

ti*  f 


CTIVXTA  HEBR^  VM\4r^VdV^daufdip4^ffW<ttno<fc 
Propheta  deusttdifpcigenturmimicieiu^&Iu^entoforesipriuia  fai^ 

^ ^ .iilrr 

Sicutmpro^dii  fumu/ptopdtiis  fffcot  inliqudrericeraffla  fadebto  ignis/  peribun^ 
iinpiiafadebusdcit.  ■'  ''' 

Etinfh'  Iztabunturtexultabunt  &dcbus  ddt/&  gaudebant  in  Ifriria.  ’ 

Cantate  deof/cahtte  nomen  dustexileatccquitantcmtin  calis  in  deo  nomine  fno/SC 
oniltatefadebusdus*  ''  i'  . , 

Pater  mens  pupilldrum  & iuderuiduarumtdeusfih  habitaculo  fanrfHtatis  fu^. 
Deustfadens  fedox  umc6s  domi/educens  uindtos  in  congruetiisritantum  rebelles  ha# 
bicaueruncEccitatem.  • 11; 

Dcustin^edituofadebuspopulitui:mdeambuIaretuoindeferto.Sdah.  • 

Terra  trethuit/etiam  cceli  dilhllauerunt  a faddius  ddttifte  linaT  a ^d&us  deit/ 
ddifrael. 


«.#V 


••  :\TSAIMVS  7 ' - ' .LXVIII.  ni 

10  G)ngregatio  tua  f«dcruntjn  ca:^parabu  in  bonitate  tua  pauperi  d«st.  ' ’ »«l 

K it  Dominus '*dabitdi(fhiniannundatricunicxcrcinu  magni. 

iz  tLcgesexeratuummouebunturmoucbunturtfi^habitatrixdomusdiiucIet fpoliunh  , 

■ ) Si  iaccbitis  inter  confiniatpcnn;  columb;  coopertf  in  argento  / SC  al{  eius  in  uirore 
auri. 

I 94  Frangente  omnipotente  t(^cs  in  eatnmget  in  falmon. 

^ «ftujn  eunt  _ (ft 

9S  )Monsdcit  monsbafan:  mons  celiitudinum  monsbafan. 
k j-  . • . . 

Q^uarefaltabitis  motes ccUitudinum^fuc mons  defiderauitdeusfadhabitaculumTu  l.***.^ 

v.umtetiamdominus^habitabitfemper.  . lonio 

17  Currus  deitdufmvriades  milium  angelommainst  in  osjfinai  in  fancfliate.  Meomm 

19  ^cendifb  in  excelfumt/capriuaRicapriuitatemaccepiffi  dona  in  adam/8(  etiam  rebd 
^ ' ics  ad  habitandum  dominum  deumt.  tdco« 

07  6enedidh]sdominustdiedie:onaabitnobisdeusraIutemno(bamiSdaIi.  ‘ tanind 

co  Ipfedeusnobis/dcusfalutibust&deo^dominot  morti  exitus.  taniii»i< 

01  Tantum  dcustuulnerabit caput  inimicorum  fuorummerricem  crinis  perambulantis^  tag 
! in  peccaris  fuis, 

. Kz  Dixit dominust.Vox dei.  de bafan faciam reuerti/fadareuerti de proEimdis maris,  taiiwi 
eo  d Propheta.  Propterea  ringes  pedem  tuum  in  fanguinerlinguam  canum  tuorum  ab  ini 
triiasabipfo. 

0 04  Viderunt grerius  tuos  deustgrrifus  deimeir^  meiinran<fHcate. 

2 5 Preuenerunt  prinapespodfonatorcs, in  medio  iuuencularum  cymbalizantium* 

04  Jnecciciusbenedicicedeumtdominunituleuena  ifrael.  fScoi 

Z7  Ibi  beniamin  paruulus  dominans  ipdstprindpes  iuda  adunatio  eorum,prindpes  za^  > 

a bulon/prindpcsneptalim.  ’ 

05  Pr(cfpit  deus  tuus  forricudinemtuamtroboradcusfhoc  operatus  es  nobis. 

^ Zf  A templo  tuo  ruperhieruTalenimbi  portabunt  reges  munus.  ^<4 

j o Increpa  bcitiam  arundinis/congre^ationem  fortium  in  uitulis  populorum  calcantem ; 

*- in  frulHsatgenrirdifperiTt  populos  bdlauolent. 

^91  .Venient  pingues  ex  (gyptotfthiopiafadetcunere  manus  fuasdeot. 

3z  R.<gaaterraecancatedeot:canitcdominotSelah. 
t 3i  Equitanti  in  ccelis  coelorum  prindpioteccedabit  in  uoce  fua  uocem  fortitudinis. 

04  Dateforticudincmdcot:ruperilradrupabiadus/&:fortitudodusinccelis. 

0 j T erribilis  deusta  fanduariis  tuis/deus  ilhid  ipfe  dans  forritudine  6C  robora  populot 
bcneditfhudeust.  't«i# 

tsg. 


w» 


, tdomiaoi 


* fdiii 
I tasiiacb 


TltDfasefLVincenti  daaidi  pfalmnscantid.Deqno  vtTopra. 

CrCitca  nurertain  plalmi  qacfho  ocentrit  prop^  antoricateni  apoftoli  panli  ad  ephe4.indn/ 
' kxntis  exhocp£dnio  illam  vetficdumiafccndens  ui  alcnm  captiuam  doxiteapnaitatem  dodicdon» 
hominibos/dcafccnfionechnftiSede  dilbiburionedonoram  fplnmnanCti  ^aaperchnlhim.HinO 
enim  apparet  q>  pl^dmos  iflt  ad  litetam  traCtet  de  mdia.Tenas  aocem  pTalmi  pt^  fefot  q>  ad  Iiceran» 
tiaCtat  de  ef&cacia  diuina  eiga  deduCtionemiqaictcm  & pacem  popub  tfiad  m cetra  promiliionis.  Iir 
piincipio  tun^ialmi  manifefte  craCtatnt  tam  efficacia  dei  ad  dirpeigMos  inimicos-tum  cara  dd 
ad  fubieaados  afRiCtos.cd  modus  deducendi  popula  iTrael  a egypto  p defntu.In  medii^lalmi  clare 
defaibifcntcasddinmdcefinailnfincqaoi^plalmiclaredctemplohicitmrtaAatnr.U  in  vltlmo 
ondnditnr  pUmo;  uaKdkntla  ^ topetij^l&tc^ibnuccu^^  |Iiuidoanisctiu.Q.M 


2 


' PSAtMVS  . . aXVIII. 

ftmniatdbnFpralamm  «dliccnm  tnAaicbqiiiernhtveKristtftamcntlEtaoocdiradhccfp&b 
tnns  ille  indioat  a vctficulo  qoo  \tebatnt  moyfcs  qniim  arca  domini  dcnabaturad  icet:fcilica^ 
ge  domine  & diffipentor  inimici  tni.O;  fiigianc  qui  oderunt  te  a faae  tuatvt  pater  nn,io.p'Quocitai|^ 
cfidudendum  eil  q>  apoftolus  fenlu  myilico  illius  veificnli  vfus  dt  applicant  ad  chrilhim»' q>  mv 
tctia  pfalmi  ad  li teram  eil  efficacia  dluinp  potedp  nga  populum  ifrad.tum  quo  ad  introdudioiKiit 
dos  in  tertam  promiffionisideilrnendo  inimicos  &c.tum  quo  ad  remationem  eius  in  ipta  tcini  pooMt 
millionis  in  pace  & Icti(ia  ex  dinino  cultu  in  templo  hierofolimiitano.  > 

CTSVMMAR.IVM  EST.  - 

QTPropheta  canit  pruno  deum  enuteClaram  ad  q facillime  deiltuedfi  inimicos  Ibos  & d^mn  gaw 
dmm  luilis  coram  dcosvt  teflatur  tam  magnus  exetcitus  angdorum  in  ffna;cnm  gradine  in  ialmon 
& appone  bafan.itaq)liMpulosilhielpenenerai&tioftus|fnifo  velut  columba  argentea  Se  aurea. 
Canit  deinde  q>  non  obnate  rcbdbone  corum|deusponitis  rebdlibus  induxit  eos  in  terram  promi& 
tam  cum  magna  potentiarrupplicans  vt  corroboret  ccepta  Oe  magnificet  templum, ita  vt  dilTipa  aiV 
cerfarios  Se  veniant  ex  omni  parte  mundi  ad  adorandum  deum  in  hictulalcm  Scc. 
yPctfona  loquens  propheta  cflrrearans  etiam  fcmel  diuinam  vocem. 

‘CSurgctOOIS.  DimditDrpfalmnsinparttsdnas:propofitiuam  materie, fle exeeutinamiibi  den* 
JC  in  egrali  tuo.QTProponit  duo.Ptima  cll  id  quodfaCtiiiiis  erardeus  in  dcdudii 
terram  proffiiffionisfij 
do  deum  exutrcAuram 


jonepopultifrad  i 

proffiilTionis  fi  populus  poinicralTet  iuflus.hoc  enim  proponit  in  ptmis  vetficulis,ddaibcn 
m exutrcAuium  ad  duos  efflcCtusXrotalem  dcfliu  Aionem  inimicomm  fle  olenam  Icotiam  dc» 


duos  efflcCtusXrotalem  dcfliu  Aionem  inimicomm  fle  plenam  Ipatiam  po 
pali  ifrael  infli.Ec  futurum  cxuiMinon  rcipiat  reptis  plalmulni  tempus  prfcedens  edu^onem  filjo/ 
nim  ilhid  de  fgypto.Et  ex  indulma  propheta  non  vfus  dl  verbo  ^tenti  remporis/exuriexit  dominnn 
quia  intendit  (i^ificarc  diuinum  fiitgttcf m fethoc  efl  q.  fonexerit  acfefficiendos  illos  duos  tSkOns, 
quos  tamen  non  effient  quia  populas  non  peticnrrauit  iufhis.Dcfcripno  enim  fwec  in  futurofpcndn 
los  tunc  effectus  fignificat.Er  eadem  ratione  vter^  eflieCtas  figniiicatur  in  futuro.pOiipcigentiit  inv 
mici  eius.Piimus  effeCtus  defcnbimr  penes  quatruor.Ldi&>aiionc)faga;expaliionci&  Iteritum.vt  pio 
na  deilniCtio  iiumicorum  defcnbarur.tf  Vbi  nota  tria-ftimum  eil  (p  non  ddcribimtur  inimici  p6/ 
puli  ifraelifcd  inimid  dci:vr  intdligamus  <p  ratio  dcfhuClionis  eomm  non  erat  inimicitia  ad  popn/ 
Inm.rcd  inifflintia  ad  defi.  V nde  fle  gene.if  .dicit  deus  ad  abraham  de  lihs  nationibosjtondum  copfe 
Celant  iniquitates  amotr ^ " • 


_ , ^ s fignifreaC. 

Cera  eft.Sicut  propcHinir  fumustqni  facile  a veto  propellif,&  qm  vdut  res  valde  exofa  domi  a cuiWtia 
cxpellirnr.  Altera  dl  heniefeentis  exte  afacieignisrqiuetcfoluifin  vapores  fle  non  remanet  fa/iHw 

me  ab  igne  dcfhuitur.Et  iufli  Iftabuntur.Ecoe  fecundus  effeCtus.  Vbi  fignificantifllme  no  dixit  & fflii 
ifrad/led dixit iuihiadfignificandura  q>fantxeritdcnsadh*cfedendn,proptctinfbs;hoc  eftfiiuiH 
petfeueratent.Nccfola  l^tia  fed  cxultatio  coram  deo  obaenifldtflrtuifus gaudere  inl9ntia.vtahls 
adieflionibus  deioibatur  Iftitia  iuiloramxum  coram  deo  m dinino  cultu-mra  ex  fubtra<aione 
tuum  impedicntifi  Iftitiam:hoc.nJ?gnifkatur  dicedo;8c  gaudebfit  in  Igtitia.  Muln  enim  non  pol& 
in  fms  Imtiis  gaudete  propter  aliquoseucntus  impedientes.i<lis  autem  mihsdeusno  folum  proatfx 

rus  erat  de  Igtis  tebas,fcdetiam  de  lubtradione  impedimentorum  vtpellait  in  leticiis  gaodete 

jCantate  OCO-Indpit  pponete  (ccmidumdcilicet  illud  quod  dens  de  fado  fteit  in  edodione  * dedn/ 
dionepopuli  in  terra  ptomiiTionis.rraq)  vbi  pnmQppofaitqddensfcdflet  fi  populas  perfoiasiB^ 

hiilns/modo  pponit  id  quod  deus  de  faClo  feayiplo  no  prenerate  in  infimant  hocpponit  in  his  ver 
ficulis.*inchoans  ab  innitatifle  ad  laudadfi  deilCanite  de»,canite  nome  dus.No  folu  defi  fal  nomen 
nnscatadiImonet.Ernefithffitatiodeqoodeo/fubifigirexaltate  egtamcinccdisTtIin-nefithdii» 
do  de  noic;adiungit.in  deo  noieiuo.p^Notafingula.Dcfcribif  deus  in  coelis  nflqualiteicfirp  fcdea/ 

tansihoceil  monens  cados  ad  filirudinem  equirantis/hoc  eil  agentis  per  incdledum  Se  volutate.e^ 
tane.n.nocil  nifi  agentifil  a ppofito.Et qrfi  mniti  funt  eqtares  in  ccdis(qnot.Cfunt  motores  codorSp 
defctipfit  eqmtatem  non  qualiterciiqi.ied  in  deo  nomine  fao.ah|j).mototes  ccdomm  rnoodlT- 

■dpcdioeaddcibroiusaucdeusmouetindeovtmrionomincinqoononcoicatcnm  aliisrhoc  efl 

in  ddtate  fibi  propria-rEt  aultate  faciebas  dusAon  folum  canite aalrates  deum  in  proprio  nomi  ‘ 
ne, fed  etiam  exultate  faaebus  eiusfhoc  dl  confiderantes  ptgfentiam  dus.ln  quo  explicatur  fides  dini 
ng  prouidentig.qni  enim  credit  defi  cura  habere  noibiicoUt  efi  tang  fede  ^fente.  Et  intendit  ad 

21»  exultent  in  cultu  dinmo  confiderantes  diuinam  prgiditiam  m illo  eultiL  ^atetroeus  pupiUoift 
nnitaris  ad  gratia  agendum  deo/eiplicat  benefioa  dd  qu*  defaCto  cotulicindpiens  ab  edudione 
populi  ex  f©mto.Ira  q>  narrat  primum  benefidumDeus  in  habitaculo  fanChtatrs  fuphoceft  i fate 
fen  m codis,educens  vindos  m congiuentiisi  hoc  dl  filios  ifrad  vindos  vinculis  imperii  pharao/ 

nucdaxitcep«rccongtuo;iaxa<{ipromilaacabtahggcDci;.io  genetarinnrqnaronwi^T^hit,. 


• ^PSALMVS 


AXVIII. 


xcncdcus  faaedfl  fi  mfti  pofoerailcnt-Secundo  ttadantorpoftea  ppofitajibi  alcendilH  in  acdluin. 


ta  apparK:in  deambalaK  tua  in  deleitoCvbi  maniftfte  apparet  (p  dc  ducatu  pph  ui  de&ito  loqnir) 
tora  tranuitHic  atmor  tciceChoc  cfl  tareniotus)n6  inueni£  alicubi  fcriptus  nifi  hicvbi  qa  fcnbit 
D modfi  hiAoiiaSt  e regione  tcna  a codis  tenus  dilhnguit  tan§  ui  vtiiCp  miraculu  ddcribendo.ii^/ 
iniflf  aliQoc  terremoeu  mne  accidiflc<Et  Ifa  inAnuat  cj>  iftc  tcxTcmotn^  fuent  in  monte  ftnauqin  pou^ 
diat  teita  tremuit)ena  cfldi  dilhllaneifit  a faciebus  dei.dedaias  robiungicifie  Gnai  a fMebuj 
dcvdciifraeLInqnafnbifiaioettplanatecotenusvidefidqnod  duetattarattcmwqapponedo  ille 
UnaLfie  quod  duciat  afiiciebus  daiapponedo  dei  ifracLae  quod  dixerat  codi  difhUauerut/lnbinngedo 
pkitiia  volutatu  facies  &£Vnde  & hebrfi  afiSimat  rafite  fina  tfic  tteninifltQi^is  nullus  error  (it  u 
(dligere  p trcmoie  tetre  timoiegentifi  audito  trafitu  mans  rubruuixta  illud  exo.tj^c  contutbati  (ut 
principes  edom^bultos  moab  obtinuit  trtmor.rEtiam  codi  diMautrutllla  diMano  dedarabit 


nes 


iraa.i' riuuut  “T"', : — ‘i  , ‘ 

manna  ad  mandncandnmAlteracotnmicum:inxtaillud.flc  pluit  fuper  eos  ficutonluerem  car/ 

,&  Geut  arenam  maris  volatiba  pennata.  Vtra^  autem  fuit  pluuU  voluntatu/hM  dl  appetiDona 

L I ^m9tvftinrrmci<iniaambcinifacnlo 


iufmodi  plunic  fignificatnr  pci  hoc  ® h^iediras  dei  fuit  lafla/cJcficictibus  alimctis^tufinnafhipfaml 
pbendo  aUmenifi  coridlc.Vnde  &fubditutdeclarando.Congregatio  tua  tegunt  m ea.Magnit^ 
fnbinngif,<p  no  Iblu  abqui  fal  vniueila  congregatio  tua  non  folu  refoa llan  funt  Icd  fcdeifitt 
(luienemnt  in  ca/pluuia  mannc.Prgparabis  in  bonitate  tna.pttfenetantia  benefici^gnificatur  p fu/ 
^m  ppatabis:&  idpiat  ptnitum  iedefunt.Significatur(p  q»  deus  fua  bonitate  peiimmuit  proni/ 
^V.nA^  panpen  populo  in  defctto  omnia  neoeflariajnon  Iblum  ad  viaum  fcd  etiam  ad  vdhtum  Jiam, 
& vdhmoita  eonun  non  lont  attrita  fle  calciamenta  non  funt  coempta. 


tismtcrconnnu.ansaaoitaicninj|i*  itgovuiniuu.». 

pheta  dcfcnbcte®  G populos  obediflct|h*c  ola  fuiflent  adimpleta£t  i 

LeratnsroagoLEnnteditpetvocesannGciamces/fiilgaraitonittnaacbncanarammofc  finai  exo^^ 

' “ ^ jt  cura  deo  in  monte  finai.  De  ^no  exercitu  infia 

^ itdiaiiihoceftexecutioni  madabit  atep  efficiet 
e inimicoif -Dictu  cmm  ab  aunuoantibus  exet/ 


nan€o«.raouebun£|timoie  vagado.fle  item  moudmtur-ad  exaggerada  fug;!  lUoqt  regu  a Faac  dm  te/ 
penSthabitatnx  domus  diuidet  fpolifi.Maxima  defctibif  fccuntas(&  tara  fugatio  hoftm  q»  non  pn 
B^teslU  mulier  habiatnx  domusino  taucs  caftra.diuidct  Ipolia  mimico?  ftigatoifi  a deo-Si  U 

eiitisinterconfinia.Iacetemtetconfiniaeftquiefccrcin  pftitutis  tetmmis.  lacuiflent  inra  confi/ 

Bia-fi  inbente  dommo  vt  ingtedcrcntnr  in  tatam  promiirionisCquat  pa  confinia  hic  figmficatunqa 
populo  illipro  confinibus  das)obedillaitScd  noluerut  ouidcac  inter  confiniarquum  au/ 
dita  vocewmm  qui  erolorauerant  confinia  noluerant  progredi, fcd  duerant.conlhraamns  nobis^ 
Sc  reneitamni  m egyprani|na.i;.&.i4.  Et  ex  hac  condinonali  vt  diAnm  efbinchaat  tora  illa  Im 
tenoa-rPenne  columbtNon  (blum  reges  exetoniom  fugabuntuiia:  fic  q>  mulia  aUneta  manaedo 
Bii  diindet  fpolia,  led  vniuetfii  congregatio  erit  tanq  columba([hoc  eft  animal  imbclk|no  pugnas^ 
CUIUS  pene  coopte  eenc  argeto  fle  alf  eras  invirote  aun.Ex  qua  metaphora  immdiras  diuitia?  Ggnifi 
caf  ab&  hoc  q»^  pugnatetiexttdra  angelico  pugnatep  ds£t  aduerte  q>  viror  auri  df  no  fm  colorq 
viriderU  fm  viuaacate  hetbf  fiai  piate  valde  virtdisi  metaphonce  df  auri  viror^tangOT 

(tgesIeaJ^uerteBvtit^aspgcdlulfpipppBaitedesmolltafpptoqdifc^caBaflttfiob 


I .-J 


ik 


PSAIMVS 


■ ’.txviir. 

arbttlnrnuMM 


finai:^  fabiongctSccfido  gtSdine  dioina  in  c6tnti6c  txcfatufl  Kgfi  tpe  iblotTertio  acam 
latione  vitra  iotdan  j ad  tata  pmiflionisak  qna  dica.inons  dei  mons  bafan.H«c!ntria  Gi 

ftDpkna  fide  faMt  q»  alia  lenlfa  fi  iaanlTent  intacofinia.T^tctgo  hiftoiia  fialpta  lofiie.to.Ftao' 
gente ommpotete  reges.Qtuaisji.ioriie  unient  fnpa  illos  qaini;  Rges,optime  tfi  dicitor  hic  tb  deot 
omn^tn  fregit  illos  rcgesiqiii  non  fiiifle  ifla  vidtoriaipfias/exeopatetqiocsdeexercitQ  icnneier 
oafilancfaniA; integro nderoJnca/c6gtcgatione(ra  oolfibaivtro^.n.noie  appellata  iam  cft.ine^ 
(blica  itrnentc  len  procedente  omnipotens  fiigit  <fc  contrinit  leges-I^Ninga  in  lalmon.GrandiDV 
le  appcllatom  eft  viugaii  nomine  ninga.Dicimraiim  ibidem  q»  tnncmifit  dominos  fupaeos  lapi^ 
des  magnos  grandinis  de  ccrio;itaq>molcop!nies  moitui  funt  Iapidibus  grandinis  ggladio.Har 
iofmodi  grando  defcnbitot  hic  per  ningeie  in  falmon.nam  hoiofinodi  grando  ftnt  in  detonfn  bethc 
totu& cditat  vnaqi  bethaon  ircr  tcrmlos  filiof  iol^h  defctibi  iofbeiblMons  afit  falm5(vr appet  io 
dt<>.e  f^ra  fich^iac  ^hoc  ps  motis  ephraim  J qoo  cdftat  ee  ficfiem.ira  q>  mons  lalm6  erat  ps  emines 
bprafichcm.Etfic grado  imdebmt  appete  ex  ptefaImon.Srppeadelciibifi  falmon.Eriduxiclioc^ 
P^^spf^lponjofciifiWimaniftfloqidfispDgnarctinipfacdgngationefiliorfi  ifrad  contraho/ 
ftes.F^Mons  detTemum  tdlimoninm  etiam  icruibileet  comolo  beneficii  affamr.Vbi  feito  <p  moiu 

bafan  non  erat  intra  terminos  tetrxpromilTionisivrpataexeoqi  moffesnang  intiaoit  intciTi  f/ 

Riiillonis,qoi  tamen  intrauir  in  motem  bafan/fobaAis  duobus  regibus  amorruinm.Cfichon  flr  ogi 
Ct  qoams  non  eifa pars  terra;  promtf1ionis,dens  tamen  ad  comulum  beneficii  oonaoit  ilhim  popnlo 
ifr^  quafi  pnmitiasicxpcn mento  monftrans  viuente  mojde  g facile  datorns  popolo  eflet  terram  p/ 
mifrioiiis.Etlicaibifbenntdoo  itsnajdanid  tamen  meminit  in  hoc  loco  folias  baTanuom  ex  paitl 
Riontis  optimutum  ex  parte  ttgisfqoi  erat  gigas.Ita  q»  fbbaAio  illios  rtgni  tang  res  valde  notabilU 
in  exemplum  adducitur.Et  qooniam  textos  caret  omni  copola  verbali /obfeoms  eft.&  ordinandos 
(nficMons  dei  ^ lam  mons  ba(an,ita  q»  mons  bafan  iam  effeetos  eft  monsdeift  nepotes  parnuin 
^quid  hoc^e.fabiongcndo  declarator  q>  hoc  eft  magnipendendumfaffirmando  mons  crinrndlnd 
eft  mons  balan.Ac  fi  aperte  dicercr.C^nm  dixi  j mons  bafan  eft  efiedtus  mons  dei, non  dixi  aligold 
paruipcndendum;qifi  mons  bafan  oFmons  ceKirodinfi/A  non  eft  mons  paruitatiitac  pa  hoc  mons 
cdfirudinu  ceffoftos  mons  dei.Et  appdlator  mons  bafan  monsceIfirudin(IraniafvTdicitnrdeute.j.) 
vocabatur  terra  gigaortiS:  ^t  ibi  Icxaginta  vibes  monitp  muris  alnftimis/portis  e^vciftibas.ablm 

oppidis  inumens.Ec  ad  litcra  mons  bafan  eft  mons  hermonivr  colligitor  ex  iofoeix.  8e.it  iimftis*  v 

«Aure  na predpous mons  nominatos  in  inisdaobusregniseftmonshermonr&dceo  fpeciaUc« 
thcitut<perarfDbogregcbafan.rQuaiefaltabinsmontcscelfittidinCI'Ab  exemplo  monnsbafan 
K>oftophatadrdiqiiosprincii«montanOT.Qnaiefaltabirisom6tescelfitndinomdioceftqosrt 

deoabms  vosadfirnihmdincm  fahSnnm  \Tfopeiens  popolum  deiff^afi  dicat.fraftra  adniteininii 
qmre  non  difon^b^plo  montis  baCin^ic  mons-ftonomen  l^dcmonftrat  m5tero  temrn/ 
miffionism qnoexhibenduserarculmsdeo.Eteftadliteram mons mona.qoem  dcfidttaukmov& 
yidere/peten^deo  arca  vtamom  Vire  fnttranfibo&  videbo  terram  hancbpn^^  trans  lordLia 

^ utnm  egregia  (fcu  bonam^  dc  libanuinfdcntc.^.Et  fic  opnme  nuadraf  af&ire  pro  ran  onc 

^ fniltra  draaOTnmrpnnaM  montiom  terrar  promiffionis:quia  deus  iam  deawrir  montem  rem» 
promiffims  in  habitacnltmi  fibi.ita  q,  dns  habitabit  ibi  ferapa.rCnmis  dei.CHxetat  fuperins  o,  do/ 
minas  ^bitdidhim  annuiKiatricuexaaras  magnirdedarat  modo  illnm  exeteimm  magnom.  Qir» 
msda  dnpm^ades(hoceft.iamiua^iIiomangtloram.&ponitarnDmcrus  finitns  pro  infinito, 
ms  in  ers/  mihbtis  angdomm  ,in  fanetitate  finai-E^e  Iocns|mons  finai.S;  ecce  tem  pes  | in  fanetirates 
hoc  eft  goan^dens^apparnit  in  monte  finai  in  fandicatcqnandoXappamit  :k)  aandnm  kgem  fan 
oai^ad  toi^ficandam  Poputara.Aduerte  hic  q.  de  apparitione  dei  in  montefinai  dare  fcnhiE  exo« 
mJcdnihuibifcnbirardemtilritndtneangtloram.Vemtamen  dente.M.moyfe dicit. dominos  ds 

lina  venit  R:  cora  eo  fandorum  milia.in  limaa  eins  ii>nfa  in  «Ci  «mm  nniiihi  oli» 


J icuiti  luaoran  neiiinnn  coram  ptiafao/ 

eq»  pboiih  a gfadinm  vt  ocodott  nos£t  in  egtellb  o egjipto  fcpa  nisa  tBbnim  dixenrntlbtfiaif 


PSALMVS 


XXVIII. 


non  eram  Tepaldira  in  cgypto.ideo  rulilK  nos  vtmorermmrinroIifl1clinefao.14.Et  nitfusao.i6.CDt 
Idonlhs  nos  in  defertu  lii^/vr  occidoms  oem  mulcicudinc  Fame.vnna  motmi  efl^us  in  terra  fgy 
pti  qn  Cedebamos  fap  ollas  camili  Scc.H^  enim  trftanf  ip  vdut  violetc  eduxit  cos  de  fcniitucc.&  pro 
pterca  hic  did£  ad  mo)daif  capriualh  capciuitate.|^Accppilh  dona  in  ada.i.hoie.  EiSeCtus  dcTcnbirni 
liibrecotns  in  monte  (inai.ad  qd  afccdcnt  in  accUimi.r.ad  accipicdii  dona  diuina  in  hoic.  Arccndeiv 
temim  moyfe  in  (inajpopulus  accqitr  legciqup  vice  maximo^  dono^  obtutet.Quauis  h copurado 
lege  pro  vno  donofmolta  etdona  accarpetinqm  flicaccppicdond  regni  AMonuIacccdocii  in  popu/ 
loiyribide  paretr^  ena  rebelles  ad  habicadudnm  deu-lnter  tot  dona  quf  accppilh  adeo,  accppi/ 
fti  «Cfed  nd  a dco^tcbclla  ad  ctedcdii  q>  dns  deus  habitara  in  populoXt  hoc  pluricsjia  & in  defccn/ 
lii  a mote  inenit  popula  adorallc  vifliln;&  poftea  rebelles  fberdt  cinfnoletcs  pgrcdi  in  terra  pmiflio/ 
nis,diffidcdodecko.CrBencdimisdns.Poltapoftrophanoneadmoyren,granasagicde  donis  quae 
moyfes acc^itin  populo.Bcnediansdns|bndiAide laudis, diedie|otdieraccelTiue:qa  onerabitdeus 
Iklutc  nollra  nobis|hoce(l  quia  onus  quod  iponet  nobis  e(l  onus  faluns  nofhf . Onus  enim  legis  di/ 
ninp  no  eft  onus  vand  aut  ^ranicu.fed  ell  onus  falutis  nre  nobisfhoc  eft  ad  vtilicatc  nollia.  Et  raniqc 
onerabit  refpicic  prpterirtii  accCTilb;&  poniC  ad  lignilicaila  preueranam  (alutaris  oneris  diuinc  legis. 
f^Ipfc  deu&Oedararutus  vmmCta  diuina  in  rebellesfpnas  ppoficos(tih  rebelles  habitaoeturiiccica/ 
ce^cicvtiunq<iralateralica&  morte  fubeiredioinppran.Sedipedras  nobis|canqafei^,cft  dens 
lalanbiis(hoceildcasadfalutcsnofbas:acdeodno|lbppetf]C,ainis.t.vif,mom|ad  moire^  occiden/ 
dnfadmomficadu.Tmdcus  vulnerabit  caput  inimico^  fno^non  vulnerabit  caput  luIloi^.Er  dixit 
hoc  dedatado  qdo  deo  dno  cdueniiit  vig  m morteXa  crimine  hoTum  quo  Eunt  inimici  dro.dcus.n. 
no  dl  prius  vitor  q ho  fit  pftor.Vcmce  crinis(hoc  eft  popali.pambulans  in  peccatis  fuisXc  in rcndic 


datat  ifta  vulneratione.alfeccdo  pc^rii  dhi  fcripcii  nai4.&deute.i.  Vrrobiqi.i 
Kocitimini  & abite  in  fohrudine  per  via  maris  rubn.Hoc  pepprii  hic  deTcnbifiexplanado  terminum 
a quo.Dcbafan  faaa  reuerriiqaad  Iram  reuetft  runtareftitara  a^reflionebafan.Hortabaf  fiqdeeos 
xnoyfavtafcendcretin  m5teamotrgo^,qui([vtrDpencisdieiftdt3eftmos  hamon;&  populus  terri/ 
tos  voce  exploraco^difttdes  q>  dens  pro  (e  pugnaret  noluir.prqpceica  lurauit  deus  cp  nullus  eo|i  qui 
numerati  fuerat  innaret  in  terra  pmiftionisfacepns  iofue  ic  cdial^iac  pccpir  eis  vt  rediret  in  ddetni 
per  via  mans  mbri.Hocenim  hicfignificaf  dicedo.Oebafan  facia  reuern/populti  tebelicifaciam  in/ 
qua  reueiTi  de  pfundis  mansfhoceft  per  via  pfundi  mans  mbri.p'Propterea.  Voci  dei  recitat^  adiun 
gif  vox  ppheteapoftrophatis  ad  popula  rcbellc|cangcsefti:eiiiruncrubrecncu.Vcji.apparetin  locis 
aDegafls.popnlos  audito  ^c^ro  diuino  de  reueSiione  in  rolimdinem|dixic.peccauimus  dno,afcendc/ 
mus  & pugnabimus  lient  ^^it  dns  nofta.Ecnolctednoiabl<}imoyre& arca  dni  afccdciiicin  mote 
cocta  amorrpos:&  cjfi  ffit  liia^m  ab  amorrpis.HiceffeiftDS  hictagifidicedo.Proprereafpp  rebellione 
Coa,  cinges  p^  tufi  in  l^gnincff^iedo  a fade  amorrpo^.Ec  df  tingere  pede  in  (mguinqad  (ign  ihca 
^ faga  ouetaiqa  cd  onoreliio  & luo^  liigiebar.&  lingua  canfi  tuo^ctia  nnges  in Tanguinr.nd  folii 
pede  ruft  dgesi  Unguine, fed  et  lingua  cand  cno^cJEc  dixit  hoc,ad  denor^  vid  fanguie  pbfaml  vfcji/ 
adeo  q>  canes  lingeret  fanguine.Ab  inimicis|amotrcis,ab  ipo£xaggtrado  apponiC  ab  iprofinimicox 
ad  ftgnilicadii  langoineeftln  ab  inimicis  ranq  abi^  inimico/6;  ndrold  more  bellico.  vt&  aflbitos 
inimicitiae  & vehemfaa  fenicnu  lignificef.dicif.n.dcnte:  i.cp  amorrei  tuc  pfecuti  fiic  ilraelitas  quead/ 
modii  facidt  apes. Ira  q>  lucra  eft  (ic  ordinada.Tingcs  pede  md  & Imgua  cand  tuo^  in  fanguinflcno,’ 
ab  inimias.i.mro  ab  inimicis,appo(inoe  ab  ipro|mimico.  Arccndndt.n.irraclirp  ad  pugna  cotra  vo/ 
iontate  da:&  ^rcrca  ppefli  funr  inimicos  quantd  poraefdr.Cr  Viderdr.  Defciipra  punirionc  popa 
Ii  pa  rencifione  in  defe^^a  qua  moran  funr  ibi  vlcp  ad.40.annd J)dcrcnbir  mo  ppRa  diuina  bnhaa 
poft.4oannd  valde fummaric.Vidcidrgreflus  tuos  deu<.AppcUanf  greflus  dei  opera  dd  in  rraiiTico 
lordanisSc  in  ddidlationc  tot  regnof  :qne  manifcftc  ad  fenium  vidcidt  cfte  opa  ^ . Greftus  dei  ma 
Kgis  meifhoceft  nd  fold  ranq  dei  ftd  canq"regis{vidadr  enim  in  wibus  illis  d^  ranq  regem  popuU 
ipgtedietc  ad  dfadliidd  hoftes|ad  accipit  pofiidlioneteiTC  ymilhonis)  f famfhtateimagnifice  m&* 
Arata  tot  miraculis.Preucnetdt  cantorcs.Twt  ppheta  ad  diuina  bnlida  tepore  iiidicd  & faulis.  Vbt 
aduOTc  q>  harepamcuia  inchoada  dTer  ab  illa  danfulaipccpir  deus  forritudine  ma;6:  fubidgendd  in 
codefiisbenediciteiflc poftea  pr^eneidcSedemd  ibi  bmiamin.Tntfairenim  canere <}>  quia  deus  poli 
sintiqua beneficia  tepore moyli  Ariofoe/pc^picploneslieri  &eirefoinnidinemirobni^potmnam  po/ 
pali iirael,ideo  cantandum  in  huiufmodividoniscft  deo.  P'A/bifcito  q>prophaa  ucut  fommarie 
tcngirbenelicia  diuina  temporciofueCdicendovideruncgi^as tuos &c.>ta  fummane  tangit mo/ 
do  bdficia  diuina  tpe  iudiefi  Afaulis  in  viAonis  fcu  tridphis  principum  populi  qm  pugnanerunt  p 
cis.Ddciibtt.n.benmaaiIladicendo.pr^aepitdeustnusfbiTiradincmtuam.alloqnitnr'enim  popu/ 
Itim.coinnicmonuxlo  pluria  prp^it  pcpcppto  dBcaa(efficax  ftquidc  pr^c^cd  dei  eft  fSfKac} 

CakubppIaL  p 


PSAIMVS  .LXVIir. 

foititndine  niaipocctiam  tna  contra  inimicbs;ica  ^ pnndpts  tui  ttinmphanint.tnl!phiis  nquid^fai 
gfatulabuda  Igana  vidongdcfcnbif  diccdo  pueiicrunr  pnnapcsi>cdaraf  enim  hmdi  Ipncia  ex  hoc 
(f  prf  ccdennbas  (bnatoiibos  variis  molicis  initiumcnsiprinapcs  vclut  muphances  in  medio  mocn 
ctilaf  pulfantid  in  cymbalisChoc  ctt  iuuecolis  hinc  & indc  ex  vcraqi  parte  vif  poirancibus  cymbala> 
pocncnitihoc  cft  antecxeicicii  Arpopulom  ioenit.Hiccft  eifedns  pr^cfpre  fomradinis  a deo.  Vnhte 
raHccftglofanda.PnnapespoIUonarores,pr^DcnetliccxeTcitam&popalomin  medio  luucncnlaifi 
cymbah£inriom.Vf9riquidem  hodie  iuuenculpvtancut  cymbalis  infclliuis  gaudiis:&  ordohm^ 
Ipiiairum  vc  didum  cil  Imianirjiain  j>ol)  tibicines  & vana  genera  midico^  pnneeps  antecedit  ma 
gnates  Fcliqoos  &' comitante  populum;&  malietes  hinc  & inde  ouates  in  viis  gratolanf.P' Et  adnette 
Q>  a hoc  ipio  q>  dcfcnbunf  pniinpcs  fle  tniiphareiflgniflcaf  tfpus  iudicum.nam  ncq<  tempore  moy/ 
u ncqi  tepore  lofuc  leguntur  vng  principes  tnamphafleifcd  tempore  ludicii  inchoamt  mos  ifle  apad 
hebreos . CTln  cccldiis  benedictrc.Monct  propheta  referendas  hmoi  Ipnnas  in  diuinam  Iaudcm.Ec 
explicans  quos  alloquiconrubdit.de  vena  ilracl.O  vos  de  vena  ifracl  benediate  deum  dommum  in  ec 
cltfliS|'in  cducnnbosiin  cdgiegacionibus  iflarum  vittonarum  l'eu  mumphotii.Etappcliaceos  de  vo, 
na  ilracl.quia  alloqoimrin  genere  fingulas  tribus  ifracL  Adi  aperte  duifla.de  quacunqi  vena  iftadfl/ 
tis, benedicite  deu  in  huiufmodi  cccldiis.Ec  vfus  cfl  hoc  modo  loquendiiquia  t^re  ludicii  ex  mea/ 
ra  cnbu  aat  pnccps.nam  modo  erat  ex  vna  tnbu  & modo  ex  alia.r  lbi|in  huia'modi  criuphis.bcnui 
niinparuulus|minimusintafracresruos,dominasas.Ocfctibifcnbusbcniamindominas  ifrachnsf 
quia  primus  rex  irraclita¥liiicdctnbubeniamm,fauLf.vtpara.i.reg.9.qui  pluries  cnuphauitF^a 
pes  luda  adunano  eo^.Fir  Ipccialis  metio  pnncipu  tnbus  iudp  ui  ilUs  t^nbusiquia  pnnapes  tn/ 
bus  iud;  fuerunt  principium  & Hms  illius  tcmpons.&  ofliciDm  coram  dicitur  cogregare  alios.Et  vc/ 
te  fle  fiucJia  vc  patet  ludi.  i .poR  morte  loflic  cdiulucranc  lilii  ifrad  dommu  dicercs.quis  afceda  ance 
nos  & air  dux  bellilduitq;  dominus|iudas  arc^c.Teporc  quo^  faulis  damd  de  tnbu  indaA  trmm 
phauicquu  mulieres  cancauetuntjraolpraaic  mille  hiOauid  dece  miliain  milibus  fois.i.teg.iS.&  edo 
ccbat&Kducebarirrad:vtdicit.:urcg.5n?rinapcs::abulonpnncipesncpchalim.Ficrp^is mentio  ha 
nim  duanun  mbofl/quiaiRp  du^tnbusfuctucpnmpmhuiulffli^ilaudibusdiuimsjiam  tepore  dd 
boic&barac  inucnif  pnmulaudarusdcusincanncisvidong.inquaCvtineodecannco  reprehen 
fis  multis  alusdicituOiabulon  A ncp^thalim  obculcrut  animas  Tuas  mom  in  Rgioe  moiomqiudi.5. 
Quia  cnira  a momphispnncipum  iifcrcndisiii  dimnam  laudem  defcnbir  pphaa  tepus  illud.pac 
fuit  vc  Tpalein  mennone faccra  illaiu  ttibuu  qop  incapcront  hmdi  Ipnnam  in  diuinam  laudem. 
VjsiXiii  OCUd.  PoR  beneflaa  diuina  vfq-.  ad  tepus  raulirubUigic  bflflaa  diuma  tepore  dauidis . Qui 
tiuum  draautorpfalmifapfum  non  nommac.leddininabaicflciatpisrui  tangit  a beneflao  templi 
(upa  hitrafale.hoc  enim  conflat  non  fuiflc  anecq  dauid  cflix  rex  iRad.p^ 5cd  adueite  q>  triplici ta  da/ 
uid  tangit  hpc  bcneflcia.Pnmu  deprecanuc.  fecundo  prophaicc.  a temo  granas  agmdo.Dcpitcan 
do  aurem  petit  duo.nec  penr  hpc  abfoluce.fed  pent  mediante  templo.  Vnde  mitium  pennoms  rflA 
templo  tuo  flip  hicraralcjhocefl  mediante  templo  tuo  qd  degifli  lup  hietu(ale,robora  hoc  quod  ope 
ratos  es  nobts.H9c  efl  prima  pcacio.  Vbi  aduerte  q>  ccmplii  adhuc  no  aat  fdificatum fcd  dauid  ab 
edifleado  templo  petit  coflrmancccpra.mtcdcnsqippca  cantu  bcncficiu  tuli  quo  d^iRi  templum 
lup  hierafale,da  robut  firmitatis  & augmenn  beneficus  cccpns.Quod  nihil  aliud  cR  q petere  q>  deus 
magnifica  ccmplil/augcdo  ex  meritis  diuini  cultus  ibide  bnficia  inchoata . Qup  n5  alita  explicant 
nifl  q>  dicitur  quod  opacus  es  nobis:  vc  coprehedaf  tora  quod  deus  opacus  cltSauidi  & populo.  Deos 
enim  no  cR  opacus  nifl  bonil.&  tpcdamdis  magnu  bonii  operatus  cmqrn  exaltaoic  & ipm  &;  populu 
iliaci  valde.  Apte  aut  pcnctoboraiqavf^  illud.rempus  nullius  Riipisnullinf^mbusptinapatusfuq 
tat  firmatus  a dco.Acfl  aperte  dicaet.hadnuis  de  qualiba  vena  ilrad  focriit  prinapcs,roboradc  cau 
tero  quod  cocpifh  a templo  tuo  fupa  hictufalcm.cx  deOioneenim  templi  in  hieraraiem.fl^ificanu 
& exaltatio  dauidic^  Rupis  m rcgnoi&cxalcano  diuim  cultus  ibidc/&  magnificatio  populuipc  nai^ 
omnia  aant  inchoata  a dco:&;  ex elcCto  cultu  folcnni  in  templo  fupa  hierufalcmifirmanda  (<  confit/ 
manda.p^ibi  portabunt  reges  munus.Fra<:tuspctirionisexplicaf.. Significatur cnitnpahocq/  no 
fruRra  pene  a deo  toboran  quod  frcic.nam  fequcf  iRe  frudlus  q>  tibudeo.portabiit  munus  reges : hoc 
cR  fl  magnificaoeris  mediante  cultu  templi  tui  bonu  qd  cccpiRi  in  nobis, re^  fuccefliuc  populi  mi 
oRdeut  m templo  tuo  munaa^TInaepa  beRiam.SemndapcnciocRdcbellatio  inuniooraro.Ita  q;i 
vbipnmopcnittoburboniconaflipopulo,modo  petit  repulflonem  inimicorum. Significanfao/ 
tem  inimici  pabcRia  arundimsicogrcganoncfomum  in  vitulis  populorum  calcantem  in  fiulhs  at 
gcnnivt  ex  hoc  qieRbcRia/fcntasflgnincetur.Ex  hoc  vero  ip  habitat  in  arundinaoiflgnificatnt  tum 
difhculcasprpualaidicotraeam.-diSiciliusflquidcmcRpoalcieconcrafcrasin  paludibus  arundini} 
habitantes  q coaa  faas  habitares  iii  fyluis.&  propta  huiufmodi  difficulrarem  pent  a deo  q>  ipfe  inr 
crepa  illam.canqdicerajnos  no  vaiemus.Tum  v'.initasaitundinc$  enim  fune  res  valde  Icucs.facilcgv 
vento  agitanf.Ec|>ptaca  bcRu  acundiuisdcRxibif  cangbeRia  habitas  in  leuitatibqsglodgi&m^  d; 


i 


PSALMVS  JJCVIII.  114 

fionoris  huiDs  mundlEt  «d  hoc  poto  ad  litoam  ^poCtam  eflc  metaphoram  atddinis . Ita  ^ belHa 
defcnbttar  pruno  a vanitate  glonp.  ddndc  a forrirudinc  vind  & ma^itndincfdioendo  cdgrcga/ 
Done  rortium:&  multitudmcfdiccudo  in  vitalis  popnlonim . ratio  ab  afflui  dminaram  dicendo 
calcantem  in  fhilhs  aigentt>Tan§  beiha  calcn  loca  cniftara  laminis  aigencasi  vt  abuda  tantom  aiv 
gento  ip  eoam  paaimcnca  laciat  argenteadioc  c(l » eft  potens  oia  libi  labiicctc  & quali  (ub  pcdibos 
ponoe  a mulntadme  diainanim.lncrepa  ergo  bema  habitantem  in  vanitate  glonpjrobullam  viri/ 
bos  & malncudinetac  tam  dimtem  vt  poflit  omnia  caicarePDiTpctlic . Explicat  rationem  petitionis 
huins  lixandp  eflqqnoniam  iHp  beftue  bdia  volent  adacrfospopalom  da.Hacccnim  rano  fignihca/ 
tnr  dicendo.dirpaific  populos  bella  volent.i.qDi  bella  volent-u  tertia  petfona  fignilicata  pa  dirpolit 
cft  templam.& prptencum  difpctliciappolitum  di  idatiae  ad  Intufam  fabiangaidd/ venient  pingoea 
cxaegypto.Er  elt (diras.Inciepa  belham  &cqnia  qnando  templam  taam  dirp^tpopnlos  qm  Sdla 
Volenqveniencpingoesaargjpro.Froduseniminciepacionis&dirpeilionis  lignihcatur  adnentos 
magnamm  ex  egyptoiA  Hmilitavdox  oblatio  a axhiopia  ad  dminum  culcnm . Er  mrendit  ad  btt/ 
nm  q>  deo  meaiante  colm  templi  Tai  dilpeigente  holles  muadentes  popolom  dd,&  aegyptii  6c  cthio 
pes  venient  ad  adorandam  deam  in  hiemlalem.  Et  intendit  pa  acgyptnm  fit  pthiopiam  vniaetus  na 
tioncs.NccelidubiamhocadimpletumfaillbqnamlegamusinaCtibasapo^ca.q>  vir  arthiopsen 
inochos  potens  candansreginppthiopam  venerat  adorate  mhienilalem.Similia  anm  multa  pricit 
accadillc  credendam  dhquis  noiilint  (oiptatquum  etiam  fadum  iliiiis  «xhiopis  non  linlla  faiptd, 
ndi  occalionebapaTmirntcuetlionelafc^ti. 

'JftC^teiTC.Poll  petiti  ones  rubditarprophetia-Ptophctatcnim  danid  q>  a cnlta  in  templo  edili/ 
cando  (tos  dabit  manifdlam  fottitudmem/ita  vt  regna  mandi  cantent  domino.qaod  efi  explicaie 
cnentnm  Inidas  ptins  ddoipti  dc^ypto  At  pthiopia . Equitanti  in  ccdis  cadomm ptinapio . Acfl 
aperte dicat.Cantate  no  nouo  aot  ficto  deo.lcd  illi  qui  a ptindpio  pqoitat  in  codis  ccdoramirnoaet 
id  fim  iliradinem  rqaieantis(hoc  eli  pa  mtdIeCtam  fit  voluntatem)  cados  ccdoramihoc  di  fupte/ 
mnm  cedam  (cu  omnes  cados.Pdcenun  pacodosoedotum  incdligi  fapicmcim  oodum  concinens 
aliosifitpofliintobccsldhacoiporalignilicaiipaccdoscadotumjM  denotandam  malncadinem 
continennumfiecontcntoram.&ceCdCTonIhac  rationem  qaare  debeat  laadaie  deam>labic/dcas. 
tn  voceToaiin  fenfibili  8c  manifdlo  (igtio.voccmIbiTitodinisfpotaic  fit  robons  noilri  fit  ofitra  adact/ 
farios-PDate  fbttttadme  deofiecognolate  poteaamilbttitadincm  w a deoiqaia  (upa  iitad  excelle/ 
Cia ewsidei.tt fomtDdo/potecia,diis in ccel^ Vbidoolimuldidt;& excdloiam dei appanence  roper 
populam  liradA  potentiam  dus  apparente  in  codis  infcrioribusthoc  di  m nabibasAd  litcra  liqai 
de  pdilicato  tcplo  apparaitgloiia  dni  m nobe  in  die itrodaClionis  arcp  in  tepld : vt  pata. ^teg.SA.z. 
|>araIi.r-(r'I^aribilisdeus.Gnitiaitiadtodemfirobidgif|diccdo.BddiClasdras!bndiClionelaodis,qa 
cenibilis  deas  a landoanis  tnis(iailh;cs  & ais.Et  diat  a fandoamsppta  multa  fanCiuana  q factm 
ne  fbctnnttralica  tabetnaculum  qaod  lixie  moyCs|fit  tabanacalfi  quod  lixit  daaid/fit  arca  dni  in  di/ 
iinfis  locis|&  demum  ttmplfi.in  qaibas  oibos  dras  exhibait  fe  tctiibilem  coaa  holles.  Dens  iliad  to 
ipfe  dans  forti  tndnMirttk  robora  popnlo|tiio  A tepete  a Emdoaras  cnisuta  <p  vttnn^  bendidom  ne 
coRnofeo  a fandoaiiis  tnis.AmeB. 

CjVVLGATA  EDITIO,  ([^yiclori  pro  liliis  dauld.  ^ LXVIII. 

Aluutn  me  fac  deiutqm  intraucnmc  aqug  uTcp  ad  animam  meam. 
Infixusfum  in  limo  profimdi:^  non  ^ rublunda. 

Veni  in  alcicndinemmansiflCtempeilas  demerite  me.  , 

L^lxitaiu  clamansnauc(  fadif  (iint  fauces  me{,dcfeceruncoculuQadft 
[pero  in  deum  meum. 
rF^ult^cadfuntfupercapilloscapitismeitqaiodeTuncme  gratis. 

Confortad  funt  qui  pfecun  funt  me  inimici  mei  iniuftc:  que  non  rapui  tue  exobdiS. 
!Oeus  tu  fds  iniipientiam  meam:K  defatShi  mea  a te  non  runcabfcondica. 

ISon  crubt^canc  in  me  qui  exponant  te  dominetdomineuirtucum. 

Nbn  confundantur  foper  merqui  qu^runc  te  deus  ifrad. 

Quoniam  propter  ce  fufbnai  opprobriumtoperUit  confiilTo  fadem  meam. 

Extraneus  faifhu  fum  fiathbus  meistfiC  peregrinus  filiis  matris  me^ 

jQ^m  zelus  domus  tu(  comedit  metSC  opprobria  exprobranda  dbi  ceddernt  fup  me. 

Et  operui  in  ieiunio  animam  mcam:K  fadhun  cfl  in  opprobrium  mihi. 

Caict^pCd.  p II 


t-1* 


9 

tdcomco 


tJStlW 

inif  mc() 
tdffl  - 


PSALMVS  XXIX. 

Et  pofuitueffimcntum  meum  ciKauin:&fa(fha  familiis  In  parabolam.  ^ ^ 

Aducrfum  meloqucban^’  quifcdebantinportatacinmepfallebantqoibibcbltianat 
Ego  ucro  orationem  meam  ad  te  dominettempus  beneplaciti  deus« 

In  mulritudine  mifcricordif  tuf  exaudi  metin  ueritate  falutij  tuf. 

Eripe  me  de  luto  ut  non  infigar  :libera  me  ab  iis  qui  odcrut  me  & de  profundis  aqua^ 
Non  me  demergat  tempeftasaquf/ne^abforbeat  me  profiindumme^  urgeat 
me  puteus  os  fuum.  ‘ 

Exaudi  me  domine  quoniam  benigna  eft  mifericordia  tuarum  multitodine  mifetatKM 
num  tuarum  refpice  in  me. 

Et  ne  aucrtas  faciem  tuam  a puero  tuoiquoniam  ttibulor/uelociter  exaudi  me. 
Intendeanimf  mefaclibaaeamtpropterinimicosmeoseripeme. 

T u fds  improperium  meum:2C  confufionem  meam  & reuerendam  meam.  ^ 

Inconrpei^  tuofunt  omnes  qui  tribulant  me:  improperium  cxpeitouit  cot  meam 
fiCmifenam. 

Et  fufiinui  qui  fimul  contridarctur&non  fuitt&quiconfolaretur&non  inueni» 

Et  dedewnt  in  efeam  meam  fel:K  in  fid  mea  potauerut  me  aceto. 

Fiat  menfa  eorum  coram  ipfis  in  laqueum:&  in  retdbudonem  Kin  fcandalum* 
Obfcurentur  oculi  eorum  ne  uideant:&  dorfum  eorum  femper  incurua. 

Effunde  fuper  eos  iram  tuamtK  furorir^  tu(  comprehendat  eos. 

Fiat  habitatio  eoru  deferta:&  in  tabernaculis  eorum  non  fit  qui  inhabitet. 

'Quoniam  que  tu  percuffifii  perfecud  funt:&  fuper  dolore  uulneru  meoru  addidetuni# 
Appone  iniquitatem  fuper  imquitatem  eoru:&  non  intrent  in  iuifidam  tuam. 
Deleantur  delibro  uiuendumtK  cum  iufUs  non  fcnbantur.  ' 

Ego  fura  pauper  &dolcns:falus  tua  deus  fufc(pit  me.  i 

Laudabo  nomen  dd  cum  candco:&  magnificabo  eum  in  laude. 

Etplacebitdco  fuper uitulumnouellumtcomua producentem flC ungulas.  ’ 

Videantpauperrs&l{tentur:qu{dtedeum2Cuiuetanimaucflra.  ' 

Quoniam  exaudiuit  pauperes  dominusifld  uindos  fuos  non  defpcxit. 

Laudent  illum  cceli&terramiare&  omnia  reptilia  in  ds.  • 

Quoniam  deus  faluam  fadetfiom&fdificabuntur  duitates  iudp. 

Et  inhabitabunt  ibiiK  hereditate  acquirent  eam. 

Et  femen  femorum  eius  pofliddiit  eam:K  qui  diligut  nomen  eius  habitabant  in  au 
' (triVXTA  HEBRiEVM.  ^ Vhicenrifup liliis dauidi.  LXIX. 
'Prnpheta.  ^Alua  medeustiquoniam  uenctunt  aqu(  ul^anunam. 

: Immerfus  (ui^  limo  profimdi/&  non  fubfiffenda : ueni  in  profunditates  aquatam 
, &undalauitme. 

Laborauiin  uocaremeo/atuitguttut  meum  tconfumpd  funt  oculi  md  Iperando  ad 
deummeumt. 

Muldplicad  funt  fuper  capillos  capids  md  ofores  md  fine  caufa.roborad  funt  fuc^ 
fores  md/inimid  md  falfo:qu(  non  rapui  tunc  reddam. 

MlU  gtrafle&MC 

DemtcufcifHfluItinammeamt  :fiCtn]pftne(  atenonfunr  abfconcut^ 

Non  confundentur  in  meexpedhinta  tedominetdeus.^exadtuummoa  ctubcfcent 
iBmequ{rentestedemifirad.  ~ 


i 


i 


'f 

'1 


PSALMVS  .tXUC*  . IIS 

7 O ifla  fuper  tc  portaui  uituperiimitopenntconfuflo  fadu  meas<  i 

• Menatusfuifratribusmcistflfalienusfiliisinatrismef. 

# Q^iazeliu  domus  tuxcomcdicmeSC  opprobria  exprobrandum  dbl/ceddenmt  Cm 

per  me.  ...  ' 

1 0 Et  fleui  in  ieiunio  animam  mcam:&  fuit  in  opprobria  mihi. 

,ii  Et  dedi  ucftimcntum  meum  faccumtfli  fui  eis  proucrbio. 

< z Loquentur  in  me  feriores  portfidc  modulationes  bibentium  ITceram» 

1}  Etego/oratiomearibidneVepu*  benepladrixieustinmulritudinegrati{tuxfefpo:t<i| 

demibiinucritatcfaluristu(.  ^ , 

1 4 Libera  me  de  luto  non  mergar  t liberabor  ab  oforibus  meis  & de  profundis  aquaru* 
j f Nonlauabiemeundaaquarum/6Cnonabforbd>itme  pro^nditasr&non  obturabit 
fuper  me  puteus  os  fuum,  ^ ^ 

1 1 ILefponde  mihi  domine  ^tquoniam  bona  gratia  tua , Sm  multitudine  mifericordia<« 

rumtuarumuertaeadme.  ^ 

ty  Etneabfcondcfadestuasaferuotuotquoniamanguriiamihi  /dtorefpondcmihr. 

1 g Approxima  ad  animam  mcam/redime  eamrpropra  im'micos  meos  redime  me. 
tf  Xucognouirii  opprobrium  meum/&confurionemmcam/dC  ignominiam  meamroo^ 
tam  te  omnes  hories  md.  h« 

20  OpprobriumrupitcormeumSClangui:2CexpeAauiadcondoIendum/&non  ,2Cco»' 

folatores/fifnoninucni. 

2 1 Et  dederunt  in  efcam  meam  fd:K  iiti  mef  potauerunt  me  aceto. 

2 Erit  menfa  eonun  fadebus  ipfprum  Iaqueo:&  retributionibus/offcndiculo.’ 
j Obfcurabunturocnli  eorum  a uidendo:fi£  lumbos  eorum  continue  faclabL  - -x 

4 Effunde  fuper  cos  indignatione  tua:6C  ira  furoris  tui  aricquecur  eos. 


zz 

z 

z 


Erit  palatium  eorum  delblatumrin  tentoriis  eorum  non  ait  licdetu. 


qXa 


2 4 Qgonlam  tu  quem  pefcufliftipttfccurifunt:a£  ad  dolorem  ocdforntuoy  natrabud 
Z7  Dainiquitatcmfuperiniquitatemcorumtatnonucnientiniuftiriatua.  ^ 

z8  Ddebuntur  de  libro  uiuommtfiC  cum  iuftis  non  feribentur,  •' 

Amb  ¥ 

z»  Et  ego  pauper  «dolens  rfalustuadcustcxaltabittne.  ’ ta» 

a o Laudabo  nomen  dcitincancicerflC  magnificabo  eum  in  confefltond 
3 1 Et  placebit  dnoTuperbouemtaurum:comificantenj«ungulificantetiu  ''  ' 

3z  Viderunthumiles«Iftabuntur:qu{rentcsdeumt«uiueccoruerirum.  ,,  taM 

9)  Quoniam  audiens  ad  mendicos  dominus^«uin^osfuos  non  defpexict -i 
34  Laudabunt  eum  cittii  «terra:maria  «omnereptans  in  ds. 

j ( Qgia  deus  t faluabit  fion  6C  aslificabic  duitates  indatfic  habitabunt  ibi  SchxttdStaJ  tm 
bunt  eam.  _ _ ^ / ■ _ _ 

• 4 |Et  femen  fetuorum  dus  pofridebont  eam:«  diligentes  nomen  dus  habitabunt  in  ea. 

TltDlascft.Vinccntifoperliliisdaii^Aiantlilianofflencflcinfiromcnnainnd. Chf!  inlbn/ 
mena  oomen  non  dltinceUigimus  per  lilia  chnlium  Sccccldiam  Ggmfk3Ui.nam  deieiplb  chri/ 
fhssdiacKgofloscampi&iiliDmconualluim.Etdcecdcfia  dtatiicuc IiUdid uiter  fpinas/hc  amica 
■nrrr  fflia»  rV"""**  mulcisfacte  foipnup  antontaobos  maccbaplalmi  habcmii 


Caictibpplid. 


III 


PSALMVS 


XXIX. 


ram (boator nofterioan.if.aSiEir(]e&iplbiIUinhmnsp(sdmipaiTicDUin,odio  habnannf 
tisidicou.  vt  adimpleatur  famo  qm  in  lege  eoram  feripeus  ^quia  odio  habuerant  me  mtis. 
puh  qao9  dtrifli  intdlezcnint  de  chnfto  aliam  hoios  plalmi  paiticnlam:diccntc  eoangaifta  loanne 
z^p.iecordatt  fnnt  vero  dilcipnii  eras  qniafcriptnm  eil|:xlus  dorons  roz  comedit  me . Panlos  apo/ 
Bolus  ad  to-M.  altam  hniiis  pfalmipamculamde  chtillo  e^nitidicens.  Etenim  chnftus  non  libi 
placmttfed  lient  fcnptnm  eft  | ippropena  imptoperantuim  tibi  ceciderant  fopet  mcPaulus  item  ad 
tojd.affi3T  alia  hmiu  plalmi  vetba,dida  de  iad^sinfoainlidebtatcoblhnatis|dicau.Etda[nddl 
nt-liat  menti  eoram  coram  ipfis  iiilaqoenm  & in  captionem  & in  fcandalom  & in  retiibanonem  ile 
liKobfcnientnr  ocofa  eoram  ne  videant|&  dotfum  coram  Icmpcr  mairaa.^&  qnibas  appatet  q>  dm 
tena  pfalmi  ad  litetam  dl  chtilhis  patiens, politas  in  tamam  & in  tefraredionem  multoraniJA;  infie 
enum  cni  coritiadicctnrtvt  bcile  dmtfos  ptalmi  liixtaindaAas  antontates  tcilanir.  - < 

CTSVMMARIVM  EST. 

ITChiillus  patiens  teentrit  ad  deum  pro  falute  tefutredtonisiproponendo  hinc  tum  mnldnidincin 
acrobarpanxntoramfnoram,rammaltitudinemacmagniradu)em  inionanimieieaionisioppiof 
bni/confwonisiignominif'iiTilionis  Occande  .vero  tum  innocentiam  tuam , tum  menta  diuini  zdlf 
voldtanp  paflionis|ieianii/fletnsi(acci/orationis.EtconreqDentcrprpdiat  fle  poenas  molnplioes  poe  ' 
fecutoram  flcaaltanonera  Ibam, cum  fac^ciocoliirioni^cnm  vita  acl£titla  humilmmicnmtioaiis 
vninali  granarumaBione  pio  falotc  goiens  humant. 

GTPetfona  loqucns  propheta  dl  in  pfflona  mefip  patientis. 

O 31ud  llKDCU0.Dmidlrar  plalmas  m duaspaircscpropolitinam  matenp,flcezecutinam|ibi  deot 
O tu  (ciIli.^ProponitnrinpnmischnllDs  patiens  fub  metaphota  hommts  periclitantis  m aqua. 
VbipnmodefcribitfcipfnmpenditStemmaqnislicq»  agitur  deperienio  virp.SaIoa  medeus,  quo/ 
niaffl  veneranraqup  vf9anunam4.vitamifu&candam.  Dcmdedeaiticnlat  rationes  pcnculonun. 
Prima  dl  ex  parte  fundi.  Immeribs  tum  ui  limo  profbndi,S;  non  fabliflentia/dlthoc  dl  in  fbndo 
aqup  non  poliam  firmate  pedes  qma  limusnon  lublillit.  Altera  dl.Vdii  in  profbndiates  atjuarnm, 
^ vnda  lauit  me . Pericnlom  hoc  dl  cz  fnperiide  aqnaram in  quo  congtegantot  doo  mala : fciUcet 
prohinditas  aqoaramj&c  impcrns  \-ndaram  Teu  illunioElCcdus  aatem  ponitor  lamt  mchoc  eft  coot 
perait  me.aqaa  enim  qoaatam  lanae  tantam  cooperit . ^L^roratu  in  vocate  meo . Sab  alia  metv 
phoradefcnbitnrchnlnispatienscfcilicetrubfpccie  hominis  patientis  &c  damantis  opem  petendo  ' 
ad  denm.La6otani  in  vocate  meoidamando; vocando  anziliam,aruit  guttur  meam/prpnunio  da' 
moie:conrnBiptifimtocnllmcifiilpidendoflcfeerandoaddeummeam.lnqiiodilaao  amolu  com 
magniradine  fpd  defcribitor.GTMalnpiicati  funt.  Pollproporiram  palTionem  chnlh  fub  men^ 
phons/propomrur  eadem  fabpropnetate  vetborum . Multiplicati  Ibnt  faper  capillos  capitia  md 
Cmodas  loquendi  eflad  lignincandani  line  numero  ^ ofotes  mri  line  caulailine  aliqua  onenT^lfinc 
aliqaacnipacnecfolam  mulnplicati  lol  roborari  funt  fuccirorcsmci|lbccifotes  vitae  mea;.,  iniarid 
■lei/non  ibdices  led  hiimici,raro|hocdlhiiraimpofirioneimponentesmihifaUa:pnra  q>  lefaae/ 
bathliam  dafqieratlcdnaor  popnliax.qaat  non  rapui  tnncizddam£cce  probatio  falli  tatist  quia 
qo;  non  rapui  | tanq  rapror,tnnc)qnando  exercebunt  hpc  Iba  odia . reddam . Sermo  dl  metaphotv 
cusiallimilans  chrillom  homini  qm  foluit  tanq  raptor  quf  non  rapuitPt  intendit  ad  litetam  tppa/ 
tietur  fle  ranflaciet  pro  iis  ad  qopnon  tcncbaturfpro  peccatis  qu^  non  commilitjpro  debitis  nd  taif 
Exi  alienis. Hcc  funt  qup  ptoTOnuntitr. 

(TJSIaieturdlh.  Iddpic  hic  pars  execurloa  tali  otdine.Piimotraaatnr  illa  particula  fqoK  nonra  . 
pm&rc.SecundpilIa/immeifns(nminlimoflccjbidcus  in  mukitodine  gratiae  tnc.  Tertio  iHajlabcv 
nai  I ibi  refponde  mihi  domincQiiaiToilla/quonlamvencnmtaqueilimal  cum  illa  roborati  fum; 
ibi  tncognouiih  flpprobrium  menm.Quinto  lllallalnamedeus/ibl  Sego  pauper  fle  dolens . CTCn/ 
ca  illam  patnculamfqup  noh  rapui  tunc  reddamiduo  ttadanranfcilicer  innooentia  a culpa  fle  meti, 
ntmex  his  enim  duobus  apparer  fle  q>  non  olfendit  fle  ^ (atiffecit . Dens  tu  falli'  llnltiriam  meam , fle 
nlpf  meparenon(bntabl<x>ndiR.Innocencuab  vtro^ peccari gtncreCfcilicet  tam  exparte intd/ 
bdas  gex parte alftftus>dtfcnbiini7al!iaendo  deum  in  tdto.m  fgfti  ftnltitiam  meamfnnllameflie, 
qms  tractatus  fim  vt  Holcus  ab  herodcfa  pilato/a  poncifkibasefle  cnipe  me^mihi  impolitp,q>  lim  Ic/ 
podoriambieris  t^om  te  non  fnnt  abfoondiCf/q?  nulle  funt.Vatnr  ferroone  truncato  mo/' 

rehominom  alHiCtonimepropcenaHqnidem  non  explicat  negatiuas . Siccnim  confutuimus  afBle  ' 

untendendoepeu  fdsfal/ 
itora  hpc  intelligantnr.dS' 
ripnuslariltaCtionis  friiClusifcilicetqi  dedi  non  fcanda/ 
buntor  videndo  mdiamfatilhKerevrmalebCtoRm.Non  confundentur  in  mqvdut  fluito  fle  ini/ 
-qao,czpedantBste|fideee^,dominedeasdietciraum:non  erabefccntin  mequ(tctesi|opcic,cc  dem 


• 1 


i 


V 'PSALMVS  rviXIX.  ti6 

l^acLQoia  fapcr  tt.Eco:  (an(fbftio:qtria  non  faper  mcrnon  propter  mea  demerita, &d  foper  Wamor 
^Uui/prfdicando  te,poiTaoijvoluntatic,viCDpetiDm:opetuitcon^o  facies  measf voluntarie  fuftali 
conMionem  coram.  Aiicnams  fui  Rambus  masjiudps:&  alienus  filiis  mams  mep)(ynagog^.  Nani 
«^conTuiraoeTant  vtliquis  Accietur  iprumeffechnllum/atrarynagogam  fktrt.&  lamancanum 
ifibmdicroant.nonne  benediamus  nos  quia  faraancanus  es  tuf  Hecenim  funtqua:  alienaoetunt/ 
hoceftob  qu^  alienus  reputabar  a iudfis.Ec  vf^  in  hodiernum  die  chrifhis  alienos  habetur  a ludfis. 
Qtos  tamen^iutias  pro  ^uce  nofha  dilpolbit  fof&rrc.(rQuia  slus  domos  tuf.Dcfcnpta  inno/ 
ccncia  cum  fatilVaAionc  a annexaidcfcnbitoc  mentum  mulnplez  cum  molnplia  peiDdTionc  fatiOa/ 
ODda.Pnmum  meruom-Zclus  domus  dcijhoc  efl  amor  impanens  lactilegiotum  in  oomum  dd.oo/ 
mcdii  meitantus  vt  cntrodaticonfumat  animum  meom.ru  opprobna.Secundum  mentum  elcMo 
(fi  (niunarum  propnatum,non  qooriicunqi  led  exprobrantium  tibifiniuriatium  nbi  deos . Vbi  duo 
intdhgeJMterum  <p  ratio  inionaram  ptopnaram  eft  inintia  contra  deum. Alterum  q>  vehemetes  de 
Kiclniunastviporeab  lis  qui  non  verentur  inionam  inferre  deormulto  enim  ma^  & maiores  aude/ 
Eiint  mihi  inferre  iniunas.C(xideraot  fupa  meiforte  non  cafuali  lcdelcdona.Efienim  fermo  de  caftt 
ficut  ceadit  Ibrs  iupet mattbiamrfequendo  expofinonem  pauli  apofioli  ad  ro.i  txxponctis  huc  textfi 
ip  chrifius  non  placuit  libijQnod  directe  infota&matioamf»  d^t  complacere  iibi  in  opptobtiia 
exprobrantium  deothoc  cfi  elemt  pro  poraone  fua  pati  opprobria  ab  lis  qui  etiam  deo  dicunt  con/ 

,&  nooclcgit  ddcdabiliaf  vnliaauthonorabiliamondi  huius  pro  forte  foa.^t  fleui  in  le/ 
Iniuo.Tcrtiom  mentum  cfi  voluntanosloansin  Bctuiidtinio  &alicio.Ecfletu|ecce  primum,  in  leia 
fluo|ecccl<nindom,animam  meainj  vitam  meam  duxi  m fictu  8t  idtmio:&'  fuit  in  of^robna  mihi/fci 
licetflcte&iciun8re.Et  dedi  vefiimentum  meum  faccnm|ectctmium:& fui  ds  proocrbio.Nota  hic 
tp  ad  litetam  per  fleniiufidomum  & faecum  inigitur  abieCta  lo^ofa  & mulciplias  paticntif  ple/ 
tu  vita  chnfiudrfcnpta  a fimihtudme  hominum  in  ludtu  poenitcntigiannquo  more  m (acco  & idn/ 
ni*  6c  flctu.Qti^is  ad  litetam  confiet  cfatifiirm  idonafle  & fleoille.  Sed  literalis  fnifus  cfi  qu^  dud/ 
OMxs.Simihtet  nota  qi  tniiofmodi  vitam  dirifti datam  efie  opprobrio/&  octfam  ce  in  parabola  feo  pe 
aecbuimivenficacurad  bteram  tempore  paflionischtifiiipro  qo»ocum  rederatis  d^utatoltota  vi/ 
ea  eros  data  cfi  opprobtio.&  irTiHo  faecatum  Stcvetili^  vitam  chrifh  vetfam  in  parabolamthoq 
cfi  m imlioncm-Cum  hoc  tamen  potuit  die  q>  prcueibiom  aliquod  detifonum  exonum  fiicric  inta 

iodposdechnfio.rLoqoctiitinmel^iofimdexeqoiturxiam&dedaratapudqciosvtrruscfi  injy  > 
tKibiumi&dcdatac  illam  pamculam  inpnncipiopropofitamircilicetmultijplicanruncfupet  capil/ 

4os  capitis  mei . Et  intendit  q>  cumrgi  ordinis  homuies  a fupremo  vfqi  ad  mhmum  oblocuti  fi^nt  de 
co . Comprehendit  autem  omnes  hominum  otdincs  ab  exnemisfcxplicando  falicet  duo  extrema:  vt 
czhisintdligamus  quo^  media.Sd&respottexcccfnprcmosordo.Prmcipom  enim  erat  A magna/ 
tum  federe  in  porta  ciuitatis:vt  plones  patet  in  fcnprura£t  modulationes  Dibentium  licerleccc  infi/ 
xousoid^nam  vUifiimi  homines  fbnt  qui  cantant  bibendo  liceram.i. poculum  quod  pdt  inebriare. 
Vel  fice»  expiefliclad  denotandum  vihfiimosnitpotc  viliores  lis  qui  catant  ad  potum  vini.fEt  ego 
oracio  mea.Quattum  mentum  eft  orationis£t  potes  dupliciter  literS  legere. Primo  fic£t  egofoppo/ 
fim  officiis  vacotnam  vaco  orationi.&  tuc  requituroratio  mea  tibi  domine.  Vd  & cgoiple  fum  ora 
tio  mea  t^uquia  totum  quod  fum/fum  oratio.quod  confiat  in  chriflo  vcnfican.Tepos|cft,  benepla/ 
acifdiuini  in  gencte  homano.tuncenim  fibi  reconciliauit  genus  humanum  perchnftum. 

iniilriniHinegrati^.Tratftatuthic  lilaparticula/immcifusfumin  limo  profundi  Acre/ 
jcnrtcndo  addram  pro  liberanoiicfcxponendo  metaphoram.Deus  m molciraduiegtanp  nue  refpon 
de  mihi  fopeie,in  ventare  f^ons  tuacLibera  me  de  loto  A non  mcigar,libcrabor  ab  oforibos  meis.Ec 
ceUinimfofores  mei. Nec  folumde  loro,fedAde  profundis aquamm : dixerat  cnimfupcnus|ve/ 
tum  profunditates  aquamm.  Non  lauabit  me  vn^  aquamm  A non  abfotbebitme  profunditas. 
Significant  luee  fiimra  efficaciam  dioina;  opis:‘prophaant  A effeCtum  fomramin  veritate  (alu/ 

CIS  dioina;.  P' Vbi  nota  qopftionem  fobonn  exhoeloco  circa  veritatem . nam  fnpcrios  defcnpfic 
tc  iinerfum  loto  Jimi’ iter  lotu  vndainonc  afit  dicir  no  mcigar  luto  A no  lauabor  vnda  .Soloitut  afiq 
ejuanti!  ad  metaphora  qde  qi  imetfus  erat  luto  A abluras  vnda  inchoariucno  merius  aiic  A no  ablu 
tus  cofiSmate  .Quanrii  ad  re  vero  qa  fnie  p morte  merius  A opras  odiis  Apreentionibos  lodpoRifcd 
«a  nomanfit  m moneffed  ndofcitatus  eft  A libetams  a morte, ideo  eft  in  veritate  faluns  dioing  libera 
cos  a luto  A ab  aquis.Et  ppeerea  fabdif-A  nSabfotbuit  me  pfundita.s|vdnt  mortufi  fubmcrihm  pet/ 
manfuram  in  morte£r  adhuc  clarius  explicatur.Ec  no  obmrabit  fuper  inc  poteus|mottis,os  (bomjfi/ 
cut  obturat  (iiper  alios  momiosiquia  intra  mduum  inde  exibo. 

Traiftarnr  hic  illa  patticnlailabotaHi  in  vocare  mewrupplicando  vt  rcTpodeativff 
eat  feimoftra  facie  Ac.Refp6dc  mihi|labotatl  vocado  te,dne.qm  bonajhoc  eft  bnfica  eft  oibns,  gratia 
«yaiCm  mnirinnfinnn  miioicordiamm  tuammiquibus  velat  condoles  companendo  milimis.vcttc/ 

Caictu^pl^  p 1111 


PSALMVS 


:ixix. 


It  ad  mcficfufcirando  aui  vdnt  aoofas  a me  vis  me  bati&neabfcfide Facies  toasiplenas  gHiiama^ 
a fano  cuoiqni  vdut  amconditas  cenes  rempore  pauionis : qnoniani  angofha  mihi/eft  tnoins.ciBOf 
infra  tridDum.crfponde  mihi/opere  itforatationisApproziina  ad  animam  meam/onftentem  in  ine 
^o.redime  cam|de  penalicate  feparationis  a coipore-ptopter  inimicos  meosrmctedolos  iodposoa 
Unientes  fepDlchrammeam.tcdiiiicmelde  mone  ad  viramunmortakmivt  non  mfolcenqvt  cona 
nincantnr  q>  vere  reforrexi. 

Xu  COQUOUJltt  Traetarnr  hic  iDa  panicala/qnoniam  venetnnt  aqnp  vCj  animam^mni  com  aiiiBe 
raexpwnuamcraphoip/roborati  Ione  focnfores  raci.Qnod  enim  metaphonce  fignificac  veniri 
aqnas  vf^animam;hocexplicatioboranfoccifores  vitp  fap .Ecproptetcalimnl  traClantnr  diftdcf 
dDplicircr.Pnusqnantnraadidinqooprpualutninc.SOTndo  quantnm ad  eoram  pooiamiibiem 
maifa eorum .<rDefciibitei^prpoalentcsinimicos.Tocognouifriopprobnam  menm/quo  pco/ 
bri  accofatosidamnatos  &cibm,&confiinonem  meamiin  totunlionibosA  ignominiam  meamim 
totinmriisicognoaiftiqaidemqDia coram teomneshonesmei(funtmanifr^guis  apud  homine* 
pallicnrfeiDftos.OpprobriDmjtanrameft,q>  rupit  cor  meam  & langni.  Intendit  per  hax  ad  hceram 
mchnfrnscnlhtascK  meus  inanimo  dcininriisribiiUanstneputaresin  chrilio  animam  fiftom  m 
ftoias(linetiiftiria;timote&huinrmodi.Vndeacipfeduat/ttilnseft anima  mea  vfiyadmottemA 
marcuseuangelifladicltqtcocpitpaaere  &tedere>rucnmcaatem  in  animo  chrilh  huinfmodi  pio/ 
palTioncsnon  parupqnoniam  permittebat  vnicuiqipaiTi  animi  exequi  offldurofcom.tomni  rami 
fm  ranonera  reehllimam.Etotpeetatn  ad  condolendum  6c  nonihocm  natius  fnit  condolens  mihu 
perqDodexaggeramrpa(rio.&lirailitetconfolatorcs(eipedaui|hoceftadmodnm  espedantis  fiii,ac 
non  inncniI^llnsapoftolas/nullusdlfapalns)nulla  perfonaleglmr  condolmflc  ant  confolanonU 
aliquid  attulil&.Er  quo  ad  confolationcm  quidem  non  eget  glolaQuo  ad  condolentiam  autem  glo 
fandum  eftq>  nullus  condoluit  chnftovtchnfto.fedtang  viro  probo  patienti.Sic  enim  malieresUr 
mentabantut eu quibnsdiititifliehietnfalenolite 'flere flf^icenim  maria magdalena&ioannes  coi 
gelifra  flabant  inxta  emetm/ procuidubio condolentes fcd  non  vtchnfto.Vndc  de  fcipIbioaniKa 
dicit  q>m  die  rcTuntehonis  vidit  arctedidit^tmariam  magdalcnam  cfrftatperdidiire  fidem  excoep 
etiam  refafeitatum  credebat  rublatnm.Necobflat  textui  q> beata  virgo  peiftise  ei  condoluit  vt  chti/ 
Ro  & filio  dciiquomam  vna  ez^no  non  falfificat  rermonem  vniomalcm  in  maceha  morali . Q7& 
dederant  in  efcam  meam  fidAui  potaueruntmeaceto.  Ad  literam  dederant  chriflo  craafiss 


dicenti  litioiporam  aceti  in  ipon  auiein  anteg  cracifigmrardedcrancei  mixtum  vinoivc  patet 
tnatthpi.=7. P'Sed tunc  eft  locus qapfhonliquiaielnOnmdatametincfcamfcdinpotnm.Soloi/ 
turautemiquia  potus  ille  dabatur  cracifigtndlsloco  eTcpconrortatiuffficat  infimres  accipiunt  lac 
loco  efc^&  egrorantes  valde|fti  lians  tc  liquoribus  numuntur.  Vnde  vina  lUa  ctedimnsfuifle  aroma/ 
Cica.tanq  efcas  conuenientilTimas  crucifigendis  ad  conFoitarionem . In  potu  huinfmodi  antetn  ver 
Intefca  danda  chnflocrucifigendofloco  aromatum  appofirameflfeLVnAveie  dlcitnt.Scdccfcnait 
inefcammcam/conuenienttm  mihi  cracifigcndo.ftliatdicente  mefitiolpotanemnt  me  aceto. 
■jErit  maifacoailtl-  Prophetatutpooia  iudeorum  qui  roborari  funt  contra  cfuiflum.  Et  propheta/ 
tur  triplex  pocna.Pnma  mentis  circa  (aeram  ictiprar^ . Quod  ideo  dlcoiquia  paulus  apoflolns  ad 
(o.xi.affot  hunc  textam  de  cpcitateiudfotum  circa  ctedenoai^Sab  metaphora  eigo  menfcifaaafcii 
ptura  menfa  fidei  iudporam  lignlfkatnr.&  ideo  fub  menfr  nomine  propheta  eam  inttodaiat  vt  con/ 
tinuaret  menfam  menrp.Ipfi  mihi  paraaeranr  menlam  fdlis  & accn.propterea  ent  mefa  eoram/qua 
pafcl  debenr/aciebus  eorum  laqueoidctinenrar  enim  vfqi  hodie  iud^  capti  6c  vinAi  fcnpraia  faerar 
vt  non  line  liberi  ad  ctedcndum.fr  rctnbutionibaslqaia  hoc  metentur,  offcndiculofad  cadendum  a 
rectitudine  MeLObrcarabnnrarocnii/mcncis.eorum  a videndoivenratem  contentam  in  feripennsi 
frlamboseotumiaffedlnseotnmpreflbsonciepeccacoram.connnnefac  labi/tanq  minus  valentes 
poccateonus.Hro  de  poenis  mftisetga  factam  fcnpcutam.C7ffhmde  fupereos . Prophetatur  poena 
temporalis  excidii  hierofoUmitani  per  romanospoftmodnmfaai.Effiinde|copiofcfunde,fapereosfia 
dfos,  indignationem  tuam|iuflinam  raamifr  ira  furoris  tuiivindifta  lufticip  tap.alTcquetar  eos/pa/ 
nenier  ad  eos.Ent  palatium  coram  defolacum.pet  quod  deferibirar  dcfdaras  pnneiparoseoram.  In 
tentoriis  eoy  nSent  fedens.in  quo  defcnbitur  defolano  populi.  Vtranqi  timebat  caiphas.nc  fotte  vt 
niat  romani  & tollant  locfi  noflraiquo  ad  primnm.fr  gentemiquo  ad  fecundum.  p^QooniS  tu  qocm 
perculTifli  perfccun  funt.Ecce  ratio  poenaram.qma  pmccuci  funt  Illum  qui  nulla  ex  parte/nulla  r5ne 
petcutifrlaserat  ntfi  quia  tu  dens  percuflilhipercuterc  voluifh.In  quo  lignifrcararoimoda  chfi  tnoc£ 
tia  fr  dmina  ordinatio  de  paflionc  chfi  non  pro  cinsdemetitlstqoia  propter  Ibdns  populi  mci  pcufli 
cdEt  ad  dolore  occifoi^  tuo^  nanabanr.Perrcucrantia  pfecutionis  iudairo  in  chriflum  prophetator 
q>  non  rolompfecatl  funt  ipfum.Gsl  narrabunt  pofteris  continuanda  pa(mtion£  in  cnfianos.hot 


i 


PSALMVi IXIX.  ’ n> 

In  Hcphano/iacobo  &cHcc  de  poaia  ekddii  hiaoroIymitani.CTDa  iniaaicatemi^fBphdarnt  conct 
nnus  lapfas  reprobomm  indfonun  com  poena  irtetna.Da  iniqoicatem  [opcr  iniqoicatcm  eornmila^ 
bennir  dc  crimine  in  crimen:&  non  venkiic  in  mHuia  tuajqoac  cft  iolbfia  fkkiiliiflina  gratia;  fm  de 
Oionem.Acthbiiinir  aotem  hocdeofdiccndo  datqaia  dat  fubtrahendo  gratiam*,  qood  vocator  date 
penn  tHiue.  ^Dclebuntor  dc  libro  vi  uoram.Ac  com  ioftis  no  fcnbcnir.ln  libro  vice  qoidam  (bnt  feti 
pti  fm  pGmtc  ioftitiaiqoi  qofi  peccant  ddenf  delibto  vtt^  ptopterea  hic  dnddebonf  dc  libro  uioo 
i&Qmdaadcrontlcripnfmpr^^macione.S(hinnnq«lenf  de  libra  vitf.&Dpcahicdf|&c(!  io/ 
0i5  Mfcnbenf:appdlims  fen^tma  pddhnattonis  feripnone  ioftoriiPcrqiM  l^ifkaf  ^tetna  dam 
natio iudfomm.Etpcrpnmomlignificacntcaliuillotnmqaietancfmprgldjccm  lulhnam  iofti,Q 
tamen  pdftea  non  adb^enmtchnliiang  fidet. 

01C^  pauper  Z potens-  Trai^tamt  hic  illa  partiadaifaloa  medeostdedatado  m^itodinem gra/ 
tif  dioinc  in  (aloando  ip(bm|tali  ordinc-Ptimom  ponitur  ipla  magnitudo  lalims.u  ego  paopajte/ 
bus,Bc  dolensfcorporeac  aainKK&tamealaliisinoA  homana/cd  toa  deosexaltabit  mei  leuifciranido 
«d  immoiralm  vitamiad  regnomftcmom.  ri^ndc  ponitur  triplex  ci&Clus  huius  faluns.  Primos 
cft.Laudabo  noinen  det  in  cannoo,8c  magnilxabo  eum  in  confidlionqfideibbx  duo  officia  inlhtuii 
chnfhu  in  ecckfialbadalieettiiagliiificare  deum  in  conic(rionefidcia(  laudate  nomen  deiEt  placebit 
deolbpetboaemcaDmm.coniifi^tem&vngaiificantemthoceflplaocbicdeo  inffitutio  nouf  ecr 
dcfic  M magrti&andam  Ot  laadandum  deamiplus  q faetificium  bonis  mafcnli  ionenculi  ita  <p  tunc 
ptoducatcomnaacvitgniaithocefipIusSommaQimcia  vetenslegis-ab  hocenim  vnoopnmoi 
lacnficio  reliqna'fignificanit.P'Videtunchnmiles.Poftd{cftom  primum  qoirpcetacad  honore  dci| 
ddaibirarlc^dosdfeeiiis^xetaiisadbonuaideetoramifcili^vioete&lpan.  Viderunt  hmni/ 
lestcotdeiaintem  edhtteftionis  diriftt:&  inde  Iftabuntur.Qufientcs  deum. Apoffaophac  ad  qufim 
ics  qnrdei  fimc-Qnaentes  deumi  vidtlhs  dum  lalutem,&  vioet  coc  veftmm.Omniam  audia  ad 
metalioos  dommus,&  vindos  fuos  non  ddbcxinhoc  eft  ijnia  apud  deum  non  effacoepcio  pctfonai' 
nim.ied  attendit  annbns  fois  ad  preces  mediconim  qaantumaingi  pauperii  & mildoifittiec  dcfpe^ 
ateiibetaie  vindos  fiiosiSc  vinculis  peccande  vinculis  cotpotcis.rLaDdabuntiprdcadi.Tcitius  c& 
fedns  communis  eft  toti  vmiicribJ.aDdArmt  ipiiim  I mooo  (bo|icibcct  ficut  mateiia  laudis, coeli  9e 
tettaimatiad:  omne  reptans  in  eis|hoc  eft  & omne  animal  in  eis.  Qma  dens  faloabit  fion-ecce  ratio 
vnioerfaiisgaiidiiA^ificabitcimtatesinda.Hocadliteram  noninteUiginirdetctTeftrifion&  tet' 
■eftnbos  dnitatibiis  lodaivt  patet  exeo  q>  tam  painaixs  non  eflictdigna  materia  gaodii  non  Iblum 
(otiusotbisled totius vniiian.6edadliocram intciliginit dc  fion  fpintuali  Selpintualibus  cinitati/ 
Ims  ioda  in  primo  aduentu  mefia;  fdificatis  | faluando  Sc  confhuendo  ecddiam  vnincrlalem  tui  (e/ 
enndo  aurem  adoentn  pofidet  in  ccekffa  Gon.Et  habitabunt  ibiiin  fpitituab  fion  & cithratibas  iuda 
In  cultu &confefiioneaci:8ch^teditabnnt  eam.  Dtfficrentia  habitantium  dilcemitnr.  Tangdiceren 
comoneerir  omnibus  chnftianis  q>  habitabant  ibiquopriom  autem  ctitldnini  (duorum  cius  dtU 
gentium  nomen  aus  haeditatetponidae|&  habitare  in  fion£c  b^rcditabantihgtcdirario  ime  acqni 
Knr,eam|iion£c  Cemen  femorum  eiusffidc  & operc,po(Tidebant  cam|fion.non  prodeilct  hereditas  ni(i 
po(ndcienir.&iidem  diligentes  nomen  eiusinon  potiam  propriatn,habitabtmc  in  eailion.  Domus 
liei^itana&poSidla,p«nmpR>dcftnifi  ena  habirmir.Paqo^  omnia  fignificat  quod  didtapofto 
li^hpedcs  quidem  d^coh^redes  autem  chtilh.  PAHii  etiam  aduette  q>  non  diatur  q>  hfrrdirabdc 
ant  fioAidebunr  eam  filii  lacob  aut  aliquid  huinlmodi.liKj  quod  cft  comonc  omnibos  gennbus  i fci/ 
liccci^en  (emommdnsCinchrifto  idb  peteuangeliinn  ego  vos  genui  inquit  apqftoins}d(dili/ 
gentes  nomen  eius,  vt  intdligas  qf  de  Ipiriniali  lalate  Ipinnialis  fion &io^loqmtnt.  Arnen. 

<r VVLGATA  EDlTIO'|[^ ViAoridauidadrccordanduni.  LXIX. 

Eus  in  adiutorium  meum  intende : domine  ad  adiuuandum  me  fe^ 


Confundantur  Kreuereannmqui qu^runt  animam  meam* 

Aueitantur  retrorfum  SC  cmbefcanttqui  uohint  mihi  mala* 

Auertantur  (btim  erubefeentestqui  dicunt  mihi  euge  euge. 

Exulcent  & latentur  in  te  omnes  qui  qujrunt  te:&  dicant  fempa  magnificetor  domv 
nu5  qui  diligunt  faluure  tuum. 

Ego  uao  egenus  K pauper  fumdeus  adiuua  mc. 

Abutor  meus  deliberator  meus  es  tuulomine  ne  moreni*  i 


ti» 


PSALiaVS  J,KX\  I 

CriVXTA  HEBRiE VM»-|^VincehtI<lauJcl{iJinemorandiim.  sJ 

D Krf  T^EustadIiberanduraetJomme*a(ia(fiul»nummeutnfeftmaT'  ' 

rop  •»— 'Confundentur  KenjbefcetqufTcntcsanimxmeKcomjertentur  rci< 

■ tro  K etubefemt  nolentes  mali  md. 

Reuertentur  fupcrocftigto  confnfionis  fu^tdipoites  heahheah. 
Exultabunt&lftabunturintcomncs  qu^rentes  tc:acdicct  randauc.  Vox  an>4ntii*f 
magnificabitur  deust.Prophca.amantesfaIntistuf.  ' 

Et  ego  pauper  8C  mendicus/detuffefima  ad  metmuxiliu  meum  SC  liberator  meos  ta/dd 
• mine^nc morare.  . Jno'- - 

•^Italas  dl  Vincenti  danidi  ad  memorandlI.-hoc  cft  adrtoocandinn  In  memoriS  mra  laprmnrttf 

J.  pocnamicum  liberationem. P'Materia«ioippepralmieftiw»r(usdaoidisfiimennsafacie  abC^ 

Ibn  ad  demn  pro  celcrt  bberatlone.QinlhrmxiaDKie  efle  aatorem  pfalinifat  qiuc  os  lo^o  didt  vedn 
can  in  iDa  pcrfecunone  Sc  in  nuHa  aliatnam  noUibi  legitnr  ftnde  et  li^catinii  ni(r'ninc.arem<!i.&  qa 
negoanm  illad  habuit  lapfum  dauidis  in  adultetHim  & homicidiuib  pro  caula  rarntaiia^  farpos 
na  illius acrirus;&afftiit  diuina  liberatio, ideo  in  tltulo,appoft(om.i<l«d  recordandBnrvt  decaccra 
caueretfibi.Er  qifi  perfonahaxdircete  perit  «liriatC  auxilii, c6(<iqir«eftv!tintclhgamnspfchnfiiM 
fpeftareadilludtepusquodauid  velcemficarnseratadeoq»feadiutur(i$ttat&  pptoea  folintat  « 
accelerer. vel  conlhtutuserat  in  magna  indigennaat.ppterra  petit  vr accelerer.  Ho^i  dnomm  pnmO 


cil  fignnm  <p  damd  tcuelatione  habita  hunc  pfalmum  fixic.5ecundil  ante  oerrifliminn  dfeoonfhit.tA 
quia  daind  in  maximo ftiitpcricuto ex  conliltoachirophd:vtpattt.:jtg.l7.tnmquiafi  naprotraCta 
effet  in  I6gnm,qaum  abfahm  totum  fere  regnum  habdetiA;  danid  panperdretipaulanm  dcfeirus  tc/ 
manlil^  damd  (icut  rrmporefanUs.(|rEt  aduerre  q>  pfalmus  ific  connnetnr  in  pfalmtx^oJnlicct  ex/ 
peClando  expeCtaul  dominij.nam  ab  illo  verficuloiooplaccatribi  domine  vt  emas  me  domine  ad  ad/ 
lunandum  mcfcflinaiviqi  adhnem  nihil  aliud  dl^  plemus ii)e.70.Vtet autem  eottnn  piius  editus 
fbenrmcfatDr.Ncc  ineonuenit  diuerTam  eflie  matenam  iftios  pralmi  &ilbus  panicaterquonia  etldem 
verbis  in  diueifis  loas  licmt  prophetae  vri  modo  in  perfona  chrilfa/modo  in  pcribna  propria. 

«TSVMMARiVM  EST.  r.i 

QTDanid  fugiens  abralonipctir  a deo  vt  feifanet  ad  fe  libetandumi  vt  ialti  magnifiocnr  deum  8t  exui/ 
tent  in  deorfdhnet  inqua  tum  quia  ip(e  dauiddepauperatus  dljnim  quia  Ibbas  ddcft Jibemcc 
CJPerfonaloqnens  propheta  eft.  , 

D£lI0(jdltbcriinduni.CKniditnrpfalmusinpattesdnas:propoitriDa  materiz,&  czecntioivtbi 
cSTund^r.rProponit  vnumXqideasrefhnctad  adiutorium  Ihfiindqoalecdqt.  (^libcranuu 
ipfius  Ita  q>  tria  harc  fuTOrdinatc  perita  integram  dRcinnt  pcnrionrqa  libcrario  rubaltcnuiE  aduiro 
no  & adinronom  rdhnarioni.liccnim  dare  ibnat  tcxrus.Dms  ad  libei^dum  methic  cft  vlcumu  d/ 
frChis.domincad  adiurorium  meumrhiceft  medius  effii^s.fdhna:hoceftpnmnm. 
ConfiindcnturTCrubcrccnt.Incipithicparsexccnriua  tali  ordinoPrimo  traCtamr  illapatricnlai 
ad  h^mdnm.Smndo  illafad  adiutorium  mcumiibi  cxultabunt.Temo  illaifdhnafibi  & egf\  f^T ra/ 
Ctaf  liberatio, pnmo  ab  iis  qui  (e  aercent  ad  hoc  vt  occidamr.  Cdftmdenf  & ernbdcct.  thx^liiit  de/ 
ptccariacrcxequirur  rn  indtcariuo  futuroili  fedt  hunc  plalmum  cerrificaras  q>  cxandicndosffat.pphie 
tans  fradus  orationis  (iiz  ex  diuina  ope.  Altoqnin  fiirara  hxc  Interptidb  fune  drpcatiue.Ita  quto 

folius  indicatmi  futurum  habent  hcbrpi.eodem  futuro  vtantur  quandoqi  indicariuqquandotf  dep/ 
catuie.&  effet  tofus.Gonfundctur  pro  c^ndantur/erobefeent  pro  erubcfcant;&  lic  de  rdiquis,qo*/ 
tentesiope, animam  meam|vita  meam  tollere conuettcnrur  retro  & erubefccnt  volentes  mali  mo.  IDi 
opere  qaacrunqifh  animo  volunt.Renetttnrar fuper vdhgio  conftiionis  fuae/hoc dl  in  figiium  con/ 


fiilioms  fuat.v  cffiMum  quippe  pro  ligno  teffante  conftifionem  cotum  pofimm  cftiad  fimilmidinem 
vdhgii  tdlanrisfi^ram  pedis. Et  intendit q> ipfa  reuerfiofitfignum  confbfioniseoram.Diccntesf 
fnpplcmihi,hrahhcah.Licetfolusfemd  legarer  infnltaffedauimqml  lugeret  timens  abfalonfegce/ 
dor  egredere  vir  fangumfiiecce  pmunc  tc  mala  tua  Arciteg.  i6.)vertfimtle  rame  cfl  mnlu  alti  abfia 
tcslimilitcr  inrulrarcnt.Poffcr  tamen  nomeres  pluralis  pro  fingulan  intelligi. 
lEniltabtint  1 letabuntur.  Tradatur  hicllla  patriculaiad  adiurorium  meum j a patre  ftu/ 
Aus  ddiderari  A;  promifli.Tum  quo  ad  quartentes  qua;  dei  funt.  cxuIrabuntA:  letabuntur  in  te 
omnes  qoxrentes  tc.Tum  quo  ad  diligente^  dicent  conrinuc  amantes  (aluns  nue,  magnifkabicnc 


i 


fSALMVS  XXX.  iig 

dens-P^Nota  (anOam  damdis  incentioneindbpp!icando  promittftaii  abcndidain  dinini  adinto/ 
ni  dic  in  cniltapone  inllotfl  Sc  diurna  laude.  Apctic.njntcnonan  foam.t(p  deo  ipfum  adiouante  ad 
tcdcundum  tn  (tgiumjlic  cflficiii  (p  iulh  labantur  Bc  laudabunt  deum.  Quod  8c  opete  complcoitc  ' 
qiria  orduiauic  fdificatione  rempli  Se  dirpofitioae  diurni  cnkns|8e  vacauit  pus  openbus  Scc.  ~ 

Kt  C30  .TraAatur  hic  ilia  patTic^a(l(ifana.Et  traCtatur  vtnn9.£a;  ci  patre  Gri-Ec  ego  paupf 

fugiens  ttiun  indigebat  neceflariis,&medicns|hocell  ex  Ifcini  ptolpcntatis  laDfus  iiMiaupertatcm. 
hoc  enim  ligniiicatdiifiioiiebraica, quod  mendici  nomine  inteiptetes  lignincant.  Quia  talis  ego 
lbm,densfcinnaadme.Inficbr^liabetnrmthi.p^expanedd.Anxilifimcfi&  Ubetator  mens  nn  V 
liocellm  nullo  fpero  nili  in  tqeoomellanzilian  de  liberatefugtens  enim  ficiemittens  arcam  domi/ 
Didtaaat.liinuenetograciaminoculisdominiiiednoetmediautcmduetitmihtnon  places, ptglto 
fer  m.Riciat  quod  bonum  dt  coia  l&neg.  1 5.1ta9  dne  ne  morare  ( aocdcra  amdliit  ad  liboidd.  Ame.  ' 

C:VVLGATAEDITIO.|];:PlaIi5p5.  LXX. 

^ non  confundar  Ia  {temuman  iufticia  tua  libera  m«  ' 

1 mihi  ia  deum  protedloremflC  in  locum  tnunitunitfalud  me  faciast 

~ Q_uoniam  firmamentum  meum  3C  refugium  meus  es  tu. 

Deus  meus  eri^e  mede  manu  peccatoristdC  de  manu  contra  legem  agentis  SC  inicji^ 
Q^uoniam  tu  es  padenria  mea  dominetdomine  fpes  mea  a iuuentute  mea. 

In  tecdtifrmattu  fiim  er  uterode  uentre  matris  meae  tu  es  prote«5lor  meus. 

In  te  cantatio  mea  fempermin^  prodigium  faiffais  fum  multis,dC  tu  adiutor  fortis. 
ILepleatur  os  meum  laudeiut  cantem  gloriam  tuam,tota  die  magnitudinem  tuam. 

Ne  profloas  mein  tempore  fenedhitisnnim  defecerit  uirtus  mea  ne  derelinquas  me. 
Quia  dixerunr  inimici  mdmifaidC  qui  culfodidsanc  animam  meam  confilium  fece^ 
runtinunum. 

Dicentes. deus  dcreliquic  eum  rperTequimini  SC  comprehendite  eum, quia  non  eli 
qui  eripiat. 

Dens  ne  elongeris  a medeus  meus  in  auxilium  meum  refpice. 

Confundantur  dt  defiaant  detrahentes  animae  m eaeaoperiancur  confuftone  & p udo^ 
reojui  qu^runt  mala  mihL 

Ego  autefn  femper  fperabodc  adiiciam  fuper  omnem  laudem  tuam. 

Os  meum  annundabit  iulliriam  tuanpi»ota  die  falutare  tuum. 

Q uoniam  non  cognoui  literaturam  introibo  in  potentias  dominidomine  memorar 
' bor  iuQuke  tiiae  folius. 

Deus docuilH  mea  iuuentute meatflC nfe^p  nunc pronundabo  mirabilia  tna« 

Et  uf<^  in  fenc^atn  SC  feniumdois  ne  dqelinquas  me^ 
Dooecfnnnnciembtadnumtuumtgeneradoniomniquxuencnracfl.  ■ 

Poteria  tua  SC  iultitia  tua  deus  ufep  in  aldf&ma  qu(  fecifti  magnaliade^  ^s  limilis  tibi^ 
,Q  uantasolkndilHinihi  tribulationes  mulcas  fiCnulasdC  conuerfus  uiui%a(lime,fl( 
de  abyflis  terrae  iterum  reduxifti  me. 

' Mulriplicalfa'  magnificentiam  cuamtKconuerfus  confolacus  a me. 

I^Iani  SC  ego  confitebor  cibi  in  uafis  pfidnu  ueriucem  tuam  deusqifaUam  dbi  in  dtlia^ 
ra  fandhisifrad.  •• 

'Exulcabunt  labia  mea  cum  cantauero  ribitSC  anima  mea  quam  redemiffi. 

3ed  Klingua  mea  tota  die  medicabitur  iulHdam  cuamicum  confufi  SC  reueriri  fuerint 
qui  qupunt  mala  mihi.  T"  f 


tdfi 


tljl 


PSALMVS  rjJlXT. 

CIVXTA  HEBRiEVM. 

IN  tcdominc^  fpwainaion  confundar{t«mo. 

In  iufiitia  tua  eripies  me  6£  liberabis  mc;icfia  ad  aie  aure  tuS/Kfalua  mei. 
Efto  mifu  forti  habitaculo  ad  ueniendum  iugiterrprfCfpilK  ad  faluandum  me,(iuia  pe 
tramcaSCarxmcatu.  ... 

Deus  meus  falua  me  de  manu  impiitK  de  palma  torquentis  SC  laolenti. 

Quia  tu  fpes  mcasdominetdau^fiducia  mea  a pueritiis  meis. 

Super  te  fuftentatus  fum  ex  utcro/de  uifccribus  macris  mef  tu  cdutflor  meusan  tehut 
mea  continue.  a . . 

Tanq  miraculum  fui  mulristK  tu  fpes  mea  *fortitudo.  * 

Implebitur  os  meum  laude  tuattota  dic  gloria  tua. 

Ne  proiice  me  in  teporetfene<autis:ficut  deficiente  potentia  mea  ne  derdinc^  m&  ' 

Quia  dixerunt  inimici  mei  mihiraf  obfetuatores  aif  mef  confiliati  funt  fimul. 
Dicendo.  Vex  cum  tperfequimini  & comprehendite  cun^ 

qiuinon  liberans  . , 

Propheta . Deust  ne  dongarc  a medeus  meus  ad  auxilium  meum  feftina. 

I i Contundentur  6C  confumentur  aduafantes  aninuc  mea«  amicientur  uitupe^.iK  em 
bcfcenria  qufrentes  malum  mcu.  ^ 

*4  Et  ego  iugiterexpedabot&adiiaamfuperomnem laudem  tuam.  ^ r- 

{ Os  meum  narrabit  iulbcia  tua/tota  die  falutetuatquia  non  cognoipnumerof*^ 
g Veniam  in  fortitudinibus  dominitdci^rrecordaboriuftitiftuf/folius  tui.  ;i 
Dcustdocuifti  meta  pueritiis  meis  K ufep  nunc  annundabo  feparata  tua.  ^ 

i**»  iS  Eteriamnfqtfeneftutemacdecrepitam  deustncdadinquenjet donec  annundabo 
brachium  tuum  generationi  omni  uoiict,fortitudincm  tuam. 

ct 

I*  Etiulfitiamtuamdcustufmcxcdfum:  quf  fcdlHmagna,deusfquisficuttuJ' 

. ci  ^ _ UdatUUnam 

zo  Q^ui  fcciftiuidcfnosaguftiasmrtas&malasttcuerteris  uTuificabisnos,ac,  dcabyffij 
terrf  reucrtcris/fadcsafccnderenos.  ‘ u; 


7 

8 
9 

IO 
tJj  1 1 


I z 


tifiofi 

incOfl 

td» 


td» 


icr 


zt 

zz 


Multiplicabis  magnitudinem  mea  flinerterist  confblaberisme. 

Etiam  ego  confitebor  te  in  uafe  uiolf  tueritatem  tuam  deus  meus  cantabo  ribiih  deha 
ra/fan^e  ifraelis.  n ^ 

z)  Laudabunt  labia  meatquoniam  cantabo  ribi/8C  anima  mea  qui redemiiH. 

Z4  Eriamlinguameatotadieloqucturiufiiciamcuamtquooiamconfufi func/quonuua 
- dehonefiati  funt  qujrentes  malum  meum. 


Itnlris  nullus  c.MarriiS  plahni  opotterex  ipfo  accipe.Ec  qa  annrpfalmi  oediC  dauidnk 
de  fciplb  dicit  venficanf  de  ipfo.cdreques  e vt  plalm^ad  Ifam  tnaetdedanideEcqdi  vedu  fe/ 
Ite  pr^  fe  feit  (ic  lijillc  meiihas  plalmiicoferedo  nond  neificnld  e&  pifcedenabosf&cdliliii  adiir 
ropbcl  introducicnt  in  vetucuIis.io.S(ja.idcopralmus ifte noquacuqi  dauidis cnbolationan  (ed ile 


I: 


lam  quam  perpeflus  cft  in  fuga  a ^cic  abfalonfad  hteram  naCto. 

erSVMMARiVM  EST. 

CrDanidipfdcnrioeababfalon  necoiritaddeufez  foain  dcucoianaioeab  vterontfts|aDeUeSdatx 
diurnis  ben^ciisiSc  fua  in  deo  ipe.vT  no  derelinquat  fe  nde  (eneCiutis  tSpoievt  cd^s  pfecntonboii 
mfe  inxta  cccpta  a pnentia  vacet  dininis  laudibus  quas  a deo  didieir.anndciando  poretiaftolfanaiii| 
fomtuduiqpaniuoncsigracias  A£dd  vfy  in  decrepitam  £tatt.Sc9  ezandicndiuD  limalaftQium 


i 


* PSALMVS 


XXXI. 


ii9 


ffPetfona  Io<|oens  propheta  eft. 


B afl^nonc  Ipetat^rritadein.qawis  ad  tempus  pnueriUa.  In  lufhtia  tua  eripies  me  & Uberabis  me,  '. 

' Secant  cficAus  e.  deus  iohacniaiuUapunicidequaexetcespcrabfalonob  dementa  mea,  facies 

Biceaadcre  a motre  & rcifatues  gradm  pnlnno. V cenp  efficAus  prophetice  fcribitminon  deprecanue. . 
P’Sccundo  proponit  ft^licanoncm  pro  (alutc. Inclina  ad  me  amem  tnam. Humano  more  alloqui/ 
cur  (feun  tanq  in  cxcdlo  politumiad  quem  vox  (applicantis  non  potcd  petringcrc  niTi  audiens  indi, 
X Bct  anicm.Er  intendit  ptme  Sexionem  rigoris  lulraf  diuin^dciens  q>  non  metetur  laluarijred  perde- 

**  ic regnum  & vitam  propter  camina  homiadii  & adulterii.Et  falua  mqa  paSmuionc  abIalon.|^  Ttr> 

Cio  proponitrupplicaaoncmaltcram-Ello  mihi  fottihabiracob  ad  veniendum  lu^tcr.  Dcirdus  a; 
6oria  domo  domini,fupplicat  vt  non  folum  ialuet  felril  decftero  (it libi  dens  tang  habitaculum  fot^ 
le  ex  quo  non  aiciatuf.adhnncciicdnmvtcontinaedaaid  veniat  ad  laudandam  deum  in  conlpe/. 
Chi  aregdei-  , 

> ')^«epiIhadfaIlMndutniTK-Incipithicparsescainaataliorcline.PrimotTaAariiriIla  patricix. 

kfici  te  domine  rpcraiii.5ecando  lUafindina  aa  me  amem  tuam  Se  falua  mefibi  ne  proiioe.  Temo  lUaf, 
tilo  mihi  &c.ibi  Se  ego  iogitcr<Quairo  illa/in  iufhtia  tnafibi  Se  idfanam  tnam  dais.  Qmnto  iUa/n5, 
' c^n^r  amtioiibl  etiam  ego  colitcbor  tc-CTraCtando  fpem  fua  in  deoimehoat  a capite  fap  fpei.. 

Prpc^iffafmediate  famoele  ordinaftt  olim,ad  laluandum  m^alnte  meameqtiia  petra  mea  & an  mea 
CQ  Jnne  foo  q>  ordinalh  falnaie  me  quia  expettus  fum  te  mihi  vdocarce  meaminon  qualcmeugi  kd, 
fiipcrpetnmfitmatamiapcmisqmppehocfaeratinomnibosperfecarionibusalaiileSe  in  multu 
||  bellis.bcnsmciisfalaamqfacmeeuadcie,dcmanuimpit|abfaIon:Sedepalmatorqacntis  & viol^ 

Tna  ctimina  abfalon  tangnntur.impietas  in  patiem.tottio/hoc eft  iniquum  ftudium  ad  pemertedft 
popcdamivt  paret  in  hiftoriaa.ieg.Se  violenna/qaacom  exercitu  molitus  eft  debellare  legem-Quiani 
Ipes  mea-ideo  falua  me.quia  tu  folus  (pes  meaenon  noairer,(«l  tn  deos  domine  fiducia  mea  a pueri/. 
Ciis  meis-poerenim  vnAus  eftalamaeleuiiegemi&ecxnincditrCinseftfpiritus  domini  m dauidi. 
tBg.if’.r^S)per  te  fuftaitatns  fam  ex  vtero.de  vifeeribus  matris  mef  tu  edudot  meus.Cpmcmorat  dc 
Irina  benc^a  libi  collara  anteg  podn  fpem  foam  ponetein  dcotvt  oftendat  q>  etiam  ex  t^eficiis  na 
Caralium  dono^  caufam  habeat  fpet^  in  deo.  Vd  fidacia  (iia  Ideo  eomemotat  fibi  InaraiSe  vdat 
genita  tom  eteaiftcico  loqucdi  modo  quo  in  plidmo.fS.de  qaibufdaro  diat.alienari  ftint  a vuloa), 
d enauetfitab  vtero.Itacpftcut  illi  dicuntur  iniqui  ex  vtero  matris  fu^quiafemperfbetutiniquiStad 

Mquirate proni, ita iftedicit&exvtetomams innixum deofSeedudam de vtero macris  adhoc.Ca* 
^seranduindeo.Vode  Sefubdic.in  telaus  mea  conrinue)lanper|lonatas  (iim iQf&PTTang mva 
^um  fui  multis.  Puer  fiai  adolefoens  dauid  intttfedc  vrfum  tt  leonefintetfecitgoliath  gigantqpivlp 
cic  fepephiliitos*Apoft  mirabiles  eiialiones  de  manu  faulis  obtinuit  legnum  | habuitifoc  vidbria% 
0,  c6cra  fyiosficbm^s  &c.&propteieadiac.tan§  portetum  fru  miraculfi  Tui  mulrisfvrex  paftore  t^i^ 

ii  ntn  lic  tam  excdfos  tot  ptfclaiis  facinoribus  emmenmtSe  tu  (pes  mea.fbiritndodioccft  Se  in  hisoitK 

nibosfnnpcrtnfblftiium  meafpescum  mea  fotricudo.p^Implebiruros  meii  laude  tua,tota  die  gla< 
lia  ciia.hxcndvlipqua9  igratoaf{cCriici5memoto:lal  propter  tot  beneficia  os  mctirn  toccim  occo^ 

Sabituflandibusnns(^orificandote.  . 

ponice  intTraaatnr  hic  ilia  patricnlajinclina  ad  me  ante  tuam  & (alna  me.Vbi  nanantt  fpen^ 
' foainin  deo  ex  vtero  matris  Ibpicnm  tot  fotritergeSis  deo  eSiciente.conleqtientcr  fuscat  vtnoli^ 

femodoin  (oieiftarisctate  det^nqoeicifed  continuare  vditcacpta.eratcnim  dauid  fugiens  abablii 
Ion  iam  fenex.C^od  ex  duobus  accipicac.Primuro  ex  eo  q>  iftufiiga  fuit  cotbellaipoft  liipcraraaiv 

^am|fubaaosammonitas8ec.%tpacetexeoqifaitpetmgltosannos‘^ft^Klniieria  cii  brafa^m 
* quod  comiflbm  eftexiftenteioabin  vlrimobdlo  conna  ammonltastvtpotecontnidwratem  r^ 
■minonitaram.Na  dauid  genuit  ex  betbfabcequattuor  liliosSt  vna  liliam  v(tra  illum  conc^pramoc 
adnlterioimoramm  infia  l^nmum  diem  line  nommetvr  pateti.parali.;.Et  etiam  ex  co  q>  dauid  oeci 
i Ibabfalon  necliiascognooitvxoresaotconaibinasnecaljamduxirJiocliipdemcftfignDm  twil 
autis.dormiebat  enim  (blusifc  proptetea  inneneinnt  abilach  funamirem  Sec.vt  pata  in  hiftotuicq 
! gnm.P'Neproiiceme)qDemtatop«prorexifti,intempote(«nedutisdicntdefiacnte  pominameai 

naniiali.ne  derdinqneme.In  hebrp)  habetur  in  dariuo  rcmportiled  congruitas  mutauit  addita  ppo 
fitione  in.Sicut  dcficieme-Aduette  hic  q>  vbi  intetptcs  ponnt  ddkientefdiCrio  hebraica  lignificat  co 
pktionem  qoa  complentor  faccefliiia.S:  quia  complerio  fuccdTuioram  eft  deficientia  eonind^<|nft 
* orim  completur  cto  tunc  deftcic;;'Kko  inretptes  dmciennam  tranftokronc.caremDsfiqoid<m  vctbp 

* (lAioofainnitraflgnificantehniafmodtcompletioncmintranfiriDe.SiciitdeficKntc^tenria  mea. 

I ab  pare  faiili»ipodoadefeetuviriom(upplicat.Nlilke3qoonim  vuits&Pt 


' I ' t»SALMVS  :txxi. 

confnmptprdinqDnntnr  targ  inatile&Et  ad  hoc  alindens  alrjie  derdinqnc  tne  lient  deficiente  po^ 
tla  mea;noc  eft  tang  militem  cofumptis  vinbus  eios.p'Qnia  dimnntinimia  meijachitophd 
niores  cum  abfalon,mihi(hoc  eft  contra  inc&  obferuatota  aninue  me^xvitf  inef  in  malam.confi/ 
liati  funt  limoLDiccndo/harc  (iilicct.dctu  (kteliqmt  enmfproptct  crimina  einsinon  adiuuat  cnm  am: 
phns  vt  aperientia  tcftatunperiequimlni  & comphedite  ed.  Sedi  reg.17  Judt  achitopheUligS  nnhi 
irmiiia'  virorum  S<  pcrfcquar  dauid  hac  nofle  & percutiam  euro.Quia  non  bbcras.dauid  qnippe  ia. 

pfnscft&folutismanibosa;c.vtibifobditnr.ldcodensnedongateame(eftomcenro:deDS  meus  ad 

amilium  meum  fdhna/opus  eft  celenrate  ad  occurrendum  tali  confilio.Etfuitaauditnsjconfnlaue 
cufioppofifuro.Confondcntur&confnmeiitut  aduetfantes  anima: mef. Prophetat  exauditioticni. 
Vttunqi  fuit  \xtum.nam  tc  confuii  funt  ab  expeCiatione  foaiac  confumpn  funt . achitophd  qnici«' 
fni^io  proptio.abfalon lanceis, ft:  exercitus  armis  loab. Amicietur  vitmierio  Sc  aubcfcitia  qufiCKa 
ihalu  me fl.foerut.n.velut  crubefcctia  & Wtupeno  veftiti  omnes  qui  quaerant  malum  damdu 
lEt  iugiter  ocpccwbo-  Tractatur  hic  illa  paiticulajefto  mihi  fora  habitaculo  ad  vcnietidnm  lar 

ptertTraetatur  autem  promittendo  diuinas  laudes.Et  ego  iugiter expcClabo;deam  firma  fpeA  adiir 
aamfupet  omnem  laudem  tuam/nunq  delinam  adderelaudrailaudL  Os  meum  nairabit  mlhnam 
tuaminon  meam  fed  qua  me  ponis:rota  dir|continnr,ralnte  tua, 'qua  me  faluabisiqa  no  cognoni  nn/ 
inetos-Per  nnmeros  intelligic  fetas  humanas.quas  noiat  a numeris, vd  qa  fub  ndens  tradebanf  and 
qditusfdprprimaqildariieratmathemancacmnscaputeftanthmeticade  nnmeiis.  Vd  gaexa^a. 
c©5>nitio  reiii  cognitio  nliero^  dicif.dicimus.n.oes  numeros  pfiip  vd  mcraphylicf&c.  Intedir  itaqi 
JpBa  dicere  fe  nefeite  fubnlitatcs  homanail!  fdaiiiiptic  pliig&  alia  hniufmodi:&;  hincrcddete  rdncni 
quare  no  pmittit  laudate  deu  cti  hm6i  fubrilitattbus.[r Sed  veniam  in  fbiTitudinibns  dni  deiihoc  eft' 
inporftergeftisadnodeo  vcniaadlaudandu,aiisqna:porerergtiTiccotra  pharaoneicdcra  amott|p 
osf&rdiqniscotetisinfacrafcrtptorafpeCt^nbos  ad  poteria  dct:vtlunt  creatio  cccli&tett*)&  limi/ 
lia.Recoidabor  lulhtip  tu^.nd  fold  laudabo  pomia  tua  fed  eria  mftitiam  qua  exctcuilh  in  mmos  p_a 
letesfin  pnmfi  homindaim  diluuio  genens  hnmani  &c. Solius  tni-S:  brtnitcr laudabo  refoluinefeie» 
rubnlirates  facnarfi.p^Dcns  docuilh  meSi  qo0s  vnde  fcis  o dauid  fortitudines  dni;iolUiia  da  | ftv 
Kqide<i,qnu  n6  vacaueris  nili  aut  ouibns 'aut  miliriadEccerlilioOcusdoaiifti  mr^pfedens  linrdo' 
Aormrerinsllluminando.Vnde.:.ieg.:)alidciplcdauid.dcnsi(radmihilocntaseft  fient  lux  antotc 
oricte  fole  mane  abfq>  nubibns  rutilat  &f.r"A  pueritiis  meis  & nunc  annfiaabo  fepqta  tna.  Ftnr 

dlns  doCtrinf  qua  me  docuilHjeft  <f  a tunc(;folicet  a puerttia  mea^propolbiannDncubo  fepatafoe/ 
culta  & mirabilia  tna,&vfq>  nunc  in  eodem  petfeuero  propofito.Futnrum  enim  annunaabo/re^iar 
[^teritum  docdifti.Etetiam\fqifenc<lnteSfdeciicpitam|fupplecratc,densnedaefiqnemc:donecan/ 
nnnciabo  brachili  tnum/potetiam  taa,generacioni  omni  quf  veniet,foratudincm  ruamiacicituMi 
lirachii  tni.iriiitihumano  loquitur  dc  potentia  dei  Sc  openbus  illius.p^Nota  hinc  haben  duo.AiKf 
ep  dauid  loqmrdeannllciacione  per  plalmos.n3  annunciatio  dnsperibla  vocj  ti5  (e  extendit  ad  oem 
Vefhtfided  ariflQciatio  feripta  in  pfalmisextfdirfeadodn  gtneranonc.AIrerum  q>  dauid  incocpirha 
ittfrnodi  anmihdationepcrpfalmosapornnafna.raiioqnin  nddixillcr.a  puetitiis  mas &vfq< nunc 
ntiiiliciabo  fepara  tua.vtroqi  liqde  modo  anniidanit  diuina  a pnenriaLegif Ji.  i.iegJ7.q'  dauid  adr 
hdf  puer  lao^s  diuinas  annunciabatdiccn&dominusqoi  eripuit  me  de  manu  leonis.  Aiurlns^js 
tft  ifte  phihfl^M  incirclicifus  qm  anfus  eft  maledicere  eiercittii  dei  viuentlsfln  qno  clare  appaiet  anr 
nficiario  vocalis  dininf  laudis.annliciatio  alit  per  plalmos  ex  contextu  illius  iiterpconiiaroc. 
lEfiurtiti^l  tlNm  D<U6  crcdftlin-TraClatnr  hic  lUa  patticula/in  iuftitia  tua  cripia  med;  bbe’ 

iabis  me/cotinnaao  annIinanda.Nd  Ibifi  anniiciabo  brachium  Afottitudinem , fed  loftitiam  tnatnf 
qua meponisCtlimal punies  peiiecutoies  meos, laudabo vfqiexcelliimivfqi  ad fummii : vtpotc  g 
liCc  mea  necperfecutort!  meo|i  cnmuia  irapunira  relinquis-qua:  fecifti  magnaihoc  eft  annfiaabo  te» 
magnas  quas  liecilhiqaae  funt  fparfp  per  rcriptura.qnisncutCul&annanciabo  q>  non  eft  limibs  nn.' 

faalti  videte  nds  anguftias  multas  Sc  malasfin  hac  peHecunonc.A  haec  eft  iuftitia.reoctiens)pla/ 
eidos,  vimficabis  noslq  la  fumus  morrificatiiSe  de  abjdlis  terne  leucrtens, facies  afeendere  nos.Ordins 
hteram  lic.reuenctis,&deaby(!isremefaciesarcendete  nos.  Bis  dicit  tenertrris.femd  ad  viuifican/ 
dnm.&itemm  ad  dandam  ex  imo  ad  legnumidaeCti  enim  erant.  ^'Malnplicabisi augebis^' 
Oia^itodinem  meam  Sc  verreris , confolabens  me. Temo  repetit  venens  ad  confolandoml^ 
cialirer  ipfnm  daoidem  r Aangendum  magnitudinem  Cinsivt  tei  probauit  euentiu.  Vnde  litcra  elice 
fic  ordinanda.  Verteris, multiplicabis  magnitudinem  meam  & confolabens  mcpanim  ptodeila  an 
gri  magnitudinem  nili  adeHet  confolatio. 

mtfatn  e^confiteboj  tcTraCtamt  hic  illa  pHculamS  cWundar  ^remo.*^iccnda  cfl  cWiifione  ini/ 
toiicoR  fe  in  fonolcantn  & medicatione  pa\i  laudatu^  defi.EnS  ego  c6fircbor  letlaudabo  nd  meas  vi/ 
<esfedce,Ivalev1ol^/hoc2  infono  siolpvcmareniS  deus  meus  carabo  cibi|21  verax  i (ermonecnorcr 
gixuD  mihi  firmafti)in  cithara  QuiAc  ifiaelis.  Stent  appcllttur  deus  i&adts  ita  appeilatat 


I 


i 


PSA'IMVS  .IXXIL  ••  no 

tfradiKqDia  apod  ifrad  colitar  fanAosfhoc  eft  ekoanu  ab  omni  ifflpcrfcdtionef  LandabSt/K  cane/ 
do, labia  mcajnon  folum  inllnim^  m oficis  violp  6c  citharg  (ixi  labiis  piopri  is  letit  lam  moilrabot 
quoniam  cantabo  nbi,&  anima  mea  quam  ccdemilh.  Etiam  Imgua  mea  tota  die  loquetut  udfatiam 
tuam.&  anima  mea  landabitjqaam  redcmilh  fne  ck  mocte  ad  vitamxtiam  Imgua  mea.ex  meditabo/ 
ne  loquetuijnon  prgocps/non^cmcteinon  gatmIe,tota  die  luffatiam  tuam/quam  exetcoifti  in  perfixa 
rores  meosrquia  confbfi  fimtinon  af&qncntes  intentum.quia  de  honellati  lunqmultis  comibus  qof 
ibiincenieneiuntivcachitophdfDlpcndio.ablalonimpieraKitantismccfiibDs  Oc  fiilpciidio  paco/ 
nes  ^quctentes  malum  meumim^  doe^nis  acegno  S(  a vita.Amai. 

GTV  VLGATA  EDITIO.^ Salomoni pfalmus.  LXXI» 

^11  Eus  iudidiun  tuum  regi  da:&  iuRitiam  tuam  filio  regis. 

ludicare  populum  tuum  in  iulb'da:fi£  pauperes  tuos  in  iudido. 
SuTcipiant  montes  pacem  populoiSC  colles  iultitiam. 

Indicabit  pauperes  populi  S(faluos  faciet  filios  paupenuntKhumilia^ 
bit  calumtuatorem. 

Eepermanebit  cumfole&antelunamungenerationeflfgenerationem.  < 

Oefcendetlicut  pluuia  in  ucllus;&  ficut  (blliddia  (fallantia  Tuper  terram. 

Orietur  in  diebus  dusiulbdaSC  abundantia  padsdonec  auferatur  luna. 

Et  dominabitur  a man  uTc^  ad  marctdC  a flumine  u%  ad  terminos  orbis  terrarum*  . 
Coram  iDo  proddent(thiopes:flcinimiddusterramlingenc. 

Reges  tharfis  6C  inful^  munera  oflerenerreges  arabum  6C  faba  dona  adducent.  ‘ 

Et  adorabunt  eum  omnes  regesiomnes  gentes  (duient  d. 

Q^uia  liberabit  pauperem  a potentetfiC  pauperem  cui  non  erat  adiutor. 

Parcet  paupen  SC  inopi:&  animas  pauperum  faluas  fadet. 

Ex  ufuds&iniquitatc  redimet  animas  eorumi&bonorabilenomeneoru  coram  iHo« 
Et  uiuct  8C  dabitur  d de  auro  arabif  adorabut  de  ipfo  femper,tota  die  benedicet  d. 
Erit  firmamentum  in  terra  in  fummis  mondumt  fuper  cxtolleturfuper  libanum  fruJ| 

. (flus  dus,&florebuntdeduitateficut  fcenum  tenx. 

Sit  nomen  dus  benediifhmi  in  fcculatante  folem  permanet  nomen  dus. 

Et  benedicentur  in  ipfo  omnes  tnbusterrxtonuics  gentes  magnificabunt  eum.  ‘ 

Benedidbis  dominus  deus  i(rael:qui  fadt  mirabilia  folus. 

Ecbndiclu  nome  maiefladsdusiactemu,d(replebi£'maie{{atedusoistetra:fiatfiat. 

CnCompletcfuntoradonesdauid  filii  idld  ! 

CriVXTAHEBR.iEVk^Sjdomoni...  LXXIL 

1P\  Eusfiudidatuaregida:5ziuftitiam  tuamfilioregis. 
propheta  ludicabitpopuluntuuminiuftiriatflfpauperestuosiniudido. 
Portabunt  montes  pacem  populo  & coHcstin  iulbda. 

4 ludicabicpauperespopuli/faluabic  filios mendidtdC conteret caluniacorem. 

5 Timebunt  te  cum  fole.&  fadebus  lunetgenerado  generarionum. 

* Dcicendet  uelut  pluuia  rupir  tcmfamtuelut  tmbnum  gutta  terne. 

crt 

7 Florebit  in  diebus  dus  iufhistfl^  multitudo  padsufep  non  luna, 
s 'Et  dominabitur  a mari  ufe^  maretSC  a flumine  ufq;  terminos  terrae. 

9 Fadebus  dus  genufledlent  ercmitftdC  inimid  eius  pulucrem  lingent. 

< ° Reges  tharfis  fi:  infularum  munus  reddent:regesfceuad£feua  donum  offaent. 

I > Et  curuabuntfe  illi  omnes  regcs:omnes  gentes  feruientd. 


T I 


I 

z 

3 


tJ| 


_) 


IZ 


Offla  ctHctmendicHmadiaite/acpauperc{&  non  adiutor  ipfi 


.1,  vi.t/ 


PSALHVS  XXXII. 

1 s Mifercbitur  fupcr  paupcrt  SL  mendico:K  animas  moidicorum  faluabit. 

1 4 A dolo  Si  ab  iniquitate  redimet  anima  eotum:8C  preciofus  fanguis  eo^  in  oculu  eius; 

popolo  , 1-  1 !• 

ij  Etuiuet/Kdabitei  de  auro  fceua/&  orabit  pro  eo  c6tinue»ota  die  benedicet  efi  • 

I s Erituoiatritidinterraincapiteniontiumuiollideturlicutlibani&uiftuscius/Kgemii 
- -nabuntdeduitateficuthabaterr^. 

17  Erit  no  men  dus  (terno/fadcbtu  folis  fiHabitur  nomen  dus:&  benedicatur  in  co  om# 

Cf 

nes  gentes/  beatificabunt  eum. 

I 8 Benedicius  dominus^  deust  deus  ifneHsifadensfeparatafoIusipre. 

18  Et  bncbVlu  nome  honoris  ei?fcpitemo:SC  iplebit  honor  ei^uniuerfa  teni.amc  Kaffl& 

CCompIet^runtozationeddauididfiUMrau 

T Italus  dI.SiiIonioni.Vbi  adilerte  (j>  falomon  non  lignifkatnr  aoror  pfidmi':  quonaarubticn 
(ubiundain  line  ilhusptalmi  conflat  autore  plalmi  hniuscfledanideni.rabaicat  liquide  ra/ 
bnca  talif.xmplcte  fant  oranoncs  daoidis  lilii  ifai-NiH  enim  dauid  fbiilet  aucor  ilhus  pfalmij  non 
ftiilfo  in  line  ads  rabrica  talis  appolita.Ell  ita^  damd  autor pfalmi.  P^Nota  fecundo  q>  falomon  n5 
dl  hoc  in  loco  nomen  propriam  foi  appdlatinu.ita  q>  nolignificac  illd  dauidis  tiluim  qui  ohm 
ficaoittempUilqaivocacasdlrexfalomomredellcpitheron  mdi^ppellatiuc  Tiquidc  fiimicuii  acfi 
didum  fumet  pacifico  ■ Hf  c aute  lic  efle  comprobatut  ex  ipfo  plalmo  Pnmu  ex  vcdicuto  odauo.&  do 
minabitur  a mari  vfqi  marqSr  a flumine  vfqp  terminos  teir^Secando  cz  vcdicnlo  vndedmo  A cuma 
bunt  fe  lUi  omnes  reges, o«  gentes  feraicnt  d.Terao  ex  vei1iculo.i7.&  bndiccntnt  in  ipfb  omnes  geo 
tes.beabut  efl.H(cn.manifiSe  collat  no  illi  viro  qui  appellatus  c falomon  fcd  mdi^  cduenite  Quod 
ctia  attellararthargujhabens lic. dens faitcntiamiadiaomtuotfi regi  mdif  da.Mcrito  anccmdias 
appellatur  falomon  idell  paciHcusiqaia  pacificat  ea  que  in  cdfs  & ^ in  tertis  funt.’VT  dicif  ad  ephea. 
K igitot  ad  litetam  matena  pfalmi  regnii  mefic  padfien  A hoc  denotat  dtulus)  falomoni. 
«TSVMMARIVM  EST. 

(r  Propheta  prgdidt  mdiam.tegem  tegis  filiiiiiadicatnnim  omnes  com  iaflitia  & pace)’dominatn/ 
rum  omni  tetieiadorandum  ab  vnmetfis  regibas  & genribos|curam  habitmuqi  p^uperom  & impo 
(entumfprouifatfl  popalo  fuo  de  ommbnsfcognofccndu  pala  ^tcmolilu  noie;fi(  ^ omnibus  be^ 
damundeqi  bcnediOcmtdensArnomengbnf  dosqu^r^diit  viuuerfum. 

CTPerfonaloqnas  prophetadl 

TS  JEU0tudidani3.Dinidirnrpfalmnsinpartcsduas:propolTtinam  materie, flcexecutiiiam/ibi 
I J iudicabit.p^Proponit  petent  vnnmfmnitis  cucunllaDtiisrnltum.Deusda  ludicia  tnaioia  ad 
iits  dlcendum,&  mfhua  hiam^ioc  efl  exeoitionem  iadiaotu(mhiliufl  ins  dicere  mfi  fobfcqaaf  exo 
entio  luihtif ^regi  libo  regisjvldiam  ^pellat  regemiqniaquatcnas  rex  enude  eo  loquitur.liliam  aut 
regis  ob  nobilitatem  gencus-Et  qtiidc  fm  dtnmam  nararam  efl  filius  regis  qui  ngit  vnmcrfujpifec^ 
du  aut  humana  dl  filius  damdis  regis.^  Vbi  nota  prophetam  petere  vt  mdif  tam  rcgldemr  iodiciii 
Se  lullitiaiqaia  ad  literam  m fixnndo  aduenni  in  quo  mdias  veniet  rex  Sc  r^s  filitsgtonolimiadica/ 
bit  & lulhna  laaet.Vnde  & angdns  ad  maria  dicit-dabit  d deus  fedem  dauid  pa;ri$  cins,a;itgaabit 
in  domoTacobln  ftemfl;&  re^  dus  non  ciirfinis.cegnom  enim  chrilh  In  fonnido  aiWnca  mchoa 
bitinteitaunterim  liquidemredetadextrisdri.  / ' 

<T  SuciiCilbit  pOpulu  nia-indpit hiepats  exemioa  tali  otdlnc.Piimo  tradatur  lUa  paiticulaiindi 
da  tua  8dulhtia  taa.Secfldo  illaj^ibi  delc«kt.Tettio  illajiegijibi  & dnabif.Quano  lUa, filio  tegis)ibi 
erit  nomfQuinto  illajddis|ibi  bfididus.GrPtcdiac  propheta  frudam  petlr^oonationis.]udicabiq 
mdias  rex.popuUi  tuli|deus:&  quod  plus  e panptres  tnos  in  iafHha  5;  ludtdo.  Portabunt  montes  Sc 
colks|maiorcs  & minores  prindpcs,pacem  popolo  in  lulhtiaihocdl  Jiofaciet  ludiou  torbulcntatQ  | 
tnmaltuofam  aut  fcandalofum.fcd  lic  ludicabtt  vt  maiores  omnes  in  lalhtia  poetent  pacem  vniuct/ 
Cdcm.ita  qtnmc  unplebituriaiencopasiufilrippaxiquodin  hoc  mundo  impleti  non  potdl.  ludicae 
bit  pauperes  populi(fbeaaliter  memmit pauMfliquof  lufhtia  fiiale  concdiituOdiccc  lus  paupetv 
bus|A  a fomon  chuitionsifaluabit  filios  mcn^d.cccc  cxcccno  iulhtia;  q?  filios  cnam  mcndicantluin 
(dnabirab  iniuriii.Srcontctet calumniatorem. Petfcdio  tuilithe  dl  nonfolnm  faluare  innocetv 
tem,fed  damnarefed  punire  nocerem. ppea'cnididumelliudicuiinplarah,vtvnunqi  (omptcfa& 
datur  indiciom:&puninonismalo(iii&  iuflificanomsrcdoitim.Adtimehicpcrh(comnia  defctibi 
vniucrlalc  iudiciuczctccdua  chnOoia  intcgctcatc  Sc  vmaafjlitatc  iodidi  acuifliog  cfi  pacis&udq. 

ome 


i 


IZI 


PSALMVS  __  XXXir. 

«nnitn.erit  fiminia  tranquillieas  ordinisjqof  voartnjsairTjmebant  te  cnm  foIe.TerribiIiras  iodi/ 
oi  ddaiDitur  at  vninerlaJitate  locoram  atccmponi  Timebunt  te genoaao  genaanonti  cnra  folc  & 
Ucicbus  lonf-Moras  codi genoaao eft  omnia  gcncrationDa] .generatio  qnidera/quia  in  Ben  c^lhc 
motujtgen^ona  autem;qoia  eft  ca  omniiigcnoanonfi ; Et  ipfecnm  fole&  iWbsique  apparent 
in  conlpcOu  lunf  & no  in  conlpeetii  folis.nmebunt  tqhoc  eft  ad  fimilmidinem  amentium  ic  habe/ 
bonnqifimo^ quidem cedi ceflabit/at fol & ftelle appatetes in coTpeAu lune ceflkbunt  ab inQuzi/ 
BuaiiKo^birji.tuncgenaano£tpahocfigni/icaiuriudiaaffiillud  extendere  fe  ad  totum  vni/ 
& unra  imponere  gcnoanonibusuicpcr  hoc  non  efle  opus  vt  itercrur  ludicium. 
^OCaim,-  TraiSatur  hic  lUa  patncula/da.dcfctibendo  aduentum  mefic.Ec  quis  pothnchec  veiba 

dc PfllDO  sdllCIlCUfCOnCCKrUS  mliir  ^/4 _/* — ■ > 

aducnni.vducpluaia  fu 


uictuijgi  dc  iwuno  adacncu.contcmis  tamen  crahu  mc  ad  ctponendum  de  fecfido.p^Dcfcaidct/i  ccc 

1 fecundo  aduoim,ydutpluoiafupcrcoidam,v«iK  imbnum  gntta  tcrre.Tonla  appellatur  terra 

focno.tuncn  vdut  con(a/Sc  dcfidcrat  plumam  ad  gcrminandu.  Et  iuxta  haq 


lo  in 


SSlif**^**  ddoibinir  fecnn^s  chnfti  aduenis  opportunus|ddlderatu^cccudus  ficut  pluma  te 
4>octuterrfronlif^iioiiiigermc.Etcongmitfimilitudoexpeetationiiuftonim  pofttonlionemtpios 

quanto  poft  luraUim  germen  huius  vite  cxpetltant  nomi  germen  reruneiaiois.  Altera  fimilinido^ 
rena  arida  magms  guras  multp  |^ip  faaanir^t  ad  idem  tendirtqhi  atidi  tas  terre  m agnani 
^idoupii^m.& ariditatem humaiH  generisex  Icinlinuat.^otdntin  diebus  oiisEcce  ftu> 
OTs  ddcenbs  vduti  plouig  ad  Umilitudine  terne  toTf .defcnbuur  florenjgerminarciflores  producere, 
riot^itin  aiebus(aduontas,euis  non  teira  led  lulhis/genus  iuflomm:&  multinido  pacis.nd  ad  rem/ 
pus  M vlqmon  luna(hoc  eft  fine  fincA  paas  no  erit  finisivt  faipfit  efaia<.dcfmhir.n.inimir3m 
mne^a  petpetmtate  Iunp.vi9  ent  lunathoceft  fcmpennunq.n.luna  delinet  dfe 
KiC^utMr.^aAaturhic illa pamcula/rcgtidefcnbendo regnum  mciic humano  moieex  iisqne 
^uo  nos lunt-Tum  ab  vninetfitate  tcnatii.Ot  dnabitur  a man  vf^  mare,  &:  a flumine  vftp  terminos 
tenfthoc  eft  in  raiuedls  manbus  fie  vniueilis  terris,  f Tum  a reueienn  (ubietftione  & populorum  8c 
panapuituaaebnsausgenaflc(ftenteicmic^habitatoiesloconimde&itom:&  inunia  eiusjidola/ 
*’“*“*“  lingenqlub  pedibus  aus.Reges  thallis  &r  infnlarfi  (hocrf  reges  ma/ 
num  a^habirygii  m inrnlis,monns  rcddenqdcbituitii  vtpore  Itibdin.tegcs  fceua  & Ihia  donuiniddii 
(Dm.ofleienc.htvtvnico  verirodicaturxuruabflc  (e  ilii  omnes  tegesfomnes  gentes  feruientei.  InteQl 
£e  per  h^  omnia  minus  dia  q mtenditur.defimbituremm  vninetlalis omnium  fubioftio&ieneren/ 
na  qup  eiAibebitor  chnfto  m lixondo  aduentu  per  hpc  mimma  qof  funt  apud  nos.Et  proptetea  me 
mnit  habitarotum  eremi  Sc  infularam  Ipeaalito,  vt  nullum  excratum  intdligas. 

mendicum . Defcnpro  n^o  cfan/fa  ab  vniuetiiflirubieChonq  ouncdefciibitur  idem  3 
ti^immdnpliata.Pnusrelpeaaperlonarum  mdigain'nm&  impotennum. dande  rrfpeChi  po/ 
pnli.pQiua  eruet  mendicum  &paupoem  a diuite.  Reddit  ranonem  defcnptp  Tubieaionis  & re/ 
n^n^obonitate  tegimmisflibetando  pauperes  & infoiores  ab  oppreflionepotennorom . & non 
adiutor  ipfi  | hoc  dHiberabir  eos  qm  carent  adiutoitlta  q»  tria  petlonatum  genera  ranguntunmen 
dicirpaDpeics|&  carentes adiutore.vt  omnes  indigentes  oomprehcndat-I^Mirerebiturluper  paupe/ 
fe  &m^oo,&  animas  mendicorum  laluabir.  Intemg  mitoicordi* actus  limul& externe falua/ 
nonis  fungit.  A dolo  &ab  iniqmratc  redimet  animam  eorum.  Pcnditanturpaupctes  tum  pro/ 
notios  ahorom  epnnaeostrom  propter  iniqua  ftCla  conna  vitam  eorum.  & ab  viroqipcncn/ 
Io  redimeteo^  ptcciofus  Tanguis  eorum  in  oculis  aos.Pro  nihilo  habetur  fanguis  vUium  pet/ 
»®“*2i?*P“‘***8o®iin<iuinociiluveromdi*  Iwguis  panperam  ent  prcciofusf  valde  *ftima/ 
ms . fEt  vinet  1 rex  mclias  line  fjne , & dabit  ei . Explicare  incipit  tegimni  mdi*  iifoeCtn  populi. 
&WCO  tranlit  anumero  plurali  quohaCtcnns  vfus  eft  adlingnlarem|vrendo  pron^ine  dfra  il/ 
li.&  dabic  d|  populo  fao.deauroreeuaidirabit  populum  loum,&  orabit  pro  eo  connnue|fer/ 
^bit  eum  populum  connnue  fifts  mcansificut  orans  facodos  fetnat  eum  pro  guo  oi?it.tot3 
diei  femper,baiedicetnim/populum£nt  vola  mna  ui  terra  m capite  montiam/lctetut  tantum 
Bina  q^t^  capir  V^ola  in  verace  montium , & collidetur  ftnCtns  eius  ficut  libani  | ftuChis  coi/ 
^^.hoo^  multiplicabitur  vfqoeadeoq>rpicpcolltdennit  agitante  vento  ficut  ramiacbonim 
in  libano  colliduntur.  & germinabant  de  auitate  ficut  herba  teincthoc  eft  hommes  ciniles  cit/ 
feem/mulnplicabuntor  ficut  hetba  tense  odcit  &mulaplicatiit.rAduertc  hic  defcnbi  perlute 
Rgimen  regni  mdiac'ab  incomparabili  limiliradine regiminis  &rqgm  humani. Et propniea de/ 
KElbituramrapaupcniffl/qDz  rara  eft  in  regnis  hamams.atedempnonerubditonimruma  ma/ 
cfainanonmos  dol(^s|  tum  a FaCHs  miqutssqnod  ranflimefbrtcfir.Tum  ab  pfhmationcinfimoramt 
m rtgnis  hunranis  nS  habet  locu£r  qd  plus  eft)q>  ipfc  ta  ditabit  fubditos/m  ent  ficut  Cicerdos  p 
cisadilaiminanqmalcdicendoA;  afomon nunq malefaacndo populo fuo. Tum  ab  abundantia 
Mta«pi^npsnirieim  vertice  monnum(;  vbi  minus  mtiemn  (buferi  &fRiCt^re}malnpli^ 
punrficia  nudus  bbani.  Tum  afoecfiditatc;q)  vdutgcnninantcs  anes  ctdbcnqnodad  fodiatatepi 

Caietiopplala  q 


Dig||ized(  1'  *fiooglp 


t PSALMVS  XXXII.  > 

BcitinrtrtgnUntfnditcnimptrbfcomnla  indrabilfscondJrioncs  itgnimcfi*  fignifirtre  qdoad 
^nia  fine  acctprione  perfonanunicnm  cura  ita  fingaloram  ficut  & omnimn.Nec  meminit curf  te/ 
rDtaudiBitum:quiainommbBshDmanisKgnisdiwtes  bcncllanra£ ideo  non  oporroit 
nem  de  hoc  facete.Sed  fupenos  vbi  de  indicio  & luflitia  a«nm  eft/diaom  eft  montes  & colJes  pof 
tabnnt  fuffcrcnt  in  luftina  paceroiSc  de  renettnna  di«nm  eft  q>  adctabnntenm  omnes  reges. 

£rit  ncnicn  ciue.  Traaatnr  hicillapaincnlajfilio  tegis  iprofeqnendo  fodices  rondinones  na*, 

Tnm  quo  ad  perpetnitatem  fam? . Ent  nomen  ems  asemo  | nnlla  obUuione  ddebitnt , facicbns  Cv 
lis  filiabitnr  nomen  einsjhoc  eft  in  clara  luce/palam  in  toto  vninerfo  nomen  mefif  filiatione  cogtw 
fcetnnhoc  eft  ab  omnibus  tunc  cognofeetur  q»  eft  filius  dci.quod  efle  filium  eft  ci  nomen 

Et  vett  fic  enr.nam  beati  videbunt  hocaihi  autem  videtes  ipfnm  hommem  dominum  vninenoinmi 
indicem  mundi  & adotan  vt  filium  dei, credent  coa«i  ipfom  efle  fiUnm  deidicut  modo  df  mones  cm 
dunt.Ex  hoc  textu  apud  iudeos  vulgatum  eft  nomen  mtfiar|fibus  dei.  Vnde  in  roangelio  plunes  indtt 
enntur  & homines  & demones  aptantes  mefiam  filium  da.quinefiam  caiphas pontifa  dmt|ii  ni 
es  mefias  filios  dci.rEt benedicent  in  eo/quoniam  in  chnfti  mento  folo  benedicent  omnes  quicnnq|> 

benedicentunomnesgentesbcatificabnnteBm/landando.  . 

36fncdictU0roniinU0.  Traaatur  hieiUa  pamcula  /deusigranas  agendo  deo  qm  dediti^cia  in» 
& luftitiam  fuani  tegi  filw  tegis. vd  potius  prophetando  cp  tnncCfnlicet  tempore  regni  mdi*;<l^ 
benedicctnr.qui  modo  vix cognofcitur.p^Benediansibentdiaione  laudis  mt.domintu  d«ms(n^ 
fa  deus  ifradis/pcT  gtaciam  cultosifticjcs  Icparata  ideft  inlrabilia,folos  ipfejin  inoia.  Et 
enVnomcnhoDortsdus/quodnunc  latet  & rancent  manififtum,fempitetnot&  implebit  hoM 

eins(ronc.vniuetfamterram/qnamnonimpletnnne.Amen.&amen.A(&rmantis  eft  duplicata  amte 

manonqmfignnm  immobilis  ventatis  furarp.  ^ . i mu 

CComplct?funto2arionc0dauidi'6fiKMfai.?^3fhm^^^ 

infenusmuln  fobiungantnr  praImiciItiraIodauidis.p'Soluiraraatemperhocq>praImi  non  fnne 
locati  in  libro  pfalmorara  qui  habeturjco  ordine  quo  erant  uipnnapioiftdficut  reperti  funt.Etant 
fiquidera  fpaifi  ,&fine  ordine  coUedhront.Oare  enim  conftat  ex  titulis  q>  tertius  pfalmos  locandos 
dl poft.5i!fmie«ftum ordinem  .Vnde quia conngit  pfalmumhnnc  habentem  hanc  robneamio 
medio locan.i^ hic legiror.Ctedidetim  egoCvtinproccmiodizi^bucpralmameflevltimnm  pOi 
mum  tonus  pCdtenii&proptaea  habete  hanc  rubneam  annexam.Amen.  * 

CVVLGATA  EDITIO.  C^Candeum afaph.  LXXII. 

V atn  bonus  ifracl  deus:  iis  qui  rcdolunt  corde. 

Mei  autem  pene  mori  funt  pcdes:pene  efiiifi  funt  greffus  mei.  ; ; ; 
Quia  relaui  fuper  iniquostpacem  peccatorum  uidens. 
ari  Quia  non  c(i  rerpedhis  morti  cotum  Hrraanientum  in  plaga  eorum» 
BtJl  1 n laheire  hominum  non  funt:&  cu  hominibus  non  flagellabuntur»  ^ 

Ideo  tenuit  cos  fuperbia  corumtoperti  funt  imquitate  & impietate  fua. 

Prodiit  quali  ex  adipe  iniquitas  eorumttranficrunt  in  ariedhim  cordis.  1 

Cogitauerunt&locuri  funt  nequiriamtiniquitatem  in  excelfo  locuti  funt,  ' ^ 

Pofuerunt  in  ccelum  os  fuum:&  lingua  eorum  tranfiuit  in  mra.  . 

Ideo  conuertetur  populus  meus  hic:&  dies  pleni  inucnientur  in  eis. 
Etdixcruntquomodofcitdcusrfiificftfdcnria  in  excclfof 
Ecce  ipli  peccatores  & abundantes  in  fcculotobrinucruntdiuidas.  . . j 

Et  dixi.cgo  line  d iuflificaui  cor  meum,&  laui  inta  innocentes  manus  meas. 

Et  fili  flagellatus  tota  dicrK  calbgado  mea  in  matutinis.  _ 

Sidicebamnarrabolicteccenarionem  filiorum  tuorum  reprobaui.  . 

Exiflimabam  ut  cognofcaemdioc  labor  eft  ante  me.  ;j 

Donec  intrem  in  famftuarium  dd:&  intelligam  in  nouiOimis  eorum.  ‘ 

Veruntanien  propter  dolos  pofuiftieistdeiecifti  cos  dum  alienarentur.  “ 

Quomodo  fadli  funt  in  defoUrionemffubito  defecerunt, petw^  propca  wifOM 
catemfuam.  . . ^ 


. A 


PSAIMVS  “ '.tXXlIl: 

Vclut  fomnium  furgendutntdomine  In  aulcate  tua  Itm^ncm  ipo^ad  nihila  iediges» 
iQuia  inflammatum  c{{cormcuniS£rcncs  mdcommutadfunctdC  ego  ad  nihilum  tC4 
dadhis  fum;S£  nefdui. 

Vt  iumentum  fadus  fum  apud  tc:&  ego  Tmiper  tecum. 

T enuifti  mana  dextera  meardi  in  uolutate  tua  deduxifK  me,3f  ca  gjoria  fufcfpilK  tae! 
Qgid  enim  mihi  efl  in  cccIotSC  a te  quid  uolui  fuper  terramS’  'l 

Defecit  caro  mea  & cor  nicumdeus  cordis  mei  dtpan  mea  douln  aeternum. 

Qgia  ecce  qui  elongant  fe  a te  pedbunttpcrdidifli  oes  qd  fornicantur  abs  te* 

Mihi  autem  aefimere  deo  bonum  efttponere  in  dno  deo  fpem  meam*  / 

y t annundem  omnes  prfdicadones  tuasun  portis  ffli(  flon.  ‘ 

CIVXTA  HEBR^VM.  fj^pralmuiafapho.  LXXDI. 

i>  Propheta.  Antum  bonus  ifraeOdeusT, mundis  cordis. 

■ Et  ego  tuelutparudedinauerunt  pedes  mei,  uelut  nihil  eflufiruntgtcirustnel* 

9 Q da  zdad  in  inflpiendbustpacem  impiorum  uidebo. 

hac 

# Q uoniam  non  ligamina  mord  eorum:&  fana  ds  eorum. 

_ ^ IbM 

If  In  labore  hominis  non  iplT:K  cum  adam  non  plagabuntur. 

Ideo  torques  eorum  fuperbiaamidetur  ornamento  idqdtatu/!b& 

fltibttpcstof 

7 Exidt  ex  adipe  oculi  eorummanfleruncco^tadonescordis. 

« Liqucfadent£:]oquenturin  malofraudisrexexcelfoloquentur. 

0 Pofuerunt  in  coelis  os  fuumrfl^  hngua  eorum  ambulabit  in  terra. 

0o  Propterearedirefadet  populum fuumbuc:Kaqu( pleni expdmenturclf*' 

XI  Et  dicent.Vox  populi.  quonodtdeuSjSCeflfdendainexcelfo^ 

X z Ecceilti  impu:K  quieti  mundi/aflecud  fune  opulentiam. 

9 i .Tthfruflramundadcormeumtfifladinmundidapalmasmeaa. 

X 4 Et  fd  uulneratus  tota  dietfiC  caltigado  mea  matudnis. 

•Clt  ^ ^ 

V { Si  dixi narrabo  licuneccegeneradonemflliotum  tuorum  n^d* 

X f Propheta.  Eccogitaui  ad  fdendum  hoedabor  ipfe  in  oculis  mds. 

|i  7 'Donec  ueniam  ad  fandluaria  ddrintdligam  flnemt  eorum. 

X S T antum  in  lubdds  pones  eostrfedlh'  cadere  eos  in  ruinas,  t 

x>  Qoomo  fuerunt defoladodrllcuc  momentum  fimd  funt/copleti  funt  abboi^Ibw.' 
80  Vclut  fomnium  ab  expergifddnefinddtate  imaginem  eorum  defpides.  ~ 

XI  Q^iaacefcetcor«eum:&  rena  meos  acuam. 

tm<f 

*z  Ecegobeflialis&nefdam:  befti^fdtecum. 

fdeo 

8)  Etegocondnuetecum:  apprehendilU  in  manu  dexteram  maam. 
s 4 In  conlilio  tuo  duca  me:2C  poflea  honore  fufdpia  me.  . , 

...  . 

85  Q^uIsmihiincoelistflCtecumnonuolui  in  terra. 

8 ( Gjnfumpta  efl  caro  mea  K cor  meumnobur  cordis  mei  K pars  mea  deust^temo. 
z7  <^da  eccelonginqdtdperibunttfeciflicgdiomncmfomicantemabste» 

‘ . . ~ ■:  Cajffjipp^  “ . 9 U 


la 


MI 


Mnlf 

ab 


f dfiiwi 


W 


rsALRVS 


:i;cxiii. 


'^'°z8  Eccgo  /approximatiocldtniihibona:poruiindonuao*deot rpemmeam adnatra* 

»Uiil  *.  ^ * * * 

T rium  omnes  opcnmoncs  tuas. 

Tltntas  dlPralnuu  alapho  Jioc  eft  depuratus  (altem  vi  cantori  alapho.  ^Maiala  pCdmi  dv 
re  patet  ex  tpro.di  enim  dirputatio  quaolam  de  ptofpenrate  iniqaomm  in  hac  vua. quomodo 
(lat  cum  ptoutdentia  dei  Sc  luftorara  paiTionibus. 

CSVMMARIVM  EST.  , u ^ 

CTPropheta  difputans  de  prorpetitate  iniqaomm  & affliiSione  loftommfvbi  rationes attnut  niimcz 
incon(onantia  ad  diuinam  prouidentiam/indea  reprobatione  fJlionun  dojnootiamqi  qo^a  nne 
vtronlif  reuelato  pendere  dixm&  hnem  iniqnomm  in  infonoiialio^  vero  in  honore  apud  dcn,S(  pec 
cata  illoram  pumendajiftomm  coianAionem  cura  deo  bonara  efle  defctibit 
flTPerfona  loquens  no  ppne  variatuiyfed  leciratiuettcccnfendo  fcilicet  aliorora  voba. 

T^mm  DOnUd  iiradl  OCUaDiaidirnt  p&lmns  m panes  daassppofitiuam  macetif  aew 
tioani|ibi  quoniam  no  ligamina-P^Proponit  duo  Altemm  ex  pane  dei:^  deus  fons  madis  coc 
de  eft  bonus-Dens  ifradiipopulo  colenn  fe.non  vniueifo  led  mundis  cordis  tmjlohs , bonns(appaii^ 
Intdligehoc’iuxtaillud.palatononlanopccnaeftpanis/qui  (anoeftfuauis.Oc  oculis  argti^odioia 
Inziqua;  puris  di  amabilis.Deus  en(  in  fdpo  fumme  bonus|&  omnibus  ac  lingulis  quantu  dt  a par 
tedn  di  bonus,(dl  non  omnium  mentium  guftu  golbiur  bonus/non  omnium  menniOT  ooiiis  ap 
paret  bonus:  vt  patet  in  bUrphemantibas  eum|in  negantibus  pronidentiam  eius  /otodouibiM  ipe 
fura  &c.Sed  habetes  cor  mundum  ab  erroribus  & paffionibus/rcdenbus  & alus  hmoi,  vident  nwgo 
(hmt  fpe  arqi  chantate  deum  vt  bonumi  vt  bencEcum  ,loge  plus  q meteamar.|^ Alteqt  ex  pam 
fae  dcclmauit  affeCtus  fuusiquia  zdauit  videns  prolbcritatcm  iniquomm£t  r^E  tegionefe  diltin/ 
guit  a dco.Dcas  boiuis,Seego.Imperfcdus  Ictmo  dl:Sc  fubintelligitur  talis  vt  uibiungam.  Vdnt  pa/ 
inmdcclinauerantpcdcsmd.DDpIcxpotdl  dic  fenfus. Alter  afl^tmans  dedinationeui  p^m(non 
parum  fed  vdut  param  .Alter  vt  lubaudutur  vetbum  fubftantiuum  defuit velur  panim  defuit  qnm 
oledinauerant  pedes  ma.&(icnonaRirmatordedinatio.Ethanc  (enfam  fecuti  funt  commnnirt 
interpretes  dicentes  penc-Per  pedes  qn*  funt  infhumcnca  ad  gradicnduin/intdlige  tum  naturales  vi 
les  intdIeAus  Sc  voluntaas.tum  habituales  viitutesjqup  (unt  principia  bene  operadi ; haa:  enim  pe/ 
ne  declinaucranc  a tedo.  Vdut  mhil  effo/i  funt  gn^os  met-Patticulam  vdut  nihil/dupliciter 
fient  ptKcrdentcm  vdut  pamm.Pct  grdTas  intdligc  ipfa  opcra£r  aduette  q>  minus  pdicalum  ckfcn/ 
bit  in  greflibus  g in  pediDusidom  de  pedibus  duat  vdut  param, de  gteflibus  vero  ^ut  nihil . eo  <f 
imperci  moras  venialium  pcccatorum/faeilins  fiunt  intus  g in  extenori  opere-Quia  alauncontn/ 

ftatusreurdignatusrum.inimpicnbns/quo^  no  eft  numerus, pacem  impiorum  vidd)0|hoc  eftpeir 

feueranter  videndo.fatutum  enim  appeifitum  dladfignificandam  pcrfeactantiam. 

€T iBuonuin  non  liadmina-Incipic  hic  pars  «ecumia  tah  ordincPnmo  ttaftaf  illa  particnl^py 
ce  impiouSccun^  iila/&  ego  vdut  parum  dedinaucrfit  pedes  md  quia  zdaiu  &c.ibi  proptoea  reta 
re  faciet-Tertio  illaitrii  tionus  &c.ibi  & contaiii  ad  fcinlfi.CirCirea  primam  pponie  ppheta  mattna 
q6nis  feu  difputationis(Tcilicet  pfperirate  iniquo^^tab  ordintPnus  pponit  eo;:  paoe.demde  inig^ 


^ ^ liganui 

bus  trada'qn  ggntudinibus  mortalibus  aut  aliis  occafionibus  aceder^  et  p oppofitfi  mors  une  liga/ 
imnibas'qup  no  acceleraf.Hoc  elieigo  pnmii bonu  tpale  iniquoy  <p  noaaderaf  os  mors.  Sunt  eni 
di(utcs/k\  tncnf  ac  gubernat  fe  bri/S:  viuut  quam  natura  toletatmots  ante  paupeifi  mille  vincnbs  ne/ 
(^tatfi  aeodetaf . r^t  fana  vis  co^Secdaum  bonfi  ena  corporis  eftiq»  eoqt  naturalis  vis  cftfanaab 
fgriradinibusrqma  prpfenianr  fe  diuinis.p^In  labore  hois  no  ipfiifnppie  funt.  Ternum  bonu  eftj» 
■ labonbus  quibus  in  fudore  vultus  vefamur  pancquia  ipfi  in  ibdote  alioram  vefcnnrot  pane . Ptt 
cum  ada  non  plagabuntur.Quartfi  bonfi  eft  exemptio  a plagis  penunar/bcUo^  Sc  hmoi.non  fennfie 
enim  illi  cfi  aaamjcfi  coi  genere  ho(um,plagas  oppieflionfi hmot.  CT Ideo.Narrata  {»oc  impio?, ^ 
iungif  eo?  iniquitas  in  afiedufin  intcUeCta  Sc  in  Iingaa.Ideo|marer  iniquirarfi  fcquenum  lignifiw 
pto(peritas,rorqnes  eo?/fbir,(apbia.iegma  orum  vitio?  ponif  torques; hoc  eft  glona  eo?  ad  limiliRx 
dinem  ronjuis.  Vbi  aduette  q>  fi  latina  luigna  pcnnictcretldiccndam  fiiiffet.ideo  torquanit eos  fopet/ 
bia;fupcrbia  omauit  cos  \t  torques  ornamentum  colli.  Amidetur ornamento  iniqmtatisfibi.  Mo/ 
do  in  plurali  Amodo  in  fingulan  numero  loquitur:  quia  Sc  de  ipfis  iniquis  Sc  de  genere  iniquo/ 
rum  loquitur. Amideturfvdut  paUio,omamcnto  iiuquitatis.ex  fupbia  ont  tniuftitiajnon  aliena  fed 
fua.  Vtrnnrp  autem  vitium  eft  voluntans . ^Dc  mtdlcdii  vero.Exiuitex  adipe  ocuh  coram  J.quili/ 
ber  oculorum  eorfi  intemoifi  procedit  no  ex  leClicudineinon  es  iudiao  ronis.fed  ex  adipe  diuici^  Sc 
potcqf.mi^inido  gppe  eo?  gcnctat  in  cis  cogicatides  cofatmes  eo?  (bpbi£  .Tifificruc  cogitatida 


PSAtMVS  XXXIII. 

wrdiKhoc  cft  tam  Topobe  cogitant  vt  trmfcantittanrdmclaiit  difcmfu^  natoraicsIqDos  oor  natnrali/ 
ttrfbggentxxcogitantcniniqiuehomonunqoogitaffoiqaf&ipctanc  vitts  contaaonom  poflibu 
hnmtvt  patet  in  ambietibns  Priora  fc^Liqnefiiaent  8c  loqaentnr  m malo  frauois.Ecce  cnimna  luv 
^a^DtHblaentaliosloqnaitcsinmalolTaiidu/^acitcraddecipicndumxx  occilb  loqoentar^cot 
oculi  coram  ptodeont  a adipe  lic  fimnones  coram  prodeunt  a c^  tudine  coram . Pofucrant  Jn  cos ' 
Iis  os  (inimA  lingua  coram  ambulabit  in  teiTa.Nemini  parcunt,  deum  bUrphcmanti  aut  negando 
pronidentiameiDS  aut  aliquid  hniufmodL&mtctra  omnibus  obloquuntur,  nulli  artaDjIomiiordi^ 
ni  porcunclH  detrahendo  difcumint  per  omnesAfic  lingua  coram  ambulat  in  tara.Haecefi  mate/ 
na  dilputationis  pax  iniquonim. 

redu  e fadtr.  Trai%mir  hic  iHa  panicnlafqtiia  zdaui  dcdinauemnt  vdut  param  pedes 
raei  Afc^Ptopolita  materu  dirpucaaonisfinaodacirpiophcta  populum  dei  quodamodo  vacillan/ 
«em  in  hac  qu^ftioncfr  per  hoc  explanat  in  cuius  pctlbna  dixit  pc^  vaallaiic : q>  (cilicct  dude  hoc 
■In  pcribiia  populi  colcnos  denmi^toptneaiquia  iniufh  beneham  in  hac  yita.facietfdois,  populum 
fiiom  reduc huqm  hancqu^fhonemJ^ediieinqniRqmanon  fcmeltih  Tedlipc populus  dci  teuemf 
od  hanc  qoflhonem.Ec  attribuitur  deo  facere  tcdireqnia  iplcdido  bona  iniquis|dat  occalioncm  po 
fiulo  luo  redeundi  ad  hanc  quffiioaem . Vnde  Sc  hictemias  & habbacoc  hanc  q oflhonem  mo/ 

«enint:&  quotidie  mouetur  a popmo  dotqai  enim  non  colunt  deum  caret  hac  qufffaone . PEt  aquf 
filem  exptimeacnt  eisX>dciibicnr  quado  populos  dei  redit  ad  hanc  quflhonemiquado  fae  vacillact 
^nando  (oiioetaquf  pleni  exptimonmreisuioc  dl  quando  patiuntur  penuria  m/quando  oppnmfi/ 
tnr.Ex  mctaphotafignihcarur  coqt  affli^oEt  fhmicor  limilitudo  a linenobus  qiiibus  cotbi^  & mo 
«lica  aqua  fnppcdcAquf  pienijfunc  aquf  lod pleni  aliena  matenatputa  locojiquf  enim  loci  fcu  va/ 
fis  conemen  ns  (olam  aqu^ , vocanf  aqufiabr^  addirtonc  pleni.]  ta  qr  per  aquas  pleni  defcnbuntut 
oqof  tnibidfJ^ndbs  per  hoc  (p  cxpnmancutfligniiicatur  q>  non  Bucndo  Ed  cxpnmendo  danrur  cist 
acperhoc&magismixtf&mod^danrar.&quamctapboraGgnificator«qoando  populus  da 
lic  affligiror  qoeadmodum  linentes  quos  oportet  bibere  aquam  pleni  expieflamitonc  tcddic  ad  hac 
qafAionemiqnandodiuites  habent  aquam  niciebm/iplicutbidamitlliabondaqilhpcnunam  paciff 
cur  eoam  maloramciboitimi&huinlmodi^Erdiccntqoomocb  nooit  deus.  Vox  popoh  foe  vaal/ 
Uns  iotiodocif|c5fe]aenteraflardoBoncshtnc&indc.Ratiopnmaadvacillandiifnmi£  cofiuendo 
Coam  dei  cfi  pfpitatc  iniqoo^Qdo  nouic  deus. Admiratiue  duat  no  h fed  aion  vacillat  populnfe 

aui  deus  nomt  vd  nonifea  orca  modd  furphlitor  quo  deus  noulr  hec  qUf  hunc  hic.&  eft  fcietiaicetta 
cognitiaUn  exedro/deo  excdfo  fnp  oia.Ec(x  ifh  impii/ad  fenlum  vufanus  q>  ifti  impiitSr  quieti  modi; 
gete  froetes  mlido,aflKtm  funt  opoletia.  Admiramur  quo  paAo  cQ  feia  & protiidtea  da  ho§c  ifirio/ 

■ (fiflhu:  q>  ifti  iniqui  piDrpcrcnf.neramus  enim  modn  que  hac  duo  (imul  longunfulinuia  fdlicer  sui 
ci^  6c  iniqooKplpciitas.p^id  hnftmimlidaui  oor  meum.  Altera  ad  vacillwdu  lanocx  eodem^ 
ce.Uioinf  puidoif  cclpc^  iuftoqu|uia.£n5  temDactat  loQos  bonis  huius  mGduac  per  hoc  vana  vi 
«knnir  merita  iuftoqcEcpnmoincenotfanAitas.Tmfruftiajline  ptfmio  aliqno,mnndani|intns,coc 
■neft.Ddnde  estenoram  operum  innocentia  A laoi  m mundiciafim  omni  iniqmtaic&  fonic,palmiu 
■neasiopera  mea.TeiTio  quo  ad  patknciamfc  fin  vulnctatusi  vanis  flageilis  pciml]as,non  ad  horam 
fixi  tota  diefdincumc:&  calhganomeaiqiiacaftigatoslbm  Cfioca  mdpro  vohmtaticppter  dedlinc 
sdinndc  iUata^non  fint  tarda, fed  matucinis|fidt  manqcitoJnfti  enim  & aco  caftigancura  deoCiuxts 
lllodrmacca.d.ftanm  mcdiciiuunadbibcrcmagnibeneficucftindiciom^citocafiigant  (a^sxa 
fhgo  coipus  med  Se  in  tmiitotem  redigo  Bccf'’ Si  dui  natrabo  licuc.R.atio  ad  alteram  partem  conoa 
viicillacioncmadfiniiitcrftandomiamint.Ecordinato-ficlicciam.Sinatcabolicntdtxifli  affirnuu 
tx>  lient  dixi  in  pifcedenribus  ratiemibnsfqi  fhiftramondaui  cotmcumi&  quomodo  eft  Ihcntui  in 
cxcdfo&ceccegaieranonemlilionimtiioinmncgam.Non  diciqccocn^ui  luftos  aut  iulhtiam 
aliaC]ivirtutes,M  negaui  nationem  filiorum  daivtez  hoapro  incdligasipiib  negano  eft  tcpio/ 
tiatiodeileft  teprobanoq>  deus  habeat  filios  fuos  inhocmundoiquinona^goinibnsneqiexvor 
funtatevinneqi  exvohmcate  camisfaiex  deo  nati  ihnt|fideflpe&  chantatc.Ecbrenicerift  negatio 
.filionimdo  expeOannumbfredicaecmctElcfiis  paniaciiuxta  illodlifilii&  haatdcs,haicdcs  qny 
dem dafcohaiedes autem  chnih. Ita  mrano  comffat  m deducendo  ad  hoc  maximum  inconue/ 
niensifalicet  negationem  filiorum  da  Ju  patet  (eqtidaiqoia  fi  vanp  funt  tonf  aftiones  & patient» 
inftorumini^^genetano  filiorum  dei.  i .i  t 

COgitaui  ad  fticnduin  l?OC  TbaAator  hic  illa  pamcnlat  cantum  bonus  irradi  dens.  Vbi  aduenh 
qitrattareiftam  particulam  eft  determintftqufftioncmmotamEtppccteapphcta  poftq  attulltt» 
cioncs  ad  pairrs  hinc  & ide,modo  aggtedif  tolurionc  qdnisipnus  d^arado  nl  difticalc^  qdnis.^ 
ettaul  ad  fcialu  hoc, labor  iple  in' oculis  mcts.Ecoe  difficultas  laboiiofe  quadhoms  in  menns  oculis. 
Td  via  per  qua  (blai  debet  q&Doncc  mna  ad  fanauaru  deiEcce  via-lcmp  ent  lal^r  an  oculos  t hac 
4oim  ingiedHmmdiniiM  omeob  itodanna  vetitam  quiefiioRUinDib  fiqaiiem  eft  al»  v» 
' C^ibppIaL  - ■ - q 


PSAIMVS  .ixxm. 

felffidi  h«ne  vcricaccm  nifi  dimna  retidatio.TntdIigani  finan  eofom.Non  fuScac  piophct^  Saba» 
ftrate  viam  Tcicndi  hoqdft  facta  fchptutam,(ai  ad  fpecialia  defoenditjapaitns  viam  ventans  patm 
e*  fine  eornmxx  f^bns  fiqnldem  bonomm  & maloram  foloenda  eft  qnfftio.Et  verqfic  efbqDoniam 
afinetcptoboram  qmeu  damnatio  setemaj&eleiaoramqiiieftbeannidoaOTna.teddiniriati* 
qiurftorom.p"  Vbi  adnene  ordinem  dicendorum  calem.Ptimo  dedatabitnr  finis  ininuorom.  lixim 
w finis  mfloramiibi  quia  acefcet . tertio  miquitas  impiotumiibi quia cccc-fif  demum  oona  opeia  iis 
Bomm;ibi&ego.Vt(icnihilpt*termittaturdifpntanonis  Ik  rationum  pi*induaanim:£Sc  firaultni 
dtetur  vtraqi  pars  exdnfiu^  ptopofit^itantum  bonus  &cRciblnitut  enim  in  af&tmatinamldeas  eS  b« 
nus  mundis  corde, & in  ncganoamjckns  non  efl  bonus  alus£r  eftfamo  de  bonitate  bcatificSm  qoat 
fola  eft  bonitas  fimpUater  humani  genens  ft:  cteaturamm  tatiorudium . CTTantum  in  lubncis  par 
nes  eos. Incipit  tradare finem  iniquomm  dnchoans  a termino  bonomm  quibus  ^ddare  dcfoipfit 
lniquos.Et  intendit  q>  bona  iniquomm  funt  in  folislubricisrac  per  hoc  non  ^mada,(^  pamyotr 
dmda.Feafti  cadoe  eos  in  minas.Ecce  terminas  lubnatatis(q>  m morte ceademnt  in  minas  inienii. 
In  hebr^  habcmr  minis  in  datiuoifcd  conmiras  mutanit  amunAa  pt^pofitione  in.  ^ (^omoda 
fuemnt  defoIationi.AdmiratuT  propheta  ddolanonem  coram  ftimram.Sicut  momcmm  finiti  rcmq 
non  mulmm  duraoiteomm  fodicitasiquoniam  ficut  momenmm  eft  tempus  prolpetiratis  leipcan 
Ktemp  defoIanonis.coc^letitunt  ab  horrotibus-Hotrendam  eft  inquit  apoftolus  incideiein  manus 
dei viaenns.hoiroiesmfemiineffabilesfunt(qmbnsctrminanmt reprobi. rVeiut  fomnium  abev 
pergifa, domine  in  auitate  imaginem  eorum  derpicies.Inter  bona  ini  woram  fupputantur  memcv 
fie.£t  ptopterea  ddfcnbitar  poena  corandem  quo  ad  eorum  memorias.u  intedit  ^ memoria  eoroin 
^ue  in  libtis/fiue  in  ftatms  |fiue  in  filiis|fioe  in  quocun^  alio  montmeroromnia  enim  lub  imaginis 
nomine  comprchendir>lcfpiciemi  vdiit  famnium  delpiaf  quum  homo  expergifaranhoc  eft  tanj 
Ks  nihili  habebimr.&  hoc  m auitacoQuod  poteft  Irdligi  ad  cumulum  pccncaduindnm.^ip  duran 
tenuirate  huius  mundi|huiu(modi  memorlp  a deo  defpiaunrar£c  poteft  inceUigi  in  cmitate  fututa 
In  qua  nihil  reprobis  proderut  hoinfinodi  imagines.QrQuia  acefoeteor  meuroOeclatam  fine  tepio 
boramipro  quanto  cx  bonis  tranfeont  ad  mala,dec)arat  finem  luftomm  ecooerfoujuia  es  malis  traiv 
fennt  ad  bona.Quia  acefcet  cor  mefi/volunratio  luan,8r  renes  meos  acuami  votuntaria  caftiganone 
coipo ns.Et  ego  bdhalis  & nefciam.Poft  aAiones  fanftas  fubdit  palTiones  patimpiqi  lieifaalis  eft  ha/ 
binisipaticndo  ignominias  ranq  non  cognofeeret  illasficut  nec  braca  coraofdit  illas.  Beftipfni  te/ 
cum. ira  eft  in  h^r^otita  qibelhf  eft  numen  pluralis.Er  eft  faifus  fiii  tetS  vtbeftif  funt  tecum  ope 
rantes  Fm  ordinem  quem  eis  indidifti.  Vd  folitatiam  vitam  tecum  cooeifando  doxithomo  enim  io/ 
Urarins  aut  deus  aarbeftia.Beftipfui  tecum,dicet paulus etemita/antoniusacc.Intendirfiqmdcmp/ 
nhera  defciibeiedinerfa  merita  ii^mm  propter  quefafcipianmrcum  honore  a deo  in  ftituta  vua. 
K ego  connue  tccumimente  & voluntaterapptehedifti  in  manu  deneta  meam.Hucufqi  rufpcnfiis  cS 
fermo-Quia  acefcet  cor  meum  & renes  &c.idn  apptehendifti  m manu  tua  dexteram  meam.Ecoeini/ 
tinm finis luftoramradeusadfimilitudinem apprehendens mepei  dexteram  affuir.pct  quod  com/ 
plexus  dininusfignifiiaE.In  confilio.  tuo  duces  me. Apptehenrum  per  manum  duces  roeind  direAio/ 
ne  Sc  prudenna  humana  led  confilio  tso  ditigcnte:&  poftea/poft  hanc  vitam , honore  codeftis  pattif, 
rofnpies  me^Qnismihi|defiderarus,in  cocus/nifi  tm&  tecum  non  volui  in  terrajaliquid  aliudihoc 
eft  tam  in  codo  q in  tem/te  folum  volui.Se  non  volui  re  & alia;red  te  folum . Et  hic  eft  ^fus  legendo 
afl^ue  hanc  patticulamrralicet  & tecum  non  volui  in  terta . Sed  legendo  ipfam  intettogannerlcn/ 
Ius  e^A  tecum  quid  non  volui  in  terra  { Acfi  aperte  diceret.  Et  nihil  refotam  in  tem  q^  cum  oe 
lunato  manere autfufictiipoflinomniapeicnlijomniafobu  tecum. Confumpta  dicaro  mea&  cot 
nenmthoccft  pofthaboi  quicqnid  eft  camis  etiam  propnpiar  qmcqoid  eft  cordis  propnUobirt  cot/ 
dis  mei  & pars  meadens,n5  ad  tempus  fed  ftctno. Aliorum  pomo  lint  dluitigiglona  ficcmea  pomo 
denstalloram cordis robnrfitrcgnatciimpetarc&cjobarcoidis mei densrhoc eft  rano robum  md 
cordis  folus  deus  eftfad  ea  qup  da  fant  tinmodo  robor  cordis  habeo. 

iBnidCCCt  Dooconnnebanturin  matenadifpucationisiralicctpaxiniqnorom  fic  iniquitas  eorun/ 
demi&exdefcnptis  finibus  uiiquorum  & ioftorum  iam  apparet  quem  exitum  habetpax  imploima. 
modo  proTcquicurpropheta  monftrandofioCtum  iniquitatis  eonim.Ita  q>pnus naCtamt  finem  loi 
fenninuminiquotumexbonistemporalibnsinmaIa/&  eoonuerfo  terminum  ioftorum  ex  malisin 
bonaimodo  dedarat  terminum  iniquomm  a iniquis  operibust&  fimiliter  luftorum  ex  bonis  operi/ 
bos. Quia  ecce  longinqui  tui|hoc  eft  longinqm  a temon  loco  fed  diflimilitudine  chantatis , petibftc. 
ccce  frodus  elogantium  k a dix>  per  pcocamm.Feciftl  c^jhoceft  incidi  in  alia  vita, omnem  fomican 
tem  abs  reiadlipiendo  alten  ddo.Mctapbonce  defcnbitur  poena  infirmi  per  incifionemivt  intdliga/ 
mus  vinma  fupplida.Et  nota  hicdoo  genera  iniquoramifalicet  fornicantium  a deoiquod  eft  idola 
tnp,&dongantiomfcadeoperieliqnactimina.AdutibioroecceTadfignific3dam  propinquam  tSc 
.poenam  appofitum  dL&  vete  prope  cfi quod  curo  moitc  vtnib^  c^impfefta  <A  otatio^fiipplc 


PSALMVS  ilXXitll.  it4 

taIU(am(]>approximatiodd(nihi{Nina.Ha^«Kgto*neponitDrcDnttadongati(>naBa{ko.ini^  ' 

lxiiit;niihi  bona  eft  approamatio  diuuia  per  cfaantahs  amicitiani.Poroi  in  domino  deo  Ipem  mea. 

& hoc  contra  fbmicarionem  a deo.ad  nanandnm  omnes  operationes  tnasjvt  non  folii  mihi  (ed  ain« 
pronmptpdicandoopciaroa.p'Ad(ieiTciniisqnpdi(;tarDntdiiroIuendoqD^onem/(]>  non  folotn 
folnta  eft  qnseftio  a fine  inftotnm  & iniqaoitira  in  alia  vua.fai  etiam  folut^  font  tanones  ad  oppoiie 
tcm.Piimaquidcmiquomodo  deos  dat  bfc  bona  toralia  iniaftts,cz  eo  (ptift  in  lubtias  fimt  h«c  - 
bona.Secondaaatemdevanitatebonatomadionum&palTionumiuftoram,czeoq>non  funt  va/  ' 
jaf  fed  com  honore  in  codis  fofcipiendnm  eAdont  mftum:&  q>  deos  qni  dlomne  bonum  eft  pomo 
coramI>cclaratDm  qoo^  eft  q>  iniqoitates  eomm  etfi  hic  non  pnniantniinon  tame  remanebant  im 
pnnitp&  q>  ioftonim  opeia  erum  hicremanenmtanqnia  approxunano  dei  eft  mihi^na  hi^{^po 
txie  in  deo  Ipem  eft  et  bonft  hic  ad  comiiUimenti|ad,anniiciandiioIa  opera  dei.  Arnen.  . ^ 

CTVVLGATA  EDITIO.  ClntdlaJhuafaph.  LXXIH. 

I T quid  deu5  rq>uli(li  in  finenracus  eit  furor  tuus  fuper  oues  pafcu^  tafC  i ' 

I Memor  e(t«  congregaoonia  ni(:quam  polTcdifli  ab  inido. 

I RedemiiH  uirgam  h^rediutu  tu^miona  fion  in  quo  habitaiti  in  eo.  . 

I Leua  manus  tuas  in  fuperbias  eorum  in  finem:quanta  malignatus  cil  ini 
I micus infando. 

Ec  gloriad  funt  qui  oderunt  tetin  medio  folennitads  tuf . " * 

Pofuerunt  ligna  fua  ligna  :5C  non  cognouetut  ITcut  in  exitu  fuper  fummum. 
Qgaliinfylualignotumfecunbusexcidetuncianuaseiusanidipfumin  fccuri afoa  > 
deiecerunteani. 

^ Incenderunt  igni  fandhurium  tuum  in  terra  tpoDucrunc  tabernaculum  nominis  tui. 
Dixerunt  in  corde  fiio  cognado  eorum  limul : quiefeere  fadamns  omnes  diec  fe(lo« 
dd  a terra. 

Signa  noftra  non  uldimusnam  non  eft  propheta/K  nos  no  cognolixt  ampb'us. 

V fqtquo  deus  improperabit  inimicustirdtat  aduerfadus  nomen  tuum  in  finem^ 

V t quid  auerds  manu  tuam  Kdexceram  tuamtde  medio  finu  tuo  in  finemf 
Deus  autem  rex  nofter  ante  feculamperatus  eft  falutem  in  medio  rerr^. 

T u confirmafti  in  uirtute  tua  maretcontdbulafti  capita  draconum  in  aquifc 
.'Tuoon&egifti  capita  draconis:  dedifti  eum  efcam  populis  (tfaiopum, 

T n dirupifti  fontes  K torrentesttu  ficcafU  ftuuios  etfaan. 
iTuus  eft  dies  & tua  eft  nox:tu  fabricatus  cs  auroram  & folem. 

T u fedlfa'  omnes  terminos  terr^t^tem  K uer  tu  plafmafti  ea. 

ftilemor  efto  huiustinimicus  iproperauit  drio,&  populusiiipics  idtatrit  nomm  tuum. 

Ne  tradas  beftiis  aias  coiitetes  dbi:&  aias  pauperum  tuo^  ne  obliuifcaris  in  finem, 

Refpicc  in  tcftametu  tuutquia  repleri  funt  qui  obfcurari  funt  terr^  domibus  iniqtatu* 

Ne  auertatur  humilis  faifhis  cdfufusrpauper  SC  inops  laudabut  nomen  tuum. 

£xutge  dc^iudica  cSm  tua:memor  efto  iproperio^  tuorum  q ab  inlipiccae  fnt  tota  die. 

Ne  obbuifearis  uoces  inimicoru  tuotumtfupcrbia  eoru  qui  te  oderunt  afrendir  femp, 

CIVXTA  HEBR.EVM.  ^ Intd%entiaafapho.  LXXIIII. 

'o  Varedeustderebquifti  femper:  fumabit  fiiror  tuus  in  ouempa^ 

Propheta.  fcuftuaef 

E Recordare  congregadonis  tu(  acquiiiuiftijprincipiotredemifti  uirgam  hxrcditads 
tuae,montem  fion  hunc/babitafti  in  eo. 

AiP  DV  4M 

I &cdtagtc0u4tu(M  defoUdonibusfempitemitatu;  ol  malcfccu  inimico  i fclitate, 

Caio^plidf  ' 4 itii 


iizadhj 


,,,  _ PSAIMV4  jxxnn.' 

4 RapeiwitaDguIlatora cummeo 'couentustmipofuenmtli^Iua/ligna*  : ' \ 

f Scietur  iioicadducem  rurfum  in  ramo  ligni  fecures. 

4 Et  nunc  fculptunu  diu  pariter  fecuri  & malleif  frangent» 

7 Miferuntinignemfandhjariatuatenftprophaiuueruthabitaculanonimutui.' 

8 Dixerut  in  corde  fix)  filii  iatertai  ■ 

9 Signa  noftra  no  uidimustnon  adhuc  propfaeta/dCnon  nobifefi  cognofccs  ufi^ijaok' 

10  “l^jopIpCta^Vfi^quodeustexprobrabitanguftatorrdefpidetinimicusnonietua 

fempcTi'  "'>1 

1 1 QoarcreuerrifaciesnianucuaflCdexteramtuamdcnioclioitnucuo/conrumendo^ 
iz  Etdcustrexmeusabiniriowperansfalucesin  medio  tenac. 

1)  Tu  rupifii  in  fortitudine  tua  maretco&egilH  capita  draconum  fupa  aquas* 

«ppoMic  { 

14  Tu  confregiftidpitaliuiatfaantdabu  eum  efcam  populo  ficds*  i 

i{  Tu  fcidilh  fontem &flumen:tuexicca(h  flumina  fortitudinis.  ‘ ; 

fub4liiir 

if  Tibidiesctiamribinox  ituprfparafHluminare&foIem.  ; 

17  TdfedlHnareocsterminoscenfiaeflacemaihircmemtupIafmalbipCu*  > 

reflj 

18  Memeto huius:  inimicuscxprobrauitdno*,Kpopu]usifipicsdc(pexcrunCnometa^ 

M<ir*uWi«  tM  inlivU 

1$  IStti^dcfbdH{aiaml<gistu{:c6gregarionispaupe9:tuo9{ncpbIiuifcaefemper* 

capdttl  ^ ... 

zo  Bwefpicepadfotquiaimpleuerunt  tencbroficatesterr^/habicaculauuquitaris. 

zi  Nonrcuerte^  contritus  confufustpauperflC  mendicus  budabunt  nomen  tuum, 
td)  zz  Surgcdcust:licigalitetua,mcmcntooppjobriituiabinfipientctotadie. 

z3  Neobliuifcaeuoccanguflatorutuo^fonitus  infurgendutuo^  afccdens  condmie^ 

I 

T Imius  dllntdiigaia  alaphaVbi  antor  matense  pl^roi  iignificanit  alapbiAc  apparet  matoia 
intdligcnna  digna.apparet  enim  clare  a piogidlii  plalmiiorophctan  in  eo  incendium  rempii 
quod  nondum  erat  conilru  Auin£t  quoniam  bU  combulhim  en  templumcremel  a babyioniisfilliid 
quod  fuerat  fdiiicammafidomoei&iKramatomani^iIInd  quod  fiieiaczdiificatila  zorobabel  &c.^ 
inquirendum  tc^de  quo  mctndio  fit  hiciizmo.p' Apparet  autem  cz  pfalmoqidepamo  incendio 
naCtamr.Tum  a eo  q>  durano  captimeatis  defcnbif  cedere  in  iniunam  deu  vt  patet  in  vcificnlo.  io> 
vfquequo  deus  exprobrabit  SccSc  in  calapfalmijitugc  deus  Iinga  lirem  tua.  durano  autem  captuu/ 
tatis  iud^f  fub  romarus  cedit  ad  gloriam  dalnon  ad  blarphenui  nols  emsiqm  conflat  q>  fmit  pcf/ 
cuffi  jrpeer  occifione  mcfip.Captiuitas  afit  babylonica  ctdmat  in  iniuna  da,nd  folmn  pro  qo&o  bo 
fies  dicebant  q>  deus  non  poterat  cos  Ubctareired  quia  cultos  diurnus  erat  ab  hothbus  enuiOnsivc 
diatur  m veifu  oClauo.qood  in  capnuitate  tomana  n5  habet  locmqm  idc  culms  diuinnscfl  magur 
licaras  in  dei  ecdcf?a.Tnm  qma  caprina  ros  populus  fub  romams.ia  no  cflpopofus  deijnd  funt  pati' 
dd  fcd  inimici  deuin  pfalmo  afit  ddaibuf  affliCti  iudpi  vr paupes  deuve paret  in  vaficoio.19. 
igif  matena  plalmi  ad  lireramiira  dei  contra  ludros  tempore  capQmtans  babdonice. 

CTSVMMARIVM  EST.  

CPropheta  praoiidcns  addimn  hietofolinuranum  per  babylomos|recnttit  ad  deum, proponendo 
tum  ininnas  in  deum;tnm  mcendium  templi  & defolacione  popdi  efeCh  in  h^rednatem  aeetnm  mi 
fenas  tdidm  populi  confoens  c6  openbns  dining  porennac.ufupplicat  vt  meminciit  fit  faluarcpaa 
peres  fuos  qm  fupetfuntiA  punire  inimicos. 

CTPeifona  loquens  ptophka  efl 

Ojrc  IXUe  DCrdiqu  ifh  femp  .Diuidimr  pfalmus  in  patres  duas  ipropofidua  maretix.fie 
acccuouajibi  mgiciunblirFti^mt  toaf luno  admiratiod  dolotm^o  quaadou  mas 


P5ALHVS  .IXXIIII. 

ibdlt  tn  populfi  ibnmital  qoaie  iratos  fboitfic.Cfanpitatia  defttoAioncEt  appdiacnrdadiAio  fcn 
ica  fcmpiccma  radonc  narunt  fa^.incediaoi  liqmdcni  teph  qoanto  eft  tx  natura  fadiifigniiicar  (etn 
piccma  dcAru  Aioncmciicut  qui  incendit  domum  aor  aintatcmf  monftrat  ex  natura  fa^  q>  vult  km 
pitcmam  defolanoncm  lUiu&Et.de  hocdokndo  admiratur  ptop^aiibens  q>  deos  non  rcpdlct  po/ 
palum  luam  Ibnpailcd  redeuntem  ad  pocnitennam  foropierA  ramefatiu  poidet  fempicemg  detdi 
^oms.QaaR  dois^no  interrogat  (ed  admitatur>ktrliquiffa  ad  lonpeiia  natura  ^eh.6cito  q>  in  he 
br^oaducibiurempcriiigniGcaturtanqincalud^ooAptopDaeacxponaio  didmos  ad  femperA 
fimile  habes  in  hoc  plkmo  i verticulo,  lo  Aio.Fumabit/pfeuetabic  mote  fumatis  ez  ita.fiitor  tuimiu 
fiiaa  cua.tnoaemjin  multitudine  omum.pal^  nighoc  eft  in  iudys  qui  vdut  ones  pafcue  tug« 

tum  quo  ad  palhi  algiqa  pauilb  cos  lege  tua.tum  quo  ad  paffum  cotpons:qaia.^o.annis  pauiih  eos 
mannaj&  poftea  dedifh  cis  terta  fluetcm  lattcAc  mcllc.^ll.ccordare.Proponic  fartido  fupplicationem 
Vt  Rcordetut  tetu  (iiaid.Tanq  dictict.crtt  populus  pp  peccata  fua  meretur  detdinqui.quia  tamen  res 
Cbi.ch^  fiiitirccordate  lUius-Rccordaie  congregationis  tuftqoa,acqaifiaiffa  a principio.Popnluiii 
facbtfU  appellat  cogteganonc  dci  acquifita  a principio.tn  qa  a capite  cdgtegatidisihoce  ab  abrahat 
a quo  iccepit  deus  cqgtegationc  huius  popuu  {epandomCum  ab  idolacns.tum  ab  inino  quo  fiiie  po 
pulusihoc  dl  ab  egteflb  depgypto.tuc  fiqde  uiccepit  eflcpopuhisq>Dus.nxrat  vdut  famuli  fgypno/ 
ra.Rcdemilhia  c^to.vitgamipoccnam.hpreditatis  tueipopuli  tui  deCh  a te  in  hauedicaccmuuita 
tUud  dcutc-p  Jie  dt^ctdas  populu  rufi  & h^teditatf  tua  qua  rcdemilh  in  magnitudine  tua  de  f^to, 
Montem  fion  hunc  habitalh  in  eo.Non  blum  rcdemilh pocenoam  populi  de  feniitute  egyptia/faci/ 
ens  illum  potentem  cfi  regia  dignicatcfed  rcdemilh  hfic  motem  fioniin  cultum  cuum,dehaDitacnlo 
icbateocnm  cfhcicns  ipQi  habitaculutn  tufi.ent  enim  in  fupchon  dus  patre  pdificatfi  tempifiuEt  inc2 
dit  perlute proponeie  tum  regum  potentiam  tfi  tepli dignitatem-rEialta  ^dTus  tnos.Proponit  tez 
Cio  alteram  umpluudonexxalia gidliis  tuos  ddblattonibus  fanpitetnitatis.omnimalefixic  mimico 
m landuate.Non  czaltalh  greirus  toosfopeni  toa.cztantibuspopalo/regno  & templo, (id  dcrdiquie 
fhomnia:czaltaqu^mefliistiio<voperacua,defolanonibasrempiteniitans:hocedcrolans  lam  te/ 
gnoftcmplo  & popuio.r^  Iblam  exalta  gtcflbs  mos  fupcrdefolara.fed  fi^  inimicosl attenta  initu 
na  illata  tibi'abcis.Ordinaficliteram.  omni  inimico  qui  malefecit  in  lwifiitatc)in  templo  (ando 
tuo  &cA  vtcie  datuio  pro  ablaauo. 

(CtfUtgUTUntlnapit  hic  pars  cxccntiua  tdi  ordine. Piiu  ttaftatur  illa  particulaicxalta  greflus  mos 
«kfblaoonibns  &c.£afido  lUafqaarcdeusdcKliqaifhacc.ibi  vfqiquo  dens.Tettio  illa/tecotdarccom 
ganois  mp  &c.ibi  m emeto  hui^.Quatto  itetfi  iUafeialta  gteflns  mos  oi  q malcfcat  mimico  flec.re^ 
etu  vtdi£lf|ibi  finge  dC’.  GTTraaat  itaqi  petitione  illaezalra  giefliis  tuos  defolatldibns  feropitermta 
Cis|  omm  q makfcat  mimico  in  landhtateuecdendo  defolationes  Sc  mala  qua; fixit  inimicnsfqua;  f6 
cetfitdialdfimdelhDi^onehietulalccapcozcdcchiavltimouid^fr^Ragieifitileonmo  fuiotej 
angullatores  mvmmucitai,inmcdiocouhustDi;hocellIocilqnecoaeDifitmu.inmedio  hierfm. 
tueeneA  dmtas  cle^  a deo  vc  fit  nomen  fiifi  ibnfic  ppea  mpdlat  locus  oSuems  dei.pofiienint  ligna 
fuafignajeraafitvczillaraainfignavi^npficdominii.p^teefficacadducnrnrfiim  in  ramo  l^nl 
Ciccates.Pofi  tugitfi  & venlla  defcnbit  opa  fcifiionfiA  prophetat  q>  fciemtipalam  cognolceC  & vu^ 
cor  mimicus  ad  fihmdincm  adducetis  fecures  ad  (apeliotes  pattes  aibotis  ad  feind^m  camos  dus. 
Er  nSc  fimlpmras  dos  pamer  fecnti  & malleis  hangmtEt  incendit  per  haec  deiaiberefiadaras  & fdf 
linas  fadas  1 hictrm.5cifla  fiqdcm  funt  in  t^lo  qua;  prea  erat) vt  colfin^  & raarcddfaudi  quoip  fune 
■nun  hiedin.Citca  nominata  quoq^  mlfaumda  nefciolfi  ppcia  habent  mccr^nonemdhi  hoc  patui 
cefi9t.na  collae  pet  luec  mcdli^  initaimha  fdtea  apta  ad  oiiudlfirtiac  fdndmdoifiuc  malleis  bipent 
bus|fiacquomodohbet  alitet  AI  ildfit  in  ignem  fanduaria  tua  tetra;,prophanaruchabiracolfi  nomi 
nis.mLOtdo  prgpoflenis.ptiiis  pcophanatfic  habicaculfi  nominis  mifterapifi  fcilicetiSc  deinde  miliu 
cfit  ignem  in  fanctuana  ma  cerra^Saduaru  duut  propter  dilfandionem  fandi  fando^  a fando.  Ad/ 
dKhctenanquoniamfiinduatiaddinaemabiliafunr.fant  enim  ccdefhaired  quae  in  teira  funt)inc2 
di  pofTantft  hoc  ad  Iitcram  impletum  efi.pDizerant  in  cotde  Tuo  filii  eomm  fimal.Ddcnpcis  defo/ 
ladoaibaseztnnfecisidcfcnbirordcfolanoin-emarablixurainliliisindforam  chorum  Se  capeiuo/ 
tfi:&  hoc  defoibcdo  cogitationes  conLVbi  nota  q>  inter  alus  mircrias  lod^iu  defcnbfirui  eoram 
filuedfddes  pectita  & plentia  apud  eos  ad  finuradid  mifericoitliamodcrpctado.fQl  toermm  libetta 
ds  t^us  habedo.Cogitabat  duo  ptenta.  Alterfi  m chald^  icedeifir  oes  couetus  da  i tetta : hoc  e ou 
loca  »d  diurnos  coactus  tlhtucait^lfiXA  anicatehietfm..  Alterfi  i tata  iniuria  illata  deo  no  vidim* 
Cgoa  nolhadioc  dl  no  vidim^  defi  dernoAralfi;  figna  vididf  i facril^sfc  htte  ligna  appellac  nofttat 
qrti  eisollela  cut  pluncs  m defenoipercudetedm  peccatores  cocta  fcvt  pacet  de  dathan  0;  abironjAc 
deincendiocore&aliis.Depc^rennbas  vnume^ucant.nonadhacpropheta.Iam  tantum  cepons 
eft  ep  combulla  fune  loca  dei/  & deus  fiibcrazic  figna,  Sevli?  hodie  adhuc  non  mittit  ptophetam 
adwnlblaadumiws&nfinobifcam  cogaofcauv^qao.bcoe  adquid  vdln  pte^het^vt  eSa 


PSAtMVS  :lxxiiii. 

oim  ds  eognofccns  vt^ao  darabicfiSetoims.  Vb)  cfaK  pdfpicoe  potes  dcfhtutos  mbeitoliji  S 
liorS  animos  confetendo  protenta  & pisentia  cum  ftmira  libcmtioncfignorando  auando  Uberati 
tur.pTCcc  obftac  his  <p  fupcnlcs  fuit  hieremias:quia  hietemias  non  ioit  cum  ds  in  oabylonc.led  du/ 
Aus  dl  in  ^gypeum  a rdiquiis  iudptum;vbi  hc  ocdlbs  cft.  Vnde  & (ignificatcr  capeini  in  babylone 
dicunci&  non  nobifd!  co^ofbcns  vf^quo.Ncc  etiam  obflat  q>  danid  dicte  dc  (dplo  ca.9.cgo  danid 
tnteUnt  in  Iibns  hicFcmi^  nometnm  annoram  Sccquoniam  pfalmus  loquicui  de  tempore  interme/ 
dio.  Vnde  & lignificantius  diatjnon  adhuc  propheta. 

©fcpquo  DCU0-  Tractator  hic  lUa  pamcnla/quare  dens  derdiqlh  &crali  ordine.  Occafi6e  accani 
ex  coptationibus  hlioi)c  captiuorum  nefaenttum  quatd  dorabitiadamat  propheta  ad  deum  tnpiie 
cicet.Pnmoexduranoneblarphcmie.Vfqiqnodmsexprobrabitangufetor{ddpidet  inimicus  no/ 
men  tuum  ad  (dnpedProuocantis  ckTaiiq  dicetetampone  finem  his  blafphemiis/non  tantum  dn/ 
lent^Quare  rroem.Sccundo  repetit  dolore  admiramid  tStf  cofumptionis.  Ita  qr  primum  cz  parte 
diuin^  iniunf  ,&  (mmdo  ex  parte  affli  Aionis  popoli  damat.Qoaic  fades  renetti  manu  tua  8c  aaaef 
latua  demediofinnrnofcoramcndo{Metaphoracft.Tcnensmantiinfinundpcrcntit:cxtniheiu  ve/ 
ro  manii  liia  de  finofvtitur  ea£t  quia  deus  manu  fua  ufos  dl  coTumendo  replu/duirate  hrcjdeo  deibii 
t)itotfaciensrcuertimandfuadefinuriiocdrumendo£tdiatnrfadens  tcuemrqina  pluries extraxe/ 
rat  ea  de  finu  fuo  a^unicndu  ludcos/ed  minq  ad  oofumendu  tempifi  ft  duitatem  cleCtam  fient  tfic. 
Et  fumin  faaes/perimeranna  denotat.  pTc  deus.Tettio  magnitudine  dinin^  potentif  introduciqad 
cdfitdhi  mndex  irapotctia  derclianit  populu  fiiiLEc  inchoat  ab  opetibns  diuinf  pot^  dcmoftnitii 

fialam  inbeneficid  populi  Cii-Et  deus  rex  meusfpeculians.ab  ininoimeLf.popuIi  ifraditpoperans  (a/ 
nte.s/  multas, in  medio  tenarfin  manifeilofcoia  omnibusnT  patet  in  tot  falritibns  exhibitis  educendo 
populli  de  pgypto  & introducendo  in  terra  promillioniE.Tn  rupilh  in  forticndine  tua  matq  robrfi»5 
f Rpfh  capita  draconomiegyptiOQi.ropcr  aquasjfobmagendo  cos.fgyptios  enim  appdlaros  draedea 
habes  raa1.z9.ecoe ego  ad  te  pharao  rex  fgypti  draco  magne  qui  cubas  in  medio  fluminum.  Tu  c6 
ftegilh  capita  lioiarhan(prinnjJcspharaonis:dabis  cum  rfearo  popnlo/appofitineficasdioc  cft  habi 
tannbtis  m ficcitate  deferroijLEt  videtur  pa  hoc  drferibete  cadauera  egyptiorum  ddara  ad  littus  tna/ 
nsincfcamanimalifi.Tnfadilli  fonte  & flumenrhocdltufddifhpimainfbnrem  Jk  flumen  .fluxe» 
inntn  jqup  de  petra  no  folum  ndut  fons  fed  vclut  flumcn.-vtpote  ad  potfi  tantf  mnltitudmis  homi 
nfi  fSr  iumetof  in  delixto.To  exiccafh  flumina  fortinidinis.De  flomitK  lordanis  conllat.[^  flnming 
amoninfinuattttiicucfeeirm  mati  rubro  ficfadcttotretibnsamon  nu.zi. vel  ponitur  nurnems  pfai 
tahspro  fingnlari.Fottitodinisdicfitur  propter  multitudine  aqupivd  pptrr  effi^lilfhblccutpfbttinx 
dinis.|rribi  dies.  A fpedalibus  openbus  ditimp  potenp  pgncditur  ad  vniuetfaleopus  crtationis.TI 
bi  dies etia  tibi  noxjfobdinmra  ^paralii  Inminarqlunam  & ftellas,&  folem.Tu  frcilh  ftare  omnes  ttt 
minos  tettf  .pffatem  & hyemem  tu  plafmafli  ipfas.ln  qbus  quattuor  vide  dominium  ccdi  Se  remetSc 
differciiarn  diei  &noAis|flIans  Se  hyemis.vt  per  haec  dnitmi  reliquarfi  creaturarum  inccIligastAr pene 
nes  q>  no  impoKtip  ftd  volunrarLsrficd  lufhtif  eft  dereliAio  populi  firi  fnb  affli  Aione  8e  feniinne. 
fll^atioifo  9IIUI0.  Tractatur  hic  illa  particulairccotdatc  congregationis  tup  &c.diiplhtum  ex  parte 
hoflifilrfi  ex  parte  populi.p’ Ex  parte  qdc  hoftiii  proponit  iniunascorta  dcfitvt  hincprouocctdal  ad 
cnpifdu  populfi  de  manu  raliu.Mcmcnto  huius.f.q>  inimicusexprobraoir  non  homini  fed  dno.Sepo 

Culus  eof  infipiens|idolatra,defpexit  nome  tuuErpptcrea  ne  trade  befhp.Beftia  appellac  inimi^  ido 
itram:coq>morebefhpfincintefleClneftcreatonsfnif&|)ptft  befti.ilem  modum  viuendi.Netradef 
diutius  detinendam  ac  vorandam, befti^gcnti  bc(hali,animam  legis  tuarietudiram  lege  tna.  Bxe  c5 
paranoinrer populum  iudeorom  &initnicos.illifntbeftuKifte animae  efDditplegedd.C6gfcgatio/ 
ni^anpcnim  tuomm  ne  obliuircere  ad  fcmpa.orat  pro  leiiquKs  populi  percuiTiipro  capttnisip  di£» 
peifis.S^  lerpiccpaCtoiquodpcpigifh  cum  abraham  fle  cum  moyfe  de  reducendo  populum  penireo 
tem  enam  fi  ad  cardines  cccli  roeric  diflipatusner  patet  dente.  ;o.qtiia  impicnerant  ( pauperes  tui,tene 
brofitates  cerrar|obfcura  qn^ef  loca  ten<e,appoficiue  habitacula  iniqniraris.panpercs  tui  non  haben 
tes  domos  habitarunt  loca  obrcura,quoe  non  funt  habitacula  nifiprplommi  / falfanorum ) & aboiii 
hmufinodi  hominum  iniquitatis  latennum  in  os.Etmtcnditpahocdefcnbeie  magnitudinem  mi 
loif  pauperum  da,  vt  cogantur  habitate  { lons  obreuris  Se  infamibas-IVon  reuertcrmfdepcatiue  vti 
mrfucuroipro  ne  tenertacur^a  confpeCtu  mo  concricus|popnlus,confiifnsin6aaDdims  a tequia  pars 
M Se  mendicusipopulus  iam  pacnircns,laudabunt  nomen  mum. 

&UrgCDCU0.  Tractatur  hic  illa  particnla/exalra  greflus  mosiquantum  ad  vindiAam  inimicomm.’ 
In  pnndpio  enim  fuit  raAata  cadempamcula  quantil  ad  explicatione  dcfolarionfi;&  ruperat  vt  tia 
Aarcf  quatu  ad  vindiCt^quod  hic  fitep  Sarge  deus/a  pmiiTione  ininriarfi  tuaK,linga  lite  wHiage  catt 
Iam  iniutiaiil  Cibi  illacaru.  Acfi  aperte  dicaxr.Si  no  vis  vidicare  cam  noflram/qiiia  luftc  pafii  fumns^ 
vmdica  caufam  niam;cibi.n.liimma  iniuna  illata  eft  incendendo  tempifl  tuum.Memenro  oppiobni 
lui  ab  infipknmidlatl.eoca  dicfcoiumucrqiiionpofrisplosq  aliidii.Neoblioii^  vocem  ao/ 


PSAiMvs  :txxv;  ita 

^nlhtDnnB  tDonnn:lbnitas  infoigftinin  troitrai  altxndou  randnoc|fimpk  c&Et  tnrendit  pa  hoc 
<pnonocflantiniiiiievocales,&dconnnianrara(cidaintconaiUK  blalphanif  doaboppreSui/ 
bDxpams  vtnon  obbmlcatnt  hccpaniicAmen. 

'CCV  VLGATA  EDITIO  ([^  ViiSoriutnodilgda*  p&K  a&phcaad.LXXIIIt 
Onfitebimur  dbi  dou  confitebimur : K inuocabimus  nomen  euum. 
Narrabimus  mirabilia  tuatcum  accepero  tempus  ego  iulfidas  iudicabo. 
Liquefa(fbi  efi  terra  ^ onmes  qui  habitant  in  earego  confirmaui  co^ 
lumnaseius» 

Dixi  iniquis  nohte  inique  ageretKdelinqucdbusnoUte  exaltare  cornu. 
Nolite  extollere  in  altum  cornu  uefitummolite  loqui  aduerfus  deum  iniquitatem. 
Quiane^  ab  oriente  ne^  ab  ocddentenerjp  a defertis  modbustquonia  deus  iudex  e. 
Hunc  humiliat  hunc  exalta trquia  calix  in  manu  dni/uini  meri  plenus  mixto. 

Et  inclinauit  ex  hoc  in  hoctuetuotamen  fex  eius  noncfi  exinanita, bibent omna 
peccatores  terras. 

' ^o  autem  annundabo  in  feculumrcantabo  deo  iacob. 

Et  omnia  cornua  peccatorum  confringamrK  exaltabuntur  cornua  iuIH. 

ViX  T A H EBR£  V y incenci  nedefirue^falmus  afapbo  caridEXX V« 

. ^ Onfdfi  fumus  tibi  dcustcofefli  fumusrK  propinquum  nomen  tuum  nar  ^ 
Ek^.  ^ rauetuntfepatatua. 

Njcfias  C^oniamacdpiamconuentumregoroflitudines  iudicabo. 

Liquefa dii  funt  terra  CC  omnes  habitatores  dusrego  firmaui  columnas  eius.  Sclah. 

' Dixiinfanis.pi^lum.  ne  infaniterSC  impiis/ne  exaltate  cornu. 

M 

Ne  exaltate  in  excdfumtcomu  uefirum;  loquimini  in  collo  fora*. 


tczciJSi 


Q^uia  non  ab  exitu  SC  ab  ocddente  K non  a deferto,cellTtudines. 

7 Quoniam  deustiudicansdiunc  humiliabit  SL  hunc  exaltabit. 

S Q^uia  caHx  in  manu  domini^/0t  uino  mero  plenus  mixto/K  efiudit  ex  bocMUitnm  f«* 
ca  dus  expriment/bibent  omnes  impii  terras. 

9 . f>i4yfiq«.Et  ego  annundabo  mundotcantabo  deo  iacob. 

• . * 

o Et  omnia  cornua  impiorum  c^dam:  exaltabuntur  cornua  iulH. 

T Imius  dL  Vincenti  ne  ddfanetplaimns  alapho  cantici.Et  potell  dk  ordo  lucnepGdmns  canh/ 
d alapho  vinccnn  ne  comimpcSenliis  amem  cz didtis  Ibpetius  ui  aliis  titulis  patccescepta  i/ 
upaiticula;nedeiin]extiinsfcnlbsamatcriaplalmipendet.(rCircamatenam  aotem  pralmi  ad/ 
neiTC(ppoftpiimimi  voliculam  apparera  contextu  plidmi  finetetgiaedanoncvnicapeifonakv 
qnens  in  omnibus  idiqais  veilicolisdoquens  amem  m pnma  peifbnajplmies  rqpctcns  iso,&  conti/ 
nuansfamonem  vobis pnmf  pei(bnatdui&fimilibuL\trtibnitamtm pctfonaluechbiipfi  ope/ 
ta  qmnq^JPnmnmxgo  reCtitndines  mdicabo.Seaindnm . ego  finnam  columnas  eius  t fciliort  tena^ 
'Tertiumdixi  inibis  Bc  impiis  atc.Qmutum.ego  annuntiato  mundo  i cantabo  deo  iacob.Quint& 
omnia  cornua  impiorum  c^m.fEx  quoiti  quarto  manifeflcmmatet  (p  pctfona  lutcdl  homotbo 
sninu  qppc  cft  cantare  deo.u  teitio  aSt  apparet  cp  petfona  haec  pdicauit  inianis  & iniquis  no  lupe>' 
i>e  fapeie,a0^adodniin6u)diciam[hnnc  exaltans  & illum  humibasjn  quo  officium  ^dicatidis  m« 


aha  peifona  hcc  venlkatDi.immo  necdc  ipfo  chiillo  vTqi  ad  dicm  iudioinn  quo  omnia  cornua  pec 
catotum  cfdetSolus  fiqnidem  mefias  potdl  veredicoe.^  firmam  columnas  rcmqat  q>  omnia  coc 
‘ nua  peccatorum  ceda.Exemnt  quo^  ad  liteia  pdicanonis  offidumipt^cans  fle  diuinfi  ludidum  St 
ihainapi»aideawbtaiuiaohfi(nalcollofta/cifohcdaaiiunt.Ec^tcieaiidliiax  mateiia  pfalmi 


PSALMVS 


itXXlIIL 


adaentnsmcfic,primoadpdi(Mdai&inim(Io|!ir  d(nTOadiDdicandfi.flrVndcqmi!  in  rttnfc» 


paraui  foi  finnaoi  columnas  cius.Ptooodic  quoi;  hzc  pcticio  ex  timov  duoni  lodiaUdc  qua  cam  ua 
liac  vita  3 in  vmnolki  iodiao  pfalmus  craftar. 

GTSVMMAR.IVM  EST. 

jnJPropheta  mirabilia  md  _ 

inam  vniucifali  lodicio.cmn  &udtu  diuina:  laudis  ddcnbin 
CrPetfonarlonuaitcslantdincrfdhccttledtiacradias. 

Ci0nrcfTliUI1IU6.  Diuidicnrpralmus  in  partes  duasipropoiitiDi  materiae, &cxccatin<i/ibiqao/ 
niaaccipiam.p'Propoiiitduo.Primo  fhi^  adactus  chnlti.ConflelIi  fomusiconfiilionelaDdu; 
nbi  deus. vox  ilta  drdtoram  eft  audito  chnllo-conlidn  rumus-rcpctitio  myftenu  duplicis  laudis(rciii/ 
cet  in  primo  A in  fecundo  aducru^gnificat.Secddo.Et  propinqud  nomen  tuum  narraucrunt  few 
ta  tua.i-mirabiliadei  mdftrara  i aductuchfi  manifeftauetQt  nom^dei  ppinqnii|n5d6gat<ini5dinaB 
led  ppinquu  nobisimanifdlarilui.veibii  carne  fadtdjnobifcu  dcum.opa  quz  ego  facio  tdhmoiunia 
pernibcnt  de  mcEt  rurfusii  opera  non  fealTcm  quae  nemo  alius  fcar/peccarnm  non  haberent. 
<ri^IOtlii  acdpkmi  conucntuttl.  1 ncipit  hic  pars  rxemnua  tali  ordine.  Piio  crattatur  illa  patnea 
la/&  {ipmquu  nome  tuu  narrauoriic  fepara  tua.Scdo  illa|cdfdri  (bmas/ibi  Sc  ego  annunaabo.QjTra 
dtatiraiy  Minqaddiuinii  nomen  manifeOatum  pcrmirabiliaa tnplia  adionechnAiiintiodoced» 
ipfum  chnllum/oqnwde  fdpfo.Pnmus  aOusdlQuonia  accipiam  conuentumihominum  ad  roc, 
rcditudines  lucfacabo.LegiQacorefeproiTrctnrin  accgpnonec6umtDS| i adunationc hominum 
fldfie.iudieandorcftirudincs/diffini^rcdlicudinesadionu.Aadilhsqadidlum  cfl  annqiiisfdiliga 
amicutuii&odiohabcbtsinlmicutu&egoaQcdico  vobisdiligiteinimicos  vcilros.&iuifus.didlfi  ^ 
cliiquicuq:  dimifcnt  vxorem  (ua  detd  libellum  repudiuego  autem  dico  vobis  q^omnis  qui  dlmip:^ 
vxorc  luamjFacir  cam  mccchan  &c.In  his  enim  & fimilibus  6c  vnindfalitcr  in  omni  dodtnna  chnlti 
adimpletum  videmos(ego  rectitudines  ludicaboidiffiniendo  rectitudines  aCtionum  & motum. P^Li/  n 
qu<faCti  fune  trita  & oii  habitatores  eius, ego  firmaui  columnas  eius.5edida  aClio  defcnbiror  a mc/  . 
caphoraditfolatplencorroennsdomusdi  habiratonbusfuis/prpliiklo  benchciDm columnamm (ii 
ftcntantiom  illa.Et  mtendit  q>  ficut  quum  diflbluitur  domus  cum  pericfilo  habitatorami  fuccumens  'l* 
pparationcleaiirmicacecoiQnaiufujtcnrannumfaIaatdomu&liabitacores,icaindiasraence  tena  ^ 
&habitatonbasdus/ipfcfuccomtbcndkiocol6naramfullentanrium:hoceftapo(loloram  &difci  ' 
pnlom.vnde  & paulus  ad  gal.:.pcmmviacobom  & ioanne  coldnas  ecdcTia;  feu  fiddmiprllar.  Adori/  ^ 
ccqibenefidum  colunarum  propccrmultiplicelignilkacioncdiCtionlshebraicpmdlnpticitctcqxi/ 
nimr.f.firmaui  vd  paraui  feu  aprani|&hutafmodi.Satisdlprop6(icoi^co(tar  de  beneficio  coUhia/  " 
rd  ad  lullentadumdtuc  flabiliendoffiDc  apcandojfkieparado.lnecr  has  autem  aCtiones  qu^vaUe  mi/  j 
tabiles  funtjcointclligc  etiam  miracula  qua;  mtcnicnctunt  ad  confirmandn  Germone  chnlh  & apoflo 
loram.  inDixi  m(anis.Tettia  aClio  eft  ^catio  ad  infanos  & impiosjad  pixeantes  ex  ignoranru  Sc  ex 
malida. Inter  inlanos  computa  faulum  qni  poftea  paulusfcnm  oibus  qui  perlixjnedo  chnihanos  at/  ^ 
bittan tur  obfeqmum  fe  pftare  deo.  Dixi  tlanis.nc  in(anitc,&  impiisfnc  cxolratc  cornu.Prgdicanit  ha 
njihratcmprpapuechriftus.Ne  exaltate  in  exedfum  cornu  veftnim.exaggetatio  eft  pcepn.ttim  pio/  - * 
ptet  lupeibiam  lud^rura.nos  ex  fomicationciion  fumus  nari,fed  patrem  habemus  dcum.dr  ratfii& 
paternofteiabrahameliTum  quia fiipcibiaininum  eft omnispcccati  Sc  regina  omnium  vinoiiL 
neloqmmmi  incoUofbitKhoceftemfto/deuatoiduro.iupctbi  enim  eft  etiam  ftgno  exteriori  mon/ 
fltarc  fnpcrbiam  .Et  intendit  per  hacc  omnia  extctminium  upabip  indicere. Q»ia  no  ab  exitu  | (olrif 
'hoc eft  ^ onenrc,&  non  ab  ocndente&  non  a ddotoivtroqi  polo,ccWtudinest  honunum  pendcnc 
Ratio  cohibendi  fupobiam  tcdditut.quia  ex  nulla  mundi  parte  pendent  ccUitudioes  hominum.^ 
huius  rationis  ratio  fnfciungitur.Quoniam  dens  iudicans.hnnc  humiliabit  & hunccxaltabit.Noik 
eft  in  potcftate  omnium  partium  mundi  cdiitudo  hominisiquoniam  deus  mftus  lodex  hoc  libi  nc/ 
IdnauittA  hunc  quem  voluent  humiliabit  fic  hunc  quem  voluent  exaltabit,  r (^ia  calix  inmanix 
dominulta  dci  dddibitur  fub  metaphora  calias  pleni  vino  meto  mixtofhoc  eft  tuibidoimixtunun. 
xeddit  vinnm  tntbidum  jta  q>  de  hoc  calice  efBuit  feu  cffiundinit  vfqi  ad  finxsrxduAuedttes  autem  ttr 
fanamur  apnmoidp  in  potum  vlnmisJ-lax  eft  meraphoraEt  intendit  q>  ira  dn  hgnihcata  per  vl 
num  meram  tDtbidum,polira  m menfuta  calicisCvindiCta  liqutdem  menfurata  c fua  iuftiD4j&  noa 
£t  humano  fuToie^vlcp  ad  dtcmiudicii  effunditur  AefBuitvdut  currens  liquor  cma  feccsinoncpix/ 


tuendo  iftum  nunc  illumtvt  quotidie  videmus  fal  non  noramusiin  tempore  autem  iudiai  vnioer^ 
lis  exprimentur  fixes  bibendp  ab  omnibus  nullo  excppto  impus  tcitar.Drfcnbnnairfcors  exprimetis 
dp,qma  aliter  non  liim  habiles  ad  potnm.bibcndp  autenvad ffgnificandum  q>  volmitarix  in  (o«  capi 


fa(boccft  in  pcccaris^pocnas  bibds  danatiiqois  innui  potum  pocnarvm  tbiiinpuuiti. . 


PSACMVS  XXX  VI.  117 

Ct^^anilUncialXvTtaeunir  hic  illa  pamcnla/confbTi  fumas,  ninqtio  adconfeflionetnin  prp.< 
feim  vita.Ec  ego  annunciabo|qiuc  dci  funr,mnndo>'ego  palam  locatos inai  mondoicaatabo/  per  cc- 
ddiammeam/pa  membra  mea  oonfdlionelaodis, deo  lacobfnonalteci  deo  fcd  illi  quem  coluit  iar 
«ob/deo  veceds  teftamcntLTam  quo  ad  oonfidlionem  in  KfbiRAione.Et omnia  cornua  inuiftotum 
c^dam;in  iudtdo  vnioetfali  acidiua/tollam  omnes  poteltates  miqoocamxxalrabuntutiriic,  cornua 
iuffa/genensiulloram.PanimcIlctaafmeodnradmcsimpiornmiufi  exalcamnr  pocdlas  inftornm. 
tunc  enim  illi  ibunt  in  Gippbaam  pcemum,ialli  autem  in  vitam  £temam/poflidedo  legnum  libi  pa 
catum  ab  ftemo-Amen. 

CETV  V LGATAEDITlO.|[^  Vidlori  i carminib?  pfalnius  afaph  cadcu<  LXX  V» 
Otus  in  iudca  dcusiin  ifrad  magnum  nomen  dua. 

Et  faifhis  eft  in  pacelocua  dusiflC  habitatio  eius  in  (ion. 

Ibi  con(rigitpotentias:arcum/fcutum/gIadium  & bdium.' 

Illuminans  tu  mirabiliter  a montibus  actemisiturbati  funt  omnes  inli> 
pientes  corde. 

Oormienint  fomnum  fuum:K  mliil  inuenernt  omnes  mri  diuitiarum  in  manibus  fuis. 

Ab  increpatione  tua  deus  iacobdormitauerunt  qui  afccndetunt  equos. 

Tu  terribilis  es  quis  reltllet  tibiCex  tunc  ira  tua . 

De  ccelo  anditum  fedlti  iudidumtterra  tremuit  flCquieuit. 

Dum  exurgeret  in  iudidu  deusmt  laluos  faceret  omnes  manfuetos  terrae. 
Qgoniamcogiado  hominis  confitebitur  dbi:0Creliqui(cogitadonis  diemfefium 
agent  dbi. 

V ouete  Si  reddite  domino  deo  uefiro:omnes  qui  in  dreuitu  dus  affertis  munera. 

T mibili  & d qui  aufert  fpintum  prindpumrternbili  apud  r^es  terrae. 

IC^y^TA  HBBR£ VM.|^^incendinmoduladonibus,  pfalmus alapho  can^ 
ttcum.  , LXXVI. 

1'  p , Otus  in  iudaeadeusttin  ifrad  magnum  nomen  dus.' 

2 iV  Et  fiut  in  falem  umbraculum  dus:&  habitaculum  dus  in  fion. 

3 Ibi  con&c^tfagittasarcus:fcutum8C  gladium  fiCbdlum.;^ah. 

4.  Luminofus  tU/  fortis  plus  mondbus  rapinas. 

pClMtl  f ^ 

,5  Prfdad  funt  fortes  cordisulormictunt  fomnum  fuum/&:  non  inucnetunc  omnes  uri 
uirtuds  manus  fuas. 

0 Ab  inaepadone  tua  deus  iacob:confopitusefi& currus  K equus. 

tlmcfidv*  ^ ^ • * 

7 Tu  terribilis  tu:4£  quis  flabit  fadcbustuisl'ex  tunc  ira  tua. 

«Icrnblni,  _ ’ 

t De  codis  fedlH  audire  ius:tetra  dmuitflCquieuit.  ‘ 

9 Surgente  ad  iudidumtdeotuid  faluandum  omnes  humiles  tetraE.5clafa. 

[1  o Q^uia  ira  hominis  confitebitur  teudiquias  irarum  dnget. 
ai  Vouete£^foluitedno*deoueflro:omnucircuitusdusportabuntmunus  formidato. 

3 z Prohibebit  fpintum  prindpumtdmcndus  r^bus  terrx.  . 

T Italos  eft.  Vincenti  in  niodniacionibns  plaimns  afapho  canacom.  Qni  parete potell  a fapra' 
diCtis.S«lahocnihilhabctnr  de  materia  plalmiiacpropterea  opoitet  ipiam  a pfalmo  colli' 
geie.  Apparet  antem  (ppCilmos  tcaAat  de  percnlTionc  exetatns  fennacnetib  tempore  e3echif.manift 
Ac  enim  inptincipiop(almide(cnbitnrdensconfnngensomniaarmainhieniralem|adhocvtco/ 
gnorcator  tplc  deos  hiendalcm&lion.Et  ii  huadianxcns  conditiones  qac  inplalmo  dcfcribanM 
(Tdlicetcp  deas  de  ccdohaxfieati&qidormietfit  omnes  virieieiritns|8e  (ptetra  rimnit  acqnieoit) 
imar^^nS  tam  prophetator  gdddibituctcs  geffauqaoniam  tone  hax  omnia  gefta  fant&brtm/ 


Ht 


tliKfid* 

tdji 


V 


PsALMVs  ;ixx\ri; 

Kremnia<inadrant  hmc  macctut.Eft  igitnr  pTalmi  ad  liRram/nianifcflatio  (^dois  iiid^’% 

bicrafalemeft  veras  dcnsiamiraNiproftrauone  czerdras  famach(xibxentan)fdliat&  odogio/ 
(aqum<]imilmmhaminomvnanodt>vcfcnbitaru}jtg.i9A'.=.patali.)z&  da.37.Etqoia  pfaliniu 
iflc  longe  ante  fbitediras(|vtporctemporc  dauidis, quam  proliracio  alTyriorum  racne  tem^ic  esor 
chic^mamMle  apparet  pfophetia;tam  dara  vt  res  gcflas  defcnberc  videacar. 

cjsvmmarivm  est. 

CT  Propheta  poblice  cognitum  ac  magnificaram  deum  in  hienifalcm  proflaneiulo  eztrdoim 
Cmnacactib , ita  prophetat  acR  rem  gdlam  dcfcnbeteqcangendo  lingula  qua:  mcenienerant. 
«TPetfonaioqoajsprophetaeft.  i 

Ni0ni0  iniud^DCUd.  Diuidirar  pralmns  in  paitesdnasspropolitiaammatetue.&exeait^ 
aam/ibi&fuit.‘(irE^ponicdao.Aftcnim  eft.noras  in iudpa deus-Non  diat)  notus eft  iodf& 
fedmmdpaivtintelligascpcognitaseftabvniiKills  deus  habitans  in  tudpa.  Judpam  af^Uat  w 
iam  terrae  promtlTionis  partem  in  qua  erat  tnbus  luda  (imul  cum  beniamin.  in  lUa  liqnidnD. 
parredenommataiudpaaiudapatriarchahabitabatdens  tunc:  quum  iam  regnum  iftad  oeualbir 
tum  fuidct  Sc  decem  tnbus  tranQat^in  alTfrios/ad  itmios  &£  P^AIteram.  In  ifraef/difpetlb.mar 
gnum  nomen  aus|fapple  habitum  eft.  Significanter  enim  dicit  nomen  magnum  t vt  intcUigat 
qi  audito  tam  grandi  muaculo  habitum  eft  nomen  domini  magnam  vbi^  in  iftaelirisjiomen  enim 
'ad  auditum  fpedat. 

C lEt  fuit  in  firian.  Incipit  hic  pars  errentina  tali  ordinePrimo  tradatur  illa  particuIainorDS  in  is 
dpa  deus-Secundo  illa/in  ilrael  magnum  nomen  eiusjibi  quia  ira-P^fuit  m (akm  | hoc  eft  in  hieto 
falem.vmbraculum  eius.*&  habitaculum  das  in  lion.Eledio  tam  duitatis  q fpcaalislod  i^us  duV 
tatisCfcilicalioi0d(fcribirar;ekgitliquidemdeusvtran9.Idemautem  lignihcaturpervrobraculum 
& habitaculum  I templum  fnlicctin  quo  dicebatur  dens  habitare  ratione  cultas  qui  ibi  deo  exhibe 
baf.Eclic  ibi  cognofccbatardeusicultDivcnerationejtdTOnlis/cxaoduionibnsimitacalis  Ignis  & ne/ 
bulp: vt  parait  ui  dedicanone  templi,  f^lbi/inxta  hicrafalem,  confiegic  fagittas  arcuserentum  & gla/ 
dium  & bellum.  Lege  efaiam . non  iadetibi(agitram,&non  occnpabiteamdypens|8enogmittcc 
in  circuitu  dus  aggerem  / fennachenb.  Et  deTcnbirar  non  folum  armoium  dacdiolcd  ctiam  totius 
beili.nam  tunc oeftauicbdlum:  quoniam  fennachenb  rcuetihs  cftinniniuemi&ocafbs  eftaftlus 
fuis.Etlicdeusnonrolumconfiegitarma,rcdtocnmbdlam.{^Lumin0fustn£cixmQdas  quo  dens 
'iognituseft  habitans  in  ludxa.Luminofustoimanilidftando  vt  omnes  videant, fortis  plus  mond/ 
busrapmp.dum  appares  fortior  regibus  rpnncipibus.qmfunt  montes rapinefomot  fennachd 
rib&pnnapibuscius.p^PrBdatifnnt|palIiue,foitescotdis.Ecceefleftnsfuttitndicisdininancp  aflf  * 
ni  fortes  cordii)(apabi  cordis.funt  prfdari|fpolian  lunt  omnibus  rebus. tunc  enim  oedib  a deo  exei 
citnairyrioram|teseoTimcdlemntinprfdamiodauram.Donnieranr  fomnum  fuum.  Dcfcribitat 
tempus  quo  percnlTi  fnnt.“rdiicet  node  hora  qua  dormiebantDormierant  fomnum  fuumj  aflytli  in 
exerdni ; & non  inuenerant  omnes  viti  virtutis  manus  fuas.  Viros  virtutis  appellat  regem  tamv  . 
dienb  8;  eos  qm  cum  eo  erant  qui  non  funt  intetfofti.ifh  enim  mane  fulgentes  non  inuenerant  raar 
nusfuasihoc  eftexcrcitam|quieraCvelutmannseorom.^Abincrepacionenia.Pcrcu(rioipfadcfcrie  ^ 
bitor  communi  nominc|ab  increpatione  tua  deos  iacob.  Nec  alicubi  in  fetiprura  inuenitur  qualis 
fnencillapcrai(Iio;niliFmeffedum,qutafuitocdfina.i6t.miUDmhominum.Mulri didit  q>ftiic  in> 
cicpatio  combnftiua.ira  q>  redegit  in  cinerem  cotpora  lllfiis  veftibus.Sed  hoc  n5  folum  caret auton/  ' 
tacefcriprur^,G»idiftbnatabra.qaartrliqniddn  tegdecimonono  didrurde  fennachenb .quumq^ 
diluculo  furrexiftix  vidit ota  corpora  motroomm.Sifoiftcnt  corpora  combufta.nondtdfld vitat 
c»tpora  mortuornm ; fed  vidit  cineres  coram  i ant  vcftes  eomm.  Berofus  autem  rdeiente  iolepho  . 
dicitq>foitpcftilcnna|quapericrnnt.iS5.miliainprimano^8;q7ppterea(ennadietibmcniens  re/  ' 
liqup  exerdtus  pani  luitin  niniuem.Sed  berofus  diuinando  hoc  diar  ,non  credens  diuinuni 
tniracnlum . Dillbnat  autem  pcffalcntia  harca  dimno  miraculo:  pro  quanro  fnbfecncuraeftixpe/ 
liculnm  pdfalencue  in  populum  iodamrum  cgtedicnrium  ad  fpolia  aif)momm.dd  enim  opem 
non  cum  tali  imperfrdione  fed  peifede  ialurifdaftiille  rationabile  eft.  Relinquamtis  etgoincet/  ' 
tam  qualitatem  pcRmUionis  leo  increpanonis.  ^Cuins  eSedus  fobinngirar.  Confopims  m 6c  cur/  t 
rns&equusihoccft&vedi  cumbos  & vedi  equis  milites. dicitor  enim-t-para-^rpetcoflit  omneta 
virum  toboftnm  Arbellatorcm  & principem  exerdtus  airynorum.vtintelligasip  non  folum  pedi/ 
tes  & gtegarii  milites  perculTi  funt.  Conibpitus  aurem  didoiri  quia  mors  fomno  copolaca 
P^To  tcmbilis  tu . Exaggeratio  eft  , lignificans  q>  m deus  per  tdpfom  retiibilis  cx  tali  opcK 
monftraris.  Et  quis  ftabit  ftidebos  taisfprocnldnbio  nullus.  Ex  tunc  ira  tua.  A differentia  intot 
diuinam  iram  teu  vindidamA  humanam  | commendator tembUitas  diolna.vindidaenimqftqrC 
4n  po  teSate  npflia  qn^  noumino  (bpuenit  qn^  t^os  quo  paenitet  not  no  vu^calle  Sc  volomi^ 


■ Di 


#• 


i* 

9* 


■"  PsKtsivs  .tXXVI.  ijS 

vindicaitfid  ti8(>ol!iiiiiiu  pro  ttmc.lRi  adt  dd  fdn padi  pro  qnocffqi  tflcparata.&ppcaira  dd  ap/ 
pdiacur  ita  ex  rancrqDui  a quoliba  ninc;«  qooliba  inllan  eft  prompta.Et  patuit  in  hac  peicnlTio/ 
ncq>  fiiit  extunc  quum  venittexalTynorti  pmonalitaex  fgypto;nofte.n.feqaente  apud  lofcphuni 
etacnit  dens  hanc  iram.vt  fennachaib  oculis  ptopnis  videiet  exercitum  fuum  occifum  a deo  ind^/ 
nim»  HDe  cccks  fecidi  audire  ius.Ccdede  inftramctum  icfpedu  talis  vindiap  defciibitur,non  p mo  i 
i)d  b^i  fed  per  modum  ludidLFecit  oes  auduc  lus  faOmn  de  codis  contra  blarphemias  fennachenb. 
mifit  n.dcDs  an^um  fuum  exeeutorem  inns|ocadendo.i8$.aiilia.Tefra|hietofolymitan^  timnit;n/ 
iDore  magno  a facie  fennachenb, & quieniqa  pIiando:non  enim  pngnauitP' SutefflK  ad  indicium 

■flynottim,deo»adfaInandaocshumilesterr«c.Defcribitn6intefueniirepognamfeuphom  ludpoia 

ad  occidoidu  apyriosificnt  intetucneront  iudfi  pugnantes  contra  amortfos  & d^angos  tempore 
mo^  Sc  iofiifdcd  iiltcrucniirc merita  humilium  feu  m^eto^elmg/c:cchia&  tdiqnorum  deuotew  ^ 
iqotiam  deunun  hierulalem.pro  quoram  faluredeus  profltanit  exercinun  toinachenb.ln  hebtgo  ha 
fcaurlndanuoiudickiifedcongr^tasmntamcadinniftaprgpolitionead.  ^ 

£iuta  ira-TtaOarar  hic  illa  pamcnladn  iftael  magnum  nomen  eiussexplicando  cftc<9us  tanti  ludi/  • 
ci»  in  quibus  rduoet  extenliim  nomen dd  magniheatii  in  ifraeL^Pnmns  effedus  dl.Quia  ira  horni/ 
ni^lainachcrib  contra  populum  tmim.confnaiitur  romatena  etit  laudis  tuanfult  enim  occano  diui 
aplandis-iellqalasiraram  dngesHeoe  effedus.ex  laude  diuina  occafionata  ab  ira  fennachenb.com/ 

pefcuit|ligandoeinxitdensteliquosinimicosindgof:hocenimeft  cingetetdiquias  iratum  «mtra 
*odpam.namaudieni)estantutndeiiudieinm|dcftitetnntabliiipngnationeindff.rYooeteiexd^  ^ ^ 

tionc.&lblnitcfex  debito, domino  deo  veflib.Apolltophar  ad  tndgos  vt  iam  hberati  ab  ira  fmnacha 
rib hc  voueant  fc foluant votadioc eft gtanas aganqlibete;,coltum exhibeant  dommodro  fuaquM  ' 

eft  fieundus  effeOus-P^Omnei dremtus  pius  portabunt  munus  formidato-Tettins  efledus  defaibi/  ^ 

tnr<j>omnesincircuituhierufalerapottatKnintmnneradominoJicitntenim.tpara.3i.&  pr^tit 

dens  d(.'eztchig])qaietcm  per  drcmtumunuln  etiam  defdcbant  hoftias  8t  (actificia  domino  in  hieni  ••  i 

lalem.VbiapparctrcsgeftahicprophaatasdumdicicnrqiomnesdrcuitusdBs  portabunt  munus  ^ 
fbtmidato;deopKmtaproftratumextrdtummirabilitrt.^Ptohibd)itfpintnm  prlncipum , dmov 

dus  regibus  ttrrf.Qnattnsefttdus  eftq»a  hocfado  deos  redditus  timendos  regibus  reiw.prohibe/ 
bit  fpinrum  prindpom  a pugnando  contra  hietnlalem.Quod  plus  eft  q ligare  rdiquias  iratum  qup 

tunc  erant  contra  meiulalem/qaanto  hoc  eft  vruuedalius  q illud.  Amen. 

erV  VLGATA  EDITIO-H^Vwftoripro  idithun  pfalrausafaph.  LXXVT. 

Oce  mea  ad  dominiun  clamairiaioce  mea  ad  deum  & intendit  mihi. 
Indietribuladonismcae^eumexquiiiuinnanibiu  meunexAe  contra  efi 
& non  fum  deceptas.  ^ ^ 

R.enuitconro1ari  anima  mcamicmorfui  dd  8fde]e«^tus  rum,exera.* 
tatus  fum  8C  defedt  fpiri  tus  meus.  i 

Anridpaucrunt  uigilias  oculi  mdaurbatus  fum  X non  fum  locutus. 

Cogitauidies  antiquos:8f  annos  xtanos  in  mente  habui.  J 

Ecmeditatusfumno(flccumcordemco:Sfexerdcabar8f  (copebara  fpintum  meum. 
Nunquid  in  sternum  proiidet  deusaut  non  apponet  ut  compladtior  fit  adhuc£  ’ 

Aut  in  finem  mifcricordiam  fuam  abfdndetta  gencratioe  in  gcncrarionemi 
Aut  obliuifcctur  mifereri  deustaut  continebit  in  ira  fua  mifericordus  fuas^  • 

Etdixi.nuccoepithaBcmutariodottcrgexcflfi. ' 

Memor  fui  operum  dominitquia  memor  ero  ab  initio  mirabOium  tuorum.  ^ 

Et  meditabor  in  omnibus  operibus  tuis:&  in  adinuendonibus  tuis  exaedror.  , 

peusinfanftouiatuatquis  deus  magnus  ficutdeusnfftnes  deus  q fads  mirabilia. 
Nota  fcdfH  i ppfis  uirtute  tuatredemilK ! brachio  tuo  pplm  tun,filios  iacob  X iofeph» 
Videtunt  ce  aqug  deus  uidetunt  te  aqug  X dmuctuntrfiC  curbacg  fune  ab^. 

Muldtudo  fonicus  aquarumtuocem  dederunt  nubes.  > 

Etenim  (agittg  tuf  tranfeuntmox tonitrui  tui  in  rota. 

yiluxenmt  corofodopcg  tux  orbi  tarxjcommoca  c flC  congcmint  terra.  / 


psALMvs  _ _ :ixxvni 

In  mari  uia  tua  &r«nitftu(in  aquis  muIticSaeftigra  tua  non  cognofcaitl£  ' • 

Deduxiffa'  (tcut  oues  populum  tuumtin  manu  mo^  K aaron. 

<£TIVXTA  HEBR.aVM.|[^  Vincctifupiedurhunafaphopfalmuf.  LXXVH» 
* Propheta  clamabomoxmeaaddeumt&aufcultauitme, 

X In  die  anguIfa'(me^dominumtqu{lTui:  manus  mea  nodle  mota  cft  S 

non  re]axabitur,rcnuitconrolari  anima  mea. 

t «te*  j Recordabor  deit,&  conturbabonmcditabor/& coDabetur  fpiritus  meus.  Seiab* 

4 Apprehendifh'  palpebras  oculorum  meorum:  palTus  fum  8C  non  loquar. 

5 G)gitauidiescxprincipio:annosfcculorum. 

6 RccordabormoduIationismexinnoc'te:cucordemeoIoquar^quadiuitfpas  me?» 
faamd^  Nunquid  feculis  derelinquet  dominust:6£  non  adiidet ad  uolcndum  adhucT 

8 Nunquid  finita  cft/ad  fempcrgratiaeiustcdpleuitdidhimgeneraaoniSfgeneratimf 

9 Nuunquid  oblitus  ell  mifereri  deus:uerc  continuit  in  furore  mifeticordias  fuas£SelaW 

10  Et dixi.fgritudo mea ipfa/mutationes dexter? excdfi. 

1 1 Recordabor  opera  domim  rquoniam  recordabor  er  principio  fi^aratiim  tuuni, 
iz  Et  medicabor  in  omm' opere  tuo:fiC  in  caufis  tuis  loquar. 

AJ**  • « tiUni  M(9tM 

u Deusfinfanditateuiatuatquisdeus  magnusutdeust  t 

14  Tuipfefacicnsfeparatum:fecilhfcireinpopuIisfortitudinemtuam.  < 

ij  Rcdemilb  in  brachio  populum  tuum:filios  iacob  ficiofeph.  Sdah. 

rf  V idemnt  te  aqux  deustuiderunt  te  aquf:tremcnt  edam  trement  abyfli. 

1 7 Effuderunt  aquas  nubes:uocem  dederunt  cceli/edam  fagict?  tua:  ambulabunt.' 

1 8 Vox  tonitrui  tui  in  rota/fccerut  lumen  Fulgura  mudottremuic  X commota  cft  tem.  ■ 

15  Inmariuiatua/&fenut?tu(inaquismultis:&ueffigiatuanoofuncagnica. 

20  Deduxiffi  quali  ouem  populum  tuunuin  manu  moyfi& aaron. 

Titulos  eft.V incentt  fuper  iedathnn  alapho  plalmus-Icdathun  nome  eft  vnius  principis  in  roa 
lica.i.para.zf.Vdponas  hoc  m loco  nomen  di  molieiinftnunencunamprcpofitio  fiqxr/hoc 
InCnoat-Rcliqua  ticnii  patent « rapenos  diCtis. 

CCirca  marenam  pfalmi  adnettc|aliquld  efleeerrnm/aliqmd  rationabilejaliqnid  ambigatmi.  Cev 
K tvm  eft  q>  propheta  afibdionem  diiitntnam  plorat  coram  deo.fperans  libo^  a diurna  granaffle  c6/ 

mcmoransanriqoadpopera.Probabile eft q> afflictio iftaficafHiCtio  populiQuodex  eo  foadctcir 
q>  comem  orat  prirca  opera  dd  in  liberatione  populi  ex  pgyptoitang  ex  pigrentis  openbus  dei  Iperas 
populum  dennoJiberandomabhacaffliCllonc.Ambiguam  aurem  remanet  quae  aut  quo  tempore 
ftdit  ifta  afflictio  popnli.Ec  e latio  ambiguiransiqa  pfalmns  fiftit  1 generalibus-nihil  enim  Ipeciale 
explicqt  nrfi  recordationem  nocturnorum  canticorum  m veificulo.d.Ex  quo  innui  videtur  q>  fuit  tti/ 
fcniatio  priuans  canticis  noCtumisihoc  eft  cultu  diuino  qui  exhibebatur  in  temploiiuxta  illud-in  no 
Aibus  extollite  manus  vefttas  in  fanfta  &£  Sed  hinc  non  habetur  q>  fit  lomo  ae  captimtate  aliqiut 
populi  lodforomrqoum  cultus  diuinus  fuerit  impeditos  tempore  ancfochi  abfiy  capnuitare  popolii 
vt  patet  in  li.macca.&  populus  fuerit  tunc  maxime  affliCtns.  Vnde  quum  nullam  habeam  lationan 
dedinandi  inafHiftioncro  populi  ratione  capduitans/magis  g m afflictionem  einfdcm  fine  captini/ 
tare  nefeio  temere  opinati  de  qua  affliiSione  populi  pralmus  ifte  loquatur  ad  lireramired  exponendi 

ctnfeopfalmomdeaffli«ionehebrei  populi  priuatidinino  cultu  cum  foe  reditus  ad  illum. 
CTSVMMARIVM  EST. 

^Ptophff  a affli^m  agensicontinua  fapplicanone  meditantem  ac  vdot  attonitum  & animo  cote 
ftptam  r^ciibititum  ex  parte  deijtnm  a parte  prftenromm  bonorum. Et « dininc  conditioe  gta/ 
nae  aiiguftiam  luam  terminandam  affirmat  mutatione  deitete  diuinc.commorando  inteiim  in  me/ 
ditationediuinorum  mirabilium  operam  &c 
CTPerfona  loqoens  propheta  eft. 

\T  ©r  niQ  ^ DOjlunuill.Diuiditur  pfalmos  in  paties  duasipiopofitinam  materie, & ezeeutialft 
y «>>>ndicaf4galhf.PtopomtdaascoinbmarionesAltetadlyoxiDeaaddoin&dtunabaAI» 

adL 


I 


B B B-  -B-  ► S.fl  .3 


PSALMVS  XXXVII.  SZ9 

racft.Voimea  addoininl!&anfcDltanitadme.PrimacSbinatio  conihta  vooe  &damoit.&dida 
ot  voa  Sc  exaudinouisfigno.Proponlt  per  pruna,  vocem  (iiam  ad  deum/non  ad  hominem.cum  da/ 
more  cordu.Per  recondam  aorem  vocem  nmbsroara  ad  deum  com  aoiuunponcdioneduunammt 
qood  dl  fignom  bracuolp  aodientip  8c  grarip. 

^^OieangUfhf  ince.  lnapithicparscxecuciaacaIiondine.Primotraaafilla  parcicnlafvozmea 
«d  dominum-Secddo  tUa/fic  damabojibi  nan(]d.Tcctio  illa|&  aofculcamciibi  & dui . (^rro  illaf  vos 
nmiibi  deus  m fanairace.QjCirca  voce  aos  ad  deu.qou  non  vos  exterior  lU  mteiio^vrpoce  no  ad 
lioidn(edadded>iircftae(l|a(deo  loqmtir  tmemis  alfedibDs|coj»tanonibos|memonis  &c.inapic 
piophera  vocem  Tna  ddcnbcic  a concinnitate  fli  magnitiidinc  tniSm^  In  die  angnlhp  mec.  Ecee  ma 
tena  in  genere  angalhapopoIi-Oomindinon  hoiem,qu{iimjddgatfi  a mefpet^  im  ami&nuqac 
nmos  enim  ea  qnp  Pdidimas.Mamu  mea  node  mota  eft  Sc  non  rdazabimt . Concinnitas  quetentb 
defi  defcrtbif.tnm  ab  vtto^  tpetdie  ralicct  & nodemm  ab  indefdla  Ibpplicfi  mannnm  ezcdioi^Re/ 
•ole  moyfiai  orante  in  pugna  cotra  amaledutas  czteniis  manibn«&  intdligcs  qmd  Rgnificet  n6  te/ 
laxatio  mamifi.OdiaibUeigo  fapfnm  die&node.qu^de  ded  fiiqipliaccclinciterminfionqmoce  ora 
tiom  excelis  btadiiis  OicRenoic  coblan  aia  mea.Eoee  magniendo  cnftid^ Aios  pimns  modhtie  le/ 
nnicrordperccoibUtlonavtpocecui  nnllnmlocd  rdlqacrat.Recocdatorda&cocntbaboc.R5neni 
ixddir  tant^  tnlbci^e^atte  tecotdacionis da.Rccordabot detNolens  coblati  lenocabo  ad  memo/ 
tiS  defl  ofenfumiamiflom/doneatfi  Jrg  hac  recordatione  hfcfegnmfJe  cnnnbahnqinm<  mwiita/ 
b^m  mdpro  loqnendo.flt  collabetur  fpljs  meus-Meraphonens  eft  fermo  ad  (imilicndme  cor  qoi  c6 
turbati  timore  aliqoo  vd  nimia  cnftitia  caddr  lemianimes£t  incedit  per  hac  tp  cogitando  ^ of&n 
Ibm  & amifliim,  Ita  alBidu  eft  mras  fient  ifti  coUabentes  cxtecins-Et  teficninf  hfc  vetba  fhtnn  tempo 
fis  ad  pceritnm  tenoiqtanq  colojcienna  ad  iOnd.p' Apptthedifti  palpebras  ocnloqi  meorum. Vigma 
multa  explicaf  mote  eotfi  qni  jpetdidetfit  fomnnnvquo^  palpcbrc  non  t^nt  ocubstquia  tenet  eo* 
aptos(ipocetcs  dandeieeos  aa  bmnfi.PalTns  ram/ttupote.Paflio  illa  (ignincatnr  qnp  inlomnes  comi/ 
tatutiqoa  fnnt  vdor  attonin.Et  non  loquar.ComttK  qno^  lilentifi  hmdi  palIionem.&  intendir  pet 
bfc  <p  meditando  ddi  fic  oflSmrom  Sccle  habet  ftctic  hm6i  actoniciihoc  eft  q>  intciins  no  habet  vnde 
•onfoletnqvndeexcofenqmd  dicat  &c  OTCogicani  dies . Altera  rano  tantf  tnfting  a recordatione 
pmetirof  bonomm.Cogitam  diesa  piinapioivd  mddi  vd  populi  hebrgi, annos  ftcnlofjabtab^ 
■ol^himoyii  &cod!inendodidafanilacmDhoctancf  angofti^Kccordabor  modnlationis  mef  in 
Do^olira  habire  in  templo  dd  quam  lam  pdiducnm  corde  meo  loq^naqlamemabiliter  meaim  Io/ 

3nar  confoendo  naxbona  podica  com  malis  qn^patiorOc  qufiinir  Ipintos  mens  j&  mccom  loqiig 
o rpitinn  mens  qn^oir  htt  qoe  reqnnnnir. 

t[RuiK]tnd  lbcoli0.Traftat  hic  lua  paiticnla|Si  damabo;M  modii  inqnifitionts  qna  fidr  fpfis  pto/ 

Kons  in  pfona  &c.Nnngd  lixnlisfoibos.cicrdincmet  dnstme  in  hac  angnftia:&  n6  adiieict  ad  vo/ 
adhndTanq  diceicr  ^t^Et  rSncm  rabdit.Nungd  (inita  eft  ad  fempgfa  dnsihoceft  nnnqd 
gfaeiosfnapte  natura  tendes  ad  mildcdiin5qfu;l«lGniip  line  Iimicarione  lempo^nita  eftrtanS 
dlcemihocdHpoiribileqa  fteii  non  pdt  vt  gfa  dci  (inianir.Copleuit  didfi  generandi  Sc  generatio/ 
nithoc  eft  nonqnid  di<M  fnfi  de  gratiafiia  extendeda  generationi  Sc  gcncratiom  (ine  fine,n%  comple/ 
miffennmauic  (iniiiidrang  dionet;|boc  ^ irolTibilc^angd  oblitns  eft.lmpedimra  miloMi  tan 
git  morchnmano.ant»  obliaionejiuriqiiid  oblitus  eft  mireretidenslAntapaflione  ir*  vere  conti 
nnitinfuroremirencordiasfaasfranqdioercr.haccn&habencIpriiindeoppnejDenqihocice  antem 
lam  oblimo  exdnfa  dLfnror  adcLinSira  vlndicarma  bicexdudicnr  nominando  miltiicordias  fuast 
iquM  conftat  ede  rupta  iolhnam  vindicaonam.Imo  Topta  ola  opera  dei.Ec  ptopterea  no  pol^t  Ibpe 
tari  mirencordiida  aiuftitia  eins.lofecbnoeno  conoenicq>  mifcncoidia  lopcretinftltiam. 
iEt  ofa.  Tractat  hic  illa  paiticula|&  anfailramc/dedarado  ratuca  dd  gfam.&  dizijedOAns  a fpdran/ 
Ao.^gntodo  mea  ipa  mutanones  detttreexceUithoceftipra  afflidio  qui  patior  eft  vdnt^mdo  cb 


rabilis  mirationibu  Iptitisdextcrp  accm.Meraphoraeft  liimpta  a ftacn  aigrotoinmivt  aegritudo  di/ 
Ringuif  cotra  moite.Er  intendir q>aftiiAioiftad}  non  mors|noeftadlimiumdincmomsfqna;  eft  it 
l^arabilis^fM  ad  limilitndinem  ^^nmdmis  ren  imbecillicans  cnrabilis.&  lireta  hoc  clKiarer  futn/ 
agfam  da  libenmcem  ab  hac  afBiCHoneCqoia  definita  fgricudine  turabih  dedataf  fotnra  ranitas^ 
ammerubun^gpatteda  cam  mntanonis  deitapacdh.Acfi  dicciet.  Dixi|deiinioi  hac  afflictio/ 
■^habere  canfasytrinqi.CT  paite  qmde  rad  vdot  ^ntndine  coipotis  .&  patre  vero  dei  motatione* 
lion  confihi.fetWnterpexecutinp  porJtip  dd  ezcciiKira  q>  pgtitndo  ipra  eft  mutationes  palTiuc/de  fta 
tulanitansinftatnmai^tndinisf&mtfascricdcftatnfgritndinisin  ranitatera  metaphorice; pro/ 
ptie  vero  <k  giacia  in  mftitiam&  ialbtia  in  gtanam  Juecenim  runt  pnmne  mutanones  dexter^  cxccl 
li£tq>hocnonvanarpedixi/(kdaro.Recordaboroperadomini|mte(hmoninm  adero  memotiam 
operum  dommrprpteritorom.non  inroittomm  red  conraetoram.Quoniam  rrcotdaborgpifcipiol 
mfidl  Ibi  bdirpi  popiriijfrpafailitiiilihoetftmiiirimHin/tiiieaKHiii  tDOjeEr  meditabor  in  omni  ope 

Caitr.fiipp&l.  ( 


ti  r 


PSAiMVS  _ _ ;txxvn; 

tno,&  in  canfis  tms  loqoar.Canfas  dd  a^xHat  occaliont*  pfopttr  qnas  dens  quando»  pnnitjqnw» 

do®  exaltat  ob  gloriam  tcuioftiriam  ibam &hmn(modi.  ^ _ .. 

IOCU0  !U  ftnctU^cTraftaf  hic  illa  patricnlafvoz  mea  ad  dnmtdedarando  voi  comcmoratiaa  dit 
ninoK  btncficioK  txpeftado  dimnam  gfamicft  illa  qua  fit  vt  dena  benigne  audiat.  Vbi  adom  » p/  ■ 
pbeta  pnus  defcnpfit  benignum  dei  auditnm  m eflSato  cettf  (pei:& deinde  liibifigit  vocem  loam  ad- 
dmm  confcruatinam  ftatns  fpei.pT>eu5  in  fanCtitate  via  tuaja  pnndpio  popnli  tui  via  tua  qua  duxi: 
fh  populum  ftiit  in  Canditate  colnnf  nubis  pet  diem  & ignis  per  nodem.qnu  dras|inni  omnes  qm  • 
vocanf  dii, magnus, limpUater  & abfolute.vt  deusfnatuta  non  opinione  houimtquali  dicM.  . 

Tu  ipfc  deus  faaens  (epatatumihoc  eft  mirabile  omnqquod  alii  du  facere  non  poflnntmcitfa  icue  ia  • 
populi.-i(non clam/non in angnlo fed publicem  popnbs.fbttitudincmipotentiam.tua. rRcdemilh. 
io  brachioC  ecce  quado  manifefiauit  potenaa  fua^populu  tnfi,filios  iacob  & iofeph|de  feniitiite  ; 

ptuMcminit  fpaliter  filioli  lofqph.tum  quia  non  deicedetunt  cnm  iacob  m ggyptumjted  nan  funt  in  - 
segyptoiacpet  hocagyptu  habebanttit.tom  qa  loleph  mlhtutuseftptimogemtBS  iacobrpnoato  na. 

ben.tnra quia lofephmentacomendandafpecialiterfnntvdutpatriarchfvt iacob  &ilaacqufi  et». 

fuerit  vt  alter  pater  omniudlivtpote  qui  oes  aluit  in  tanta  penuna . P^Videtnnt  te  aqup  deus  videri’ 

tcaquqmans  tubnitiement  etiam  trement  abyfli. Aquas  manstubti  dcfcnbitad  fimilitndmem  vi/ 

dentium  & trementinm  non  folufti  in  Tupcifiae  lal  m pfundo  ranonc  effitdustqma  ^inTp  funt  lioic 
tmnentes  obediunt  adnutum-Effuderfit/pluendo, aquas  nubes»  voce/tonitmi,  dedeiut  codi|  ifoiorest 
hoc  e legio  aens  i qua  generant  hmdi  mitta.ena  lagttta;  tupftilmina, ambulabunt . V oe  tonirtin  mi 
in  tota/audif  mote  rotf  .E^licaf  hic  vo*  qua  dedetUt  nob»Fecernnt  Inmefhigora  mundo.non  dioc 
coti  mundo  fed  mundoiad  fignificandam  multitudinem  corufcationumitanq  illuminaicnc  no  vnd 
angulum  tm;fed  communiter  viderentur  lumen  facerc-Ttemuit  & comota  eft  terta-Hax  fupenus  der 
fcnptala  orado  fumuntur  prgter  hoc  vlomum,li  de  tetremotu  ad  literam  intclligitnt.qoi  tamen  Ibtr; 
tefijittuncinfgyptoigois  ndfitfcriptosin  exodo.fii  autem  pet  teiram  habitatores  ten*  incdligte. 
mus.nolla  ^ ambiguitas-p^In  mari  via  tua.Hadenns  mitabilia  dci  poblica  cotra  ^gypnos  comme 
morauit  m elemetis  omnibusimodo  mirabilia  tunc  gefta  erga  hebrros  oomemotat . In  marijriibrow 
via  tua/quam  tufccifti  populo:&  Idnit^  tu^  in  aquisjnon  paucis.fiid  mulnsjhoceft  ainserant  enim 
aqnz  valde  alt^  qua;  dioil^  funt-Nota  ac  ifto  textu  fumi  aigumetum  q>  hebr^  per  mulcas  vias  trafie/, 
eunt  mate  rubrum  & no  per  vnam  folam.nam  in  numero  plurali  hicdiaror  & (cmiK  tua^Et  veftigw 
cua  non  funt  agnitaiquoniam  redeuntibus  aquis  ad  locum  fuum  non  time  vila  vcmgui  hebr^ommi 
non  fuit  vibm  vcftigium  vif  perquam  populos  tranfieratiquod  propne  eflet  veftigium  deu  (ETOca 
duxifti.Poftdedudionera  populi  per  mare  lubmm/defcnbitur  contequenter  mitabilis  dcduOio  pet 
terram.Deduxifti  fient ooem/fiait  mulatodinem  omom.populum  tuum  in  manumtiyfi  & aaronjdii 
cum.  Vbi  comt^ige  mirabilia  patrata  m illadedudioncEt  mtedit  per  tuccota  Cvt  lam  didam  eft> 
fomenta  fpei  expedans  q>  dextera  excelli  mutet  opera  donunijficot  mucauit  ptilcis  tempoabos  poft 
afflidionem  hcbtfofom  liberando  eosAmen. 

ICVVLGATA  EDITIO.  I^Iiitelledhisarapt ^ LXXVU. 

Ttenditepopdc  meus  legem  meam  r isdinate  aurem  ueibram  in  uerb;^ 
oris  mei.  _ ^ , 

Aperiam  in  paraboHs  os  meumtlotjuar  propoticiones  ab  initio.  1 
C^nta  audiuimus  K cognouimus  ea  rfiC  patres  nofU  nairauerunc  | 
nobis. 

Non  funt  occulcata  a filiis  eorumnn  generatione  altera.  » 

Narrantes  laudes  domini  CC  uirtutes  eins:K  mirabilia  eius  quf  fecie. 

Et  fufeitauit  tefiimonium  in  iacobtSi  legem  pofuit  in  ifiaeL 

Q^nta  madauit  patribus  nfis  nota  facere  ea  filiis  fuisuit  cognorcat  generatio  aketa^- 
Filii  qui  nafcenturSC  exurgenttdC  narrabunt  filiis  fuis.  * 

V t ponat  in  deo  fpc  fuam  dC  non  obliuifcantur  operum  datSC  mandata  eius  exqmc&v 
Nc  fiant  ficut  patres  eommtgeneratio  praua  & exafperans.  ' ? 

Generatio  qu{  non  direxit  cor  fuumtdc  non  efiaedituccum  deo  fpiritusdus»  '' 

Filii  cphraim  intendentes  Amittentes  arcumteonuerfi funt  in  die  belli,  ' . \ 

NoacuRodiaiuutefiamentum^*;Xm|(ge^^nolaetuacani^uMi:^  ; ...tt. 


1 


; FSAtMVS  _ ^ ’ l'XXVIL 

Et  obliti  funt  bencfacfloram  eiustK  mirabniun]  aiu  qa(  odendit  «5. 

CoraiD  patribtu  eonim.fecit  mirabilia  in  tora  $g/pd:in  campo  ranf^t. 

Interrupit  mare  K perduxit  eos:&  (latuit  aquas  quafl  in  utre.  . 

Etdeduxitcosinnubedieit&tocano^einilluminationeignis.  , 

Interrupit  petram  in  eremotdCadaquauit  eos  udut  in  abyflo  mulca*  • 

Et;ieduxit  aquim  de  petra:^  eduxit  unq  flununa  aquas. 

Et  appolucrunc  a<fliuc  peccare  eitin  ira  condtauerunc  exedfum  in  inaquofb* 

Et  tentauerunc  deum  in  cordibus  fuisait  peterent  efeas  am'mabus  fuis. 

Et  male  looici  funt  de  deoKiixetunt  nunquid  poterit  deus  parare  menfam  in  deferto^ 
jQooniam  percufjllt  petram  & fluxerunt  aqu^td:  torrentes  inundauerunt» 

Munquid  & panem  potent  daretaut  parare  menfam  populo  fiiof 

Ideo  audiuit  dns  6L  diflulitt^f  ignU  accenfus  dl  in  iacob  dC  ira  afoendic  in  Hrad. 

C^uia  non  crediderunt  in  deomecfpcraueruncinfalucari  eius. 

Et  mandauic  nubibus  defupen&  ianuas  cadi  aperuic. 

Et  pluit  illis  manna  ad  manducandum:5^panem  coeli  dedit  eis. 

Panem  angdorum  manducauit  bomondbaria  mific  eU  in  abundandam* 
iTranflulic  auHiuni  deocelo:^  induxit  in uittucefua  aplvicum. 

Et  pluit  fuper  eos  fleue  puluerem  carnes  t Si  (idic  arenam  maris  uoladlia  pennati. 

Et  cecidenint  in  medio  callrorum  eorumuirca  tabernacula  eorum.  ' 

Ecmanducauerunt&laturadlimtniniis/flCdciiderium  eoraactuliccismon  (untfrau 
dan  a ddiderio  fuo. 

'Adhuc  efc{  eorum  erant  in  ore  ipfbrumrK  ira  dei  afcendic  fuper  eos. 

Et  ocddic  pingues  eorum:*:  dedos  Hhd  impediuic. 

In  omnibus  his  peocaucrunc  acSiucrflC  non  crediderunt  in  mirabilibus  dus. 

Et  defecerunt  in  uanicacedies  eotumtdC  anni  eorum  cum  fellinacione. 

Cum  oedderet  eos  qu^rebant  cumtflC  reuertebantur,6t  diluculo  ueniebant  ad 
Et  rememorad  funt  quia  deus  adiutor  ell  eoru:St  deus  exedfus  redemptor  eoru  efl. 

£t  dilexerunt  eum  in  ore  fuo:&  lingua  fua  mentiri  funt  ei. 

Cor  aute  eorum  non  erat  replum  cum  eomec  fiddes  habiti  funt  ia  tdlamento  eius* 
Ipfc  autem  efl  mifericors  Si  propitius  fiet  peccaris  commiSC  non  difperdet  cos. 

Et  abundauit  ut  auerteret  iram  fuam:&  non  accendit  omnem  iram  fuam. 

Et  recordatus  efl  quia  caro  funtrfpiritusuadcnsK  non  rediens.  j 

Canens  cxacerbauerunc  eum  in  defertorin  iram  condeauerunt  eum  in  inaquolb* 

Et  conuerfi  funt  Si  tentauerunt  deum:22  famflum  iliad  exacerbauerunt. 

I^onfuntrecordatimanusdusdiequaredemiteosdcmanutribulancis*  ’ 

Sicut  pofuic  in  ^ypto  flgna  fiutSi  prodigia  fua  in  campo  caneos. 

Et  conuertic  in  fanguinem  flumina  eorum'&  imbres  eorum  :ne  biberent* 

Wiflt  in  eos  cynomjrii  Si  comedit  eosiflC  ranam  difperdidit  eos.  ' 

Et  dedit  ftugini  fruftus  cotumrSC  labores  eorum  locufl;. 

Et  occidit  in  grandine  uineas  eoram:&  moros  eorum  in  pruina. 

Et  tradidit  grandini  iumenta  eorum:K  pofTefifiones  eorum  igni. 

Edifit  in  eos  iram  indignationis  fuf/iniignarionem  Si  iram  Si  tribuIationemrimmIO 
(iones  per  angdos  malos. 

V um  fede  femitf  it^  fu{  S(  iMopeperde  a morte  animarum  eo  tih  K iumenta  eorum 

^aicc.(bppl^  j 


^WAtMvs  ' " <■  ;txxvra.'  ' 

••••»•  ,>•  ’ - . , -* 

in  morte  condufit.  ^ ^ ^ ^ , _.  / 

Et  percuffit  omne  priroogenitian  m terra  flcgypri  t primloas  omnis  laboru  eorum  ^ 

tabernaculis  cfaam.  ^ ^ ; 

Et  abftulit  ficut  oues  populum  fuumrflf  perduxit  eos  tanq  gr^em  in  deferto»  [ 

Et  deduxit  BOS  in  fpe  & non  cimuerutrK  inimicos  eorum  operuit  mare. 

Et  induxit  cos  in  monte  fandlificationis  fuftmontem  quem  acquifiuit  dextera  dus»  ^ 

Eteiecitafade  co^  gctes:fiC  forte  diuifit  eis  terram  in  Biniculo  diAribudonis. 

Et  habitare  fecit  in  tabemalis  eorumttribus  ifrael. 

Ettetaucruncd£cxaccrbaueruntdeumexcelfunt:fl(  teftimonia  eius  non  cuAodienmt» 
Etauertemnt  USC  non  fetuaueruntpadlumt  quemadmodum  patres  eorunvconuerfl 
funt  in  arcum  prauum. 

In  iram  condeauerunt  cum  in  collibus  fuis:d£  in  fculptilibus  fois  ad  cmuladonaneom 
prouocaucrunt. 

Audiuit  deus  & fprcuittK  ad  m'hilum  redegitualdeifiael. 

Et  reppulit  tabernaculum  filo:tabemacuIum  fuum  ubi  habitauit  in  hoibot» 

Et  tradidit  in  capduitate  uirtutem  eorumtfl:  pulchritudinem  eorn  in  manus  inimicif 
Et  coDcIulit  in  gladio  populum  fuumtfi:  hereditatem  fuam  fpreuit. 
luueoes  eorum  comedit  ignis:&  uii^nes  conun  non  funt  lamentate*  | 

Sacerdotes  eorum  in  gladio  ccdderunt:&  uidu(  eorum  non  plorabantur* 

Et  exdtatus  eA  tanq  dormiens  dnsrtanq  potens  crapulatus  a uino.  • 

Et  pcrcuf  At  inimicos  fuos  in  poAerioratopprobrium  fempitemum  dedit  illis.' 

Et  repulit  tabernaculum  iofeph:&  tribum  ephraim  non  degit* 

Sed  degit  tribum  iudatmontem  Aon  quem  dilcxit. 

Et  (di  Acauit  Acut  unicornis  facriAdum  fuumrin  terra  quam  fiindauit  in  fecula* 

Er  degit  dauid  Iduu  fuum/&  fuAulit  eum  de  gregibus  ouiurde  poA  foctates  accepit  eS» 
Palcereiacobferuumfuumt&ifradhereditatem  fuam. 

Et  puit  eos  in  innoccria  cordis  fui:dC  in  btdledbbus  manun  fnarum  deduxit  c«su 
«:i  VX  T A H EBRiE  V M.  ^ Intdligenria  afapho.  LXXVIK*  _ j 

n I A Vfculta  popule  meus  dodlrinam  meamundinate  aurem  ueAramdi^ 
Propheta*  ^orismd. 


- r 


z Aperiam  in  prouerbio  os  mcumtloquar  propoAriones  a prindpio. 

4 Non  negabimus  a filiis  eorumrgenerationi  alteri  narrantes  laudes  dominT SC  forticuii* 

dinem  rius/flC  feparata  dus  que  fedt* 

5 Et  Armauit  cont^rionem  in  iacob/&  legem  pofuit  in  iiradrque  mandauit  patribu» 
1 09»  hii  noAris  ad  fadendum  fdre  ipfa  filios  fuos  t* 

qo( 

< Proptcrcsi  fdditgenerarioalterarfilii  generabuntur  f(!rgent/&  narrabunt  filiis  fulf« 
7 Etponctindcotfpcfua:&:noobliuifcen^opcrudei/S£madataeiuscuAodiet* 

t Et  non  erunt  Acut  patres  eorum /generatio  rebdlis  SC  irritans  ^cnerado  nonprf 
parauit  cor  fuum/K  non  aedidit  deum  fpiritus  dus. 

3 Filu  ephraim  armari/iadentesarcusmerteruntfe  in  die  bdli* 

Non  cuAodicruntpadhimddtidC  in  dodbina  dus  renuerunt  ambulare» . 

II  Etoblitifuntoperumeius;d(fepatatorumeiusquefracuidei;eeos» , ' 

i;  4 . . - 


"I 


psALMvs  xxxvnr 

I z Coram  patriixu  cora  fedc  reparatam  in  ran  i^^tiicampo  zohan. 

m * Ama  M ^ - - -*  M ^ B _ B A 0 - -BB  _ B . B_  . 


m 


I ) Diuific  mare  SC  fedt  tranfire  eoa:0C  (lare  fedc  aquas  (icut  murum* 

14  Ecduxtc  cosinnubedietdCtocano<ftem  lumineignis. 

1 5 Sdndet  petras  in  defercotflc  fedt  bibere  quaftabyiibsmulticncfinera*  < 

Itf  Ecfedtezirefluentadepetra:&fedtdercenderequa(tfluminaaquas« 

17  EcaddideruncadhucadpeccandueitdCadprouocandumexcelfummficdcaca^ 
s I Et  tcntauerunc  deum  in  corde  fuotad  petendum  dbum  anim(  fuf. 

.17  Etiocudfunt  in  dcumt:duccrut,Vox  populi  rcatata.  nunquid  poterit  deos  ad  pati^ 

I duranienramindefcrtor 

zo  Eccepcrculiftcpetramficfluxeruncaqu^acflumina  inundabunemunquid  edam  pane 
poterit  dare/(T  prfparabic  carnem  populo  fuoT 

ari  Propheta.  Ideoaudiuicdominus^&iodignatasedi&ignisaccenfusefttniacob/fteril  ^ 
furor  afeendit  in  iirael 

sz  QnianoncredidcrutindcottfiC nonconfiiifuncinfidutedui* 

* j Et  pr(c(pic  codis  defuperifl;  oftia  cadorum  aperuit. 

z 4 Et  fedt  pluere  fuper  eos  man  ad  comedcnduidC  ttideum  codorum  dedit  cis. 

* J P anem  rordum  comedit  quifcptdbum  miiTc  eis  ad  faturitacem. 

z<  Padetmouedorientalemincodisr&duxicinfordtudineruaaullrum. 
z 7 Et  fedt  pluere  fuper  eos  quafi  puluaem  camcsiflC  quafi  arena  mariu/uobrile  pcnat&  * 

z 8 Et  fedt  cadere  in  medio  caftrorum  eorumnn  circuitu  tabernaculis  eorum. 

Z7  Et  comederunt  &(aturad  fune  ualde:5Cde(idenum  eorum  ueniet  eis.  ^ 

30  Non  alienari  (ime  a dciideriofuoudhucdbus  eorum  m ore  eo^  . - 

31  Et  ira  dd  t afeendit  in  eostSi  ocddic  in  pingues  co^iSC  elecftos  ifnel  fedtgenulledUK.  ttan 
3 z In  omni  hoc  peccaueruhc  adbuc:&;  non  a^iderunt  in  fiqiaratis  dos. 

3 3 EtconfumpiTtinuanitacedieseorumififannoseoruinterrore.  ,4 
34  Sioccidiceos:Kqu((ienmteumf&reucriirunc/&manicauerunc  denm.' 

3 5 Et  recordari  funt^uia  deust  fortitudo  eoy/K  deus  excelfus  redemptor  » 41 

3 4 Eclac'laaenincenminorefuo:9cinlinguafuamencitifuntei.  ^ ' 

37  Et  cor  eorum  no  firmum  cum  eo:d£  non  crediderunt  in  paiflodus. 

3 8 Et  ipfe  mifericors  condonabit  im'quicaccm/fl£  non  deflmec  t SC  mulripKcabit  ad  aaer^ 

cendum  furorem  fuum/&  non  fufdtabic  totam  iram  fuam, 

Ec  recordatus  eft  quia  caro  ip(i:fpiricusuadensfl^nonredibic.  1 

4.0  ,QS<>ii<z  rebellaucrunt  ipfi  in  defcrtoifadent  dolere  eum  in  folitudine^ 

41  -.Et  reugfi  func:&  tentauemnt  denm/&  (amfhim  ilraelis  iignan»fnnr,  ' V. 

4z  Non  funt  recordari  manus  dustdid  qua  redemit  eos  ab  angufiia.  ‘ 

43  Q^ipofuic  in  (gypcoiignafuai&feparaafua  in  campo  zohan. 

44  EtconuerricinfanguinemtriuoseorumfiCfluminaeorummonbibciit.  , ' ffa|iU 

43  ‘Mittetineosmixtura/SCcomediceosi&ranam/SCdefimxiceos. 

44  Ec  dedit  brucho  germen  eorum:2£  laborem  eorum  locufif. 

47  Occidet  in  grandineuitemeorumraeficum  eorum  in  gelu. 

4 • Ec  tradidit  grandini  beffiam  eorumrflC  acquifirionem  eorum  fdntillis. 

49  Mittet  ineosiram  furoris liuuodignarionemd( iram fiCangudiam^imnulfionem an# 
gdonimmaloium.  . ~ 

Caiet^pU . 


* *« 


M PSAIMVS.  .itxxvm.' 

S 0 Appendet  remitam  furori  fuo  t rion  u^ca  m^animam  eorum  /SC  belHam  eorum 
pcIH  tradidit. 

'5 1 Et  pcrcuffit  omne  primogenitum  In  {gypto:princIpIum  filiorum  In  tentoriis 


5z  EtfedtmouereueiutoucpopulufuunuKduxIteosficutouileiadefertum. 

Et  duxit  eos  cum  fiducia  no  rimuerunttSC  inimicos  eorum  operuit  mare«  •. 

54  Etduxiteosadconfinerandlitatlsru^miontcifium/acquifiultdexteraeius.  1 

j j Et  eiccit  a fadebus  eorum  gentes, cadere  feat  cos  in  funiculum  hfreditatistK  hab!^  ' 
tarefedt  in.  tentoriis  eorum  tribus  ifrael.  1 

} ( Ettenrauerunt&rebclIaueruncdeofcxceiror&teiHmonlaausnoncufiodleitniC. 

$7  'Et retrocefTerunt&prjuaricati  fune  ut prescorumnicrfi fune quafi arcus dofi.  . r 

58  Et  fecerut  indicari  eu  in  excclfis  fuis;&  in  fculptilibus  fuis  fadent  {mulari  ipfmn, 
.Audiuitdeusfr&.indignatuseft/Kabomiiiatosefiualdeinilncl.  x 


><?  Et  reliquit  tabernaculum  filottentorium  habitault  In  homine. 

Et  tradidit  capriuitati  fortitudinem  fuamt&gloriSfuainmanuanguIIatoris, 
Ettradiditgladiopopulumfuumr&inhfrcditatemfuamindignatusell.  | 

■^3  Eledosdosdeuorauitignisrafuirginesdusnonfuntnuptf. 

<4  Sacerdotes  dusin  gladio  ceddemntt&uidufdus  non  flebunt.  ■ | 

Et  euigilauitquafi  dormiens  dfjstrquafi  fortis  exultans  ex  uino. 
Etpercuffitanguftatorcsfuosretroropprobriumfcmpitemumdediteis.  ! 

<7  Et  fpreuit  tentorium  iofephra:  in  tribu  ephraim  non  elegit.  - -- 

4«  Et  elegit  tribum  iodatmontemfion  quem  dilexit. 

if9  Et{dificauituelutexccIfafan<fhiarinfuu;quafiterrafundauitIplHm{teroo.  ■ : 

■ jfo  ‘Et  elegit  in  dadd  reruumfuumtfl;  tulit  eum  degregibusouls. 

7 1 De  pofl  foetas  adduxit  entad  pafcendu  in  iacob  populfi  fufi/&  In  ifrad  b^rodltatefui 

7 z Et  pauit  eos  f m pfedlione  cordis  fui:&  in  itelHgetiis  palmaru  fuarum  ducet  cos. 


i -f  I J'  'JniInsyi.Tntt1Iigentiaafapho£*qiiohabemteraditioumeflepraIminnhnnc.&vtex(fcaxD 

JL  *u  p&lmi  apparer, ptalinns  ille  cnidino  c(t  populi  fidelis  ad  obfemationeni  diniiue  legis  ez  re 
rordanone&ronlidcraaoncgellorDm  adeotcmpoicpatrunifaliberanoncatrgvptovltii  ad  tfpos 
daoidis.Haxelladlucrammatenapfalini. 

CTSVMMARIVM  EST. 

CPropheta  docet  populum  dei  ab  acplo  ephraim/8f  popuU  egredi  a*gypto/&  popuB  ingrefll  ter 
ram  ^midionis/a:dauidis.lllo|tqnideni  vtnon  imitentnrebssilbusaumn  vt  fcClemnr  vdhgia. 

veiba.  ' 

A limita  popwttrKUOdoCtritUnieQni-Diuidicnrpfalnins  hi  parres  duasipropolitiuam  ma 

■^Jr**”*  traAandanit 

inchoansabinoirationcintrileaus.  Aufcnlta/nientc.popnlemensCblandiemiscIbficnt  hieranu*» 
Hensduiufiliapopuhmeicruddis;doarifiammeam/docereenimintedit.rndinateanieiii  veftraiii. 
Jnuitatadatrmnoneme«enoremfmf6humliterarnm:redfmfenfnm  intetnminmtacad  Beiione 
•f'  y®.  ,"t“'*}“***®*“3?‘l'f",*'*“®iorts‘lofPtrvolnntatemfit.Diaisonsmei.Eceeadgdper 
titiclina^nc.nS ad  rrnuone  Wad  diCta  p fennoner  Aperta  in  oueibio  0$  mellModfl  dicedi  e^ 
docebit pfimiliredmcs.a  veredcfecirtqni  tota  hfcdoAnna poAt ex  Uritudine  & didimi^ 

dii^io^adp^Loqnarpp6nesaprtcipio.Diffienltateardupmaterif explicata  fttnditp  hoc<» 
doftnnaiftaeddepuidcnada^iaushnmanos/dciiiftma&rod^  dns agabofa  Ih* 


,t  t 


. u J 


i 


PSAIMVS  .txxvm.  ‘ ] Ijs 

cSmintKdi  a coDocerc  oiim  per  fimiIitD(fiiies  condngif  dupIidter.Vd  per  metaphom  Er'  ad  hfic 
Cmfam applicat niacthpis hanc  veifictiUimyfticeincellcaii.Vdpfi(nilitudinefa(3o^Etlicad  Ifam 
%'enficaf  tn  hoc  loco.inrMr  enim  propheta  emdire  populu  n fimilitadine  faflo^  a phbus  & a deo  in 
pambosrvT  dare  pater  in  pfalmo.^ Qup  audiDimus.EipIicac  modii  quo  ipGc  didiac  & fdc  hacc  ta  at 
aa  qup  vult  docere  popuuiilcllicct  po  aoditi!  a pambus-Quac  audiuimus^ecfolum  aDdiuimos  fed 
fie  a^noDimas  ea;&  patres  nfi/nd  f^latotesino  fallaces  l^s.ldi  pfes  nollniamantcs  nos.natraue/ 
luntnobis.Ndnegabimasahliiseo^Nepoteseof  appdlatfilios.Vbinoca  explicati ronem  debiti 
■d  dooenddivt  quia  didicerunt  a panib^teneanf  foccdliuc  ddeete  hlios.  Gcncranoni  alcen  nanatesi 
Non  n^abimusnanacesgenaationi  alcen  hpctnailaodes  dni|&fottinidinemaos|&fepatata.i.mi/ 


I popule  meus  ^x-Secddo  tradat oes  piculas  (imnl([X  j>poficiones|dodnna|landcsrpotctia|&  i 
(abilia>:fi  moparabolicofibihhicphraim^tdincibicxpluado.rOuplapdteflclairus  huius  para/ 
culp.AlteT(pdevnapatTicDlahiegecftrenno:fciiicctqu^iaibic  dcnce.d.nairabisea  liliis  ac  nrpod/ 
bns  niis.Et  hc  reddit  ronem  quare  populus  ddiet  aufculcate  & inclinare  aure  foaKjmaXJez  hoc  prgd 
pic  Alter  eft  q>  Iit  fermo  ck  benefido  diuinp  legis  datp  populo  .Et  lic  pphera  inegit  doAtlna  (ba  a bo' 
ndido  diuinp  l^is  qup  eft  audieda  apojpulo.ita  q>  pro  fwdameto  ac  bali  dodnnf  aedpit  lege  dint/ 
na  .f~Et  htmauu  coccftacionem/de  ipfo  d(»,iti  iacob|in  populo  defccndete  a iacobi&  lcgem|agtndo|c 
Ce  virando^po&iit  in  ilraeLLa  ipfa  idata  ad  credenda  \ oa£  contdiatioitelara  ad  a^da  vocaC  Icb 
Etdidf  cdidbitiohnnata,qniallabilicaeftadeoligms&mitacniis!vt  publicepatuicin  mdccfinat 
jV nde  dens  dicinvos  vidiftis  q>  de  cado  locutus  lim  voSis  exo.a>.Quas(odtrllationc  & legtm.madar 
oit  patribus  noflris  ad  huiendd  fdte  ipfas  filios  Iiios.Proptcica  fdent.Hic  ell  ftudnsipptcr  hoc  gene 
tatio  altera  fdenc.Co(iiDdio  eftde(ignificato.Fihi  qui  graerabunE  futgenrA  narrabunt  filiis  fuissae 
ponent  in  deo  fpe  faam^cce  finis  madanivtfucceflincgencrano  narret  generationi  le^  h concefta/ 
cionem£t  eft  cnplex.Pnmus  fpes  m deoA  ponentm  dra  fpem  fua|&  n&  in  ldoiis;non  in  holc.6ccaii 
dos.  A no  oblimlceturopetii  deiimirabilin  qupfedrcota  patnbns . Tercios.&  madata  eioscuftodiftf 
fonabunt  legem.pEt  noerdt  lient  patres  eof.Promific  ppheta  frper  fimilimdincm  doduru-inapit 
fcrnaicpmilfomjapponedo  ad  fine  madan  fimilinidinc  no  imttadia.Ec  ndctnnt|filii,ficot  pfcscorom. 
Hic  debet  dic  fnidus  madan.Gcneratio  rebellis  & irntas.Dedarac  in  quo  non  funt  imitandi  patresf 
expheans  tria  patrii  crimina  in  de&Pnmfi  itbellioms  immnns  deii.S^dum  generatio  quf  no  pr?/ 
paratur  cor  fiidfadfubiiacnddiliad  deo.Ethpctndifpofitio  eflcatebdlionis.  Temum.&  no  credidit 
'deu  fpos  eiii$.adoranir  enim  vinilliiA  cdplura  freit  atcdlatia  qi  n5  credebat  defi  curam  fui  here.  V n dc 
■dueiun  c de  vitulo,  hi  funt  dii  tm  iltad  qui  te  eduxerunt  de  terra  aigyp  ti;cxo.  jz. 
^■^lutpt^JdUn.Exeqnedodocumentdpfimilitndmciicipitafihiscphraim  taliordine.Ptimfi  rraSat 
ienme  woqi  cptiraim.Scc6do  cnme  pann  egteflbqc  de  fgyptoribi  & addideiiic . Tertio  cnmc  partii  k 
crefloK  terra  promifTionisiibt  Sc  dmiic  eos  ad  cfifiiie.(^ atro  drCiione  mbus ioda  & fion  ac  dauidisr 
Sii  8c mieuir.^Citea  fiUos ephraim  aduette non  pania  tffi:  hic qonem  de  venficacione eo^  qnc  hic 
dicunt  de  filiis  ephraim  A ratio  cftrq»  vfij  ad  tepora  afaph  ^i  fuit  conteroMtaneus  dauidi/nulla  o<y 
currit  aurtnticabiftoriavenficanseaqochicdicnntnrdefiliisephnum.Dunadtautctica  hiflonat 
quia  Chaldaica  tt^ano  (fm  reCtins  loqu^  paraphraTis.qme  chaigfi  appellaE^habet  hic.Qud  habt 
caret  in  ^gypcomagnificaci  femt  filh  ephraiminonieraucmnc  aiit  termmli  & erraucrficTtegtefli  bjtfc 
^.annis  ante  termind  c6  armametisbdlicis  & cfi  hoibus  gefiatibus  arcmvettalit  cexuioemA'  >ntct/ 
turbati  (iinc  ordines  belli  iqtfi  no  oblanauetdt  mandata  d^Sc  in  lege  dos  ambulate  noluerant . thec 
Ibi.. Sed  hacc  ptenfa  hifloriafquia  ancontate  loiprare  no  foucE,eade  facilitate  rdiaf  qua  dinlEc  eo  Ea 
dl  IUS  qi  ndefl  venlimile  q>  argyptii  pereiifcnnt  mbfi  ephraim  egredi  pgypeii.  jo.annis  ante  egreflione 
populi  de  pgyptocqufi  pofl  tot  miracula  noluennt  fufiene  <p  egredetenf  requirente  moy(6Quic(|d  tfi 
^ hac  pnetda  hiltona  fit,o5(lat  q>  illa  panicula  pfal  mi  no  loquiE  de  filiis  ephraim  p tpe  quo  ^ in 
■egypro.nacxpreflehicfnbdiEcotapatnbaseof  fmtmirabihain  tenazgipti|dim/it  mare  &c  Vbi 
(nanifdle  pacet ip  loquiE  de  filus  ephraim  oblitis  mitaniloqi  fadoK  in  aegypto  & in  man  mbioA  no 
'folii  oblitis  fed  ct  filiis  patrii  cora  quibus  Bkta  funt  illa  miracula.  Vndeexdodanfet  filii  rphtaimiq 
focruc  epe  egtdTionis  ex  a^yptocqa  pncula  illa  de  polletis  co§c  loquiCpT^cedd  ita^  vidcE  q>  patrica 
Ia  illa  pphettea  eftt^icens  fiitnia  dece  cnbunm  atictfioncm  a chuino  cnltniaatoiehieiobol  de  mba 
nhraim.  Vn  Aa  pphetis  legnfi  dece  cnbnfi  appeOaEephraimiregnfi  vero  dnax  cnbuum  appeliaE  ia 
3a&  cade  enim  r^toe  appcUanE  hic  fibi  ephraimiqa  licet  fm  naturale  ongine  fticnnt  dinetlanun  cH 
cn  etime  fueidt  hlii  cphtaimivtpoce  genin  quo  ad  ctime  a bictoboam  de  mbu  ephrainuple 
cnim pnmustcxflatnitvitutoscoledosatcgnofiioAophetaEita^hicauetfiodecem  tribuumadi 
trinoculra  Alegc.Erhocdireae(isiiitincetionipphet^lntnlratisperfimilieadines  doceic.na  ppo/ 
inirangtflnn^iftndityylnffpor^IrtppKKlfi  mnangfiiindaAr-iiiita^ltld  hiae.^ vidit  poaticlUMt 

CaktiuppfaL  " - j ,ni 


tr' 


PSAIHVS  ' XXX  VIII. 

fetor  das  iada.qnupto  eo  mcechataicftaiictfeflifi(rafl|dlmlfifl«n  eam &dedifldnd  libellam  il» 
p^i:&  no  nmoic  pr^ncatiu  lada  foror  das,(ed  abiit  & fomicaca  eft  etiam  ipfa  .CTFilii  cphnumf 
cicocm  mbas  filii  qoo  ad  cnmcn  ephraimihieroboam  de  cnba  ephtaim,armatvatmis  defaifiuis,taa£ 
ics  arcnsfannis  ofitofiuis, vetteront fe|a  diuino  cultu,in  die  belli|contra  domam  danidis-armis  eniaa 
&defrnfiois&of{enfiaistutacifiintKgnom.Non  cnftodKtnnc paAum  deufui.qnodpepigericcaiii 
deo  vt  e^t  populus  dd  & deus  ei&t  eorum  dcust&  in  legcans/w.renucmnc  ambulatetquoniam  da 
cptero  fprcta  cft  kz  da  apud  eos.^^  obhti  ronc.EEiggetat  cnmen  aueifionis  a deofcz  ingratitndiiw 
&c^tate.Et  obliti  fune  operum  nos|dci:&(epararoinausquKfecir  videre  eos.  viderunt  enim  in  der 
locatione  templi  a falomonc  muaculnm  ignis  defixndenns  de  cado  in  holocauftumivideinnr  8c  ner 
balam  diuinp  glon^hax  enim  fuerant  coram  omni  populo . Et  praeter  moderna  illa  miracula  obliti 
lunt  mirabilmm  ofteuroram  patabus.G^ram  pambos  coram  fcat  (epatatumihoc  cft  mulnplet  au/ 
nculum.in  terta  ^gypn:campozohan.nomcneftKgionisi^iuificm^rabrom,&fdat  tranfiiceosa 
&ftaKfeataquasimansrabnhindnde,ficDtmnnim.Etduateo5innnbcdiR&;toca  nodte  in  lumi/ 
ne  ignisicolumnp  igne^f^ Sdndct  petras  in  defetto.Futuram  feindet  non  referrai  ad  tmpus  pfalmia 
led  ad  t^usprenn  duxit  eos  tn  nubcxzplanat  enim  phac  connexione  furari  ad  ^entuifeqoela  ifhui 
tmtacubadillodPetTasplaralitcr/qoneindnaranmiracnificdai^onisaquarade  petra  fuerit  bis^ 
TOteiea dixent petrasJt foloif  qn^oidiccndo  qi textus exo.i7.&nu.zo.pra;lcfe(ftr  bis  fnillcpamr 
(n  miraculmn  cdudi5is  aquf  de  petra.Pnmii  anteg  fabricatum  eftix  tabmaculum  foedens  dominu 
fecundi!  autem  poft  fabncatft  tabctnaculfi . Clare  enim  nnoo.  diaf  ^ moyCes  & aaron  tunc  in^dB 
lunt  tabcmaculu  fbodens/&  q>  viim  erat  i cdfpeehi  dni.ezo.aatrm.  1 7-vuga  dcfcribitut  qua  pcmerac 
ynoyfcsBouiil&propteiea  textus  hic pluralirer  didt  petras. rF**^^**^  <l™fi  abyffos/profnndai 
«qoas.mulnradincmita  magna-Etlecitexiie fluenta  (lepetra,&f^(‘i^<’c*'<lo'c<liofi  flumina  aqaa& 
Qtdo  prppoftetus.Pnus  fecit  exite  6c  defeendete  aquasife  dande  fecit  bibere  moltitudtnan.Ftcc  liiJX 
ligna  Sk  mirabilia  quorum  obliti  dicuntur  filii  ephtaim. 

iEt  addidenit  adl^  Afcedit  pphera  ad  defenb^  cnmina  generationis  egrefle  de  ^gra(0|taH  oir 
dine.^imo  ddcnbif  crimen  eorum  quo  offenderant  dei!  diffidmdo  de  dbo.d(indc  trai^  mnldplcx 
aliud  cnmen  eoiiidemiibi  in  omni  hoc.CTDcTcnbir  ergo  crimen  inapiens  a perfenetana . Er  admder 
(fit  adhuc  ad  peccandi!  cirquia  prius  peccauciunrrentando  deum  arca  aquam  exo.i7.cftne  deus  in 
nobis.Se  ad  prouocandumezceirum  in  ficntatr|deicm.Et  tentaDerant  deumfnon  fblum  vetbis,fed  W 
corde fnoiad  petendum  abi!  alf  rngconcupirccnp  fax-I^Et locua  lunt  m d«ii;dixeriit|hocqd  fiiqaX 
nunquid  potent  deus  ad  patandfi  menfam  in  defcitofEcce  percuffitpctra.Sc  fluxerant  aqti^de  petrae 
Aflominaihoccftper  modum  fluminum, aquar  inundabunt . Hoc  faturam  tefpiar  piarrmtum  piY 
cuiTit  & flu.\erannfignifiauis  inundationi^oceft abundantis  aqua:;)magniraditKm JVun^  frpa 
ne  potent  dare, fi  pparabit  came  populo  roo{panis.n.A;  cato  integrat  melam  quo  ad  cibi!  Aduene 
hic  duo  rpeStaru  ad  hiftoria.Alten!  q>  hedup  pcntiones^fcilicet  petino  panis  & petitio  carais>x>B 
fuerat  fimul  expofitg  a populoilcd  pnus ^it  petitus  panis,Sc  habito  pane  pet  deforTam  manp  poflea 
pencrant  camesivt  date  naii.ezpltcaf  hic  ow.  Vbi  populas  perens  cames  mermnit  habin  mannf^ 
nicens.ai'a  noftra  arida  dhnihil  aliud  tefpiannt  ocuh  noftn  nifi  raan.P(idmifta  aute  vtranqi  pentia/ 
ne  fimul  fciibit  ppterfimilitudme  ctimmis.f^Altcifi  eft  q>  ex  ifto  textu  apparet  manifcfteoido  aer  mi 
nculfi  man^Sc  miraculi!  rda^onisaquedcpctra:q>.r.pnas  fiiit  miraculum  eduShonisaqup  de  pe/ 
nai&poftea  mitaculfi  mSn^Expicffen.iduaf  populus  dcmfiftras  miraculi!  aquein  pttnro  Sc  pania 
in  funiro.Ecctpcnffit  petram  &r  fluxerant  aqufinnnqnid  er  panem  potent  daie^ecobftarqiincxo. 
pnus defcnbitur miraculum manar('fcihcetca.id.)&poftea  miraculum aqupdc  petra ea.17.qm  n5 
raordme  capitulorum  eft  ordo  teram  gefta^.  Nec  ibi  affirmatur  qiptius  datficft  maima&poftcB 
fluxerant  aqupdepetia.Maiorcnim  eft  autontas  huius  plalmi  affirmans  ordine  qaediximnsiq  alte/ 
.riiis  faiprarp  tacentis  ordine  miraculorfi  inter  fcEt  ex  hoc  ordine  cnidentet  conuincif  | edudionem 
Bqop dc  petra  Ictipca  exo-i^xSe  alii  ab  illa  qup rcnbiturnu.ro.quia  ifta  ^ceflir  donum  mannar/quod 
notiabiraffniile  ante  data  legem  & conditum  tabernaculum  foederis;  illa  autem  manifefte  fuit  poft 
'Oodiifirabemacninmfocdetis.(rideoCvoxcftptophetp,dercnpta  qualitate  populiidefcnhcns  lob/ 
fecutadirp6neda)pptcrhm5tcnmetetati5is,anffiuitdii!s8cidignatns  eftfdifpofait  punuradfimi/ 
litndmcidignaniacignisaccenruseftinuicob.ignisfiflamanonisdimnp/hoceft  more  hoisiflaman; 
in  iacobjeSm  popnlfi  lacobA  etfurorCodetitas  luftinefignificaf^fcnlit!  ifradfcdtra  iliaeLQoia  nft 
crcdiderfit  in  n5  cCfifi  funt  in  faluteeiosidefaeriit  Se  in  fide  tc  in  fp^rFt  ^cppir  codis  ddupci» 

Vere  bonus  deusiqui  ena  eam  grauiteroflimfas  8e  punituras, pnus  fanffaat  appetitibtis  offimd^iftt 
pnasc6oinateos,moaflrasopeSicfEDdaqip6tVlatepanemStcamesin  defertoirdonans  punitio/ 
nefaccedetit^potiEtprpcppircadisdefupcnhoceftfupionbaspainbasaensrSeoftia  codo^c  apnici 
note  apientisoftiafeiiabaitftfecitpinereriipeosmanadcomedendfi.defcedebatn.man  fimul  cft 
gicofe propoma ps  modum  pinoiae  defcrtbitunrotaieaum  ydotpliiqicoft.Et  triticum codoraga 


i 


PSACMVS 


CtXXVUL 


dedit  dsAppellat  man  tiitidf/eo  9 ent  vdat  fisnch  a qiio  c6fiecteF  panis.[^ane  fbitiii|n  comedit 
qaiiipmbfi|de^,mificicis  ad  (atnntaie.F.ipIicarqoalitate Sc  qoaatate panis  ad  comUacionr  diuioi 


1» 


Itate  vniaiKp  unis  eft  n5  in  modica  qoantatX''(ed  ad  fanintatf.^acia  moneti  ori/ 

' ^ ‘ ' ' ■ ...  - - “inbiongitafi 

- j — ira  re^pcAn  1 

|nis&  defcnbit  ^itone  a caofis  liccudist  veosXq  niudaio  ezplicarar  in  rpe.fed  hicieaplicanoo  cefla/ 


Itate  annqa  vniaiiip  datas  eli  no  in  modica  qoantate-ra  ad  fanintatf.^acia  moocn  ori/ 
coelis-Dacnpca  mirabili  jxufloncpanis/lubinngtc  mirabile  ixniionecamis^abinngitafic 
nri  cepoiisCraaet  moaeri5icfpeCln  ptcntp  poifiois  panismifl  ad  litera  ftiit  fatura  teTpean  il 


cni 

verbo  fbtari  tepoiisCI 


tione  veo  orietalis-Hancai  jiuendit  dicedo  Aciet  mouen/teomae,onctale  in  ctxiisfin  aeie:&  daxtc  in 
fotatadinefaa  aallrii|venti!  meridionale vehemenccindtuit-Etfecit pluere fupcr cos  fient pulnereiii 
caniesA;  fpecificado  qaales.&qnafi  arena  manu  volatile  pennatd|hoc  eft  cotomiocsivt  ibide  dicitor. 
Quae  cdparatnr  aiene  & pulacn,eo  m fbeiftt  m tata  mnltitadine  vt  fafficcrent  inntunerabili  populo 
3o3iebas.Et  fecit  cadn  m mcdK>  cafttotfi  eoiuitn  ciranmirpatio  itinctis  vninsdiei,tid]cniacalis  eo/ 
tfi.  Veneiucfiade  comniices  tam  foper  callra  q ciidicirca  per  vna  dicta, volabati;  in  aere  doobus  cn/ 
bicis  in  alo  todine  ftipta  cctiaivt  ocspoflbit  eas  capctc-Hai^s  teztns  habet  in  fingalah  nomero  ca/ 
Brifid  latma  lingaa  in  plorali  tantu  namero  haba  caihaJia  cafhfi  in  lingalan  alterios  eft  ligniftca/ 
(ranis  in  lin^  latmaiOe  ppterea  nequeriit  mterpretes  reddere  nametS  nfteto.pEt  comedetfit& 
can  (at  valde, Oc  ddidenfi  co^  veniet  as.Fatntft  veniet  denotat  pafcaaanai  in  adimpledo  dcTidenfit 
cGmeraaitJi.  )odies.No  alienati  fnnt  a ddideno  (bofqoo  odoipierat  carnes.  Adhac  cibus  e09.De/ 
ieribif  panitio  co9poftqfaciatifunt|pro^il]bcnediftideaf.Adhaccibascoift/adhacdnTabatto 
tnmices^n  oreeo9£tiradeiafcedicineos.incapite.;o.dieromfiiftafignificaCpunicia&  occidit  in 
pingoes  corfilhoc  eft  magnatiboseord  morte inculit:&  dettos  ilrael  | fine  accepnonc  petlbnanini,fe/ 
dt  genofleatriej^ldeft  linptft  a mo)rle  qaalis  fiient  hsce  ponitio,G9d  effirftns  tmjqaia  occili  fdt  a dra. 
Dicituui.nu.xi.perciiflit  Apulum  pla^  magna  nimis,  vocatui^  eft  locos  ille  IcpolchracocDpilibe/ 
(uejbi  enim  Icp^aetnntpopakim  qm  defidoaoerat  carnes. 

3fnonUli  1^  pcocuntrut  mt7UC.Deiaibif  fimal  molatudo  criminfi  genetatiSis  illius|fimal  &geiK 
tatiois  ingreflip  tetia  pmiflionis,tali  ordinfrPtimll  reddit  ronc  in  cfii  tt  mftitif  Bc  mifeticordif  da  in 
cosaleindc  cscqtnr  m fpali  vtruifi}  gencrationu  gcftafibi  qaoties  rcbelian!t.Cr  Reddedo  afit  r5ne,ln/ 
choat  a cecidiuo  oie  St  ab  iterata  pDninde.In  ol hoqnd  obftaabas  oibos  fopradi^,peccauetfit  ad/ 
huciVno  credidetftrCeccc  infidclicas  Ji  lepatis  dusiq  viderat.Et  cdrspfitideasCccoc  iteratio  poesf va 
nitate|lincalfixntioneintea,dies  eoiftSc  annos  coni  i terrore.Tcftat  liba  iudicft/teftaC  hiftona  moyf?^ 
pccdis  ppfs  puniens  e vio^  in  amore  mimicoi&in  delato  qde  p annos^o.&  poftea  ploncs  op/ 
prefti  a dmms  pnnapibns.p^Si  ocodit  eos.R5  teddif  punitiots:gaif.vtilis  aacaat.n.popalus  cooi/ 
morus  (oailisiadldniedfidra  morus  potias  afftiOione  q aaOos  beneficia  Si  occidit  eos,&qodie/ 
(fit  efiitebq  afHiOi  ocafione  fnorfitOr  reneifi  fbnt  ad  defi,&  mamcaoeifi  omanc  venetfit,ad  deam.u  re 
cordati  funt  quia  fottitndo  eorum  dens(  vexabo  dedit  mtdlcaum:&  deus  exodfas  redemptor  eomm. 
jEtlactaUCnitm  tn  «efuo-  Reddita  roncpaninonistrcddictonetempatcpanicionis/ai  inftabiiita 
(c  cordis  comEt  laCtaoerfit  cfijdefi,m  ore  rno-Recurrus  populi  addefi  d^aibif  ad  fimilitudincm  adu/ 
|aton^fraadisfeamedacu.NccincediC(ppptfasexltetionefimalata  recurrerit  ad defifvdot decepto/ 
(OS  denmiidlfado  italcexhibaitficutdrapiens.mecndit.n.dicercqi  populus  blande  acceptaaiccul/ 
(nm  diuinum(omniaqDfcfi9dixetitdosfiicicmns.'^fic  tnfadofaCTntoppofitam  ezinftabilitata 
adi  fimulate  pepigiftint  foedus  cfi  deo£t  laftauerutefiiblandedeceperunciicM  moredeapiennum  iie 
gcfletfir,in  orefui^  in  lingaa  fiia  metui  fiont  ei/more  mennennom  (c  haboerancEtcorcoiom  non 
hrmum  cfi  eoJuec  inftabihtas  cordis  fiindat  fimilicudinc  ad  mtnnctcs.&  ndctedidcmnt|faao,in  pa/ 
£to  eiasida  fado  cfi  as.P'Et  ipfe/dros,milencors  condonabit  iniqtatemxcce  plus  q temperatio  imh/ 
nx/con^nanocalpf&n5dcfltuctJuxefttcmpaacio.&mulnplicabitihoceftnoTemei  tantum  ted 
■nultiplicatis  vidbns  aga,ad  auettendom  fotore  fafifne  totus  exetotaturiae  no  fofatabit  totam  itani 
fbamipuniens  pattialita.&  recordatus  cfttdeus,qma  caro  funt  ipfhfpintiis  vadens  St  non  te^mhoc 
eft  quia  inflabiles  & cadua  (imt  tum  fm  corpus  ram  fm  rpiiitnm  qm  eft  anima.  Vbt  ex  pane  da  no 
(a  pro  ranone  mildicordiam;vbi  didum  eft  8c  ip&  mifmcorsxx  pane  vero  populi  inftabilem  coodt 
monE  cum  camis  tum  fpuimsiqDi  vadit  pa  monem  a coipore,fic  non  redibit  naturali  cuifo. 
|0OOtie0  rcbdifirft.  ReddUa  tone  punitionis  tempat^defe^t  ad  mnlnplcx  ciimoi  gnanois  egfcf 
fp  de  ^gypto.C^oacs  rebdlanlr  ipfi  i deferto.  Vmco  aduobio  nficrali  cophMit  tot  teddina  ctia  illi* 
]gffatidu-peccauofit.nJ  adorande  vittiliflexacobandc  da  diHidedopgtaii  ad  terra  pmiftidisiifah/ 
t»6e  coaa  mo)fcn  & aaron  de  facerdotio  St  ptidpatoi  in  ags  c6tradiCti5is|i  idolis  madian&cQ  ue  ola 
fimul  cdphedic  ppheta.Q.uones  rebdlarfic  ipfi|deo,tn  defetodadet  do  Icte  enjdefi,!  roIicndme.Meta/ 
phorica  eft  locntiomointienif  in  deo  dolor  aut  tnfticiaired  illi  ita  oftaiderficdeS  i^feceifitefi  hac  p 
<npdfidpkos<pcduwttcwdcC(natgifptLVnifcduiCidmoyfeadiiiiincincvtiial^fiig>im(ui. 


f 


\ PSAtMVS  :txxviii. 

B Knafififc&Jwfi  tftaonft  dtfi.&rfana*  ifradis  (%iiatia«nhoctlldd5niafit  tangfignaitttsdeW 
a.  eft  cote  poteti*  & no  unmaf  & infignabilis-Et  c metaphora  fupra  a fignatioe  mclur^^  certa 
tttminu  Mnderis  vd  capaatatis  1S6  funt  lecordaaEiaggerat  cnmina  eome*  inacnftbaiute 

co^Nohinc  recordati  manas  dnsjopationii  einstdiei  qua  redemit  eos  ab  ango(hap.ai  pobit  i pgf 

Tlr e .n  •v/vKon  ranoiiinr  flnmiaCOBLnoblbcnCi 


datino  (angniniifed  pponc  m adifida  mutaait  cograitas/Mittet  in  ms  mutntaJ. vatii  genens 
tcaiii  &coracdit  eos^  hccfuit  qaarta  plagai^utugt  mittet  tefpicit  feqlam  hmus  plagp  ad  anrtdiA% 
Et  Kina.&  deftnixit  eos.&W  fait  lafida  plaga-Et  dedit  bru^o  germen  eor(i,&  latore  eoK  locnSfi 
Et  h*c  foit  oiSaua-Ocddet  in  gradine  vitem  eotn,&  fidi  eoru  in  geloDidio  hd>raica_fignificare  w 
def  matena  (rigida  inciGoaiqoa  interpres  circfiloquutntgeUi  feuprmna.Et  tradidit  graduu 
ni:&  acgTitione  eo^t  lhntiUis.Lignifimal  cfi  grandine  a io  emilTis£t  hatcfiiit  plaga  (^mnauFMid 
tet  in  eos  ira  fiirons  (miidignanonc  & iram  & angn(ham,imniifllone  angeloru  maloiiln  ciodo  no 
defcnbif  inter  plagas  fgypti  imillio  angelo?  malorii.quanis  i h.lapienp  ca-iy^lefaibarot  mulrg  ma 
|eimmiirioncsateiTtiitesinilhstenebrisegyptios.Etfotteautot  libnlapienapexhocttani  iiuoi 
ptetatuse(ipimmi(rionesangdo?malora|imifliones illo? phatafmatfi udat  malorli  ntmciottniv 

Autoritas  tn  ilhns  plalmi  explicans  hmoi  pafliones  illatas  pgyptiisfpdt  intdligi  qiin  lUis  tmebns  iin 
milTi  iiintfgvpnis  vcte  angeli  mali  esterretes  vanis  appantionibus.Vd  hocdunt  tone  obduranoa 
?gyptio?,q  cit  opos  angeloru  maloiibqm  eo  ni  offm  e inlhgare  ad  oblhnadi  aIam.Et  hae  doismci/ 
tur  mifitoficnt  dr  indaralFe  cor  pharaonis-Ciubtrahedo  gratia  8e  permittedo.F^Appcdet  femita  fniw 
ri  fno.luihria  dimna  defcnbif  appefionetanitp(libtantelemitam  punitioniivt  inteili^deii 
rade  ocm  via  pccnp  quaexcicuir  in  pgyptios  insta  dcmctita_  eo?.C^  vetnit  a motre  alam  eo?,  & b« 
Aia  eorfi  peAi  ttadidit.Diif  plagp  hic  lagnnf. Altera  pcftis  aialiu  bmto?.qDa:fHit  plaga  gn^  Alrca 
InchoafXmoms  hoiam.[)e  qaa  fnbdif.ht  percuiTit  oe  primogenita  in  fgypco(tam  houim  g inmay 
roruipnncipiil  filioru  in  tetoriis  cham/in  fgypto  defcendcte  a cham  filio  noc£t  haxfiiit  plaga  vld/ 
ma-CT  Et  (eat  monete  velut  oaenvmnldmine  ouiu.popnlu  fnii/ex  cgypto:4:  dnsit  eos  fient  oink  in 
drfcrtu.Dnm  dicif  ontldaut  ponitor  cotines  pio  cotentoiant  fignifiratut  q>  ex  uit^io  cnm  omni  fub 
Aatia  dnnt  eos  in  defcrrii;ficut  liqs  dneertt  no  folum  ones  led  onile.FEt  dnsit  eos  oi  fiducia,&  nonti 
inuetiit.Intdlige  hoc  poil  exhortatione  mo)fi  apcito  mari  rnbro.na  ante  timinfie  valdeiquu  iideiw 
exerdtu  pharaonis  (ibi  immincte.roiptnra  teftatnr.Et  immicos  cora  operuit  matc(nibrum.H*ci^ 
meifio  nocompuratnr  inter  plagas,qna:  fuerunt  ante  egrdium  es  ^yptoifcd  fnit  vinmum  fuppban 
?gypnornin|&  plena  fecuntaspopuUilraeUn  hebtfo  habetur fidncif  in  datinoiloi  congtuitas  ad/ 
innCta  prppofirione  cum  mntauir. 

DUritCW-Cofequetertranfit  pphera  ad  generatione  ingrdlam  terram  pini(fionis.Vnde  prono 
men  no  dcmofhat  illolinet  hom  ines  g egrdTi  funt  de  ^gj^to.tcd  filios  eonim  nondii  vi^mu  natos 
annnmiqm  nullas  egidlbril  a fgypto  ingirlTus  eft  terra  pmilTionisinifi  iofoe&chalA&  donteo^ 
filios  ^idomm.ad  cofinelandicatislnfiad  cofinia  loci  fandificati  fen  dican  ad  cnltn  dimnftnDontc 
iftnm.fJion.qne  acqtiiliuit  dextera  emsfnon  dextera  hominis.Et  eicat  a faciebas  eorum  gctesichana/ 
neas:&cad«feareos.i.locacomm,infunicnlfihftedttatispopoliifrad.Lo<jtur  more  dimdenniun 
loca  per  fnnicnlositanq  deus  extenderit  ftjnicolnm  ad  dinideiidnm  terra  promifTiois  ab  aliisAfic  fe/ 
otcadctr;hoc  eft  vdntiotte  accidere  vteonnneretnt  terra  chananeomm  intra  funicnlom  hprodica/ 
tis  piomifff  i(radi.Et  habitare  ftot  in  tentoniseomm)chananeotnm,mbos  ifrad. 

ttlltaucrunt*  Deferiptis  bnficiis  coUans  goationi  igidTf  terra  pnuflionisiddcnbunf  nfic  eo?  crl 
roia.Rc  tetanemt  & tebdlaneriit  deo  escdlb,&  ttftimonia  eins  no  caftodierat. Ia  habes  triplex  cnni€| 
terarionisitcbdlionis  & omiflionis£t  rettocefleturia  reda  via  da,*  poaiicati  fiinr.  N6  (blii  pcccatftt 
omittcdo  femare  l^.fed  pnancati  limt  fle  rettoceflerunt  a deo  iTpfes  eo?.veifi  liint  qnafi  arcus  doln 
hoc  eft  (icurarcus  iilofi  hoisvertit  in  amidi.Et  intedit  per  hoc  q»  veili  funt  contra  deii.no  amicti  Hd 
patie  eora.&  hoc  vdnt  dolofega  cu  debmfTtnt  cotra  hoftes  dei  pdfenerare.vTifi  fnnt  cotra  deii  bene/ 
wdorc.FEtftoeifit  indignaneii  in  excdfisfnis.immolabant.n.in  loasexcclfis  facnficado  idoIisAtn 
fculptilibnsfnisfadetemnlan  ipfnm.Morehnmano  loqtnnq»  facnficado  idolispoocantdeuad  iiv 
nidiai  vdnt  fgte  (nete  q>  cultas  hbi  Ibli  debitos  aliis  impedat rntmii  fadent  relpiat  ptenta  lenoceflSe 
rontipnancati  funpfeocrtJtidenotans  illationem  hmus  es  illis.  QTAadimt  dens.Poft  narrata  cnmina 
liibinngitnrpccna.a;indignatiiseft)moreindignatisfehabnit:&atominatuscftvalde  in  ifiadjhoc 
eft  habitare  in  ifrad.Fxteliquittabernaculfifiloitctonnqnodhabitaoit  in  hoie-Adliteta  defoibunC 
dclhmtio  filo  tepore  hdi  facerdons.  Vnde  arca  dni  duda  eft  in  caiira;&  capra  a philifteis  nun§  tediic 
infilo.Etppcahicdf  qiidiqmttabernaculufilo.quodvocatctiatenronu.quod  habitauit  deosnott 
Amplidter  & abfokite  fed  in  homineihoc  eft  inter  hoics.dcns.n.habirat  in  fcipfo  Fm  vtritate,&  in  cob 
JisFffl  cocdidft.FBttadiditc^tinipitifoBitiidincltia^gloriafbain.maiiaangotooDsAtcadi)^ 


PSAiMvs  ;ixxviri:  m 

traditui  ui  manns  philifhnonun.appdlatat &rortira(k>  dri|qDia'vdat  tcftimonioin  tiM  fbttitndinis 
dminxqua  exacuetac&glona  da/quoniani  ad  glonfic^m  deum  ciat  fa(fla.Ec  tradidit  gladio, phi 
bft^onmi, populum  roumsSc  in  hci^itatcm  (iiam  mdignatus  cfl.ElcCtos  cius  denorauit  ignis:St  vir 
gines  eius  non  (unt  nupc^SacHiMKscios  filti  hdi.in  gladio  ceadcnint:&  viduf  eius  non  flebut.ad 
cumulum  maU  no  pduiictcbantur  flere  vuos  fuos.Hxc  de  ruina  populi  a philiftps  tepore  illo  dnr. . 
lEtOligillUit-Oefaibitur  confcqucnccr  diuina  uindida  in  philift$os:qua:  (imul  fuit ptouilio  ad  ic/  , 
dodflonem  anp£t  euigilauit  quali  dormiens  dominus, quali  foms  exultans  ex  vino.  V traqi  limilim 
do  affatur  ad  doo.tum  ad  fignificandam  dioinam  potentiam  quali  domiillc  ceu  impedita  vinopa/ 
mittendo  arcam  fuam  capi  ab  idolarris-Bt  vae  vt  dormiens  fe  habuit  non  faluando  eamlquum  tacii 
ItmepoffoiSe  vt  impeditos  a vuio  itf  iuffitue  contra  ludcospermilit.Tom  ad  limilicanda  vehemen  - 
nam  percunionis.tam  enim  ex  Ipmno  q ex  vino  fulgens  parant  quodamodo  hne  difctctionc.  P'Ec 
pctrafltrangullatotcs  fuos  phiIifffos,tYtro|hoc  cft  in  fcaenore  patte  natium: vt  dicitnr.i.reg.{.oppto  ' 
brium  lempicanum  dodit  asiignominiof^  paraflionis. 

lEt  fpt£Uit.  Vlrimo  loco  ddmoitur  genoatio  dauidis  defia  a deo.Er  fpreuit  tentorium  iofeph.  Ad 
btcram  pertrdlit  propheta  totam  genaatione  tempore  famtidis  &(aulis:&  dciienit  ad  cepus  dauidis 
qitando  deos  degit  dauidem  in  tege  pofthabita  mbo  iofeph:hoc  eft  mbu  manairch,qui  ftnt  primo/  • 
genitus  io(^h.Et  meminit  fpenalita  io(iph:quia  ^fc  furna^tus  e in  primogenitum  iacob|.tbie£to  ; 
ruboia  pnmogcnitaraptoptaincdlnmivtpataingtndi.lEtintiiboephtaimndelegu/rtbircgein. 
Meminit  qao9  ephraimtiiuia  a iaedb  pffpolitns  fuit  manaffeh  ftatti  fuo  maion  in  bcnedidhone  ca/ 
cdiatis  marubos.gene~4&U  degit  tnbnmiuda:dchac.n.fuitdauid.necfolu  tnbli  lodafed  montem 
fibni  pro  loco  tepu,  qnemdilcxiqadhocvt  iit  locus  rempIlRado  dedionis  non  merita  aliqua  lol  di  > 
leOio  aflignatur  dinina;ideo.n.alique  digit  quia  diligit  illum£t  fdificaoit  vdnt  acellaihoc  eft  ad  Ii/ 
militudmem  codoramitanq  aliudccdum.famftuanum  fuom/templom  fuliivt  lirat  ccdum  efthabi/ 
tacuium  da  Ita  teplfl  hoc  eHet  habitaraln  dei-  quali  terra  fundauit  iplbm  artemo.Osmpatnr  tcplunl 
n6  folfl  aodlis  ca^s,ftd  etia  ifimf  terr*  quo  ad  ftabilitatc.Et  intedit  p hoc  ^imilaK  ^ifirationem 
tepli  pnmf  crcatiomnifidiCdc  qua  faiptt5  eft.in  pnnapio  creauit  deus  codii  Sc  tctia}fdificado  «m/ 
pld  ficut  ccdl!  & firat  tara.Ec  degit  in  danid  ferufl  fullihoc  eft  6c  degit  dauid  in  (oafl  luumiSi;  tulit  eft  . 
degtegibasouisfmnltitudinisoniumi>epoftfixtasaddoxitdi,adpaiccduin lacobpopuUi  full&  1 _ 
ilrad  hereditate  (ua;cicado  eli  regede  pallore  ouiom  featpaftotc  populi  fui  q eft  d vt  hereditas.  pEt 
pauiteosidauid  iam  racfm  pofaftionccordis/lnregra  volontatet&in  mreUigentiis  palmarum  fuajt 
duca  eos.Ttes  tangit  tones  regendi  & guberni  in  dauiderege.primo  qua  diximus  int^a  inrctio/ 
ne . leelido  prudena  fle  inteUigeda.diccdo  fle  in  intdligcntiis  tli  diuina^ jefl  hnmanaf  adionii.fuitJi . 
vedf  in  primo  reg.prad«  ab  adoldbena  (ba.ceiDo  exeplaria  fada^gniiicara  addedo  manna  (aatum. 

& vae  hacc  omnia  tequimnmr  in  pnndpead  regimen  populiFururum  ante  duoaeos/  per&aicratia 
B^nidaui<lisflgnilicac:palinicr^itdoccndoeosjdacanimconimexeKens.Amen.  i 

CrVVLGATA  EDITIO.|[;;Canacumafaph.  LXXVIII.  \ 

Eusueneruc  gentes  in  hereditatem  tuaintpollummt  templum  fancton» 
tuum,pofuenmt  hicnifalcm  in  pomorum  cuHodiam.  > 

Pofuenmtmorcidna  femorum  tuoruefcasuoiatilibuscceli:  cafh(sfait| 
(florum  tuorum  bcftiis  terrae.  t 

Efluderut  faguinc  ipforu  ti§  aqua  i circuitu  hiertmiflCno  erat  q fepelirec. 
FaifH fumus opprobfiuuicinisnoflrurfubfannacioflC  illufio  iisquiicircuitunfo  fuu 
Vfi^quodomincirafcoisinfinemuccendc^  uelut  ignis  zelus  tuusf  ' 

Effundciiitua ingctesqtcnonouerntt&ircgnaquxnomctuunoninuocauenuic.  ' 
'Quia  comedemnt  i«icob;&  locum  eius  defolauemnt.  ' 

I>le  memineris  iniquitatum  nodrarum  aatiquarum/cito  anddpent  nos  mifericordis 
tuxtquia  pauperes  faifli  fumus  nimis. 

Adiuua  nos  deus  laluuris  noder/K  propter  gloriam  nominis  tui  domine  libaa  aosiSt 
propitius  edo  peccatu  nodris  propter  nomen  tuum.  > 

Ne  (orte  dicat  i gedbus  ubi  e deus  eorutdfl  inotefeat  i natioibus  cora  oculis  nodris 
Vldo  fanguinis  feruorn  tuoru  qui  edfufus  ciitroeat  icofpeifhi  mo  gemit?  copedicotOf 

Securium nugiunidmeaibn<^icuirpoffi4c^osmoj:c^coroiib  ~ ..1 


XA 


Uf  , 


X 


febra 

obMi 


) 

4 

1 

« 

7 

8 


9 


IO 

tooiliiR 

ncftnJ 


+^'I  I 

b^aitf 

titiu  I Z 

nd 

13 


I 


PSALMVS  : IX  XIX. 

Etrddetncinisnfis  feptupin ! flnueojitlpropmaipfojiqSexprobraueruttibifiKt'  ^ 
Nos  autem  populus  tuus  kc  oues  pafcu;  tu(:confitebiraur  dbi  in  feculumt 
In  generatione  SCgcneradonemtannunciabinius  laudem  tuam. 

CIVXTA  HEBR.iEVM.|[;  Pfalmusafapho.  LXXIX. 

P ropheta  y^mtueneiunt  gentes  in  b^reditatem  tuamtpolluerunt  cempIant&B 

dtitatistu^/poruemnthierufaldnaceniis  . 

Dederut  cadauer  fetuoru  tuorum  efca  aui  ccelorum:camc  gradofora  tuora  fer(  teits^ 


EfTuderut  fanguinc  eoru  quali  aquas  in  circuidbusUuerufaletK  no  fep  eliens  • 

Fuimus  opprobrium  uidnis  nolbisrfubfannatio  K derifio  circuitibus  nodris. 

V fcpquo  dominc*irafceris/artemofardcbit  quali  ignis  zelus  tuus^ 

ElTundc  ira  tua  ad  getes  q no  cognouerut  cctOC  fupa  regna  q in  noie  tuo  no  uocauer^ 
Quia  comedit  iacobrSC  habitaculum  eius  defolauerunt. 

Ne  recordare  nobis  iniquintes  priorum  xfedina/prawenient  nos  mifericordiaE  tuac^ 
quia  attenuati  fumus  ualde. 

Auxiliare  nobis  deus  falucis  nodrae  Tupercaufa  honoris  nominis  tui:d£liberanos/S 
propitiare  fuper  peccatis  nodris  propter  nomen  tuum 
Quare  dicent  gentes.  Voxgenaumubideus  eorumf  Propheta,  feietur  in  gendbuf 
ante  oculos  nodrostultio  fanguinis  feruorum  tuorum  efrud!. 

...'*** 

Vcm*etah  facies  tuastfufpiriuuicftimelutmagnitudobradru  tui  / folue filios  mortis. 
Et  redde  uidnis  nfis  feptuplu  ad  linu  eo^ropprobriu  ipo^;  qd exprobrauert  dbi  dnet. 
Et  nos  populus  tuus  ouis  pafcu{  tu{  confitebimur  dbi  sterno : genaationi  SC  gene 
rationi  narrabimus  laudem  tuam. 


Inilos  cft.Pralniiis  aTapho-Qui  pam  a lbpradietis.Sed  nthil  hinc  haberar  de  matetiaplalinit 
JL  (ient  ncc  ex  autontate  pnmi  macca.y.vbi  ataf  fecudus  hmus  pi^mi  vedicainsjia  ibi  dt  fenno 
deocoiionc.do.viroifiqaos  alamus  ezlraine  aatonocadiQhicaiiC|>phaaloqn]tdcciadehidaa 
gMibusdcus  inqt  venctfit  geres  in  h^rcdtracc  cuaEs  quo  patet  q>  aotoc  libii  maccabcoiu  voiiaild 
£Sc  craTomptiae  ettcdic  ad  lud  pporic&  vt  iiequcn  vfo  racidt  doAotes  ecdciif.<r  CoUigedo  ita^  at 
pblmo  mateni.pnotidd  e cp  pblmns  ifte  n5en  tuftoncos  lol  ppheticas.Qaod  ex  ct^acer  tp  ahan 
cfttpedaaidi&nacoilacvfcp  ad  tepora  illa  nimqfmlle  patrata  inhictul^q  hic  dnt.  Et  rorfiis  coftat 
b ceptt  adhuc  n5  erat  plificatd.quod  hic  dclctiDif  pollutii  a gcttbusj^xiinqmf  ergo  q>  fututa  pdicet 
do  defciibatitanq  res  geftas.Cdfcredo  aute  TcUpra  in  hoc  plalmo  cum  poftoins  gdhs.nolla  apparet 
magis  cofona  gdh  q ea  qua;  exercuit  annochusin  uid^sifctipta  in  bbtis  maccabcoi&amcj).venet 
tunc  gentes  in  hereditate  dai  tunc  polluerunt  mulnpliater  tepUimituc  dellnuetunt  h icriin/tunc  ood 
detunc  fanguinc  multum  vere  (anCtotmqa  diicac  umt  occifi  pp  diuind  cult&na  tnlomtes  ad  ntos 
gcnlifi n5ocadcbanf.Acccditadhocq>n5o5qucrunf fcabduAosapatnaicapnuicaie.lol  ocdlbif 

(it  CIS  libera'cdfcirio  diuini  nols^cp^^de  ^ludedn  mihi  videf  q>  matetiajilalmi  ad  hfam  e lo/ 

dcwhi  afRiCtio  qua;  ab  antiocho  faCta  c tepore  maccabcoraicotta  colctes  deu  Ittem  duiina  louatcs. 
CTSVMMARIVM  EST. 

QTPropheta  in  pfona  populi  afHlAi/rupplex  narrata  innafioe  genum  pollnedo  tcpididefirofdo  hieni 
fale  &c.petit  a deo  liberarioneppiia  & vidiCta  holhu.IUa  ex  mifaicoidia  dimnafcxppna  attennaoSq 
ex  diuini  nob  gha0;olficio:iiti/qan5  noueiutdcd/vt  vino  fiat  (imetoiii/vt  reddat  (eptupifi  pto  di/ 
Dino  opptoptio.  Vtra^  ade  vt  oues  diuing  pafe^  laudet  ded  & annddcnc  poftentati. 

C Penona  loques  propheta  dl  in  pfona ppti  amiftuvt  ttftaf  vltimus  vemcolusaBe  nos  ppfs  tu*  S£. 
;|  \3EuevakrutgentC0.DiDiditarp(^usinpa[te$daas:propo(ituiammatene,8e  exceunoSy 
ibipollueriir.CCircappdnemadaettcmodanapphctapfonaagirpopolind  folum  afHiCti 
Ted1bppUas:prophetiaJi.lflatotaeper modum lupplicanonis  explicatatvtpataintuetipralmnm. 
Et  pp»  tam pro^ncdogeieqnedo  agit  quod  cftaraidiliqipliciwptDpooodo^jdc  no  oplicacla 


i 


P^XtMVS  ILXXI^lX.  IJ5 

vtelftifappliixm  nlfi  (iipplicandoio  dois.hoc<nim  congruit  animo  affefto  magna  crilticianang  di 
fhtia  ip(a  nonpaciatitf  expbcaic.ibi  trahat  ad  faciendum  Gippltcationu  opus-Incdligc  ita^  propor 
luduo.pnmo  lupplicanonemifignificacam  ipfo  rccurru  ad  dmm.Alcctum  afHidtonon.  venerunt  ger 
fi^dolatrp.in  hgteditatan  niamitcrram  & populum  tuum. 


Gr^f^UucrunMncipit  hic  pars  creentioa  tali  ordinePrio  traftaf  illa  paiticulafvencrdtgcrcs  tn  h{ 
cinculenmtScc<ldoiUa|dco$|aplicanaorapplicattone,ibi  vf^uo 

do  ibildolamsvTdicttnr.i.macca.i.Tum  quia  templum  plenum  erat  comeflatiohibus  & fcoifanti/ 


ttditatc  tua|cxplicando  mala  quz  inculenmt:>ecfldo  iUa|deu$|nmii 
domincQJlnchoata  malis  iUanstemplo.PoUneiunc  templum  lanCtitacisni^doplicittr.tnm  poni 


lins  cu  metetncibus.:i.macca.6.^1\)rnerljthienifalem  acemis-Pollutiont  templi  adiungitur  ddhu/ 
^K>CHiitaris  quitum  ad  pdificiaiabeffieCtuactinotumiqaumjidelfaulitut  fdificia/fiunc  aoemi  lui/ 
iiaiiLHzcdeflniCho  defctibitur.uiiacca.  i.q>  pnnoeps  tiibutoifi  fucccdit  hietufalcm  igni,&  deftnuit 
domos  eius  & murOs  dus  in  circfiirn.  V nde  multi  acerni  minaid  conlhtun  funt.pi>edetnnt  cadauei 
feruorii  tuorum.Ordme  ppofteto  defcnbttur  pnus  ignominia  cadanad-Dcdeifit  cadauenmultimdi/ 
ne  cadiVictDra,c(cim  aui/multiaidiiu  auium.cdoficamegianofoqt  moram  lt»p  terne.  Deinde  occi/ 
Ito  hoium.Effiideidtranguine coram  quali  aqua^vt  intdligas  magnam  occiloram  mnlncudine , in 
circditibus  hieraGdc(&  nd  fold  in  auirate.ln  hdtppo  habef  circuii  ‘ 


rcircuinbnsmdatiuoiledaddita  eft  pne/ 
policio  &c£c  non  (ep<liells{CIat.nolcba^n■ql  cadaaeni  liqichrcranidi  vr  didam  eftia  bdhis  & auibus 

5»inedcrfmt«^uinHis  opprobrium  viciniM»ollris)ej[  his  malis  qozpaffi  fornus  en — 

|omq>cepiitaci(bmnsavianisnolhistan§mali:nibfaiuutioac  deniro  dtcuitibus 


emerfic  aliud  mar 
nollris.  Et  hxc 

omnia  in  deum  redundabannqniaperhanrlignlficabararhdicporam  rdigio  vana. 
^finfltlOlWininC.Ttadanr  hickipplicatioinchifain  illapaRicoladeus.Vbi  adaettefupplicatio 
ne  copoTita  ex  duabus  partibns/xxclcmetia  etga  ipfosi&cx  vindida  erga  hoftc$4niitim  tamen  vt  cS 
SnntafBidoanimo.inreiiccatliqniderefefduncshg  pctinonesqtrotitafflidns  animus  hac at^  illae 
ntagatus  fuggerir.CTInchoataorcm  a teimmationcafflidioni5proprif.Vr(7qoo  dneirafeeris/  gdia 
dotabit  alHidiohacc,a;Trmo{quali  dicat  ablitiardebit quali  ignis  sdus  ranstaoiorrauscigailiadim 
patiens  conlbmi  vfqtquoat^icqualiignis/inctcrminolArecondafdificacionctenipUvr^  adti 
pusmaccabeotltnihilmuenif  foiptd  aucenaoc&conlidcratapronitarciudpoiuadtdolatria.vertli/ 
mile  eft  q>pp  peccata  ppH  colendo  alienos  dcospoirient  eos  tucdais£thocinlinuatpropheta  nomi 
nando  adsm  dci'impanctc  conrotn];q>.Cpopolus  eius  haberet dmm  denm.rBftmdeiram  raamCdf 
nettic  fermone  ad  pericione  vindidf  getu  qnz  non  cognoueranc  ccA  fupet  regna  quz  in  nomi 

Ite  tuo  n5  vocaueriit.Adi  apeiteditHW.quSaispcccanerirans.in  hoc  tn  pilamus  gentibus  ® cogno 
nimusteiillpautenoniArarTosqiin  nomine  rao  inaocauimus|illp  ance  non.&proptcieaemmde  ita 
ctmuini" 

Napinam 
dir/antiochu$|: 

ITiNciecotdarciiobis  micpnesprioi&R.eDenMnod  cicmetiapro  fe,fupplicans  vr  non  imputet  libi 
ntiqrates  pan€.Nc  recor^re  nobisinoh  imputate  nobis  ad  poraa.iniqtatesprioram|patram.f.nfoqi: 
fdhna.pnenietCdepcariac  df  pro  pueiriaiitjnos  milimeordiip  rap,qa  attenoan  fumus  valdctA  nome/ 
iohoium  &:  rebusiptrdlta  et  libeiTatecnlnrsrai.f  Auxiliare  nobis  dens  falunsnolh».  Implorat  offi/ 
cifiiga  ra  fohises  ckns  fduatot  noftenadiuua  nos.fop  cfi  honoris  no(s  tui.Ingrtir  eam  cc  no  folius  po 


Acii  dicetet.Si  n6  adiouas.blafphcmabnrte  geres,  vbi  dens  eorfifijuii!  dicar  nullibijnd  pdt  eos'  falua 
fle.qaaiepmittrsq>dicetgdcsDla(pbemia,vbideuseoiuiP'5cierat]prolciaf,ingenbos  ante  oculos 
nfos/hoc  e nde  & nd  ampliusdiffcrafCin  hcbt^ohf  in  datiuo  oculis  nfisiA  lilr  in  fet]oeti  vetficulo  hf 
feiaebas  tuis  m datiao.A  striiq’  mutatd  efladitida  ppdne  anre}vltio  fanguinis  feraoid  tuorit  efhR. 
Diuerrit  itcnl  ad  vindida  obuiattice  btafphemi^.  Venietrpro  veniar, ante  facies  tuas  fufpirili  vindi| 
populiihabcbatn. vincula  decretoiu  annochi  q;  occidercrar  nili  traniiret  ad  nras  gctilium.  ^"Vdoc 
magnitiido  brachii  rai.Rcgredif  ad  dementia  erga  fc.  Vdut  magnitudo  brachii  rai/fupple  dl,foluei 
fnbacUige  lic  folue,fili9tsiotTis  t addidot  motti  ex  decrero  antiochidtoc  e puale  & tSpe  hmdi  ptate) 
deciera  Ax.f^t  redde  vidnis  nfis.  Diuettit  rarfus  ad  vidida  vicino^-prias.n.penerat  vidida  pridpa 
lifi  hofhd.Fr  redde  vi0nis  nfis  iq>rnpll!|ma1i  qdiralcrue  nobisihocc  calete  vindica,ad  lind  eoi^iop/ 
probririiproipqdexprobraodficcibidnc|rcddcds,vtexprobtefdiiseof  licuripli  exprobrauerCIt  ribi. 
f^nospopula,sraDs6eouisparcaf  rapiramqnoadanimam  ranoncicgistramquoad  corpus  ra/ 
(ione  tcr^  promiflionis,conficcbirour  in  primis  tibiiconfdlionc  laudis, cteino:&  conlnjucnccr  gene 
cationi  & gracrationi  narrabimus  laude  raa/mnltiradine  laudd  tuaid.  Vteti;  ftudus  optimus  A pro 
(□iilio  opnOMVtpofc  c^prthendens  ca  que  dei  fiiQt  A ad  deom  Qc  ad  proximum.  Arata 


tJ* 

t<HI 

Ui 


'PSAtMVS  '.IX  XX. 

CVVLGATA  EDITIO.(i;:Vi'<aorI^ffiIrft*ffimoniaafaphdtKa^  LXXIX; 

V i regis  ifrael  intendetqui  deduds  udut  oucm  iofepb. 

Qai  fedes  fup  cherubimmiaaife{larecoraeflraim,beniammKmanafle^ 
Excita  potentiam  tuam  SC  ueninit  ialuos  fadas  nos. 

Deus  conuerte  nos:&  oftende  fadem  tuam,&  falui  erimus. 

Domine  deus  uirtutumtquoufcp  irarceris  fuper  orationem  fenri  tiri»  | 
CibabisnospaneIachrymaru:Kpotndabisnobisin!achrYTnism  menfura. 

Pofuifti  nos  in  contradidionem  uidnis  nojbis:K  inimid  nofbi  rubfannauctunc  QOM 
Deus  uirtutum  conuerte  nos:&  oflende  fadem  tuam,&  falui  erimus. 

V ineam  de  fgypto  tranftuliftitdedfti  gentes  6C  plantalti  eam. 

Dux  itineris  fiiifti  in  confpcdu  dus:&  plantafb'  radices  dus/K  implemt  temnu 
Operuit  montes  umbra  dustKarbulb  eiuscedrosdd.  ] 

Extendit  palmites  fuos  ufep  ad  marc:&  ufcjr  ad  flumen  propa^nes  dus. 
Vtquiddeflruxiftimaceriadusr&uindemianteamomnesqui  pr^tetgrediuntor  toSs 
Exterminauiteamaperde  fylua;& lingularis  ferus depafluseft  eam. 

Deus  ui  rtutum  conuerteretrcfpicc  de  coelo  SC  uide,&  uifita  uineam  illam. 

Et  perfice  ea  qua  platauit  dextera  tua  t SC  fuper  fiiium  hols  quem  confirmalH  ribt» 
Incenfa  igni  SC  fuffoflatab  increpatione  uultus  tui  peribunt. 

Fiat  manus  tua  fuper  uiru  dexter^  tuf  fuper  filium  bominis  quem  confirmafH  dbb 
Et  non  difcedinms  a temiuifleabis  nos,SC  nomen  tuum  inuocabimus. 

Domine  deus  uirtutu  m conuerte  nos;&  ollende  fadem  tuam  SC  falia'  erimus. 

<T  I V XT  A H E B R ^ V y lilia  telbficatio  afapbo  pfalmi^.LXXX» 

*nAfcensifradaufcuIta:duccsqualioue)ofepb/odcscfacrubinora/  fe^ 
Propheta,  f dlb  lucere. 

Fadeb?  ephral  8C  beniamin  SC  manaffehrfufdta  fortitudine  nu  Sfueni  ad  falutenob. 
Deustfac  reuerti  nos:&  fac  lucere  fades  tuas/SC  faluabimur. 

Domine^deustexerdtuu  ufmquo  fumafli  in  orarione  populi  tuitfedIU  comedere  eo* 
panem  lachrymf/&  fedftiDibcre  cos  in  lacbrymis  tertii. 

Pones  nos  litem  uicinis  nollris:&  inimid  nolln  fubfannabunt  ds. 

Deustexerdtuum  fac  nos  rcuerritK  facluccre  fades  tuas/^  faluabimur* 

V item  de  fgypto  mouebistdides  gentes/&  plantalb'  eam. 

Ex-pcdiuifli  fadebus  dus;fi£  fccilli  radicare  radices  dus/K  replefli  terram*  ^ 

Operuerunt  montes  umbra  fua:6C  ramis  fuis  cedros  dd. 

Mittet  ramos  fuos  uf<^  maretSi  ad  flumen  germina  fua. 

Qgare  fregilH  macerias  dusISC  collegerunt  eam  omnes  tranfetmtesuiaiiri 
V orabit  eam  aper  de  fyluatflC  reptile  omnipotentis  pafcetur  eam. 

Deustexerdtuum  reuertereobfeaoncfpicedccoelis  SC  uide,K  uifita  uitembane* 

Et  plantam  qua  platauit  dextera  tua:&  fupa  fllinm  roboralli  tibi. 

Succenfa  in  igne  indfatab  increpatione  faderu  tuarum  peribunt. 

1 1 Erit  manus  tua  fuper  uiru  dexterf  tuf  nuper  filium  adam  roboralK  ribi. 

1 7 Et  non  retrocedemus  a temiuificabis  nos/fif  in  nomine  tuo  uocabimus. 

18  Domine*deustcxerdtuum  fac  reuerti  nosdaducere  fades  rua.s^y  faluabimiff^' 


} 

« 

7 

S 

9 

10 

1 1 

1 z 

1} 

14 

M 


k 


■ PSAiMVS  :txxx:  i)« 

Tlfntei  AVincm  ad  lifea  ttfhffcarf  0 rf:i5)hB  l>fafmt«.Et  didmr  p&lmas  ifk  teMcatio  ad  lilia, 
qnij  tdfaficanu  populo  dcAo  ttibolationes  unms.Appdlatione  cnim  hlionnn  dc^s  popo' 
his  uiuttigitoniiuta  illndcanc.zikuc  liliom  inttr  ^inas  lic  amica  mea  inter  iilia&Er  tatioe  cemtudi 


«magnincano«s,aamiratiis(p^miiaitiuaQcoairan  vi  vmi«,  ymi»  r- 

dateta  dits.5e  domfi  pphccat  «ciodinocm.lntafcm  aut  fcpe  pcttaonc  falutifirc  tcduiftionis. 
4T  Pertona  (oqaens  propheta  , . , 

I SfceiW  tlriadeni  anfCBhaXXniditur  pfelmos  in  partes  doastpropofitioa  matetic.&  execotiuai 

* **  • — • - ■ ^ I- — ..  >.lt  jtTfiii'  rt»  oH  ialffannnni.  r 


l(rddcm  anfCBhaXMniditur  pfelmos  in  partes  doastpropofitioa  matetic.&  execotuiai 
Fac  reoerti.<rProponit  doo.  Alteram  ® aufcnlter.  alteram'  <p  veniat  ad  Caloandnm.Fw 

■uiiui  deo  paftorMftaeUs.Eteft  hoc  in  loco  macl  nomen  propriam  non  populi  fed  patnarmp 

illius  qoi  fuitpatcr.i:^onnn.Q,aod  ex  contextu  infinuatut.na  fiibditur  lofephifilius  cius-Er 
propheta  incnoando  a pamarcha  populi  comem  orare  duo  dioin  a bmcfida  antetcpotamoyficxhi/ 
bita  populo  m patribos. Alteram  eft  cp  deos  fuitVdot  pallor  ili^is  fcu  jacobi/ducens  ipfuin  in  me/ 
dncens  in  tetiam  ipfius|accumulando  aiuttias  &c.  Altetu  rubditut.pucens  vdut  ooe 


de  vacua 
ie  faciebas 


Aco  a duobus  bcnenciis  ante  legen 

IS  poit  ie^</Mtcta  unnitur  a icinouc  fupercfaeiubinos.moyles  fiqdem  inj  u^^uiauiL 
d metata  a dnobuschenibinis.&;  ppterta  densdiciratfedens  fuper  chctnbira.  I 
ic  tacicbos  ephtaim  Abcniamin  Bc  manafldi.  Altera  nficupatio  fumitut  ab  illulltationeir» 
dtomm.Oiranamt  moyfes  q>  h^  tres  ttibas(;ephtalm|bemamin  & manaflch^habetent  retoria  fua^ 
|>laga  occidentalem  tabemacoluin  qua  erat  iUa  pars  tabernaculi  quae  vocatur  fan<SuIanftotiim.Ita 
tp  prius  deftfibitnrcotentum  in  fanAofiinCtoram  perfedcfopct.chenibimtApolleaddcnbitut  mti 
pare  tepli  fco  tdbetnaculi  quae  appdlator  lan(Mran<ao?t  in  qua  erant  chcrabini  tcnetes  fedc.definie 
do  parte  illam  ab  his  tribubos  quae  habitabat  cura  lUam.Hinc  enim  date  fignificatut  pars  ocdden/ 
taluouni  in  parte  ocddetali  tabernaculi  habitabat  tres  illf  mbusrit  patet  nu.i  Df  alit  deus  illumia/ 


^Q||U1^%U^ICU^V1VUIU»T&  tv\il>wav|irv/|/uu«uvuuiv«aiu  C 

tali  cora  qua  exemrit  in  patribus  ante  lege|&  ab  illufttatione  qua  exercuit  in  tcplo  poli  l«em.  vt  qui 
ccrait  docete  8e  illodratc  ptofequatut  vtraqi.Teducedo  & illuUtando  difpetfum  populum  luum.p'  Sa/ 
Ca  ta  fottittidtnem  tua  fic  veni  ad  falorc  nobis.Haec  dl  pnnapalis  pentio.tanq  dormierit  dimna  pot 
tencia  dum  popohis  eft  afBiaiis.petimr  fafata  fbitirodinc  tna/&  veni  ad  dhcieda  falute  nolltam. 
Eicue  fac  rcucrti  noeii  fac  luccrc  feciea  masi-z  faliwbinmr.  inapit  B pars  o^ua  taU  or^ 
Prio  ttaftaf  Itetio  principalis  alludedo  fpalV  ad  illapticulafrcilh  luccf.5cdo  tradat  illa  pflcnla,iaufctn 
caiibielne  deus  deTOtufi.Tettioillajrnfcita  fortitudine  tuajibi  vite  a ^gypto.Quarto  illa(&  veni  ad 
(alote  nobisiibi  Be  vdita  vite  hanc.^nnapalis  intentio  ptophct?'tendir  ad  tegtelTum  populi  falota 
l€  ex  luce  ^umar  ghe.hoc.n.teduc  da  cfimemorata  drca  urad  ifciolcph  & fandiirandotum/htic  ren/ 
^Ipot  obfabnaigeo^in  pfalnojin  hoc  confidit  totfi  dcfidcratu  a di^>ctlb  populo.  Vnde  luce  itegt* 


PsALMvrs  :lxxx. 

p<titioKrinhocpl^oRpninir.O  dou  inanit  fac  KotttiQ^nisnS  dicatadhictdjdanantad 
(ion  ncc  ct  ad  cc,(iM  abfolutc  fac  cmcRi  noKcdftac  tn  tp  incdli^rar  a di^edionc  ad  locom  vndc  atOU 
fiiunas.&  fac  loccrc  facies  tnasino  in  licipra^qm  in  lapla  loz  elt^ied  nobis£c  hoc  non  tam  mccapho/ 
iioe.i.non  iratam  ant  torbolcntam  faaem  b»  datam  demon(ita(^amano  moie  loqncndo^a  Itgnifi 
cando  modom  quo  renetiio populi  effcda  dhfdlica  pci  illaminationeA  faluabimui7<iDe  dtibio  no» 
liia  falos  confulget  a Incediuinggranac. 

lE^Oininc  OCUS  Qccrdtuum.  TraCtatut  hic  ila  patticnla/anlhilca  f ab  (wpofito  fca  cotranoCIcilioeC 
^tenta  nd  aurcultatione^cdmemoiido  mala  fabbxataquu  deus  nd  aoi^tauit  oratione  faCtam  po 
poli.p'  Vfqiqoo  fiimalfa.  1 ra  da  humano  mote  fbmatcm  defcnbic  fupplicante  populo.mtendens  pct 
hac  maaphora  <p  deus  exhibuit  le  iratu  etia  otati  populoiac  per  hoc  nd  aufcu^tem,(ed  vdnt  ex  ca/ 
loicirefumdemittcntahoceftqihdexaudmitorationcpopuliiiuxta illud  hiae.i5iiflaennt  moy/ 
Ics  & lamud  cora  me,nd  eft  anima  mea  ad  populu  ifhLf^reciffa  comcdeie  eos  panem  lachtym^^  ^ 
cifh  bibere  eos  in  lachtymis  tcitii.Ecce  liiblrcota  mala  quia  dens  nd  attcdit  orationi  populi  qu^  ^ 
bat  tepore  hieremipabus.C&  potus  ladiiymard.Mdat^  nomen  eft  teitiumjdenocans  abundancum 
lachrymarti  a quantatc  hydti^tan§  biberint  lachtymas  a hydna  tnft  mettetatum.Pones  nos  litem 
viamsnoflnsponesquoqinosmatcnabtisvicmisnofttis/tanq  litigantibus  de  nobis  vt  de  ccboa 
liiis:d;mimianoSriuibl^nabunteis|liibicdioni  adiidetnrq»  dendebimut.qnod  intolerabiluu 
dl-Futumm  pones  tefpidt  protentam  fumafti^gniiicans  icqueUm  hnins  effiaftns  ex  lUa  ira  dei  Pro/ 
nomen  ds  dcmonftrat  nos  m terna  pcifona. 

9DCU6  CXCrcitUUnt-  R.epetit  ternum  vciftculamiaagcndo  noncupationem  dd.vbi  ptins  dixetac  de/ 
ns.modo  dicit  dens  exeratunm  fac  nos  tenettiS^vtlbpcaJ^cioicpetitidis  eft  magnitudo  aftedns 
ad  ddidaatam  (alutem. 

^itan  DC  fgpptO-  TraCtatnr  hic  illa  particnlairufata  fortitudinem  niam-nairando  pnnsopos  fbr/ 
ntndmis  dus  olim  fadumrd;  poftea  quali  fomnfi  fottltudinis  euisidc  demu  petendo  ezacanone  cinx. 
CTNaitat  itaf  cduCtione populi  de  pgypto|&  magnificatione  aus  vf®  ad  tenera  dauidis  to  Gdo/ 
moms.fub  metaphora  vias.  Vite)populuilradCnavmeadnirabaoth|domasi(rad  eft  ibi.f.^  egf/ 
pto  mouebu.xudes  ^entcs(chanancu(futara  moucbis  6c  aides)non  rcfpiciut  tepus  plalini,fal  tem 
pm  baididof  in  pnapio  plalmi  ppolitof  Xpalixns  iiiadeiducu  ioliqih  aerpedu  enim  honim  fhm 
ra  immo  cdleques  fuit  eduCho  vitis  de  fgypto^  plantafh  ea/m  tetta  promilIionts.Eiqiediuifii  cora 
ea  fen  factebus  aus|hoc  eft  abftuliftt  tnc  omnia  impcdidia  via  cora  populo:&  f^fti  radicate  radioes 
dusifirmaras  eft  enim  populus  in  teira  pmifiionis,&  tcpldh  terrajtw  vite.  (^Operuciut  montes  vm/ 
bia  fuajadeo  cieuoftt  rami  aus  ® vmbra  fua  opcrueidt  montesi&  ramis  (his  oodtos  dci/aibocestxcci 
las.(^uatli  ad  paiabola  dedararur  augmctil  vitis  in  cxcdlhmiqoatu  ad  re  dedaratur  ocUimdo  p/g^l« 
ifrael  lupra  pnnnpcs  Be  magnos  reges.quod  coftat  fbii&  tempore  ioftie-P^Mittet  ramos  fnos  \"f®  ma 
te/mediterranearototu  (cquela  denotat  ad  antediCta.&  ad  Sumen|enphratis,gctmma  fua.Hoc.nam 
pleni  eft  tepore  daDidisAperfcneramt  tepore  (alomonis.C Quare  ft^ifti.  Defcdpto  opetepotet» 
diuinc  arca  populii  raagnificatum.fhbiungit  modo  quafi  fbmnii  dimnf  potennpidefctoab 
Ratione  vitis.Quare  fregiftijftangi  dmnfifti.maccnas  aus)  vineeA  collegerunt  eam(fiu<ftuseins,oej 
Xtanfeuntesviam.VotabucamapttdefyluaArcptilcomnipoiwis  pabxmream.Mctapbota 
cft/intdligena  per  repalc  omnipotentis  fimifican  eunda  animanda  quf  fetpuntKn  lepunc. 
Quf  fpecialittt  dicnntnt  omnipotenns.vd  vt  etiam  ipfa  creau  ab  omniponaite  deo  inielli/ 
eas ; vd  vt  fignificatos  per  ipla  gregarios  vaftatotes  / ab  omnipotentedeo  immillbs  inirilioat.  Pa 
hicnaimniaintdligitdeualbnoncspopnUfaaasategeairynomm&exttdnbns  ausaexemm  lUe 
fignificatur  pet  aptum  de  fylna.(rDeus  exerntuiLPent  acitanone  potenf  inuocado  eudeiis  rrrm^ 
tuu;qiam,reueittrepbfeCTo;ad  bonii  popnh  muiefpicedc  codisfoculo  mirencotdic,&  vidqmifctado. 

vifitS  VlfCni  Tractatur  hic  illa  patncula/Be  veni  ad  lalute  nobis/tali  ordinct^imo  fimplicac 

vt  veniat  vifitas  vite  hanppopulu  fnii  edudu  de  egypto.Et  piatam  qua  plantamt  dextera  majhoceft 
Vite  piata»  a dextera  tuasdixitJi.rupenus  & platafti  eam.&  fupet  filifi  toborafti  nbi.populu  quem  ap/ 
pdlauit  vitem  Sc  planra/appellat  filifi  que  toborauit  libi  deusanxta  illud  exo.4.lihus  mens  pnmog^ 
tus  ifraeLQ  ne  libi  deus  ro^rauit  magnifici  elirvt  diClfi  eft  fnpenus;)  ad  ^onam  fnam|  vt  ellet  po/ 
pulus  peculiatis  daf  Inccb  in  igne.Sedido  prophetat  exaudidonemjallignata  prius  ratione  tante 
deuaftanoiiis.Et  mtdlit  profoques  metaphotavins:®  lient  in  vinea  paites  illc  que  fiint  mafc  fen  5 
buftp  percnnt.ita  pars  popnh  iiiafa.leu  imc  afflictionis  cofnmpta  penbicfcdratio  tam  inciiioms  3 
vftionis  elhnciepano  dinma.ita  ® mtedic  propheta  reddere  rationem  dcuaftanonis  populi  ex  incrc 
Mnonediuina;qna:ptoculdubiofnpponitlceieraeomm.Et  licet  metaphorice  inalio  &vftiodi<ara 
fint.no  ab  re  intdligi  poteft  per  hfc  pphetari  no  folii  tonem  dcuaftaaoms/fcd  derdiCtione  partis  in/ 
cif^hoc  eft  dece  ttibufi  qnatfi  regnum  fuit  vdut  pars  mala  a vite  qua  platanit  Awra  excelliiecede* 
a cnltu  dd  lempoic  hictoboam  0cdeincqis.lc8  y intendit  piophcu  ip  pars  liimTfFTiAdi  iodfa  n6 1«/ 

diblc 


PSALWVS  .LXXXr. 

dibit/cd«irqini(tparsc5ftiinptaigne.rEritiDanns  tna-PrephetarRnofionan populi  .Ericmaniu 
tna;tiluatnx.rHP  viram  dcztcrp  nif .Quem  appellaucrat  planta  dmci^  tug.cfidcm  appdlat  virfi  dcx/ 
terfcuppopolfidoau.Etfnpcrfiliu  adam  que robofaftitibi.Intcrfiliosadam/populasifraddl  filius 

ille  que  dens  robotauit  fibiauxra  illud  dente,  jiquado  fcparabat  fihos  adam.pats  dni  populus  eius/ia 
cobfbnicnInshaetcditatiseins.Adoettchic  defcnbi  fupplicationc  exanditaiquani  in  vcdiculis.i4.& 


*J7 


i.pphetado  mtempgff  ordinatos  efledlns.prpcedit  vlnificatiodininc  gfauft 
fobfequif  no  retrocdTio  nfa.Et  in  noic  tuo/no  idolorum, vocabimus.i.inuocabiniDS. 

^tontillC  DCtW  OXrcitttUIII.  Repetit  temo  \’etficuld  cdtincn  te  principale  intentufaugendo  nuncn/ 
pationem  diuinam.Piimo  deosflecundo  deus  cxercituumitetrio  domine  deus  czcrcinnim  fac  teuetti 
nos  &:c.vt(upra.Cddudit  enim  plalmum  in  principali  intento.  Arnen. 

CT  V V L G A T A EDITIO  Vidori  in  torcularibus  alaph.  LXXX. 

Xultate  deo  adiurori  nolbonubilate  deo  iacob. 
Sumitepfalmumfiddarctympanunitpfalteriutn  iucundumcu  adiani« 
Buccinate  in  neomenia  tuba:in  iniigni  dielblennicacis  ueftiae. 

Quia  prfcfptum  ifrael  cft:K  iudidum  deo  iacob. 

Tcftimonium  iniofephpofuitilludtcum  exiret  de  terra  (gyrpdjinguaia 
quam  non  nouerat  audiuit. 

Diumt  ab  oneribus  dorfum  eiustmanus  dus  in  cophino  fetuierunc. 

In  tribulatione  iuocalh  me:flC  libera ui  te,exaudiui  te  in  ablcondito  tempeUatis , pro^ 
baui  te  apud  aquam  contradiiflionis. 

Audi  populus  meus  & conteftabor  te : ifrael  I?  audieris  me,non  erit  in  te  deus  recens^ 
nec^adorabisdeum  alienum. 

Ego  enim  fiw  dns  deus  tuus  qui  eduxi  te  de  terra  scgyptidilata  os  tuu  SC  iplebo  illud. 
Et  non  audiuit  populus  meus  uocem  meamtdC  ifrael  non  intendit  mihi. 

Et  dimifr  cos  fm  defideria  cordis  eorum ribunt  in  adinuenrionibus  frus. 

Si  populus  meus  audiU^  metiCael  fi  in  uiis  mds  ambulafrfet. 

Pro  nihilo  forfitan  inimicos  eorum  humilialTemtdc  Cupa  tribulantes  eos  mififldn  ma 
nummeam. 

Inimid  domini  mendti  frmt  d:&  erit  tempus  eorum  in  fecula. 

Et  dbauit  illos  ex  adipe  frumendrST  de  petra  meile  faturauit  eos. 

CTIVXT  A HEBR.^  VM.  ([^inceri frip  haghithith afapho.  LXXXI. 

* Prooheta.  deo  iacob. 

* poe».  v.»E|cijjtccantatione:6£datetympanudtharadulciacumuiola» 

3 Clangite  in  nouo/comutin  folennitatedid  feihuitatii  nofire. 

. 

4 Quiaprfcfptumifracliipfum  nudidum  deo  iacob.  ^ 

5 Tcfiimoniuiniofephpofuitipmancxiredusfupertetra^pti.Populus.Iabiu  non 

fdui  audiam. 

Deus.  Amoui  ab  onere  humerum  eiusqralmx  dus  a cophino  tranfibunt. 

7 In  angulba  uoca(b'/&  erui  teaefpondebo  ribi  in  abfcoti^co  conicrui,centabo  te  fuper 
aquas  lins.Selah. 

* Audi  popule  mi  & conteflabor  in  terifrad  fi  audies  met. 

9 Noneritintedeusalienusr&noncuruabaisdeo  extraneo. 

Ego  dns'*deus  tuus/fadens  afeendere  te  de  terra  ? wptiulilata  os  tuu/&  ipldro  iHud. 
£c  non  audiuit  popul us  meus  uocem  meamt  t&  ilrael  non  uoImV  met,  , 

' Caictibpplab  ( 


I o 

I I 


tuU 


tradmet 

tmilii 


IZ 

'hnihi|  j 

14 
It 
I 6 


PSAtMVS  .tXXXX 

EctnIH  cum  in  dirofHone  cordis  eot^tibunt  in  confiliis  fuii,  ' '• 

Vtinam  populus  meas  audiens  metn  frael  in  uiis  mds  ibunt. 

Tagmodicu  inimicos  609:  humiliabot&fupanguftatoreseojjfadauetti  manu  mea. 
*|[^70pjyfa.  Ofores  dni*negabunc  ei;&  erit  tempus  eorum  (terno.  • 

Et  fedt  comedere  eu  de  adipe  tritid.  j^cud*  ^ faturare  tc. 

^T^ItDl^seft.Vincrti[uphaghIthithafapho.Haghithith’ nomen  diamr  inflmmcnti  malidde/ 

4^1atcna  p(almi(>t  plalmus  ipfe  prf  fe  fert>ft  tnmratio  miniftrof  dimni  cnltns  ad  cantandfi  deo 
& dangendn  tobis  in  pnmo  die  meniis  repnmijp  comemoranonediuinoqi  ^pcofc  ac  lodidoKlw 
veifioilo  nan<f  temo  mmf  pnmos  dies  mefis  fepcimeqm  vocabaf  feftnm  dagons  & rabarlLEc 

tatDsetat  vteflfetfabbatfiinemonalavtparetleai.;}.8<ua.29.Etquianonexplicac  qnid  effct  con^ 

oiorandd  fed  dicit  memoriale  abfolotc, ideo  intellig&lfieft  de  memoria  dioinogtpcfptorum  ac  nime 
cioi^-Tom  aatontacc  feripturf  fcciidi  efdt(  .S.eiccutionc  memonabs  qoc  fiAat  pnma  die  meniis  Se/ 
pnminarrantis/mhocqiotspopnloscouenitad  aodiendu  e*  ore  efdrffolcnirer  legens  legem  domi 
ntTii  ranoneiqm  hacc  erat  materia  (imphater  8c  abfolote  memoranda  a populo  illo . Et  hacc  doo  ex/ 
plicant  in  viculo  qnarto.Et  in  his  conneri  coftat  memona  bnfiaotnm.in  pcmjto  enim  de  cufto^ 

labbanclaDditnrmemonacreatiomsi&inprfcgptodelmolationepharelclaiiainit  memona  egid/ 

Conis  de  argypto  &c.Haec  eft  igitur  ad  litetam  matena  pfhlmi. 

CTSVMMARIVM  EST. 

(TProphera  iuitat  miniftros  diurni  cnltusjad  cacadu  & pnllimdfi  deo  1 fidlo  tuba^.p  comemorada/ 
ne  diuinoiji  pccptof  aciudiaoq:.tangendo  pr«(ptoram  quidem  fopiemum  fimul  cum  tempoic  9c 
cefiimonlisimdicioium  vero  pcaicipoas  pccnas  acpracmia. 
irPerfone  loquentes  funt  trcs!prophctajpopulns|&  deus. 

C?IntatCD£O.Diuiditpfalmnsin  partes  duasrppofinua  materiae, & execntiua|ibi  ttftimonitnn. 

CJl^oponit  multando  pniis  ad  cantnm.Catatedcofomtudinl  noltIa^  Mcminitromtudinls 
qua  ittoduCh  fun  t in  terra  pmiilionis  edebratun  hoc  fcthim|&  n5  antcClMgite  deo  iacob.  Spalitcr 

deBstub  tonefbmsfeu potentis apparmtiacob:vtpafetgene.4d.Eleuatecatacionemiamplion  voot 

pDeinde  ad  mufiefi  fonu.Et  date  tympanii  cithara  dnlaa)  vtraqi.cli  viola-dangiK  cornu.  Qi^attmat 
hic  habes  inilf  a mufica.  In  nouo.ecce  tepusfin  nouilunio.noqoocunq»  fed  in  foleniratefdecieta , diei 
fluitatis  noftrf.Nullus  dies  nouilunii  erat  ex  lege  fandus  p ceffatione  ab  ope  bnuli  & (blcnnis,niC 
fepnmi  mefis.Et  ppterea  per  has  arcClocunoncs  defcnbit  pnmus  dies  meiis  feptimiiqoi  vocabatur 
dies  clangons  8c  tubarnil^  fabbatfi  memoriale  dangeribus  tnbis.p’ Quia  pcfjiram  iiiaeli  ipfiira.iu 
didii  deo  iaCob.R^tio  fcftiuitatis  & dagons  tubaq;  reddit  ex  pcfpto  & ludiao  ;hoc  efl  ga  pcppca  da 
ta  funt  iliaeli.S:  quia  ludiaa  exercuit  deus. Ad  comemorandu  enim  hxc|mfhcutu  eft  fdiu  cubaiCmcc 

alia  in  lods  pdidis  aiilgnat  rDilhasfefttEade  autc  eft  matena  ptalmi  iftius  & ^ tubarum. 

CrXcihniOniu  in  iofcpb-  ^ napit  hic  pars  exceutiua  tali  ordincPrimo  tradat  illa  pamcula/qiM  p/ 
ceptti  ifradi.deide  iHajiudiciO  deo  iacob/ibi  & no  audiuitOrTtadat  itacj  l^illatio  tali  ordme.Pnoi 
ddcnbif  tepus  di  tdhmonio  benefiao^  ddndc  ipfa  legiOatiolibi  audi  popule  mi.Tcfhmoniii  in  10 
feph.Tepus  quo  data  font  ^aqjta  defcnbit  fuiffc  tepus  egreflionis  ex  r|ypto:qnqnagdimo  liquide  • 
die  data  funt  pcaqjta.  Appdiatione  iofeph  intcliigi  populu  ifrad.rcftat  cotextus  pfalmi/fubifiges  vno 
atqi  code  c6textn  gefta  dei  cu  popnlo.amoui  ab  onere  humerii  eius.iefpoddjo  nbi  in  abfcfidiro  toni/ 
tnii  AcEteftfenfus.Teftimoniu(diuinaipc(pnonis,in  iofcphfhocdiingenreiofeph.  Populus  eniin 
hebreus  in  argypto  appdiabat  gens  iofeph.  V n & pharao  duit  ad  iofeph.pf  tuus  & fratres  tm  yme/ 
rfit  ^ te.Et  nirfus  fcnptfi  eft.furrexit  interea  rex  nonus  qui  ignorabat  iofeph.mfinuas  fcnptnta  p hoc 
fh  ta  vmeiTs  lofcph  § memona  iprinsfro  apud  asgronos  etat  bene  tradadi  hebrfos|tang  cognoiatos 
a iofeph.Et  ppterea  rex  nbuns  nS  habes  ronem  iofeph/male  tradanit genK  dus.In  em  aus  fim  tCT/ 
ra  acgypti/in  exitu  iplius  gentis  fup  ttrta.Egrediedo  ab  argypto  verfus  terra  pmiffionis  afcendifivt  in 
plnnbns  fcnptur?  locis  pater.Gencmim  vlt.diat  iofeph.arcenda  & fepdiS  patre  mdj£t  ao.  i f-did/ 
tutA  armatrafcederfit  filii  ilrad  de  cetra  «gyptiQuia  igit  afcedendo  exierunt, kfco  dicif  in  exueaus 
fuptena  a^gypn.pXabifinolcim  audia.EcccprimtitcftimonilipcThibitd  a populo.  Introducirenitn 
ppheta  tdiimoniu  hoc  diuinoip  ^(ptof  vocejpopuli,dicetis.Labm  qd  nefcim  audii  .Exuutn.ppli 
auditurus  lingua  qua  nunq  nonicdioc dl lingua  derna  audiuit  defi loqucnct  fibi  de  ctadoiexo.iij.  Vn 
didt  deus  exo.so.vos  vidilhsq>dc  cado  locutus  fim  vobis £t  vere  dioinum  labiti  fiiit  auditu  & igno 
tCiquia  populus  nunq  audierat  voce  dei.  Vn  8c  diierfit  moyfi.loqte  tu  nobis  & andicmus,nd  loquaC 
nobis  dfis.Moyfcs  alit  folitns  erat  audirerferiprii  eft  enim.moylb  tequebat  & diis  riidebar  ei.  TAmo/ 
ui  ab  onacSeclidu  tdhmonift  itroducit  a ore  dd,nanans  bendkii}  quod  oSoili^  geri  lofcpb  Amo/ 


i 


II 


PSALMVS  > VT/txxxr: 

Di  ab  onCTchmnaf  dus.af8igrf)at.n.fgyptii  eos  onertbosvt  df  exo.i.PaImf  eju?  a ctiphino  tfafjbfjft 
In  ope  loCi  Se  lateris  Se  rebwo  famnUcu  quo  in  tena;  onenbus  pniebanfjcophuius  c6pucaf:q  fodieo 
do  terra  iplebaf  vt  portaretvt  phib  duas  afBiftionesCtnaniiff  ad  fodiedii  te  ipicdfi  tephmosiik  dortS 
md  port^)  ttcOigiunus  teliqijfi fiunalanLFotaf  aiic  tddbtmqrefof  ad  ptin  diutnf  actionis  amouit 
qm  hfcrdeuatiofdite8btodimnifaCti«^(p;:luanguftiiDeclatatinodurccudi  tcihmonu.lnan 
^ftia  vocalhjine^pbHxophat  dens  ^|«pulil!jn  angulha/oppiTionis  ab  ggypms,  vocalhjmctnzta 
iiludezo.:.igcmifctte3fitii  ifiaelppopisvMeratiTanc.afceditiiidamoreof  adden-Etenu  tctdercgp 
pco-F^RfideboabiE^edaiaf  mcxlDspriiiiiodhinonu.Rnddioxibiinabfcodito  ronittuijin  m6te% 
nait  ioata  illud  eso.  1 9£t  ecce  coepunt  audin  tonitrua  ac  micare  fiilgura/&  nu^s  ddilTima  opiie  mo' 
te.Eccc  ablcoditii  ronitroi  in  quo  tndit  deus.fubdi£ji.ibide  q>  moyks  loqbaf  & diis  rAdcbac  aiq  erant 
^picda  populo-FutUf  tndebojdqiotat  fe^la  ad  ptrii  te  ant  te.  ^Probabo  te  fup  a^s  litis.Ternu  tefS 
DionmeftbnficiiS  aqnpedaiacdep^uitgiclladeKgypto  and  venirftad  motem  linaiEt  appdlaf 


bilia  vifa  1 fgypto  0ti  raan  mbto.Hancaudiicbnf  vt  tethmonia  pcepnoius  diuinz  io  mote  linai. 
Sbldi  popw  mtPolUdtlrpoaia  )Pcgptc«yvtdiicno(;^pta  n6m  lingulis  Icd  uj  6ipmo  eolJ^  A» 
di  popule  mi  6c  edteffabor  iir  tqcenmcMahRiIrae)  Ii  audies  me.  Jn  hebtpo  hf  mihi.Nd  ent  in  te  deqt 
(dicnus.Ecce  pc^tfi  fupmlLEcndcUtiidbud  deo  extiiA»iEgd;ldlus,dnsi  vniuolbf  ,das/natura,roaa 
|?gram|nd  tenuoji.vocan  dens  nmsifaaaisafcederete  de  tmafgipn/vtexboc  libertatis  bmeficio 
cogaorcasDiliiirl^os  tufi.BaugqifliffiBSjdciM  non  datpcfpni  line  pm^.Si  me  audi^, dilata  of 
cnumlad  pemdiiipete  qcgd  VIS, 0(  implibo  uIod&  donabo  rotum  plene 
jEt  nd  QlMUlil.TraCtaf  hic  illa  pdcula/iudiafi  dro  iacob.Poll  ^rata  Tubduof  iudldikA  pnus  indt/ 
cidpenalcEc  no  audiuit  ppll>.I>iis  r>5  e pnus  vitor  § hfifir  pctfir&  ppea  ad  pumnone  pm  imi  oRc* 
IkQifi  noaodinit  ppis  vocedd  obediodo  ptepti^  cius;&  iliaetnS  voluit  mqlcd  wtulu  in  dcum.[^ 
pia  cnmeiiobedicnc  te  idolattip.pbt  miliefi.l&xepccnaimanma  ltcma.f.  m dcosdendmqt  hoicm  fi/ 
Diiplibt  mili.Mctapnbrica  i locutio, q di^iCtio  li^ificaf  p milTionetqa  de®  derrliqt,df  milidc  popa' 
Ifi  ipli  metEr  mili  di  i diieCiidc  cordis  1 uifcgo  ddhti  adiKCtideppIt&mdieli  pur  cor  eoqc  dirign  eos, 
Ib^t*  Ecce  effcCtosdeiclidtionisjbdt  in  cofiliis  fuis/dcfiinitl  a lumine  direCliois  m^  Vtma  popu 
ku  meus.5ubdif  iudicili  quo  ad  pcena  eatrifeca  morp  i deferto  annosup>.5ed  deicnbiC  bpepeena  taj 
cocta  diuindrapj^ensu  ^Ctarnairado  pmiii  illis  paratuiquo  feipfos  prinaucific  no  obediMo.  Vtinai» 
populus  meus.CoIkkia  in  adueibio  vtma/affeClii  diuinii  adhoc  q>nmus  boni;ad  hoc  vt  Icrucmus  ie 
Re  dei.  Vtina  populus  mens;enr,andifs  naervtina  irrad/populus,in  viis  meis  ibunt.Tanq  modicum{ 
Dteuillin]otpe,iminRx>seo9hamiliaboit}cutqd’ellmodt^racillimevici{;&  tbp  anguitaroieseoril 
hteia  verti  manu  mcaipmiitiiiafqua  punio  populdi  mdi  in  dcGato  tot  annis.&  incedit  per  ha;c  defert 
beie  afieCtu  diuinii  ad  paria  populi  lui  Se  ad  punitione  inunicoiilAdi  apte  diceret  dras.  Quantiicft 
exparte  mea  ego  piacc^i  volens  vt  populus  obediensptamuacdfequcrctDTviaotip  mimicorum/fc 
nqn  vt  punirem  popnluiiKegoddidetauivcobcdiiet&novcpDnirem.Etfutuuibunt  cum  reliqui» 
referuntur  ad  protentu  ddidend  dei  fubintdlectfi  in  adueibio  vnnam.Suntenim  h^  verba  ddezpli/ 
can  tiadiuinum  idiei^  mote  humanojante^  lilii  ilrad  aacerbaiTent  deum  in  dtfoto.  , 

I0ro»10  Oni  nc^but  d AccnmOlano  diumoi|c  ludiciofpnas  ad  pccna  dddcad  pmium  defcribiCi 
Qfbres  dni.Codudit ppheta  aecum ulado  pccna  pecnf XJrfcnpta  ftiit  pccna  itemc  deludis  cfi  petu 
na  dctetiois  i ddaromdiiigif  mo  poena  dwaciais.Olb^  dni  negabat  alo&edictii Et  ent  ^ 

coqc  ftcmo.ao.  jzde  idolatna  vituli  loques  dras  ad  mo^cn  aitego  i die  vltiois  vilicabo  & hoc  pCtdi 
coKftelcrDas  poena  ad  tps  \1bois.Qa  no  e i hac  vita  ted  i futura.tps.n.pntis  vitp  e tps  mifcncordicdi 

ludat  ent  rpsvlci6is,qaoiiolliimaid  rem  anebit  ipuneluxtahiidefum  hic  df  erit  tpseofimimicotii 

«l^rrnc  n t/IrAic  Ae  rncinimimor  ^ t r-. 


, , TOuro9:cniritpc|iptnda»rc.qacmfc 

riufCtp**n.mcrura  c fnccdTiciom^nrudo  at  ffitorii  cnr  tota  fimaLflJEt  fcat  comctkf  cH  Ddcrt 
pto  iudiaoponiali,ddcnbif  mdpmiliahibiniuioduClidts incena pmilB6is.Et  ficcic  comedere eu) 
pptm.dc  adipe  tnncLloluesdrqifilii  ifracl  traliro  iordancChoccftigiefli  terta  pmifli6is>»mcrfenit 


- _ _ . J promilTionisi 

terta  laCle  & mdlc  manans.Et  proptetea  hic  meminic  mellis . Quod  autem  dicit  de  petra|difpolitio/ 
nem  petrolam  illius  terrae  tangit,non  mutilem  fed  produCliuam  mdlisihoc  cft  frugi^m  fcu  ftuCti/ 
fetam-Futumm  faturaboirefpicit  ptentufecircomedenequia  hocfnic  cofequens  ad  illnd.Stanm,n.co 
Oicdctut  pancs;&  poika  ddeu^t  chananeogA  potiti  Kunt  tetra  tam  ftaaifdaAniai. 

CuctJiippl^  ■ f I I 


I 

z 

3 

4 
,5 


t<9 


rsAtMvs  ;txxxii. 

CVVLGATA  EDITIO.  |[^PfalmM afaph.  LXXXL 

Eus  ftttit  in  f^nagc^a  deonun:in  me^o  autem  deos  diiudicat. 

V fc];quo  iudicatu  iniquicatem;d£  fades  peccatorum  famitii^ 
ludicate  (geno  pupfflodiumilem  0C  pauperem  iolVficatea 
Eripite  pauperem  &:  egenumuie  manu  peccatoris  liberate. 

N^derunt  ne^  intellexerunt/in  tenebris  ambulant  t mouebuntnr  OlB^ 
nia  fundamenta  terrf. 

Ego  dixi  dii  e(bs:S£  filii  excdfl  omnes. 

V os  autem  ficut  homines  morieminitK  ficut  unus  de  prindpibus  cadetis. 

Su^edeus  iudica  terramtquoniam  tu  h^reditabu  in  omnibus  gentibus. 
fCIVXXA  HEbR.£VM.  Pfalmus afapho.  LXXJCII» 

n , 'psEus  t dans  in  congregatione  dei:ui  medio  deos  iudicabit. 

rropheta.  f^^quo  iuditabiris  iniquitatetK  fades  impio^  fddpietis^Sefah» 

Judicate  pauperi  & pupilloregenuni  K inopem  iudificatf. 

Saluate  pauperem  SC  mendicum:de  manu  impiorum  liberate. 

Non  cognouerunt&non  intelKgent,in  obfeuritateambulabunttlabentlffonmtz  (tso 
damenta  terrae. 

Ego  dixi. dii  uos,&  filii  exceifi  omnes  uos. 

Vere  ta  nq  adam  moricmini:0C  ficut  unus  prindpum  cadetis. 

Surge  deus  t iudica  terramrquonia  tu  hf  reditabis  in  oibus  gen  tibus» 

ryl  mias  (ft.Pfalmas  afapho.(^i  patet  a riipradi  Ais. 

I irMatenapralitiincccxnt^babcf nccexautontatedfii,qutioan.io.affiat(<ztfihoiiis  pbl/ 
DU'et(icaUi.Ccgo<iindiicfhs;qmuklenihi]  aliadhabcfnilifpvctbahtEcfont  veraiSc  tpappdMM^ 

: dcoqt  {tellignn£  illi  ad  qoos  (mno  dei  faAus  cfttdd  didtit  illos  dixir  deos  ad  quos  lanio  da  raAns 
nd  pot  loltri  fcnptura.Ouia  enim  fcmio  dei  faAus  cfl  ad  dinarosf&  pnecipoc  ad  sphoasidc  g/ 


ne 


iirigif  ad  iodicesiargucdo  St  monedo  eos. Vn  idgendo  vertia  dni  efi  pgieflo  putlnil. 
infof  q>  lid  ad  oes  iudices  fed  ad  illos  ad  quos  (amo  dei  faAus  eil(hoceft  ad  ludices  populi  ilraei>li 
tigif  fenno.Et  Ii  amplius  pfpeAd  fnent.appaitbit  q>  t6  monitoni  ell  iudicifi  vniuerfalequod  tum  in 
gntotfiin  vltimovctlicutoinlinaaiacp  hoc  pfalmns  ille  ad  Uteri  traAat  de  aduenru  melia;ad  utdit 
cILiilodaces  lUlI  p tone  atgu^  monendiqi  iudices  populi  detEt  haec  di  ad  lucta  materia  plidmi. 

«TSVMMARIVM  EST. 

CTProphaa  arguit (VmonaiudicesilneltcnmtationediiiiiMeptflidenapitain  latione  dinini  indi/ 
cii  fbton,q>dens  indicabit  terram  haeres  olum  gentiom. 

CT  Perfona  loquen  s propheta  elL 

fiis-  Dimdit  pfalmns  in  patres dna^ppofinua  materUeA  aecutinafibi  vfqqno.QTJVoe 
I Jponit  duo.Pnmii  ^denna  dei  in  populo  ilncl.Dcnsftansf^dens.in  cogregatione  deijhoccft 
Kj^ulo  dei.Sccfido  vniuetfale  lodicidln  medio|cora;pobUce,dcos.i.iudices,iumcabit.Exo.z!xiaBB 
pattt  iudices  deos  appdlariidii  df.ad  deos  vtiiorqi  ca  puenia.Scli  lUi  ludicanetint  &c. 

CJSifi^qtX).  Incipit  hic  parsezecunna  taU  ordine-PrimS  monenf  indices  atea  aAfi  indicii-Secmic 
do  atguonf  epeitans  arca  ambo  ppofitaiibi  non  cognouerSt.CJMona  adr  prius  reprehendendo  i a 
dicifiiniqnum.Vfqiqnoiudicabinsiniquitat^ninlhimindiafiezobieAoieft  indicare  iniquitates 
qud  ppnum  obieAd  iudiai  Iit  ludicare  lultsdmo  indicare  eft  dicere  ius.Liulhnn.Ec  fanes  imniofe  fa 
fcipiaislAccaqjtio  pfonaid  iepcehendif.qoii  deberet  rerpiceie  ad  cas  reTpiauc  ad  pfonasiA  ao  cnmay 
lfimali|impias.p^Indicatcpanperi&popillo.Rcprehenroiniqnoindiao,pcipitindicid  iuihim  cit/ 
ca  pfonas  mifcrabiles  Bc  impocctesivta  fbetion  Itelligas  circa  ^ios.lDdicaWios  dicite, paupen  & po/ 
piilo/qh  funt  aAoiesregaid  A inope  luifaficatcqh  funt  cdoenri.Salnatepanpete  A mmdicumiqnum 
oppnmunfmecfold  (alnate,fcd  de  manu  impioqc  hbciate)liberos^te.(rNd  cognonetlic  Pnimiffii 
moninone  ad  iudicadu/arguic  epatate  coqi  circa  ambo  ppo(ica.Nd  cognouetdQin  dtertto , A n5  m/ 
telligaiquia  in  obrcnritatcambulabdt.Pci(aictantia  ambulandi  in  tei^risOioc  en  operandi  opcis 
tmmiatd Jrano  eft  quare  miqui  uidicet  neq^  uitdlaount  ocqi  incdligent  tucc  dua  viddioct  Labeof 


PSALMVS  .LXXXII.  I 

iela  fbndameta  taT^rimfi  qSnoIat  int^igcte  eft  fptnQc  JdiviliciCqd  defcnbi6  a Upln  ounn  (anda/^ 
damoubf  tarsc:noqoacu  adfubiSnd  naw.fcd qtrwctf  ad  difpdnem  qoa  habet-cdubanc  enim  ctlc 
ocs  motus  codo^qui  funt  foilenclrcs  Kna.i.toradcmctarc  fph^  in  hac  dirpdnc  aOiuo;:  Sc  pailiuo 
fum;genefarionis  Bc  cdmipnonis.p^^o  dud  dii  vos.Alt^  qj  nolfit  Incdligcrc  eft  ctifitqdo  propnt 
ofAcU:^  fcilicet  exercent  dininfi  officiuiqood  tn  ego  dixi  eis.Prophcta  cis  in  pctfbna  docms  factam 
fimptaram  ait.EgO  duilaperuiimanifcftaoi  indicibos  popali.dii  vos,&  filii  cxceUi  ocs  v'os.Si.'cnnduin 
apoftolicamdodtinamoesuidiccsminillhfuntda,advindiftammaIoram&  laudem  bonorom.i. 
Bcr.rfed  ludias  populi  ifrad  praetet  hoc  q>  erant  miniffai  deiCficnt  & omnes  alif  iudtccs  gendDm)ha 
fc^anthocpioptium  q>  erant  filii  dei  Sc^lFiIii  quidem  tanq  ab  eo  geniti;  quia  a deo  infhrutietiit 
niLXL&dii:qniaadcos  (icrroodeiradvseflui  pnma eorum  inflitutioncnam  vt ibidem  dicitur, au 
lbKnsdominusdefpitituqnicratinmoyre/demt.7avins  ad  fuffamtandum  cum  eo  onus  pimulit' 
qtramqi requicuiirct  in  ds  rpirims.ptopheraueranqncCvItTa  otflaoerunt.FaOtis  pta»rca  dt  fer/ 
00  dei  ad  ludices  populi  eius  per  infinitionem  diuinae  legis  (pecialiter  illis  commillf  vt  capitibus 
DopnltErvtinteiligas(phjec»adanoncflpctfona;rcdoAcu,fobdidic  omnes vos(Cam boni  §ma 
Uiudices.Vbi  videte  potes  ambo  propofita-pr^dennamquitto  diuinamidicendo.diiefhs  & filii 
rxcelfi  omnes  vos . Vnde  & iolaphath  iex.rparali.i  ^.^cipiens  mdiabus.vidm  ait  qnid  &datis:non 
raim  hominis  exercetis  ofiiaamfeddomlni.QrVetetaqadammoiicmini.Prorcqmrai  ea  quf  fune 
fhuri  ludioiuiedarando  ep  impunitas  cotum  in  puefenti  vita  non  reddet  eosfecntos:quoniam  ma/ 
net  eos  lodiaum  poli  hanc  vitam.lmpunitas  ita^  quam  (epe  conrpiamus’fignificatnrafimih  mot 
Ce  8c  cafu  ficut  cancri  monuntui  & cadunt.  Vere  fient  adamificpt  homo.moneminishoc  cft  non  dete 
noti motte moriemini  vos§aliihomina.aclicDtvnospnnci^|hoc  cft  fient alii  pnncipes,cade/ 
cisia  ptinapatmvd  pereaaatoiationcm  rei  per  monem  &cp^5uige  densfmote  fulgentis  ab  ocio  te 
habc.iudicatetraminon  hanc  vdiUamineimpuDcsfinr  iniqui  iudiccs:  quoniam  tu  haoeditabisin 
pmnibus  gentibns.Hmc  apparet  de  mefia  loquitur  propheta.nam  dens  futuras  luctes  in  omnibus 
ccnnbusf  mefias  ctlnuxta  iOnd  fdmndi  p&lpofrala  a me,&  dabo  tibi  gentes  haaediratem  raam.  Vn/ 
de  non  duut  ra  haeredirabis  bona  omnium  Monm/ed  m omnibus  gennbustqooniam  ipfp  gentes 
erunt  hacreditas  eius.iplc  cft  enim  quem  ad  neb.  i.confhtuit  deus  hanoJem  vniuffloram.Hoc  defider 
rans propheta  adimpIeriiriippliCancisaRetointrodocicfimunmiudicinm.Surgc  deus  iudica  ter/ 
cam : quoniam  iUo  ludido  hfrcdicabis|tuaes  etis,in  omnibus  gentibusiquibnfdam  amote)  quibuC* 
idam  fnbieCtioncom  nes  enim  gentes  tam  damnatp  § beatae  erant  ipfiustfed  % iuniftp  amote  amid/ 
ciaejUippofi^p  vttog.  Amcn. 

fCVVLGATA  EDITIO.  fjpCanriannpfaltnusj^pb.  LXXXII»  ) 
Eus  quis  iunilis  cric  tibifne  tacea.s  nec^  complearis  deus» 

Q uoniam  ecce  inimici  tui  fonuerunttSC  qui  oderunt  ce  extulerut  caput. 
Super  populum  tuum  malignauerunt  conliliumtdC  cogitauerunc  ads 
u^us  untflos  tuos. 

Dixerucuenite&dilpdam^eos  de  g&etK  no  meore^ nome  ifrad  ultra. 
Qgoniam  cogicauenuitunanimiter  (imuitaduerfum  tetcRamentumdilporucnmc. 

T abemacula  idum(orum  8C  ifmaditfnnoab  6C  agareni. 

Gebal  61  amon/dCamalec:aIiem'gen(  di  habitantibus  tyrum. 

Etenim  afluruenit  cum  illistfadti  funt  in  adiucoriumfilusloc, 

Fac  inis  (icutmadian  fl£{ifarf:(icutiabm  in  torrente  dflbn.  i 

Difperierunc  in  endortfadli  funt  ut  flercus  terr^ 

Pone  principes  eorum  ficuc  orcbtSC  ;eb  6C  zebef  6C  falmana. 

Omnes  prindpes  eorum  qui  dixenintthfredtcate  poflideamus  fan^hiariam  dd.  r, 
Oeus  meus  pone  dios  ut  rotamtSf  ficuc  (bpulam  ante  faciem  uenri. 

Sicut  ignis  qui  comburit  fyluam:&  ficut  flamma  comburens  montes.'  ’ 

Ita  perfequeris  iHos  in  cempeilace  cua:5C  in  ira  tua  turbabis  eos.  . : / 

Imple  fada  eorum  ignominiatfiC  quirent  nomen  tuum  domine. 

Erobefeant  flC  conturbentur  in  feculum  feculitSC  confundantur  6C  pereant. 

Et  cogt^canc  quia  nomen  ^i  dominusuu  folus  aldlSmas  in  omni  cetra. 

Caio^pQd.  f CII 


Lxxxm. 


psAiHvs  ixxxnr. 

CriVXTA  HEBR..$VMr  jCCanoctiBi pblnii afapbg. 

» ■pvEvutnetaceribimeobfurcIefce&neqtacfcedeus,  | 

z Propnfta.  Xy  Q^yia  cccc  inimid  tui  tumultuabunt oforcs  tui  eleuauernc  caput*' , 

* Super  populunUUUmcaUcbuntfecretum:8£c6filiabunturfuper  reconditos  tuos. 

* Dixerunt.  yoxhofliuiuredtata.uenitefi£defoIemuseosdcgentc;KnonmemoraM^ 

tur  nomen  ifrael  ultra.  _ ! 

Propheta. Quoniamconiiliatiruntcordeparitenfupatefccdasfcriac*  i 

ivlom  ^ifmarlirarumtmoahKaoarMiL  ‘ 


Tentoria  edom  & ifmaelitarumtmoab  fle  agareni. 

^ Ghcbal  fle  ammon  fle  amalec  t palelHna  cum  habitatoribus  zor.  1 

* Etiam  alTuranfociatusedcueistfueruc  brachium  filiis  Ioc.Sdalli 

* Fac  illis  ficut  madian  ficut  fifar{;fTcut  iabin  in  flumine  chifon,  • 

Dcflrudifunt  in  fonte  doKfuemntfterquiliniumtcrrf. 

* < Pone  ipfos  duces  eorum  iicucweb/ficutzeeb/licut  zeuadi/flcutlalmonatOBmapnii' 
dpes  eorum. 


Qmdixerunt.  Voxhoftium  rcckaca.  h(rcditabimusnobisfaabiuculaddt« 


J 

M 

i 

3 

I 


IZ 

^ ^ Propheta.  Deus  meus  ponecos  ut  rotam:qua(i  glumam  fadebus  uenti. 

1 4 V elut  igne  combures  fyluamtfle  ficut  flamma  inflammabis  montes, 
if  Sic  fcquais  eos  in  tcmpe(lacetua:fle  in  turbine  tuo  terrebis  cos. 

1 f Jmplefacicscorumignominiatflequ^rentnomentuumdomine** 

1 7 Confundentur  fle  terrebunt  uftp  fempersfle  erubefccnt  fle  peribunt* 

^ c»  ort  pjopntf 

I*  Etfdcntquiatu  nomen  tuum  dns^tfolus  tu  excelfusTuper  omnem  terram^  ’ 

^^Iralnsdf.CanticnmpfaImiafapho.Dequovtfapra.  - ‘ 

I C^Circa materiam pralmiappareto(ipopralmoq>itaAanirdcbdIoqiiodfbictempott daai( 
dil:&renptiim  cft-::.R:g.ipm.&.i::.ev  rangtniT.:.ieg.S.qnando  fcilicer  anon  itxammonitaram  ignoe 
' - • ■ ■ • - • ' . ..  con/ 

I cdTocderacione  nano 

num  in  piaimo  nominaramm.aprc(Ienqd(m  in  pfalmo  cmlicanE  dece  hanones  confoedetarf  con/ 
Crairrael.Etnclibeta  cnbiiacnr  intctpretandifacaka$,aprcflcfobiDngiCDr  ftacim  poftnommatosoS 
faodcraros.fueninc  brachium  filiisloc.Vbiapn(rimcaplicatocscdfaedciacos  adhoc  faiflccofaede/ 
[acos  vr  cilou  vdnt  brachifi  ammonitisnjuos  conftecf  filios  loc.Tcftaf4).hillona  libri  te^  vide/ 
tes  filii  ammon  (p  mmna  fh:i(limtdauidi,mireific&  c^xeidc  mcrcedefyid  roob  Ocfytfi lbba.zo.  mi^ 
lia  pcditlj/&  a rege  maacha  miUe  virosi&  ab  iflob.  lo.milia  viroqc.Et  poftea  fnbdif  adadezer  cduzic 

fyiosqetactclsflamu.Ec  rarfos.vidftesauce  vniactficegcsqcracin^dioadadciafevieiosdleab 
tliarlirxpanenic  & fugeiilc  &c-amueiti c^  fyn  atuiliu  ^bere  filus  ammon. Qr  aut  nandes  q hic  noian 
tuc  c^cMcraCf  in  anxifiu  filibf  for/fint  ilUemet  quas  fabcgic  dauid.ceftaf  capiCuld.S.2.teg. vbi  exph/ 
canf  fepte  iflaq:  narionfl  fabaClp  a dauide.f.moab/ammoniphiUflimiamalec  I edom  'ghibal|af{ac . Ec 
tres  aliacCfciIiccr  mrfifmaditp/&  agareni^lplicire  \ t pnto  c^rehendunf  fab  fyri^  nok  & dnio  adq>to 
vfqi  ad  cuphracen.  limaelirp  cnim  & agareni  Forte  lo  in  libro  regii  cacenfiqnia  tene  eorum  nofuctunc 
fbbaCla: : vtpoce  remotiores.quis  mfi  auxiliares  filiis  lotifbcnnt  fupcran.Zor  aut  u pats  cfl  vt  dicicnt 
fytucirubrynacomptchenditur.p^rumexviCloriamfinaatainpfalmo.Ideoeniro  dicicurfac  illis  fl/ 
cut  madian  &c.vtinteUigamus  omnes  gentes  iflas  conFatderacasfiiiflc  viClas.Ec  verefaClnm  eft  ifhs 
nanonibus  ficut  madian  & fifarp  &c.F"Tii  ex  ignominia  petira.iroplefaaes  comm  ignominia.  Hoc; 
enim  dueCle  rerpondet  ignominia;  iUatf  a filus  ammon  l^ans  dauidisjtadendo  meihas  eo^batbas 
& ^dedo  veftes  vfqi  ad  nates.Nrc  obflat  q>  p'almus  defcnbit  nationes  iflas  cofoederatas  edtea  dcu| 
vt  nd  memotef  nome  iftael  vItra.Te(laF  (iquide  loab  bellii  hoc  edera  deii  eflqdices  abiFai  fratn  roo.z. 
ieg.io.eflo  vir  Foetis  & pugnemus  p.  populo  nfo  & cioitatedd  nfi . p^igiC  matena  ptalmiad  Ifan» 
lecurius  dauidis  ad  deii  in  bello  tot  nanomi  cdflxderataR  aduerbs  eum  pco  ammonios. 
ITSVMMARIVM  BST. 

(fPropba  odcracdfcedffatasnaodes  dece  ad  deIedfipopuIfidei(rappUcacdeovtGKUt  illis  gedbo»^ 

i-i  ; - 


1 


PSALMVS  IXXXIII,  ,40 

ficotoIimfedtmadianitis&chananpsqnianc&pctliiRsqD^C&cognorctnciprain  folam  die 
donunom  dcaceUbm  fopcroaincin  terram. 

CTPafona  loqncnsprophera  cil. 

D£U6  nC  taCC  tibi-  bmidif  pfalmas  in  partes  doas:ppo(!tina  materi^, &execntiaam|ibi  ga  ecce 
inimia.(TPr(^nittria'ncordmada(pfca!dom  primum  teneat  locd.Cdcusncobrurdefcefne 
■gas  Ibrdufne  tang  (urdus  adiis  pennombus  nollns.SeelSdam.ne  tace  nbi.Dicetedei  dl  facemSt  c6> 
icanercrtaccte(leieftnofactte.VndefnppIicadonctacc,rapphcatvtfaciac  iibi|aaltati  rugtralofeii 
taoemaculo  fuoipopalo  fuo.Caulam  populi  arrogat  deo;  vt  humano  mote  loquedo  facilius  tpetter. 

& quia  in  ventate  cotra  honore  diulnum  fbiflct  opptdlio  populi  in  di  tam  iulla.&  q^plus  cft  olbus, 
ga  tiolhum  maligna  incentio  populum  colentem  vnum  acum  incend^ac  derolare.flerrium.Et  ne 
quicrcedeuKhocdlprorequeretneddillas.Adiapettcdiceret^cpro  populo cuo,9r non  ddiftas  atfr 
tuuando  nos  & denaftando  hollcs. 

CT£l^  axt  Incipit  hic  pars  executiua  tali  ordme.Pnmfi  tra«af  lUa  particula  ne  obfurde'^cc.Secfif 
do  illa/ne  tace  tibi;ibi  qoonia  cofiliari  funcTemo  iUaj&  ne  gdce/ibi  deus  mens  pone.flJSnpplicado 
itaqincobrnrdcfcaCTaliettpnmo  ronem  cz  parte  infuigcrium  .Quia  ecce  inimia  cnirumnlcuabun4 
more  acccnfof  ad  inuadendfiia:  ofores  tui  deuaueriit  capurfin  fupbiam  dati.^Secfido  tx  parte  pattf 
tdLSup  popuid  ttin  callebuc  i«tetd.Ammonirp  temere  mdicates  feeietfi  cordisdauidis^falicetq»  k/ 
catos  no  humanitatis  officio  fedexploradigfa  mifentad  anonrcgc>ignificanf,calli^intet^antes 
iecmn  qd  no  erat.Ec  cdfiliabimf  fu^  reco  nidicos  roosifilios  ifiad  lub  tua  ptetflionc  fufccptos.  fTet 
eio  ab  inTurgcntiG  |ipo(ico  .Dixetfiqdchniaut  ammoniCf:hocr.vmite|cdfjKlcrari.&  dclolcmus  cod 
faebrpos.degeteihocdl  vt  nSlit  gcnsifir  non  memorabitur  nomen  ifrael  vIcra.Ez  quo  apparet  quo  (6 
debancammonicp:adbdlDmfcilicctofSailionm&exccniunatiuumilGradu.Esqmbus  cnbusappa/ 
m con^e  fopplicari  deo  ne  obfurdefear. 

iSuonu  COnliluh  funt.Tiailtaf  hic  illa  paincnlajnc  tace  tibiiacitado  primo  deii  a multitudine  c5f 
fccderacoyi  contra  if  m ddi.Quonia  cofilian  fune  corde/no  ore  tiii.panttrfimohfup  cejdcbellaiidu.fcc 
das fetienc.Fntnriifeetjtcfpiatpttn cofiliari funr.pTftona  edomCeccedecenanones  cofoederatp^ 
Seifmaditarum.moab.lftpgcnccsdatpfunciiamcdomrutidumfiaberauiifmaclitaiabifmadcfilui 
•brahp:moab;moabirpa  moab filio  lor . Et  agareni.  Hi  ab  agat  cocubina  abrahfinomen  mfis  reti/ 
nucrfic.GhcbaLhiruntdegbus.:.teg.S.diafqidamdpcnlTit&ingebcIcm  ad:^milia.Ec  nihil  aliud 
<ieilhsinnenio.Ec  ammoniammohicp ab  ammdalccio  filio  loc:&  amalechfamalechitarfab  amalech 
nepote efau.paldhno^hi  runcphiliftpi.Cfi  habiraconbus  =or.Aiuc:ore(&tycum.5ed  minus  confo 
nat  hiftoi^qrn  taeyri  iumaus  amidna  cn  dauide  fcnbif.}.rcg.5.Etiam  aHutCalTym  ab  afibrfilio  fem 
figmficant qm  in  libro  iegfidnrfjndlDeifiscognoibns:vtibidcparet.Syria.n.&air5Tia  nola  ciufdc  re 
gionis  dnqdimip  in  mulcas  ptesiqua^  fbtic  fiipior  puts  alTyna  vocata  e;)airoaatus  eff  cfi  ds.Doric.n. 
»dadc:er  rex  foba  ena  fyros  vitra  oiphratcniqui  forte  fp^i  noie  aflyrii  diccbanffueiuc  btachifi/tang 
inflfm, filus  loqammoniris.  fQm  inqoa  hioesfcrii^cfccdus  contra  te.idco  fac  illis  ficutmadiai). 
Esciraco  deo  a fcedete  dece  nationum  contra  ipro.pcnt  mo  pphera  faciat  illis  ficur  olim  fedt  alus 
fiofhbus  fais.Et  cfimemotac  (palircr  madian  & iabm.Madlan  bis  Icgif  mirabiliter  denaffatus.  Pnmo 
epe  rauyfi  nn.  }i  aqfi  miffis.  i:.millibus  pugnaroi;  eztcnmnatfic  madunicas.ft  nec  vnus  quide  ifiaeit/ 
tarum  ocaCis ell.  Altera  vice  tpegedeoiiis'iudL7A.8.(in gedeon  cum  trecctis  viris aggrcfliis  ell  exa/ 
mram  madianita^  cum  ahis  on«alibns.De  vtraqi  pftranonepdt  itdligiiac  illis  ficut  madian.i.  ma/ 
idiaiUris  a madian  filio  abrahf  orccthnra  vxoregt&isiicutfiliefprincipiaercittrs-iabln  tegis  rta/ 
naaniadi.4.EctagifpllratioczeracusciascKddbofe  & barac|ibidetmpta.Vnfequif  ficut labinf 
hoc  ell  ezercion  imui.in  flumine  chifon.Dclliudi  fune  ui  fonte  dor.nomc  ^ loa.Sed  adticrte  hic  q> 
hic (tmtdna;diniones.alteracn|hocefbnsfealatinido:alccradoqqcf cftnoineppnum|oci.Inucni/ 
tnr  tn  alibiffabcct  i.reg.:8.}cndor  vna  didiofm  iolqihum  in  fine  1^  liantia  nome  ^num  erui/ 
taris  in  qua  cratpythonifla  cofulra  a faulc.&forrc  auicas  illa  a fonte  dor  denoura  tendor.  Fuerunt 
Aerqlinifi rcitaqin  cafadatiuoihoceftcadaacraeof  inhumara;faenintvtflcrgliniil  ad  ipiguandum  ' 
terra. f Pone  ipfos  duces  eo^Proftrationi  acrcitufi  adifigit  pllrarione  ducli  cof;  vt  no  tm  in  ezerci/ 
ras  fcd  in  pridpes  eo?  vmdida  fiat.Pone  ipfos  duces  eo?  ficut  oreb/icut  axbdicut:caach,ficut  fal/ 
nnona.Nomina  Innt  hsecprindpum  czeteims  madian  & orientaliom.quifiicrunt  tunc  occifi  a ge/  ' 
deonc & ephramu vt  ibi  dicitur.Orsinullo  oocaqito.pnncipcs eorum  .Qui dUciunt.harieditabunui 
nobis  bahicacula  dei/tetram  promiflionis.qua;  erat vclut  habitatio  ddipro  quaiuo  dens  appdlabac 
terram  illam  fuam.vt  habitaret  nomen  fuum  ibiperculnim  &c. 

^>eU0  inCUe.  Tradaf  hic  illa  parnculajA  nc  gefcedeusifnpplicado  p exterminatnce  vinduSa.Deus 
anens  pone  eos  vt  rora.quafi  gluma  fanebus  vea  Appdlatioc  rotf  itdlige  fimilitudinc  rotfjcolotis  al 
hijnatnrg  leui(rimc;c0fuigete  a flore  cardui  ad  pfeftionc  pdudo.q  a vento  faallunc  ipdlifivT  ad  fen/ 
^pm  vurous. Vn  folus  yecos  eSmemoraf  mones  ta  terpedu  hmfii  rotpairfpcanglomcd^  follica/  ^ 

CaiefctigpuL  f mi 


psALMvs  _ :ixxxiiir. 

Ilis  from  trt.Et  intait  p has  metaphorai  ^ abfqi  difficnitate  eiidat  deus  aeratus  iltos-Tydat  igm 
cobures  fylua.a:  fient  flama  inflamabis  montcsific  fcquens  eos  in  tq>dlatc  tua.Qarp  fune  fimilitodi/ 
ncsiallatc  ad  hoc  q>  fient  fine  dcleau  maiatc  i^c  deus  coburit  fylua  & flama  motes/qunro  ac^ti^ 
Ignis  in  iyliiis  aut  in  motibus.ita  fine  ddeflu  oes  iflos  ^quaf  hoftcs.Et  erolicat  pfecutione  a limv 

lituduic  trpeftatis&turbuiisinofolfiaddenotanda  vehementia  diuinppfccnnonis  tang  defuper  Vc 
niccis,fcdad  petedum  execntionefimileexecunoni  fa«f  cotra  chananeos  ludi^-qn  ptenuit  «>*  “f** 
inra  tu’  m vt  fifata  de  cuttu  enliesipedibus  cotra  onetales  iudi.7.qn  oia  caftta  eotnm  tutba/ 

ta  funt,&  voafttates  vlulantefij  fugetuiit.  r 1 «nple  ^cies  eo^No  fulficit  pphetp  vc  p^tded  petit 
vt  ignonimiofe  peieatificnt  ipfi  ignominia  iniletnnt  kgatis.tt  qiueicnr  nome  tuum  dnc;^  qnw 
fuin  petit  vidiaajvtfDpftitesqratnomedni.NoDeratpphcta  inimicos  no  nahi  ad  ^edu  nomeditt 
amote.fed  timoie(fcd  vcibenbus  & afHiaionibus.ac  pjpterea  ta§  ns  vnle  6c  deo  honotabilqpetit  vty 
pleat  faaes  eof:  ignominia,8e  fic  qopret  nome  dei  noflfe  & honoraie.CrC6ftindenf  Sc  terrebunt . Dee 

lenbitcffeanspunitionisdiuinf.vtmanifefletftoeifieo^Cofundenfinoafleqoctts  intetu,&  rencf 

bunfCad  Ifam  fjn  omu/nilt  pbete  amplius  amdliu^no  ad  hora  fed  vfij  femplqoM  efl  a naturafodu 
& embefcentiob  ignominia, &P«nbunt.magna  enim  mulntudoperut.hi  enim  (imt  eflfinaus  ^eca 
ttonis  diuinp.p^t  faeiK.Eccefni«as.Et  fcicntirupUites,  qma  ni(Iijpple  es  qui  pugnas  pro  nobisiTO 
fus  fcicnt  quia  nomen  tuuminbi  propnum.dommnsinon  horum  aut  illotu  fed  dns  abfolute  I hoc  eil 
vnmetforuraA  ite?  fcient  quia  folus  tu|&  alius  nullus  deus  aut  ho.acdfus  fup  oem  tena/vroote  non 
hns  pare.Hic  eft  fruftus  defidetabilis  a &ndtis;vtpote  vnlis  hoibus  & honore  exhibes  deo.Ame. 

CrVVLGATA  EDITI Vidiori p torcularib? filiis corc pfalm9,LXXXIIIi 
Vam  diledb  tabernacula  tua  dotnine  uirtutum  ( concupifdt  dC  dcficic 
anima  mea  in  atria  domini. 

Cor  meum  & caro  mea  texultauerunt  in  deum  uiuum. 

Eteni  pafTer  inuenit  fibi  domu:6C  turtur  nidu  fibi  ubi  ponat  pullos  fuos» 
Altaria  tua  domine  uirtutumreex  meus  6C  deus  meus. 

Beari  qui  habitant  in  domo  tua:in  fecula  fcculorum  laudabunt  te. 

Beatus  uircuius  c(l  auxilium  abs  tetafcefioncs  in  corde fuo  difpofuit  in  ualleladuynui 
cuni,in  loco  quem  pofuit. 

Eteni  bndidhone  dabit  legidatortibut  de  uirtute  i uirtutc,uidebiY  deus  deo^infion* 
Domine  deus  uirtutum  exaudi  orationem  mcamtauribus  percipe  deus  iacob. 
Protedornofterafpicedeust&refpicein  faciem  cbrifti  tui. 

Quia  melior  efi  dies  una  in  atriis  tuistfuper  milia.  * 

Elegi  abiedlus  elTcin  domo  dei  meitmagis  q habitare  in  tabernaculis  peccato^ 

Quia  mifericordia  SC  ucritatem  diligit  deustgratiam  SC  gloriam  dabit  dominus. 

Mo  priuabit  bonis  eos  qui  ambulat  in  inocetiatdne  lurtutu  btds  bo  qui  fperat  in  t& 
dVXTA  HEBRiE  y^fj^fQPghithithfiliiscorepfalmus.LXXXIIII» 

1 Vam  diledia tabernacula  tua,dominc*eterafuumf 

z P^®P®****  Concupiuit  SC  etiam  confumpta  eft  anima  mea  atriis  domini  t cor 
meum  Kcaro  mea  laudabunt  ad  deum  uiuum. 

3 Etiam  pafTer  inuenit  domum/fiC  hirundo  nidu  fibi  quo  pofuit  pullos  fuostaltana  tua 

domine  * exerdtuum/rex  meus  deus  meus. 

4 Beantudines  habitatorum  domus  tu^tadhuc  laudabunt  te.  Sclah. 

<Bf  rt  crft 

f Beatitudines  hominis/  fortitudo  ipfi  in  te  teleuadones  in  corde  eorum. 
t Tranfeuntes  in  ualle  fletus/fonte  ponent  illatetia  benedidtionibus  amiciet' dodlor* 

7 Ibunt  de  fortitudine  ad  fortitudinemtapparebit  ad  deum  t in  fion. 

8 Doraine^deustexerdtuumaudiorationcmeataufculeadeusiacobi^ab. ' 

3 Oypcuinoftermdcdeu5t;Ktefpiafadesdaiffitui, 


PSALMVS  _ XXXXIIII.  141 

10  Q^nlam  bonus  dies  in  atriis  tiusrupaR^e:cI(gicfl[ead  limen  ia  domo  drimeima 
gis  9 habiure  in  tentoriis  impietatis. 

X I C^a  Tol  X fcutum  dominus'*deust:grariam  X honorem  dabit  dominus/non  prohibey  t<9 
bit  bonum  ambulantibus  in  perfc<flionibus. 
a z Domine^exerdtuumrbeatitudines  hominis  confidentis  in  te. 

.^T^Iniloseft. Vincenti fuperghithithfillis  corcpraImas.Ghichithii{nimaain dicitur mufiefi  de/ 

1 nominatu  ab  vibegath-E^lti  cote  inter  catoKscdpotanfjdcnoininati  a patre  ftxiitioforeuichif' 
matioocotra  facerdotiii  aaronnu.id^ctiam  ranoneqaiavtdiatutnu.:d.&eium  egtandemira/ 
culum  vt  perconte  cote  non  pentent  fitii  eius.5ignificatur  iraiji  q>  plalmos  ille  deputatus  ell  cantati/ 
dus  a filus  cote  (iipcr  lUo  inltrumcnto  mufico.vcl  (p  filit  core  materiam  pfalmi  prg buerunt. 
'CTMatcnapfalmiCvtaiplb  colligitur  p(almo)elltcplu  dei  vtamabileiddiderabile  ac  ddeCUbilcda 
ra  cni  mmo  amoge  8c  altanii  & appitiois  cora  deo  1 lion;tcfla£  « de  tmio  dei  in  fion  e fermo  ad  Ifam. 

CTSVMMARIVM  EST. 

lin^Propheta  domd  da  ic  illuis  atna  amabilia  defcnbic  es  deo  viuo/ex  altaribus  | ez  tam  habitantid  9 
cdcutTeadbeatitadine(&: ex doAnna-ita (pellit  melius elleinbmine  domus dn  g in  penetralibus 
impioguptofites  beatos  effi:  conlidetes  in  deo.quia  dominos  folifcutlijlatgitor  gfx&  honoris  Ac.  clL 
tu  Pcilona  loqoais  propheta  eli 

^dlll  OlIchiJ-Diuidif  pfalmus  in  ptK  duasippofitiua  materie, St  ezecatiuaiibi  cor  meum. 

CT Proponit  duo.  Alterum  cx  pane  teph  dei:q>.rxfl  dile^.g  ducCla  tabernacula  tua.Plura/ 
litcr  duut  tabernacula  ppdiuilioncmta  fanSlri  Se  limeililaneiogk  V el  ga  lam  m uliiphcata  aant.nam 
dauid  no  traflulit  tab^acuUi  quodfecaat  moyfes  in  lionifed  cofburir  aliuditranlRxcndo  arca  in  ta/ 
bemacuUi  nouum.Ad  lignifk^  ergo  St  q>  pnus  tabemanilu  fiiit  dilrAGiSt  <b  nouu  tabcmaculu  eft 
dileehim,dixlt  pluralita  tabernacula. Cianis  etia  hoc  poflit  intelligi  tone  adiundlog;  habitacoloiiu 
quae  erat  habitacula  minilbogi  troli.^AlteiG  ei  pane  pphetK.r.dclidenu  St  delcAatio.Conaipioit  Se 
ct  cofupta  c ala  mea  anus  dmioolnucdis  feu  habiradis.  Aiae  coluptio  magnitudine  aSFeAus  G^ilicac 
sid  manedd  i amis  dni.aot  magnitudine  deteStatioisivfqiadeo  vt  videaf  coTumi  a!a|hoce  abf&hi  ab 
opationibus  aialibosi vt cotigit  i eztalt.3c  ad  Ifam  ezplicaf  magnitudo  affiiShis  dauidis  ad  domG  dei. 
tUCor  meum-  Indpithicparsezecutiua  tali  orcfic.Prio  tradatur  illa  parriculaiq  dileda  tabem  acu 
Ia  taa.SecGdo  illafcdcupiuit  St  ena  columpta  e |ibi  dnc  de^GTTradaf  itaqi  amabilitas  domus  dei  es 
capitibus  lin.Prio  ez  pte  dd.-dedarado  q>  deus  e ro  tonus  amons  St  cultus  tepU.  Cor  mefiimcns  mea, 

& caro  mea.Siue p carne  Itelligas pte  fenfinua;Gue  et  carnalia  mebra.de  vtrifi):.n.venficaf  » catabunc 
land^  dcGajauid.n.et  comu  mmilleno  laudauitdeu  in  trallatioe  arcpvt  parct.=.teg.d.u  didio  he 
tnaica  qnx  hic  po(uE|ligniiKat  laude  mutam  cantui.p^na  padcr.Seciido  ex  pte  altans  | fumpta  me/ 
caphoti^abambus  quo  ad  duoihoc  c habitacuUi  p eis,A  nidum  p pullis  earQ.Ita  cpcoparanl  altaria 
& habitaculo  Sic  nldoega  pilant  bond  hommip  fe  Sc  pro  gcncre.St  cG  hoc  dcTcnbif  ddedatio  dauidis 
In  faentois  da  queadmodii  ddedanC  anes  inueto  habitaculo  Sc  inuento  nido.Altana  dicitiqa  in  rei 
veritan  plura  erat  alcana.aliud  emm  erat  altate  holocaullogi  Sc  aliud  altate  th]rmiamans.Rrz  me’  Se 
deus  mcas.Gfas  agedo  de  tato  benchcio.appellat  rege  a regcdolga  pmdit  nobis  de  altaribus  coferen 
Cibus  St  qd  ell  domUs  Sic  qd  cfl  niduSc  dcG  idne  cultus  g ethibd  mpa  altaribus.f^BcatitDdics.  Tertio 
a bcantudine  habitwu  in  domo  da.BcaritudincsanTpe.runt  habitatog;  domus  tuae,  laocrdotuilcui 
tarS/Sc  vll  miiullrotli  tuorCiga  adhucihoc  efine  ccflacide.landabdt  te.  Propne  adnctbiu  adhucfligni/ 
ficacranprupcircfuturalaucie.QuodcollatadimpIminruccelliDisIaudibusdduihac  vitaega  laus 
fiicceditlaudi.P’Bcantudmcs  h^.QMtro  abeatitndinc  coi  oibus  cocurrctibus  ad  domd  dal  venta 
ce  cotdis  (ui.^titudine.s|in  fpe.rmit  hols  Fortitudo  ipfi  i rchoc  e cuius  fomnido  c in  teino  in  rdpfo: 
fioc  e no  ponit  in  feipfo  rpcmfcdlidcdo  in’ vmbus  humanis, fed  Forritudine  Fua  ponit  in  dco.Ita  q>  dc/ 
ciominauit  vctecdcutrctcsaddeiiirzcocdisppnt^ipiarionc,qnaddirccognofcGtce  Forriradinem 
lii^Qma  dmationes  in  corde  com.no  habet  corcla  deprefla  ad  tetrena  tales  hoirs.licd  eleuata  ad  ca  ^ 
dci  funt-^Ttafenntes  in  valle  fletu s-Quinto  a flduaa  affliSlogMZ  hoc.F.q»  afflicfli  tiareuces  in  vallefle 
casiToiaARliAionugenaacoprchcditi  vallcfletDS.8toesafHiCloscdpheditidicedocran(diccsin  valle 
flccps^ntcponct  iUa.Cdomu  da.habebotJidomii  dd  vt  fonte  rdhgaiii  vt  locu  confolarionli|vt  Io/ 
cd  ad  que  fulpirabGt  vt  ad  fonte  pariatu  A cofolationum.  At  fi  teznis  ille  meminit  cerri  loci  giodi.l 
appdlaf  locus  flcntidCpro  eo  (poLsilrricpt^efus  ibi  ab  an^oqiviolalTent  foedus  diuinu  inuiimi/ 
(taiflcucrinOtraSlaf  hic  amabilitas  domus  dci  ab  affl  neria  bonof  inck  pucnicte.Et  ell  fenfns  q;  ifrae 
litc  videtcsalHuenadiuinogibenelkioiiicztcplo  da,trafd!tcsinvallefletns(hocdltccordan  vio/ 
Ihn  foedens  diuini  Adminatu  monirionfl  ac  c6minacionG:licut  lUi  trirciices  p illa  valleiflcuu  ez  loco 
ircotdanC^fto  folu  flefafit  fcd  fonte  ladiry  manim  ponetieffiaCT  lUi  yalkm  ,^gnolixndo  quantum 


PSALMVS  XXXXV. 

dfciffincDnCTnnrtatotcpoteifnftinteidola.fxafHnfnria.nJiuino^ibnlTCioqtacnltnindoiBodfiC  - ^ 
couii^i  qjabfidaflTcnthonis  fi  deucoIui(Tcnt(tataab(idatialach[ymaiuefHaftq»  fonte  nSIocfi  Uduf 
mani  efficiet  valle  illa.  ^ Seito  a cdditioibos  dodfoi^  f domo  dni.Etia  b^dl^honibas  amicief  doAon  j 
hoc  c aut  dodfores  veftiti  bndiiffionibas  itcmatfi  vitrotu.i.ertit  do  Aores  j^ti  vittutibns.docetes  no 
biu  verbo  fed  vita  & eieplo.Et  ecce  fhu^is  taliil  doiSogi.Ibut|ppti  difcetes.de  fortitudine  ad fottinidl 
nei^  no  de  fortitudine  ad  ociu  autigtatirudme.fed  ^igirdientcfc  fortiter  gefhs  ad  alia  forttorgeredai  . i 
Sc  taJe  apparebitiglibct  cogi.ad  deil  m fioniloco  tepli.cultum  eihibcndo(gratias  agendo  5cc 
JDOinine  ociis  orcrdtufl.  TraiSaf  hic  illa  pticala(c6cupiuit  Sc  et  cofupta  e aia  mea  amis  dni/tali  o* 
dme.Prfo  petit  qd  hic  cdcupiuit-Audi  ofone  mea.aufculta  deus  lacob.dypens  nf  vide  deus , 8ic  lefpi/ 
ce  facies  ctif  i talldauidis.Hoc  eft  qd  defiderauitrvt  dens  tefpiaar  benigno  oculo  facie  danidis  appm 
tis  cora  fe  I teplo  feu  tabernaculo  dci.Hnmao  more  petitione  cxplicatiquo  quos  diligimus  rerpicim* 

( facie, «oibs  at  no  refpicimus.p^ Sedo  tone  reddit  quare  cocupiuit  atriis  dni.Q.in  bonus  diesffuppte 
vnicus.i  atriis  ruis  fup  miliqdies  alibiiiS  elegi  ee  ad  limen  i domo  dei  mei  magis  q habitare  I tcmiiia 
[pietans.Hr  cofilht  ro  maions  boni , tu  qa  dies  vnns  i amis  da  e bonus  atz.habitatio  afit  cd  [pus  eft 
mala  aiz.tu  qa  et  bona  tpalia  cultas  da  tuc  teporis  pflabatimnlto  potctms  q focieras  fpio§t  Aifciec/ 
te  hic  qi  didio  hebraica  qua  tterptes  exponedo  diietiic  ee  ad  limenifonar  fi  latina  lingua  admittcneC 
limmareMninnu.pTcrao  a coditioibus  detQuia  foliiufhtue  & ois  veritatis.Sc  fcutfiicotra  cfiCta  ad/ 
netfanria.dns  deos.iutfns  qa  gfam,'ta  interna  q extema.Sc  honor?  dabit  dns.ite  ga  n5  phibebit  bonft 
ambnlanbnsipfodionibus/moy,'vitf|cultu(^dinini.l6dneancitnu,beatitudinesfunthols  c6fid£ 
tis  [ re.Collige  mplex  genns  bnfiai  drfcriptuiA;  pfpiaes  metito  illatfi  q>  btitudines t fpe  (dt  cuiuQibeC 
q cofides  eff  in  deotvtpote  hns  deu  pto  folc  & fcaroi  vtpote  obterarus  gfam  & honore  etii  cora  homi 
Ribusi  vtpote  cui  accumulada  funt  bona  animz  Sr  corpons  & in  hac  vita  & in  alia. Arnen. 


erv VLG A TA  EDITIO. Viiflori  filiorum corc  pfalmus.  LXXXIIII» 
^■flEnedixifH  domine  terram  tuamtaucrtiffi  captiuitacem  iacob. 

RemifilH  iniquitatem  plebis  tuactoperuifh'  omnia  peccata  eorum* 
Micigafii  omnem  iram  tuamtauertifii  ab  ira  indignationis  tua^ 
Conuerte  nos  deus  falucaris  nofiertdf  auerte  iram  tuam  a nobis* 
Nunquid  in  xtauumirafcerisnobisfaut  extendes  iram  tuam  a genoa^ 
tioncin  generationem? 

Deus  tu  conuerfus  uiuificabis  nos:&  plebs  tua  letabitur  in  te. 

Ofiende  nobis  domine  mifericordiam  tuamtfiC  falutare  tuum  da  nobis. 


Audiam  quid  loquatur  in  me  dominus  dcus:quoniam  I oquetur  pace  in  plebe  fuaofc 
Et  fuper  fanctos  fuostfi?  in  eos  qui  conuertuntur  ad  cor. 

Verntamen  prope  timeres  cu  falutare  ipfiusnit  inhabitet  gloria  in  terra  nofira* 
Mifericordia  SC  ueritas  obuiauerunt  fibifiulfitia  flC  pax  ofculat(  funt. 

V critas  dc  terra  orta  efi:K  iuftitia  de  ccclo  profpcxiti  . 

Etenim  dominus  dabit  benignitatemtfiC  terra  nofira  dabit  fhidhun  fiium. 

I ifida  ante  eum  ambulabit:8f  ponet  in  uia  greflus  fuos. 

CTIVXTA  HEBR.£VM.^VinccntitiliiicofepraJmi».  LXXXV# 

I p . \T  Oluilbdomine^erramtuama-eduxilHcaptiuitatcm  iacob. 

» f®P  tta.  V Codonafti  iniquitate  populo  tuoroperuifb’ oc  peccata  eoru.ScUh» 

3 Collc^ifti  oem  iram  tuam:fedfii  redire  ab  indignatione  furorem  tuum. 

4 R.educ  nos  deus  falutis  no(lrae:6f  fra  nge  iram  tuam  nobifeum. 

5 Nunquid  xterno  indignaberis  in  nobistptrahes  iram  tua  generationi  Bi  gaantiomS 

^ nint  ^ 

( Nonne  tu  reuerteris,  uiuificabis  nosf&  populus  tuus  liabuntur  in  te. 

7 Fac  nos  uidere domine gradam  tuamiS:  falutem  tuam  da  nobis. 

9 Audiam  quid  loqueturipfe  deus  dominus^quoniamloquetur  pacem  ad  popula 
adgradofos  fuos,fiCnonreucrtenturad(failacum» 


_ ' PSAtMVS  _ IXXXV. 

f TantmAprope  timentestdus  falus  ipliustad (ubicandum  honor  in  terra  noftra* 
t o Gratia  dC uericas  obuiaucrunttiuftitia  SC  pax  ofculatf  funt. 
j I V ericaa  de  terra  germinabit:ac  iuftitia  de  coelis  profpe«5bt  eft. 

. t X Etiam  deminus^dabit  ipfum  bonum:^  terra  noftra  dabit  frudlum  fuum« 
c j luIHda  fadebiu  dus  ibit:K  ponet  uix  gredus  dus. 


14: 

! t tiranib» 


*"Tn  Icolns  eft.  Vlnccti  filiis  cote  pfalmiis.De  qno  vt  fimca. 

X CJMatetiaplalmiCvcuerbapialmiprpfefaDnt^Ittedepcio^ 


tSeexpeaabatpmdiiAd  cnioS 


tdteta  frinua  quam  ad  tedcpnone  a quaito  voficub  vfcp  ad  Hne.&  de  pcerita  no  eftq&quii  coflet  cfle 
tedoCtione  cx  femicuce  (gypnacaxic  fatura  adc  in  dubiu  vcmf  an  fit  babylonica  capcimtasran  capn/ 
luras  qua;  cxpeCtabaf  tedimcda  p mdia^^Appaiet  alit  ex  duobus  q>  no  fir  fermo  de  iedu(%one  ex  ca> 


nos  canto  omoie  hoffaum  pmebancut  q>  vna  mano  ^dificabant  mucum  hienifalcm  & altera  faaeb^ 
opos|necmi^.4.Sccddo  cx  lufttna  defcnpca  foi  ptophetata.nam  tunc  qui  redierant  ex  captiuiratemS 
tiabucrant  lufhnam  ante  oculos  (bos;£eclvt  patet.  i efdrf.9.&  ptindpes  & ixodoces  & leuitp  & popti 
Ids  tranfgrcili  ftint  mandata dd,mi(centes  femen  fandam  cd  prohibitis  gentibosxrheisffenBcis  | lee 
balcis  jecQuia  tta^  ea  quae  pcophetantut  in  pfalmo  difTonanr  ab  iis  quae  acciderant  m ledaCtis  ex 
'capnuitatebabylomcaiat  val^  confbnant  tedcmpcioni  per  mdiamCqua:  iuftitiamipaccm/  gratiaiif 
6c  vcnratcm  fecum  tulit  plenilTimt^ideo  matena  pfalmi  ad  literam  eft  redemptio  ranca  pambus  cx/ 
peftataadimplenda  per  mdiam.Vndeacin  textu  non  delcnbitntciqitimtasvtfaraia  fed  vt  pfens, 
libetatio  autem  vtfatunuvt  pater  incoentt  ■ 

CrSVMMAR-IVM  EST.  • 

'CTPtopheta  pto  cedi  menda  per  mefiam  hamani  genens  capnuitatefapplicans,de&nbic  mdtfpaef 
fenriam  a pcanltcatlonc  padsfa  concatln  gtatia;  & ventatis/iaflina;  Oc  paasicom  finAificanoc  pads 
ce  cceleftis  iufhtia:&£ 

CTPerlbnaloqiras  propheta  ell. 

X r 0linrti  orie  CHoiditnr  pfalmiis  in  partes  doasqiropofi  tina  materiar.Sr  extcotioaiibi  nfiqd  ptet/ 
V no.QTf^ponedo  matena  comemorat pnus  fimile  antiquam  beneficiam  dettfalicet  eduAione 
popalidcacgypco  ui  cena  promifrionis.Volmfhdik|habirare.Gencit.difiiaielcdicic  dens  exceuno/ 
ne  nabitadi  terta  promillionis.qa  nodam  fnnt  oompfetp  miqniuces  amoirporam.qbus  copletis  ha 
birauit  deus  rena  pmiOionis  p popula  (tifi.Ec  ideo  tan§  iam  adacnent  cepos  habitandi  dicit  pphe/ 
ta.  Volmfh  dncifupplc  habitare  p ppIVn  tufi.tetra  to^hoceft  cenfi  pmiflionisiiaxni  illud  leat.z5.  cetra 
n5  vendetur  in  pcfpetnfi.qaia  mea  cflifit  vos  adnenp  Acoloni  efhs.Reduxilh  captiutatc  lacobmoptt 
lii(rae(cxfcinitiitcpgyptiaca.Ecdicirtcdiixifh:9agefi.it.pmittif/genetanonc  qaatea  renertenf  hua 
Condonalh  iniqmrarcm  populo  nio.In  itinere  dum  populus  reduceretur  a deo  in  imam  in  qoa  pn 
ns  fuerant  patres  eiBs.peccauit  populus  plunesiitaqimoebattir  no  in  traduci  in  tetram  ptomiflam. 
& propretea  hicdf  q;  non  obftandbus  precatis  dens  teduxiccosOpcniilh  omncjpcccatfi  coram.  Vbi 
tnnlritudiiic  peccatoifi  in  itinere comiilbrii  fignificat.Collegtlh  om  ita  tua|a  dilpctfione  popolitfixi 
fti  redire  ab  mdignacione  ftnote  tufi/quo  vokbas  populfi  difperdcte.fRedoc  nosPofiq  rederailH  ex 
^gypro  6c  condonafh  tor  crimina.fupcteft  vt  reducas  nos|de  captiairatr  pcccan.deus  fSutis  nolbas 
& ftange  iram  tuam  nobifcumiquam  cficra  nos  habes  cx  communi  genens  humani  peccaro.  Et  ham 
duo  funt  qua:  proponinquzfaiieti  patres  ezpcAabanc  adimplenda  per  mefiam. 

CrU^tKlilh]  ^ernO-Incipic  hiepars  exeentioa  rah  ordine.  Fnmo  traaacnr  illa  particula|fiange  ita 
Cua  nobifcfi.Se^o  illa|ieduc  nos  dens  falutis  nfarjibi  audia  qd  loqucfCrFrattaonc  ir^  tradtar  a ta/ 
tninacione  lUius.Nunquid  (Cemo  mdignaberis  in  nobisfquali  dicat  ablit.proctahes/hoceft  nunqmd 
jjtrahes.iram  tuam  generationi &genetab5iffaccefline/finc  finefqnafidicatabfit.p^Nonem  leuerte/ 


tabanfCcdfhuttio  dcfi^ificaco^in  teeffri^us  intetng  vit^  fpiciraalis  dl  I^cia  in  dco.pTac  nos  vi/ 
dere  dncgfam  tua.N&rolfi  terminabif  irataa,(cd  efipueneu  gfa;  cux.Petfptce  in  hac  petitione  quod 
dnsait.muItiregcsA:pphergvolDctnnrvidcieqmevosvidetis&ndvidetutEclaiutem  tuam  dabis 
«iobis.non  (olam  uidebimus  gratia  tna,fed  dabis  cum  illa  falutem.non  humanam  fed  tuam. 
2udii  Qd  lo^  tlir.  Tra^taC  hic  illa  parncalajicdnc  nos  deos  (alutis  nfxidefcnbedo  tedumonc  pdo  a 
xloAanamefi»  Audia  gdloqticfiplcdcusdfis.Sctmoneingcchnfiusqueaiidifiisn5cftqic*(edd*f 


.oogk 


Digiti? 


PSALMVS  :lxxxv 

inlflrmtAiidiaminqBitidquod^dicrfjittficdeiiRqtfi  loqnrf  paccjeuangdifipads.ad^idfilM 
&adgranofosfuos|difripalos.gbDsmadamtigraris  accfpiftisgransdace.Granofos  8”^ 

d&tcs.Ec  no  itnatcnf  ad  ftultitia.Nota  huc  dfc<Su  adactos  chrilniq»  n6  funtamplios  reoOT  lOagtad 
fioltitia  idolatrif-p^iii  prope  timeres  atis  falns  ip(iDs.Dnptex  pot  eflelbifas.Alterfignificans  OT«n 
coigebi  pacistq?  licet  fit  ppmtfi  oibus  ,ndtn  effici  (^Dtis  patiet  olbas/led  nfi  apod  tunetes  denil^  . 

eftapudeosqoosdeostagttintnsfaotimoiejiemoinqtchnlhis  venitadipeniflpaBctqoi  mcmifii 

naxent  e(i|intemo  raotn.Alter  eft  fignificas  corporalem  ^fcnQa  chtilh  picans  euagdiam  paasnon 
apud  oes  fed  apod  iodfo^gnificatos  per  timetes  defirqm  qoum  totus  mondos  idolatrip  vacaret^ 
Ia  gens  ludgoy  timdiat  deS.Et  tfic  eft  liaifus  q>  falns  eiusj-^catio  falorifin  mefi^.ent  tifl  ppe  ludf 


;;tfitc^noano7pp^tioa.ralos,apjx,fitioehonotadhat^^ 

honor  dn  & tonos  modi  ad  habitadu  p&ntta  corporali ! fola  terra  prono  nionis.Qua  ppheta  apf>d/ 
lat  tena  no(ba.*qaia  erat  iodoof  qoatnm  ad  vfom  &fmaum,dei  aot  qoatft  ad  proptietatetvtdianm 
eft  inptindpiopfalmi.  luna  pnmfi  vero  fenfo  no  ecnj^cedenbosfea  cfileqneri^cotirMi^  h« 
pticulaiad  habiti  honor  in  terra  noflra.Er  eft  Cmfus-honot  ent  ad  habitandum  in  reira  noftra  qro 
gfa  Bc  ventas  obinaoetftr.ita  q»  gratia  Sc  ventas  oboianctfit  qn  honor  mefip  habitabit  in  cetra  noHn 
per  ojfftenfi  incamanonis.(^ouis  afit  mo  c6nnnes,procnldobio  pa  obnianonem  grana;  & vot  w 
tis  flecdcfcribif  mefiasipphetando  q»  in  adoento  eius  ^na  & veneas  obaianerftt.sidimos  inquit  kw 
annes  efi  picnfi  gratuc  Sc  ventatis;&  de  plenitudine  dos  ots  acOTimos-Ita  q»  gfa  & ventas  non  fola 

obntanetutfipfonameficc6ifi<ftc,|edpffipfnmadvninerfosdimidnte.Inftina  &pax  ofcolatf  faiit 

Cdfidera  hof  qoattuot  concurmmia;  vidrois  nihil  deficere-CT  Ventas  de  terta  getininabit,&  ioftit» 
de  codis  pfpeAa  eft.  Aduette  hic  q>  didio  hebraica  fignificat  genn  inate  lai  Borcreata  cp  non  dicic  ve; 

ritategtrminan(edgennina«:hoceftq>ipfavetitaseraitticnotefaigetmen.Vndeprouenit  pdt 

effe  duplex  fenfus  Ifa;.  Alter,  ventas  de  tcrraihoc  eft  tctrcftris, gemmabit. Er  ficfignificator  q>  vetitas^ 
docet  fioresigermina  &ftuftos  foosEt  vere  hoc  adimplen  videmus  tepore  mefifan  quo  noUus  eft  Iw 
eos  figmetis.fal  Csli  ventatinuxra  vetbnra  dnixgo  ad  hoc  natus  Crai  vt  teftiinonili  ^ibeamveritam 
olsqeftavetitate audit veibamea.Etficdfventasdctenajhoceventashomanis  metibus 
lite  infita.getminabitigerme  fideiNa  veritas  naturalis  tang  irngara  ^caride  euagdica.pferet  attai 
ftim  fidd  vdut  fufifloie  fen  gemen.  Vetfi  qppe  vero  germanfi  clh6t  ventas  fide  nonnllus  t ft  froft» 
verttansnatotalisiexdonotndei.&pttthocventasnobis  ifiragerminabkieditudincmotfi  Ocopv 
tfi.  Alte  fcnfbs  eft.  Ventas  geminabit  de  tcrraihoc  eft  ex  terra/cx  terrenis  hominibus,emittet  genni/ 
na  fua.&  hoc  eft  valde  mir^ile  qi  ventas  que  rarum  mutnit  in  hominibus  locfi.tepore  mdif  gemu 
nariprofengetminafoa  ex  terrenis  hominibos,Qood  adimpletum  videmus  in  vniuofis  nationib^ 


RinaprofpeCtaeftdeccriis.Antemefiaminftitianoneftvifanifi«Jetetris(nifi  l_  

dida  & exercirata,tempore  mefip  luftina  vila  eft  a cedis  inftitotaCqualis  eft  ioftitia  fidn^ptomifla/^ 
dicata  &c.proprermulntudmem  miraculorum  approbantium  illam.  ^ 

BEdi  ofift.  Aecum  olat  diuina  bfifida  futura  tpe  mefipEtia  dns  dabit  ip(3  bonfttft  dando  ddeate  hol 
pf  meus  qd  dedit  mihi  maius  eft  oIbas.TB  la^edo  verp  bonitatis  abudatia  humano  genen . Sc  terta 
nfa  dabit  fmdft  fnfii  hoiem  mtfia  vlrimfi  exp^atfi  ex  terra  nfa.Tum  molntudine  bonof  Mjetfi.Im 
flitia  ^debus  dns;mefip,ibiqdiiiges  ipm  ad  ota  lufta  opaideca.n.nos  implete  oem  iulbti^dixic  ipfi; 
loanibaptift^flc pone vipgrdfusaosjchriftuhocenofolfiditig^o fed oK^uedo  ioftina  coram  eo 
Jtiriniilrin.hnf  iiiftiria  ante  mens  oculos  direetncc.fed  no  ponere  in  exeeutioe  greflbs  y m I via  hui* 
aitpiqa  qn^  i exeeutioe  defidut.Mefip  afit  gtdfus  luftitia  nofolu  diriget  tang  ann  eft  pcedes,fed  ctii 
ponet  exequendo  toti  vip  huius  vitf  gteflus  illiusiipl&n.folns  eft  qui  peccatum  n5  fecit  Amcn. 

CTVVLGATA  EDlTIO.H^Orariodauid  LXXXV. 

Ndina  dne  aure  tuam  & exaudi  merquoniam  inops  8C  pauper  fum  ego. 
Cuftodi  animam  meam  quoniam  fandus  rumrfahium  fac  feiuumtuum 
deus  meus  fperantem  in  te. 

Miferaemei  domine  quotuam  ad  te  clamabo  tota  die:l{tifica  animam 
femi  tui, quoniam  ad  tedomine  animam  mei  leuabo. 

Q^uonia  tu  domine  fuauis6£  miris  dCmuIr{mifericordix:omnibusinuocanribus  ce. 
Auribus  pacipe  dne  orationem  meamidi  intende  uod  deprecarionis  mea:. 


i 


PSALMVS  iJCXXVT.  i4f 

In  die  tribulationis  me(  damaui  ad  tff(^  exaudifH  me. 

Noneftiimilistui  in  dus  dominetft  non  efl  fecundum  opera  tua. 

Omnes  gentes quafcun^  fcdfli  ucnient:K  adorabunccoramtedotmne,&  glorifici 
bunt  nomen  tuum. 

Q^uoniam  magnus  es  tu  & (ariens  mirabiliami  es  deus  folus. 

.Oeduc  me  dne  i uia  tua  & ingrediar  i ueritate  tua:I(tetur  cor  men  ut  timeat  nome  tum 
Cdfitebor  tibi  dne  deus  meus  in  toto  corde  meotAC  glorificabo  nome  tun  in  aeternum. 

Qi^  mifericordia  tua  magna  e fup  me:2C  etuifti  anima  mea  ex  inferno  inferiori. 

Deus  iniqui infurrexerunt  (iipa  me,flC  fy nagoga  potentium  quffienmt  animam  meac 
& non  propofuenint  te  in  confpofhi  fuo. 

Et  tu  domine  deus  miferator  CC  mifeticotsqmtieiu  8C  mult{  mifericordi{  K uerax. 

ReTpicc  in  me  & miferae  meiuia  imperiu  tuu  puao  tuo:fl£  ialuu  fac  filiu  andDx  tux. 

F ac  mecum  fignum  in  bonujet  uideaat  qui  oderunt  me  tC  confundanturtquoniam  to 
domineadiuuilfa*  me  confoiatus  es  me. 

CIVXTA  HEBH;EVM.|[;Otatiodauidi.  ^ LXXXVI. 

■p  1^  T Ndinadne*aurem  tnam/refpddemihitquia  pauper  fle  mendicus  ego. 
z ” ’ Cuflodiatammea/qagfofusego:iaIuafcruatuutude?me^cdfidetcit|f 

9 Mifereremadominetrquoniamadceuocabototadie.  tiOai 

4 Lftifica  animam  feruituirquia  ad  te dominetanimam  meam  leoabo.  t <«■■«> 

5 C^onia  tu  dominctbonus  fle  ignofeens  fle  multus  gratiammnibusuocantibtts  te. 

•*  Aufculta  domine^orationem  meamtfle  aufculta  in  uocc  deprecationu  meatum. 

7 IndieangulU(mca:uocabote:quiarerpondebismihi. 

* Nonficuttu  in  diis  dominet:fle  non  ficut  opera  tua.  t<ia  mi 

9 Oes  getes  quas  fecifii  ueni&:flecuruabut  fe  fadeb^tuis  dne^fle  honorabat  nome  tuut»  t ■«<  m 
loprotriliogcan.  Qi}ia  magnus tu/fle faciens fepatatuuleustfolus tu.  t<u 

9 ( Propheta.  'Doce  me  dne*uia  tua/ibo  i ueritate  tuaniniq;»  men  timori  noistin. 
la;  'Confitebor  te  dnet  deus  meus  in  toto  corde  meotflehonorabo  nome  tuufempitemo. 

4 i Qgia  gratia  tua  magna  fuper  merfle  eruilli  animam  mea  a fouea  inferiorL 
1 4 Deust  fuperbi  futrexerunt  fuper  me/fle  cftus  robufiorum  qu(fierunt  animam  meam:  ^ ^ 
se  non  pofuerunt  te  coram  fe. 

■tf  Ectudominctdcusmifetatorflemifericorsdongusfurorn/flemultusgracia  fleucritas.  tsaarf 
Vertere  ad  me  fle  mifereremeida  fortitudinem  tua  feruotuo/flefaIuafiIidtandl](tu(. 
f,  >7  Facmccumfignumbonitatt:SeuidebuntoforesmeiflecoDfundetur,quia  tu  domine* 

* ^ auxiliatus  es  mihi  fle  coofolatus  es  me. 

I'  M>-iIniInscfi.OtatiodamdU(kcfirccandusplalinns  habens  ptDtitnlo  oratio  :qoia  pa  modom 

I ocanoniscondirasdl.(rMatenaein$Cq(ianiexipropralmoapparet^ipfaKtdauidoeftitD/ 

C^in  petfixotionc  ab  ^&lon.  enim  da^d  pro  (bplb  oret  in  hoc  pralmo.fadic  uitelligiCDr  ex  apo 

, lloUca  regnladcilicet  qoia  nihil  coram  quf  defapfo  dicit  excedit  penbnam  ems^ixi  omnia  veniit 

‘ tijrdeipro:vtfacileefladildiiiendoperling[iIamon(lrare.r'£)^autcmdepcHccDnone  ab  ablalon 


loquatur, apparet  ex  eo,q>  manifefte  petit  faluari  a congr^anone  qu^retinm  animam  fuam  i adian/ 
censvtviwant quoniam tn domine admiiiftimeScconfolarasesme. Hinc  enimappatctip  aotdc 
pgrCeaiaonc  a (aolcaurdc  peri^tioneab  abfalon  kmmror.cemaenim  non  innenirar  oongiegatio 
odientium  quetemiom  animam  euisjpropne  bqoenoo.Hoihlia  liquidem  bella  eztcroram  tendeb^ 
cbtcAe  contra  Ibram  regni  & non  contra  vitam  danidisifedpcilmtio  tamianlis  § ablalon  direCie 
tendebat  contra  vitam  £oidts.Conftat  antem  a tettiodecimo  vedicuio  tp  tempore  lAins  plalmi  ani 
djmHifrrafiTOtaexfoneaml^rirpet  hoc  (pmnifliimeiatei  crimen  qnomeraetatfoueaminfii 


■dijy  Go.iyle 


I 


PSAtMVS  :tXXXVI.: 

liorem  Jioc  «ft  tafianDm.Et  <i>  toto  tedipbrt  (Secutionis  a faoi  nong  legitnr  ctimnf aliqnod‘daoV/ 
distfecl  pollg  faCtos  eft  ta  comuiifit  crimen  homicidii  & adnlrcrii  ance  pofixanonem  ab  abl^on  Je 
g>  aodicrac  a nachan  propheta  remilTum  fibipeccatum.^Atfi  obiccent  qmrpiam  | dauidem  etiaih 

perluente  ipfomfauleincnm  fle  crimen  homicidiiidicen  te  ipro.i.re8.srego(auifeasomninm^ 

■narum  patns  tui.lacbam  enim  in  dic  illa  gi  quum  ibi  eflrt  ikSi  idomeus  | ptoculdnbio  annonaa/ 
ictlaiili.Agnorcac(e  etiaie : quoniam  ^m  ventarem  danid  tunc  non  incurrit  crimen  ahqaocLTuin 
quia  fciens  q>  docch  annunctaier  fauli  (e  vidifle  dauidem  apnd  achimelech  &cno  tanjcn  fdebat  nec 
(ofpicabanir  necrufpican  tenebatur  q>  propterca  fani  ftniret  in  deceptum  & mnocetem  faeetdoten*. 
7um  quia  faluator  dedatauir  dauidem  ,tiic  in  geihs  ibidem  iidhimiaflbmendo  in  etemplum  a dam/ 
de  tunc  lufto  q>  comedit  panes  fanAos.  conflat  enim  ex  eo  q>  danid  tunc  iuflus  comedit  panes  Caw 
Ctosifalaatorededarare  actum  comedendi  panes  (an<ftosfuifleriatu[neociritate.Ndenim  a virota/ 
b fcelcns  cunqexemptom  afltimpriflc  ad  excufandfl  difcipnlos  inrelligi  potcfbquum  hoc  flt  a ratione 
alienum. Non  igimr  crimen  incurrit  propter  picnriam  docch:!»]  danid  dixitfe  reum  non  afleCta  auc 
ipradenria,!»iraetojfaiopeiegtflo  coram  docch.&  locutus  eft  mote  humano:  quo  confueuuni» 
quibofefl^  malis  occaflonaliter fccucis  a faifo' nolho  quatumcuip  iimus  innocentes  diccrci  ego  fiu 
caufa  tot  maloram.Et  ad  confotandum  abiathar  dixit  dauid  ^ fum  ncus;hoccfte|o  debeo  facete  & 
|is  pio  omnibus  animabus  parris  tuiicgo  oonflimo  me  debitorem/Ikiffaiflumm  &cQT Igitur  ad  Iu 
teram  dauid  conftitutusin  ttibulanoneob  peifecutioneab  abfalonjinbocplaimooiacpro  fopfb. 

«TSVMMARrVMEST,  . ,v  . 

(TDanid  ckAns  ab  abfalon, orans  perit  vt  deus  ad  fe  pauperqgratio(offl|c6lidentf  iri  d^l^fliincll 
net  ame  fuam  Sc  iefpondear,quia  ipfc  dens  bonusfignofccns  &:  multus graria.Ec  videns  quia  deus  te/  > 
l^ndictconccplatnr  inde  inter  deos  quidenuiluflmilemdeo|in  goiqeveto  humano  omnes  gentes : 
tmoracnrasquado<pddI.ipre  vero  dauid  prius  granas  agetdepctxxpca  venia  cris;pctcsvc  dirigat  fe  i . 
viad»ciIplenicudinenmonsdci:fievltUDopetet(aIuariabhacrr(>otalitnbnlaridc)a( l^riiican&c.  ' 
fTPerfona  loqums  propheta  dl  ^ 

y^dUlil  OOintnc  Dmidimr  plalmns  in  ptes  duas.-propofinna  macetia:,&  exccutinafibi  qrii  tn  dev } 
AmincCJProponit  fex  pcnnones.Prima  efl.Inctina  dne  autem  mam.  Humano  mote  tang  uaupet , 
ad  pnneipe  iecotrcns(n6  audet  petere  audi  meded  vr  dignetur  aures  pauperi  pflatc.hoc  enim  aenonc 
petendo  mdina^Sccndapetinocfti^xlpondcmihi.Dtnicibns  non  eft  opus  fopphcatevr  pnneeps  ' 
tefpondeattqrii  uiapie  natura  diuites  recondent  diuinbus.rcd  pauper  eoam  (uppUeasivu  oorinet  vi  . 
pnni^s(ibirndcat.Qoiapaupcr&medicnscgo.Indigenciam(imul&rarioncmduaram  pmifl^  . 
petitk>numaperit.Etqoauisinetaphoncepoflitinrdligidauidpiof;rcnsfcpanpercmA;  mendicum 
^licetcom parens  coram  deo  tang  pauperS;  mendicus  coram  principe;&W  (difus  lircralis  con/  - ' 
K>n»  mctaphoncepcticioni inclina  autem  ruara)potcft  tamen  etiam  proprie inrdligi  q>  dauid pnv 


1 meamivltam  meam.quia  graDofus  ego.l 
do  diccie.dimicte  nobis  debita  noflra  iicnt  dimittimus  ddiitotibns  noflrisPetensdauid  cuflodin  vv  ;. 
tam  ruamiallegat  quia  ipfc  fuit  gratiofosaliis.raluauit  enim  bis  vitam  fanUstSem  propolito  gratio/ 
le  mdulfcrac  abfalon  qui  interfecerat  amnon.|^Q  narra  penno.Saluafmium  tuum  tu  dnis  meus.lix 
Dumtuum  inquam  confidetem  in  te.rQiunta.Mi(»eiemddomine|ui  hac  miloia  conflitnritquo/  ' 
niam  ad  te  vocaboitecnttam.tora  dipline  incctmiflione.|fSexra.L^ciflca  animam  fiam  tui.qnia  ad  ce  , 
domine  animam  meam  leuabojperconcemplationem.AduetTc  hic  dauidem  dtate  vndiqi  ranonea. 
Ex  parce  malorum  indigentiam  periculumqivit^cxpaTe  bonorum  rpiricualiumigratioiicatcm/ fec/  ' 
trientem  da|confldenriam|iecurlum/&;  contemplanonem.vt  vndigi ex  parce  animi  & cotporis  hnma 
no  more  prouocet  dci  gratiam.  Vbi  flmul  aduetre  q>  docet  edditiones  quas  debet  habere  noflra  ora/ 
tioivt  falicxt  flt  fulta  virtutum  mencis|&  tecutfu  ad  deum  cum  fldudaiGinitntc  deoanone^  mcncis, 
petendo  neceflana. 

iriOuoniaintUOOlTnnC.  Indpit  hic  pars  exceutina  tali  ordine.PiIo  naiftatnrilla  patncnlaiindina 
domine  autem  cnamifimul  cum  illa  gratiofusego.Secfldo  tiaClattir  illa/tefponde  mihi  quia  pauper  Oe 
mendicus  egojibi  in  die  allguflia^Tertlo  tradarar  ilialcuflodi  animam  meamiflmnl  cum  idiqms,ibi 
dens fupctbi.GTTradaticagiiinclinadomincaniem  tuam  mihiiaflignando  rationem  exedditioni/ 
bnsddtribas.QTOmamtndominebonns|ommbas,&ignorcens/{>ecraconbus,&  mnltusind  fexnel 
antbisfedmnlnplicatis vidbusgracis  pflans:omnibosinnllo  cxccpro.vocancibnstcldeoaofcalra 
domineorationem  mcam,&  aufralca  in  vocem  deprecationum  mearum. 

3nWC3tl^ftif  niCf.  Tractatur  hic  illapamcnlauerponde  mihi  quia  pauperSt  mendicus  egotadi/ 
Mando  rationem  ex  effeClibns  bonis  conlequentibus  ad  tefponflonem  da.Ec intendit  q>  ideo  iple  in 
dic  angufhc  fiiac  iccunct  ad  dcum,quia  deos  ui^ridebit  fibuhoc  eft  quia  deos  curam  u habcic  afQi 


414  S B 1^444  14  a Jl  l »4'a» 


T^AtMYS  tXXXYI.  144 

AortnA  6^aierdnta  monlhabit.idco  ipCc  trtima.in  affliAiOne  fiii  'addpisi.ltko  n^os  ititer^dete 
(tmilis  ^ appamic  vtpote  nullo  habete  curam  afHiAoruminullo  flente  opera  prouidencix  dc 
ca  homines  qua;  tu  fads.E(fihiibta  ideo  omnes  gettsquandoy  re  adorabUnr.idra  expetam  vtdi  i 
rigas  via  mea  &c&  vt  vno  veibo  dicaf,Itedit  q>  qa  deus  rcTpddct  opibus  puidetue  qbufcutp  affli  AU 
rccunennbos  ftd  ii^ided  nuUus  flmibs  inter  dcos|idco  omnes  gentes  adowunt  S|c.  Adimplenqi  pro/  :: 
phetiam  hanc  non  dl  dubinm.p' Quia  magnus  tmPtofeirio  dl  hax  omnium  gentifi.Quia  ma^us 
ta/Sthocqiraadezcdlenaam:aefociens(epatani/A;hocqaoadopcra:dcus(bliistD|&;hocquo^na  . 
jturam>C7^ce  me  don)ine.Propo(aic  in  dic  anguihf  mep  vocabo  tcimodo  expnmic  ad  quid  voca/ 

Int  Vbt  nota  ordine.Pnmo  vocat  largitatem  rpiritnalis ^tia^Doce  me/intus, viam  niajcum  tfhca/  ' 
aa,ita  q>  ibo  in  ventate  tuaihoceft  ad  hoc  vt  eam  in  veritate  tuaiinventatedoArine  tn^  moram 
«nonunihdd  tup  &c  Vnt  cor  mcum.Non  fuftcit  doccas|q>  inftrnas  partem  intdleAiuamired  opbr 
tetvtillabansin  partem  afTcAiuamiin  voluntatem  meam. Vmcormeum  timori  nominis  tuiivtca 
integro  tenmeatf&nonfitcotmefificotptinsapartetantumtetimens^tfimnlpromitto.confirt/ 
tx>r  te  domine  in  toto  corde  meoiconfc^iuuc  fideuSe  honorabo  nomen  tuum  (ianpitemo.Quia  gra/  . , 
na  tua  magna  fuper  mqfbit:&  erinfh  animam  meam  a fbuca  infdiorqab  inferno  dSnatomm  quem  * , 
merneram  ex  adulterio  Bc  homiadio.^ Aducite  hic  qi  (i  de  fouea  rcpulchri  intdligerct,non  appoGiif 
<fix  illud  adicAiuum  infenomqnnm  fouea  foapte  natura  li^ihcet  locum  infcriotcm.&  hoc  ei;^  ad/ 
ieAiuo  apparer  q>  de  infano  loquitunqup  dl  fouea  ifotor  fepulchro.lmmo  ad  literam  duic  ex  fouea 
'infenoK  propter  foueam  fopenoiem  aninuqnocoraonsiad  qua  defcedcbant  tde  tempons  lulh  mo/ 
nentes.Itaq>  fouea  danatonimappdlaturfoacamfaiorrefpcAu  limbi  patrum  qui  citfouea  fuptd/ 
xmqui  in  faens  litctu  appellatur  inifanus. 

|D^0  fuperbi  furramint.  TraAatur  hic  illa  parnculaicnOodi  animam  meam.  Vbi  nota  duo.  AI/ 
cctii  q>  propheta  continuat  orationemiponcndo  temo  loco  petinonem  bonorum  corporaliiL  poft^ 
«nim  petiit  id  quod  ctat  fpintualU  falutis|&  gratiaiumaAiones  promilit  pro  recita  vema.foDiugit 
petendo  (idueem  coq)ons.Altcru  mfimultangitprophcta  tdiqua  propolita  m prinnpiop(almiX)e/ 

H5  fapeibii  abtilon&compIices.fiiiTexeidc  fuper  mqdeiiciendiii&cxtusrobouotumiilli  adh^oifi; 
iquffierunt  animam  meamitolleiqocadctc  me-St  non  pofuetfit  te  coram  fe.  Non  folum  peccant  fup/ 
fcia/exroUaido  lefoper regem, licd  peccat  impietatqpolmabnes  tequi  prpcppifh  honorari  patre, qui 
prohibmlli  iniu(htias.(^tauis  enim  dauid  dic  pateietuT  lulle a deo.abfalon  tamen  St  complices  in / 
iuBe  fnnexctnnt  contra^uidcm.Si;  proptetea  dicitur  q»  non  pofuerunt  te  coram  fe.Harc  dl  anguflui 
& n^ni  & vitpITEt  tu  domine  dens.Ccme  hic  traAari  illam  particulam  ad  ce  domine  vocabo.Mile 
raror/opete,&  mifericorsiaHeAu:longas  fororumjhoc  dl  tardus  ad  vindiAas)tanq  m longum  procra 
hens  moueii  ad  iram,&  multus  gratia/mnltiplicatis  vicibus  conferens  gtaos/line  metitis , & ventas, 
deus  enim  e(l  ipfa  ventas  fient  elt  ip(a  bonitas. A duerre  hic  prophetam  exequi  quod  propofuitifcili/ 
cetadcedomineafiimammcamlenabo.magnaenimmcncisaenat]oinhac  contemplatione  diui/ 
natum  conditionum  tducetrVeitere  ad  mt  More  humano  loquitur.  Tanq  auerfusadanide  fuit  . 
dens  occupante  abf^on  regnum  damdis^cpropterca  petit. venere  ad  mcfperdieAum  gratue.A  mi 
fettie  meiiqnod  fuperios  propofneratida  fomtudinem  cuamiad  fuflincdnm  Sc  vinocndum,fi3no  cuo| 
mihii&  lalua  me  hlium  ancillp  toxConAa  propofita  exeqoitnr|ampliado4b  vbi  pnus  fe  dixerat  £tt/ 
Dum  dd.modo  non  folum*dicit  fefetuumifd  natum  fetuum  dd : vtpoce  filium  feni9.Sicot  inter  ho/ 
niincs  fims  (ixuf  non  folum  dl  fornus  fod  natus  fornustpamis  enim  Tequicut  vtetum.  ^ac  mecum 
(ignnm  bonitati. Non  creddiatnt.deum  remifiifo.cnmina  adulceni  & homicidii  dauidi . & proptaea 
dauid  petit  vt  t^s  reducat  fo  ad  regnum  in  lignum  bonitatis  diuiiue  qua;  indnific  peccatu.  Fac  me/ 
cum  inquit  fignumlx>niratitng(quamihiinduUifli|fignum  inquam  quod  palam  fit  apudomnest 
Se  videbant  olores  ma&cofimdcntnr.qnia  tu  domine  auxiliatus  es  mini  &c5folatuses  mejreducea 
do  in  iegmim.Etficooplenicparticulam|l^tifica  anima  meam  Scc- Arnen. 

®7VVLGATA  EDlTlO.([^Filiorumcorcpfalniuscandci.  LXXXVI. 

Vndamenca  dus  in  monnbiu  fandtisidiligit  dominiu  portas  lion  fuper 
omnia  tabernacula  iacob. 

Gloriofadiifla  funtdecetduitasdd. 

Manor  aoraab&babylonisifdentium  me.  ! 

Ecce  alienigen;  dC  tynu  SC  populus  (tbyopumthi  fuerunt  illic. 

I^aaquid  fion  dicef'.bomo  SC  homo  natus  ^ in  eatSC  ipfe  fundauit  eam  alnlTimus!'  ‘ 

D 5 s narrabit  in  feripturis  populorum  K prindpum  borumiqui  fuerunt  in  ca. 
^kuclfantiumornmumbdmtiocllincc;»-. 


:d  bi  GoogU 


■ * 


P5A1MVS  xxxxvn. 

CLVXTA  HBBR^VM.|[;FniHSre'praIniusanoa.  LXXXVEL  ' 

_ dMMMt  _ , , . . 

> n I TrVndammtumaiu  in  montibus  fandatatu. 

Propheta,  jp  «« 

z Diliges  dns^portasfionfupaomniaabetnaculaiacob* 

r*  . . 

) Honorat(((li(fhRneft)inte  duicasddt.ScIah. 

4 Deus. P.ccordaborfuperbamfl£babdfdendbusmeJ?roplKta.cccepaIelHnaKtyia 
cum  (thiopia,illc  natus  eft  ibi.Sdah. 

) Et  fion  dicetur.  Voz  euangelica.  uirfiC  uirnatuseftmea,  Sipre  fundabit  ea  ezcdliiii 
itf  D^^numcrabitmfaibendopopulosnl!enatuse{fibi.Sdah. 

“ ^ ^ cnmc  ^crwt 

7 Propheta.  Etptindpcs  ficutparturientesDeus.  oes  fontes  md  in  te.' 

TItnlaseft.FiLu  corepraItnns'cantici*Dcqnovtlbpn. 

CrCiica  matenam  pfalini  foto  conllafe  9 plalffliis  nadat  d 


«ns.  Quam  afilt.  duitas  dd  (it  vd  tmdhis  hietnrale([qua  deus  degit  a t^ie  daudis  vt  cfkt  nomea 
dei  ibi)vd  fpiritnalis  hietnfalc;ac  no  poflfit  pfalni os  ille  verificari  de  tcrrdm  hienilale(^rom  qa  in  qiuK 
to  vetficnlo  didtnr.ecoe  paldhna  & tynis  cfi  ^iopia^iHc  natus  eii  ibltum  qnta  deferunt  ftmdamf 
tfi  duitatis  huins  in  motibus  randitatisinuod  de  tentdlii  hictulale  'no  venncaf^oTequens  eft  vt  & 
Ibmo  de  fpititnab  hienifale-Nec  opus  eft  uibdiftmgoedo  inqiere  an  de  hicrarale  ccdeln  an  militarae 
Ittretmoiqoonia  hietufalem  fpirituaiis  vnica  nfi  auitas  efLnon  habemus  hic  manctem  dniraoi  U 
futura  inqninmus.Cmas  no  fumus  hofpites  & aduen^  fed  dues.nd folii  cdoerfan5e([qoia  noftta  ov 
neifano  in  codis  eft^fed  nariuitatetquia  itla  que  furfum  e hierol^c  eft  mater  noftta,in  libettate  filKV 
rt  dd  generans  paleftinos  & tyrios  & fthiopesinoc  eft  omnes  gentes-Congtueit^  a nomen  (ion/ier 
ftatur  apt's  ad  heb.ie^cccflilhs  ad  (ion  mote  & ad  auitatedd  viuetis  hiatale ccdcftem.p’^  igunt 
ad  Ifam  materia  pfalmi  duitas  dd  codeftis  hietfm  cois  otbus  getibos  I fuis  initiis  qua;  in  coia  habet 
CrSVMMARlVM  EST. 

fTPropheradefcnbit duitate ddafnndamento/poms&dodrinaidedaransdnicatc  comnne  om/ 
nibus  ^tibnsfnon  vt  afdtis  fed  natis  ibi, deo  fiindantc/numeiantc  6c  fcnbcnrc  t piinapef^  cins  vt 
parturientesf& omnes  diuinos  fontes  in  lUa 
<rPerfonf  loq  nentes  funtprophcta|deus  Sc  uozenangdica. 

TT^nd^ltlcntlim  duo-  Diuiditnr  pfalmus  in  partes  dnas^ropofitioS  materif  ,&  ezecntiiBiibi  re/ 
J cordabor.fTPioponit  de  duitate  dd  ma.Pnmo  fundametu.Fundamentfi  dus.f.ciuitatudd  ,'cft 
tn  mddbus  faniftitatis.  fundamentft  aliud  nemo  poteft  ponere  inquit  apoftolns  pter  id  quod  poGfft 
eft  quod  eft  chriftus  iefus-Per  montes  (anCtitans  ccUitudines  virtntft  otum  uitelli^  ChnftnspletHU 
gratiz  Sc  veritatis, fundamendi  (ignificatur  duitatis  dd.Potes  quo^  per  montes  dmdicansfunCtos 
angelos  intdligerctvt  lignificetor  chnftus  fuper  fandos  angeiosYbndaie  duitatem  dei , eo  (p  ftmdar 
iflteam  fuper  twna  ccdr(hsbeatitndinis.Et  mtencfar prophera  auitatem  dd  eflefiundatam  in  vtrtu/ 
dbns  & in  bonis  verp  beatitudinis.^ Secfido  potrasDiligensffnppleeft,dns  pottas/ftKramenta  ecde 
liaftica,fion|catleftis:per  eccldiafbca.n.(acramffa  ingreflusfit  ad  c^efte  parriam.fuper omnia  tabet/ 
nacula  iacobiplus  g omma  quae  funt  veteris  reftamenaP^Tettio  ^dnnam.Honoratjii^iple  tes,di 
Aii  eft  tn  te  duitas  dd.Sic  habetutin  hebt^.Et  nec  appatet  cogtmtas  grSmaticpIdl  appatet  (p  dioe 
dii  finfTetihonoratp  diAp  funt  in  tenuitas  dd:vt  numerus  paitidpii  ac  vobi  cogmetet  nomini.Seii/ 
(us  tamen  ac  conftruAio  eft.Di  Aum  eft  o duitas  dd  q>  res  honoiatp  [ res  honore  dignp,in  te  funt.  Et 
poft  defcnpaonc  iundamm  & po  ttatft  (ignifkatur  mtenora  duitatisuionqacfnnt,lcdqi  honoic  di 
gna  runc.(pintnalia.n.bona  funt  interiora  duitans  da,quibus  maxime  debetur  honor.  U ne  qupras 
a propheta  vndefeis  harefrerpondet  quia  didum  eftjteiKlarom  eft)andimm  ^fidc  tenemt . vt  vndig^ 


fundabit.Quatto  illajin  moribus  fanditatislibi  Sc  principes.Quinto  lUaipoitas  iion|ibi  omnes  fon/ 
tes.(T  Introducit  itaqi  deum  conftitnente  duitatem  fua  comunem  omnibus  miidi  nationibus.  Rx/ 


do  madata  fdeabus  nic;tecotdabot  haiu  legio^  qux  ipShia  fobcgctfit  popula  deu  vt  a rottiori  in/ 

tcUigannis 


X 


SI 


psALMvs  xxxxvrr  14J 

tcQigantnr  c^tne.QDodftiitadimpIrtfidficfifsmandaaicdifhpnli&eficcsin  mfidfivniiictfiiin  pif/ 
dicate  enangtlju  omni  creatnrar.qai  cicdident  Sc  baptizatos  ftient  eft  enun  doOnna  cnagdi 

OL^^cce  paitftina.Dem6ftraf  eftiSns  ftacim  rDbreconis.ccccpakihna  & tyrns  cfi  ^iopia  numero 
rinano  vnmctfp  mfidi  nationes  fignificanf  ob  pfei^one  trinalii.  Iflc  natos  eft  ibL^d  d^uilfo  di/ 
cete  iffi  nati  funt  ibi/ln  amtatedei  p bapnfmQ^iuata  lUodopottct  vos  nafci  d^o^Ldt  in  flngula/ 
iiiftenatose(libi.tuaddenotadaindiffaetiaoiumpbapti(mi!  nafcentidiqainchfooo  eftmasauc 
fbeminaind  eft  barbaros  aot  fcyrha  &c.vtaplUsmquitadcoL}.Tmnad  iiMificanda  (ingolantate  na/ 
fcentidiquia  no  nalator  in  aoitate  dei  popolosCnan-bapti::^  coitas^fed  qoilibet  lingillatim  nalci€ 
in  «Ditate  dd.^Ec  bnnotaiqmanodiatille  afcitus  eft  fol  natus  efhquia  vt  di  Ad  cfl)oportet  nos  na 
fddenoo.Adaeiteauo^  aduerbid  dcmoftiatioii  eccc|6gnificareftaam  (omtdftnAficooeiiionis  gen 
tiom  ad  chfm.nam  brcoiftimo  tepore  ecdcfia  chfi  in  a/ia|aphnca  & europa  nara  eft. 

Ctfion  DfCelUr.TraAatur  bicdileAio  «uitatis  dei  fop  oia  rabcmacula  lacob.Vbi  adnerte  duo.  Alte/ 
ifi  fiqn  in  textu  hebrpb  eft  cafus  danat  Alteid  (p  (ion  in  hoc  vetftcolo  (ignificat  popoM  hebt^  va/ 
cante  cultui  diouio  in  mdtefion.Et  pptciea  aliter  fomirat  hic  fion  q in  f^do  vetlicolo.na  hic  indo/ 
ciC  fion  abrolute,ropias  adt  quahficata:(dlicet  habes  fimdametd  fofl  in  monnbos  fanAitatis.  Q7  C5 
t«ia«er  ita^  roheta  irntodoac  q>  Ii  on.tp<molo  hcbr^  admitan  fcu  inuideti  de  cooeilione  gentift 
ad  ciuiratc  ^ fundata  m chfo^ranq  foli  ipn  hebm  lint  cioes  nati  in  ciDiratedei|&  gentiles  conoeifi 
fint  ptoCdyti  fencioes  aCdtOhuicinquaqoerdplraadmirationidicefeoagdicavocqhocqDodfic^  - 
cunlraicet  vttSevirnatnseftmeaihoceftta  vnns  vir  § altet  nams  eft  in  nmtate  deilnolla  eft  dirpaiv 
ras  iodd  & gentilis,  fed  vtetip  natusfnon  afdtus^ft  in  eajauitate  ^ . 8e  ipfe  excelfnsjdeos , funda/  . 
dabitipioierabic  fundando, ea/in  vtti£p.Pet  qood  limol  dedaraf  fandamctii  ciuitatis  aptefudatons. 
Lege  in  aAibos  aplbjt  difomtatione  hebr^y  aduetfos  penum  tededte  a cdoeifione  cotneiii  & alioqe 
gentiliom:&  inoenies  diAu  ad  lion  quod  hic  pphnafivt  patet  aAjd.pH^s  nometabit  in  fcnbendo 


popolos,ifte  natus  eft  ibi.Magna  Agnitas  nafrand  ui  cioirate  dei  i qd  d&  defcribif  &.  numerans  & 
icribens  p^ulos,ita  tp  lingolr»  compotd  tenA.vndqaeqi  dgillatim  (cnbit  ez  qoocunqi  fit  populo, 
ifte  natos  eft  ibijin  «uitatc  d«.Et  intendit  ppheta  pet  hoc  dedararc  q>  raagniftiat  deus  lingulos  liqe 
iDd^sfioe  gAiles  qoi  baptizantun  vt  intdligas  q>  natioitas  pet baptilmQjnS  eft  aAnucnrio  horna/ 
na  Icd  dioina.ex  hoc  deus  nomerac  6c  fcnbit  lingolos  natos  ibi. 

SEt  ptindpCd  fic^t  pdrturicntce.  Dodaraf  hic  tlla  panlcula/in  monbus  fan  Aitatisidedarando  cd/ 
Btodincs  virtutd ih  pnnapibus  no  folom  pro  fdplis  fed  pro  aliis . Et  proptereadeTctibonf  prinnpes 
ciuitatis  apoftoli  & alii  limiles  lient  paitunetcsfgnierares  alios.Fdioli  m«  inqt  ap^s.quos  itetd  pattu 
no  donec  fbrmef  chfs  in  vobis.Tora  ftudium  prinapd  hne  dSc  debet  ad  fnote  ali04.p^Oes  fontes 
anei  in  te-Innoducitor  ite^deos  alloqoes  «uitateidedarado  <p  o&  fontes  mei  funt  coduli  in  te . Acfi 
aperte  AceretnuUos  qopiat  extra  tc  med  fbntcfed  oes  fontes  meiita  ad  potd  g ad  ablotioneiirngatio/ 
ne  Scefont  m tqciiiitatc  mca.Vbi  adoerte  cp  quas  Qiperias  Anr  poitasjmo  vocat  fontessqm  & fontes 
IpA  ta  doAtinp  q faefo;:  funt  port^perqoas  mgictumot  cceleftcm  pattiam.Amen. 

<CVVLGATA  EDITIO.  fJ^Candcumcamunisfiliommcoreuiifloripercfao^ 
rumadpr^dncnduntintdloflusemanezrait^  LXXXVII» 

Omine  deus  fahitis  me{:in  die  clamaui  8C  node  coram  ce. 

Intret  in  confpcdu  tuooratio  meatinclina  aurem  cuam  ad  precem  mei. 
Q uia  repleta  ^ malis  amma  meatSC  uita  mea  inferno  appropinquauir. 
Amatus fum  cum dcTcendetibus  in  lacumtfadusfum  iicucbomo  (me 
adiutorio  incetmortnos  liber. 

^icucuulnerari  dormientes  in  fepulcfaristquoru  non  es  memor  ampIius,K  ip(i  dema 
. nu  tua  repulfi  funt. 

Pofuerunt  me  in  lacu  inferiorinn  tenebrofis  SC  in  umbra  mortis. 

Super  mt  confirmatus  efi  fiiror  tuust&l  omnes  fiudus  tuos  induxilH  fupa  me.  ’ 

Longe  fedlH  notos  meos  a metpofuetunc  me  abominationem  (ibi. 

Traditus  fum  SC  non  egrediebatiocoli  mei  languerunc  pt(  inopia. 

Clamaui  ad  te  dominettota  die  expandi  ad  te  manus  meas. 

JSIunquid  mortuis  facies  mirabilianuc  medici  fufeitabunt  SC  confitebuntur  dbi^ 

nanabic  alitjuu  in  fepulcfaio  mifericotdiam  «tricate  tua  in  pdmon<£ 

Ca^q^pCiL  " ' e 


Digi  Ii; 


L 


; " PSAIMVS  CIXXXVIII." 

Nunquid  cognofcentur  in  tenebns  tnirabilia  tuatK  lufHtia  tua  in  tetra  obliiaoms^  ’ 
Et  cgoadtcdomincdareauitSCmaneorariomcapreuenictte.  . ' 

VtquiddomincrepdlisorationcmmcamjauCTtis  faciem  tuam  a me^ 

Pauper  fum  ego  & in  laboribus  a iuuentute  mea:  exaltatus  autem  humDiatui  (raS 
conturbatus.  j 

In  mc  rranlTcrunt  ir^  tu(:&  terrores  tui  conturbauerunt  me. 

Circundederunt  me  ficut  aqua:tota  die  dreundederunt  me  fimul.  ■ 

EiongalH  a mc  amicum  SC  proximum;S£  notos  meos  a miferia. 

GTi  VXTA  HEBR.iE  VM,  |[^Gmticu plalmi filiis  core/uincend fuper  macbttj 
lath:adaffligendumintelligeneiahemanezrachit(.  LXXX  V IU» 

I Propheta.  "r\  Omlne^dcusfalutismcf:dieclamaul,innodlecoramte.  ' ^ 

ait  4-^  ...  ....  ' 

T Veniet  faciebus  tuis  oratio  nteaanclina  aurem  tuam  laudationi  mef, 

•d  * 

9 Quia  fadata  in  malis  anima  mea:&uit{me{  foueam  appulerunt.  • 

nrf 

4 Reputatus  fum  cu  defccndcntibus  putdtfiii  quafi  homo  non  fortitudo. 

5 In  mortuis  liber:  ficut  intcrfc<5liiacentesfepulchn,5f  no  memlmlhiploruampliiiir 


Si  ipfi  a manu  tua  exdfi  funt. 

t Pofuifiimeinpurco  infaiotum:inobfcutitatibus/inprofundis. 

7 Super  mcconfimiata  ira  tua:&cun(fHsfra<fHonibus tuis afflixifH.Seiah. 

8 Longe  fccilH  notos  meos  a me:pofui(fa  meabominatione  eis,carceratu/&  non  exiba 

9 Oculus  meus  languit  ab  afflidtionemca:uocauitedomine*/in  tota, ^ expandiadte 

palmas  meas.  ^ a 

10  Oratio.  Nuquid mortuis fadesfeparatnm:'an mortui fulgent/  cofitebun^ te£SeUb 

11  Nunquidnaitabiturinfepulchro  gratia  tua:  ueritas  tua  in  perditione^ 

iz  Nunquideognofertur  in  obfcuritarereparatutntuum:S£  militia  tua  in  terra  oblicaf  ' 
I»  Propheta.  Etegoadtedne‘'clamaui:8£innianeoratiomeapr?ueniette. 

14  Oratio.  Quate  domine Vclinqudaiam  nieam:abfcondesfadestuas  a mef 
ij  Pauper  ego  & obiens  a puerotportaui  timore  tuum/conturbabor. 
t(  Super  mctrafieruntirftuftSf  terrores  tui  contriftauerunt  me. 

1 7 .Cirrundederunt  me  quafi  aqu^  tota  dieidrcuierunt  fuper  me  pariter* 


I * 'Longe  fedfh'  a me  amicum  & fodalemmotos  meos  obfcuritate. 


TltuIoscfi.Cantienm  pfalmi  filiis  corcjvincentl  fup  machalatfi:ad  affligedam  intdligentia  hv 
tnan  ea'achit^.Vbi  aduettehuncnniliiin  mmnonem  facere  infoiitanufblioetfiliomin  coieSe 
Tiefflan.ConfaenerDnrenimnmli  vnumgcnascantorDmnominarqnoduo.Erfilii  quidem  corevt/ 
denEnominan  vtcanroresiheman  vero  velut pphcra.cratctuni  denumero  videncinm:vt  diciEx.pa 
rali.es.  Vnde  &pfalmus  idediciE  emdino  fcu  itdleCtas  heman.Eaadiicpdenoiatio  videE a patnadi/ 
cut  hierctuias.vocabaE  anachoritcs.Quod  ade  dr  ad  afHigedu/matetla  ragtt  p&lmti^a  a piiapio  vl^ 
ad  fine  plbius  afflictionis  cft.Machalath  nome  df  inftfi  mufici.fop  quo  ca radas  erat  ille  pfaloms. 

CT Circa  matena  adfpfalmi  ambigud  reflat  de  cnius  afflictione  pralmns  toqmf. Seqnfdo  adt  apofto 
Iic3  regulam  quia  finis  Jegis  & pphetarum  efl  chfs,  videtor  mihi  r6ni  valde  cdfcntancnm  vt  pEalmos 
ille  ad  Iram  loquatur  de  afflictione  chtifh  viui  &mortm.GrMooeocadt  ad  hoega  quacniordiCta  in 
hoc  pjalrao,aot  no  venficanE  aut  no  ppne  nifi  de  chnflo.Pnmum  dl  in  vcificolo  qainro.in  momris 
libcr.Nolla  cnim  pfona/nullus  populus  fuit  in  mortuis  Iibcnfol  Ibins  mefias  in  mduo  mortis  fuefirit 
‘in  mbitois  libct-^ Secudum  efl  in  verficulo  festo.poibifti  mc  in  puteo  infcno9.NaDg  enim  pof 

a * - 1.  ■ ‘ 


ii 

ik 


4 

I 


» 

K 


PSALMVS  LXXXVril.  ,4^ 

Palus  in  captinitati  doAns  tp  luerit  addultns  caicni:&  tn  non  fblum  in  illo  vetiicalo  lid  ena  in  veili 
‘^ulo.S.perfona  loqaens  dicit  fe carccratatn.Q Dod  vereconnenillc  melia; qaantum  ad  anuna  poliEo 
in  pateo  infnni|&  qoantu  ad  coipos  (ignatoTepoIchro  cd  cu(k>dibas,coagdica ^ic  hiHona.|^cr/ 
tmm  eS  maltus  fennode  mortuis  in  hocplalmo  ui.v4-5.d.io.i  i.ac.irveificalis.Tacus  enimdeinfeiy 
DO  & mortuis  fermo  inlinuat  peifona  loquaitem  itet  moituostac  pa  hoc  mefiiqni  (blos  a monnij 
afccndit  ad  vita-I^Quartu  dl  coeua  perpdTio  maloR  fignilicata  in  vehiculo.  1 jim  teztd  hebraicum. 
pauper  ego&obiens^uero,pottauifutDretufi&'C.Non  enim  pde  de  populo  hcbt^o  quauis  capti/ 

DO  venficati  q>  femp  afnidus  luentrqnll  fucnr  plurimfi  ualtatus  & tpe  dauidis  St  ^omonis . Mdias 
autem  in  hac  vita  pafTibili  apnmoiutimcatisluacdiclanpetaffliduscil^Ellita^mateiiapfalmi 
afflidio  mdiac  vim  & mortui. 

CSVMMARIVM  EST. 

CTPropheta  in  peifona  mdif  moitm  Bc  apud  inferos  morantisiKcniTic  ad  ddl  pro  ppba  icraneAia/ 
necitans  tum  pccnalitates  quas  tuncluScrcbatltam  menta  pocnanim  quas  padiis  erat  viucns. 
CTPetfona  loqaens  ^pheta  cit. 

D0mtneDai0.l>aidifplalmas  in  partes  duasippofinuam  matenp.Actecotioi/ibi  teputatus 
fuui.CTProponttdaoilnicetoranonem  fua  & caufamDominc  de^  faluns  mepiautor  & Bms, 
die  dam  aui  & in  no^  cora  te.Nota  nes  codinones  huius  ofonisiclamote  cordisaeftitudinc, coram 
ce/ no  cora  hoibus . connoitateldie  & noiUe^^enict  Aciebus  tuis  ofo  mea. Adi  diceret.quia  ex  parte 
tnea/orano  habet  fuas  codinones, habeat  quoqi  ex  parte  tua  duas  codinones.  Altera  ell  q>  mgiediatur 
vdut  meus  nundus  vfcp  ad  cofpedii  tud.  veniet  enim  deprecarioeintdligendu  eft . Altera.indina  an/ 
ce  tua  laudanoni  mcf.More  humano  pent  indmatione  auns  ad  attendmdu  orartoni  (tip.  Qua  ideo 
vocat  laudanone.quia  ad  laudandu  dm  tcnditEt  hcbraica  didio  ligniheat  laude  mixtam  cantm»d 
hoc  enim  tedit  vniuerla  hpc  orano  vt  chfs  tefurgat  laudado  & cantado  defi.|^ QuiaCecce  ca  duplex) 
iaciata  dl|in  hac  vita.in  malis/pocnp.aia  mea.Non  dint  fplis  mens  fid  aia  mcaiqih  pars  rapior  ani/ 
tni  no  fbu  pafla.fed  pars  infenoi/qua  pprieiignificac  aia  at>  anim^i  offido/quo  tefpiat  corpus  mfc/ 
nns  re.Significater  quo^  defcnbitnr  ^iataiquia  in  chfo  vnteuiep  vitili  permifliim  dl  pad  quod  fuli 
craqline  confolanone  aliqua  redundante  ex  patte  ai  fupaioie  in  itoorem;  vt  damafccnus  & theologi 
docet.Et  vitp  mep.  Altera  ca  dl  pallio  moitulEt  vitf  me^  ad  fouea  appnlerdt.No  folu  in  hac  vita  re/ 
pictus  ium  malis,lo]  etiam  vita  mea  terminata  ell  ad  roucam/fit  tumuli  quo  ad  coipus  Sc  mlemi  quo 
ad  aiamiqma  vere  mortuus  Tum  & defeendi  ad  inferos. 

CiriRcpUtatU0  fUIII.Indpit  hic  pars  exeennua  tali  ordine.Pnmo  tradal  illa  particalal  vitf  meat  fo/ 
oea  appulcnic.Secudo  illa/die  vocaui  m node  Sccibi  oculus  mcu$.Tertio  illa/laciara  i malis  aia  mea/ 
ibi&e^ ad rcdne.OTRepucatnsram.Interpccnasqnaschrs mortuus  fullinciep  nobis  voluit, cx/ 
plicaC  prima/cteduUtas  hoium  cp  iplc  dercederit  od  mfcmS  licut  alii  hoies.R.cpuratus  fum  cii  dcfoeir/ 
dcnbus  putei/infemi:hoc  dl  limilis  alus  defccdcntibus  in  pnrcu  Infcmi.ftii  licut  hocui  no  dl  fomtp/ 
dofxplanaoo dl did^ pocnptq.i hit apud hoies reputatus licuthdcuinodl fortitudo fupetas  infei/ 
nu/fita  fuccubens  poenis  infin  heut  reli^hoievln  mortuis  liber/ quu  th  ego  lim  in  mortuis/inter  mor 
tnos  libet/in  libettate  mea  dl  moran  in  ifono  & no  moraritiicut  in  libertate  mea  foit  mori  & no  mo/ 
ci/dcfcedetc  ad  in%nd  Sc  no  defctdere.p' Sicut  intetfedi.Alia  poena  dl  nulla  l^s  hoium  de  chfi  rdur/ 
iedionc.R.cputatus  fum  licut  icetfcdi  no  a quocuqi,fcd  &ipliamanatna  cxcili  funtthoc  dl  tanq  iii/ 
ilcdiainamana ablinlidchacvica.Llicutinretfediaiollitia  procnminibas(uis.iacetrs  fepulchnq» 
ndmcminilhipoi^  ampliusttioc  dl  licut  fcpulti  ab  antiquo  quo^  no  dl  aplius  recordatio.  Vbi  duas 
cas  c^pationishu^ang  de  refunedide  chn  pfpice.  Altera  p leputatiis  dl  abfoifus  a deo  de  hac  vira: 
ac  pet  hoc  no  lediturus  ad  vnra.  Altera  q>  rroittatus  ell  lient  C^ulti  ab  anriqao,qnorum  n6  dl  rccotda 
no/quof  lefuiTcdione  nullus  expedabat^ofiulh  me.Tema  poena  n5ell  ^Ibmatidis  fcd  fadi . Vli 
ded  autoreaus  liginiicat.Ec  dl  pccna  loatquia  aia  eius  foic  in  infemo/loco  viLlTimo . Pofuilh  me  in 
fbuca  infdio^  Infernus  fouea  infcnord  diaf  rcfpe^  foucaq;  qute  funt  fup  terra.  In  obfcuneanbos,in 
proftindis^iaggerationes  funt  defcnbentes  infernum  ab  obreuntate  Sc  (itu  remoro  a nobis . P" Sapa 
ine  confirmata  ira  tua-Q^rta  poena  ell  dilatio  teTuneaionis.Supa  me  confirmata  ira  tua/difliet^ 
do  refuiiedionl  mea;&  Aifhs  fra^onibus  ti^  afHinfli.  Vocat  Icpe  ppheta  hic  ttibulatioes  frailbo/ 
nes/  ab  vndis  mans  fradis  ab  obflacnlis/afTimilado  mata  fua  illiS  vnw.  Adi  aperte  dicem  q>  vniua/ 
fa  mala  a re  patior.Pnus  enim  dixerat  reputatus  fum  &cm5  dedarat  a deo  cfida  (ibi  mala  prouenif/ 
(cEz  vere  (ic  cfl.f^Longc  Feciffa  notos  meos  a me.Expf  icatio  dl  in  fpc  q>  difeipufi  dus  pdiderlit  fideTc 
liclonge/dongatione  in6dditatis,fcafb/(ubtiahcndo  donu  fidei,notosmeos(difdpalosmeos,ame. 
pTc  quod  plasell,porui(b  me  abominaoone  eis.  Quinta  c(l  hpepoena/qua  habitus  efl  vt  abomina/ 
bilis  et  vUis  pbis.vn  vT  abominabile  die  fabbatiitemotddl  coroiiseins  a crucc.&  (icet  difcipolis foit 
labominabilisindiefabbati.Catceratu&ndenbotbocelldanraminfepalchrofiginato  cu  cnflodi/ 
hus  Vt  no  polTim  oikjic  forte  veniat  dildpali  aus  Sc  forenE  enm.Hmdui.cotfidi£o  Sc  foblixuta  cft 

Caictlupplid.  c ii 


i|/ed  by  Coogle 


w 


psAtMVs  . xxxxvin: 

WabominationccemunanneoirpoMSanttftfafcbatoincfaai&annaa  habnit  abominadieif 
in  c3:qmtangfeduaonscorpiisctiftodiebarnrvfq!inditnitcrtiuni.  _ , 

^CUlUd  niCUe-Traftaf  hic  illa  particnla/dne  dens  falucis  mc^  dic  damani  &c.defcrib^  itcinfom 
fuu  ad  dcu.Tu  quo  ad  modfi.ci  paite  ocuIo^.OcbIds  racus  laguit  ab  afHi«ionc|fnfpcn(ns  in  oroiw 
vocaui  te  dneiadus  oradi  eft£  x pte  tPis.in  tota  die-Et  ex  paite  manufi^pandt  ad  te  palmas  measfc 
Itedit  per  hce  corporalia  ligna  recnrlM  alf  dirilh  ad  dcfi  ex otbns  vinbus  fuis-PTli  quo  ad  petitw 
ne.Nunqd  mortnis.Hacc  ^ pentio  reTunwaionis.  Vbi  adoette  aduentfi  melif  otdinara  a deo  ad  oBv 
cifi  ^candi  & MicationI  cofirmandi  miraculis.Quod  ipfe  chfs  p feipm  executus  dhfc  c& 

tniH  t difapulis. V n fcnptii  cfLilli  aut  pfcCli  Wicaueifit  vbiqi.dno  cooperate  8c  lermonc  cofirmate  Sn 
quetibus  fignis-Frudus  adt  di  vt  cognolcat  Sc  laudcf  deus-btec  ota  in  hac  pemone  affemnf  vdat  ii 
polTibilia  nili  ipfe  chfs  refnrgaC.Nunqd  mortuis  fanes  (cparatli/hoceft  miutitudme  mitacnloifi|aie 
norefurgente  led  inter  mortuos  morate  nunqd  oflnciii  mefi  faciedi  miracula  adimplebis  in  moituis 
quali  dicat  naan  mortui  furgetime  in  mfemo  morate,8r  cofitebunf  te(conftflione  laudislgnali  dicat 
nec  illa  vnlitas  erit.|^NnnQa  natiabif  in  fepulchro  ^a  tua(olfidum  predicadi  nunqd  exerraif  inta 
mortuoslin  fiqjulduo.un  hoibos  qui  fuemntf^olti:  ventas  tua  in  ^inoncjin  vanoffcu  in  terta  pdi 
tk>nis|in  ifemol&  defcnbit  vnincilam  matena  ^cationis  per gfam  & vetitatemiquia  vniucrfp  vif 
dhi  gratia  & ventas-quali  dicat  nec  hoc  erit.rNunqd  cognofcttur  in  obfcuritate  inaratum  nura, 
& lulhtia  tua  in  terra  obliralTagit  reliquum  ftudum  vdut  impoflibilem  in  ilicmo-Ex  gbiis  oibus  ifa 
nir  ncceflitas  ptoprip  tdurtedionisi  vtprpdicctur  viucnnbus  tam  gratia  g ventas  dei/fir  fiant  muabi 
|ia,&  viuentes  laudent  deum  cognitis  mirabilibus  & inlhtia  cius. 

jEt  egO  ad  K OnC-  Traetaf  hic  ula  particulaifanata  di  in  malis  aia  mea|iepetcdo  ttcnifum  ad  demm 
qm  in  principio  pfalmi  propolita  dlofo  pro  vtraif  ca.Etego  ad  tediie  damani|damoiecordis:lkHi 
manqdiluculo, oratio  mea  pueniette.CTQuarcdne.Incipitallerrcmetitapairionumfnaruminhac 
vita  ad  petedam  refutredionem.  Hadenus.n.petiit  illa  ex  oflfino  ^candi  & ftudu  ^icationisi  prp 
niilTismalis  qup  mortuus  fulimmr.Quarednerdinqncs  alam  mea|milerno;abfcondes  facies  tuasi 
meidifficrcndo  idurtedioncm.Tang  dicctet.nolla  di  caura/ed  adfunt  menta  refulgendi.  in  piv 
inis  pauper ego/fui.ad  Iram  in  rota  vitafoafoitpanperftobiensapnctoihocdlapotnna  fcmpln 
velut  moiiensiprp  multitudine  paflionum.portaui  nmorem  tnumjpicnns  fui  femp  dmoris  tui,coiy 
turbabor  feu  dubitaboihoc  di  inde  fecurii  e(l  q>  fin  turbams  pluribus  modis|a  iudpis  9ec.  Vd  ^ & ib 
idem  tcdiOinde  lecntl!  di  m fui  limihs  dubiran  ob  vatias  inogo^  petfecutiones.  Fnrarfi  cStuibiM 
icfpidt  prgtcntii  portaui.  p Super  me  rranficiur  int  nuc.Mala  pome  appdlat  icas  ddiquia  iratog  cft 
punire.M  terrores  tnii  velut  cominanres  mala  poma;,  cdenilancrilc  meTerrores  dei  appellat  pcpnii 
mala  qua;  erat  pairurns.fullinuit.n.chfs  ii5  folum  crunarum  pallionis.fed  et  ppaflionisl  piamgitan 
do  futuram  pauione.vnde  ipfe  dixit  trtihs  di  aia  mea.^ Circundederunt  me  c — 


partes;  vt  facile  di  ex  euangelio  colligere-^Longe  fccilh  a me  amici!  & fodalcm, notos  meos  obfeorv 
tate.Supius  dixit  mocmusjlongcfecm  notos  meos  a me  dongatione  fidd;  modo  de  iis  qng  pafluseK 
in  vita  didt  q>  longe  fixit  notos  fnos  a fe.Et  declarans  qnando;didt  obfcnntateihoc  di  tempore  quo 

^ J ^ _ — i _ : _ --  AM.  A K 


ingloriam  fuam.  Arnen 

BUVVLGATA  EDITIO-  ^IntelleAusethan  czraitae.  LXXXVIIL 
Ifericorcbas  domini :in  aeternum  cantabo. 

In  generatione  & generationetannudabo  ueritatetua  inoremeo. 
Quoniam  dixilH  in  (ternum  mifericordia  (dificabitur  in  ccelis : praepa> 
rabitur  ueritas  tua  in  ds. 

Difpofui  tefhmentum  elcdlu  mdstiuraui  dauid  feruo  meoruTcp  in  (ter# 
t numpr(parabo  femen  tuum. 

Et  (diHcabo  in  generadone  SC  generadonetfedem  tuam. 

Confitebuntur  coeli  mirabilia  tua  dnetetenim  uentatem  tua  in  ecdefia  fandtontin* 
Quoniam  quis  in  nubibus  (quabitur  dominotfimilis  erit  domino  in  filiis  ddC 
Peus  qui  glorificatur  in  confilio  fandiorum : magnus  SC  tcrribilu  fupa  omnes  qui  io 
dreoitu  eius  fune. 


i 


P5ALMVS  L3tXXVIlI.  147 

Denme  dfiu  mrtatn  quis  (imilu  ribi;’poceiu  es  domine  K aerias  tua  in  drcditu  tuo. 

Tu  dominaris  poteiiad  maris:  motum  autem  fludhium  rius  tu  mirigas. 

Tu  humiliadi  ficuc  uuincratu  fupbutin  brachio  uirtutis  tux  dirperiifti  inimicos  tuos. 
Tui fuotcsii& tua ed terra: orbem  tetrxOC  plenitudinem  ciustu  iundadi,aquiW 
nem  fle  mare  tu  aesdU. 

T abor  fle  hermon  in  nomine  tuo  exulrabunttbtachium  tuum  cum  potcnria. 

Firmetur  manus  tua  fle  exaltetur  dextera  tuatiuditia  fle  iudidum  pr^paratio  fedis  tuae^ 

Fd  ifericordia  fle  ueritas  procedent  hidem  tuatbeatus  populus  qui  fdt  iubibtionem. 
Domineinlumineuultus  cuiambuIabunt:fleinnominctuoexultabunttocadie.fle  id 
iodiria  tua  exaltabuntur. 

Q^nil  gloria  uirtutis  eorn  tu  estfle  in  benepladto  tuo  exaltabitur  cotnu  noflram. 

Qgia  domini  edadumptiooodra:fle(an(ftiiiiaei  regis  hodri. 

ITuoc  locutus  et  in  uidonefan^  tuis  fledixidi.poluiadiutotium  bpotcnte:8eexaU  ' 
tam  eleclum  depkbe  mea. 

fnuenidaukireruummeuffltoleofanAomeounricum.  ^ 

Fdanus  enim  mea  auxiliabitur  dtfle  brachium  meum  confortabit  emn.  " 

Flihilproddetinimicusineotfleffliusiniquitatisnonapponecnoctreei.  ' t * 

Et  condda  a fadeipdus  inimicos  dus:fle  odientes  eum  in  fugam  conuertam.  ^ 

Et  ueritas  mea  flemifericordia  mea  efi  ipfotfle  in  noie  meo  optabit  cornu  eius. 

Et  ponam  in  mari  manum  dus:fle  io  fluminibus  dexteram  dus. 

Jpfc  inuocabic  me.pater  meus  es  tu,deus  meus  fle  fufe^ptor  faluris  me(. 

Et  ego  primogem'tum  ponam  illumtexcclfum  ptf  rt^bus  tertf. 

7n  (ternum  feruabo  illi  mifericordiam  meam:fle  tedamentum  meum  fidde  ipli. 

Et  ponani  in  fecdum  fecuH  femen  dustfle  thronum  dus  ITcuc  dies  cceii. 

Si  aut  dereliquerint  filii  eius  legra  mcam:fle  in  iudidis  mds  non  ambulauerinC. 
Siiudiriasmeas  prophanauerinttfle  mandata  mea  non  cudodierint. 

VilTcabo  in  uirga  iniquitates  corumtfle  in  uerberibus  peccata  eorum. 

Fdifericordiam  aute  meam  non  difpergam  ab  eotnet^  nocebo  in  ueritatt  mea. 

prophanabo  tedamentum  meu:fle  qu(  procedunt  de  labiis  mds  non  fada  itrita« 
Setnd  iuraui  in  fando  meo  fi  dauid  mentiarffemen  dus  in  (ternum  manebit. 

Et  chronas  dus  (icut  fol  in  cofpedu  meo  fle  ficut  luna  pfeda  in  attemdiSe  tedis  in  coe^ 
Xuuerorepulidi  fle  defpexiditdidulidichridum  tuum.  flo  fiddis. 

Auertidi  tedamentum  fetui  tuirprophanadi  fn  terra  fanduarium  dus. 

Oefbuxidi  omnes  fepes  dusqrofuidi  firinamentum  dus  formidinem. 

Oiripuetunt  eum  oes  tranreuntes  uiamtfadus  ed  opprobrium  dcinis  fuis. 

Exaltadi  dexteram  deprimentium  ed:l(ttficadi  omnes  inimicos  eius.  , 

Auertidi  adiutorium  gladii  dus:fle  non  es  auxiliatus  d in  bdio. 

Oedruxidi eum  ab emundarionetflefedeffldosin  terra  collilidi. 

IVlinoradi  dies  temporis  ems:perfudidi  eum  confufione. 

V fquequo  domine  auertes  in  finemtexardefeet  ficutignis  ira  tuaf 
FAemorare  qu(  mea  fubdanria:nunquid  enim  uane  codituidi  oes  filios  hominumf  j 
Q uis  ed  homo  qui  uiuet  fle  non  uidebit  mortem:eruet  alam  fuam  de  manu  inferii 
Vbi  funt  mifericordi(  tu(  antiqu(  dominedicut  iuradi  dauid  in  ueritate  tua^ 

Jvlemor  edo  docopprobifi  feruo  » tuo^ttquod  continui  in  finn  meo  multant  gentium* 


? 

• ^ 
> - 


) t 


'J  . 


CaicblbpplaL 


e .III 


PSAIMVS  _ XXXXIX. 

Qaod  exprobraucrunt  inimid  tui  dnet^od  ezprobauctut  ejurationem  cfanlE 
Benedicfhu  dominus  in  (teraumdiat  fiat, 

<TIVXTA  ([^  Intclligedacduneztadiitj,  LXXXIX. 

I p /'^atiasdominiVeroocantabojgcnentidniKgencntioninotifi»*; 

boucriratemtuaminoremeo. 

s Quia  dixi.mundus  gratia  ^ficabitur,ceElosfirmabisnienras  tua  in  eif. 

9  Dcus;Fcriif(cdusdcdomeonurauidauidferuo  meo. 

4 Vr^^temu  Habilia  femetuutflfaxlificabogeneratioi  AC  gnadonithronfi  tua.  Sdafi» 

5 Propbetaftcofitebu^eteUitpatatutuuclne^rccueritatetuaineccIefiarandoniaw  ' 
4 Q^uoniaquisrncoclo(Himabiturdno*raflimilabiturdno*infiliiideommf 

7 Deus  roboratus  in  fccrctofaD(Ho^midco:&timedusfupcuiflifcir<^;)atibusju  ■ 
s Dnc*dcusexcrdtuum  quis  ficuttuf£orda  dne>&uetiras  tua  drcuinbuf  tuis. 

9 TudominansinfupcrbiamaristfiCeleuanteundasliustucpmprimeseas. 

10  Tu  corriuiHi  quafi  uuincratu  Tuperba:!  brachio  fortitudinis  tu^difpfifii  inimiqoa  tuojb 

11  Tibicoeliettibirerratorbem&plcnicudinandustufund^ipla.  -n  v;j:. 
iz  Aquilone&drxtrotucreaniiprostrabor&hcrmoninnoi^tuolau^^  ri: 

I ) Vox  monuT-ibi  btachiu  cu  fortitudie:roborabi^ man^ata/^exajfrabi^dextera  twi» , 
<4  luiHcia Aciudidupr^paratio throni tuitgrada&ucnusprsq^l^entfades tuas. 

cniiic 

15  ProphetaBtitiidincs  populi  fdcntiudangoretdne* in  hiceftdejttnarnambulabfiCt 
t(  Tn  noie  tuo  exultabut  tota  die:&  in  iuHitia  tua  exaltabuntnr. 

17  Quia  gloria  fordtudiniseo^tu:A(  in  uoluntate  tua  cleuabis  cornua  noHra. 

1«  Quia  dno  l(mtumno{trumt&  fando  iiraclis  rex  noHcr  ♦ . 

1 f Populus.T uc  locutus  es  in  uifione  gratiofo  tuo,AC dudlb'.*) Vox dd redrata{>olld adU ' 

iutorium  fuper  foitem,exaltauidedum  depopulo, 
zo  Inuenidauidferuummednq  oleo  &ndiradsme(  unxi  eum. 

21  manus  mea  firma  ent  cum  eotetiambradiium  meum  roborabit  eum.  , / 

zz  NoneIeuabiturininucnsinco:A(filiusiniquitatisnonaffligeteuni. 

2 3 Et  conteram  a fadcbusdusanguHatorcsipfiustfiCoforesdus  percudam. 

24  Etumrasmea&gradameacumeotACinnoiemeocxalcabicurcomuduSt  , ^ ' 
2f  Et  ponam  in  mari  manum  dustSC  in  fluminibus  dexteram  dus.  .is/:-,  ' 

2 s Ipfe  uocabit  mdpater  meus  tu,dcus  meus  SC  fordtudo  faluds  meae»  ; « , , . 

27  Edam  ^o  primogenitum  dabo  eumtexcclfum  regibus  terr(.  i/i 

zi  Eterno  euHodiam  dgradammcamtACpadummeumfiddeci. 

Z9  Et  ponam  ^temo  femen  dus:AC  thronum  ipfiusficut  dies  coelorum.'  | 

9 o Si  derelinquent  filii  dus  dodnnam  mea:AC  in  iudidis  meis  non  amhnlabnnrt 
91  Si  flatura  mea  maculabuntt&pr^^pra  mea  non  euHodient. 

9z  Et  uifitabo  in  uirga  rebdlionem  eorum  ;&  in  plagis  iniquttarem  ennim^'  ■ ■ 

9 3 Etgratiammeamnonfrangamabeot&nonmentiatinuentatemea. 

94  Non  maculabo  pa«flummeum;AC  exitum  labiorum  menynnn  murabo. 

9 5 Semdiurauiinfandtitatemeatfidauidnicntiarf  ' - 

9<  ScmendusfempicemoenttAlthronusdusficucfoIcotamme.' 

97  SicutlunaflabilieturfempertACteflisincadoiidelis.  Sdah. 

9i  popuauEtturefiquiitifiCabomiDatusei^Jmcl^nawescumcIv^tud*'  < 


i 


PSAIMVS  ' ‘ilXxXix. 

st  Fedfli uacarcpaflum ferui tui:maailalKten^mrftnqtiiV^^ 
n.  40  R^upilti  omnes  macerias  eiiu:pofui(Hn]unidonesausruinaai. 

. 41  Diripuonc  cum  oestranfeuncesuiamrfuic  opprobrium  uidnisifuis*  = 

4*  Eleuaffi dextera anguftatorumeiusdfrificaftiomaesinimicos illius. 

4}  Etiam  reucrri  facies  adcni  gladii  cius:ac  non  erexilK  eum  in  pr«Iio<j 

4 4 CelTare  fedlK  mundiciam  eius:5£  thronum  illius  terrf  deoaxilH.  r r 

4f  Abbreuiaffa' dia  pueritiarum  eius»miduilHfuper  eum  ignomim*a.Sriab«' 


14« 


n 


/ 

lii’  » 
'riOUrl 


£ 


4 4 V f^quo  dne  * abfconderis/^temorardebit  quali  ignis  indignacTo  tual" 

47  MementOf  ego  quanti  tcporisriuper  qua  uanitatem  creafti  ocs  filios  adam. 

4«  Q^uis  tur  uiuct  SC  non  uidebit  mortctfaluabit  aiam  fuam  demanu  foueefSdah. 

fcl»  * . . ■ 

4>  Vbi  grati(tu{  priora  dominett  iuralKdauidin  ueritatetuaf' 

50  Recordare  dnetopprobriifduo^tuo^  portauiinlinnmeoomnemulto^popnlojt.  t*Hi 
5r  jQrexprobraueruntinimidtuidfie^jjexprobraucruntuefHgiacbrillitui» 

Sz  Benedidhu  dominus*  {temotamenUCamen. 

TlrnlmeUIntelligctia  ethanczrachitc.Ethan  vnns  firita  catoribn.i.pataIL:t£:iachits  deno/ 
minat  a loco.  Cui  itdleCtns  eoj:  qnp  in  plSti  plalmo  Tenhonf  attnbuitcft.n.ethan  in  hebtm  da 
tinicaras.Ica()>  plalmosiflevocaf  intdbgennarappterdoannaftfijppterinreUigeriaffaturo^ 
fTMateriaplalmicftdimnalaaspeqjctaaobgranam&rvencatcmdamanifdhitas  tnma  roibosi 
tom  cx  fpcdali  promiflionefaCta  dauidi  deperpctnirace  tegni  cins. 

CSVMMARIVM  EST. 

■ firPropheta  cantat  gfas  ac  veritateni  dci.Et  a fapmnis  inchoans.defi  Topia  oes  (pdala  fobftantiatl 
erratorem  ac  dominum  cedo^  St  terrg.nurabilem  ac  laudabilem  in  mati  rubro/in  heimon|in  rabot; 
tc  bearo  in  htcralalem  populo  perttaliens  dedaratiad  dioinamqi  promilTronem  de  popemo  dauidit 
legno  deuenitEt  vbi  vdut  violatam  plorandam  ptf  dixit  a populo, fopplicatem  tunc  rf»T«|afinn  po/ 
pulumproaccelcranoneaduentDsmefizdelcnbir.  ' 

CTPerfon^  loquen^  Tont  prophetafdeos/montes|&  populus. 

'AanOO  OOminiOimdif  plalmos  in  panxs  duas;propo(itioa  materip,&  execntinaiibi  & coiiHce 
V_I  bunf . CPropomt  duo.C  cantaturam  fe gfas  domini;&  notificararara  veritatem  dei.  Vnlucife 
via:  d&  funt  gratia  8:  veritas.Doplict  mSpromitririTciUcet  cantando.in  quo  intellige  oem  m oduA 
landisA  notificandoiin  quo  cmiehendiCois  modos  doAnnp.Pnmfi  exteditadctemitaremiquudi/ 

Bina  laus  nonS  ceffabit.Tedperieuerabit  eaam  in  aaema  patna.Secfidom.fnccefllrais  generationibus 
applicatiqoia  dottnna  fm  Inccdlione  generationom  dntabit.Qood  aurem  dicirin  ore  meo/refettnt 
ad  vtrunqiicamfi  fcilicet  Se  notificationem.Quod  unpierar.dfi  proprio  oieppheta  protulit  hfic  p&I 


oeatus  dt  a Tola  diuma  gf amolla.n.mertta  ^ceflOQt  quibus  debeief  oeatio  mondi-Fotutii  afit  zdifi 
cabif;non  lignificat  Ibtmfi  tefpeftn  pphetf  fed  lerpeCtu  gratif  Binuauit  enim  ppheta  <p  lefpe^  di/ 
uinpgratip  mundus  fuit  fiitumsivt  hinc  etia  oifariam  intelligas  gfa  adificatil  mundftCcclos  firma/ 
bis.Pnmp  partes  mundi  funt  cedi  A ipfi  codi  funt  vere  firmu-nam  elementa  generanf  & coirtiponnir 
pm  paites-Non  folum  intellexi  q>  gtana  mfidus  ardificabitur.Ted  q>  gratia  coelos  natura  incoimptibi 
h firraabis.Ventas  tua  in  as.Dixi  quogq.  noTola^atia  fed  Se  ventas  tua  in  eisiccelis  ac  morato  eff. 

inter  alias  ventares  tuas  exi  fletes  in  as  eft  vna  hfcfcilicet.Ftrii  fixdus.  Introducit  ppheta  Hmm 
explicante  hanclpalem  verttatem.fenifccdoseleCto  meo|daoidi.Vnde&ipledanld.:.ieg.:5.  dicebar, 
nec  tanta  eft  domos  mea  apud  deff  vt  padum  aeternum  mirer  mecfi, firmum  in  olbos  at^  munitum. 
luQDi  dauid  Terno  meoihoc  Tcilicct.  vf^  «temum  ftabiliam  feme  tuum,&  {dificabo  generationi  A 
generationi  thronfi  tuIlPerTpice  in  hac  promiflione  perpetuitate  Ihninb  & regni . Oefaris  enim  re/ 
gfuim  adhuc  durat  in  «fatibus, fed  n6  femen  A lauhs  femen  duranit  fed  non  regnum.  Vtmrap  ita^ 
promitnr  deus  danidlQuod  adimpletum  eft  in  mefia  ex  femine  dauidis  tege  atemo.Collige  ergo  q> 
4deo  propheta  gratias  Se  veritatem  dommi  dicer,qnia  petfpcxit  ® grana  A ventate  tam  mnnms  a 

CaietJbpplaL  c ,i,i  ^ 


9 ' ■ 


XXXXIX. 


ptomi(TiomcfueconIlat.Etha:ceSii]at^p&IinL''  ’ , J 

CTftcdfitcbuntUr- Innpit hic parsaccimua tali ordinc.Ptimocta^tafilIapaiTicnIa|gfas  diu  &c 
tSnemiidi&ccElo^SccuaotraAafcadcpamcuIarSncpmifliontsfaApdaudj/ibltflc  locntus  csin 
Vilionc.  (TTraAa^  ic^  » inOdos  & cadi  ^bcnt  materia  laodandi  diuina  Sc  docedi  dioma  v< 

ritacem|tali  pocdic  ordine.Pnmii  apic  vmcacc  dc  deo  cz  cocldbbDS  notamaKinde  gfam  mirabilioiB 
mando  manirdlatam  vf(f  ad  tepora  daaidis|ibi  ta  dominans.f^  cdhtcbanfjmatcria  confitoidi  d* 
bfit,ccdi|cadelhacotpora,fcparacam|hoccftmirabilr,tni!diic.FamiliareefthrbFrzlingn^vn  fingo/ 
lannnmcro  cang  genere  matcacomprehcndcrRleparacomtuam.i.gcnasmirabtliilrao7.quodcoiv 
Ihic  efle  opus  gratiz  dciA  venrate  ru^retfi  dimnaedinon  apud  quohunQ',  fcd  in  cccldiaim  conneni, 
(imAoi^hocm holum  radde  metis&dicat^diamis.nonenimoibasdarumcflczdiuiniscogninsp 
codeftiacorporafkiidaredcd.Vnde&adtD.i.tqjithcdanfpRitqai  quddeum  cognoulllaitno  ficor 
ded  glorificaiiet&'P' Quonia  quU  in  ccdls^lmabl^  ddo.tcce  veriras  diuina  qua  ccril  cofjtenftfoli/ 
cet  cicdjeixia  da  lup  oes  fabftmtias  rpdales,qaas  angdos  dlamus.inuiribilia.n.da  p ea  q faAa  fune 
(&  ^pue  coddha  corpora^inrelIcifrajc5rpiaunf  .fempitema  quoqi  virtus  eius  & dminitas  inqr  apo 
flolus  ad ro.i.Er pprcrca  ppheta didr.Quoniaqaii in  ccdisim  ^iasdiamns  habitate  deos.^fhma 
bif  dno|no  fold  no  pquabit  fcd  nec  pihmabif  rdatus  ad  dnmtquw  dicar  nnlluS.Er  veteficcfhqm  dns 
cft  adns  putus, leliqup  adr  intclligentip  funt  adus  admixti  poemnz  .AfTimilabif  dno  in  filiis  deo^ 
' Fiiii  deo^  appellant  c^de  intelligdia:,p  quaro  funt  nature  lpdalis:fpds.n.ell  dcus.&:  quo  ad  hoc  funt. 
quafi  auldc  naturpctnii  deoincntdliimnrdurdc  nature  cd  patre.Qiiia  tn  maior  cfldifllmilitudo  ea/ 
IU  ad  ded  q fim  ilitudo.ideo  appdlado  eas  filios  negat  fimiIiradinf/3icaido  quis  afllmilabiffquafi  dr 
eat  nullusiqa  folus  deus  efl  adus  pums/inhnire didas  ab  oibus  admixtis  poreriz . pDcus  roboratus 
^ iq  Iccrcto  fande^  multo-Ncpuraies  exlbccillitatc  itdltdus  nfi  pnonciari  tanta  dd  acellenS,deda/ 
‘ ritt  ppheta  q>  relatus  deus  ad  IccretdChoc  cft  a nobis  rcmonfrimd)cofomd  fandoft  fpdum  quos  au 
' gdos  dicimusiiucnif  magis  roborarusAloie  humano  defcnbit  maiore  excelli  oognofei  dc  deo  in 
dio  fccrcro  q a nobis  dicaf.Et  ppea  df  metaphorice  roboratnsrvtpotccognitus  maions  aceUra^ipo 
tCri^  & c.Et  ninedus  fup  cddis  areddaabus  ed.Ptas  lUatiua  mali  Topnis  ipiritibus|fignificaf  in  drap 
hoc  q>  defcribif  timcdusfpculdubio  vt potes  ifetre  mald^fim  cddis  circddatibus  ed/cerlcftibus  fpm 
, tibas.eia.n.i  nihilu  icd^ref  nifi  ea  manus  dd  coferuaiet.p^Dne  deus  exercimd  qs  licut  ra{qd.niiliiis. 
foms  dncffortitudinc  oipotenp;&  ventas  tua  nrcdmbus  tnisidata  cft.qa  a nobisfatis  obfcuieoogao 
fcif  fient  lux  folis  a nodtaa.Hf  c funt  q ccdl  cofiteda  pbet  de  vetitace  diurna  ecdefiz  fandoitmi. 
^7uon3n0-Dcdaracaventatcdiuinac6fircda,(ubidgitgfammirabilid  manifeftato|cin  mddoim/ 
cohas  a notioribus  effirdibos  mlrabilibns.f.a  mirabilibas  in  demeto  aqnp.diuidcndo  mare  rabnl  tu 
ad  faluados  hcbreos|td  ad  (ubmergedos  pgyptios.p^Tu  dnans  in  lupbia  maris.Sc  eleuate  vndas  fuas 
ta  cdpnmcscas.Mare  rubtd  defcimif  a canonibus  cottanis  miraculo.fdcriatione  viidaf  exceUen/ 

' ndrhas.n.habet  foapre  natura  marc.Et  deus  oftedit  fednm  vndaqc  exccUentid  matisrdd  ehuifit  aquas, 
& vdut  mum  folidas  reddidit  a dextris  & a liniftns.q<}  eft  totaliter  cotrarid  fludibus  marinis . Et  hoc 
quo  ad  Talare  populi  iTrad.Futurd  cdprimesiicfpicit  dnium  dimnilp^To  cdttiuifti  quafi  vulnetanim 
ftipbam|pgfptu|hoc  cft  pgyptiaod  popuid  in  mari  rubro.Aflimilat  fubmeifionc  zgyptio^  vulneiu 
vt  intcliigas  <p  fuit  \clutadio  diuina licut  vulnus  eft  adio  percutientis.  Vnde&  tunc  dixeruntargy/ 
pni.fugiamus  ifradcm.dns  enim  pugnat  pro  ds  cotra  nos. In  brachio  fortitudinis  tua; dirpdlh/mot/ 
tuos,inimicos  mos|agyptios  perlittora  maris.<TTibi  cccILPoft  dnium  aquaqim  probatd  a mirabi 
b effi^.riibiungif  dnium  rdiquard  partium  mddi/non  folum  eadem  idneTcd  er  rarioiic creationis. 
Tibi  ccdi/fubdanf,ct  nbi  cerra/Tubdidquia  orbem  & plenitudine  duqalalra  & vcgetabilia.tn  fimda/ 
(hja  fundamens  crcafti.ipfa . ^ Aquilone  & dextid  tu  creafti.Per  dextrd  intdlige  pnmd  mobildqiiod 
tftfapremd  cadd.lignificatd  per  dextrum  quia  motuseiusinapitadexterapartcvtpBi  traduc  infe/ 
cddo  coeli.  Per  aqlonc  intclli^  reliqua  comora  ccddha,fignificaca  p fcptftrioncqa  motus  eof  icipit 
vetfus  reptdnoncrqid  idpi  t ab  ariete  verius  taurticonftat  adr  rcpretrionalcm  via  dic  ab  ancte  verius 
taumm.ultcprobauitccrioscircddi^aaqailoncm  & dextrum  crcautn&tctram  efle  dniqutaorbe 
terrz&plcnttudincmdasrundauit,^Tab«r&hermon.Poft  dominium  omniumpamum mtuv 
Airubiungitur  gratia' mirabilium  gtftorum  in  introdudionc  populi  ifrad  in  cetram  promiOionis. 
quam  nominat  a duobus  monnbus.  Ab  hermone  quidem  ratione  ptindpiirquia  ibi  fbit  prima  pofe 
feflio  rcrrz.ibi  enim  mben  & gad  & media  tribus  manairc/pomones  fuas  acceperant , daiaftans  rc/ 
'gibiis  amorrpjrum  feon  & og' viuente  adhuc  moyfe . Tabor  vero  ranone  vidtorip  tempore  delborg 
indchabit^dlamiras:vTdiaturiadi4^.r.MeminitauremrpcciaIicer  horam:  quoniam  rommanc 
pcitranfirc  intendit  propheta . A piopccrca  tangit  alteram  circa  initium  & alteram  arca  profccutto/ 
n«n  poft  mocrcni  faiiorumtfalicet  iorue& aliorum  timentium  denm  quando  in  populo  infurrcxe/ 
(untmalamulca.Vndc&inccrmcdiavuqtiodammodo tangit. Tabor  ica^  0r  bcnnoniinituua  Q; 


ifr  Y*&  Y'&  Y*S' Y»&  Y»&  Y'0' Yi&k 


PSAIMVS  tXXXlX.  I 

: eiofircntto  vi(3ocic.in  nomine  nio  landabontnmm  brachidm  cf!  fottiraduie^cStra  inimico^-CTRo 
. borabitnr  manos  tua.Inccrmcdia  tangucnr introducendo  montcs|hoc  dl  populum  viAoriorum.lau 
dates  deuihumano  more  fupplicado  p |)rpen>  focceflu-Roborabitur  manus  toa/contra  inimicos  no 
flros,&  exaltabitur  dextera  tua/prolletncn^  eos.p'Juftitia  & iudicitLNcputcs  iniuihim  pcti.iufhtia 
lnqnu|in  cxecntianc,&  iodiciumim  fcntcntia  contra  hoftes,prpparatio  throni  tui.Sedcs  m locanda 
oac  u)  hierofalontob  quod  oportuit  lus  dicere  & militiam  exercete  in  idolatras  habitatores  locorum 
« illotum^ic  enim  indicium  & iulUtia  pparancidt  fedem  dei, pro  quato  extcrminamnt  idolatras  vt  ha 
- bitaiet  cultores dcij&lic  ibi  locaretur  dei. In  fandoliuietotum  erat  tabdia  fullentata  a cherubi/ 

nis  qua;  appellabatur  fcdes  dd.Gtatia  fle  ventas  pr^cnient  facies  ruas,  contra  hofles  iulhciaOe 
ludiaum.pio  nobis  gratia  Sc  ventas.  Gratia  quidem  | quia  line  nolhis  mentis:  ventas  autem; 

' qnia  promilifti  patribus  cetram  hanc.  CJ  Beatittidines/runc,  populi  faencium  dangorem . Eflfeftus 
. tntdusdefcnbituc  fodidras  populi  fd^  per  expenctia  dan^tcmi  fdhiium  fonti  diuinatti  folcnin^ 

' C$.Et  mtedit  q>  mtrodndo  populo  Sc  quiete  adepta  fede  dni|bcatus  dl  populus  edeurres  ad  foleninie 
I (es  dni.|ni>ric  in  looefacierum  mani.  V t intelli^s  ranone  quare  populi  ditent  ce  beanmdmes.deda/ 
rat  panes  bcatiradinis.Primadl  m intdlcdo.One  in  luce  faciei  rapigratiaero^.ambulablicfgubcma/ 
li<icle.lnno(emoClixfidaparsfpedatadaf!cdli.)exiiicabnnc  rotadietno  innoieproprio  ^ud^r. 
Et  in  lulhtiaroa.Tcinaparsadpcofpentacccxrcriotliieifirpicdac.Etiniiiflitia  ma/  in  oblmanone 
iuSificationfi  tnatli.exalrabuncntfqno  ad  t^rales  rcs.Et  merito.Quia  gloria  fomtudinis  eorum  tu. 
cado  cmm  glorifk^g  fbctitudims  popoK  ra  es,non  vimis  eo^tAk;  in  voldtare  nia/nd ex  debito, dena/ 
bis  cornua  nfaipraces  nollras.Quia  dno([danui  cafns  dlXcotu  nfm:hoc  dl  qa  defenlio  nfa  no  nobis 
lied  dlio  afinib^  dl.&randoCdadmqnoqi  cafns ^ilradis  rex  nhboc  dllVnfrcxdauidGindoifrae/ 
Jisitleo  alaibif.hidnsji.e  dauid  rex  ga  deus  degit  ipm  i regcivT  fcriptfi  era  in  piio  q i fcdo  re^.fle  p/ 
pterea  df  q>  rex  nf  afcnbif  fando  i(radts.ldgfiir  gfx  dimnp  in  mddo  vif^  fimul  cO  veritate  dioina(i}s 
j^heta  didntfi  fe  IpopddiOvfip  ad  tepora  dauidis.vndc  &ad  regedauide  terminauit  eas. 

%nc  locntUd  es-  Tradaf  hic  ir^  gfa  & ventas  dhi  ftipcr  pmilTione  ^da  dauldi^vt  i prinapio  pfal 
cii  ppolicd  fuitXali  ordine.Prio  leflm  diuina  pmilIio.5ccfido  intiodocif  populus  ranq  querulos  n5 
4duat^pmiflionis|ibi  Sc  ra  idiqndlLCJTdqflh  dauid  m noRer  datus  eR  a te,locuras  es  in  viRoc  grar 
tk>rorao|nathanpphetpvtpatet.zJtg.7AditiRi'h«qnarfcqulirar.Pofuiadiutoriom  fuper  forrq 
fianidcm.Forcem  gdem  cotra  vrfum  fle  toncadiurti  vero  edera  ^liath.fle  mediare  hoc  adiotono  cxal/ 
taui  clcdnmfa  me  damde,de  popuioerat.  n.  vir  popolanstvcpote  vacas  pafcendis  ouibus.Inueni  da/ 
(iid  fetuum  mdiinmcntcdeumiin  oleo  (anditans  me^  vnxi  eumfin  regcm.primo  perfamodcmiddn/ 
cic  fuper  iuda:&  demum  lbpcrtoctii(rael.Sicalitvnxienm.q>  manos  mea  confernanua,firma  ent  cS 
cotenam brachium menmiaugmencatioom.roborabitcum. Non  deuabiturinimicus/faul,in  coMn 
cius  deptdTtone:&  filios  iniqnitacis)idem(aul,non  affliget  cumicdtetendo.Etcontera  a faciebus  dus 
anguflatotesipfiustfleofoicseinspercutiam.qoodfuit^impleram  in  monte  gelboe.Et  vedras  mea; 
adimplens  promifra,aegratiamc^ncdauidismends,cumeo;fle  innomine  meo  cxalrabitnr  cornu 
ciasiad  regnum.  Ad  htetam  liqoidem  dauid  fuit  promotos  ad  reguli  nomine  dei|tanq  deus  hoc  rene/ 
lauennvt  dare  pacet  in  fecfido  tegfi.&  mtfus  beUa  dauid  gerebar  in  nomine dommiiie  lic  ezalrabarar 
potdlasdnsitanqa^tispliad^im.EtMnamin  mari|medirrrraneo,manumdus:a(  in  flumini/ 
bosifyn^vfqiad  cnphrate,dcxteramdus.(^od  conflat  adimplcram.rn^.S.p^lpfe  vocabit  met  hoc 
cft  vocarcpoteritme,patetmcosctLDitivocarepoccrit:qoianufqinnenidanid^aofnm  fbifle  vo/ 
care  deum  patrcm.qnauis  tanta  diuina  gtana  donatus  luent  vt  vocare  potuerit  deum  patrem  fuomi 
Ec  intendit  per  hoc  q>  dauid  regnum  lecognofctt  adeo  can^  a patretquia  non  afucceflione  rcgic  ori 
ginis  regnum  obtmoir.fedex  adoptioncita  q>  dcusaiios  dl  r^um  adoptaniclibi  chuidem  in  liliiil 
vdnt  focedrotem  ttgni.Et  propterea  dicirar.ipfevocabit  mc, pater  mensi  adopnone.tu/es;  dens  meus 
& fortirado  falutis  mef  Quia  pf/a  cc  heo  rcgnii:qa  deusta  re  hco  cetqa  fornrudota  te  faluatns  fii.rcco 
gnicio.nbnfldo^:  defcnbif.Etegoipf,ptiogenira  dabo  cu|c5feredo  ipli  regnfi:pi{ogeniroru.n.efocce 
derci  tegnoexcdiu  tegibns  cctne.Se  e datiui  cafus  regibos.Q  uod  fbit  adipletfl  quii  dauid  cxcrifus  fuit 
apud  teges.fl  folii  pflraros  ab  i^  fed  et  ndpflratostvt  repe  tyntiege  thon  flecquoip  mcinit  liber  itgu. 
iEterno  cullodia  d gratia  meamtqoa  d^  ipQim  in  rcgeiS;  padum  metitqnod  pepigi  cum  eo  de  me/ 
6a,fldele|ciic,d.Er ponam  fempicemo  femen  dns.quod  adimpletum  fiiit  in  mdia.&:  thronii  eius  | re/ 
gifljicutdiesccdoramiacdfnm  Seinddicientem.Liccrenim  apud  nosquandoqi  iit  dies  fleqoaneioqi 
nox  proptet  vmbram  ternr,m  cedis  tamen  femper  efl  diestquia  non  pettranfir  vmbra  terrz  lunanu 
^DCrainQUCt.  Deferipra  promiflione  diuina  quo  ad  fbbitina.dcfcnbunf  coditiones  eras  in  cafii  g 
coenire  poffct.5i  aut  decoquet  filii  dustdaoidis,dodrina  mcahoc  efl  legem  meamnon  cmando  £ 
tasSc  in  indiciis  mnstpceptis  (dlicet  iodicialibns,n5  ambnIabiint.Si  ftatm  mea'COTmoniaba.mac« 
bbdcDidio  i^taica  qui  iiuetptes  vocat  (bicuta^gnificac  pcepta  qoof  d6c  IO  qa  & ifataM 


PSALMVS  .IXXXTX. 

malia  funt  prxccpta  cxrimonialia.Ec  pifi^ta  mcafmordlia.hon  cnllodienr.  Noca  iiic<pnofl  didt 
h iple  dauid  peccabit.fed  fi  Blii  nas  pccraMc: vt  rdinquat  dauidrm  in  nmorc  & fufpcninin  an  G iple 
pcccaacncdcus(^etapromifnoncm.VndequDm^fthancp(oait(rioncm  comiGflix  adolccntun 
& homicidiumjcimuic  q>  deas  non  feraattt  libi  hancpromilTionun , qna  le  indignam  neddidcrat:  Ec 
viGcabo  in  virga/patema  cafhgacion<iaxta  illad.qniparac  vitgf  odit  filiam  fiid . prouet:i  ^.^cdxl/ 
bonem  eonim/filioniai:&  in  plagistflagdloram.iniquitatein  cotDm.Etgraaam  meam  non  f^gaa 
ab  eo.Nota  conditiones  in  eaentoifcilictt  q>  paniet  filios  fed  non  aufetet  gratiam  a dauidcfit  nd  a» 
Qar  m ventate  meajiam  diAa  de  re^o  aiis.Non  maculabo  paAnm  meam  Acxicnm  labiotum  mea/ 
nim  non  mntabo.^cmel  iataai  in  iwAicate  meaj  vtpotc  non  habens  maioeem  per  qaem  unandi  da 
uid  mentiatlLegc  hoc  incerrogarorienon  ad  inteirogandum  fed  refisoido  qu^onem  an  ego  mea/ 
nardauidijancumeffcAaadimpleboquodptDmifi^aididcmeGaanndfhanccnim  taatam  qof/ 
Ihonem  intiodacitdcusivc  oflendat  Ic  iramobiIitapcomifific:&  ab  hac  inchoat.  Ita  ip  otdolircrpe. 
fi  daaid  mairiarfimpctfbAa  cft  locatioiSe  oonfiicta  homini  inter  loqncndom  confitmand  fe  vttifica/ 
tatam  quod  duit  fe  fadurum.Cdfueuunus  enim  m tali  looinone  & difpofinone  pofin  dicae,  fi  ego 
.DicnciaRricgofociam{&rimlha.intendenccsanon  vectatur  in  dabiam/qi  non  venator  in  conditio/ 
nalem  fi.Et tunc  fubifigitnr.Semd  lutani  in  landitate  mca,(oncn  das  fempitemoenc  &cexdoditot 
enim  fic  condidcMaduditur  dubicatio.commcmocando  q>  lam  fiand  inraoiliam  lurdorando  finma/ 
ui.Sed  licera  cran^iofita  cll  caofa  metn.Semen  das  lonpitctno  etic.mod  adinmlctam  eft  m mefia.  b 
thronus  das| regia  dignitas.ficuc  fol  coram  metetemas,  ficut  lana  ftabilictnc  (empei:  Bt  cdfas  in  cosr 
lisfiddisAP9c.i.&a  icfuchnllo  qnidltdhs  fidelis. 

lEtturdic)Uilh.HadennslocutoselIdens;dancepsloqniturpopalasiltadpotI  tegnnm  zodechix 
. vltimi  tegis  ex  Icminedaoidis  vf^  ad  tempus  mefi^Incrodocit  fiqaidem  propheta  hniofinodi  popa 
Ium  videntem  no  efle amplios  ahqucm  regem  deline  daoidis)voocadmitanoms  &lametacionis 
primo  nattatcmi&  deinde  fupplicancem  pro  aduencu  mcfif)ibi  v^qoo  domine. CNota  hicpnmo 
ahaiufmodi  voces  querDlpincrodacunrnraprophaaadenidiendnmfuccdSbiesdefacuiocacnnB 
(alica  q>  pnuabitor  multo  tempore  progaiies  daoidis  icgnoiameq  venia  mdias . vt  qonmhoc  w 
detine  fiai,non  perdant  fidem  de  aduaitu  mefi^deqi  promiflloncfaaa  a deo  dauidi  Vnde  & mento 
plalmus  ifte  appellatos  eft  ctoditio  feu  incdligtnnaiquomam  eroditi  fiint  filu  ifd‘\t  non  intcUigod 
promiflioncm  diuinam  fic  adimplendam  vt  concinna  facceflionefiicnn  difcnt  teges  de  fcmme  dm/ 
dis  vfqi  ad  mefiamqoi  regnaturus  eft  in^tanam.p''Norafccandoq>il^qaemlp  voces  vetificannit 
in  populo  illo  intermedio  tcmpore.non  proaefonant^qaora  videancnrqnafi  blafphcroipaigoentes 
deu  violari  fixdcrisXcd  vcomlicant  motum  rationis  infenotislconfideiacis  naturam  fiaCtoio  Sc  no 
taaoncsdiainasqoibashaxredtdcns.Itaipficuthiercmiascxplicans  motum  partis  iiifdioiisfm 
naturam  faOi  dixit|ledaxifti  me  domine  & fiduClus  fum,ita  popolus  faCta  confioaans  explicat  idqd 
fa^ta  ptendantx]u^  eft  opus  rationis  infenotis  Sc  non  rationis  ddibetatip quoniam  dduieiatio  oo/ 
git  aiam  ranonem  fopenoFcmialioaoin  ddibcraros  aCtus  no  fitCTHispi^ibatis  intdlige  vttba  po 
puli  ad  deum  poft  regnom  :xdechi^£t  tu  deus  rdiqoifti  6c  abommatus  es  > indignatus  es  com  din/ 
Ilo  tuojdauide  in  ipfius  fucccftioneipriuado  fuccefiionem  aus  regno.Fecifti  vacate  paOom  femi  toi| 
hoc  eft  paaom  tuum  aim  fenio  tuo  dauide.  Vere  vacamt  tanto  tempore  paOnm  ck  cegnoiqoia  md 
Ius  fbic  rxeius  (omne  rex  tanto  tempore.Maculafti  temc  coronam  aus)r^am  dignitatonXTixit  ttu 
rx,cohibes  linguamjnc  intdligarur  q>  maculaaent coronam  mcfictquxmtnra  etat  corona  codefbs, 
Rupifti  omnes  maccnas  cias|(tgnieiuscuftodias.vdqaianon(oliimmccniaci(iicatDmledScnia/ 
oenas  vinearum  mpiftu  vc  incdligas  totalem  delblatronera.Pofaifti  maniddes  ems  luinainiloco  inix 
ninonum  pofuifti  minam  duitatum  Sc  templi  Scc  Dfinpoctant  eam/regnam  aos.oimies  ttanfenn/ 
tes  viam|datuscft  in  ^am  oranibosifiiic opprobtiam  vicinis  faistam monitis  StcEletralfa  dcxtemn 
anguftatomm  nas.l^ficafti  omnes  inimicos  iUios.(c^ara  ceocrn  fades  adem  oifisans-MctaphO 
[adhfumpcaaraomone  ada  gladii  indforiuquum  torquetor  ades  audiet  a plamboiSc  fic  non 
poteft  incidetcEr  intendit  pa  hanc  metaphoram  q>  arma  propna  nihil  as  profnetunqdioendo.  PnSf 
ad  cumulum  malomm.miem  faaes.i.tetotquai , adem  gladii  eiosrfc  non  eiexifti  eum  in  pc^iaCef/ 
late  fccifti  mundiciam  aus|hoc  cft  cftimonialia  omnia  pa  mundiciam  fignificataiqoia  aqu  Inftra/ 
tionis  ad  mundandum  cdlauit  tanto  tempore.6:  thronum  illius  | teginm,ttnxCdatiui  cft  atasyie/ 
iraxiftj/ad  rettam  dacafti.AbbFcuiafti  dies  puaiciamm  aus.Locurio  dl  metaphorica  ad  fimilitudi/ 
nem  coram  qui  momintur  in  puentia.Et  intendit  <p  tegnnm  mottuam  dl  in  puencia.  Amicniifti  lix 
po  eum  ignominia.Hxcfunt  mala  poenp  qnx  populus  medio  rempote  viditicotraria  quantam  aiS 
fnbftannam  fadi  faperionbus  promiflis  dauidi:  vt  diligens  ledorpoteftdifcunendo  appheate. 
ScIftptJUft  Compl^  narratione  tranfit  ad  fupplicationem.  Vf^qtio  domine  abfcondensfPetit  pii 
no  non  diffcrn  adocncii  mefi^.  Vf^^uo  domine  ablirondciisi  vdut  non  audicunu^n  j 


»aa t i ff ii g^ §b s^j^&rrM m 


PSAIMVS 


iLXXXIX. 


if* 


. „ mtipattiailafic.Jnftmmar 

wdebit  qoafi  ignuindignacio  niafinrarogatiu(.qiian  dicat  abfitr^Memento  «go  quanti  tcmpons. 
Rationem  affiutaccdaandiadDaunni  mefi^abieoitatevit^  hnmanf£t intendit q>  non  (iimas a 
loogeofvic^vtpofrunuadiaviuendoapeAacelongotcmpote&vidmaiidemi^Dm  mcfifdcd 
Ininus  bteni^imp  vitp&;  ptoptera  accdoa,  vt  videamus  meliam.Memento|huins  (raicet.quanti  te/ 
pons  ego|lum:fuper  qua  vanitatem/breois  vire,ctca(h  oes  filios ada/comunis  eft  ifta  mil^a.  Quod 
ftptobat.Quuvicvtuet&rnon  vidcbitiBon^nuUqa4yIuabitaniinamiuam  dcmanu  foueffinfe^' 
niinedefbenaatadinfaos{nuIlns.Moctem  dcfcnbit  ptiosex  patteooipon5quodmontur.dcindecx 
paitelod  animp  l«Mt^ eft  flarmo  de  locp.animaniai  ante  aduentii  mcfip-tuncenim  locus  anima/ 
cum  etat  infctnus.p’^  Vbi  gratif  tuf  pnotcs  domine, quas  lotaftl  dauidi  in  ventate  tualAuget  fbpplv 
cationem  ex  diuina  ptomilTionettan^  rrauircm  vt  ammplmtpromifl^  granam  iotamento  fifm^ 
tam  dauidi  de  mdia  tege  ex  femine  dutfit  nota  q>  expedantis  a/fisftu  & morcdamat  vbi  funt  »mil/ 
|c  gianpfcupit  enim  eas  videre  adimpleti  A quia  non  appatcnqdamat  vbi  funtf  QJ Recordare  waw 
ne.AdiungicluppUcanoni rationem cxpaiteiniuriammquaspatitnrpopulos,fpalitct  quo  ad  hoc 
mjilimiciexptobtadodicnnqqoarido  veniet meGas  vefterf&Hmilia.Recoiylane  domine oppiobtil 
Mfaommniomm/noflnipattaovego  pMatus,in  finumeoipatientertecondens,  omnq  opproDiin^ 
xpt^nj  popnkxumjoMiobtanaom-il^.exprobraoemht  iiumid  tui  dominen'Cuitelligas  illos  poi 
palos  efle  inimicos  del.Et  dunt  hoc  ad  hnmano  mote  prouocandum  ddj  propter  opprobiium  ab  ini 
nucis  exprobiauetdt  vdl^a  chrifti  tuLEccx  materia  opptDbtiLcxpa)bfanui.remanetc  vdB 

£iainndenoflra  chtilfamidauidisproprafpcm  mefiperatGqdevelut  vefhgiadamdisvnfti  adeo 
in  pane  meGp  fides  fle  fpos  vetimm<fip.pBoau;tus  dns  pten».  Cddudit  ofoneppfs  adtfkta  roncfu/' 
penotqbndicdio  defidioc  eft  fubminedo  toni puidehp  dus|Ae  gfas  agcdo  de  omnibus.  Vel  fupphca/ 
do  codudit  deftdetStis  affieSudit  bencdi  Aus  dns  in  Ktem&amen  & amenjvcic  & Item  vere.  Amen. 

ffVVLGATA  EDITiO.|[TOradonu>yfiuiridd.  LXXXIX.  ! 

j Onunerefug^ian  fadhucsnobisnngeneratione££generatione. 

Priufq  montes  fierent  auc  fonnaretur  terra  SC  orbista  fcculo62  uf^m 
feculam  tu  es  deus. 

|Ne  auertas  hominem  in  humiKtatemt&  dudlli  connerdmini  filii  ho^ 
minum. 

Quoniam  mille  anni  ante  pculos  mos  tang  dies  henana  pr^tetiit* 

Et  cnfiodia  in  no^letquae  pro  nihilo  babentur/eorum  anni  erunt. 

^4ane  ficut  baba  ttmeat/  mane  floreat  SC  tranfeat  t ucfpere  deddat/ induret  SC 
arefcat. 

0gia  defecitnmiin  Ira  tuatSC  m furore  tuo  turbati  fumus.' 

Pofuifli  iniquitates  nfas  in  cofpedhi  motfeodunollram  In  illuminatione  uultus  tui." 
<^uoniam  omnes  dies  nollri  defecctimt:&;  in  ira  tua  defednius. 

Anninoflri  ficut  aranea  meditabuntur;  dies  annomm  noflrotum  Inipfu  feptua^n 
ta  anni. 

Si  autem  in  potentatibus  odoginta  annitfi;  amplius  eorum  labor  K ddor, 
Q^uoniamfupcrueQitmaDfuctudo:&;  corripiemur.  i 

Q^uis  nouit  poteflatem  irp  tuxtdC  prp  timore  mo  iram  tuam  dinumeraref 
Oexteram  tuam  fic  notam  fac:K  editos  corde  in  fapienda. 
Conuerteredominc/ufc^quotKdepfecabiliseflofuperferuoscuos.  > 

Repleti  fumus  mane  mifeiicordiatuatSCesiltauimusSCdele^ti  fumus  m omnibui 
diebus  nofhis. 

Letati  fumus  pro  diebus  quibus  nos  humiliaflitaiuus  quibus  utdimus  m^lg, 

Refpice  in  feruos  mos  Si  in  opera  tua:5C  dirige  filios  eorum. 

& fit  ^lendor  domini  dei  noftri  fuper  nos ; ^ opaa  m^nugm  nollratum  dirige  fupec . 
«o8,8CopusmawwmnoIlr4rumdir^e, 


1 PSAtMVS  JCC. 

CTVVLGATA  EDITIO.|[^Qratiomb'^inro(!ef,  " 

f-  T^OminethabitacuIumtufiilranobuangenerationeKgeneraiionei 

z J>->'Aotcgai6teiiiadrunc/&aeaafuictetnKorbis;6(afccubSCuf(^ 

C» 

' fcculumtodeus  * 

9 Fadcs  reuod  bominan  uf(p  ad  contridonctK £xi(H.reuerdnuni  fflii  adam* 

4 Quia  mille  anni  tui  in  oculis  tuis:(icut  dies  hclteraa  qn  pertra/iec,dc  u^lia  I nodle* 

'5  InundalHeosifoninuseruntJnnianequaliherbaniutabicur. 
f Inmaneftorcbic&mutabicurtaduerpenuntfucddeturfifiiccabicar. 

7 (Quoniam  confumpd  fumus  in  furore  tuo:6C  in  ira  tua  rerdd  fumus. 

Pofuilb  iniquitates  npflras  coram  tetabfconfioncm  noRram  lud  faderum  cuaram. 
Q^uonia  oes  dies  noftd  uetii  fdt  i ira  tuateofumpiimus  annos  noRros  quaii  fermonCi 
Dies  annorum  noRroru/in  fe  feptuaginta  anni:&(iin  fordtudinibus  o^oginu  anni» 

Kfuperbiaeonun  labor &dolonquoniamuolans  dto0£uolauimus« 

.......  . 

Q^uisfaensrordtudinemiia:  tuau&lTcutdmortuus  iram  tuam. 

Ad  numaandum  dies  noRros/fic  fac  fdretSf  fademus  ucnire  cor  fapiend^  ‘ 

f»axu9 

R eu  ertae domine*,ufq;quofS  folatus  eRo  fuper  feruos  tuos. 

Sada  nos  in  mane  gratia  tua:&  laudabimus  & letabimur  in  cundtis  diebusnoRris* 

qifboa  «teOrs* 

Lfdfica  nos  ficut  dies  afflixiRi  nostannos  uidimus  malum. 

Apparebit  ad  feruos  tuos  opus  tuum:&  pulchritudo  tua  fuper  filios  eorum. 
EteritdulcedodiiitddnoRrifupernos;£;opusmanuunoRrarum  dirigefuper nos,& 
opus  manuum  noRrarum  dirige  ipfum. 

Tltnlos  eft.Oratio  moyfi  viro  dd.Etdltmios  pfalrons  intitulams  oratio:qnia  per  moderni  cw 
Cemplanonis  edims  cilAtcribuirurq)  oratio  hfc  mo^  qoi  fcriplit  pentatnichd.Ec  ne  intcllige' 
res  aDaminoyfcnfadiundumcft  viro  deiiiicenimfepcuilmpcura  vocatur  iUe  moylcjs.EtaDt  moy/ 
lies  condidit  oratidiirm  hanc  metriajinfertam  pfalmis  daaidis(ncnt  inter  qiiflolasciccronistntad 
tnraliqup  alionicpiflolc^aatqood  potias  crcdiderim.moyfcs  edidit  hanc  oranonem  quantam 
materiam  non  metrice: qaam  poflea  daaid  extendit/in  formam  metri  tedoomdo.  fle  proptetea  moyfi 
afcnbitut  tanq  antori  orationis  qnantnm  ad  matenam. 

trCirca  materiaplhrmi  aduerreme  hic  aliqd  ccrtumXq»  a principio  plalmi  vfqi  ad  verficolil  vndeci 
mu  naCiaf  de  miuria  yitp  humanp  quStd  adbreoitate  vitp.vndc  & cododiFdies  noflrosanno|i-7a. 
eflc.1  ta  qr  datu  cft  pnmS  pte  pfalmi  traCtare  de  virp  btenitatccoi  genen  homano  er  ira  dei  pp  pecca/ 
ta  nfa  Quo  fit  vt  tdiqua  pars  plalmi  qup  in  fupplicanone  cdfilht.intdligcda  oSTcquctet  fit  de  icme/ 


t 

9 

so 


II 

IZ 

13 

14 

I 1 
f 6 


fpicadrer  j i.ve^ralu^petcnte  l^nfica  nos  fient  dies  alHmlh  nos|annos  sidimus  malil.)^)patidbic  p/ 
pheta  dilHgnere  Iter  repas  afHiCti6is  8(  mali  & tFpus  Ipnripac  p hoc  petere  gfam  adactus  mdip.  tSg 
c^us  mefip^fit  t^s  IpriticA  tps  afi  mefiS  fit  tf  s aff!idiois.&  hac  tpis  diueifitate  rdnedo  ad  folam  gta 
tia/diflicile  e (ajuaic.*qin  nO  diaetfam  fed  vnfi  & idf  e tepus  gff  & repas  affliChdi$.C6ronatqi  adactui 
mtfip  pcedes  imcdiatcvedtmkls  petfsiracia  nos  manegfatua,&  laodabimas  A:  Iptabimorinoibus 
wbos  nfis.Hocn.date  ruicnarias  pf  ioanis  bapnftp  in  mefip  adaetu  implcn  didr.vt  feraiamus  ilii  i 
mCliratc&iulhnaoIbDsdiebusnof{ris.p'Caentaneuita^r5ni  cftvtmatcna pfalmi intdligaf  a4 
Ifammifcriahiunanpviteppprccatfihorsadininaniidaiulhnafcomcmoratavtecpanda  p mefi£ 
<rsVMMARIVM£5T. 

ITPiophcta  ob  Imminis  pcccatd  a diuinaialHtia  miferia  hnmanp  vitp  illata  cotcplatur.&fiippUcaC 
MplararosdeoS  fader  hominem  fnagratiaidado  & fapeicfm  rimorem  raa/flelmncunCiisdieoiu]k 
urcAionemopcnim:ptophetisappaiitanimopascomddpiilchntadineacdiilcedio6i’  ' ' 


B- 


PSAIMVS 


AC, 


(TPtffi^na.IcKliKiMptxjphctacft.  r 

D&mine  t^buaculu.  Dmidif  pfalmns  in  ptcs  duasppolicioi  nuterif  Acxccnritiajibi  qm  mil/ 
lc.CrProTCnittna.Cgtcmicateda/iafhciaausi&  gfam  aufde.5ai  lucra  nopponithzctria  hoc 
tecto  ordinc&d  ptimo  gfamalnc  habiraculu/ndugii.tu  fbilli  nobis|noin  pcflbnu  nolitis, fcd  in  gene 
ratione  Sc  gtncrationql^  dl  vnioeilis  gnan5ibus.AHimilat  dcQ  habitacolo  tefbginqa  incedit  loqui 
de  deo  quatenus  ad  cii  cofugte  mos  hinnanG;danacd  pp  ppn^eccacii:  licuc  hd  a faae  petlixatotil 
& iniari^([ab  iinbnb^ffh^tiDiis  &c.}cdlugit  ad  habicamd.p^nceq  oioces  nati  funt  & creata  fiut 
terra  Ac  otbis.y£tctnitas  da  pponif^m  a parte  ante  p rrous  imaginanfi  (ignihcatii/diccdo  an  crea/ 
irii  aone  miidlSicnuidicedo  extra  aac  liipca  ccddiligni^t  imaglnanos  liciis,ica  dicedo  anteq  terra  Be 

ter  &ciignificaC  cepas  imaginan&qa  nullderat  tanct^as  te^Et  alrailo  & vlip  in  («tiiu  cude^.  Ec 
XX  ftcmicas  a paitc  polLcx^o.n.tepons  a Cmilo  in  Gxniluipoll  mddi  cteacione  ^ Facies  reaerd  ho/ 
ininc.Proponi£  ialhtia  qaa  dens  exeteuir  i primu  hotem.qud.n.donaIIet  ipfum  originali  mllicia.poll 
peccatlifeatreBcrtieiivil;  ad  cdtnnoneaioras.Etduncrcnetti:qa  rediit  incddicionem  ppnp  natu/ 
^ ne^futtaufacie^iefpicitdei^tutatepmillam.Etconlbucndacftlicliccta.Tudeas  anteq  montes 
ciaticflcnc&Efaciestencttihotcmadcdttitioneniottislibinaciuale.^Ecdui(li.DccIaratqnhocfaic 
**  «fioendo  fenccntiam  datam  cocta  hoiem.rcuetcimmi  Blii  adam . pnl^  es  & in  puloeiem  lenetteiis. 

■ Vbi  & nota  no  fold  hominem  danatam  idl  filiosist  incdligas  primam  parente  cil  ipfias  pollentace 

xianatfiadmortf|hoccadnetciritatemonedi.Hocniigniiiaqreuemmini  in  ttnam  Bliiadam. 
Cr£blia  mdle arati-  Incipu  hkpats  exccaciua  cah  ordine-Ptimo  craCtanf  Bmui  illp  parricnl^iancc^ 
tndtcs  acc-BKtes  teuerti  hoiem  Orciioc  ell  diainc  ftetnitads  & hamanf  panittonis  quo  ad  doranorie 
vicf.  Seefido  oaAaf  lUa/dde  habitacalom  faiici  nobis  &cibi  qms  (aesromtndine.CTTrcs  itagi  pos 
naln  cddidones  hdanae  vire  roheta  affint.fxp  eft  vt  lbmnus(q>  mutandibus  multis  fubieCta/&  q?  w 
lodirime  ac  breuillimc  tranlitu  has  omnes  inlot  ex  edparanone  naturalis  vir^qaa  hd  mnoces  vi/ 
<ieii^£t)ad  fcctnicacem.ica  q>  confamdo  natatalem  vita  bois  ad  pternicare,mcaidit  mdllrate  no 
. faiUcInetidaiafhtia  qna  pp  peccatu  animadueincinhoiem  diAiscnbuspcenalitanb’.  Hoceqao 
n tendit  ppheta-Accipititagi  annos  mille  pfnptemo  tepore  hdangviKivrpoceqaos  noUusvnq  ho 

vt  pacet  legenti  ftaces  hoiam  ante  dimaUI.  Et  cerat  ad  ctemitace xulacaidices.  Qm  mille  annij 
Ibpmahois^ras.ino^staisCecceptcmitasoculata^rantucutdiesheiletna/ndqn  dotabat, fed  qfi 
pmranfieeprimacompano.Etcullodia  in  lukte.  altera  compatio  mille  annoqi  adpcemos  oculos 
«IcLl^Er  per  pdma  compationc  incedit  dedarare  q>  quatacui^  ptas  humana  relata  ad  (tcmicaceinuV 
* liBscftdarationis,fedciicatdi£shcili:tnapollqpettr^iC:quacngnificactcpaspcentam  paucifTimiii 

^uod  modo  nihil  dl.Pet  altera  veto  companonc  intendit  dedacare  q>  (hidiii  humanu  ex  omnibus  na 
^ nippvitibaselicntvna  vigiliacullodienodtmip.Pctqdfignifica£&brcmcasSeobrcuritascocias  ftu 

i 

i 

s 

t 
* 

t 

f 

1« 

fi 

n 

i 

¥ 

i 


panitioncdinina-Soniu  eriic.Ecce  pria  pcena.Cq>  ho 
Metaphoris  e fi3mo.&  vt  ifidear  pmiflisrduo  innuit.  Alcerii  p refpeiftu  ad  die  hdlemiLalcmim  p te/ 
fpeCtu  ad  coftodianoAis.£qr  vbi  hols  vita  naturalis  erat  vdut  dies  hdlcmajp  peccatum  faCta  euve/ 
lut  fomnos.Et  liti  vbi  humanum  Ihidid  naturale  erat  veluc  cuftodia  noAucnaj  p peccatu  FaClum  c vt 
locfomnnsihocdlqilhidinm  hominis  poli  peccatu  tam  luoluru  ccnebnsdl  qrneccullodi^noClat 
nfmerctntaflimilanGsidormitioni.&liIl' vita nolltand meretur comparan  dieiCquomulns  vacaf 
cxerciranonibus^iai  (bmnoiqni  neccflitatis  dlEt  tu  potetis  extendere  metaphora  prout  fpulTandiis 
docueric.p'!  n mane  ^ herba  mutabi£.5ecuda  poena  dcTct  ibif  tot  vanctatu  qbus  hd  fabiialA  deda 
raC  ptimdexlit’itudineheib^,^eode  die  cotmatandibasfubiin£.Mutabi^hd,i)li  herba  imanqhoc  c 
I dic  artificiali  a foo  piieipio  noiaco.Ec  (ubdit  modu.I n mancim  pria  pee  did,mutabif|iapiet  muran 
vegetatidc,&  florebicad  velperum  ficcabirnr&  faccidctur.QT  Quonia  confompci  fuinus.RatK>neni 
icddic  tot  vanetatfi  ex  dioina  iulhnant  incdiigas propter  peccatum  hacc  nobis  acddill&Et  duas  in/ 
docit  mutacion»  noltnifab  quibus  omnes  mutationes  nollri  mcdlige  comprehendi. 

|0lfl  cdrnmpti  ruiI1Ue.Ecoe  vna  mutano,(ub  qua  cdphedif  ols  motatio  corpons-in  furore  tuofin/ 
fiina  cii^unitusk&  in  ua  tua  cernti  fumus-Ecce  altera  mutanoifab  qua  comprehedituromnismu/ 
Catio  patfionum  animi.p^Poruilh  imquitates-Quia  deus  non  eft  prius  vitor  q Mmo  Iit  pcccator,def 
clarat  rationem  luthcuedimiucfuiflepeccaca  hominis.  Etloqaicurmorehnmanoromiadicama]ni 
quando  punituri  fune  cnmeniponnntcnmen  illud  ance  examen  fuum,&dcducutcnmen  quod  erat 
occuitft  cora  iudicein  lnc£  iudidi.Hzc.niignificat  dicedo.pofuifti  iniqcates  nfas  cora  te<iiidicanda$ 
Se  pa  niedas.abfcdfione  noftra  lua  facieqi  tuaqt  Ad  liccraCvt  iple  moyles  loipIdaOdens  pofuit  peoca 
Cumprimo^parentucota{e,A(abfcDfionca<^dicendoadamvbics!rndcncc  lUoabfcoildi  me  co<^ 
nudus  dfirm  &c-QjQuoniam  omnes  dies  noftii-Tettia  poena  veloal&mf  breuitatisdefcribif.Q^ 
nia  oes  dks  noftii  verti  funt  in  ira  cnajde  bono  in  m aluun  ftata.ninocctie  dies  nfi  etit  boni  &clM I 
iu  dciihM<ftiiiilbaa,v^^{inalosjdeocdlupfimHsaaoMnfosqaaaJiEQapac.vobt.in]aioc^ 


PSALMVS  XC. 

k vobfiLPercipe  labilicate  anno?  nfo|t  ad  (illtodine  locnti6is.^Difs  annorfi  nofttoiftace  bitirit& 

inlc|hocdlii6tdanadftemitatcCcdinfapfisCtclari.n.adftenntatciamdiafi^t{inec  mcroif  c& 

'paran  vni  AnXDnt.yo.anni.Cofidera  hoc  tu  qui  dicis  ^tis  nos  cfle  breuions  g fuerint  f tam  Ibp» 
nons  homines.multa  milia  an  notum  iam  floacnit  a tepore  editi  pl^mi  contemplantis  ptate  huma/ 
nam.70.annornm.Si.n.bteuiot  fa^la  eet  p tas.ceite  a tato  tepore  hucufqi  n6elftt  ftas  hommum  ad/ 
huc.70.anno^  cuius  oppofitd  videmus.  Et  'fi  in  foititudmibusjhoc  cft  in  cdplejuonibus  tobulhotif 
bus,oAogin  ta  anni:flc  uipetbia  eoru  labor  & dolonhoc  cft  & quod  fupente  contingit  tep os  odoguv 
ta  annortJiplcnu  cft  labons  Sc  dolons.qm  volans  cito/e  vita  noftra,&  volaoimus/magis  g ambolaai/ 
mos.lntcditn.p metaphora  volatusudoatatccotfusoitcnoftrgfignificarejquato  edetioteft  nola/ 
tus  ambolanoncuiderour.n.nobis  nd  ambolalTcfed  nolanc  quum  fumus  prope  mortem. 
f@lli0  rdcn&  Traftaf  hic  illa  patnculaidne  habitacula  ftnfti  nobts;petedo  fdam/^m ; fle  l^cia  ac 
dircAionc  operii  cn  diuina  placanoe, apparitione  opisipulchritudinis  acdnlocdinis  to-CT  videCn/ 
gola.lnchoatpctinone  fapieti^  ab  ipombiliratcaliter  hndi  ea.Quis  faes  fortitudineirartnohocdl 
quatii  pot  lulhtia  cuafquaii  dicat  noUus.Scimos.n.fortitudine  irp  humanpiga  vltimfi  quoa  pM  e oc 
ciderc  hoicm.Scd  qoatd  pot  iuftitia  diuina  nullus  fcit  naturali  notitia-tu  ga  nullos  natoralV  topoe/ 
nas  alterius  vicp-td  ga  multo  plus  pot  iuftina  diuina  5 in  iferno  ponuc.Et  licut  timor  tuus  ira  tnaoif 

hoc  egsfcics  iratiiaiicuttimottnasexigitfcircfqnimdicatnullus.Vbipeip<deignoitoa  tumeius 

quod  pot  lulHna  diuina.td  modi  fncdi.Cvt  diurnus  timor  engit.p^ldeo  ad  numerandii  dies  nofttos, 
licCfalictt  f m timore  tuuXac  fore-Popende  q»  petit  fetam  lic.iim  nmore  dci  ad  numetadfi  diesppn 
os  :hoc  cft  ad  libradn  tepus  vitf  ppnp  fra  timore  dei.qoin.fcir  copotu  dictu  fuoqt  tenere  fm_  timoR 
dei/hic  fcit  vt  dmino  cogrnit  timon  Se  ira  dci  fle  quatfi  pflt  ira  ausj&  hoc  cft  pnmfi  raediii  cona  bte/ 
oirate  vitg.  Vnde  fle  (obditnrfhiAus.flefaacmas  venire  cot  (apirap.EfleAns  faoip  edarcopera  vt  at 
imbuaf  fapietia/hoceft  notitia  diuinogLEt  bd  nota  q>  no  loqtur  de  lapietia  metis,fed  delapima  a» 
diseqoonia  illa  eft  fpcculatiua  cois  bonis  fle  malis, ifta  cft  afreiftinaippria  bonis-^Reuetteie  dncScdi 
pctino  more  humano  ded  velut  pnneipe  g rectHaac  indignatnsfinrerpdlar  vt  rcuettaf  placatus.  Re/ 
Dcrtcre  dnetad  fitirudinc  reuettens  re  h»e  g vdut  receffifti  a nobis  pp  ptccatfl,  W^qiwiiupplc  dilta 
leuertiefl:  folatus  eftoCpalTioc  vfurpatar  hic  folarus^ad  (ilitudine  dus  g la  cdToladone  rediit 
feiuos  tuos.p^Sacia  nos.Tettia  petitio.N6parii  gratue  impnre.fed  faaa  nosgfa  tnaefle  hoc  notati^ 

fedm  man(/principiodicigfe& veritatisiSc  laudabimosite,flelptabimor|intc,incddiscLcbas  nns. 
pddera  pctinonc:petitn.nos  faaari  diuina  gfa.Sc  pondera  ftud^,lprina  fle  lao^  olbos  diebus  nfisA 
vide  Ii  dc  mcfip  aductu  ttaiftar.p^Lcnfica  nos  Q^ita  penno.Sicut  dies  a^flizilhihoc  e gbos  afBuiffa. 
noseanosihocelicuranos.vidim^ihocegb’  vidim’ malu.Vbi  maifelle  vides  pen  Ipntiat  dieb^mefi? 
fleut  1 dieb’an  mefia  ftrit  afHiiftio  & vTfio  maloipeafHidio  i nobiSfvlGo  malof  ipiimis.Cr  Appebmln 
tetfent  ang  copleat  petirioes  oes  modd  quo  de’  coctdet  petitas  gfasu|d  e ppbarc  myftenii  mcfip.  Ap 
parebit  tde  qud  cdccflcns  nobis  hacc.ad  foos  tuos  opu^no  nfm.fid  tud.Myftenu  mefip  appellat  oj^ 
diuindega  vere  fic  eftqd defcnbit  ^pitutd  lemis  dei£tpulcbntudo  tua  fup  filios  eoqe.  I ple  meliase 
pulchnmdo  dd.e.n  ■ fpicdot  gtic  S;  hgura  fubftan  e ei’  &x.Et  recole  q>  i6  didt  fle  liip  filios  coifSSaaof 
denga  in  principio  pialmi  ppofuerarhabiraculdfuifti  nobis  in  Mcratione  fle  generatione,  venficat 
ligdemultitudinegenerationu)indncfdofeTnosdei&.  filioseo5t.^Ettntdnlcedo  dniddnota  fupet 
nos.Ducrat  q>  apparebit  opus  tufiefie  cxplicaucrat  opus  illud  eflcpulchtitudine  ad  petfiafdd  inrdk/ 
dd.putchra.n.funt  qur  vifa  placct.fuperat  vt  explicaret  ide  ad  pctfiaendd  afFcddefle  ppea  dixit.fl;  ent 
dolmlo;appcnbilis,dni  dei  nfi  fuper  nos.Haec  oia  i royftcrio  mclip  afftnlTe.dare  coftat.C&opus  ma 
nnd  noftrard.Regredif  ppheta  ad  pfequedd  perinoncs.qupcdgui.(upcrius  petiitiad  mttlleiftd  fle  aSc 
«d  fpedat.  Vn  rdiqud  erat  vt  peteret  fpeaitta  ad  exccorione  opis.patu.n.pdeft  fare  S:  vdleinifi  (ub/ 
fequaf  opatio.quu  fecnltas  (bppetit.Et  ppea  duo  petit  circa  exeentione  opis.CT  Alterd  eft.fl:  opus  ma 
nud  nfa?:  dirige  fup  nos.  1 n quo  petit  opa  humana  dingi  fopra  faculrare  natatauquod  tdc  papimns, 
quu  nofhti  crcdotinoftrfi  fpcrarcinoftrum  diUgcrr/noUni  operan  ad  fopnacuralia  tcridicbona.^ AIk 
rd.Ec  opus  manud  noftraru  dirige  ipm.  In  quo  petit  etia  opa  noftra  quz  ex  vi  naturalia  opamur  din 
gi  a deo.Et hoc  ditedeattcftatur  recognitioni  humanpmifoif  qua  incummus  p peccatum, vt  ena 
«nopibusexvinbosnamralibasnobtscomjietcntibas  cognofcamasnosindigmdUTiftioc  dimnat 
fient  mfirmi  egent  auxilio  in  operibus  qua:  rani  podcnc. Arnen.  : 

CVVLGaTA  EDITIO.  XC. 

Vi  habitat  in  adiutorio  altiflimitin  proteeflionecfci  ccch'  commorabit. 
Dicet  dno.  fufeeptor  meus  es  tu  & r^ugiu  meu/  deus  meus/fperabo  i ta» 
Quoniam  ipfe  liberabit  te  dc  laqueo  ucnantiumtK  a uerbo  afpero* 
Scapulis  fuis  obumbrabit  dbitSf  fub  pennis  cius  fpaabis. 
ScutocitcuadabitceucntasciusinoatitiKbuacimoteaodfaunoa  . ... 


I 


PSAtMVS  jccr  ''  II 

A fagitta  uollce  in  die/a  negodo  pambulace  ( toiebnsSab  icurfu  SC  detnonio  ineridiao. 
Cadent  a latere  tuo  mille  K dece  milia  a dextris  tuis:ad  te  autem  no  appropinquabit. 

V erutamen  oculis  tuis  con(iderabis:£C  retributionem  peccatorum  uidebis. 

Q^uoniam  tu  es  domine  fpes  mea/  aldllimum  pofuilb  refugium  tuum. 

Non  accedet  ad  te  malunuSi  flagellum  non  appropinquabit  tabernaculo  tuo. 
Quoniam  angelis  fuis  mandauit  de  te:ut  cuflodiant  te  in  omnibus  uiis  tuis. 

2n  manibus  portabunt  te:ne  forteoflendas  ad  lapidem  pedem  tuum.  i 

Super  afpidem  6C  bafliircum  ambulabis:^  conculcabis  Iconem  6C  draconem. 

Quonia  in  me  fperauit  liberabo  cum:protegd  cum  quonilcognouit  nomen  meum. . 
Clamauit  ad  me,SC  ego  exaudia  eu:cu  ipfo  fd  in  tribulati6e,eripia  eu  dC glorificabo  eu. 

■ Longitudine  dierum  replebo  eum:££  oflendam  illi  falutare  meum. 

CIVXTA  HEBR^VM.  XCI. 

t n L T j Abitans  in  abfcondito  exceliinn  umbra  omtupotetis  pemoflabic. 

«^ropbcta.  Dica  dno^fpes  mea  & arx  mca/dcusmeus,c6f^m  ineo. 

a Pr^^pVra,  Quiaipfebberabittealaqueooflendiculitapeflefalladarum. 

4 In  ala  fua  operiet  te/SCfubaKsdusprocegens:fcutumS£dypeus  ueritaseius.  . 

5 Non  rimebis  a rimore  nocdsta  (a^cta  uolabic  dic*  ^ ] 

4 Apefle  in  obfcuroambulabictabindfione  diruet  meridie.  | 

7 Cadetalateretuomille/flCdecemmiliaadextcratuaradce  non  appropinquabit. 

9 T ancum  in  oculis  tuis  uidebisrfiC  retributionem  impiorum  cernes.  ' 

mnHa  ...  * 

7 Quoiuam  tu  domine^  ipesmeatexceirumpofuifli  habitaculum  tuum.  t 

J4to 


if 

d 
d 
ki 
d 
d 
eu 
id 
»' 

n 

It 

0 

t Mo  ' Non  acddct  ad  te  malum:&  plaga  non  appropinquabit  in  tabanaculo  tuo. 

r . •*“ . . .....  l 

' ( f Q^uom*am  asciis  fuis  mandabit  tibiradcuflodicndum  te  in  omnibus  uiis  tuis, 
p I z Super  palmis  portabunt  temequando  offendes  in  lapidem  pedem  tuum.  ' 

i X 3 Super  Iconem  dC  afpidem  calcabisrconculcabisIcunodumfiC  draconem. 

* X4  Dcui.  Q^minmeddTderauitachbaauicu:exalcabocu,qmcognouitnomc  meum. 

J XI  Vocabit  me  a£rcfpfideboipfi:cu  ipfo  ego  in  angufh'a,cruam  eum  8C  honorabo  «un.  • 
if  f 4 Longitudine  dierum  fadabo  eumtfli  faciam  uidereipfum  in  falute  mea. 

^ t—w—>  itulas  nuUnsdLMarena  pfalmi  ci  ipfo  pfalmo  appa  <p  eft  melias  cuilodicas  a dm.Na  cullodia 

^ I madaca  i vcidculoxt.([angclis  fms  &c.)nalli  poculan  ptonptnolli  pplb  cducnit  nili  mefi^Ubet 
lil  .^7ppts&  gUbctfingolanshaucppto  mdu|p<milImdloflbideRp(^adlapuinhoceft  incurrere 

t 

i 

'i 

! 


alique  catum  qiuti  fbmiicuiac  culpg  &paeiip.cxc^pco  inqua  mdiarq  firpeccatu  nuUu  fcdt)&  inuolun 
caciu  malli  nuUu  incomt.  Acccdic  ad  hacc^  i pniicipio  plalmi  dfjhabicans  m abdico  exodii,  habican 
fjppc  di  lu^cm  qcte pcribnale  alicubi  podidcrccoltac  ailc  nec  moyfen  nec  dauidem  aucquccu^  aM 
iuitd  habicadeflcd  craticocie  quodamodo  hofpicatos  in  abdito  exceUi.tndia  veto  habicallcq  deliapfo 
XcIta£.Dcmo  al^dit  in  ccduin  nili  quidefcendit  de  cvxlo  iilius  hommis  qui  eft  in  codoihabicas  (em/ 
per  in  abdico  excclilp^  Viide  fine  dubio  macetia  ptalmi  ad  bcccam  eft  diuuia  mcftp  vutons  cuftodia 
a malotlic  vt  metetetut  peopua  ctibulanone  im  mottolis  vitae  praun  mm . 

CrSVMMARIVM  EST. 

4I7Propbeta  mdiam  habitantem  in  abfcondito  da/coftodii-du  ab  omni  maloipecicnlo  Sc  cuencnimi 
fuftcanousciangcbsdcfcnbitdicvtpallumnii^deumdcfiderance  deusfbucnt|libetauenqcxalta/ 
nent.iinmoicaijuce  vicf  coipalis;honoK  Arlaluccommccplcaeric. 

^Pedbng  loqocncesfuncaesijprophctjpmdiasi&dcos. 

H3biUllO.Ul  JbfCOndilO.  Uimdif  plalmus  in  ptes  duasipponUoa  mamip.ac  ezecutinaiibidici 
donuao.C.f’ropoau  vnu,mulas  cai^  conditionibus  &iIcmn.Pcopomtquidan  habitans 


«.  * 


' PSAIMVS  ClXXXVIIir 

NunquifJ  cognofcentur  in  tencbm  ttiirabllia  tiiatK  luftitia  tua  in  terra  obllulonls^ 

Et  ego  ad  tc  domine  daroaui:8C  mane  oratio  mea  preueniet  te. 

V t quid  domine  repellis  orationem  meamtauerds  faciem  tuam  a me^ 

Pauper  fum  ego  in  laboribus  a iuuentute  meatexaltatus  autem  humiliatui  fonS 
conturbatus. 

Jn  me  tranficnmt  ir^  tu^tK  terrores  cui  conturbauerunt  me. 

Circundederunt  me  ficut  aqua:tota  die  dreundederunt  me  ITmuI. 

ElongalH  a me  amicum  SC  proximum:d(  notos  meos  a miferia. 

€T1  VXTA  HEBRyE  VM,  ([^Gmticupfalmiffliij  core/uincend  fuoer  macbw 
larh:ad  affligendum  intelligencia  heman  ezraciiicf.  LXXXVlU» 

1 Propheta.  Omine ^deusfalutismef!dieclamaui,innoflecoramte.  * j 

z Veniet  faciebus  tuis  oratio  meatinclina  aurem  tuam  laudationi  mcf, 

• . ♦ 

9  Quia  fadata  in  malis  anima  mea:&uitfme{  foueam  appulerunt.  ' 

A Reputatus  fum  cu  defccndentibus  putdifui  quali  homo  non  fortitudo. 

5 Inmoituis  liber:  /icurinterfcfftiiaccntesfcpulchrij^nomemtnimiproi^afflpli^ 
& ipli  a manu  tua  exdii  fune. 

* Pofuifli  me  in  purco  infaioiumtinobfcuritatibus/in  profundis. 

7 Super  me  confirmata  ira  tua  lA^cundHsfradionibus  tuis  afflixilH.Selah. 

8 Longe  fecHh'  notos  meos  a metpofuifli  me  abominadonc  eis,carceracu/&  non  exibo. 

9 Oculusmcuslanguitabaffli<ftioncmcamocauitedominc^/intota^^  expandiadte 

palmas  meas.  o ■ 

10  Oratio.  Nuquid  mortuis  fadesreparatnml'an  mortui furgent/  cofleebon^  ce£Sdiib 

CC  ^ ^ • 

11  Nunquid  narrabitur  in  fepuldiro  gratia  tua:  ueritas  tua  in  perditione^ 

iz  Nunquideognofeetur  in  obrcuritarefcparatumtuumtSf  militia  tua  in  terra  oblica^  ' 
u Propheta.  Etegoadtednc^clamauitflZinmaneoradomcaprfucniette. 

14  Orado.  Quare  dominc''relinques  aiam  meam:abfcondes  fades  tuas  a me^  / '/ 

i{  Pauper  ego &obiens  a puerotporcauidmorctuum/conturbabor.  , 

is  Super  me  rrolTcruntir^tn^tflC  terrores  tui  concriflauerunt  me.  i 

1 7 .Cirrundederunt  me  quali  aqu(  tota  dicidrcuierunc  fuper  me  pariter. 

inmf4- 

I*  ‘Longe  fedllia  me  amicum  &fodalemmotos  meos  obfcuncate. 

TIcdIos  cft.Canticnm  pfalmi  filiis  corrfvinccnti  fup  machalathtad  affligedom  intdligentia  hv 
tnan  ezrachitf . Vbi  aduette  hunc  nnilum  mennonem  ^cere  inlblitanufctlicetfilioruai  coicfle 
Iieman.ConraeuemnrcnimnraKvnun]genuscanconimnominare|ndduo£rfilii  quidem  cottvi/ 
den£nominan  vrcantoresiheman  vero  vdDtpphcra.crat enim  denumero  videntiomivt  dici£x.'pa 
rali.:{.Vnde  & pfalmus  ifledicif  erndino  fcoltclleAns  heman.E3adiit9denoutio  vide£ a pamadl/ 
cut  hiempias  vocabat  anachariccs.Quod  adedf  ad  afBigedu/materla  ragic  pfalmiiqaapriapio  vfi^ 
ad  fine  pflauis  afflictionis  elt.Machalach  nome  df  infln  mufici/op  quo  catadas  erat  ifle  pfaliims. 
CrCirca  matena  aurpralmi  ambigufi  reflat  de  cni us  afflictione  pfalmns  foqmf.Seqnido  adt  apoRo 
lica  regulam  quia  finis  jegis  & pphetamm  eft  chfs,  videtur  mihi  rSni  valde  cdfencanenm  vt  pfalnms 
ille  ad  Ifam  loquarurde  afflictione  chnih  vini  &motniLCrMooBoraiicad  hocqa  quattuor difta  i* 
h oc  p^mo.aut  no  venficanf  aut  no  ppne  nili  de  chnflo.Pnmum  ell  in  vctficulo  qainto.in  mortuis 
liber.fvullacnini  pfbnainalluspopnlasfnicin  mortuis  libcnfeirolnsmefias  in  mduo  mortis  fUefbic 
'in  mortuis  libd-J^  Seciidam  dl  in  vaficulo  Icito.pofoifli  me  in  puira  infdioqiNangenim  legte  pov 


'vii 


ih 


Ili 

1 


i!* 

BJ 

F 

u 

IJ) 


PSALMVS  IXXXVIII. 

Polus  in  capcinitate  doAns  (j»  fbcnt  addulhis  caRctu&  tn  non  foluin  in  ifto  veriicolo  fed  ctia  in  vaR 
^lo.S.poibna  loqocns  didtfccarccracam.QDod  vettconuenillc  mdue  quantum  ad  anima  polito 
in  puteo  infmu|&  quantu  ad  coipus  lignatoiepuldiro  di  culh>dibus,eoagdica _^it  hiftona-l' Ter/ 
tiom  eli  moitus  fenno  de  mortuis  in  hoc  pl^mo  in.).4>r-d.  lo.  i i.fic.iz.veilicnlis.Tacus  enim  de  infer/ 
no  & mortuis  fermo  inlinoat  petfona  loqaetitem  iter  mortuosiac  pd  hoc  melia.qui  folus  a mortuu 
afoendit  ad  vita-P'Qaartll  eft  coeoa  perpdTio  maloK  (ignificata  in  veificulo.  i rim  teztii  hebraicum. 
paupaego&obiens^oero.pottaui furore tufi&c.Non enim por de popolohcbt^  quauis  capti/ 
no  venheari  q>  femp  amidus  hiennqud  fiient  pluiimfi  exaltatus  Sc  tpe  dauidu  Sc  l^omonis . Mmas 
autem  in  hac  vita palTibih  apnmonaduitaosQwdielanpaaffliduscll.p^Eflita^mataiapfalmi 
affilietio  mdiac  vmi  & mottm. 

CSVMMARIVM  EST. 

^Propheta  in  perfona  mdip  mortui  & apud  infixos  morannsirecnrrir  ad  ded  pro  ppha  refuRedtuv 
neatans  tum  pccnaluates  quas  tunclii&rdiatltum  menta  poenarum  quas  pallas  erat  viocns. 
CTPeifona  loquens  ^pheta  eft. 

'rA0ltlineOCU0X)iuidifplalmusinpaitesdaas:{ipofitiaam  materip.&executiua/ibi  reputatus 
I J fum-CrPropomt dooifnicaoranonem  Tua  6c  caufamXIomine  de^  faluns  mepiautot  Sc  hms, 
die  damaui  Sc  in  node  cora  te.Nota  tres  eddinones  huius  ofonistdamote  cordis-ieditudinc, coram 
te|n5  cora  hoibus . odonuitateldic  Sc  node.pVcmet  Aciebus  tuis  ofb  mea. Adi  diceret.qoia  a pane 
mea/oratio  habet  fuas  cdditiones, habeat  quoqi  ex  parte  tua  duas  eddinones.  Altera  dl  q>  mgrediatur 
vdut  meus  nuncius  vfij  ad  cdfpe^  tod.  veniet  oiim  dcpiccatiue  intdligendii  eft . Altera-indina  au/ 
R tua  landanoni  me9.Mote  humano  pent  indmanone  aons  ad  attendoidu  orationi  fu^  Qua  ideo 
vocat  laodanone.quia  ad  laodandu  deu  tendicEt  hcbraica  didio  lignificat  laude  mixtam  cantuiud 
hoc  enim  tedit  vniuerfa  hpc  oratio  vt  chfs  lefuigat  landado  Sc  cantado  ddi.|^ Q^^ecce  ca  duplex^ 
(aaata  eftjin  hac  vica.in  malisfpccnf ,aia  mca.Non  duat  fplis  mens  fal  aia  meaiqm  pars  fupiot  ani/ 
mi  nd  fuit  pafla.fed  pars  inflxioriqua  ppne lignificat  aia  ab  animadi  ofhcio/quo  lefpiat  corpns  mf^ 
nus  IcSignilicater  qno^  dcfixibitnr  bciataiquia  in  chfo  vnicuicp  viiid  permilTum  eft  pati  quod  fuil 
crat)line  confolanone  aliqua  redundante  ex  parte  al  Tupaioic  in  itooremivt  damafemus  Sc  theologi 
docet-Et  vitp  roe^  Altera  ca  eft  pallio  momii.Et  vitp  mef  ad  fouea  appuletdt.No  folii  m hac  vita  re/ 
pictus  Ium  malis, fed  etiam  vita  mea  terminata  eft  m foucam|&  tumuli  quo  ad  coipus  Sc  mfixni  quo 
ad  aiamiqnia  vere  mortuus  fum  & defeendi  ad  inferos. 

Cir'tf^Ut91U0  fuill.lndpit  hic  pars  exeeonua  tali  ordine.Pnmo  tradtaf  illa particulal  vitp  meae  fo/ 
oea  appulctuc.Secd^  dlaidic  vocaui  m node  Stcibi  oculus  mcus.Tcttio  illailaaara  i malis  aia  mea; 
■bi&egoadredne.GrRepuutosfam.IntcrponiasquaschrsmoiTaus  fuftinetcp  nobis  volait,cx/ 
plicaE  prima/crcdulitas  hoium  q>  iplic  defccdcnt  ad  uifetnd  ficut  alii  hoies.Rcputatus  fum  cd  defeen/ 
tlenbus  puteijinfmiiftioc  eft  fimilis  alus  defccdcntibus  in  puteuinfixni.fui ficut  hocui  no  eft  forritq/ 
do£xplanatio  eft  didf  pccn^qa  ftii  apud  hoies  reputatus  linit  hd  cui  nd  eft  fbmtndo  fnpecas  utfa/ 
nfifffca  fuccubens  poenis  iiibn  ficut  reh^^hoies-In  mortuis  libettquil  rnego  fim  in  mortui^mter  mor 
tuos  libeiiin  bbertate  mea  eft  moran  in  ifcmo  Sc  nd  moraritlicut  in  libertate  mea  liiit  mori  & nd  mo/ 
tifdcfcederc  ad  in%nu  Sc  nddefccdere.p'' Sicut  inteifedi.Alia  poena  eft  nulla  f^s  hoium  de  chfi  refut/ 
Rdionc.Rcputatusfum  licut  icctfi.-di:no  a quocuqi.fed  Sc  ipli  a manu  tua  exciit  funnhoc  eft  tanq  iu/ 
ftcdiumamanu abldlidchacvita.i.licutintetfaftiamfticia  procnminibasfui$.iacetes  fepulchnqi 
no  meminifti  ipoi;  amplmsttioc  eft  licut  fcpulti  ab  annqno  quoqi  no  eft  aplius  recordatio.  Vbi  duas 
cas  dcfpatioms  human^  de  refuneftide  chn  pfpice.  Altera  q>  reputams  eft  abfcifus  a deo  de  hac  vita: 
ac  per  hoc  nd  rcdiranis  ad  Mta.Ahcra  q>  rotatus  eft  licut  fepulri  ab  anriqao.quorum  nd  eft  recorda 
noiquoqi  refurrcdione  nullus  cxpodabat-^ofuilh  me.Tcitia  poena  nd  eft  f ftimaridis  fed  fadi . Vfi 
dieli  auroreeius  liginficat-Et  eft  poena  lontquia  aia  cius  fuit  in  infemo|Ioco  viblTimo . Pofuifti  me  in 
fbuea  infixioqe  Infernus  fouea  infcnorii  dinf  tcfpedu  fbueaq:  qux  fune  fup  terra.  In  ob(nintanbos,m 
profnndis.&aggerariones  funt  defcnbentcs  infernam  ab  obfcuntate  & litu  remoto  a nobis . ^ Supci 
tnc  confirmata  ira  cua.Quarta  poena  eft  dilatio  tcfuneAionis.Supermeconfirmata  ira  niaidiftet^ 
do  refurrcdionl mca;&  cndisfradionibostmsafHixtfti. Vocat ic^ppheta hicmbulatidcs  ftadio/ 
nesiab  vndis  mansfradis  ab  obftacnlis|alIimilado  mala  fua  illis  vndis.Acfi  apene  diceret  q>  vniucr/ 
fa  mala  a te  parior.Pnos  enim  dixerat  reputatus  fum  &c.md  dedarat  a deo  ciida  libi  mala  pronenif/ 
fe-Et  vere  lic  eft.^Longefecilb  notos  meos  a me.Explicatio  eft  in  fpe  q>  difcipuli  dus  pdiderut  fidc.Et 
ficl*ngetdongarione  infiddicacis.fmfti/iubrrahendo  domi  lidci,notosmeosldirdpalosmeos,ame. 

queid  plus  cft.pofuifti  me  abominaaoneds.Q^ta  eft  hgcpocnaiqua  habitus  dl  vt  abomina/ 
tnlis  n vitis  pbis.s^  vt  abominabile  die  fabbanitemottl  eft  coipiis  cius  a cruce.Et  lic  er  difdpolisfuit 
■abommabilisihdicfabbati.Carceratd&ndexibothoceftdaumminfcpnlchrofigiliato  cu  cnftodi/ 
t>usvtn5poirimcxiicncfortcvcniatdiIapnUeiasQcfbicnCcomiimdui.caiiicli^o  k fubfecutacft 

Caict.loppljiL  t II 


PSAIMVS  _ XXXXVIII. 

«dabofflinahonecemunOTnerotpofaSantrctfabbatoincfncei&annaa  habnic  abomlnatloi»' 

in  ca:nmtanSfeduaonscotpDsailh>difbararvfqnndicmtcttium.  _ 

®CUlU0mcU0.Traaaf  hic  illa  pamailaidnedfDsfaluosm^  diedamani  &c.dtuTibedo  leciMm 
fau  ad  dcu.Tu  quo  ad  modff  .n  parte  ocuIo^.OcdIds  mens  la^it  ab  afflidione/fnlperaDS  in  oroiM 
vocaui  te  dnc;a«ns  oradi  eft.E  * pte  tPis.in  tota  die.Et  e*  paite  itianD&expandi  ad  te  palmas  measfl 
Itedit  per  hcc  corporalia  ligna  recnrlum  aif  chtilh  ad  ddi  ex  oibus  viribus fuis.pT G quo  ad  pmtiw 
ne.Nungd  mortuis. Ha:cm  petitio  refunei^onis. Vbi  adueite  adnenrd  mefip  ordinatu  a deo  ad  oto 
ciu  pdicandi  6c  ^canone  cdhrmandi  miracnhs.Quod  ipfe  chf s p feipm  executus  elhSc  voth^  c& 
mifi  t difapulis.Vn  fcnptu  eft.illi  aut  pfeai  pdicauetfit  vbiqi.dno  cooperate  & fetmone  cofimate  w 
quetibus  ngnis.Ftndus  aGt  eft  vt  ccgnofcaf  8c  laudef  deus.Hzc  oia  in  hac  pepone  afferunt  velat  V 
pollibilianifi  ipfe  chfsiefnrgat.Nnnqd  mortuis  facies  (eparatfiihoceft  mnltitudmc  mitacnloifiline 
noirfurgenteled  inter  mortuos  morare  nunqd  offinG  mefi  faciMi  miracula  adimplebis  in  mottms 
quali  dicat  no.an  moitui  furgerimein  mfemo  morate,&c6fitebunf  te|confeflione  laudisJqnrfdicai 
nec  ifta  vnlttas  erit.pKunqd  natrabif  in  fepulchro  gf  a tuaiofficiura  prcdicadi  nungd  aetobif  in  w 
oiortuoslin  fepulchro.un  hoibus  qui  fuetuntfqjultiiventas  tua  in  ^iDonqin  vano|fcu  in  lena  pdi 
cionis/in  ifemolEt  defcribit  viiiueriam  materia  ^cationis  per  gfam  & veritatemiquia  vniuetfif  vip 
dni  gratia  &ventas.quali  dicat  nec  hoc  erit.pNunqdcognofcetur  inobfcuritate  inaratum  tuu^^ 
& lumtia  tua  in  teira  oblitaJTagit  reliquum  frudum  vdut  impoffibilem  in  ificmo-Ex  qbiis  oibus  ifa 
rit  neceffitas  proprip  lefiinedionis/ vt  prpdicenir  viuentibus  tam  gratia  g vetitas  ddi&i  fiaiu  mirabi 

lia,&  viuentes  laudent  deum  cognitis  mirabilibus  & mihtia  eius. 

<Et  ego  ad  te  One.  Traciaf  hic  ula  pamculaffanata  eft  in  malis  ala  meairtpetedo  recuribm  ad  dmni 
qm  in  principio  pfalmi  propolita  eft  ofo  pro  vtraqi  ca.Et  ego  ad  tedfre  damaoijdarooic  cordisiAcm 
maneidilucuk), oratio  mea  pueniet  re.CTQ,uaredne.Indpitaffme  merita  paftionnmfuarum  in  hac 
vita  ad  petedam  rdurredionem.  Hadenus.n.petiit  illa  ex  officio  ^candi  & frudu  ^icanonisi  pip 
niiftis  malis  qup  mortuus  fuftinuit.Quare  dne  rdinqoes  alam  meafin  ifemoiabfcondes  facies  niasi 
tne)diffcrcndo  tefurtedionem.Tang  dicerct.nulla  eft  caufa,fcd  adfunt  menta  refulgendi.  PEt  in  pn/ 

tnispauperegoifhi.adlfam  mtota  vitafnafnitpanpcr£tobiensapnero:hoceftapnentia  fempfbi 

velut  moriensfprp  multitudine  paflionum.portam  timorem  tuumfplenus  fui  femp  timoris  tui.CDO' 
tmbabor  feu  dubitaboihoc  eft  inde  fecutii  eft  q>  ftn  turbaras  pluribus  modis|a  iudpis  Scc.  VdC&  ia 
idem  rediOinde  tcutfi  eft  mfuilimilisdubitan  ob  varias  iudpof  peifecuriones.  Futuifi  cStuibabod 
Itfpidt  prptentii  portaui.  p Super  me  tranlieiut  irat  nue.  Mala  pema;  appdiat  iras  deiiquia  iratof  eft 
punire.Et  terrores  tni|vclutc6minanres  mala  pccnac,c6tnftauer(itme.TeiT0ies  dei  appellat  pipoifi 
mala  qoa:  erat  pairurus.fuftinuir.n.chfs  no  folnm  cmaatum  paffionis.fed  et  jpaflionisl  pneiogitan 
do  futuram  partione. vnde  (<  ipfedixit  triftis  eft  ala  mea.pCircundcderont  me  quali  aq^totadiOpe 
netrares  circumcircairircfiieiunt  fuper  me  panter.na  (imul  paffus  eft  ola  genera  partionu  fm  omnes 
partes:  vt  facile  eft  ex  euangelio  colligm.pLonge  fecifti  a me  amieft  & fodalera, notos  meos  obfcnn/ 
tate-Supius  dixit  mominsi longe  fixm  notos  meos  a me  dongarione  fidd:  modo  de  iis  qup  pafthseft 
in  vita  didt  q>  longe  f^t  notos  (bos  a fr.Et  declarans  quando|didt  obfcnntaKihoc  eft  tempore  quo 
fbi  in  ftatu  ignominip-tepore  rtqnidf  partionis  nullus  amicoram  compamit  cora  pilato  aut  hero^ 
aut  ponnfiiAns  pro  ipfo.Haecfunt  menta  ratione  quomm  perit  icfnigerBiuxta  illud,  fidus  obedies 
vf^  ad  mortem, propter  quod  & deus  czalramt  iHum£t  iui(os.opoinucpari  chnftnm , & ira  intrate 
ingloriam  fuam.  Arnen. 

CJVVLGATA  EDITIO-  ^Intellcifhu ethan  czraicae.  LXXXVIII, 
Ifericordias  domini:in  aetemuin  cantabo. 

In  generatione  6C  generationetannudabo  ueritate  tua  in  ore  meo* 
Quoniam  dixifb  in  (ternum  mifericordia  (dificabitur  in  coelis : pnepa^ 
rabitur  ueriras  tua  in  eis. 

Dirpofui  tcftamentum  dedis  mdstiutaui  dauid  feruo  meo/ufe^  in  (te» 
t numpt(parabo  femen  tuum. 

Et  (dificabo  in  generatione dC  generadonetfedem  tuam. 

Confitebuntur  coeli  mirabilia  tua  dnetetenim  ueritatem  tua  in  ecdefia  fandlorutn* 
Quoniam  quis  in  nubibus  (quabitur  domino  tfimilis  erit  domino  in  filiis  dd(' 

Peus  qui  glorificatur  in  coufilio  fiuidtotum : magnus  & cctribilu  fuper  omnes  qui  la 
cirenitudusfunc.  . - 


I 


PSALMVS  iXXXVIir.  ,47 

Detmne  dera  inrtatn  quis  fimilu  ribi^pottns  es  domine  6C uerieas  tua  in  circuita  tuo. 
Tudominam  potefhdmarisimotumantemfltKfluumdus  tu  mingas. 
Tubumiliaftificutuulnenturupbatinbnchiouiitutis  tuzdifpedifti  inimicos  tuos, 
^tu  (une  coeli  dC  tua  cft  terra:  orbem  terrx  fle  plenitudinem  cius  tu  fimdaiH,  aquilos 
nem  se  mare  tu  aea(H. 

T abor  se  hermon  in  nomine  tuo  exultabunttbtachium  tuum  cum  potentia. 

Firmetur  manus  tua  Se  qraltetur  dextera  tua:iu(titia  Se  tudidum  prfparado  fedis  tuac^ 
Fdifencordia  Se  uentas  procedent  &dem  tua:beatus  populus  qui  fdt  iubiladonem. 
Domine  in  lumineuultus  tui  ambulabunttSe  in  nominetuocxultabunttocadie.se  io 
itilbda  tua  exaltabuntur. 

Q^nia  gloria  uiitutis  eoru  tu  estSe  in  benepladto  tuo  exaltabitur  cornu  noRrum. 

Qgia  domini  cft  aiTumptio  noRratSe  fandti  ifrad  regis  hoRru 
,Tunc  locutus  es  in  uiRonefandUs  tuis  SedixiRi.po(uiadiucoriuffl  inpotentetSeexaU 
tam  elcchim  depkbe  mea. 

fnuenidauidreruummeumtoIeolanAo  meo  unicum.  ' 

Fdanus  enim  naca  auxiliabitur  eitSe  brachium  meum  confortabit  eum. 

I^ihil  profidet  inimicus  in  eo:Se  fili  us  iniquita  ds  non  apponet  nocere  d» 

Et  condda  a fadeipiius  inimicos  dus:Se  odientes  eum  in  fugam  conuertam. 

Et  uerieas  mea  Smifcricordia  mea  cS  ipfoiSein  noie  meo  cxalubit  cornu  cius. 

Et  ponam  in  mari  manum  dus:Se  in  fluminibus  dexteram  dus. 

Jpfeinuocabic  me.pater  meus  es  tu,deus  meus  Se  fufcfptor  faluds  mef. 

Et  primogenitum  ponam  illumtexcelfum  prf  regibus  terr(. 
f n (ternum  feruabo  illi  mifericordiam  mcamtSe  teRamentum  meum  fidde  ipfi. 
Ecponam  in  fecdum  fecuK  femen  dus:Se  thronum  dus  ficut  dies  coeli.  ‘ 

Si  aut  derehquerinc  filii  cius  legra  mcamtSe  in  iudidis  meis  non  ambulauerinC. 

Si  iuRidas  meas  prophanauerinrrSe  mandata  mea  non  cuRodierint. 

Vifitabo  in  uirga  iniquitates  corumiSe  in  ucrberibuspcccaca  eorum. 

ISdifericordiam  aute  meam  non  difpergam  ab  eomeq;  nocebo  in  ueritatt  mea* 

Nc(p  prophanabo  teRamentum  mcu:Se  qu(  procedunt  de  labiis  mds  non  fada  irrita* 
Semd  iuraui  in  fando  meo  fi  dauid  menriarrfemen  dus  in  (ternum  manebit. 

Et  thronus  dus  ficuc  fol  in  cofpedu  meo  SC  ficut  hina  pfeda  in  aKemutX  teRis  in  cce^ 
TuuerorepuliRiSCdefpexiRitdiRuliRichnRumtuum.  flo  fidelis. 

AuerdRi  teRamentum  fenu  tuiqirophanaRi  fn  terra  fanduarium  dus. 

DcftruxiRi  omnes  fepes  dusqiofuiRi  firmamentum  dus  formidinem. 

Diripuerunt  eum  oes  rranfeuntes  uiamtfadus  eR  opprobrium  uidnis  luii. 

ExaltaRi  dexteram  deprimendum  efi:l(rificaRi  omnes  inimicos  eius.  ' 

AuerdRiadiutorium  gladii  dus:K  non  es  auxiliatus  d in  bdio.  . ‘ 

DeRruxiRi  eum  ab  cmundadonet&fedcmdosin  terra  collifiRi.  .vjx  ^ 

FdinoraRi dies  temporis  dusiperfiidiRi  eum  confufione.  , * 

V Iquequo  domine  auertes  in  finemrexardefeet  ficutignis  ira  tuaf 
Fiieniorare  qu(  mea  fubRandamunquid  enim  uanecSRicuiRi  oes  filios  hominum^ 

Q uis  eR  homo  qui  uiuet  & non  uidebit  mortem:eruet  aiam  fuam  de  manu  inferii 
Vbi  fune  mifericord|(  ru(  andqu(  dominedicut  iuraRi  dauid  in  ueritace  cua^ 

Ivlemor  cRo  dncoppiobcfl  feru<^  tuo^ttquod  condnui  in  finu  meo  mulca^  gentium* 

Caicblbpplid.  e^iit 


. = I 

i • 

r 

■ {-1 
j 1 

:T  % I 
) 

tt 


I 


P5ALMVS  __  XXXXIX. 

Qnocl  exprobrauminc  inimici  tui dnetquod  atprobaueruc  cdmuadoncni  chrKE  cuS^ 
Bcnediffhis  dominus  in  (teroumdiat  fiat, 

ITIVXTA  HBBR^  VM^  lntdligetiaethancztacfait(.  LXXXIX. 

-•  D ^^atias  domini V®noca“taBotgen«rati6niB£gencntioninotific^; 

Fropixu.  VJ  boueriratontuaminoremeo. 

X Quia  dixi.mundus  gratia  {dificabitur,codosfirmabisniaitas  tua  in  eii. 

3 Dcus.Fcriifocdusdaflomeonurauidauidferuo  meo. 

4 Vfq!  (tcmu  fiabilia  fenic  tuutfif  aulificabo  generadoi  Ol  gnadoni  dironu  tuo.  Sdaf£ 

5 Propbeta£tcofitebut'^ceUreparatu  tuudne*:ecuedtatetuainecc]efiafan(ftonun*  \ 

4 Q^uonia  quis  in  cocio  ((iimabiturdno^:af(imilabiturdno*  in  filiis  deotumf  ^ 

7 Dcustoboratusinfcactofaniflo^mulcoi&dmedusfupcudtMcira^gn^tiseanu  > 
s Dne^dcuscxcrcituum  quis  ficuttur£q^  dnc/d£ueritas  tua  drcuidbuf  tuis. 

Tu  dominans  in  fupcrhia  maris:&  elcuante  undas  fiias  m comprimes  eas. 

T u cotduifii  quali  uulneratu  fuperba:!  brachio  fordtudinis  tu(  difpfifii  iouQK^  tuoiiil 

Tibi  coeli  et  dbiterra:orbem& plenitudinem  eius  tu  fund^ipla. 

Aquilone  & dextra  tucreafh'  ipfosttabot  SC  hermon  ianoiqtuo  |auij(qb&.  . 

Vox  monuTibibrachiu  cu  fordtudierroborabi^  man^tua/^exaj(:ab*^de]rtera  ttvi« 

...  ....  , . . , . 


9 

10 

1 1 

I z 

II 
14 


II 

I4 


erum 

PropbetafititUdines  {>opuIi fdend!! clangoretdHe^in  luccfade^tnarn  ambnlabfit* 
rnnoic  tuo  exultabut  tota  die:&  in  iulbda  tua  exstabuntur.  ~ 

1 7 Qgia  gloHa  fordtudinis  co^z  tu:0f  in  uoluntatc  tua  eleuabis  cornua  noRra. 

• ^ _ «KrMar  ii 

I  s Quia  dno*  fcutum  noltrum!&  fando  ifraclis  rex  noRcr  .« 

1 f Poputus.T uc  locutus  es  in  uilionegradofo  tuo,ficdixilH.')Voz(kiredtata{>oluia(U  ’ 

iutorium  fuper  fortem,exaltaui  dedum  depopulo, 
zo  Inucnidauidferuummeuriq  oleo  (anditadsme^  unxi  eum. 

21  manus  mea  firmant  cum  eo:edam  brachium  meum  roborabit  eum.,,  ; 

zz  NoneIcuabiturinimicusinco:dCfiliusimquitadsnonaffligcteum. 

2 3 E|;  coqteram  a Fadebus  eius  anguRatoresipfiusrfiCofotesdus  percudam. 

24  Etuditasmea&gtadameacumeo:flcinnoiemeoexaIcabicurcomudus«  . " 

zf  Et  ponam  in  mad  manum  dus:2i  in  fluminibus  dexteram  dus. 
z i Ip&bocabit  me.pater  meus  tu,dcus  meus  SC  fordtudo  faluds  meae. 

Z7  Edam  ^opdmogenicumdaboeumrexcclfum  regibus  tetif. 
z s Eterno  cuflodiam  d gradani  mcam:&  padum  meum  fidel^  d. 

Z9  Etponam^temofemendusrfiCthronumipliuslicutdiescoelorum.' 

30  SidcrelinquentfiliietusdodrinammcarSCiniudidis  meis  non  ambulabunt* 

31  SiRatutameamacuIabuntt&prfc^ptameanoncuRodient. 

3 z Et  uilirabo  in  uirga  rebdlionem  eomm:&  in  plagis  iniquitatem  eorum. 

33  Etgradammeamnon£rangamabeo:Knonmentiarinuentatemea. 

34  Non  maculabo  padum  meum:fl£  exitum  labiorum  meo^  non  mutabo. 

3 1 Semd  iuraui  in-fanditate  mea:fi  dauid  mentiatf 
i < Semen  dus  fempitemo  edt:5£  thronus  dus  ficut  fol  coram  me.' 

37  Sicut  luna  Rabilietur  fempertflg  tdbs  in  cocio  fidelis.  ,Srbh, 

3i  popuiwft  tu  rdiquilHK  abominatus  «liod^aanu  es  cum  dvi^  tuo. 


3. 


f A 


L 


14« 


111 


PSAIMVS  ‘iixxxix. 

S 9 FedfH  uacare  padhun  fcrai  tuumaculalH  tm^corenam  aiiiT 

40  B^upilH  omnes  macerias  eiustpofuilH  muniriones  eius  ruinam. 

4 1 Diripucrnc  cum  oes  tranfeunccs  uiamriuic  opprobrium  uidnis  dy*, 

4*  Eleu^' dextera  angunacorumeiusd(rifica(ti  omnes  inimicos  illius. 

4 j Eriam  reucrti  faciei  adcm  gladii  dus:&  non  erexiiti  eum  in  prdio. 

44  CelTarefedlhmundidamdustSi  thronumiliiusterr^detraxilb'. 

4 f Abbreuiafti  dies  pueritiarum  dus»miduilti  fuper  eum  ignominia.  Selab' 

44  Vliptjuodne^abfconderis/jtcrnorardebitqualiignisindigDaribtua?  ‘ 

47  Memcnto/ego quanti tcporisdiipcr qua uanitatemcrealEocs filios  adam^ 

4«  Q^uisuirtriuctacnonuidebitmortetfaluabitatamfuamdemanufouec^Seiali. 

tnt  • . , 

47  Vbi  grariftuf  priores  dominet:  iurallidauidin  ueritatetuaf  . 

quii 

50  Recordare  dnetopprobtiifenio^^tuo^::  portaui  in  finu  meo  omne  multojt  populo jt.  tKii 

5 1 jQiexprobraueruntinimidtuicfee^tjcxprobraueruntuefhgiadiriflitui. 

5z  Bencdi(fhttdonunus*{tcmotamenfiCamen. 

Tlraloscft.Intelligetia  cthanczrachitc.Etfaan  vnos  fbica  catoribDs.i.panIL:s£aac}iiti  deno/ 
minaf  a loco.  Cui  iteUcChis  eoi;  quf  in  pftn plklmo  fcnbnnf  atmbuitxft.n.ethan  in  hebieo  da 
tini  cafus.Ica  cp  pfalmns  ifte  voeaf  intdligenria  ts  ppter  doanna/tfi  pprer  inteUigftia  futuro^T 
^Materia  pulmieftdimna  laus  papemaobgranam&vcntatan  da  manifdbuas  tnmez  cdibosf 
tum  at  IpcOali  promiflione  fai^a  daaidi  de  perpetui  cate  regni  nus. 

CTSVMMAR.IVM  EST. 

• GrPropheracanratgfasacvetitacemda.Etaropncmisinchoan$.defiraprao&(jpdaIe$  TubHantiaif 

cicatomn  ac  dominum  ccdoft  St  renip,mirabilem  ac  laudabilem  in  man  rubro/in  hetmon/in  cabon 
fc  bearo  in  hierulalem  populo  pcmalicns  dedaranad  diainamqi  promiiTionem  de  popetuo  dauid^ 
regno  deuenitEr  vbi  vdut  violaram  plorandam  pr^dixir  a popmo.fupplicarcm  tunc  defblatum  po/ 
puIamproaccderanoneaduentDsnimzdefcnbit.  ' 

CTPerfon^  loquen^  funt  propheta|dens|monees(a;  populus. 

G 1^1120 OOminiOiDidif  p&lmns  in  paras  dnasipropofitioa  maretif.&esrcntiuanbi  &conlite 
bunf . CProponit  dno.f.  cantaturum  fegfas  dominil&;  notificatntnm  veritatem  dcL VniuerTe 
VI*  dfii  Ihnt  gratia  St  veritas.DupIia  m6  promittirircilicet  cantando.in  quo  intellige  oem  m odurn 
laudisA  notificandotin  quo  c&rehendif  oismodusdo<annf.Pnmfi  exteditadcremiraremiqniadi/ 
nina  lausnunq  ceflablr.rcdpetfcDtrabitenam  in  *tema  patria.Secflfdnm  focccflrais  genetatlombn» 
apphcatiquia  doiftnna  fm  fuccefllone  generationum  dorabit.Quod  autnn  dicir  in  ok  meo|refettnr 
ad  vtmnqucanifi  fcilicet  & norificationem.Quod  implemr.dfi  propno  o«  ppheta  protulit  hfic  pfal 
mum  & laudis  & doarinf  (^Quia  duiDuplicc  fubiungit  ronem  promilTomm . Ira  q.  onio  dl.Ideo 
mnas  dni  premo  cantabo;ideo  generatioi  & generationi  nonEcabo  veritate  ruam  in  ore  meo, quia 
dunimtenon  vetbo  cordis  & mrdlexi  & aplicatiijhpc  vidclicet-mfidus  gratia  «dificabif . vere  mfidus 
cieatns  eft  ex  fola  diuina  gfa:nulla.n.menta  fce^t qmbus  deberef  creatio  rannijFaruifl  afit  *difi 
cabif/non  fignificat  fiituril  refpe«n  pphetp  fed  rcfpeCtn  granp.Dinnauit  enim  pphera  m lefpcehi  di/ 
utnpgtanp  mundes  fiiit  fiitutusivt  hme  ena  oifiariam  intelligas  gfa  aalificatfi  munddCcclos  finna/ 
bis.Primp  paitcs  mundi  funt  cedi  A ipfl  ecdi  funt  vere  firmunam  dementa  generanf  & comjpuntur 
pm  panes.Non  folum  intellexi  q> gratia  mddus  *dificabitnr.fed  q>  gratia  ccdos  natura  incorrnptibl 
h firmabis. Ventas  tua  in  ris.Di»  quo^  q»  no  folaigratia  fed  St  ventas  tua  in  ds/codis  ac  mundo  eff. 

inter  alias  ventares  tuas  exilKtes  in  as  eft  vna  hpcfcilktt.Ferti  foedos.  Introducit  ppheta 
oplicantc  hanclpalcm  veritarem.ficrii  foedus  deCto  mco/damdi.  Vnde  St  ipfc  dauid.rreg.z3.  dicebar, 
nec  ranca  eft  domus  mea  apud  defi  vt  paAum  aeternum  mirer  mecft.firmum  in  oibus  at(j  munitum, 
lutaui  dauid  feruo  meoihoc  fcilicet.  >1^  aeternum  ftabiliam  feme  tunm,&  pdificabo  generanoni  St 
gencranoni  thronfi  tafi.Perfpice  in  hac  promifiione  perpermtate  (oninis  & regni . Qefaris  enim  te/ 
gnum  adhuc  durat  in  refanbus.fed  n5  femen  A feolis  femen  daracrit  fed  non  regnum.  Vtninqi  ira^ 
promunt  deus  danidi-Quod  adimpletum  eft  in  mefia  ex  femine  dauidis  rege  aiemo-ColIige  ergo  q> 

Ueo  propheta  gratias  Aveticatcmdommi  dicer, quia  pcifpezit  q>grana&  ventate  tam  mandbsa 

CaietJiipplaL  t iiix 


■OglL 


7' 


XXXXIX. 


.^ps^tMVS 

pfomlffiomdueconftat.EthatceftiBaffriaplalmL'''  ' * 

CJftcdfttebuntUr. InnpkhicparsexeeutiuataliordintPrimotraAafillapartiailaigfas  dni  &c  _ 
t6n£mfldi&corio5c.S<c«otraftafeadepatnniIar6ncpmilIionisfa(?tfdamdi;ibtrtic  locDtus  oin  ‘ 
vilionc. CrTrafladpka^qjmfldns&ccdiplxaitinatcrialaodandidiuinagfam&docididininavt  • 

ritatcmitali  pccdic  ordinc.PnmG  apit  ventate dc  deo  ex  coddhbos  notam.ddnde  gfam  mitabilioa  , 
mando  inanifeftatam  vfqi  ad  t^ota  daaidis/ibi  tu  dominans.[^Et  c>6fittbanf/matetia  confitendi  d* 
bfit.ccdijcadeftiacoipora.fepatatninihoccftmitabilc.raffdfie.FamUiareefthcbita:  lingn^vti  fingtv 
lannumctotan§  genete  mDltaeomptehendcfc;leparatnnitnDm.i.genasniirabiIiutuo9uquodct)nf- 
ftat^eopusgtatiardeiAventatenia/nerfidininatfi(nonapudquofcanq>,fedinecclcfia|in  conute^  , 
limiftoi^hocAhoiuin  mlidc  mens &dicatpdiDini$.non  enim  oibas  datum  eft  ex dieinis  cognitu p 
codcftiacotpota/feadateden.Vndeflcadro.i.neptehcdanfplinqaiqnddetnn  cognooiUmtno  fient 
deu  glorificaBerBt.'P5’Qjionia  quis  in  coriis  pfiimabif  dno.Eccc  ventas  diaina  qua  corii  cofitenfcfali/  • 
cetexcdkntiadcifupocsrubflancias  fpdalcs,qoasangdosdiamas.inairibilia.n.dcipeaqfaAafanc  .< 
(&  papDC  codtfta  cotpbta)intellc(ka|c6fpiaunf.fempitetna  quoqi  vittus  cius  & diuinitas  inqt  apo 
llolus  ad  to.i.&pptcica  pphetadidt.Qimnia quiS in  ecdisim  ^ios diamas  habitate  deos.cfhiM 
bif  dnojno  folii  no  pquabit  fed  nec  f Ihmabif  tdatus  ad  dnmfquai  dicat  nullosiEt  vw  fic  efbqrii  dnt 

eft adus potus, teliqufr' " " . 

Filiideo^  appcllante^d 

quafi  einlde  natnrf  rtnh  deoificut  filii  funt  eiuldc  nature  cfi  patte.i 
ni  ad  defi  g fimilirudo,idco  appcllado  eas  filio»  n^t  nmilicodinf/dieendo  quis  alTimilabiffqnafi  df  * 
cat  nullusiga  folus  deus  eft  ariuspunis/mfinire  diffas  ab  oibus  admixtis  pordia; . [HDcus  rotoraens 
^ iq  Ccercto  fando^  multo.Ne putares  ex  ibccillirate  iteHedus  nh  pnonciari  tanta  dei  exceUcna.dech/ 

" rApphetaq»  relatus  dens  ad  (ecrerii(hoccft  a nobis  remonlTimfi^^omfifanetojifpiIum  quosau 
*^gelos  dicimusfluenif  magis  toborarasJMore  humano  defcnbit  maiore  cxcelldi3  cognofei  de  deo  io 
2lo  fccrcto  g a nobis  diraf.Et  ppea  df  metaphonce  roboratustvtpotecognitus  maions  aceUen^ipo 
' tCtif  &c.Et  nmedus  fup  cCftis  arcudanbus  eii.Ptas  lUatiua  mali  fnpnis  lpinribus)fignificaf  in  deop 
hoc  q>  defcribif  nmedusCpculdubio  vt potes ifetre  malliXi^  cudis  arefidatibus  eC/CQdefHbus  fpiti 
, tibus.eia.n.i  nihilu  ledig^m  nili  ea  manus  dei  cofetuatet.l^Dne  deos  cxercitnfi  gs  Geut  tuIq-dJiuUns. 
foms  dncjfoititudinc  oiporcnp:&  ventas  tua  circiiinbns  cnis|dara  eft.ga  a nobis  fans  obfcnicoogao 
fcif  Geut  lux  folis  a not^.Hpc  funt  q corii  cofiteda  pbd  de  ventate  diurna  cedefiae  fandoram. 
'7U0n3n6-Dcclaratavencatediuinacofit€da,GjbiugitgfammirabiliG  manifellatoqtin  miidoiuv 
cohas  a notioribus  efFedibus  mttabilibus.f.a  mirabilihas  in  demeto  aqnp,diukicndo  mare  rabid  tu 
ad  faluados  hebrcosjtG  ad  (ubmetgcdos  fg^nos.pTn  dnans  in  fupbia  maris, & elcuatc  vndas  fuas 
(n  cdprtmcscas.Maie  mbtu  defetmif  a c^irionibus  cottatiis  miracnlo.Cdeuatione  vnda^  erceUen/ 

' cG:has.n.habet  faapte  natura  matc.Et  deus  oGcdit  fe  dnm  vndaq:  cxccUcnnG  marisidfi  diuifit  aquas, 

& vdut  muru  folidas  reddidit  a dextris  & a Gnillns.qd’  efl  totalitct  cotrariG  flodibus  mannis . Et  hoc 
quo  ad  falute  populi  ifraeLFucutfi  coprimesirerpicit  dninm  diuinuLp^To  eotiiuilfa  quali  vulneratum 
(tipbamiggpptiiihocrfi^g^ciacSpopuluinmarimbro.AITimilatfubmeifionc  ar^tio^  vulnent 
Vt  inrdligas  q>  fuit  \ elut  adio  diuina  Geut  vulnus  eft  adio  petcutienris.  V ndeSt  tunc  dixerunt  agy/ 
pni.fiigiamos  ifradem.dns  enim  pugnat  pro  eis  cotra  nos.In  brachio  fortitudinis  tua;  dirpGlh/moi/ 
tuos,inimicos  cnos|agyprios  pet  littora  maris-CTTibi  codi.Poft  dnium  aqnafum  probatu  a mirabi 
h effcdu.fnbioiigif  dnium  triiquatu  partium  mGdi/non  folnm  eadem  ronefed  et  ranoiiccrcarionis. 
Tibi  corii/fubdunf.ctnbi  terrafrubditiqniaotbem  &p1eninidincdus(aialia  & vegetabilia, tu  funda/ 
ftija  fundamdis  creafti.ipfa . f Aquilone  & dexttG  tu  creafti.Pet  dextro  intellige  primd  mobilclquod 
cft  foprrmG  cariG,Ggniftcatu  per  dextram  quia  motus  eius  incipit  a dextera  patre:  vt  phi  ctadut  in  Gy 
cGdo  cocli.Pcr  aglone  intdlt^  reliqua  coipora  carieftia,Ggnificata  p reptetrionega  motus  eoqi  iapit 
vnfus  fcptetnonftqiii  [dpi  t ab  ariete  verius  tautiI.conftat  adr  feptetrionalem  via  ef&  ab  anete  venus 
nuram.tt  Gc  probauit  corios  cGe  dcijquia  aquilonem  & dextrum  creauit;&  terram  efle  deliquia  otbe 
tetrae& plenitudinem  eiusfundauit.^Tabor&hermon.Poft  dominium  omniampamumimm/ 
dilfobiungirar  gratia' mirabiiium  geftoraminintrodudione  populi  iGad  in  cetram  promiGionis. 
quam  nominata  duobus  monnbus.Ab  hermone  quidem  ratione  prindpiuquia  ibi  fbic  prima  pof/ 
feGlo  tentt.ibi  enim  ruben  & gad  & media  tribus  manaGeipotriones  fuas  acceperant , draaGatis  rc/ 
'gibtis  amoerratum  feon  & og' sinente  adhuc  moyfe . Tabor  vero  ranone  vidori^  tempore  deibor^ 
inde  habic^  diuimras:vt dintur  iudiw4.&.5.Meminit  autem  rpcaalicer  horam : quoniam  fammaric 
pettranfire  incendit  propheta . fc  propcerca  tangit  alteram  drea  initium  & alteram  circa  profccuno/ 
ncin  poft  mortem  fenioromtfdlicet  iofue  Sealiorum  timcnnum  deum  quando  in  populo  infurteae/ 
(untmalannilta.Vndc&'intcrmcdiavuquodammodo tangit. Tabot  ita^  6c  bcnnoivininQin  C( 


i 


PSAIMVS  ^.tXXXlX.  I 

: BhjfixDtto  viAoriar.in  nomine  tno  landabonr  ttmm  brachidm  cil  foctiradme/cocra  inimiras/CTRo 
: borabitttr  manna  Cna.IntenncdiacangucorinaiodDcaido  montcsihoced  populum  viAorioriim.lau 
dates  ddiihomano  mote  rupplidido  p pTpcro  rucodTu.Roborabitur  manus  tua/concra  inimicosno 
ftrosAoialtabiCDr  dextera  tua/profterntndo  cos-p^Jullina  &iudiciu.Ne  putes  ininlhim  pert.iuIHtia 
lnquit|in  cxecntione,A:  indiaumjm  fentcntia  contra  hofles,pr^aratio  throni  tuLSedcs  dd  locanda 
crac  m hieta ialemiob  quod  oportuit  lus  dicete  & lulbtiam  exercete  in  idolatras  habitatores  locorum 
' illorum^ic  enim  ludidum  & iufhtia  ppataudUc  Tedem  dei, pro  quaro  cxterminarant  idolatras  vt ha 
' bitatet  cultores  ddj&iic  ibi  locaretur  ledes  dei.  I n fanCtoGmeiorum  erat  rabdia  fuHentata  a cherubl/ 

' nis  quae  appellabatur  fedes  dei.Gtatia  Sc  ventas  prfuenient  facies  tuas,  contra  hoftes  iulfatiaflc 
tediaum ,pto  nobis  gratia  & vetitas.  Gratia  quidem  (qnu  line  noffais  mentis;  ventas  autetiif 
' quia  ptomihlh  patnbus  tertam  hanc  CJ  Beatitudines/funt,  populi  faencium  clangorem . 
.tncetasdcfcnbitntfcdiataspopuli  fei^  per  expenctia  danerem/ fidtiuum  fonti  diuinartifoldiica/ 

' C$.Et  mtedit  (p  mtrodudo  populo  Sc  quiete  adepta  fede  dhi|beatus  efl  populus  coenne s ad  foldiita/ 
<tes  dni.p'Dhe  in  Inoefacieram  cnarii.V  t intelligas  ranone  quare  populi  dixerit  ce  beantudines.dedae 
Catpaitcsbcaticndinis.Primacft  m incdleCtaOnein  lucelaaci  tupgratuetup.ambulabfit/gubcmae 
bfitle.lnnoiecw^fKfida  pars  (pedat  ad  afleClli.)cxnlcabnnt  rotadiqnd  in  noieproprio  gaudebdr. 
Et  in  lulfatia  cua.Ttttia  pars  ad  ptofperitate  extehorfi  rerfi  fpedat.  Et  in  inftitia  criai  in  ob^anone 
iuftiiicationfi  tnarfi.exaltabiintndqao  ad  tfporalcs  res.Et  merito.Quia  gloria  fomtndinis  coram  tu. 
-cado  enim  glorific^p  forrinidmis  populi  tu  cs.non  vimis  totfzSi  in  volutare niajnoex  debito, dena/ 
bis  cornua  nfaiptates  nonras.Quia  dno(danui  cafus  eftXcntu  nfmthoc  eft  qa  dcfcnrio  nfa  no  nobis 
4«1  dno alimbcaa  eft.A;fandoCdatiniqno9carnse)ifradtsrcxnf;hoc  dlh  nfrexdamdGindoirrae/ 
iis.i.deo  afcnbif.fadnsji.c  dauid  rex  qa  deus  elegit  ipm  { rtgeivt  fcriptfietamprioqi  fcdo  regd.fle  p/ 
pterta  df  q>  rex  nf  afetibif  lando  i(iadis.Hp  (iit  gfx  diuinp  in  mSdo  vifp  limul  di  verirate  diuinaC^ 
jppheta  diduifi  fe Jpop6dit)v^  ad  tepora  dauidis.  vnde  ad  rege  dauidc  terminauit  eas. 

^nc  loOItUd  C0.  Iradaf  hic  it^  gfa  & ventas  dni  fuperpmillione  fada  dauidiCvt  (prindpio  pfal 
mi  fpolitu  fuitXali  ordine.Prio  rem  dtuina  pmifllo.5ccddo  introdudf  populus  tanq  querulus  n5 
fanatppmiirronis/ibi  Sc  tu  rdiqui(h.CrTdqqh  dauid  rex  nofttr  darasdl  a tt, locutus  cs  in  vilidc  grar 
tioro  tuofnathan  pphetprvt  patet.cr».7.&:dixilii'hnquar(cqatitnr.Porai  adiurorium  fuptr  forrif 
danidem.Foicem  qdem  cotra  vtTum  & ironcadiut(i  vero  cotra  ^Iiath.&  mtdiarc  hoc  adtutono  cxal/ 
tani  dcCtumia  mc  dauidc.dc  populoetat.  n.  vir  populanssvtpote  vacas  pafcendis  onibus-Inueni  da/ 
iiid  feraum  mdiinmcnte  deumrin  oleo  Omditans  mep  vnxi  eum/in  rcgem.primo  perramudcmiddn/ 
de  foper  ludatfir  demum  (bper  totd  iirad.6ic  ade  vnxi  enm.q>  manus  mea  conferaatiua.lirma  erit  eff 
cotenam brachium memii|augmencatinam,roborabtceum. Non  deuabiturinimtcnsffauUn  eo, 'in 
cius  dcpreflione:&  filius  iniquitatis)idem(auI,non  affliget  enm/cotetendo.Etcontera  a fad^us  eius 
angultatotesipiiustScofores dos  pcrcutiam-quodltiit  adimpletum  in  monte  gdboe.Et  vetitas  mea/ 
adimplens  promilTa.A;  gratia  mc^nc dauidis  metitis.cum  eo;&  in  nomine  meo  exal rabitur  cornu 
cins|ad  regnum.  Ad  litctam  fiquidem  dauid  fuit  promotus  ad  regnd  nomine  dd/tanq  deus  hoc  rene/ 
lauent:  vt  date  pacet  in  fccddo  regfi.&  cnifus  bcUa  d auid  gertbac  in  nomine  dommi:&  lic  aalcabatur 

rotcftasdns|tanqa^tispliadomini.EtTOnaminmari/mcdictrraneo,manumdns:St  in  flumini/ 
usifyn^vfipad  cuphrate,dcxrcramdus.Quod conflat adimplctom.z.n^.S.(^Ipre vocabit  me/ hoc 
cftvocarepotetitmc,patermenstu.Dixivocaiepoterinquianu(qinnenidaDidemanfnm  fiufle  vo/ 
caK  deum  pattem-quams  canta  diuina  grana  donatus  ruerit  vt  vocare  porucric  deum  patrem  fuumi 
Ec  intendit  per  hoc  q>  dauid  regnum  tecognofeer  a deo  rana  a parmqaia  non  rx(bcce{hone  regie  ori 
ginis  t^um  obnnuir.fed  ex  ^pnoncita  q>  deus  cnius  efl  n^um  adopranit  fibi  dauidem  in  kiUl 
«viat  fuccefroiem  regni.Ec  propterea  didtnr.ipfc  vocabit  mc, parer  mcns|adoptionc,ni/rs:  deus  meus 
& foiTitudo  faluns  roef.Quia  pf/a  ccheo  tegnu:qa  deus/a  re  neo  ccqa  Pomtudo/a  tc  faluatus  fu.rtco 
gnino.n  Jmfidoqc  defcnbif.Et  ego/pf  .ptiogaiicl!  dabo  cil/c6fcrcdo  ipfi  regnfitpiiogcnironi.n.  e fucce 
dere  i tegnoaucdffl  regibus  trrnc&  e datiui  cafus  regibns.Quod  fuit  adipletu  qui!  dauid  cxcclfus  fuic 
apad  Fcges.n  folii  pfliatos  ab  i^  fed  ct  no,pnTatos;vc  r^  tyn/rege  thou  Brequo^  racinic  liber  rcglL 
j£cemo  cnftodia  d gratia  meam/qua  ip(bm  in  rtgeiai;  paAum  mefl/qnod pepigi  cum  co  de  me/ 

Ga,liddc/etit,d.Ec  ponam  fcmpitcmo  femen  aus.quod  adimpletum  fuit  in  medaA  chronii  dus  / re/ 
giG,(icutdicscadoram/excdrum  &indcficientem.Liccrcnim  apud  nos quandoqifir  dies &qnandoqi 
nox  propter  vtnbram  temr.in  codis  tamen  femper  efl  diestquia  non  peitranfic  vmbra  rctrx  Iunam< 
CilOCrainOUet.  Defaipta  ptomilTionedimna  quo  ad  rab(^ri3,dcfcribunf  coditiones  eius  in  cafu  q 
coenire  pol&Si  aut  der^quet  filii  dus/daoidis,doatina  meaihoccft  Itgtm  mraminon  curando  dc 
ca:  A in  indiciis  meis/pceptis  fcilicct  iadidalibns,no  ambulabiinc.Si  flatura  mta'c^moniaIia,matu 
IphfirDuain  Ifcbciica  qu4  iiutr^  vocat  flatuta,fignificac  poepta  quo;:  n6  c to  ni(i  qa  Ik  ^rani  et 


PSALMVS  XXXXIX. 

qnalia  funt  praecepta  cacriaionialia.  Et  ptf^ta  meaimoraba.hon  cnflodienr.  Noca  hkr  f noh  dkit 
fi  ipCe  dauid  peccabit, fcd  fi  fitii  cias  pcccaMtivt  relinquat  damdrm  in  timore  & fufpenfiim  an  fi  iplie 
pcccaacntdcus(eructaprominionein.Vndcquampofihancpromi(Iioiicni  comififiit  adoltcnam 
& homiddiom/timuit  q>  deus  non  fanaret  fibi  hanc  promilTioncm , qoa  fe  indignum  reddiderat.  Et 
vifitabo  in  viigaipatema  caIhgacionc(^iuxta  illudqni  parat  vitg^  odit  filmm  fim . proua.i  v)tdid/ 
iionem  cocum/filionjnu&  in  plagisifla^omm.iniquitatem  cotum.Et  gratum  meam  non  fiangaai 
ab  eo.Nota  conditiones  in  euentmfcilica  qi  pania  filios  Qd  non  aufent  gratiam  a dauideA  no  mfi 
tiar  in  veritate  mcaiiam  diaa  de  regno  ciu5.Non  maculabo  paOnm  mcum.Srentnm  labiorum  mei/ 
tum  non  mntabo.Semcl  inraoi  in  lanOitate  mea;  vtpote  non  habens  maiorem  pa  qnem  lurcmdi  da 
uid  mcntiaiiLcge  hoc  interrogaconenon  ad  interrogandum  fed  refoendo  qu^nonem  an  ego  mea/ 
tiardauidilancumctfcanadimpleboquodpromifi&oididemcfiaannofhancenim  taatam  qo^ 
Itionem  mttoducit  dcu$| vt  ollcndat  fe  immobilita  promififle:&  ab  hac  inchoat.  Ita  q>  ordo  litcipc. 
fi  dauid  mairiarlimpcifcCla  cft  locotioiSi  confiiaa  homini  inta  loquendum  confirmanti  fe  vetil^ 
turum  quod  dui  t fe  faAonim.Cdfueuunus  enim  in  tali  locnttonc  & difpofinoncpofiti  dicere  .fi  ego 
.nentiami  ego  faciamfdi  fimilia.intendences  (b  non  venatur  in  dubiumiq)  non  venatnr  in  conditia/ 
nalcm  fi.Ettuncfubifigirur.5emd  luraui  in  lanCtitatemea,lancn  dusfempitemoent  Seeexdud^ 
cnim ficconditiofacluditur  dubiratio.commemotando  qiiam Idnel mraniliam  lurcmrando  firma' 
ui.Sed  litera  tran^iofica  elt  caufa  mctn.Scmcn  dus  (dnpirctno  erit.mod  adinrnlctum  eft  m mefia  Et 
thronus  dusjicgia  digniras.Gcut  fol  coram  mcfctemns,  ficut  luna  fiabilietur  umpas  Bt  rdhs  in  coer 
lis  fiddis.Apoc.i.ac  a icfu  chtillo  qui  dt  tdhs  fidelis. 

lEtturdiquilli.Ha<ftennsloairoseftdeas;dciiicepsIoqDiturpopalasi{radpoft  regnum  zedediic 
vitimi  regis  ex  Iraiinedaaidis  vfi;  ad  tempus  mcfi^lntroducit  fiquidem  propheta  hniulmodi  popa 
Ium  vidaicem  no  efle  amplius  aliquem  regem  de  femine  dauidisf  voce  admiranonis  &lamctanonis 
primo  nairatemi&  deinde  fupplicantem  pro  aduentu  mefiptibi  d^quo  dominc^Nota  hic  pnmo 
m huiufmodi  vooes  qucmlp  introducuntut  a prophaa  ad  erudiendum  fucccfibtcs  de  futuro  coentn; 
(alica  q»  pnuabitur  multo  rempore  progaiics  dauidis  regnoianrcq  venia  mefias . vt  qunm  hoc  w 
dennt  fien.non  padant  fidem  de  aduaitu  mefipfdcqi  promifiionefaCta  a deo  dauidi  Vnde  & mento 
pfalmus  lite  appellatus  efi  eruditio  feu  intdligcntiaiquoniam  eruditi  funt  filu  ilh'vt  non  intdligerfi 
promifiioncmdiumamfic adimplendam  vt  continua  fuccdlionefiicotidfimttegescfefemine  aaa/ 
disvfijadmefiamquiregnatnrusdlinptanura.rNotafccnndoq)i%qDemlc  voces  venficaimii 
in  populo  illo  mtermedio  temporc.non  prout  fonantCqnnm  videantur quafi  bfafphcmipiaigoenia 


deu  violari  fccdens^fed  vt  explicant  motum  rationis  inferiodslconfideratis  naturam  fa^ifi  Bt  n5 
(attoncsdiainasqoibashaKfedtdeas.ltaqificuthiacmiasexpKcans  motum  parcis  iiifenoiis ta 
naturam  faCh  dixitjfeduxifti  medomine  & feduCtus  fum.ita  populus  faCta  confidetans  explicat  idqfi 


fiiCta  ptendunt.quod  cll opus  rationis  infeiions  & non  rationis  ddibctatp: quoniam  ddmciatio  tai 
git  aiam  ranonem  fupcnorcmialioaain  ddibaatus  aOus  no  fir.fTHis  prolibatis  inrdiige  s’ciba  po 
puli  ad  deum  poli  r^um  odcchioM  tu  deus  rdiquifii  Bc  abommatus  es : indign.atns  es  cura  chri/ 
Ilo  tuo|dauidc  in  iplius  liicccflioncfprioado  fucceflionem  aus  regno.Fecilfa  vacate  paOum  l^i  cui| 
hoc  dl  paClam  tuum  cum  femo  tuo  dauide.  Vere  vacauit  tanto  tempore  patlnm  de  rronoiquia  nui 
Ius  fiiit  ex  eius  (dnine  rex  tanto  tcmpote.Maculafh  (ora;  coronam  ausfrsiam  dignitatcm.Dixit  tet/ 
ta:,cohibes  linguamjnc  incdligatur  q>  maculauent  coronam  mcficiqnae  ratnra  erat  corona  cedeifas.. 
Rupilh  omnes  macerias  dus/regni dus  cuflodias.vd quia  non  (olum  moenia ciuitacumlai&iiiii/ 
cenas  vinearum  rupilluvt  intdligas  totalem  defola^nem.Pofuifh  mnnicides  aus  nnnamjloco  mu 
nitionumpofuidi  ruinam  auitarumSe  templi  &c.[Jiripacrnntcnin|cegnum  dus.omnes  ttanicnn/ 
tes viam|danisdlin  ^am  omnibusifuitopprobrmm  vidnis  fuis|ammonttis&c.Elciraifa  dexteram 
angullacoram  aus.lonficalh  omnes  inimicos  illias.f^1^am  reuem  facies  adem  enfis  aasJ4et^>ho 
iadt|fumpcaaraomone  ada  gladii  indforiuquam  torquetur  ades  acfieiletexplambo:&  fic  non 
potdl  inadcte.Et  incendit  per  hanc  metaphoram  q>  arma  propna  nihil  as  profneruntidioendo.  Fwaf 
ad  cumulum  malorum.ceuera  facics.Lrctotqtien , adem  gladii  duseSe  non  erexifti  eum  in  pt^io.CcD 
fiue  fccilh  mundiciam  ausjhoc  dl  cpamonialia  omnia  pa  mundidam  fignificataiqnia  aqua  luSra/ 
donis  ad  mundandum  ccfiauic  canto  tempore.&  thronum  illius  | regium, ictiarfdacioi  dlcalbs^dee 
daxilli|ad  terram  dacalh.Abbrcaia(h  dies  pueritiarum  ans.Locutio  dl  metaphorica  ad  fimilittidie 
nero  eorum  qui  moriuntur  in  pncntiaEtincendirq)  regnum  mortuum  e(l in  pnencia.Amiatiifh  (tx 
pa  eum  ignominia.Harc  funt  mala  poenp  qua:  populus  medio  rempore  viditicoaaiia  quantnm  ad 
lubllanciam  faCh  fnpcnoribas  promtflis  dauidi;  vt  diligens  leCtorpocefldifcntrcndo  applicare. 
Slfc^ilUO.  Completa  narratione  aanfit  ad  fupplicadonem.  Vfipquo  domine  abfcondaisfPerit  ptk 
IDO  non  diffcrn  adocnefi  rodip.  V f^quo  domine  abfeondaisi  vdut  non  audinims^in  grrmnmtt^rtj 


HB 

ak 

tn 

,d 

a 

U 

* 

% 

ir 

ii 

»< 

P 

i? 

i* 

\P 

\ 

l 

% 


PSAIMVS  JtXXXlX. 

tflicataUic.VdhocqDoddiacDrin  gttrnainriongendntncftctnn  ieiiDenci  paiticnla  ficin^Kimmr 
udebit  qaali  ignvUndignatio  cua!mtoioganu(.qDad  dicat  ab(it.|^Meinaito  quanti  tcmpons. 

Rationeaj  aftett  accdcrandi  adaennim  mdi^  a bteoicate  vitf  haman^&  intendit  <f  non  fumus  ta 
lopgeof  vnpvt  polTunus  diu  viuendo  cxpe£Uie longo  tempoK  & videre  tandem  regnum  mefiplai 
fumus  btcmfrim^  vitp&  ptopterca  accdoa.vt  videamus  mtiiam.Memenco|huins  fcilicetquanti  te/ 
fKJtis  egp|lnm:fbpcT  qua  vamtatemjbteois  vitc.ctcalh  oes  BUosada/comunis  eft  illa  mi&na.  Quod 
ic  probat.  Q uis  vu  viuct  dc  non  videbit  ittcttefnullqs,lqtnabit  animam  luam  de  manu  fone^/infi^' 
niinedefccnaatadinfaoslnaIlus.Mottnn  ddcnbit  prius  ea  parte coipons  quod  montutdcindeei 
paiulod  animplegac^  cfi  licrmo  de  Ipop.anitDaniai  ante  aduentii  mdip-tuncemm  locus  anima/ 


1 dauidi  de  mella  tege 
fe  granplcnpit  enim  eas 


• ex  Umine  dat£caou  q>  eqicAantis  aAEs^  St  mole  clamat  vbi  funt  cmif/ 
videte  adimpleriAquta  non  appatemydamat  vbi  fundCrRxixirdaK^aiu 

Ipaliter  quo  ad  hoc 


ecoidaie  domine  opprob^ 
_ . ..  .jndehs.omnqopprootiuro, 

■9t^^popuk>iwjoppmbrantiaQi.i^,cxprobraoetunc inimici  tui  daminen'tintdligas  iftos  poi 
polos  efle  inimicos  detu  dudt  hoc  ad  homano  more  prooocandum  ded  propter  opprobrium  ab  ini 
■nicis  erprpbranetfit  veA^a  chrifti  tniJEcce  materia  opptobnixxptoibrant4i.reinancte  vA 

giainhdenollra  chiilhtni^uidispeopinfpcm  medfxtatlisjdevelut  vefhgia daoidis vnAi  adeo 
tn  patre  mefip  fides  & (pes  vetud  rne^^P^diAus  dns  ptemo.  Codudit ofoneppt^  adidda  tonefn/ 
penotqbndicedo  dcdihoc  dl  fnbmittedo  totd puidedp  eiusiAe  gfas  agcdo  de  omnibus.  Vd  fapplica/ 
do  codudit  defideratis  afeftu Jit benedi^s  dns  in  «rmfitamen  /v  ammivm  IV  itetu  vereAmen. 

ffVVLGATA  EDITIO.u;OradoinoyfiuiridcL  LXXXIX. 

Ominerefugiutn  fadhuesnobunngenentfone&gcneratlone. 

Priufq  montes  fierent  aut  formaretur  terra  S orbis»  fcculofiC  uTi^ini 
feoilnni  tu  es  deus. 

Ne  auertas  hominem  in  humiUtatem  :K  diidfli  conuerdmini  filii  ho^ 
minum. 

iQgoniam  mille  anni  ante  pculos  tuos  tan^  dies  hefictna  qu{  pr^teriit* 

Et  cuftodia  in  no^quae  pro  nihilo  habentur/eorum  anni  erunt, 
pilane  ficut  haba  tranfeat/  mane  floreat  SC  tranfeat  t uefpere  deddat/induret  Sc 
arefeat. 

C^ia  defedmuauiin  tna:6C  in  furore  ruo  turbati  fumus.' 

PofuilH  iniquitates  nfas  in  cofpciflu  tuotfeculunofhum  in  illuminatione  uuJtus  tui. 
Quoniam  omnes  dies  nofiri  defecerunt:K  in  ira  tua  defecimus. 

Anninoflri  ficut  aranea  meditabuntur  .dies  annorum  noftrorum  inipfis  feptuagin 
ta  anni. 

Si  autem  in  potentatibus  oAoginra  annitSf  amplius  eorum  labor  SC  defior. 
Q^uoniamfuperuenitmanructudo:&  corripiemur.  t 

<^ois  nouitpoteflacem  ir{  tuxtflcprf  timore  tuo  iram  tuam  dinumeraret 
Dexteram  tuam  fic  notam  fac:5C  editos  corde  in  fapienda. 
Conuertaedominc/ufcpquoiK  deprecabilis  cflofuperferuos  tuos.  j 

Rcpled  fumus  mane  mifericordiatuatd^exultauimusKdeleAad  fumos  in  omniboa 
diebus  noftris. 

Lztad  fumus  pro  diebus  quibus  nos  humilialb  tannis  quibus  uidimus 
Refpice  in  feruos  tuos  6C  in  opera  tua:K  didge  filios  eorum. 

Etfit^lendor  domini  ddnofbifuper  nos  t ^ opera  manuum  nofiraiumdirigefupct. 
®08,a{opM  manuum  noftratum  dirige.  ' 


t<u 


1 PSALMVS  .XC. 

C V V L G A T A E D I T 1 luro  (!n. 

^ I-  jSOmiWlubjtacuIuttitufialnnobis:ingentrationeKgenerationci 

j Propheta.  X-/^tj^tt,otejuaofuiit/fl£aeatafuittcira&orbis;fliafeculoKufqr 

9» 

' fccdumtudeiu  . 

9 Fadcsrcuan  hominem  ufa  ad  conmdonetKduilH,reueitunini  filii  aciam* 

4 Qoia  mille  anni  tui  in  oculis  tuisdiene  dies  hefleraa  qn  pertrif!et,tt  uigilia ! nodle* 
f Inunda(Ueossfomnusemnt,inmanequafiherbamutabitur. 
t In  mane  florebit  fiCmutabitur:aduefperumtruccideturfiCfTccabitar. 

7 Quoniam  confumpti  fumus  in  furore  tuo:d£  in  ira  tua  territi  fumus, 
a Pofuifti  iniquitates  npflras  coram  te:abfconfionemnoftram  luci  facicrum  tuarum^ 

9 Quonia  oes  dies  noflri  uctfi  fnt  i ira  tua:cofumpfimus  annos  noflros  quaii  fermone. 

I o Dies  annorum  noflroru/in  fe  feptuaginta  annitfic fiin  fortitudinibus  oAogiota  anni. 

KfuperbiaeorumlaborKdoIonquoniamuoIans  dtoflCuoIauimus* 

II  Quis  fdens  fortitudinem  irx  tuau&fTcutdffior  tuus  iram  tuam. 

iz  Adnumerandumdiesnoflros/ficfacfdreiKfademusucnirecorfapienti^  ; 

than9  i/  ’ 

1}  R eu  eitcre  domine^ufcjpquofK  folatus  eflofupcrferuos  tuos. 

Sada  nos  in  mane  gratia  tua:&  laudabimus  Sc  letabimur  in  cundlis  diebus  noflris* 

^ ^ qaftaa  , ^ . qpfbo* 

Lftinca  nos  ncuc  dies  afBixi(Hnos;annos  uidiraus  malunia 
Apparebit  ad  feruos  tuos  opus  tuum:&  pulchritudo  tua  foper  filios  eorum. 

Et  erit  dulcedo  dnitdd  noflri  fupcrnos:«  opus  manuunoftrarum  dirige  fuper  nos,S 
opus  manuum  noflrarum  dirige  ipfum. 

Titulas  eft.Orario  moyfi  viro  dd.Et  eft  teitios  pCalmas  Intitulatus  orahorqnia  per  tnodam  eottf 
Ccmplanonis  editas  cfLARribaimrqi  oratio  h^mt^  qai  fcripfitpentateuchd.Et  neinteilige^ 
IW  anum  moyfaif^undum  dl  viro  daiiiccnim  fepeu  {oipcura  vocatur  ilk  moyfies.  &aut  mof/ 
Ics  condidit oratidiirm  hanc  metrice;in(«ram  pralmis  daaidis(licut  inter epidolasciceronismlad 
curaliqup  aliotuepi(iolp)anrqaodporinscredidenm,moyfesedidithancoranonem  quantum  sfi 
materiam  non  metriceiquam  poflea  danid  extendiqin  ibrmam  metn  ledocendo.  Sc  proptttea  mo}d 
afcnbitut  tanq  autorl  oranonis  quantum  ad  roatenam. 

CTCirca  materia  ofalini  adueitcmc  hic  aligd  cemimXi^  a principio  p(almi  vfij  ad  veificolfi  vndeci 
mu  traCtaf  de  militia  vitp  humanp  qu5tfi  adbrroitate  vitp.vnde  & codudif  dies  noRros  samof.yo. 
cflc.l  ta  darii  dl  pnmS  pte  pPalmi  traCtare  de  vir^  bteuitatecdi  genen  humano  ex  Ira  dei  pr  pecca/ 
ta  nfa-Quo  fit  \t  rdiqua  pars  plalmi  qup  in  rupphcanonecolilht.intdligcda  c^cqueterfodr  icme/ 


14 
X f 

I 6 

fdno|ijy 
mcori  * 


dio  huiiilmodi  mircnpialioquin  non  mderent  vltima  pnmls.Ec  qa  rcmediueftlpintualisgratia.ideo 
feciinda  pars  pfalmi  procqldubio  inrdligcnda  cft'  de  petinone  tpiritualis  granr.  P"  Verom  an  pe/ 
tatnr  fpintualisgtana  abfolute/anpet  adoentum  mdip, non  date  patet.  Conlideranti  tamen  pe» 
Ipicadtff.  i s.vetf  nlii^petcilte  Ipnfka  nos  (ient  dies  afflixiffa  nosfannos  vidimus  malti.)appatdnr  p/ 
pheta  difligncre  iter  tepus  afHi^6is  8(  mali  & tJpus  I^ripac  p hoc  petere  gfam  aduems  mdip . tSg 
i^us  mefif  fit  t^s  IfnrteA  tps  afi  mefiS  fit  tps  amididis.u  hac  rpis  diuetfitate  itfcT^  ad  folam  gta 
d^ifTiale  e raluarctqm  Ii6  dinerfnm  fed  vnfi  Sc  idee  tepus  gfp  Sc  tepus  afHiCbdis.CdronaR}i  adacmi 
mtfip  pcedes  imediate  veifimkis  petcsifacia  nos  manegfa  tua,&  laudabimus  Sc  l^bimur  in  oibus 
wbos  nfis.Hocn.dare  zacnarias  pf  io^is  bapnfip  in  mefip  adactu  impicn  dicit. vc  feniiamus  illi  { 
imCtiratc&iuIhtiaoibosdicbnsjioftns.p^Ca^enraneuitaqitdiu  eftvrmatcnapralmiintcUigaf  ac) 
ifammircnahamanpvitepppecTatfihorsadinmafflidaiuIhtiafcSmcmoracavticpan^  p mdii 

c:svmmar.ivm£5t: 

VrFrupheta  ob  hominis  peccacd  a diuioaiulhcia  mifctia  humanp  vitp  illata  cotcplatiirAfnppUcat 
MplaeatusdeuS  faciet  hominem  liiagratiaidado  Sc  fapctcFm  timoicm  faaj&lcran  cnnCta$dicbo^& 
wcdioncmopcnimiptDphctisappanninim  opus  cum  ddpalchntadineBcdDlcedine.'.k  ' 


i 


PSALMVS  JtC 

UrPcffena  l(H]nai5  propheta  di 

D&mine  (Mbuacula  Omidif  pralmns  in  ptedaa^ppofitioS  maCeri^.&OKcntia^ibi  qifi  mil' 
le.^ Proponit  ma.£gternitate  da/iaftina  aus|8c  gfam  ciufdc.5ed  lucra  nopponit  harc  tria  hoc 
tecto  ordinclra  ptiino  gfam.dnc  habitaculq/ieftigii.tu  fbifh  nobisjnd  in  pofonis  nofttis.fcd  in  gene 
ratione  & geneiaaonqhoc  eil  vntoerfis  gnatidibu&Ailiinilat  ded  habiracnlo  lefbgiiiqa  incedit  ioqai 
<iedeoqaarcmuadclic6ftigicgtnDshoniand,'danatupppptiupcccaHi:(icuc hdafaae  petiixuroni 
&iniiin^(^ab  iinbnb^/fh^tmas  arc.)o5(ugit  ad  habitabo.  fAnteq  motes  nati  func&ctcaca  fuit 
Cetra  Scorbis./£cetnitasdcipponif.cam  a paitc  ance jpcroasimaguiarid  lignihcatli/diccdo  anaea/ 
cone  muidLSicnuixlicedo  extra  aut  fiipta  ccddjligni&3t  imaginanus  licus,ica  diceife  anceq  terra  fk 
tet  &cJignificaf  cepas  imaginaiidiqa  nulld  erat  tunc  tepu  s re^Ec  a fcciilo  Sc  vfq^  in  (ixDld  tu  de”.  Ec 
oe  ftemiras  a parte  polLex^oai.ceporis  a fecolo  in  fecoldipoft  mddi  cteacione  Facies  reuetti  ho/ 

tnine.Proponif  lolhria  qua  dens  exercuit  i primd  hokm.qud.nalonallix  ipfum  originali  iufhtia,poft 
peccatu  fecKieBctticdt^  ad  c6cnnoncmoros.Ecdicicrcuerci:qa  rediit  incodicioncm  ppnf  natu/ 
nr£cfututdraciestterpicitddctcmitatepmilIam&con(fauendaeftdclitcta.Tndeas  ant^ montes 
cati  dknt&c.fadcs  tenetti  hdiem  ad  editione  mottisfibi  natiualc.p^Etdixif{i.Dedaratqn  hocfnic 
«flbendo  fententiam  datam  cotra  hoiem.tcuertifflini  hlii  adam . pulois  es  & m pulueiem  reuertetis. 
Vbi  & notand  fold  bommem  danatum  Sed  fiUos:\t  inrdligas  primam  parente  cd  ipfius  poflencate 
danatd  ad  motteihoc  e ad  neodTuate  mon^-Hocniignifiaqteuettimini  in  terram  hbi  ^m. 

CT  £11113  tnilk  draiilncipithicpacs  exceutiua  tali  oroincPtimo  traCtanf  limul  ill^  patriculftantc^ 
tndtes  Aec.£K» teuetTi  holeni  Srclioc  dl  diuine  ftttnicads  & human^  puninonis  quo  ad  duranone 
vit^  Secddo  traCtaf  illaidne  habitaculum  fbiRi  nobis  hcibi  qms  fci«foctitudine.CTTres  iraqi  pce 
cales  edditiones  hdanae  vite  ppheta  afSnt.fxp  eft  vt  lbmnusfq>  mutandibus  multis  fubieCta|&  q>  ve/ 
iotadime  ac  bremirime  tianlit!&  has  omnes  infdt  ex  cdpatanone  natntalis  vitpCqua  hd  innoces  vi/ 
cerepoffct)ad ftctnitatem.ita  q>  confluendo  naturalem  vita  hois  ad  ^crnttare.mtcndit  mdflrate  nd 
foide  Iciicn  dd  iuflitia  qaa  pp  peccatu  animaducmt  in  hotem  diCtis  twus  pcenalitatib^  Hocequo 
tendit  pphcta-Accipititai;  annos  mille  pfupiemo  tepore  hfiangvi^tvtpote  quos  nullus  vnq  hei 
Vixit:  vt  patet  legenti  ^ates  hoium  ante  diluuid.  Et  rcim  ad  etetnitate  oculat^cfaces.  Qtd  mille  annii 
Ibpma  hois  (tas.in  oculis  tnisCecce^temitasoculacaXuncncut  dies  helletnaindqn  durabat, fed  qd 
pananfia.pnmacompatio.Etcudodiain  noCte.  altera  compatio  mille  anno^  adftemos  oculos 
eiei-I^Er  per  pdiiucompationeincnltt  declarate  q>quatacu9^as  humana  relata  ad  (tenutateinub 
liBS  cft doranoiris.fcd  eficuc  ^cs  hcftcma  pollq  petnafiicuiua;  lignihcat  tepus  ptetitum  paualTimur 
quod  modo  nilul  di.Pet  altera  vero  compaaone  incenditoedararcqi  ftudiii  humanu  ex  omnibus  na 
ture  viabas  elient  vna  vigilia  cuftodic  noCtutnf.Per  qd  lignificaf  6c  brenitas  & obrcuricas  tonus  (hi 
«him  mani  natntalis:tta  *nS  mcre{  cdparatidia  necena  mcegt^  noAi.fed  vni  oiflr^cCCQuia  uu 
qoa  (ic  le  hoc  nacundia  hois  ad  atetnos  oculos  dei,inudalfa  eosimore  IpetuoSp  aqu^  rpolilh  cos  hoies 
peccacesJc  p hoc  Rgnificar  punitione  diam£Sdnas  ehic.Ecce  ptia  po^.Cq>  holcs  faeti  fune  vt  (dn^. 
Mctaphoticus  e fiumoA  vt  cddeat  pmiflis/duo  innuit. Alcetu  p tefpc^  ad  dic  heUetna-alcctum  p te/ 
fpcAu  ad  coftodia  no^s.£qi  vbi  hois  viu  naturalis  erat  vdut  dies  hcflcmaip  peccatum  Tatta  eft  ve/ 
lutfomnos.Ec  litV  vbi  humanum  Ihidiu  naturale  erat  vdut  cullodia  noaumaj  p peccani  fadum  e vt 
lue  foninns:hoceftqi  Iturum  hominis  poli  peccatu  tam  iuolucutcncbnsdi  qinccculiodif  nodot 
cf  metetur aflimilanlbjdonnicionL&nli' vita nolltandmereturcomparan  diciCqoo mulns  vacaf 
cxerciranonibus^ldi  fomnoiqui  necxiTitacis  diEt  tu  potens  extendere  metaphora  prout  (pulTandas 
docuertc.f^i  n mane  ^ hctba  mutabiLSecuda  pccna  dcTcribit  tot  vanctacu  qbus  hd  fubiunf A decU 
taC  prima  ex  Rlitudinchcrb^,^  eode  die  tot  mutandibus  fubuci£.Mutabi£|h6,^i  hctba  i manqhoc  e 
i die  artificiali  a fuo  piictpio  noiato.Et  lubdit  modii. In  mancim  pria  pte  did.mucabifjiapict  mucan 
vcgetatide,&  floicbiRad  vclpetum  liccabitur  & fuccidetor.CT  Quonia  confumpei  fuinus.Rationcni 
l^ic  tot  vanetaci!  a diurna  inlhna:vt  incel  ligas  propter  ptccacum  iurc  nobis  accidillc.Et  duas  in/ 
ducit  motanones  nofbirfub  quibus  omnes  mutationes  nollri  intdlige  comprehendi. 

£iin  cdHimph  (uintl0.Ecoe  vna  mutano.fnb  qua  cdphdlif  ois  mutatio  coipons.in  furore  cuofiu/ 
fiicia  tua  punitiaa.&  In  ira  tua  ctrnti  fumus.Ecce  altera  muratioifab  qua  comprehcditur  omnis  mu/ 
tatio  pailionum  antmi.in^oraifti  iniqmtatcs.Qma  deus  non  efi  prius  viror  q^mo  Iit  peccator, de/ 
darar  rationem  lothnac  diuitue  fbille  peccata  hominis.  Ec  loquitur  more  humanorum  ladicuraqui 
quando  punituri  ranccnmen|ponantcnmeniUudancecxammfaam,acdeducuccnmcn  quod  erat 
occtiltfi  cora  iudicein  lucf  lodidi.Haec.niignificat  dicAfo.pofuilh  iniqtatcs  nfas  cora  tcimdicandas 
dc  puniedas.abfc^onf  nollta  lua  facicf  ma^Ad  liceraCvt  iple  moylcs  ldip(dac.'!dens  pofuit  peoa 
cum  primofparentu  cora  lc,9eabfcdfioncadqdicendo  adam  vbi  rsfrndcnre  illoabfcondi  mceo<^ 
nudus  eilem  &c.QrQuoniam  omnes  dies  nolhi.Tertia  pccna  vdociliim^  brcuitaris  ddcribif.Q^ 
nia  oes  dies  nolhi  vedi  fune  in  ita  tua|de  bono  in  maliitin  ltaca.ninoccne  dies  nf  i erat  boni  &clU  I 
ia  ddfhoc  «ftiinlhna,vafiii6ttinak)sjdco  cotSpfimHs  awMnfosquagilcDB9iu<volat.i^^ 


PSALMVS  XC. 

k vabflLPercipelabilitate  anno^  nfo|t  ad  (irmdinc  locnti5is.n^f*  annotfi  njjlhotffxccc  bretritA 
in  licthoc  eft  no  rclan  ad  gtcmitatc  fed  in  (ciprisCtriari.n.ad  f tenncate  iam  diftn  ^ q»  nec  moene  c6/ 
paran  vni  dio)fQnt.70.anni.C6fidera  hoc  ru  qoi  dicis  praeis  nos  efle  bceuions  g fuerint  f tam  uip» 
nons  homines.molta  milia  annoram  iam  fiuacnlc  a tepore  editi  pfalmi  contemplantis ftate  huma/ 
nam.yo.annotnm.Si-n.bteuiotfikta  eet  f tas.ccite  a tato  teporehocufqi  noeflet  ftas  hominum  ad/ 
hoc-yo^no^  cuius  oppofiefi  videmus.  Et 'fi  in  fotntudimbus/hoc  cft  m coplenonibnsrobufhod/ 
bus.oAoginta  anni:8c  lupetbia  eotu  labot  & dolonhoc  eft  & quod  fnpenie  contingit  tcpns  oftogin/ 
ta  annotfiiplenu  cft  labons  8c  dolons.qrii  volans  cito/e  vita  noftra,&  volanimus/magis  g ambulaoi/ 
mos.lntedit.n.p  metaphora  volatus udocitatccntfusmtjpnoftrgfignificateiqnato  edenoteft  uola/ 
tus  ambulationcuidemur.n.nobis  no  ambolalTefcd  uolalie  quum  fumus  prope  mottem. 
tSMio  fdens-  Tratlaf  hic  lUa  particula|dne  habitacula  finfti  nobisperedo  fciamigfam  / fle  Iptitia  ac 
dircttionc  operfi  cn  diuina  placande, apparitione  opisfpnlchntudinis  ac  dulcedinis  V ide  lin/ 

gula.  Inchoat  petitione  fapienp  ab  ipolTibilicate  aliter  hndi  ea.Quis  fdes  forntudine  irat  tuO  hoc  eft 
quatii  pdt  lulfana  tuaf quali  dicat  na!lus.Samas.n.rortitodine  irf  humanfiga  vlnmu  quod  p6t  e oc 
cidere  noicm.Scd  quatn  pdt  ioftitia  diuina  nullas  fdt  naturali  nontia.tu  ga  nullus  natnralV  l^ptx/ 
nas  alterius  vitp.tu  ga  multo  plus  pot  iuftina  diuina  5 in  tfdno  punire.Et  ficut  nmor  tuus  ira  tuanv 
hoc  e gs  fcics  ira  tua  ficut  nmot  tuus  exigit  fcitefquafi  dicat  nullus.  Vbi  peipede  ignot^a  tum  eius 
quod  pot  iuftina  diuina.tfi  mo<h  fcicdi.Cvt  diurnus  nmor  exigit.p^Ideo  ad  numerandu  die  nofttos, 
ficCfcilioet  f m nmotc  tniiXat  (cite.Popende  g»  pent  fetam  fic.Lf  m nmote  dei  ad  numeradd  dicsppn 
os  :hoc  eft  ad  libradu  tepus  vitp  ppnp  f m nmore  dei.qui.n.fcit  edputu  diem  fuoqt  tenere  fm  nmote 
deijhic  fcit  vt  dtuino  cogroit  nmon  St  ira  dei  fle  quatfi  pot  ira  ans!&  hoc  cft  pnmfi  traedifi  c6na  bte/ 
Bitate  vitf.  Vnde  fle  fabmmrfhidus.fl;facicmus  venire  cor  rapietip-Effoftns  famp  edareopera  vt  cot 
imbuaf  fapienaihoc  eft  nociha  diuino^Et  bn  nota  q>  no  logtur  de  lapictia  metis,fed  delapima  (W 
distquonia  lUa  cft  rpcculanua  cois  bonis  fle  malis.ifta  cft  affoftiuajppria  bonis.[^Renetttte  dne.Scoi 
penno  more  humano  deii  velut  pniiclpc  g receflerat  indignatnsiinterpdlac  vt  leuetraf  placatus.  Re/ 
DctTcre  dnqad  fiftmdine  rcucittns  te  hiM  g vdut  rectirifti  a nobis  pp  pcccatii,vfg>qi^iupplc  diffen 
Kuetnifl:  folamseftofpafTiue  \’fnrpacorhicfolatas.'^adfititndinedusgiacdrolationereci^t dio, fif 
Icnios  tuos.p" Sacia  nos.Tetna  penno.No parti  ^tue  unpncc,(ixi  facu  nos  gfa  tuaifle  hoc  no  tar^ 
Itd  m mancfpnncipio  dici  gfc  fle  vemansiflc  lauaabimns|te,fle  lgrabimur|in  te , in  efidis  diebus  nfis. 
Podera  petinonc;p<nt.anos  laaaci  diuina  gfafle  pondera  fodu,lptina  fle  laude  oibus  diebus  nfisie 
vide  fi  de  mefip  adunu  tradat,  f Lctifica  nos  Quarta  penno.Stcut  dies  a^fluilfaihoc  c gbus  a ftiuiffa, 
nos:anos|hoceficutanos,vidim’|tiocegb’  vidim’ malli.  Vbimaileftevidespenlfntiaididj^nitfi? 
ficut  idieb^an  mdiafiiit  afHidio  &'vifio  malo^taffiidio  inobiS)viGo  malof  ipgumis.CTAppcbic.In 
toferit  ang  copleat  penndes  oes  modu  quo  de’  cocedet  pentas  gf  as»|d  c pphate  myfterm  mefip.  Ap 
pardut  tfic  quo  cocdl^s  nobis  hzc,ad  iiios  tuos  opus(ndnfm,fainiu.Myftcnu  mefif  appeUatofr 

diuinCiga  verefie  eft.qddcfcnbitwpirorfi(crnisdei.Erpnlchntudotuafupfilioscoif.lprcmciiase 

pulchntudo  dci.e.n.fpl^ot  glic  & h^ra  fubftanp  ei’  flx.Et  recole  q>  i6  dicit  fle  ftip  filios  co^fferuof 
denga  in  principio  pfalmi  ppoiuerathabiraculufuifti  nobis  m generanone  fle  generanorte.  vcnficai 
figdcrau!ntudinegenerationu(indncidofcniosda&.filioseo§eP’Etcntdnlctdo  dnideinoftn  fupei 
nosDucrat  q>  apparebit  opus  tu&fl:  expheaurrat  opus  illud  efte  pulchritadine  ad  pofiaidd  intdle/ 


i.Rcgrcdif  ppheta  aci  pfequedfi  pefinones.qufcu^p.n.Cjpetius  pcnitiad  mtriledu  fle 
dii  fpcdat.Vn  reliqufi  erat  vt  petettt  (pedaria  ad  exceunone  opis.patu.n.pdeftfarc  £e  vellqnifi  fiib/ 
kquaf  opano,quu  ^cultas  foppent.Et  ppea  duo  pent  circa  cxccunoneopis-CT  Altern  dlfle  opus  ma 
nuii  nfa^  dirtgc  fup  nos.  1 n quo  pent  opa  humana  dirigi  fupra  facultate  naturanquod  tuc  papimns, 
quii  noftni  crcdercinoftrti  fprarcinoftrum  diligetrinoftrti  operari  ad  fupnaturalia  teriditbona.f^Alte 
ruEt  opus  manuli  noftraru  dirige  ipm.ln  quo  pent  ctia  opa  noftra  quae  a vi  naturalia  opamor  din 
gi  a dco.Et hoc diredeattcftamr recognitioni  humanpmilertpqua  incummos  p peccatum, vt  ena 
«nopibusexvmbosnararalibasnobiscompecennbus  cognofcamosnosindigctcdiredioe  dimnat 
ficut  mfirmi  egent  auxilio  in  openbus  qua:  fani polTcnt. Arnen. 

CTVVLGaTA  EDITIO.  XC. 

Vi  habitat  in  adiutorioaltiflmitin  proteiflionedd  cpdi  commorabit. 
Dicet  dno.  fufccptor  meus  cs  tu  & refiigiu  meu/  deus  meus/fpaabo  i ta» 
Qgoniam  ipfe  liberabit  te  dc  laqueo  ucnanriumtSf  a uerbo  arpero. 
Scapulis  fuis  obumbrabit  dbitfli  fub  pennis  cius  fperabis. 

Scuto  cvcuiidabitKuenuseuuuioa  timebis  a cimoceao^UDM*  . .. 


. PSALMVS  JCCI  ^ iji 

A fagitta  uollte  in  die/a  negodo  pambulate  I coiebmmb  icurfu  fl£  demonio  tneridtaoi 
Cadent  a latere  tuo  mille  6C  dece  milia  a dextris  tuisiad  te  autem  no  appropinquabit» 

V erutamen  oculis  tuis  confidcrabis:&  retributionem  peccatorum  uidebis. 

(Quoniam  tu  es  domine  fpes  mea/aldiltmum  pofuilH  r^ugium  tuum. 

Non  accedet  ad  te  malum:&  flagellum  non  appropinquabit  tabernaculo  tuo. 

Qgoniam  angelis  Tuis  mandauit  de  te:ut  cuft^iant  te  in  omnibus  uiis  tuis. 

In  manibus  portabunt  te:ne  forte  offendas  ad  lapidem  pedem  tuum.  , 

Super  afpidem  6C  bafilifcum  ambulabisiK  conculcabis  Iconem  & draconem. 

QnoniI  in  me  fperauit  liberabo  eumiprotega  cum  quonilcognouit  nomen  meum. 
Clamauit  ad  me,K  ego  exaudia  eu:cu  ipfb  fu  in  tribularide,eripia  eu  SC glorificabo  eu. 
■Longitudine dierum  replebo  cumi&ollendam  illi  falutaremeum. 

ICIVXTA  HEBRvEVM.  XCI. 

* D . TTAbitans in abfconditocxceUitin umbra ommpotcdspemoifhbie, 

X *®P**^**  -TlMefias,  Dica dno\fpes mea K arx mea/dcusmcus,cofidam  ineo. 

3 Propheta.  Osis  ipfe  liberabit  te  alaqueo  ofTendiculiia  pede  falladarum. 

4 In  ala  fua  operiet  te/Kfub  alis  eius  protegeris:fcutum5Cdypeus  ueritaseius.  , 

«.  • • • • ' 

5 Non  amebis  a timore  nocds$a(agicca  uolabicdie* 

4 A pede  in  obrcuroambulabitiabindfione  diruet  meridie.  ' 

7 Cadet  a latere  tuo  miile/SC  decem  milia  a dextera  tua:ad  te  non  appropinquabit.  ^ 

• T ancum  in  oculis  tuis  uidebis:&  retributionem  impiorum  cernes. 

...  1 

5 Quoniam  tu  domine*  ipesmcaiexcclfumpofuidi  habitaculum  tuum.  t 

- ...  ' 

10  Non  aeddet  ad  te  malum:&  plaga  non  appropinquabit  in  tabernaculo  tuo.  . 

1 1 Q_uoniam  angelis  fuis  mandabit  tibiiad  cudodiendum  te  in  omnibus  uiis  tuis.  ; 

x z Super  palmis  portabunt  temequando  offendes  in  lapidem  pedem  tuum.  i 

>3  Super  Iconem  fic  afpidem  calcabisiconculcabis  leunculum  SC  draconem. 
i40cus.  Q^minmcddiderauitaclibcrauicu;exaltaboeu,qmcognouitnomc  meum. 

1 j Vocabitme&rcfpfidcboipfi:cuipfo(^oinangudia,cruameum&honoraboeum.  • 

1 1.  Longitudinediaumfadaboeumidcfadamuidereipfuminfaiucemca. 

31  icnlus  n^s  dLM  arena  pfalmi  ex  i{>(b  plaloio  appet  c(l  mdias  cullodicus  a dcaNa  cudodia 
niAdata  i vcdiculo  Ju.^Anj^cIxs  fuis  &c^nuUi  pciculan  pton^nulii  ppib  coucnic  tuli 
ppls  fit  glibct  fingulatis  hd  cxc^pco  mdia/permilfus  cll  otfendere  pede  ad  lapide:hoc  eft  uirotteie 
aUque  cafum  quafi  fortuiruifit  cnlpf  St  ponif  excepto  inqua  mdiarg  fikpccc.itu  nuUu  fccinat  inuolun 
Cauti  malli  nuUii  mcomcAcccdu  ad  hxc  i pnncipio  plalmi  drihabitans  in  abdito  exceUi.  habica» 
j]ppc  efi  iagem  qeteperTonale  alicubi  poflidcrccdlbc  atic  nec  moyloi  nec  dauidem  auc  queen^  aliS 
uutd  habicailetlcd  ctalitone  quodainodo  horpicatos  in  abdico  ex^.mdia  vexo  habicaltoq  de  leipro 
ttfta£.ncmo  alccndic  in  cadum  nili  qui  defccndic  de  cado  filius  hommis  qui  eft  m codoi habitas  lem/ 
fa  in  abdito  exceLlf  Vade  fine  dubio  materia  pfalmi  ad  bccram  eft  diurna  mefi^  viacons  ftiiWii^ 


amalolfic  vt  mcrctctur  ptoptia  cnbulanone  immortalis  viczprzmiom. 

«TSVMMARIVM  EST. 

CPropbcta  mefiam  habitantem  inablcondico  dei/caftodicdii  ab  omni  maloipaicnlo  & cuencntmi 
suftiacitius  a angebs  defcnbidic  vt pallbm  nil  ptet  deum  defiderance  dois  fiMiirir)liivT3iifnr|f ..ir. . 
^ nericummottaiicate  vicf  coipalis/honoce  fiixraluceommteplcuetit. 

■r  CJPetiong  loquences  fune  CKs.^ropheqijmefias|St deos. 

^ I I 9bUi3n0.imblCOndUO-L)tmdifplalmosinpcesdiias:rooficiaamatnip,&ezeciitiiia|ibidica 
■Xl  domino.<^Propoiiit  vnij,miiltis  tamen  oondinonibMfultiimJ|topoaitquidan  <f  hahtnnf 


by 


■■  ogk 


PsALMVs  :xci: 

indias  in  aMcondito  ezceUi  ddChoceft  in  dininitatriqint  efU&mff  abfeondiCOK  nobis  ^ panoAaliit 
in  vmbra  omnipotetis;hoc  eft  nollem  prffcntis  vitac  vf<j  ad  fine  ducet  in  ymbra/in  ptc^hone  dpo' 
mts  do.Vbi  videte  fecile potes  mulntudinem  inyftcrio^nl  habes  hinc  vtia^  mcfif  ;natntaJit^ 
ode  p hitartonc  in  abfc^ito  excelfiihfiana  vero  inbic^  paiTioiip  pnoAatione  fnb  vmbra  oipotetu. 
ttiOkani  DOlIlinO-  Inapit  hic  pars  etccutioa  tali  ordine.  Primo  traftaf  mcfias  i^tenus  liib  vmba 

oipotetis.Sed3do quatenus habirasinezccl(b|ibiqmmdne.TcttioiJtenaspnoaabiti  Ibiqmin  me. 
QJTraiA^ira^mdiafub  vmbra  olpot^s.pnus  introducit  mefiaipfumjifitcK  fidnda  fiia  iiideo: 
Vt  per  hoc  integas  mdiS  viatorem  tecognofcentem  fe  (bbdiram  dro|&  omnia  a deo  habere.ttcani( 
tgo  mcfias.dfc;nccognofcedo  & tecurredo  ad  ipfnm,tiia.PrimG.Q)cs  mea/tn  folus  mihi  t6  rperadiFiv 
it.n.in  chfo  fpcs  imoitaiitaris  coipis  & cxaltanois  lui  nofs/8c  bteoitcr  tdpcAu  bonof  4 P paffion™ 
fua  mcraic.ac  airccutus  partim  eft  Sc  parcim  aflequef  in  (ccftdo  adu^.Secftd&&  arx  meafto  ois  ficam 
tans  mef  ad  firitudine  arcis  reddetis  holem  rmfi.Tertifi.dcns  meusjfingnlanlliimeper  gfam  vnionis 
pronaIis.Ez  obus  infert  quartfi.cofida  in  eo|&;  i nullo  alio.CTDeinde  ^heta  aUoqtnt  mcfiam.defctie 
bes  effoftus  muinac  vrabtf  8(  eius.imefif  fiducif  in  deo/dices.Q.uia  iple(oipotes,ubetabit  teimefiam, 
a laqueo  offendiculi. Adu^  prudes  icftor  pialmfi  iftfi  metaphorico  ftylo  ranq  fub  parabola  defcnbe 
temcfia  cuftoditfi.Vndeftatiminducittres metaphoras peticulofliatcoftodiaifi.MimafnmiF  ape/ 
hcnlis  vcnationfi.Et  aphcaf  a laqueo  oRendiculi/hoc  eft  in  que  offendiF.in  laqueosji.  venatorios  of  ■ 
fodut  Sc  aialia  teiteftna  & alique  anes.  Et  ne  quftas  Qd  fiMifi^.tpfemet  rohtta  etponit  a pcfte  faDa 
aaram.  Adi  aperte  dicttet.iplc  Imctabit  ce  ab  omnibus  ^laciis  pcftifdisjfignificatis  p laqueos  offtn 
^culi.Signater  aurem  addidit  a peftcvT  inrclligtres  laqueos  dfc  moitifetost  hoc  eft  pofiros  non  folfi 

ad  capiraum  fed  od  morte.p'In  ala  fua.Sccfida  metaphora {iuDitur  a periculo  immincCE  pullis  ct  vo 

luctibus  rapacibus.In  ala  fuaideus.opeiictteivdntgallinapollosiSirab  alis  dus  protegeris.  f^Scutfi 
&cln>eus. Tertia  metaphora  fumitura  periculo  plioram.poftpericula.n.  venationum  &pericoLi  a 
auibus  rapanbus.lubinngic  pericula  bdlonLEr ppterca  nominat  arma  dcfcnfiua  in  bello.5cutnmiiD 
eundum  lans  notum, & cl)peusfgenns  fcuti  cooperietis  cotum  homine,  veritas  eiiisitam  pto  fcuto  3 
pro  dypeo  erit  tibi  veritas  dinina.Leg^enagclium!& tepeties  chriftum  veritate  vfum  pro  tui  defenfio/ 
ne.na  & cfi  teraretnr  in  defeitoiveriracc  dimnp  fcripcnrp  fe  defenditft  ludfis  dicebat . fi  veritate  dico 
vobisquare  nocteditis  mihif&pllato.ad  hoc  natus  fum  vrteftimonifi  pethibea  veritaci.p'  Anreq  vl 
cra  pgi^amuqaductte  p prima  metaphora  fignificari  liberationem  mefif  a mottep  rcfuneftioDOii. 
tnors.neius  fiiiccxpte  occidecinm  ipfum  vdot  laqueus  offmAculi  & peftis  falladaramivt  dane  patet 
in  cuagelica  hiftoria.na  prindpes  iudpotfi  fub  ^teztu  lefe  maieftatis  falladflimc  cztemictfit  pil^ou 
qufi  legnfi  mdip  no  effet  de  hoc  mfido,  Vn  n6  diat  ppu  ga  ipfe  pfefuabit  rcffed  liberabit  tetvr  mtcb 
ligas  q>  vdot  c^henfum  a laqo  iibetaoiLFuit.n.chfs  quodamo  cophefusipto  qoato  fuit  ocdbs  ftn 
coipus.*fed  ftiicliberacns  a laqiieo.qa  cefunezit  Imorralis;8(  fide  fua  propagauit.  Ad  qua  excingueda 
tfdcbanr  todpUvt  iplimet  teftamr.ncfbrte  veniat  difdpuli  dus  fiefutetur  eum|&  dicat pltbi  fuitcxir  a 
mortuis.ai  en  t nouiflimoseiiorpdor  priore.  Vbi  manifelfe  ad  eznnguedum  fide  chrifti  fe  tetktefunt 
profidTi.p'Pcr  fecunda  afic  parabolam  cnftodia  mdip  ab  infidiis  dgmonumCvtpote  ab  habitantibus 
in  aere  p volucres  rapinf  rignificatotfi)intclligicnnqi.r.nlhi]  profinerfic  tenc^  chriftumiiuxta  ill0d. 
venit  princeps  mfidi  huius  & in  meno  habet  qmeq.  Vnde  Sc  fignific^us  defetibitur  no  liberatus  fed 
protrdns/fub  alis  dus  ptegens-  PT*er  hac  at  tertia  metwhe^dare  (ignificatur  cnftodia  mefip  doce/ 
ds  Sc  pdicantis  populoidum  veritas  diuina  defcnbimr  lentum  Sc  drpcnsdus.|r'Vndea;  feqnnncnt 
fhidns.No  timebit  a timote  nodis.Effcdns  ventatis  defimdetis  primus  ponitur  ezdufio  cimons  a ^ 
tnormaiis.Primfieftacimorenodis.fecfidnmcftaiagittaqnc volabit dic.ttiTiom  eftapeftc  qug  in 
obfcuro  ambnlabic.qarmm  eft  ab  incifione  quae  diraet  meridix.&ptofeqnendo  metaphora  b^iftii 
gunrur  quattuor  mala  bellica.Doo  occulca.f.pericnlorfi  nodnmoK  Sc  tnfidiamm.  amc  fignificanna 
P peftc  ambularem  in  obfenro.Ec  duo  manifdhi.r.lagittarami&cnfifi  laceaifi^  indaerium.|^ Sed  Em 
parabolpfenfum  vniuctfp  tones  timcdividenf  hic  cmrehcdiJia  cotimcdi  et  patre  obiedi,  aut  eft  cx 
ma^itudine  imminetis  mali  manifefti.&ficeft  mdfio  dirutura  mcridie.Et  parabola  bdlifeqnendo, 
hoftilis  gladius  manifefte  immines  ad  deuaftadfi  valde  timedus  eiLEt  apte  malum  magnfi  manifidle 
immines  fignificaf.ab  incifiondecce  malfi.qua;  dimetiecce  magnitudo  imminFs.meridieiecct  mani/ 
fidlcP^ Antex  noappatetia  mali  imminftis.Et  hodignificafp  timorem  nodis.immincnnaJi.maIa 
no^.rcddfirarrimendaqandapparentqnai&qaantafqualia  accJint.^Aurcx  parte  modi  occulti. 
Qoadoqi.nJicct malum imminensfdat^arnonmeaturabfolote,cimedfi  mreodif amodo  occni/ 
t^uerfarfi  infidiaifi  Sc  hmufinodi  falladai6.Et  hoc  tagimr  per  peftc  qu*  in  obfenro  ambulabit.  Me 
taphora  ifta  fui^ca  eft  a motbo  epidimifiq  vulgo  vocatur pelhsiqnai  ambolar)crefctr,'graf&tiiTqiifi 
eft  tepus  nubilolnm.Et  aptep  hocfignificaf  malfi  magnfi  immines  per  infidias  Orfallaciasican^  nu/ 
be  tednm.p’ Ant  rurfus  o parte  modi  iepetini.Reddirar  fiquide  mifi  valde  cimednm  quum  repente 
ibpcrimnuncic  videtni£t  ftgnificaf  p (agutain  qnc  volabit  di&SagutgJi.YoUntcs(cctarinic  tenden 

■ ' ee» 


1 


PSALMVS 


.XCI. 


t 

i0 

s 

as 

i» 

ss 

rfl 

lii 

E» 

1^ 

l 

I» 

s 

I 

ii» 

1 

i. 


(es  verfbs  hoiem,die|hoc  dl  manifcde,  timendas^  teddut;ga  no  dat  tps  fugiedlEt  iredit  rohera  per 
luee  exdodeie  a mdia  picante  umore  cuinfeangi  malt  tcporalis.Et  bn  noca  <p  no  czclodit  a chfo  do 
nu  rimoturde  qoo  fcnptd  dl  dkan.8t  replebit  eu  fpiis  nmons  dm.Nec  ppaflio  nmons;qud  rcnpcam 
Gcmar.i4.capitpatiere.Sodpa(rioamoiis.hecmjnchfon6faiclicutnec  catufcuqi  altenas  pallio/ 
nis  aialis  ddi^s.p'  At  fi  no  iufinr  ubi  eicdinio  ois  Umons  malof  tpalmmircd  fiagala  qn $,pape  ti/ 
more  no^  adufam  noAc  qua  ^nis  & capms  dliqau  diut  que  qnus  &c.5agicta  volatem  in  dic| 
i^oolcefunorum  damore  tolle  tolle  craafi»  co,di  ^pin  opemtione  pilati.Pdhs  vao  ambulas  tn 
(£rcaro|machinatio  motus  in  cocilio  ponfiefi  exeeutioni  madata  fub  ptextu  ld£  maiellatis  fint.In/ 
cifio  demfi  meiidiana/in  crucifixione  mamfdla  ell.qn  daois  hora  Ima  fixus  eft\  unihil  hos  umoir, 
ifdpro  vencacelibens  fulhnuit.  (T Cadet  a latere  tuo  m illcSecudus  eifedus  ventans  defcnbif.Er  sic 
quedo  parabola/defcribiC  q>  qud  appardiit  di  dypeo  ventans,cedcnt  o«  ad  laterajtanq  expedita  da/ 
tes  via:&  p a finillns  mille  c^derja  danis  veto  dm  mtlia.ita  q>  nullus  ci  nocebiuOt  q>  nos  cafus  non 
cffiacrgladus|lanccis,lcdun  vukbitppriisoculispiofiatctnbatione  impiorum.  HxcdlparaboUi 
qm  nullis  armis  oflbifiois  defcnptus  euarmamsi  m dcfbifiuis  tmipura  foito  & dypeo . Ncc  dicit  p/ 


cuties  cos, fcd(kipficadcnt.EtaprdIcacloditnroisofituifio|dicendocmin  oculis  tuis  videbis. hoc 
emm  perinde  dt  adi  duoflctlto  no  facies  cadere  fed  videbis  cadentes.Ec  intendit  per  hanc  metaphotH 
explicare  infcdice  cafum  iud^qc  in  aductu  mcfipqi  venim  chfo  no  di  armis  o^fiuis|(ed  cfi  pdica 


tione  vencatis.cadcnt  a latere  cius  miilqcadct  in  infidditans  crime  iudf i ftates  ad  latus  eius(hoc  dl 
conucrl^tcs  di  eo)miUc|m  magno  numero.fed  a dextris  tois|hoc  dl  poli  refortedione  tuaCftatusJi. 
Imon^  appdlaf  dextera  chh^det  dece  milia|iud^^:oa  multo  maior  numems  ludfoqc  cecidu  in 
xTime  tfidelitatis  poli  tcTurreCtionc  dih  q aiina  p totfi  mudfi  ludp  difpfii  A;  nd  folli  lUi  qui  erat  in  in/ 
d^ajiadcrlic  in  crime  pfidifJ&  ipfi  qde  cecider(ic,chfs  alie  nofuir  ca  cauis  eo;:  nifi  veritate  manifelt^ 
aoiiuxta  veiblieios.fi  ndvcnillcm  & locutus  eis  no fiiifldnfpdin  n5hccct.&rurlusii  opa  n&fcdfinn 
^ nemo  alius  fecitipftili  no  hetcnt.CtfiddiCatis.Tm  in  oculis  tuis  videbisind  ens  ca  calm  cof  |fed  da/ 
ta  vifionemtueberiscarum.‘Aerembutioneimpioipoemes.Notahiciullodaiiidiao  cafum  iudford 
pecmiiTum/diccndo  retributionem  JignificaC  enim  per  hoc  qi  mcnierunc  cadere  in  perfidiam. 
iSlflhlDnC.TraAafhicillaparticulajhabicasinaDfcodiCoacdfi.ppheta  enim  profeques  fermone 
admi^ala&mithmoicelficndineprtee.Qnitudnqmcfia,rpesmea/fpcs  ofum  pphctani.‘acdfum 
pofuilh  habitaculi!  tuli|vtpocc  fimul  cnllcs  in  terra  Bc  i ccdo.Idco  no  accidetino  cucniet  calb  aut  for/ 
cuito.ad  te  mali^qdVmnqitAr  plaga  oo  appropinquabit  in  tabernaculo  tuo|in  corpe  tuo.NcmoCmqc 
ipfe^Uitalam  meaamc,fcaegopouoea.gcadJi.pairnsdlchfs,appofito;a  eledione  &n6mui/ 

Qis  nc(^  caTu  paflus  dl.frProfcquMo  parabola  bclIi,pollq  ddetiptus  dl  mefias  ventate  vclut  acmis 
defimfiuismunimslddcnbifalecuntatefuihabitaculij&demiimammillris  cuflodieubas  iplnm. 

Suonia  angelis  fnisJlonc  reddit  aecutf  collodigmandatum  dd  ad  angdos.Sicutenim  cfafs  vfus 
minifleno  holum  ad  ea  qug  liinc  cibi  6c  potus/naniganonis  Se  hmoi.ira  vfus  dl  minillcno  aiige/ 

I09  ad  obuiandfi  occurrfUbus  quae  ipfc  nolebat  fibi  occutrete.Et  hoc  hic  fignificaCQui  angdis  (uis 
mandabitidcus.Ubiipro  de  tcad  cull^endfi  te  in  oibus  viis  tuis.f Super  palmispotcabfit  te.  Mera/ 
phoriens  ^ fetmoifimificas  pficftaaecntionem  cnllodifificutpafedc  cuKodirefqui  portatef  mani 
bns  angdOANeqn^  offedes  in  lapide  pede  tnfiine  minimus  qnidecafualis  feu  fortuitus  calis  eue/ 
Oiat^Sup  kone  & afpidem  calcabis,cdculcabis  leonculu  Se  draconc.R.efpei;hi  hotum  defcnpnis  ^ 
tndias  ddenliisimodo  cdpcdu  dgmonfi  defenhitur  non  folum  illaEfus.fcd  vidoqfed  calcator . nnne 
inquitiudicinmdlfflnnm.nancprinccpshnuismandieiiactnrforas.DercTibitnr  autem  vniuetfi/ 
cas  dfmonumfub  metaphora  animalium  rwaaumGconis&candi  leonum^  venenofomm/arpi/ 
dis&dnconis;quoniameomffltattimaioiu^minon]mofhciaadtapicndamqoemdenoret& ad  . 
venenadum  alas  tcodunt.Dilfctennas  autem  morales  prudenti  Icdoti  rdinquo. 
fpih  in  mt  Tradaf  hic  illa  pamculajpncxaabit.  Pollg  enim  defctiptus  dl  mdias  vnditp  cullodinis  * 
('rii  ab  holbasitu  a malis  Se  cafnalibus|cfi  et  a nociuis  aiannbus^trodoat  pphera  deii  d^arante  paf 
Hone/mctitfiacpmiu  mefiar.pVbinotaronenj  cocpitns.oportuitcnim  dedataiepno^nonem  me 
fixeinpnndpioppofitai&maltomagisopoirnirpoilex^mcnllodiammefixabolmaloiobuiaie  ' . 

intelli^tip  qua  cddpcrepoiks  a pdifta  cuftodia.Cq>  inde  ineelligeres  mefiam  no  fnifle  tnbula 
cionibus  fubied^d  fnifle  veie  momifi.  Vt  igiC  hfic  arondi  intdlcdlipphcta  adudat|opomiit  fub/ 
inngcie  rp  pafliis  Se  tnbulatus  fbitt&  quare.f.vr mocrercf:&  qnid  d pro  pmio  datum  dl . (TLoquens 
ctgodensair.Q^niatnmedefideraaitfdefideiififafimcfiaspofaitndinmundo  fedm  medeo,&h/ 
bcraui  efi  idiifcitando  ipfDm.Nota  in  defideno  meritumiin  liberatione  vincula  mortis  a gbus  bben/ 
nMcflExaltaboeu.ecceprgmifi.PropterquodCinqaitapoflolas>knsaaltaait  enm,&  £dit illino/ 
me  8ec.Rutfus.qm  cogdonit  nomen  mefifimo  nnllfl  alira  nomen  cognomtxgoCmquit  mefios^o/ 
riam  meam  non  quaso.led  glotifico  patrem  meum.  Vocabit  me.Nota  nes  aAusmeritonos ; defide/ 
liijgkinfkationis  {evocationis;  hoc  dliecntfusaddQim.Et  tdponddio  ipfiimolnpbatci.Ptuiia 

CaktibpplaL  n 


Digii'?ed  GoogU 


1 


I 


PSAIMVS  _ '.xcir. 

aBifttndoxnm  ipfoimdia.egoidciisjn  anjuffia^affionisdai.S^doUberai^  .Te» 

tio  rionficando.fic  honorabo  tfi.^^wttjfaort^icate  corporis  donandoJongitDdinc  dieruiaciawx 

Et  cfemam  totaliter  bcandoA  faciam  vidcrcipfam/mdiain.uifalntcmeaihoccftin  omni  mea  1^ 
iceffisSa  iplius:hoceftfacia<j>  videbicomnemmeamlalnttminfeipfoAnien.  _ _ __ 

CJVVLGATA  EDITI  O d^Pfalmuscanridindiefabbad.  XCI. 

Onum  cft  confiteri  domino:8£  pfallcre  nomini  tuo  altiflime. 

Ad  annundandum  mancmifericordiam  tuamtacueritatem  tua  p nodle^ 
In  dccachordo  pfalteriotcum  cantico  in  dthara. 

Qijia  delcc'hifti  me  doniinein  fadbira  tua:fi£  in  operibus  manuum  tua^ 

rumexultabo» 

Qua  magniHcata  funt  opera  tua  dne^nimis  profund(  fadif  funt  cogitationa  tuf . 

Vir  infipiens  non  cognofccttflC  ftultus  non  intdliget  hfc. 

Cum  exorti  fuerint  peccatores  ficut  fcenu:5£  apparuerit  oes  qui  operant iniquicate« 

Vt  intereant  in  feculum  fcculittu  autem  airiffimus  in  (ternum  domine. 

Q^uoniam  ecceinimid  tui  doniine/quoniamecceinimid  tui  peribuntrfiC  difpergetur 
omnes  qui  operantur  iniquitatem. 

Et  exaltabitur  ficut  unicornis  cornu  meumtK  fenedhis  mea  in  mifcricordia  uben. 

Et  dcfpcxit  oculus  me9inimicos  meostK  ab  ifurgeribus  i me  malignarib?  audiet  aurir 
luftus  ut  palma  florcbitrficut  cedrus  libani  multiplicabitur.  rmca< 

Plantati  in  domo  dominirin  atriis  domus  dd  nollri  florebunt. 

Adhuc  multiplicabuntur  in  fcnecfla  uberi:d£  bene  patientes  erunt  ut  annundent» 
Quoniam  rc^his  dominus  deus  noder  non  cd  iniquitas  in  eo» 

ICIVXTA  HEBRiEVM.  psalmus cantiddidfabbati.  XCII. 

Onum  ad  confitenda  dno^:&  ad  cantandu  nomini  tuo  excdfe. 
Propheta.  annundandu  in  mane  gratiam  tuasS^  ueritatem  tuam  in  nodbbafc 

Super  denario  SC  fuper  uiolaifuper  meditatione  in  dthara. 

Quoniam  l(rificadi  medne^  inopibus  tuisnn  opibus  manuum  tuarum  cantabo» 

Qm  magnificata  funt  opa  tua  dneVualde  profund(  fa^(  funt  cogiutiones  tu(» 

V ir  bedialis  non  cogno^ettflcdultus  non  intdliget  hoc» 

funt  .. 

7 Infloredo  ipiificutherba:fi£germiabatoesopancesiniqtatis/addedmdoseefeurcp 

8 Et  tu  exedfus  (temo  domine*»  Ffonper. 

9 Q^uoniam  ecceinimid  tui  domine*  quoniam  ecce  inimidtuiperibnaStfcparabun^^ 
omnes  operantes  im'quitatis. 

Et  exaltadi  indar  unicornis  cornu  meumtmixtura  mea  in  oleo  recenti. 

Et  refpcxit  oculus  meus  in  infpeidotibus  meis  t in  infurgentibus  fupa  me  maligaaiu 

tibus  audient  aures  me(  . 

Canricum.Iudus  ut  palma  florcbitmt  cedrus  in  libano  aefeet»  i 

Plantati  in  domo  domini*rin  atriis  dd  nodri  florebunt» 

Adhuc  fratdificabut  in  fenedhitetpingues&uiuidierut.  ^ ’ 

Ad  annundandum  qui  a reifbis  dominus  * mipes  mea/  8C  non  iniquitas  in  eo* 
r^Itulos  eft-Pljilinas  catid  diet  £abban.Oics  (abbati  oem  feflinfi  dic  apod  hebneos  c6pichedit.  tc 
I inhocnCDlo(imficatniatenadieif^Di.Ica(]>[narenapralini  (ignificaf  eade cfi macena  dia 
6nmixxpcdebafGadiediesfcftDsindaobasopibas.fxliuin(la^s|&annucianois  diainoK  {^lb.El 
pfalmos  tft<vt  tp&net  pra;  k fioT^laodat  vtiun^  opus  (apa  ^na  & ventate  dei  erga  ioftos  & pcc/ 
catoresioAcnlis  in  daoide  & periixatonbus  ems.In  pnnapto  Equidem  pfalmi  manifefle  laodaf  lao/ 
daa  deum  annuncutt  populo  (upa  gcatia  fic  ventate  ddJn  verculis  aatem  .ipiof 


10 
1 1 


iz 

1) 

14 

tf 


^ PSALMVS  JCCIL  i?4 

pat^ititJiDtaii  &&qtiainbas  gratia  iofto9c.OfttSo  aSra^^daoidrai  &inimiooi  diiseiplicattir 
in  vetficalu.z.&jaA  vlcinio:  vt  patet  intucnti.Hacc  eft  ita?  mattna  pfjdmi  ad  litetam. 
CUSVMMARIVM  EST. 

CTDaaid  vtnin?  fabbati  opDsCfdlictt  laodaic  deSi&  arniddanepopnlo  gfam  8e  veritatem  dei  eiga 
ioftos  Se  inio(los>»mendat.Et  ventate  ^ ui  oibas  inia(fa$:aclpauter  in  pctiixatotibiis  (ms.  gfam 
veto  in  Gapfoiinolbasiuftisiacfpaliterin  minifinsdiDiniciilnumaniGdl^ 

CJPetfona  bqaensproplwa  dl 

B^nu  ad  Cdfttedli  onoDiutdiF  pfdmtu  i ptes  daas|>po(itiaa  materi^, & exeeotiui/ibi  qifi  leti/ 
ficafti.(irProponit  qde  vna  ofonc.fed  multas  hnte  ptes  Jia  pponit  bond  ee  laudare  & annfida/ 
C^adidgedo  modos  laodMi  Se  mateiia  budis  ac  anndaationis.f  Vide  lingula . Bonfi|honeihim 
oAusrdigidis|vnledp&dclcaabilerp(Ii,ri^pleopiise(acliocdicitad  tc^hededdeos  g f^lhtione 
ce  docet  muina  bude  Se  carfi>d  coliti  dno/cdfi^onc  budisiSc  ad  cad^Ccxplicat  budadi  modd. 
flcatado}noi  tuof  vt  noietisi  vt  glorificens.ezcellqdtns.pAd  annfiaadd.eccc  fccildd  opus)annanciaK 
populo. In  mane in  nodibns:ecce  cirdiftiti^ rpts.in  manefi piicipio  did  tpe  valde  cogruo  ad  vttu?. 
in  nodibns|tpe  cogruo  ad  laudadu  deS.Se  fpabtet  fubidgcdo  modo.CIbp  meditatide.nox.n.  apta  e ^ 


admircefivtitelligas  exterius  laudadi  opus 
abitema  meditatioe  pgredi  & ad  lUa  tcdere.ad  hoc.n.budaf  deus  canbus  Se  inilfis  muficis,  vt  td  bu/ 
datid  td  audietid  meditatio  excitetur  aga  diuina.Hic  eft  enim  ftudus  intentus. 

CTl0>n  (Ctiiicalh.  Incipit  hic  ps  exeeutiua  tali  ortCe-Piio  traCtaf  illa  pticub|bond  ad  cdfitedd  Sec  Se 
cddo  ilbilup  mcditatide)ibi  9 magnificata-Tertio  ilb/ventate tnafibi  virbclhalis.QuaiTo  illajgfam 
tniqibt  Se  ex^talb-QuIto  illa)ad  anndciadd|ibmlarati  I domo  dni . CTReddit  rone  ^re  bond  e buda/ 
ceSe  canere  laudes  diuinas  ex  naturali  oiigme.Q  uia  Ipndcafti  me  dne  in  opibus  nns,i5  in  opibus  ma 
tmii  tuas  catabo.Didio  hebtaica  ieerprata  dit^O|dgnat  catd  mixtd  budi  Se  ecooerfo.  Naturalis  ori/ 
^ catadi  Se  budadi  l^nria  aSe  lalis  l^tia  talis  catus  ac  budis. Vn  ppheta  no  dintj^ficafti  me  I ta 
b Ac  tali  re,(cd  in  opibus  tuisihoc  e^tenus  funt  opa  tna.vt  rone  Ifrin^  Itelb^s  no  re  opata.fed  deum 
opanre.Et  pjiortionaliter  ideo  laudabo  Teo  catabo  I opibus  tuis  ^renus  tuis.i-r5ne  tm.Et  vere  h^c  de/ 
baee  tota  to  diurni  cnlcustcatadoffonado  Ae.Et  itedit  ad  Ifam  damd  in  fci^  cxpnmcte  rdiquos.93 
Iftifkatus  fuit  a deo  in  mulns  opibus  dei^tu  falonfimsitd  contepbris^ideo  alTutrexit  ad  budandd  Sc 
cantandum  deo.Q^  ago  diuina  eft  ongo  laudis  diuinf,merito  bonum  eft  laudare  8c  cantare. 

ITUgnificdtd.  Ttaiftaf  hic  ilb  paiticula/rup  meditatiocfubidgedo  res  meditatas  catado  Se  budaii 
slo.Ecfunrduo.Primd.q  magniHcata  funt  opa  tua  dndAdmitaase&pliterisexcdletc  magnificatio/ 
neopeid  diuinofivt  p hocitdligas  mete  hois  coteplatis  diuina  opak^tomagisc6fid«at  magnitn 
dine  cato  magis  admiianiqifi  femp  crefeit  materb  admiradi aia  opa  dei  quato  magb  c5teplanf  ran 
Ko  inoeniunf  maiora-P" Alterfi  eft.  valde  pftindffaCtefunt.Dieiio  bcbraicafi  btinalingua  pmirtattf 
Ibnar  valde  pfundatf  funt  cogitationes  m^Et  mtedit  q>  diuinz  cogitanoes  funt  valde  1^  Se  Ifctn/ 
cabiles  queadmodd  ea  quae  funt  in  valde  profundo  loco.Et  hoc  quo?  admuatis  mentis  eft  Se  pfiten 
Kisfoamignoranaaiimmornmmaelon^tione  diuinatii  cogitationftnonfoluma  nobis  Ccd  ab  oi 
crratura-nnllus  enim  nouit  quz  diTponitdcns  circa  agenda  Se  rationes  agendorum. 

^ir  bCltialie  Traftaf  hic  illa  pricula/vcntate  tnardefcnbedo  curfum  Ipioip  difpolitfi  a deojlcogniril 
■b  bolbus  fenfnalibus.Et  ichoat  ab  hac  iOToraria.  Vit  beftialisimore  beftia^ipntia  tm  cognofeens  Sc 
fe0^nihilppedesfbnirpvitp.iidcognoTcet:A;ftultus;n5fapicsqdei(ur,n5  itelligethoctqd  didtftc 
in  c5i  de|)oideriadd|&explicabif  in  fpccircadifponeipiOK  &iufto^f.ln  floredo  impii  iicutherbaf 
hoc  eft  Ipii  fut  in  florfdo  fic  haba  florerc/pfpan  ipio?  no  c ftabile.fedfic  hetba/cuius  Bos  paru  durati 
gc  genninabut  oes  opantes  inigrans|morcfoaii,ad  ddlraiftos  ee  fe  vf?  femp.  Ira  q>  pfpitas  Ipioqt  c6/ 
«araf  hetbp  n'6  folfi  qbatfi  ad  iftabiliratf.fed  detenons  coditionis  g herba  deferibittin  hoc  q>  Ipii  m i 
Biinatadftetnafnidcftrnaionc.herbaafitetficrcfcitadhocvtfeccf,tepullolattn.Eteft  fermo  dede/ 
Bnj<aior  Ipioqt  gtemarq  ent  in  ifemol^  tu  excrlfus  cremo  dnt  V t «elligas  diuina  difpone  ordina/ 
n q<f  diiSfi  e de  inigs,  affiett  ppRa  duas  dni  coditiones.etemirate,vt  no  mireris  poenas  Ipio^  dilatas 
in  alia  vitaiapud  ftemu  gppe  dnm  p nihilo  hf  hmSi  dibtio.Celfitudlne  vero  vt  reueiendo  pfeicias  " 
i6qe  ^ re  deus  plpcritatc  dat  Ipiis  in  hac  virawc cdfitudine figi^  diuinp  puidetiae  hoc  puenir.p^  vt  ^ 
abigi  01  h^tatioe  a deo  difpolita  Se  apud  ipm  no  dilata  pccna  Ipioi^  iteUiiMs|fubdit.Qin  ecce  inimi 
ci  toi  driezccc  demdibitis  eft  ptemfi  iterjtfi  Ipioqt.Quauis.n  Jippaneat  q»  oifFcraf.f  m tn  rei  ventmep/ 
pe  e-pr  ppea  dicit  ecce  inimici  tuim:  Itelligas  tone  inimici  rip  addd!  pnnicdos  ab  i^  deo . Qin  ecce 
Inimici  tui  pibu  t-repetitio  «aggeraris  c.  Et  fepabfif  Oes  opantes  inigtans.f^^Adiierte  hic  duo.  AIreqc 
e^de  ee  inimicos  dei  Se  opatotes  migtarisAlce^  <p  dupla  pccna  danat04fignificaf.f.pib(it  Ac  lepa/ 
bflF.&cabonf  gde  a te  poena  daniipibut  afit  poma  (lcmbs.Hzc  de  veritate  dioinaetga  uuquo»  ' 

Caietdbpplid»  b ** 


sic 


PSALMVS  JCCIII. 

lEt  flcaltaftiTra«at  hic  illa  paiticola/gfam  tniPriino  Rfpcao  daaidis;&  drfdc  refpcttn  oloin  luft<» 
fum.EtouIralHiftarvnicomis/  habcnrtscomotlcuanim.comD  meumipocennam  meam;deuando 
me  ad  rcCTumjvf^ad  enphratefubatflisMiiueifishoftibusr&mimira  roea/vnguamim  \’nftionu 
mcr.in  <3eo  reccntishoc  eft  vnguctfi  vndtionis  mea:  non  aniit  vrtulhite,fed  a oleo  tecenci  fcmp  fuin 
i^podr  ocalas  mens  in  infpe^tonbns  mdssin  tfutgcnbus  fop  me  malignacibus  aodicnc  aurea 
mepPTerfpice  hic  danide  gf  am  da  in  qoactuor  fms  pcibos  cecognoTccte . Pnmo  m froR^  enltafii 
fient  vnicomis  comn  mefi-Sceddo  in  capitcA  miwara  mea  in  olro  reccti.Teitio  in  ocnlis|videdo 
fcatos  inimieos.o5faeuit.n.i>phaa  hic  vidona  fignificaK  pfe<ia  pet  vifione  in  inimias.4  e eJfeftni 
«iftonp: vc  alias  dicltfi  «.Quarto  i aunbusrandiedo  fcqnes  cancd  landacind  iuftof.Qup  i Iibria  tcgfl 


legunE  adiplcta:du  plancs  vidit  pfniirorcs  fuos  & fapaaitAliK’  audiuitifoigctes  6e  lupauit£t  naiau 
DIC  hpc  duo  gna  hodidX  vifoa  & aodito^ivt  p vifos  [telligas  oes  g |>peip  aadicos  oes  g a loge  fnode 
cocta  ipmA  <p  oes  fupaoic.  Vbi  hes  dd  gfam  manifdlata  in  danidc(&  veticacc  in  inimias  d^dis. 
3lliftU0.Sicot  tradauic  de  veticacc  non  lolu  erga  inimicos  damdisiPed  erga  oes  miqaos,ic>  craftat  de 
dd  gfa  no  fold  ergadamde  fed  erga  oes  iuftos.p^  indncit  cantici!  in  lande  luftommiczdmuu  gratin 
fiorentid.Iuftns  vt  palma  flondiic.Dcinigsduit|impii  in  florendo  fient  hetbaide  inlhs  autemiiolhu 
florebit  vt  palma.  Quanta  dillantia  eft  inta  herbam  & palmam.tancam  inteUige  diftatiam  inter  flo; 
fcm  impiom  & florem  mfto^.illa  hodie  eft  8c  modico  fftu  atefaRpalma  enitetna  quodamodo  dLVt 
cedrus  in  libano  ctefeet.  acdletia  an|men  iufto^fignificaf  a fimiliradine  cedio^  tn  libano. 
‘J^latati  in  oomooni  • Codnuaf  cancflifimol  tradado  illa  patticoLi;ad  annnnciadft . Et  ga  officifl 
annuaadi  cduaiit  munftris  diuini  culcus,idco  gfam  da  erga  ipfosdefcnbic  ad  annnnciadm  Platatb 
niiniftri  dei  ad  limilicudinc  arboft  placati  in  domo  dni/in  tepb  da(qtii  ex  teplo  dd  alonf  fient  atbo/ 
res  alunf  ex  agro  in  quo  placatp  funt^in  atriis  da  nfijad  que  cducnic  popalas,florebflt|dodiina . Ad/ 
tuicfrndificaofit  in  tcncdnteirnpra  natora  arbotu  & hoiumiqcn  vtroiftgi  eft  in  fcnednte  minni  & do 
Hccie.ifti  vero  fhiAificabfic  in  feneducc  .pigues  A:  niuidi  erfit  ad  anndciandnDona  diump  gfa;  cood 
(a  coagelizanbns  tecefenf  ex  filiCudine  corpor^ifi;g>  erat  fient  hoies  p^cs  Sc  corpnsbonf  dirpoois 
habctes.ita  qi  ct  i fdiedtite  gcncrac.Doccs  ai  p ha»;  corootalia  itdlige.Quia  redas  dns.Ecce  tes  anni! 
ciata.ga  ledus  dn»|oibns.Pctra  mea.ccoe  gfa  qua  me  hraiamc  m tegno  ppetno  vfij  ad  mefia  idofioe 
Ee  nd  inigtas  m eojcft.  ecce  ventas pEt  numaanit  hax  dauid  vt iccUigas  miniftros  tcplifdnp  anno/ 
ciatnrostprimo  pnidetia  dd  erga  oes  redajfine  vlla  iniquitateifinc  vUa  accppcioncpenonaii!  &cdem 
def^aiem  dtfpdnc  dd  dc  tegno  domos  danidis  vfgi  ad  mcfia.Et  ppeerea  dixic  q/  annonabant  deflpo 
tta  mea.&  hoc  ct  abfgi  vlla  inigtate  cfiiccitdens,ccalidcs  regno  dc  domo  faulis  m domfi  mea.  Amea 
«rVVLG.ATA  EDITIO,  CPfalmus.XCII, 

Omlnusr^auir/decoratiiactuciu  eft:  indutus  ed  dominus  fotacodi^ 
nem  procinxit 

Etenim  firmauit  orbem  terrf  :qul  non  commouebitur,  ; 

Parataredestuaextuncufeculotues.  , 

Eleuauerunt  flumina  dominetcleuauetunt  flumina  uocem  fisam,  * 
Eleuaucrunt  flumina  fludhts  fuos:a  uocibus  aquarum  multarum. 

Ivlirabiies  elationes  marismurabilis  in  akis  dominus. 

' T eftimonia  tua  aedibiba  f adla  funt  nimistdomum  tuam  decet  fandlitudo  domine ua 

lon^tudine  dierum. 

civxTA  hebr^vm.  xcni 

s Ominus^fegnauitrfiipttbialndutuscfttindutuseftdonunus^fotdni 

dincflC  dndhiscft.etiamfirmabisorbem  nonlabetui, 
z Firmatum  folium  tuum  ex  tunctab  (terno  tu. 

i Ekuauaut  flumina  dne*eleuauerot  flumina  uoce  fnaRlcuabut  flumina  fradHonc  fit£« 

4 A uocibus  a quarum  multaro  fortes  ftadHonesmaristfortis  incclfitudinedns*. 

5 T eftimonia  tua  uerificata  funt  uakfe:domui  tu(  pulefaruit  fiititas  dnc  * logitudini  die^fl 

rrn  I tnlns  nollos  eft.M^etia  plalmi  vt  a colligite  ininft  regni  mefif.Tft  a eo  g>  vbi  dfls  regna 

j nic)cSliCliumfidioottaipitt(ub%cflumiofl0(ma(iflniaiiifi&(kfcnbi£qdpoftKluacftioi)l 


PsALMVs  Jeciir. 

contotTomaa)  q,  tdKmonia  ehis  valde vttificata  introdacnnfc&ffmni  fabift 
gitar  lana^  pro  pnlchnmdinedomns  dd  in  attmam.Harc  enjm  adimpleta  qoo  ad  «dhmonia  t* 

‘*®“®“&^camuspulchnnidmcecdeficc6fifle«in  feneiita> 
Btf  cltigitnradlitcramniatenapfalmircgndchriftunfiuinitiodioceftatcpotc  afurroaioms  ei’ 
_P  . . CTSVMMARIVM  EST. 

^Propheta  coremplatiirmcfiam  incipiente  r^aitxlercribes  enm  tnm  a conditionibos  pfonc/tfia 

nr^cefiegniicumapagnacotEamandiunKmmoniisvetu&domoEuieia.  * 

■4Tt^lona  |oqucn5  propheta  eft. 

7~^  rcpi3mt.Diiiuhf  pfalmns  in  ptes  dnastppofinDa  materic,&  exeeutina/ibi  ct  Erma/ 

J_^bis^Proponitqnattuor.Prunfi.Dns/mefias,rcgnauit;hoce  vbi  mefiasdnsn6ho«ant  illoic 
led  vniuenog  regnauiqregndjufcgpit.lhpbia  idotus  elt;q  pnos  idntus  fuerat  humilitate  padionis  & 
ccTcra^  m ilena^  mim  ana^eEt  eft  rermo  de  fnpbia/hoc  dt  uccUena  lliperatc  oia.Hac  ITodc  idai  t chfs 
vbi  regnat  Kliiigedo  a mortais.Tdcji.ichoaHechfi  regnd  no  fold patet  matth.vln.data  e mihi  0« 
ptasin  cadoKiterrailaietmatth.id.fantgdadehicilanbasgnoviddidtmoitc  donec  videat  hlid 
V* j fim.Qijodqiletd  no  ftuflet fi  chfs  poft  rrfutreftione  fiiam  no  icccpilb  tegnate; 

Indntas  dl  dns  fotti^nqiinott^tans  corporalis.  Et  qoatto  eidus  ci>er  quod  denotaf  q>  no  geait 
Im  parauit  fcad operMU|adpDgnadd.dngnlo  figde dilbofino  ad  fututas opationes fignificaC . tt ad 
Iram  chrs  m rduncdioc  fua  icipies  renare, exaltatus  e mp  oe  nomc|8c  fiolam  imotralitatis  accepitt 
rnntfidci  in  ecdefia  foa'4:  pugnatnnis  cotra  mundum  infulgentem  contra  ipltim. 
j fiflllJiJ!0.Inapit  hieparsexeeotiua  tali  otdine.Pnmd  ttadaf  illa  pttculaidds  tegnauic.Scc6 

do  rdiq  tics  pwiculcfim^ibi  denauerdt.flJTtadat  afit  initid  regni  mefic  a mbus.Et  Klpiendo  ab 
« j*  c ^'*S”™**  i?*^^**®*^*’*^ 'P""  ‘1’  pdma  opatio  dus  ent firmate orbc.&  e fermo  de 

mddo  qra  apis  ad  hebt.::^nangdis  robicdtdens  otbefiiturum.Et  pprerea  dedatado  de 

guo  oibe  I(^t,(obdit.nd  Ubc£.i.g  06  labrfiad  dfiam  mddi  huius, g labef  a fuo  ftata;a  difponc  motus 
& g«nttm«s&TOmipn6ts&c.Et  dedit  hac  (watione  prima  mefipvtitdligeiemus  q>ipefitmabitfi/ 
In  ti^d  rnfi:mfiduin,fiitijras  e regnd  meficEt  apredcfaibit  rege  q»  vbi  regnauiropara  dedit  ad  fiiy 
msdu  r^^fio/no  muicsy  ^ufcijy  fcd  inn^i  — i—ii* a 


„ ^ — vi/t»cK‘idu«,uyi*iuQcuic  aani/ 

raadu  regnd/no  multaqc  poidaqi  ted  mddi  futnn.a  hoc  defcnbif  fiitu^  quard  ad  cdTummatioiic  fed 
fetim  q.  legnamt  i^atfi.Fitmitas.n.ftmiri  mddi  e rcfnncdio  chf  iiiuxta  vetbu  apM  chfs  lefunexit 

lrnosrdiirormn«.sr~Kirm3nir.^lii<  NT.  .t: /•  1 


upuMf  & vidotig 

dddiub  figura  Huminfi  & maris. 


tate  *teriiitaris.pTt  ne  hoc  miretis  fub^t  tone.  Ab  amno  tu.Duo  p hoc  dectoat.^Alteni  q>  ipe  dl  1 

ieillegabhebrpsvoca£dns.gaaba;tctnor — n-  . . .. 

• q>  ipe  firmabit  otbe  imobilfi&  q»  folid  dos  fii 

“ SElqiauerut.TtaaafhicUlf  pamcalcifuob 

Vnjchoatabiruigftemddocdcrachm.p'VbiadDcrteq>iducitnid^iuo  ngun  numina  se maris. 

Ecta  de  Humimbusgdemaniducittp  dupliciter  ifiinexctfitcontrachfm:vocibas.f;AaudibnsEtD 

vo^  i^ige  no  fold  verba  fed  doetrinasifed  pcfpta  & decreta  cotra  fide  chfim  floetos  adtCg  ftaftio 
inlfsdnijafiaffiioc  vnds^ad  obflscnla^plccijtionu  fs^s^Etitcdicp  flumins  ^iilcs  piicipcs  icu  rny 

• E«ftratusq?marcafitgnalcptfcipeieamagi(hatfi.Naadlfamprimdflamcfbirmagiftratiis  iod^rt 

&deidc  plutes  alii  pncipatus  fp^  J’rftef  hos  at  fhit  mate  romani  iperii.imanirer  pfcques  fide  dia 
PEt  adoeite  vt  bdpdftes:&  idgas  illa  vciba  a voabas  aqiiaqi  mnitaqt  cfi  fcquenbus;,f.'bites  fiaiSioes 
^ mans.Sic.n.maris  defcnbunf  fraehdes  fludud  fortes  fimul  cd  vocibus  aqua?:  muItaR/multORpopu 

^ |o?-C^Fo*^s‘n<3^tndinedns.lnfur^bnsflaminibus&man  apparuit  diis  fottisin  cdfitndi^ 

Recole  qd  dixerat  idutos  eft  fiipbia  & idotus  e fottitudineia:  pfpice  vtidqi.dd  df  fortis  in  cdfitudine. 
Et  vere  in  hac  pugna  edprobatus  eft.difs  dns  fottis|imottalis,in  cclfitudinqfnp  oia.  PModusat  quo" 
apparuit  fotm  in  cdfirndinc|fuHffgif.Tefttm6la  tua  verificara  fdt  valdcHfc  ftictdt  «e  fdt  arma  chfi 

I?  jncerioKg^cisteftiraoia  vcrificata.Teftim6iaqppechfiin  verbisfdteuagdicadocumeta,infa(ais 

fdt  miracnlaiiijxta  lUud  mar.  vltialli  aOtpfe«i  ^cauetfit  vbiqi.dno  coopante  8e  famonc  c^rman/ 
te  reqaenbusfignis.Er  pter  hgc  i vita  dildpoloa!  (iit opa  charitans.m  hoc  cognofeet  hoies  q>  difcrpo 
u_mcicnnsfidiIc(aioncfeitiaaetitis.InpfecutioibosaIIifteriatd.is&itemfirobui)&  os&  fapiamcui 
no  {mtetdt  refiftete  ofe  aduerfani.Hxc.n.ola  chfi  reftimoia  venficara  funt  vaktegbus  edprobatus  eft 
ms  foms  1 cclfitudine.pQuoqi  effetus  elLOomm  tug  pulchruit  fdiras  dne  Idgitudini  dW . Doma 
"°**^«fi^oceftcdg^tioneoium  fiddid)tcftaf  aprns.i.adtimo.5.idomoda  qcft  ecdefia  dd 
^ viui.  Vnde  d^fus  q>  fairas  fuiqcft  6t  erit  pulchritudo  chfiano?.Et  itendit  ppheta  apiie  q>  ha*  pu/ 

^ gna  dihadoerfas  mddd^nd  tedit  ad  hnda  ecdefia  cuius  polchnrndo  cdfiftat  1 dimtiis/honoribos|glo 
^ tiaipndpatnia:  aliis  hmoi  tpalibos  Ixmisded  cuius polchntudo  fitf(ftiras.&  vrif  prento  pulchrairik 

longitumnedierum:vt  intdligas  omni  tempore  fanditate  dfo  pDlchntndineec(Mue;Aduerte  hic  q. 
^ girao  hmaica  interpretata  pulchruitifonat  vnd  vetbfi  quod  lingua  latina  non  habctui^  vulgatita 

CaictfoppQiL  n m 


PSALMVS  jcciirr. 

dietrrf  farti  bdlo.InttndiLiu  pphrta  i)>  fandHtas  c^it  ecddi?  chfi  no  folom  qu^  IbbfantiftSgI 
fc  vt  palchritndo  dasrvt  dricftarcmurin  lantfhtarc  fient  ddedamur  pnlchtimclincAiDGi* 

CrV  VLGATA  EDITIO. 

Eus  ultionum  dominustdeus  ultionum  libere 
Exaltare  qui  iudicas  terramtredde  retributionem  fuperbis» 

Vfqucquo  peccatores  dnetufquequo  peccatores  gloriabuntur^ 

Effabuntur  K loquen^  iniquitateiloquentur  oes  qui  opantur  iniulhti^ 
Populum  tuum  dnc  humiliauerunt:&  hereditatem  tuam  uexaucrun^ 

V iduam  & aduenam  intcrfccetunt:6£  pupillos  oedderunt. 

Et  dixeru  nt.non  uidebit  dominusmec  intelliget  deus  iacob» 

Intelligite  infipientes  in  populotiC  ftulti  aliquando  fapite. 

Qui  plantauit  aurem  non  audietiet  qui  finxit  oculum  non  confiddac^ 

Qui  corripit  gentes  non  arguettqui  docet  hominem  fdenaanrf  ^ 

Oominiis  feit  cogitationes  hominumiquoniam  uane  funt. 

Beatus  homo  quem  tu  erudieris  domineidC  de  lege  tua  docuens  cum* 

V t midgcs  d a diebus  malistdonec  fodiatur  peccatori  fouea. 

Quia  non  repellet  dns  plebem  fuam  tfii  h{rcdi  tatem  fuam  non  derelinquet. 

Quoaduf<^  iufKria  conuertamr  in  iudidumifiC  iuxta  illi/oes  qui  re<flo  funt  corde»; 
Q^oisconlurget  mihi  aduerfusmahgnantestaut  quis  fiabie  mecum  aducrfiis  opctaitf 
tes  iniquitatemf 

Nifi  quia  dns  adiuuit  meipaulominus  habitaiTet  in  inferno  anima  mea» 

Si  dicebam  motus  eft  pes  mcustmifericordia  tua  dnc  adiuuabat  me. 

Secundum  multitudinem  dolorum  meorum  in  corde  mcoiconfolationes  tux  I{ttfica^ 
uerunt  animam  meam. 

Nunquid  adhfrct  tibi  fedes  iniquitatisiqui  fingis  laborem  in  prfcfpto^ 

Captabunt  in  animaro  iufh‘:fl£  fanguincro  innocentem  condemnabunt. 

Et  faclus  cft  mihi  dns  in  refugiumtfiC  deus  meus  in  adiutorium  fpd  mef. 

Et  reddet  illis  iniquitatem  ipforum/dC  in  mafida  eorum  difperdet(^t^lpttdeti!loi 
dominus  deus  noficr. 

CIVXTA  HEbR^VM.  XCIIIL 

T^Eus  ultionum  domine“:deus  ultionum  fulge. 

Propheta»  JL»^£|euare  iudex  terr^iredde  retributionem  fuper  fupetbof» 

Vfqucquo  impii  domineWquequo  impii  IftabuntuTi 
Affluent/loquenturfortetextoUentfeomncsopcrantcs  iniquitatis^ 

Populum  tuum  domine  * conterenttdC  hereditatem  tuam  affligenti 


1 

z 

3 

4 

5 

6 

7 

8 
9 


Viduam  & aduenam  interfidenttK  pupillos  oeddenti 
Et  dixerunt.  Vox  fuperboy.non  uidebit  dns,8£  non  intelliget  dens  iacob. 
Propheta.Iotdligite  bclHales  in  populoiK  infipientes  quando  inteliigetisi 
Plantans  aurem  nunquid  no  audietffi  creans  oculum  nunquid  non  uidebit» 

1 o Erudicnsgentcsnonnecafiigabit.docenshominemfdentiami 

fltM 

I • Dominiis'* cognofcenscogitationcshoministquiaipff  uanitas. 

I z BcatitudinesuiriquemcafHgabisipfumdomineiSidedocfhinatuadocebiseuni, 

4 ipfi  1 5 Ad  fadendum  quiefeere  ipfum  t a diebus  malitdoncc  fodietur  impio  fouea. 

1 4 Qgoniam  non  daelinquet  dns*populum  fuumti^  hereditatem  fuam  non  df%<^ 


PSALMVS 


XCIIII. 


if  Q^mamttr(]^ui(HmmraiateR]riu(!i*ainntftpoftipruin  omnes  redti  cordis. 
t ( Q^uis  fulget  mihi  cum  malignisfquis  dabit  mihi  cum  operantibus  iniquitatis^ 


Ut 


17  Nm  dominus  adiutorium  mihi  :uelut  modicum  habitauttdeferta  anima  mea. 

1 1 Si  dixi  iapfus  cd  pes  meusigratia  tua  dommeTudenubit  me. 

' X 1 In  multitudine  cogitationum  mearum  in  medio  meitconfoladones  tug  deliciabuntur 
ii  animam  meam. 

a zo  Nunquid  fodabitur  tibi  thronus  prauitatdtformans  labore  fuperpt(c(pto^ 
z I Pugnabunt  fuper  aiam  iuditK  fanguinem  innocente  condemn^unt. 

zz  Ec  fuit  dominus*  mihi  fordtudini:&  deus  meus  petr{fpeime(. 
mi  Etucrtetfupeos  iniquitatem  eorumtK  in  malida  eorum  c{det  eos/C{det  eos  dominus* 
deus  noder. 


pparctddndcbeat0  pnrdican  hoiem  do^a  deo  ddnecfodiafpiSdfi 
foDca  &£. Apparet  jnnd  affirmari  ip  deas  puniet  ipios-CTEs  qbus  oibas  fadle  parete  poc  matenam 
ptalmi  efle  rettibscionc  diuina  fcmita  tu  ad  danatione  iniquo^Sc  fpeaalirer  oppnmctid  paapercs  Se 
inltos  6c  negarUi  diaini  paidetiairam  ad  beandu  ccCfoc  corde)doAos  a deo  Secf  Ita  <p  matena  ptai/ 
mi  ad  Ifam  eft.deam  habete  ntiidm  humanoK  aCtnu  in  pnniretnbutTioem  ui  fbtuto. 

CTSVMMARIVM  EST. 

erPtopheta  impios  negantes  diaina  poidcnna  rcfpe^  hamano^  aOoS  oppreflbres  populi  det  o5/ 
fideras  diuaas  preneiare,fappbcat  deo  vt  manifidkt  fe  lodiccf  paniedo  &c.Et  vbi  rephendit  negantes 
diuina  paidetta.teddit  ronem  quare  Sequonf^  fu^i  petfeocrant  & iuffa  paciunf  .fjone  fhtnn  tudidi 
& vT^  ad  illudid^deratom  a iufhs  fidetibus  in  diurna  gratia£t  demum  punitionem  iniquorum  de/ 
fchbit  feparaaone  a deo  & fuccifione. 


do 

ibiqrfi  vf^inlHna. 
bus  eft  fermo  a mu! 


y IL  l:'r(^ni  t tna.Pnmn.Lxus  vltionuicuius  e vicila.dnetOc  exaggera  do  tepenc  deus  vlnonum| 
refauanfvuidiCtc,fnlgc.Tan§obrcnruslarear|tanq  no  credaf  deus  quatenus  efideus  vlnonum 
Otoceft  quatenus  bibet  officid  vindicadi>ogat{>phera  vt  fulgeat  vltioniidens.n^n(kclcnareui 
dez  tcmeiqai  mo  in  zlKmatiooe  hoiuni  laces  tanq  no  exercens  ludioa  cleuaiefm  ofhciu  iodicis  quo 
fiingais  rdpeCtn  vniucife  tetrf.Inltnnat  adt  petendo  dcaarcfaCtione  iudicii  diuini  rerribuno^  ludis 
fterucnicte^a  ddnnxta  ifludmifcticotdia  cidtar  ludidd  iac.zA  turfDs.exalcabif  parcens  vobis 
iiididi  dhs  cfa.)o.pTt  demfi  redde  tettibutioncrop  fopbosAdus  ludids  & vltionis  defcribitnr. 
QJ^fQUeqUO.  Inapic  hic  pars  ezecutina  tah  ordine.Primo  traCtaf  lUa  particulairup  fupbos.  Secun 
illaidcos  vlrionfiubi  uelligite.Tettio  ifla|fiilgqibi  btitudines  viti  .Quarto  illa  elenareiuda  teng 
^ j-  -""-^,Q|j;toilla|tedderembunoneiibinungdlbdabiftibi.(TrDefcnbuirffupbidequi/ 
ilc^ici  fodere  diurumo.Etichoas  a diucntmcatc  fede^  ait.  Vf<}<quoCnoca  diutuc/ 
nnociscuoiuni  icquendcnminu^impii  dndrutlbsexaggcrSdo  vf^quo  ipii  IprabunffPnmd  cnmen 
ab  al  IfOtia  idpiqngnificare  pfeCta  eof  miqtacc.ita  q>  Iceanf  i criminibns.p'  AIHucq  vfijiquo  alHuitf 
ctefeet  abddanter,loquenf|  vl^quo  loquenf.fbrtdSedidd  cnme  in  loconone  ed  q>  v^t  cdfluendo  lo 
cjnonf  foireihoc  verba  poteripipferetia  eos  potftes(c6minStes  Sc  hmoi.f^Txtollet  fe.  Tettifi  ciime 

pptiS  fnpbisl8c  hoc  m ope.eztoUet  (e.Pnma  fupboi;:  intetio  ed  extollere  rdpfosihic  ed  linis  propnus 
oium operfieoif^VfiSc merito rubdir.oesopanresiniqrans.<rPopuIucuu.Podcnmina  rupbofiia 
feipfis  numerat  crimina  eotunde  cotra  alios.Cdo!fpDbTicu  bondipibnafqi  mildabiles.  Vfq<quo  popa 
Ujecce  odenito  publid  boni.tndiecceolfcnra  dn,driec6cercntf&:  hzieditate  tuafiudos  quos  tibi  hgie 
des  cddituidi.afHigftf  Vidaaimifctabile  a fexu  Sc  datu,&  adaenafoaendu  extra  patria,iteiliaet{&  pu 
...  j.  L./i  r i-L-L  iminfiiqradegenetefupbo/ 

1 culcoies  expeCtances  regni! 
) tdlanfEt  ducriiqp  ipunitate  fnoif  cn 
tninfiino  videbit  dfis,&  no  icdligct  deus  iacobigeda  nfa.  Vbi  dare  negat  ded  videre  Sc  irdligere  aClus 
nfos.rTtdpfpicaciuspphctp  verba  fucnnrconliderata.li.mol  narrat  ertoreSc  tonem  erroris.Duplex 
a philofophis  negantibus  diuinam  prouidentiam  refpcdu  humanorum  aCloumirano  adertnt.Pn/ 
loa  cft  a taaooc  mtclligediiquu  ^ect  mtdkdio  0c  pt^uc  diuina  cd  onuuno  immacenaUs,  im/ 
. ~ CaictibpplaL  a iiii 


j PSALMV5,  .JCCim. 

mo  rcmojn  ab  omni  non  (bloin  natcria  (edpMaitialitan.Et  hinc  volnnt  nop  effefas  tanff  Accdl^. 

ticdiuiniiorcilc^losvtjmnufctanjratftibusinarcnalibusjfingulanbus,infliixu|vanctace  & ounoaa 

potcntialtrace  conlhmns;quales  fnnt  aftns  nofbn.Ec  h*c  rano  tangif  dicendo.no  intdliger  deus  w 
eob/dcnsqpiadofatprapopuloifraelihoceft  venisdcus.AIteraratioe*  parte  vilicaas  rOTm  vuaia 
famitunrcilicet  tp  qiiardam  melius  ell  non  videre  g videre, propter  eorum  vilitatem/turpitndine  Scc. 

Et  hanc  rationem  rangjtdicens.non  videbit  dominus. 

SlUdli(?il£bclhalC0Traaat  hic  pphera  particula  lUam/deiw  vItionfl|ct  parte  radids(.u»gnitk^ 
acluu  nolfro^^atgoedo  (btim  blalphemia  ipioqi.dicetinm.no  videbit  dns  nec  intelligtt  dtns  lacob» 

J ntcUigire  bellialesjhoies  mote  bdbaj;:  viuetes.in  populoiplati  tfi  populo  tang  magim^opolorfiifle 
[Hpicresidr  altilTima  ca  mak  fentictcs.qn  irdligcnsiqn  penetrabitis  fralean  veritate  i pTlaws  auron 
nunqdnoaadietlli  creans  ocnlG  nungd  nSvioebitlEtudies  gentes  none  caftigabit.doca  hoira  fci« 
rialA  quamior  eflfeChbus  da  itedit  docere  in  deo  efle  Idam  adufi  humano^-lx*  hoc  tp  fedt  knfnm 
auditusildilbm  vifusirynderdim(A  iteHeClu  fpecnlanufi  in  iK)bis.Et  uitendit  talem  r5nem  g>  gcgd  eft 
efe£honisin  auditu/vifujin  ^dodi  feu  rone  practicaj&  in  ItellcCtu  fpemlatmo  hois.rotfi  emmeno/ 
n rh  mo  dl  in  deo.Memmit  Ipaliter  auditos  & vifus,ga  fpGalioies  funr  itet  oes  fenlus.N5argiit^rf 
fcAibus  miraculolisiga  ad  illos  loquif  g negat  mtracula.fed  aiguit  ab  effcaibus  quos  ipli  pni  faunc 
prodod  a deo  mediate  minifteno  natuiz.u  fundat  tonem  fnp  cm  ai  cocgitione  pBo^f.gcgd  peifiM 
Aionis  habet  dfi3ftu$  pendit  Idgeexcellennon  mo  in  Tuprema  illius  ca . j'  Side  hic  minos  erudite  in 
pRia  feu  fpecolatiua  theologiai&fcito  q>  no  itedit  ppheta  ifetteq»  deus  audit  feu  vider.fed  q>  deus  av, 
gninone  iua  cognofac  quiegd  feniu  vifus  videf/gcgd  fenfu  auditus  audif.hoc  ed  enim  cxcellentiotB 
m6videit&;audirc.Adfigmhcadu  ergo  fyndcrdim(diat erudies  gctcs.dcus.n.ctudit  getes  mediante 
^derdi  idita  aia;  nodi*.Ipfa  liquide  aiguit  nofmetipfos  quii  male  opamuti&  indigat ad  bax  opee 
randnm.ed enim  naturalis  quidam  habitos animiadbonufmreCtarSncm  probandum&  cocran^ 
teprobandum.qoi  oibos  gnitibus  naturalis  elkac  pa  hoc  ed  edcClas  largitoris  natutp . Lumen  aute 
inteUedus  agentis  Sc  habitus  pnnapioy  in  fpccubnuis)(igmficatnrdiccndo.doc£s  hoiem  fcicnain^ 
nam  lilo  naturali  lumine  acquirimus  faennamiriue  inoeniendo  fiue  dificedo.Ec  hoc  limilte  naturae, 
le  ed  oibos  hoibusiacp  hoc  dFcftos  largi  cotis  naturp-^Diis  cognofccs  cogitationes  hois,quia  ipfg 
vanitas.CoiKludic  prophaa  q>  dns  cognofac  cogitationes  coiulc]i  flngulans  hois.Et  ne  putes  q>  av 
gnofeie  cogitationes  hoispm  id  quod  habent  de  (pfiali  (eu  imatcnali|&  n6fmq>flu*pporentialel^ 
fnnt.fubiDiigic  quia  vanp  func;imo  funt  vanitasjconem  m cognitp  reddit  coiunClio  quia.&  ed  fim/ 

|iis.cpgnofacetcasfmq>vanpfont.Etperhocrcfpondetpphrtadiccnbos)nonmtcllig«non  vide/ 

bit  dcus.c*  co  enim  q>  affmnatdcii  cognofeere coptationes  etpm  q>  van^funt,  intelhgi  vult falfum 
e&  <p  aliquid  no  videat  a deo:&  felfum  ede  q>  qupda  rndins  ed  no  videte  g vidercilimpTicitaSc  abliy 
lute lo<inendo.Siciit per Bonem  indu£»adeplafmationeanns)vifus&c.modrauitfaliumdfc  non  in/ 
tdliget  deus  lacob.  At  Ii  diftofius  cupis  ida  difcoti.legc  theologos  fpcculatiuos. 

SScjatlldinCS  viri.  Tranator  hic  illa  patnculaiftilge;  declarando  apud  quos  & quomodo  folgec 
deus  vltionum.Beatitiidmes  (erunt, viti  quem  cadig^ns  ipiiim  domine;  & de  doCtrina  tua  doaiiia 
«um.Adfaaendnmquiefceic  ipfom  a diebus  mali  donec  fodietur  impio  fonea.Intoeie  duas  aOio/, 
nes  da  erga  futuros  bcatosifalica  cadiganonis  & doClnnp.non  qualifcun^p  fed  legis  dminfEt  per/ 
pende  effoSum  cadiganonis  A talis  do<:trinf.nam  cffcClus  defcnbitur  quies  a dubus  malLK  ed fet/ 
no  de  quiete  perpetua  future  vita;,quac  paranir  doClo  a deo  a diebus  mali  i hoc  ed  a ronlris  Giccefli/, 
CIS  afflidtonibus  quibus  diwus  v it*  pr*fenns  cadigarur.p^Nec  prptercas  tempus  rempotil^  ratio/ 
nemldonecfodietunmpiofouea.Vnumidcmqitempns defcnbitur affliClionis  ludorum  proquie/ 
*e  perpetuate  foflionis  fouc*impiorum:vt  intdligas  alHiCtioncm  iudoram  ab  impiisicflcipfam  fbC 
fionem  foue*  iropioram.Quafi  foiicam  etenim  libiiplis  fodiunt  unpii,dura  afBigndo  iudos  adim/j 
plent  iniquitates  fuas  quibus  parant  (ibi  fbuca  inferni . Et  iclpondct  hoc  dirnde  prpmillis  fupaios, 
vfi]iquo  dtfe  populum  tufi  humiliabunt,  viduam  8f  aduenam  inccrflnent  &c.Adi  aperte  tefponikceq 
donec  fodietur  peccaton  fooea.  Vnde  fequitut.Quonlam  nodcttlinquct  dns  populum  fuu(contnia 
a fnpctbis;Ah.-ercdiratemfuam/indos,nondefaer[guis  affligi  finat.  ^ 

Cuonii  vfi]>  iuihtii.  Tratlarur  confequenter  illa  particula/deuare  iuda  torgideclat^o  iuditiam 
da  eleuandam  in  rctnbunone  ludomm  .Quum  dinOctitaqiq>  nondoehnqua  popalumfunm^ 
fubiungitquid  faciet  populo  fuo.Quoniamvfgi  ludinam/ hoc  ^exeeunonem  iudmf  in  alia  vita, 
leuettetur  ludiaum/prglentis  vit*:hoc  ed  indicia  qu®  in  ptpfenti  vira  aercencuqteducentut  ad  reCti 
tndincm  luihnf  m f^ra  vira.a;  pod  ipfumihoc  cd  fcqnentut  ipm/adedabilc  iplbm  ludiaum  teuo/ 
catum  ad  iadirtam,omnes  re£h  cordis.Iniqui  nollet  futuram  ell:  tale  iudicium  vof  iiidibasiufti  ao/ 
tem  dederat  tale  ludiciuro.Ec  dmt  hoc  pphna  non  folum  quia  multa  ludicia  humana  fnnt  iniud^ 
icd  pnecipue  quia  ludiaum  diurnum  in  prcfcnti  vita  non  czerca  iuditiam . Ncc  intdligas  at  hoc  • 
dtaiodiodicuinhac  vdaficmuiddilaiintclligcipabdincta  iudina.non  enim  pmucpcccacoicsv 


PSALMVS  JICIUI.  ' 157 

ttptobo^hac  vita,fed  ttfemataDcctitioniiiiftiti^  ftintrac  Vir^-CrQuis  Dorget  mthLprgtnific  Sc  poli 
^iuin  omnes  rc<^  cordis;&  propoiucrac  ekuarc  ludeac  ccrcf£r  propecrea  veruniji  declarate  incendens 
qaomodo  Bec,czplicac  qua  Ndocia  leeti  corde  aflfiedlanc  ludinum  luflingqiui  habede  vnde  nme/ 

ant.declarado.n.hi>qdeaarac  (p  deus  ludex  terrar  exalcarur  ludicando  iaftos{&  q>  lulh  habet  vnde  ddi 
deretiudiaumialfati^Agcsitaqi propheta  mlhlcolidcrapcelapramrdaciae  adhioiram  mjiaam 
hiifacur)aic.Q<qis  futget  mthfhabeti  rcaom  cor/hoc  efl  pro  me, cum  malignlsflimol  indicandis  ante 
Oibonal  indicisinuis  liabit  mihijhaben  rcetnm  conhoc  e pro  meCexaggeratio  dl}cam  operariis  ini 
qmtacis|fimul  indicandis  a indice  vniuetfp  cctrp.Quali  dicac.ego  non fulfido  pro  inc/mcrica  propna 
non  lar  fnnc.P' Vnde  Se  fubdic  declarans  illum  qms.NiTi  dns  adiuronnm  mihlecce  qois  furgcciquis 
fcbic  p meiecce  qdo  cieuabif  ludez  terrp  iudicado  ioftos-Admeonu  mihi  / admans  merita  mca/amn/ 
nriiimihi  admercdli^remavica,velncmodicnhabitamcdefcrtaaiamea.Moshcbraici  fcrmoiscSe 
^mlicat  apnd  nos  pauiominasipan!  defuit  qn  ala  mea  habicauic  delata  a rocietace  pfip  ccclcllis.  Di 
cic  autem  veluc  modicum{&  non  didc  abrolucaqnia  mentum  iullocom  non  u toro  Icd  pro  manma 
ili  ratione  ell  a adincotio  dioinpgrah^ac  proaliqoo  modico  dl  es  nolbo  libero  aibicno.Indc  enim 
£c  (p  nili  adtnrorinm  dininf  granp adiit  nollns  openbns  pamm  dedi  quin  remaneamus  defcrciiiUnd 
iqmdemmodicfidlaliqoalisrabo  metendi  ez  parte  libenarbicnLCTSiduilapfus  ell  pes'metis.Cd 
fiderat  vtt  teAi  cordis  m Ibpfo  vcrii(p.£bonu  opus  Se  malnm  opusimeritnm  &^mcntum  proprium. 
Et  propnum  qnidem  meneS  attribuit  diurno  adincotio-Dc  proprio  anccpcccatoiquod  impone  rclv 
qui  neqnu.ait.  Si  dud;li  conlideranijli  profdlus  fnm  coram  te,q>  lapfns  dl  pes  mcus|q>  pcccani  ex  ha/ 
gihrate  hnmanaiad  limilicndinem  dns  cnius  pes  labitungrana  tua  domine  fullcnrabic  meeeee  reme 
<itorofccceqoisfDigetpcomerationepeccaroromqnzcdmili.gratiacoadnepbetmihi  hduciam  (p 
^lalullencabitmein  indido  inlfanp.|^  nedifcuiTam  per  lingulas  partes  meas.vnico  verbo  omnia 
comprehendam. In  multitndine  c^itarionum  mearam  m medio  i^hoc  ell  mera  mqhoc  ell  cogi/ 
lattonum  meatum  de{clmismeis.C^imedlomnibos  cogicanonibnsellcincracogicancemircd  dif 
fiareria  ponif  iter  cogitadoes  ez  pce  rd  cognup.na  ex  hac  pce  aliqo^  cogitatides  fune  itra  mc/illp.Cqbos 
cogito  de  intiffiis  meis;&  aliqn^lunt  extra  roe,illp.r.quibus  cogito  de  agnsidcdiuitiisj&;  ahis  cxccno/ 
iibus.In  mulcicudme  ergo  cogitationS  m medio  mei/hoc  ell  f m moltii^inem  cogttanonu  de  mnb 
tis  intimis  agcis,corolaciones  cuf  delidabiitur  alam  meaino  folu  ddcSlacionc  fcd  delicias  faact  alae 
meac.Et  intedit  q>  qnafdiqi  liii  incernas  ptes  cogitet  iulhis  rdariue  ad  diuinu  iudiciii.moibas  inucnic 
tbncdiDinx  gracic  cofolamcts/licnt  innenic  in  explicatis  dnobus.f.  mento  bom  Sc  lapfu  peccati. 
BRunquid  fodatHtUr  tibi  Tradaf  hic  iUa  particulairedck  ictnbunone  liip  fupbosiinchoado  a con 
trarictace  iniquo^  ludidi  rerpeStu  dd  iudicatis  terraia  quo  pctil  leddc  tctnbutione  CiipbisNtmqd  fo 
ciabif  dbi  thronus  praoitat^hoc  dl  principes  iodicefip  praui,formas  labore  fop  ^eptolOuas  con/ 
Ctanetates  principfi  licD  indioS  tefpc^  principaras  diuini  cagic. Altera  dl  thronus  prauitatisiquum 
thronus  da  lic  chron‘’  teftiradinis  Sc  iDlhti^  Altera  e q>  thron^  fnpb^  Ibrmat  labore  liip  pccpto.-hoc 
kQ  ad  hoc  ^pit  vt  alHiganaddic  poepea  ad  labore  afHietioni$|angulhaili  Stc-chronus  autdiuinas  fb( 
mat  faluceSc  coTolanonc  nfam  Itip  pceptotqih  ad  hoc  pdpic  vt  ea  qug  fune  leucis  &cofolacionis  ha 
lieamus.  Vnde  patet  q>  thronus  prauitatu  fbrm»  labore  lup  pcfpto|nd  alToaabif  deo  iu^can  rara. 
Et  ppea  dudt  Ibdabif  tibilquali  dicat  no.pPugnabunc  fup  aiam  iulkEcce  opa  throni  prauicatfi.  Pa' 
BnabutjafldIbresiCorilianiiSe  idiqui  hmoi.iiip  atamicdcta  vica,iulh:Se  fanguine  innocctc  codenabHt^ 
Elarc  dl  codolio  pugne  fupbof  .in  qua  illoif  fentetia  cotrana  lullo  iudicijSic  mnocctu  pallio  limul  ti 
|giE.C7Et  hut  dns  mihi  h>mradmi,Se  deus  meus  petrg  fpd  me^Antcq  minutione  teodedi  fuperbis 
3cfcnbar,incetponit  iullof:  in  hac  vitaopptdlb^  ab  iniquis  ludiabus  coTolatione  diuinaioccalione 
liimpca  ga  cos  codeoatos  mtroduxetat.  Vnde  dupliceopc diurna  in  hac  vita  tangit.  Altai  forotudi/ 
nis  ad  fiimncdii  illatas  iniuriasAlceta  hrmitans  fpa  fbrarf  bcantaduus.hisjixlaobus  ^ipuc  egent 
Iniullc  panetes.FEt  vcitet]dcns,rDp  cos/ iudices  prauitatu, iniqtare  co^m  fututo  iudicioiquam  exer 
tuetdt o5aa  luK^Hax  dl.iuct^ucio  reddeda  lupcrbis.Et  in  malina  eo^icerna.c^dct  eos.  Vbi  ad/ 
nerte  tam  cztcrions  iniquitatis  3 incetionsmalidgcetnbunonc  defcnbi.Se  tandS  cos  dns  de/ 
05  nofier-Bis  dmt  cfdet  propter  c^m  animg  & cfdem  corporis  in  futura  vica.nam  Se  coipus  Se  ani 
ftu  gccinaliter  monettu',  volmdo  mori/Se  mors  higia  ab  as.^c9.  Arnen. 

KTV  VLGATA  EDITia  XCIIIL 

Eoitetexultcmus  dotnino,iubilemus  deo  falutari  noftro. 

Pr^occupctmu  faciaii  cius  in  confeilionetScin  pfalmis  iubilemiu  ei. 
Q^uoniam  deus  magnus  dominus  rex  magnusrfupcr  omnes  deos. 

Q uia  in  manu  dus  funt  omnes  fines  cerra;:8C  altitudines  montium  ipfius 


xJt  V.rfi)BgIc 


PSALMV5  •XCV, 

Qflonlamipfiuscft  mare  KipfcfedtiIIuJ;K  aridam  manus  diuformaueront^^  ^ ’ 

Venite  adoremus  K procidamus  6;  ploremus  ante  dominum  qui  fecitnoi:quiafpfi( 
cH  dominus  deus  nofter,nos  autem  populus  eius  tC  oues  pafcuf  eius* 

Hodie  fi  uocem  eius  audieritismoh  te  obdurare  corda  uellra. 

Sicut  in  exacerbatione  fecundum  diem  tentationis  in  defcrtonibi  tentauenmC  me  pif 
tres  uefiri,probauerunt  uidenuit  opera  mea4 
Quadraginta  annis  proximus  fui  generationi  huicidC  dixi  femper  hi  errant  corde« 
Ipfiuerononcognoueruntuiasmeas:quibusiurauiinirameafiintroibunt  in  requl^ 


1 1 


em  meam. 


CIVXTA  HEBR^VM,  XCV. 

* X TEnite:cantabimusdomino,c!angemuspetrf  falurisnoilne. 

i;  Propheta.  V Pi-^ucniemusfadesdus  in  conf^one:in  canticis  clangemus  ei 

j Q^uoniam  deus  magnus  dominus^K  rex  magnustfuper  omnes  deos, 

4 Quia  in  manu  rius  inqtu(Trioncstcrnc:&wresmondumipfi  # 

Quoniam  ipfi  mare  & ipfe  fedtillud:&  aridam  manus  dus  formauerunt. 

V enitcJcuruabimus  nos  & genufleclemus.procubemus  fadebus  dni^fa<floris  nofiri 
Quia  ipfe  deus  nofier , 6C  nos  populus  pafcui  eius  dC  ouis  manus  eiusdiodie  fi  io  uoce 
dus  audietis. 

Non  indurate  cor  ueflrumrficut  lite/  ficut  die  tentationis  in  deferto. 

Deus.  tentauerunt  me  patres  uefhi:probauerunt  me/etiam  uiderunt  opus  meu. 

nm 

lo  Quadraginta  annis  contendam  in  generadone,&dixi.popu]us  errantes  cordis  tpfit 
ec  ipfi  non  cognouerunt  uias  meas. 
jQ»  iuraui  in  furore  meo.fi  introibunt  ad  requiem  meam* 

Titulus  nullos cflCirca  mareri3 pfatmi ambiguitas qtuedam  eft propter  STtba panh apoftoU  ad 
hcbr.^&.4.nam  vabaapoftoUpr^fefcront  q>  pralmos  iflc  loquitur  de  tepore  mdie.inrradooai 
ps  in  ftema  reqoic  humanfi  genus.Aitn.q>  fi  lofue  f Ihtillet  populo  tequie  diuina,nung  fpfiflanaa* 
tcpotcdamdisdiiilTetihodiefi  voce  eius  audieritis  8c£  Veiba  afit  pfahni  nihil  de  «cma  lequie  aph> 
cOTt/nihil  de  rotfia  «plicitc  fonannrcd  inoitant  populum  hebrpira  in  pnrals  ad  laudandum  denm| 
deinde  ad  adorandum.monendoneobdmanflnrfl  vocem  dfii  hodie  aadierintffubiunget^  a^la 
annqnoram  patromrvt  patet  intnenti  pfalmum.Qrin  hacautc  ambiguitate  videtur  mihi  feda  para 
ampieCleda  ad  Ifam^ith  paulus  apis  mylhco  fcnfu  vfus  eft.Quod  appatet  ex  doob^.Primfi  eft  my» 
ftiico  fenfo  inter^af  requie  mea  ex  piiapio  genefisMegeuit  deos  ab  opibus  fuis:hoc.n.eft  fignfl  non 
Urcrate  fed  myfticu  (difum  tradtabat.S<^dd  q>  qud  in  pfalmo  no  liat  compatio  nili  quam  ad  obdo/ 
ranonc  cordisl&aimina  cot Aionis  tc  tftarionis.aprs  appoCiircopationc  quiens  ^tem^ ad  quietem 
tetrp  pmiffionis:  ea  pculdubio  tone  ga  quies  terrae  pmilTionis  figuta  fuit  geris  codeffas  patiut.Hoc 
aute  rpeCtare  ad  fenliim  myfhcumidaie  cmat.f Sequendo  itaqi  If^  fenrom.diamus  q>  materia  plal 
mi  eft  inuitario  populi  hebtfi  ad  laudandum  Sc  adorandum  dramrmonedo  ne  quaed  q dic  abgd  an 
dienot  cx  mandato  dei/flnt  obdurati  vr  panes  eorum.qui  fuerunt  puniti  &C, 
CTSVMMARIVM  EST. 

ITPropheta  iiuiitat  iodeos  t6  ad  budadum  deum  aexedientia  dei  tegis  magni  eni  robfunt  penetraa 
ba  tenarimare  Ac.tum  ad  adorandum  deum  ratione  beneficioram  creationis  nodra:  8e  peculiaris  foet 
deris  quo  ip(c  deus  nollet  A nos  populos  eiusrmoncns  ne  imitentur  obdurationem  patrum  in  dieli/ 
ns  & in  die  tcntarionis.cxplicata  poena  qua  prioati  fuerant  ingrcflii  tertae ptomiflionis. 

^PPcffone  loqnentrsfunt  propheta  Adnis. 

V£nitC,C3nt^llIU6-  Dmicfatur  prahnus  in  partes  duas:ppo(itiud  materif  ,A  cxecutiBa/ibi  quoA 
niam  deus.(T f^opomt  ma.Pnmo  inoicat  indgosf vcnitc.Sccundo  narrat  ad  quid-cantabimna 
dommo.dangemus  petre  fuluris  noflne.Cannis  humanf  efl  vocis.-cfangot  infbumenri  moGci&cir 
cfilogtur  fond  fdhuum.Rario  aut  Uudu  cd  cantu  Sc  fono/fignilicaf  deus  quatmos  dlficmios  lalutil 


PSALMVS  .XCV.  i{S 

ltofb& Inqoafimiiratcdandirurgabcniadodiainaadlalamn  noftram. PTettiam. Preoccnpabi/ 
mus  facies  ems  in  confdrtonr.iii  canticis  dangemus  cLAd  graciadi  quoip  at^onem  dfdra  Ibldnca 
tibus  inuicatdcilica  com  cantu  Sc  fefhuo  fono.adumda  cdcntate''pt^entionis/  ui  fignam  maions 
|^titudinis.Ec  tefatuT  prpieniie  non  ad  benefoa  diaina , fcd  ad  tempos  accoland^  ingtatitudinu. 

Et  eft  (mrns.antcq  accufcmnt  mgtatitndinisjiaadcs  lUi  paibluemus. 

4C0tn  0019  IIMgini0-  Incipit  hic  pars  excendua  tali  onLne.  Prb  traiUanir  lUa  pattiCQlajprramie 
■nos  Ax-Sceddo  illa/catabimns  Stcibi  venite  & caniabimas  nos.Tenio  tUa|  venitc|ibi  hodie  R i voce. 
CTRcddit  ita^  prio  i6ne  ^te  puenire  debemus  dnm  i cofdSonc  landis/ex  daabus  excclletibnscddiao/ 
nibos  dm.  Altera  eft  ® deus  magnus»ltera  q>  eft  rex  magnas.&  vtetip  fup  oes  dcos.Et  (ignihcaf  p pri/ 
mom  ezcdlentia  da  loper  o«  inrcilipeoas  Sc  fpds  quos  angelos  Sc  df  mones  vocamosiA;  er  fopet  oH 
deos  fm  opmionc  homm-Perfecudu  autdniuni  ac  regimen  oium  eotddcm.multi.n.phi  fientiuntddl 
cllcden  magndrapcro&  deos, gtil  non  concedunt  eunde  e%  rege  magnulbpcrocsdeosivt  patet  de 
■oicdia.ncgac.n.ded  gubernare  (piritoales  ftibftantias.QTQDia  in  manu  eins  inqmlitides  tena^  De/ 
clarat  regem  magnuex  fobieAionc  penetralid  tetrzt  vitium  montid  Sc  maris . qua:  ttia  conftat  nulli/ 

I IIS  altoius.potcl&ci  ac  tegimmi  (bbiict.vc  ex  eo  qi  qoaxuip  occult^  vie  p quas  inquiri  pdt  aliquid  in 

penetrabbus  Sc  cauemis  tettfi8c  omnes  montium  viics|&  tam  (paaomm  acinquierum  mare  potefta 
ti  ac  gubernationi  ipliiu  (hiantur, mtdligatur  vere  rex  magnus  fuper  ott  deosiqbus  luee  non  Ibbdt 
- conftat.^EriplefcatilludX)cclaratdeumagndropeTondeos,quiaiprecreaDittciTa&mare:A  rade 
ratione rdiqua-Etlignificanter dicit  manus  ausfbtmadearidamivt  intclligeres  q?  iplc  immediate  p 
fap(um(vdutproptiismanibus)crcaaittetTam,quaecftinfimumomniam  dbmmivrpethocmtdli/ 
Mes  multo  ma^  ipfum  per^liim  crealTe  fup^ora. 

Syenite,  CUnuoimusnoS-  TraAaturhictUapaniculaicatabimus  acc.petrg  faIotisnoftne.Poft3 
cnuninmtauitadlaudandamdeum  rdneexcdlfflti^diamc.modoinuiratadadorandildeum  t5ne 
1 bendkiof  nobis  collato^Et  ad  triplex  genus  renerenti^  anibendfi  inoitat.Primum  eft  cnmabimut 

I nos<quodbcimusdum  flexnmcapotlimnlcumpe(%oredemimma&&genofleAemos;qiiod  maions 

eft  reuetentip.procDmbemusCquod  fummp  eft  tcueienti^)bcid>us  domini  faiftotis  nofttiecce  benefi 
I ciumcreationisnoftrg.Q7Quuipredcasnofter.Pecaliansgratiebeni:fianmCqnodetiafcederequa/ 

do9  fancimm  cft)alim  pro  ratione  tonus  teuetenttp.Et  cotinet  duas  panes.  Alteram  ex  parte  noftrat 
falicetaniaipfedmsnoftenhoceftQaiprumpmilimashabereindeiiiqaipledignafdlenoftcc  deus. 

^ lplcn.eK  fnapte  natura  densired  dignatus  eft  vocari  nofter  peculiati  gratia  culcusfreparando  nos  ab 

Bliis.Etnospromifimas  habere  ed  in  nolhd.en  dnmdegilh  hodie  vtlit  nbi  deus  dnite.z6.p'Alteram 
cz  pane  deLfir  nos  populus  palcni  eius  & oms  manus  eius.  Apparet  in  Tupcrficie  enor  vt  populus  refe 
Katu^afati&oaisitfaamrmanosdusiquonumdcbnillct  dici  populus  manos  eius&ouis  parcid 
^ cins.Placuic  rn  fpintuilimifto  comutate  adieiSiua  propter  m)rftcnumt  vt  intclligeremus  nos  quu  oue 

I ■gimnsfproiimosdeovdntfubmanueuisi&qndvdutvnddepopalonos  exhiberausjpafa  adeo. 

I Adlitcramind^dicdrarpopalnspalcuideiqaoadabdcorporeumiqniapafcebarutineetta  pmi& 

, lionis.quam  fibi  approprianeratdcn$.qno  ad  animam  autem, quia  pafccbantar  veibodium^  legis. 

I OucsaatemdicunturmannsansiquoniadtbtiliuntabKyptointctram  promiftionis  deutoaes  a 

I paftote,manuducete  eos  per  coldnam  ignis  in  node  A nubis  in  die.Et  intendit  q>  ipfe  dens  habet  nos 

I {inpopninmalcparccndnm|8evrouesr^endasfubmanuruatquodeftrpecialisgratig.Deqna  alibi 

diatur.non  fixit  taliter  omm  nationi. 

I^fodif  flin  VOC£^9.Ttada£hicillapanicoIa;vcnicemoncdoeosaba^Ioneimicdarpfcs.Ha/ 
dieihoc  eft  quoed^  die,li  in  voce  dus/prophetas  loi  ndcios  dei  m vooedd  loquentes^vn  Sc  prophet^ 
doebanqhaxdidtdnsdignificadofe  loqui  in  voce  dd)andietis|qocm  admodum  audierant  patres  ve 
Bn  moyfen  &c.loqudes  in  voce  dd,no  indurate  cor  veftrd.Maaphora  adnnaelumptaCqua:  non  ce/ 
ditcangenn^ippdlararuidutarccorgnonadmitnt  vocem  da  mna  cor  | parendo  illiSicot  litahoc 
eft  deoe  obduraucrant  panes  veftn  corda  litigando  Sc  contcndendoftimcntcs  progtcdi  ad  terram  pro/ 
ini9ionis.Tangir  erum  hiftoriam  feriptam  nu.i;.  A.14.  quando  teueifts  exploratonbns  terra;  pro/ 
miftionisfpopalns  volmrlapidate  iofue  Acchalds.ac  conftiraerc  fibi  ducem  Sc  rcuem  in  fgyptnmind 
ciirantes  audite  vocem  domini.Sicotdie  tentationis  in  deloTo.  Tangit  aliud  crimen  fcUicttquo  ten 
Caoerantdenmiquod  pluribus  hiftonisappater. Quod  autem  dicit  in  defeno, locum  voiorcFcrimy 
nislignificat.Et  meminit  horam  duorii  cnminfttan^copiehedentiftoiatqiiia  cnmineUrisreceflctur 
a deo|diffidcndo:ctlminc  alit  tentationis  accedebant  ad  den  dubi»io.  (ET  Qt-  teraucmt  mc.Propofo/ 
it  ppheta  monitione  ne  imitetur  obduratione  cordis  patrii  in  duobus  fpecialiKr  exceflibnsiiniiodti/ 
Citmododefi loquetededarado  vtni<pcxcdId.Etprimo  tetationispInncscomtflf.CJitaaueTut  mq 
deum, panes  veftci:probaaeranc|cxpetti  funt  me, etiam  viderunt  opus meumimultipluidando 
inanna  | dando  aquas  | dando  carnes  | Scc.  iuxta  illud . Sc  tentauerant  me  iam  per  decem  vices.  Ad/ 
ume  hic  qitentate  deum  eft  ezinccnrioncczpctinvdlc  potentiam  aotfeiennam  aut  voluntatem 


PSALMVS  .XCVIy 

ikiQnod  manifiilc  ctiminoram  cfbvtpote^cedes  cx  iOiciro  dubio  circa  potctiaifciam  aut  voU!catl 
da.p'Quadraginta  annis  odccda  in  gcneraciocExplicac  cnmcn  lins  lincotdtnc^’a  piio  ciplicaf  dn/ 
fano  pccnppuniti  (bnt.amora^.anno^  in  dcfcrto.donccocs  namerati  niorctenf.Fucatu  auccdrf 
daienif  ad^ritii  pbaocrac&  vidcrticopas  med.Eccft  fcn(bs.pptcica  cdceda.i.cffc^cdccnoni5  du 
rate  facia.4o.annis:fcu  p modii  lingans^n.annis  rnchabebojocadedo  cos, in  ^crationc|hac  cgtef 
la  dc  ggyptofe  vere  licfcartqa  n5  nili  c6pletis.4o.annis  placacus  ftiir.p^Ec  dixLDiflfininone  menco/ 
ru  (bbidgit£c  diAditfiniui  codirioncs  ppti  egrehi  dc  (gypro  duas-Altoa  di^pulus  errantes  cordis 
ipfi.ln  quo  crrorcotdisjhoccft  voldtans,l?giwcaf.i.ettoraf{o^atus.Alcetadi8cipri  ndcognouetnne 
viasmcas.In  quo  ^gnlfica^maccna  erroris  af{eCtan;q>.r4iTaDenitignor^  vias dra,quas  tam  mani 
feftis  lignis  & miraculis  cognofccte  dcbucrat-C luraui  in  furore  meo.  Senrena  cddcnadonis  de/ 
foibif  immutabilis  ex  inramero  appofiroi&ioliaexfntoiethoc  eftiuihria  vindicatioa.Si  mrroibuno 
ad  tcqiiie  meathoc  c(l  ad  quiefcoiu  m terra  mea.f.cenapmiflionis.Ha:c.n.foic  pccna  illis  illatama  nui 
Ius  eoi|c  inrroiuit  in  cerri  pmilTionisfexccpris  iofuc  dc  diakb  innocmbus.pTMcribimr  aut  harc  poe/ 
na  fub  coditioneili  introibat, no  q>  cddinonale  fiictit  luramctndcd  qa  ppheta  introducit  dcii  iurant& 
in  ira,cd(bqaes  fiiit  vt  verba  quoq:  iran  mote  fubidgerenmos  adt  iraro^  eft  munio  fermone  & condi/ 
Cion^i  cdminatotia  vtiC^ueuimuiaitati  dicere  cominadoii  vnq  habebit  a me  gratia/li  vng  teuet 
tef  in  domum|&  limibaiincendcnccs  negaduam  q>  nunq  admittetur  ad  domuminunq  admittetur  ad 
am.Sic  enim  in  propolico  humano  mote  deus  iratus  diat  fi  introibunt  ad  requiem  meamdntS/ 
(|i  non  introibunt  ad  tequiem  mcamAmcn. 

«TVVLGATA  EDITIO-  XCV. 

Antatedotniho  canticum  nouumtcantatcdomlno  omnis  terta. 
Catatcdnot  benedicite  nomini  cius,annuciaccdedieidiefalutare  d9»; 
Annunciate  inter  getes  gloria  ciustin  omnibus  populis  mirabilia  eius. 
(Quoniam  magnus  dns&Iaudabibfinimistterribilis  eft  fugoes  deos,  ^ 
Quoniam  omnes  dii  gentium  d^moniadominus  autem  c(Ios  fede. 
Cofcfllo  8i  pulchritudo  i cofpedhi  ei^rfandtimoia  & magnificetia  i fandlificatioeci?. 
Afferte  dno  patris  getiu/affertedno  gloria  SC  honore:  afferte  dno  gloria  nomini  eius» 
Tollite  hoftias  SC  introite  in  atria  ciustadorate  dominum  in  atrio  fando  dus. 
Comoucatur  a fade  dus  uniuerfa  tenatdidte  in  gentibus  quia  dominus  regnauir. 
Etenim  correxit  orbem  terrx  qui  non  comouebiturtiudicabit  populos  in  equitate. 
Lstentur  coeli  SC  exultet  terra/commoueatur  mare  3C  plenitudo  dustgaudebunt  cam^' 
pi  K omnia  qux  in  cis  funt. 

Tuc  exultabut  ola  ligna  fyluarn  a fade  dnitquia  uenit.qm  uenit  iudicare  terram, 
ludicabit  orbem  terrf  in  equicate:S(  populos  in  ueritate  fua. 

GTIVXTA  HEBRiEVM.  XCVI. 

I D . /^Antatedno^canticnnouu:cantatedno*omnis  terra. 

* V/(23f3tedno*:bndidtenomedus,annundatededicindiciaIutcdus«] 

3 Narrate  in  gentibus  honorem  dus:in  omnibus  populis  fepata  dus. 

4 Quia  magnus  & laudatus  ualde/timcndusipfe:fupcr  omnes  deos. 

,5  Quia  omnes  dii  populorum  uacuitates:8i  dominus Vcelosfedt.  ‘ 

4 Pulchritudo  decor  fadebusdus:forritudofiC  gloria  in  fanduario  dus. 

7 ParatedominoTamilifpopulorntparatednoIjonoremK  fortitudinem. 

* Parate  dominolionorem  nominis  dus:cleuatemunus,fl£  introite  ad  atria  dus. 

9  Curuamini  domino'*m  decore  fanditatisttremite  a fadebus  dus  omnis  terra. 

10  Dicite  in  gendbus.Prediaanda.dominusV^tuuit,etiamftrmabitur  orbis  nonlabc- 

(urtiudicabit  populos  in  reditudinibus.  > 

1 1 Propbeo.  Lf  tabuntur  cocli  SC  exulcabit  terta:totubic  mare  SC  plenitudo  dul* 


i 


PSALMVS  JCCVI. 

*•- 

iz  Gaudebit  campus  K omne  quod  in  eo:tunc  laudabunt  omnia  ligna  l^Iu^ 

1 i Fadebus  domini*:quoniam  uenit/qm  ueoit  ad  iudicandum  tcrramnudiabic  orbem 

in  iulHda  AC  populos  in  ueritate  fua. 

Tltnliis  nollDs  dlMattria  ptdmiCy  t ^cik  a ipfo  acapifj^  tepns  mdif.Tam  a co  q>  in  prin/ 
ctpio  inuitat  ad  cancd  noiid,tan3  (iiixcdes  vctens  tcnameti  canbro.nun  ez  eo  9 uioicat  ocm 
tetta.tam  ez  co  cp  dcfcnbif  cultos  da  apud  vnlnalbs  cfi  de^aione idoIatnp.tum  ez  eo  (p  defcnbiE 
Ipntia  ccdorumiun^mans  &c.quia  dominus  venit  ad  iudicandd  tena.HaKui.ad  tempus  mefie  fo<y 
Aaicnon  cll  dubium.p'^  igitut  matena  plalmi  ad  Ittetam  aduentus  mefip  vta^ 
CSVMMARIVM  EST. 

tr Ptopheta  inuitat  oem  tota  ad  catienm  nouum  ob  adoetli  mdtf  deftmens  idolattia.conIHtnentis 
eultti  dioinu  plend  vimitisipulchritodinis  X decons.tegnatis  fitmandfg  otban  immutabilem, ac  ia 
dicantis  mundum  cii  gaudio  & laudecodoium  & vniucila:  acann^ 
fTPetfona  loqucn^ropheta  dl 

SntSUeofio.  Dimdi£  p&lmns  jn  ptes  duasippofidua  matetif ,5t  ezecutiuajibi  bfididte.CrPRV 
ponit  vnfiihoc  eft  inuitat  ter  oem  tata  ad  cantandd  dRo  cancicS  noud.Ttin^  autem  tnmtatio/ 
IUS  ratio  no  folli  dl  perfero  numeri  tnnan.lal  aliatedde{aptDpheta.Canticom  nooum^ad  diflSc/ 
tenS  cantid  vetensjfett  (daim  diffioena  tdlamcti  nom  a tdibmeto  veteri.Et  qa  tdlamdd  noud  coe 
dl  coti  mfido.ideo  inoitaC  ols  tetraiquli  tdlaraetfi  vetus  ad  fola  tena  promiflionis  le  eztend^. 
GTJ&enedidtMndptt  hic  pars  eztcotina  tali  otdine.Primo  ezplicat qualitas  r^nms.SwiiHn  ceddiE 
Catio  trin^  inuitatidtsiibi  annddace.Teitlo  ttaCtaf  illa  pticulajois  tenajibi  qa  magnus  dns.  Quatto 
DaAaC  illaicanricfi  noud|ibi  diate  in  genbos.pEzpbcaf  itaq^  qualitas  catus  dicrao.bndidte  nomen 
dns.  N6.n.ad  vanfl  cara  imtat,!»]  ad  cantu  laot&edininii  nomenigtatias  agendo  Anndetace 
de  dic  in  die.Reddit  rdne  quate  ter  moitauit  catatqa  tripUd  efledn  in  tepote  mdip. Salute  ciusxcce 
primus  effiedus.ipre.n.ralim  ^idet  pptln  (ud  a peccatis  eo^ idizit  angelus  ad  iofeph  fpdliim  beat^  viC' 


, . tidolatrp,honoreaasthonorEdepdcbitnm.Inoibaspopoliskpata.Lmirabiliaaos. 
EcCe  tetrius dltdus.com^hendens  non  Iblum  mirabilia  miiaculorom  tepore  mdigGs]  mirabilia  p/ 
snifla  adimplenda  in  codefti  pama.Q^  vere  magis  pofliimus  miiariq  Icite. 

I0UU  magnus  ons.  Xcadaf  hic  iiu  pamculaiou  tcitaireddedo  tonem  quate  inoitafois  terra.  ^Et 
teddit  tone  cz  firuCln  duplid  cAmunicato  omni  teti^Alter  dl  ddlrudio  idolatrieimanifeflaro  vno  ve 
IO  dco.Qt^  & fliafle  mdiam  in  toto  mundo  lam  patcr.Er  defcnbirat  dicendo.Quia  m agnus / non 
mole  (ird  vittutc,dns|qui  ab  hebrpis  didrar  dns,&  laudatos  valdarimendus  ipfe  (iipct oes  dros  Haic 
cna  adicdioaCmagnusflandaras  & timcdus>3la  refadrar  ad  hoc  vlnmfilfuperoEs  deosihocdl  fupet 
oes  qui  vocantur  dii.iple  deus  apparau  magnos|iaodatus  dl  valdeimonlltatus  dl  timendus  plus  j 
oes  qoi  vocantur  di  i.C^ia  omnes  dii  popolotu  vacuitates, & dns  ccelosfcdc.qaia  compertum  dl  (p 
omnes  dii  populoid  funt  vacuitatesjhoc  dl  fnnt  licot  vafa  vacua  nihUm  fe  continentia ; X ez  alteia 
parte  cognitura  dl  ® dns  non  dl  vacuitas.fed  dl  cteator  codoa.p^ Adiiette  hic  q>  diftio  hiraica  in/ 
cetptata  vacuitatesin  lingua  latina  patetetur  leCtius  mtetptata  roiflet  nihilaihoc  dl  cogniti  f&t  dii  po 
palorum  q>  quilibet  eorum  dlnihil,dommus  autem  non  folum  non  dlnihilfed  fecit  cados.  Et  veie 
hacc differentia cognitadlpollgchtillns  mundum  iUnminauit.C:Puldiritudo  X decor.  Alterftu/ 
^s  copiunis  toa  mundo  defcnbirarfcilicet  eccMalhcns  cultus  tempore  meff  gaio  in  immolatione 
intoldnini  & animalium inon  in  cuipibos&obfcenis  adibusfneciiirupctflicionibusired  pulchritu/ 
do  X decor  facid  6ius.Metaphoricc  introduciomote  humano  de  deo  loquensiqi  in  cultu  qm  ezhib» 
tur  coram  eoinihil  rutpeaut  indecorom.led  pulchritudo  & dccorluenitot-Forritudo  Agiona  in  &n/ 
ftoano  dus-In  ceddia  da  tempore  chnlli  ezterius  pulchnrado  Scdeconinterius  foiritndo  animiipto 
pria  chriffianp  rdigtonis  viitusCvtpote  qua;  omnes  fandos  aus  conlhrairipdpuo  fortiradinis  adn 
qui  e(l  fuffinere^^loAaihocdladusdignigloriatqaifbb  funtadus  vittntnm£tpiopterea  paratC 
dffo  familia;  pprotujomniiuparatcinqna  dno  nonorc  X fbrritudine.parate  tectio  dno  honoicm  nois 
das.CIara  e hfc  mooitio/cdfcqacs  a andidis.Elenate  munosjcnchacifbf ,&  introite  ad  atna  d^iloca 
ofonts  deodicatu.Cnmamini  dnoiador^  lUti.l  decote  fandicatisino  in  decore  vdhli : tremite  a fa/ 
ctebus  aus  ois  tara.p'Colligc prodes  ledoc  q angit  rohera  ab  vnineria  certa  in  cultu  cki  tpe  mdue, 
b vide  vniuerfa  ad  fpfiale  bonu  ai  fpedaraqma  vetela  fpiritualis  vitfidl  kz  chiilh. 

IDictte  (n  gentibue-Tradarot  hic  llla  pamculaicanncu  nonfiidedarado  matena  noni  caros.  E)icice 
in  gcobus(pd|catqcuangduatc  ymacm  Banonibui;hccXDfisrcgoauic|ddsdcustn  homine  nufo 


X 


PSALMVS 


'.XCVII. 


Rgnarc  inchoadt  rtfuigoido  a mortnishoc  enim  r(l  primmn  prfdieadpm  gmrib^Erttmc  rcgnS 
meficinchoamciiuta  illaddatacftmihiomnispotcifcis  incado&intefra.Tuc  indMamt 
dri:quodioannesbaptiftaiquodchriihisprfdicaBerat.appropmquaBit  tegnnm  c^oram.  Hacc  cft 

rannci  noui  maccria.Et  mcncomaia  nouc  immottalitatis  aditns  apcmis  dl  humano  gene 


rt.VEriam  firmabitur  otbis  qui  non  labeturjhoc  dt  mundas  futnrasdeqoo  ad  hcbrinon  mm  an/ 
odts  fubiecit  dens  orbem  tertarfbtutnm.Ratio  firmitatis  venturi  fcculi  eft  inchoatio  itgni  chtilb  pct 
^ntte«ionem:iu*ta  Ulud.  i.ad  cor.  i chrittns  refimexit  & nos  terargeraus.Et  ad  diflfcrennam  m w 

diprcfentis CUIUS difpofitiolabeturiddcripfit orbem ftitnmman51apfn;vtimmobilitatOT  eius  de/ 

pinsjent.Iudicabit  populos  in  rcehtudinioos.Exrcutio  Ggnificatur  orbis  immobiusper  hoc  enim 
dominus  tegnauit;radicata  eft  firmitas  ftitun  munduper  noc_autem  (f  indicabit  populos  vniuerTos 
in  eotum  tceiisaiftibns(;dranni  & dolilHs  mihi  manducare  &c.)execntioni  mandabirar  futunu  miio 
dus-nam  tunc  erit  fecundus  chnih  aduentus  & mundas  ventnms.Hart:  tna  funt  maraa  nom  canti/ 
d.in  quibus  coprehendtur  myficrinm  incamationis|&  humanomm  mentorum  in  fide  chcilfa/&rae/ 
licitatisftitnri  mund.OTLftabuntur  codi.Ad  Utera  Iftati  funt  codi  tum  in  primo  ad^m.milTis  w 

ediscaranbusad  paftotesiac  apparete  nouaftdlamagis:&  multo  ma^Iparifunt^ut^MeScaic* 

dente  chrifto  in  codumia:  lon^  incopabilius  Itabuntur  in  nomtate  futuri  mmdi.B  exultabit  ttr/ 
ra.in  pnmo  gdem  aduentu  gaudio  fpintuflanCti  afilataiin  fecrido  afit  totaliter.Tonabit  mare.  Mew 
phora  dl  a mulntudine  foni  coddlis.fignificas  gaudiii  marisrhoc  dl  infularum  & do^  w ptoitudo 
dus.plenitudo  raarisipifces  & reliqua  quae  nafefitur  in  aqnisfnnt.Gaudebit  capus  8c  oe  quod  in  eo/et 
the  laudab(it;catado,oialignafylu^Intcditp  has  diffcretias  mans  & plenitudinis  ^icapom  &ple/ 
nitudinis  eo^  Sc  fylnatfi.vniuetias  diffetennas  creaturatu  materiam  diuin^  laudis  pbitu^B  rcuen 
adimpletu  videmus  in  miraculis  dinfli.vninetla da( vniuetfa^  rou  gen^  mac^  laudis  diuinp^ 
buiiieivr  patet  inmcti  facras  hydorias-Rurfus  hoies  in  mati|in  infulis;!  capis/in  fylmstSc  bteuira  vbi/ 
Lbereiilltntrs.ad  dei  laudem  furracrijK&fiquidcfunt  fulgent.  Nec  vacat  myflenoif  pi^a  daqoae 
fola  fiinr  partes  fubllantialcs  vninerfi ; nullius  misti  fpecialis  mentio  fit  nifi  ligni  fyUiefhisiqaoniam 
in  hoc  mdias  mortem  fuperauit.&  hoc  Ggnum  crucis  ent  in  cado  quum  dominus  ad  iudicadum  ve/ 
nerit.propterca  enim  dcfcripmm  tempus  illud  dltangmatcna  gaudii  Sc  laudis  omnium  Illotum 
fylucltriamiquia  tunc  in  vno  eommCfcilicet  ctuds  ligno>xaltan  menierunt.  r Gaudebunt  inquam 
&laudabuntfadebusdomini;coramfadedomini:qaoniam  venit;mefiasin  camc.quoniam  venitf 
in  fccudo  aduetu/ad  ludicadd  certaindicabit  orbe  in  lullitia/reddedo  vnicuiqi  f m q>  memicSc  pplo^ 
oes.in  veritate (uajno  in  veritate  attdlatapa  homines^  Bajdiutna/  inPalhbilijcctta  & dara.  Amo 
GTVVLGATA  EDITIO.  XCVI.  ^ 

Omlnusrcgnaultexultetterratlftenturiiifulaemultas.'  . . . ■ 

Nubes  SC  caligo  in  dreuitu  dustiuIHtia  SC  iudidum  cor^eilio  fedis  eiiu* 
Ignis  antcip(umprfccdd::&  inflammabit  in  circuitu  inimicos  dus« 
Alluxerunt  fulgura  dus  orbi  terrretuidit  SC  commota  e(l  terra. 

Montes  ficut  cera  fluxerunt  a fade  dominita  fadedomini  omnis  ceiT{^ 
Annundaucrant  coeli  iufliriam  dus:8£  uiderunt  omnes  populi  gloriam  eius. 
Confundantur  omnes  qui  adorant  fculpdliatSf  qui  gloriantur  in  flmulachris  filis* 
Adorate  cum  omne  angeli  dustaudiuit  SC  Iftata  dl  fion, 

Ex  exultauerunt  filif  iudxtproptcr  iudida  tua  domine. 

Q^uonia  tu  dns  aldflimus  fupa  omne  terrammimis  exaltatus  es  fuper  omnes  deos*  / 
Q^ui  diligitis  dominum  odite  malumtcuflodit  dominus  animas  famflonim  fuorum,de 
manu  peccatoris  liberabit  eos. 

Lux  orta  efl  iullotac  rccflis  corde  Iftida» 

Letamini  iuili  in  dominotSf  confitemini  memori^  faniftificarionis  dus* 

CriVXTA  HEBRiEVM.  XCVII. 

1 _ T~^minus’regnauit;cxultabitterra/I{ubunturinfulfmultg. 

2 Pfopbeta.  l.rf^ube8&obfcHritascircuiribusdus:iuftitiaaj  iudidum  finnameni 

tum  folii  eius. 

) Ignis  fadebus  dus  ibitiSfinfllmabic  dreuitu  aoguflacoreseuu*  ..  - 


r 


_ PSALMVS  .XCVH.  i6o 

4 Fecic  iHucere  fulgura  fua  orbinudie  & contimmt  cerraT 

f Montes  ficut  cera  liquefadti  funt  a faciebus  doraini*:a  faeiebus  domini  omnis  terr^.^ 
f Annundaumint  codiiuititamciust&uideruncomnespopulihonoremeius. 

7 Cofiindetur  oes  feruitores  fculptilis/gloriantes  in  uacuitatibus:  icuruamini  d ocs“du, 

8 Audiuit  OC  letata  cR  iion  SC  cxulcauetunc  filif  iudftpropter  indicia  tua  domine*. 

9 Quonia  tu  dominus*exceIfus  fuper  oem  terramalde  eleuacus  es  fuper  omnes  deos. 

10  Diligentes domini*oditemalum:cunodien$ animas gratioforu Tuorum/de manu 

piorum  eruet  eos.  * 

11  Lux  fata  e(liufto:dCredlis  cordis  l(tiria. 

■ z L(taminiiultiindomino*:&conficeminimemori(ran(fHcati5dus.  ' 

TlralnsnuUnsefLMaceriaaanroritateapoftoli  pauli  adhebM.habetunindncentiscalcenife' 
pnmi  voficuli  huius  plalmi;diccdoii;qud  icmim  introducit  primogoiitu  in  orbem  taTgdiae 
adormt  efi  omnes  angdi  dei.  Vnde  dare  paret  q>  de  aduenru  mefi*  pfalmus  loquitur.  P^Ita  q>  in  his 
verbis  apoftohjplalmi  huius  materia  (igniBcatur.nam  per  pronomen  efi  exponit  apoftolus  mdiam: 

A;  per  primogenitfi  monSrat^orioliim  eius  aduM.vt  int^igas  primogeniti!  quatenus  primogeni/ 
tfiddinon  quatenus  vilis  Seabied^form^Dicendoiteruimonfirat  fcefi^  introdudionem  mm^in 
otbem  teti^.primus  enim  aduentus  mefi^  ftiit  humilisialterfntnms  eft  gloriolus.  Dicendo  m otbem 
tetnejfignihcar  q*  de  aduentn  mdie  ad  accipiendam  pofidrionem  legn  i in  terraCque  fkt  in  aduenta 
ad  iudiafi^plalmos  ifte  tTadatEtficdS;  renatur  progtcflbs  pfalmiidacnbcntis  apparatu  mefif  veni? 

Cis  ad  iudicadfi  mfidu.|r^  ita^  matena  pfalmi  ad  l^miaductus  duilh  gloriolus  ad  vl'e  iudicium.  ‘ 
CrSVMMAR.IVM  EST. 

iL  Propheta  deferibit  mdiam  venientem  ad  indicandum  mundum  magno  apparatudcilicet  adora/ 
Cibus  angdisiannonciancibos  ccdis|videnribns  vniuetlis  popuhs.preeunte  igne  viente  reprobos|co 
tufeantibos  folguribus/ttemente  tetra/liqueTcentibus  monnbns/gandentibus  indgis.  proindetp  mo/ 
net  diledores  domini  vt  odiant  malumiqma  deus  cuftodiet  & lifoabit  eos  a malo . & quia  locem  aC 
Iftinamliabent  inlitam  iulli, lientur  & laudent  deum. 

^Perfona  loquens  propheta  m. 

l^©milUWregnanit.DiniditnT  pfalmus  in  partes  duasipropolitioam  materic.&aecntiuaiibi 
' nnbes.<C  Ptopomt  tria-Primo  regnum  mefif  Dns  legnauit. Acclamantis  vox  ^ quum  rex  pof 

feflionem  legni  accipit-damant  enim  omnes  felhoa  vocc/dns  regnauie.Et  chnfhis  qmocm  in  fua  te/ 
futredione  regni  potcftarem  accfpitCdicete  ipfotunctdata  eft  mihi  omnis  poteftasinccelo&  meer 
ca^in  fua  autem  afccnlione  accepit  pofldTione  regni  in  cocloun  aduetu  vero  ad  indiafi  accipiet  pof 
Jeflionem  regni  in  tcrra.&  in  filialis  horum  congruit  aedamaoo  dnstegnanit.Inpropo(ito  autem 
catione  temi  aedamatur  dominus  regnauit  veniet  enim  tunc  in  maieftateiegiaiiegnum  terne  poHtf 
furas.cui  interim  didtur/icdea  dextns  meisdonec  ponam  &c.|nExultabitttira.Secondopropomtot 
effiedus  r^ni  quo  ad  iudps  t q>  exnltabit  tetra  promiflioius  ob  lalotcm  totius  iliad.  PT^abontut 
Infulp  mult^Pioponif  tertio  eftedus  regni  in  gennbos|lignificans  ab  infuhs  multistv^t  a (blidita/ 
ce  terr^  (epatis  pp  idolatriamrcui  fobiacdiant  tempore  quo  editus  eft  plalmos. 

CnRutK07ODrcarir<30.  Indpit  hiepars  execntiua  tali  ordine. Ptio  tradatur  illa  paiticnIa|dominiii 
B^aoinSecundo  illajexulrabittetTa'ibi  audioit.Tettio  illail^abfitnr  infulf  tnulrpribi  dihgenres  do/ 
cnini-CnDefctibitur  iraqi  mefias  accipies  regni!  in  tetrajab  apparatu  moltiplicuralicet  cp  veniet  ado 
cannbus  angdisfannunaanbus  ccclis{vidmbns  omnibus  [wpnlis.poedente  ignc)nube|obrcuntat(t 
cnnltitudme  fulgtm!, tremente  terrailiquefcentibus  montibus  AeSed  non  (eruatur  hic  ordo  in  deferi/ 
f)tionelitarpdi3rponosprimodcfcribuntnreaqiiaerpedantadmaicftatcmtremeda.Nubcs&  obfctl 
citas  drcfiinbns  etos.  Ad  literam  feriptum  eft.  videbfit  filium  hominis  venientem  in  nube  tc  maiefti^ 
Ce.luc.:i.Sed  nubes  illa  videmrintdligeda  nubes  glon^jfimilis  nubi qiue  in  afcenfione  domini  ibb/ 
tiaxit  eum  ab  oculis  apoftolommnu^  autem  h^quum  obrcuritari  iungaturiSt  non  fuppodaneft 
chnfto  («1  in  cirefiitibos  dus  defcnbacur.rencbrofa  nubes  intdligitutifubnahens  iniquis  folatium  b 
dsfolaiis.Etppea  ponif  Idrcfiinbosiin  qbusdefcnbenf  inflamldipeccarores.f^Ioftitiait  exeentifiii^ 
&iudiafi/in  pnuciationeGmtetip.firmametfiroludusimefi^noqimdi^folifiiegalcinfiipfo  firmeC 
indido  &iuftina:fcd  quia  in  fooeffiduChoc  eft  in  gubmiarione  regni  fui^firmaf  indicio  & iuftiiia. 

Er  vere  firmabirur.qiiia  erit  vltimumiqrh  non  erit  opus  amplius  indicate  & iuftitiam  facetciqma  ndl 
b(ncccdetvaiictas.|''Ignis|cotporcns  qui  appdlatnr  ignis  conflagrationis,  faaebuscins|mdtcrt/ 
giuntis,ibict&i^ammabit  ciicfiitu|non  in  vna  tantam  parte  tara.anguftatoics  dos.lm 


Digitizefl  by  Googk 


PSALMVS  ;xcvit^ 

Bit  mirabile^  ignis  ille  non  erit  mofdhwdefti»,  fed  reprobis  inimicis  mefifrqofi  tame  ignis  (btoms  •. 
Otm, circuitu, 6e non  (iotimnin  vna  parre/in  qoa  potuiflb  potare codmc^os  reprobos folos.  , 
CTFecit  illucecc  fulgura  fua  orbi.Hinc  manifcftc  colligitur  <p  dc  nube  tcncbtoTa  fiiit  fcrmoicx  tali  cni 
nube  corufcant  fiilgura.Et  nota  <b  non  vni  regioni  fed  orbi  defcribuntut  cotufcarefnlMra.f  Vidit  fie'' 
cocrcmuit  tertarhoc  cft  viderunt  emines  terreni  Se  tremoerunt.  Vel  cerremotus  dcTctlbirur  tunc  fiita___ 
lbs.Et  meraphonce  attribuitur  tettf  vt^e  & trcmetcquia  ad  fimilitudine  vidms  & trementis  fe  ha/'' 

bdjit.<£rMontesficntceraliqtieFafti(nnc.AdliteramtenoDatechrilio  mundu/montes  non  ciiitdcd  t 
iprilicotStcoctera  mizta^ac^pro  corpore  humano^diflblaetnr  in  efa-Erproptoca  hicinrcr  effectos  , 
legnichrifli/coputacurliqQcfa^o  motiom  Afacidiosdni,afaacbusinqoadniomnis  rcrracihocdt 
accipiBts  polTeflione  dominii  vniucrfp  tetrg  .CT  Annuciauetiit  cedi  ioftiriam  ciusPne  ad  literam  in/ 
celligi  per  anniiciationcccdo^lignaqup  apparebunt  in  co^.&  erone  ligna  in  fote  &luna&  ftelli& 
Sed  papue  incelligenda  videtur  appanno  coddhs  maieftatisqiara  ligni  crocis  velat  de  cado  defcedc 
ns,&  mulcomm  (enlibiUn  lignoram  fpeftantium  ad  glonam  tanti  r^s.  Venliniile  elln.tp  licot  in  ^ 
pnmo  aduento  veniens  homo  humilis  impleuit  omnia  qoae  foemnt  humarue  humilitatis  homano 
more.ita  in  lecudo  aducni  venies  glonofus  implebit  ea  quae  maieflatis  funr  etiam  humano  raotanS 
adhomincs  veniet  h5gloriofasra.Eti>pterca  toni  cd&iraneom  videtur  vtadoentos  ille  qoauis  in 
principio  futurus  litiicutftirin  noCtc(inoccft  it^roaifiis^tn  no  in  iCtuoculi.fed  mulro  interieBo  te 
potis  Ipatio  durabitrmulto  magis  q duret  ingtdlos  alicmus  priapis  in  aliqoa  auitatept  lic  rot  mi/ 
tabiluidurantedefccnfudccadoaaceiTasiczccucionima^bantnt.C^enim  ibi interueniat  ordoti/ 
potis, tdlarur  paulus  apolfolusdcfcribis  ordine  tuoris  inter  tclbrteChonem  pnotum  iulforum  & ra/ 
ptum  viuo^  oboiam  imrillo  in  aera.z.ad  chefla.4.ppt  viderunt  oes  populi  honorem  eios.Tam  iuih 
g iniufti  videbunt  honore  chnftiifcd  lUi  ad  cum  olam  dok>ns,ilh  ad  cum  o lom  gaudiiCT  Confunde 
tut  oes  Ibuitores  fculptilis.gloiianccs  in  vacuitanbusihoc  cft  in  diis  qoi  lunt  veuit  vafa  vacoa.  Quii 
oes  popoli  videbunt  chnliucfi  honore  dmino.c^ondentnr  oes  cultores  idoloqcdate  videntes  q>du 
foi  nihil  funr,&  q>  chnlhis  cft  verus  deos.In  quotum  pleniore  cdfolione  (ubditut.incuraamini  ci|m^ 
Gp,ocsdii|hoccftangdidci;vc^rsexpofuit.Apoftrophac.n.pphetaad  iplbs  angelos  vt  incumetur 
adorando  mdiamrvcphocactcftecutiprumnoefleporamhomine.fcdena  veromdeum. 

Sudiuit-  Tradatur  hic  illa  particula/exultabir  terrafquantum  ad  itidp3s.Scimtu  eft.n.q>  quum  intta 
nent  plenitudo  gcntiumituc  omnis  Ifrad  faluos  G^CrQuia  igitur  re^ui^  iirael  tunc  inuente  falng 
ciut<crcdcnrcs  in  chnftd.ideo  ppheta  fpecialirer  eogi  meminit  gaudii. Aodibitj  veniere  iegem,lion|po 
pulus  hebr^s  ligniHcatus  pa  lion  in  qoo  erat  replom  dd,ae  Iptata  eft)chaticatis  gaudioidt  cxultaue/ 
tunthliciudgv^tfcftdcclebtatcsetia mulieres lodf orum, ptoptetiudicia  tuadne.Per  iudioade/ 
(cnprit  aduentu  ad  mdiciamiptoptct  multas  partes  illius  iudiaiidum  alios  danabiqalios  beabit]  ido/ 
latras  cofiindet  &c.CTQoonia  tu  dominos-Spccialis ratio  gaudii  iudfis  colentibus  vnum  deum  ettt 
in  illo  aducntujquia  mmas  tandiu  apeCtatus  ab  eis  apparuit  excelfus  fupet  omnem  tcnam,&  cleoa/ 
tus  valde  (uper deos, tam  nucopanoc<[vt  dcmoncsjiupita  mars  6(c.;>^  pattiapanocivt  fanCbangtii, 
^ dii  parriapatiqe  ^cuiitur. 

^ligaitCd  DOIIUIti.TraCtamr  hic  ilia  particulajl^abontur  infui;  mult^ideda  rando  (aluados  in  ol 
natione.Facit  alit  hoc  per  moddmondis.  Ita  qivtiii(foiiiciomlimalexcicct:&  monens  & defcnbe 
Os.CrOiIigdes  dni  odite  malu.C^a$  defctibit  patresidiledione  erga  deum , odium  etga  malufqood 
fimpltater  dc  abtblorecft  maluiad  diflierenam  eoru  qua:  fune  mala  fm  quid  i qualia  fnnt  omnia  mala 
poenalia  pt;fcnQs  vit^^Iom atmalum  culp;cu  malo  danatiois  ;tem;  cft  malu  abfolacciquod  pet/ 
pitor  odio  habcii.Et  addit  diledioni  dni  odium  ro  aluqooniam  moltifonc  qoi  diligunt  deii,no  tn  <^k> 
iiabcr  peccata.Sc  hoc  qa  dileOio  noneft  formara  chatitatcGTCoftodicns  anunas  gratioibram  (botft, 
dc  manu  impio ru  emet  eosji/letito  dilcClionisdei  & odii  mali  adiungitut  pmium  fimul  eu  auxilio  dioi 
oo.Cuftodiaqoippediuina auxilia gratiacelbquodimpendicatgraciolis  aCtioe|hoc  cft  mifcricotdi/ 
biis.  pr;mili  aftt  eft  liberatio  de  manu  impioqcAcli  aperte  diccrct.focire  quod  ex  vobis  cft  aChbus  ita/ 
DUldilig^  deu  Sc  odiedo  malum, quia  dros  faciet  quod  fuum  cft . cuftodialiqoidem  animas  vacao/ 
Ciftopcnbusmilaicordi;neruantincnmina,8clib^biteosdeporeftareimpiornjcam  demonum  j 
bominill^  Vbi  adnerte  cp  ideo  dilectioni  dei  & odio  mali  fuppofoit  bencfaCtncem  gtatiam,qoia  vana 
cftet  dilc^o  qiue  no  exhiberet  operaiiuxta  illud  Jiquis  diligit  mc,(etmone  meli  feniwit.Gr^  ^^3  ^ 
tofto,03eCtis  cotdis  lgtitia.Ncpures  pr^i^iuftoru  m fola  cuftoiidia  Sc  liberatione  a malo  fiftac.adinn 
git  affluennambonof  inremoulucis.Lc]uo  ad  inKllcaft]&  l;titi;  qtiatu  ad  affato.  Et  vtra^  dicit  (a/ 
cam:qoonia  m pactibus  ai;  nolozfataelL Lucis  quidem  femen  (am  in  animaieft  tum  naturale  lumen 
intdlcCtus,tum  gtatuitum  lumen  fida  mfufum  anim;.[actia;  qooip  lancn  fatum  in  animaieft  tum 
naturalis  appeticusadbondtdniconrentaneii,tam  infufuscharitatisamor.Etintmditpahiec  ppbe 
ta  duoAlterum  ddouiens  monirioni.Capcrire  rbires  odiedi  malum  u iisqua;  in  nobis  funt  lata.  Alte 
iS  cft  Jamens  ddoiptioni  fotor;  bcatiauinis:  vt  faamus  fodicitate  forata  conGfinc  in  loa  Sc  laetitia 

quas 


r 


PSALMVS  .XCVIir.'  t6t 

*pna  nS  fimniscipatifqoara  n5  vidiiims  fniatu,1SKi  femina  ni)  in  niftu&  reAis  corde  fant.  Vt  ex  nw 
libus  feminibus  coniicete  r 
tanto  ( 

tnino.i  

Cahcct  Letari  in  deo  & laudate  deom.Lftam  ini  inquit  lufh/nd  in  vobismen(«s,red  in  domino:&  edi/ 
fitemmi/oonfMionelaudis, memori^ fanenratisausthoc^laudateq? recordatus eft  exequedo/i^  ad 
fimilitndinem  recordatis  fe  habuit  eza]uendotd  quod  fan^titatisiafelbhocdlexcqocndo  fandlifi/ 
cationem  nolhaui.  SanAificabit  Gqoidem  (anAifkacione  con&immataCin  animaiin  coipote  & in 
inunafo^  iuflos  omnes.  Anun.  ^ 

«rVVLGATA  EDITIO.  _ 

Antacedominocandeumnouumn^uia  mirabilia  fede. 

Saluauit  iibi  dextera  dus:S£  brachium  fanchim  eius. 

Notum  f(dt  dns  falucare  faumiin  cofpetffai  gentiu  rcudauic  iuIHcia  fua> 
R.ecordanu  e(l  mifcricordi;  fu(  SC  uericads  fuf  domui  ilirad. 
Videruntomnfstermim'terrftfaIutarcdd  noffai. 
iubilatc  deo  omnis  terrateantate  K exulcate  & pfalKte. 

Pfallice  dno  in  dthara/in  dthara  SC  uoce  pfalmin  cubis  duifhlibus  SC  uoce  cub{  come(* 
lubilate  in  confpetfhi  regis  domini : mouearur  mare  SC  plem'tudo  etuf , orbis  cetrarum 
qui  habitant  in  eo. 

IHumina  plaudent  manu.limul  montes  czulcabunt  a oonfpeiflu  dominitquoniam  ue^ 
niciudicare  terram. 

Indicabit  orbem  terratum  in  iulHdatdf  populos  in  equitate. 

C7IVXTA  HEBRiEVM.  CTPfalmu».  XCVIII. 

* Propheta.  Antate  domino  ’ candeum  nouumtquia  feparaca  fecit . faluault  libi 

' dextera  fua&  brachio  fantfdtadsfu^ 

* Kodficauit  dns’  falute  fultoculis  gentium  reudauit  iulbdam  fuam. 

.3  Recordatus  dl  ^adac  fua:  dC  uericads  fuxdomui  ilraehuiderunc  omnes  Raes  tmx  la 

hiteniddnoftri.  ^ 

* Qangitedomino’omnistcrratapcrite  « laudate  8£  canite. 

5 Canite  domino’ in  dtharann  dthara  fle  uoce  cantus.  : ‘ 1 

In  tubis  fle  uoce  comu.clangitefadebus  regis  domini’.  -T.*:  ‘ ■ *. 

7 Tonabit  mare  fle  plenitudo  dustotbis  fle  habitantes  in  eo.  ' 

* Flumina  percutient  uolatEmul  montes  laudabunt. 

f Fadebusdomini’,quiaucnicadiudicaodumccrramdudicabtcorbeffl  iniulUdaflepo 
pulos  in  rciflitudinibus. 

TIculaseA.Pralnias.Ex  qao  nihd  alind  habemcniG  q>  ell  canticam. 

<T  Matcna  pfalmi  q>  (it  mciias,^le  patet  ex  eo  qi  apene  diaf.  viderant  omnes  fines  tertae  fala/ 
le  dei  noDri.Sc  gaodm  vnioctiz  aeanxf  ddcnbif  in  c^cClo  regis  dni.Hxcai.ad  tepas  fiicCiare  me/ 
fif  conftaciicqm  defctibif  mdias  rcx&  veniens  ad  ludicandu  mandum.coltqaais  cll » (ic  hiclbmo 
non  deadaencu  chh  in  hamiliCatcpaflibiUscamistfed  deadoentu  chfi  in  regno  fno.  Oiaras  tn  eilot 
x]nia  defcnbif  et  publuatio  coagclii  in  voioerfo  mondo.p^Quo  fit  vt  pfalmos  illc  ad  Ifam  tradet  de 
1^10  chn  quantum  ad  initia  regnuhoccll  refonedioneeius  Scaduentum  ad  ludinum . Hxcn.duo 
in  itia  r^i  chf  i.  Alcerfi  quantu  ad  act^noncra  dniima  in  icfunedionc  fua  tdlarar  ipicidata  cC 
tmlii  o(s  pcas  in  cedo  & in  cetra. Alteram  quo  ad  acc^none  poilelliontsjia  vf^  ad  aduentom  ad  tue 
ilicia  m qaiefeit  a daebs  dci|diSecens  acctpcte  poflHTionem  regni  cetianim.Et  ptopeoea  uadatui  hiC 
'dcteTuicedtone  chnlh  ^cata  mundo  vfm  ad  diem  indicii. 

C7SVMMARIVM  EST. 

Monet  propheta  mandum  ad  cantandum  canneum  nougm  domiao^DiaoiinbilialiKUrelqki 

CaiaJiipplid.  - - ^ 


igi 


I. 


PSALHVS  JCCVIII. 

t«ndo  Inpramipublicando  cuangdiuni  gcntibns  & domni  ilradivTniedo  cum  maidiatead  indica^ 
dnm  mandom  cnm  gaadio  vniuolit  ctcaCutac. 

CrPcifonaloqDcns  propheta  dl  * 

^ntate  onO-Chniditor  pfalmiis  in  partes  doas;propo(icinam  materi^, &atctitinam|ibi  udtw 
jnirfibi.irPtoponicdooAltemmdtCanrateaamino  canticum  nouuminoui  rdbuncncuad 
differentiam  tdiamenti  vetens.  Altcmm  eft.quia  repaiataa.mirabiiia,frat|m  nono  tdhmenro£c  w 
It  ftparata  ab  omni  racaltate  natntf  frat. 

fr^luaUU  fibi- 1 ncipit  hic  pars  exeentioa  tali  ordine.Ptimo  ttaftaf  iila  patticnla|feparata  fecit^et 
cfido  illa;catatcdno;ibi  clanmte  domino.Tcmo  lUajcanncfi  nouuiibi  dangite  faacbus.CJTtaetaiw 
do  Itat;  mirabilia  quae  fccit^Jchoat  a maximo  miracnlo  quo  teforcitaait  fdpm  a mortuis.  Salua/ 
tntlibi.Nondiacfaluauicaiiosl<dribii^lalntcmfixic.NonhuinspalIibilis  vuacCquonij  venit  ad 
poncndli  vitam  ftiam  pro  falute  rnudi^ied  Itcitlibi  falutem  imortalis  vitf  pcrrefurttChonem  a mor/ 
tnis.Darcra  fua  & brachio  fanditans  fna^SigniRcatnr  fub  metaphora  daccrf  & brachii  humanitas 
chnlhiqma  dl  inltrumcnnira  coninndd  pnonaliter  deo.  Vtnm^  aut  nommaninquia  & aia  Sc  coc 

.'  ' ' - J - r i-  rr  t ti l 3001  dcXtCtCMJ» 

i cffpfonf  ^1/ 

T — r 0--  -r r Jitnr^  vtn^  fa> 

lutem  Faccreiqa  aia  & corpus  chfi  nofolum  metitone  fed  «efferae  qnatenns  organa  dettatis/effieov 
liit  refuticAione  iplias  chfi.ppterca  enim  dexter^  & brachii  noibns  qu^  fonat  inllfa  conmda<appcU 
lata  funt.(TNoCincamt  dnsAliracnlo  refufatanonis  propnp  adiugit  miracula  publicationis  euagee 
tii  in  gcnnbus  & indgis.qua  coftat  mchoalfepoft  rcrurrcetione  chhLCtgenbus  qdem  notiHcauitduow 
Altera  (alute  qua  attulit  vnuierfo  m(ido.5ua  dixit, >t  intdligoes  falntem  aififalute  ftetne  fcdicicatis 
^ propria  dl  deoino  falute  cocm  hoibus  & pcconbusjno  ialutecoem  bonis  & malis  hoibu^no  (alu/ 
rem  demd  qua  homo  aut  creatura  quaxun^  dare  potilisi  (iia/qua  folus  dare  pdeAlteril  uifhttam  fu^ 
hoc  dl  iulhtia  ffito,  vere  fuaiquia  folus  illa  dare  pdt|&  fola  dl  iwificans  hoiem  cora  dco.QTI^ccordv 
tus  dl  granp  fuf  .Rcfpctlu  iudpof  falus  chri  fub  idnc  recordat^  granp  & ventatis  defcribitunqa  vere 


pocru fuum  recordatus  inirencordipfaplicntlocucuscftadpfesnoflros.^Vidcruntc 
Aduerte  prudens  lettor  qdnem  fpeculatiuo^  in  theologiaiquo  paClo  mndus  vidit  falute  mdiae.qidl 
no  nili  crededo  cognouiriquu  nullus  videat  qd  credit.6oluif  aut  qdfdiccndo  q;  aliud  vident  & aliud 
cic^r.vidrmns.n.credibilitatcfalocis  da, viduus  ctedibilttatc  rcfutrciffionisi  regni  & deitatis  chht 
eruimus  adt  ipbm  laIut?/refuncAionl|iegnd|ddtate.Tot.n.miracula  toti;  teilimonia  vidte,vidc^ 
nius  credibili  rate  rcgni|dntatis  8ec.ficut  hnres  [numeros  fidedignos  tdlcs  de  atali  vifo  in  galliisi  videe 
inus  ciedibilitate  q>  illtid  aialfuent  ibi  viliim, credimus  tn  illud fuiflc  ibi.Hocnquide  modo  couiOt  * 
miraculis  no  folii  hotes  Ced  et  d^mones  ocdut  & cotiemifcdq  videntes  cicdibilitatan  lei  creditaehof 
dl  videntes  q>  credendum  litPt  (ic  omnes  fines  terra:  viderunt  quatenus  credibilem  Yabtc  dd  noRrif 
domino  coopetante&fermonemconlitmantelajncntibusfignis. 

£?l3t1gitC  OnO.  Tradtaf  hic  illa  parnculatcantate  ddosdedarido  foldiitate  canras.C1ague  dnolfdlir 
uo  fono  fdlu  agite.ois  tcrrajnulla  excrocaupentrifupple  os  ad  camadmn,&  laudate  & canite.  Canite 
inquam  domuio  m citharamon  fola  ud  in  athara  & vocecanrus!mulict.In  tnbisiqnatnm  vfuserac 
in  iubileo,&  vocc  cotnn|cuius  vfus  erat  in  fello  ptopiaationis.p^Et  intendit  per  hirc  oia  inlbumeta 
multca&modtilanoncshumanasivnmctfamfiTOUitacccancnscxhibaidam  me&x. 

Clangite  l^cicbue  regie  oni.  Tradatur  hic  illa  particulaicanncum  nouum:expiicando  materiam 
noui  cantici  cfle  dominum  tegralmdiam  regem  regnantem  lamincodis/vcnturam  in  maidlace 
ad ludicandum raundum.frClangueia^tef^m  falhno fono. Didio liquidcmhcbtaica  inramrb 
(atadangite)(igraficacfonumfe(hunmf(mfonnm  ad  exdeandum  publicam  fcfhuicatem . Faciebus 
Kgisinon  humilis  lam  mefia;,domini.^Tonabirmare  & plenitudo  aus, orbis  & habitantes  ineov 
Flumina  percutient  volsrhocdl  ad  flmlliradmem  fdhuannum percutiendo  volasdimul  montes 
liHidabtmt . faaebus  dommi  quia  venit  ad  iurheandum  cetram . Ddcnbicut  gaudium  vniucdirtrea 
tiiraeinfetiorisChocellRineSr  aqiiarnm^inadiientumdiasadindtcinmiqma  tunc  veniet  mefiasad 
Acdpiendiim  poHdlionem  regni  horam  infetioram.ac  perhoc  infdioraomma  fub  tanto  rege  mae 
tena  gaudii  & laudis  diuingcruntiSefi  fenfnm  haberenriganderent  Or  laudarai  t . f ] udicabit . Subdit 
qualitatem  iudiai  quod  exercebit  mefias.In  communi  quidem  indicabit  otbemmon  regionem  vna, 
tn  iufhna  exequendo  mftitiami reddendo  vnicoiqi  ius  funm.ar  populos mrcditiidinibas. Detere 
minat  infpccic  merita  ratis  non  fbreconfangainitatem|nobiliratem|diairtasdrhuinbnodi,fedise 
ditudmesiac  per  hoc  & obIiquicates.t^  enim  folg  emnt  menta  mds  ynuifcninlqi  in  vnmcdjdi  iu^ 
<ioquodfiKXtindus<  Aom  - . . ^ 


itKii  a B s M-fre-  S B.m- 


#^»- 


PSALMVS  XCIX.  i6z 

rVVLGATA  EDITIO.  _ XCVIII. 

OminusrcgnaiJt/iralcaQdtf  populi:quifedesfupcr  cbdublm  mouea^ 
tur  tetra. 

Dominus  in  (lon  magnus:&  excdfus  fupcr  omnes  populos* 

Confiteatur  nomini  tuo  magno/quoniam  terribile  SC  fan^faim  efi:&  bo/ 
nor  r^s  iudidum  diligit. 

T u paraffa'  direcftionestiudidum  SC  ii^'tiam  in  iacob  tu  fecSfi. 

Exaltate  dnni  deum  nofirum/fl:  adorate  fcabellum  pedum  dustquonia  fandtu  dl. 

Moyfes  SC  aaron  in  facerdotibus  dustdC  famuel  inter  eos  qui  inuocat  nome  dus. 
Inuncabant  dnm  dC  ipfe  exaudiebat  eostin  columna  nubis  loquebatur  ad  eos.  - - > 

CuHodiebant  telUmonia  eius:d£  pt(c(ptum  quod  dedit  illis. 
Dotninedeusnofiertuexaudiebaseos:deuitupropidusfuilHds,&  uldTces  momnef 
adinuentiones  eorum. 

Exalta  te  dominum  deum  nofbum  SC  adorate  in  monte  (andlo  dus : quoniam  (an^h» 
do  minus  deus  nofier. 

CriVXTA  HEBRiEVM,  ^ .XCIX. 

, Propbcq.  '~pyi)min9*rtgnauit/  tremet  ppCddTotcbctubino^  c6moud>i^  terra* 

z Dominus^n  fion  magnus:  excdfus  ipfe  fuper  omnes  populos. 

) Confitebuntur  nomen  tuum  magnum  SC  timendumtrandlum  ipfum. 

* Et  forti tudo  regis  iudidum  dilexitttu  firmalti  redlitudines/iudidum  SC  iuftiriam  in  ia> 
cobtufedIH.  ^ 

S Exaltarednm*deumnofb^:&curuaminifcabdlopedudus/  fan(5lusipre. 
f Moyfes  aaron  in  facerdotibus  dus/fltfamud  in  uocanribus  nome  dusmocates  ad 
dominum  *&ipferefpondebit  ds.  ^ 

7 In  columna  nubis  loquetur  ad  eos:cufiodietunt  tdtimonia  dus/&  pr(c{pcu  dedit  ds« 

^ Dne'*  deus  noller  tu  refpondiili  dstdeus  ignofccs  fuifli  cis/flt  ultor  fuper  operibus  eo^. 

7 Exa]tatedominum"deumnofiru:9Ccuruaminimontifandrieatisdos/quia  fandbisdo 
minus"  deus  nofier. 

TI ndas  nullas  cft.Mafo1a  pfalmiCvt  (acileez  ipfb  appaHt>({  regnum  dei  in' veteri  tidlaffleneat  ■ 
hoccilabegreflade  jtgypto&deuiceps.Itacpextcbiispnasgdhsin  diAo  itgno|dooet^en/ 
da  deincq]s;hoc  eft  pofla  regflaaudeus  in  monte  (lomqood  ichoanit  tempore  regni  daiiidis.(^;[^' 
enim  tractetur  de  regno  ad  in  flatu  veteris  tdhmcnti, pater  tum  ts  principio  pralmi^minus  regna 
Dir.fdTor  cherubmomm/dominus  in  (ion  magnus . Tum  a medio.curuammi  fcabello  pedum  ans. 
qn^  condat  appdlan  arcam  dominLTum  ex  fine.cuiuamini  monti  fanClitans  das.^Qi  veto  ex 
pnoribus  gdhs  moneat  qu^  podea  funr  agenda/totus  fitie  decnifus  pfalm  t cedatundum  tefadtnr  ge 
a deo  in  pnnapio  r^ni  cms.fcihcet  tempote  moyfl.at  icfiutnr  iulbtia  dei  vlafcens  erin  moyfai  0(' 
aaron  A ramueU.&  demu  cdcluditur  exaltandus  dcusf&  venerandus  et  mons  in  quo  colimt. 
C5VMMAR.IVM  EST. 

GTPtopheta  deferibie  regnd  dd  in  veteri  re(l5  a tempore egiefTionis  populi  de  tegyproiraniM/tetribi/ 
lotegcmfeicnsiialhim  vlqiadeo  vrnccmoyfi aaron  & farnudi  quanoislibi  familiaribus  atobfema/ 
tortous  prax^conim  faoram  pepeteerinae  proptetea  exaltandum  laudibus  die  deum , 8c  venerandfi 
tnm  TcaMlIam  cius  tum  montem  fandicatis  dus. 
jPerfona  loquens  propheta  ed. 


ITPerfoi  . . 

|^[0ITlinUd  reglUUlt.  Dimditnrpfalmus  in  duas  pattes:  ptopolitinam  materip,ac  aecarioafibi- 
X.>confiti:bunrar.crFroponitduo.Altemm  ed  initiam  regni  dei  in  veteri  tedamencoJDds  regna/* 
oitjTegnarecocpicin  populo  idad.  Hoc  adi  itera  fmt  in  egraufilio^irrad  de  (gyptoitunc  enim  pti 
H>nm  filii  ifraelfiigune Apulus  libeqvt  polfohaben  ptotegno.A  deus  dignatus  dl  regnare  mulo 

CaieUbgplid.  B ii 


Digitized 


r I 


PSACMVS^  .XCIX.  • 

tanS  raroramtiasa  lUad  oo.i^vos  critUtnihi  in  t^cm  facenlotale  & gens  (knAa.aci  Jcg.i£Eir 
reprehendit populam  cppctienctegtiD/allcgansujinun  domimudeiis  vefkrngnatet  in  vobis. 
^Seifor  chcrubinormn- Ad  btcram  in  pnncipio  qoo  dras  tncorpit  habere  populnm  ifrad  pro  tegnoi 
defcTiptiu  cft  a mo^c  bSbt  chembinorDOiipro  quanto  ficcit  duas  Ilacuas  cherubinorum  vdnt  gdbn 
testaMlam  quali  uaJemdeuEtproptcrea  hoc  in  loco  ppheta  Gmnl  defcnbit  mitium  regni  AfeiTiA^ 
nem  fuper  chenibim:  vt  hinc  intelligas  q>  de  regno  tunc  inchoante  eft  fenno.rTrema  popult.com/ 
monAiturterra-Effirttas regnantis dfiidacnbitnrc6motiotetia:;tremor  populorum: hoc eil  timoc 
magnus.Fotaid  autem  tam  trement  g oomoucbitniiielpiat  pifteritfi  iegnantt.&  denotat  ad  fceptid 
tanti  legisimanmi  timoris  requclam.Qm  comunisfuit  &popubs  enemisOe  popub  ifrad  t vtpatec 
legimti&aashiilotiasfublccutas.CrDomrnosrnfionmagnnsAltetum  propoiito?  defoibififciJi/ 
cet  pfecutio  dimm  regni  m m6te  lion . Dominiisjidem  legnat.in  fioniin  motelionOHuc  enim  dauid 
naimiit  arca  dei|ibi  in  illius  fummitate  aalificandu  cdlhtnit  templum  dci^magniis[nd  mokfrd  vitta 
te:Strxcrirus|potetia,rupocspopulos.Adlircramligaifica£ceiiitiidodeim6ftratain  proltradonc  0e 
(nbieChone  omnium  populomm  adnetianriuin  regno  das.qua;  etiam  wpamit  rcpoie  dauidis  t qodi 
(iibadis  holhbus  omnibus  rcghnm  ifrad  fublimatum  eft  fub  cultu  det* Collige  prudens  leAot  am/ 
b6propolie3»|>qprimnmr^nauit(ecutaseftcimonvbiautcm  tegnauitin  fioniaftuit  magmtnda 
& cdlitudo  foper  omnes  populos. 

^jCdfitcblUItnMncipit  hic  pars  eiecntina  tali  ordine-Ptimo  ttaftaE  illa  p^culafdominns regna/ 
mt.Sccando  iQajlellbr  dierubino^iibi  exaltate  dnm.Tcmo  illaitiemJtppft  comouebiE  tenajibi  mof/ 
Us  Se  aaron.Qwtto  illa/dns  in  fion  &cabt  exalrarcCTTraCtaE  itat;  iniriu  regni  diuini  in  veten  tcfta/ 
meto  a quattuonfcilicct a noicia  potctiaia  voUitateia  lege.Et  de  nole  qulde  tanti  tegis . CofrtebuntiiB 
nomen  tuli  magnum &timcdnm,randftipfomafhrmabdtllandabnnrnomentnfteflc  magnufcftcci 
mendli/dfc  fan^m.Magnam  in  miraeulis  tot  patrans  in  edudione  de  aegypto  & in  dcTetto.timeiv 
dii  ob  pccnas  xgyptiOK  & filio^  ifrad  multas  m dcferto.landti  m appannonc  coclefii.  fotneudo 

(eccepotetia}regis/ipliusdd,iudicilidilexit.eccevoluntas.Ecbenenorarcribi()ipocenna  tegis  dile/ 
jutjno  facere  quod  p6r/n6  Facere  quod  vult.fed  iudicinmifed  ins  diceiesvt  mtrili^sdefi  regem  poni  in 
exemptu  alio|i  r^mivtpotequi  dilentfiiccre  no  quod potuitinon  quod  voluit, fed  quM  lus  exigit; 
P^Tu  Hrmafti.Ecoe  legiflatio.Diccct  enim  regem  l^em  ftatueie  in  regno  fuo.ln  tres  afit  partes  diftm/ 
Aam  defcnbit  lcgem;moralem|iudiciakm|&  c^nmonialem.Tu  firmalfa  ieAicudincs.Eccc  pcfpta  mo 
talia.Qiu-  apte  oelcnbnnf  no  tunc  data  M firmaraiqm  ^carpta  moralia  indita  funt  nienti  humanas 
ab initio.fed firmatur antoncatedmma.CoIcKvnomde^honoraieparetestndfiiitu  fiKetCf&  hraoi, 
leAa  ratio  diiftatircd  firmanf  ha:c  quia  deus  pcfpit  hax  eadem  in  facra  fcriptura.Indiau;pcppta  ludi 
cialia,&  luftinam/pcrata  Cfnmonialia  qu^  appdiantut  lulhtue  Ic^.in  lacob  tu  fccifti.Dnasappd/ 
nit  his  duobus  geneiibus  pcpptotmn  condinones.  Alteram  in  iac^i  hoc  eft  in  pt^ilo  defcendentt 
tx  lacobiad  diflicienciam  morbum  qux  ligant  omnes  gentcs.Alceram  fccifti|hoc  eft  vim  iuiu  tribui/ 
fl^ad  dfiam  etiam  moralium.qup  vim  luns  habet  etia  fi  a nullo  rege  ftatuanf.  Sunrenim  ptaec^ta 
c^monlalia  atqi  iudicialia  lons  pofinui^diuihi  tame^  tefpedn  illius  populi. 

KPlUtC-  Tradaf  hic  illa  painculajldlbr  cherubino^mfmdo  debitam  laudem  ac  reuetentia  tanto 
Rgi.^ltatefno  in  feipb  fcd  in  vefttis  ais  & laodibus.dnm  deum  noftift:&  cutuamini/in  lignum  te/ 
nerenaae.fcabeUo  pedum  eius/hoc  eft  arcp  dm.qua:  erat  fi  ta  inter  duos  chembinos  fic  vt  fiquis  fediflet 
fupei tabellam  gefiata  a chenibinisIpedcsTOOiilIcT fup arcam  dni;& pptciea ad lireram  ipfa  arca ap/ 
pdlatut  fcabdlfi  pedum  dni.San<aus  ipfc.R.6nem  vene 


venetaf  arca  latione  delQm  appellamr  lanCtiiss 
omm  potcntialiratis  Iroundicia  figntficanquam 


I venerationis  arcpCiK  fopftihonc  aut  idolamp  fpe/ 
aeputares}adinngiteflcfanititatemdeifi»oceft®  ' . — 

qm  fanChtas  propoctate  diuinp  naturp  bbera  ab  _ 
vocant  philolophi  aCtum  purum  .Per  hoc  enim  cognofamus  naturam  aus  cleuatam  fiipra  omnem 
ctianyexn^tabilcm  natura.Proptethoc  apudefaiam  angeli  laudant  deumiraaCtusfanCtiis  fandust 
hoc^  ccHusideuams  Se  liber  ab  omm  potenti  alitate. 

% aoron-  Tractatur  hic  lUa  pamcnlaittement  popnli  commonebitur  terrauledarando  g ti 
inenaum(cexhibneritdeusvniocifis,exhocqrmoyfiaaron  ficfamuelilacn  ftatus ; familianbus dcif 
cuRodientibus  piareppta  eius  deos  non  pcpcrcerit.fed  vindiCiam  exercuit  in  eos.  liec  eft  intentio  li/ . 
tttpipcrqoam  mazimnsincntitnttimorcpttns.(irMoy(es  fitaaron  in  lacerdoribnseius.  Ecocftarus 
faccrdotalts  eorum.aaton  liquldem  fuit  fummos  (kerdosiSe  raoyCcs  fons  raoerdoui  inuenitur.dli  ipfc; 
confrcraoitaaron.Ecfamnel  in  occantibus  nomen  eins.StatusGimoclis  defcnbitur.nd  facerdot^s, 
(qaum  nonfbent  de  tnbu  Icui  Xed  inter  vocantes  nomen  domini  pnecipuos . De  iplb  enim  lemtnr^ 
i>itg.i9-q>erat  ftans  fuper  cuneum  prophetarum.&  poft  moyfcn  p^us  fuit  excdkns  ppheta  domk 
niufe  quo  fcnprum  eftqi  cognouit  vniueifris  ifrad  a dan  vfqi  bciubcp  ip fidelis  farnuel  propheta  eftix 
domini.i.ieg.^.|^ocantesaddominDm.Defcnptoftamhonim  tnum/ddaibinir  familiaiitas  eo/, 
nm  com  d^  Vocaotcs(cfant.ad  dominom;&  iptqdominns/ripondcbit  as  ■ f uninim  td|>ondcbi^ 


PSALMV5  __  -C* 

Il3  (dpidt  t%ms  p&lmi,fel  tempns  vocadanistdenMans  KfpSfionm  diaina  fabliecuta  ad  vocario/ 
nem  eo^in  quo  nocaf  fiimiliaricajtq)  lUis  vocaQbua  deos  mdebat.Et  hoc  ccftanf  hillon^  lact^QJIn 
ffolomna  nabis  loqoef  ad  eos.Hocde  moyfi;  6c  aaron  no  habet dubium.De  famucle  veto  noUus  alms 
faipcore  bcns  teftaf  deum  ei  locatum  fiiille  in  columna  nubis-nili  fbitceatenfo  noiqcolamna  nubis 
& ad  nobes  ooendaf. Legitor.  i .teg.  i z-q»  famude  iuocan  te  dnm  fefta  funt  tonitma  & plumf  tempoK 
aiidIis.Hictnfcnptur(  locus  Qii{icufideLP'Cullodieninc.DercribiCtcrao  iolhtiaeotnndemin  obiit 
natione  tdhmonioqi  Sc  pttturofuhoc  efl  iudicialil!  Sc  cftimonialifiCqof  funt  telhmonu  diuini  re/ 
guninistv^tetclhinnacfcd  ludautote^moralifi  qtKprecratinolehgnificantDr, propter  conne/ 
Bioneraqt.Et  hancobrcniationem  intdligenoadamollim.lediete  topcnqaia  Ihidin  eomm  erat  ad 
obfooada  hax.qu^oqi  tame  lapfi  funt.vt  iubiligif.QJDnc deus  nodet. Apollrophat  |ipheta  ad  dcdf 
illaturos  oondononem  intentam.Domtne  uiqoit  to  Rfpondilh  etsfi^Uianrentu/idcm  deus , igno/ 
(bens  fhilh  eisA  com  hoc  vltot  fop  opibos  eorum^moyfiiaaron  Sc  lamiiel  js^idi.De  moylc  fle  aaron 
nulla  eft  ambiguitas  qnpecciocnnciicpaninfueitacuclaltone  ab  igrdfii  tctr^  pmifllonisnT  patet 
no.  a>.Samnclis  autem  punitio  apettem  fcriptura  tepentur.nam  lienezpnuatusedpnnapata  popn 
ItCuIpa  autem  implicite  indnoator  m fctiptnta  in  hidoria  primi  tegnratdum  dicitor  q>  Gcnex  Ohtuic 
6lioslaosiodicespopulincquiteragcntes:&ippopoloqucrclampFoponete  coram  eo  deffliiseiosf 
& ppterea  petente  ti»em,(amael  pgte  tubtdeiia  ie  cfi  filiis  fms  a principatu.  Vnde  inducti  deus  vee/ 
fcis  confolatonis  ad  Iamuelein.n6i.n.te  fed  me  abiccetut  ne  regne  lup  eos.Quom  tn  famnd  impotens 
per  leiplami&  male  exercens  prmcipatfi  per  fil  ios,n6  debuiflet  fgie  ferre  petitionem  popult 
iEialtatflpiun  OOlin.  TraOaf  hic  illa  pairiculaidns  in  fion  magnusimonendo  ad  laodadum  deam) 
oaltate  dnm  dell  nofbdA  ad  merentia  ezhtbedu  moti  fion/loco  tepb  eias.Et  coraaminijfigno  vate/ 
lUonis.mM  fan^Qtis  einsfin  quo  colitur lanAicaseias.C^ia  fanAus  dnsdeus  noder.  Ratio  me/ 
(etip  exhibedp  m5ri  dedatai  no  (an Ai  tas  motis  fed  fan Aitas  ddificut  de  arca  diAum  ed.  Ita  q>  pphe 
ta  monet  reuerentia  exhibenda  no  Ibli  deo  in  feiplbiled  rone  eios  tum  aic^  vtlcabcUo  pedii,tnm  md/ 
ti  vt  dicato  dmina  dcAione  ad  exhibendum  ibi  collum  deo  Arnen. 

CTVVLGATA  EDITIO,  CPfaJmusmconfeffione.  XCIX. 

Vbilate  deo  omnis  terra tferuite  domino  in  Iftida. 

Introite  in  confpcifhi  eiiunn  exultadone. 

Sdtote  quoniam  dns  ipfe  dl  deusripfe  fecit  nos  8C  non  ip(T  nos. 

Populus  eius  8C  oues  pafcuf  eius  introite  portas  eius  in  cofeffione,  atria 
eius  in  hymnistconStemini  illi. 

Laudate  nome  eius  quoniam  fuauis  cfl  dominus  t tn  {ternum  mifericor(&  eiDs,flCurq|t 
m generatione  d;  generadonem  uentas  eius. 
fClVXTA  HEBRiEVM.  CPfalmaconfeffionL  C 

X ^ ^*^oenucedno  ini^tiaanngredimimfacicviuaiuuilauac; 

3 Scite qmdns^pfe  deustdp(efedtnds/&fibi  nos.populusdusdfouispalcin  eius^ 

4 Ingredimini  portas dus in  confeOione/atrueiusin  laude: confitemini d,benedicite 

nomini  dus. 

f Qm*  bonus  dnsVempitemo  gfa  enu/ddoTcp  generadonedCgdieradone  ueritas  dus, 

TJ tulm  dlPIalmas  con&irioahhoc  eft  pialmus  ad  confdlionem  fidei adandis£ft  enim  materia  ' 

pislinihuiiis  inmcano  ad  conf^ionem-fidei/tmn  qi  dominas  eft  djensftam  qi  eft  creator  nofteq 
tmn  eft  finis  nofteqtom  q>  eft  bonosOt  gubernator  nofterA  ad  laudandum  hxceademifrftu^pa 
taintoqiti^mfnTi.crRcftat tamen  vnaambiguitastantuitetar omnis  terra  abfolutoan  omnis  ' 
tora  promiflionis. Eft  ratio  ambigoicans:  quia  date  inuitatut  omnis  mra  in  principio  fine  vlla  II 
nicanonc:in'prorecarione tamen  adpcpolom  ilradlamo  dingl  videtur,  dom  dicitur  populas 
cinsae  oaispaicuLeiasflicc^SolaitaTqadbotdicaidoipprophetacapiendoinmac  omnem  tad^ 

Icd  ad  ezcqucndnm  vocat popolomilnuL  r 

«fSVMMARIVM  EST.  . ' ^ 

CTPropheta  capiens  deum  ab  omnibus  laadari,defcnbit  monendo  tria  qucnolTc  debet  mundos  tfc  ' 

xedentem  poponm  aqoonnctndiuii  flrbu/ 
?p(al  g iij| 


. d 


1 / 


.C 


PSALMVS 

Udd  <k<I  in  atriis  tanpli:ad  confitendi!  inqnj  Se  laadandS  bonicatf  ddigfam  dus|&  vetifate  einCIfi 
B7Peribna  loqnois  propheta  tft. 

l^ngiKDnO-  biuiditur  pralrans  in  parta  duastptopefitioam  matenar.&ttecntmamribi  fdte. 
I j CJPtoponcndo  inuirat  omnem  terram  ad  doo.ad  fdnoe  (c  habendam  domino.Clangiteffono 
Altino  fciiam  agttc,domino:omnis  tcrrainuila  excepta.  Alteru  eUreruitc  dno  in  Iftitiamon  tnlia . & 
fp^catieruinitera.ingredmiinifaciebaseiasin  laodelvemtead  templum  aos  laudando  eum.Hcc 
d!  (nintus  ad  quam  cum  lamtia  exhibendam  inuitancupiens  vtuoerium  mundum  venite  ad  adorat- 
dam  deum  in  templo  eius  cum  gaudio  & laude. 

oominue.  Incipit  hic  pars  exeeutiua  tali  oidine.PiimotraAaf  illa  particula/dangint 
dno  ois  terra.  Sccu^  iliajfemite  dno  ingredimini  &c.ibi  populus  aos . CTTradaf  ira^  exterifio  inuit 
tanonis  ad  oera  terram  cx  tone  coi  oi  terra::hoceii  ex  ddidoata  fide  da  m oi  terra.5cite  qui  dominus 
ipfc  dcas.accrdctcm(inquit  apollolus^ad  deum  oportet  credere q>  deus  dl.Et  proptetea  primum  co/ 
gnofccndum  ab  omni  rena  monet  qi  dominusiq;  ille  qui  ab  hebrpis  vocaf  dns , ipfe  eft  natata  deusf 
non  opinione  hominum,  fecundum  cognoic^um  fide  eft  qiipfefeat  nos/qi  eft  creator  nofter. 
cum  creando  nos  fimiil  cum  mundo.tum  creando  fii^lomm  animas  lationalaquum  naCamut 
in  maternis  vtens-Tcrnum  credendum  eft  etfibinos.u  eft  fenrus.Ec  fecit  nos  libi  deo . Fecifti  mquie 
auguftmusjnos  dnc  ad  re.  & inquietum  eft  oornoftrum  donec  requidcatin  te.  Ita  q>  hoc  tertio  Io/ 
co  numnatum  a ptopheta^ft  id  quod  ad  hebr.xi  apoftolos  fubinn^c  fecundo  loco  | opottete  credere 
accedentem  ad  deum.&  inquirentibus  fc  remunerator  fit . Ratione  erum  beadtudmis  diuinac  ad  qui 
nanafcendamfaAifumnsiduncut&ribinos.Hax  fi  noffixvniuerla  rena , clangeret  & fouirctdo/ 
mino  in  lotitia. 

Q^optliue  0U6.  Traiftacnr  hic  lUa  paiticnlajrcinite  domino  ingtedimininnuitando  ad  exeentionS 
propolitorem  populum  ctedence.qui  tunc  erat  populus  ilrael.PopaIasfpecnliaris,aas|deuS;  oms  pa/ 
inu  dnstA  veimoais  paTcuidommiCquia  pafctbatur  & quo  ad  animam  lege  diuina , &quo  ad  coc/ 
pus  fraetibus  terra:  deo  appropnacp)ingrcdimini  portas  nusCpottp  dei  appellantur  poitg  locotnm.i 
dicatorum  ad  duunumculram^inconfcflionqfidniatria  ausCnon  enim  populus  metabat  intem/ 
plum.fed  ad  atria  templi>n  faide.confitemini  eidiencdiateino  folli  d,  fed  nomini  aus.Quia  bonus 
dominiis)  vere  bonus  omnibusfquum  fitipla  bonitasia  qua  eft  qmcqd  boni  m quocu^  inuenitur) 
(erapitemo  grana  dus,8t  vfqi  gencranonc  Sc  gdieracione  ventas  dus.Hax  nia  ad  creanonem  Se  gtu 
bcmanonediuinafpeetant.quiaJixieasbonaseft)ideofumos:8eqaia  grana  A:  ventas  dnsCfubqni/ 
bos  comptcheiiduntur  vnmaf  vif  domini>iae  fine  dutaiu.ideo  rnaoitergubanamni  Se  ad  beanns 
dmem  perduamut.Et  pptetea  mento  hacc  confitenda  & laudanda  funt.  Arnen. 

CrVVLGATA  EDlTia  (CPfalmusdauicl.  C 

irericordiani  & indicium  cantabo , tibi  domine  prallam  SC  intdligani  ii» 
uia  immaculatatquando  uenies  ad  me. 

Perambulabam  in  innocentia  cotdis  matin  medio  domus  meae. ' 

Non  proponebam  ante  ocuk)s  meos  rem  iniuRam:  fadentes  ptxuaijis 
canones  odim.  . 

Non  adb{fic  mihi  cor  prauumnlcclinantem  a tne  malignum  non  cognofeebam* 
Detrahentem feacto pro jtimofuothuncpCTfequebar.  , 

Superbo  oculo  SC  infadabili  cordeteum  hoc  non  edebam. 

Oculimd  ad  fideles  terrae  nc  £edeanc  mccnmt  ambulans  in  uia  immaculau  hic 

‘ . i ‘ I • ' 


himiniRr^bat. 


. roturinconfpeifluoculonunmcorum. 

In  matutino  interfidebam  omnes  peccatores  tememt  difperderem  de  diucate domui 
*' tii  omnes  operantes  imquitiuem.  , 

;fEriY;XTA.HEBR4gy.M.  CDtuidipfalmufc  CL 
_ , /'NR.atiama:iudidumcant3Bo?tiBrdomine‘'cantabo. 

Propheta.  .Wintelligaminuia  perfedionwmuancb  uenitsad  rnylmmp 
dlionecordismdmaieAodomuimeau  ~ > - . - . • ' !, 

,.i  - _ 


r 


PSALMVS  .CI.’  ,^4 

) Non  ponam  cora  oculismeisuabnbdialtfacereuolutioncsodiui/necacfii^rebicimei 
t Cor  tortum  recedet  a metmalum  nefdam. 

f Accufantem  in  abfcondito  fodum  fuum  hunc  inddamrceUitudinem  oculorum  SC 
tudinem  cordis  ipfam  non  fuHeram.  ^ ' 

f Oculi  md  in  fidelibus  terr^  ad  fedendum  mecumumbulans  in  uia  perfedlionum  ipfe 
feruiet  mihi. 

r Non  (dfebit  in  medio  domus  me{  fadens  dolumsloquens  mendadum  non  firmabitur 
coram  oculis  meis. 

t Matutinis  cfda  oes  ipios  ten^tzd  fadeda  exddi  de  duitate  dni^o»  opantes  iniqtads» 

TI  tnlns  cfLDamdt  pfalmas.Qni  patet  a roperias  diftis. 

CTMatcriam  plalaiijpIalniusipfedaRptselefaTeflcreCtamdifooncionan  perfonpac  familiae 
Degiena  comsdccnniisplalmiin  teftadtrponcpofonctegiat&inuufirotamaasoccupanir. 
CJSVMMARIVM  EST. 

GTDanid  lecantatamm  dro  granam  & iudidii|&  (imol  incdleCliiifi  viaspeifo^onfi  proficef.lic  vtUl 
fo^ar  agenda  ac  canenda  per  feipm  (bdl^  minilbosiS:  quales  miniftios  habicutus  lir. 

CTPerfona  loquensprophaa  eft. 

Gi  H^tiatn  7 iUdidUin.  Dmtdif  plumas  in  paRcsdoasq>ropo(icina  materi^ , & ezecntiuaiibi  qli 
; venies.  OJPtoponit  duo.Ccantare  gfam  & iadiadj&  It^gere  eade  in  via  pii^iond . Er  inrendic 
fe  laudanitam  gfam  & mdicifi  mfariam.f.vt  vias  dni.vniuerfeliqmdem  via;  dnr  gratia  Se  ventas . Ec 
peCtac  quod  dicifigf am  & iodicid  cantabo.EtW  Hat  punttd:&  (cmiangatur.nbi  dne 


pertcCtionfi  habeda  efle.|^etno  afit  modoCfcUicet  vt  dona  det  libi  concella^hacc  eadem  tradabir  p/ 
feqnendo  pl^mG-Proptereaenim  in  ptimaparnculaplalmi  duitigfam  Se  iudicium  cantabo.non  a/ 


licando  ^ autlibitquia  tot  modis  laudate  intendebat  gfam  Se  iudurium.In  hisenim  duobus  non 
'um  cdHIhmt.  Altera  ad  benmdendliHnemcrins.  altero  ad  IUS  dicendS 


!>licando  deo  autlibitquia  tot  i 
blum  via;dni  fed  vif  pnncmu 
Acdircemendarnthocdi  ad  (nendum  reprobate  malum  &eligeiebonnm.pTeaduerte  conncnonem. 
Ait  enim  propheta-cantabo  tibi.intcUigam . Adi  aperte  diceret  q>  laudando  re)taudando  vias  tuas, 
intcUigam  vias  perfinaionumpei  quas  ue  debeo. 

CT  (Suado  VOUtO  adm&lnapithicpars  exccutiua  tali  ordinei^timo  tradaf  limul  gfa  & iadidom 
ad  vias  perfettionumiquamom  ad  difpoHtionem  pTona:  dauidis  regis . Scelido  rtadanf  eadem  limul 
quantum  ad  difponem  minilbo^  regu|ibi  oculi  mcLP^Er  eft  mter  hax aduertendd  q>  totus  tradatos 
Vttiafqi  pams  limul, inchoat  a gfa  daiquado  venies  ad  mcSe  terminatur  ad  exercenda  iudinum  exter 
minadoiniquos|mamtiniscatdam.  Vt8e  hinc pcrdpiamus dei  gfam  vdutcdeptindpiumoium  fee 
qucntium  anteponi:&  ludinum  ad  diTperdendu  uiiquos  de  duitate dni|vdut  vinmum  Hnem  totius 
Aponis  ad  calcem  re&tuatum.  ft  Piinfipiam  ac^  radix ols  icCl^  dilpdnis  colcqucntcrfcnbet 

dcdefchbifda grana, dctetminadotepnsiede  dirpdmstncforcquadoveniesiqnado  veniet detisad 
amm  nuxta  vetbnm  dHijfirad  emn  vememus.Iinittitenim.Qnado  venies  ad  mqj^gfa'm,tnnc  ibo  iit 
perfectione  cordis  mmedio domus mea^PamarcCtadl^p^acotdeindpitEtcitcordls integntasdi 
deotyt  qua  nihfl  in  corde  admirafeontta honore  dei.Et  hoc  manifefte  m ppria  domo.qu^nuHcin 
maiia  domoimanifefte  Hrtad  dfiam  coqc  qu^  occulte  Hunc  in  an^is.  OcfcnpHc  ade  incegntatc  cor/ 
dis  manifdhi  domnitvt  cam  no  fold  ezcmplamn  domui  fed  et  abf^  omni  limulanoneicraigercmus. 
ipolTibilecft  enim  hm6i  limatatianes  latm^domdfacostqms  pofTint  latete  alios.  Vnde  ex  hoc  q>  ma 
nifd^  cft  4omui  ppne  Int^ncas  cordis  ptmcipisf  vera  ei  coptohaf-FNo  pona.Secuda  reCta  difpoli 
noellnegaciuaexponediCepcriculoiniqncagcdi.Qaiacmmregeslopenotibos  caret)&  legibus  fo/ 
Ion  ftint.magni  periculi  res  agif  qufl  pponif  aslibettasagendi  qcgd  volCIt  fen  poffunt . Hoc  iniqua: 
liberratis  vemum  HgniHcaf  pcc  v^dbdiabhoc  eft  line  iugo|ficno|Tcgc  ageic.Hmoi  libertate  non  fo/ 
|iim  recurat<xtrc(ie,l!cd  ddppnic  nq  ponere  anccoculosmepolica  ante  menns  oculos  allidat  & tra/ 
hat  ad  inique agendum-t^acerevoiunonq  . Tertia  rnfta  difpoTinocftabominan  duphdcaccs  fca 
piodirioncSiHgniHcatas  vbiqdonum  nomineObpIidtascnim  prodino  Se  humimodi  eo  q>  veminc 
vnum  in  aliuo.volutiones  appellacp  funtf  acett  volnnones  odiuinec  adhaoebit  in  me.  Naturali  in/ 
dinatione  dapid  exobs  ludiae  hmulmodi  pcodinones£t  ptopteiea  non  folum  ptopofuitinon  ad/ 
hmbit  m mefed  explanauVr  tbngenitfi  fibi  odium  talis  vini.p' Cor  toirum.Quatta  refta  difpolitio 
dtCortottu  tecedetameihoceftetiiqn^  habui  no  reCldcotCvtftiit  in  adulterio  cfi  berfabee  & ho/ 
miriHin  vtig!)no  tfi  pQuittdtolliCCfllM  tgcedeca  mKrMa|nndiaS.Qnlca  teCta  difpofirio  eft  ndhtc 

Quccdiipplal.  - ' " | mi 


d b' 


o 


PSA.LMVS 


/ :JCI. 


do  malupatrandfii&limalldorcndate  approbat  iUudliai-Cdcraq2crimcdirponit.malu  ncTciamt 
hoc  e malfl  paaadii  nefcia  diUiuiulationc  approbado.r" Accurantc.Sata  rtOa  difpo  tft  adoderc  a le 
detradore5.(aiit.n. valde nociui  qoupatctns  aoKcpnnopd.Accarantein  abfconditorocifi  fufijhoc  l 
c dcrrattore,ipm  ictdaj  a cotnbcmio  tneoiab  aotibos  ma^  CcUitudinc  ocnlof-Scpnma  rcAa  difpd 
dl  carere uo  ilaciabilLqoc  ddcnbit  a cclficudine  oculoij:  & a valhtate  cordis£t  ince^c  pci  hoqpctil  ^ 

(e  abircerr  crimen  in&ciabilis  animlsqno  principes  mftls  oculos  fempet  ad  odlrota  loiantA  cot  tam 
vallu  habent  vt  munduseis  non  fuSiaatianhdanc  ad  abena  r^a  &c. 

^CUli  ind  • Pollq  dauid  dedatame  difpones  redas  fprip  petiona;  quad  veniente  deo  ad  (eCboc  ci^  ^ 
cum  diuina  gtatia^habebit.fubiungit  modo  difpodtioncs  fuas  redas  refpedu  miniftro^ . C^Ptima 
cfl  q>  diget  hddes.Ocnli  inot  mei/ndcpco  ituicu  nec  aliena  celatione,(al  oculi  md/erdr.in  fiddibus  ^ 
^iniisquifiddeslneniunfintetfa,adfeded(jmec<i)pioc6(ilio(proiudido8faluspublicis  negodis.  “ 
f Ambulans  in  via  pfcdionu  ipfe  femiet  mihi.Haccdl  (d^da  conditio  muiiIhoyiEt  prima  qmde  Sa 
dditate.icconda  autem  ftudifi  ad  bonos  mores|ad  pgteflbm  in  via  vinudi  c6tinet.cal^.  opoaet  ee 
miniflros  regios,  vt  & in  feiplis  virnmbns  cfi  tege  8e  populo  fidebtet  agat-^Non  fokbit  in  me^ 

dio  domus  mea:  faciens  dolu.loquens  mendaaum  no  firmabif  coram  oculis  mds . Humana  eledlo 
qnantdcfi(]i  oculata  qu^^  falli{.&  fi  abquado  edangit  teges  cnafle  in  dedionc  miniilto^.iK  vidcr 
antutetrairerulhnetillosi&malutemmcn  maUi  qappateiecrraire.Cdtra  hoc  vinum  diat  dauid^ 
nec  faciens  nec  loquensdolum;firmaDifrecum.Dictndofirmabitur,ngnificac(p  quis  afdtusfnenqco 
peno  (^mendax en ndhrmabif.Et dicendo  ndfcdebit^igniHcacqiquisafcinismgrcfliu  foent]coin/ 
peno  q>  efl  dolofus  n5  quiefea  &dcndo  in  medio  domus  mep  regipihoc cfi  in  publico  ofhcio . P^Ma/ 
tntiniscpdam.Pofiiemo  pofi  rotfandas  dilbdneslkpcrfonpfup&  mimfiio^.declaracdifpdnefaam 
circa  czerdnu  iulhnp  per  k d:  paalios;q>  duponit  matnnntsChoc  eft  edentet } cpdcteiiiicdderc,oin/. 
nes  impios  toraiudicando  cosrad  fadendum  cxcidijpet  mimftros.de  amrate  domini  omnes  opeta/, 
tcsiniquitans.Notaronem:quia  indigni  fune  operaniiniquitansraratitce  dnidcodicata^qop  adii/ 
Ceram  erat  tunc  tempons  hierulalciqup  erat  caput  rcgniid^  a deo  vt  coieretut  nomen  limm  ibi£c 
feccialemfixat  mentione  hierafalnqmfpecialiot  cura  duiransiUius  inefibebat  rrntalipai-cmitates 
(aos  habebat prpfcdos.CQupfiioqup  hic  moueC  de  imjiunirate  loabqui  inteifidtdiiospricipes. 
mdiorcsfcqnopado.fjllms  impunitas  fiat  cfi  obfetuatiMiftmsiciiptmpimamnniscpda  ocs^ios 
(enp.Solmf  q>  edenter  puniuir  punies  cfi  qprimfi  potuit  c6mode;&;  <p  QP  pnus  c^ode  Mtmt^q  fu/ 
matfi  dict  regnfi  in  femme  fuo-u  pptcica  hrmarq  falomoncin  icgno/maodamtd  vtiumtu  bacae 
qneremr:quod£eiiieimt.EtlicobTemauicquod1iicfcrip(it.  Amca  > , 

«JVVLGATA  EDITjp.  . - ,4' 

^1^0fopaupcriscumanxiMfuerit/&coradoininofuderitcloqiuumfuutn.  CI«  ; 

I Omine  exaudi  oratione  mea:8t  clamor  meus  ad  te  ueniat.  ^ 

I No  aucreas  fade  tua  a metin  quacucp  die  ttibulot  iclina  ad  me  aure  tui* 

] In  quacunc^  die  inuocauero  tcnielociter  exaudi  me. 
iQuisdefecernclTcutfumusdresmeitflCofra  meaflcuc  cremia aruenmta 
> PerculTus  fu  ut  fceno  dC  aruit  cor  meutqa  oblinu  15  comedere  pane  meu.* 

A uoce  gemitus  mei:adb({Tc  os  meum  cami  me^  . ..  , . . 

Similis  fadhu  fum  pelicano  folitudinistfaifhis  fum  ficuc  nydHcorax  in  domicilio* 
VigilauitScfatfhisfumlicucpaiTerfoiicariusintedo.  ^ ' 

Tota  die  exprobrabantmihi  inimici  meitfiCquilaudabancme  aduerfumme  iurabaC* 
Qfiia  cinerem  tanq  panem  manducabatfiC  pocolu  mea  cum  fletu  mifcebaat. 

A faci(ir( indignationis tu(!quiaeleuansallilllti me.  j 

Dies  mei  5cut  umbra  dcdinauenint:6f  ego  (icut  fccnuni  arui. 

T u aut  domine  in  {temu  permanestSC  memoriale  tuu  in  generariooe degeneratione* 
Tu  exurgens  mifaeberis  liontquia  tepus  miferendi  eius,  quia  uenit  tempus. 

Qgoniam  placuemnt  feruis  tuis  lapides  eiustdC  terr(  eius  miferebuncur. 
Ecrimebuntgentesnomentuumdnetdeomnesregestertx  gioriamtuanu  ‘ 

Qgia^dificauit  dominus  fiontdtuidebitur  in  gloria  fua.  , ] :• 

Rcfpqatinoraaomemhumiliumigfnpnfptcuitprtceaxconun»  ..  i.-ULuim  . 

— .... 


J 

I.-U  h 

• U,'  III 

I;  -1 
ini 
(I  .1 


PSALMVS  rXir.  '1  t6f 

Scribantur  hax  in  generatione  alteratK  populus  qui  creabitur  laudabit  i 

Quia  profpexit  de  excelfo  fan(flo  fuotdominus  de  coelo  in  terram  afperiCi 
V t audiret  gemitu  compeditoramtut  folueret  filios  interemptorum. 

V t annundent  in  (ion  nomen  domini:^  laudem  eius  in  Uerufalem. 

In  cQnneniendo  populos  in  unumtK  reges  ut  feruiant  domino. 

R.efpondit  d in  uia  uirtutis  fuxq>audtatem  dierum  meorum  nunda  mibu . 
Nereuocesmcin  dimidio  dierum  meorum  :in  generatione  generationum  ann?  , 
Initio  tu  domine  terram  funda(b':S£  opera  manuum  tuarum  funt  coeli.  • 

Ipfi  peribunt  tu  autem  pcrmanes:S£  omnes  ficut  uelHmentum  ueterafcent.  < 

Ec  ficut  optoriu  mutabis  eos  dC  mutabuturttu  aut  ide  ipfe  es  &C  anni  tui  non  deficti' 

Filii  feruorum  tuorum  habitabunttdC  femen  eorum  in  feculum  dirigetur. 

fCI VXTA  HEBR.^VM.|j^ Oratio paupai,quando exanimabitur / Si QdebM 

domini'*  (undet  doquiumfuum.  CII.  r..  . ■ 

n ' I.-*  T^^Otmnc^audrorationemmeamtaiclamormeasadteuetnet.’ 

* Propheta.  ^ ^ MMnuo  ^ • 

s Non  abfconde  (ades  tuas  a metin  die  angulH$'inihi  inclina  ad  me  aure  tua,in  die  uo  ' 

. cabo tc/dtorefponde mihi. 

3 Qoonia  finiti  funt  ficut  fumus  dies  mdr&olTa  mea  quafiincendiqadufla  funt. 

4 PercufTum  efi  quafi  herba  SC  aruit  ootmdim/quia  oblitus  fnm  a comedendo  papc  m<> 

^ umMuocefurpiriimdadh^fitosmeumcamimcae.  ^ ’ 

5 -A(Iimilatusfumpeh'canodderti:fuiquafiny<fticoraxnuiiatumi  '.  /iniuiM.  ', 

4 'SolidtauitKfuiflcutpaflerfolusfupertedum.  rti:  ..,-) 

7 Tota  dic  exprobrauerunt  mihi  inimid  md:infanicfares/in  me  lurauerimc* 

< Q^uiadnerem  ficutpanem  comedi:dC  potus  meosin  fletu  meo  mifoii.  ‘ e-j 


9 AfadebusindignarionistufSCir^  tu(:quiadeua(HmedCproied(lime.' 

I o Dies  md  quafi  umbra  dccHnatatK  ego  quafi  herba  arefcam. 

II  Ettudomine*{cemoredebis:fiCmemonatuigenerationid;generadoni. 

iz  Ta  (urges/mifercbcris  fiontquia  tempus  ad  mifercdumdus/quoniauenittdMficatiiv 

13  ' ' 


Quoniam  uolucrunt  fetui  tui  lapides  dus:8(  puberis  dus  mifaebuntut. 
14  Et  dmebunt  gentes  nomen  doitdC  omnes  regesterr;  honorem  tuum. 
t{  Q^uiafdificauitdominus^fiontuifusellinbonorcfuo.  - 

I f 'Vertit  fead  orationem  fufpbantisrac  non  defpexit orationem  eorum7 
1 7 Scribetur  hoc  generadoni  po(lcrc:&  populus.aeatus  laudabit  dominum7 


.‘iinrr 


irsj  5T;i 

cr  * . • 1 ■ - 

1 1 Q^uoniam  profpexit  de  excelfo  fanifdtads  fuxdominus^de  coelis  ad  terram  rdpedc^ 
I»  .Ad audiendumfufpinumuimfdradfobendnm filios mords.  . 

1 o * Ad  narrandum  in  flon  nomcn  doinini'':&  laudiOT  dus  in  iuenifalem*'  • ' ; , i' ’ ^ 

zi  Jncongregandopopulosfimul&regnasulferuicndamdomioo^  iii  • 

2 z Afflixit  in  uia  uirtutcmmamtabbreuiauit  dies  meos.  * • wi 

z 3 Dica.deus  meus  ne  defirue  nie  in  dimidio  dieru  meorua  getieradoe  gnadonu  anni  tuu 
Z4  Inido  terram  funda(h':2C  opus  manuum  tuarum  cceli. 

z 5 Ipfi  peribunt  Si  m (labis:&  omnes  ipfi  ficut  pannus  atterentm^dlott  udHmentu  mit 
ubis illos flC mutabuntuii'  ^ ^ • ' 

••  •'  • * 
zs  Et  tu  ipfe  :SC  anni  tui  non  complebuntur. 

»7 


LJiyiilzed.fV  (jOOgU 


i 


:,i  PSALMVS  .CII. 

^T^ItohBcftOrttiopaopai, quando  aanimabiturS:  fimebas  dfiifiindct  doquinm  (nani.P(^ 

X mos  iRc  appdlatui  oratio:qaia per  modum  orationis  c6ditus  dlEt  eft  quartus  pralmus  hobea 
otanonis  tmililPaupai  vno(;hoc  elt  indigaiti)apptoptia^,hcc  determinatur  cui:fed  qualitas  in/ 
digenti^  apentur  quado  eaanim^itnrihpc eft  vdut  lemiammis  cadet. In  quo  paupettas  ilhus  figni/ 
fkatutpaupettas  animidicntqn  aliqois  collabiturlcmiaiumis  ptf  dolore  vd  amore  ficedefirdus  ani 
mi  fignificatur.Pet  teliqufi  afit recuilus  ad  deu  cx  inamo  firpleno  cotde  (ignificatur.fundete  enim  do 
quiom  fufi  ante  ^e  dnue*  plenitudine  cotdis  ad  deum  proucnlt.  CTEt  quibusfimul  iundis  no  ap/ 
paret  marena  p(^i  rim  in  generc.quldin  nrfatur  qms  fit  ille  pauper  femumimis  recurrens  ad  fi»d2 
ddiBat^apoAolos  ad  hebr.  i .cadit  qi  vlnma  pars  iftius  plalmi  t^at  de  diuinitaic  rodipaSetui. 
ad  hoc  illos  m ^ce  pWmi-vetlkulos.inino  tu  dimine  tecara  tiindalh  &c.  Wdeiunc ordiedo  opoD' 
tet  coGH]uentet  dicdx  pfaimum  hunc  cadare  de  aduetu  mdipEr  huic  fenfm  facile  conloitit  pfalmuf 
ai)  undecimo  v^ilc  8c  dnriccps:qifi  cadat  manifefte  de  dioina  mifetatipnear^ficationefiofa  (A 
coBlchtu  amore  oiumK^m  atgtnnd.harcji.fpedarc  ad  tempus  mdip  conRat.5edlunc  adhuc 
n6  appara  quis  (it  ille  pauper  qui  tot  mahsafHidusdeioibitutvfv  ad  vediculu  vndccimom.^C8 
(aitaneuLafitrdni  dl  vtviifaluaton  viis  mircna  fobleuanda  pioponatunqa  cauf|  vniucrlali  iclp5dc( 
dbSns  vnioaralis.acp«rhoc  mdip  (doaton  humani  geneCsimircna  humani  gnis  propullanda  oflfe 
tatur.Ita  q>  paupaillc  in  nnilo  nominatus  Ac  vfip  ad  vndecimum  vedicolnm  defcnptns  eft  humanti 
genus  fubiedim  muifisimlcnis^^poe  aiumi:&  pptetea  lonianimis  defoibitut.Ecqo^s  vniucr^ 
luip  genus  hummum  mciigens  ac  femianittie  fitequia  tamen  no  oes  recutienint  ad  dram(l«]  inlh  ^ - 
(c  toip  humsu)ogc|i^  «spedabac  mcliam  rogido  deu  pto  illius  aducntu.ideo  ad  diSerentu  no  ree  . 
cncentiu  ad  deimi  nec  expedannum  aduaitum  me%  didtur  in  tituki.quando  fimda  eloquium  fufl 
coram  domtnp.i\ch  aperte  diceta  plalmits  ille  dl  oraCo  humado  genai  paupen  quando  recurret 
ad  faciem  dcthoc  dtuteirana  ad  adneii  tum  mdie. 

v--"5rit.  •:  ;i.3.','!0’  iC  S V M M AR  I,VM'£ST.  ^ jIa  '■ 

CTPropheta  mirerias  humani  genens  pIor^ilbpplcxrccD^t. ad  deuiAc^idt  no  rolniottcdutu  dea 
ad  miCerendu  reliquiarum  fion  cnmnuiorrdinininomintt  achonoris  apud  gentes  Ac  reges  omnes, 
fcdprorpecturamdecalicadtmiadiiadiediim  fulpind  yindo^iadfolodJos filios  momsfadann^  ' 
ci^  in  fion  n congregetur  omnia  regna  ad  feruiendudcoinim  afHidioncAcabbtcoiaaone  vitj^ow'  _ 
fitentium  diuiniratcui  JHcfip,qaotum  iemen  coram  deo  firmabitur. 

CJPcifona  loqochsptopheta  eft. 

1^  0IIlinc  audiXTioiditurpralnios  inpattesdoasrpiopofitina  materip.Acexecutiuamllbi  qifi  fini  . 
X./t>fant.^Pftpponiccna.l.oraaone:angiiftMm^vocaaon6fiiaI}ncaudi/pio  cxatidi.oranoncf 
menas  cicuatione  ad  tc.mca:  Ac  clamatmeus/non  ods  fed  aScdus.ad  tc  venia.Depcatiue  vatut  furo 
tofcx  fiducia  aftinnans  cp  magnitudo  affinftus  fui  venia  vii^  ad  d<^.humano  more  loqnitur.Non  ab 
rcondcfadesaHiftfsndXlibiduicaDetreracksniasapeccatismeisshicltipplicac  non  abfeonde  fa/ 
qj^piai.amqcieamfahra-faupaiadigoushabemrfBdcpnndpis.miilneniaipnnapcsriocaircac 
pauper  ciamatutu$|a$iidns,ablcddunt  toefua  ab  eoi^ucttendo  vnltfi  aliocvdfi  locus  permitCt;iee 
cahiir  fe  a feneftfci  '('d  huinlbodlEt  pptdea  hic  paupa  dajdas  deepeOt  a fupremo  pnndpcnc  abico 
defade  ruam  a mcJ^Iri  dieangtiftip  oiftifitidina  ad  me  aurem  mam.Edxlecfidfi  ppofico^cdics  an/ 
guftip  acadencis  mihenec  fufiidc  vidot  a ptinape.idl  petit  audiri  tempore  an^lh^  Humibta  au/  , 
tem  penqAcendojndinaiflede,anfcm  tu^adaiidicnda  paupensai^lham.p  Jn  dic  vocabo  ce.Ec 
ce  quod  tetno  proponit  cumtantafidada  vCTemetitas  vidcacrmln  dic  qua  vocabo  tqdto  tefpdde  ’ 
mihi.  Vere  rcni&amdla  petitio  nifiditnnagniifia  tatam  fidiihii  ptfftiOfttiiduaam  vt  audeat  pe/  V i 
txa^acfiqidicrodibotecilotclpoi^inihuacfidcnsadnutarcnominipftitent.Ecfignificaair  p • 
hocdiftddiamtaftatumnoaiAryatnsceftamenalnnouoJialeusrnda  opcicbcaaciidmisiqaa/  , 
cfi9dievocatusfuericmcqcisinftopmonftifi.in  veteriaficqoaMcfiipniaitapacnarcharfiAc  jiphca  ' 
ifidamarct,fcmpdiftnlitfnierQfcnipdiftnlitbeatgmullns.n.antechnfti  mortem  fint  beatus.  - 

CTlBuonii  finui  flint-  Ihcipic  hk  pais  cicentina  tali  ordincPrimo  'cadaf  illa  paroculaiin  die  anga 
lhf.Sec(idoiiiaj(lfieaudiofonemea|ibiAccudoe.Tetnoilla|p5abfcodcfacicsindinaaate)ibi  fcnbe£ 
hoc.(^aco  illaMn  vocabo  tqibiafflixic  in  Yia^fiTTrac^andoita^  anguSias  humanas  inchoata  ~ 
pHraalCteinpbr^catc  vlip.pnma.h.pendt)nS  mconir  hdfiiofuir  prluano  paperu^  vicp  itixta  lUudi 
quadi9diccome^s(moctemoticasd]oceftneccflitatemonmdtincarrc$.Quoniam  fintnfuncG/ 
cwfumus.  d^s  m%lp^etdicspeipe^s  Ac  o>s  qm  finiuntur  harc  eft  diftdenna.q>  ifii  quanto  magu 
prdtrhdimcurrancbm^Ud^fiaAcprbpcaea^milamurfbmo.qaiqnantoniagisproccndif  tan  ~ 
to  magis  definic.Perpaui  autedumprocendfiratnon  ddinfinqin  lempafapeflmicperpctnL  Nos  ac 
cxpimurq)  cotinuo  naadefiuimuscire.qnihba.n.chesquovinimasrobcahif  dutanoni  fiiturp. 
olTa  mea  quafi.in<^>q^ufta  fiinnhoc  m firmitates  vitpmep lient  ra  qux  ard^  adurfinn;  ddi^n 
(fcimnatuialchamid(IaBonmmuqiiaftininc^p<)ammri(nmlf.&lwcdiwCfal«cttt^  a 


i 


P5ALMVS 


:cii. 


” • - I • I 

tan  vll?  Sr  dHbmptione  vier  namralis^mntTO  &in(btein  noftra  vita  apcriomr.Etfiatiir  vna  pd: 
na  totalis  copreheTa  fub  nccdTitate  moriedi.diftin^itnr  tame  in  has  doas  partes;vt  intrlligamu^ 
Id  t^ris  qnod  viaimos  mak  vit«3K  vtpote  vdut  in  inctndio.Significannus  aiit  diat  niT.-^d  deno 

tanducpharccofnmptionocotienitnobisaprincipio  vitprqDiatficvegetamDnaugenuir  Sc  peifid/ 
mnr^fcd  poftq  pcrfedla  font  ofla/poll  ptareconliftentic.Et  ficdimidiu  vitar  noftnr  in  confomptionc 
cofttfi  eft:&  totu  tempus  nolhtim  in  defiaone.P’Percnfltim  eft  qoafi  hoba  & aruit  cor  meii.T^  m| 
faaa  hominis  dcfcnbitur  perditio  virons  animi  ad  (imihtudinc  heibp  potnflfe  ab  rfhi  fohs  & are^ 
af.Perdiditfigdcm  homo  virore  animLnan. viret  voluntasf^P  corfilgnificata)  in  aflettu  bomired  ve 
anda  elbdefhtiita  vitote  originahs  uifhtif.fle  percnlla  ab  adta  lenluahtatisivt  continua  expenctia 
«e«atnT.^Qnia  oblitus  fum  a comededo  pane  mdi.Quatra  miferia  qu*  eft  ratio  teme|&  TprAat  ad 
lmelle(M.Miferhon5 folii  no  vefeitur  pane  fnojpane  noc6i Gbi  ^ bnins.fed  pane  fao/ilbi  pprio; veti/ 
fate  (kxftrinpledCqnod  peius  eft>)blitos  eft  comedere  panem  veritatis.  Progieflu  enim  tempons  n5 

ironlto poftpeccatfi primi horainisivfqiadeodefuenit homo vefcivetitatcvtobliuioni  nadident  cu 
fcane^fum  vehrate.pknus  fuit  enim  mnndDsfabeUis|idolatriis/cofiuptismoribns:&bieoiter  aftbe 
»us  eft  pani  c6muninobis&bnitis.p^Anocern%irii  mei.  Quinta  defcnbirormifaiapern^oidmis 
«pocarofegirfpmrti(qtiocainahsappentusdiwrurfpinn«ldac.n.perneifitatcrignifKat  adhefit  os 
■nei^mimef.naturalisfiqdeotdodt  vtearoadhpreatofti/vtofla  (aft^t  came;iftealitconqneri£ 
o adhprer  camiiqiofla  fulgantur  in  camibns.Quod  metaphorice  denotat  folidioie  hois  parr? 

<p3c  eft  mens  & ratio.adhgreteifcnon  A fluidp  parti  qug  eft  appotus  Cmfibilium  & teporaliii  bono> 
tfilira  q>  fuftinerur  ab  illa.Huius  aiit  pemetfi  orduiis  ratio  reddif  n6  ab  appetitu  boni  deleiSabilis  fcd 

a fb^  mati  ronmftari^um  dirirur.a  vorFrrifnini  O 


triftiaiin  hanc  incideiftt  peru^tat^vt  clare  paret.iTAffimilamsfnm  - 

iminis  tnifena  dcfciibicur  in  (hidiis  humanis  tn^nam  dinins.Vbt  nota  fic  efle  ordinanda  lircxain. So 
licitaui.ailifflilatDs  fum  pdicano  defcm.ratfusfblicitaiii.fui  qoai!  nydlicorax  ruinarii.  (bliciraui  Sc  fii£ 

ficntpafltrrohisrnpertcftfi.Perfolicitudincmanifeflefignifieatnrftudmmhumanfi.Perttipliceaure 

compationem  tres  humani  ftudii  pattes-Pnma  refpeftn  pofteriraris  per  comparatione  ad  pelicanft. 
Deejuo  him.ad  ludium  diat  q>  quum  filios  fnos,a  feipentcoccilbs  inuenit, luget  &fefuaip  latera 


ficaturilloqthominiiftudiiiqni  tatorelabonecrnciantpropo(fcritarefua.Erha:chomana  mifcdata 
fteqnens  eft  vt  nonegeat  tefte|^Secnnda  pars  eft  humant  ftndii  circa  rcientiam,fignificata  per  fimili' 
tndinem  ad  nydhcoracem  rninatunuqm  matur  nocturnus  comusfno  die  tied  noAe  voIans.maniftfte' 
fignificans  intelleiSum  anima:  noftnefimilcm  ncxftupvtpote  impotente videte  intdligibilia  daie.  Et' 
apte  defcribitnr  roinaifttquoniam  inter  minas  inteUigibilifi(1ioc  eft  inter  les  fenfibiles ; floras ; tuenr 
Ces  Sec.>verratur  itencAus  nf.  Vltima  demi!  oars  humani 


■ ua  a ■ aaM  v aaa  aaa a^aaaa  i awas  aaaaaa%  awa  a v aaw 

habeat  poftoitatisfuac.SupateAftauteitanq  in  celfitndinehonorisIhiglori^comorantcA  ibidem' 
volando  tanq  fpcAaenlum  fe  pbendo  aliis/tepns  cSfumentera.Vbi.manifefte  vides  defcnbi  humanS 
'fhidium  honotes.p^nota  q>  omni^  humana  ftudia  funt  aftimilata  non  animalibus  gtefTibili/ 

Inis  aut  pnabus.fed  volatilibusica  ratione  quia  humano  ingcjiio  cogenitf  funt  alp.qnibus  poflit  ad 
Ihperiora/ad  vera  & arternam  fWicitatem  ftudiii  funm  deuaieifed  ipfum  alis  (his  vritm  ad  has  miferi/ 

*s.CrTota  die  ejtprobranerfitmihi,Septimamileriahominisdefcnbiturq»  homo  homini  exprobrat 
honii.itaqiboni odiohabeturficperfecntioneetiapationtnrquiavacantverppenitentieiquia  reco/ 
^ofefitdei!  SccHarcmiferiaCqua  vtuiam  no  videiemns)dcfcnbimr.  Totadiqcotinue,  exprobiane/ 
nmr  mihiioolenti  defi.inimia  mei/intemo  odioiinfanientes/quorfi  infinitus  eft  numerus, in  me  inia/’ 
■Knmricotra  mefirmauetfit  animft  etia  iuiado/tanq  arbitr^tes  fr  ben(dfeccie.^Quia  aneira.  Ecce  ra/ 
»io  initnicitif  Sc  exprobrationis.quia  cinerem  ficot  panem  comedi.  Appellative  cineris  intellige  fta/ 
mm  pccnitentialciin  luAoofo  cinerefolitnm  defcribLEt  eftfenfus.qoia  pani  me  ftam  poenitendi  R/ 
eur  homo  libenter  vefeitur  pane.Et  potus  meos  in  fletu  meo  mifcui|deieAationes  meas  tempcraui  fle 
*u  (icDt  qui  temperarer  potum  vini  lachiymis.Et  hoc  non  vanqnon  fhftraifcd  a faciebus  indignatio 
nis  tof  (ob  culpa  mea,&  ine  tuat/iuftitif  tuf. Vniuofc  figde  hf  miferip  funtgeneri  humano  & natura 
les  Arpccnalesjiatnralesqnideqacomitanf  natura  (ibi  derdiAamipocnalesafit  quia  ex  ppria  culpa 
■nemie  ptimus  homo  natuta  humana  relinqui  fibipfi.Et  propteiea  culpf  (uc&  inftitif  diuitic  illas  trl 
fcuit  quatenus  poniales.Vnde&  fubdit.quiadeuafti  me  Sc  proiccifti  mcM^hota  vtitutjlumpta  a 
re  in  exedfum  denata  & inde  proieAa.-cuios  cafus  eo  peior  eft  quo  ex  ceifiort  loco  proiidtur.Iuxta  hac 
fimilitudinc diat  homo  dcD.dena(hmqexpuilsnaturalibusIcclfimdincmftatas  originalis  lulhtiej 
.proic^  d^tfi  proieaftiCliibintdlige  ob  culpa  md)m  ii^tnotcm  llatnm  § putp  natum 


P5ALMVS  iCII. 

, it  dio  quafi  vmbra  dB^inita-Pi^ropctiiii  diOa  tmfoiam  t^talitatlsf  altaa 

nfic  miina  teporis  vitf  hnmanj  dcrcnbi{.f.()>  dies  vitf  apparet  longioits  cmlibet  g ipfios  nanita  fo 
ftincatft  hoc  experim  oRdum  oes  potamus  dies  nollros  aiatDmiotcs,&  nemo  fit  ta  Umex  qni  nOT  po 
tetannfirepoflevinete.HitcmifenaexpIjcafexaflimilanoneduratioJs  vitp  advmbradalmatiVi/ 
demusJi.ad  fenlum  q>  vmbra  declinata  valde  Idgior  eft  § corpos  onus  eft  fit.vmbta  figde  hols  per  pae 
|6  fpatii  antcfolis  occafomCqux  vocaf  vmbra  dedinata^eft  vmbra  cetfi  cnbitoq;  qnodamodo,&  ta/ 
tne h5  colos  eft  vmbraiparoold  eft  coipos.Similcs  qoippc  vmbi^  dedmatp  font  dies  vitf  noftrpjqol 


«ideiiror  longiores, flt  tn  ego  ITcot  herba  arcfcam:l 
porc  aicfcit  perculTa  modico  cfto.Hax  de  homanis  miloils. 
lEt  tu  OOnnne.  Traftaf  hic  lUa  paiticola/dne  aodi  ofone  mea  &cxkdarado  exaudieda  ofbne  eios  1 
Rdueeu  m^f  £t  to  dfie  ftemo  fcdcbis.Inchoat  ab  ptema  do  qmete;  vt  deferibat  eundem  efle  defi  que 
Be  mefia.Et  memoria  tm  gencranoni  8c  gcncrationi.non  folum  tu  in  aetemfi  regnasilol  memona  toi 
nolli  defututa  eft  generationtEt  dmt  hoc.vt  defcnberet  deom  no propter  aliquam  foam  indigentia 
milTorfi  mefia.pi3e  culos  adoetu  fiibdir.To  forgesig  modo  videns  dorraireivel  ena  tn  fiirgcs  a mor/ 
tms.mifereberisfionihoceftcoletiomtciod^^alococnlros  fignificaolt  colentes.qoia  tempus  ad 
tniferendum  eiosifionCat  vbi  venit  plcnitodo  temporis/mifit  deos  filiom  foum  &cinquit  Moftolos) 
ga  tepos  dUfinitii  a te  ad  mifercdu  eiusirupplc  venlRqifi  venit  tdbficaciolhoc  eft  tepos  mtuf  tdhfica 
ni  a pphetis-l^ Quonia  voluetfit  ferui  toi|apoftoli,lapides;viuos,eius(fion:&  poluens  dos(fion,mi&/ 
cebuntur.Rc^it  ratione  miferedi  fion(1ioccft  faliiandi  iudpos>x  affcAo  teruorom  dn  ad  hoc  anhe 
lantiom  tn  adoentu  mefig  \t  faloi  fierent  lodpiiuxta illud. vobis  oportebat  ^can  pnmum  tegnum 
deiEt  niifus. vobis  veibum  (alutis  huius  mmum  dlEt  paulos  ad  rojri.  fiqoo  modo  ad  emolandii  jv 
noce  came  mea,&  (aluos  facia  aliqoosex  illis.r.mdpts.Loqoiror  autem  hic  defion  metaphorice  taii^ 
deftroifta  cuios  lapides  Sepuluis  rcmanfioinrqir^idens  populli  lodpum  vclut  deUrodom  in  tdiqmis 
faloandom.p^  timebnncgcncesfqup  modo  font  idolatK, nomen  mum;&  omnes  reges  terne  hono/ 
re  tonm.Iungehpcduofimnlcrciiicct  falute  teliqmaram  lio 
q>  omnes  rt^  tertae  timebunt  honore  chrifh}&  videbis  q> 

tSi  ad  litcra  l^o.qn.fi  fuerit  nnmems  ifrad  rang  arena  marisiri^iquia:  falu^  ficnnvt  diarur  ad  ro- 1 o. 
cxdaia.qoando  omnes  teges  terra:  nmebuntchriftom  honorarum/hoceftgloriorom . JT Quia  fdilv 
canit  dominus  fion.Non  poteft  de  corporeo  ^difiao  hoc  intdligvqo  ia  nulla  eft  | fuit  aut  erit  ^difica/ 
do  materialis  fion  m qua  omnes  reges  terra:  nmebont  honorem  m^^.Sed  de  ^dificio  fpiritu^i  fion 
ex  vinis  lapidibostioxta  illod  ad  hebr.  iz.acccflii(hs  ad  fion  montem  St  ad  cimtatem  dei  viuentis  hiem 
fidem  ccdcfte.Vifoseft  in  honore  fiio-Quantum  ad  aliqoos  adimpletum  eft  hoc  infra  tempus  refim 
roftionis  Sc  afccnfionisim  quo  decies  vifus  eft  chnftus  in  honore  immortalitatis  fiuc.Simpliciter  afic 
& abfolotc  in  Ibcundo  veriheabitot  adocntu:qn  vnioetfo  mfido  appardut  in  honore  maitftads  fii^ 
Vettit  le  ad  orationem  furpirantisihomani^eristSe  no  dcTpexit  oratione  eoram.Vbi  vides  fiifpi 
rantis  paoperis  orationem  auditam  Sc  ingrellam  ad  penetralia  dei. 

£iCI1bCtur  (XK.  Tranator  hic  illa  particulajnc  abfc&le  facies  tuas  indina  amem  tua:defcribedo  ptl 


]maram  fion  per  lapides  & pulocrem  dcfignararli 
c videbis  qr  de  glonofo  mefip  adoentu  non  de  prii 


(fc 
pnmo 


acdfo  fanditatis  foaqde  (dpfojde  fiia  deitatedns  de  codis  ad  terta  refpcxitEcce  q>  r 
taaSed  rcfpexit  ad  tetr^ad  terrenos  homines, quam  vetbfi  caro  fadli  eft.  |^Ad  audiendum  (ofpiriiiin 
Vindi.Em  indinauit  ante  fua  ad  aodlcdom  folpirili  humani  generis)  vmfti  poena  peccati  in  limbt^ 
Vinfti  nexibus pcccarorii  in  mildotad  (bloedu  filios  moitis)hoc  eft  merentes  mortqoanados  ad  mot/ 
te.Onn.natura  eramus  filii  ir^  & mortis.Hi  fimt  eftedns  ^ quos  venit  mefias.  Ad  narrandam  in 
fion  nomen  domini.&landem  dos  in  hierafalem.Nofam  milTas  nifi  ad  ooes  qoa:  pffleruntdomus 
lfracL&  pptetea  offidom  ^cadonis  euagdic^  primo  defcribif  in  fion  Sc  hicmlalc.^In  cogregando 
popolos  fimol.Aduetieprndes  ledor  qreftgetfidioli  pafllofitfignificas  efficacia  ^cationiseoagehcp 
cxrefg  ad  mfiduidTe  cogtegari  populos  fimol  fi:  regna  adlirruiendli  domino.Congrcgari  intdligc  non 
vnitatelocilixl  vniratcecdffiafticpchaiitatis,adfetuiendumnon  homini  feddomino.HaKfpedare 
ad  primum  chrilh  aduentum  dare  pateRcointelligendo  pnmo  adoctui  t^oseoagdice  diunlgadois. 
3l11intinVia.Tradafhicillapcicula)inqnadieuocabotedto  rcfpondemihiiddcnbendo  ftatnm 
chriftianutnprr.Primo qoatii ad paffione,necrtdeiemusq)pcradoramdifhomineslibcri fieret  ab 
afHidionibusfi:  pallionibus)8:  quod  in  fecfido  pmittif  mmp  adactu  intdligciemos  adimplcdfi  i pti/ 
tno.deftnbit  roncta  ftatfi  noui  teftameti  plenfi  afHidi5ibos.|^Afflu:iqmcfias,i  via)chtiftiana,vimit2 
meSi  robor  men  natoralexcee  ego  mitto  vos  fient  agnos  inter  lupos, & eritis  odio  oibus  hoibos  pp  no 


cinir  vt  affliai  popoii-ita  <p  dica  deoiiefamt  no  fold  ad  (bbmillione  natuialis  appaia 

fiibioniSa  fidd  ptcHionc-ProBceC  ita^  dminitatc  chnlli  a tribos-Primo  ab  gtemirate.In  gcn 

gtneraoonli  anni  ui.Goiaanoncs  gppeonteporales  ronaidema  dl  dicere  in  ecncn 
nerationcccpof.C 


PSALMVS  <CII. 

dens  mens  ne  Sdlnie  me  in  dimidio  dianninieof.Oranoeftnaniralisaffi:ansKmanecis  I chtiftia/ 

no  ftam.eodc  (igdc  affi:^  mart)^es  hic  otat  qoo  chrilhisjpf  ii  pofe  tfi  crafeit  a me  calix  ille.quo  no/ 
tomus  c;q>olianTcd  froociiin.Ecindnzichf!c  vioendi  6c  lefbcadi  mone  in  (equaabus  mciiep/ 
phetauie  potares  (paffliAionrs  no  fenamitltp  mors  05  nddirplicnet.vttato  laodabdior  monihOTt 
coip  pallio  qoato  magis  conaiia  illa  loindcnarorab  adtdhiu^ttnti  lUam  (ibi  dilplicete,  fubiiciendo 
tntotfdiomobenepladtoAd  vtmtp-niiMificandudicitar^ca  deo/n5ioquar^  al&diulagietem 
motte,iol  Tobmitta  deo  illo  appetente  ne  &faoas  me  in  dimidio  dietd  meoK  Cin  generatione.  De/ 
foibi£  fecddo  Ihtos  chriihanos  qoo  ad  piidrione  fidei  in  ^poo  aiticoIaUoinitaas  mefi^Et  indu/ 
— 1.;.  i;-ij  c . letitos/edad 

generatione 

_ ....  . . p-‘'®^bone  genera/ 

tionuacdicete  in  generatione  tepoaeC  - • ..... 

do'  ' ' 

fbndametis  crea^feo  fond^ctd  md^  poroiih:tft.n.tena  in  indmo  mlldi  loco.&  opos  manud  tua/ 
ififno  mediate  aliena  mano,ccxdi(hoc  eft  corpora  coeleiba.  Perqood  patet  q>  mdias  eft  illemet  deos  g 
cteaoit  mOdiil^Ipli  peribdt J3eclatat  terdo  dtuinltatemdiz  ab  Imotabilitatcdelaibedo  dos  imma 
tabilitatecxn^attone  ttiom  genero  mutanonis  inoctof  in  vnioetfo  coipoieo.  Ipiipenbonr.mota/ 
no  fobftannalis  t3gitnnattriboendo  eam  codis  ratione  ccdoy  inJaiommiqui  cotrumpontot  fubftS 
naiiter  modo  Fm  vna  pane  Se  m5fm  alia.aeexdadedo  eam  a mdia  quatenus  deo/£crao  &ra  dabis. 

omnes  ipli  iicotpanas  attetecor.Tangimr  motos  altoationis  ab  intnnrcco.quiinter  omnia  in/ 
animata  manildte  apparet  in  pannoidom  a fnpfo  attentnq vcteiafdt.Et  de  urdem  dicitdr  q>  atteiot 
trnmafi  pannostqoonia  habent  in  fe  vnde  aitemtur.Qw  edita  ad  mdia  (obdetot . & anm  rai  non 
copIdidtar.QnaMi.vetcrafcnnr.eoid  anni  tande  fmionhdms  adt  ols  altetationis  cxpers)annos  haba 
inddicienres£t  iiibhac  motatione  cdpichcndiniretia  motatio  fm  augmedi  firdmemcntiiiqoa;  fine 
altetationc  fieri  nequitA  pptetea  conapofuitianni  tui  noddicicntivromnisdecTtmcnti  apetrem  (i/ 
gniEc^.f''5icDtvdhmentd  motabis  cos  6(  motabonf. Moratio  localis  t&giranqoa  fola  motamos 
vdhmeta  ad  natd,nnlla  motatione  f m qualitate  ( quatitatem  aut  robdanriam  interoenicntcFr luee 
motatio  comonis  eft  etia  liipenoribas  c^is.Qoo  cdtia  ad  mdia  dicirar.&;  tn  ipfqboceft  tu  fine  om/ 
ni  varietateAdieiftio.ivpnominis  ipead  pnomen  rojad  vatieratisexdofioncfimificanda  indudla  et 
qoia  li  aliqoid  varietatis  haberafminos  ipfc  efld.qoanr(!.n.ics  aliqoa  vatietatisTapiptantom  a Capb 
tcoedic^lnret qoae  nota pmdensledonqi  propheta  cxdufishismbas^ncribasmotanonu  a me/ 
Ga'dj  vetomde&omninoimmotabiledcpinxitiqDiafobhistnbasgcnc^usoes  mutationes  copie/ 
licdanmr.Arte  qoo^  defcripficpnores  motationes  fiocaotoreCipft  penbiitificutpannus  atteientor> 
liiotfi  afttFm  looS  drfctipflt  com  aotoredeoiqoia  mutationesiDf  infunt  reboscxnccdlitate  materip: 
motosafit  localis  ab  ipfo  deo  in  coiporibos  fetuaf  cedeftibos  ad  vita  infmons  mundi.  Vnde&  a pm 
lorophisprimosmotorappdUtor.CrFdurcniommXMcnbimrpofttcmo  datos  chriihanos  quoad 
darationem.filii(per  eoang^m  geniti, (oooram  toordiquorfi  abbreuiati  funt  dies  per  mattfrium.ha 
bitabunr.Elaai  rdati.ad  upotalia  bona  non  habent  hic  manentem  ciuitatnn  aot^mom  in  qua  ha 
bitent.fed  peregrinanmnrdati  afft  ad  fpinmalia  bona;  habitant  in  domo  dd  qiue  eft  ccddia.nd.n.fBp 
hofpites  & adoeng.fed  ciues  fanOoK  fSe  domdbci  dctEt  ptoptnea  a hac  pane  dtfctibftmt  habitacesi 
& femen  eorfi  coram  faciebos  toi  s Mmabitur.Magna  firmitas  coram  mena  ddinita  eft;dicmdoxcce 
ego  vobiTcom  liim  omnibus  diebus  VI9  ad  oonfammarionemfcculiAmen. 

CrVVLGATA  EDlTIO-CDaiud.  CII. 

Enedic  aia  mea  dnotS  oia  qu(  intra  me  funt  nomini  faniflo  aus. 

Benedic  anima  mea  dominotSC noli  obliaifd  omnes  retributiones  a'as« 
Q^ui  propidatur  oibus  iniquitadbus  tuistqui  fanat  oes  ifirmitates  tuas. 
Qyi  redimit  de  iteritu  uita  tultq  coronat  te  i mifericordia  6C  mif  arioib?* 
■^ui replet  in  bonis  ddideriu  tuu:renouabitur  utaquil^iuuetus  tua. 
it^adens  mifericordias  dominus  Si  iudidumtomnibus  iniuriam  padmtibus. 

Notas  fedt  uias  fuas  moyfiifiiiis  ifrael  uoluntates  fuas. 

Iviliferator  Si  mifericorsdominusiloganimis&multummifericors. 

Non  in  perpetuum  irafceturmecp  in  acernum  comminabitur. 

Na  fecud  u peccau  ool^  fcdt  oobis;  oe<^  fecudu  iiuquiutcs  aoHras  tcoibidt  oobii^ 


167 


t 

I c 

t 

r 

I I 

t 

k 


^ rj  by  ' oOoglf 


• «■ 


J 

4 

5 
< 
7 
S 
> 

10 
1 1 
IZ 

13 

14 


PSAIMVS  - , . 

Q^uenia  fecuda  alritudine  coeli  a tena  Jcorroboratat  mifericordia  fua  fug  tunetes  fei 
Qnantum  diflat  ortus  ab  ocddentc;  longe  fedt  a nobis  iniquitatM  noflras. 
Quomodo  mifcretur  pater  filiorum  mifertus  eft  dominus  timentibus  fe:  quonu  ipfe' 
cognouit  figmentum  noflrum.  _ __  ^ 

Recordatus  cftqmpuluisfumusdio/licutfcEnn  dies  eius,tanq  flos  a^ficefflorebic* 
Q uonia  fpiritus  pertrafibit  i illo  Si  no  fubfiftettfit  no  cognofcet  amplius  locum  fuum* 
Mifericordia  aut  domini  ab  ftemo  6i  ufcj  in  a;temum:fuper  timentes  eum. 

Et  iullitia  illius  in  filios  filiorumtiis  qui  fcruant  teflamentum  eius« 

Et  memores  funt  mandatorum  ipfiustad  faciendum  ea. 

Dominus  in  coelo  parauit  fcdem  fuamtSt  regnum  ipfius  omnibus  dominabiOT. 
Benedicite  domino  omnes  angeli  eius/potcntes  uirtute:fadcntes  ucrbum  illius/ad  au 
diendam  uocem  Termonum  eius. 

Benedicite  domino  omnes  uirtutes  eiustminifhi  eius  qui  facitis  uoluntatem  dus. 
Benedidte dfio  ola  opera  dustin  omni  loco  dominadonis  dus  bndic  aia  mea  dno. 
e:iVXTAHEBR^VM.|]3;Dauidi.  CIII. 

1 p u-*-  X)  Enedic  aia  mea  dnm^f& omnia  interiora  mea  nome  fanddtaris  dus. 
* • ^ Benedic  anima  mea  dnm^tfii  ne  obliuifcere  oium  retnburionu  dus, 

Ipfe  ignofeens  cudis  iniquitaribus  tuis:ipfcmedcns  omnibus  f^tudinibus  Qus» 

Ipfe  redimens  de  fouea  uitas  tuastipfe  coronans  te  grana  K mifericordiis, 

Ipfe  fadas  in  bono  ora  tua:innouabutur  ficut  aquila  adolcfcendf  tax, 

Fadens  iuflidas  dominus*£t  iudidateundis  oppreflis. 

Notas  fecit  uiasfuasmoyfitfiliisifrael  opera  fua.  ' 

Mifcncors  Si  grariofus  dominusMongus  furorum  Si  mult(  gradx. 

Non  fempiterno  litigabittfic  non  aeterno  feruabit. 

No  fm  peccata  nofba  fedt  nobis:8t  non  fm  iniquitates  noflras  retribuit  fuper  nos, 
Quonia  fm  alritudinc  cccloru  fupra  tenatroborata  eft  grana  dus  fuper  rimetes  cunu 
Sicut  longitudo  onends  ab  Qcddcntc:elongare  fedt  a nobis  rebelliones  noflras. 
Sicut  miferendo  pater  fuper  fiHosrmifertus  efl  dominus Yuper  timentes  fe. 

Q^uoniam  ipfe  nouit  pronitatem  noflramnecordatus  efl  quia  puluis  nos 

Homo  /quafi  herba  dies  dus:f?cut  flos  campi  fle  florebit. 


It 

17  ^ 

1 S Cuflodientibus  padi  dus:dt  recordannbiu  mandatorum  dus  ad  fadendum  ea, 
19  Dns*incoelisflabiliuitthronufuu:S£rcgnuipflusinomnedominatum  efl. 


(^uiafpustrafluitineo/&no  ipfe  non  cognofcet  cum  amplius  locus  dus. 

Etgrariadomini"a  feculo&ufcf  fcculufupernmctescuiKiuflina  dus  filiis  fllioram*, 


XI 

zz 


z o Bndidte  dno^angeli  d9/forta  roboristfacictes  uerbu  dus  ad  audiedu  I uoce  uerbi  ei?. 
Benedidte  domino'*ocs  exerdtus  dusiminiflri  aus  fadetes  uolutateipflus. 
Benedidtedno^omnia  opera  dusiin  omnibus  locis  poteflas  eius, bndic  aia  mea  dmn, 
dl.Dag)({i-Es  quo  iunCto  progreflbi  pralmUno  apparet  materia  pralmrniii  quantum  ad 
I hocqidauidacitatanimamroamadlaudandamdcum.Vcrnmpfalmusiplemarufdle  pmfc 
fm  rnarena  pfalmi  dic  acitanonem  animi  dauidis  ad  laudandam  deum;tum  pro  bencfrcils  (ibi  Ipe/ 
cialirtt  collaris/mm  pro  beneficiis  diuinis  populo  ifraelis  coUansftu  dpmum  pro  diuino  bnficio  vhs 
tegiminis  rorius  mfidif^Hicef  ad  Iram  matena  pfalmiiquo  ad  pnma  & terna  pre  pbationc  no^en 
ad mnlia veto ereopatetqi dare poUppiiaipfidauidibmcialnoiat  bendSdacoUata mojnli  Se 
populo  ibadsk  deinceps  taprum  oonnomerat, dicendo  & repetendo  ptonomen  nobis  j noftraf  nos. 


PSMMVS 


' .crir. 


irrhiDciDttfiigaxmas(b(kilUsloqtinirqao|tipreeftvnDS!hocc(tdef!liisfaipopDloilracL  ’ 

«TSVMMARIVM  EST. 

CDmid  oatar  anima Gum  ad  laudandam  ddLcum  ob  ct  prfftica  bencGcia  rcx.(!vTni9fmedicinf /vl 
t^a>ton^|CKktaris|&rcnoaationis.Tumobpopuloifhelprgfhta  beneficia  quatmonfdlioetiafb/ 
tiffrcod^onis/ venif  firmitanstTnm  ob  bencEcmm  vniaerfalu  tegiminis  mando  ptadhtum.  ob 
mod  enam  an^os  ad  dioinam  laadcm  inmtac. 

^Perfonatoquens  propheta  dL  ! 

B£nedic.  biuidimr  plalmns  in  parces  daasqiropolicioa  materip.S;  esecutiul.'ibi  iple  ignofeens, 
(UProponit  tcpctica  oa canone  animp  peoprif  ad  duoiad  laadandd  deom/&  ad  non  obliaioni 
tradendo  te^acioncs  dei.BenediqbencdiAionclaiMis,antma  mea  dnmi& omnia  inceriora  meajin/ 
lellcdnsivoIancasicogicacio&caTetganiauvires.benedjcicenommfanairacis  eiasinon  folom  ipftl 
idi  nomen  eius  landate.Benediciitemm, anima  mea  dnm.non  fotam  exaggerancisdi.fcd  infmoancis 
«lia  macena  laadis£t  ne  obliaifccteoiam  letnbiitioiiii  eius|miFicordat)iaffacip'gfac/I^animiracis.  - 
KT  3pfC  Ignorcetia  Inapit  hic  parscKcunua  cali  ordm&Mrao  craAacur  illa  paniculatbenedic  ani 
■na  mea  (iomind  fiicSccodo  iUa;ne  obliuilixFeomnid  tecribationS  dusiibi  faaens  iaftitias.Tercio  il 
b cn>ecino|bcncdic  anima  mea  ddmiibi  dominos  in  coelis.  fiTReddic  iracp  dauid  rabonem  quare  ani 
ma  fua  & innma  Iba  debenc  bencdicetednmia  fez beneficiis  dioinis  ei  coUans.Ipfc  ignofeens  comftis 
faiiqoicatibustois£cccbeneEciii  venif  peccacorom.non  atiqoomm  falomniti.impium  fiqoidemeft 
diinidiaadeo^>craieveniam.f^lpfcmedensomniba$pgbcadinibascms.SecunaDm medicinp  bc/ 
nciiaum.Qaod  de  infirmtcanbas  animi  incelligendam  efbli  propnos  efl  fermo.nam  de  infirmicaci/ 
bos  cotpons  non  cA  vetificacdiqaia  daoid  qoum  non  cxccdicret  fcpcuagefimum  pcacis  anndiinfirmus 
corpocecompcobacur.a  eo  q*  homo  militans  tobulhisqoam  coopenietor  pannis  non  calcfiebabve 

E acet  in  pbneipio  tertii  rcgii:&  tameerat  ena  ui  trione  fabs  repcraca.Sed  infirmiraces  animi(irp  fei 
cxx  Ac  aJiarom  pafrionum>hcic  medicatas  a deo.  r Iplc  redimens  defooea  vitas  eoas.  Hoc  teraoin 


l de  vita  cotpotis,ex  eo 


atasadeo.  p Ipic  redimens  defooea  vitas  eoas,  n 
q>  planes  ftiic  fm  in  foDca  fcpolchri  tempore  petfe 
i,canq  ereptus  de  fepakhroidiim  faluacoscAcicpei 


lecobonis  a 


ule.Etideo  diator  redemptas  de  fboea,canq  emetis  de  fepakhroidiim  faluacoscAdcpenculo  mot> 
i.  K Iple  coronans  tef^qaattoffl  ddcnbirorbencficinm  regnicquo  fcilicet  fadusefl  rex}grabainon  es 


beneficid  vetfi  c 
faul^Etid 
tis.p 

propnis  menas, A;  mifdicordiis|hoc  efl  non  folom  fine  mnicis  ldf  ena  fobleuado  a molbs  milenis.vt 
enim  pacet  in  facta  hiftona.daoid  molns  hntfubiedus  miGmis  anteq  eflet  rex.^lpfefacians  m bono 
era  tua.Q.mntom  beneficium  afHomf  bonorom  efl  vfip  ad  faciaacem  non  vnius  appentus  Idi  om> 
tuum  appencodApropterea  dixit  ora  coaia  dmilitudinc  molnplicab  oris  molbpliccm  appentom  fi/ 
£nificans.Qi^  ad  bterara  adimplenun  ^ affecoco  regno.nam  Ac  honores  | ddeAaboncs  Ac  viAon/ 
es|diuibas  Ac  reliqua  teporalia,Ac  nihilominus  bona  fpibtualia  habuit  alHaenter.|^lnnouabunttir  (u 
ent  aqmla  adolelcenn^  tup.Scmim  beneddom  delcbbitur  lecoperabonis  deperdit^  adolefcenti^  Ad 
kteram  daoid  confomplerat  adolclbctiam  foam  in  angolhis  pkinmis  profngiis  Accabcie  (aul.Ac  pro/ 
ptcreaincetaliabencfidaafliaaitacam  regno  comparat  beneficium  reflaarandp  adolefcermf  ,qno 
ad  qualitatem  viansiqoo  ad  acadentia  animifquo  ad  iocunditatem  Acc.Gt  ad  hoc  aflfictT(imilira> 
dincmaquil^Kinaercparattempas  qooaffli^eftjpropcer  roflmm  nimis  aduncum  non  valeiKlo  fu/ 
tnete  necefljmumdbum.Ainncenimiplam  deponere  adunatatem  rofbi  allidendo  ad  petramtAcfifi 
teparc  tempus  afHiAionispr^tcnt^fomendo  cibum  reftanrabnum  robuspcrditiAdoIncenn^  in  plu 
tali  numero duannmaiacarctlin^lab  in  hebrpo.  ; - 

Radens  iufhlKt0.TWtamr  hicilla  patbculaineobbnifcete  omnium  retnbubonnm  das.PoA  excies 
tum  animum  ad  dluinam  laudem  rabone  propnomm, auget  extendendo  rabonem  ad  cbuina  beriefi/ 
oa  cdmonia  ftbi  A;  cob  populo  ilraeLEc  inchoat  a tempore  moyficqiioniam  tdc  incccpenint  filii  ifia/ 


tnultas  (entenas  datas  Ac  multas  exccubonesfaAasconrra  pg>pbos.Ecquonia  r 
nifi  vtbenefiaapihca  filiis  ilracl.idoodiatnr  deus  faciens  lucucia  AciuAinas  oppref&s  cuniAisnjuia 
nullas cemanfitnborum  ilradcui  hocbetieficiam  nonfuentcoUatnm.^Notasfrac.Sccundnm  be/ 
ncEciam  populo  prpfhcum  defcnbituc  bipacntnmtfabcet  in  donanone  legis  qua  manifidbn  / 
tnr  vipdei.K  hocprpffatum  cft  populo  mediancemoyfc.Et  propterca  dicitur  notas  fixic  vias  fuas 
inoyfi.  Et  in  demonilranone  mirabilium  opemmein  tranfito  mans  tubn/in  dbo  mann^ !in  edu£tione 
Bqng  de  petra  AccAc  ppterca  dinmr  fiUu  i&ad  opera  faa.huiufmodi  enim  opera  oculata  fide  filii  lihi/ 
ti  cognoaerunt.Mircricors  Aegranofus  dominus, longus  fiirorum  Ac  mulrc  grabf.Temum  bendicifi 
diuinum  populo  collatum  d&nbirar  conflflens  in  venia  peccatoramicaU  ordmc.Pnmo  codibones 
dci  erga  popold  ilrad  peccante  in  dcfertoidefcnbic  a quatuorMifcbcorsivolantacis  aRedu,Ac  grano 
fbs|pairiue,dnsJiumano  enim  moK.defcribit  deum  inms  I corde  mifaicordemiAc  extra  In  vultu  na/ 
' tioutm;^  di&iauia  wtmn  intoi  fimr  milmcotdcs.qtttuu  camgi  prg  fefiafic  Idpfot  (eat/ 


PSALMVS  • .CIII. 

tavWtb»to»-5  fignificaf  po  hoc  dens  fbetUdadS  ptcCaforibns  ad  fe  recpntnduficnt  homo 
tiofi  vdIcos  aUiat  alios  ad  venicndd  ad  fqad  petednni  a fc.Logus  furommihoc  dl  tardus  ad  iram  tiu/ 
mano  mote  Ggmlicaturjio  enim  punit  peccatores  flanm  vt  peccant, fed  protrahit  in  logd  vindidai 
Et  mult^  gran^unpcndcdo  bona  Gne  mcritis|&  condon^  abfgi  <aniradione.p'Non  tmpiterno  U 
Ogabit.ilenonftcrnoImiabit.^ietundomamfdlatdiDinammircncordi^granam  & tardttatan  ad 
Vinditta  in  populo  peccate  in  defertoiinchoans  a gratiofitate  qua  rogatus  non  extermuiauit  poptu 
Ium  vtmercDatanvt  patet  czo.)::.huiD(modi enim  ntgaaoGgnifkatiir  in  his  verbis.btigare  det  eft 
panire|affligercl&  huiufmodiiad  Gmilitudincm  litigantis  qui  vexat  eum  cum  quo  liti^tSematr  dei 
cfi  volutare  habete  punienduad  Amilitudine  licroatis  odium  in  animo  ad  vindiAam  ica  malu  altctie 
os.Vndendlauare&nolitigarecll  no  habete  volutate poniendinecpanire.Sed  non  diatur  in  lite 
ta  q>  deus  n5  lingabit  dc  no  (etuabit.lol  apponitur  tepusXq>  non  litigabit  in  ftemum  | non  lauabio 
in  {ternum.  Quod  ad  litcram  veriGcatu  dt  lefpeAu  populi  peccantis  in  deferto  i de  quo  ell  fermo  Jii. 
quum  mcrumOTtdderi.abfhnuit  deus  ab  eorum  deletioc&exterminatione.&ficne9  feruauitncqi 
lingauit  ad  {tetnii  oterminiumiadftcml  ddctionem.Apparetquoqi  q>  ad  litcram  no  loqtur  pph« 
ta  hicde  pccna  danationis  eternf  m infmio.nam  aajzdc  poena  lUios  popuh  didt  deus  oppohtuin 
ad  moyfeuipoGg  placatus  fuit  Ducpopulu  ifhim  quo  locutus  fum  nbi, angelus  mens  pcedatexgd 
ante  in  die  vinorus  vilitabo  & hoc  peccatu  eoq^  Vbi  patet  9 refauauit  pcccatd  eo^  puniendi!  in  me 
vltioiiis  {tcm{.£t  pptetea  quod  hic  didcnrfno  litigabit  {temo  & no  Icruabit  {temo)ad  punitione 
pcmuli  in  hoc  mildo  cxtermuiatTiccm  refdrunqoa  ipfo  dro  tdlcmernerat.FutDtandlingabitind  fet 
liabit, no  tefinf  ad  tepus  pfalmufed  ad  conditiones  oaimildioors  &c&  denotat  (eqlam  horumClcilia 
cet  no  in  fterod  lingare  aut  fduate>x  dei  conditiombus-QJ Non  to  peccata  noma  fcdt  nobis-Dca' 
darat  ab  operctquoddiierac:q>.f  nopuniuit  delendo  in  {teraGiptout  merebamur.  Vbi  aduerte  q>  Aia 
cedo  nobisimanifcftat  q>  de  populo  ifrad  loquitur.GT Quonia  Fm  altitudinem  ccdoqc  fupra  terra, ro^ 
borata  ell  gratia  eius  fuper  ti  mdes  eum.Ratio  demcti{  did{  alTignatur  ex  paite  diuing  grati{  re^ 
Ou  timetm  deHEr  intedit  ad  lircra  q>  propter  gratia  diuina  ctga  abtahanvifaaqiacobimoyren , non' 
tetnbuit  dens  populo  fm  menta  eius.Manifdle  Gqnide  cxo.^moidb  orans  pro  hac  rcmiilidc  aitiee 
corda rc  abraham|i(aaci&  i(racl£t  mrfus4iut  dimitte  eis  hanc  noxamiaut  dde  me  de  libro  tuo.  Vnde 
GgniGcanteriiidncicdiuinam  gratia  no  cocciTam  fed  roboratam  fuper  patres  timentes  deuiqoia  p» 
nuda  patnbus  gratiafex  peccatis  populi  no  dl  abolita  nec  debilitata, ficd  roborata  tcfillcdo  tot  denii» 
titis.ell  enim  liumo  metaphoricus,quo  roborati!  diamus  quod  mulas  impugnannbus  Armitateuh 
fua tetUiet.Propter  quod  adetrur  fimihtudo.fFm  alntudincm  codoram  a terra.Null{  mutanones  ^ 
6utarcatcrr^d;vniaerfaliterfph{raadiuorum0cpafruiorom,pertieninnt  adaldrndmcm  cadoi6,( 
ita  9 coeli  fua  alatndine  a tcrrajfirmi  perfeuerant  in  fua  difpoiitione,  quotc^  & quantumcuqi  circa 
Infenora  mutanones  liu.5im iliter  fiqoidem  Ui  fno  robore  perfeoeranit  gratia  dci  erga  patres  timau 
(es  deum, necedmntata  propter  peccata  populi  ttanq  tam  cxcdEa  fupra  peccata  populi  qcxodfoni 
dl  codu  fupra  terram^t  ideo  wpofuit  coniudionem  caulidem  quoniaiquia  gratia  er»  paties  ett  n 
do  quare  non  ddeuit  popular  'Sicut  lon»tudo  ondis  ab  occid^dongatef^  a nr^is  rdieilioaa 
nollias.Nc  potares  J^ter  patres  parunm  fuidc  beneGaum  veni{  donat{  populo,dcclarat  ex  iimilita* 
dine  dillang  matim{  inucntf  in  toto  vnioerfo  corporeo  magnitudmem  beneficii.nalla  dl  enim  ma 
iot  dillantu  illa  qua  ell  mter  pundi!  orientis  &pundu  ocad^siqunm  At  diilatia  f m diametrd  ma 
«mi  circuli  pnmi  raobilis.Et  per  hanc  dedarat  9 no  parum  aut  mediocriter.icd  manmc  diflate  ficcic 
quacA  ad  pema  a nobis  lebdlioncs  nollrasiquibas  rcbcDauimosdeo  in  dderro.Et  hoc  diiede  fpedac 
ad  illa  dd  condinonqlongus  AitorA.I^Sicnt  miferendo  pater  fuperfflios.Ptofeqnitur  reddere  ranone 
(at{  benignitads  ex  alia  l^radida  da  ooditioiK.f.mifencorsuiUimUando  mifencordiam  dd  erga  po 
puU!  milmcordi{  patris  eiga  Ahos.Et  appdlat  hu;  Alios  ifrad  qoauis  peccatoiesjdmentcs  deatum  ra 
tionc  llatustquia  eratetA  n6quo  ad  mentum  tn  quo  ad  HatA  ptoAtentes  timorem  deitnm  ratione ge 
ncnsiqnia  pMebatutfeAltospatiiarcharAjnmenu  deA.QTQiMniam  ipfenomt  pronitate  noflram. 
Dedatar  Amilitudine  dd  ad  pane  nofcetem  conditiones  Aliof  Aioqc.Q»tTuor  autem  c5dirionA  mi 
(eranonedignaii!  notitiam  affar  pro  fAncpatcm{  mifencoidic  erga  popnlu.Pnma  eft  ptoniras  ani/ 
ini,huam.lmfus.aAc  cogitatio  hoininisCvt  dicif  gen.S.}ptDna  lunt  aa  malum.ri^ecordatas  dl  qnui 
pnlnis  nos.Secunda  oondino  eft  ex  matena  corpons  humaniiquia  puluis  fumus  Oc  in  pnluoe  reno/ 
temur.pTlomo.Teraa  conditio  dl  inllabihs  Aoxaqi  tam  vita  g profperitas£tptopteiea  aic.  Homot 
fac  ibi  lincamifubinrdligendo  huiufmodi  cftquaA  hetba  dia  das.Tcmpns  tru  ms  hominis  eft  Acne 
betbaicuuis  durano  va&  parua  dl  & mulas  facile  AibieOa  periculisjiara  & fadie  incidiniiifacilc  adts 
ntor  {ftufaut  Algore  Aceatur  ficcSicucAos  campi  Ac  Hotebit.fhomo;hoccftprolMcas  hominis  eft 
ficut  Hos  campi,qoi  longe  caducior  eft  5 hetba.  ^ Quia  fpinms  tranAuit  in  eo.Quarta  condino  eft 
ineuocabtlitas  mortui  ad  hanc  Mtam.C^ia  Ipirirusi anima  intellcftiua  qua;  Ipiritus  eft  ranonalis,td 
fioit  in  coibominc.  Non  dicic  dcAnct  cuin  cojfed  o^ait  in  eo  i quoniam  mineos  deforis  venieos 

(boe 


i^SALMVS  x:iir.  f((9 

(boccftadeopa(itK|aaiKfncmainas)idl7iniIitiidiiMtncranlaintisin  hominecan§  in  via/rcma/ 
net  pplipcrg^H^l^cum  Ibf  mifcrue  vcffcdicican&Et  oon  ibfrfhomo  fupple  dl  amplias.  Polt^  eni 
pertranfnc  fpos.no  remanet aiwltui  ipre  homo£t  no  cognouxt  eum  amplius  locus  ctns.Pronomen 
.cnm/nddem^haK  hoiem  fedfpifi^rdtaf  lob  cap.y.vndedaUid  fumplir  hic  fnlam.  lbi.n.df.qoi  defc& 
tbead  inieros  no  af(6)tcnecrciienx£vtuamdomfi  fuam.nemcognofcctcu  amplhis  locus aus.  Et  ve/ 
lelic  eft  Fm  uaeuip^oifli^qm  nu^co{p^sq^od  locus  fbit  fpfisronalis  cogoofcetefi  ampliusinunS 
opicC  ed  amp1ins.ielan^o.umortuoK  n6  wnaturalisired  diuino  miraculo  fkt&  fiiAactlqn^.  M/ 
bf  adr  hic  tranlicosihau;  irreuocabditaii^  cdiunftione  caufali  (|id  fpds  tranduirivr  Icdligas  rrandt(I 
IpQs  ronalis  in  hoie  rSneclIe  rcliqoaifi  ^milllatd  c6diriond.na  ex  hoccofuigit  pronitas  ad  mahiteofe/ 
igues mixtionem renrnscdfpinnvezhocvautbieuirasvicaQcoreqnesfqualitace  mixtionis  cotranor 
L i_  - - =_/x-i-:i — -^r — i/ • — -jitanonis  & appetitus  humani. 


Emoris  erga  eos  fuerinthoc  cnfan  iriimities  m hbtis  mo^  (criptnm 

tis populi  execurionidcmandammiSr  deiaccpspTMhibimt^  tum  a gfa.Qimta  enim  condicio  dei 


rcribiroRicikcapctfeuerantia  diuinl 
dara  venu  tot  pecca 


_fa.Quaita 

bpadns  pRraidafuit  k multf  grati^Et  ppterca  illa  coprobando  dicit . Etpa  dni  a feculo  k vfcp  fer 
caluni|ruccdnne,fopcrtimcntcsemnifiliosifraeLTumaiulhtiacontra  impugnantes  eos.  Et  iuftitia 
IS  fniotumihoccftriieceirinedeiMMratione  ingehemtionem.CDftodientibos 


chisfiliisfiliotumihocdl  foecedine  degtiicratione  in  gehemtionem.CDftodientibos  patii  eius|de  eal> 
tnvniosdei.&tecocdaptibqsmaivliitiuqaiciosicircaopetanda^onadmcmotandum  »ic  rectnfcnr 


dom.fed  ad  faciendncn  eaiad  eaequcndoui  pt^croca  diuina. 

^yifpiniM  in  fdktT  rattacurhicllla  partlcUla|benedic  aia  mea  dominfi  .Pauid  pott  landatd  deum 
bAbmeficid  ]iitcbtlMaf8eobbendKia(incllitapcmti]oi(iaei,aiiget  extendedooranonem  ad  laudas 
dum  deum  ob  diuindbcneficiom  comnne  toti  mddo.Cvniucrfale  regimi  quo  deus  dignaf  gubernate 


vninecQim  j^j^l^jpipored  (oJ  coni&  ex  cotponbus  & ipintibus . C7Et  humano  mote  a loco  regn 
Iblii  iheipi^C^  mquit  in  codis  IfabiTiolc  throndrud.oesenim  cdEcetcsdcd/aibitranf  cd  in  codis 
cflbqud  nullo  loco  ambiaf.Se  illocabillb  faciftes  vbiqi  (it.  Affiritur  td  vere  in  codis  eflntum  pp  maniie 
Jtigesc(td>Bs  dihi  noB  in  oodiiiid  ad  explicadd  dnium  dei  fup  ccdos.St3biliuit  thrond  fudiqa  flabi/ 
l^comipplnlcs  ctdps  effecit,  vbi  regnare  defcnbif  dttiis  ton  ibus£c  regnd  illius  in  omncpion  in  ali 
jqua  re  diq^  hufed  in  ocm  re  dnatd  efl(ftmp  & dnabif.p'^  ndicite  dno.V  bidauid  bfifida  libi  Sc 

•|j8pido  canatartf€(Bit,aiam  Tdl  adbdduifdd  deo  aritatritiholsdTe  arbitras  gfas  agent  de  bfificiis  ho 
manisimodo  qud  de  bnHdo  totius  vniudfi  agit.totd  initat  vniuetfum  ad  gfas  agedd  deoflchoas  ab 
«ngelis.Bndidtcd^angdi|fpds<]rdtndni,(brccstobonsiiumanomore  poteciaangeloK  defcnbir. 
Facieres  vetbdeius.Ob<dietiaangdogEc5mcndaf  inexcquendo  mandacd  ,imo  qnodcunqpminimfi 
vobd  dd.  Ad  andicdd  in  yoce  verbi  dus.Finis  offini  angdia  defcnbif  audims  c<^  in  voce  verbi  dd| 
fiocdfinpronadtnAdhocnJjpdtiliifiancangdiiadhocfbtiiacfficiunqadhocnequnnf  imperium 
eld.vt  i^in  voce  leonis  dei  aoebanLQuod  vera  ede  appantiones  angdog:  viTibilcs  tefianf.  |TB</ 
nedite  dnooesexerdcuseiusthoccftomhcsrpdsangdia  {numerabilium  lenonum  ad  Iimilirudin2 
maltogiezerdmdrailit<f.miniflndD^angdimini(lnntesdeoadlimilitDdinrmmmiftrogipnnapis 
nihaeoim  biilidtniniltrabStci^dulaitcs  voluntarf  cinsfhocefl  in  nullo  a dd  voluntate ddicicntts; 


Opil 

^Benedidte  ddo  oia  opa  eins.Profopopccia  dl|famiIiarisp(aImisJEc  cd  hbc  fubeft  vcntasiqa  mare/ 

ebndicedi  ded  fnnt  oia  opa  dei  J o oibus  locis  praseiDs.rvr  putares  tegnddd  cuius  folid  m coelis fta 
iHl  didf  Oo  lit  afcdcrc  adtffma  qufqifacper  hoc  alicjua  dTc exempta  ab  hac  iuitarioneCvtpote  ai/ 
pta  a regimine  daXubidgm  ftoduit  ip  m oibus  locis  vimpoteftas  nus.Bencdic anima  meaddoJle 
deundo  ad  excitandum  animam  fnam  concludit  vmacMm.  Vbi  aduerce  Iblas  ronales  ocatoras  inq) 
ditas  in  Ijpedejdiqaas  adt  oeatufas  in  generejtaiiq  da  opera.  Amai. 

JI^VLGATA  EpITIO.  , CIII. 

Epedic  anima  mea  dominotdnedeus  meus  magnificatus  es  udiemcccr» 
ConfeiKioaem  SC  decorem  induifiiiamidhis  lumine  ficuc  ue(tiiiKnco« 
Extendens  coelum  (icut  peliemtqui  tegis  aquis  fuperiora  dus. 

Qui  ponis  nubem  afcenfum  tuum:qui  ambulas  fuper  pennas  uctoium* 
Qtti  facis  angelos  tuos  fpiritusiS:  minilbos  tuos  ignem  urentem. 

Q ui  fundaniterram  fuper  ilabilitatem  fuamtnon  inclinabitur  in  feculumfcctilit 
AbyiTus  (icui.  uedimentum  amiifhis  dustfupa  montes  dabunt  aqu{. 

Ab  i naepatione  tua  fu^entra  uoce  tonitrui  tui  formidabunt. 

Afce  adunt  viontes  K d^cenduue  campi:in  locum  quem  funda(fa  ds* 

Caktiiippy.  t 


PsALMvs  . , .ciiir: 

T ertninum  pofuilti  quem  no  tranfgf^entnrfne^  conaffceninr  openre  tatam» : ' 'i  > 
Q^ui  emittis  fontes  in  conuallibuanncamecltura  montium  pertnnftbuntaqu(»  ' ‘ 
Potabunt  omnes  beRi(  agritexpc^bunt  onagri  in  fiti  fua. 

Super  ea  uoluaes  coeli  habitabuntule medio  petramm dabunt  uocem* 

R igas  montes  de  fuperioribus  fuistde  (rinfhi  operS  tuorum  factabitnr  tetra»  ^ 

Producens  fccnumiumentist&habamferuituribonunum. 
VteducaspanemdecetTa:&uinuml(rificeccor  hominis. 

Vt  exhilaret  faciem  in  oleotflt  panis  cor  hominis  confirma.  ' i* 

Saturabunt''  ligna  campi, cedri  libani  quas  plantauicilUc  pafleres  nidifidtbijntiy 
Erodii  domus  dux  efieorum/montes  excelli  ceruisq>etra  refugia  berinadis,  ' riit 

Fedtlunainremporatfolcognouitoccafumruum.  / |tri 

Pofuifh'  rcnebras  SL  facfla  cftnox:in  ipfa  pertranfibunt  omnes  bcQif  fyluz»  ' 
Catulilconumrugienccsuitrapianc&qu^ncadeoefcamfibi.  ■ r-.  :.!!.rh 
Ortus  cftfohfiC  congregari  func,&  in  cubilibus  fuis  collocabuntur»-' 

Exibit  homo  ad  opus  fuum:S£  ad  opaarionemfuamur*^  ad  uefpaam. 

Q^uam  magnificata  fune  opera  tua  dominetomnia  in  fapientia  fccifH^tnpIeta  tH 
rapofTcflionecua.  ^ • o S 

Hoc  mare  magnum  & ipariofummanibustillic  reptilia  quorum  no  ellnumenu,  ^ 
Animalia  pufilla  cum  magnisrillicnauespatranlibunci  i, 

DraroiliequeformaRiadilludendumei;omniaateexpe<flantucdes  illis  elca  intpii. 
Dante  te  illis  colligcnttapericnte  tc  manum  tuam  omnia  implebunt  bonitate.  ' 

Auertente  autem  te  faciem  turbabuntur:  auferes  fpiritnmeorum,flCdeiiciec,  Ktopd 
uercmfuumreuertentur.  . .a 

Emitte  fpiritum  tuum:8d  creabuntur, renouabis  faaem  terrf. 

Sitgloriadni  infcculumtl^tabinvdomiausin  operibusluis.  '-'y» 

<^ui  refpicit  terram  & facit  eam  tremeretqui  tangit  montes  8£  funugant» 

Cantabo  domino  in  uitamea:pfallam  deo  meo  quandiufum.  ' 
lucundum  (it  ei  eloquium  meum:ego  uero  dele(flabor  in  domino. 

DeHciant  peccatores  a terra  dC  iniqui  ita  ut  non  (inttbenedic  anima  mea  dommo»  "i 


•.U» 

•« 


CJIVXTA  HEBRiEVM.  .CIIIL 

1 -p.  Enedicanimameadominum^domme*dcusmeusmagnificatuacsusri 

Propheta,  p de/gloria  & decore  indutus  es.  'i 

2 Ami(fhjs  luce  quafipalliotextendens  coelos  ut  cortinam.  ’ 

i Contigna  ns  in  aquis  folaria  fua:poncs  delicates  equitatd  fuu  ,'ambuUs  fup  alas  fpfffe 

4 Faciens  angelos  fuos  fpustferuitores  fuos/ignem  inflammantem.  ' 

5 E^dauit  terram  fuperftabihtatcsfuasmo  labetur  feculum&femper.  * I 

f AbyfTo  quali  ue(Hmencooperuiilieam:fuper  montes  flabunt  aqu^ 

7 Ab  inaeparione  tua  fugientta  uoce  tonitrui  tui  accderabnnt. 


1'  n- 


< Afcendcnt  montes  ^dcfccndentuallestad  locum  hunc  fiindaflias.  $ 

. , .1*^ 

9 Terminum  pofuifH  non  pcrtraniibuntmonreuertentur  ad  operiendum  temm*  ^ 

I o Emittens  fontes  in  flumina:inter  montes  ibunt. 

II  Potabunt  omnem  befliamagri:frangene  onagri  (irim  fuam.' 

iz  Super  cauolatileccelonimhabitabittde  medio  frondium  dabunt  noctoif  ^ 


1] 


II 

11 


7 


I) 


t; 


M 


«I 

»/ 


^'E 

>E 

f’C 


f'C 

f 


r' 


PSALMVS  .CHII.  17» 

I } Potans  montes  de  excellis  fuisrde  fiudu  operum  tuorum  fadabitur  terra^ 

1 4 Faciens  germinare  foenum  belH(:K  herbam  feruitud  adam/ad  educedu  pane  de  terra  j 
a I Et  uinu  lattificabit  cor  hotsiad  ei^aradas  fades  ex  oleo,6C  panis  cor  bois  fu(lencab'c< 

1 4 Saturabuntur  ligna  domini'*  :cedri  libani  quas  plantauit. 

. . *** 

17  Qzibiauesnidiffcabunt»3conia  abietes  domus  eius, 
a*  Montes excdlicaprdstpetrf opertorium cum'culis. 

(s  Fedtlunamtemporibusirolcognouitoccafumfuum. 

xo  Pones  obfcuricacem/SC  erit  noxiin  ipfa  mouebitur  omnis  belHa  (yiu{* 

XI  Leunculi  rugientes  ad  rapinamtiK  ad  querendam  a deo  efcamfuam.  tnfbit 

xz  Orietur  foI:coIligentur/&  ad  habitacula  fua  cubabunt. 

X}  Egredietur  homo  ad  opus  fiium  SC  ad  feruirium  fuumtufc^  uefpetum. 

^4  Q!  mtlIripUcata  fuc  opa  tua  dne^ola  illa  in  fapia  feciIH,pIena  terra  acqftcionnnia^^ 

dl 

X 5 Hoc  mare  magnum  SC  latum  manibus : ibi  reptile/SC  non  numerus , animalia  parua 
cum  grandibus. 

X < Ibi  naues  ibuntdiuiathan  iHum  plafmafli  ad  illudendum  in  ipfo. 

X7  Omnia  in  te  rpcrabuntud  dandum  dbum  eorum  in  tempore  fuo. 
zs  Dabis  illis/colligentiaperics  manum  tuam/fadabuntur  bono, 
xs  Abfcodes  fades  tuas/terrriiunturiconfumo  fpiritum  eorum,obibunt/£Cad  puluerem 
fuum  reucrtentur. 

3 o Emitte  fpirirum  tuumtaeabuntur /K  renouabis  fades  terrf. 

3 1 Erithonordomini*fempitemo:l{tabiturdominus‘' in  operibus  fuis. 

3z  {Lefpidensterramt&tremuititangetinmonribus/Kfumabunt.  . »««rt 

3 3 Canrabo  dno'*in  uirii  mristpfallam  deo  meo  in  cfle  meo. 

3 4 Dulcefcet  fuper  ipfo  eloquium  mcum:ego  letabor  in  domino  *. 

3 S Cofumen^  piflores  de  tem/8C  ipii  amplius  non  ipfi  iboaedic  aia  mea  dnm  ^ haldu  iah. 

Tlcnlos  nullas  cliOrMaccnam  pfalmUipfanct  darrprf  (cfar  cfle  vniaaiadei  opera  quaccnos 
in  eis  magnificaC  & laudat  deus;  vt  patet  difeuttenti  pet  to  tfi  pljUmom. 

CTSVMMARIVNI  EST. 

QjPtophctaesciratanimamruainadlaudandamdeum  a vniuetlidibosopenbas  dd|tam  condoW 
do  tnm  confcniando  lestlic  vtiles  mhil  cft  in  eis  vanum. 

C^Pafona  loquens  propheta  cft. 

BrEntdicaia  niea  onin-  Diuiditur  plalmus  in  pees  duasippofittua  materif  ,&  ezecutiua/ibi  ami 
Cius  luce.^Proponit  duo.  Alte^  dt  excitatio  ai  ad  laudandum  defi-bencdic  aia  mea  dominum. 

Altc^  cft  16  laudisdne  dois  meus  magnifteacus  es  valdcTota  materta  laudis  e <p  deus  magnificatus 
cft  nd  mediocri  tet  (icd  valde.Et  ne  itelligas  deu  effeCift  magnu  in  (npfo.exponit  hmoi  magnificanonei 


incxcri<eas|invc(hbus.id.afimtlicudineaidumctoiduxit,vtmagni&ationcda  noilh^  fol extra 
tpm  itdligeremusihoc  e i ctcatuns.q  ffit  vduc decora  veftis  & gtla  ipfius  dei.Quft.n.dcfi  i la^  no  vi 
deamosimi  cicatunseiusCqa  iuiTibilia  dci  p ea  qfaCta  fiit  cognofamus^vniucifiras  creatura^  e ve/ 
iut  ckcot  prg  & ftses  excdletiiTima  aCtoiis  pulchntndinetc  & materia  gloti^  diuinar.Et  (ic  magniftcaf 
valde  deus.nd  in  feipfo  fed  in  opibus  fuis|in  laudibus  fuis-Et  vere  ha:ccft  matena  pblmi. 
Cr3nii(tU0  luco  Incipit  hic  pars  exeeunua  tali  ordine.  Propheta  colligit  opera  Gcx  diemmCfcili/ 
cet  aeationisidifttndionis  & ornatus  mundi ) adiungens  & perficiens  opus  conferuationis  inchoa 
tum  in  openbus  fex dierum.lraqi  pomum  tradat  opus  creationis|diftindionis  & ornatus. deinde 
opus  contoationisfibi  omnia  in  refperabonc.p^VcnimaduciTc  vnum  peculiare  huicplalmoicp 
non  fuff icit  prophetf  laudare  deum  de  opibus  i^  os  det  ,fed  fingulis  openbus  anncCtic  fingalas  vtv 


lUatcsio^ptoacnicnccsi  vtpatttin  ptogreflb,  Stdcclarabitut  exponendo. 

CaieidbppfaL 


t II 


! 


PSALMVS  .cim. 

frCircH  Of  dii)c  afit  opctii  no  fcmat  pphcra  hiccfide  otdin2  qite  rtfnanir  mo^cs-lUui-hiRotice  feti/ 
bf  «ordinare  pceditjprimfi  pones  crcarionc  vniueifi  qno  ad  ^s  fnbnanalcsfin  priapro  acamt  deus 
ctdd  & refr3.hac.n.funr  ptiraf  eflennalcs  ptes  vniueifi  f m pBiam.Cnanira  drculanrer  mobilis  d voca£ 
ccdfiA  naruralmobilis  cetn  arca  qit  mouef/qd  vocaf  cena. jiptocaai.tradilrpBi  rotii  smuerfum  n5 
ede  de  nacura  ccdiiquia  oporcuit  cife  imobilc  natura  cetn  circa  qif  ccdii  mon^ . Huicnii  rapietilTi/ 
mus  moi^es  pnmu  drfaipfitim  ptinapio  fixit  deus  ccdii  & tcna.deindc  dirponcs  in  qbuscrcan  funt 
corii &terra.T^cncqmdcdic^. rena  afiteracinanisat  vacua  St  tenebrp erat  fuper  fiiaeab)>(ri.  Ccett 
aiic  dicendo.&  dni  comouens  fini  cnbansfeu  volas  fup  aquasihoc  eft  ad  Iram  fpfis  angelicus  cof 

monens  velociiTimo  moro  fini  fouens  primii  mobilqfnp  codosnuxta  lUud  ecces.  i.lufhans  m araiita 
peigit  rpus.mtedit  enim  ad  Ifam  diceic  q>  coda  aeatfi  di  in  moro  vitali.Dande  defcnbic  cieationcni 
lua^Et  fic  tcrminatptimB  difiik  faiftii  eft  vefpeie  & mane  dies  vnus.Poftca  fccudo  die  definibic  meo/ 
t fione corii  in  medio  aqoartirhoc  eft  aijuaru  iiifcrio^Cfcilicet  fohera:  sufliuoy  & palTmof  ac^ua*  fiia 
peno^ihoc  eft  corii  aqhcijqiiod  vocat  a pRis  primii  mobilc.p^Propheta  aut  hic  alio  j>gredi6  ordinq 
per  moda  canna  fcnbcs.Et  icipit  a lnce.Amichis  luce  qnafi  pallio.Et  mtedit  metaphonce  dcii  veftitii 
luce  corporali  tang  paUioiqd  eft  noimcdiatii  veftimnirti.fed  velut  mediate  adhpes . Vbi  dedacaro* 
opus  pnmp  dia  luxA  vnlitas  aus  ad  fimilirodincpallii.n6  q>  deo  tedtidet  vtilicas  alu]ua:fed  more  ha 
mano  dricnbif  vcftiros  loce,qna  nihil  eft  mter  oes  creaturas  unas  videmus  nobilius-Hincji.dignic» 
tedd  humano moredepingttmtdlerim humano, quie*fenfibilibusaccipitnonria.p^Eitcdes  corios 
vt  coinna.Opns  fccndp  dia  cangin  vtedo  eztcfionc  cadi  n5  ad  diuifione  aquaifi  Tcd  ad  ornacii . Et  ^ 
preiea  diat  extefione  corii  iftat  cottinaintedes  q>  qucadmodft  coninp  extedunf  adomacujira  cadam 
enifum  eft  ad  omametii  diuincdomns.Vbi  fimilitcr  vides&  opus  dci  orefione  codo^C qua:  peuida 
bio  creatio  ipfo?  cft)&  vtilirarc  omameri-CX-ois  polfit  hax  vnliras  irierri  ad  ifenoq:  cotincnaupdeus 
cxtedicraraalc  corios  adc6nn«Urplucraclcmc^rcQfacilchdextedircortina.p^Cdngnas  in  aqsfoi 
lana  (ba.Ide  opus  cnciionis  explicat  alio  vfu.Rccole  aus  qd  in.  i9.p(almo  rcnpfimus.tqi  vbi  in  gene 
fi  nos  legimus  firmamccfijtextus  hebrras  het  utefio.ita  q»  leciidp  diei  opus  eft  exrefio  codi.  Haeexten 
(tenepphtta  hicdoplicircrlrcrprctaf.Pnmo  adlimilirodinccomna  vt  expofitfi  eft.Secfido  quatii  ad 
lblidiracc;cx  metaphora  congnan  cabulaci.ica  q?  icedic  cariii  fic  excefum  vc  cn  fic  (blidiidicnt  ccriti  coti 
gnarione  fit  firmo. Solana  itaqi  da  vniaeda  cateftia  coipora  funn  vtpoce  celfiora  velut  teria  \ niueifi 
cotpom.Ec  hp  dens  cdngnaqfolidat  velut  ifi^o  trabes, in  aqs|in  natura  diaphana.&  raefus  in  aqs, 
qa  in  genefi  (wcnbif  extmo  in  medio  aqua^  ifinoq;  6c  fupiORihoceft  diaphanof  fub  aftns  St  fiipn 
aftra.Significacius  afic  vnf  metaphora  congnati  rolaniipp  vciliratciignificanda  humano  moiciqi  dt 
ficuc  folanfi  domus  drieriabile  ac  vnlc  in  regionibus  illis  quaqt  domus  folanis  finiunt  • De  quaq:  nu/ 
mero  aat  rena  pmiftidis:vcparer.z.F(^jd.vbi  dcfcnbitdauid  deambulas  in  folanodomus  t^ig.Se  \i 
des  muliere  lanare  fe  fup  folanii  faii.No  a densidigeac  aut  dclerief  folariisUcd  ad  dcfcnbcndn  hu  mv 
no  morenodlenna  diuini  cocnaculi.  pn^oncsdefitarcscqcatii  luiLAducnehicq<  diriio  hcbraicaicet 
prrtara  eqratflifignificat  fi  dici  liceret  cgrarura.inteif  res  aiir  ob  pocnnn3  vocabulofitrrptari  Git  eg/ 
tatfi.Definibiritai^hicmotftccriiabiprodcoCanQabcqracavticciligamasqimoras  ccdi  cantat  m 
deo  ranq  ab  agete  a ppoficoiral&nxft  ^tas.Eqnos  adt  appellat defitares  tcu  nubesfmaaphonce  tam 
equos  g nubes  idnees.  Ccrieftis.n.naroia  nube  ^pellat  ^ celfirudme|habilirate  ad  motiijcii  ppna 
terminatione  abfip  roftcracalo.NobesJi.oelfior  eft  aqs,&  ppms  rerminat  fuedefitatis  cetminisu  quoi 
difto  ab  aere.facilifip  eft  ad  hoc  vt  inooeatiin  quo  difto  a cetra.nccegec  fiiftctantcin  quo  diffiot  ab« 
anibus.^  ctfi  monent  in  aere, no  tn  fine  adminiculo  ala^  fiiftctatiii  ipas:cadact,nuiifi  alisfiiftincrcnC; 
Vn  natura  ccrieftis  cotpons  eleuata  fapta  naturas  ekmeraresihabilis  ad  motii|no  fluida  fixi  propnis 
terminis  coftasiA  p triplam  tnbfiftens.p  nube  fignificalPonit  itaqi  deus  coipus  codefle  tanq  equos) 
hoceft  vchiculd  fuuihoc  eft  corpus  co^e  motfi  efte  vehiculii  virrons  (iig.  u vere  ficefbqm  mediate 
moro  codi  ^t  deus  vira  & attione  toti  vniueifitari  corporeo&Et  hpee  vtilicas  magna.P'Legcdo  aut 
dtfitares  noiceracnirnifi  maaphota  cqcarorp.Sedtubnlitaacfcribitrocadcfhs  moros  p dcnratesj». 
apud  pRos  aftra  tucdeficatcs  c^eftes,&  qlibet  motus  corieftis  ordinat  ad  aftra . Et  ppea  dicedo  pones 
defitatcsihoc  dt  aftta  eqtatii  tufi.detcribic  ex  pte  ccrieftis  corporis  pte  illa  ^ eft  tdcodcfti  corpoti  q>  cq/ 
t^Et  pa  hoc deteribit opus  pnmpdia  quo  ccrifi  fattfl  e in  moro.CrAmbulastapalas  tpus.Proleq/. 
tur  adhuc  opnspnma:  dia.&  tpfis  dni  volas  tup  aquas . Octcnbit.n.dens  vdut  ambulas  verius  tupa 
alas  angdia  Ibus  volans. Apte poftq  dixerat  d^  pfidere  coipoti  codeftijtubifigit  q>  pfidet  et  tpfii  mo 
Dcnri  corium.Proptcr  vdocirarem  moros  corirftis  detaibit motor  vol3siacpa  hoc  habes  al^Moy/ 
fes  drtcribic  tpirirom  volantemnfte  ppheta  confix|uenca  loqnedo  deferibit  alatum.pTacies  angelos 
tuos  foititns.Sifttns  adhuc  in  opere  pnnm  did,alito  vtilicarem  (pfium  rriplicc.no  q>  omnis  hacc  vtir 
liras  (perict  ad  opus  pnmpdidited  occalionca  illo  texto  accppca/in  quo  diarortpuirosdommi  vQ 
bms  fiip  aquas.explicare  cutamt  tria  detpirinbus  angdiasivt  apoftolus  ad  hcbr.ixzpotuit.  Primom 
iptos  fpinros  faat  aqgelos  Inos;hoc  tft  nonaos  fuos.lpiiiros  enim  nomen  tft  naturanangrius 


psALMvs  crrir: 

Bomoi  tft  offidiA;  dens  illos  qni  natura  font  feiritnsf^dt  fnos  nnndos.quod  Ikpc  toimos  fitanm. 
SenntoKs  ten  miniftros  faos.Ecce  fcoidnniMl^rpds  fedt  angelos  rdpedn  nolln,&radc  lemirores 
fcn  minilfaos  reTpcaufai.CdeLmilia  mdid  minilhwatd.Teitidalieeft  igneinflamacc  lidcfp&mi/ 
mftri  deiiddc fien  ad  (tmilimduie  ignis  [flamatis.tfi  quo  ad  (dpos;ga  ardcnr  amore etga  d^.cnm  quo 
ad  alios:qainflamanc  corda  aIio^adamadddcfi.To  in  rpedefen^ili.fampflcna9&uid  hoc  exeso 
dica.^.vpi  iDxcaJiebrfd  habe^<p  aroamic  agdus  t fla  ma  ign  is.  In  qbus  appar&  manifellc  vnlitates. 
7Bnu3UinCTT j.  Cflpktis  iis  quz  (pedant  ad  c^nsjprimcdidqaancii  ad  ccdos/cradaclpedana  ad 
tenam.Fundauictaramimftmdameroperuittena.mp  Habilitates  (iias/ndrup  aliquod  fullentaciild 
fed  fnper  ppria  ipfius  terne  ftabilitaterqux  eft  efle  centiu  mondiNon  labe£  fecalum  Sc  fempcnhoc  eft 
nnllum  eft  ^culom  ne  aliqui  labatu  hoc  eft  vtilitas  famtitatis  noftne . P" Abyflb  quah  v^mcn/ 
o>  opm^  eaJDefc^it^cie  terra:  in  ptimo  die  quado  erat  cooperta  aquis . &eft  phica  deTcripno  fm 
naturale  fltii  ekmeto^uper  motes  ftablit  aqoa^Ne  intdligercs  terra  ttmc  cooperta  aquis  fient  nficf 
ied  q>  oes  partes  terne  qoantflcan^  excdff  aant  cooptp  aquis^deo  (iibilixit  q»  luper  montes  ftabunt 
aqoa^Etmtu^  (hbnnt  rdnrnrad  pteticll  opuiltirdenocas  hoc  qood  eft  manere  aquas  fup  oes  partes 
taacitSk  (eqoeiaad  adione  diurna  qua  creauit  terra  fubaqais.In  eo  (padimilaoit  veftimcto  aquas 
fiip  tcna/fimira  pnocauit  vnliratem.nam  ex  hoc  fignificauit  quado^  fpoliandam  tetram  v^unento 
aq^rfiad  vnliratcanimaliomivcftcsenim  corrupnbilcs  non  perpetuo  tenenror. 
2B>incrcpiinoncni3.  AdopusdiftindionisC^uoduntdenscdgtegenfaquf  qo^fiib  ccclo  fantin 
locdynfl  &aroareatarida>raiifit})pheta.Abicrq>anonctuafbgienc|aqapopientesteira,a  voce  to 
nittui  tiii  acccKrabunt.Metaphoticus  eft  fermo-tanq  deus  reptehedent  aqoasinec  folu  reprehendent 
ted  ftonuerit  rotra  easi&  fic  aqu^  n5  folfi  fugam  iniemn  t,fed  cu  fdhnanoe  abicr&.Si  naturales  adio/ 
nes  dd  medi^biis  cedeftibos  corponbus  ad  Icgrcgandu  aquas  a fupficie  terrae  ppter  vira  alaliil  ter/ 
vcftnnm  ppheta  fignificare  intedmpethas  metaphoras, contradiccretprindpio  gcncfisrqifi  hmoi 
Icgregatio  p^adtones  naturales  mnlto  eget  fingendi  autdefcnbif  feda  ftatim.Et  roterea  p hmoi 
increpatione  &;  tonitranmidlninfi  i mpinm  fi^ifiratii  dlper  modum  quide  rcprchenlionisiqa  aqua/ 
ifi  m^anfio  fuper  tetraiimpedimcmii  prgftabat  tanto  bono-per  modfi  auttonitrui.ad  fignificanda  dfi 
caaa  dimni  imperii  ad  ftatim  Sciendum  q J agena  naturalia  multis  anno^  cumcnlis  vix  efficerent; 
Vn  no  paulatim  defluerefled  fugere  & acederare  defcnbunf  aquaeiplns  motf  ab  impio  dimnoqmo/ 
nerenf  ab  agentibtu  naturalibus.ab  lis  enim  paulanmfab  illo  afitftanm  exdulp  funr.Qwq  non  va/ 
car  myfterio  modus  ronitrui.na  fignificat  eria  effedfi  fciflionis  tetre.qiiibnfda  terrae  pai^os  eleuatisf 
BUig  tonitrui  faflione  exilictibus  in  acdfum.Ita  q»  medio  pattiQ  terra:  in  hoc  q»  fint  emineriotesi^ 
Oa  pnmfi  impio  diuino  fignificaf.p^ Afcendent  montes  Se  dacendet  valles  ad  loclS  hunc  fundafti  eis. 
Deus  in  pnma  lem  dirpone  quis  in  modo  agendi  no  natura  mediante  egerit, tes  tfl  tffcdasfecit  qua/ 
les  natura  pfetra  frafla.Er  ppterea  ppheta  IcgregationS  aqua^  a terra  vt  appareat  anda/poftq  impe 
fto  diuino  fada  drfcnpfir.conaturalia  cofcnbitdnlicetdiftindionem  monnum  St  vallium.hfc  enim 
Fui mnnzotdineanreceduntregregatione aquata  terra. draatafiqdemtenafm  aliquas  pancsISt 
aquas  demittens  in  dedioiora  loca, motes  cSftitnitSt  valles.qnpoia  in  prima  te^  difpone  impio  diui 
no  FaAa  fonrft  ppterea  propheta  ^cit  tam  montes  q valles  in  lods  fibi  ppiiis  a dinina  ^ndatione 
fiabilitos  efibiftos  elenatos,iftas  imas.Et  vtraT^  partes  ex  eo  q>  diuerfa^  lonum  eedefcribit.mixtas  e£ 
& nopuram  demctfl  terrae  infinuaLtetra  enim  quatenuseft  puram  elemetum/nohabetpartes  dinet/ 
(atfi  rSnnm.Qw  fit  vt  ad  eandem  diftindionequa  aquae  fmrcgarp  funt  a terra/rpedet  diftindio  pat 
tifi  texne  inmontanas8e  campefttes.Nec  fallaris  ex  eo  q*  m rapmore  vei(7cnk\  quum  defcnbenf  tecta 
fiib  aquis/noiantut  montes.dicendo  fuper  montes  ftabunt  aqupqni  fm  rd  veritatem  terra  fub  aquis 
erat  (phpnca|&  aqu^  vndequaqi  erat  Tup  fiipremas  fphfncp  tetrp  patres : fed  ppheta  humano  more 
afluetis  nobis  fiipremas  terrae  partes  fignificate  a montibus|defcnpfit  aquas  fnper  montes:  intdliges 
tamen ^montes  fiipremas  terra:  partes.quac  ranenon  erant  montei.fal  in  ipui  fegregatione  aqua/ 
tum  definat  terra  a rphpricitate  fnazlroatis  aliquibus  dus  pambus , quarum  ampurado  appdlanit 
andadiftmdam  montes  Se  campos.  ^Terminum  pofiufti|aquis,non  pertranfibontiillDmtnonre/ 
iKtrcnCar|aqtiae,ad  operiendum  tcrram.Videmulticiidinem  operam  St  vtihtanim.Siquacrisquis di 
ifte  rerminusdciro  eflededioitatem  loci  aquatum  rdpcdu  ariup.ica  cp  aquae  ex  hoc  q>  natncaliter  mo 
nentur  in  dediiiioiem  locum  (St  aridMefleda  eft  odfiot  locis  marium , ideo  aquae  non  teuettentut 
operire  terram£r  hic  eft  terminus  quem  pofiiit  densiqucm  conGsnac  mediantibus  adionibos  cade/ 
0inm  coiporam.Etpropterca  propheta  fiic  inter  (egtegationem  aquarum  a tetra  St  fixionem  tenui/ 
ni  ne  teneitantnr  aquarirnterpofiiic  euedionem  pattiom  tetra;  in  montes  St  valles  t vt  hmc  intdlige/ 
lemnsqpvbi  incipit  eminentia  aridgiibi  eft  termmus  fixus  aquis.  FT^obftat  huic  conferuationi 
inigratio  terminornmednm  alicubi  terra  operitur  aqnisfSt  alicubi  detegitur  aquis . quoniam  fempet 
lidnnscftteiminasncoperiantterram:qai$ non fempcrmaneariftevd ille  terminus. Similiter  non 
nblhif  dilirnimn  vntooiidc  Mnpotc  nocnam  hicdeicnbitatnatiualucoifnsiCiind  alligatnr  manus 

CaiccibpplaL  f ni 


PSALMVS  .CHII, 

dlnlni  pbtentist.Diluninra  anmn  illnd  non  fbiflir  naniralefipra  faaa  htftotia  contcftatundom  defal 
bit.atoirartieum  ponam  in  nubibus  ccdiiin  naturale  liraum  nonfutundecaMio  diluuii  vnino^ 
lisixeoenuncpinnaturaeftlignumnonfutun  diluuii  imfficiaitiranone  naturali  uifiatur  <j>nec  in 
protento  htnoi  dluuiii  fait  naturalctaa  arcus  no  fic  apparuit  poft  illud  diluuid  qnui  prms  appamer 

ntdicut  prius  fuerunt  nubcsltomtrual«  aha  hmoi  qu*  6i  aere  generantur. 

fontes.  Tranlit  propheta  ad  opus  ornatus  tali  ordine.Primo  ab  aquis  viuis.  Secundo  ab 
aquis  pluuiahbus.Tertio  a diucrfirate  temporum.  Qiian»  a diueifiratepartiuni  terra:  qua:  videntur 
lnutiles.Quinto  a man.CTOtnatus  itaqi  infenoram  pamum  tenacia  bmefiao  aquatum  viuatiun  p 
vtilitate  &animahum  tentftnum  Scauium  ckfcnbitut.Emittensfbntes  inflomiiuufbnresenimptiii/ 
cipia  funt  flummum.&  defimbuntut  emitti  in  flum  ina,quia  attamittuntur  ex  terra:  latebrisiter  m6/ 
tes  ibunt|Humina.Tacite  inlinuatc  videtur  flumina  es  monnbus  orin  aut  fbuen.  ^otabfitipoto  tw 
cient, omnem  beibam  agn:frangent  onagn  fitim  fuam.Fertur onagros  vaWe  liate , 8c  tamen  hottwe 
pedem ponereenaminmuiimo  aqup  nuulo.qoo  fitvt  lirim  non estinguant nili  muenetlntquiBe 
tam  tntamcj  aquam  in  qua  licco  pede  polTint  bibere.  Vnde  eolligitnr q>  ppheta  duos  fontium  mea/ 
tus  inlinuar. Altetum  quo  conficiunt  flummaimediante  quo  potant  comuniter bdhas  campi . Alto/ 
rumpcrrimasterae:quoonagnnonfaciantfinmfedfrangnntlitim|velnt  ddibantcs  panlulflaqui^ 
P^Super  ta;flumina,  volanlc  ccclorum  habitabindc  medio  frondium  dabunt  vocem|cantando.V oB/ 
tasauuim  habitantium  in  arboribus  lusta  flumina  manifeftedefcnbltur.  P^Potans  montes  de  acti/ 
fis  (uis-Omatus  terra:  es  benefiao  pluui^  dercnbitur.Porans  montes  de  eicdiis  (uis.Escdra  dei  appel/ 
lat  vel  rupremas  regionis  acrep  partesequandoquidem  in  ilhs  non  verfantur  homines , fed  funt  velut 
ad  folaaum  der  vel  ipfa  cadclha  corpora  caufantia  pluuiasinam  rupenus  ccdos  disit  folana  da  litu/ 
da  inaquis.pTDeftuCln  operum  tuoramimediantepluuia.fanabimt  cetra. Apofltophat  ad  deum  la 
fecunda  petlonardefcnbcns  per  hoc  in  gaiere finitus  pluuif.(T  1 n fpeae  autem  fnufluspluuia:  defeti 
biturmulnples-.fcihcctFacicnsgerminarcfocnnmbeftueihoccft  ad  pabulum  bcftiarurot&  hetbani 
reiuicun  adam/hoc  efl  hominis, ad  cduccdum  panem  de  terra.pEt  vmum  benficabit  cor  hominis,ad 
eihilatandaslacie5;hominis,esolco.Instailloram  confuetudineloquitur qui  tempore hilantansvte 
banrur  vn(Sionibus.Et  panis  cor  hominis  fuflentabit.  Vide  tot  fruClus  plouie,a:  petfpice  tot  vtilita/ 
tes  terum  inde  produftarnra:  viniipanisiola.fiTSaturabnnturia  a<|msplouialibos,li^a  domim.Pet 
ligna  domini  ligna  fraCtifera  incdligi  poirunnrpenalitrt  attnbuta  domino,tanq  pnmana  intentio/ 
ne  plantata  propter  falutem  animalium,  vel  vt  nonnuUisplacer,appofinue  explicantur  Ugna  domini 
per  (^ros  libaniiappellata domini  quia  ipucnbilia.quas  plancauit|dcus.p Cjx  ibi  anes  nidificabunc 
Vtihtas  nacuiahs  cedrorum  defcribitnrnidificano  amum  in  eis.Cicomajenam  liccfl, abietes  domus 
eius.Abictesfatnratfaquis|dcfcnbuntutranghabitacnlumcieoniafum:vt  abietum  vnlitas  non  Iit 
pnetcrmiira.CrMotesacellicapicis.Poft  beneficium  pluuiacdefcnbit  beneficium  partium  terra:  que 
apparent  inunles.&  funt  duacfcilicet  acellx  rnpcs;8e  cauemf£t  proptetea  vaatj  tagit.Tum  quo  ad 
tupis  c^itudincmrquia  montes  aedii  funt  refugium  capttis.Tum  quo  ad  cauemas.  peac  opatotill 
eumculisihabitatibus  fub  petns.pEt  dixit  hacc  vt  intclligas  diuma  ptouidentia  & non  cafu  hacc  effe/ 
^.Pfalmuscnim  iftead  literam  editus  eft  ad  inftiuedum  fidciesomnes  q>  omnes  etiam  minim^  vti/ 
licatcs  quas  videmus  ei  rebus  confulgere  tam  inanimatis  g animalibus  & hominibusifunt  a diuina 
pcouidaicia  otdinat^,&  non  a cafu  nec  a fola  neceflitate  materiar.Hocenim  lignificat  propheta  lau/ 
dandodcumdcmolns  mmimisvnlitatibuscomemoratisinhocplalmo. 

'$cdlIuimn.Deiicnbitomaniminfenornm  a diucrfirate  temporum  imehoans  ab  iplis  luminari/ 
bus.Fccit  lunam  temporibus/ raenfttnisifolcognonitoccafummnmiqnondianum.Ponesobfcnnca/ 

temiaoecafufolis.Aentnox.ptiuaaoemmlucisa  vmbra  terrae  poft  occafum  folis/nox  vocatur.  Ia 
ipfa  monebitur  omnis  beftia  lyluf  Ecce  vnhtas  noiftis  in  Mere . 1 n fpeae  autem  lcunculi|catnli  lery 
«um.rugicntes  ad  rapmam;&ad  quprendam  a deoefcam  uia.  Vt  hinc  intdhgascnam  minimis  ani/ 

mahbusprouifumefleadeo.&nofolumadultisracmrfnsviuerederapinaihuiufmodi  animalibusa 
ptouidenna  diuma  datum,&  non  cafu  contingere-rOrietur  folf  valitas  diei  defcnbitur^colligentuii 
bSic  fylof  quae  no^le  vagate  funtrSc  ad  habitacula  lua  cubabfilt.Egtedietur  homo|otto  fole.ad  opus 
fiiniivhbe^,&  ad  fctuitinm  luumiopus  moechanicum  feu  fctuilevfgi  vdpemm.CT^  multiplicata 
fontJExclamat ppheta  landado  tum  mnlntudincm  diuinonim  operum/g  mulnplicata  limt  opa  tM 
dfie.tnm  otdine/oia  illa  in  fapieaa  f«nfti.tfi  diuitias/plena  eft  terra  acquifiuonnm  tna^uilhilenim  df 
in  terta  quod  non  Iit  diuinaaftioneacquilitum:qunm  ipfelitautot  omnium. 

|30C  IIMK  llMgiimn.  Reftabat  benefidum  otnams  m man.Hoc  matejaquanim  oceani,ra^TO^ 

profuiiditate.lklatum/diffofuminlantudine.manibusilioceftptotenliombusdineifisaddinetfos^ 

nos  meditettaneos.huiufrnodi  enim  extcnlioncs^qup  brachia  mans  quaii^9  vocantur )a{^lanf 
hic  metaphorice  manos.  Ibi  rcpnlefgenus  repnlium  replentium  mare,&  no  nomerus/hoc  eft  line  nu/ 
mooiaiaha  panw  cfi  gtadibus.f"  ibi  naucs  iDum . Ecce  vtilitas  atrinfec4.vtiUus4MDaDs  intnnlfo 


P5*AXMvs  *«nirr  178 

defcriptadlin  yinpifci&axnnrecaa&  ibiiaii^^tie.Loiatfuo  inamplafinafijadiUudcndulli 
ipJipIaLiuia^  b^tajcclanncfigqi&catadditamMfco^irafpabetctlJ^magnitadumimanna 
Kdaa  nScnpaf  DDlathaiuga  tft  magnitadmls  ac  qaadtatis  (bpaddite  rcfpeftn  oiam  alaliuniOicitiii 

cnunta  magnus  (poccDparqoanaoriiigaaKiT^hocdHpatiu  cantu  qnancfiqttnordicbos  par  boli 
■QC.v6vfq>fic(?cucmfisalcquo  multa  tobonCiob^o4c.4i.Hicadtdacribi£vdnratal  lingulaie  8e 
nogwfoomen  illd:&  quatd  addus  pdu<3ionc  a deo;pla(malli:at  quatii  ad  vcilicatq  ad  lUudedi!  in 
tolof  emn.9  qnd  in  aquis  magnis  in  qbus  natat  capi  nequeat, ircqoedo  pifcesfiigicntes  verfus  ttrra| 
Iperas  iJlos  ca^in  dbfijipingtt  in  loca  mmons  |ifbndicatis  aqnatm&i^tms  ibide  natate  occulitur 
ab  boibiisnuxca  lilud  iob,4o,eooe  rpes  eius  rtuffaabif  ai.Ec  hoc  appellat  h ic  lUulio  ciusalluditur ai-dd 


. _ acdldttanoneidimduo^mediantealimentaUmmain 

(clpaai^c,addadumcibamratdmintempotefiio.Oiuetfisenim  temponbuspromdcf  propnus 
emqi  animali  dbostvt  patet.pDabis  lUis.oolIigcqabos  datos  a ce.  V bi  no ta  duas  adiones : dei  dasv 
lis(&  aial^  colligcntiu  abii  pio  cempbte  oppotTano.quod  nofolus  ho  led  etia  formica  facir  .A penes 
■Dandtna/hocdt  lalgiccrdaMs,GKiwunfbono:hoceftipeabundanpdgmficatppapctTionem  ma 
nuslacianfbono.p'Abrcddesfaciestuas.Moiehnmanopcnunadeldibicad  limilitudine  principis; 
abfcodentis  fiuaem,vn  fubditi  tcticnf^t  mtendit  pcrhpc  tnaCfcilicet  dabis  illis^apenes  manutn/ab/ 
fbondes  ^dcm^defcnbcie  tres  llatosimodos  len  vidiTicudines  quibus  deus  prouidet  de  dbo  animali/ 
fca&f  vd  cum  abondantialyd  cum  penuna/vd  medio  modo.quia  deos  h^esequitur  mediatibus  cau 
fis  fiKwdis.quf  his  cnbus  modis  vaiiantut lefpedn  hmurmodi  dB:dus.^Coiifumes  rpincum  eotfi. 
Poft  cofeiDatione  mdiuiduof  (iibuingit  confixuatione  iCpddiq  lkpergcneratione.Et  ab  iUius  nccd' 
fitate  rnchoac-Confuines  Ppinctijoram  ficobibunt-neodlitas  remandi  ipem  per  generatione  dl  mota' 
toduiiduofu^  firpanlatim  pcrcoTumprione.St  ppterea  ded  antote  cofumptionis  defcribit.  C^umesl 
^ih  vitale  adione  cdcanoqc  ex  qbusuinc€dpohca,&  obibuntimorienEiSt  ad  puloere  Tuum  rcuetren^ 
fjxquo  ootpota  eom  fa£ta  func.^Emittes  Ipiritd  tu&Defcobif  conlduacio  rperum . Mortuis  aialibus 
«i5  ddinajpes  ebhide.qoia  no  folii  coGimes  TprA  eo^.led emittes  quo^  fpin  tuujiimilitndine  feu  imi/ 
Unonc  fpus  tuiiaias  aialid  ureabiinf/hoc  dl  de  nono  Eenc  aialia:&  ITc  renouabis  facies  tcrr*.pCT  fucoef 
Cvam  Gquidem  generationem  m otmis  pamuibus  ccnooaf  facies  teme  fucceden  tibus  filiis.^Etit  ho 


nonor  dni  mjempitemu-perpetuo  enun  cdTematis  tebus, honorabit  quoqi  dns  in  fdnpircmii . Altera 
cftX^bifdns  in  opibus  fiiis.Honordeoimpendifanobis:l^itia  aut  dd  in  opibus  ruis/afdpfo  elL 
Et  di  rado  conlduadonisex  pacte  denqaXad  limilitudme  opificis  gauddis  opibus  pptiis  le  ha/. 

fcet.ErI^ificatarpcrhocindeoadifamlibctahiIimnsamorip<inscigaefiecicatiirarum. 
3ftdplden0  tarattlPod  oSferaaaone  ceifiCqua  et  moyfcs  in  opibus  fex  dictu  defcnpfic:dii  ded  pui/ 
dtHededboStbcneduafletttdciteaemntdplicamini.defcripfir^nfic  propheta  adeonGauadonem 
alimni  cnltusulefcnbens  illum  cSferuan  dmore£c  veie  apparet  q>  dmor  dei  hoies  in  culra  dimno  fei/ 
DattcxeoqipanciamqRdaceRnEadcolciidiuiniLEtloctipIcnfrimfi  tdbmonifi  habcmosagtftispa 
tid  in  veten  teftotqui  n5  mfi  afHidi  redibat  ad  dedCTimotc  aiicdd  dcfcdbic  cpbeta  a tctiemoniV 
|nocndio.Rerpicicns  tetrara.Metaphonceloquif,introducensdenm  tembili  alpciSu  rcfpiCKntcm  ter 
nun.&  ttemaiteccccemmotns.Tangecin  monnbnsfvelut  ignem  apponens, &fiimabnnt/  incendio; 
Et  per  haec  dno  intdligc  omncSplaj^  quas  deus  dat  hommibos.|r  Cantabo  doo.  Ecoe  vuliras  dim/ 
noqc  tetrof  in  genere  humano.Catabomio  in  vins  mosDiuinus  cnltus  a cantu  defcnbif  diunimo. 
Carabo  deo  meo  in  tSfc  meo.  Vbi  nota  ip  n5  dicit  cantabdt  (oi  carabimosivrudligas  no  oes  fcd  pan/ 
cos  feu  paucilTimosft  ce  nmore  moaeri  ad  ven  dd  cultilEt  vere  ficerat  tdoqa  ronis  m^s cole/ 

Isar  idola-l^aiccrcn  lop  ipfo.Defcnbif  demam  oofimiatio  dming  amicidp  inter  ded  Sc  hokm.  quf  c5 
fidit  i charitatcrqaa  deus  diligit  holem  ad  gtema  pama|&  ho  diligicdeum  vt  panem  cededis  pa^. 
Cuius  cdlduanonem  defcdbit  humano  more  vitro  citrocp.Ex  parte  quidein  dd  q>  dulcent  connuc 
ctdoquiajiols^oOed  cp  er  fint  connnue gratiora  no  fold  obfcqma  ai.fed  etia  obleqa  Termonis  nodti. 
cxparceapthoislxadain  deo  maxime  confetuacdimnam  amicitiam.Oulccfcct  inquit  (bp  iplbfdra 
(heb  raicuc  mos  loquendi  videf)hoc  ed  1 pfi  deodoquid  med  & no  folu  alos  meustego  liabor  in  do/ 
mino.f^CdG]menfpdt5rcs.Eccednftnslffl  vnlitas  amicitie  inter  deam  8e  hominemiodiu  peccant 
colinjueta  peccato^  vt  fic.Qaociica  no  pr^dicedo.ldl  exofos  habedo  Sc  demeritu  iniqnof  ddcnbc/ 
«lo  aic.Cd(|imenfp<dQies|cmimi  meroif|Afi  ficti  pollet  vdleeos  cofami,decciia.&  impii  anmlius  n5 
spd.Explanano  dt  conlbmptionis  q>  non  amplios  ipfi  fint.Dcnedic  anima  mea  dominum.  Rcgrc^ 
^heta  ad  prindpium:  vt  incdligartins  totd  hunc  progredum  ichoanim  vt  landour  detis,&  finiri  in 
|alidedei.Veram  non  fufFtdtdinuicate Tuam  animam, fed inuitat  omncs(Gibiungtndo halclu  iahf 


hoccfl  Ufniitc  dcBiD.  Anm 


CaicblbpplaL 


r .«IIS 


t ■ » 


,i£: 

UI9 


vh/,  il- 


psAtMvs  " -.cnn.  ’ 

crv  VLGATA  EDiTia  |^HaUaia!i.  ^ ‘ 

Onfitcmini  domino  Kinuocate  nomen  dui  tannundate  inter  genixl 
opera  cius.  _ ....  ’ 

Cantate  d 6C  pfallite  eimarrate  omnia  mirabiUa  eius. 

Laudamini  in  nomine  fanifhj  dus:l(tetur  cor  querendum  dommunv.  . 
Qgf  rite  dominum  SC  confirmaminijqufrite  faciem  eius  fempct,  ’ i 

Mcmentotemirabiliumdusquf  fednprodigiadusaciudiciaoriseiui.  • ' ^ 

Semen abraham ferui dus:filii iacob elecli rius. ^ ^ 

Jpfe  dominus  deus  noftcr:inuniuerfa  tora  iudidaciua. 

Wemorfuitinfeculumteftamenrifuitucrbiquodmandaaicinmillegeneratiooefc  ' - 
Quod  difpofuit  ad  abraham:&  iuramcnri  fui  ad  ifaac. 

Et  (latuit  illud  iacob  in  prfc(ptum:SC  ilracl  in  tcftamentum  xternum. 

Dicens. tibi  dabo  terram  chanaantfuniculum  bfredicads  uc(lr{. 

Cum  dTent  numero  breuiq>auci((imi  K incolf  dus. 

Et  pertranfierunt  de  gente  in  gentem:fi:  de  r^no  ad  populum  alterum. 

Non  reliquit  hominem  nocere  eistfle  corripuit  pro  cis  reges. 

Nolite  tangere  chri(losmeos:a£  in  prophetis  mds  nolite  nuHgnari.^  ^ V • v - 

Et  uocauit  famem  fuperterramtSC  omne  firmamentum  panis  contriuit*  ; > ' 

^ifit  ante  cos  uirumnn  feruum  uenundatus  dl  ioreph. 

Humiliauerunt  in  compedibus  pedes  dustferrum  pertranfut  animam  eius,  donec ua^ 
niretuabum  dus. 

Eloquium  dni  inBimauit  cumiific  rex  8C  foluit  eum,princepspopulorum  fiC  dimifit  eu* 
Confli  tuit  cum  dominn  domus  fuftflf  prindpem  omnis  pofieffionis  fu{. 

Vt  erudiret  prindpes  eius  ficut  fcmedprum;ad  fenes  dus  prudentiam docaet*  ^ 

Et  intrauit  ifiad  in  acgyptumtfiC  iacob  accola  fuit  in  terra  cfaam.  ■ I 

Et  auxit  populum  fuumudiemcntertKfirmauit  cum  fuper  inimicos  dus.  ^ 
Conuemc  cor  eorum  ut  odirent  populum  dustSt  dolum  facerent  in  feruos  dui.  i\ 

Mifitmoyfenfemumfuum:aaronqucmcle^tipfum.  i-!. 

Pofuit in dsuerbafignorumfuorumKprodigiorumnn terra cbam.  .‘.  V ‘ 

Mifittcnebras8£obfcurauit:K  nonexacerbaucrutfamonesdui.  ‘/'•■'7 
Conuertit  aquas  eorum  in  fanguincrfiC  occidit  pifces  eorum* 

Edidit  terra  comm  ranastin  penetralibus  regum  ipforum. 

Dixit  ^ ucnit  cynomy  ia  & cynifestin  omnibus  finibus  eorum. 

Pofuit  pluuias  eorum  grandinemtigne  comburentem  in  certa  iprorum. 

Et  percuffic  uineas  eorum  OC  ficulneas  eorutflf  cotriuic  lignum  finium  eorum. 

Dixit  ec  ucnit  locufta  SC  bruchustcuius  non  erat  numerus. 

Et  comedit  omne  focnum  in  cena  eorum comedit  oem  (ru<(him  terrf  eorum* 

Et  prrcuflTc  omne  primogenitum  in  tena  eorumrprimidas  ois  laboris  eorum. 

Et  eduxit  cos  cum  argento  61  auro:0f  non  erat  in  tribubus  eorum  infirmus* 
L^tae(l(gyptus  in profedlioneeorumtquiaincubuitcimor eorum  fupereoa. 
Expandit  nubon  in  procec^onem  eorum:8C  ignem  ut  luceret  ds  pa  noiAem. 
Petierunt  6C  ucnit  cotumixtK  pane  cccli  faturauit  cos. 

Dirupit  petram  6C  (luxaunt  aquxabierunt  in  ficco  flumina. 

Quoniam  memor  fuit  uerbifandtifuisquod  habuit  ad  abraham  puQOmfwm. 


j 

.1 

ai 

'3 

J 


I7i 


r.  * 
4 


i 


) 


tpfco« 


tftiw 


/fSALMVS  :cv. 

Et  duxit  populum  funnimexuitatibMdCdedhrfitaMmlfdda» 

Et  dedit  illis  regiona  gendomtAC  Itboru  popolpnun  pofTedcniatt 
VtcuRochaQciuffaficanocicsciaitflClcgcincuuccquininc*  . 

fTIVXTA  HfiBRfVM. .^.c.  CV.  ) 

I  p . Onfit6miiidfio*/uocaRino{ectnsnioeas  fadttippCsopotioes 

^ rrop  Camteei/plsdKte  eitioquimini  io  omnibus  fcpatiseius, 

i Gloriaminiinnomincfatidiiadseiusd^tabitarcorqu^renttufflclominam** 

4 Q^u(ritedominum*Ad  fortitudinem  (ius:qu(rite  facies  dus  fugita. 

5 ' Recordanuu  fepata  eim  quf  fedttmirac^  diisiAC  iudicia  oris  cius. 

* Semen  abrahamferuidustffliiiacobde^  eius. 

7 ^ Ip(e  dominus"dcus  noftann  uniuala  terra  iudida  eius. 

a Recordatus  cltinjtCTnumtpadtifuiajttbi  pr^c^pit  mille generatfoni. 

9 . Qgod  ferik  cum  abraham;K  iuramenci  luiiraac. 

10  Etfcdcibreilkidiacobinpr^^cfptumtnrraelipadbimferapitanum.  i. 

1 i!Dicdo.yoxddredrara.  tiH^bo  terra  cfaanaan/(tmicuIumb(reditadsoe(!r^ 
iz  Propheta. Exinetibusiplis  getibusnumeri/uducparumt&paegrinadbusinea. 

1 3 Etiueruntdcgcnteadgcntemrderegno adpopul^ alterum. 

1 4 Non  dimifit hominem  ad  cainniandum  eostAC  corripuit  fupa  eos/reges. 

1 ( . Deas.  Ne  tangite  in  cbtiflis  mds:AC  propheds  meis  ne  malefadte. 

1 1 Propheta.  Etuocaoit  famem  fnpa  terrammmnefuQentaculum  panis  ffe^ 

1 7 Miiit  fadebus  eorum  uiramnn  feruumtuenundatus  eft  iofepb. 

1 1 AfBixeruncincompdepdemdus:feirumingrcfracftanimacius. 

II  V fm  ad  cepus  ueniendi  uobum  eius:di(fhim  domini^purificauit  eum. 

20  Mifit  rex  K foluae  fedt  eumqsoteRas  populorum  X aperuit  illi. 

2 1 Pofuit  eum  dominum  domui  fusEtAC  potentem  in  omni  acquilTtione  fua. 

22  Ad  ligandum  prindpes  eius  in  anima  ruaxAcfencs  eius  fapientesfadet. 

*s  Etuenitifrad  fgyrptunuAC  iacobpaegrinatusell  in  terra  cfaam. 

24  Et  crefcerefedlr  populum  funm  ualdetACroborauiteum  fupa  angudatores  eius. 

2 f V ertit  cor  eorum  ad  odiendum  populum  fuum»d  machinandum  in  feruos  fiio». 
zs  Miiitmoyfenfcruumfuumtaaron  quem  degit  in  fe. 

2 7 Pofuerunt  in  eis  uaba  fignorum  fuotum  X fepatorumtin  terra  cfaam. 

*>  Milit  obfcuriutem  X obfcurauit:AC  non  rebdlamnt  uabis  eius. 

Z9  Vertit  aquas  eorum  in  fanguinemttAC  fedt  mori  pifeem  eorum* 

30  Ebulliuic  terra  eorum  ranastin  cubiculis  regum  eorum. 

31  Dixic/ACuenicmixtura:pedicuH  in  omnem  terminum  eorum. 

3 2 Dedit  pluuias  eorum  grandinemtigne  flamanun  in  tena  eorum. 

3)  Et  paculHt  tutem  eorum  At  ficum  eorumtAf  confregit  lignum  finis  eorum*  . 

CTM 

34  Dixic/AtuenicIocudaAtbruchus:Atnon  numerus. 

3 1 Et  comedit  omnem  habam  in  terra  coramrAt  comedit  fiudhim  humi  eorum. 

3«  Et  pacullit  omne  primogenitum  in  terra  eorumtprimicias  omnis  fordeudinisfeoru»  tonniCot 

37  Et  fedt  exire  eos  in  argento  At  auro:At  non  in  tribubus  eorum  imbedHis. 

3>  Lpmta  eft {gyptus egredicntibHs ipfistquoniam cecidit dmor ipfotum fiipg eos. 


lOi»  ^ 

40 

41 
4Z 
4) 
44 
4{ 


vr 


cr  .t 


ii-i/it 


'.-1 

V? 

1 f 
*r 

i , • 


.VCBSALMVS  ^VJ^JAjOV. 

Expandit  nubtm  indpitnioriiHntt&fg&^adlueendumnodte. 

Petiit:0C  fcdt  uenire  cotbrhican,fl(pane  ccdonmi  (atnrabtt  eos. 

Aperuit  petram  & fluxerunt  aquz:h]cniDc  in  (tccitadbus  flumen» 

guia  recordatus  efl  ucrhdm  fcincflitatu  fuxrcum  abrahara  fctuo  iiiOi 
exvefedt  populum  fuum  in  exultadonerin  cantu  dedosinoa»  ' 

Etdediteisterras^tiutnr&Uborerapopulotum.bfredicabunt.  ‘ 
PropteaEacuflodicntpr(c(ptaeius:0Clegesdusfeniabunt,balcluiaIi4  ' " ) \ 

Jtnlus  nuOns  eff-ft^ateria  pralmi  ex  Ipro  date  apparer.  Eft  enltn  hiRoria  lennn  gtfhnnn  »pi' 
X iniffioncfiiftaabrahpdffRxraptoinillioiivi^admtrodaetampopoliiminceiiatn  piomiflioe: 

niKDonvctuRonatcd  vtmatenadiuincIagdiS'  *'  * 

otsvmmarivm  est.  : j.  .. 

CTProphera  inoitat  filios  iftael  ad  landandii  coleoil^  dcSlSc  attniurSdfl  opera  dd  erga  ifloslncMb  ^ 
ab abrahamvfq) ad poQdlw terram pionufliohis;  ^ 

€CP«ifonelo<jacntesfunt  propheta  & deos.  , 

C0nntcnnni  OCMtlino.  Dmiditur p&lmos  in  partes  doaswropofttinS  inatttip , SrtsecntlaSiiM  t 
canite  a.Propontt  enafilm  i(beLLc66Rminidomino|oofiirioncbDdts.vocacc  ui  ii}mineaa$t - 
hoc  ^ pcmc  non  in  nomineaiicuius  dciCbaal  AcXed  in  nomine  eios.Cdoinu)i4X>t;^f^tC4n  popa 
iis  operationes  das.non  folum  laudate  & adorate  dbiDinam:Gxl  etiam  pi^icate  tn  populis  diuala|c ' 

cmitatnm  operationes  qnas  operatus  eft domtnos)abrahfaliif®patnarcnis&popnIdifrad._  s 

CCsnitt  d.  Inapit  hic  patsexccutiuatah  orduicPiio  traeSat  lUa  pamcuUjcafiremmi.See»idbiIta|  ^ 
vocatefibi  letabitnr.Tcmo  lUainocas  facuzopctacioncs|ibi  ipfedns  deus  noftcr.QrOedarat  irai;  lau/^ 
dandu  dnm.turii  quo  ad  modft  laudadi.fxantn.canited4)lalliteei.Geminat  monitionem  can^ald' 
exaggeranda  ronem  canendi.Tum  qoo  ad  materiantLoqnimim  inolbos  (epatis(hoc  i mirabilibus 
ciDS|catado.Tum  quo  admodum  a patte  iandatuLGlonammiinnoie  landitatis  dus.  Ad  gaudium 
immo  ladatia  quada  no  in  noie  ppno  fcd  in  noie  dium;  landitatis  mamfcfta^  in  euiinmtat  cani^ 
ets.&  intedit  VT  carado  mirabilia  od.fimulglonctut  fe  fub  noie  fanAitatis  diuinp  viuerc|miUtare  Ac. 
>Ieiabitur.Tradafhicillapdcnla/\’ocatc.tumquoadmodaexpattevocatifi.Lftabitbreot  qugrenr  - 
nu  dnm.  Vocandas fen  mprfdns  eft  deusl^to  cordehoc eft  ex  amote  tanto  q»  panat  l^tinam  in  ada  , 
querendi  dominiim.f^l^im  quo  ad  tero  qu(riram.Qaaite  dnm.TtU  explicat  quprenda  m deo.  Pn/ 

modnminonytficd^^ia  velimus nolimuscftdnsXedexparKnoftn:vt.Oimas digni Jetui  doSl 

ac  per  hoc  dotninetur  noRti  vt  dignoqi  (duorf}.Et  fortitudine  du$.Potftia  dus  fcdo  quci^a  e:  vt  pn« 
gnet  pro  nobis.Qu5rttefacies  dus.C^da  eius  temo  perfaciem  fignificata  quaerenda  ddaibitnr  iq^  ^ 
giretic6nnue.virmalitef  quidem(hoccftfm  inretione^ne  interroiftione^Ctnaliter  autem  locis  & te 
ponbiiscongniis.^Tum  quo  ad  memorii  Recordamini  ftpatacinxqoflecit.Reaincnre$addto/  - 
monet  etia  ad  roemona  reuocare  opera  qup  deos  fieci  t admiraoone  chgnaiqure  funr  inn^reait 
ciaitter  miracula  dusfqup  cxccdunc  facukate  nature, A lodicia  ons  ciosihoc  eft  que  per  fapCum  vetoc  ^ 

orepVopnopetrcntentianiprotulitdens.vtinfubueifionefodomf  Agomot^  in flagdhs A lobmci/  ' 

honc  egyptioru  m|ln  punitione  dathan  A abironleore  Ac  07  Semen  abtaham. Dixerat  owiBTiinitvy 

careiqucntejrecordainirii.nacexplicaoeratquosalloqnitonrocidocxplieatfealloqui  populum iltaa  , 
Semenabraham fciuidus.PiiunaipatntQ>^aliKrabtahamlernusdei,qiMmirpnmDsfcparatnsab  ^ 
IdolatTisgtnnbusadcoIendumvnnmdrum.AppcIlatnrijpopnlusnon  firmen  adamfiw  aut  lem 
fcd  abraheiquia  fuit  prunos  enipromtfla  eft  terra  promilTionis,  A eft  primus  parer  fidende  quo 
ptom  tllcredidit  abraham  deo  AcFilii  iacob.N6  luffcdt  appdlait  populum  idncn  ^rahpquiauib  ^ 
abr^c  feinineporeiat  comprphendi  ifmad  cum  filiis  etthatp  A cTau£t  propterea  za  Ipcci&andum 
fcmen  abrahcilubiungit  filii  iacob.  Adi  aperte  diectet.  non  inuito  totum  femen  abrah^led  femm 
abrahzfilios  lacob.Bedt  dus.  Nominarinus  plnraHs  eft  deftuA  adiacer  fubftannuo  filitA  eft  mim 
q>  filii  iacob funt  rieCh  dd.£t  hoc  ad  differentiam  fiUommabtahp  A ifaacjiullas  riqmdcm  hu<w 
iacob  cxda'  as  eft  ab  dcthonc  dcuhoc  eft  quin  fuent  pars  popnlidei.Sed  inter  filios  abrahe  muln  mc 
oclufiiA  folos  ifaaceft  dedus.A  inter  filios  ifaaciblus  iacob  dldcthis. 


.“'.•hIncipitnatrareopan6csdciergapprmifrilA*lmagnific5dfihoc  ^ 

(it  cura  dd  erga  vnio^amtcrra.Adiapcrtedicrrct<{i  ille  cui  indibit  curam  haboesTiincilip  un*|i|i 
tam  magna  mole  regiminis  recordatus  eftfixdcns  mmimi.  In  eremum  paCh  (biigenc  i s.fcnMi  v» 
hi  qdpcppit.milk  gencrytiat.IpinfbBdoMppdUf  Vftbft  p^tua(ko.n6yTuam  tnbus  aut  accqHia  - 


V 


1 


J 


PSAIMVS  .CV.  174 

fniRc  gouiationi.namenis  finitus  pro  inHnito.Precfpiff  aficdidmnqa  ordinaram  a deo  cUp* Qt^ 
(cnic  Oi  abraham-ExpUcac  pnma  petfona  cd  qua  aeus  cotraxic  fcDdtis.r.abraha.Er  luramma  fiu  ifaac. 
Gcne.:d.finnacurpron]ifl(o  fafta  abrahf.dicete  deo  ad  ifaaccibi  & femini  nio  dabo  vniucrfasiegio/ 
neshas.complQisturamentfi  qnod  rpopondiabiahampamcuo.Etappdlationeiaramennintelli/ 
ge  immobUc  voiucatc.|nEt  fixit  ftareiiiad  lacobfdatiui  cairas,pc^to|cnam  datioi  cafnsihocc&ad  p/ 
miram. Ideo  dioinam  padnm  firmatum  diarat  lacobo  in prcc^ramiproptet  vinculum  obligato/ 
cm  quod  pepcnt  in  ipfo  lacob  ad  cultu  dcr&  ad  decimani  oblanondvt  apparet  gcne.:S.vbi  poli  fk/ 
■nata  cande  promillione  iacobo, clare  diarar  a vouit  votd  diio  Sx.  Hradi  padUi  iCTpiteind.Gcnc^t. 
duitdensaaiacob.no  vocabcns  vitra  iacob.ledUtaelentnomen  raUterra  qua  dedi  abraha  & ifaaq 
dabo  tibi  arfemini  tuo  poft  tc.hoc  cftpadu  ifraeli  (cmpircrnlirqnod  prius  fuerat  eide  vocato  iacob  { 
pcpptumiordinatii  a dra  di  fubfixuto  vinculo.pDiccdo.  Vox  dci  inttoducitut  pad(ixntts.Tibi  da/ 
bo  tetra  chanaan.hoc  efl  padii  cd  abraham  iniram.Tibijabrahf  in  femic  tuo, dabo  tctram  chanaan 
fbniculii  hpreditatis  veft^tang  hereditate  veflra  fimicnlo  dillinda  a reliquis  partibus  rnudu  Qud 
duiikttibi.fubiunxic  herbatis  vdh9cxplicansfucceirores.pTxillentibusipfis  gentibus  numen. 
Defcnpta  operatione  dcipmilibna  terne  pmillionisidefciibic  cdlcqueterdiuina  cullodiarefpeChi  pa 
tnardtard.uiftctibusitaqi  ip(is.Cabiaham  &ifaacariacob,gentibusnumcri  vdut  parum  | hocdt^ 
fiKtlc  numerari  polTennquia  pauci  erant  fikij Idni  Sc  vernaculi  co^Sc  peregrinannbus  in  ea.Eqilanac 
quod  dixerat  gambus  numcii  qao  ad  qualitate.&  peit^naribnsinon  h^entibus  arcem  feu  ciuita/ 
te  led  peregrinannbus  in  caitetra  chanaan.-iuxta  veibd  liephani  ad.7.de  ^raham.&  no  dedit  d here 
ditate  in  ea  nec  paflumi)edis,fedpromifit&c.|^Etiuctunt  de  g«e  adgetcm.Etqdede  abraham  tri/ 
plex  legifperegnnatio.uk  chald^  per  feriam  intetramchanaan,8tindcifgTOd:&  poli  rcuctfione 
cxegrptopercgnnarascllingerara,<niepaldlmadicitur.liaacaiicvnicalegifpcregnnano  i terram 
paldfano^IacobveropnmoioirlnfynanK&mictiuscii  vxoribtis&fibishabitauitapad  ficchimi/ 
tas:Sc  indeprogrcfliis  dt  in  bcthdHuiufmodi  migranoncs  defcribnnrar  ex  diucifitategcnnum  & re/ 
Mof, propter  diaetfitatcprinapum.p^N5dimifithoiem  ad  caldniandiicos£ccecotlcdiadioma.ezl 
ftcnbuspaadsiperegnnis|in  coticinctibosuntercantasdioctfitatcs,n6permifitoppnmieos.Et  corri 
puit  fuper  eos  r^gcsiphataonem.f.rcge  ^gyptijabimdech  regem  in  geraris.^Ne  tangite.  Vox  da  ino 
duanu  fadta  ad  abimdcch  rege  de  abrahi  gene.zo.redde  viro  fuo  vxore  & otabit  pro  te,qma  prophc 
ta  eft.Nctangitc  in  chrilhs  meis,&  prophcns  meis  ne  maicfaatc.Appdlat  patriarchas  vndfiis  & pro 

fihetasiexplicando  vnClionc  cof  fuillc  in  propheras.Er  quidem  abraham  deus  appdlanit  prophet£ 
laac  verogaK.:7.manifidlarur  prophcraipou  bcnodiChoncm  iacob  pdicens  ventura  vtriqi  filio.  Ia/ 
cob  quo^  genc.q^.clare  prophetat  vcnnira  furaris  tcmponbus.PIV  adt  didrarine  tangitqnc  raaldif 
circquoniam  pluries  deus  Icgitni  has  inhibinoncsfixillbvtpatetgenc.3i.&.}t. 
dEtVOCdlhtfsniCin.TatiaduunaopcranodclCTibirarinduunaproaidennapro  fulletatione  filio/ 
rom  i{rad,pivmittendo|cu(lodicndo|&  exaltando  iofeph£t  vocauit  famem  fuper  terramitempote  ia 
cobr&omnemfltntaculnmpanisrtegtt.MctaphoricusclHermotadltmiliradinem  fragens  baculum 
quo fuHentararidcfcribcndo caritatem  aniKmp.r'Mifitfacicbuscorum virum. ^iadumeqi  boet 
fhittesioliqih  vendidcnntipfum, dens  tamenexintcntioncmifitioleph  mediante  vendinone  frattfi. 
Ecproptcrca  hanc  mediam  canl^  IhbdidiLin  fixuum  venundatus  cfliofeph.^Afflixetunt  in  cope/ 
dcpedeaus.AfBidioiolcph  qmanolmtconfennre adulterio  di  dna  (ba  deferibirar.  Ferrum  igrdu  e 
«ninia  ans.non  folii  liberarem  pedum  pmlidit.fed  tnlhtiam  animi  incurntexforo  compedum.Pet 
quod  fignificanrar  compedes  afHidiui.|^  Vfqi  ad  oepus  veniendi  verbum  ans|hoccfl  vt^  ad  tempus 
quo  venit  tempus  manifdlandi  fomniura  pharaonis.*didum  dfii/contdlatum  in  illo  a pnncipc  pin/ 
cemaram.punficauitdiiad  btetam  a coiporalibas  immudiciis.totonderontenim  loli^h  vt  mundus 
compametcorSpharaone.p^Miflttexipharao.&folueTefcdtefiia  vinculi  sipoteftaspopulorumjidem 
^arao  habens  poteftate  fuper  popi^s, A;  aperuit  illijhocdl  aperuit  carcctcs  vtbbcrara  ilUL  Pofuiq 
pharao,enmiibfcph,dommum  domui  fuofcilicctpharaonis:&  pocdhitcm  in  omni  acquifidonc  fna. 
p Ad  ligandum  prinapes aus mamma fuajfdliocr ipfius io!cph:& fenes dus|pharaonis,fapicntes  fa 
efe.Duf  defcnbunmrprftogatttif  iofcph. Altera  datf  a pharaone  potdhtis  ad  obbgandum  etia  pri 
eipes  prout  tpfi  lofmh  viderrar.  Altera  expcAata.ad  effidendum  f^ienres  etiam  fenes  aus.  ve/ 

nit  ifrad  ^gypramjfub  vmbra  lolephiSt  iacob  peregrinatus  dl  in  terra  cham.  /Egyptus  ipfa  vocatur 
(erra  cham  a filio  noc. 

crcfcerc  ftdt.  Profequendo  h ifloiiam  tradat  mirabiba  opera  dd  in  fgypto  parata.  Et  ctefeoe  fe/ 
cit  populum  fuuffl  valdqpoll  mortem  iofiqih:&  roborauit  eii  fuperihoc  dl  plu^ , .angullarares  dusj 
Cg)'pnos.^Vcrtitcoreoru|dnantiuipgypto,adod]cdiipopulii{ulitda.Vcrnrafit]fubtiahcdo  gfam 
tc  ^ifliucind  mdtando  ad  odm.deus.n.nd  ^ indtacor  ad  pcccatiL  Ad  machinandum  I feruos  hiosf 
non  folirm  ad  odio  habendum  fed  etiam  ad  machmandum  cdtra  populd  deLmachinan  funt.n4ifHi/ 
gfix  cos  opibus  dotis  luti  6c  latcns,a;  pccukrc  infanciibs  tof  td  p obficniccs  nim  pa  expofiaone  in 


PSALMVS  .CV. 

flnminc.fTMifiCinoylbi  (ctnS(n£biMcfolflmoflai,Uaafbn/fbtre  dos.qoe  degit  bi  le/  hocdlfibi 
ad  (acadotifLPofacnmcifilu  ilrad  ad  quos  mifli  (iint  a deo  tnoyfes  & aaton.in  eufmoyie  & aaion,  vete 
t>a  (ignoram  fnoramifibi  datorum  a dcorfie  (imatatoiaLmirabdiam.tn  terta  diami  in  fgypto.hoceft 
aocfptamt populus, &conlhraen}ntvt  mo^&aaron  verba  faccitntcorampharaonemzra  (ima 
& mirabilia  dei  promidaP^Milit  obfciititatcm.  A nona  fgypd  plaga  incipit.  Sr  obfcuraaiqfactp  (onc 
cni cenebrg in pgwto:& no rebdlaifit verbis eius.IRapnculafm otxline (cntetiard ionginii cn  prpoe 
denti  valiculo-poiiictut  in  eis  verba  (imotiiruotfi&j^toii!  in  terra  cfaam:&non  td^amnt  vcat 
bisdns.Defcnbit.n.popabrvtdid(!cft)a(]dirom  verbis  moyfl  ex  parteddpropoHtis:&  ddnde  incir 
pitnart^prodigia.mifitoDfcaritatem  Acmetricnsenim  ft^asmtercppit(cntedas.^Vcmt  aquaa 
cotum  in  EanguinemGirima  fiiit  haccplaga)&(mt  roon  pifcem  eoramjmnltitudinepifcuim.fEbal 
liuit  terra  eord  ranas(l^da  e(l  plaga)i cubiculis  tcgd  corumihoc  cii  vT(|i  ad  cubicula  regia.  fT^izitt 
& venit  mixtniajmulnmodi  genens  malcarom.Afuit  quarta  pIaga.Pediculimomnem  termindeoe 
ium.&  fiut  tettia  plaga.  P^Dedit  pluuiasCliptima  eft  pbga)grandinRiicc  folum  grandinem,(dl  ignS 
dammarum  in  terra  co^ignis  enim  & grando  pariter  fimantur.  ErpercuiTit  vitem  eorum  fie  (icuia 
coiumiO;  conlt^t lignum  finis  eommxfiedns  defcribitur grandinis.  pTJixit.A;  venit  loculla  (Ddta/ 
ua  fhit  plaga  bruchi  & locuftaram  innumerabilium.Inter  locudas  & brachosdifidcnadUocullpala 
tp.bnumi  me  alis  ftmc.Comunc  tamen  eft  vtrif^  comedere  len  cottodere  hetbas.Ec  comedit  omnem 
h^am  in  terra  eoram.Danum  a locuihs  illatum  defcnbicnr.p^petcnlIitCdecima  eft  plaga  mortis 
ptimogenitotu  i primitias  omnisfbmcudmiseor1I.£’timos  partus  appdlat  primitias  fomtndinis| 
potennp  eorum,  ente  fixiqdc  ^ipto.eoslpopoiiim  fuum.in  argento  &aurofrpoliatis  pgyptiisA 


non  in  tnbubus  eoram  imbecillis.Mirabilis  ^atia  q>  in  tam  exceiliua  multitudine  nec  vnus  pgrotae 
tet.rLptacaeftpgypcnsegtedietibusipfisifibisilradiquoniamccadircimoripibiumrliliomm  iliael, 
(bper  eos  i pgyptio^  videndo  mortuos  omnes  primogenito$.Et  hic  fint  fructus  tot  mitaculocnnuvc 
(nlicet  exirent  61ii  ifrael  de  femitute  cgyptiomra. 

lEjCpandtt  nuIXin.Profcquendo  hiftoriamfnairat  mirabiles  operationes  dd  in  itinere  populi  ad  tec 
iampcomillionis.Expandic  nubem  inopertonumiab  pftum  dicAignemlcoiumnam  igneam,adlne 
oendis  noctc|coram  populaFear  venire  cotumicemim  cibum  eotam;&  pane  coeloiumihoc  eftma/ 
na , (kurabiceos.  Funirom  fararabicaddenotadam  peridiaanciam  mannpper  totum  illud  tempus 
40.annom  apponitur.  Aperuit  petram  aefluxetunt  aqupiiaeranrfaqnp.in  Iiccicacibas|deli3ti,flnnien| 
hoc  eft  canq  flumeniidi  coniiamces  flumen.fTQuia  recordatus  dt  verbum  (medeans  fup.Ratione 
tot  mirabilium  operum  diuinorum  reddit  dmtnum  vctbnm  habitd  cum  abraham  patriarcha.P'  Ec 
cxitefixit.Recotdarioabrahpnon  (blnmptpdictorumledetialhbreqncntium  exipfaconiunccione 
nionfttatur  racio£t  exue  fecit  populfi  fuii  t exultanonqde  ddi^iin  cantu  dectos  fuos.Et  dedit  ds  ttt 
tas  ^tiumiamonporum  & (^ananMrumi&ilabotcm  populornm/qni  prius  ibi  habitauetanc.hpter 
dir^untihpreditarto  iure  abtahp  poflidendo  pctfeuerabuntpTropccrca  cuftodient  ptgcppca  dusvdd 
obediendo:&  leges  dus  (miab(it;vincndo  & operando  Pm  eas.  Hic  eft  fhictus  reddedus  a populo  pro/ 
pteTtotbnficia.rlaldn  iahfhoc  eft  laudate  deft.Regitdi{  enim  ad  initium  vnde  plalmus  incocpievt 
tntdiigamus  omnia  cfte  dicu  quatenus  funt  materia  laudis  dimnp.  Arnen. 

CTWLGATA  EDlTIO-^Haleluiah.  CV. 

OnHcanini  dnotquoniam  bonus, quoniam  in  fecuKun  tnifencorcKa  «««j 
Q^uis  loquetur  potentias  dominitauditas  fadet  omnes  laudes  eius^ 

Bead  qui  cudodiunt  iudidumtSf  faciunt  iuIUriam  in  omni  tempore. 
Memento  nodri  dne  in  bcnepladto  populi  tuinaifica  nos  in  liducari  raoT 
Ad  uidendum  in  bom*tate  electorum  tuo^t/ad  letandum  in  l(dda  genda 
tu{nit  lauderis  cum  b^edicate  tua. 

P eccauimus  cum  patribus  nodrisnniudeegimus/iniquicatem  fedmus. 

Patres  nodri/in  {gypto  non  inteUocetunt  mirabilia  tuamon  ftierunc  memora  mukiii 
cudinis  mifericordi(  cu^ 

Et  irriuucrunc  afeendentes  in  marermare  rubrum. 

Et  (aluauit  cos  propter  nomen  fuummt  notam  faceret  potendam  fuam. 

Et  inaepuit  mare  rubrum  SCociccatumedta;  deduxit  eos  in  abydisiicuc  m defcito*  ’ 
Et  faluauit  cos  de  manu  odiendumtdC  redemit  eos  de  manu  iniinid*  ’’ 

EtopetuicaqiutnbuIancacosAuuucxcuaoDtcnianfUi  ~ ~ ^ 


r 


PSALM.V5  ;.CVI. 

Et  acdiderunt  uerbis  diu:&  laiklaucniht  liuddn  aus. 

Cito  feocnint/obliti  funt  operum  dus:A£  non  fulHnuerunt  coniilium  dus. 

Et  concupierunt  concupifeentiam  in  deTcrto:&  tentaueruntdeura  in  inaquo Ib» 

E£  dedit  ds  petitionem  ipforum:0C  miiit  iaturicatem  in  animas  eorum. 

Et  irritauerunt  moyrfen  in  caHris:aaron  fanctura  domini. 

Apeita  eft  terra  8CdegIutiuitdathan:Kopetuit  fuper  congrega  donem  abiron* 

Et  exarfit  ignis  in  fynagoga  eorum:flamma  combulllt  peccatores. 

Et  fecerunt  uitulum  in  cfaoreb:9Cadorauerunt  (culpdle. 

Et  mutauetunt  glptia  fuatin  Hmilitudinem  uituli  comedentis  fcenum. 

Oblid  funt  deu  qui  faluauit  eostq  fecit  magnalia  in  {gypto/  mirabilia  in  terra  cbam/ 
terribilia  in  mari  rubro. 

Et  dixit  ut  difpcrdertt  eostfi  no  moy  fes  elcct?dus  fteriflet  in  cofracrioe  i cofpectu  ei?. 
V t auerteret  iram  dus  nc  difpcrderet  eos:&  pro  niblo  habuenmt  terra  defiderabilenit 
NoCTediderutucrbod^/acmurmurauerurin  tabnaculisfuismo  exaudierutuocedni. 
Et  (Icuauit  matium  fuam  fuper  eos:ut  proftemeret  eos  in  deferto. 

Ec  ut  ddiccret  femen  eorum  in  narionibustd:  difpcrderet  eos  inregiomljus. 

Et  initiari  funt  beclphegortfi:  comederunt  facririda  mortuorum. 

Et  irrirauerunc  cum  in  adinuenrionibus  fuis:6e  mulriplicata  eft  in  cis  ruina. 

Et  Hcrit  pb'nees  SC  placauittK  ceffamt  qualTario. 

Et  reputatu  efl  d in  iultitia:in  generaride  dC  generatione  ufm  in  fempiternum. 

Et  imtaucrunt  eum  ad  aquas  conttadicrionis:&  uexatus  dt  moyfes  propter  eos, quia 
cxaccrbaucrunt  fpiritum  dus. 

Et  dilbnxit  in  labiis  fuisuion  dilperdiderunt  gentes  quas  dixit  dominus  illis. 

Et  commixti  funt  inter  gentes  & didicerut  opera  eorum/fl:  feruierunt  fculptilibus  eo^ 
rum:&  factum  cft  illis  in  fcandalum. 

Et  immolaucmnt  filios  fuos  di  filias  fuas  demoniis. 

Et  effuderunt  fanguinem  innocentem  rfangulnem  filiorum  fuoru&  filiatum  fuarum, 
quas  facrificauenmt  fculptilibus  chanaan. 

Et  infecta  efi  terra  in  fanguinibus  di  contaminata  efi  in  operibus  eorum : di  fornicati 
funt  in  adinuenrionibus  fuis. 

Et  iratus  efifurore  dns  in  populu  fuumtdi  abominatus  efi  hereditatem  fuam. 

Et  tradidit  eos  in  manus  genriumrdi  dominari  funt  eorum  qui  oderunt  eos. 

Et  tribulauerut  eos  inimid  eoru/di  humiliati  fut  fub  manibus  eorurfepe  liberauit  eos, 
Ipfi  aut  exacerbauerunt  eum  in  confilio  fuordi  humiliari  funt  in  iniquitatibus 
Et  uidit  curo  tribularencurtdi  exaudiret  orationem  coram. 

Et  memor  fuit  tefiameri  fui:d£  potnituit  eu  fecundu  multitudine  mifericordie  fujf. 

Et  dedit  eos  in  mifericordiasrin  confpectu  omnium  qui  cfperant  cos. 

Sakios  fac  nos  domine  deus  nofier;&  congrega  nos  de  nationibus. 

V t confiteamur  nomini  fancto  tuotdC  gloriemur  in  laude  raa. 

Benedictus  dns  deus  ifracl  a feculo  6C  ufep  in  feculurdf  dicet  omnis  populus  fiat  fiat. 
CTIVXTA  HEDRiEyM.([;Haleluiah.  ,CVI. 

I p . ^Onfiteminidno^quoni4mbonus,quoniametemogratiaeiui. 
g rop  • V-.iQgisIoquctur  fortitudines  dni^auditamfadet  omnem  laudem  riusf 
• BcdtituclinescuIfodieQriumiudicium;facienrisiu(liriam  in  omni  tempore. 


*7t 


i 


•I  PSAtMVS  «CVL 

4 Rccodarcmddnc^nuoluiitatepopnh^tuIjuIfiMineinfalutetna. 

5 Ad  uidedu  i boitate  derto^i  tuo^tad  l^adu  i Ifdria  gcm  o^,ad  gfiada  cu  hfditaee Qia« 

t Pcccauimus  cum  patribus  noftrMtobliquauimus/injpie  egimus.  _ _ ^ 

7 Patres  noftri/in  ?gy  pto  non  intellexerunt  feparata  tua tnon  funt  recordati  mulcittidM 

nisgratiarumtuarum,8£rcbellarantfupermare/inmarirubrot. 

8 Et  faluauit  cos  propter  nomen  fuutad  faciendum  fdre  fortitudinem  fuam. 

t m«i  , Et  increpauit  in  mari  mbrotiK  aruit,»:  fcdt  ire  eos  in  aby&  uclut  deferto. 

”™*io  Et  faluauit  cos  a manu  odientis:»  redemit  cos  a manu  inimici. 

II  Et  operuerunt  aqufanguftatoreseorumtunus  ex  ipfis  non  fuperfuic. 

I  2 EtCTcdidcruntinucrbiseiustcecincruntlaudemcius. 
tcSfi  1 3 Fcftinauerunt/obliti  funt  operu  illiusino  cxpcaauerunt  confiliumteit». 

14  Et  dcfideraucruntdcfiderium  in  deferto:»  tentauerunt  deum  in  folitudinibai,  1 

I  { Et  dedit  cis  petitionem  ipforuni:»  milit  maciem  in  animam  eorum. 

■' I < Et  zelati  funt  moyfentin  ca(Ws:aaron  fanctumtdomini\ 

I?»«i7  Apta  cft  terra:»  dcglutiuitdathan,»  operuit  fuper  congregationem  abiram. 

1 g Et  exarfit  ignis  in  congregatione  eorum:ad  inilamandum  ftamma  impios.  • 

ij  Facient  uitulum  in  choreb:»curuaueruntfeconfladi. 

2 o Et  mutauerunt  honorem  eius:in  iimilitudinem  bouis  comedentis  herbam. 

2 1 Obliti  funt  dei  faluatoris  fui:fadcntis  magna  in  (gypto. 

tmmzz  Separata  in  terra  chamtterribilia  fupermarerubrumt. 

z i Et  dixit  ad  delendum  eos:niii  moyfes  electus  eius  ftcdt  in  diuiiione  fadebus  eius  / ad 
aucrtendum  iram  cius  a diruendo. 

24  pt  dcfpcxcrunt  in  terra  defydcrabilitnon  crediderunt  fermoni  cIm. 

2 5 Et  raurmurauerunt  in  tentoriis  fuis:non  audierunt  in  uoce  domini . 

z6  Etdcuauitmanufoam  ipfostad  faciendum  cadere  eos  in  deferto. 

27  Et  ad  faciendu  cadere  femen  eoru  in  gentibus:»  ad  difpergcndum  eos  in  terris. 

28  Et coniuncti funt baalpheor:» comederunt facrificia mortuorum.  , 

2>  Et  fecerunt  indignari  in  operibus  fuis:»aeuit  in  eis  mortaUtas. 

30  Et  flctitpinchas»  iudicauit:»cftreftricta  mortalitas.  ^ 
thiSi3i  Et  reputatum  cft  ei  in  iuftitiamtigcneracioni  »generationi  uftp  ^eruum. 

"‘32  Et  fecerunt  indignari  fuper  aquas  litis:»  fuit  malum  moyfi  propter  eos. 

3 3 Quiafeceruntrcbcllarcfpiritumeius:»locutuscftinlabiisfui5. 

34  Non  dclcucruntpopulos:quos  dixit  dominus^eis. 

35  Etcommixtifuntingcntibus:»didiccruntoperaeorum.^  l 

3tf  Etfctuicrunclimulachriseorum:»fuerunteisimpactioni. 

37  Et  immolaucrunt  filios  fuos»  filias  fuasdemonibus. 

38  Et  effuderunt  fanguinem  mundum /fanguincm  filiorum  fuorfi»  filiarum  foarn  quot 

lacrificauerunt  fimulachns  chanaan:»  polluta  cft  terra  in  fanguinibus. 

3  > Et  coinquinati  funt  in  operibus  fuis:»  fornicati  funt  in  operibus  fuis. 

40  Et  iratus  eft  furor  dn^n  populum  fuum;»  abominatus  cft  hfreditatem  fuam. 

^ Et  dedit  cos  in  manu  gentium :»  dominati  funt  in  eos  odientes  eos. 

42  Et  afflixerunt  cos  inimici  cotum:»  humiliati  funt  fub  manu  eorum. 

43  V icih9mulris liberauit eos:»ipfi rcbellauetti cdifilio fiio/X bailiatiiot  i uugtatefia» 


PSALMVS  «CVI»  vji 

44  Etiudk{nanguft'aeonntmaciimtetp(b«cm)m fulpirium. 

<♦  f Et  recMibtus  eft  as  padti  fui:&  pcenitmc  fm  tnalntadinem  grati(  dpr, 

4*,Bc  defit  CM  ad  mifoicorcfiastrfadebus  oamiuni  capriuantium  eos.  tma»*» 

47  Salua  nos^minc'*detis  nofter,at  congrega  nos  de  gentibus  t ad  conf?n»ndnm  nomini 
fimiftitadstu^/adgloriatidammlaude  tua. ' 

I*  • Badfi^  dSsMeus  ab  f^erno  3C  ufcp  f ternu:&;  dicet  ols  ppis  amen.  halelu  iab. 

r ' I 'iniaidlidaldu  iahihocdAlaodaKcfcnin&vcTf  materia  pfalmi  ligniiicartiTacftlans  da.In/ 

• piophffafilipsilradad  lasdandam  deam  propter  bonitatem  dminam  monftratam 

w mappta  grana  vewf  Sc  mnlfaplia  tbwinidinr.  aHett.n.multas  res  geftas  ab  e«  tn  de  ceypto  vft» 
adtcporadamduadconuihndaffidiCtasgiaaastdbrntiidines.  ^ ^ ■ 

'ir-to.  • e ‘ V M H AJtiy  W ES Ti. 

fTPropna filios ifrad inaitat ad laadadg deSppda  bomateigmmxpotem.tSena  iulhstqao/ 
mm  bymdine  ftatm  i bonitate  dtOoi^al^tia  dinmf  gensfigriatioediumf  h^itditans.Td^a 
' “ultis vlabns in tena pmiflidu hbetanit/granficaDit  &c 

^njittnimoonimckll^iditmpfalhnismpdResdaastppofitiiianutencAe  bea 

°‘'®P“"‘^“^'^‘'^®”'*^**“^"da.dtiim/coiifitcminidno.ttipljceni  macenam  lan 
aiy bomtatemigtioniam  bonnagtatiam/qndnia  ptemo  ge ana  emsta;  potetiamigaa  ab  cflcCtn  atw 
poiattotntndincsdni.TeiTlodiffuailtaegin  lanHanrii<Vri.qiT^.i/xqriiTr.rfrMTir../^jpf;{(jii  anditaiu  fa/ 
•*»^^s^qnafi«tearnoUtisadliocefhdonens.  notaq>bonitasda  tc%torad  int? 

cwelcn  yoiataleditnnlAfignificaf  qnonia bone  Volontatisiqifi  no  valt  nifi  bond  Gratia  aati 

DCmftcigii2Q».Cfk3ilerhg^MfiLiif<nrrapnfic<nrt^rfii«»rirtctwA^v  tri/4tev.»r>»«.ii 


^ id  vr  marrati  nnn  pniimf  ar|  «iTgwwtvfnip  y fj  :^nnpry? 

*u«taiitnfeprQph»aapltnananaDont 

®'J^?®UOduie0CnftodlCnrid.IncipithicpatseHrBtitiataIiordine.Prio  ttaftatnrilla  paiticnlat 
ji°°*trv^"°j^?”ndogfatia&fiMtitndomiitiin|ibipeccaDimtis.TetTioomniafimnllibi  bfflcdi/ 
^ t,^^***^  “*™<^*>onen>  hnins  pratoi  adnote  non  Icpan  paitcs  in  qiubus  tradatur  de  opett  gta/ 
E!r  * romtudinis,fed  intedecant  feintiictin  &tnifomninqDoniam  in  multis  partibus  (imul 

wu^trad^Et  pptara  noli  miranti  otdo  Ibiitus  in  aliis  pl^mislhic  non  exponirar. 

7?^nidine0aillodiaitium.Tra(aansprophttadebomtaKat9omnipotetegTadaddetga  fiU 

os  uraci,inchoatfnrpirando  a beatirqdmfc  hominnmidrfinicdo  in  quo  confiftit.Cin  cuftodia  indidi 
& executione  ioftmacihac  cft  m curam  habendo  indidi  rmn  diuini  tum  ledf  rationis  & in  trtbu«k> 
vniral^good  ei  debetur^^  Ihtoit  bcaatudioem  in  pnneipio  tndatus  coi^ifttte  in  viitotc  fida  a* 
tam  haberis  tfiuino?  iudirioy&  inesenmonetnHoKoperu.Tum  vt  inchoet  ab  ri&etn  qoafi  conna 
turali  diuin^  bomtatisalensenim  bonus;  qntomex  Ctelhu(h>sracitomni  tepore  homines  & baio 
«defi^  autem  toUro  pratienit  q>  non  omnes  omni  tcpoiefimus  iuRtTum  vt  ei  moftrato  fine  no 
Ibo  dilccmOTpoHimns  a quo  defiamus  & m quo  peecanmns.peccara  enim  & iniqua  opera  contra 
ciancar  aut  beat^dml  quaeftfinisjaut  iis  quatiunt  ad  finemmaftaturns  fiiiuidem  eft  de  mutas  pec 
eatis  ^bos  tccemmusabhuinfinodi  vera  bcatitDdme.Er  eft  farno  dcbcatitndine  vera  pt^cntis'^ 
t^CTK^rdaie^aibit  bearitudinem  ipfam, no  pa  modum  dcToibentis  fed  fupplicanmipetedo 
j propofira  beantudine  tc  in  quo  conlilhtChoceft quibus  adibns  noftris  compatut ) mo/ 

dodefcnbitpartcsipfinsbeanmdinisqninqkDnasexpartcdri  vt  caiifas-Cbeneuolentia  & vifitario/ 
ne.ae  tres  a parte  noftti  vt  panes  inttgralcs:vidae(l»ari(a:  Rloiiari.Recotdaie  md  domincin  volun 

tatqhoc^in  tua  volitione  qua  vis  populum  tnum.RcsncAis  minos  gratas  nolumus  gratasautent 
VOlun^QuosdcnsoditdiciturnoUceosiflcqoosamatdidtat  vellccoiEtpioptetea  quo  adfcnlun] 

Idem  dtdi^  in  voluntatepopuli  tm  & in  beneuolentia  populi  tui&diHt  hoc  tum  ad  difl^iam 
teponsm^enoIrtpqfi.£denseftiratnspopDlorno.perit.n.vtfitmemorfDin6  mira  fedinbaicuole 

te  populi  fui  Pe  har  eft  pnma  radix  cuiufcftqi  boni  noftri.quia  enim  dens  bene  vult  nobis|idco  boni 
liimas  fen  fimustS:  no  econnerfo.Tum  ad  diflereriam  diuerlaram  benenolentiarnm.eft  fiquidem  alia 
deibeneuoleria,quaiiihiI  odit  eoyqaffreit|5:vnltommaefle.alia  qua  vult  aliquibus  profperirates 
ycporales^ia  cjna  vale  ali€]aibns  vtiu^  bonaiD:(pincnalc.C&  ccporalc.Ec  hacc  bciicuolctia  ugniHca/ 
emja^ttlopopuli  cntC: Vifita mcynon moleftando aac perdendo, fed in(alntcnia(non  humana.ad 
videdu inbonitatedctflc»too9.P6deranespartesbcaricudiniscffcciesdFcehisbOTCDoIcntic& 
aoonis  di|)tag.Pnmuscltad  vUfcndagcalLsmcnnsjnlHMiitaccJDuplapo^cflcconftni^ 


vifl 

Vd 


PSAIMV5  7.cvr. 

'<b  dcnottrnr  re$  vifasA  (it  fmfutad  vKkixtmi  boiiliaieiB  deftoiftmtnoJXiiu Jioc  eft  nA  liAiumin  ^ ► 
boim  dcftornm  tuorom.Ita  <})  vidat  fumttur  pto.|iabp«iiiira  vrigf tetoqncdi  roodM  «jfiodcfi((e  . ^ 
famas  videre  napdas  filiorum  & fimiliarhoc  c inteidre  illis. Vel  ^ fi&ji^r  qaaljtas^ 
ricndi.mnln.n. vident  in  fapetbiycordis  fulfmblti  Ui  Kntnria  affeiSns  (bi.Defaibit  propWfa 
nme  vihrationis  effe  videte  m bonitate  nori  qukedqi  fed  do%>niiii  deidioctft  bonitate  puopna^a  K i» 
iniseleftonim.Et  luec  vifio  eitenditottam  ad  bop^^maUqutcope^  vidcda^^ 

donfl  grap*  eftvrderetarobonaguialamillabohitateanimimia.vident^el^da.]’’ Adlftay 

in  Ictitia  gCTitisttMt.Sccddusftuftris  fecfidaqi^At^sbeatitudinismtetina  no  qtTaUfcflqi  fed  gentis 

oin^diuinain  trahetis  ongincrSnedininfgtaBft^eflacimutfiliaekAd^fiandBm^  Inara^ 

te  nia.H*ittfcs  dei  lidem  luncqui  fle  elefti  & «msdetSed  diuetfecatiooeiii  bocn.  pofi^Jbeatlt» 
flo  (b  glonamnr  cfi  hacrcdibustt3,non  m noto  reifah  iueacdiratcdininotaiB  Hafc.aaiip  y 

miffa  ad  Ifam  fberant  pro  beatitudine  pfendiadMaiiii  oWmiamiilmligem  dd.Petuaatem{mpiK 
ta  h*c pro  fejdictndo  recordare  mei«on  q.  fingUUicfii Idoctar ota»nem,fed  vt  quclibet  pro  propria 
iNBtiruditKfoticitamefiedcbcK doceat.  1 -.riN-Try  , r 

'IfcCfCJUillUie.Tra^laniiirhic  mutim  ainbyt>aniwdfXgtatig&fa*wMtoiaioanooiaue«nuaa 
gratic.Peccammus;opcrando  ptet  autctoafinci»olhuma»ec(bh  peocaiiiiinis,led  cunif^tm^ 
Brisiimitatcs  eos.obltqDaaimas)non  Calu  pcccado  impedimetfi  proflmusnoftrp  bcatitritonfa^^ 

«oditoifimnsaaionesnoflraijinpietgimnsjDWtehcbtaKairitei^iainipic  tgttn^.iahniM 

admitteret  Tonat  inipiaiiiimifi.ica  q>  peccaro  fltdfch^ooXddit  tmpiam  aflipncmlan^ctto  tempero^ 

none-PTattes  noftiubi  fiat  lineai&  conSmatnr  fica»  mtclkxcnitit  fcpata.tinitabilia 

Ita q> fgyptus figmficatut bcusmitabilium n6 ^nte^b^lo^^n.Non fiiiit ttcotdan  nraltitnamisgaai 

tiarum|qaasfcoeraseis:&  rebeilaneitinc  Tuper  matein  tnatt  tubrttpridcimsphyaonmtain 

fe  petfcqncntc  aiitcq  cranfirent  marcrabnim.RebeBitoerit  iDqoamdictndo  movii  roififan  non  etaC 

fepalchra  in  ggypto.ideoruliftinosvt  moteremnrinl'ohtnduie&H.e*oLi4.^^t  laluauiteowroe  gra 

cia. propter  nomen  fn(i|gIonficadum:ad  faciendam  fotefotnnidintai  ftnraeccc  potentii-^nt  ma* 

..i  >Piwh#<%Vnri^marr tanfl  imofldinouni 


la  anoa.ct  iaiuamrcos(iic,a  inaiui  odietis;fgYptiis&  redemit  eos  a iiiauu  ^ 

tnnlnplicaro  boidicio.anguftatoces  eofipg]q>nosata'cp  vnus  eaipfis  ponfnperftnr.Et  crediderunt  m 
verbis eiu$|di^.s  p .moyfenictclneriit  laudeaosipoft  trwmm  mai'unjbacaiitctnus  domino  fiet  ■ 
■<cftiiuuerunt.  Seamdu  crimen  deicnbiturf eihnaueruntipofi  tantam  granam  ad  pcecSdon^oblit 
ti  funt  operum  illius:ingraa£6mi  tang  obliti  tot  mirabUifi  opeifi  da,n6cmCtaucmnc  confilid  cim 

Colicetdci.Crimen  quo  defideranaunt  comedere  carnterdefctibituradifidcnDadiuiniconfiliirh^ 

diuinp  piOnidentif.diffifi  funt  cnim  q>  deus  fibi  prauiderer£t  proptoea  diatnr  <f  non  erpct^aiKdc 
fcufperaoerantconrilmm  deiipromdCTtiam  dei  fibi  prooidere.rBtdcfideiaoennitdefidetium  in  der 
fetro|hoc^dcfidaaneruntadiinpleteconcnpi£oetMim  golpmdeftttoAtentauetnntdcum  mlblira/ 
dinibusfdictndo.  nuquid  potetit  dens  parare  roenlam  in  defaroi^  dedi  reis  petitionem  ipfordCeo» 
ce  gratia )dmdo  coturnices  nm  14*  milit  mactem  in  animam  eottimxccefomtndodei.Moylcs  fert 
bit  propter  hoc  crimen  ftiiflc  multos  mortuos  in  pulchris  concriptfcenripfed  non  fcnbit  qo^ftic 
nt  mors  illa.Hic  ppheta  nominat  plaga  illa  macie)dicendo.af  mifit  maciem  in  alam  coquin  vita  eof. 

fotttn.rcpennna  macie  confumpti  liint  qui  per  inriuniem  canuum  peccaueranr. 

funt-  Ternum  crimen  inuidif  erga  moytoft:  aaron  Je  qiroiimid.EtalatiTirotiiniJidiae» 
icdihan  Sc  abiton.moytai  in  caftrisidrtcra  deptmaparmaaronfcmChim  dommiihoceft  fanCtifica 
tum  dno  in  fummfi  facodotem  de  ipfofiimmo  iacerdotiap^ Aperta eftterta.cccc fortitudo  dei  in  po/ 
nirione.Adeglanmt  dathamac  operuit  fuper  congregatione  abiram.Etaarfittgnis  in  congteganSe 
eomm.Ccore  &complicum:ad  mflamadum  flamma  impios.^  AdoetteCvt  ahas  diSum  eft^q»  no  pol 
liimus  reddere  numemm  numero  in  vocabulo  caftrotumiquia  apud  nos  caret  fingulari  in  iUafi^ 

ficanoncA  propterea  hicdiatur  in  caftrtsjtjuum  tamtn  textus  hebreus  habeat  in  callro. 

‘^adcilt  vitulum.Quattum  crimen  idoIanipfcriptumexo.)iTacitncvitulum.Funiffifacient  no  ror 
foiat  tempus  p&lmU^  petCmetatiam  in  cnmine  denotatmon  refpeCtu  immediate  pmilT^  innidip; 

aliomm fupradiaoracriminum.In choreb(nome eft Ioci:& curuanerant fe  conflatiliiiimulachiD 
conflato  faforio  opoe  adorando  illud.^  rautaueront  honorem  eiusfdei.in  fimilitudinem  bouis  co 
medmnsheibam.Obliri  fimtiopere.deifaliiatorisfiiilabpgyptiisifiKientismagna  infgfp».^a/ 
ta.i.mirabiliain terra cham««nbiliafapermarerubram.exagcer^  eft  ingratitudinis. dixit| 
eleus  moyfi.ad  delendam  eos)propter  hoc  crimcn.ecce  potenti^Nifi  moyfes  clcrtus  eius  ftetit  in  dinb 
fione  faciAus  eius.Metaphoricns  eft  fermoitang  deo  ex  vna  paiteexiftenre  vt  deteret  popnlumiSe  po 
pulo  aiftente  m altera, moyfes  pofiietit  fe  medium  ad  rcpanciam  iram  da  a populo£t  ptopterea  fulv 
dUDr.adaaciicndamu:amciosadiiuaidQiatotalidcftniaioncpopolk  ■ 

Etdtfpaam 


r 


P5ALMVS  ICVI.  f} 

CCf^yKllint  Quinfo™  crimen  diffidenti^  6c  mnmmrisCqmmdo  ccnetfis  czplotatoribiu  nolne/ 
nioc  progredi  ad  terram  ptomiflionii  jfcnpmm  nai^-Et  dcfpcictunt  in  terta  dcfidctabili/non  *lh/ 
mantes  terram  promiflionis  tam  deiidcrabilem  tnon  credidenmtretmonieias|q>  deos  datet  (ibiil/ 
lam.Et  nmrmorauetunt  in  tentonis  faislRiciaroiis  nobis  docem  & redeamos  in  argyptumtnon  audies 
lunt  in  vocedomini/loqDentes:moylai|iofiic(chaleb£t  ekoanit  manum  fuam  ipfis . Ecce  potentia 
^faciendum cadeteeo!^morte,mde{eiTo.Eradfaaendomcadctelaneneorum in  gcntibus:&  addi/ 
Ijiergendom  eosin  tetns-l^atnnLttinm  pocnaromToIapnma  locom  habumdum  omnes  numerati 
mortui  lunt  tndefetroi  nullo  eonnn  intrante  terram  promifllonisJldiqaaspccnas  cominaras  non 
maodauit  eiKCudonitvtfic  etiam  gratia  locum  habm. 

Coniunch  funi.  Seimm  cnmen  altenns  idolattueifcriptum  niL=t.  Et  coniuneii  Innqlactis , baal/ 
pheort&comcdetuntfacrificiamotciioiumihoceff  immolata  hominibus  mortnis.de  quoqinnmero 
erat  baal.  fTt  fecerant  indi^anfdcu.in  openbus  fois : & cteoit  in  eis  mortalitas . ecce  fortitudo  pn/ 
ni.cns.&  flent  pinchas  & inaicauiq^Ao  interfectionis  vtnuf^  coeuntis:&'  eft  rcIliiCta  mortalitas . ec/ 
cc gratia  ceflanns  uiortalitatis£t reputatum  efl  ei/pinchas  qui  diciturphinees,iniulhtiamj^  itetfiy 
cerit  vtmnqiinon  folum  pro  tonc.fed  generationi  & generanoni  vfip  «emnm. 

foCTUnt.  Septraium  cnmen  ad  aquas  contradiChonis/fcnptum  no.ra.  Et  fecerunt  indignan;ad 
modum  mdignautis  fc  habete  deum,fupct  aquas  litis  i^fuitmalumfpcenc&culpptmoyfipro^ 
ptereos/occalionalitcr.  Qma  fixerunt  rcbdlare  fpintum  dusifohcct  moyfi  .Rcbdlioncm  ^peUap 
mcFcdolitatcm  inquam  tunc lapfns  efl  moyfcsaium  de  petra  hac  potetimusciicereaqnamfulocn/ 
*rw  efl  inlabilsfnis.(^iloqoitorin  labiis  minos  incrlligitunvtpote  verba  infra  labia  retinens. Sic 
locutum  finfle  mo^fonquia  verba  cius  non  claicfonabant  incicdnlitaccm  propna.6cd  deus 
manifcflaoit  illius  incredulitatem. cum  faCtoiqnia  in  pnma  percoflione  Virg^  non  cxiuic  aqua  de  pc/ 
cra.tnm  iudicio|dicendo  quia  non  credidillis  verbis  meis  &c. 

4Rc4K)dCUCnnit.  Hactenus  propheta  attnlitfraccm  crimina  populi  egiefli  de  Kgyptormodo  oan/ 
fit  ad  cnmmafilioramihoc  efl eorum  qui  ingteflifunt  terram  promiflionis.  Verum  nondiffanCte  nu/ 
mi^c  horum  cnmina  (icat  difbnnc  cnmuia  patrum  m numerum  f^cenanomifcd  narrat  multis  vt/ 
cibus  eos  in  crimen  idolatnp  incidiflc.acpropteiea  multis  vicibus  puniros/Sr  mulns  vicibus  diuina 
gratia  libcratos.Hillotias  tot mminum/tot  poninonumicoc  gratiarum , inoenies  in  libro  indicum. 
P”Non  ddeneruncipatrcs  noflri  filii cgreflbrum  ex  cgypco.populosfchananfos  t quos  dmc  dominos 
cisiddendosclle.C>ccafiocnminompcrhocdcfcribirnr.E^roptctea  fubditur.Er  commixti funt  in 
gennbusfidolatris'  nondeiensrA:  didicerunt  opera  eorum.Eccc  occolio  ctimmis.p'  Et  feruiemnt  fimu/ 
lachns  eoranr.Setuims  plus  efl  q adoiatio.firfncnmqgente$,dsthcbrpis,impaCtioni|ad  cafum.  Et  im/ 
snolauerunc  filios  fnos  & filias  fiias  dpm onibus.dita  fanitnsJat  effuderunt  fanguinem  mundum : fci/ 
licet  fanguinerp  filiornm  fuotum  & hliarum  Tuaramquos  facrificauetucfimuiachns  dianaan;&  pol/ 
luta  efl  terta/promifTionis,in  languinibus/humanis.u  coinquinati  funt  in  openbus  fois ; & fornica/ 
Ci  fnntffbmicacionefpintus  deferendo  deum  & adhptendo  demoniis.in  operibus  fuis . ^Et  iratus  eft 
fiiror  domini£ccc  fortitudo  puniisA  abominatus  efl  hpreditatem  fuamjhoc  efl  populum  quem  de/ 
^craC  in  h^tedicaccm.El  dedit  cos  in  mano  graomifyrorumimoabitanim  dominati  funt  in  cos 

odientes  eos.Et  a(Buerunt  eos  inimici  eorom  aec^Viabus  multisTecce  gratia)liberauit  eos : a;  ipfl 

fcbcllauettinti vicibus  mulns, in  confilio  faoia:  humiliati  fimt/vlcibus  muins.in  iniquitate  foa . P^ct 
^dit  in  anMftia  eorom . Defctibit  rationem  grati*  a videndo  anguftias  eorara.fle  ab  audiendo  .au/ 
diente  ipfoTufpirium  corum.Et  a memoria  abrahtEt  recordatus  efl  ds(ad  bonum  eomm , paCh  hu 
cum  abraham.Erckmtnn  agraria.&  pocnicuitiadfimilicudincni  pocnircntis  fc  habuir,Fm  mDlrimdx/ 
flem  gratia: uix.^t  dcdiccos-EcoccITeClus  vidcndi|aadiaidi/rtcordandt;pcenitcnd]:lcllicerdaiceos 
ad  mifaicordiis  faciebas  omnium  captiuantium  eos.fccirenim  q>  li  qui  bebant  eos  captiuojjm* 
fixicordes  fc  exhibocne  capeiuatis  hebrpis . Et  incendit  per  hoc  afRuenciam  diiun*  grati*  tantam  <k 
non  folum  multis  vicibus  liberauic  populum  habitantem  in  terta  promiflionis  a dominio  priil/ 
cipoui  gentilium  : fcd  ^ etiam  difpoios  per  mundum  & abaCtos  iudeos  effccit  gtatiofos  co// 
tam  domuiis  fuis.  ° . 

Siflluan^DnilifK.Landatis  boQicate/gracia&potfciadd in fupradi^isrqnia minus  peifcClagra 
Oa  cK  q/ dypem  bene  videantur  \.cni9cDtanfod  ad  pctfeClicnem  grati*  requiritat  q>  reducantur  ad 
patnam.idco  fopplicat  propheta  deo  pto  eoIleChone  difpcrforam.Salua  nos  domine  deus  nofler , Se 
congtega  nos  dcgentibusiin  quas  difpeifi  fumusiad confitendum  nomini  fanCtitans  tue, ad  glonan 
d^  in  IandctU3.piunnm  tefpicirdeumifccundamiefpicicnosfm  deum. 

30cncdlCtUd.  Ex^uitarprophctaidadqnod  hoitatus  efl  aliosrtraClando  omnia  fimuligtatias  Gti 
exhibens  pro  omnibus.DcncdiClos|bcnediCtione  laudisifuppfcfitfcn  efl, dominus  deos 
iuadisiab  Ateniofd patte antc,S(  vf^  Kternumfa parte  pofl.Se  dicctomius  populus  aineii.i.veted»/ 
Iduiabjlaudatcdcum.  Amov  . 

CaioJbpp&l  * ■■■  * ‘ i"* 


PSAIMVS  ‘CVI» 

CWLGATA  EDITIO.  CHalcIaiah;  _ . -r  • 

Onfitemimdominorquoniambonttf,  quoniam  In  fecutam  miftnco» 

Dicat  qiardempnTuncadon^o:quos  redemit  de  manu  mmuOAleW 

gionibus  congr<^auit  eos. 

— I Afolisortu8£occafu?abaqu0one  Krnari. 

Erraucrunt  in  folitudine  in  inaquofotuiam  auitatis  habitationis  non  inuenerunc»  - 

Efuricntes&fitientcstanima  cotum  in  ipfis  defecit.  _ _ 

Et  clamauerut  ad  dnm  cum  tribularentm:  de  neccflltati^  eorum  enpmt  eos. 

Et  deduxit  eos  in  uiamr€«fhimait  irent  in  duitatem  habitationis.  ^ • 

Confiteantur  dommo  mifericordias  pus;6t  mirabiUa  eius  filiis  hominum. 

Quia  fadauit  animam  inanemtSCanimam  cfurientem  |adauit  bonis. 

gentes  in  tenebris  & umbra  mortisiuindos  m memhdtate  8:  ferro. 

Quia  exacerbauerunt  eloquia  ddtflC  confilium  altiffimi  irtitauerunt. 

Et  humiliatum  eft  in  laboribus  cor  eoru  K infiraiati  funtmec  fuit  qm  adiuuaret. 

Et  clamauerunt  ad  dnm  cu  tribularentim  de  ni^tatibus  coram  liberamt  eos. 

Et  eduxit  eos  de  tenebris  ac  umbra  mortista:  uincula  eorum  difrapit. 

Confiteantur  domino  mifericordias  eiusiac  mirabilia  dus  filiis  hominum. 

Quia  contriuit  portas  {reastacuedes  ferreos  confr^t. 

Sufcepiteosdeuiainiquitadscoramqiropteriniuftidascmmfuashumihatilunt  ^ 

Omnem  cfca  abominata  cft  anima  eo^itac  appropinquauerant  ufep  ad  portas  mortis. 
Et  damauerunt  ad  dnm  cn  tribularentundc  ncceffimtibm  eoru  liberamt  eos. 

Mifit  uabum  fuum  ac  fanauit  cos;8£  eripuit  eos  de  interidonibus  eoram. 
Confoeantur  domino  mifericordias  dus  :ac  mirabilia  dus  filiis  hominum. 

Et  facrificent  facrifidum  laudis:8C  annundent  opera  dus  in  cxultaaon^  r r 

Q ui  defeendunt  mare  in  nauibustfadcntes  operadonem  in  aquis  mulns,  ■ 

Irifi  uiderant  opera  dominitac  mirabilia  cius  in  profundo. 

Dixit  ac  ftcdtfpiritusprocellftac  exaltari  funtfliKto  dus.  _ , r 

Afeendunt  ufa  ad  calos  ac  defcendut  uftp  ad  abylTos : M eorum  in  malis  t^efcaat. 
Turbati  funt  ac  mori  funt  ficut  cbriusiac  omnis  lapienda  eorum  deuorata  elt. 

Et  clamauerunt  ad  dnm  eunt  tribularenturidc  neceffiraribos  coram  eduxit  eos. 

Et  ftatuit  procdlam  in  auram  t8C  filuerunt  fluctus  dus. 

Et  letari  funt  quia  filuerantiac  deduxit  eos  m portum  uoluntatis  eonmu 

CoSiteanturdominomifericordiasdus:8Cmirabiliaeiusfiliishominuin.  .. 

Et  exaltent  cum  in  ecddiaplebisiac  in  cathedra  fenioram  laudent  cum.  ■ 

Poluit  flumina  in  defertumtac  exitus  aqua^  in  fidm.  ^ 

Xoram  frucflifcram  in  falfugincmta  malicia  inhabicannum  in  ea* 

Pofuit  defertum  in  ftagna  aquaramtac  tertam  fine  aqua  in  «itus  aquarum. 

Et  collocauit  illic  efurientcsiacconffituerunt  duitatem  habitationis.  _ ^ 

Et  feminaucrunt  agros  ac  plantaucrunt  mneasidC  fecerunt  frudhim  naamtaos. 

Et  benedixit  ds  ac  mulriplicari  funt  nimis:«  iumenta  eorum  non  mmorault, 

EtpaudfaiftifunttacucxarifuntatribularioncmalonOTacdolore.  ^ _ 

Eflufa  eft  contendo  fuper  prindpesiac  errare  fedt  cos  in  inuio  8C  non  in  uia. 

Et  adiuuit  pauperem  de  inopiarfiC  pofuit  ficut  ouei  familias.- 


P5ALMVS  «VIt 

Vidcbuncrofti&IftabunturtSC  dmiusmiquTtasoppilabltos  fuum* 

Qgis  fapiens  OC  cudodict  h(c.  SC  incelligec  mifericor^as  dominii 
CTIVXTAHEBRiEVM.  .CVII. 

• p L ^Ofitcminidomino^tqmbonus/quonianiaEtemogratiaaaj.'  , 

* ^ ^ Dicent  redempti  dni*tqu(M  redemit  iplbs  de  manu  angudatorUb 

3 Et  de  terris  congr^auit  eos:ab  oriente  flC  ab  occidente/ab  aquilone  SC  a mari. 

<■  Erraucruntin  deferto/in  folitudine  uiam:ciuitate  habitationis  non  reperetunt* 

f Efurientesetiamiitientestaniraacorumioiplucollabetur. 
f Et  clamauerunt  ad  domintun^in  anguilia  eisde  angufbis  eorum  liberabit  eos« 

7 Et  fedt  ire  iilos  in  uiam  redbtmud  eundum  ad  duitatem  habitationis. 

, «Confitebuntur  domino  Variam  dusdJfeparatadus  filiis  adam. 
f QgoniamfaturauitanimamuacuamdCanimaefurientemimpleuiebono. 

• o I^Sedentes  in  obfcuriratc  umbra  mortis:alligari  inopia  fle  ferro, 

1 « Qgia  rebellauerut  fdmonibus  dd:fle  cofiliu  excelfi  derpexerut, 

1 z,  Et  humiliauit  in  labore  cor  eorum  :impegcrunt/fle  non  adiutor  . 

U Et  clamauerunt  ad  dominum*  in  anguftia  eis;  de  anguftiis  eorum  faluabit  eoa. 

« 4 Etfadet  exire eosdeobrcuntatefleumbramortistfleuincula  eorum  dirumpet» 

> f . Confitebuturdomino*gratiam  dustflefeparatadusfiliiaadam. 

• 4 fregit  portas  (ristfle  ue<flcs  ferreos  inddit. 

• 7 r^tulri  de  uia rebellionis  fuf/fledeiniquitatibusfuisaflligentur. 

18  Omnem  cibum  abominabi^  ala  eorumde  appulerunt  ufq;  porcas  mortis» 

1 7 Et  damaucrunc  ad  dnm*in  angulfaa  ds:de  anguIHis  eorum  fduabic  eos. 
zo  Mittet  uerbum  fuum;fle  medebitur  eis/fle  faluabit  de  fouds  eornm, 

z f Confitcbunturdomino*grariamdustflereparatadusfiliisadam. 
zz  Ec  facrificabunt  facrifida  confefilionistfle  narrabunt  opera  dus  in  laude. 
zi  r Defeendences  mare  in  nauibus:faciences  opus  in  aquis  multis. 

Z4  Ipfiuiderunc  opera  domini*d£fcparata  dus  in  profunditate, 
z f Ec  dixicdC  fedt  (lare  uentum  tcmpeftacis,flC  eleuauic  undas  dus. 
z s Afcendent  coelosdefcendent  abyflostala  eorum  in  malo  liquefiet, 
z 7 Gyrabunt  fl£  monebuntur  quafi  djriustflC  ois  fapienda  eoram  abforbebitur» 
z8  Ecdamaucruncaddnm*inangu(Ha'eis;flCdcangufUis  eorum  educet  eos. 

^ ii  irmqQAlu^  * 

Z9  Faaet(larecempe(latemtranquillitari:flcfilueruncund(  eorum. 

3 o Et  If  tari  funttqifi  qm'cfcent/fl£  deducet  eos  ad  regionem  uoluntatis  eorum. 

3 1 Confitebuntur  domioo*grariara  dus:flC  fq>araca  dus  filiis  adam. 

3 z Ec  exaltabunt  eum  in  ecdefia  populidC  in  refidenda  femorum  l«lv^^^>t^nr  »itm, 

^ lND«ftrf4  ^ intcdutl 

9 $ (C  PoQtt  numina  defcrto:fl£  exitus  aquarum  fiedeari, 

^ M TilTagM  ^ « 

3 4 T erram  frudiferam  rairugim*:a  malida  habitandum  in  ipfii. 

3f  Ponet  defettum  paludi  aquarum:fl£  terram  ficdcarisexicibus  aquarum. 

8 4 Ec  fedt  habitare  ibi  efurientestflt  formauerunt  urbem  habitationis. 

87  Etfcminauenmt  agrosflfplantaueruncuineastflcfeceruncfrudumcultur^ 

3 8 r Ec  benedixit  eis:fl£  multiplicari  fune  ualde,fl(  belHam  eorum  non  faciet  miniii*. 

48  Ecimniiouufuat  flChumiluciruac»fierihtate/mdoKciifiitu» 

Caiecii^plA  ‘ 8 si 


*7« 


U 

i 

-Jtt 
fi . 


/ 


psalmva 


.cvil. 


4 O r Effundens  dcfj>edtionon  fupcr  prindp  W t « efrarc  cos  fadet  in  uacno/non  uia. 

41  Etfubfcuauitmcndicunidepaupatatetfidpofuitquafioucmfainiliaa.  ' 

4Z  r Videbunt  rc(fti/8£lftabuntur:S:  omnis  iniquitas  claufic  os  fuum. 

(E  fapiens SC cuftodia bfcCX  intcliigentur gratif domini'.  ^ 

rfitnlasnollasdl  CTCirca  macenam  pfalmiadaertcmplicitcrpoffeitdligj. Primo ytnanmmt  ‘ 
I res  aeftpvt  pfalmus  ip(c  (otiare  vi<kmr£t  haic  fcnlm  obftar.cp  non  uioenitur  hiAona  vaifkis 
liukliji^  resgeftas  ad  tempora  damdis-f^oecuncio  vt  prophetetur  tempora  mefi*.  Et  huic  IcD  > 

fiiiobftarc  videturnp  rotuspene  pfalmus  ponendus dfametaphonccfcilicetfubmcaphota  rem  . 
potalium  periculpfum&malorumdefctibesfpualiamalaacpencnla.pTettiovtcfcfctibanfdiuetlii 
niaila  aone^itates  humanaeiquibus  deus  fubuemeEt  hmc  Icnfui  obllare  appaietan  <p  abf^  necd/  ’ 
fitate  introduci  videnf  redempti  a dho  a quattuor  mmidi  pattibusinifi  haa  pericula  fpoaauennt  ad  : 
lp(bs.rii  tp  abfip  necriTitatc  adiuniWi  videf  in  fineplalmi/quis  lapiens  & coftodiet  hiecfquu  in  hmoi  , 
Aculis  110  fit  ra  diffidlc  inuenite  lapientc.Tn  ga  minos  apte  videf  repen  qaateticofitcbunf  dno  6cc. 
^ coiporaUbosofl  piculis  agif  fine  miraculis.<r Qtwdrca  media  gradiendo  via,  videf  mihi  etpo/  : 
nedus  pfalmus  iftead  litctam  de  dtuina  puidcnttaiquf  lua  boniratc  tx  gtada  fuccomr  hoibus  boni* 

fcmalistecnttcnbus  ad  deum  intribulationibusfuisAnthilominusdat  bona  bonisfic  mala  malis. 
ceitnmeftentmcxiplale£tionepfalmi<t>hacccft materia p(almi.Prudctistn  le«onsgo(hii  tdmquo 

an  penculafmala  flebona  in  hoc  comemorata  plalmo/int  cotporaha  tuna  propnetaicm  vetbor^an 
fn^a  ad  Iram  (ignificata  mctaphoncc  pa  corooraha.iiobis.n.(n&at  habete  fic  materia  plalmi. 
«rsVMMARlVM  EST. 

CTPropBcta  pt^at  redemptos  vnditp  & cogtegatos  a dnojlaudaturos  defi  propter  bonitate  &,gta/ 
tia  doitum  quia  mbulatos  clamatcs  ad  fe  hberauit  a quattuor  malisivagationis  in  derntoicaptiui/ 
taosicgntadinis(&  flottooff  namganonis.tum  quia  contulit  lulhs  quattuor  bonadonliarisjmnliie 
plicationisictaltationis&lptinashotumqioppolita  iniquis. 

CrPetfonaloqpenyirophctaeft.  . , - 

Q0llfiteitlilltOiuidif  pfalmus  in  partesdnastpropofirinam  matctue.Se  executiuaiibi  emmetOL 
QjProponif  lausdicetida  a redemptis  dccogregatis  cx  quattuormundi  pattibus.Lausmqoaiii 
ardupltcirapttc.faimboniis.&qrainactcrnu gratia tius.Aduertcducftenimq>p£almus  mapita 
fccnndov^culo:fcilitetX)icftrcdOTptidni)vtrcdcraptons,quosrrdcmitAc.&nofolu  redemit  led 
cfigitgamtdcccmsmdavna  plaga  mudi,fedexoibusquamior|onetcloccidcte&c.Oicct  inqua  lih 
t^npn  & cogiegati  laudado  deu.confitcmini  dnoicoTetTione  laudistqm  bonus/ronc  bonitatis , qm 
«emo  grana  ousigrans  donas.  Vbi  videre  prudens  Icetor  potes  matena  pfalmi  coprriienderc  ncdcni 
ptos  & cogregatos  vndeqnaipigratias  agentes  deo  tum  rone  bonitatis  tu  tone  granar-FEt  fi  de  cotpo 
■ Jaiitedcmp^neaccon^cganoncplacttintelligere,habesteitumiudicnm.z.iratnsdominns  tradi/ 
dit  eos  in  manus  dinpiennum, qui  vendiderunt  eosholhbus  qui  habitabant  per  grmm.ln  quo  om/ 

nes  «luattuor  mundi  plaw  comprehenduntur. 

^£rrJU£runMncipithicpats  exeeutiua  tali  ordine.pnmo  tradtaf  illapatticulaiqm  «emo  gratia 
eiusiquo  adWdcptos  & cogregatos.Secfido  illaiqifl  bonus/ibi  ponet  flumina . CTAdoerte  primo  pro 
daritarc  & matenp  fc  ordinisiq>  ppheta  ttadans  hic  de  coidetiadci  ttcdit  ttaClaie  duo . Pnmng  vni/ 
formicer diuina  gratia fehaba ad  mbulatos  damates ad dcutaioftosqpdotes. Secundum  gdiflbc/ 
mirer  fc  habd  diuina  bonitas  fm  fc  A:  ad  maIos.Ec  primo  tradat  pnmu, fecundo  fecddumiquum  ca/ 
men  Fm  nactvcocdmepriwric  dilformis  habitudo  dei  adnos  hinc(hoccft  quantfldlapaitc  boni/ 
tansemsi&bwc^bceftfm  q>  cngit  raalicia  howm)qfit  vnifbrmishabitudo  dd  ad  bonos  & ma/ 
los  mbulatos  clamatcs  ad  dcfi.qm  in  illa  habicudme  no  concnttnr  nili  bonitas  da  A;  maliaa  houmt 
in  ifla  aue  vitta  iuee  adinngif  recuiliishoium  adde&in  quo  indudif  pccnitenna  pecca  tomm.  Vflp/ 
pheta  retrogrado  procedit  ordmeqmostradans  vnifbimem  dagtanam  ad  bonos  At  malos  mbula/ 
msdamanKs ad  ^liunaqnacmortribulacionum  generatae dandeq  difformiterdeos  fe  habet  ad 
bonos  & malos-FNota  fiiundo  arca  ha*  quatroot  mbolatioiifi  genera  fubinnda,q>  primu  St  qnar 
tfl  no  teftringunf  ad  pftorcsired  vt  mala  coia  iuftis  & miidhs  iiarianf : vt  patet  in  I itera  a eo,  q>  nulk» 
Ec  mentio  peccati  caminpnmode  vagatione  in  defettoiq  in  quarto  dc  nanigacionc  fluduofa.  Secun 
dum  antem& tertium  decapnuitate  Acegntudinciiniquisapproprianfivtcxprcflepammlitera.Vn 
de  ex  his  habes  q>  dc  vniformiracc  dinin^  granp  ad  tribula  ros  bonos  A;  malos  damances  ad  deum  p/ 
pheta  loquitundefcnbais  cos  siufbrmiter  liberatos . F Nora  ccitio  (p  m lingulis  iftorom  quattuor 
propheta  fimUi  mo^proccdir.Ica  q>  in  fingulis  dilbnraicpamcnlas  quactnor.primam  narratinaoi 
mbularionisdecundam  rccuifus  addcumitertiam  bcnebciidiainbquartam  gratiacumadionls. 
D^ra/Mn  s itjgi  pnmupi  maloqi  genus  cofiltou  in  vagatione  mando  pa  viasicolligit  mala  mnlti. 

ji  i'  • . ' 


V 


_ PSAIMVS  .CVIk.  , 

Etranafft/tBfcinpd  fle  oogregaci.in  ddotaprin»  mala  conditio.tn  folinidiiie  viamrflertnfas  duitate 
habitaaoim  no  t^>oeifiiinec  via  repereme  nec  duitate  habitata.qo^fonc  duo  alia  mala  iter  agennu. 
Efurientesenafitietes/finedboaepotnadenmulumaloqaaiaeonim  inipfiscollabefehoc  eftfemiani/ 
mu  fiet  vita eoq;  adfimilitudinem  cadennfi  velutdefidenterpfi.Etftmiram  coUab^rtfttf  ad  ptenta* 
perpdliones  maloqt-Hax  eft  naitano  mah-Prt  daraaueiiit  ad  diimCecce  tecutfus  ad  deum^in  angu 
ftia  eisdeangiilhu  eoi;t  Uberabit  eos£coe  benefidu  dimnfi£t  futmfi  Uberabit/ierpidtptm  clamat 
nmt.Et  fixit  ite  illos  in  via  reda, adeundi!  ad  duitate  habitanonis-gratiam  vip  Aamtans  concedit. 
ConfitebnnfCeccegraaatuadio)Iiberab.dno  gfam  eiusiqua  eos  Iiberauit:&  cMtebonf  udem  Ubera/^ 
a ftpatata.i.mirabiUaeius(raUoetdd.filiuadiitaq»  gratias  agendo  laudabOtdefi  de  concriTa  gfa  & 

snnficUbunt  hoibus  mirabilia  dd£t  hoc  ne  0(»tteat  repetere  inteilige  ui  fequentibus;  quaterni!  re/ 
{lenfhic  vetficolus.t^ Quia  faaanitalam  vaculflcaiam  efanenre  implmit  hnnn . SrniHnm  num^ 
■naloqi prius enumeratoqt enumerata quo^pluntbona.na&viaie(aa&  amtas  habitationis  defcri/ 
pta  efhfl:  fupererat  tefpodeie  efurienti  acfinenn  fledemfi  coUabenti  anmue.Vtri^  modo  teTpondenir. 
collabenti  quide  implendo  a!am  vacuatappetpn  aiit  dbum  fcpotfijtadado  aiara  bono.f^  aduety 
«e  hic  dao.Altefli  eft  q»  vetficulus  ifteanteponedus  eft  pcedenotquia  eft  coplementi!  beneficu,  qd  6cc 
ditgfatiardadiones.Altetl! eft  qitaatepphaamfinoat  idem  eneefumeacdtiieaIam/&  aiaui  colla/ 
blwt  hoc  i^  q>  comutat  vocabula  pn>pna.na  debuifletdicete.qma  implcuit  aiam  vacua, & animaoi 
cfuricte  fadauit  bono.&  ^ pmutauit  haec  vcrbatfalicet  raciauic&  impimic. 

€USedoite0  in  obreuritate  Secundu  afilidionu  mus  tradarxonfiftcs  in  malocarceris/inopie  fle 
hindi.Sedcnces  in  obfcunrate  fle  vmbra  momsfpipleferente  mortetalUgari  inopia/teifi.flefertol  vinea 
loqt.  Aduote  a nominatiui  (ederes  fle  alligan  fufp^nf  vf^  ad  vetbfi  confitebonf/infrrius  fubiunge/ 
dft.C^ua  tebellauci<!t(ecce  culpa  ca  afflidionis jfcrmonibus  dn/per  inobcdieciam  :fle  c^ium  exceUif 

ilci,<teibexetnnc.EthnmiUaaitinlaboiecoreo¥Cadhnc|rfeqnifnan-annamafHidionis>mpegtifitj 

cadendo.fle  noadintoijrupple  ilUs  fuit-rEt  damaoertitCeeceieeutfos  peccato*  ad  ddi)^  dnm  in  an 
guftia  eisKfc  angnftiu  eomm  faluabit  eos.Etfedeteitii<ecce  benefidnm>os  *obfcuntate  flk  vmbra 
anottisefle vincula eoi(idirampet.pTiicapponendusdfo qui poftealdiuicurvetficoUu. fiegit 
portas  aensefle  veCtes  feneos incidit.hoc enim  fpedat ad  complcmetum  benef^ni.Et demum  gratiatfi 
adio.confitebunf  dno  gratiam  ausefie  feparata  nus  filiis  adam. 

CrStUltiDe  via-Tcmum  tnbulatiomsgennsfconfiftensin  pgritudineatp  vel  coipotisidefcnbifI>i/ 
xi  afit  fub  difiundione  aia:  velcotpotiseqa  tnbulatiohaec  fub  l|M  fgritudinis  manifdlaC . tum  dicen/ 
do/oem  cibfi  abominabiC  aia  eoif.tfi  dtcendo/mitter  verbi!  fufi  Sc  medebif eis.medidna  enim  egntu/ 
dini  oppottuna  eft.Et  ratfns  eade  ttibnlano  fub  appellatione  ftulritip  intn>dnaf|duxndo  ftuln  de  via 
«ebdUonisJlultitiaenim  pgiinido  animi  eft.p"Vtcun(yfir.naitaffimnl  malueo^cd  ca.Stulti|caren/ 
tes  iudido  eoqtqup  vete  eu  funt  vtiUa,affligenf  tum  de  via  rebdUonis  fufitli  de  inigtatibus  fms . Re^ 

fcdbocnmelignificatcontradeftuniqoitatcsafttcrimuiacfitrapiDximnm.O^cibnmfrioeaLefiue 
corpori^abominabitaiaeoift:acapj^eranrv(9jportasmoms.f^clamaoet<ir/refipircctes  a ftuln/ 

tia,addnm  in  angaffaa  nstde  angulhis  eo;  feluabit  eos.Mittet  veibum  fu&Ecce  beneficii!,  verbi!  in/ 
qua  quod  in  principio  erat  apuddeum  fle  erat  deus,  vdeloqumfnum  intemf  infpiranonis  in  men/ 
tes  coram.vrf  vetbum  fuii/cutaaonem  fuamefle  medebif  eu,&  faUiabir  a foueis  eorum/hoceft  a fepul/ 
chiis  ad  qnpappropmquauenintappdlendo  vf^adporrasmortis.p^Confirebuntur  domino  giii/ 
tiam  eius‘.ae(eparataausfiUisadam.Ecl%hfiaibont(acnfiaaconfiirionisiqaipiiusftnln  fuetOr  iv 
ptercriminatflienatTabontoperaeinsinlaodqcancando.  ^ 

CT^Hfcedmtee  mare  in  nanibue-  Quartum  mbulationis  genns|confiftens’in  fioduofa  nauiga/ 
tioneidefcnbimr.Facientes  opus  In  aquis  mulns.ipfi  viderant  opera  dominufle  feparata  eius  in  mo/ 
fnnditate/aquara.rHaxfnnt  mitabiUa  opera  dn.Et  diar/pKcppitdeuse&fixit  ftaieivelnt ad  pugna/ 
dnm.vencnm  tnicftatise&elenanit  vndaseiusjmans.Arcendbitcados,de(cendenc  abrflbs.Poftope/ 
ca  proceUamnudefcnbitnr  motus  iproram  nauigannumxlum  naoes  modo  afeendunt  euede  ab  VTU 
dis.flemododefcendunt.EchypctbolicorermonedicDnturarcendeteinca^s&  defeendete  in  abyO 
C)S.P'Anima  eorum  in  malo  liquefiet  iDelaibnntnr  conlixjaenterpafllones  interne  nauigantiiiiiit 
inchoando  a nmore  quo  anima  eorum  diflbiuitur  vdot  tes  qup  liquefit  nmor  enim  monethumoi» 
vetfns  panes  mfetiotesequod  eft  qnodamodo  hquefieri . Gyrabuntimotu  humorum  Bc  phantafictflC 
monebuniniii^s,qua(i  ebtins.adhteram  nauiMtinm  capita  gyrate  videnmr.  fle  omnis  fapientia 
eorum  abfoibebiturifugit enim  ab  eisfapete  in  hniofmodi  peinirbanonibns.flrEtdamanenint('ec/ 
ce  cen^5  ad  dom  inum  in  angulha  eisifle  de  angulhis  eorum  educer  eosecce  beneficium  in  gtneic. 
Faciet  ftarc  tcmpeftatemCdefcnbir  beneficia  in  ^lede  )tranquillitati(hoc  eft  qniefcctcfle  filuerant  vn 
dp  cotum.Ectzrati  funt  f qui pnus  timuernnt  Accquoniam  quierccnqipfiifldKducereosad  legionetn 

v^onranseonim.Lqnoddidnancire.Confitebnntnr.gtanarnmadiovtrtipta.Etezalrabunceom/U/ 
lKtaciafliiftibusmans,incccld!apopiili/hoceftpnbboe  cotampopolotfltinrefid^  (biiommlaB/ 

Cakt^plid.  X iii 


rsALMVs  -cvir. 

daMteff-efasagentlaudandodeumnonfoIain  coram  popdo.fed  etiam  coram  fenioribn»  pnbUA 
ltfideribiStanginloa>graoi.C:Ha<StnDsdcpromdcnna(fcicirca  qnattnor 
Ou«fi  d^Rcnnos  petfpcfta  fuerint, fic  dillinguunf  q-ejttrcmaCpnmum  falictt&  quamim  jpaiw 
l^c  difcnmina  viarum  traaant.pnmum  inneris  tcrrefWsiquanu  marmmi.Duo  vero 

tifi  holum  mala  dcfcnbut.Secudu  qDidepamonesextnfeca^ymcnloyicarcensim^w&hroa.  1^ 
afi  aut  pafTiones  intcmas:?gnrodinis(naBfcp  abi  & ponis/lhilnng  &&A  quibus oibos  fm  planfi  lr« 

te«u  IiEetatifuntiUiqui  mpnnapiopfalmiirdcmpti&congtegantonrar.  _ 

1C)f»llCt  flumina  TraCUtur  hic  illa  patriculaJqoooiam  bonusmanifeflando  q>  dioina  boniras  dir/ 

fomiterfe  habet  quantum  cfteife&qoanramcft  ex  maliaaholuminuUa  fatiammnone 
Kaddeuaiitdepamitenria.C:Tta«ahfit  hmoi  diuinac bonitatis diuerfa habitudo PmquattuMcS 

iTanetatts.Pnma  efl  Fm  fertilitatem  & ftenUtatemiinchoans  a ftenlitate  pnus  in  aquis . Poncrdeus, 

Bummadefertohoceftfacietflnminaandaficatdefeiromi&eiitusaquamricata^&ricMbitfontes 

aouatum.Dnnde  quo  ad  tenamPonet  tertam  fru«ifwamfalfugini]ac  per  hoc  r^  intaCtofam, 
a malicla  habitantium  in  ipfa.Eece  ratio  l»enlitans.rQuo  contra  ^frrtiUtatnPonet/exfo^ni» 
ic  defettum  paludi  aquaium:&  tetram  ficcitansexinbus  aquarom.&hoc  quo  ad  aquas,  htftat  habl 

rare  ibi  efutimtesiqulpnuscfuneranr.Ethocqnoadhabitarorcs.&fbnnaueratvn>cm  habit^ni» 

Et  feminaucrdt  agros  Sc  planrauernnt  vmeasiAfecernntftnClum  culturpihoceft  tetrf  cultf.EthoccS 

traid  quod  dixerat  tetram  fructiferam  infatfngincm.  , 

flT CI0.  Secunda  contratietas  eft  penes  multum  Sc  pancum.Et  mmoat  a multiplicatw 
ne.Et  benedixitideus,eis|iolhs  ex  bonitate  fua,&  mnltiplican  funt  valde : Sc  befliam  eorum|animaM 
coram  non  faciet  minui.Minus  diat&  plus  fignificat : feUicet  faaet  multiplicari  .rQuo  contra . & 
imminunipropter  malinam  hominum  funt, Sc  humilianfunnhomincs  Sc  befh*:aftcnUtaKimalo 
&trifhtia.Srerilitas malum eft  abintnnleco|Contrariom  multiplicationi. Malum fonat  omne  get 
nus  nocumenti  extrinfeoirmc  ab  aeris  intemperierfinca  prfdombus&c.Et  hoccontrariamrensm 
multitudini  polMc.Tnftitia demum  malum  intemf  palTionis  contranf  vitali  motui  fonat_. 
eiuc  tria  vidrf  pphetadefcnbere  caufas  vniueriasdimlnononis&depicflionis  hotnm  Sc  ai^u. 
CJCfltnidaie-Tettiaconiranctasdefcribirur  penes depofitionem  & exaltanoncmiquafcilictt det 
pofuit  potentes  de  fede  & exaltauit  humiUs.  Effnndcs/deos.de^iontm  fuperprincipesflpropter  ma 
liriam  t^im.multa  magnam  defpcCtio  diuina  fignificatnr defcnbendo.  effandens  detpeCtionem  fiv 

rerpnncipes(eosquiptinapantur.Eterrareeosfacietinvacuonon  via . EffeChis dininx  «<1^" 
iUsquum^eponitpnncipes/eftttcecatio  fignificatapcrefrorem  invamononviathweftadfimv 
litudmem  errantium  in  loco  vacuo  fine  via.qui  velut  c?n  difcnrmnqconrulontjagont.  In  qua  meta/ 
phora  nota  triplex  malumivagationis  errando  per  totum  in  vacuo  loco.nara  locus  plenas  arborum 
Im  culrare  cuiufcunqi, quantum  habet  pleni/tantum  non  habet  fpatii  ereadi . Et  ne  put^  vagatior 
rem  in  loco  quidem  vacuo  fcd  per  vias  multas.appoliiit  non  via/hoceft  nulla  via  in  ipfo  vacuo  exi/ 
ftenreivtlieplenam  excccationis  poaiam  mtelhgeremns.rQuo  contra.Etfnbleuauiqexfua  bonit^ 
It  mcndicom  dc  paupciTate:&  pofait  qaali  onem  fajniliasJioccft  diriget  non  folom  panpercm  exav 
ratum  fed  etiam  familias  eius  quali  ouemivelnt  gregem  ouium.  In  quo  (ignificatutdiuina  cura  ac 
folicinido  erga  exaltatum  pauperem  Sc  familiam  cius. Et  hoc  dimilc  contrariatnr  ezcfcanoni  of 

BUS^idebunt  recti.  Quatta  contratietas  dcfcnbirur  penes  laetinam  Sc  confnfionem.Videbnnqlws 

fopradi«a,re<ai|cotdeAl«abuntnr.Q.nocontra£tomnisiniqoitasclaofit  osftiumlpwc  confuetv 

nexonfufotum  enim  eft  tacwe.  jr  : L 

tfhiin  fapima.  Condufio  tonus  pfalmi  eft.  Qnislapiens|hoceftrcfterentiesderuprema  omnimn 

Smfa;dtofcilicet&dioinapronidcnria,aecnftodiethpc(cnram  habebit  horam  dininotum  opennli 

tn  hoc  pfalrao  dercriptoram:8c  in  telligentut  granf  dominiPcce  effeiSus  rapientis..aenim  inuenian 
tur  faplentes  curam  gerentes  operum  dei.efficient  vt  mtdligantur  non  folnm  a fe  fed  a populis  gw 
tie  dewuas  continuo  hominibus  impartitur.Et  dixit  quis  fapiens  mreirogatiueleD  optatiuega  no 

fycsk  mutnmnf  bro6ifapientes,&quiacupitinneninhm6ilapiaites.Amen.  : 

fCVVLGATA  EDITIO.  ([^Canticumpfalmusdauid.  CVII.^  ' 

Aratum  cor  mn«n  deus /paratum  cor  meumjcantaboK  pallam  in  ^ 
ria  mea.  ! 

Exurge  pfalterium&citharatexurgam  diluculo.  ^ ^ 

Cofitcbor  tibi  in  populis  domineiSf  pfallam  tibi  in  nationibus. 
Qoiamagm^eiirup  coelos  mifericor^jituatKuri^  ad  nubes  utiitastui» 


i 


I 


P5ALMVS  CYIIC  iS« 

Exaltare  fupercceloscIais/K  fuper  omnem  terri  gloria  tuanit  liberenturdileAitni» 
Satuum  fac  dextera  tua  & exaudi  mealeus  locunu  eft  in  fando  fuo. 
Exulcabo&diuidaiicfaimat&conuallem  tabernaculorum  dimetiar.  ‘ 

Meus  eit  glaad  rneua  ell  manaircst^  cphraim  fufcfptio  capitis  mei. 
luda  rex  meustmoab  lebes  fpei  me{. 

In  idum^am  extendam  caldamcntum  meutmihi  alienigen(  fubdid  funt. 

Quis  deducet  me  in  duitatem  munita»]uis  deducet  me  uftp  in  idum^am^ 

Noime  tu  deus  qui  repulilti  nos:K  no  exibis  deus  in  uirtutibus  noflrisf  ^ 

Oa  nobis  auxilium  de  tribulationerquia  uana  falus  hominis. 

In  deo  fademus  uiitute:&  ipfe  ad  nihilum  deducet  inimicos  noflros. 

<CIVXTA  HEBR^VM.  Canticum pfalmi dauidi.  CVIII. 

* Propheta  P ^”^“™co>'fflcu‘io“t:cantaboSCpfalla/ctiahonormeus, 

* r • X Expetgifcereuiolaflcdthararexpergifcar diluculo. 

3 Confitebor  te  in  populis  domine*:&  cantabo  te  in  regnis. 

4 Qtjoniam  magna  fuper  coelos  gratia  tuarfli  uf(p  coelos  ueritas  tua.  « 

5 Exaltarefupercoelosdcust:2Cfupetomnemterramhonortuus. 

* €C  Propter  hoc  liberabuntur  amid  tuirialua  dextera  tua/SCrefpondemihi. 

7 peustlocutuseft infanc'b*tatefua.  Promiffiodiuina.  gaudeboichuidam  Hcfaem/&uaU 

Icm  fiicfaoth  dimetiar. 

* Mihi  galaadSC  mihi  nienafTchtSCephraim  fortitudo  capitifmd,iuda  pcfptormeua. 

* Moab  lebes  buacrima:fupedomproiidlcalceumeu,fuperphili(lim  clangam. 

I o Propheta.  Quis  ducet  me  in  duitatem  munitionisrquis  duxit  me  ufe^  cdomf 

I I Nonne  tu  deust:'rdiquifti  nos,6£  no  exibis  deas  t in  cxerddbus  noflris. 

iz  Para  nobis  auxilium  ab  anguflatoret  uana  folus  hominis. 

M3  Indeotfademuscxerdtumr&ipfcconculcabitanguftatoresnoflros. 

TIrolas  cS.CanticDm  pfalmi  danidiQut  pacten  foperios  diCtis. 

C^Circa  macenam  p^lmi  adoote  q^almns  tftefingnlahlTiniasefbqiii  edpofims  eftde  vtrbo 
■dverbdczextrenuspambiisd[ioippralnio|afciIioet.S7.ac.do.Pnmaliqdein  parshmns  plalmi  vf^ 


4« 


t4| 


t<9 


taitdSi 


ad  vcsficulfi  iDdippter  hoc  liberabiiiif  amict  mtCampca  cft  a vlnma  paite  pf^mLjy.traCtanns  deda 
nide  in  rpdoncalatcnrc  ppeer  piecimoncin  (aalis.CDtu  vera  lefidud  pbdmi  huius  fumptfi  cft  ex  vicima 
{iarcc.fo. tractans  de  ddiderata  victoria  fup  idum|^s  &ammonttas;vt  ibi  dedaratii  mir.&ga  in  hoc 


vf  coii flere  huiaspfalaii  matena^qa  conis  penedrea  hoc  occupaf)ideo  cade  e matena  huius  pralml 
ile.do.fcilictt  ddideraca  a dauide  viCtona  fup  ammonicas  & idumpos-Difletur  cn  hi  pEalmi  iter fe quo 
ad  ^aratoriatqm  ibi  ppheta  plorat  cafom  fuo^  hdirpo^  idumgisiSi;  plor^  trafit  ad  peti 

dfl  viCtoria  attenta  {muiTione  diqina-hic  vero  inchoata  pparanonc  ai  fui  ad  laodandii  cM.td  fup  c& 
Amnibus  bnjictis|tfif^itercollatislibctadisamidsdns;\fic  trafit  ad  petedu  victoria ) ancta  fimili/. 
ter  diuina  pmifTioner^  igif  matetia  huius  pialnii  ad  Ifam  oblano  & caq  quodda  voUi  daui^  ad 
laudadd  ddiidauidis  uiqua  petetis  viCtona  fup  idumcos  & fup  regia  vibe  ammonitant  rabath. 

CTSVMiVlARIVM  EST. 

f^Propheta  offintdeo  coqhonore  ac  cantu  paratfLtda  magnitndmedd  fup  ccdos  8e  ifniora.t6  ob 
llberarione  amicoqt  dei  ab  hofhbus  laxta  taidanone  diuina  de  {>'biratc  dauidis  tcgis.Et  tecognofccs 
fola  ditrina  opcpoflc  vicere.cofidit  i deo  q>  pugnabit  p fe  & cdculcaW  hoflcs|idningos  8c  amonitas.  ' 
^Perfbna  tqqucnsprophcra  cflirefnenstn  diutnamprominioncni. 

Sraturil-Dinhlifpralmus  in  panes  dnasippoftcinani  macenp.&execunu^ibi  erpgifcere  violai 
Jc  fErPropomtmaiobiationecofdisruifparatdcorindiioblacionehonorisfai/cnani  honormeust 
oblatione  laudis  diuindcacdio  9:  p&Ua.Reuoca  ad  meuioriS  diCta  in  pfaImo.do.(dlicet  q>  danid  ea/ 
pta  fyna  fedr  fibt  nonlnhoccfl  arm  cnfiphalervt  df.:.itg.S.^&  q>  credidit  pp  hac  vanitate  cpfas  fuH& 
■bidWB$iscuflodiasb^rpgkVS{]aj>KcanirincocdevaqoOcbon(«niiindano>lconnnc  modv 

Caictiupplid^  2 


■^dby 


t I 


, PSALMVS  ev:' ’ • .OVIII. 

camcnta  poenitftif  proponltjparaii  cbtdUiparati  honoiu|&  panrt  canms  dcoujnadoqoidc  & eof^ 


|«dab.LCa»ta,ig.KW>tlrelis*^o5?«I^^ 


co2nitus:&  fup  oem  tttrajexaltef, honor  tnBS.&  itcdic  dicere.Laodabo  i..  -r  — - 

cnus  es  fup  ccrios  & acie/a>  glorificeris  coirer  fup  corios  & tctiaa  hoc  5t  q>  fpatr  Ii^bis  amicos  roo^ 
tirabo  ahad  caricu.CiaDa  datera  ma  & riide  mihi.CT  Vide  fmgula.  Gfa  dei  an  fit  fop^os/moltfi  l* 
tet&  ppea  pphcta  ddcnpfit  ea  magna  fnp  coriosiqrii  fup  corios  c pm  magnfi  ^ effcafi , bnti^n^ 
aneelo^  lift  veritas  dei  an  extedaf  ad  Q)hpa  re?  mutabilifi  later.&  ppea  pphcta  ventate  to  iM^ 
Ic  &npfit  eatedi  ad  ifcriora.Et  hic  ta§  vh  pnilbn  mediate  gfa  & veritate, catafe  pmitrit  «otifica® 
ti.  > ckfi&fupccri®*8f  r I 

coletesipm/ctedctesiipm|&charitatisamiatiaifi<aosipfi)fpakpmitrit  catidLlaudatw ip  laju^ 

eos  de’  ppria  dattraiB  c fpalr  pugnado  p eisfad  filitodinc  hois  pognans  deriwa  wriaJio&n.lpali» 
infi  m^at  atutliu.Nec  folfi  lauc&it  fin^arifilma  falutc  a dextera  eips.Crd  et  rfiffonc  diuinaih^ 
««tnderis  fa«o  qd  rendatoe  fpai  pmifilh.Hoc.n.fpale  caridi  fignaf  fubiiigcdo.I^pter  hoclibei^ 
e ; ‘ B <p  hberabaf  amia  tui,catabo  IJ.f.falDa  dextera  niaia  « c6ib’catam  adtaf  fnp  c^os.&  tn*  ml 

hi/fedo.  CTDens  locutos  e i fctitatt  fua.Totfi  B rdiqnfi  pTalmi  expofirii  e i pfaLdo  A io  vide  ibi.  Amc 

CTVVLGATA  EDITIO.  ([^Viftondauidpfabius.  CVIII. 

Eus  laudem  meam  ne  tacueris : qma  os  peccatoris  K os  dolofi  fuper  m« 

apertumeft.  _ , . 

Locuti  funtaduerfum  me  lingua  dolofaS  fetmonibusodii  arcundede^ 
rut  metfifexpugnauetunt  me  gratis. 

Pro  eo  ut  me  diligerent  detrahebant  mihitego  autOT  orabam. 

.1  Et  pofuctuntaduerfum  me  mala  pro  bonis;&  odium  pro  dileifhone  mea. 

Conrtituc  fuper  eum  peccatorcm:&  diabolus  ftet  a deims  eius.  , ..n 

CumiudicaturexcatcondemnatustKorarioeiusfiatinpeccatum.  ; 

Fiant  dies  eius  paudtK  epifeopatum  eius  accipiat  alto. 

Fiant  filii  eius  orphani:fiC  uxor  eius  uidua.  _ ^ - •.  r* 

Nutantes  tranfferantur  filii  rius  fiC  mendicentt&l  eiiciantur  de  habitatiombualuu»  ■ i 
Scrutetur  focneraeor  omnem  fubftanriam  eiustdC  dinpiant  aheni  labores  eius.  j 

Non  fit  illi  adiutortnec  fit  qui  mifereatur  pupillis  eius. 

Fiant  nati  eius  in  interitum:in  generatione  ima  deleatur  nomm  rius.  _ • 

In  memoriam  redeatimquitas  patrum  rius  in  confpeiJhidominitflC  peccatam  matn» 

rius  non  deleatur.  _ . 

Fiant  cotra  dominum  fempo/K  difpoeat  de  terra  memona  eorumtpto  eo  5 no  dt  re* 
cordatus  facoemifericordiam.  . -e  ; 

Et  perfecutuseft  hominem  inopem  dCmendicumtK  compundhom  corde  mortificare. 

Et  dilexit  malerflionem  fl£  ucnict  ri:«  noluit  bencdirflionem  ac  elongabitm  ab  eo. 

Et  induit  maledidtionem  ficut  ue(timentum:8C  intrauit  fioit  aqua  in  interiora  rius , «T 
ficut  oleum  in  offibus  rius.  ^ . , 

Fiat  ei  ficut  uefHmcntura  quo  operitun8C  ficut  zona  qua  fempo  prfcingitnr. 

Hoc  opus  eoy  qui  detrahut  mihi  apud  dnm;8C  qui  loquun^  mala  aduofus  aiammeain. 
Et  tu  dnc  dne  fac  mecum  propto  nomen  tuumtquia  fuauis  eft  mifericon^  tua. 

liberamequiaegenusac  pauper  ego  fum{flCcormeumc9(iturbawmeftintum<»  ; ri# 


i 


PSAiftrvs  :cix.  isi 

Sictitumimciithdedinac  ablatos  fiiffltKextafliufiim/TcutlocuIb.  ' • ' j 

Genua  mea  infirmata  fnnt  a ieiunio:9C  caro  mea  immutau  efi  propter  oleum^ 

Et  ego  facffau  fum  opprobrium  illistuiderunc  me  SC  mouerunt  capita  fua.  , 

Adiuua  me  domine  deus  meiu:faluum  me  fac  propter  mifericordiam  tuam» 

Et  fcianc  quia  manus  tua  haecrSCcu  domine  fe^' eam.  > 

KIaledicctilIidCcubenedices:q  irurgutinmec6fundetur,reruusautetuusI(tabuor* 
Induantur  qui  detrahunt  mihi  pudorerSC  operiantur  ficutdiploideconfufionefua* 
Confitebor  dno  nimis  in  ore  meo:&  in  me^o  multorum  lau^bo  eum.  i 

'Qgiaaffadtadextrispauperisnitraluamfacerec  a perfequentibus  animam  meam* 
CIVXTA  HEBRfiVM^yincentidauidipfalmuf.  CIX* 

1 p T^us  laudis  me(me  tace. 

2 • -i-^Q^uia  os  impii  & os  doli  fuper  me  aperuerunt  «locuti  fi«nr  mecum' 
lingua  falfitads. 

9 Etucrbisodiidrcundederuntmetoppugnaueruncmefinecaul^  ' 

fom  ^ '» 

4 Pro  amore  meo  impedient  metego  oratio.  • 

5 Etpofueruntrupermemalumprobono;2CodiumprodiIedHonemea«  ' 

'4  ConfHtue  fuper  eum  impium:^  fatanfiabit  fuper  dextera  eius»  ^ 

7 Jniudicarifuo  exibit  impius:^  oratio  eius  ent  peccato.  • 

« Erunt  dies  eius  pauci  :pr(pofituram  eius  accipiet  alter* 

7 Erunt  filii  duspupillitSC  uxor  eius  uidua.  | 

no  EtuagadouagabuturfiliieiusrflCpetentdCqu^rentdedeftruAionibuifuIs. 

II  IDaqu^abit  mutuator  omnetquod  ipfitdfprpdabuntur  alieni  laborem  eius» 

X X Non  erit/ipfi  trahens  gratiamrflC  non  erit  miferans  pupillos  eius. 

■ ] Erit  pofieritas  eius  indfionirin  generatione  altera  delebitur  nomen  eorum. 

1 4 Memorabitur  iniquitas  patrum  eius  ad  dominum^fl;  peccatu  matris  eius  noddeb^* 

1 5 Eruntcontradominum*continuc:9cincideturdetcrramemoriaeorum. 

X 4 Propterea  9 non  efi  recordatus  facere  gradamtdCpcrfecucusefiuirum  paupere  K me 
dicum  6C  contritum  corde/ad  interfidendum. 
a 7 Et  dilerit  maledidHonS/dCuenit  ei:&  no  coplacuit  in  benedidione/K  dogata  e ab  eo* 

X X Ec  indutus  efimalcdidionequafiucflimentoluorKingrefiaefiquafi  aquae  in 

dus/df  quafi  oleum  in  olTa  aus. 

XX  Ent  a quafi  pallium  amiaetundcdngulo  continue  cinget  iplam  * 

zo  Hfc  operario  imi^ienrium  me  a domino^td:  loquendum  malum  fuper  anima  me^ 

ST  Ec  tu  dde^xinet  mi  fac  mccupropta  nomen  tuuKjuoniahona  gratia  tua  libera  me» 
zz  Pauper  dC  mendicus  ego:dC  cor  meum  uulneratucfi  in  medio  mei* 

2]  Sicut  umbra,fiditindinaridus  du<fhisfui:excu(rus  quafi  locufia*  r 

X4  Genua  mea  impegenmt  a idunioidC  caro  mea  macruit  a feruido*  $.  < 

gf  Et  ego  fui  opprobrium  ds:uidebunt  me,mouebunt  caput  fuum*  ' ‘ 

'piS  Adiuna  medomine*deusmeusdaIuamefmgradamtuam*  i 

gy  Et  (cientquom'am  manus  tua  b^otudomine^fecifii eam. 

st  Maledicat  illi/dC  tu  bndiccs:futrexerunt/d^coiufifut,d£  femus  tuus  letabitur* 

ze  InducntutimpedkoteimacpibclcttdajXjuniciennir  quafi  pallio  j 


i % 


tOMl 


Mfiatl 


1 


JO 


PSALMVS  CIX. 

G)niicebor  dotnlnum^nakle  in  ore  meoiSl  intndio  ffiulcotum  laudabo  eum* 

Q^uonittti  ftabit  dexter^  mendidad  faiuandum  a Judicantibus  animam  dus.  ‘ 

rr-iltnlas  eft.Vmc«ntidauidi  pfalmnsDeqno  vt  Topra- 
X CJMataiaplalini  cx  aotontatep«riapo(h)liaCt.iiiab«ntIndaeit.n.opottetciiiipIeri|»piief 
na  daiudis(fun»gado  iodf  |xliton  daodedniain  aptm,di<xns.Opotta  inmleti  fcnpcnrain  qna  ptx/ 
dixit  fpiBtuflanttiis  ptr  os  damd  dc  luda.qui  fuit  dnx  eorum  qm  coprehederiit  icfumil^tnm 
I libro  ^almorumr&epifcSiiJjatimi  eius  accipiat  alter,  quod  in  oCtauo  huius  pfalmi  vetnente  habet, 
p^quo  ionAo  contextui  pWunjfacileapparet  chnQnm  efle  g logtut  in  hoc  plalmo ; comemotado 
Iniquitatem  petfcquainum  iplhm|&  peto^^ut^honOT  wai^ac  illius  manifdlationcm. 

•rPtopheta  in  perfona  chtilh  patietfs  rtemrit  ad  de&c6memotans  tum  dolo&s  tum  impias  iod^ 
tum  pctfeaiti6cx.&  petes  pnmum  rcfurciun  a mormlsitam  ob  diuina  gfamitum  ob  menta  palfiois 
fucidcinde  manifeftari  gloriofe  refiitieiaiontm  (iiaidi  multof  l^teSc  coiifolionc  oontradicentiS. 
grPeifona  loquens  propheta  cft  in  petfona  raefif  panetitis. 
r^lEU0laudi9niCf-DiuiditurplaImnsinpattcsduas."ptopo(itinammateiif,8c  execnciuam'ibl 
I Jlocunfunt-CrPrdponitquatuor.Primum.Denslaudisrotf£tp>ottft  tum  aChoctum  pafihie 
laus  mea  intelligi.Et  aCtiuequidemeftlenfusaideusmaterialauaismephoceft  quem  folum  Iaudo|  , 
CUIUS  folius  qn^o  laudcm.PalTioe  uero  eft  (enfus.0  deus  tano  laudis  mcgthoceft  q»  ego  lauder.non 

enimameiploantabhominefedateeftqiegolauder&glonficer.Vtroqiautemmodo yenflime  c5  , 
nenit  chrifto  homini  dicerqdeus  laudis  mec:yt  patet. P" S^dum.ne  tacc.Quiadiceie  dei  eft  ^cete,pc 
teiido  ne  tace  petit  vt  faciat  fDbiongenda.pTerrium.Quia  os  impii.  Quartum . 6c  os  doli  (iiptt  me 
«pcnieriit.Non  explicatur  qm  fint  ifti  qui  apcroeruntos  Ipietatis  & doluSnbmtelliganf  autem  iudpif 
duplio  crimine  dercnpn.fxloloa;  i mpieutcjion  qualicunqifedrupetmq  non  fupet  bonis  meisicd 
fuper  mopfo  mefia  vu  ftmt  ore  impio  & ore  dololo.Ft  vere  cnminaiud^omm  m paftione  cfatifti  ad 

luecduo  capita  toducutnt.Nampr^hocq»  indas  dolo  tradiditchriftom.iBdp  dololc  impofuerfit 

chnfto  Icff  maieftans  cnmcnf  vt  pilatus  eum  crucifigeret  tang  contrarium  eaefaalmpiecK  autem  ti 
manifefta  fuit  contra  paticm  patrif<;docentem  om  nes  viam  deijfananttm  (gros|libaantc  opprtflb* 
a df  moiiiis  vt  non  egeat  probanone. 

teXoCUri  fuilt  Inopit  hiC  pats  exeeutioa  tali  ordinePrimo  tradatur  illa  patticulafos  doli. Secundo 
lUajos  impiiiibi  emnt  cotra  dorainum.Tcrtio  lUajdeus  laudis  meciibi  & tu  domine.llla  aurem  pattir 
cula  netaceltradatut  in  flr^is  tribuspartibus:inrentur.niingulis.prirais  quidf  prout  petit  vindi/ 
ftandtimpatkptoutperttnrinnedione  pptiara  &manifcftationeillius.pTtnotapro  claritate  or^ 
nisiqp  ri^dado  iniqtates  Sc  puninone  iudpotu  duplV  pcedit.na  prio  irrodndt  eos  quo  ^ culpa  1 nut 
to  plurali/locuti  funt&cquo  ad  poena  vero  in  numero  fingularijconllituclbpct  cum  &c.Dondeec5» 
neno  dcfcnbit  eofdon  quo  ad  poenam  in  numero  pluralijerunt  contra  dominumiqno  ad  culpam  ve 
roioriomerofingnlattipropttrea  q,  non  eft  recordatus.  Et  turfus  regreditor  adpoenamin  lingulari 
& in  plorali.Qgat  ideo  dixerim:  vt  aduetras  prophetam  lonui  dcmulritudmqde  populo  iudpoift  mo 
do  (b^Bone  vniusCquia  fuerunt  vdut  vnus  contra  chnltiun^modo  fub  rationcplnnum:quia  non 
iblum  pcccauerant  vt  vnloetfi  tas  fcd  vt  linguti. 

Culpas  itaep  iudMtwn  dolofas  defcnbeiis(*it.  Locuti  lur  mecum  Imgoa  falfitarisiaufi  Pont  etiam 
me^  loquedo  falia  imponerc.&mariranus  es  tu  & dfmoniu  habesimhomo  quum  fis  facis  teiprum 
«Wfk£&demfiauetalH>i.Etvetbisodii  cirefidedHUt  me/non  folum  cora fedcircficircaprorecon  fat 
me  vabis  non  irf  fisi  oduin(baabilis.Lege’aiangeluim:&  innctues  tot  verba  odii,facttdoinm|  popo 
li  &cQppugnanerunt  ine|fa<Ito,fine  caulaiGneoccafione  eis  datainon  offendi  cosinon  dedi  as  aliqua 
, occafionem  mepetfcquendi.f'  Pro  amore  meojeiga  eos.impcdicnt  mqa  viraiab  offiao  euangdizam 
di  regnum  deLEtfntnrmnimpedientiprp»fcntcm  tefpicitamomn.Eregoorarioipro  eisDuo  officia 
Ce  frafle  conteftatunfcilicet  amandi eoslSc  orandi  pro  eis.vt  inteUigas  q»fine  vlla  data  occafione  ipfii 
impognaucnint.Et  offidum  quidem  amandi  innumens  benefidis  comprobatur.otandi  autem  tota 
vita  teftafetotafigdcchfifti  vita  ftntmentfl  orasSt  intercedens  addeft  pto  humano  genetcA  pro/ 
pterea  didt  ego  oratio.f^poGiernnc  fuper  me  malumfpaffionls  fit  mortis , pro  bonoja  me  as  colla/ 
to:&odium(inraaabile,ptodiledhonemeaiaga  cos.CConftitueDefcripta  culpa  iudconimlabiun 
gtur  punitio  eorandem,inehoandoacapite:hocefta  ioda  qui  fuirduxebrum  adoceifione  chft 
Conftitue  fiipcrenroiiudam  prodttoiem  caput eomm , impiumidiabolnm  impietatis  (pintu  ipfum 
inftigantem  :fic  fatan  ftabit  fuper  dextera  etns.  Inquit  enim  ioannes  euangtlifta.quom  diabo// 
Ius  iam  mifilTet  in  cot  vt  traderet  eum  iudas.Ec  nmbs.poft  buccellam  inttoiuitin  cum  fatana% 
Ranonc  pnmi  diamt  f conftimc  fuper  eum  impium s ratione  ftenndi  didtur. & faran  ftabit  fu/ 
pctdatcn  dnsiad  cxcqucndaiQ.  ptodirionon  tang  manas  datent ipfiusiod^  Qpas}vdutad& 


? 1 


> ^ 


PSA.LMVS  .CIX.  iS: 

ciendam  vindiftam  vngumti  cfiiiii  cuios  ^dnm  forari -volaetat. In  indtean  fno  exibic  impius: 
lioc  dl  quando  iudido  difcrcrionis  iudicabicurC  dicente  a chrifto  quod  facis  fac  cinus^cnbici 
a confomo  apoHolico,impiusfin  mcilam.a:  oratio  eios|immolacio  agtu  pafchalis  quam  tunc  cfrecit 
<um  chnfto  St  apoftobs.encpeccarojhoceft  impurabitur  ei  ad  pcccarumiqma  veiefoit  peccatum  ex 
mala  mente  ind^immolantis£rant  dies  ans/iudp,pauct:rurpendit.n.feipfuui  laqueo.Si;  pra:po(icuta 
cias)apoftoIatam  quo  erat  pifpoliius alus, accipiet alter)matthias.Brunt  filii  eiusinon  natura  fed  imi 
(atione(uidras  enim  lo]uaccs  ludf  fibos  illius  appellat 3pnpillL£c  vere  pupiUi  abf^  deo  patre.Se  ad  4 
■eram  mulrifoerunt  pnuati  patnbns  tn  aadio  hieroblimitanoiquod  hic  incipit  defcnbi  fob  meta/ 
phora  vnius  virlEt  vxoreias  vidnaannumet^  mulieres  lemanfrrunt  vidup-fu  vagando  vagabun/ 
cur  fibi  eiDS|iod^.qnod  impletum  videmus  in  va^none  iudporum.Et  peteniimendicando,&  qaac/ 
tcntidum  petendo  non  habebunt  necedaria,deadtrudionibusfuis|hoceftez  dcftruttionlbus  fuit 
cieAiqn^ct.ita  q>ad  cumulum  rniren^  dcfcnbuntur  aedi  non  de  mtegns  habitaculis  fini  de  deftru 
Aionibn^ivt  etiam  vidennt  habitacula  propnadefonda-p^lllaqueabit  mutuator  omne  quod  ipfi. 
Inrer  abas  miferias  deferibitur  creditor  laqueos  iniicere  vniucifis  bonis  qu^  habet  tanq  a pbbgatis. 

& pr^abuturabeni  laborem  eiusiquicquid  acquifioitlaborando.Nonenqipfi  trahens  gratiamihoc 
eft  qui  ei  faciat  aliqnam  gratiamiad  fimilitudincm  trahentis  ver:'nsiprnmgratiam.Se  non  erit  mi/ 
feranspnpillo$eios.p'&icpollcnraseiusincifioni|hoceftrocadetoreins  pollcntasnn  generanone 
■Itcrafhoc  eft  fequentc.ddebitur  nomen  eomm.  Ad  literam  vcnficatum  efointclligoido  nomci  p glo 
naiquoniam  poll.40.annos  deleta  eft gloria  lud^otum  a romanis.&  (ic  non  lemanfit  nomen  ludfo/ 

Cii  vt  ppti  fcn  gens  vnius.p^Mcmotabit  iniqtas  pattfi  aus  ad  driumjquatu  ad  pocna:qm  pnnin  funt 
filii  piniqtatcpattuqoccidemntchnltd.&peccatdmatris(fynagog^,nondrlebitur|I(xi  punietur. 
IlEnint  COntTi}  OOIItinuni  COnnitUC-Tradaturhic  illa  pamcniaios  impiKcommemorando  impieta 
■em  ludpomm  contra  mefiam,Se  inchoando  a poena  mazima.Eiunt contra  dominum  continuc-ma 
Sima  poena eflperfaierare inimicum  deo.‘qual«  videmus  peifcueraneiudgosconnnuc.  Et  incidetur 
de  terra  memoria  eonim.Ad  lireramjpotelt  hocdupbater  i'tdligi.Vd  q> fit  fonio  de  rena  ptomillio/ 
«is.*»  qua  n5  Iblfi  ipfi  funt  exofi  fed  foccifa  eft  eorum  memona  tn  ventareiqnia  non  (bnt  amplius  ad 
illam^tenerrun.Vd  qifitlmnodelaudabib  memona  eorum  Fm  qi  populus  dei.cdniemorantntJi.mo 
do  no  \T  populus  dei, fed  vt  hoftes  da.pTroptcrea  q>  ndeft  recordaros.Reddit  rationem  poenf . Pro/ 
pter  Id  q>  non  eft  recordatus/  populus  hdir^us,facerc  granam.proponentc  pilatojvulns  vobis  dimic 
■am  regra  ludpommlpopulus  non  eft  recordatus  tot  miracnloram  Se  bemmeiomm  ad  faciendii  gta 
■ia  liberationis  chrifti  de  manibus  entif  cui  pcrtnuidiaponnficum  traditus  erat.Etpetfecutus  eft  w 
■um  paupere jidtoiu  nolniripfum  libctarc,f^periixucuseftipfum  mefiam  vimpanpercmjretli,&me 
diefi/qnia  viuebat  alienofumptu,8ic  contntn  cotde/non  fuperoum  fed  humilem  cotdctad  mterfiaen/ 
dum/tolle tolle cracifigecom.pTcdilexitmalcdietionf/fanguiscinsinpernosSe  foper  fibos  noftros, 

& vcmteiimalrdiClio:&  non  complacuit  in  benedidione/^lata  a pilato,&clongata  eft  ab  eo  / bene/ 
diiSio.^^  induruscft  malediehonqquo  ad  extrin&xa , quali  veftimento  iiio : A ingr^  efl/mal^ 

' ^ o mtro,quafi  aqu^  in  medium  dus,A  quafi  oleum  in  ofia  cins.Delaibitiir  per  Iwc  malediAio  afd/ 
jcaquodammodoaiud^sadfapfos incusAextra.A intus penerrandoommatlcibcetAolla  8c  mea/ 
cos  omnes.Et  intendit  ^ hoc  prcmheradcrcriberepemnaaam  iudf  oium  ad  occidendum  diriftiun 
Cantam  vtndcnrauerinrquia|uidindemabds&quipo(fo.Qood impletum  in euangdio legimus 
‘ (ETEntcLSubiongitconfonam  pccnam.  Adi  aperte  dteem . populus  afduit  fibi  malediehonan,ita 
' <nnvenier,ei/malraiiftio, quafi  pallium  quo  amiciemnA  ongulo/hoceft  in  ctngnInm;bco  cu]guU,c5 
•dnue  cinget  ipfam/malediftionem  fibi.  P*  Hxc  operario  impedientium  me  a domino;A  loqnm/ 
-•Ciuni  malnmlnpcr animam  meam.Cddnditpropheta omnia  fupradtfta/vnico  vcibo  afcnbcns  has 
omnes  poenas  iniquitati  pcriccutorum.Harc(congenespccnarnin , operario/hoc  eft  opus  operatum 
hic  eft  fertusqndnipfimet  produiemnt,unpedientium  mea  domino:  vere  tota  «ra  chniih  erat  dei 
& loqucrium  malum/palTionisA  moitiSjlupcraiumam  mcam/contra  vitam  meam.Adi  duifict.  hic 
eft fniAus  quem  referunt  ludpi  perTcqucntes  me, 

^Ef  ni  K)niilK.Tfa<ftarnr  hic  illa  parricula/dcus  laudis  meppetendo  refannftioncra  & maniftftario/ 
«iem.p  Er'mchoatararionibnsapancdci.Et  tu  domine,  domine/mi  (ingulanffimc/fabrtt  per  gra/ 

. tiam  vnioms,&craecumCmore  humano  prius  pcritfac  mccum/non  cxpbcan^  quid  'proptM  nome 
«mim/propecrgloriam  tuamtqm  bona  grana  tuaCccce  alia  ratio  criam  apartedeObbera  mea  raoc/ 
■e-F Qyoniam  paupa  & medicus  tto.R.anonibus  ex  parte  dei  adiungit  ranones  apartepprtoruiii 
.cncritonnn.Etpropnmo  mento aiSit  voluntariam  paupertatem  quamin  hac  vitafiiftinuiriran/ 

■am  vt  volucres  cadi  nidum  habeant,  filius  aurem  da  non  habeat  vbirtduict  caput  fuum.  Et  cor 
meomvubiefatnm eftin  medio  mn.Poteft  intdbgi  de  vulnere  charitaris.qua  pro  nobis  volunta/ 
rie  moitnoseft.  A poceft  intdbgi  de  vubiere  paflionis  A crucis  i quod  quia  letale  foit, defcnbi/ 
forpcmeniikadcoi.  r Sicut  vmbta/oonfmquemcun^  flatum ficutindinan  aus)  hoc  eft  ficat 


PSALMVS  CIX. 

vmbra  in  foa  dtdinationeCqnalis  eft  vmbra  vcfpatina>IuAas  firi.Cluilhis  quando  appannt  valde 

grandis  tunc  o^usdl  Ante  quin^  dies  mortis  eius  damauitpplVbndi^lns  qui  venit  m note  cky 
nunirfc  deinceps  quotidie  mane  ibat  populus  adpredicationemeins.&ficduftusftiitadmortOTlv 
cot  vmbra  indinataiqDf  quum  eft  maxima  tunc  deficimcuflus  qnafi  locnfta|reie<ftns  (iim  tang  ani 
mal  nodoum  nullo  volente  me  apud  feQiiod  apparet  vcrificatum  tepore  paftiois  eiusxium  ptim»r 
tes  excutiebant  eum  a fc  tang  inimiaun  Ic^s.St  (Apulus  excuflit  eum  a feiSc  pilatus  excuflit  eum  a Ic 
In  hcfodem  ikeconuetfoiSc  tandem  excuftiis  eft  in  cuuarif  ciuctm.QT Genua  mea  unpcgerunt  a leiiv 

nioihoc  eft  fic  redditus  fumckbilis  propter  leiuniumficut  hominis  genua  debilia  impingunt.  Et  ad 

liteiam  venficatur  in  baiulatione  crucis.qua  ob  debilitarem  non  poniit  portare  vfij  ad  locum  calua/ 
ricied  tunc  cotruifle  genua  eius  fub  cruce  &diatur,&  colligitur  ex  eo  qi  an^anaucrunt  fimoncm  cyre 
neniem  vt  pottaiertrucem  eius  poft  eum-Et  caro  mea  macruit  a feruino.Chtiftum  leiunaftc  non  liv 
Ium  poft  baptifmum  vna  quadragefima  fcd  fiequcter.ex  euangelio  haberut.tum  diccndo|hoc  gcniu 
demoniorum  no  eiicif  nili  m iaunio  Sc  oratione.tum  dicentibus  phanf^sfquaie  dilicipuli  tui  non  k 
iiinantiat  non  dicunt  quaretu  non  iciunas.fcientts  ipfum  idunarcMacrum  autem  fuilkquamsn5 
alibi  legarunmnltirudo  tamen  officiorumCprfdicado/pemoftando  in  orztione|ieinnando ; pedibos 
itet  agcndo)hoc  fuadet.  Vndefeminum  ob  quod  macruit;illa  ligniHcat  feroitutcm  de  qu^Te  aitiir 
bos  hominis  venit  non  miniftrari  fed  miniftraie,lalutem|  vitam  dccpopulis.  Nec  eft  remotu  vt  rntel/ 
ligas  a feiuitio  camis  tefpeClu  fpiritus.calhgo  inquit  apoftolus  corpus  meum  & i fetmtutem  ledigck 
multo  magis  chnftusvtcamem  eoam  ex  ipladilpolinonecorpons  in  lisuitutcm  fpiritus  fnbiuga/ 
tet  mactuit^Et  ego  fui  opprobnnm  eisffa^s  fam  enim  eis  maledidum  pendens  m emee  videbunt 
mqcmcifixnm,&  moucbunt  caput  fuli.pr^tercunces  mouebat  capita  fna.diceres  vah  ij  deftruis  teplfi 
dei.CrAdiona’me.Exequiturhicnetacf|quatnm  ad  tefurredionem.Adiuna  me  domine  dens  mensf 
ad  icTurgendumifalna  mciad  vitam  immortalem .fm  gratiam  tuam.p^fcient  quoniam  manus  tua 
h*c.Pcotmanileftationem(upiefoneChonis.Etlcient|honiines,a  manus  tua  hatc(te{une^  me» 
tu  dominefialh  eamiiefntteClionem  meam.  Vere  reforieCOo  chnin  manus  dei  dicitar.non  foUI  quia 

mano  dei  faCta^,fed  quia  eft  inftrumentum  dei  vdut  manus  ad  laloandasgentesjxibnexit  enim  jy 
ptetiuftificanonemnoftram.Etratfnsli  chriftusnonrcfurtexioinanis  eft  fides  noftra.  r^alediceMy 
mihi,illi(iudei(peiuetttntcs  coftodesfepulchti  & perfeqnentes  meos  difcipnlos.Sc  m benediocsimuteie 

plicando  difapulosmeosifurreiemncmt’-  ' ' — 

tetnum,&  confiiii  fnntiiefetenobus  cufto 
ftioncl^lnducncnr  impeditores  maiiodfi  impedientes  I 
turquafipalhoconfiifionefoajvidentcs  miracula  difapulotum  meomm.  CTConfitebor  dominur» 
valde  in  ore  meo.  Ad  literam  chtiftus  poft  refurreCtionem  liiam  ote  pnmrio  confeflhs  eft  dcum/docen 
do  difapolos  fuos  dediuinis.Et  valde  confeflbs  eft  tum  quantum  ad  emcadamiqooniam  apermt  ll/ 
lis  fenhim  vt  intelligercnt  foipturas.tum  quantft  ad  myftetia  declatataidixerat  enim  ante  refoneOkv 
nemimulta  habeo  vobis  dicere  quae  non  poteftisponare  modo.  Tu  quantum  adconcutTumviiiiia 
fatum  pamum  eius.ante  refurreCtionem  naqi  multf  aus  partes  fobiiacbanturpaflioni,a:  quodaituv 
do  conquetebantunin  refutrtftione  autem  omnes  matenam  l^Of  Se  laudis  pte  fe  ferentes  la  glonfi 
catqeffiountvtmefiasore  fuo  laudet  valde  deum£tin  medio  multotum  laudabo  enmfpcr  dies.^ 
8e  polia  per  difcipulos  meos  in  medio  mundi.P" Quoniam  ftabit  dexter^  mendidCde  fdpfo  olim  Io/ 
qnituricu^  dextera  opOma  pars  eft^ad  faluandom  a iudicanobus  animam  eiusAffiiit  dens  non  6/ 

niftrc  chnfti  fed  dexteifeiusidumfaluaiiitvitameios.non  in  ftatu  huius  mortalitatis  fixi  refufeitane 

do  eam  m ftatfi  immonalitatisJic  enim  faloauit  a rndiabnsCpilato/herodpSe  ludpis^vitam  chnfll. 
Et  vetficulnsiftedttoeftpenoltimusxft  enim  fenfus.QimDiam  deus  ftabit  dexter^  mendici  adiab 
nandum  a iudidbiis  animam  aus, ideo  confitebor  dommitm  valde.aec.Amea 
CV  VLGAT A EDITIO.^ Pfalmusdauid.  CIX* 

Ixit  dominus ‘domino  mco.fede  a dottrismds.  ' 

Donec  ponam  mimicos  tuos/  fcabeUum  pedum  tuorum* 

V irga  uirtutis  tuae  emictet  dns  ex  lionedoarei  medio  inimicor^  tuomn* 
T fdim  principium  in  die  uirtutis  tuae  in  fplendoribus  fanaommttx  UK 
ro  ante  luciferum  genui  te. 
lurauitdnsdfnopoenitebiteuttuesfacerdosin  (temo  fecundu  ordine  mdcfaifcdec» 
Dominus  a dextris  tuistcon fregit  in  die  ir^fuf  reges, 
ludicabic  in  nationibus/implebit  ruinasu:onqualIabit  capita  in  tara  multonun* 

De  torrente  in  uiabibettpropeaea  exaltabit  capuCi 


PSAtMVS  :cx.’  1 

triVXTA  HEBR£VM.|{paia(lipraIti]tti. 

•Propheta,  n Ichundni*donunomeoVoxdareatata.  fede  dexttr{  me(, donec 
^ ponam  inimicos  tuos  fcab^um  pedibus  tuis. 

irropheta.  V irga  Fortitudims  tuf  mittet  dns^ex  liondnare  i medio  inimico^  tuo^t. 

i Populus  tuus  fpontanei  in  die  forticudinis  tu(,in  decoribus  (iuidlicacisuie  uulua  auro^ 

«rtt^ 

r{  dbirosnatiuicatutu^ 

4 Turauitdominus^&lnonpoenitebit^oxda»  tu  facerdosftemofuprcmaldufedec. 

• mciM 

iPropheta.  Dominust  fuper  dextera  tua  feidit  in  die  furoris  fui  reges. 

4.  Judicabit  in  gcnribus:impleuic  corpora/ddic  caput  fuper  terra  nidta. 

7 De  torrente  in  uiabibet:proptcrea  exaltabit  caput.  , 

Tltnlas  cft.OaDtdi  p(aImiis.De  qoo  vt  (bpra. 

CTMatena  plalmi  ee  mdil/tellaf  in  pnmis  dns  matth.=:.tndoces  principifi  bnios  pTalmi,  {taro 
gado  phanfeos  q(io  dauid  i fpfi  vocat  mdiadnm  fofi|dixicdns  dno  meo  fede  a dcztns  md^  ago  iW 
uid  vocat  di  (Kai,qfiofiliasdosdHAdhcbtaiao^i.idefirmaf,dicedo.ad  que  aucangdoK  dudtali/ 
qnifcdc  adottis  mos  quoadufi;  pona  mimicos  tuos  (cabdlu  pcdii  tuoijtfEt  ad  hebr.s.icdu  &maf|rf 
fer^  didd  ad  chnftu.ni  es  faoodos  m ^tetnft  Fm  ordme  radcnircdccfcrurTus  ad  hcb.7.iarauit<Ms. 
8e  no  pccnitcbit  di  Scc^Quid  aftt  de  mefia  tractet  pfalmns  iftqez  iplb  pHilmo  appet.f.qi  de  mcftp  te/ 
gno  inchoato Fmtcpusmedift inter ichoanoneOcpknapollcflione  loqtur. Prinapili  naippftiiaiia 
ti^o  inchoat, defcnDcdo  mdia  (dkiead  dextera detT^us  vero  mcdiil  vf^  ad  plena  pofftflioneni|G/ 
'gnifkatardiccdo  donec  pona  mimicos  tuos,  ctdefcnbif  in  dominanone  in  medio  inimicofcxvir/ 
ga  milia  ex  lion.  Acceptio  autem  ptenp  polTdlionis  regnijcirca  finem  defaibitur-iudicabit  [nanoni/ 
bus  Sccp^V nde  ad  literam  matena  pUmi  eft  regnum  mdip  inchoatam  m cado,profacn$  intenm 
media  m tems  pet  que  ad  confummatam  poftdlionem  ri^i  veniet  tempore  vniuoiaks  iudioi. 
«TSVMMARIVM  EST. 

CrDauid  mdia  fedente  ad  dextera  dd;Se  dominate  fpfialiter  in  mudoChoc  eft  p enagehea  Ede)intto/ 
ducicvf^adtudiaitepustqnolcnlibilitafubieCtosoesiodicabitiqnia  voluntariepallns  fuerat. 
erPerfona  loquens  propheta  eftiiefcrens  tamen  vocem  dei 

I~A  3ctUD0HliniDiaidifpfalmusmpresduas;|^)ofinnamaterip,afextcnnna/ibi  virga. CTP»/ 
I y ponit  diCtft  dd  ad  mdia.DiCtfi  dni  dno  meo.ln  qua  relatione (ignificaCpIarditas  dininarii  per/ 
'.|bnara:dom  diftmguif  dns  q duit  a dno  cui  dixirEt  pnmli  qde  vocat  dnmdicn.vocabaf  deus  apud 
hebrpo$.aItetiiantc(;rdlicetmeftam^vocatdnm  meu.vthmc  dauid  fignificet  m^am  efle  vetli  ddi/ 

?adfisdus,&duatft  naturatii.f.hnmanp|Fm  qua  eft  filius  danidis.&diuinp/Fm  qnam  cftdnsdauidis. 

'Sede  dexter^  mecEcce  didft  dni  ad  nmam.Petms  apoftolus  aCtrteftatur  hocimplctum  m afeen/ 
fione  chrifti,dicenw.no.ndaDid  afcendit  inccdos;dixitaiitip(c|dixitdns  dno  meo  a dext^  me/ 

is.Maccosqaocp  euangdiftain  dicarcenfionis.alInmpcDs  inquit  eft  m ccdum.&ldjet  a dextris  deiSe 
dere  non  lignificat  hic  politione  qua  co^reldkmnsifcd  quiete  Rgnarqadfimtlitudinein  regis  qui 
afciroeretptimogenttiiruamadcoiTegnadii((cuni.Dexterafiqaidcdd  nonpoteft  m^igi  membrft 


corporeUiquu  dms  (it  fpiritnsilcd  fuptema  dei  bonaappdianone  dexterp  (ignificatar.Adr jizilfo.qe/ 
Ccr^amopcimisbomsmds.Etvere(iceft:qmregiutmccdeftibus,qmefantlongc mehora  boiu 
^ tcrreftriaA  rurfus  regnat  in  fpiritualibns  per  Bdcin  terraiqua:  fiint  mehora  bona  g fenlibiIia.pX)o/ 
nec  ponamrhoc  eft  vfip  ad  diem  ludiai  regna  miftis)  regnaturas  poftmodum  etiam  fenlibilitcrm  to 
co  vniuerlb.Tmus  intermedium  ab  afccrnoncvfij^  ludidumilignificanirperdoncc ponam  mimi 
cos  cnos|incrcaulos  fie  pcruerTonl  mora.rcabdift  p^bus  raislfubiidam  nbieos  vclut  teabeOum  fup/ 


ooruinajaod  nulli  humano  regi  conceftum  eft  aut  concedetur. 

C7^ir^foninidini0n]|.lndpitfiparscxecunuataliordine.PciotraClafilla  pticnla/(ede  dexter^ 
tncf  donec.  Sedo  illajpona  mimicos  tuos  fcabdlliiibi  dns  fupdcxtcra.Tcmoilla|diCtiidra  dno  mcof 
de  R)tRnte.4rTcaaaiu  repas  tntcrmcdm  qno  chnftus  Tcdet  ad  dateta  pamsfddcnbit  fpualF  ad/ 
nuoiftcuioncm  qnam  cxcrcct  in  tctiis  t non  taog  opos  ipGos  nuE^.liecl  cang  opus  rto  adoui^ 


▼ 


PSALMVS 


,cx. 


fcftationem  mcf1(  eam  eo  regnanris£t  merito . 6pni.hJpiritnaIeKleo  qni  foiritns  eft  ipriffime  atM 
boif.  Apoihophans  ergo  dauid  ad  mdiam  regnatem  in  cirlis/ait  Viigam  fomtuduiis  mittet 

minos  cx  fion.  Virga  tegtsjlJgnum  eft  antontatts  & direAionis  exercendf  Et  ad  Iitctamiilianehis  da/i 
ntsindiepientecoftesadpdicandiim  chrilhim  St  miraculis  confitmadu  eoangeliomiefl  vjiga/autorl/ 
cas  mnndi  direetina/otntudinis  tu*)iraortaliratis  nip  iam  glorificatc.nondam.n.erat  fpititns  datus 
quia  lefusnondii  erat  glonficatos  inquit  ioan.7.vtintelligas  foiririilanafiefle  virgam  non  humili>~ 
ras  fed  fomtudinis  chnlh.Et  bene  nota  q»  vtruiy  didc.flc  q>  eft  fortitudinis  tnfj&  ® mittet  dominus 
iUStquia  feriptum  eft-paradetus  fpiritnflaneins  que  mitterpater  in  nomine  meo.  Virgam  itaqijhoc 
poteftarc  in  ligno  feniibili  potetic  tue  iam  regnantisjhoc  en  fpirifanetum  vifibilitct  conteftantcm  ter 
gnIJ  rafl.mittet  diis  e*  lionfhoc  eft  cx  hierufalm  cuius  pars  etatlioaEt  fm  aliquos  ad  li^  exiionipa 
mnt  n.domnm  in  qua  congregati  erant  apoftoinn  diepetecoftesjftulle  in  fion^ignihcati^fit  dici/  ^ 
tur  ex  lion/&nd  dicitur  in  lionivt  intdliMmus  rpmfani^m  mittMd  quideexfion  in  vninerfnm  mfi/ 
du,fcd  non  vt  fiftat  in  lion.|^Dnarciper  Mc.EftcCtns  ddicnbitur  miftionis  fpfilTanfliJDominare  in  me 
dio/in  manifefto|in  pnblico.inimicof  tuoqijprimo  tud^omm  & deinde  Mtilid  mcreduloifi.  Primo 
(iqdem  die  pentecoftes  triti  milili  dominium  accepit  aiamm.Etppterea  dixit  dnareivelit  nolit  inimi/ 

dtm.CrPopoInsninsX>efcribitqualesGntiIliinquibnsmelia$dnafinmedioinimico^t.Ppls  tuus . 

(eccevnitasoiumfidelinm)foontanci)nonfubaeti/non  timoteaot  lucro  doCti,ledlponrana|fnpple 
eninccrederc.n.voluntanu  eft.in  die  fomtudinis  r^no  in  die  furoris  aotfallacif  ,fed  in  dicfbrtiro^ 
nts  cupitum  ad  miracula  opcrandumitum  ad  fnftinendam  qupcnnqs  aduerfa-quo  ad  hacai.^o  dks 

foititudmismefieappaniicvenientcfpfilanetoidomdifapolimchnlh  vittute&  miracula  faciebat 
&fomcermala  oiamlhndjant.Etpptettalbbditur.in  decoribus  fanetitacitexplicamr.n.dies  fomm 

dinis  mdip  non  in  qnibnfcump  Ted  in  decoribus  (anflitansthoc  eft  in  hominibus  intus  tara  lanfti/ 
late  prpditis  q>  etiam  extra  decores  fanCtitatis  pte  Ic  fcrebant.Colliweigo  populum  mdip  non  Ipon 
laneum  fedfpontaiieos/hoceftqmon  (blnm  collegialitcr  vnum  fedfi^Uatim  fpontaneos^  q^ 
doeutp  fed  in  die  fottitudinis  mrfic  exiftentis  in  decoribus  fanetitatis.  y De  vulua  aororg.  Llcfcripfit 
qualitatem  fideliam  filiorum  fimul  cum  qualitate  fiddiom  pamira/apoftolofirdiquu  erat  vt  deferi/ 
beret  modum  quo  ifti  filii  generandi  eftenc.Et  hunc  modo  defcribit  ad  fimilitudinem  generationis  ro 
lis  de  matrice  aurorc.Et  ui  tendit  q>  generatio  fiddium  chrifti  no  erit  fient  generatio  qua  mater  gene/ 
rat  vnum  aut  duos  filiostGcd  erit  fient  generatio  roris  qua  aurora  generat  rotemihoc  eft  q>  erit  gencM/ 
lio  mniimerabilium  firauliicntn.antora  generacfimul  magnam  toris  multitudinem, ita  erit  gene^ 
tio  fidelium  chnfti.Lege  gefta  apoftolorum  & mattyrumiflc  videbis  hoc  ad  Ineram  infinities  impleto. 
In  iplb  fiquidem  die  pentecoftes  fuit  generatio  trium  milium.A;  poftmodom  in  miraculo  ciandi  fan* 
II  a petroitefauntur  alia  duo  milia  &£significanter  autem  non  didt  de  aurora  led  de  vuhiaChoc  c ma 
trice)autorervt  intdligas  auroram  fcccundam  ad  Metandum  rorem.&hoc  ad  differentiam  aiirq^ 
ftenlisiniuetcilicet  param  aut  nihil  toris  ^erat.Nota  tu  nomek  q>  vulua  non  eft  nomen  pndibun/ 
di  muliebris, fed  vocatp  a medicis  matricis  iternpt  ab  inuoluendo  difta.Quod  ideo  duenm,ne  erabe 

fcas  anocabulo  quod  hiero.appofuit£ftitacp  ordo  Befcnfaslitetac  hitPopulus  tuus  infingulis^joo 

lana,erit  tibi  mdip  de  vulua  aurorp  ros  nanmtatis  tnp  m die  fortitudinis  tua:  in  decoribus  fanCtira/ 
tisihoc^nafcttutficutios  de  valqaanrore  tempore  quo  fottitudo  tua  in  decoribus  l^iflitat»  ap/ 
patdiir.  App^atur  enim  natiuitas  mefip  nariuitas  populi  eiusiquia  fient  ipfc  i membris  fois  perfixa 
tianem  patmirCCaulefiuile  quid  me  pafeqnens{)ita  in  nafeentibus  fuis  membns  nafeirar.  Valde  an/ 
tem  consue  generatio  fiddium  aflimilarar  generationi  ronstvt  etiam  intdligas  cadeftem  die  gene/ 
rationem  fidduim|&  autoij  tempote  vetfus Tolem  iuIhrip-fT luranit  dominus.  Defcnpto  populo  in 

quo  regnat  per  fidem  chriftns  in  medio  inimicoromfnoramidefcrihitcofeqaentcr  nonirainn  legis. 

Neputares  mefiam  in  hoc  tempote  medio  facetdotinm  legaleicpnmonialia  atqi  iudidalia  legis  moj/ 
fiprobaturnm.defcnbitprophctanonnmacptemummcfipracerdotifi.In  quo  dauditur  abdicatio 
legalis  facerdoni  & veteris  legis-tranOato  enim  facerdocio  cointdbgirar  craiiflara  A;  lex ; vt  dicitur  ad 

hd)t.7.1nrauitdominosihoceftimmobilitetdilfininir,Scnonpccnitd)it| addiffetentiam  (accidotft 

legalis  cuius  deum  pccnitnitihoc  eft  ad  modum  pccnitenrts  (e  habuit<quia  deftituit  illad.ta  mefia  no 
detribuleuireddetribniuda,facerdos(fnppleps,pttnio;n6adtcpasvtaaron&qlibet  alius  facerdos 
legalisiquo^  nullus  erat  face^s  1 ctemu  fed  qdiu  viucbat.Chriftns  aure  facetdos  eft  in  cterail mv 
dia£  ad  hebr.7.fempitemfl  habet  facerdotifiivnde&faluare  inpeipemfi  potiaccedenspremeripuiin 
ad  defi.ficmp  vioes  ad  interpdladum  pro  nobis.Supra  re  malchiinlM.nofola  fupra  factrdotifi 


tum  aurauam  luoairasraiqoffnensilli  dedmas.&beneJiftus  abeodem.EtinrenditCvt  didum^) 
per  mefip  nounnvimmutatoilqacttrnnmae  acdlentius  facctdotitim,noaitaCcm  dcdataie  legis  nuiif 
quamvidcmusiqnamappdlamasnooamtcfiamcnnim.  t 


i 


PSALMVS  .CX. 

(TAdotttchiequdhonan  eflcan  Rialchifcdedifit  vna  diAioiita  nomen  proptinm  illios  viri  q 
fiiit  rexlalem,an  abraham decimas obcolicvtracadon  dei  alciilimi  ( vtlanni  codices  pr^  fe 

fenmc)an  (incdag  diAiones-Cmalchi  Acfedech : vt  hcbr^i  codices  habent  tam  bic  g gene.  14.  immo 
apod  he^ras  font  tres  diOionesjiam  maJchi  equio  alet  daabos  di^onibos  | fcilicct  m meus , & fc/ 
dech(igmficaciulhtiam.^SolaicuT(]iucfho.dicedoqiFm  vernarem  malchiledechell  vnicuin  nom£ 
compoitram  ez  didis  tnbus  didionibusiA;  non  erat  nomen  propnum  vin  lol  digni  cans-quilibct  ent 
ra  hieraikcm  voc^ator  malchtfedcchdicut  quibbet  rex  f gypci  vocabaf  pharaoi^  qoiliba  unpator 
(omano^  vocatur cada'.Nec  hoc  folo  titulo  ootenti  erane  rc^  hieruralern.rcdctia  quilibet com  apf 
pellabatur  adonircdcch.Ita  q?  aiulhtia  populas  decoranetat  tirnid  regis  fm.wpcllando  eum  vd  mal 
childicch|hoccft  rex  mens  lulhtipvel  adonifcdech|hoc  eft  dns  meus  iuftin^Etde  malchilbiech  qui/ 
dem  fctibif  gene.  14.de  adonircdech  vero  fcnbitut  lofue.  laScnbitur autem  in  hcbtfis  codicibus  mv 
bus  diftionmus  propter  prolixam  comjx>fitionem;ficut  tubalcain. 

lOonrinUd  fuper  oerterd  tUa.Propofuit  propheta  m principio  pralmidhm  dicentem  Se  dnm  cui  di 
Ad  recitato  dido  llatim  direxit  Ibmonc  ad  dnm  cui  didii  dtChoc  dl  mdiam>licendo  virga  for 

(itudims  tng  &c.m  0^  apoftophat  ad  dnm  qui  dixiqdicendo  dns  (bper  dextera  tua.  1 ta  q>  ficut  nade 
nus  allocutuseft  mdiam  de  a dho  qui  dixit  faciendis  pro  ipfo  mdia,  ita  nunc  alloqoiturdnm  qui  di/ 
Bit  de  faciendis  ab  ipfo  mdia,'dicensX>hs  fuper  dextera  cua.pnTradatut  hic  illa  particulaiponam  ini/ 
m icos  mos  fcabdlum  pedibus  tuis»iedaraiido  facienda  a mdia  tepore  vniuerimis  iudicu.Oris|cui  di 
mlh  fede  a dexms  meis, fupa dextera  ta^fuper  locu  dexter^  raf  fedesifuper  optima  bona  ma  regnans, 
Cddit  in  die  furoris  fui  reges.Conlht  q>  dics  fiiroris  mdigit^pus  vocatur  vmoetfalis  ludiai.  Vbi  ad/ 
BctTc  duos  dies  mefi^  in  hoc  plalmo  nominatosCprimo  diem  fottiradinis  ems|&  modo  diem  furoris 
ipfTus)  ad  lignificidam  duo  apud  nos  tepora  chnih  regnatis/vtmipdiem  propter  dantatem.  Altcqi 
oie  fiiions  propter  darirate  ialhtip.tucji.clare  patebit  vnirierfo  mundo  ii^du  & iufhtu  chnfh.  Ab 
tetii  dicfortitndinisippterdantate  immortalitatis  chriftiajuxex  mne  dareappamit  mudo  quii  fpi/ 
Otusfandus  corda  li^ili  illullramt,6e  miraculis  acfbmmdine  mattyru  cdprooanir.5ddere  autem  di/ 
citur  reges  metaphorice  ad  (imilitudinem  vidons  cofhngetis  teges  pugnares  cum  exercinbusfuis.Ec 
intedit  p hoc  (bbadionf  regfi.  C ludicabit  in  genhas-Ncpurates  mc^  ludice  lud^otfi  nn, extende/ 
do  dixir  indicabit  in  genbusiSc  no  (bid  in  lud^isiSc  vt  non  lolu  n^es  fed  etia  gentes  oes  fubditas  me/ 
fif  defcnbat.  Impleuit  corpora.  Appdlande  corpoqi  fignificanmr  coipoia  exanuna.ac  per  hoc  imple/ 
ce  coipora  ^ animare  corpora  quae  vacuata  fu^r  aiumabnsiquod  dl  tefafdtarc  cor^ra.Quod  ad 
Ifam  ^net  mefias  in  vniuerfali  ludidoivt  (ic  impkamr  q*  iiiimia  lint  fcabdld  pedu  eius.nan.mot/ 
Coi  fed  vini  inimid  Cint  fcabdlu  pedap^Sadit  c^sut  fupa  terra  multaihoc  cft  annchnild  q fuerat  ca 
pnt  fup  multa  tetra.De  ipfo.ndidt  apl^.quedns  icfus  interficiet  Ipirim  oris  fm,&  deftruet  illufhatioe 
XKlactusfui.;.ad  thdlikz.pCo}lige  prudens  Icdor  aCtiones  quattuor  chnlli  in  iodicio-Ecnota  prude 
Ciam  prophetae:q>vbiinpnnapiop(almi  has  actiones  dixirfbrc  adno  dicenteCdum  defaibend» 
■it  ponam  inimicos raos^moooddmbit eas exoqwndasadfio cui diCtnmdhvtinrdiigamus  cade 
■Aionemeflevtnufi^cacdl  vnavtnufi}  ddtas.Trcs  aurem  aCtionesfignificar  in  pterito&  vnam 
i n fii  turoffcilicet  iudicabinqnia  Ucet  omnes  lint  modo  furarg.m  die  tamen  fiitons  ill^  oes  pr^cedeni; 
ladtanm.ira  <p  refpeCtu  illanim  iudidumlignilicamc  futuram. 

9^  tOtrcntcTfaCtamrhic  illa  p^colaidiCtii  domini  domino  meoidedarando  mentum  quo  me/ 
lias  metnit  exaltari  ad  dexteram  od.Diooe  enim  dddlfacete.&proptcrea  ad  dictum  dd  fpeCtac 
cete  etiam  media  quibus  efhdt  (p  fedeat  ad  dexteram  fnlDefcribitur  aure  meritfi  chrilh  p metapho/ 
ca  bibetis  de  totrete-panio  (iqdem  dus|bibino  plones  dl  appdlatari  uxta  illud.poteihs  bibere  calicem 
X)acm  ego  bibiraras  fomlEc  rurfos-patali  non  poteft  hic  c^  tranlire  nifi  bibam  illum.  Et  tignifka/ 
cor pcrhocq» voluntarie pairusdfiltcatvoluncancbibimas.In via aureKjuiaadltteram  mdias  via/ 
ehr  exiilens  paflbs  eft,&  non  quatenus  erat  comphenfbrDc  torrente  veroiquia  torrens  aquam  probet 
aotbidam  acimpcmo'am,ligmficantcm  virulentum  impetum  iadporumiqoem  voluntarie  mraasfo 
ftinmc.|^PnwterEa  exaltabit  caput,  ^pter  quod  inquit  apoftolas|dctis  exaltauit  illum  & dedit  d no 
iBcn  quod  dtfapcc  omne  nomen  SccAmcn. 


C:iVXTA  HEBR.«VM.^HaIduiah/  CX. 

I Onfitebor  dbi  dne  in  toto  corde  meo:in  cofilio  iulloru  &;  cogr^adooe* 
iMagna  opera  dominitcxquilita  in  omnes  uoluntatcs  eius. 

|Confeflio  & magnificentia  opus  eiustfiC  iuffatia  eius  manet  in  fecuin  fdfi. 
I Meorid  fec  mirabiliu  fuo^  mificors  Kmifator  dnstefca  dedit  dmrab^fe. 
llMcmor  erit  i fdm  tedamm  fiuaiirtuce  operd  fuorn  anuciabic  pptb  ftip» 


PSALMVS  .CXl 

Vt  det  iUis  hfrediracan  gaitiumtopera  manuum  eim  acritas  & iudidanu  ' 

Fidelia  omnia  madata  ciustconfinnata  in  feculum  feculijfadla  in  ueritate  K {^tan^ 
Redemptionem  milit  populo  fuo:mandauit  in  fteraum  teftanientum  liiu< 
Sancfhim  Oi  terribile  nomen  ciusnnitium  fapienti^  rimor  domini. 

Incclletfhis  bonus  omnibus  facientibus  eumdaudario  eius  manet  in  fecuhun  fecul^ 

ClVXTAHEBRiEVM.(i;Halcloiah.  CXI,  ' 

t Propheta.  Alcph.  ^ Onfitcbordominum^intotocorde, 

Bcth.  in  fecretoredorumfiC  congregatione. 

(kae 

z Ghimcl.  Magna  opera  domini^ 

Dalctb.  exquilTta  cundlis  uolcntibus  ipla. 

9 He.  Pulchritudo  et  decor  opus  cius. 

Vau.  &iufUtiaaus  manens  (temo. 

4 %ain.  Memoriam  fcdtrepatisruis. 

Cheth.  mirericorsS^mifaacor  dominus*. 

5 Tctb.  Cibum  dedit  timentibus  fe. 

lod.  recordabitur  fempitemopadri  fui. 

4 Caph.  Fortitudinemopcmmfuorumannunciaiucpopnlofuo* 

Lamcd.  ad  dandum  cis  hereditatem  gentium. 

7 Mcm.  Opera  manuum  cius  ueritasfidiudicium. 

Nun.  fiddia  omnia  preceptarius. 

I Samcch.Firmataaaemo/reculo. 

Hain.  facta  in  ucritatc&  rectitudine. 

9 Pe.  Redemptionem  millt  populo  fuo. 

Zadi.  precepitetemopadhitnfuum. 

Coph.  fandluniK  timendum  nomen  cius.  . ^ 

IO  Res.  Prindpiumfapientie  rimor  domini*. 

Sin.  intdlectusbonuscundrisfadentibusea. 

Thau.  laus  eius  manens  femper. 


■>*-lcuIuscft.Haldaiah:hocc(llaodatedeDin.Exqao  habetur  materia  plalmi  ingeneretip  frilw^ 
^ pralmusiftccillaudanuosdei. Verum vbiprogtefluspfalmipcrfpicacinsvifusfucnt.apparcbte* 
formale  in  pralmoiczplicacnm  per  nculum-Maccna  autem  dimne  laudis  in  plalmo  rraCtan  eft  opn» 
dei in  duobus cemponbas.Cpambos  ance moyfen, &poftea  in r^Ctione  ftliorom  ifraelad  tctrani’ 
promiflionis.  1 ca  (p  ad  hrcram  incedit  propheta  magnificate  m his  duobus  opera  dri,ciim  idatine  ad 
dcuicii  relaciue  ad  bumanu  genus-QT  i^apialmos  ifte  ad  Iram  craCtet  tnus  reduClidis  ppll  in  reirfl 
pmiiridis,cc(laf  tu  qntus  vaficulus-teeordabif  fempitemo  paCti  fui , ad  cUuid  cis  handitate  genfi|c9 


pccpit  obretuan  ajiplb  paCtil  fuu.Quac  da  coftat  fiiiUc  i tcpbtc  rrdnCHdis  ppti  gdht  aut  penui 

etd  tepus  patrii  an  moyien  .mfinuat  tu  pnmus  veriiculusfdicedo  m (ixtero  reCro5.Tfi  quartusanemo 
na  fi»t  lc^cis.i.nurabilibos  Ibis: vc expono^  ^acebic.Tum  quia  oido  materie  id  expofidt>  , 

CTPropfia  pollicef  laudate  ded  p opibus  dei  magnis. td  in  Ihcn  prinato  hifto?  patid-Caff  moribupo 
feoio  cos  taq  meoria  diuinotu  mu^iluLtu  I ftatn  politico  infleta;  fuado  faxlusyicdim«lo|docea^ 
pppibloid^oq’  pmifliois  teira.&  madido  f uari  a ppfo  fnnHii.|hjiA<n  nome  dei  vt  timalu  & 
jCPctiuna  loqufuy^rophcta  eft. 

Ci  ©tlfitcbo:  onin.  Diuidirar  pfalmus  in  partes  duas : propofitiuam  materiat , Sc  execDtiuamiibl 

ipolchtiOido7'5atoahieio.pla]mumcwalphabcacnm,noaFminC(gcosiUfm  frtnitinfimt 

lof  ’ 


i 


PSAIMVS  JCXt 

fes-qnifottemtidhcbr^s  fnnt  integri  vaffcoli  patmi&iqQala  «pnd  nosfanc  adonii  &gliconld  .& 
cft  pimos  habb  intrgtu  alphabmitn.CTProponic  vnii  daptici  raoriDo  fulnlConimbor  dnm  in  to 
to  corde  vnom  qnod  j^nit  dl  laudare  ddi  integro  cotde,in  fecmo  redoiu  Se  oogiegatione.  Oidina 
uia^  GcC^ia  opera  dni  & in  Imeto  n&oif  Se  in  oogiegatione  ledo^  aqnilica  condis  volentibus 
^raj^cnad  viilirate  oum  ciroienrid  dei  opera, funt  magnaft  intmditperrccrera  ledoa  ftatd  pa/ 
ro  inltoy^ante  moyfea£c  apte  ncdefcnbif  ftatos  ille.na  tfle  non  erat  populus  dicatos  diuinocoltou 
fca  Wnnifii  aant  Gcur  vin  pnoantGngulaiiter  qlibet  manismciDioteda.Itaq>  leoeti!  ddhngoif  c6 
tn  It^  pobliciirpopalarcm  fco  auilem.Per  congteganonc  vero  flgnificar congiegationetn  politici 

p^li  ad  coltfi  vnios  deiK]uf  uicoepit  in  egteffu  fibo?t  Ifrael  de  fgypto . ui  vnoffl  ftato  opa  dni 

netut  nugna,fi(in  (hpGs&in  mitibus  redo^EtfuerdtezqlitafdiligeterdifcoiIafinDMgaca,aavtili/ 
Carem  no  oiom  abiblate  fed  oiom  volentiam  ipfaEt  hoc  ad  dif&tennam  eoram  qoibos  opera  da  in 
paufam  veniont:&  ad  extendendam  vtilitatem  ad  omnes  coiofcun^ generis  hoies.modo  vdletooa 
^J^^wddo^uenf  in  opibos  dei/copeient  illa  adimplenid  hoiofroodi. 
Sj^l^anidO-Innpit  hic  pars  exeeonua  tali  ordine.  Primo  tradai  illa  pticola/in  fineto  redoid. 
Serado  nlaiflc  congieganonqibi  fecotdabif.TeiTio  iUafcondis  volenribos|ibi  pcppiranemo.CJTra/ 

dni  magna  fpectantia 

■dftai^&Pal^ntodoimddioonftftcnsindebiraqiucitate&dilpoaepartia  mondt,& 

confiirms  in  ordinc,opas  nasfda:&  iufticia  aosfqaa  prooidee  6t  difhibair  vnicoio  fuanitcr.tnancna 


•—“'Sfdiuinf  prouidentif.confemaoitdeDspatiestang  memoriam  feparans 

Bits,^arata  dei  appdlanmrtum  opera  creationis  Se  prouidenn^  dioinp.tom  conditiones  daifali/ 
cet  oipotentia  flt  excdlairuiAr  hoiulmodi  ren  clara  pacnbas.Qu^  vere  Ihnt  lepaiata  a facaltaie  nato/ 
Mpocdtws&cogtutionis  nolhcApptcreamuabilia  vocatur  a nobi&P'Coleraatio  patrum  deferi 
pimr  per  date  abum  rimennbns  Ictnm  ouia  abus  eft  naturale  conietnaaud  hoium  in  hac  vita-ton 
quiameaali  coradeos  promdit  de  abo  abrahp  in  agmofiraac  in  geiarisfiacob  Se  filus  ems  in  *gy/ 
f>ro,^iedion^  autem  dioinam  huius  oAai  quod  m date  abum  nmennbusfqad  hocq>fic  coHj/ 
Pimeflg  nobilibus  diuinisde  memona, aperte  fignificat  dioendo.memorii  fratf^atatis  fois.^ 
Catio  tandbmencu^iungtcoqdicendo.mihTicors|in  volrmtatc.&miliiatDqin  opere;  vt  iceUigamus 
gratia  imo  ex  magnaChumano  mone  ioquendo>x>mpaaionc  da  erga  genus  humanff, 
deum  de  memona(de  fide  confetnanda  dimnonmunon  ^libtDSfiKsn  pa  populos, (ed  pet 
nconleiuanonem  cibando  timentes  denm.p~Vbi  etiam  nota  q>abatio  lUorum  parr^ 
hominum  flt  abatio  timentium  deum,(cdfhitconreiaatio  fidei  dimnomm  mi/ 
Caoilmm.yndepata  q magna  fuerint  opeta  domini  in  teciao  leOorum. 

V^Ohiablinr  ftmpitemo  pacti  flltTraCratur  hic  illa  paiticnlajflt  congtegationadedatado  oper» 
liOTinl  mwia  incoiigregationereOoram  fcu  luftoramdioc  eft  in  ereOione  popnii  in  congtegw^ 
ne  polidca.^Etnmtaerans  quin^  opera  dfiiffalicet  memoriam  foederis  ( doatinamitOTtc  poibflio/ 
nem  n venMflcm^ofptMptafflt  i«lempbonem>ndioacab  opetctadicafuralica 
Cnito  cum  abrahamJlecordabictiiTad  fimilitudinem  recordantis  fe  habcbirtnon  quandoa , fed  fei^ 
rteet^nimq  oblmifctnir,paC«  fuiicum  abraham(fcripn  gcn.  1 5.ex  vi  enim  ftederls  cum  pinarchij 
biici  redi^daupopalnm  in  totam  ptomiflionisfthmirDm  lecordabicuprefettor ad  ptetitum  me^ 
CDoriamfcaticibumdedit.p'  Annunaaoitfomtndinem  opemm  foorumihoc  ett  opera  inf  pnrynri»- 
lonis  feibcetl^uidentigiufhtic  &c.popuIo  foo(hocefl  in  publico  popdofqni  prius  manifrf^ 
potennam  foa  non  populo  fed patricularibus  hoibus-Tunc  enim  primum  annunaata  fm«  pn 
in  populo  mirabilia  dei.tfipaipram  deum  in  monte fina.tfi  medilltemorfe,qm  rchpfitdeci^ 
mfidi  fltep^ Ad  dandii  as  hereditate  Mntifi.oDa  mannfl  ans  vnirac  /tr  rJi  pnneipio 


cieationis 
cac  oipotennam  Tua 
blice  in 
cione 


a Ju t -....f-iw.. «...u  1.U paiiiiju:» VI luuiuu iKi  viiiuicca exoces m amot 

■fos  fle  anOTpos,ftiountopaa  manuff  dd  ad  dandfl  popnlo  fuo  hprediratc  gentifi/tetra  fl;  agros  Se 
«bn»s  flt  aialia  quf  hpr^taria  (beceflione  tot  annoijt  cuincnlis  gentes  pofledoant. 
^iddUOiap:fC^>tadU0.Paaamdei  cum  abraham  flt  aliis  patnarchis  continebat  q>  deos  dfet  eoe 
luin  deustae  pa  hoc  ad  idem  paCtnm  fpedabat  q>  promdera  populo  de  prarrntis  regulantibus  vi/ 

q>  daraas  tcira  promifiionisJErppterea  itaopa  da  tlic 
gefta  comemorant  pr^pra-Fiddiaiin  promifiis  flt  comminatis/iii  prarmio  & pccna,  omniaj  nuUo 
e»croco,ptare3Jta  aos:fiimata(obf«ianda,amTno/fecuIo.Ci:Occunit  hic  fcrupulus  ex  paulo  apolte 
foad  gaL^dloentekgfdaram  vfqi  ad  tempus  donec  veniretfemencmpromileratdeusi  hoc  eS  me> 
fam, quomodo  ftant  verba  apolloli  cum  hoc  textuidioenre  omnia  piac^ca  firmae  eetemo/femh. 

CaktfoppfaL  A 


X 


PSALMVS  .GXl^  T 

rSolDtio  ell*  ptophaa  ad  literam  nwaatdepraecfptis  daalogi  ofi.icaq»  ap|sdlationeoirii^p^ 
cmotfi  coprehtdnnf  preccpta  oia  diuina  moralia, qup  fola  fpcAac  ad  decaiogmqoia  naitat  de  {Ky 
pm  datis  a deo  in  tpc  cg^ionis  ct  a«ypK>ivt  cotanis  litaf  tcftaf.Cdftat  aDtehiae.7up  tfic  n6fiw 
rot  data  nifi  pcepta  moraliardu  opreifc  eadudit  pcfpta  c^n  monialia/diccs  a parte  dt^o  p^i  pa 
nibns  velbis  in  die  qoa  nluxi  eos  ^ terta  xgypadc  veibo  holocaaftoraard  & viaimaruilM  hoc  vtt 
bnm  poepi  eis  dtccns^odite  voce  mea.St  ero  vobis  dens  & vos  entis  mihi  populnstae  ambnlate  in  ol 
via  qua  madani  vobis,  vt  bnfit  vobis.&n6aodietiit,fed  abienmt  in  voloptanbos  Scin  ptrotatt  co» 
(hs  uii&c.  Vbi  date  patet  defolis  pcfptis  decalogi  fen  morabbos  mcnnonem  heriiesdadodo  c^nM 
ntaba.Conftat  ante  ^ta  decalogi  ftemo  fecnlo  obligareirone  teiftitndinis  diuin*  & natnralis  in 
eis  contentc-CJFaaa  m venrattiqua:  perficit  incdleaOihoc  eft  no  compolita  a figmentis,&  retaitn/ 
dindquc  perficit  volimtate.vt  huic  intelligas  pertcdione  dimnofi  prMfptotnm,  exclnden^  ora 
errorem  pams  itcUeiftiupR:  oem  obliquitatem  paros  affethnf.rRedOTptione  mifit  popnl^M 
mfi  opus  dci  ad  reducendum  popnluj  vltimo  delcnbifsqoia  menti  non  (eruat  ordinem . Enftenbnstv 
liis  mad  in  fctuitnte  argyptioram.opoituit  redunereeos  in  libertatem  ad  hoc  vt  eflent  populas  IM 
in  terra  promiflionisA  hoc  ct  promiferat  deusabtahp.Redepdonem|de  feminitea^ptiaca  m lib® 
earem.miHt  populo  fnolilbdlctmennpharaom.  , , . , . j . . r-as 

'Jtotecfpitrtcrno  pactum  (Uu-Tradaturhic  lUa  particulaicnndis  volenbbus  iplamed^do  luboa 
tiT&  niodfi  feraandi  dinuinm  padtum.  Aduerte  hic  q.  propheta  nadas  de  obCcmatione  dirani  pafli. 
pnusdedatamt  q.  dens  obfemauit  lUud  effiaendo  ea  qn*  fpopodit.modo  declarat  q>  deus  vult  a pw 
pulo  feraati  fibi  pattfiidignum  enim  A indu  eft  a quo  dens  feroanit  padii  a pattefua)  vt  popnlns  a 
apatte  fna  feniet  padtifeecfpit  aacnio/lcroart.paafi  (bfi.fandfi  & nmendum  nomen  eins.Ne  obiit 

ccresmagnamnIntudinepcfptoramfemandommi&Maoeaut  intolctabilepadii  accnfates,in*w 

bns  c^doe  padii  funm  dedarar.f.q>  nome  ous  timeanSt  ® Cmdum  habeafcnoc  eft  timen  flt  landm 
CrPnnapiaTapiennpJDeclaiat  fecnndSCfcilicet  txmcndu^  hoc  q>  nmor  dni  eft  ptinopififapienra 
ac  per  hoc  fiif&dt  ad  pfediooe  vtnufqi  patastfcilicet  appentiuf  & intenediuf.Timor_emm  dni  uap» 
perfiat  paitc  appcntiuiac  eft  fermode  nmore  micrcnali  fen  fihalLMediac  veto  fapiaia  qnam  gtK 

Siperficitparteintdledma.Et  eft  fcrmodelapi«iaKde  indicate  dcoibnscitdendis&agtndisjfm^ 

ciOima  carn  qn*  deas  efhqna  mnlietcnla  timens  deft  rapientioreft  oibospBis.rintelledns bonus  au 
«is&drtibnsexDuofnbiligunf  perhaxvetbaAlterutacitf  obiedioni  rnfinnm.quomodo  initinm 
rapientue  ponif  nmot  dnuqufi  imtiu  fapirtiplit  intdlcdns,n6  potaia  Itdleduia  ted  qni  eft  vna  gnqi 
vimtli  intdledualiii'vnde&  moyfcs  daitr,4.aic.hicc  eft  lapioia  veftra  fle  intelledns  cora  populis.  AI 
eerom  « tante  qoni  rtifinum  Jjiio  pado  fapietia  fle  intdledns  p6t  efle  cois  lingulis  de  popnlo , qmra 
rari  in  mndanis  popnlisliienian£fapientes.  Vtnqifi^  fanlftcies  ait.InteUedus  bonus(c0is  cl»,ea/ 
disfancnbnsea/qnc(untdiuinitlmotis.vtpetbocintelligasq»timotdnieiercitatus  faciendo  ea^ 
ftmtdiolni  timonijatgif  nofolum  (iipiennaiy  intelledfibomiminoaliqmbiisled  eundis.  Non  du 
jntlapictia  bcna.fcdduit intellednsboniisiqaia  fapere  coprehenditin  leipro  bonitatem  iintdhgeK 
■ut  linetrasmtimaiernmfcomnneeft  ad  bonfiflcmalfi^tppterea  oportuit  apUeareep  itdlednsine 

qnahfcunm.fed  bomiS)fibi  fle  aliis  cft,fadentibas(n6  cognofcenbns  aut  dicenbns,ea(qii*  &nt  nnuv 
ps  diuini-CLaus  ems-Dedarat  primfiifcilictt  fandu-Nomen  fiqnidem  dei  qoatoms  fandfi  laudas 
dum tft.EtpfopteieadicitXanseios(fandi  nominis  da,manens|rnpplectitapnd  oblonatores 
diuini,fan^ita®nnng recedet aboreeoiumJEcficvniiieflaoblauatio  padi  dei  compirK«'i 
innmoteflclaudeoei.  Amen. 

ICVVLGATA  EDITIO.  ([^Halcluiah.  CXI. 

Eatus  uir  qui  rimet  dominumtin  mandaris  rius  uolet  nimu. 

Potens  in  terra  erit  femen  eiustgenerario  redlorum  benedicetur* 

Gloria  & diuitif  in  domo  eius:&  iufHria  eius  manet  in  feculam  fecuIL 
Exortum  eft  in  tenebris  lumen  reifrisanifcricorsdCmiferator  &iulbu« 
lucundus  homo  qui  mifereturde  commodatAiifponcC  fermones  iiiotin 
iudiciotquia  in  {ternum  non  comouebitur. 

In  memoria  {terna  erit  iuftustab  auditione  mala  non  timebit. 

Paratum  cor  rius  fperare  in  dominooronfirmatum  eft  cor  rius,non  commouri>itur  do 
nec  defpiciat  inimicos  fuos. 

Pifperiit/deditpauperibusriuIHria  eius  manet  infeculum  feculitcornu  rituexaltabw 
turb  gloria. 


( 


'I 

• ' J"! 


PSALMVS  CXII.  i8^ 

Peeator  indebic  BC  italcaxa/dcaim  fuis  (rmee  Ktabefcmddideria  p penbic. 

CIVXTA  HBBRfiVM.  CTHalduiah.  ^ CXIL 

t 'Aleph.  Propheta.  ^ EaatudinesuiHdmentucIonunum*. 

Betb.  tn  mandatis  ausuoluieualde. 

C Ghimel,  Fortem  terra  erit  femen  dus. 

Daleth.  generatio  rectorum  benedicetur. 

J Hc.  R.CS& opulentia  in  domo  eius.  > ^ ^ 

Vau.  a:  iuffitia  eius  manens  femper. 

4iZain.  Splenduit  in  obfcuritate  lux  redtia.  ' * 

Chcth.  mifericorsKmiferatorfldiufhis. 

5 T^cth.  Bonus  uirmiferensK  mutuans. 

lod.  gubemabitresTuasioiudido. 

4 Caph.  Quia  aeterno  non  labetur. 

Lamed.  memori^fempitcm^erit  iuHus. 

7 Mem.  Abaudimmalononrimd)it. 

Nun.  paratum  cor  dus  confifum  in  domino*. 

* Samecfa.Sultenratumcordusnoncimebic. 

Hain.  donec  ^afpidet  in  anguftatoribusfuis. 

9 Pe.  Sparfit/dedit  mendicis. 

Zadi.  iufhda  dus  manens  femper.  ' t 

Copb.  cornu  dus  exaltabitur  in  honore. 

* 4R.es.  Impius  uidebit  ac  indignabitur. 

Sin.  denti  bus  fuis  frendebit  & liquefiet. 

.Thau.  defiderium  impiorum  peribit. 

»-T-'  Itulos  elt.HaWa  iah:hoc  ell  Undate  denm.Ei  quo  non  appaiet  in  fpede  materia  plalmhfed  fa/ 

I alecxprogmrup(alniiintdligicnrq>cftbeantndoamcmdcom.acniiiltomagis  miTcricordis) 
«liSifaforis  & iufti.ann  mileria  iniquorum. 

CrsVMMARIVM  EST. 

CTProphrta  tnm  timenti  defi/tii  voleri  in  madatis  eius  valdeGCmirericondrinito  & miletatori)c5cni 
gde  britudine.dificrCte  vero  btitndinis  gradu  catanvano  remanete  iniquoigaisuaficndoitc. 
^Perfona  loqncns  propheta  eft. 

Bi!*atitUi1int0  viri-  Aducne  q>  hic  pfalmDS  alphabencus  eft  fient  imediate  pcedens.  Et  dinidit  in 
pattcsduasrptopofitmam  materue,&etecnnua(ibifbtte.(rProponitbcatittidinem  tnm  nmen 
Kis  tWitum  volentis  valde  madata  da.Et  deferibit  fecudfi  m pterttoivolniRqm  aCtns  oteriotes  Unda 
te  Intmdit:  quos  mnlnis  affeCtus  ad  do  mandata  antecefllt.lra  q>  per  timente  deum  fignificat  homl/ 
#»est»mnmiulhttaiullos.per  eum  aut  qui  volmt  valde  in  mandatis  deiimtendit  homines  a nimio 
affectu  ad  dinina  mandataipeifeiSiota  ettenora  opera  exercentes. 

CT'lfOJt£illt£ITJ.  Incipit  hic  pars  eiccutiua  tali  ordintPnmo  traflaf  illa  pamcnUlbeatitndines  vi 
fi-Sccnndo  illa'in  mandatis  eius  voluit  valde/ibi  fplendnit.Tcrtio  ambpfimul  a contranojibi  impios 
videbitP"Adutrtc  hic  pro  datiratepgitflus  A orainis:q>ppheraordmat  quattuor  genera  ii^onra 
(fcilicct 
AfKierita 


prinoipiOfi-— ^ — - - , • L • e ■ 

men  eins.  Beatitudo  promilla  timennbns  deum  in  veteri  triramentoicrat  m bonis  pixlentis  vitacivt 
patet  in finedeate.per  multa  capitnIa.Etptopterea  propheta  beatitudmemtimentinm  deum  Fmfla/ 
tum  vetens  rcliamenri  deloibiRinchoans  a temporali  porenria  in  fiiccefiione  filioram.non  pamafi/ 
nuidem  parsheannidmis  pratentis  vitg  eft  habere  filios  potentes.^ Generatio  teCio^  benedicefihoc 
multiplicabit  Multiplicatio  filioqi  fccudo  loco  pomtpTles  feopuletia  in  domo  eius.  Dona  ^ vo 
fjipf  fortuna)  tertio  Kko  poilonf.f^t  lufiitia  ons  manesremp.Hocqnaitfippetof  eftfodicitatis  qua 

CaietiiippfaL  A ii 


PSAIMV5 


.CXII. 


di  premiis  manens  mt  femper,hoc  S paieutrabir  a dmina  promifllone. 

0plcduit  tn  obfCUlItaK.  Tra<aaf  hic  illa  patticula/m  maiidatisBos  volnit  valdewiphcado  tria  gB 
ntfa  aHfrAnnim  mandans  dci.Ec  primo  quidem  omnes  tresfimnl  comparat  ad  timentes  demn 

de  qmbus  locatus  eft.Spledmt  in  obfcnntatc  Ius  iwSis.mifcncotslmircrator  & iu(his.PefCipecompa' 
rarione.mi(ertcors|mifi3afot  \ iufhis  fplendmt  itetis  tanf  loxin  obrcartfatc&miendit  per  mitmooc 
dem/hominem  a interiori  compaflionc  mcdiocntei  vacantem  operibas  milcricordix^w  mifeiww 
le  vero  homine  pfbfe  vacate  mifcncordue  opcribus.pct  iiillnm  aure  hommem  conftanter  & indefefle 
certantem  pto  iuftitia.CrDeindcfingnlosfingillatim  tiaetat.Bdntri  vTrCtnchoatfingolorum  traeiar 
tnm  a mifaicotde>ir  mifeiensiquo  ad  af5ceiura,&  mimians.ln  quo  toediocie  opus  miiaicordip  ^ 
fcnbirar.rantuaieiiquidan ex compairion<vtthobiasgab<io mutnauit>)pos  mifencordia: dl.faxl 
fnediocrcqoia  reddendum  eft  mtitoum.r  Gubernabit  les  foas  in  mdicio.Rationc  aflignar  quate  mn 
tuar  & non  donat  indigenti  mutuo, quia  cuta  habet  ieram  faarain  in  iudicio  difcienonisthoc  eft  qa 
difctinit  curam  habedo  ieram  fuar^nS  competere  libi  donate  fedmtmiaic.Et  intendit  per  hoc  ddm 
bete  hoiem  mifencordeiqui  quu  n5  poflit  donate  mutuat,  & corocndaieefi  q>  eft  bonos  aliis,  f Quia 
artemo  non  labetnr.Piaemium  dcTcnbitnt  fecuritas  xtema.Timentinn>dcam  pnemium  fuit  pennae 
nenna  iulhtix-mifcncoidium  mutuannomiptpnium  malus  dtfcrftnturfccunras  atterna . Hac  enim 
fignificat  non  labi  actcmo:fecororam  fiquidm  eft  nung  labi. 

Illbcmonc  fempitem?  Poft  mifencoide  traftatur  luftusnnchoado  ab  Ulins  piaraiio.Memoiif  Urav 
pitcmcentmftus.Metire  quanto  maius  eft  pnrmiu  hocpnonbus.na  pmium  hoc  in  fttma 
Blhtiqu*  maior  ^ pmanenna  8c  fenintate;  vtpotc  mcludes  illas  & addes. 07Ab  auditu  malo.Defav 
bif  conftanna  iufti  in  pnefenti  vita-primo  qi  ab  auditu  iminennum  libi  malorum  non  timibit ; hoc 
eft  commata  mala  pocnf  a pnncipibus|ab  hoftibusja  qaibarcun(]i,non  timebit  ,qa  pararam  cficot 
eios)adialhnenda&agwethendapencnla,confi(bmmdfio)exlidociaqnam  in  aio  concatpitdei^ 
^Softentatum  cor  eiu^ccc  effertus  fiducue  in  dno:q>  in  progielln  raftentara  eft  cor  eiusfcerrantisp 
iuftitia,itaq> non  timAit donec afpiact in anguftatonbusfuisiboceft  perloieiabit  mttepidusli^ 
ad  horaminon  ad  dicm,fed  vf<y  ad  virtonam.hanc enim ligiuficac donec afpiact in  anguftatoiibus 
fmsimorevirtorom, videntium  mvirtispetfonasiveftcs&c.  ^ . j 

Trartaf  demu  miferatondefaiptus  ab  artu  ^jfhfc  miferationls.Spamijrcs  fnas.dedir  mendi 
nuiwnhyftnonibus  &hm6i:ioftttiaeiusmancnslcmper.Filiihnms_rccnli  accurantamentiz  fpargS 
tes  res  fuas  dando  paoperibus.Ec  ppteiea  ptophera  coAitans  hancfniamideclaraait  hancipaifionera 
cfle  gratam  deo,iungendo  huic  proliilioni  inltinam  manente  fcmpeiiin  diuina  accrotationcp^Coi/ 
nu  rins  exstabitur  in  honore-Pnemifl  profufi  miferatoris  longe  excellenus  camis  defcribif  a mbiis. 
a poteftatcicomu  ausiab  exaltanonc|cialtabirana  glonafin  honore.Etdefcnpric  praemium  in  his  ai/ 
busiqma  ad  hcc  tria  feruanda  feu  promonenda  acquituiit|ietinent|  auget  homines  huius  fccuU  duri/ 
nasiad  poteftarcm  fcilicetiexaltationem  & honorenust  pet  hgc  intcUigerefans  q>  rpaigeribus  les  fuat 
panpenDusideuscunrta bona pparanitanppoiruntpdioitiasHaben.Et minus  diat  grignificetjja 
multo  exceilctins  coma  dns  exaltabif  in  honore  q n6  fpargedo  paopenbusfuiflix  exaltatum, 
ilmpiud  Trartanror  hic  ambp  patticuiaCalicet  beatus  vir  timens  dommnmiat  beatns  qui 

in  mandatis  dns  voluit  vakfc.Trartantur  autem  limul  a contrario  cdmuni  vcriufqi  bcantadini.Im/ 
PIUS  vidcbiUbeantudines  vtnufqi.ac  indignabitnrifgtefefendentibus  fuis  ftendebitjraote  bdharam 
pre  nimia  itaiappetendo  fi  feculras  addfa  dciicctecos  a fcdicitate.&liquefietjimpotens  cxequijad  fi/ 
mftimdincm  coram qiue liquefiunt  inras  conramcnir.dcfiderinmimpioramfcamquo  ad  mSnra 
quod  dcfidcrantrol^q  quo  ad  bonum  quod  defiderant6biipfis,pcribit.Et  potes  totam  hanc  paiti/ 
^.i:.m  inirlligcre  wm  de  unpiis  in  ftatu  pradenns  vitx  loxta  dcuteto-comminationcs  (pertantes  ad 

ftatnm  veteris  tcftamenri,a  deimpiism  ftamfbrorpvitatAmen. 

j^VVLGATA  EDITIO.  (nHaleluiah.  CXU. 

p Audace  pueri  dominuintlaudatc  nomen  domini, 
i Sit  nomen  domini  benedidhuntex  hoc  nunc  SC  ufep  in  fecuium.. 

A folis  ortu  ufep  ad  occafumilaudabile  nomen  domini. 

Excelfua  fuper  omnes  gentes  dominustdC  fuper  ccelos  gloria  cius. 

Qgisficut  dominus  deus  noder  f qui  in  alcis  habicat/K  humilia  refpictt 

incccloSCinterra. 

SuTdtans  a terra  inopemiSi  dc  dercore  erigens  pauperem. 

VccoUocct  eum  cum  prindpibusicumprindpibos  populi  fuL  ^ 


I 


r 


PSAtMVS  X:XIIL 

Qu!  babitaK  facit  Herilem  in  domotmatrmi  fiHomm  letantem. 

CIVXTA  HEBR^VM.  CHaJeluiah.  . CXni. 

I p T Audatef^  domini*  ,laudate  nomen  domini. 

* topoeta.  J^Erit  nomen  domini*bcnedidhim:ejf  nunc  Kuf^  {ternum» 

9 AbortuToIisun^occarumeiusdaudatumnomendomini*. 

4 Excelfus  fuper  omnes  gentes  dominusVupracodos  honor  eius, 
f Quis  ut  dominus  * deus  noHeneleuatus  ad  fedendumjhumfliatus  ad  nidpnrlun^  [q  ((24 
lisfl^in  tcrraf 

4 Erigens  de  puIuerepauperemtdeHercoreeleuabie  mendicum. 

7 Adfadcndumfederecumprindpibustcumprindpibuspopulirui. 

• Fadensfcderenerilem  domi  matrem  filiorum  hilareradulelu  iah. 

^T^Itnlas  dlHalda  iahHioc  eft  Iandatcdaim£i  qno  non  habrf  materia  pfalmi  nifi  in  genete . & 
i rop^cicaiicpfalmiiapparctmatenaplalmieflelaadccxcieUnis&incdparabilis  (tominu  diai/ 
liimoccnim  clam  manifHbnt  veritcali  pnmi  vA;  ad  lotnm.  Incenas  aocem  p^peCtos  plalmasta& 
fiettcnxlleni^incomparabilisdiaini  dominii  teifamonta:falicctfarcitarcdcpulacfceg«affl(&  effu 
tere  llenlcm  raecandam.hoc  eft  ptoatdentiam  dominii  eius  cxtedcnelc  ad  minmia;gua%ilicet  fottni/ 
Ca  & cafualia  leputaiitur.Et  tueceft  ad  literam  maceria  pfalmi. 

CJSVMMARIVM  EST. 

QTPropheta  inuitac  feraos  dei  ad  laudamUi  nomen  domini  fempecA  vbi^/jipter  fapRma  acincopa 
tabilcm  excellentia  dommii  aascxcenii  vf^  adrotnnta  Sccaliiaiia. 

Petfona  loqucns  pri^eta  eft. 

L Sudate  fenii  oni.  Uiuidicur  pfalmas  in  paites  daascppoftnaa  materi{,&execncinam|ibi  erit  no 
men.firPfoponit  vndircilictt  nome  domini  laudanda  a ferois  eias . Vbi  adoette  q>  alloquif  ftf 
nos  dci.no  q>  akqm  exempti  lint  a fenntate  dci  fqiA  o«  velimus  nolimus  fumas  femi  dciX^  qaia  no 
oes  lecognorcunt  fc  fetuos  dei.ideo  ad  rccognofcentcs  k (cmos  deiifermonedu-igit iaicaconii  ad  lan/ 
dandil  nome  dlii:alioqE.n.vana  effo  inoiratio.Geminat  aut  laudaceivc  efficacior Iit  monitio. 
flT£r it  noniaidncipit  hic  pars  exeaitiua  tali  ordine.Ptimo  declaratur  ra  tepas  g locas  laudis.dcin 
dcranolandandiiibiexccl(as.CJTcpasqaidcmqnofimiidcidd>cnt  laudare  nomen  dnijdeterminaC 
exnucvfcpactcmum:hoceftlincmora|ftncdilacioncinchoadacftlaus,&preuctadameft  mea  v^in 
mtecnS.^Ab  ortu  folis.DedaraC  locosihoc  eft  vbiqe  vtpote  ab  ortu  folis  vfip  ad  occafum.&  fucumm 
ent  in  principio  vetficuli  pcedentis  pofitdiintelligendom  eft  cxtcdi  non  folum  .ad  partiapium  bene/ 
diChim.fed  ad  participii!  laadatil.Ita  q>  faifus  dtaic  laudatum  nome  dommi.fTuceiriis . Redditur 
ratio  laudandi.alceta  ex  celficudmedominii.Interraqaide  no  folum  ropinda»sfcdfup  omnes  gen/ 
ies.In  cedo  aur.fupta  corios  honor  eiosrhoc  eft  honorafetia  fopra  corios  ab  angelis  ibi  enft^bus. 
P* C^is  vc  dominus.  A Itera  laudis  ratio  ex  ic^arabilitatediuini  dominii  explicaf  admitanae.  Quis) 
qi^Tdicat  nullos. vt  dns  dens  noftenqai  a nobis  colrfrdcoactis  ad  fedcndd.humiliatos  ad  vid^u  m 
cedis  & in  tcrrafHiimano  moie{ipheta  tcdparabilitatem  diuini  dominii  defcnbicidaabus  apud  nos 
incopanbilibus  codirionibns  fuIn.Cellirado  liqdcin  folii  apad  nos  caret  viiione  infimoR  occnrtetift, 
eft  quia  no  polTnnt  principes  in  excdfo  coftituti  videre lingnia.ni  qniactij  fcirent/nopofoit  puidere 
finalis  occoirctibos.Et  pptetea  ppheta  hpc  duo  iangit  in  diuino  dominio.&  fcpreraa  ceifitndincm 
fblii/denatus  ad  fcdenduChoc  eft  in  fnprema  dignitate  & pmcftace  regiminis  regnas)*  extenfara  pui 
iJetiam  vf<p  ad  minima, 'hnmiliatus  ad  videnduihoceft  excedes  vifionc  ad  limilitudincm  inclinati  ad 
<videndli  aliqdivt  bene  difctmat.Et  hoc  tu  in  coriisftfi  in  tetrarga  tam  in  coriis  g in  terra  lingula  videt. 
<rEngcs  depnluete.Propofuit  celfitudmc  ad  fedendo  * humiliatione  ad  videndfi.Wma  condicioni 
non  curat  pfeqoirvtpotemaniteftam  ex  antcdicftisiqjfnp  corios  eft  honor  dus. Altera  vero  propofirit 
KfpcCtn  ccrio^  &terta:.fcd  refpeiihi  corio^  no  cutat  illam  pfequiirriinques  eam  pro  manifeftarqm  in 
codis  oibns  fi ngula  apparent ordmatiffima.*nihil  inucnif  in  ris  p accidcs.p'1  n terra  aut  itendit  de/ 
dacareqd  dixerat  duobus  teftimomis.Alteiu  eft  q>  erigit  pauperem  feu  mendicu  de  ftercoie.&facKefi 
frinapem  ,&fquod  plus  eft,  pnncipe  in  populo  pptio  ipfius  paupis . Alteri!  q>  ftenlem  efftdt  matte 
fiioquGTVbi  nota qifihacchiftoriceitdliganf.c^arinfaule&dauidc primi!  vcrificanmam fani  de 
pulocrceteClus  eft  in  regem.qui  et  fadns  tex  feqiiebaf  boaesivt  teftaf  hiftoria  pnmi  regum . Dauid  et 
quum  pnus  pafcerct  oues  patris  fui|faCtas  eft  rex.Secundum  ame  verilicaf  in  fata  Itoh  ( effieda  matre 
totios  popoii  iliad}&  in  aniu  matic  ^ndis.p Sed  hax  determinata  opaivaldc  temota  * fi  dici  licet 

Caiet.(bppral.  A iii 


‘Jl 


9 


V 


■'> 


.i' 


tCM 


■ ./ 

V 

V 


PSAIMVS  .CXlIIf. 

indigna  tdlimonui  atcnff  diuij  jc  vllionis  8f  pronid&if  vkknF.Er  pioptoea  pofplcadtfs  praphop 
vnba  inKtprctan^  funcvt  tcfpodeant  ppofitf  maKti«,\  confoncnt  anccdiais.  Inrcndit  iraqi  pto/ 
phaa  in  creftione  panpens  de  (letcore  ad  pnnapatnm  ppni  Mpnli|ffgnifican:  ola  fbmii^hoccnun 
maxime  fbrtnnc  aittibuimusii  pcet  humanoiji  negocio^  oroine  ranfiiine  accidit.  In  foc^ditate  afii 
maliens  Kenlisfignificat  oia  carualia:qng.f.ptfttt  natnri  otdme  eDeniunt.(Ienle  enim  facunda  tSSu 
ctjptcr nataram  manifcftceft.Ita<j>mtcnno^hctf  cftdcdarartatcnfioncdiumf  proaidoinc  vl^ 
ad  romima,defcnbendo  ipfa  minima  in  vno  foirmto  6t  in  vno  cafnalirga  fomiita  & carnaha  font  w 
re  minima.Et  vfqiadco  mmima  vt  mnln  philofophoqt  mimerada  putauennt  inter  non  mnaiaoum 

tnfm  veritate  fint  entia  petaccides.qufc6ftat  infima  locfi  in  vniDetfotenefe.ri;^  aut  hic  Iit  lenuit 

lttcralix,habcf  tu  ex  eo  q>  hicfenfus  quadrat  tam  celff  materiat  ^ofitp.tnm  (p  hicfenrns  ttftaf  quate 
ptophcta  non  dedaianit  illam  patticula/humiliatusad  vidcndd  in  codis(fcdlolfi  in  lerratquiaiciliceC 
in  c^is  nihil  cft  per  acddes.oes  enim  ccdcfles  motus  fnnt  regulares  & p oia  ordinatum  terra  adt  iua* 
eafualia&fomuta.Haldu  lali-ficcnim  tetminafpfalmus  inhebtfo.  Arnen. 

«JVVLGATA  EDITIO.  H^Haleluiah.  CXIII. 

Ncxituifraeldcfgyptordomiuiacobdepopulobarbartx  * 

Faifhicftiudfafaniftifitatiociusalradpoteftasaus. 

Mare  uidit  fle  fugitaordanisconucrfuseftretrorfmn.  1 

Montes  cxultaucrunt  ut  arietes  :flC  coUes  fleut  agni  oututn.  '* 

Quid  tibi  mare  ^ fugilliifle  tu  iordanis  quia  conuctfus  es  rctrorfuov 

Montes  cxulraftis  ficut  arictcsiflC  colles  ficut  agni  ouium.  j 

A facie  domini  mota  eft  terrata  fade  dei  iacob. 

C^i  conuertit  petram  in  Oagna  aquaruniiflC  rupem  in  fontes  aquatum. 

CIVXTA  HEDRiEVM.  CXIIII. 

I -w^GrodicnteirracIcdeatgyptofidomoiacobdcpopuIo  extraneo» 

z Propheta.  .tFuitiudasfandliiicarionidusnrradpoteilatibusdus. 

3 Marcuiditfie fugittiordanisgyrabitrerro. 

4 Montes  falrauemnt  quali  arictcstcollesquair filii  ouis. 


,1 


-1» 


5 Q uid  tibi  mare  quoniam  f^iestiordanis  gyrabis  retroi' 

* Montes  falcabitis  quali  arictestcollcs  quafi  filii  ouisi 
7 A faciebus  domini  treme  terrata  faciebus  dei  iacob. 

I Qgi  conuertit  petram  in  paludem  aquarumtfaxum  in  fontem  f aquarum. 


I 


Xlmlns  nnllns  eft.Materiacx  ipfo  colligenda  cflrt  fi  haberetur  integer.Quod  ideo  dicoKjiila  fiag 
mentum  pfalmi  tantumodo  intienitur.vt  pacet  ex  eo  q>  multa  proponunf  in  pMapio , & non 
num  cxecnnommandatDr.Vndc  creditur  in  colUCtioncpIalmonim  inuetushic  philmus  fbna 
coirofus  aut  ita  oblitus  vt  legi  non  poflcTtotDS.pTt  vtcuntpacadentiezponemnshocfiagmcnnui» 
qoiU  habcmnsidcdanndoquatniorreuqain^miracnladioiiurpoteftanshicrcnpta. 

ICPcrTona  loqucns  propheta  eft. 

££irediaite  .Dimdinir  pralmnsinpaitesduasipropofitiuam  materip.O;  excentiuam  | ibi  mate 
vidit.C Proponit  duo  patrata  in  egreflh  po^i  ilrael  de  argypro . Alterum  fpcftans  ad  mbum 
.alteram  fpeCtans  ad  totum  populum  iitacL|n^int  indas  lanCtlficanoni  cius.Non  inucnitut  all/ 
bi  in  Tacta  feriptura  res  «lia  hic  lignificara.Ainnt  autem  qi  aperto  man  rubro  a deo/popoins  timuit 
ingt^  apertum  marcim  tribus  inda  anim^quionconfidens  m domino  & credens  verbis  moyfijHi/ 
ma  (gicfla  eft  apertum  marc:&  fic  reliquus  populus  Tecurus  eflEt  propterca  hic  diatur.fuic  ind^hoc 
cft  lud^.TanCiificanoni  einsidei  mon  q>  lanAificaoent  deum  in  feiproiTed  quia  fanCtificauit  defi 

coram  populo, credcndo|paTendo'acqi  honorando  deum. hoc  eflenim^ctte  (anCtum  deum  coram 
populoiquiacfl  efficere  vt  habeatur  & honorerurvt  fanCtns|VT  cxcdTus  Tuper  omnia.  Tcflarur  ipTe 
deushoce(&runmranCtifi«inanobisnu.ai.dicensadmoyfcn&  aaronldooirantesdc  verbis  dei  ad 
aquas  ccnrradiehcnis.qnia  non  ciedidilfis  mihi  vt  fanClificarctis  me  coram  filiis  ifrad  Ac-f^lTrael 
potcflaribascinsirnpplcfnit.lodasopetefno  fine  m TanAificarioncm  dciiiTracI  autem  fiiit  in  poceflaa 
Ks  dci  cxerccndas.Er  mtendit  q>  propin  iTrad  ezctcmt  deus  multas  Tuas  pote(iaces,f  m molnindinci^ 
miiacoloyqupraapotcntia^^enteiltadckKgfp^ovffadKnaptoDuaioiuafixic.  ’ 


P.SALMVS 


CXIIII. 


cr  Dilore  vidit.  Inaplc  hic  pars  czccQtiiia.Sd  id  qoOd  babcf  in  hoc  liagmcnco.totnni  fpeftat  ad  d/ 
lam  pamcnlamiifracl  poi^nbas  em^am  deialbimr  porcftas  dd  dica  inaictfluniqnionces  & cob 
ks  qoo  ad  motu  locaraA  circa  faza  qtio  admotfi ^cracionis.f[rMaic)rDbid,vidiOdaCTA  tugic. 
Apmo  maris  rabn  fcnpta  exo.r4.dcfmbitar  adi  c&t  animamm/habcns  fmbim  quo  videret  tertoi 
CDndeDm&fQgerct.Ioidaiusgyiabitretm.Miracalom  faCtiunin  iordancfcnptum  loliie. aquando 
a I c /.—L:  M ^ ..  (TannsaditdcudDm  le/ 

I tn  (aera  hiftoiia  non  te 
1 faciendam  retgdlf, ^oisnefciamosalicer.iQrenim  lik  toc/ 
nis  ad  litcram  naiict  miracula  faCta  arca  montes  & colles^in  hoc  <f  mon  fune  miiacmore,cx  eo  con/ 
DiiKicut  qi  inter  les  geftas  eodem  oontemi  abf<;  vUa  diillm  ilitudinc  nanae  mate  mbram  dimtbmiioj 
danem  tcdcuntemjmontes  & colles  motos  ad  Gmilitudinem  falientinm . Et  vtnnlhft  dubitationi  rer 
hsqoetetuifloco^fcibuingitftarim  eodeidconteeroallocohonemad  maietad  ioidanemlad  montes 
& collcstinqniiendo  a mari  caufam  fiigeia  totdane  caufam  gytanonisia  motibus  & collibus  canhitn 
faltanonis.Si  hoc  non  eft  fcnbefe  res  gi^s,ncfao  qoo  mo£ fcnbendcdfat  alicerccs  geftp  in  pfal/ 
mo.CJOicitur  fcopulos  atnon  indinatos  in  tr<m(icn  populi  in  confmibus  aroorrporam  & am  moni/ 
cammiinxra  id  quod  niLzi  jcataturdcilioctdicitor  io  libto  betloram  dommi/icucfccit  in  mati  rubro 
fic&aet  in  tonenabusamondcopolironentium  indinatiluntvtteqoiefceient  inatnon,&  tecum/ 
betent  in  finibus  moabitaruiB.5cd  hoc  non  videtor  (atill^ceic  textui  huic,  tum  quia  de  montibus  Se 
collibus  hic  dl  Idmoitbi  autem  de  folis  fcopuIis.tom  tmia  fuc  ddcnbuntnr  montes  Sc  colles  (ubiilien 
(es  motelaltantiumiibi  vero  fola  idmatiodefaibicur.Vndequioquid  ficdciitetali  (aifu  illorum  vet/ 
borom,non  afmatcr  tutum  alligate  hunc  texram  ad  illos  rcopolos.p'Er  (dto  q*  faltatio  montium  Se 
collium  hicdelmptanon  eft  gaudii  iedtiroonsiqmaifertus  mbditurpto  caiiu  communi' omniuiq 
fiorun]  geftoqim/tiemor  a faae  cjopnntHmcenim  colligimus  q>  (icut  mare  vdiit  timens  fbgiti&  ior 
ttfqisgyraaitietr^tactiam  montes  Se colks  quali  nmentes(aitanerantftigiendo/vc  aiietesSe  agtn 
~ lid  tibi  mare  q>  fugies.  Apoftiophat  ad  mare|iotdanem/mdtcs  Se  colles ; inter/ 
[ium  momumdctlica  fiig^gyrationis  Se  faltanonis . Et  vtitor  hoc  loquendi 


i88 


fiigtentes  taltantfTQi^  tibi  mare  <p  fugies.  Apoftiophat  ad  marc|iotdan^ motes  & colles ; iim/ 
rogando  eos  caulam  ^um  motuumdetitea  fiig^gyrationis  Se  faltanonis . Et  vtitor  hoc  loquendi 
m^o  propheta, vr  humano  moreexdtetanimosnoftros  ad  conliderandum  opera  dei  mirabuia.Fo/ 
*"’i  aftt  rois  vaba(fu0es|gyrabis|(alcabitis;;non  nocantfututfi  refpcdn  temporis  pl^i,qin  ia  pte/ 
ar.CedmptAa  caoip  qi^tr.ad  quS  fbeimt  fiitnri  ifti  adns.Ita  q» fntnqt  dmotat  ordine  inter  cam 


Con 
(leracirc 


tldOOmUILExpIlcat propheta  ilia  quam  intenrogaaitcim  efleradem  diii  cenencem . Itaq» 
dflcnbit  humano  mote  deum  tanghoiemfaaeroa  tenente  maietobmmiiordancmiSe  motes  &col/ 
les£t  apte  vtitur  hac  metaphoraiqnia  deferiprerae  mare  tanq  videns  Se  fugtensiS;  Gmiliter  lordwem 
fegyra^Se  montes  Sc  colles  vt  aneres  Sc  agnos  fiigete  falrandoiiis  enim  optime  congruit  pro  caufa 
facies  tenens:  a cuius  confpcd^vlfo  lajnoncor  h|  aOiones.  Vnde  prolojoedo  prolbpopceia  dicicji 
faciebas  domini  tiemetctca.p^(^conDaTitpetta.Narratu  potdcuibusdd  arca  quattuor  antedi/ 
Aa.ptofequif  poteftat*  dei  circalaxa£t  tagit  miracula  vtnuf^  ednOtonis  aqup  de  petra,  al  tenus  fert 
pep  cxoi  1 7.alterins  fcripcf  nn.zo.Qui  conoettit  petram  in  paludem  aquanimehoc  eft  eduxit  depetm 
aquasintantacopiaep  fine  pakidem.Hypcibolica  videtiir  locotio.Hic  non  pfalmom  lixl  &agmc  po 
•es  conitccre  ex  hoc  <p  medio  Gatnone  ftt  hnisAmen. 

On  nobis  doniine  non  nobisifed  nomini  cuo  da  gloriam. 

Super  mifericordia  tua  &ixricat£tua:nequando  dicant  gentes  ubi  eft  deus  co^ 
Deus  autem  nofter  in  cocloiomnia  qu^nep  uoluit  fedt. 

Sumulacfara  gentium  argentum  flf  aurumiopera  manuum  honunum* 

Os  habent  SC  non  loquenturioculos  habent  SC  non  uidebunt. 

Aures  habent  SC  non  audientiiiares  habent  SC  non  odorabunt. 

Manus  habentKnonpalpabunt/pedcs  habent  flfnon  ambulabuntmon  eJamahnnt 
in  gutture  fuo. 

Similes  illis  fiant  qui  (adunt  atSC  omnes  qui  confidunt  in  eis. 

Domus  ifrael  fperauit  in  dominotadiuror  eorum  SC  protegor  eorum  eft. 

Domus  aaron  fperauic  in  domino  tadiucor  eorum  SC  protetflor  eorum  eft* 

Qgi  timent  dominum  rperauerunt  in  domino»diutor  eorum  SC  proteiftor  eorum  eft. 
pominus  memor  fuit  noftruK  benedixit  nobis* 

Caictibpplal.  A ini 


' dUr 


M .« 

« « 

itl.1 


PSAIMVS  CXV. 

Bmefixitdotninilradjbenedixitdomiaaafon;^ 

Benedixit  omnibui  qui  timent  domioutntpdlUis  cum  maioribus* 

Adiiciac  dominuj  fuper  uos:fuper  uos  fit  fuper  filios  uefiios* 

Benedi  Ai  uos  a domino:qui  fedt  ccelum  fi:  terram. 

Calum  coeli  dominouetram  autem  dedit  filiis  hominum.  ^ ^ 
t^on  mortui  laudabunt  te  dominemecp  om  nes  qui  deicendunt  in  mfemtim* 

Sed  nos  qui  uiuimus  benedicimus  dominorex  hoc  nunc  fi:  ufm  in  feculum.  - 

CIVXTA  HEBRiEVM.  ’ 

P Dheta.  "W^Onnobisdomine^nonnobwfednominituodabonoremfiipefgll^ 
" datuafitueritatetua.  j 

Qijatediccntgcnta.Voxgenrium.ubinuncdeuseorumi  , . 

Propheta.  BtJeusnofler  in  coelis  tomniaquxuoluit  fecit.  -a-..  , ;) 

Simulachra  eorum  argentum  6i  aurumtopus  manuum  adam*  ■ > 

fH  , . ^ ^ . i 

Osds  /fitnonloquentunoculieis  /fitnonuidebunt.  < 

ftmi  . - . j ^ 

Aures  OS  /dCnonaudientmafusm  /SC  non  odorabant*  | 

7 Manus  eis  /fitnonpalpabunttpedeseis  /fitnonambulabtml^onmuflabmt  !n  gpi 
turefuo.  « 1*^  ^ 

Z Sicut  ipfi/crunt  facientes  eat  omnis  qui  confidens  ineis.  ^ . 

> 9 Ifraelis  confidenda  in  domino*  adiutorium  eorum  fi:  fcutum  eorum  ipfe  . 

1«  Domus  aaron  confidite  in  domino*adiutoriu  eorum  fi:  fcutum  eorum  ipfe.  ^ , 

1 1 Timentesdominum*confiditein domino*iadiutorium  eorum SC fcutum eorum ipfe.  ‘ 
1 * Dns  * recordatus  eft  noftri/bcnedicettbndicct  domui  ifiaelis/benedicet  domm  aaron*  ; 
sj  Benedicet  timentibus  dominum*tparuis  cum  magnis. 

'14  Addet  dominus*  fuper  uostfuper  uos  fi:  fuper  filios  ueftros.  ' _ ^ 

U BenediAi  uos  domino*;facicnti  coelos  fi:  terram.  -.  • r» 

Caelorum  caelos  domino*tfi:  terram  dedit  filiis  adam.  «rimmii  __  . i. 

17  Non  mortui  laudabunt  dominumrfi:  non  omnes  defeendentes  filentii. 
il  £tnosbenedicemusdominoexnuncfi:uf(^aetemum:haleluiah. 

' »^lKilasnnttDseft. Materia pfaImiCvraipfoappaitt)eft  driideriam  dinini honoris tvtfolktf 

• J.  deos  honotetut  coito  qoi  conceflos  eft  popolo  iliaei  ad  coioloni  veram  deom Appatetenim  in 
prima  parte  pfalmi  date  tractari  ditfcrcnttam  inter  deum  iodforom  atfimolachrageiinfiiat  colcoie» 
dn  & colto«3  Ii molachtorom  A inde  poftea  fobion«rar  dicano  popoli  ifrad  ad  deom.  V nde  ad  lite/ 
lampfalmns  ille  eftfiipplicano  pro  dioini  coltosad  qoemdeans  eft  populus  t&ad  conloiiarionc 
ad  honorem  dioirunomiius.  _ _ 

C7SVMMARIVM  EST. 

CTPfopheta  perit  a deo  vt  fcraet  dioinom  eolram,non  ad  honorem  popnh  fcd  ad  honore  ipEmdi' 
tnm  e*  Werenria  dei  ad  deosrqoia  ipfe  omnia  quf  volaitftcit,illi  fimulachra  foncTom  ex  diffiacM 
coitus  ad  CDlram.-qnia  confidentes  in  dcoiadinoantur  & prote^tur  a deonlli  autem  fimiies  erfit  u/ 
mnlachris-Tum  a difletenna  poptdi  ad  poputbsrqoia  ilk  eft  ad  laudandum  deom  in  ptx&aa  vieaf 
bndiClos  & electas  a deo  a ipfios  grariatilli  aUt  tena  omnibus  hominibos  coem  Iblam  haboeranc. 

CfPafonaloqoens  propheta  eft.  _ 

TV 1 ©n  nooie  OOimnC-Diuiditor  pfalmos  in  patres doastptopofirina  materia;,  6c  esecoriuamjiBl 
IN  quare dieent«nces.<rPropomtduo.Altetumeftformalcperitionis.f.q>^sdet  honore  no* 
popolo  fednominiTuo.Alterii  eft  materia.in  qua  penr  dati  honore  deo  & no  hoLGTim  grana  raaAve 
ntaccRia.^^iaducitc<p9agfaa(  ventas  da  comptchendftcvninaiv  vias  ddnn  dcrmniiimtot 


i 


' PSALMVS  * *CXV.  1S9 

matcria|&inprmnplalmon&t»ftlturviV,oMiKt'vtlubintclIiganfdRcrmthat^ad  mate/ 
na  dc  qoa  eil  renno.r.honore  dioini  noIs.Ica  q>  fenfiu  cft.Da  honore  nol  rao  fuper  grana  tna  orca  ho 
norc  nols  nii,&  veritate  tna  circa  honore  nols  cni£c  eaplicar  |>phcta  p hanc  pranone  debitfi  affeCtiI 
inftoQc  ad  diuini  coitus  coTeniaaon&qoo  delidetat  diuind  culcd  coTcruati  Sc  augeri  non  pp  honorcnl 
ipfoK  hoann.fed  pp  honore  dmini  nois.  Ad  cums  oppoiidi  teddt  qoi  repla  & omameta  & alia  hmoi 
ccdchalfaca  eftdont  pp  honore  auiratis.anc  memoria  pptia  & hmdtdoo^Juc ppheta  non  nobis 
(&  ad  exaggeranda  negack>n{  tepent  non  nobis)(«idroqugrendli  honorem  veritate  & grana  con/ 
cefli  cultus  dtuini.cnltusl?qmde  dioinus  eft  qui  dirtClc  ordinator  ad  honorem  dioini  nominis. 

iSuare  ricoit  gentes- 1 ncipit  hic  pars  exeeonua  tali  ordic  Prio  traftaf  penno  rone  illius  patrica 
If^bp  ventate  toa.Sccddo  rone  illios  parncnlgrup  grana  tuafibi  dns  recordas  eft.|^Nota  hic  p da 
(ion  notitia  otdmis Sc progrcffiis  plalmi/qi  prophm  intendit expheare ventarem  dioinam  m mate^ 

(ia  dioini  cultus  exdoobus  capitibus.Cex  veritate  fidei  Sc  ex  ventate  fpeiFidei  qoidcmiquia  qui  ciediA 
tor  deos  t(l  verus deos-Spn  autemiqola  quod  rperaturdiuinnm  aoxiliomi  vere  obtinetur.  GTTraClas 
Ira^  veritate  deUdoobus  vntur  locis.  Altero  ab  enicanda  iniuna-Quare  dicent  gentes  vbi  none  deos 
commlSi  non  das  honorem  nomini  cuoiferuando  cultum  toum.occafioncm  fumcncgcnces  blafphe 
(nandi  tqtan^  non  fisdeos,tanq  non  potuens  nos fiauate in  culto  tno.Etproptcrca  quarr/qua  vcilica 
te.dicenr  gencesiopprobrando  &blarphcmando,vbi  none  deus  co^Modos  loquendi  eft,  fignificaiu 
do  aut  qmoUibieftaotqinonpoteft.^Ec  deus  nofter Alta  locus  eft  ab  incoparabili  dirpatitare  inter 
deumiioftrum  & deos  ^cinm.Ecdras  nofter  in  ccdis-Dicit  in  coelis , confutans  vocem  gcntiumi 
Vbi  deos  eonimlOmma  quf  voluit fedt.intdligc  de  volontatenon  quf  oocatur  antcccdcnsChoc  eft 
Velldtatc)iM  dc  volontaccconfeqnentRhoccft  qoa;  humano  mote  loquendo  ddibcraca  omnibus  co 
fideratis  voluntate  vnlt.De  tali  enim  volinonc  venficatur  abfqi  omni  exitione omnia  qnaccunqi 
volmt  fccittqoia  omnipotens  eft, nec  ahquid  poteft  impetto  exceunone  voluntatis  dus-Et  hoc  dixie 
tum  ad  oftfoenda  omnipotetia  dcLtum  id  coniranda  voce  gennii  qua  dicetenr.vbi  nunc/hoc  eft  de/ 
ficiente  cultu  dd.deuscociiitanq  non  potuetitillom  cdreraare-Cofutat  enim  dicendo  q>  omnia  qup 
volmt  fedt.p  hoc  liqdcm  monftratqi  no  ex  impotentia  dci  fedex  volontatedoshocficm. 
!0tmul^2aeonmi  Defatpto  deo  nofttoie regione defcnbuntur  dii  gentium.tom  quo  ad  materiSi 
argoij  Sc  auid-tum  quo  ad  Ibrmajopas  manuii  adara.i.ho{s.tam  quo  ad  operationes  orisfoculommi 
imrifiina/iimannftipedumlS;  interni  fpiriras.vt  hinc  srdeas  difpantatem  incompabilemidum  ilh  ora 
III  catcnroperatione&eflicCtafnntmanibas  hominum,ille  in  caehs/&  omnia  qup  volmt  fiedr. 
JSicUtipj(cnint.Dcdarata  veritate  da  ciediti,dcdarat  modo  veritatem  rnfpatfpet  cultum  veriddt 
Er  procedit  fimilitcr.Cexdiffttencia  inter  cultum  idolo^tS:  cultum  ddnoftn.  Sicut  ipfi/diigennum. 
erunt  facientes  eaifimulachraiS:  omnis  qm  confidens  in  eisffupple  eft.Et  intendit  q>  vani  erunt  oes  co/ 
fidentes|hoc  tft  colentes  huiofmodi  deos,ficut  ipfi  fiint  vanijtoe  omni  opcrcirine  omni  fruduEc  hoc 
extendit  etii  ad  facicoees.intcndit.n. explicare  cp  ficut  dii  qui  coluntur  fune  line  opm,ica  colentes  eos 
erunt  fine  cotra  de  coltonbus  veti  dd  fubionmc.  Ifraelis  confidenna  in  dominoi  fopple 

eft:adiutonumeomm'ifraelitatiim.adintonom  inquam  adbonum,atfcutum|(emansa  malo,eotum( 
irraclitarum,ip^ dominas  eft.  Vbi  clare  vides  c regione  cotraponi  todfi  culto^  da  confidendum  it%, 
dojnino.Defciibiturenim  cuiras  a confidcnna.vtintdliNs  cultum  intemamialioqainfcriptnm  dt 
populus  hic  labiis  me  honorat,cor  autem  cotum  lonM  m a me. 

5POITU10  ftSron  confidite  in  ono-  Apoftrophat  ad  bcetdotes  integrares  domum  aaron.  Qui  time/ 
tisdftm,oofidireindfio.rAdneitehicpnmoq>pphetan5meminita[tenonscaliustam  apud  idola 
g apud  dcfi.fcd  mtenons  tm.confiftentis  in  c^dmnaiad  figmficandu  q>  cultores  deo^  quantucuivp 
ex  indmo  corde  confidat  in  diis  fuisivani  erunt  Sc  digni  vt  fint  fimiles  fuis  fimulachcis : cultores  veto 
dei  ftex  corde  in  deO  confidanc,opcm  plcnifllmam  9^cqui;&  auxihi  ad  bonum  Sc  reniarionis  a malo. 
P^Aducttciecft^qidafCanmm  erant  cogregationesvniucifalcstanq  vniueifitaccslntoro  populo 
ifiraeLAltera  vnitans  totius  populi.Et  hanc  a pams  nomine defcribit-diccns  ifradis  Altera  vnitatis  fa 
ccrdotalisiquac  comphend^at  totam  tribfi  leni  comune  ton  populo.Et  hanc  defcribit  a pnmo  fum/ 
mo  iacerdote, domus  aaton.Rebqoc  autem  vninetfitatcs.reliqaa  coUegiafpaiticularia  aant.  Et  ppea 
ppheta  harum  tifimemiiiir.Qimfaaft  eft  vttimetcsdcu  non  nuncnpan  fuerint  a patre  aliquo  auc 
a nomine  colleftinotvt  inrdligas  ad  lingu|os  timentes  deum  fermonem  dirigvpoftq  vnitatis  populi 
& vn  itans  facerdotii  mentio  faCta  eft.^£c  eft  remotu  intetioncppher^efte,q>populi  ifrad  confidetia 
In  deo  eft  velut  innixa  mentis  patrum(abtahz|ifaac  &iacob>&inns  vero  aaron  tandinnua  diurnae 
inftitunoni  hm5i  (acerdotiufingalof  alit  nmennd  det!  tanq  Inira  filiah  dmoti  dn.p^Potrs  nihilomi 
DOS  intclligcrcifratlis  nomine  totum  populum  ifraclt&  cum  hoc  fpccialem  mennonem  fien  domus 
aaron,cni  ex  oflncto  ihcubit  vacare  diuino  cnltui-Spalcm  quoqi  mennonefien  hmennum  daim.rani 
■dfignificadu  q>  neqi  ifradiramm  nctp  aaronitamm  confi^tia  in  deo  prodeft  nifi  fincnmcntcsddi. 
fnm  :doomftaidendmhomnesomentesdcumetiamfinondelbcndenntafilusife>(l.  - 


■Ift' 


PSALMVS  ' .CXV. 

Pfisradhfeltld-Traaaf  hicilla  particnlajfcptt  gratia  niaSinm»dit(i»  ex  diuiiu  gra^  pceflirti 
jK^it  benedidio  popali|facctdotii  & cimcrid  dcii:ad  hoc  vt  cflcnt  addidi  diainocolnii  plmcu  viipt 
hare  enim  grana  dei  conedTa  populo  quo  ad  diuinum  cultum : qua  petiit  in  pnnapio  fetuan  :4 
honoK  dd.CTTradans  itaqi  diurna  erga  populfi  grana  circa  cultum.indioat  a fupeema  gratiaDn* 
fccordatus  nolfai;nd  prouocatns  menns  nofto  aut  factifiais  led  Ibla  memona  nolm.  Et  uitdigcro 
coidanone  metaphoricaiqraa  ad  Gritudine  ttcordan  (e  habuit  educedo  eos  de  ^i^o  in  tena  pmi^ 
fionis.B6dictt.Fntnrfibndictt|rcfpicit^tttitiirecordatnsdignifjcas  bndidionc  (eqadrwrdanone, 
Biidicet  domui  ifratiis^cceqoosbndicendomn  ifrael/domu  aaroni&nmto  dnm^fdenpent  pn/, 
Ds  enomaatos.Et  recole  q?  deu  ilhs  bcnedicerqeft  deum  ilhs  bnfaccre.^  Addet  dns  fupd:  vos.Qua^ 
bfidiCtionisnoietnfcnptura  multiplicatio  inrciltgafCbenedixit  illis  ctefote  St  mulnplicamim  &c> 
explicare  tn  curauit  ppnm  quod  erat  ad  primcfitum.r.raulnplicationem  populi  eifecf&dd  bcncdi/ 
«ionis-^Bcnedidi  vos  dnofdanui  cafus  di.Eccc  quoifum  bndidio  muln^cans  eossvt.£fint  bencA 
tti  dno.-hoc  ^ fint  bcncdiCti  tanq  dicati  dno|  taim  addidi  ad  colendum  dnm.  Facienti  ccdos  & tetra. 
Non  fnifccit  propheta:  (implia  fcrmoneexplicaludiuinam  gratiam  I ex  hoc  qi  benedixit  eos  ad  hoo 
vt  fint  bcnedidi  dno;&d  amidit  gratiam  diuinf  eicdionisajua  dens  quum  fcciflct  cados  6e  taia,cae/ 
los  quidem  habitaculum  conlhtuit  diuinu, terram  alit  dedit  habitacnJd  filus  adami  vos  veto  bencdi/ 
dos  ftot  dfio . I ta  q>  condiifio  illajbenedidi  vos  dno/&  inflator  tang  finis  dimnf  bencdidionis.S:  de/ 
daratnrex  diuina  cledionelendiflnbnnone.Etpropcerea  continuatur  dicendo-facienn  ccdosAc  tere 
ram.^C(dotumeodosdik).EtappeDatcodoscmo5tqnosptiosappellaucrat  codosihocefl  totatn 
congenem  cotpo?  corfeftiom^uia  connent  iflcnoies  cados : ^hg^Cignis  & aens.  Et  ell  rcn(iis.oaBa 
lorum  darium  ccdos.  Vel  dicuntur  cadi  cadotnm.lmnltomm  coipomm  coddhmnivt  dicanra  eoo 
li  cariori!  ad  fignificandam  miiltitndmcm  codeftium  co^f  in  qme  cxli  diftribuuntnnEt  teni  dedit 
filiis  adam.  Vbi  videre  potes  diflribanoncm.dno  codosiffliis  adam  tetta, vobis  benedidi  vos  diioi  • 
ijRon  niOttiri.  Dedarata  boiedidione  populi  ad  hoc  a fit  addidus  deo/dedarat  modo  h%  dicanoe 
nem  int^igi  in  prgienti  vitaine  putates  populum  eflebenedidumdominofca  ratione  quia  in  futura 
vita  erit  dominlQuauis  enim  hoc  fit  vetii, non  tamen  hocfignificaturperhoc  quod  didam  eft  be/ 
nedidi  vos  dfioifed  fignificatnr  q>  benedidi  (unt  ad  laudandum  Se  coledil  dnm  in  plenti  vita.piioo 
itaqi  declarans  ait.Non  monui, fm  coipus  ex  qua  parte  hommes  dicuntur  mortm,laadabant  domi/ 
Oummeqi  omnes  defcendentesrilennuhoccfine^fm  animam  defccndentes in  locum  filentiidioc  eft 
in  limbum  ,in  quo  filet  laus  tnaEt  nosflapple  viuentcs.bencdioem  os  domino  ex  nunc  | fine  dilatione 
aliqua, Se  vfi^  ^tetnum.p^ Adueitc  q>  pronomen  nos  non  habet  demolhationem  petfonalem  fed  fim/ 
plicemihoc  eft  non  demonlfaatdetnininatenos  modo  viocnics,feddemonAiatnos  Se  filios  noftros 
Se  deinceps  fucccdcntes  in  piplbiti  vita.Ec  ptopterca  dicir  q>  ben^cemus  ex  nunc  vf^  ftemnmtqiiia 
vf9  m finem  mundi  durabimus  nos  Mnentes.haldu  iahilandate deum.  Arnen. 

CTVVLGATA  EDlTlO.fl^Haleluiah.  CXIIII, 

piillexitquoniam  exaudiet  dominus  uocem  oradonis  ttace* 

: Q^uoniam  inclinauit  aurem  fuam  tnibi:&  in  diebus  meis  inuocabo* 

I Citcundcderunc  me  dolores  motds:8C  pencula  inferni  inuenerunc  me>  * 
' T ribularionem  Si  dolorem  inuenitflS  nomen  domini  inuocaui. 

dne  libera  anima  meaunifeticors  dns  Si  iuRus , Si  deus  noIUr  mifac^* 
Cuftodiens  paruulos  dominusdiumiliacus  fum  Si  Hbtrauic  me. 

Conuertere  anima  mea  in  requiem  cuamtquia  dominus  benefecit  dbi. 

Quia  cdpuit  animam  meam  de  niortetoculos  meos  a Iacfarymis,peda  meos  a lapfii*  ' 
Placebo  dominonn  regfone  uiuorunu 

U^Haleluiah.  CXV. 

R.edidi  propter  quod  locutus  fumtego  autem  bumiliacus  fum  nimis. 

Ego  dixi  in  exceUu  meotomnis  homo  mendax. 

Quid  retribuam  dominoq>ro  omnibus  qu(  retribuit  mihit 
Calicem  falutaris  acdpiamtdC  nomen  domini  inuocabo. 
y Vota  mea  domino  reddam  coram  omni  populo  dus:pr$dola  in  cofpe^ 
chi  domini  mors  fandiorum  dus.  . " 

p domine  quia  ego  feruus  tuustego  fenau  tuus  fti  filius  andll{  tu{« 


k 


• PSALMV5  :CXVI.  ijo 

Dirapiflimn^  tneambi  facrificabohoftiamfaud«,«nomcndoouirii«ib^  ! 

y ota  mea  domino  reddam  in  confpedu  omnis  populi  eiusan  atriis  domus  domini/in 
medio  tui  hierufalem. 

CiyXTA  HEBRiEVM.  CXVI. 

* Propheta*  Hexi  quoniam:  aodietdns‘'uocem  meam  defcationum  mearum.' 

* J-J  Quoniam  inclinauit  aurem  ruammihi:^  in  diebus  meis  uocabo. 

i Qrcundederunt  rni^una  mords,«£  obfidiones  foue*  inucnerut  metangulham  X trw 
(titiamreperiam. 

4 Et  in  nomine  domini*uocabo:obfecro  domine  libera  animam  meam. 

5 Mifericorsdne’Kiuftc;fiddeusnoRcrmiferans.  < . 

4 CuRodicnslimplicesdominc‘':attcnuatusfum,&mihifalus.  ^ ; 

7 R.euerterc  anima  mea  in  requies  tuastiquiadominua^retribuitfuper  te.  : tn^cdia 

i Quia  cripuifH  anima  mea  a rooitesoculum  meum  a lacbryma/pcdem  meam  ab  Ipulfu»' 

WJW  ^ • .4.  . . • • 

f Ambulabo  faciebus  domini  in  terris  umorum.  ^ ' 

4A  fdra 

a • |T  Credidi  quoniam:  loquar  ego  humiliatus  ualde.  . 

II  ^o  dixi  m fanare  mcoiomnis  homo  menrfcns,  ^ ’ 

ifz  Q^uid  reddam  dominotomnibas  retributionibus  aus  fiiper  mc^  . 

1 1 'Calicemfalutumlcuabo:&innominedomini*uocabo. 


-J 


tis 


14  Votameadno*foluam  coram  nunc  omni  populo  eius. 

Carainoculisdomini^/mors  gradoilseius. 

■ f Obfecrodomine^quia  ego  feruustuus/  ego  feruus  tuus  filius  andll{  tuae,  diifoIuiRi 

uinculamcat.  t mncutii 

Xibi  (acrificabo  facrifiaum  confclfionistK  in  nomine  domini*uocabo. 


ig  Vota  mea  domino*  toluam  coram  nunc  omni  populo  cius. 
tf  In  atriis  domus  dominr,in  medio  tui  hierufakmduleluiah. 


cum  his  drfctibimr  homo  iftecj>dilcnti<j>  cttdiditiq»  duat  in  fdhn.irc  fuo  omms  homo  me/, 
cics.  H*c  ftmt  qmt  clare  appata  m pfaimo.p^Q.ms  fit  aurem  ifte  homo/fli  confcqucnrer  quaifint  ifta 
pericula  &c.inudfagandum  reftaeEz  autontate  pauli  apoftoli.::.ad  cor^habemr  credete  ilhus  ho/ 
^nis  eft  credere  laudabilc.aitn.Hab«K$  aurem  eundem  fpintum  fidei  jient  rcnpcum  eft.credidi  pro/ 
pccrquodlocucusfumi&nos  ciedirousiproprerqood  Ailoquimoi.EipIalmo.)i.Onttdomiiie  (pera 
i^iifas  timlo  pr^ocatur)anfa  nobis  oator  exifiimadi  q>  dauid  dl  lUe  ho  q hic  loqcut : du  in  cal 
ceillius  pOdmi  cifdcm  verbis  vcinir.Ceso  dui  in  fidfanare  mcaEcdiitem  verobi^  valde  confonat.nS 
In  illa  femnadone  mentis  qua  pafTus  en  quum  ciidSdaietar  in  modu  coronp  a (aulis  militibus.  1.  reg., 
xvconfonac&q>  duem  deum  le  derchqnille|&  q>  duerir  famuclcm  ifta  vice  medtumum mo  luce  duo 
inacuo  feconiiKiudcorin illo  cafu.In  ptmeipto quoqipljdmi.iS.diligam  cedominei  eadem  pericula 
inoms  (ibi  im  minuiljc  dauid  refot  qu;  hic  narrat  quodamodo  de  verbo  ad  vcibom.Et  confiat  f m hi 
Ooriam  omniaquf  de  viro  hocdicuntui]  venfican  dedauidc  m perldmtione  fauIis.Acccdit  ad  haec  ^ 
votatnldeR cora oipopulo&in medio hiofminoeftpetfoncpriuatflal  ri^i^ad  rcgalc.nJacnficiii 
par  cfivtols  concutiat  populus.  Et  auoniam  bis  inhocpliumo  homoifie  diaqnuncfoluam  voca 
nca  cora  omni  populo  det  &c.mani(alat  q>  um  hierul^em  erat  auitas  regtaim  iam  iple  erat  rex  toti/ 
^ppUdaChocdindloluai  icxfopiodalcdcaafapciilutljqnedidiihancpuliiiumuiUoqain  non 


' psalXivs  ■ ■ .CXVi. 

bis  ifixillct  Ce  nSc  Teddicntnm  vota  ibi.p^&lt  com  his  perIpeAfi  fuoir  afflUlio  c&tndis  bommona^ 
lata  in  plalmoiin  quapr^pin  mcnccduitomnishomo  mmcicns/naUi  ragc%  quadrat ntfi  qnaa 
do  dauid  onAus  dt  a faulc  in  modum  corongCtlonniam  in  illo  folummodo  pmnilo  l^tut  daoidi 
defpcralfi;)con(aitancnm  tationi  apparebit  q>  materia  pfalmi  ilfaus  ad  literam  cft  memona  illius  hbc 
tationisicomcmorando  pcnculum  Adifpofitioncm  ammi  proprtj,A:bciKlTCiumdioinum,&fitnuiie 
tei>cmpatamm  ad  publicas  gtatiarumaCtionesinhierul^em. 

«TSVMMARIVM  EST. 

QJDauidiam  rex  tccolit liberationis  fuac  quando  dndusefta&ulcl  modum  corong  rationcs.S(oSlf 
fliemorat  cum  propnam  deicdionem  ac  p^cub  magnitndinem.cum  drboiitionem  fiig  fida|fpcvdi/ 
leftionis  ac  rccurfus  ad  deu.cil  dci  mifeticordiaimifcrationqinlbtia|&  ctifiodia  (impliciom£r  ad  gta^ 
oatOadioncs  publice inacriisdomusdm  in  medio  bierol^tecognorccdo  hoc bnfiafilc  pparat. 
^Perfona  loquensptopheta  cft. 

^ ■ ■ - --  - - ■ 1 duos(fcilicet dir 

I patrem.  r"Dratr 
Proponit  vnfi  trir 

bos  fiiltif  ronibus-C^uodproponiccft  hocCaudiet dns  vocc  mca.Pnma  ratio  cft|qm  mlciiSccnndaf 
qift'  idmauic  aure  (ua  mihi-l^ajqifi  m diebus  mus  vocabo.(T  VideGn^la.Audinoncppomt  di 
<xdo.Audictipro exaudiet, dhs voce mcadepcacioniimcatd.Ec quia diftiohcbtaica  intersta  dc^ 
nonum  (bnac  pces  flcbtles,idco  nota  ptophaam  quum  dUdild  voce  mcajcxplicaAc  qualuatem  vocu 
a vocibus  fletui  mixtisivt  hincmtdligtremu.s  flatum  nns  flebilem.  Pnma  ratio  quum  dicere  deboiO 


i;qa  tepore  ifhusplalmi  editi  | 


[uS  habuerat  dauid  proprer  ci 


loqui 

gafaulem  ihimidi.tonentnol^  occidere  iprum.EcintcnditqilcKO  deus  .adiuniteii  profugum,  qifi 
ipre  non'odio  habuit  fcd  dilexit  faulcmtttaq)  meritum  diledionisdos  afScmir  pto  caufa  exparte  d^ 
ms.Et  hgc  caufa  rerpiut  diuina  iufliciii  vt  meriti!  cograi.p^  pte  ade  diumg  mifericordig  fubidgttiu 
alia  ca.qifi  [dinauir  aure  fua  mihi.Ne  mento  dilodionis  arrogaret da^id  dinina  aiidinonc  rang  dc/ 


ideo  etia  atidiuit  deusdauidem  vc  pronciuret  indcfhidus  diuini  uilcus.Daoid  enim  fiut  ptimus  ii 
meor foldiis  ordinis  &loci  od^ns  ad  dimnd  cuIclLEt  quaois  non  potuetic  cxccmioni  eunda  madar 
re  pet  feiplum  fed  per  falomonem.no  deflint  tamen  diebus  vicg  fug  cultui  diuino  fhidiofc  vacare.  Ec 
ptoprerea  diut  A in  didins  mds  vocabofhoc  cfl  inuocabo  deum  folcni  cultu. 

CT  iCiraidCiicrUnt  inclnaoichic  parsaecutma  tali  ordmPrio  tradatnt  illa  patticnla|d(fcatian( 
mearu.5ccddo  illaivoec  meaiibi  & in  noic  dnuTertio  illajaudict  dns,ibi  & mihi  ialus.Quatto  illa;dik 
xi;ibt  quia  cnpuifli.Quinto  illaiqm  inclmauic  ance  fua  mihilibi  ctediduSextb  i^&  i diebus  meis  vo> 
cabofibi  quid  reddam  dno.fiT Dictat  caufam  mifcrabilium  pcnm.Cireddcdcninc  me  fiincs  mortis. 
Ad  literam  hiflonacangicnifcripta.i.reg.:).qoadofaul  cum  luis  dnxicdauidrm  &luosin  modum 
cotong.Hac  circudatione  appellat  fiincs  mortisiquia  adimilatur  fimibns  inmcdtencibus  cualione  ho 
minis  qugftti  ad  mortfequaliserac  ipfe.r&obfidioncs  fbneg  inocnetdt  me.fofdem  appellat  obfTdio/ 
nes:qniavcreobiidcbanccum.foncgautc:qma  adlimilitudineobTidcntid  hokm  feu  animal  v(q>adeo 
vr  impellant ipfum  ad  ^pice  fe  dandd  in  fouea/erat.p^ Anguflia  Sc  rriflina  tepcna.Futuram  rependi 
lefpiat  ptcricum  arcudectonti  innenemntex  exciinfecaenim  eircQdacioncucuucfl  in  'animo  an/ 
gufha&tnftitia.anguftia  quidem  ranca  \tdefparcm  me  polle  euaderevT  ibide  diarar.  tnflina  vctoi 

2 nia  pararam  mihi  videbam  mortnn. 

:fUinonnnCOCHnilltTradaturhicillaparticula(vocfmea.Etprimodefcribit  feqndatecuifns  fui 
ad  dei!  p fororiit& in  nok dni  vocabo.deinde  vocc  ipfamjoblmro  dne.p^Ha;c  eft  vox  qua  rccurfum  ha 
baicaddefl.ObfecroCadnerbiaiitercenaurvteflobfecradi  adiietbifi>ifie  Ubera  aiam  mea|vita  mei. 
mii^corsiaffedu.dnqqnia in  mifcriafum.&iaflqquiainiuflcpacioR&densnoflcripcr  gratiam  cui/ 
tus,miferans|opcrc.p^tiiflodiens(tmplicesclomlnc.Addidichocactribiimmcnflodic  fimpliciomfca 
citefigmflcando  propna  (implicitatis  virmtem.duoliqdcm  ppria  mentaincotoJiocprogicflbcom 
mcmorat.fdilcdionts  in  pnncipio|&  flmplidcatts  mcido.Et  apte  dauid  comemorac  meritu  (impbci/ 
catisIbgiqniaqDfiipfcabfif  omnidupliciratefimphci corde bmiretfauliA  prolpcrecunAa  agerer, 
imputatu  cfl  ei  q>afpiraret  ^ regnum|q>pct  hic  mrederer  eripere  regni!  adorno  laulis-r*  Attenuatus 
lbm.ExpUcatmoranonepanionccxpcnccnrtoncfaulis.Vawenim  attcnuamscft,  quumaprinci/ 
pe  ficgencro  regis  &c.in  pauperratem  dcucnic  profiiras  & dcflitumsauxilio. 

nnlpirilhl6.Tradatur  hic  illa  particulaiaudiet  eMminusidcfcnbendo  fahiacum  fe  a deo  a rccnrOi 
ad  ipliiia&  mihi  ialas|h]U.n^enatctc  aia  mca.Apollrophat  ad  Iba  animam, ddictibensinidaia  i* 


P5ALMVS  .CXVI.  1 

fetURraatirrab  angoftia  Sc  triftina  qcnbas  occnpata  fbifti.anima  mea  in  rcqaics  tnas  ( confidendo 
tedeoabliyoi  h^cationcqaiadnsKmbuitrupercetra^n>eritan]a&dileAtonts&  limplicitarts. 
ttuia  Cripirifti-  Tractatur  hiciUapattMibjdU^manifeftando  qualis  faie  foadilei^ab  af&Cta  Sc 
cScCtD  proprio  poft  aliccarum  bcncficiom  A tcgredmir  ad  deum  ^oquendomX^ia  enpaiih  anima 
■Kami  vitam  mcam.a  moteertK  oeaderetunocakim  menm  a lachryma.pedem  menm  ab  impuUu.Oe 
pencnlo  mortis  duaaticitcatxkdetnnt  me  funes  moitis.de  lachtymis  dixeratiangofham  & tnifatiam 
ttpetuKD.de  periculo  pedum  duerat/obfidiones  fboe^  inoenerant  me.Er  propterca  ab  omnibus  fe  libe 
atmn commemorat, S:  fubdit. ambulabo faciebusdomim.Quiaenpaifb^dco ambulato  faciebus 
dominU.coramfadcdominilvr  decet  confideranton  pif  fennam  domini^vtdeus  prpeepit  ab^alu^ 
ambula  coram  me  genci7.^  terris  viuorumihoceft  adhuc  viuens-Cirtuloquiturenim  per  ambula 
lionen^  coram  domino  in  terris  viiiotumjic  adhuc  victuram  reCte  operando  6c  progrediendo  de  vitta 
le  in  virtutem  in  veritateiccfle  dco.Potcs  nihilominus  mtcUigere  per  renas  viuorum  / terras  intra  am/ 
lhCnmtenacpromiflionis.tan3rcliqtietenaelinttcrta;Bottuotumdeo,&folatcm  promiirioats  Ik 
ttEta  viuentmro  deojfcu  ad  diuinum  euttum. 

CT£rcdidi.  Tractatur  hic  illa  paiticulaiindinaait  autem  fna  mihi/cx  parte  ipfhis  dauidisdemonlha 
ti  pronomine  mihudeclatando  deicCtionem  fen  homilem  llatum  ipfius  ad  quem  inciinauit  dens  an/ 
ttm.pTt  aduerte  eoniundionem  caula  mem  poftpofiram.ellenim  ordo  llterz . quoniam  credidi  lo> 
quar.Nec  miiens  ii  apoflolos  introduxit  in  pretcnto|locutus  fumiquoniam  connthiis  rcribebat,qui 
«tebantur  ttanflationcyo.  QTEIl  itaip  fenlii&Quoniam  cnedidijramDch  dicendo  mihi  in  nomine  do 
fnim  q>  vnxit  me  dominus  in  rege.hocenim  cicdercfmtlandabilcEttanq  nototiumiabroliite  dixit  cie 
didi.non  determinando  cui  aotquidldco  loquarFuturam  loquar  rcfpiarpi^tcriram  credidi:  Sede/ 
notat  feciaelam  fermonum  dauiw  exfidequa  dedit  Termonibus  Tamuehs.QBid  autem  dixent  no  ex/ 
piicanTed  facile  colligitur  ex  regno  cicdito.intelligimDs  enim  fnne  q>  dauid  profugus  cdmunicauir  To 
ciU  verba  famuctis.vt  antmpquiores  elknt  fccumia;  in  domino  ponerent  ^lem  Tuam  Scc.  Ego  hum(f 
liatus  valdeJoquat  innuam  credita  qu^is  humiliatus  valdc£t  incendit » non  obfbnte  tanta  deie/ 
AioneTuain  flatu  prorago.loeioebatnrdcrDO futuro  rcgnofcjuia  crediditlamurlLCr^o  dixiin  Tcfli/ 
nare  raco.Poft3 dauid  ddciipftt  propnam  dilpoftrionem  quantum  ad  dileCtionemidicendo  dilexi,8e 
quantum  adEdemldicendo  ciedidemodo  defcmbit  quatum  ad  fpem£t  intendit  q?  perdidit  foemhu/ 
Zta  id  quodfcripram  eft.  i .reg.e^dauld  defpabar  fe  polle  euadere  afliciefauL  Veram  hanc  dcfpaatiev 
nem  non  quiero  fed  turbato  animo  incumfle  fe  flgnifkatidiccndoego  dudiapud  mqSe forte cofociis, 
in  fHhnaiemeorinpn^pitatione  mentis  mcgpt^  anxietate  animi.omnis  homo  mentiens-Viitatii 
BtOuabiomCfciticct  q> omnis  homo  quande^  mentitur>lixit.fed  in  hoc  non  cirauit.  Sedetiauit  in 
noc  (p  mtendebat  hocprouetbinm  applicare  ad  famuehs  vaticinium: intendens  dtcctcq>etiafamuei 
Bcntus  eft  in  hoc  vatiemio  de  futuro  regno  meo.Cemcns  liqde  dauid  le  no  poSe  cnadci^c  p hoc  fla 
(im  le  occtdedfi.pcipitanit  fentetiam  a ena  famud  falfum  dixtlla.Et  hanc  fidlitacc  inftnuauiq  vtendo 
Uh>  ooi  poetbio  ad noc.Ec pinxit  damd  feipfom:quahs.£erat]quum  pfugus  dfct  Sc  in  periculo  mortis 
eonfhturasrvt  tanto  rnagis  doedeat  dminp  giatif  bnfrciS,quato  ipfe  erat  mmus  dilbofttus  ad  iHud. 
£hlid  rcdd9m'Ddhlino.  TraCtararhic  illaparticulaiS;  in  diebus  meis  vocato : dedarandoprpfcn/ 
cem  difpoflticmem  animi  fm  ad  teoogiiofccndam  tantum  bcncficiDm  a deo.  Quid  reddam  domino; 
appofiriuc  omnibus  retributionibus  eius  fuper  me.5ignificac  enim  a modo  loqnmdi  le  non  habere 
quod  reddat  doUimoiquod  reddat  tot  tetribucionibns  diuinis:vt  hinc  inceUigamus  q magnifacic  di 
•iinabenefK:ia.Qtueappd1aoitteiTibntiones,nonfnismcnnsfalfoisdemericis.intendic  etiim  q>dc/ 
as  retribuit  libi  bonum  pro  malo:hoceft  non  obftantcdcfpcranoneeius.^Calicrm  fahitum  leuaboJ 
Ecce  quid  reddam, (actiliaum  gratiarumactionis.  hoc  enim  dcfcnbit  a leuanonc  calios  falutum|hoc 
cf{  pro  falutibos  habitis. Qiua  enim  libamina  in  huiufmodi  facrifiais  pro  granaromaCbonc  intet/ 
uenidianr.ideo  a calice  dqcrip(ic.Ft  in  nominqnon  alicuius  idoli, lid  domini  vocato/pro  innocabo. 
pVoca  mea  dno  foloaSacrmcifi  quod  officra/voauu  enc  | defideratii  acdebit£l,cora  nucomni  popn/ 
|oeias.reddananc|iamrcx.reddamcoraomnipopolodus;qoiaccxiamfumiliacl:aiioqnin  non  di/ 
idlfo  omni  populo  aus.(TCatainocuIisdommi  mors  gratiofis  cius. Ratio  votorum  teddendorum 
cxplicamr.qoia  in  ocnbs  domini  mors  imines  fai  intentata  gratiofls  eius  i cata:hoceft  magno  flh/ 
mata/in  magno  peio  habiraac  per  hoc ndfaalcpermitnf.Er  intendit  per  hoc  qi  deos  (e  computauit 
tmet  graciofos  fuosimnlcu  aptoando  morte  dus:dii  no  pmilic  illum  ocadi  a (aule,qaauis  mors  tunc 
Immineret  ipli  danidiGratioIbs  da  Itelligc  ai:ilticeos.Cqui  gratispprer  dcu  donant.  CTOblccco  dne. 
Duo  pmifctat.sralice.f.Si;  inuocanone.De  calice  dinuvoca  mea  &clnoocanone  modo  fubi^c.Oble 
ciD.aducrbil!  obfecratiscfbictoducir.n.fiapfu  obfccrate.Quia ego  femus  tuus.profitcffopra  ^ meri/ 
cadimnumbenefianm:dumpiofticfbisrclmiiidei,iKcfolum  feruii  fed  filiam  {mifdci:vtetiamle 
natii  feraum  proficeatur.patruscnim  feqrar  ventre.  Etcndiflbluifli  vmculaidignatuses  liberaiemea 
yinrniis  Vimia  i^pcUat  ciicfldacionc  ittiliSjqaa  canq  vinculis  ligatus  lendiaf  nepofe  &ge/ 


PSALMVS 


.cxvir. 


(e.|^ld(0  tibi  Cerificabo  (ktificiu  c6feflionis|hoccft  landis  tn^  in  noie  dfil  vocabaGiati  anfmidl 
no  faciali  tqxtitiQne  fuic^ci  bnficii£t  ppcoca  quu  gratiu  animus  hicdcfmbatur.idcm  bcncfiaum 
pluncstq)cnt:&limulqoaspotcllrcfcncgranas|gaudctrq>etcndo  prominctc.Et  propccrca  rqjctit 


non  foltim  bcntficiii.fcd  faciificium  & inuocanone  & voca  rcddcdafaccnmulans  locu  giatiaruaCtuw 
nis:in  aenis  domus  dotnmi  in  medio  tui  hienilalem.  Ama  domus  dni  loca  erant  racrificionim.Ec  gi 
tunctepons  altare  holocaulloif  noerae  in  hicmfalcfedmcxodfogabaon/vbi  erat  tabemacolam  w 


Aii  a moyf^vt  diatur.  i .paralLZ  i .^ad  illius  diHcrcria  addidit 
dl  in  publico  nuitans  hierolbljrmfin  qua  eiant  atria  domus 


irophcta  Ui  medio  tui  hicnifaleroihoc 
,oc  cft  tabernaculi  ^Ai  a daakk  m 


''Nccmircnsqiapollrophat  adhiemlakmiqufiCamillaiis  fichtiicptophetx 
vana  apolbophatio.Ha)elu  iah|laudatc  mm  Jic 


Smen. 


(CVVLGATA  EDITIO-d^Halduiab. 


,CXVI. 


Audate  dominum  omnes  gentcsilaudate  eum  omnes  populi» 

(Quoniam  confirmata  efirupernosmifericordia  cius:K  ueritaa  domini 
manet  in  {temum. 

OTIVXTAHEBR^VM.  CXVII. 


Propheta,  y Audatedominum*omnesgcntes;laudatecum omnes popuU. 


Quia  roborata  eft  fup  nos  gratia  eius  Oi  ueritas  dm*(tcrno:haleIu  fah. 
Iculns  nullus  dlMatena  pralmi  cx  antorirate  pauli  apoftob  ad  ro-M-babetuRf  foboa  iuuitan 


I tue  gentes  ad  honorandum  deum  fuper  mifmcordia  in  aduentu  mefie. 

^ CTSVMMARIVM  EST. 

CTProphera  inultae  vniuerfum  mundu  ad  laudadudcii.quia  venu  mdias  plenus  gtatueAc  vi 
CPa  lona  loqucns  propheta  cft. 


ventans. 


y 3udatC0oniinuni  Aduettqrerinhocj)arouIopralmorrpctiIandatedominnm(bis Icilicetin 
J . hoc verficnlolie cano incalcRfiniturcmpralmusillc per haldaiah^ttnnano  numero  ad  pet/ 
Ic^minuirct laudem. Omnes  gentes  &omncspopuhmuicanmr:vtnuUDm  ezcfpcum  intdligas. 
I^Quia  roborata  cll  fuper  nos.Pronomen  nos|demonllrat  inuicacas  gentes  Sc  populos  Iccnm:  vt  ncc 
fciplum  propheta  excludat  a canto  bencficio.Cu  Vbi  adurtte  aduencum  mdtp  dcKTibi  cx  mpbci  con 
ditionc.Primadlvniuetlalisextcnrioirignificacapciomnesgences&omncs  populos  vnacum  pro/ 
phcra.p^ Secunda  dl  cobur  vniucrlamm  viarum  domini/lignificatom  dicendaquia  robocata  dl  gea/ 


tia  dus  & veritas  domini,  vniuerf^  liquidem  \ip  domini  (iinc  grana  A vetirasXnte  aduentum  aiim 
mdip  vig  domini  grana  A ventas  inhrmp/imbrallcs  A debiles  eraneper  aduentum  i 


1 veto  mdip  con/ 

ualu^r  A roborare  funcquonlam  venit  pknns  grad^  A veritatisiA  grana  A vetitas  per  lefum  diri 

Arim  VYnm trf>r  lia orafin  rAnnatiiiffvaldf  afHnm«A'ntni1irrr  vmracdfiAnnrivifr /V  mihs 


Ihim  faCta  dLManiTdlc  naq:  gratia  eonu^iti  valde  afflucnsiA  limilitct  veritas  doAnn^i  vitc  A luih/ 
Df  vbicp  robur  acc^tc.p^ ;£t^aEc  dl  danui  caibs  pro  ablanuo  i vt  pr^Aum  dl.  Terna  Rza£cm/ 
...  " -iifigdem 


tur  condirio  fempitcrnitarisihoc  dl  q>  robur  gratip  A \xiitacis  dfcehi  dl  pteradXntc  aduetli  hgdem 
duilb  gfa  A ventas  erant  remporalcsunm  quo  ad  ptomiffionesiquiabona  temporalia  in  veten  pro/ 
iDittebanturtdlamcnco . rum  quo  ad  durationem  llams.Per  aduentum  autem  chnlb  roborata  cfl 
tam  grana  3 veneas  ad  ptemom.cum  ratione  proroitlionu  ptemi  prpmiLtum  ratione  tmucabihs 
tus  noui  ttffamcnti  vfq<  adconfnmmacloncm  {auli.Haldn  lah/ctrtio  laudate  deumAmen. 

fCVVLGATA  EDITlO-CHalduiab.  CXVII. 

Onfitemini  domino:  quoniam  bonus,quoniam  in  fcculum  mifericor^ 
dia  eius. 

Dicat  nuc  ifrael:quoniam  bonus,quonta  in  feculu  mifoicoitiia  dus. 
Dicat  nunc  domus  aaron  :qm  bonus,quonia  in  feculu  mifeticordia  dut. 
Dicant  nunc  qui  timent  dnmtquoniam  in  feculum  mifeticordia  cius. 


De  tribulatione  inuocaui  dnmt&  exaudiuit  me  in  latitudine  dominus. 
Dominus  mihi  adiutonnon  timebo  quid  faciat  mihi  homo. 

Dominus  mihi  adiutonSf  ego  dcfpidam  inimicos  meos. 

Bonum  e(I  confidere  in  domino:q  confidere  in  homine. 

Bonum  cft  fperarein  dominotq  fperarein  prindpibus. 

Onmei  genta  circundedetunt  mc:&  in  nomine  domini  quia  ultus  liuB  in  eoi* 


i 


r 


PffALMVS  :cxviii. 

Circudantes  aicundedcnint  tne:5Em  nonauic  dooiiuu  c|uu  ulcus  Itini  in  eos« 
Circundcderanc  mc  (Tcuc  apa,X  exatrounc  ficuc  ignis  in  fpinis:&  in  nomine  domini 
quia  ulcus ftim in  eos. . " ^ : o. 

Impulfus  cuerfus  fum  utcaderetnc&dominus  (uTcepic  me. 

Forticudo  mea  SC  laus  mea  domtnuscK  fadfais  eii  mihi  io  lidutem. 

V ox  exulcacionis  SC  falucisnn  cabcrnaculis  iullomm. 

Dextera  dni  fedc  uircuteulexcera  domini  exalcauit  me,dextera  domini  fedt  mrtutem*' 
I Non  moriar  feduiuamcSCnaRaboopen  domini. 

Caltigans  calUgauit  me  dominusrdC  mord  non  tradidic  me. 

Aperire  mihi  portas  iulhtis,ingreilus  in  eas  confitebor  dominothsc  porta  domini,ia 
(ii  intrabunt  iq  eam. 

' Confitebor  dbi:quoniamexaodinime,&fa(!his  es  mihi  in  falutem. 

Lapidem  quem  reprobauerunt  (dificantesduc  Eidus  efi  in  caput  anguli. 

A domino  fadum  efi  ilhidcK  efi  mirabile  in  oculis  noliris. 

H(c  efi  dies  quam  fedt  dominusccxultemus  SC  latemur  in  ea. 

O dne  faluu  me  fac,o  dne  bene  profperarecbenedidus  qui  uenic  in  nomine  dni.^ 
'Benediximus  uobis  dedomo  dominicdeus  dominus  SC  illuxit  nobis. 
Confiituitediemfolcnemincondenfisnifcpadcomualcatis*  , 

Deus  meus  es  tu  & confitebor  tibideus  meus  es  tu  K exaltabo  te. 

Confitebor  ribicquoniam  exaudiffa' me,6£  fadus  es  mihi  in  falutem. 

. Confitemini  dominou}uoniam  bonus , quoniam  in  feculum  mifcricordia  das» 
«;1VXTA  HEBR^VM.  ' CXVIII.  « 

* Propheta 

X Dicet  nuncifiad  quoniam  {temo  gratia  eius. 

3 Dicent  nunc  domus  aaron  quoniam  {temo  gratiadus. 

dl  ■ 

4.  Dicent  nunc  cimetes  dominum*  quoniam  {temo  gratiaeius. 

9 Aiefias.Dc  angultiauocauidommumnefpoctdic  mihi  in  latitudine  dominae 

« .Dominus*mihi  mon  timebo  quid  fadct  mihi  homo. 

iM 

7 Dotiunus*mihiinadiutoribusmeis  tSegorefpidaminoforibasmdt.' 
t Melius  fperare  in  domino*  q confidere  in  homine. 
f Mdius  fperare  in  domino*q  confidere  in  principibus. 

^^Dmnes  gentes  drcundederunt  menn  nomine  dni*quoniam  excidam  eas. 
Circadederuncme/etiamdrcndedemncmennnominedomini*qm  excidam  eas. 


M9Z 


:U,. 

T.i 


IO 


It 


I z Circundedetunt  me  quafi  apes,extind{  fune  quali  ignis  rpinarumfin  nomine  domi^ 
ni*quoniam  excidam  eas. 

1^  ImpeUcncioinipulilKtne  adcadaidumt&domuius  adiuuic  me 
J4  Fortitudo  mca:dC  cantus  domini  fuit  mihi  (aluti. 

^CCVOF 

Cf  yoicantuiK^utuinteatonuu^nini.  dexmdpminr&omfetti 


50< 


1 


loK., 


.1 


'1. 


PSAtMVS  I 1 3BXVHI. 

ii  Datend<MnmiVceUaddctcfadoimmYadcntfottm]dmcib*’ " ' 

17  NonmotianfeduiuaniiKiumboopaaclondiu. . p. 

I > CalUgando'caRigauic  inc  dominus:8c  morti  non  tradidit  me» 

•poHoM^  ....  . . ' 

1 f Aperite  mihi  portas  iuitid^tintroibo  in  eas,confitebor  dommunu 
c o H(c  porta  domino*:iulb'  intrabunt  in  eani. 

21  Confitebor  te»]uoaiamrefpondiftimihi/AcfuilH  mihi  faluti» 

xz  ^ufK’ Lapis  defpexerunt  (dificantes,fuitcapid anguli*  . . 

z}  A domino''fuitiIl^dioc  flatum  in  oculis  noflris.  j 

Z4  H(cdies  fecitdominus^exuItabimus&I(tabimur^nea« 
z(  ObfeaodomineTaluificanuncmbrecrodomineYac  proScere  nunc.  ' 
zs  Benedi(fhis  qui  uenit  in  nomine  domini'':benediidmusuos  de  domo  domini** 
z 7 Deus  dominus*K  illuxit  nohisdigatc  feftum  in  frondibus  ufcp  cornua  altaris* 
zs  '^20p(pCtd'Deusmcustu/flCconficeborteuleusmaisexaltabote. 

Confiteminidomino  :quoniambonus,quotuam(terao  gratia  eliu« 

Titulos  nullos  dLfr  Materia  plaloii  ac  aucontate  dominimattlLzi  jnar.  iz&Incm.monllnm 
mdias.quum  ex  hocplalnio  mdodcur.lapidem  qoem  icptobaoenmt  aedificantes  hic  faAus  ell 
in  cuut  anguliea  dho  fa<M  cft  iRud.Se  cft  mitabilc  in  ocolis  noffais-Idemqi  firaiatur  ac  aotorirate  p6 
apoftoIt.camaCt.4dicentuJiiceftlwisquttq>robatuscftavobispdificannbDs;qnifaCtns  cft  inca/ 
putangobA  non  efi  in  alio  aliquo  wus.Td  in^apicaiopnaigepiftol^dicencisAd  quem  accede 
tes  lapidem  vioaoieab  hoibus  quidem  rtptobatum.a  deo  aoceclcCku.'Et  mfra. Vobis  igitur  ctedeutv 
bos  honormo  credentibus  adt  lapis  qoe  rcprobaocrant gdificantes  hicft^s  e in  caput  an^li. 
confertu  nihilominus  p^mi  apparet  plalmom  totum  dechnfto  traCtarei^am  perlbnadaaiptain 
hocpfalmoanguftataicitcand^impullaadcarum/cafhgatajmomnontraditafraloata  ac  cxdrma 
perfratoiesToos.intn^dcar  vt  marena  ratioqi  gaodii  lulio^ ,Se  vt  rano  laodadi  deum  ab  ifracleia 
domoaaroni&atimedbosddi.Hmcji^ppaictfaluteacviftonaper&npiftiDsadviiiaeribru  iufto/ 
tnm  gaodiom  Se  falote  rpeCtare:radcmqiefle|kironade  qoa  fub  fpecie  lapidis  didtutilapis  qiif  dcTpef 
zetimt  fdilicanccs.de  qua  poftea  fabditutlbenedidos  qm  veiiic  in  nomine  diu , qopdim  non  monic 
foi  vioamiSc  aperite  mihi  portas  iuftitic.Nolli  liquide  mottaliii  hominfi  conuenic  vere  dicctc  no  mo  ‘ 
tiatfinl vioammulhpmohoininipocdt vctcdia,benedidtuqm venitlnoounedi^dcusdns  SciUar . 
sit  nobis  9ecEx  hisai.appata  q>.matcna  pfalmi  adliteram  dt  mdias  a pallipnc  Se  nioite  libaaaupCt 
te(aiiedlonem,punitutusitidirosA;adorandasabomnibasioftisS£  * ' 

CJSVMMARIVM  EST. 

UTPropheta  mdiam  multiplidter  patientem;in  deo  confidenteni|ndufdtatimi)tneftnm  incapntaiv 
gultadoratome;  amihs  canmmmtandop^teicaomnes  ad  laudem  diotnp  graop^temp. 
CrPerroneloqaencesrutlcpteSphera/mdiasiSeiufti. 

C0nmCnIintOinldicarp^almosinpattcsduas:propo(itiaa0ll^enp.Seexcdlttua|ibidns  mihi. . 

CTPmponitttia.PnmomnicaccomuhiceroesadIaudanddm  draioneboniratis8egranp  ftev  ‘ 
nfimdftratc in refunedioncmdi^Coniitemimdho/cdfdrionclaaehstqm bonos) Se  tn lapio  Sctod  . 
vnioerTo  refulatando  melia.qm  (tetnoinot^ri, gratia  dos) no  ex  mentis  noRris-Et  didtntad  ctn> 
nitate extenfa  grana  diis,pn>pteT ctem itatis  aditum  demda  mone ndetatum  omnibus  in  ditim  ter 
(bireaione.| 
inoi) 

^^..-_^dciideinchhihimcamilraeUtanjqfacctdonim)teftanturadosapoftolonun:^imDltl/  . 
tndo  magna  iodf  orum  poli  chnlh  refunedtonem  credes  defetibirar  in  chnftu.Et  de  laccrdoribos  ^ “ * 
dtur  ad.S.molta  etia  raiba  facerdotii  obediebac  fidd.Meminit  adf  rpaliter  hoimn,  eioia  fuerant pd/ 
mitip  fiddchnftian9.|n^CctDiic  timeres  dBra.Jetqo  loco  vniaeiii  timetesdeam  peucucuraccfpca/ 
tuh(idem.C7Deangiiftia.'Tettiampropo(itotftexplicattir,introdticMomefiam  pponftematcriani  - 
antcdidf diuinfgTatifextcnfpad^RrnitatfDeangoftia/pair)onis8eiiiortis,vocaoidlim|tecn(Tcdck  i 
■d  ipfumirelpoi^iqrado.milu  in  latinieiinc)lqipa<ribilitatu  Se  yitp,dns£t  (urfiis.de  angufha 
tiDn»intttiud£os,Te%oiidumihimbtitbdiiicliddC0tuuinDadiIavtRi9fiqnideangiiiha  chfu  i : 

coaOinitua 


1 : 


PSAtMVS  CXVIII. 

•onftitucnsftiicac  vtrnnqp  iadfi  perCxuti  fantintendentes  St  vitam  corpotakm  chrilb  toUoe,  St  fUi 
tn  com  otingaac£t  vtnof^  lacmidinan  tcfurgcndo  allaaitas  dkqoia  Sc  ad  vitam  rdhiRiir  immot 
- _ talem, A;  ad  fidem  (a^mvmnaromDndo  propagandam. 

' CTSIorninU0tnibi.Incipithicparsexecutiuataliordm&Priraotraaaftlla  ptioila/deangolhavo/ 
cani  dnm.Saddo  iUajrerpondit  miht  in  laacodine  dominas|ibi  voxeantus-Temo  illajo^ccmmi  do/ 
inmoacc.ibilapis.Q7Tra^f  ica9  vocatio  dniintiibulation^airignandoroncm  rteurfasad  d^ei 
cfBcaaa  dimnf  opia  qop  prpftatur  recanentibus  ad  deom-Dedarat  itacp  efficacia  duiinpopis  molo/ 
pliatet.p'Phmo  qaanmm  ad  l^ricace.Dominus  roihi|adelt:nonmebo|ccoeefici;tDs,qmd^ciet  mi 
ni  homo|hoc  eft  qopcnncp  hamana  potentia-Hac  afit  (ixuricacem  c5(lat  fnifle  in  chnito : vtpotc  qai 
ivoluncarie  fabiit  mottem/l^ms  de  rcraneftione.Ncc  obllat  mar.  i4.dicitnr  q>  comit  pauctaqao/ 
niamtimorille  n5fiiittimonspalTiolal|>pa(Ilo:hoceftnonlimpliateramuit,<edmmific  appctitfi 
Ibificiau  fbngi  offiao  pprioifugiendo  malil  fiicamm  iminensfablcp  vUa  tedandancia  in  tonem  St  vo 

lantatcm.Hicaiitcftl^odetimorefimp 

nens&eaitarentfit 

cft  inter  oes  qni  poi^t  me  adiuoarefolos  dos  mihi  adiutor.Seego  rcfpiaa  in  oforibas  meis.  Vidoria 
defcnbitavifioneinimico^conlequenteviftonacomplecLcoIaeaerotenim  viares  peifitOavido/ 
Cia  videre  hofles  luos,fcmtando  in  eis  qat  finq&  quaceo?  fonr.Et  ab  hoc  ada  vtdedi  hoftestplanes  in 
hocpralteriofignificafviaoria.lcaq>rcnfuse(l.&egopfe^m  viaorucon£H]^deoronDns  meis. 
Hanc  vidona  aiTccutfi  fhifk  chnihim  cofiat  fine  aliquo  humano  adiatono.p' Tettio  qao  ad  fpe.  Me/ 
lius  fperare  m dno  q confidere  m hole.  Vbi  aduerre  non  coparanonem  fien  intci  hoiem  & deum  in  ad/ 
lunando, fcd  interrpem  &cdfidencia;qaam  enim  maius fiteofidere  q fperare, inquit  q>  mdins  cft  fpe/ 
care  m deo  q confidere  in  hoic&  turfus  melius  fperate  in  dno  q confidere  in  pnndpibus.[^mo  cuiiu 
in  prima  coparatione  memmit]nomen  dl  natutnpnncqis  autem  nome  eft  potentia^  Incendit  erum 
q>  melior  eft  fimplexfpes  in  deoqqnaic&pconfiacnriainhoicqaanram  ad  vites  quafcfiqi  humana; 
naturgihumani  mgeniifhuman^  fWlcans|hamanacfi  virium:&  fimiliter  q confidimna  queeun^  tn 
MnapibusfcumfcS^  dominii f^iiqct  comprehendendo  principes  tenebraramihoc  cft  demones» 
y Quarto  quo  ad  cxccunoncm.Omnes  gaites  arcundederunc  me . mm  quia  ois  generis  hoies  c5rra 
^m!uetunc.nam  vteuagelica  tcftaf  hiftoria,pairas  eft  a ludeis  &gentibns)a  manbus  Orfocminislaia 
oerdotibuS  St  laidsia  teligiofis  Cpharirpis  fctliceOA:  fcculanbus  &c.Tum  precipue  quia  oium  natio/ 
num  aliqui  qui  conuenaacad  rolcnicatem  parchale,ftierunt  coera  ipfum  damando  ciucifigequia  illi 
qui  coucnerant  ad  pilamm  pro  opere  mifencordipCf^hcet  pro  hbeiado  vno  vindoiquos  enangdiftn 
(licit  qui)  afccndiflet  raiba)vcifi  funtad  perendu  morte  chrifti.  V ndc  petras  ad.z.dizit  ifradirisiex  om^ 
IU  natione quefab  coelo  dl  cooeniccibus  in  diepentecoftcs.huncCfciliret  icfum)afBigentcs  interemi 
fiis.Ec  pptetea  didc,oes  gentes  aicudedcranc  me.Ec  i n tcdic  ad  Itceram  qi  palTiis  ^ non  folfi  a pontili/ 
cibus  Se  magnatibas,(al  etiam  a popularibus  oium  narionnm|dam^  cmafige  craafige.  In  nomi/ 
nedm  quoniam  exd^measidetetra  mexcidio  hietorohmicano  paromilnos  pnapes . Et  vtdarafic 
coftra^ofordina  literam  fic.Qnonia  omnes  gentes  cird!dcdciiitme,in  noledra  exciam  eas . In  hoc 
enim  ordine  wpaiet  non  (binm  dcmentft  ludeoram  circundanciam/cd  ca  exddii^giparet  et  q>  noli 
not  vindide.lca  (andicasCm  nok  dni)ad  excidium  faciendum  inducet chtiftum.Ete^  modo  ordi 
nato  literam  duoqc  verficulorum  fequentiam, inchoando  (dnp  a coinndione  caulali.Vbi  aduencre/ 
|>eti  aceSdederant  meetia  ardidederanc  me:ad  fimilicudinem  dreundantift  hoftifi  defcnbcndo  per/ 
Cinada  ludpo^  pofiftentift  ad  volendfi  cnicifige  cranfigc^Ciccundedeifit  mequafi  apes.  Aflimilan 
tnrocdroteschn  apibus»o  ip  lient  apes  aculeis  ipdedoipacii  offaiiMt  lf(bs&  fcipfas  necant  aut  cnet 
nat) inutiles  deinceps  fe  reddetes^ta  irad  drefidantes  chfm  param  l^emt  chriftuiquia  intra  triduum 
KrutTexirimorcalistgloiiorus&^ibiipnsalitcxpcuinoncchfi  intnIcitItniaximudamnfi,nonrolum 
Kternp  danacionis|Ira  in  hac  vita  deftradionis  hienifaicmicaptiuitacis  {ipn^  ac  difpITonis  irrepara/ 
bilis.Extinift^  funt  quali  ignis  fpinarfi. Gentes  arcftdarcs  me  ^ morte  extmdf  funr.Or  Fm  q>  erat  vna 
gens  habebancq)duiratetcemplliiracerdociuro,&Fm  potetiam  pfequendi  fiido  mein  meismembrist 
qoali  ignis  fpinatft|hoc  eft  vdodtct]ficatvelodterexttnguiturignis(pinaram.Erdixit  hoc  vedd^ 
beretcominatnmiam tectio exddiumdro futuram poft  pfecutionemchfi.Et  vereficfinnqnia  non 
practcnicgenaatio  illa  qnado  foperacnic  addid  hietorolimitanft  per  romanosfadfi.Er  ordma  Uteri 
ciccundederunt  me  fient  apa,in  nomine  domini  addam  easitxnnd^  fune  quali  ignis 
:.<rQmnto  quantum  ad  refurredione . Impdl^o  ipulift  me  ad 

I.S. r.LJ .11 ' ^ j ?_.ti 


fpinamm.Sic  enim  optime  quadrat, 
cadendii.  ‘ 
do  impulil 


i.  A poftropbac  meftas  ad  populft  volente  ipfum  cradfigiEt  hebtee  lin^p  mote  diat  ipdicn 
ihlhiad  Umificanda  vehemml  UMalfus.u  vrif  metaphora  qnaii  vehemeter  impuUos  foe/ 
Iit  ad  rorporale  cafamiintcdcsq)  fado  palTionis  Sc  cnicis  vehemeter  impulit  dipopulus  ad  cadcdfta 
vira.p^dnsadiuaitme,fottinidomca.Aduertc(phaifttnns  mdiasnodcfcnplmc  angulhamlham 
■Ufiga  anfidatusaboibasgetibastaiiqwibus.U|)ptereai>mdo(k{ctibitKvefaemctaimpulfiiia 

CaietduppuL  B 


PSAIMVS  .cxviir. 

Bdcafumtfignifieans  pa  hoc  morte  fiiam.Qnam  no  morte  fed  impnifom  ad  cafnm  a vita  nominata 
qoia  no  ceadic  a vita  ^m  intentione  impdlentiu. lUi  enim  inten da>at  vt chfs  cadm  a vita  licut  cf/ 
teti  hoics(line  tedim  ad  vita  infra  tndnfiiquod  no  fnnt  aUcenaEr  pptaca  dicit&  dns  adiuuit  me,nM 
qualitercfr^  fed  fotntndo  meajfacSns  eft  ne  cadcremihocdl  adiumt  mefaitns  fbttitndo  mea  i hoc  eil 
roimotralis  vitp  me? .rEt  cantos  dni  friit  mihi  feloti . Non  folom  dns  admnit  me  vt  fbttmido 
fed  ena  cantus  dnnhoceft  mentam  ptpdicanonis  poblice  ikl^nte  vdnt  cantando  & laodandodo/ 
mina,ftiitmihiin(alottmimottalisvttf.meroitcnimchtilhis  petopalhaadda  laudemCqnatcaiM 
tos  domini  appellanOtefutteaionem  ad  vitam  immortalem.  _ ' 

@01C contue  t falune-Traaaf  hic  illa  pamcula/refpondit  mihi  m latitodine  dnsiinchoando  a lati/ 
todinc  dfcCbis  duplicisilcnnf  feilicet  &lalons.  Vox;in  tefiineClioc  mea.cannisllftinf  in  dinmis  lau/ 
dlbns,&;  faluns){tetnacoo  apud  oes.fed  in  tentoriis  lofro^DefcnbmiC  iolh  no  m domibos  fed  tento» 
nisiga  no  ha^  hic  manente  ciuitate,red  fritota  inqaiiiit  pocMinates  ac  militantes.^Dcxtm  domi 
ni.Ecce  vox  cantos  & (alimsXlextera  dni  faciens  fomtudinem.Mefias  ipfe  dextera  dni  appellaKga  ho/ 
Bianiraseiuseftdeiotganfi  conumadjlicnt  dextera  eft  oiganfrcoiunCtu  perfonf  homanp.  Ipfectg» 
mdias  cantaf  m tabemacolis  iaitof  faciens fomcodinem.fli;  in  feipfo  imottalis  cotpotisjSc  nirfnsfrvi  ■ 
ciens  fotntiidincm  chnlhanp  fidei  in  mfrdo.Etnihilommus  cantaf  exceifus.qtn  in  noieeiosomnego 
nofie^tor  ccddhooijtetieftnu  Sc  infemoi^In  idem  aut  redit  fenfas, fi  pa  rtoeta  dm  intclligis  fano/; 

labilem  a(Tifiena5feapotenamdinina*at enim  in  chrilhreftitteCtionevttanqifomtndinemA  ex/  ^ 
cdfaqnoadfiw5tfiftiinqaoposfintvaldeexcdfam.frN6monatfedvioam£xplicatmcfiasimortali/ 

tatemfiiamlk opus ppniLNomonatiamplius, fed  vlnaifinefinexhfstefiitgensex  mortuis  i^  non 
monf.mors  illi  vitra  no  dominabirut.Ec  narrabo  opadiii.Ecce  opus  chnlh  poli  tefuneChone.  Natta/ 
boipcr  meipfum  inlhoedo  dilcipulos|&;  per  eos  vnioetfo  mlIdo,opeta  dniictcdcnda.p^ Calhgando  ca 
Digamt  me  dns.Pnmfi  opus  nanandum  eft  m^ftetifi  paflionis  chfi.hoc  enim  fignificaf  dicendo  mo/ 
rehebt^caftigado  caftigaoinvr  magna  cafti^nonc  mtdligas.Et  vere  magna  ftunit  acctbitas  pafe 
fionis&mottisteftaf.Etmottin6ttadiditrae.Metaphoncnseftlamoad  fimilirudine patris c.tlbga 
tis  fflifi  fed  non  oenderts  illam.Scd  fixifus  intentus  eft  q>  non  tradidit  me  motti  fient  ftibiiciunf  raoi/-  . 

ti  altiholes.aliiGqoidedanf  morti  ficq>  no  eft  in  eoifipoteftatereforgereimeaiitnon  ficdctht  morti, 

tu  lic  vt  in  poteftate  mea  eflet  refiirgrte.Poteftatem  iquic  ipfe  habeo  ponedi  aiam  mea,&  ptate  habeo 
iteriifiimendi  eiEt  tnrfos  qoia  ndrait  traditus  motti  nifi  tndoo.ideo  dicitur  Sc  morti  no  tradidit  met 
IU  potius  motte  fobdldit  roihLEt  hoceft  alretii  opus  narrandfilpeCtansad  myfterifi gloncchrifti.In 
his  enim  duobus  myftenis  pendet  vniocria  fides  chnlfa-IT  Apente  mihi  portas . Apofttophat  mefia» 
»ddifcipolosfiios|qaosmitntadpnUicandom‘vniaeifo  mfido ad naitandii  hgcopadni.Apcntef 
opoftoli.mihvnon  vobis, portas  iulhripicuan^ica  doArina  & poteftatem  fimendi  miraeula  ad  cofir 
niatione  eoagelahp  fiqnidem  fnnt  potrp  loftitia;  fideiipet  has  enim  aditus  ordinatus  eft  ad  ipftitian 
fideudiccie  ipfo  chnftoeuntes  in  mundam  vnioetfbm  ptplicatecnangelifi,figna  afit  eosqoi  crolido 
rint  hax  feqoenf  Stc.P’Introibo  in  eas.Inaoitns  chfi  in  hasponasCCrilicetenan^om  6c  miracnla> 
eft  intenot  coopetano  ad  mooendu  mentes  hofiim  ad  ioftitiam  fido.vanas  vttafip  potta^effe  fine  hr» 
tofmodi  ingreflh  chfiiteftamtioancoagcUftaidicensaliqiioseoKqniinteiftietut  tefuneCtionilaMti 
iuilfe  ad  paneentotts  chh  obfiinatos.inde  enim  collegciftt  condfiu  & oSdufetfit  de  motte  chnfti  Vn- 
ck  Ik  marcus  aiangdifta  ck  hm6i  ingteflu  dicit.iUi  aii  t ptofhfti  ptf dicaocrant  vbiqi  dno  cxmpaanc& 

r^C^tebotdfim.Dfcausintroinisdhriftiinhaspottasdefctibif  adtosfidei confitendo  dnmifenlart 
daiedUmdegtatiafidei£tdintdifsfeconfeffutfidominfiinmebnsfinsriuxtaillad.siuo  ego  lan» 

Boego.viuit  aut  in  me  cbnftus.Et  rutfosan  expenmenri!  ^tinseius  qui  in  mc  loqoif  diriftns.  PTlatc 
porta  dno.hoc  eft  qood  cMtdiot  dnoihoc  eft  quod  credent  & landabftt  fiddes  meufcilicet . hacc  port» 
dfi^*cfideseuangelicacftpottadomincmetquafolamadituseftaddeff.Iufti  intrabontln  eaaioit 
prius  ioftirpoftea  inttanfed  introefrdo  loftificant/Sc  tuftificando  intrat-no  eft  enim  datum  alind  nome 
lob  cedo  m quo  opotteatnosfaloosfieti/duitpetrusapoftolns  aaa|.CrC6fittbottc.Renocat  fenno' 
ne  ad  deum.  Cofitebot  ttflaodabo  te  dnefpcr  meipm  & fideles  meosiqm  tripodifti  mihi.Conclofio  eft 
gtatiaifiaCtionis.qa  riidiU  mihijfaao  rdaitedidis  glotiofpi&friifti  mihi  1^00 1 cteinc  imortalitatis. 

TtaCtaf  hic  illa  patticuliconfitemini  dnoicum  confeqoentibus,dicet  nacfdicet  nucte  Tta/ 
<»alautinttodocendoniftos(apoftolosfcilicetaf alios cofitenteschrilh  tefiuteaioiic^acichoado  ab 
admiratione  faCti,q>  chriftus  reprobatus  a ponficibos  Se  primatibus  iod^rii  exaltatus  eft  a deo.  PTa 
pis.Par^oIa  alfamif  lapidis  tenitari  ab  zdificatoribus  Sc  tfi  demft  pofiti  in  capot  an^lijmjoco  ho/ 
notabili  fignificato  p caput, & multum  offrciofoifignificato  p angulfiiv^te  ad  officium  coiungedi 
pariete  cocunte  m angoia£titcdit  p hacparabola  fob  fpecie  lapidis  mefia  foliddCde  quo  inqc 
aplbs-pctra  afit  erat  chf  s>kfpeCtfi  Se  icprobatfi  a pfitifiabos  iodeo^habeabus  officifi  axlificadi  do/ 
mfivioadei:^ahoibascolctibusdeffc6ftnnf.Ritobatns.njibnisfuit  tanJindiMosac  inhabilu 
yr«flffdefyn^ga|vtefamnmnerotUftifideiLEttnhicidcfiiitlncaputangolijadostft.na3ipta| 


i 


/ 


P[SAtMVS  .CriX. 

fy&aiis  cdifidi  difiane  rdigionis/conhmgdis  hinc  indfos  Inde8entiles.iple  nano  eft  pn  noSn  qui 
tsu  vtraqi  vniL- vc  diat  ad  ephe-z-p^  A dnoinoab  homana  artqtio  cafu.ftur  ilto^oc  l^aiatDin  Lmi/ 
Bbde  & vae  admiratione  dignu.eft  m oculis  nolhisJdinc  dare  apparet  9.  uilh  intio^cnnf  loqoen/ 
tcstalioquui  n5dicerent  in  ocoUs  noHns.nec  liibdact  in  nnmoo  olurali  onm»  


mtadsfingiilanfrimcdiathiaaadikiiqmdiodlolnoropnaturabsipcaniclicotpas  dtoltam  be/ 
ntUDotralis  vitaqcp  inchoata  faeritimott^tas  humani  generis  fm  coipos,  ^pprerea 
MsbSi,ac  Iftabimur  m ea.CTObloao  dnc  Voxefiiuftof  eniltancid  & l^ndobiefanedionc  chrt 
tt  aUoquedo  chfm.Si  adocibiu  obfarantis  eft  obGxro.Obiixio  dne  Qdoa  nfiqe*  quo  adoenit  tepus  b 
liitisjobf^  doefac  pficere  nfiqfiic  augetijpfasfi  fiicere  euageliom  fida  chriftianc.Benedi<aDs  g ve/ 

^innoledni.ego  vem in noIepatrisma/^icabatchfs.Etpptaeacrederes recipiunt  ipm  can^ 

Mdidus  qm  venit  in  noie  dnLbt  per  hocc6fitenf  aus  humanitatc.n>cus  dns.fc  illnrir  nobis.  Dic» 
TO  dens  dnsico^KnC  eios  diainit^&  lUmdt  nobi^pa  grana  in  tema  fle  daiitare  euagdicc  dodrina 
Apenut.u.ad  Ifam  in  dic  idiiiiedidis  fu^  apoftobs  (enlbm  vt  it^igcret  fcnptnras.&  codnue  luca  no 
bisplumefiddiquitfic  loge  danas  iUantpdies.4ojpparesas(&loques  iregnod^fc  pofteami» 
tas^bndft  vifibilitttax.<r Beneduimns  vos  de  domo  dnuAdooie  q»  more  metnco  iretponanE 
qn^  fiiue.  vnde  Ifafic  eft  otduiada  vtapofDimas.£bndidns  q venit  in  noie  dni.dens  dns  & illoat  no/ 
Pis.fc  poftea  robiiigtndu  eft|bcneduimas  vos  Acgms  iiuta  metn  cdpofirionc  hax  danfola  benedixi/ 
mw  vos  dedomo  dmimedia  locef  inrerbfididas  &dcusApoftTophant  itaqi  iidh  recepta  chh  fide  ad 
exitotiB  tempU  daihoc  cftad  lodfos  coleres  defi  fm  tuQ  veteris  teiH,dioendo.Benediximus  vosieziSe 
tade  domo  dniicnltores  tepluiomakdiximos  vos,qni  lo]oimat  lUft  qoi  no  venit  folaere  legeded  be/ 
nediximus  vosfbenedidione  pmiflam  abrahpin  qua  bcnedicenfo£s  gentes  ^icanimas^is£t  n/ 
ptetira  ligarefeftii  in  ftodibns  vi^  cornua  altansihoceft  pparatediefahuil  Alludit  enim  ad  annqS 
mote  quo  frodofos  ramos  ligabat  in  aniis  teph  hinr  & iivir  n rniXnmtv&Oi 
fiwLanf  racrifiaa.Er  vt?  hodie  in  multis  cci£ 
ti  & j.Incendit  aiim  pa  hoc  dedarareq»  iud^  cum  gaudio  fdfauo  ampicdi 
Bis  chnfttiqncm  tanto  defiderio  patres  ezpedaoeninc. 
lOae  mate  niHadenus  Inlh  locun  I^tnn5  ppheta  g^oamt  pCalme  loqui^alloquEdo  mtfiS  iS 
Uniatacu  a morcuis-Oens  meos  tu.flt  cdfitd>ot|no  enibdca  cofiren  tedlcdeft  meftideus  meus  exalta 
bo  teino  1 td^  fcd  laudibus  extolledo.p^Cofitcmini  diioiqm  bonus, qilS  ^tono  gfa  aus.Poft  pTeflio/ 
ne  nda  fof  hoitaf  0«  ad  landandd  defi  de  tato  bnfidoucpoedo  qd  in  pnndpio  rporoerat.Ameii. 
Alcph.  CyVLGATA  EDITIO.  CHalduiaL  ^XVIII. 

Ead  immaculari  in  uiaiijui  ambulant  in  l^ccfomim. 

Bead  qui  rcrutantur  cdfamonia  dusdn  toto  corde  exqumint  »»m. 

Non  enim  qui  operantur  iniquicatemnn  uiis  eius  ambulaftetunc»  ' 

Tu  mandalb  mandata  tuatcuflodiri  nimis.  . ‘ 

Vdna  dingantiv  uT(  mcadad  cuAodiendas  iuftificadbncs  tuai. 

Tunc  noconfundanquumperfpextroinomnibusmandadstuis.' 

Conficebor  dbi  in  dire^one  cordisnn  eo  didici  iudida  iulUd^  tu(. 
lulbficaciones  tuas  cuRodiamtnon  me  derelinquas  ufquequacR. 
CIVXTAHEBRiEVM.  CXIX. 

Aleph.  Ptophetaj^^Earitudines  perfedtonim  ui; , ambulandi?  in  iWhina  dfii* 

Aieph.  Bdtudines  cunodienduffltelHmonladust  in  toto  corde  requirent  cUm* 
Aleph.  Edam  non  operad  iniquitatem, in  uiis  dusambulaucrunt. 

Al^h.  T u mandalb  pr^c^ta  tuatad  c^odiendum  ualde. 

Aleph.  Vdnam  dirigentur  ui^me^mdcullodiendumllatuta  tua. 

Aleph.  T unc  non  crubefeamtin  meo  refpicere  ad  omnia  mandata  tua.  <' 

Aleph.  Confitebor  te  in  reifbtudinecoidisnn  meo  dilbere  iudida  iultid(  tu^ 

Aleph.  Statuta tuacullodiammederdinquemeufi^ualde. 

Ittilns  nullus  tfi.CTMataia  plalml  a ipfo  euid apparet  motafisiqa  a principio  vfia  ad 
A.  morales  a^ns  rraftar.Cteca  tBacn  afit  traftandtiadnm  fphaS  in  hnr  nfaimn  rmnmrniml. 

CakblbpplaL  - ~ ^ B « “ 


PSAIMVS  .CXIX. 

gpifts^wiin5[1fgrm  diaina(&motashnmanos.Tta(^intcao  pphetficftho^  trioni  cSnedonfddcri/ 
Sm  diocrfos  (eu  vninerfos  motus  humani  animi  ad  deS  te^s.Et  f ptctca  tot  idoit  plbnad  qooc 

genera  motoii  homanoi;  ittodoat, quatenus  fotmadi  leu  fbrman  limc  dioina  graria/&  nmiliter  qov 
cenos  fotmadi  ku  formati  funt  dimna  lege£c  gratia  qoidc  diuiiu  lignifica£  dujcriis  aftibosqmca  di/ 
rigeiqdocaqviaificaKtrataate<c6firmaieaccXe>:  vaohgnificaf  madatoipcfptoltelfamoniofvcitio  0£ 
AAus  adt  humani  (ignificanf  ddtdeno|cleftionqoranone  &c.  Vnde  materia  pfalm  i cft  homo  tendet 
ad  defijfotmadas  formatus  m attibus  foisdiuina  ta  gfa  g quia  pfalmus  iftc  cnHoaoiU 

riis  coftar i(Uia.=:-litcras  aiph^ben  hebtaiailicgi  hcbip  lin^  cSditus  eft  vt  glibet  oaonarios  ven/ 
dica  libi  pptia  alphaben  lirerara  n5  foiu  m pnmo  vcilicolo  led  miingulis  oOo  variculis(ita  a>  totiu 
pnmus  oetonarius  in  capitiboslinguloifioao  vafud  incipit  ab  aleph,&liniilita  fecridusa  betfa,8( 
gc  dnneeps^deo  letoato  feaetiore  myfterid  (puifon  Aoiaccipiendum  hinccenfui  tp  alphabctfi  ime 
girihocmpfolmolignificavnioetfitatc  motuuambolantidinvia  dcn&qidiDetfitashteraifilignl/ 
bea  diueifas  ef&  matenas  diuofoB  o<3onanoq3&  q>  vmtas  titop  in  vno  ornatio  fignifioa  vnitaiS 
materiei  lUo.Et  ppterea  plalmus  ihe  vtpote  Gngulansfmcnto  libi  vedicat  lingulate  ezponedi  modfi. 
GrPa^ua  loqucns  prophaa  cIL 

B£dtinidllK0  pfcctOJZ-Diuidif  pfalmas  m.s.pattcs  immks.oAonarios.Ita  (p.spafonas  agit 
ppheta  m hoc  pfalmoilingulas  in  lingulis  oAonanis  cwli didas. Q7 In  hoc  itagi  pnmo  oAona/ 
rioagtcpphetapfonaddfidetattsvtdirigan{vuc(ua;ad(ku.&ezpnmifpetfona  haccin  voficulo.f. 
vtina  ^rigenf  vie  mee  ad  collodiaidd  Itamta  tna.Aptd  pfirAo  pnnapimqm  primus  humane  men 
|]s  motus  vcrfosdeliicftdelidaarcdirigi  ad  delLCrDelcnbif  adrpfonaluKtliei  moriois  ddidoiifttf 

?uo  ad  teddidcrataitu  quo  ad  fniAd  ta  ddidaatc-P^onna  funt  duo  loi  tiiaifomll  expaitc  linis  fcit 
miuquodellpnmli  in  itenoncA  quo  ichoatrulpuBdo.Bcantndines|in  hac  vitam  fpe&inalia  u> 
R,lnnt  pflcAo^nd  Gda  aut  dccoK.led  vic  hoiom  ambulatin  m doAnna  drikEt  mtendit  q>  beati  fune 
no  qoicuntp  fra  plicAi.Acli  apte  dudlTaa)  radices  eos  qui  fum  pfcAi  inta  ambnlates  in  doAtina  dnu 
Intaambnlatcs  dixit.no  intafdetes.CdgTuitpronac  ddideiati  dingi  vias  (nas  ad  deliri^riml}  rofpfe 
ciat  cdteplando  pmid  ambulatium  in  via  daiCe  (rirpuado  ad  lUodfodicitateeof  pfoar.  ^Beatituoi< 
nes  cnttodicti&I^folu  pftAos  fed  phaentes  m via  dei  beatos  exciamacCoftodioitcs  a dnplia  aAm 
ddbtibunfXab  etterion  obreinationc)dicedo  cofiodictid  alfamonia  ansDiuina  pcppta  appdtanf  ie 
(clfamoniadcLtnmgatelhmomdphibct  deo  vilcgiOaton  quatenus  vetajiufta  (an Aaqi  funtiAe  ttflt^ 
monili  phibenc  nobis  reniaribos  ipla  q>lilii  dd  fornus.  In  toto  cordefnaiorobremano  nifi  a inter 
gia  corde  eegraf  densinihil  pdelL  a tmoea  nodidmf  bean  caliodientcsuuh  fimul  Gm  ez  toto  corde 
qrctes.ddi.Toto  adr  cordequftoc  deo/eli  qicre  deti  Gcqi  in  corde  ^tens  nihillic  cotranfi  offiao  qo^e 
roidi  ded.lt  ji.in  coide  effitioens  coetarioiiam  non  a toto  corde  quanottut. 

Cr£tii  noopari  inifJUitOte.TripIex  ordo  ambulatifi  in  via  da  defcnptns  dir.prcAof  in  prunorp/ 
liaennd  in  rectfdoffc  inclpietiam  inWoctetno  volicnlo.Et  vttlqigdeiUi  diAi  fontbcatififii  adrnont 
vt  hinc  ilinuef  duo  motuia  ddideni  dffaibiAlt^a  btitiidine.al^  cz  cunAis  ordinibus  ambnlati^ 
in  viadckMagndliqmdcmociuudcIicfoijdlbticudodcttnddcfoicicndlimociuiieft  multiplez  ordo 
ambulatid  in  via  dei.Acccdif.n.delideriOttj  ii3  folfi  ez  f ihio.lcd  ab  ezeploipnpoe  diuafof  ordininn; 
ambulatium  iri  Via  dd.Pofolhs  ita^  & pfideribns  adfongit  ftridaes  ad  cauedfi  a pAu.hoceft  eninx', 
incipiennm  ftudium.EtJioc(ignilkatuTdicendo.ertam  non  opciatiiniqait>Mm.In  quoftudiumad 
canendum  a peccatis  cum  viAonafdcfonbitarpcrnon  opaan  inignitar^.^.n  qiis  aasida,ambola/ 
nttnnDhoceftctiarrtipGfantdtnnraaoambnlahtiuminviadd.  __ , 

5Cu  midaltt.Tatili  monuum  defidefli/ez  parte  agentis(Tioceff  dei  ]^cif(ittis)defchbif.To/densinon 
moy^  aut  angelos  aut  ho  qcpnif  .madalh  p^ta  tna|ndhDmanadecraa»d  cuftodicndnm  t na  ad 
atitiimdiim  anriaed&leu  docedum  (eA  ad  oblmadum,  vald^no  pariilnd  tepideind  (ignita.  Conlbc 
iniiri  mulcfi  efferte  ad  monedum  humanum  dumlautoritate  tanti  principis  pcipicntis. 

Vtina(i|m  ath^ium  emlicatpfona  ddideiatejydingen^diuma  g£a,vif  m^.Hcbrpi  nulld  hab& 
tesfarimmriifiidicatinijiUo  vtnnf  JocooptatiutEcce  rcsdclideraca:q>  dmgant vif  mef  icogitatioesf 
volinonesipairioncsiojrarioncsflocnnonc^dia  mea.hecm.font  vue  p quas  in  humana  vita  huma/ 
nus  gradif  aius.Ad  cnmidiednm  ftatnta  tuaiad  obremacU  1^  tuirAduate  hicp  roto  hoc  pPalmo 
(p  Itatun  noie  ex  idtdfoa  itoptes  nfi  vcuni  ad  lignihcadum  pema  cfrimonidiai  vt  hmc  diTceniac  le/ 
Aores  qd  in  hocpfalmo  ht  ^alis  roctio  dcpcaqms  ogtimoniaiit)us.Et  in  hoc  voficulo  adneneprona 
ddidaate  dcfaibi  bbremarioni  cyflmontaliiiCvtpofoininimoyjpatpto^ad  lignillcidam  ^ pfo 
na  h xc  ddiderat  vias  foas  dii^  ad  plena  obreruationeduiinac  le^  vfip  adihmima  pnracpra. 
jfnnf  nd  cnit)^(^in.TraAa^mAiis  doplcz  dueAionis  ddidaate, limnl.cqiljcado  duplice  ditcAkv 
nis  mo^ReddiCJi.ronem  ex  ptefruAns  qnatedixit  vrinam  dirigcnfiga  in  meo  lerpicerc  ad  oia  man 
jlaptnanoaabcfca.VbitelpioeiieadoumandacaidtviialbccicsdiKAioOUtDiiiinafiqmdemgta/ 
jjgytpgrtpgjl^qgfaathoymirfpicagnoadaliqoaMaildfani^tawdiBiiviiatoipDofoBk^^ 


r 


»5* 


PSALMVS.  CXIX.  ,,j 

^gmt*qtifie6ncia6nroadtimandata.&viMn5virolaTaitfita()>fknrhootuin  rensatnta iaco/ 

W apollob  fnianica.irFra(tos  ailt  vifionubgnificaCdKeixioirancnocrabdcam.  Ratio  (iqDidfcni 
Mcaidi,cftqnfi  non  totakgepTpcAa  occumtaliqBid  c6trarurai)£j>fi  tota  legem  vidillcmns  noftiiC' 
lcipasc6‘bn.Etliciithocacridieineniber(:ctiaczrcnon.ica  cdtingituitosaium  cdfbndinorerpei»is 

«iadati,sdeiomnibos.C:C6fitcb«teddiceftaltafrnaosdirei3ioni$defideratc;laudaKfciIicetdeuin 

wtden^£thicftii<3nsnaradefcnbif  exdcfidetataditeaionc  (ignificaradic^.tnineodifectt  io/ 
fficia  luftina;  tna:.Iudicia  mftitia:  dei  vocant  qnaniinm  luftitia  dei  indicat  debita  die  a nobis  fine  deo 

tohoibus.Etdmina8tatiadingitnosfaci£doDosdirctrcqofcnnqifaidiomamlhtiadebemiis(;tie 

drofiuc  hoibns.p^ Vbiet  nota  ordinatd  pgtdliiin.na  rcaiirimas  directionis  otdo  (ignificaf  pruis  co 
paterna ddniaiidataq>erq«r  mtiapiatnpitationisfinconfiderationis  6c  negllgentip  excluduntur 

ptindcdircatabillismandatisqupcunqiruntdebitaiqniaadhocordinafvidOToiamandatavtdi/ 

•ramus  qo^  dcberons  ta  deo  § hoibus.Et  lingulis  ^us  ditcdionis  congtui  arrnmndanf  fnii^il 
Unocmbcfccit.huic  rrtlo  corde  confiteri  deam. 

nid.Duo  dcfid<Taocr<falKCtdi_ngi  & cnftodircIcg«>Jfce^ 

Modjrdu  Itacnra  tuaxxplicaair  prius  fniAu  dapboe  duvdidis:cxplicac  m6  caftodteirr  vr  la  di 

i^e^paiftodiallatatof  iteditobreraationelegisplaia  vfip  ad  minima  q (at  pcfpta  cciimonialia. 
arKt)Crdlfiquc.FrcCtus  pknpobreniationisle^defcnbit  q>deosn5deRlini|mthoiem  vf« vaHo 
hoc  dlvfqi  ad  enormem  Iapfam,g[iisRlmqoateddtrama^i!carum.Etdefcribiffni(»oshic  de^ 

Ouetga^  auxiliS  cuftodiens  hoiem  ad  pfeuerandnm  in  gratia  Qia.non  cft  donum  aliquod  pofitfl  in 
«a  nra/(icur  (unt  charitas  & alip  vututes  inftifpifed  eft  fpeaalis  cora  quam  diucifis  aCtionibusimoti/ 

^&occa(ionibDsaccdtosexeroer,caftodicdohomincinnevfQiadeolabatnrvr  perdat  ^amtqnod 

clietdetclinqm  hoiem  vfqi  vakk.  Coimnuis  ita^  pcibiis  iccognofcendd hunc  frnCtum  prophetali/ 
gnificanujdeprecatineipm  fubmngendoitang  no  m fua  fed  m dei  aCiione  caAftentem. 

«TVVLGATA  EDITIO. 

P ■ T N qoo  corrigit  adolefccntior  uiam  fuam,in  cuflo dictulti  rrrmnnM  nKMi* 

• i In  toto  corde  meo  exquifim'  tetne  repellas  me  a mandatu  tuis. 

In  corde  meo  abfcondi  eloquia  tuatut  non  peccem  tibi, 

Bcnediifhu  es  dominctdocc  me  iufbficationes  tuas. 

In  labiis  meis  pronundauimmnia  iudiaa  oris  tui. 

In  uia  tcfhmoniorum  tuorum  deledlatus  fumtficutin  omnibUs  diuitiis. 

In  manda^tuisexercebort&conliderabouias  tuas. 

In  iulbiTcarionibus  tuis  medirabormon  obliuircarfermones  tuos. 

CTIVXTA  HEBR^VM.  ^ 

Brth,  I N quo  mandabit  puer  uiam  fua,adcuftodiendum  fmuerbumtuumi’ 

Bcth.  ^ In  toto  corde  meo  exquifiui  teme  aberrare  me  faca  mandari.  nu>. 

Tn  corde  meo  abfcondi  didhim  tuumtpropterea  non  peccabo  tibi, 

Beih.  Bcnediclustudomine^docemcflatutatua. 

Beth.  In  labiis  meis  narrauijomniaiudicia  otis  tut. 

Beth.  In  uia  teftimoniorum  tuorum  Iftatusliimtqualifupcr  omni  opulentia,  ‘ 

Bcth.  In  prfcfptis  tuis  loquartKrefpiciamfcmitas  tuas, 

5edi.  In  (Ututis  tuis  dclidabonnon  obliuifcar  uerbum  tuum, 

jlPl  quo  tmmdabit  In  hocrecumfo  oCtonario  ppbeta  fduir  pfon3  Innocetis  pueri  cni3tis  fe  enlto 
I dire  mtindom  f m legem  deLHzcji.pTona  explicat  m primo  veificulo.dicedo  inteirogatinein  quo 

»undabitlmnnda  habebit, via  (DamiaAonesai  motes  vit*fup,poetlinnocens.Ab*tareinnocenbe 

& prinapio  vtendi  ranone  nominaait  innocentemmundabit  inquam  ad  cnllodinlam/reipfaffl  fm 
vetfaiim  toom/nonfmconrilia  camis  aut  mundt,  ‘ 

<r3hl  toto  coale-  Ddcnbif  cura  huius  pron*  dupliciter  fm  duas  partes  iulUtie.Primofm  dedinaie 
a malorSi  ddi^f m facete  b^&in  vtra^  coltdlig^  fm  Itgc  dei.fETCora  ad  cxdinandll  a malo|de/ 
Icnbicnr  in  Icendo  Bc  tertio  vemcuUs.m  duobus  afluinpns  ad  hoc  mediis.Primfi e.ln  toto  corde  meo 
txqfiui  teihocril  q ma  funt|tcgna  ninm/voluntate  tua/glona  tua  &c&(k  cofequarne  abetrae  me  fac 

•inadanstii«:hoceftnepmittasincpeccaie£tdefcnbifffai(tasilUdep<a^pp  lonefiipias  diOi 

Caictlbpplid.  q 


ijii' 


IU 


Digitize': 


PSALMVS 


.cxrx. 


in  virimo  vofH  primi  oilonanuqma  Iblicct  aflio  ifta  non  tft  in  poteflatepofonp  ftd  dei.  Simal(])fi/ 
gnific.iaie  primo  aiedio  ad  declinandum  a malo/coniunClam  die  conrinunm  cccoriom  ad  dcnm,lbp 
{Micando  ne  aberrare  me  faca  mandans  tuis. 

3fl  CO;dc  IllCO-Secundum  mediu  ad  dedmadam  a maloidefcnbiEjn  corde  meo  abfcddi  diflfi  tuum: 
hocctanfeci&tachara  habui  difla  tua  (piwrodidi  ea  infecRtiflimo  loco  cordis  ma,adfimilirodin6 
lOf  pr^aoCa^cqfcraaiid^recodonfinloasoccnlns.p^FrnChisafirfubdiE.pptcrea  non  peccabo  cibif 
n6  ofTcndam  te.Ubra  pmdes  leCtor  hzc  duo  incdiaiquia  tuenics  ea  cfhcaciirima. 
j^^tcdiCtUO  tU-Cnra  aurde  pfonp  ad  altera  luftinx  paitcCfcilicct  adfacicdu  bonfi)dcfcnbif  trtpiie 
ci  medio.Primum  cll  recutTus  ad  deatum  gfas  agcndojbndiAus  tu  dne.tum  fupplicado  d vt  digner 
nrdlcdodorincemaseriam  in  minimis legis|docemcllatnta  tua. 

3ll  ULilie  illde.Poft  lecurfum  ad  ddiiadiun^t  media  |ipno^  fhidio^.Quof  primfi  eft  exercete  Ic  i 
locunonediuinoq^ln  labiis  mas  nattam  oia  iudiaa  ons  tni.No  didr  oia  ludiaa  ruaClciebat.n.(p  uw 

narrabilia  funtoiaiudi  Cia  dd^feddiatoiaiudiaa  oris  tai|hoceftmanifc<lacanobisotccuo:h^m.fat 

natrabiliaNecdiatcpfimnlautvno  dieoianarrauit,(ed<}>natrauir:hoceft<{)  exercuit  fein  narratioie 
bos  ludinoqi  da  cdtinu^o  vfq'  ad  narranone  oiura.q  tri  deus  manifdlauit.Qi^cll  flgnificare  cond 
nui  exeteitanone  in  locunoncdiuiiio^  openim.hocm.n4nagnnm  medium  ad  fadendum  bonll 
3n  VU  tertil11C>IU02U  tUOf.  Vlnmu  medium  ddctibif  Imtia  in  via  dd.In  via  teftimonio^  tnoniim 
hoc  eft  opey  chanunsjfidajrpa.hgcn.lbnt  teftimonia  da  in  hoibustmxta  vetbd  dni  jn  hoc  ceigno/ 
f^thoies  qidirapoli  ma  entis  Ii  dilcdione  mea  Idnaoeritis  ioa.i  vQuali  fupoiopnldia.Noappa/ 
leat  tibi  valde  magna  nitus  Iptan  m via  da  licut  in  oibus  diuiriis;qnqoide  paulus  ad  ro.d.ftagitoti 
humang  compatiens  dicit  Ic  non  pbsaigcindiccndo.Hamanom  dico  propter  infirmitatem  camis 
vellne.licut  cxmbuiftis  membra  vcftra  (cnure  imundiciae  & iniqoican  ad  iniquitatem  | ita  nunc  exhi/ 
bete  membra  veftta  fetuireiufluif  m (anCtilicariancm. 

3ll  Reptis  IUi0.Vtrtuftp  medii  aftbmpti  adraadlam  bonfiCfdlicetlocurionis  dedininis  & Ifridae 
in  viaScOftudus  dcfcribinvtltcUigamusqnantft  vtilitans  aftdatdida  media.pTmdum  it^loca 
cionis  cotinue  dedininis  deTcnbit.itpet&lo  locunone.I n pcfpns  tuis  loquaiipfcnerabo  loqaes.  Et  te/ 
fpida.Hic  eft  ^Ctnsrefpicctc  fcmitas  da/tUominati  ad  videndu  etiam  ardas  vias  dn  dnccnrcs  ad  vi/ 
tamipet  quas  pauci  gradinnmt. 

jn  ftjnitie  tlrid  OCudJboj.Repeiit  quo®  medium  If  titip  in  pfeueranti  folario  et  in  minimis  k^a. 
P'l^obliuifcar.EccefrudosIfntuea:folaniindininis.Etvaemagnnsfnidnseftn6  obliotfa  vemfi 
dd.l  ntcliigc  per  no  oblimfa  no  folam  memon»fed  memoriam  de  qua  alibi  fcTiptumcftffir  meraotes 
ibnc  mandarorum  ipflos  ad  fadendum  ca.no  omittam  ezequi  veibnrn  tuum. 

CVVLGATA  EDITIO. 

. TD  Etribue  fano  tuotuiuificame.Keaiftodiamfcrmones  tuos.  » 

ime  . oculos  mcosiSC  conITderabo  mirabilia  dc  lege  tua. 

Incola  ego  fum  in  terramon  abfeondas  a nic  mandata  tua.  T; 

Concupiuit  anima  mea  defiderare  iufbficationcs  tuas  in  omni  tempore. 

Increpalb  fuperbosmialedicli  qui  declinant  a mandatis  tuis. 

Aufa  a me  opprobrium  SC  contemptutquia  cefHmonia  tua  exquiriul. 

Etenim  federunt  priiidpes  SC  aduerfum  meloquebanturtferuus  autem  tuus  exercdsa^ 
cur  in  iudificationibus  tuis. 

Nam  8C  telUmonia  tua  meditatio  mea  ellid;  conAliura  meum  iuIUficationes  tu( 
CIVXTA  HEBR^VM. 

1 Ghimel.  T)  EtribuefuperfetuucuumnriuamfiCcufIodiamuerbumtuum. 

X Gbimel.  .LXp^gj^Q^osmeos:SCuidebofeparatadedo<£binatua.  : 

i Ghimel.  Paegrinusegoincerrameabreondeamemandatatua. 

<r 

4 Gbimd.  Fraifh  anima  mea  denderio  ad  iudiciatuatin  omni  tempore, 
j Ghimel.  Inaepaftifupabostmalediifti  aberrantes  a mandatis  tuis. 
f Ghiniri.  Vohiedcfuper  me  opprobrium  8Ccontemptu:qm  teftimonia  tua  cudodiiu* 
7 GhimeL  Etii  rederunt  principesrin  me  locuti  funttfctuus  tuus  loque^  in  ftautis  tuis. 

rrM  ^ 

• Ghimel.  Etiam  teftimonia  tua  folatiamea:  luriconftliima.  . 


Ul 


PSAtMVS  CXIX. 

"D  £triblKfljpfcrun5llIU.Inhocttitioo«t>nario|jphetalnduitpron3patgtiniin  hocmfido: 

X X.de  qno  aplbs.no  hcmus  hic  manente  dmtate  fcd  fututa  inqtimas  ad  hebr.vlt.&  aplicat  illam" 

in  tertio  vcificalo.pacgtinusegointeita.PetqdaMt.rcndclli:in  terra  vr  duc  mffdi  hnius;rcdvci/ 

in  hoc  mnndo  tan^  in  aliena  patna.  CTDcfcrtbif  aQtpen^i  pfona  dnplidter.Primo  telata  ad 
«ondfdefideratiliedido  relata  ad  malup&ms  qif  patitp^Adtnplexatbonfidefideratfifetefat.  Primb 
«d  pmifi  actanfi,fupplicado.fetribae  fnp  feniu  tnfi.Pnm(Ln.ddidefatu  a pegnno  in  terra  eft  «eme  re/ 

potionis  fmui:iuxta  illod-iad  timo-4-re5<rf;ta  eftmihi  corona  inlhtif  qua  reddet  mihi  dnsinilb 

die  iulhis  iuda.  Sup  latifi  mlL  mitcede  feraieti  tibi.^  Vina  «t  coflodia.  Secfidfi  bonfl  defidetatu  a pe/ 
^no  d»  connufi  mentfi|c6tinue  obfeq  deo.  Vn  pa  hoc  coptobans  fe  fcnifii  dei  ait  Vioa(n6  mihi  fcd 
ad  hoc  vt  cuftodiam  vetbnm  tuam/vniaeriam  vitam  meam  dicaoi  ad  cnftodiendum  vetbom  ttmni. 
3R£Uda  oculod  meoS-Tcmfi  bonam  a peregrino  defiderarfi eft  ezerdtatio  metis  in  cofidetationedi 
■nno^Etqin  mentis  vifioiadRmihradincmvifionis  corporalis  ipedifqmpez  parte  videtis  hnosali/ 

velame  in  ocohs/qficp  au  t ex  paite  td  vldedp  q occulraf.idco  pegtinas  vtrii^  rpedimctfi  itemc 
cnhderationis  ddidetat  colli.rEt primo  qde  velamen  obtuli  tnfas,dicendo.teuda  oculos  meos(tolle 
vdamen  ab  oculis  meis  intemis-Obtufi  ingt  aplbs.tad  cot  }.fantfcnlbs  eo^t  & vdameeft  fup  cor  eo/ 
qnfilegif  moyrcs.Hoc  velamen  ablhibt  difs.dum  aperuit  apiis  fenrum  vt  itdbgerft  rcripturas  lu& 
Wt  altero  veto  ^meto  polita  petitne  abfcode  a me  madata  tua.  Vobis  iiigt  cfifs  luc.8.datfi 

cll  nolle  mylhrifi  regni  da.cxtcits  afit  in  patabohsifub  gbus  occnlraf  myflenfi  regni  dd.  PTt  videbo 
lq>^ara.Lmirabiba,de  doOrina  tua.Sublatis  rpedimetis  hic  &ide, exercebor  vuKdo  mirabilia  q admi 
Prione  fni  exdtat  St  trahdt  mente  ad  c6<ideradfi/no  in  curiofis  doctrinis  fed  in  doctrina  tua. 

Tracta  aia  inca.Dixerat  rttnbue  fup  ferali  tufildefiderado  retributione  fteina.Er  ga  retributio  «ema 
aCtnseftdiainiindidiCdeus.njulfaisiudaretribnitvnicni9Ffflopadas:fetnisrais  xtetnii  pmium 

Inigs  alitatemii  fupplidu^ideo  mS,  dedaratefleClu  in  fei^  fubfecntu  ex  delideno  «emeietnbuno/ 

nismt^;hocdladefideriodininiiadidiintegti:hoceftqooadvtranqipaiteiadicu.r.retnbatio/ 
iKtaiafhsqiniquis.Defidctascriimaxernfi6mid/delidcratlCTiiudicili:deli^salic  indinfi  drier/ 
gaiuftos&iniuflosiddidccatitegtdindictii.Et  Mtereapercgrinusddidenfirau  «eme  retributionis 
*"  P*^‘P*5  Pofirtliraodo  mtegrativt  dedaret  eflectil  in  fe ftibreentii  ex  tali  integro  defiderio.CrHm6i 
Itatp  eifedu  deferibitdicedo.Frada  aia  mea.  InfraCtns  aius  hoium  huius  mundi  df  aius  cdfus,&  fotte 
lecxhibens  ad  ea  qu*  funt  honotis(gloiueiimpeni;a:  id  genus  reliqna.Peregnnns  ille  exddidmo  etet 
ni  indicii  deifraCtum  fuum  affcrit  aiumivqiote  retractum  ab  appetitu  honomglorueiJk  teliquore  que 
mundi  rant.Ddidcrio  datiuicaruselliaxra  modum  hebraicclingup.  Ad  ludina  tuaCpluraUter  dixit 
mdida  ppwplaralirarem  vindictarum  quas  poftea  iubdit3in  omni  tpohocdltetenia. 

3ncrep^  rupCrboePluraliras  ludidore  diumof  ftibiungif  .Incrcpaili  iuj^s.maledidi  aberran/ 
«tsIJuf  vindiCtf  defcnbnnE.  Altera  c6is  oibos  iniquis.MalediCt<  aberrantes  a mandatis  tuis/itt  ma/ 
lediCti  m ignem  auemum.  Altera  fpalts  fnpetbis . Inciepalhfupbosiga  qufi  cetera  vitia  fugiat  a deo 
fbla  fuperbia  fe opponit.Etppterea  rupcibis dens  idiflicOr  fpaliter  inaepari  tfefcnbnnf.  Et  meminit 
hoqc  ludidomm  peregtmusiqaia  defiderans  bonum  dimnz  lufhti^  hincin  fuo  ^mio(inde  in  vini/ 
Aafupeiborum&;  contemnentium  mandata  dei.ficgirlibiipfi  animum  a profecutione  mundanoit 
ouf  fupeibi  & aberrantes  a mandatis  dd  infracto  animo  proftquuntut.rvbi  nota  q>  peregimus  no 

diat  fe  propter  timorem  horam  indidornroifedpptetddidennmiadicioram  rtaCium  habere  aiurat 

quia  tante  pfectionls  eft  vt  deliderct  dininam  infhtiamimxta  verbum  pauluion  iblam  alit  mihi  fed 
8t  iis  qui  diligant  adtientnm  dus.Et  non  dixit,fed  Se  iis  qui  riment.  ’ 

@0(uc  Dcfilper  mePollg  rdams  eft  petemus  ad  bonu  dcfidetamm.modo  refeifad  malum  qd  pa/ 
tifiraalum.Copprobtii  Se  contempmsJMpicitut  enim  & opprobrio  affidtnt  quia  icbqnit  qu*  funt 

huius  mundi  Adicauitfemandarisdciiiaxta  illud  iob.i::.dendetnria(hlifflpiiatas,Iampasrontein/ 

pta.Nec  fupplicat  tolle  opprobrium  fle  contemptum  huiufmodi.fed  voloeihocdl  in  altmm  partem 
verteifcilicer  ui  Ifritiam  Se  dignitatemiiuxta  illud.ibant  apoftob  gaudentes  a cdfpeCln  concilii, qm  dt 
gni  habiti  funt  pro  noie  iefu  cStumdiam  pati-Diuina  enim  gratia  voluiiut  opprobrium  & 
indignitatOTiilioramdd.qnnmidcocontemnimiirqrfi  teftmoniaddcnftodimas.  ' 
lEtti  fcdcrutpnndpra.  ExpUcatconteniprotcs  nonlolum  popnlares  fed  etiam  pnndpes  , non  im/ 
pero  furoris  fed  quum  federant,non  taara  cogitatione  fed  in  me  locuti  fimt.  P"Serons  rons . plicat 
qualis ipfe peregrinas litcontemnentibus&loqaentibasaduetfusfectiam prindpibus.  Erdefeipro 
l^uiror  in  tetna  perfona.Pnmo  quo  ad  loqndam.Scraas  tuus  loqueruripcrfenerabit  loquensiin  ha/ 
nitis  tuis/ctiam  in  minimis  le^rOdndeqno  addefedationem.Edam  tcftimonia  roa;iacre  fcnpta 
If  teftimoniamperhibentes  de  te,(blatia  meaifnpple  funt . Et  temo  quo  ad  confilium . vm  confflrt 
mdihoc  eft  tcftimonia  tua  funt  Scfolatia  raeaSc  viti  conliliimd/hoc  eft  tanq  viii,conliIii  met. 
Ira  qifiroplent  materiam  foUoi & locum  conliliariotnm:dam  in  tefiimoniis  (criptntaraffl  ddeCloq 
gtabipgiconClinni  capio. 

QdetfiqjpU,'  B iiu 


w 


. PSALMVS  CXIX. 

CVVLGATA  EDITIO.  ' * 

■ . , A pauimmto  anima  mtaniiuifica  mcfm  uetbum  tuunu 

Daleth. Xx  y j cnundaui & exaudilh’ meuloce me iuftificadoncs tuaa« 
Viam  iultificadonum  cuanun  inftrue  me:a£  cxacebor  in  mirabilibus  tuis. 
Dormitauic  anima  mea  prf  tcdioiconfirma  me  in  uabu  tuij. 

V iam  iniquitatis  amoue  a me:&  de  lege  tua  miferae  md* 

V iam  ueritads  degiriudida  tuai  non  fum  oblitus. 

Adh{fite(b’moniis  tuis  dominetnoli  me  confundere.  ^ 

Viam  mandatorum  tuorum  cucurri:cum  dilatalb  cor  meum. 

CIVXTA  HEBR^VM. 

I Daleth,  A Dh{fTt  pulucd  anima  mea  niiuifica  me  iuxtauerbum  tuum. 

K Daleth.  Vias  meas  enarrauiKrefpondilh  niihirdoce  me  ftatuta  tua. 

I Daleth.  Viam  pr^cfptorumtuo^f  fac  me  intdligcretK  loquar  in  feparadi  Oli*. 
4 Daleth.  Stillauit  anima  mea  pr{triftida:confirma  me  iuxtauerbum  tuum. 

( Daleth.  ViamfalfitadsfaccelTareametS^dotfldnatuamirereremd* 

# Daleth.  Viam  ueduds  deginudida  tua  co(quaui. 

7 Daleth.  /vdhffi  in  telbmoniis  tuis  domine^ne  confunde  me. 
t Daleth.  Viam  mandatorum  tuorum  curramtquoniam  dilatabis  cor  meum. 


feniietit 
lue/ 


A 33brtfpUlucri.Inhocquam)oCh>nanoprophctaindDitpetfonam hominismente fenii* 

,£  \ legi  dei , came  aurem  legi  peccati . Explica^  hanc  petfonam  in  primo  vetfioilo.adhffirpali — 
0 anima  mea.Cato  hnmana  comipnom  obnoxia  vocatur  puloisKiiccnrc  deo  primo  paren  poli  pe» 
C*ram.pulaiscs&inpnlnertmteuetterisgene.}.Talipulueii  anima adheret non  folum  vr  naturaln 
fbtmados.lalvtfentiens in opetefuo carnalem  fbmittm.Dcqoa  adhffione inquit  apoftolnsadro. 
7-non  quod  volo  bonum  hoc  ago.ldl  quod  odi  malum  illud  facio.Ec  legenda dl  haec pamcula  ingc' 
ciifcenru  affaSu-ira  q>  mgemifccnsperfona  luecaitAdhffiOvehtnolit.puloeriicamali  fbmiri.anima 
nica,'voIens  rendere  ad  fupenora.Senticcnim  perfona  haxfcontrariaalnro  ex  parte  fupenon  mentem 
legem  fpintus  ac  dei  habet.ex  parte  vero  infimori  carnales  paflioncslegcm<y  fomitis  trahentis  alam 

■d  pam.CT  Viuifica  me  Defcnbif  pfona  hfc  mpUcitet.Pnmo  tdata  ad  pfcCtionc^ms  fupiorts . f» 
cudo  relata  ad  pfcdionc  pams  ifaiortsA  demu  mata  ad  clfcdfi  vmufij  pfcCtiois.^  Tnplcx  au 1 1 n fu/ 
penori  parte  p&dio  tagit.Pnmo  vitajno  naturf  fcd  gtati&Quam  fupphater  pent  a deo.yiuihca  me 
luxta  vctbfi  ruu.no  in  lolo  pane  viuit  ho  (cd  in  ol  verbo  qo  pcedit  de  ore  da  deuce.S.5ecudo  lecognw 

tiofui|a>iuftehocpatiE.QuamcxpUcatviasmeasenartam|viasinguamtemas.vidfoabamIe^in 

inebns mcis tepugnanril^ menns me^Has cora  teenanaui.&mdilh  mihiiieudalh  mihi  inue  me 
hoc  panrquia  per  mobedienam  vnios  p<a6res  colhmti  fumus.Ha*  enim  dmina  relpofio  no  nifi 

coettobusdiuerfitatcviayinlcipris  inhoc<pa'uadh5fitpulneii.hecriqdcc6fdriol6geeftab  ihdd* 
bus  oibusiSe  negatibus  pChii  originale.pT>oce  rncTema  perfodio  dimnf  eftilhuaiotu^Q^  perit 
dupUanrDDCtmeftatntatnaiet  mmima  ^pta-via  ^cjptof  tuo*  focmtftelbger^  Docere  coeeft 

deo  &alnsdoCtonbus:faccrca&iteUigereiof6adeftdci.&{>ptcteafnbifi^ohQc  efft(afi,oi^y.b 

temu  docere  petiit  ta  effic.u  vx  pareret  in  eo  itdligennafnon  quotficunqfled  vif  ^ 
quar.Tanc 


tCtnuaOOHepemctacnic.u  vcpaitisi  ■ -r  r-TT" — 7 — 

quar.Tand  propnum  mentis  organum  Elingua  in  officio  locutionis.Ec  peoptoea cu pacte  lupioa 

^merafpfraiolmgue.Ftloqnat  in  feparatis.i.mirabilibBS,tnis(tamttbusq  opibus.  • 

CSnllamtaiiniCaptetrilhria  Poftgrelataeftpronahaccadpfodionc  ptisfupions.ddaibif  mo 
idata  ad  pfcdionc  pns  iforiotis.ln  qua  pnmo  occumt  magna  ai  ttiffina  de  fcnlata  lepugnanna  qua 

(JgnificatSnllanit(lachrymis,alamea|n6caromca,prfmffiaajdefepugnantiaqnfnobisnolentibn* 

J neft  Lege  hanc  in  apoftoto.infodu  ego  homo  quis  mc  libaabit  de  corpore  motos  hoiusl 
Cofinilil  niC  Pitl  verbu  tuu-  Pnmfi  rcqaiiidi  ad  pfirftionc  iferions  pris  cft  firmitas  ai  ad  raiitcndam 
infurgenn  feu  repugnanti  fomin  fenhis . Et  ppterea  ptimo  petit . cmrma  me  loxta  verbfi  t^ 

&li  ftlAtOrtO-Secihlii  ccqTitd  ad  pfedioneifenons  |ps  dl  debilitatio  foroitis.Et  ie  petit  via  folfitani. 
Via  camisi  vu  inigtans) vna  pdi  8e  via  felfitans.i  ide  reddStfcd  appdlaf  via  falfitatisiga  e via  cdfona 
lalfeati:hoc  cft  hns  fecfi  noeffc  qd  d»&  ee  qd  no  dl.ois.n.hm6i  via  follititang  duces  ad  bonii  dd^ 
Iule  fon  vale  fen  et  hondld.&;  tn  ducit  ad  «temu  danfiiad  ftema  crifhcia|&  ad  attemfi  inhondhi . Fac 

cdfaic  a mt  Via  fom  Itis  quf  via  fallitaris  df.cogenra  ^ nobis  u)  pdo  oqpnal*»  Bspo  pbna  hgc 
11.  i .1.  •*  . 


PSAIMVS  .cxrx  1,7 

«on  andet  dtccMvii  faUitati5  abftuli  a mcrcd  TappH'  togar  fac  ceflare  a mcnc-f^bducac  mc.  (ky 

<tnna  ma  miloac  md-Pctita  firmitate  ai  & debilitatefomitis.rapdl  ad  pfcdtione  ifoions  otis  mediti 

COO  hf  firmitas  fDpiusa;dcbiIitasifenus|\thdexpeditco£eCbonuiidobftantelbmite.HMaiicm& 

difi  cdftatu  tedndana  docnraetoijt  diomo?:  fcn  diuin^  legis  ad  pte  iferiottieu  cnplia  aftionefubotdi 
nara. Et  id  tedfidvia  dioine  doOriiue  fca  legis  petit  adiuAa  comifcratidealiccdo  & do<3nna  tua  idole 
tatmiTercte  mei.Elln.(hirus.odmircrado  e«c^legetua|do<;tnnatua.eget.ii.parsaii£morrpaltcoini 
Ccranoncad  hoc  vtdiuina  lex  vf<f  ad  iptam  rcdudct;qDum  fit  in  inhino  gradu  painapatid  racionocn. 

&ii  VChtdtie  degi-Pria  aaio  diuinf  do^tnnf  leu  le^in  aio  edeurres  ad  pfectionc  denons  pcis/ex/ 
plicatNodieit  ventate  fed  via  vetiatis.tu  qa  degit  via  morii  ventan  concordem. tum  qa  elegit  non 
vnnm  aut  duos  aut  quoida  ai^  ventans  leu  ventari  edeotdes, fed  elegit  vniueifitate  actuum  venta/ 
ns:degit.nji6  pgredi  alia  via  q via  ventatisf^Iudicia  ma  cofquL  Secdda  aCho  cuipiia  iiibordina/ 
turexplicaCVnidqrippnnccps  alicuinsfeS^pfitef  fc  via  ventatis  digercred  mmuntfi  in  via  quam 
degerut  ludicia  diuina  no  copquat|fi  a iudicus  duunis  difcrcpar,fi  ventate  alia  dicut  d ea  ^ edormis  c 
iudinis  diuinis.Et  ppea  pfona  nax  manifeflat  fe  viam  ventans  d^ifle.dibiliges . iu^cia  tua  cocOuU 
fiocdl  conformam  oes  cleetioncs  meas  ludiciis  tuisfnihil  dcgi  diffotme  feu  iniquum  ludiais  tuii 

ili  Idhinonne  tuie  oncTetna  aCtio  cui  ruboidmaf  lecuda/etplieaf  .\Iagna  q&ruborin  pof 
fe^funtiudicia  dci&:qnd|&:c6fa]oetadeftvcncasfmiodiaadd&4nd,nifia&&ncdinma  rdh/ 
moniaihocclllaa^raipturgiphib^  tdlimoniddeiudiciisdiuinis&ppcapronaluectand  advl/ 


pUeanone  ad  fignific^  qi  qoat&fiqi  pfeda  fit  psfupior  animi  Sc  icdddas  m pte  in^criore.iuhilomi/ 
«us  indiget  tecutfu  addefi  ne  cofiindan  Videmus.n.  viros  pTedoscofiiToscx  pte  mfdlon/dro  paululfi 


cos  deiemte;  vt  puet  in  dauidisadultenoimo}^  h^tanonq&petri  neganone. 

^ii  IIuddtOi:.De£mptap(bnahactopfi:Ctionc  vtnuT^pnsjdefobif  mofm  cfka&  cdTequctead 
vtnuiqp  pns  pieftionc.  Via.madatof  tuorii  cutra/no  ambulabo  Gcd  curta  exp^t^auira  iUudfic  curri 
tevt  cophedatis.  i.ad  cor.,  A ratfos.cut(u  c612maui.fQ.tn  dilatabis  cor  meti. Cor  terrenis (ni  camali 
faiisaf}eCtuangolla6co(pangolhiiiintm2danaou.Spualibusa2t&duiinis  aAcCtdjdilatatu  dhqrft 
ianlTima  & ampliflima  funt  Ipintualia  & diuina.Hab&ale  rpintualia  ad  mundana  fient  amplitudo 
cadi  ad  anguiham  temc.Et  propretea  peifona  tuee  complectens  vtriiiTqi  patiis  pofrCiionan|a  dila/ 
tanone  cordis(hoc  dl  tanto  affexSu  cordis  ad  rpiritualia  & diuina  vt  <»r  laitmr  in  ds>lc{cnbitiirca 
iiacaiimlctitiacocdis  dicit  caulan  cudhm  in  via  mandatorum  daEt  vcreficcA 

CVVLGATA  EDITIO. 

Hcf  T EgcponemiMdfieuiaiufHficationutuarn:Kexquiranieatnfanper« 

Da  mihi  intella5tu;&  ferutabor  lege  tna,&  cuflodi.T  ilL?  in  rnto  corif  tnfo, 
Oeducmcinfctnicamniaiuiatorumtuorumtqaiaipramuolui, 

Inclina  cor  meu  in  tefHtnoniacuatSf  non  in  auaridam. 

Auerte  oculos  meos  ne  uideant  uanicacemtia  uia  tua  uiuifica  me. 

Sratu^feruo  tuo  doquium  tuum  tindmore  tuo. 

Amputa  opprobrium  meum  qadd  fufpicacus  fumiquia  iudicia  tuaiucunda. 
iBcceconcupiuiaviadata  cuatin^quitatctuauIuiRcame. 

I dnr  dVXTA  HEBR/EVM. 

X Hc* : T^Ocetne  domine uii  fbtutomm  tuo  fu  :&  aiftodkm  gam  calra  Pfo,  i 

X He.  -*^Fac  me  intclligcret®  fetiiabo  dodiina  tuam,S  cuftodii  ea  in  toto  corde, 
s iHhe*  Tndacmeih  fettiitani  mandatohim  tnorumtquiain  eadefidoaui.  ~ .7 

4 He.  Inclina  cormeum  ad  teftimohia  tnaiSCnon  ad  pecuniam. 

5 He.  Fi^c  truiiire  oculos  meos  a uidendo  uaDitatemtinuia  tua  uiuifica  me,  ; ' 

<«uttuU 

< He.  Confirma  fauomoditfhuo  tuumtquod  timori  mi. 

7 He.Facrran|ueopprobrium  meum  quod  dmuiiquia  iudicia  tua  bona. 

I He.  Eccedefideraui  pr(c(pca  mattin  iuflitia  ma  uiuifica  me. 

D&CC  tllCln  hocqncoodouano  ptop.heta  induitpctfona  defiderantis  ingtedi  viam  id  atqac 
dBOuudatadn&ybiuipiiiBisa&ilmdiflbimtlamh^  oAonay 


(1 

'i 

',»VO 

l 


by  GopgU 


i PSALMVS  .CXIX. 

lii-nS  illa  remotior  eft  ab  execntionervtpote  dcfidcrans  dirigi  via*  foas  ad eiecmion?  mSdato|k  h« 
adt  ^(pingor  eftj  vtpotc  appetes  ingredi  ipfam  ctecntione  madarotri-Ecplicaf  aut  hxcpfona  in  teiti» 
VCtTiculo-l  ndac  me  in  fcmita  madato?  ruomqa  in  ca  defideraui|fupplcambnlare.pT*ercet  afit  hanc 
plbna  trlplt.ptimo  rriata  ad  mtrodn«ona.lecundo  tdata  ad  ablanone  impedimetoijL&demfi  adjnx 
afi.f^na  oppoiTona  ad  ingi^am  vip  tagit  dc^rioe.Piimfi  rft.Doce  me  dne  viaCad  lititndine  vo 
letisp  Ignota  via  ambulare.in  primis  petit  doceri  via)ftatntoflt  tnoifi;hoc  eft  totins  kgis  nue  vtcj  ad 
ininima.&  cuftodia  ea  calcaneo.Mote  ncfciens  via.petes  doceri  quf  Iit  viajrubiongit  <j>  poftg  ingreO 
fas  erit  viam  oblouabit  k ne  perdat  viam  infpiaendo  calcancaihoc  eft  viam  calcatam/hoc  eft  incof 
dedo  per  viam  pedibus  tntam.u  intendit  per  hoc  cp  («nabit  fc  in  via  (icAando  exempla  patrooi. 
■Jac  ine  intdligcrC-Sedidu  oppoitunu  e(t  fic  doceri  q>  intelligat.Et  hocet  cofonat  petitioni  ignotan 
tis  via-na  paens  doceri  qua;  fit  via, petit  fic  docen  vt  intelligar.Sunr.n.qda  docentes  viS  adeo  obtcB/ 
K vt  viatores  no  ltelligatquadebctviaaccipe.Etfreditphocq>de’fic  Sus  doceat  vtfa^i^  iteffl 
grf  pc^ra  fua.Et  fnabo  doArina  tuajlnUeAajexecnroi  madabo  cxten’:&  itus  cnAodia  ea  i toto  cotde. 
3llollCIHCTettiliopportnnfiadingrt(Tnm  vic  cftvthSindacafin  prinnpiamvif.Etppca  tan^ 
in  multiuio  timens  errare, no  confilus  in  eo  qnoddidicit  Sc  intellexit  de  via/pent  vt  deus  (c  introducat 
in  viam.&  intendit  p«  hoc  opus  diuinp  gfp  rubfeqaencis  in  ipfa  cxccotione. 


eexpcdinab  hoc^p  ■«»  — t — ~ " 

initnt  hmoi  tefhficationibasqin  (acrafmptnra  abfidec6nnenf,no  apponit  cor  fnuad  peconias. 

trilirCOCUloe-Secfidu  impedimetC  eft  affeChis  ad  carnalesddeAationesiqap  vanitas  hic  nnii/ 
cupanir.Fac  inqmt  tr^re  oculos  meos  a videdo  vanitacc|camis,vt  no  figanf  in  hm6i  vifione.Expm 
tus  fuerat  ipfe  dauid  quatft  cruninis  incunerit  qa  fixi  funt  ocnli  ons  videdo  vana  polchritndin?  ben» 
bee. ^Et  an  hoc  obtinedd  adiftgit. In  via  tua  viuifica  me.  Vioacitas  animi  in  via  dei , maxime  cofiatf 
Immo  fupmum  eft  adintorifi  ad  fovendas' vanitates  camisteo  <p  n6  compatif  nc^igentias  p«  qaaa 
obiepfic  aio  vanitates camis.qnatan,ifte  obnnn  animi.tatft  adimunt  viuacitatis fpiritas. 


timotedei,n6qnalicerdI(pU. 

tuata  in  animo  cofwetia  Pm  diuina  docum^  ad  timori  ddt  vt  (bnt  ftequens  cdfideratio  diuinoram 
indido¥(ftequetffc6fiderateqmal(ifitoftenderedcff;prinandiniagfa/a:fiDa.Har.n.runt  diAaddoS 
feritia  nmori  nus.rHocpetit  diccdo.Cofirma  femo  ruo  diAfi  rau,qaod  cofotiqd  cdgmit  timori  ttiL 
‘^aCtrafeC-Quattfiiropedimcntficfttimotopptobriian  quo  clauditutamot  honorisfen  glorub 
namaamotcglori9(eunononsnafcitnrtimotopprobrii.&connincituramorglorifex  timoteop 

probriiiadeo  q»  mola  potat  fc  aeptos  ab  amorehumang  gfip,qnos  timor  oj»probtii  conuinm.Hoc 


muuquod  eft  peteiejfac  tranure  timori  opprobrii,  ^ct  modii  fobdi  t.Quia  iudicia  tua  bonadioc  e qa 
opprobria  Sc  iniurif  (bnt  cciodiciis  tuis  qnp  funt  bona;hoc  eft  vtilia  eleftis  tui*,  diligentibus  eni  dra 
omnia  coopffantur  in  bonum.  Apta  rano  non  fotum  ad  non  timendum  fed  etiam  ad  amplcAend^ 

opprobna  eft,quia  ludiciadfl  infetenSa  hoiufinodi  opprobria  funt  vtilia  nobis. 

jtCCCOCfidtfautTraAatis  opportunis  fle  impedimetis,traAat  modo  fruAft  yip  demoftrado  fd^anx; 
none  pcpptoq:  tuorum.mea.nx*ecutio  eft  tua  lumtiaitum  quia  eft  debua  fm  iuihtiam  tuameram  qa 

eftiufhtiaateooncdrapotiusqaniefi»Aa.Sedhaccinftitianihilmihi  piodeftnifi  aeKtviuificatu^ 
fic  pachantatem.&j>ptaea  (applico  viuifica  me  duritate  fle  gratia  in  obloaati&  pc^totfituoa. . 

,;i  CVVLGATA  EDITIO» 

Vaii.'CTneniat fiipermemifericordia tua domioetfalutaretua  fecududoquiu  tuo.  ^ 
-^Etrefpondebo  exprobrantibus  mihi  aerbntquiarperaui  in  fermonibiu  tuis.  ■. 
Et  ne  aufaa^coremeo  ue^u  ueritatis  ufquequacpK]uia  in  iudidis  tuis  fupa^ieraai.  ■ 
Et  cullodiam  legem  tuam  fempernn  feculum  flC  in  feculum  feculi.  ^ 

Et  ambulabam  in  latitudinetquia  mandata  tua  exquifiui. 

Et  loquebar  efe  tdtimoniis  tuis  m confpofhi  r^umtK  non  confundebar. 

Et  meditabar  in  mandatis  tuis:qu{  dilexi. 

Eclcuaui  manus  mcM  ad  nadantBaqutdiladtft  exacebot  mia^ificaaonibua  tuu* 


PSAIMVS  .CXIX 

CIVXTA  HfeDRiEVM. 

V*u«  pT  uenient  mihi  gratia  tua  dne^tfalus  tua  iuxta  dichim  tuunu 
V au.  -*-trrcfpondtbo  exprobrand  mihi  uerbum:quia  cofifus  fum  in  fermone  tuo. 
Vau.  Et  ne  fq>ara  de  ore  meo  uerbu  ueritaus  ufep  ualdc;qm  iudiciu  tuumtexpeiflaui. 
Vau.  £t  cuft^iam  do<flrinam  tuam  iugitcrtfeculo  fi£  femper. 

V au.  Er  ambulabo  in  lacicudjnc:quia  pr(c^ta  tua  qu^Aui. 

Vau.  Et  loquar  in  teflimomis  tuis  coram  rc^buszK  non  erubefeam. 

7 Vau.Etdelcc'taborinmandads toisqu^dilcxi. 

• Vau.  Et  leuabo  palmas  meas  ad  madata  tua  quf  dilcxi:&  loquar  in  ftatutis  tuis. 

E%  VOtfaitln  hoc  fexto  octonario  ppheta  induit  perfona  ^catotls  veibi  dd.  explicat  in 

vlnmo  vcdkuloA  tcuabo  palmas  meas  ad  madata  tua  qua:  dilexi:hocc  excola  opa  mcafno  mihi 
fufficit  racerc  q teneor  fed  ad  ea  q fnnt  ruperogactonis  leuabo  opa  mea.hoc  eUji.Icuarepalnas  ad  ma 
.data  dei  q dilim/nd  q cimui;ex  amorc.naid  opa  luperoganonis  tedic.Ec  loquar  in  llaratis  tuis/ac  fic  p/ 
dicabo  1(^  tua  integre  vfij  ad  minima  ^c^ca.  Vbi  ^cacor  defcnbit  fapfum  ex  dilectione  maciato/ 
Ili  deiiex  (tndio  ad  opa  rnpcrogacidis)cx  omcio  loquedi  mtegra  dei  legc.fljTraCtaf  afit  hf  c ficato/ 
ns  pfona  quatoplr.Piio  relata  ad  gfam  detSceddo  ad  lococione.Temo  ad opatkmc.Quarto  ad  paf 
fiones  animi.^Ktfcres  itaqi  reipfum  pdicacorad  diuina  opejaitfc  venin  mihi  gfa  tua  dne.Uus  tua 
Iuxta  didfi  tui!.Ptimd  oppottund  ^icacon  eft  diuma  gfa  cii  falutcEt  gfa  qdc  ad  gratuita  doni  t6ne 
IpcCtanralus  afit  ad  ipm^nfi.PIV  afit  dixit  & venict/pp  mulnplicc  gfam  & multiplice  falutc.  Danf.n. 

'dicta  c 


ipS 


Aefi  .apMiccrec.qa  certa  expeCtanoe  annficio  ftitura  uidiaa  tua.ppones  meiprn  expeClat 
jCt  ai  fiOdli.Tcrtio  loco  refett  Ihpram  pfona  ad  opns.oportct.n.^icatorc  non  fom docei  t uu  lac 
Et  cuflodi^rcniabo  opc.doCtrina  tua  iugitetlcofinuqno  interpolatis  teporibusifeculo  & fianpa.t 
ducaUt  cocinuitasp  ynfi  mefem  aut  annfi.lol  femp  durate  feculo  vitc  mcf.pTt  ambulabo  in  latit 


t iudid» 
luo 


loquedi  p Via  cc&ofioni 

• j . ..Iraverbfidiuinfiilwceftvitupcnlacliuinfiverbummoremeo.Quiacofifus 
rum.hocrefpondebo^confirnsramnoniiilimnonemeoindtninueoonc  aut  doquentia  hfiana.lcd 
In  Iffmone  cno.hoc  dtJi.quod  tdpondebancaponoli  ac  maityres. 

tIC  fcpdrs  DC02C  niCO-No  folu  P via  tnfiois  fed  abfolucc  offrii  fufi  locjnedi  ^cacor  explicat, drpea 
^.Et  ne  feparadeore  meo  vcibfi  ventatis  vfqi  valde.  Veritas  citra  valdeic  ventas  citra  plena  fufficien 
lia.  ventas  afit  vfij  yaidqe  yericas  vfqi  ad  plena  fuihcictiaiqlc  fe  ^icafle  paulus  defcnbit  aCtzodiccs 
sdephefios.mfid‘’ffi  a(agoieoium:nd.n.lubtcifugi  qaomm^anuaatcoecofilifidei  vobis.Vfin6tol 
li  ab  ore  fuo  \'crbfi  veritans  vfi;  ad  plena  tuffiactiaje  cocedi  fibi  vr  ^cct  oe  c^ilifi  daihoc  eji.veibu 
yetiratis  y uy  valde.p^Qm  ludicifi  nifi  emeCtaur  Roitegrp  veriracis  cagif.In  pica  fiqdcanficianoe  ve 
firans  cdphedfif  multa  Funira,fpeCtana.l.ad  rcmbunbne  iuRok  & pctoaiq  diuinoR  ludiciosc  opa  Ifit. 

peClatemiUa. 

1 docere  liedracac. 

r.non 

^ . lantndi 

„-,-jr>tatuaqfiol.ois(i  makagit 

, . _ _ j>lena  rectitudinis  quffiui(etuare,ambulabo  in  pubico. 

- — pfici^ ofFm  loquediiadiugcs collacc  & inuiCtfi  fermone coraregib^.Sicnt  iox 

^pcilta  dicebat  herodi  -no  licet  nbi  habere  vxorc  fraens  tui.Habet.n.aClns  ifte  (pcaale  difficultatem. 
^ipflCfUbor.Quaitodcdaratfnasanimipallioncs/uiprccipna  paflionequc^deIeCtacio.Etdde/ 
Aabonnon  in  gloria  mudi/nomconocnnbushommum.fedin  mandatis  tuis.  upropnaddeCtano/ 
nis  taaa  fitbinngitur.qnaidilcxlddeCtamur  cnim  in  iis  qua:  diligimus. 

CrVVLGATA  EDITIO. 

Zain.jyjEmor  efto  uerbi  tui  feruo  tuoiin  quo  mihi  ff^  dedifti. 

• _ _ ^{cmcconfolata  eft  in  humilitate  mcatquia  cloquiutuuuiuificjiut  me« 

Superbi  inique  agebant  ufquequaq?;a  lege  autem  tua  non  declinaui. 

Memor  fui  iudidorum  tuorum  a feculo  dominc:«  con folatus  fum, 

' DcfccHo  tenuit  metpro  peccatoribus  derelinquentibus  legem  tuam. 

Cantabiles  mihi  erant  iuftificationestuftin  loco  peregrinationis  me^  - 

Memor  fui notfte  nominis  tui dominctafcuftodiui  legem  tuam.  ''■  * 

H(cfa(fta  eft  mihitquuiuftilicationes  tuas  exquiliui,  • b 


-CG 


by^pogl 


psAiMVs  :cxix 

CIVXTA 

I 7ain.1V  A Emtntoucrbireruotiiorfupcrquoclincfpaarefcdfli.  t 

* Zain.  HaD^*ronfolatiotn«ainaf!R>dionemca:quiaclidlntuumtnmficamtme» 
Zain.  StqjcrfjiirnTeruntmcufipuaUctadoiflrinatuanondccIinaui.  ^ 

Zain.  Recordatus  (inn  indiciorum  tuorom  a feculodominc^t&confolatusfum. 

Zain.  Tremor  apprehendit  metab  impiis  dcrdinqaenribusdodnnam  tuam. 

Zain.  Cantus  fuerant  mihi  (latuta  tuann  domo  peregrinationum  meatum.  ^ 

Zain.  Recordatus  fum  in  node  nominis  cui  domine*:SC  cullodiui  dodrinam  tuam* 

Zain.  Hacc  fiat mihitqmaprfcfpta tua euflodiiu. 

•«  /r  CnientO- In  tuKtepmno  octonario  induitppbetapafonalpantishideo.QnaapIicat  in  vl 
(YJ  nmovciiiailo.haK  ru4tinihi,qapccptatDacuftodiui.Spcsndfudacaraper  menta, temeritas 
^ pniptio  eO]  no  (pes£t  ppea  narataTpci  dclcnbit  a oblhiiatione  pcfptM  dd.Pcr  qood  et  declarat 
tp  no  00^9  danoftrat  p pnomen  lucc,(is]  ipein  limpit  & ab(oiatc.Qtia  apfs.  i .ad  cor.  i ;.oona 

metat  bda  &diarttati:qaa^fldl  certa  cx  metitis  expeClatio  FbtiintbeatitDdinis.^TtaCtaf  aOrperfo/ 


na 

cu 


palecamCtoconedo  ad  defi(memcto>eibfi  ditufimiiffiois  vtcam  Iftf  alc|ueibi  Uip  qd  me  fpartfccilltt 
A Ihis  iplicite  ftota  beantudinc  taq  re  lpaea.ad  hoonoctit  vt  de’  tecordefi  vt  re  dira  ac  fpata  donen 
Conifdatio  tnca-SecOdo  tefett  Ipcm  Iba  ad  malardcTcnbedo  efficacia  ipei  in  ipfa  pfona  Ibetate. 
tli  tpe  afBiCtidisqa  tucqlbes.fnit  cofolatio  mea  in  affiiCtioe  mcaq;<pea  ga  diCta  tnfijin  qoo  me  fper^ 
fecim,vmtfcanitrae.f’'Nota  otdinc cfkCtu&Spes mediate diCtoddviaificat,&  mediate  \-inificatiSc 
cafolaf  afHiCtd.Tii  tpe  im(tonis.Sopbi  dcrifcrut  me  vl^  valdq  Wip  adpiena  detilionci&cgo  Ipans  no 
dedinam  a doctrina  toaffal  perGmcraai  in  iHa. 

1f^O2datU0  funi.  Temo  fpetas  petfona  declarat  fe  rdatam  ad  mdina  dd.Rccordaras  fnm  indiao/ 
mm  tuonema  miqnos  Sc  toHosiqoa:  in  dmciiis  feripturp  locis  font  (impta;&  confolatns  bmi(pc  qoa 
mihi  demih.  Vnde  dioibat  panliu  ad  ro.i  t.Ntperconfolationcm  fctiptaratiun  fpem  habeamns. 
7rcmot  Hpp^^bendU-Modcramcn  cdfolanonis  ex  Kcofdationcdimno^i  iadido^  adinngir.  P'Pto 
qoo  aduette  (p  recordatio  dimno^ iadido^panienii  miqnos  A fnbleuatia  uillos.paric  cdTolationS  I 
pfoiia  rpantcpmi(i(tem^bcannidinLs:qaddeAabtlisedexeairiodiaino^mdido^.n3in  punitiSt 
iniqiiotpvtporccoctariOffpetati.tainfimlcoatioeiuflo^vcpotcfimitiafpctaaVeiatnptinicioapq 
ftatantiu  a ^uina  lege  fice  corolatoiia  q>  tn  in^c  tremore  fperatime  forte  & iple  deCams  a dioia  ^ 
na  dadtqaatlegtd^cotiUi  detdiqnertit.fMocergo  timoris  moderamen  ex  cofidetata  pptiafrag* 
litateexcpJoalioriiiadiiinatdicenclo.Ttemorapptth^mcfoonfolatficxmeiDoria  iudiciomm  tno/ 
mm:ab  impusino  qaibmcOqi.ficd  derdinqofdbnstm  qna  prms  fueranr.doCtnnam  roamilegem  ma. 
CaniQd  numntQnstro  trfert  Ic pfona  [petis  ad  dmina  Icgedi <»  fpes  reddidit  d ddcCtabilia  dinta 
fcgpta.Ddedatione.n.ab  ada  cantadi  ^licat.Cantns  faciiit  mihi  ftatnta  maiet  minima  legis  pec 
pr®I domo  petegrmationfimeatu.NnUahetfocrasdmtatc&ppea  tota  terra  domfi  pereMnationo 
fnarii  appellar.  Ad  fotura  ligde  tfdes(oes  viasftias  peiegnnanones  eogme  vocanS:  vbiqi  dmina  pcf/ 
pea  ta  delectabilia  d efiecicipes  vT  ad  filitodine  cantansddicief  In  iIIis.pTlecordatD$  fum-TlI  q>  fpa 
ftcitipfum  eoftodiee lege  dm&hocfpaliierfadt  mediate  vigilaria  noCtuma.  Speras.n.  recordatos  19 
lioCte  nominis  nm&inodt^noCtnma  meditanoncnoistoi  collodini  doctrinam  QH/excqu^.  ^ 

■ CTVVLGATA  EDITIO. 

Jj^tth.  dominetdia  cullodire  legem  tuam. 

JL  Depcatusliimfaciccuaitotocordemeomurereretndfecudu  eloquia  tun. 
Cogicaui  uias  meastdCoonuerci  pedes  meos  in  teffamonia  tua. 

Paratus fum  CC  non  fum  turbatustut  cuftodiam  mandata  tua. 

Funes  peccatorum  drcuplexi  funt  metdC  legem  tuam  non  fum  oblicus.  I 

Media  node  furgeba  ad  confitendum  ribiifuper  iudida  iufhficarionis  tu^ 

Particeps  ego  liim  omnium  timendum  tetdC  cufiodientium  mandata  tua. 
Milericordia  tua  domine  plena  efl  cetrariufiiiicationa  tuas  doce  me. 


P5ALMVS  CXIX.  199 

CIVXTA  HEBRiEVM. 

**  -J  • *-  * 

I Chethi^^  Annicsi  (bie^duitsdcuSodi&lutnuerbunituuni* 

X Qicth.  Oraui  faaes  tim  in  toto  cordeaniferere  mei  f m ntitm  ‘ 

) Chetb.  Coputaui  laas  neaistflC redire  fed  pedes  meos  ad  tdHmoiua  tua* 

4-  Cheth.  Fcftinaui  tl  non  tardauitad  cullodiendum  mandaca  tua. 

f Cbctfa.  Fimcsimpiotuml^aUerucmetdoArinamtuamnonfumobbtus. 

# Cheth.  Media noAe  ftugamad  confitendum  dbidliper iudida  iuiHd(  tuf» 

Kuil 

7 Cbctha , Socius  ego  omnibus  qui  titnucruc  te:et  cuflodientibus  pr(c(pca  taa« 
t Cheth.  Gratia  tua  domine*pIena  terradlatutatuadoceme. 

111C3-  In  hoc  oAano  oAonario ^hcta  induit  pfbna  bab^denm  vtpaitf  (o£Qua  apii' 
cac  in  pUino  vetficalo.pan  mea  dne.Diuiiu  rebus  oibns.ita  (p  hinc  doisfinde  oia  deleCwilia/ vtt 
lia  honorabiUa^  proponatur  Sc  det  optio, pTona  hfc  eli^t  dcfi  vt  parte  fua  pofthabitis  oibus  vtUib^i 
■eUeaabilibns  Bc  honorabilibus.Et  id  inttoduafficOuildehberata  tfineoptaui  hoc,pars  mea  dncaid 

cuilodiW  verbi!  tu&Tnbus  letiitica  dicebat.ps  mea  dne  ad  poflidoia  & vtedu  bdis  mis  t qm  ad  hoc 

«rat  deus  pars  tribus  leuincf , vt  decunp  & obl^ones  deo  ezhibi  tcicederet  in  vfum  laiiticf  tribus.  Ec 
idro  ^ driam  koitic;  tribus  lhbdit,ad  cullodiendd  verbum  tofi.  Adt  aperte  diceret  Dud  pars  mea  ttt 
dne)nd  ad  vtedfi  tqjoralibus  bonis  tois,Icd  ad  cura  habcdfi  vetbo|i  tuoid|ad  esequecU  no  folfi  pif  co 

{>  ta  tua  etiam  verba  tnarpun  cofiluiDelaibitur  enim  pa  hacqpctfotia  lic  aOcOa  deo,  vt  deus  pars 

eiusihraratioaequendiverbada' 

XMicnbil  afitpetlbna  harc  quadnipttPrimo  rdata  ad  peocata.Sedido  relata  ad  obfanationc  legis  di 
. «inp.Tettior^advnioerfamecclefi£Quattotebtaad(ijpram.r[>erctibititiM]ireip(^  tclataad 
pccmaTfiooffliflkC^oifaciesti^notepidc  aut  fiunicotde.fed  in  toto  corde  rhocXmiloetc  mei 
Ctnifeticordiatmiais  eneceflana)  ih^ai.peo:atorelctecognorar,Fm  diadrud/ndfmmentu  mc6| 
fed  Fm  tf>  promiTtih  venia  petetibns  illiLTom  vitada.Cdputaai  vias  meas/a^onesimorus|  loctmdest 
& tediteftd  pedes  meos/aHeAus  mros.ad  teifamon  ta  tnajadopera  teihficatia  Inobis  (p  hlii  da  fumn& 
^Cflinj3t}i*5cdIdo  dclcnbi(  tc  rcUini  ad  obfcmationeduilnc  l^is.Xd  ablbtucciFcftinaoi^ncfcit.  n^t 
da  mohmina  rpfiiTanAi  ^)inchoate,&  no  tardaui/exeguid  cullodiUd  madata  tua.  ^TS  aduenieti/ 
-fjnsimpedimens.Fune  impios  ligauerfit tnclncdligep  limes  impiop  oia  otnnfeca  impedimenni 
vi^  dellEt  ego  doArina  ma  nofum  obbrutprarfi  dl  non  oblinifa-ae  ideo  addir.Mwiia  noAqrqioie 
s)amialisqetisloni,<]uaDis  IigatusliintbasimpiwroigS/afdnotadc^reddbbiiad  laudUdtc,luM 
indiaaiD%tia;tuftmfbqiiotfinnmcrfieftiadicifivmcoloKmeotfi.Intcditn,(pligamsnon  folis  n5 
«ibimilixtnr  legem  dei,fdi  gratias  aget  laudando  Gxtcta  indicia  iufticueddiaehMm^anoaieihoc  2 

omni  tempore  ddcripto  a tempore  maxime  necefiiuio  quieti  natnrali.qni  enim  illo  tanpoulhtgitad 
budandum  daun.a  fortioiialio  tempore  vacat  diuinis  laudibus. 

0OC(U0  ego.  Tettio  deiitibitli;  relatam  ad  vniacr£un  ceddiam.  Tum  pteriti  t^tisLSodusegofnS 
Iblus  Ium  ego  qni  dixi  pars  mea  deosinec  fum  piatus  fed  fodali  amiatia  tunAus,non  aliem  led  omni/ 
fcasqm  timnemnt  teiin  toto  ptertio,tempoit:&  caftodltntibus|in  prenti  tempore,precfpta  tua. 
tSiattU  (tM-Quatto  defcnbitfe  rdata  adG3plam.Tii  teoognoicedo  qde  a dd  gfa.G^  tua  dnc  pkna 

tetra/tme&;iuclis.Tdrecognorcendo  quo  idigetStatuta  tua  doce  mcftota  tua  l^vf?  ad  minima 

^cfptadoccffle  intus.In  hoempEtef  continuo  indigete  doAotc  intono  adoblduationcm  legis. 

(TVVLGATA  EDITIO. 

OnitatemfedfKcumfetuotuodominerfecundumuttbumtuum, 
BonitatemKdiTdplinam&rdentiamclocemetquiamandatutiits  credidi* 

Ptiaf^  humiliarer  ego  deEquiqiropcerea  eloquium  tuum  cufiodiui. 

Bonus  es  tut&  in  bonitate  tua  doce  me  iulhiicationes  tuas. 

Multiplicare  e fup  meiniqtas  fupborntego  aute  in  toto  corde ferutabor  madata  tua* 
Coagulatum  cft  ficut  lac  cor  eoramt^o  uero  legem  tuam  meditatus  fnm* 

Bonum  mihi  quia  humiliaib  memt  dUam  iufhficadones  tuas* 

Bonum  mihi  lex  otis  nntrupamilia  auri fiCargaid*  . L 


PSALMVS 

«nVXT  A HBBRiBVM. 


.cm.' 


I T etfa.  X}  Onttmfedfticumfauottiodoniine^tfniuerbittiituoni* 
s Ted).  ■^Bonitate/mtcdoneSfdamdocemetquiamimdadstuiaedidb 

f Tcdi.  Priufqhumiliabor/cgo  crtanjtK  nuncdidlumniumcuflodiin. 

4 Tetli.  Bonus  tu  fle  bmeficusulocetnelbtuu  tua* 
f Tetfa*  Applicauerutfupmefalfitatefuptrbitqgointotocordefcniabo 
4 Tetii*  ImpinguatumeltuelutaclqjscorcorumtegodoArinatuaddechtuiuiiiu 
r Tcth.  Bonum  mihi  quia  affli(fhufumtproptcreadircamftatua  tua* 
f Ttth.  Melior  mihi  do<ffaina  oris  tui:q  milia  auri  fle  argenti. 

B^nufCdftt  Inhoc  nono  otftonarioppfiaindmtpfonfi  viri  inftiininftevexatiBespllcat  ean 

in  onto  veilicnlo.  Applicanetfit  fup  me  falfitatt  fa^i.ego  I toto  corde  femabo  t^  V w 

daie  appapfona  iidtaCvtpoteltow  conte  pCmtrisfctiiadop<aepadei)acintnfleve»a^pofiowM 
fbm<V  hoc  a fiipbis.Mammt.n.fopboifl,Qa  hinc  cdTorgit^vt  paraitXolnno  qdnis.  CDo^it  ^ 
p^ahaK  vtingr&doOTadeoat«inftaspatif,&  Incalapbnes  Iolotioneq5nis.p^ln5iedo  ai^ 
^ fi«f  defiibonfi  fecfi  fedfi&Adi  apre  dica  tnd  inqro  dnbiriklo  an  bonli  ant  malnm  fwwis  radrio 
m voari  ininflejfateotJi.(p  bonfi  op’  fccilh.no  folfl  abfolniefed  cfi  temo  mo(mecfi.Bonfi  at  dico  em 
vcfbei  nifiihoc  i fm  rone  apd  te^  dicatn  dnbiro  qn  ftems  bonfi  fm  rflne  a^i  apd  te  mihi  ignota. 
Se^do  explicat  qoidqa^  drire-Bonicatellbo  <p  dlbonnra  qnod  mfecilh  led  doa  me  lilam^nl/ 
tatem.mtentionqdooe  me  qna  inttnone  vexaffa  me  io(lfliS(  (ciennallegis  tn*  de  vexationeinlh,do« 
me-Hatc  font  tna  petit  docett^B  tSni  docilitatis  fnat  fablongitqiiia  in  mandans  tnis  credidi, 

oedete  enim  dioinisiemcit  hominem  docilem  deo. 


pe|de^ionem/vexationeiafflietion^  uul  umu  .u»  ... «.  r — ^ - — 

egononaranisvtpoteqDidieifitDDm  coftodioi.Vbl  dare  patet  q>ranodnbitandieni  quia  ladiot 
vexatio  Innitar  pcccanimA  >n  prptenti  canla  dl  vexatio  line  peccata 

jPi^iiatnjQiiattnaflBBtrfingfxpteddqoadiPnef  docete  flcinftmerel  hac qflne  Bonos  tn/natuni 

tcipfo  A bfifieuslno  mihi  aut  illi  fediimpli'  8c  abStateAns.nji6  nifi  blKcns  effcqa  ab  ipfo  o6  nifi  b(V 
nQ^ocedic:&  quicqaul  boni  t(lf  ab  ipfo  eft.Sc  ideo  docc  mc  ftamta  niaflcgc  eoam  vl^  ad  minima. 
9inptnSQ3tU  cft.Propofita  q$nc(obdif  qonisfolDtkwquanls  n5  fab  forma  rcfpd(ionis£c  inchoacb 
tatione  ab  emdetia  &<fti.Cab  enideti  dfia  faai  interlie  8c  vexatores  faos  i penes  hoc  q.  iUi  font  impnv 
guariCnS  f m cotpns  id  fm  alum^t  abandatia  dpotaliG  ad  lilitiidine  adlpisiiuxta  illnd  demeto,  jz. 
Bictalfotus  eft  diledus  & iecalcitranit,inctaaatiis(imj>ingnatus/dilatattis  derdimiit  defoEgo  vero  in/ 
lafteafflidospatietcrfiilHnido,dete«atiisforo|n6teporalibosdeliciis,fcddodtiatiiathoc  e#in  otw 


ftospfic«mafflimonibus&fupbostnmefceietapfperi^^^ 

fm^i^C^iue  ppingoedin^  cordis  fignifkaf  Jordinaf  a deo  afHi  Aio  lultOf.Et  confonat  apro  dioftiAC 

magnitudo  tendationfiextollatme.damseft mihi ftimnlns camis meeai^M  fom^mnu  cola/ 

phizct.Ecfabditna  vutns  in  infirmitate  pfiaf.CTE*  hac  icaqi  coidAi  dfia  labinngif  (omao  qdms  cfi 
c&k)  JBonfi  mihi  oa  afHiftns  ffi.ppea  difea  llatun  tua-vtile  e mihi  infto  affligi  tniuite,pp  hoc  vt  tbU 
teg*  tua  vilp  ad  minima.Qd  e didu  bona  ee  afflidione  teporaleqtiicft}  ininllaipp  bonfi  aiptqnak  i 
diX^obfaoaAfe^legedei&intenditphocadlfamimultoseegbnsexpedittpaftve^  ad  hoc 
Vt  feniet  kgedei:^  veiaoo  cflteriiatiiia  e ain  mSdads  dd.Quod  vtnficaf  in  ilbs  g cadtxet  in  pecca/ 
ta R n5 vexatenf .f  Vbi attede prodes ledonq» ia pfona tuecdoda  fe mflflrat dica dno  qn^fiiaXbo 
nitate  Sc  intftione.  Bonitate  gde  dicedo.bonn  mihi  ga  afflidns  fom.Intentlone  vero  diccdo.pptera 
difoS  ftanitacna  Ad  hocnxkns  vexat  qnqi  inftos.vt  plene  difeant  patiendo  fmate  tegem.  

Xlfodioi  nilbi  OOflrina  0^  lui-Tcirifi  quffitfi  ftiitA  Caetia  doceine.Hmc^to  tuodo  farilft  ^erifl 
do  qimeUoteft  mihi  dodtinaddg  milia  anriacatgetiigvniaeria  bona  tmraliapcr  hocjifolmtiw 
nodus  obiednsipriol^  humiliabor  ®o  enans.E t cofifht  folurio  m hoc tp dans  nan  rodiotem  promif 

(a  te,n6lalljqnon  deficit  a fna  ptomimonetac  per  hoc  dens  g pmilic  non  etrann  non  dt^flione(hoc  i 
bonatemporalvi)opamelcniaiptomiflnmclandoobreroationemtegisdfimdioiem  omnibus  bo/ 
nistemporalib'ns.Etficpetlbnah4Ecconfeciitamfemonftrat  fdcnciam  legis  ad  folncodum  nodum 
qu^onis/explicando  compatinam.mdior  mihi  dodrina  otis  tm{ad  quam  venio  pet  Vtotioneni,  ^ 
inifoiaoDataigentiiqimhimaonnonvaanisinonhtmnhatua. 


r 


:oo 


lod. 


P5ALMVS  CXIX. 

CTVVLGATA  EDITIO. 

"ly^  Anus  tu^fecenintmettplafmauenuitmeda  mihi  inteUofluni  ut  dlTcam 
mandata  tua. 

Qui  timent  te  uidebunc  me  K Iftabunturtquia  in  uerba  tua  fuperTpmut. 

Qognoui  domincquia  (quitas  iudida  tua:K  in  ueritate  tua  bumiliafti  me. 

Fiat  ouicricordia  tua  ut  confoletur  metfecundum  eloquium  tuum  femo  tuo. 
t (Veniant  mihi  miferadones  tu(  OC  uiuamtquia  lex  tua  meditatio  mea  elL 
Cofuditur  fupbi  quia  iniulle  iniquitate  fecerat  i me:^o  aut  exercebor  i nyr, 

Conuertantur  miU  timentes  te:&  qui  nouerunt  tellimonia  tua. 

Fiat  cor  meum  immaculatum  in  iufbficacionibus  tuismt  non  confiuidar. 

CIVXTA  HEBR-iEVM. 

1 ^“‘^•'jy^Anustuf  fecerat  me  &&mauerutmetfac  me  itelligerc,&difcamadata  tua. 

2 lod.  ■*  Videres  te  uidebunt  mefld(cabuntur;quiauerbumtuumtexpedaui.  taoloM 

3 lod.  domine^quia  iufKtia  iudida  tuaifli  ueritate  a fflixilfa'  me. 

4 lod.  Erit  nunc  gratia  tua  ad  confolandumme:fmdi(fhun  tuum  feruo  tuo. 

J } I<n<  Venient  mihi  mifericordi(tu{&uiuam:qniadoiftrina  tua  folatiamea. 
ili  4 lod.  CofunderurfupbijqmfaUitaectorrerutmezego  loquar  in  pr(C(ptis  tuis. 

7 lod.  Reucrtmturadmetrimentescetficrdcntesteibmonia  tua.  *■** 

$ lod.  Eriteor  meum  perfeclum  in  Ihtutistuistpropterea  non  confundar. 

TV4  ZlnUd  tl^.  In  hoc  deciffio  octonario  indoir  propheta  iceram  pofonam  atri  infh  inioftene/ 

J."  Jxariralu  tn  ratione  a prgccdenti  oCtonario.Nam  in  procedenti  oCtonano  iudoir  petfona  iulU 
IniafteaexaciadfcicndiunquarcbonitasdioinareaczarctrinhocaateraoCtonarioindDiteande  per/ 
fonam  ad  euadendd  vezationcm.Echancpcifona  explicat  in  vltimo  vetficulo.ent  cor  meum  petfcdd 
in  ftacatis  uiis.ppcetca  noconfundarX>idiocrat  ex  pedenti  oCtonano  fc  vexari  ne  fap^uec&  pro/ 
pcetcannncappaenswfaaleR.defcnbitre  perfodi  cordis^furoci  camen^in  tota  lege. Adi  apte  dica 
recQuaiiisamnc  no(iai,en>  tamen  perfcdi  cordis  in  Itaracis  cuis|hocdl  in  tota  tua  tege  vf^  ad  mi/ 
niroatOc  ppteicaipp  talep^eaionc  cocdis,n5  cdfbndaiiuiiDita  afHiCtione : quod  cfleuaderc  illam. 

TraCtaf  adt  hax  prona  aoplt.Primo  petes  hmufmodi  peifedione  cordis,  (ccudo  peto  enadcre.p^Re/ 
cole  in  hac  prima  peticrone  cddulbm  efle  in  pccden  octonario  ideo  hac  petfona  iufia  vexan  vt  difeat 
lanare  intc^  lege  dei.fine.app  que  vexatus  eftpentnfkaflajut.dnpiia  vtensloco.rPnmo  ex  par/ 

K creationis  Alanus  cnasfrcetunc  mcfcuni  cieando|tnin  etia  mediite  naturagener^,&  firmane^t 
IDC  anima  immotraliifiic  me  intelligtrc  Adi  aperte  diccteta  quo  tu  mefecifb.tuum  eft  efficcrequo^ 
vt  tntdligam£c  dilicam  mandata  raaipknc  fcruarctqood  dl  finis  propter  quem  fum  vexatus. 
SecnndoexpaneangelonifcahominampctfeCtoram.  Videncestevidebunrme&l«abl)cur,qa  vet  ' 
botnoexpeAanidiocefiqmaroUvaboruocredcnsfuflinuivexanonem.ReChusvidrares  dram  in/ 
ceUiganrocangelia]oosnon  eft  dubium  videte  deum  Alitari  de  magnanima  pacictia  ioflocum  t qui 
loxta  euangelicam  doCtnnam  Ictancurde  vno  peccatote  poenitentiam  agente. 
0dUiDOniillfcPetitapeifcCh6ccordisppquahabcda  vaaf.petitcofeqnetapnaleief  quattuor  vtes 
locis.CrPno  a conexioe  viarii  dei.f.iulhao  & gfe-5aui  dne  qa  luflicia  fune  indicia  tuajoia:&  ventaret 
vera  iulhtia,afHixifh  me.  I nlti.na]naais  imufle  amiganf  ab  hoibus.iufle  tn  eade  afRiCtio  c a deoiga  no 
font  cddignf  palTioes  huius  Ilotis  ad  fupuetnra  gliam  q reudabif  i nobis.A  liHr  ad  bona  rpintulia. 
bc  nde  ^a  tua  ad  cdfolidu  me^m  diOd  cud  fauo  tuo.  Adi  apcrtediceret.  Ex  quo  iufhna  tua  habet 
Iodi  fud  tme.fopefl  vt  ^ tua  mo  hfat  locd  liifi  i me  put  tu  dixilh.-qa  vniuetfp  vip  tua;  gf a & ventas. 

©micflt  vite  in  ip&  petfona  petente.  Veniait  mihi  mildicordiae 

n fiiccubamiqma  doClrina  tua  folacia  mi 


Oatlubleuances  a vaacionibus,8c  viuam;non  f 


quia  doClrina  tua  folacia  mea  | fupple  fancf 


quiaiara  ad  rancam  petficAione  deduChis  fiim  m folana  mea  funt  in  lege  tua. 

Conflindtntnr.  Temns  locos  dia  frucra  cofofionisfapeibo^Cdfandctnr  fupctbi,qn'i  faUiraK  ror/ 
(crancinccgoveroloquatinprocppcistnis.CrQuartuslornsdlarcdicu  lufloram. Reaeitcncur  ad 
nic,CDm  tuuences  te, cum  fdentes  tmmonia  cualDioendo  rcoetcentur|inlinnac  le  in  vexatione derdi/ 
afiecuatiaietibusdcum.EcppcaeaintafhiClas(ablcaanomslaa;atotecnpaationcm  (bcict^ 


PSAlMVS  .CXlX. 

tiiDcndatn  dmm  & fciendam  «di 

in  (iilannxqaf  fallo  areulatajdaidiaa  cft  etiam  a loIBsat  ptsaalens  cecnpetan*  Ibcietatan 

idftonimi&faBOitmfaentiom  legem. 

' CVVLGATA  EDITIO. 


tnef 


T>Ef«atinfalutaretuumammamea:eemuerbumtuatnfap<rfp«ffl. 

Caph.  XJ  Defecerunt  oculi  md  in  eloquiu  tuuaiiccntcs  quando  c^olabetu 
Q uia  fadhis  fum  (Tcut  uter  in  pruinanuibficationes  t^s  non  fum  oblitui* 

Quot  funt  dies  ferui  tdCquando  fades  de  perfequenribus  me  iudidum^ 

Narrauerunt  mihi  iniqui  fabulationestfed  non  ut  lex  tua* 

Omnia  mandata  tua  ueritastiniqui  perfecuti  funt  me/adiuua  me.^ 

Paulominus  confumauerunt  me  in  terratego  autem  non  dereliqiu  mandata 
Secundum  mifcricordiam  tuam  uiuificametflicuftodiamteftimonia  oris  tui* 
CTIVXTA  HEBR^VM. 

f ^Aph.Cofumptadlfaluritufaniraameamerbumtuumtexp^uL 
z C Caph.  Cofupti  funt  oculi  mddi(ftotuo:dicendo/qfi  cofolaberis  mef 
i Caph-^uoniamfuiquafTuterinfumodlatutatuanonfumoblin». 

4 Caph.  ^ot  dies  femituirquando  fades  in  perfequenribm  me  iudidumf 

5 Caph.  Foderant  mihi  fuperbi  foueastqu?  non  iuxta  do(flrinam  tuam. 

( Caph.Omnia  mandata  tua  ueritastfallitate  perfecud  funt  me,adiuua  me* 

7 Caph. Velutmodicu cofumpferutmein terrarflCego nonderdiquiprfcfpta t^ 
t Caph  Secundum  gratiam  tuamuiuifica  mc:8Ccu(lodiam  telbmonium  oris  tui. 

Qnfumpta  Cft-In  hoc  vndecimo  oAonano  induit  piuphcta  itenimpcifonam  iulh  intolle  w 
l,xan  relatam  ad  dUatam  liberanonem.  Ita  q-innonooCtonanopeifona  hpcinott^  adf^ 
R%mim.  lo.vcto  in  ordine  ad  caadcdfi|in  hoc  afit.zi.tn  ordine  ad  dtlata  enafionc  3gi£.Haber.n.lpale 
afflieendi  rationem  ipla  dilano:  lozta  illud  proocr.  t ?.fpcs  quxdiflfettut  affligit  animam.  Emlicaoif 
° ■ ' • ^ i„__e — — iiididmn i Hic 


autem  hax 
pnmiturdi 


lien,  ex/ 


' perfond  in  <]u3rto  voficolo . «josndo  racics  in  pctfc^ticnnb^  inc  iudiQ 

pnumu.  uibno  A vezano  iniuftaidum  ezpeftatnrdiDina  vindiila  in  petlecntoKs. 

CTjefcnhifafirpronahiec  vexata  fufpirans  ad  dilatahbetanonem.Pnmoeipaitedinniini  anei3iiSi 
Confiimpra  cft  anima  mea  faluti  tnf -.hoceft  cocupifccdo  lalutem  tua  mihi.i-laluan  a tcMote  huma 
no  loqttirariqno  diutomo  afteftu  cofumi  dicimur, dum  tandiu  Qicrannbos  diBettut quod  cupimus, 
r Veibfi  rufi  eipeftam.ilatioexplicaror  confumpnonistquia  vobo  tuo  cn^s  expeflara. 
ConIUmpri  funt.Nofolfi  pars  affaftiua  fed  pars  Intclleftinacfifumpta  defcnbimt.Coffipti  funt  ocn 
b mei/inwnt,difto  tuo|ctedetes;d  cedo  qfi  cofolabetis  mcTTota  ro  coffiptionis  edilano  cofoUnois. 
©UOnii  (utSecfidoapattccfitmoi  progtefiusin  deremis.Quoniafbi  quali  winfkimoihoc  efta 
vexanonibus  pfecutoac  efitinue  magis  ac  magis  in  derenns  malfi  mefi  p^itjad  firiradme  vttisl  to 
mo  g cotmue  arefeit  ex  fumo  & detenf.Be  tn  ftanita  tua  no  fum  oblims/nihil  legis  nip  liim  oblims. 
J0t^DiC0.Tcttioex pattebrraitatisropctftitisteporis.Q.notdies(erni nnlqnafidicat.pauci  bpa 
liincdics  vite  mec.&  ppterea  fufpiro  quado  facies  m perfeqncobnsmeindicifiitmius  mihi  chccscot 

traprecntorcsmeos'biemCnmfi.n.rupefttepns.Adiaprediceret.nnnqnidexpeaabisvtiMriar£ 

-foderunt  inibi-Quaito  aboffen(adimnelegis.Iunxetacbtenitatittporisfupftitislocflacaula  iw 
Acti  dicedo  qfifaciesindiafi.8epptettaplwuedocanfamiudidi,affeitq>ofltndfitdiuinal«^t« 
quafi  adeanfam  diuinfugeda  deus  acoderet.Fodcrfit  mihi  fupbi  foueas.qnc  non  loxta  doarina  nia. 
no  folfi  iniofta  caufa  me  vexfit.fed  et  viis  alienis  a ckxfttia  nia  mihi  periculolii 


amihipericul^sCvelDtfoDeisad  cafum 


|jiais)me  perfequfitnr.Excplfi  harfi  fbuearom  habes  in  vexanSe  dauidis  a fauleiqn  vtg^  iptam  ad 
fetmedfi  diis  alien  i s/ad  cxilifi  ex  tetra  dnitvt  dicit  ipfe  danid.  i .ng.aJ.maledi<ai  funt  in  cfifpcdo  domi/ 

ni  ^eiecafitmehodievTnonhabitcinlMcteditatednifdicetesvadefeniidiix  alienis. 

©nmia  mandata  nia  veritae-Qulnw  a cofonana  ca?  eius  ad  lege  dei.Qma  ^ madamdo^w 
litastSt  illi  petfequfitut  mefallitatefqn*  coerana  eft  ventattat  ppea  adinname(nO  amphusdilfa^ 
@dnt  modicum  con  Aimpfcmnt.Sexto  a totali  fere  ipfioj  cofDmpn6c.Vdut  modicomiabfuit . qn 

confumpfafitmeintetraiSccnmtorohocegonondereliqniprec^tatna  ^ _ 

£FemndUm  gratiamniain.Sepnmo  abhDmili]^adlananmfme.Secfidnmgtatianiam.Q,naiiis 
lottationesattBkrimvtDfiampIlDsdiffttatnt  mea  liberatio, n5  ptoptaea  petitio  mea  innitinii^ 


' V-  ^ 


PSALMVS  CXIX-  ' zo| 

gtIttUc  mttrita  boNficottia  tin  viaifioes  mciatn  aiidam  licot  vncm  in  finnol&  pene 

eonlnmptom.Ec caftoaum  teftiiDonuim ons  tniJicpero  vinifican  vr viiiam k gnfl^iam  kgemio 
fcficanrtoa  mcnuhoccftidqnod  tn  vdutott  proprio  protoliIlL 

CTVVLGATA  EDITIO. 

’ In  generatione  fle  generatione  ueritaa  tua:funda(U  cenam  Spomaoct» 

Oldinadone  tua  perfeuaac  diestquoniam  omnia  feruiunc  dbi. 

Nifi  ^ lex  tua  meditatio  mea  efttcunc  forte  perilTem  in  humilitate  mea. 

In  aeternum  non  obliuifcar  iuihlicationes  tuastquia  in  ipfts  uiuificalU  me. 

Xuus  fum  egOjfaluum  me  facequonii  iuftificaciones  tuaa  exqui/iui. 

Me  expeiffaiuerunt  peccatores  ut  perderent  meetdHmonia  tua  intellexi»  i 

Omnic  coaTumarionis  uidi  finem,latum  mandatum  tuum  nimis. 

«riVXTA  HEBR.*VM. 

• t-  C Temo dominc^uerbum tuum ftetit incedis. 

Lamed.J[^  ta» 

s Lamed.  Generationi  fle  generationi  ueritastua:iuina(Ucetram,8ellcdt» 
s Lamed.  ludiciis  tuis  Deterunt  hodicequia  otqnia  ferui  tui. 

(bcric 

4 Lamed,  NiD  docDrinatua  delcdacionesme(,tuncpcriiiohumilicacemea. 

5 Lamed.  In  f temumtnon  obliuifar  prge^ptot um  tuorumtguia  in  ri»  niuifirafli me'  tiuma 

niM 

4 Lamed.  Tibi  ego  /faluametquoniampr^pcacuaqu^liuL 
7 Lamed.  Mihi congregati  funt  impii  ad  perdendum  mettePimonia  rua  inreTIigatn, 

B Lamed.  Omni  confummationi  uidi  finem,latum  mandatum  tuum  uaidc. 

E7emODnC  In  hoc.iz.oAonano propheta indalcpetfonamrecognofccns  vitam  ruamcofill» 
re  inobcdiainadmincicgi$.Et  explicat  hancpetfonam  in  qaattoveificDlo.nifldoannacuadtle^ 
Aationes  meae, tone  pem  in  homilicate  mca.Hic  enim  mamfidtc  deferibit  Tuum  mccncum  E non  dde 
Oatio  in  1^  afhiiflemiuod dl  vitam  eins  conliftae  in  obrernanone  legis  da. 

CTTraftafjUir pfona  luecduplinccr.Pnmo  excofiftctia  aliof  in  obedima  dinioa . fedido  exdlicacia 
dinini  pcppti.  ARett  itatji  qttoot  fenfibiles  creaturas  ppcmas/p(i  Retes  { obediena  da . g'Piimo  ccdos. 
vetbu  taudncftetit  in  ccdisxtemoihoceffllpetii!  toliprcucraait  in  cedis  ad oema  obcdiena.P'Secti/ 
do  in  ruccdTina  MMatiocIlmoK Veritas  mas^aeTcite  & mulciplicafflint  fi^^genaanfli  & geneta/ 
Ofltirepete  lhnt.[^ettio  in  Habilitate  taTf.Firmalli  terta, & ftait.f^Qoarto  in  Idefiania  tnts  adeze/ 


mol/ 
inh  qoia 


avuiv*iv\  luumit*  iftu/u/iijiuuuii  ui#uiM(x  iiul  ii«iLm.as  n wiic  • /\ppcUanOilC  iraQi  nOQIi 

uerfum  ranpqsfm  id  quod  habetur ligiuHcaciir.vnde  pluralita  didtnr  deterant  hodicfptoprer 

ciplicacahodie.IndiciisadcdiainisdaKdcrcnbanf,qaiaczequedisdiaintstudidisob^uan6 

ad  hoc  perToieranc  tempora  vtexecotionl  mandentur dmina  todicia. 

Doctrina  tua  Nota  hlccppfona  hax  ex  vnapre  duo  limni  attulit  in  hisflctnorcteaniris.r.eaf  p/ 
pctuicacc,&  eaf  obedieciam  popmam  dminis  mdiciisffirmitari/ vetitatilac  verboez  altera  vera  par/ 
cx  affert  qitiicinruahnmilitate  piild  nili  adnidet  ddedatio  dininp  legis.  Adi  apte  diceret  <p  cdlidaL 
do  oes  creaturas  roifibiles  ppetuasCcadu  tenii|tps  & rnccclTom  genaanois^deie  m obediftia  diui/ 
niipcni.cuccofidetataqooqihamilitaKmeaChoccddaedide  Ira  vilitate  coditionis  meaiq>  Tcilicec 
■ariira  mea  fola  itn  capaces  ppetuitaos  deficit  a ppetua  pfidena  indiuina  obedicna;)pif]^|no  pd& 
do  vita  coipotis  fcd  vita  alp,nili  deledacio  in  lege  rua  vira  alx  mea;  rudinatfla.Pi^npponic.n.  pfona 
luee  duas  ventates. Altera  q>  habet atam  hnortd^capace  pteme  bdraduiis.alcera  q>  ho a pnapio 
■Kxus  ed  imortalitate,fed  no  pdibt  in  ea  pnmns  parcs.Ht  his  pfuppolitis  diaRq>  c5fb^  abioRlonc 
oSditionis  humane  qua  expimandi  plidetu  obi^ete  alia^  cieatur»  Tenlibtlid.pdaet  vita  aie/ddra 
(crdebritudinqndhctctfidfaardemifiddedatioinlegcdiuinaaddltehoc^nifi  gm af jm  coplace/ 
fcr  doAnna  diaina  de  poidetia  dd/de  a;tana  btitudine  rccupoada  Sci&  gbos  prad&  ledor  ha^ip 
de  vita  ai^tradat  pfona  tueeman.  vira  corporis  Ted  aiz  in  ddedanone  legis  dimnae  fcraatnr.&  q>  ideo 
hascteatnrasidilibilcsppetnasattnlitiqmardpfam  inta  capaces  perpcrairans  c6patau&  deiedio/ 
nfl  natfuc  (iic  oonGdetat  in  compatactonc  ad  pofidaites  in  papoaa  obcdicntia. 

CaictiiippbL  C 


- PSALMVsl  CXIX. 

^ et<mo  no  oWnrifcor.Poftg  defcripCr  pfona  hfc  vita  foS  in  diuinf  kgU  obedto  eSfiftitt  a ^ 
miK  ad  alias  creatatas,in5  ide  defcnbit  ex  dficaaa  h moi  obcdifti^  in  ipa  pfona.(u  abfolne^mwed» 
ab  inimicis-fEt  efi&cacia  primo  drfcnbif  i dfeftn  v1tf.Quia  in  «is  vioiiicalb  mc^oin  axand  no 

oblimfcar  pcepto?  tuoqtr  Secfido  i cffcftn  &luns.Qm  pc^pca  tna  ^oi.ideo  faloa  mc.  Vt^t  pp<^ 
nbi  c80.DiloSns  meus  mihi  IV ego  illi|fcnbif  cati.i.Tibi  ego  addianslam|fnm  gcqd  fnm  Jiocjuffi/ 
cit  VOTIS  amor  amiati^Etfic  ga  tibi  egp  charitatis  amiana;&  ga  pcfpta  tua  ffiui.ialua  me. 
iibibi  CdOTCgatiftint  CEeee  efficacia  defenfiua  ab  inimias)temmoia  tua  itdfeiSioe  co^tegatojfc 
f - X - j;  fnini-Sffinf  atfpdcdQ  VttscorpOItS 

i fide  aut  ventate  aut  bonos  moies^ptinio 
fint  afithmu  tdhmdta  iiibifie 


ttiliMs  ipios  S^diJ  \ira  aif  falfisdoftnnis  aut  fuafionibus  aut  imnls/fiuc  ai 
Cnd  minus  quadrat  cotextuunifi  cdminatio  mortis  ect  pp  fide  aut  ventate  aut  1 

tutela  tftaIc|tdhm6iatuaitdliga:pOTetrare.Cdiuinatdtim6ia.rC^(intafitl • „ 

cit.Oi  conSmationi  vidi  fine  latu  &c.Madatfi  dinmu(dilig«  dnm  dm  tuG  ex  toto  confc  &cappeilatnt 
madatu  latu  valdcga  ampliffimfi  efhvtpote  t6ne  dei  efficies  oia  amabilia/vtpote  opies  it  multiOTdle 
ne  p«OK|Vtpote  ui  quo  («iet  vnincrta  kx  & pphetg.Hocinqua  madatfi  ta  amplfi  finiseft  ois^m 
mationisiois  pfeftionislois  coplemctuqra  ois  ^offio  ordmat  ad  dikiffione  dei  vt  ad  finciloc  fc  vid^ 


commatioisinofolu  moralis  fed  artificialis  8(  naturalis. Adi  apte  dicetetJtdligat 

do  madata  dioinaee  fine  oi  cofumatioiuihoc  dl  ee  pp  ^ feu  ad  q otdinaf  & elt  ob  pfe^tio Ja Ji.in  pti/  ^ 

apio  o<aonatiilchoanerathondicedoq>c«dujttrra(tepns& generatio peiftantin  oWietia  dimno/  - 

to  mandatoy.Et  cofonat  vt  nfic  ois  operis  oofumatione  extedat  ordinari  ad  obedietia  «bi^oy  mada  _ 
to^Se  fic  cUm  redit  mtda  mh^onu  ad  diuina  mandatarquia  vidit  illa  efle  fine  ob  peneAionis. 

_ . Vomododilexi  lege  tuam  dominettota  die  meditatio  mea  cft. 

Mpw»  5!iipfr  inimicos  meos  prudete  me  fedfti  madato  tuotqa  I xtemfi  mflu  efl»  * 

Super  omnes  docentes  meintcllexitquia  tedimonia  tuatnedicado  mea  eft.  e 

Super  fenes  intcliexitquia  mandata  tua  qufITui. 

Ab  omni  uia  mala  prohibui  pedes  meosmtcuftodiamuerba  tna*  > 

A indiciis  tuis  non  declinauitquia  tu  legem  pofuilH  mihi. 

0?  dulcia  fiudbus  meis  doquiatuatfupct  mei  ori  meo.  ...  > 

A mandatu  tuis  inteDcxitproptereaodiui  omnem  uiam  iniquitatis. 

CIVXTA  HEBRiEVM.  i 

Mcm.C3  Vantudilcxidodhinatuattotadieipfa  locutiomea. 

f **<*^*-  . 

Mcm.  Plus  inimicis  mds  Iapete  me  fades  mandata  tuatqa  lempitmoipla  rnihi*  . 
Mera.  Plus omnibusinftruetibnsmeintellexitquutelhmoniatua  locudomihl* 
Mem.  Plus  fenibusintdligamtquiaprfcfpta  tua  feruaui. 

Mem.  Ab  omni  femita  mala  prohibui  pedes  meostpropterea  cuRodianerbumtuu*  ’ 

Mem.  Aiudidistuisnonreceffitquiatudocuiftimc. 

Mem.  pijdulcificatafunt  palato  meo  didumtuumtlupermdon  meo. 

Mem.  Aprfc^ptistuuintdligamtproptereaodiuiomnemfemitamfalfitatis. 

Vantfi  dil^.In  hoc.1  }.oaonano  ppheta  induirperfonaoi  tanto  affeftu  inhgrennslegidd 
V-'  vt  in  ea  continoeoccnprf.Et  hanc  eqihcat  in  pnmo  vcrficulo . Quattun  djk^ecce  ">38?*' 
^^^t^o  affc«ns)doaiinam  tuamllegeni  tua.tdhraoniom  perhiba  effe^  i fcilioet  <p  tota  dia 

continuc-locuno  mea  eft.  ex  abundantia  cordis  os  loquitur.  _ _ , t , nrt 

C: Traftrf  aut  hcc  plbna  tripft.Pnmo  relata  ad  finftfi  in  itelleeta.Secfido  ad  frnOTp  ope.  Terto  aa 


aie.g  eft  finis  diuinf  doClnnp.p' Quia  (impitetno  ipfa  mihi.Ip(a  finMl 
^ lege  d»  qoa  dilcot|t^bi  pfiiain  310  ad  fempitonam  <wt 


ilonanoncni. 


L 


PSAtMVS  .CXIX.  -oz 

3b  omni  fatlitdtnala-Fin^ opis  ddcribicin  c6ibus'opibDS,d<xlinadoa  malo-Proptata  cnliodia 
vobfi  cnfi-Duo  fignificat  p hoc  Akiqt  q>  no  (hffictt  ad  coltodicdd  vobfidd  dedinarc  ab  aligb’  p<3ts, 

Icd  oportet  vitate  oui(].n.in  vno  ofEmdititeus  oiom  ^dtosetlAlre^  e (p  ad  hoc  viiada  e ob  via  mala 
vt  fe^  ia  dciCad  hocnipcUitaniot  legis  dinmf^Xt;  no  pptcinmoian  aac  ^qd  hmocf^A  iodiou 
tm&No  (iifficit  amann  phiben  aSo^is  luos  ab  oi  via  mala  fibl  ad  qna  palTioncs  ans  inclinatenc,fa) 
oportet  ct  ad  bond  aliof  ttddcdo  vnicni^  los  fnli  in  tedctcqd  rpc^t  ad  lethtadinc  iaftiaa;  fm  dlni 
na  indicia^  hoclignihcafa  iodicus  cois  no  rcceflilin  opibusmos  ad  aliosrqa  co  docoilh  mc  ' 


t;  'fi 
■h  ■ 


meo  dcih  tufi  .cofttnClio  edefignihcatoilignatjijnulncodinedutoqia  dcaEc  pniinidinead  duloedi/ 
ne  mdlis  i otetddaibic  deletlatione  Toa  I fmone di^qt a deoihoc e rcodatoqc  in  facta  do^na. 
SpifffpnoOlieinidligaiTI.  PoRdeleOanoncm  in  diAtsdajrobmngitdemDm  odiam  non  vnias 
iad  omnis  vif  hdlicatis.Sub  qua  comprehendirar  omnis  via  iniqoa. 

C7VVLGATA  EDITIO. 

y VcOTia  pedibus  rneisutrbtuntuumtSC  lumen  femitismeu. 
JLluraui&ihtui:cuftodireiudiciaiu{faa(tu^ 

Huttiiliatns  fnm  ufquequacptdomine  uiuifica  me  Fm  uerbum  tuum. 

Voluntaria  oris  mri  beneplactca  fac  domine:^  iudicia  tua  doce  me. 

Anima  mea  in  manibus  meis  femper:6l  legem  tuam  non  fum  oblitus. 

Pofuetunt  peccatores  laqueum  mihi:K  a mandatis  tuis  non  oraui. 

idfteditate  acqirilTui  teitinionia  tua  in  fternumrquia  cxulcado  cordis  mei  funt.'  ' 

Indinaui  cor  meu  ad  faciedasiuibficariones  tuas  in  (ternum  tpropta  retributionem. 

dt  e?iyXTA  ' 

t Nun.  T Vcema  pedimeouerbumtuum:ficluxfemit(me(. 

9c  Nun.  -^luraui  firmauirad  cuftodiendum  iudicia  iu(bri(  tu(. 

3 Nutu  Humiliariurumuf(^ua1de:dominc''uiuificameiuxtauabumtuum.' 

«a  Nuru  Volunt^*a  oris  mei  udis  obfecro  dne^O:  iudida  tua  doce  me.  J 

'5  Nun.  Anima  mea  in  palma  mea  conrinuet££do<fbin(tu(nonfum  oblicus. 

^ Nn".  Dedcruntimpiiiaqnenmmihiiacapr(c(pristuunonerrauL  ^ ■ 

7 Nun.  H(reditaniteftimoniatnafempicemo:quiagaudiumcotdumei  ip£u  ?i'I 

t Nur«  Indmauicormeutxiadf4dcadum({|itptat^ 

LOcomln  hoci4.oaonaitopcopheomdninpfT<ihdmgtadiennsin  wapetftflionis.EreipK/ 

cat  illam  inpnmo  veificnlo . lacerna  pedi  meo  verbum  tuum.Defctibit  enim  arAam  viam  ap  ' 


l^one  femicj^ttiiareum  vtnoa  fimni  doobuspedibus  fed  altero  poftaltemhi  poicambulcr.di^ 
do  pedi  meo.Tempus  quoqi  tend^ra^inCnoat  in  nqieliiocm(;canq  no  m lumine  dia  ted  m lumine 
luctrnf  apibulahpnqnfuamperagat.ht  ajplicatlucetnf  officium  agere  vobum  dei/factam  fctipni/ 
ram:ItaVpflW"4b^‘ldmbit.reatiibdteSeinviaaraiorfspfeClionis,geftandoIucernadioini  votI 

inter  tenebras  ram  humant  luminis^  mundanammaffidionum  qmbtcs  plenas dlmnndus. 
^TraCtaf  ajSi  petfpoa  haec  qoa(liiipOcitet.Pnfflo  Fm  lirm  itate  alSccudo  Fm  recogmeioneffl  dinine 
gratif-Tteio  Fm  cSftantiara  inpericulisA  qnarto  Fm  fomera  pgrediedi.riuraui  8t  firmairi.Matufo 
Ita  animi nfmltasflgftificatnriurimaKdrionptaiclpirtred deliberato acfittiio  animo  ad  cudodien/ 
dom  ludiciaehoccll  adfoiandum  qu(ciuiQi  ludicauit  debita  lanari  lulhria  tuaiicgula  etiam  inmo/ 
rammo  iultina  humana.qua;  icgulaf  ea  qua;  loris  funt. 

R0umiliani6  rii>n.Sedido  ddcnbif  terngnofixsdtama  gfam  ta  in  no  volffiaiiis  §in  volfitaflis.  Hu 
■niliat^fn  vfqi  valdqvfip  multfi  depIfiislBThac  (onicariaxia  illud  aptifupia  modd  gtauati  fumus,  ita 
vt  redaanps  vtuereV iuifica  meCeoce recognitio  gf(  i opplfioibus^iusta  vetbfi  tufi;qd e vira  ai^ 
Voluntaria  one  tnd-  Non  folum  in  oppidfiombus  qocfunc  cocta  nacnralc  voluntarc.fd  er  infpS 
mnas  opibus  cdpiaoca  nblEc  appcilarlp^nea  opera)  voloncana  oristquiano  folum  funt  volfitarie 
ppo(tta,fedetoKfponcaneoprolata.p'VcltsoblKCoX>ietiohebraicafonat  impetacioum  vobi  vo/ 
io  Vis.quo lingua latinacaretArpropcerca interpretes iocoimpoatim  pofueranc  hitnrom  optadni 
Qjlaferio  fimui^ptoiit  dl  adueibiom  oblixrantis . f^indicunia  dooc  mc . acceptando  vofainCa(U 

Caietiiiplid.  C ii 


fvcAo 

mo 


PSAIMVS  ■ .CXIX. 

Optra  m«a(docemepatiiadiciatB*,qiutihdpiiint*  domo  det  • 

9ta  mCtTcmo  defcribif  pctfona  h*c  ambulans  in  pencolis  nodedlnas  a via.  Et  detcribit  picolora 
mctaphotico  fermoncAia  mea  in  palma  mea  ootinne.PottS*  enim  continue  vita  in  mana  fna/df  efle 
in  coanuo  piculo  vitp.Et  fotteetat  pnabifi  ronc  tpis.qao  ad  liMificadd  magninidine  picobidio^ 
®r  O)  ille  portat  aam  foam  in  mano  rna.r&  do(^^  mae  no  fam  oblinu.R6  alit  tati  pencnli  fnoia 
giWe^cipiilaqacfi  miht|ica  <p  tale  dedeifit  [pii  laquei!  q>  vita  mea  tftcotinaeinmanu  mcarSco 

pccptisroisnoetrauineryinmeteoblitnslhm.neqiinopcteertaniintatispencubiEtpoiesIwcpir 


PilUlt»  ***  ^«imiaay*«>»ia^aaaiawvfc  p-.—-— — — _ 

dicere  aia  mea  in  palma  mea  continuei&diecre  in  omni  opeK meo  memoror  nomflimamea . mama 
cni  opus  lignificat;&  aia  cotinue  in  manuieft  id  q<f  eft  aif  cora  (e  habere  continue  in  opcic 
K9ercditauU>emu  defaibif  pfona  harc  f m fomenta  p^eflus  duo.Alteqt  eft  gaudifi  Iterna  dinini  ter 
ftimonii-Quia  tdhmonia  nia gaudifi  cordis  rod  fnnr.ideo  h^ieditaui  illa  artemo.Tcftimonia  dd  tn/ 
terna  fnnt^aiTandM  dona(tdhficaria  inros  q»  filii  dei  fumusjiuxta  illod.iprefpfis  ccflimonitan  reddit 
^1  nfo  q> filii  dei  fnmus-Tefhmoniavetodderainlecaifnnt  fit  Dttrp  roipturf  (di  verba  dd  Oeopen 
Unda^Et  vnam  h«editai<hoc  ell  vdnt  bzreditario  luie  habetc)n6  eft  mfi  filiof  da:iuxra  iUuetqi  S 
h«td»Vn  filifi  fc  dd  adoptiufi  petfona  haxefle  fignifiratiamlicado  fe  rato  gaudio  partidpa/ 
te  dimna  teftimonia  q>  haatdirauit  illa  «emoihoceft  ad  amema  polionem, & n6  ad  pntis  nfi  vitf 

peiftdione.Quoddarinsfnblfigifdiefdoiclinaul.rAltcifieftf^osfinis.Indinani  cormefi[inxt» 
Imllcum  didfiin  capriuitaiercdigedoocm  irclledu  ui  oblegum  dih,adfaaenduftamratnajadCeniS 
du  vmaetCun  lege  tua  vf^  ad  minima, cremo  finuhoc eft  vacas  & ftudes  cremo  fini(n5  tpalirqualis  e 
bntudo  codeftis  patrif-Proptcr  qua  coltqueda  feruanf  peppra  dcinnxra  mud  apHz.e1mo.4-  bw  ctf 
(me  oettaoiicotium  ootommamifidem  ietuain,tn  tdiqoo  repolita  eft  mihi  corona  ioftituea£ 

CVVLGATA  EDITIO. 

o T Niquos  odio  habuiiK  legem  tuam  dilexi.  ’ 

oani  j /^{jiutoracfufcfptormeusesturKinuerbBmtuumfuperfpcraai.  . ' ' 

Declinate  a’me  malignirSC  ferutabor  mandata  dei  mei.  ' 

Sufeipemefm  eloquium  tuum8(uiuam:SCnon<6fundasmeab  expedladblie  ma« 
Adiuua  metflC  falmu  ero,fit  mediabor  in  iuftifiatioaibus  tuis  femper. 

SpreuilH  omnes  difcedentes  a iudidis  tuistquia  iniufta  cogiudo  coram* 
Pr(uancantarepuauiocs  peccatores  teir(:ideodilexi  teftimonia  ma*  * < 

Confige  timore  tuo  caraes  meas  t a iudidis  enim  tuis  rimui.  . 

CTIVXTA  HEBRiEVM. 

* Samecfa.  ^ QgitationaodiuitKdoditinamtuamdilexi.  ‘ "i  - 

xSamech.  ^{jfconlioma&rcutummcumtut  ucrbumtuumteqxdauu  -1 

a Satnccb.  g^^f^te2n,ett,3]ignantest8Cferaabomandaaddmd. 

4Samech.  5uq£tamefmdii!lutuu/Kuiua:9Cneconfundemeabexpedhitioneaea«  ! 

I Samecb.  5i,(lcncame:S;faluusero,S£  loquar  in  fUtudsauscondnue. 

4 Samech.  oes  errantes  a fiatutis  tuurquia  faUias  fapienda  eorum. 

7 &mecfa.  5cofiascefrarefedftiocs  impios  tciT{q>roptereadi]exi  teftimonia  eoa* 

■ Samecb.  f-jonipilanit  admote  tui  caro  matK  a iudidis  tuis  dmui.  ’ 

C0gi(MiOfKO  odinf-In  hoc.  I iodonariopphera  induit  pfona  vin  Itet  ditiina  leg?  8c  hnoaiuv 
ifi  ^fi  figmetac6ftitun£t  explicat  ea  in  primo  vetficulo.cogitationes  odini.ar  dodnni  mi  di/ 
fczLAdinumones  humanaiji  legfi  oediis  Oc  fimilibns(oo^tati6es  vocanqa  vere  no  ffit  nifi  cogirado/ 
oesm6  n.hntfimdametfi  tn  re,(rafolfim5in  humanis  a&ietionibns.vfi  acapteercgiooclocanfadia 
gediainafab  tone  dodnncga  eft  vere  dodmcvrpotcalillmododore  deo  manansiNcefolfi  petfona 
bec  praelegit  dodtma  dd,Kdleges  alias  odio  habuitilegem  aurem  dd  dilcxic. 

CTEt  aflertpafona  hac  quadmphee  ronem  fopdiledionis  erga  legem  dd  8(  odii<^  ahas-Ptimo  gir 
h(dddldefdilicM.ScciiodsfBlKntatira.Tcttfo  vidtisA  quarta  pitiuniu..(fpiiai6o  in  ptioav 


al 


PSALMVS  .CXIX.  zo) 

CgnifieaE  Abfconfio  meathoc  efl  ddiin  hac  viea  apeftaoi  in  Rara  fpei  vabR  niR;  vctM  bgu  tnae  Iplai 
dd.tn  abrcofio  mcvad  fimiluudinc  lanbuli  faloatis  ap^netibas&fcutfi  mcfi/ad  fimilicndincin  Icuti 
faloScis  a pciincnbas.Significa£4).p  hoc  ad  Ifam  » Ipoas  in  vabis  legis  dei/fotnf  ded  g fatto  &pia 
btibulo:pac  vwi^infccDnonesezigik.qd  nd^ftat  rperatibua  in  aliis  l^bus. 

VcceditC  a mc  tnalignitC0.Effi:Aus  danfloms  fignificaf.RecediC(fdongaQone  monun  i&egatai 
inbo  mandata  dn  ma. 

• Ecproptet» 


0U(l^  tnt  Viros  fuAentatiaa  dercribif.egetnJi5ifirmas  Toftetatione  dioini  pabuli.  I 
aptedidciSuA^  mcFm  didfi  tuR  Sc  vioam/vica  abeqoia  n6  in  folo  pane  vioit  nomo.fed  in  dCvabo 
m procedit  de  ore  dd  deote-S-St  neconfbnde  me  ab  expcAadone  mea  artetng  beatitodinis, 

mC-Piima  fiilleutio  dl  ad  vinendtl  h(c  lidc&  fpcactern^  bdcudini^^  aut  eft  ad  lalutem  6o 
dodnnam  alionnn , Rgnificacam  dicendo.ae  loquar  in  ftatntis  rais  conanae-Iongtcaoicm  dodnng 
aUomai  falotem  propnamtqoiaopottctdiuinf  legis  dodow/anreoia  propriam  habcR  lalatem  aLa; 
adioqmn  eft  vduras  lonans  aor  cymbalum  tninicns:  vtdiciE.  i.ad  oor.i  y. 
fal^ftiDefcnbif  viftona  didp  Ibpta  Mias.Calcafti  o^setrfiRs  a ftatuds  toisfa  mimis  ^c^pds 

t^s  rofrqa  faKtas  fapla  eo^:hoceft  qa  fapiaeof  mitiC  falftiiatl.iS  tu  veritate  l^ts  tup  calcafli  eosw 
S^Odaaccflarc  fixinihoceft  fccilh  cdlaccojslpiostenc  tanffconaqtanjfera  aigeaPer  qd  dare 
aJcTcnhil  punitio  Ipio^  in  futura  vttattficn.ai  nopnus  ceHabfit  ofs^ii  tetTJtEt  vere  ceflabunt  vtfooa 
ti»n3  nue  in  hac  vita  dedi  funt  mizn  teprbbls  vt  aigetdi  fcorllKtficaftt  depurato  argento  feparabiC 
fcoria:&  lic  cdlabftt  Ipii  a tena.rPropterta  ddexi  tdbmdia  tuaOnplicedE^  ui  pfona  hac  ppdleai 
foturo  iudicio.  Alter  e amor  diulno^  tdhmonioquhoc  e fiftof  opeqe  & fedif  fcnpcorapambo.n.lunt 
tdfamonia  det  Alter  eft  tremor  dioino^  iadicio^Honipilamc  a timore  tui  can>|timm  nmm  iodiaa 
tua  fututae  vitae  q>  caro  mea  ad  limihmdmem  patientis  hompila  tionem  tremm^  duit  hoc  ad  ooa 
tdhndum  vmt^acteaianmipccnaaiiqtMerdtnianturinRigendcdiainoiodlao.- 

Cry  VLXSATA  EDITia  'I. 

^ T7  Ed  iudidtim  K {ufHciatnmoti  tradas  tnecahmmiantibus  me. 

Su/dpe  fetuum  tuum  in  bpdpmmoQcalunuucnturmcfupal». 

Oculi  mei  defecerunt  in  fahitarc  tuumtSd  in  doquinm  iuftidf  tuae. 

Faecum  feruo  tudf m mirericordiam  tuamiflCii^‘ficationes  tuas  doce  me. 
3eruustuus(umJi^oklanuhiin6eiidflnm  ucrdamxelfimoniatua. 

T empus  faciendi  cknnineniilifipauerunt  I^em  tuam, 
ideo  dilexi  mandata  niaduperatirum  OC  topazion. 

Propterea  ad  omnia  mandata  tua  dirigebartocni  uiam  iniquam  odio  habui. 
(T^VXTA  HEBR.2EVM. 

Kain.  17  Ed  iudidu  & iultidame  dimitte  me  calumniandbus  me. 

Hatn.  DuIdfTca  fetuum  tuum  bont^on  oppriment  me  ruperid. 

Hain.  OcuUmdconiinnpdfuiitfaliiiituaBiSCmAoiufHdxtux. 

Hain.  Fac  cum  (eruo  tuo  iuxta  gratiam  cuamtdCiUtuta  tua  doce  me.  • . 

Hain.  Senius  tuus  ^otintdhgere  me  (ac,ft;cognofcam  teffamonia  tua. 

Hain.  T empus  ad  fadendum  domino*:&cgerunc  dodbinam  tuam. 

Hain.  Propterea  dilexi  mandataitua  (tiper  aurum  SC  obrizum. 

Hain.  Propterea  otomandataOiumdirexitoemfemitamfaMTtatwodioi. 

FCdiodkn)-lnhoc.id.oAonadoprophtnindnitpfonao{ conatu ftudetis ad  falutf  antmcld/ 
nando  legem  dei.Et  explicat  illani  in  temo  vexficalo.ocuh  mei  confompti  fune  lidati  tua;  Sc  diOo 
lo(htia;tiue.Mentisenimoculostamftndiofeintcndentcsralohqua;fmdanndl)ac  intdligendis  ad 
cxeqnendis  diAis  dininpinlhnz)habniflcfediat,q>coiiGimptirunt|q>ad  ftmilicudinem  laoorannft 
din  furpicicdo  cdinpn  defcnbfif.  Vbi  manifidle  apparet  magnus  conatus  ad  falute  iuffatiaip  f m defi. 
fCrTraCtaf  autem  hxc  ftudiofo  pa(bna,ptunof  m ppnaram  virtumm  opa  lelata  ad  frudus  pctpieii 
dos»]ni.f.n5  fun  t in  ptate  dus.&Kftdo  ad  fiu  Aus  peiOTtosiqm  fcilicet  funt  in  poteftatc  ems.Eca  .no 
dicit  docui  aut  laiidani  (ed  fd:i|opeR  exeeutus  rnm.iudicift  Sc  inftiUamjhoc  eft  omnia  quae  (nb  rano/ 
nedebin  a me  fuerant  facknda.qaod  eft  plenum  inftitixopns. 

nRe  oiinine  me-Fraaus  ionate  inftinf  ddimbif  nodimitti  a deo  in  vexationibus  calfiniato?.  Et  hic 
fnictus  ficut  Sc  ceteri  l&]uetcs  vlij  ad  feuu  vetiiculliidefcnbtf  de^nuctfi  ga  eft  fruAns  pcipicdns.tft 
ga  no  cftin  pt^  pfon^  iuft^.ift  ga  nd  cttfraAns  nectftario  oofeques,lcd  a diuina  gtatia  ■ Aflignaf  tfi 

CaietibpplaL  C iii 


■ 1 
...q 

■ !cr> 

3 


:)ig. 


.>^Z 


PSALMVS.  ? CXIX.*' 

hKfnsftnsmihCMBaaronicototancfidlvtabarqaniteiiidiciff&iiiftitiainiabGAtcalainnicr  1 
ibuldfiC3-Non  folu  in  dcbim  (hiduic  pctlbna  ha:c  rc^  fchabcraCd  etin  ^bufcnn^  bonis  Ihidok 
fe ezhibm  dolcc. In  quo  lignificaC  Ihidm  huias  pfonac  ad  coplacmdum  aius  in  qnocun^  bono . Vbi 
adocttc  q>  diftio  bono  eft  ca<bs  danoi.pcnc  cni  oi  q>  dens  dficiat  fc  dnlccm  bonothoc  dl  ad  opaandA 
bonnm.Tn  quo  ad  modnm  luanan  operandi  bonum  tendit.P'Non  oppriment  mc  Froftus  tam  ded/ 
cis  aflcAns  ad  omnes  in  bono|dcfaibtcur  euitacio  vioientue  a (upetbis.quadtatenim  tam  Inaocooiw 
■eri^a  vt  veicannitetiamfupcibi  violenriam  lUi  infdrc. 

0CUlinid<  NorapmdcslcaorpronahancMadatimde(aibc»pattesvtinit£i(aai^am  Ichoanita 
virtute  etgadebita.&afccndit  ad  vittutc  et  ad  no  debitaimodo  autem  ad  (upfCmDmarcedit  ftudiam 
erga  diuinx  vtronq^  enim  pnoram  erga  humana  fiiit.  VndeSc  hicdefaibnntnr  mentis  oculi  confum 
pn/ad  magnitudinem  Rodii  Itgnifkandamia;  folius  l^ns  ac  inlhtip  dei  mentio,  fit 

CU  (duo  tUO- Ad  duo  tetendeifit  oculitrahcet  ad  (alute  & diAom  iulhtic.Ec  ppterea  prius  ponii 
fiuau  falutisf  ac  cum  Geruo  tuo  luzta  gtarta  toa.gfa.n.det  (alutifeta  e(l.|^  itanita  tua.lam  parat  ak 
tciu  (hiduifcilicct  lufliri^  quo  ad  cognitionttum  ex  parte  do^nsfdoce  me.  tfiez  parte  difoentu|fac 
me  inteliigere  &c.^Adumc  inrtt  hcc  tp  in  vtrogi  fhiita  nom  inat  (e  feruumlaccumulando  ofltoaAc 
6 aperte  diceretNonlblnm  coco  (hidioadcaqaf  falutis  &iu(hciae  nuefbntanhdo.lcdlaxins  qoo9 
tuus  iiimiad  tedominum  meum  rccurtens  pro  guna  Sr  pro  dodrina. 

7epno id  fiSddiuDnOiCdrampafunt  oculi  md  dido  uilhtip  nuein5roIfi  cognofccdo  led  princk, 
pabter  aeqnendo&adcogiiorc^  ^idem  fupplex  ro^ouloa  meiFac  mcIrdllgertAdesequcduin 
vero  incdkn  qr  tepos  adfactnM  doo.ueft  datim  ^.p^Pfic  hic  teztusdupliciret  icdiigt.  Pnmd 

detpepnt»vtcac&humanofaceTtEclkeftlimrus.ctpashoccft  adfauediiihoceftad  opo^.inob^ 
frqnitl det-.imea Uladeca.n.nemini deus dedic fpanfi peccadi.Et mxta  huclienfnm  TubtungiFabiifiH 
teporis  apud  lUos  quifitgerant  kge  deu&ex  aha  parte  rubifigunt  (nidus  pcgpriin  ppria  perFonaoi 
cognito  tpc  ad  obfeqoedu  dno,diccndp.|>ptcrea  diloa  adfine.rSccundo  poticclli^dc  epetv 

(duaco  deo  ad  Facieodd  maniFdK  lulbriaipioriLquod  erit  tps  vfu  iu«cn^Ec^e(tl^|qSi  Diki  cRte 
erit  tepus  ad  faci^.qa  (r^erfit  dodrina  cna.&  hic  fenfus  magis  quadrat  cote^iiiq  (hidifi  hu/ 

Ius  perfong  dcfMbttor.non  companitto  erandimpios.f'Nota  aCnteledbii^iddyi^tti^eta  qi  o w 
R iofhciae  piininu^  meiAinlr  cempocisad  faacndnm , qma  in  idiqs  openbusdelezdei  fapknriaM 
prxfimanraripoaicioautaiiczcempoRpcaui  opccisp^(kt:quuinonpowdfcudt^|coi  § hq|a4 
peccetTempus  ergo  peepati  habet  hanc  condirioiictn  meli  iKcd&rio  rct^qmmm  ad  ^cicdpm  opos 
punitionis, & nonle  centx  tx  paitedd.Ecfic  quum  dinliRmnptii  ad  facierittiin  doD^o.omlicaniib 
conditionem  tempons  materiam  faciendidomino  pr^muffabditfitgtrunidodiliiaffl  / noccftiv 
gem,tnam.Peccatum  enim  quod  fradio  4uun>  legise(!|cempDs  oanlhpiicfi|i9fnji,  vii^^ 
a tunc  & non  pnuspdt  i^sfacert  vindidam.&  luxu  hunc  quo^  (bifum  hmilirer  (ubiiigunnicliiV 
ftnspetcfpnexto^itorirmpoRVindidciimiionnn. 

']p>:opfcrca  ofleetTres  (hidus  patspti  in  (tridioOi  haepipna  deferibupf.  Primus  e?  djlodionisip/ 
pt«a  dilexi.5i  ppterea  rilde  tepatdtitttm  ad  ob(cqa&lum  diio,qoadrat  pixTche'  mfidata  dei  amo  & 
oibns;  vepote  vtendo  QK  pdad  Mdfi  ?»°rijied  ad  faciendum  madata^i^t  fimilicdj^tljea  rcfeittf  ' 
pus  punitionis  iniqao¥.eD>m,qaaAat;iq  R|5  dinpte  pd  aiMKfc^raa  q>  in 

fine  procedentis  oftonaril  lul(us  diint  (e  timeh  indicia  dn  >ra  iptiroToi  hdm^tetra:  nioijo  dicit  fe 
dili^  mandata  deit^FTmadifcMio  irittr  poenas  & midicaj^tonas  panasrimeilBlhisaDXta  vet 
bum  domini.oRen4«P  vobis  qiicmeimciias:riqttR<U{]ai  poRq  occidi  h^to  poodiatdn  mictea 
In  ^enniimatth.  io.Mandata  afit  diligit,qoonia  fides  pa  dilciSone  o^>craRi{. 
i(&:optcrca.Secfidns(niftiis  eft  olum  hofura  oiunlqi  I^m  madara  ota  dirigeie/hoc  eft  re^to  alo  Iit 
uaterinxea  ptpccptum  apoftbIicfircDi  veftigal  vecagal  cui  tUbuifl  mbommiad  fo.t  Et  peinis  fuble 
dti  cftoKomnihoiiianpcreatuff  proptierdram£t  rucfas.leiiii1bbdiri  e(kiud^is,ndtm  bonis  fed  etia 

Ollius  vueiniqu^.  Vbi  adnettcqia 
hoc  temo  appaiec  de  (mis  mandatis  non  iniquis  duaqoia  omniiim  mandata  dued . iniqais  enim 
mandatis  repugnat  ccdtfi^acLEcptDptaealhbiunxicqiiUa  odit  - | 

CTVVLGATA  EDITIO.  s 

D IVA  tdtimonia  raatideo  fcnitata  eH  ea  anima  mea.  '• 

r Ci  J_V  J Qcclarario  fermonum  tuorum  illuminattSC  mtdledHim  dat  parmilu. 

Os  meum  aperui  SC  attraxi  fpiritumtc|uia  mandata  tua  delidcrabam. 

Afpicein  me  BC  miferere  meitf  m iudicium  diligentiam  bomentuum. 

GreJTus  meos  dirige  f m eloquium  tuum:K  non  dominctur  mei  omnis  im*uIHda< 
Redime  mc  a calumniis  bominumtet  cuHodiam  maodata  tua, 

iii  O , '-J 


I'» 


.:rj 


i 


wa-T*  ■ 


PSAIMVS  CXIX. 

Faaem  tnam  iflumina  fi^  (aaam  taumtK  doce  me  ioflificadono 
Exitui  aquatum  dedaxttuncocaHineiKiuia  non  cullodicnnc  legem  ouun» 

tm  . . CnyXTA  HEfiR£VM.  , 

Pe.CEpanca  teflimonia  na  rideo  cuftodiuit  ea  anima  mea. 

Pe.  ^ Apertio  Icnnonum  tuorum  illuminabicnnteiligere  £acieni  nmplicci* 

....  «IwMiumm 

Pe.  Oi  meum  apcni  tC  refpttauitquia  mandatu  tuit  defidcraui. 

CAWi 

Pe.  Vertere  ad  me &mifaeremei:fmiudicium  dil^endbui  nomen  tuum. 

Pe.  GrefTusmeosfirmain  didtocuotfiC  ne  fac  dominari  in  me  omnem  iniquicatem* 
Pe.  Redime  me  a lice  adanu&cuflodiampr^cfpu  tua. 

Pe.  Facies cuaifaducereiaferuotuorKdocemellacuta  tua. 

Pe.  Riuiaquammdefctnderunc  oculis  meisduper  non  culfodieruntdocftrina  tuam. 
^ lEparatl-In  hoc  ly-oAonano  mdoit  propheta  pctfonam  hominU  licientU  ad  mctnnn  (enlhin 
^dminomm  doqnionfln.Ec  explicat  tUam  ui  veilicab  tcnio.osinean]  apenu  &t^uaui,qaia  mS 
dhtii  toitdefidefaoi.Magninidinm  defidem  ad  pcrapiendani  explananonem  racronun  ebqmonnn 
to)  piaccedenti  vaficnio  pofinm/deicnbu  a metu  hora  palTionis  homanae  accidentis  in  poma  pt^iai 
Ita  rti  valde  ddideratfexpcnauir  liqindein  q>  dthdeiannbus  nobis  valde  aliqoam  perfonam.qoain  il 
b adeflitanto  replemcff^dio  <f  apetto  ore  nihil  loqoiniarilalrcfpiratione  nobis  opus  dfaqoia  mni 
nendo  fpicitndcxdiiatanonc  cordis  exhalat  pntgaudio.Kancpaflioneinfigmficat  dicens^ss  mena 
aperui  & reTpiraui|in  apernone  doquiotum  tnonun£t  tanonem  OibdiCiima  madatu  tnis|hoc  eft  ad 
mandata  tna  incdligenda,ddideraaMpcnienuc. 

CTTraClatnr autem  perfonahgctdata  ad diffbcnciamfniAnam  adinino  doqnio  manifidbto  vel 
non  manifdiato.Rt  ^gnamr  dinino  doqnio  non  manifdlato  vnus  frnCtnsimanifdhto  autem  alii/ 
gnanmrfexfhiAus.dr^antaCad  fimilitudincm  feparatonim  ab  hnmano  vfn  hgnilicantuf  diuina 
eloqa  quatenus  cotinet occulta  nobis  myiletiajtang  abvTocogninonisnff  Icparata^tdfamoia  nuf 

■EcocftnAnsdioinomm  tdhmo 


ZO4 


nusniinqDarcnasrnntoccnita.Idco|hocdlpropterrencitntiameonim,animamcaicrcdm$  & fpaas 
In  lUis  ocoiltis,cn(todioir  ra|cniam  habnit  letnandi  ea. 

Spertiofernionuintuoaini. Contra (matanonem  eicgione  pomtapemononftanq alterum  fla/ 
tnm  diuinorom  doqmotum.  Apemofdcdaranoiexplanatie.retmonnm  moram  illnminabiqquando 
ent  vim  habebit  iIluminatiuam.Q9<>d  claic  videmus  adimpletamiillnmuiaco  iam  mnndoiapUna/ 
n a chnfto  & apoftolis  Ciaa  fcnpturatmanileftatis  iis  qnac  teftimoninm  pertiibent de  dm . flnodli/ 
gere  faciens  limplices.Apcmodininoinmfetmonnm  eft  Froieillnminaiiuailnl  dSidhim  InminisDo 
cflicir  m omnibos/ed  iniimplicibus.Et  propterca  primos  fraOns  defcnbimr . baeiu  mrdiigctelim/ 
pbcodioc  e hoies  nditolici  via  gtadiitestnofes  bale  rnafibiles.HuLlimplsces  appdlantnR^  diffisi 
ninnhoinmimpcilnafibiliam.qwastotdiiiina  teftimonu  nonraffidnntadMtilaincrorcipicdd. 
@0  meotn  xiniUd  plbuia  can  lamis  os  md!  apmA  tcfpirauilcato  gaodio  repletos  fnm  (itls  fui 


s.dduktannhoce  ga  ad  mandata  ma  mcdligcda  ptin 
ficat  motd  defiderancis  mterefle  apettioni  doquioid  dei. 
tercadine-SccundasfmdnseiincD^nitiodininefalunsKpoliipdiligentibasdeiim.Ad  hanc 
enim  obtinendam  tUnminamsexapetilsfamonibusdiuinisiprimo  fupplicat. vertere  ad  me.  Oeam 
■Ifoqmturhumanomorqtan^haftennsauctlb  vultu  exifletem.*quia  voevdutauetfo  vultu  le  habet 
od  nos  anteq  credamus.  Vertere  ad  mqiam  iIlummammA  mircierc  mcifnoqnalirercii^.lUim  iodi/ 
Cium  pr^aratfl  dihgentibos  nomen  tnd.Iodici6  quide  paratfi  dillgenabus  gloria  dci,eftladicifl  n5 


pnt 

l6rcini0nKO0finna.TereiusfrnAas.lnfecfidoaffe:tuadflaSilitatedercnbitoptunfleft  gfa  ftabi/ 
|irrcor£tnefacddan.Firmitasin  Via  dei  pendet  ex  duobas.£cx  patre  dd  firmantis  fDa^nagreffiis 
(hoc eft  aSeftns>ifos  in  didis  ddiA exparte  nofln  ab  excnlTide  ddii  ols  vini  fupctnos.  Allnttl  in  ali/ 
quibosvinisfiantvdorfabditivtnisillitiqaoniamhabitasfaimalacdroetndo  tantum  prpualetvt 
dominef  affiRStbos  tc  opibus  humanU£chmc  fit  vt  taks  recetet  poenitetrsfaut  redduiet  aut  magnas 
patianf  difficultates  ad  reflftendu  indinationibiis  affiiensmec  lunt  firmi  in  via  da  donec  excunant  a 
lelpAs  tales  malas  habilitates,  quod  dl  nulli  domui  an  a iniqmtati.Non  enim  didt  & nefiic  me  pee 
ctfc.fiKlncbcdnaDpdifi.ineui(abikfiqaidicfthumanefi:agilicanpdmomnclcdndeft  inemtabv 
, CajttfiiplkL  C iiii 


psalmvs.  cxrx.  •: 

|isconroemdopcecandi|matosbabiBi»adpcc(!an(Jon^qnieftvciBtd^^  ’ 1 

'Aedimc  mc.c5uamis  toctm  dcfcnbif  in  tatio  aflEoSu  lUnmtnan  ad  cnadcdu  pcnU  unincM  a 
enanbusaffeAi^  httmaflis  t5  ppnis  g alicnisrpnta  vMreffilus/donidfidsIaraicisfa:  hraai.Hm6utf 
picnla  fermtnte  appellat  liti  humanpqa  veteinata  e nobis  ^da  fefumisraafioibnsdomdhcpy  6c^ 
eo*.Ou?  lites  dnt^:qa  pngnc  fut  cotra  nos  ad  mala  nfaiinxra  illiid.lnhniei  IloIs  domefbd 

neceiritudinis,alitqab  tpcgnaBoibos.a^.N6dutt 
iniqnoK  aut  fupboijt  fed  hoIsCada.n.nome  natut*  humanae  eft)qa  a fimntute  qua  narotallbM  nec^ 
tudmibus  thbiiaraor  & ad  mala  aahimuqpent  liberan.Et  ctiftodiam^eiaitns  o>im  iltaimpidit  ob/ 
fauationem  prpcpptotura  dcinoxta  illud.qui  non  oditpatiem  & matre  &CJion  p6t  meus  ce  dilopa 

lns.EtnirrusaioiVul6vemfcpoftmqabnegerlemenpfum.  _ _ ... 

tUiWXinitus  fradus  in  arto  Uluminati  aSedn  ad  itetna  dodlnna  totius  kgis  diuinptdelciv 
bif.Faaes  tuaiihoc  cft  id  quo  tu  diTctmetisiqd  e de  te  teuelatfi.faclncere  fetuo  tnodic  vtdoce«  me  \xu 

tus  ftatutatuailcgctuavfqiad  miraafoarc.lnfecfidovetficnlohm’oftonam<li(!Mi?q>apno  temno 

dei*illuminar,&  tn  mo  petit  lumcqa  ibt  delumie  fidei  ad  ercdodfilhic  deexteib  iMie  ad  ogaBdi  e 6» 
mo.Vn  & diis. mittes  difapulosi  mudfi/bis  ^pit  doceK.Pdoea  q ffitfidej.acdadeca  g funt  opcnna 

Hiatrti.vle.docered?s  gentes  baptiantes  eos.docentes  eos  fetnaieou  qua:  prmfpi  vobis. 

VUUi  aquJnilU-VlDmusftuauseft  pniae.g  node^tineCvt  pcedetes)(iMaiKituKdefcnbif»taB^^ 
ptace  eius  eais.Et  efnianspnip.niiui  adni  dercederiJt  oculis  roeislp  ab  oculis  mcisifup  no  cnflodle 
ift  dodrina  tua/hoc  eft  fiip  hoc  q>  no  fctuatut  lege  tua.p"N6  putes  vltimu  verficnlum  pnmo  «nw 
nfil  quo  dint  ideo  cuftodiuit  ea  aia  mca.qifl  ibi  impfbSa  obferuanonem  legis  lignificauictum  tf.  tta/ 

tu  non  manifaiaDclegisitum  aeocpaiatfuf  n6(ibiattnbuitobreniationcillam.tanainpenotpat#, 

tm  fcwuerit  legem.Hic  autem  deflet  non  plenam  legis  obCcruationem.  V nde  oculos  mos  induati# 
oiftodiflelegemiadfignificandum  per  carnales  oculos  inferiotem  partem  animi.  , 

CVVLGATA  EDITIO- 
^ . iVuftusesdotninctXrcifhiniiudiciumtuum. 

Zach-l, 


iMandarti  iuftidam  teftimonia  tua  fiC  ucritatctn  tuam  nimis. 

Tabefcerc  me  fcdt  zdus  mcustquia  obliti  funt  uaba  tua  mimici  mei. 

* Ignitum  doquium  tuum  uehcnientertflcfcraus  tuus  dilexie  illud. 

/^dolcfcentulus  fum  ego  8i  contcmptustiulbficationcs  tuas  non  (Iim  Qblitos. 
luftitia  tua  iufbda  in  actemum:&  lex  tua  ucritas. 

Tribulatio  &angulbainucnernntme:mandata  tua  meditatio  mea  ell»  ■ 

Equitas  teftimonia  tua  in  xtcmumtintclledlum  da  mi!u  8C  luuam.  ^ 

CriVXTA  HEBR^VM. 

I ^adi.1  VIhutudooiine*d2Credlio)do  ludiaa  tua. 

I dfc  _ _ 

* Zadi.  rr{c{piIUiuIHtiam  telfamonia  tua  & ueritatem  tuam  ualde. 

9 ZadL  Cont^auitmezdusmeustquiaoblitifanttierborumtuo^angnnatOKstiia^’ 

ct  . . 

4 Zadi.  Puriticatum  didhim  tuum  ualde8&  femus  tuus  dilexit  illud. 

tan 

f ZadL  Patuus  ego &contemptustpr(caepu  tua  non  iiim  oblicos. 

*•  . *•  . 

t ZadL  lulbdacua  iuIbdaxternoiSCdodhinatua  uencas.  i 

iuM 

7 Zadi.  Anguliia&tdbuladoinuencruntmetmandatatua  folaoamea. 

toni 

I ZadL  lulHda  celHmoniatuaactemodntelligeremefacfiiuiuam. 

reflue  tnln  hoc  I Smaflatio  idoic  ppbeta  pibna  tat^  pfioftiois  vt  afBia^no  (bifl  cdftas  fiqfed 

T gifqarcafHigetesobtimfcijnC  legis  octEt  explicat  illa  in  tertio  vetficnlo.cotnilanitinc  alus 

qa  obliti  I3t  voboK  osok  anguUatoixs  mci.Vbi  darcdcfcid>ti  ft  qipacifldiccdo  Mgafbtosa  mcifit 
^Itflxliihcacvcmof  oeiiqinodoleatdeppiio  msladedqainiiniaclcfpiciuiitle^mdcii 
CTTrai^turaflthxxpaibnadimliaiciP^o  quo  adeam xeli>deiiideqao^ado6Afitii(tiampaticii< 
docxeifdem  cau6s.IuqiefdedeIad)Sii£catificBdi&aaaAantls(4rDduad)antBrtf«)iaa£e^iiii 
iho  a & vetitas  & puritas  dimnoronipoeptanun  & eioquiQift  IiMcodtt  cnun  ex  hu  idnabile  iDdftraBf 

fafixdamiqadefpicifiidhrto&ddpicitvcnmEtqifltaDisoldQCipgfeittffigttbftabJwWltoIW» 


i'.r'T 

.r.  1 
.cU 
o'j 
:rtm 
■'•■ri 

II.KI 
/W3 
t J 

‘ ■ i . 


r,i.  *■ 

. tUit 
’ r.ti^ 


r 


RSALMVS 


£XIX. 


:oj 


ab  oIinal&  vnff  qnodq>  a Tuo  Hmili  pdaciffita  iolbrif  & veritatia  a tufto  & mfto  profidCcanm 

ideo  hinc  inchoat. luftus  ta  dnc)ndp  pticipacione  ab  alio  fcd  p mpfun];&  tciftitudo|nd  loIiI  tet^.fuf 
iodicia  nia/q  p teipftim  dicfs.Et  ppea  ^fpilhjm  aeatans.ialfatia  tV  veritate  dlctcflimonia  tuafftarab 
ib  j»teftimoniistuisialbtw& ventate. VndcraeritocotriftanitmczelDsmcns.qaobbtifunt  verbo/ 
ifi  tuorujiaftinf.(l8t  ventatis.angollatorcs  met^  Apponit  ailt  aduerbiu  valde  ^cfdo  przcppilh  val/ 
de,  ad  difli^naiD  ptfc^ti  non  valde.  Pois  nanq;  qufdam  prpe^ir  valde:  vt  qiuc  Aint  naturalis 
& moralis  iuns.quedaiil  vero  prfc^pit  non  valdnsTqn*  funt  cgrimoniaram.  Illa  funt  lalbda  & ve/ 
ntasinppetuamiiftaadt^usiailadivera.lllafnntqdensilatuitiimpIVfirabfolDtc  pro  tdfimoniis 
fmst&  ppcadiafpc^jiii  valde  Vd  adoerbid  valde  detetminat  lubintellciSu  vccbu  rubilatiufi  elle&  e 
(e^us.pcrodfa  luihtia  fie  veritate  ciTe  valde  telhmonia  tua.Et  iiceiqilicaf  q>  iuflitia  & vcnras  non  funt 
qnalYcu^  fcd  valde  tdlificatia  defi  iuftu  & te^hitad  dilferraa  natnraliu  operii,^  m mora  fdt  teihmonia 
^maius  liqdcteftimonid  de  deo  honos  ez  eo  q>  a^r  e luilirif  & ventaris  9 exeo  q>  f aAor  natnne 
'l^rifiCi3tUin  oictu  Rlu  Zdns  effoAas  amoriseft.Et  ppea  inter  caufas  leli  pnmnm  tenet  locum  can 
fa  amorisfimpdlenns  ad  xlandum.Haic  amons  caufa  defoibiEpunficatum  diiiliim  tiiu  vakk.parifi/ 
catum  inquam  ab  omni  rallitatciab  omni  fuco|ab  ommrpcciefallacigab  omni  iniqaitatc,ad.rimili/ 
^inc  argenti  feu  auri  valde  purificari  eft  vniu^om  di^  tuum  i n facro  eloquia  Et  ideo  femus  rous 

caufamamabilitatis  dimni  vetbifuiHe  allaram.iulhti^  cnim  fc  velitati  puritas  focia  eib 
1(banmacgO.DefcnptiscaufisKli|dcfcnbit  feomdolocopnopnam  conihnnaaeildem  caufis  iiv 
iperpeflione  maloram  ab  inimicis  tu s.Parons'^  8e  conteptos.  In  paraitate  inrelligepnnanone  ma/ 
Mitudmis  gradnflidignirat<iioffici05E.in  cotepra  veto  q>  no  folu  tenef  parans, fedCquod  intolerabili 
ns  et  ddpidrat.Et  eff  toto  hoc  f c^pta  tua  no  fum  oblitns)ficnt  funt  obliti  anguliatoncs  mci. 

3taftiIU.Nora  prudes  ledtor  in  fixddo  veificnlo  quattuor  diCboncs-Piia  dl  ^pilli.ar  ideo  quati  fn* 
nt  dei  pcgitu  dcfcripHtldicMo  & pcfpta  tua  non  fum  oblinis.5ccunda  eft  iufti  na.&  vfiirus  lUa  modo 
(ob  dit.iulhtia  toajhoc  ^ ^c^ta  a tc,eft  iuftma  «emoind  eft  inftitia  ad  hora  fed  eft  iuftina  femporad 
diScretiam  iulhnp  humanf  ,qua:  vno  tepore  eft  iuftina  & alio  noaEt  irttedit  per  hoc  dedarare  q»  iufti 
tia  qua  deus  ftatuit  pto  teftimomo  fuo  eft  raftina  lianpn^el  eft  iuftina  duces  ad  etemitate.pTt  dodn/ 
natiia  ventas.Tcttia  diftio  fuit  acventate.Hacm6vlnras  dicit  illa  eetkxftrina  dei.  ita  qiquum  duic 
prccfpilh  luftitiam  tc  veritatem,pccpit  loftitiam  fempiterna  & doatina  fuam. 

3nguftU  t trlHlIallo  E*  hoc  cp  iufttia  pc^ta  a te  eft  ioftiria  fempitemai&doifttina  tua  eft  veritas, 
quum  anguftia&tribolarioinuenetnnrmeiiniedf  mihi  ab  mimiasmeis,mandata  tua  folatia  meaf 
riiei^nSicat  prius  dixerat  parausego  ai'contempras,ita  nunc  tnbolanoni  adiungtt  anguftiam.to/ 
Icrabiiefiquidem  eft  tnbulaiKfcd  intolerabile quodamodo  eftitatnbularivt  apponatur  anguftiaivt 
pon  habeat  quo  fe  vertatiquo  dilltigi  atjant  qua  via  eoadarP"  Vbi  enS  petpende peribnam  hanc  a(Hi/ 
' I non  folum  in  iis  qua;  funt  dignitatis  Bc  honoris,fai  etiam  in  iis  qup  funt  petTonp  tnbolanonibus' 
aeanguftiis.&  inhisolbns  non(blnmdilexit|zclamtimemorfuir,[Uctiamdde^tos  eft& vtfo/ 

itiis  vms  ^ mandatis  dei  continennbasdodtiinam  Sr  iuftiriam  dei. 


P 


minonia  tua  feropitema  funt  inftina.qnod  eft  ena  veift  ec6uctfo.&  intendit  per  hoc  q>  teihmonia  dd 
nnng  funt  aliud  9 iuftinaihoceftq»  nofant  reftimonia  dei  fuitumirapinaiant  qu^diQi  alia  iniquitas; 
U fma  iuftina. Vthjnc  inrelligas  inftitiaA  ventatf  ita  ftantta  a deo  in  fna  tdhmoniai  vt  econuetfo  td 
ftimonia  dei  fint  ioftiria  & verttasiar  vtran^o  quado^  fic  8e quadoqi  no (ol  femp.  & ppterea  nnng' 
dderenda-I^Intriligeie  mefac  & viuam.In  pifcedennbus  dixerat  dilexifnon  fum  oblitus)  tc  mandatai 
tria  folatia  mea  fno-on nmodo  veto  n6  diat  intellexi, fed  diat  fac  me  intdligete.  n5  qi  minoris  cftimec 
aeftimonia  dei  9 iuftinam  Sc  doftrtnarrriedquia  de  perfeuerantia  cogitans  recognofeit  fuam  fragili/ 
tatcm)8e^ninggtanpmunnsfingularenoniteffep^enerannam.Hinc.n.pro  paloieranna  fuppki' 
orat.Fac  tiie  inteTligcte  intus  reftimonia  tua,&  viuam/vita  anim&non  jun  folo  pane  viuic  h5  ira  dei' 
vet^prooildubio  intelleeio.fcroatur.n.vita  animf  internointeUeiftn  verbi  dei.  -i 

C: VVLGATA  EDITIO.  J 

Coph.  Lamaui  in  toto  corde  exaudi  me  dricriunificationes  tuas  requiram. 

'^Clamauiadterfaluumme fac,etcuftodiammandatatua.  , ' 

t^rfueni  in  maturitate  SC  clamauitquia  in  uerba  tua  fuperfperaui.  ' 

Pr^enerunt  oculi  md  ad  te  diluculotut  meditarer  daquia  tua.  , 

Vocem  meam  audi  fecundu  itiifericordiam  tua  drie : ti^ndu  iudidu  tuum  uiuifica  me.' 
Xppfppu>4'^uc^t  pafequenta  me  iniquintiia  l^e  autem  tua  longe  fa^  fimt^  j 


/ 


P5ALMVS  .CXIX 

Prope  es  tu  domine:&  omnes  ui(tu(uetitai4'  * 

loido  cognoui  de  teftimoniu  tuis:quia  in  (temum  fiindalH  ea# 

C7IVXTA  HEBR^VM. 

I Coph<— vOcaui  in  roto  corde/refponde  mihi  domine*:(lanita  tua  coRodiaim 
z Coph.  v^Vocauite/faiuummefac:8Ccunodiamtc(Hmoniatua« 
a G}ph  Pr(aeniinnodc&clamauinicrbatuaexpedhui. 

4 Coph  Pr(uenenint  oculi  mdcunodiasrad  loquendum  in  didlo  tuo. 

5 Coph  Vocemmeamaudifmgratiamtuamdomine'*tfmiudidumtuum uiuificanM. 
t Coph  Cogicauetunt  fequaces  cogitationis»  docflnna  tua  dongad  funt. 

7 Coph  Propinquus  tu  domine*:K  omnia  mandata  tua  ueritas. 

I Coph  Primo  noui  de  tefHmoniis  tuistquoniam  {temo  fiindafti  ea. 

\ f 0catli  in  toto  cotdc-  In  hoc  dedmonono  oCtonatio  ptophaa  induit  peribnam  aflidne  vacaa 
V tisocationiacconttmpIaooniadferuandomleganda.Etesplieatilla  in  primo  verticula  V<v 
cauL  vocare  deumiorancis  dt  aCtos-In  toto  cordqnon  tcpidcinon  ftmiaffefltiRefponde  mihlcffica/ 
cia  orationis  eft  rdpondcrc  deum  vocanti  hom  inL  I n tendit  enim  per  hoc  (pnonotvanum  recurrere 
ad  deum  ex  toto  corde:  qma  deos  refpondet  opere  intemf  lUuIlrationisaotgtatUc  collationcPoi^ 
tnt  autem  non  indicatmc  fcd  deptecatioe  rcfponde  mihi:^  lignificandnm  a diuina  pendet  gratia 

tefpondere.Statutatuacuftodiam:hoccftprpcppta tua minimafitruabaPer quod oftendirut  no  fo/ 

Ium  orano.led  tanta  vis  deuatpmenns  in  diuina  contemplatione  vt  dignus  ut  dinina  te^nfionqSc' 
ad  feruandaenamminimapraKpptarddarut  promptos. 

4rTraCtator  autem  hax conteplatioapeifona  dupliciter.Primo ab  operibus contemplatimsrorandi 
fcilicer  & meditandi.Secudo  a riudarCirca  a«um  orandiVocaui  tc)ad  duoilolicct  ad  lalutemllidf 
Dum  me  FaeS:  ad  obfetuaeionem  lcgis|Sc  cullodiam  tdhmonia  tua. 

'{(brnieni  lll  nocttSolicitndo  oranoms  defcnbimt  a (pe.Ptfutni  in  noeie|hoc  tll  ante  tempus  ora/ 
tionis  folirum  innodcIiuien,fieclamaai/damotccordis;vetbatuaotpeClaui(hoceftalpeqaam  ha 
bui  in  verbis  tuis. 

'^rfUentrUIIt  oculi  nid  CUHodUO-Solicitudo  contemplatioms  defcribitura  vigilantia  antetem 

puseicobiatum.Adloqoend^noncnmalus,(edmecumdedifUstuis.Vbimtdlige  idem  dia  tem/ 

pus  orationis  & conrcmplationis.&  quod  pnus  deTcnbitur  a notlhimo  rempoie,modo  deferibitur  ab 
hops  nodumi  t^ris  quibus  (iitgunt  cuitodcs  vigilias  exercentes  in  arabus  & pr^iidiis  locorom. 
®OCCiniMC>lin.R.efoIuitvnuietfapentainfuaotanoneaddnoigranam.f.aciultitiam.Et  Fm  grata 
quidem  petit  audirtAdi  aperte  dicctet.Qqanis  te  vocaucrim  in  toto  cordeiS:  tanta  folicitudme  yfef 
fiioim.non  tamen  exigo  frafupplico  vt  rm  gtariam  tuam  audias  vocem  meam.  (^Seefidd  tadicinin 
tud  viuifica  me.  A lulhtia  tua  vuuificanpetomoc  eft  llue  punias  fiueremuiwes , peto  vt  in  meam  ver, 

niatviuificationemrhoceftvttamprofperaqadoetiacoopOTturmihiinbonnm. 

jCogitdUCrunt.Defcnbif  Cccddo  ftuChis  cdtc^tiup  vitae  ex  inxtapofirione  ad  toie»  mildi^Co/ 
gitau^t  l^oaces  cogicationis.1  ntedit  diflSerfna  ponere  inter  coteplationeCia  « cDteplationefapiC 

oibuiusmudi.Dixeratj».q>Intrexit^noAeadcoccpladudiftadiomaScc.modo dicit  <p  ena  fe|oa/ 

ces  cogitationisCpBos  & (^lentes  vacantes  meditarionijappellat  fequaces  cogita^nisiquia  eorarn 
ftudium  in  prolequendo  internas  meditationes  occupaturjifti  inquam  enam  cogitanerfcAcfi  «et/ 
te  diccrct.non  folns  ego  contemplationi  vaco.Sed  ecec  diffaenria.a  doAtina  tua  dongati  funt  fm/ 

ansfnbfccutusexcontempLmoneeotumeftdongatioadoCtrinadd. 

*iEb2OpinquU0  ni  ooniinc.  Vere  dixi  q»  ipfi  dogan  funt  a doCtrina  tna:qnia  tu  non  es  donga^  fea 
espropmquus.lod  ipfi  fe  el^aiunt-Et  dicitur  deus  ppinquus.qa  vicinus  eft  s-ifibilibusipio  quato  in/ 
nifibilia  dd  pea  qu*  faCU  fnnt  mtcllcCtajoofpu:i(5nir  &c.vt  dicitur  ad  ro.i.Et  omnia  mandata  tua  vt/ 
ritas.ac  pet  hoc  dongati  a doAniia  tuajclongan  fiint  a veriratKinxta  illud.ita  vt  Hnt  incxculabilesijia 
quii  cognouilTent  deum  non  (ictit  deum  glonficauctuntlexercendo  opera  ventatis. 

^riniO  nouiRedtatofruClu  alioru  cdteplantift,fabiugit  fhiftfi  ppnp  contfplationis.pTrimo  no 
Di  de  t^moniis  tuis.ego  afit  eontcpladoiante  oia  noui  de  tcftimoniis  tuisCiaftitia  iveritatejorcitoe 
vnin^  & aliis  tdhficantibns  deu.quac  fiit  vera  & valida  tdhmonia  rua)qm  asemo  fiindafti  ea.  ^Ad 
Dcitc  hic  q»  inttt  ftuChis  c6t^Iationis  ppnp  copo  tat  perfona  hxc  nSfold  hoc  quod  vlnmo  dixit,  M 
etia  duo  ^cdctia.Cnotitiam  propinquitatis  dei  ;8c  nonnam  veritatis  madaroiumEt  ad  hoc  lignin/ 
dulft  appofuit  aduerbium  primo.  Adi  apette  diccret.noni  q>  ,ppinquns  tn/A  q>  omnia  madata  tua  ver 
ntas.&ptiraunoaidetdhmoniisCquf  mdoCliinatuaat^  lUidonganfunt  minentur)qTOniaQi 
in  ctemumfundaftieathoc  cft  quoniam  non  ad  tempus  IcdlanpcttcftiEcantmeEnoaffiula.  . ‘ 


V 


r 


PSALMVS  .CXIX:  zo6 

^ , ■'  CVVIGATA  EDITIO.  ^ 

^ \7Idehuinnicarem  meam  6(  eripe  metquta  legem  tuam  non  Tum  oblinut.  ^ 

I ludicliudidam  meum  df  redime  me:propter  eloquium  tuum  uiuificamet  i 

Longeapeocaroribusfahutquiaiuftificarioneituasnd  exquilierune.  -:c3 

Mirericordiftufmult^dominetfecundumiudiciumcuumuinificame.  ‘ ' 

Multi  qui  perfequuntur  me  K tribulant  me»  telHmoniis  tuis  non  dedinaui. 

V idi  pt(uaricantes  SC  tabefexbamtquia  eloquia  tua  non  cuftodiemnt.  '’< 

Videquoniammandatatuadiletidominerin  mifericordiatuauiuificame. 

Prindpium  uabonun  tuonrni  ueritas:0£  in  ^emum  omnia  iudida  iuftiti;  tu{.  ' T 

CIVXrTA  HEBRjEVM.  ^ 

1 Res.\nde  humilitatem  meam  & eripe  metquladoifhin^tu^  no  fum  oblitus,  ‘ 

» ttes.  Litiga  litem  meam  OC  enpe  medicto  tuo  niuinca  me.  j 

9 Res.  Longt  ab  impiis  falu^;quiallatuta  tua  non  qu^fierunt. 

4 Res.  Mifericordif  tu{  niult^  dominetiium  iudidum  tuum  uiuifica  me. 

$ Res.  Multi  perfecutores  md  &anguftacorcs  md:a  teftimoniis  tuis  non  dedinaui. 

4 Res.  ViJf  fSlfaces  8C  certauiiqiii  dicfhim  tuum  non  cullodienuit. 

7 Res.  Vide  quoniam  pr(c(pta  tua  cfilexi  domine*:f  m gratiam  tuam  niuifica  me, 

* Res.  Caput  uefbi  tui  ueritastK  {terno  omne  iudidum  iufliti{  tu{. 

X r3d^  butniliiate  tnei-In  hoc.aaoetonano  indmcppheta  pTona  cetratis  adaerfasfallaces  in  na 


tdiSiiiel 


V icnadminf  lcgu.EtcipIicatiUaivcii!ciiIoreno.  vidi  fallaces &cciTaui,fldieilItud no cnilodie/ 
i&.Vbii5ezplicarfflesrdtu{ifiilIaces(;diccdogdi(:nittiundcn(lodicn5t)vrHgnificet  maGeria  falla/ 
cietalioqn  fo^oe  addicii  cct  q diAd  c^  no  cmtodiciiit.qm  coftat  fallaces  oes  n5  coftodiie  dieta  dei: 
fca  mulnfalliirinluunanisnegocits)iiinlciindoetrinafidaaacaiOf.EcillihiccxpIicadi  fbetiit.diccn 
doqaidietam  ttmm  noncuiloEbeninc.fjnliocfallaccs(»nonairain  habuerant  doetdn{  me. 
CTTraetaf  afit  haKpfona  dnpIV.Prio  rdata  ad  oomedadd  cetramc  foli  deo . Cccudo  ad  cxpliddu  ipm 
cerrame  Vide  hGilitate.  Adnore  pindes  Icdtot  q>  cz  penns  a pfona  tlhOledpc  meftedunc  mqviuif^ 
ipe^aliiglf  <]>  pfona  luee  lecognofci  t (e  indigere  in  hoc  certamine  liboanoncircdeptione  & viaiGcae 
tioneiac  p hoc  nocatate  cofidedo  in  ppnis  vinbas.Et  pptetea  recune do  ad  drfiante  ota  pponit  w 
dida  foa  haniUitaceihoce  fuSfabieAioneAdiapte  dicciet.nfipotetla/noctintodine  mea  ppono.lnl 
bbieOione  mea  qaa  tibi  cz  debito  ezhibco  videfoculi  s gfx  toie.Et  eiipc  mqnc  foccobG  i hoc  ooraoil! 
tieqa  doArina  tna  nd  (iim  obliras.N5  dici  t qa  dodtnnd  ma  fcmani.fcd  qa  no  tradich  eam  oblioionis 
hoceft  qa  ftim  denamero  qaxKnauni  facete  legem  tnlModdleiii&tiam  fnam  allcgatindandn  chee 
i|ereiuftG,fcdhqcraaj>ateialhn{^niemoriani(anatdotlnn{diainaetfdtctnad  querendam  cami 
^rig3l&in€9‘HoccadGmilitu(liniadaocatiairaaimslitcpagnatainociTamine  mco,&  ledimo 
Biqa  tot  fallactiSKiido  moxlanai  cafus  hic  petit  vmifican  ad  ezcqoniii  dietG  dei  in  hoc  octtaminc  • 
Ub  impUd.Pctiit  libenniiedimi  tc  vinilkari^uiila  hiffragantelibi  iulhna  nili  memona  doarti 
nac.u  propterca  lecognofcens  fc  pcccatoiemiezdndit  tacitam  raponfionem  Gbi  paratam.ip  longe  6 
afieccarotibasfalas  diainatac  pa  hoc  quum  ipfe  inter  peccatores  Iit, loge  dillat  a falnte.Hanc  inqoS 


apeccaronouslanis  uiamatac  per  nocquum  ipie  mter  peccatores  iit,ioge  diltat  a lalnte.Hanc  inqoS 
t^ponGonem  ezdodit  dicendo.longe  ab  impiis  falus  mento  eft.quia  flarata  tua  non  qucGcrancihoc 


mu(i 

(icd  fub  m ulnnu&  milaicordia^  det  petit  alan  & cofotrari  iuzta  indiciG  dei  quo  aezaf.Fallaa^.naxm ; 
era  qs  pugnat,  iudicia  dei  furiqa  ez  diuiopcedut  iudicio  vniucif{  nf{  vczatioesrvt  pateti  nezaride  iob,- 
Abuln  pCTfeaitOXe-PoIlcGmcdatam  certamen  deo,quaIitatem  & ronc  certaminis  ezplicat.Quali' 
tate  qmde  ezpaite  fallaciii, multi rudinf/precunone  ic  anguftanone  deferibinez  parte  aute  fua  q>  non  ‘ 
peccauit  in  his.^Vidifallaces.Dizcrat  in  genere  precatores  &cezplicat  modo  in  fpccie  deceptores: 
quos  ndqGair,fed  vel  ut  occurretes  vidit,  A ceitamf  aHupfitcotra  eos-FV  ide  qifi.  rlo  cerraminis  dor 
{(Tibifamor  pctptorudei.fecGdugfamtua.NotaprudeslcAoria  tertio  pfona  hac  petere  viudicam» 
pimGadciqu^diatideuddndeinpacinlo  uidiaadeu&modoadvmccduagraciadei..  .t 


Digitizi.  fy'':--o_gl 


tralod  , 
tttf 


PSALMVS.  ' CXIX. 

£apOt  verbi tHi-Hic  voficnlns  iangaiduJ  eft  ann  iHa  paModa  vide  qm  pneexpta  tna  dderi  | vt » 
ao  dil^onis.lta  fiaifosdlVidc  quoniaro  pnrcq>ta  tnadilexLcapot  enim  vobi  raivert^lratio 
amandi  pnec^pea  tua  eft  veritaMquia  caputiprincipuim  vntunfi  verbi  ml  eft  veritas.  Et  fxtmo  om/ 
ne  td^dom  ioftinp  tuahoc  eft  non  ad  tempus  fed  fempet  peifeticrat  inftitia  tna  in  omni  (no  indioo 
comta  f^laccs  ccrtans.Mcato  affiettpro  rationecettadi  amoiem  pt»aq>eoium,qaotDm«ap(icc&  vl 
ntas|&  quotum  iadida  nnnj  ^um  iicd  in  xtemnm  peifcneiant. 

CTVVLGATA  EDITIO. 

Sin.  *0  Rincipa  poiecuci  funt  tne  gratutSe  a uerbis  tuis  fonnidaiut  coit  mowi. 

Lftabor  ego  fuper  eloquia  tuadicut  qui  inuenitrpolia  mulca. 

Iniquitatem  odio  habui  SI  abominatus  fumilegein  autem  tuam  dikxu  :iu  r l . 

Septies  in  die  laudem  dixi  tibitfupcT  iudicia  iufhdf  tuf  . 

Pax  multa  diligentibus  legem  tuamt  se  non  eft  iliufcaodalum*  ■ 

Expedabani  falutare  tuum  dominetSe  mandata  tua  dilexi.  ■ , 

Cuftodiuit  anima  mea  tcftimoniatuat&dilexic ea  uehementer.  , ' i 

Setuaui  mandata  tiu  SL  tcftimonia  tuatquia  omnes  uif  mi{  in  conTpedu  tuo.  . 

«TIVXTA  HEBR^VM.  , 

Sin.  "P  RindpesfccutifuntmcfinccaufatKaucrbisnalstimiutcormaini^- 

S\iu  Lffatus  cgofupcrdi<flotuo:(TcutinucnicnsIpoUun3mulcuni. 

Sin.  Fal(itaremodiui&  abominatus  funiulodrinam  tuamdilexi. 

Sin.  Septicsindielaudauite:rupcriudiciisiuftici(tu(. 

...  • **  . . • 

Sin.  Pax  multa  diligentibus  dodnnamtuamtSe  non  illis  cerpitado. 

Sin.  Expedauifalutemtuamtdomine^ae  mandata  tua  fcd. 

Sin.  Cuftodiuit  anima  mea  teftimoniatua:&  dilexieaualde.  , • > 

Sin.  Cuftodiuipr{cfptatua&teftimoniatua:quiaomnesuifme{cotSte,  . , 

PlfXtndpes  fecutt  In  hoc  vigdimoprimo  oftoiurio  indnic  ptophera  perfona  viri  pcifeAi  in  oni 
nibns  opcnbos  fDis.Eten>iicac  lUam  in  vinmo  vniicnlo.Cullodiai  praecia  tuaiad  qup  teneor.' 


•7  _ 

■1  » 

f « 

- ► 

> 

t 


1 

IWy  ' C', 

-••bi 

/ 

..  f* ; 

”*frr»r  • 
•l.jMf-r  - . 

loqmur.fnmmj  adhibemus  diligetia  vt  no  rolmn  cedta  bd  grata  & diMa  afpe^  pricipis  faaanina; 
Vn  (cnpmm  elLbdJs  q inTenIo  coibit  circdfpcaione  dei|ecct.i4.^i  apparet  pfona  oIi|q>  pfWW 
^Ttadtatnr  adr  doptr.  Prto  dcfcribitnr  perfeAio  eins  in  panendoA  fecddo  in  ag^.  C'  PeffedHo  in 
patiendo  inchoata  patiendo  tnnocenter.Pnncipes/n5  qoicd^  homines  fed  in  ptmeipara  conlhcnd^ 
beati  fanc/pmpetie^ram.mcltncraniiva  me  data  (p  mcp^cqoantDt|hoceft  innocentem.  a 

vobis  mis.Vide  poicatonem.inde  fadhspnnapcs  me  pcricquuntiir  i & cot  menra  non  timoit  a h/ 
ais  pnncipom.fed  a vetbis  tnisfprppofui  verba  raa  fadtis  coram. 

EtCquod  pias  ^)betarasego.  Non  folum  perfetho  in  adtn  timendi  (ed  in  adta  ddeaationist  qoo/ 
niam  pnndpibasperfeqnentibnsmel^tanise^fam  fuperdiaotnolicacinuenin  fpolinm  mi^tfi. 
Hacc  metaphora  (ignificat  ndfola  ma^itudincgandii  led  locriiqna  sidcmnsadimpleta  i peifeaia/ 
ne innocctcr  pariennfi.1  n noao  fiqaidon  teftamcto  apofloli  St  martyres  pciiecntione  parietes  a pnn 
cipibos, letati (untfapdidtlsdtDinufniaificanbas|(icucvidtoresinnenictcsrpoIiamnita  rzalraciqid 
inter  hax  tefirebanr  opima  fpolia  animarum  qaac  conoertebantar  ad  fidem.U  tam  in  vetoi  § in  iMV 
no  reflammro  l^titip  matenam  habfcqacoram  peifrAio  exemplariter  maltas  animas  lacrarat  deo. 
^Ifitatem.T  imon  AIpntip  refpc<ftti  vetbi  dei  adiiigit  cottarios  adlns  refpcan  cof  qiuc  conanituf 
vetbis  dd  FaUttateCfab  qna  cSphrndif  ois  iniqtas >idini  A abominatos  fom-ita  q>  no  folum  eoiraoi 
ted  odio  habuirncc  odio  cStrtas  abominatas  fomjranq  naoieas  qop  edttariatur gaudio  de  veibo  deis 
PT)o(Snna  caa.Pnneipiom  ois  palTionis eft  amor.  & ppea  rrfolait  oes  pairionesCnmoiist  ddedatio/ 
nisfodii  Bc  abominattonis^in  amorem  dialnf  Icgis.ex  illias  liqdrm  amore  harcomnia  prodkmnc. 
0tptiC0  in  oie  Eiplicata  petfedionc  pofonp  in  patiedo/caplicatnr  modo  cioidepofe^  in  agedo, 
in^o^  ab  opete  religidis.Scpticsihoc  cfi  vnia^  vicibas  qbas  dies  landc  tna  reqriLfcptenanacJi 


t 


PSALMVS  CXIX. 

auincrasadvnitiaficaccinlignifKandaniindadnirtnGKXafcriptaTa^apctitidiciisialhtif  tn^Ma/ 
tdu  laadis  ddaibannir  iodicu  tam  bonomm  § malomm  qmt  fidt  a dt^na  inlhdxSub  quiboi  o& 
hendicor  vmacria  uccuno  diauif  prouuknn^qnaxun^  cnim  fiunt  (iuit  ludicu  ioftiap  diotnps 
tis  non  fint  loftttip  nofliar. 

XmoUd-MagninidinecharitatuppripnS  audet  pTonahax  in  GnAnpadsfibiafctibanlB]  m» 
dcAe  ioques|{ub  coi  noie  diligetiu  fe  cdphendit.Paa  multaipax  chriffa  4 exuperat  ocm  fiailbm.eft  dita/ 


, .i  chantate  pr^inet  RTeniatnr.Et  propterei  diligentibus, non  dcumCquod  c6aiune  eft 

«mnibos  in  chantate  enlientibns)(bd  dodtinam  feu  legem  di^fhidli  mult^  paas  tnbnitPEt  no  il/ 
bs  eefpitaho.Tanta  dll  horam  diltftioftam  fecnra  pai:q>  non  offiaidnnqnon  cefpitant,obuiantcs  of 


iitant. 


lEiCpmaul  raluton  tuam  DOmm&Pctfedio  fpei  rabiungitnnqiita  expeAauitlalntem  q>  expeOan/ 
do  fwit  mandata  dd^non  vacauit  oaojnon  vofoo.ted  fafto  unpicnitmandata  dei.  Vbi  peifeOio  vtXf 
feddarefignificatuRdamroaetntraais.  / 

£DftoduIuaniinaniCa-Perfedioinceniof  tdhmoniof  dalhac  plbna  delcfibiC&pMidnciEaia 
cuflodies  tdhmoniaJ^na  mcctna  fpdllandi  gbos  clamamus  abba  pfCvtdf  ad  io.8.3^t  teffamo^ 
niadei,qnof  aiapfede  plbna:  maxima  cura  hi£ct.Etipfapfcda  diligit  ea  valdeqata  chara  habet  qp 
■eUqaaotapoftponitilbs.Et  dixit  hoc,adGgnificandnmqi  no  foIa;£  cura  habet  inttmoK  quali  fibi 
ptopcioainiilal  mam  tple  homo  pt^nit  lUa  Si:  omnibus  qua;  coipons  6c  qrae  eoum  Suiiiiit. 


CVVLGATA  EDITIO. 

Thau.  A PpropmquetdeprecadomeainconrpeAutuodommetiumdoquuiiD 

tuumdatnthiintdldfhim. 

Intret  poRulario  mea  in  confpeAu  tuotrecundum  eloqmum  tuum  eripe  me» 
EruAabunt  labia  mea  h/mnum:cum  docueris  meiuftificationes  tuas. 

Pronunciabic  lingua  mea  eloquium  niumtquia  omnia  mandata  tua  {quitas» 

Piat  manus  tua  ut  faluet  metquoniam  mandata  tua  degi. 

' Concupiuifalutaretuum  dominctdf  lex  tua  meditatio  mea  ell. 

--  Viuet  anima  mea  flC  laudabit  tetS£  iudicia  tua  adiuuabunt  me. 

Etraui  Hcuc  ouis  qu{  pcriittquftc  feruum  tuum,quia  nudata  tua  non  fum’  oblitus. 
QTIVXTA  HBBRiEVM. 

iThau.  A Ppropinqmdjit  damof  meus  fadebus  tmidomine^tEmucrbom  tuum  in# 
cdli^e£acme. 

• Thaa  Veniet  fupplicatio  mea  £sdcbustmsnuxtadidfaim  tuum  Kbtn  me» 
j Tbau- Loqueotiir  labia  mea  landemtquia  docebis  me  ftatuta  tua. 

^Tbau.  R.efpondebit  lingua  mea  diAumtuum»)uia'omnia  mandam  tua  iuflitia» 
f Tbau.  Etitmahustuaadadinnandummctquia  prfc^pmtuadegt. 
jg.  T^u.  Concupiui  faluti  tu(  domine*td(  doiflrina  tua/folada  mea. 
y Tbau.  Viueeanima  mea  dC  laudabit  tetd:  iudicia  tua  adiuuabunt  me. 

• Tbau.  Enaui  qua/T  agnus  paditustqu^re  feruu  tuu,quia  nudam  tua  nofd  oblitos. 

AV^ptOpinqt)^  Clatnot  meUd-In  hoc  vltinio  oAonario  ppfia  indmr  pibnl  Rcogoorocds 
ppnas  vues  fic  » a hoc  recanit  ad  ded  a gfa  pomi^Et  explicat  illa  in  vitiino  vetflcnIo.eira/ 
tii  qaafi  agnus  pdiras-Rccognofatho  ppnas  vires  ppnaip  operaiaflirailasre  agno  ainiilbiAopa  faa 
cnoriihoc  i tncertp  vagatidi.Nd  dicit  lient  onis  pditaCq  fbne  fciret  a hequeti  1^  viaili  rabit  ad  ooi 
le^ded  beat  agnos  nditnstq  n6  nouit  redire  ad  caolas  on^bad  lignilicadfi  ignotanl&  rntfus  agno  p/ 
dito  lecoparaqad/ignili^ln  pcncnlamiqnoniani  expolitus  eflpencnbs  nofolom  bipoinin  &tapto/ 
fTiiT»,frd  mam  pcficolo  inediti  ppcer  abfentiam  albChone  lafhs.Et  vere  homo  fmnatntalcs  viitsin/ 
idleans  Ac  animi  licot  agnus  petditnsaTaRquoniam  vagatur  in  opcnbns  Ibisline  lattc  diiiinc  ido/ 
Afinp)8; extra  gregem  ouiom  chnlhhmporens  p feipTum  ad  grege  chnlUonium  perucnite.p'QuKiie 
Cgruum  nram£coe  imirfus  ad  deum.piolitendo  im^rentiam  proptiamidum  petit  inquirL  Am  ap/ 
•e  dicacnifi  me  mquitasireoiancbo  paditus.Quia  mandata  tua  non  fum  obbtns.  Gtatut  pipienicii/ 
fucScftomaiitgatmcffioiiaminMatonimdalRdpiccEluimprodigtunmcujuigdioadfe  ttoatft 


PSALMVS. 


cxx. 


qoia  mnnoria  mandarornm  dd  ( rmolio  dl  a d fcEt  f!  diligentiDsptiidem  kftor  notanctir  | adootec  • 
inhacp^onaaicctamgratif  prgacniennsdia^utndalicet  rccunum  ad  dcamidioendoqumlaiifi 
tudPcrtona  itaqi  ttcognofccns  id  iwod  dl  in  (c  propnanim  uind  ac  opcranonDiniA;  qiK^  hab 
grana  ^Dtmmteiindigcns  grana  fubfequente.dl  pcribna  huips  odonani£t  conj 
inKquoniam  par  tat  vt  in  calcc  tam  (iibalis  contcplationis  propheta  rediret  ad  ( 
fcendnm  propnani  imbecillitatcmmc  m^itQdorcudatiomscxtoUercteom. 
TradatnrauccmhatcpcrfonadupUcittr.Ptimordataadrublcqacnnsgrati(dona  fpeOantia  ad  in/ 
tdledum.Secundo  ad  fpedanna  ad  afll^.r  Appropinquabit  damor  m^Chlhuu  h*cp(bnaCvt/ 


tudPetfona  itaqi  tccognofcens  id  imod  dl  in  (e  propnanim  uind  ac  operanonumiA  quod  habet  a 
grana  ^uenientqmdigcns  grana  fubfequente.eft  peribna  huios  odonani£t  congrait  nni  hcius  pfal 
tnnquoniampartatvtincalcctam  (iibtilisconteplationisprophera  rediret  ad f^tan  ad  icoo^O 


IC  IdL  I1IL«C  IIIIJUUUIIU  amjUVM  arw«««  wwaaaaaov 

vnbfi  dn.Ncc  dicit  fac  me  inteiligere  hoc  vd  illod.fcd  abfolute  fac  me  intdiigttetqufcdqi  inrdligen/ 
da  funt,f  m verbum  tuumf  m tegula  6c  lumen  veibonim  tuomra.r  Veniet  fupplicano  mea.Non  (ba 
Ium  clamotappropinquct,fcdfupplaacmi(dabilispeatiomeapenetrctadhiciemtuam:iiutadidfi 
tuum.ita  q>  koeics  mciutta  didum  tuumiinteUeftum  a mc. 

£(X]UCntur  Ijbia  lltca  taudailFnidus  dodnnp  tue  in  me  erit  laus  tua.  fRfidebit  lingua  tneaAIa 
ter  tadus  tuar  dodrme  in  me  erit  locutio  adpximu  jtndebir  n Jin^  mea  hoibtu  didfi  miiimulnta 
dmc  dido^  tno^qa  oia  madara  tua  n folu  iulla  fed  i ufhna  fut.Et  itedit  p hoc  (p  edodos  a deo  hdiia 
maretiatndMiirim:£:d>tIc:qaoiamadatadcifuntip(ainlhtia.HKcquoadpteintellediiiam.  ) 
£ritnianU0tua-Defoiptis  donis  intdledns.dona  tura  virtutum  inaffcdnfii  mtuitidioini  auxi/ 
Iu  ddcribir.Gratia  enim  fubleqoens  non  fufliatad  falotem^  in  folisdonis  quf  habitus  ficu  viiTotes 
animf  dicuntunfilhnfcd  integratur  ex  donis  in  anima  & gratuito  diuino  aaxilib.Caiiisfobtradione 
petrus  negauit  chnflumldauid  comifit  adnltemiraimoyfcs  hfiuauu,acqoicuqi  lapli  a chatitattipw 
cauctnnt.rDchpcgratuiro^uxilioaitdepcatiue.EtiqptDlit,manustuaadadiunandonimqvt  p« . 
nerem  in  bonoiqnia  prccppta  tua  degijaequi. 

<ConaipiuiralutlIUfdomme,^DOannanHfOlatiani«a.AtKndedonntngratiflndedioneopef 
rum  fm  diuinaprpcfpta)inoonenpircentiafaluns|inddcdanoncdedodnnaiini  l^dei 
^iUCt3IUtnaniCa'Vitaanimpcharirasell:iuxraiUud.rranQati(umnsde  moittinvitam  quoniam 

diligimns.i.ioan.j.Etlaodabitfe.SnpennsdixitIoqucntnrlabiameaIandemimodoplasdidr,qnan/' 

to  interna  laus  prf  Hatlaudelabiotum.  Et  indida  tna(inf««ntia  mihi  malapocnp,  edimiabunt  mcEI 
hocfpedatad  gratuitum  dciaimliiiffliquoeifidcq>dcdisoiiuiiacoopaentar  in  bonum.  Arnen. 

CT VVLGATA  EDlXJQ.^Canricumgradtnliik  GXIX;  1 

|i  D dominum  quum  tribularer  chmauitdf  exaudiuic  me. 

' Domine libera  animam  meam  a labiis  ioiquistK  a lingua  dolofa* 

Quid  detur  dbi  aut  qiud  apponatur  tibitad  linguam  dolofonf 
jSagittfpotentisacditfrcumcarbonibukdeiblatorus* 

Hd  mihiqniaincolatuimeusprolongahu'eiyabitauicun  bafaitantL» 

bus  cedar,multam  incola  (uitammaixKa;’>'i 

Cu  iis  qui  oderunt  pacem  eram  paciSasscomioqadiariifia  tmpugnabantmcgrattm 

CCIVXTA  HEBR^VM.|j'C«iiidclJm^duaM.  GXX« 


* - , • A Ddominum^inangufKa  mihiuocamtKrefponclicmiK,  . 

* Jla  Dominelibera  animam  meam  a labio  falfitadsta  lingua  doiii  ' 

3 Qgid  dabit  tibi  & quid  addet  tibijinguadolif 

4 Sagittas  fortis  acutas,cum  prunis  geneflarum.  ^ ' . ! 

5 Hdmihiquiaperegrinatusfumprorogatiffirbabiauiauncentoduclxidar*.  .1  ■'  •/; 

_ hj  , . •-  'b 

d Multa  habitatio  iplTamm(me(:cumororepacu»  i.-x 

ral  oM^nte  Cticansaii  t 

7 Ego  paxtK  quando  loquar  ,ipit  bello  . 

I tulus  eil.Canncnm  graduum  .De  quo  nihil  certi  habeo  Aiunt  enim  in  (bleniotlfaas  per  linga 
I losgraduscemplidepacatostaguloshosqnindedmplalmosdecamadostaepfoptnea  hos.ifj 
plalmos  inlignitosamlo  candeam  gradnum.  Vd  modus  cantandi  gtadadmon  illis  fignifkanm 


4.- 


i 


P5ALMVS  .CXX.  ; 

Qnicqnid  a^c  dc  bisgndibos  Iit, nihil  de  huneria  pfafani  a titulo  habcC.CEx  ipfo  afft  pl^dmo^}^ 
Rt  (p  hiflorialis  diNampctfona  loaoens  ddbibit  (aptam  paaficam/in  multis  angulbis  iprolbgam 
a p^curionc  liiigua;  Falf^Sc  dololac|fic  exauditam  a deo.pcrfccutoitmipfuum  fagims&catbo/ 
nmns  ardentibus  punitum.  In  prompto  autem  extat  hiltona  omnium  horum  geftorom , in  da/ 
Bidcptofbgo  dc  fauk  petiixutore  multis  lagimscnnfbQbidcdetndeeiascoipoiiecombnftoinncmo 
ie.|^ V nde  matena  plaLmi  ad  litctam  eft  libeiwo  dauidis  a petiixuaonc  fanln  pa  eius  mortem. 

CrSVMMARlVM  EST. 

QjUauid  le  <|oaais  paciHcumiprofugnm  tamen  exhdfa  dc  dolofa  cnmiiutioneliccnrndc  ad  deum  lIL 
iibeiatom  morte  (aulis  defcribit.  7 

(TPofonaloquens  ptophetaeiL 

A iO  OOmlnum  in  angultij-  Omidif  pfalmus  m partes  duasippolitina  mateii^,dc  execntiuaf  ibi 
.^\dominebbera.(rProponittria:rcilicettecntfnm  addcumfad  dominum  vocani  .caufam  ivcur/ 
ibsiin  angolba  mihi/illata  a (aulc.dc  gratiam  diuinf  liberationis : dc  cefpondic  mihi  | faillo  liberando 
mede  angulh^ 

CTjDoinmclibcra.IncipichicparsexecacinataIiordine.Pdo  rraCtaturilla  particnlafaddominfi  vo 
caui.SccondoiUa|dcrcfpMitmihi|ibiqaiddabu.Tertioilla|inangoltaajibthcimi(u.^Vocac  ica^ 
deom.Oomine  libera  animam  meamfvita  mea  qua  eripcte  nititur  bul, a labio  falltrarisidicedo  me  ini 
micdlibi  Sc  machinali  adoerfusrcgnli(bDmmpatet.ijeg.z:.Almguadoluio  (blumfalibmaiiaiq 
led  dolofe  loquitur  contra  me;vtpatet.i.itg.i8A.i9. 

doid  oabit  tibiCompletaorationead  deum, tractatur  illa  panicula/tcrpondir  mihicdcfcnbendo  fv 
Aum  puninonis  quo  dms  refpondit  ei  puniendo  (aulem.Apoihophat  icaqi 'ad  faulem.Quid  dabit  ti 
bi|(anli,dc  wid  ad^  nbi  luigoa  dolijboc  eft  quid  lucraberis  ex  linraa  doloU  cocta  me.  pSagictas  Ibt 
Cis  acutas. tcce  qmd  addet  cibi  lingua  doli , acutas  (aginas  foni^hoc  eft  multitudinis  fortium  phi/ 
liftinotnm.nam ad licerampnmi regum  vlri.confecnri  funcianlem  viri  bginani,& vulneratos  eft 
vehementer  a (agittanis.f  Cum  pronis  gencftarum.De  diClionc  hebraica  mceiprctata  goicfla/ 
fum/ndeftvfipquaqicenftqnpoiric  interstari  lunipero^necdefijcruncqintcc^ri  line  quercuum. 
Sedhocpoirdfi:rT.de(aibit.n.ppBaadlfamaltetl!qddixerat.(ladaddctMtEcKadadclct  nbi  moc/ 
Dioq>rQnasgentftarli|vei&c.hoceftooburcf  corpus  tuum  gcndhs  vd  iunipcns.no  Tcpclief  honore  te 
gio|nocodicturaiomacibas,redpcermorec5barc£dcinnemorefepdietur.vcpatet.i.parali.io.innCl«> 
i.t^.vlcimo.  Vbi  nota  non  dicere  piophetam  (aulcmocafum  propter  linguam  dobramiroot/ 
ds  Hqnidcm  cius  meritum.  i.para.io.altignatnr  inobcdietia  diuini  mandati  dc  conlulcacio  pythoniD 
feSed  dicit  lagittacionis  dccomboftionis  coipons  mentum  linguam  dololam. 
l0C(inib(.TraCtatur  hic  illa  pamcolaim  angulhamihuddmbcndo  cum  mala  quae  perpeflus  eft  pro/ 
(iigos.cnminnoocnnamfaam:nepnta[esc{>  pro  crimine  profugus  fbcrir.Q7Dolen<M  icaqi  defcnbit 
petegrinationem  doloris  pkna.dicendoiiei  mihi  quia  paegnnarasfomprotoganm/non  fold  pcr& 
gtinatus  fum  (ed  peorogs^  eft peregri nano  mea  (hunas.Qoauis  narup  Icmpcum  nolit  tempus  pete/ 
gtinacionisdauidisnx  eo  tnqimicholvxoreiiisnaditaaranlc  alteri  viro  genuit  ilU  alteri  filios  qn^ 
anceq  rdlicuctef  dauldi  mortuo  fanle.i^aca  multos  annos  prorogatam  Ruidis  peregrinationem, 
idabicaui  eft  cetotiisciiedat.Chedatfuic  filius  ilinaeliscdcfniCpatcrhabicacift  in  teronis.qm  forte  fiic 
hodie  ifti  atabcsiq  no  habitant  in  dtricatibas  aut  domibus  fed  in  tentoriis.Et  dixit  hoc  non  qi  danid 
babicaumtlimuldi illis,lolii>limUisfaiftnseftillisH]af.habitanicrab  dmo|inccncotiis|in  l^unciq 
in  nemoribus  AcvtfadkcoUi^ahiftoria  primi r^.  QTMnlta  habitatio  ipli  animf  me^.  TetriS 
malu  petegrinacionis  Huedcfa^ic  varietate  loco^rorogato  liquidepeiegrinanonis  tempon  Sc  ma 
bs habitaculis addicvarietacemlocoift in abusopoitnic eu habitareinlichicnficibt  &c.pprcr  per^ 
cunones  bulis.M  ulca  habitatioihoc  eft  mmricudo  habitationft,fiiit  ipfi  ap  meeivite  mep.  Familiare 
eft  huic  prophct^deicribcie  raft  molanidine  numero  lingulari  illius  tei!  vt  mulrinimne  ornum  fepe 
appdlatourmdccEclimilun  hic  multitudinem  habitationum  appdlamr  multam  habitatione.  U 
verpmtilt^lucTnnthabicationesdanidisprofugimnncap(idphilift^s(nDnc  apud  moabtcas/nanc 
in  cala/nunc  apud  ripheos  &c 

£um  ofotC  pjd0.Dcdarar  non  folum  (uam  innocentiam  fed  etiam  fua  olFicia  trga  faulemnt  intei 
bgas  q imufteprrrfugnsfnerit.Cfi  ofore  pacis|laule,ego  paxfnon  folu  <in  di  co  mandiam  fed  etiam  in 
pfflccutionediS  bis  potui  illu  ocadere  dc  nolut&  qn  loquar.ipli  bdiomoc  eft  dc  mea  obfequia  prouo/ 
eant  ipfos  ad  bdlu  edera  mena  ad  litera  quato  ma^s  d^d  leftefe  habebat  obfeqnedo  lauIl,taro  ma 
gis  faul  accedebatur  adbdlllihoceftad  ^recntione  dc  ocdlione  dauidis:  vt  paret  clare  i .itg.  1 8.Et  qii 
loquanhoceftqn  ob(ix]uarC u^mloqui fumatur  pro  obfcqui,patetdanieivvbi  didtueb;  facieba 
CisfiUabusiftad.dcilletimetesIoqucbaturvobisihoc  eft  obleqnebatur.Et  futuri!  loquar  denotat  per/ 
CEoeranaaro  dc  multiplicationem  obfcquii)ipfi|iaiil  dc  complices, bdlo|uicumbcbanqad  bdlum  con/ 
aanK(eacociidd}anc;hoccftadooadaidumii]£(cpaiabaiu.Amcn..  r 


oS 


, jd  ^ 


PSALMV5  .CXX£ 

CVVLGATA  EDITIO.|[;Canticinagradaam;  CXX.  ^ 

Euaui  oculos  meos  in  montesmnde  ueniec  anxiUum  mihL 
Auxiliuiii  meum  a domi no:qui  fedc  c{Ium  OC  terram. 

Non  det  in  comodonem  pedem  tuummeq;  dormitet  qui  cullocfittiB.' 
Ecce  non  dormitabit  ncq;  dormimqui  cdiodit  ilnid. 

Dominus  cuHodit  te/dominus  protego  tuarliipa  manum  dextera  tuS» 
Per  diem  fol  non  uret  tetneq;  luna  pa  noctem. 

Dominus  cuftodit  te  ab  omni  malotcuilodiat  animam  tuam  dominus. 

Dominus  cuRodiat  introitum  tuum  61  exitum  tuumtex  hoc  nunc  8C  ufm  in 
dWXTA  HEBR^VM.|[]][Canticumgradibiu.  OOCI, 

Populus.  T Euabo  oculos  meos  ad  montes,undeueniet  auxilium  meum. 

Propheta. -^Auxih’ummeumacumdomino\fa<florccoElorumfi£terrf.  . , 
Non  dabit  lapfui  pedem  tuummon  dormitabit  culiodicns  ce*  . > 

Ecce  non  dormitabit  non  dormietteufiodiens  ifraeL 
Dominus^cunodiens  te/dominus^umbra  tuatfuper  manum  dexteram  tuam. 

Die  fol  non  percudet  te:S:  luna  in  notfle. 

Dominus^cuftodiet  te  ab  omni  malotcudodiet  animam  tuam. 

Dominus^cullodiet  exitum  tuum  & introitum  tuumtex  nunc dCufcf  ^emum. 
fT"  Italas  cft.Canticani  gradibas.Car  folns  ifte  inttt  quindecim  hos  titalos  habeat  gtadibos  in  dM 


- ...  qiplaln 

mcmotaciocitdiDinarnmpromillionnmin  dcatetonomioiadadinuadampopolam  fie  tuendam  ab 
inimicis&  raalis.p^Vndematcnapfalmiad  limam  eftconfotatiopopaliilniel  cimentisfibi  ab^  ao 
xilio  homanotum  pnnapamimonlbandoruflficicnnam  & efficaciam  diainccailodie. 
CTSVMAR.1VM  EST. 


vi^antiamfvniacrlabtacEm  accfficaaam  diuinf  cnltodio 
«Ui  ’erfongloqaentcs  rnntpopalas&propheta. 

LjE  IHIM  OGlIoo  nieoe-Diuidimt  pfalmas  in  pattes  duasrpropolttiuam  matcna;,8e  execaticani 
ibi  ecce  non  donnitabicp^Aduette  hic  ptmcipiampfalmiconOaK  ex  dialogo  inrctpopulra  & 
prophctam.inttodanturiiquidem  popolus  manificllans  animum  fanm  recutrendi  ad  prinapes  mfi/ 
di  pto  aoxilio  contra  hoftes.Ec  ad  limilitudincm  hominis enftcntis  in  campo  & expcAantis  tappetv 
as  hominum  tranrmoncanoram|tntrodaarardiccs.Leaabooailosmeosad  montes  vnde  veniet  ati 
xiliam  mcum.talisenim  homo  IcuatocolosTuos  veriiis  montes  vt  videat  Ii  ropaienthominestranD 
meantes  montes  ad  auxilium  fuum.Et  intenditper  hanc  metaphoram  tecurmm  populi  ad  humanos 
potentatusiqui  ob  foam  cdfitudinem  (bnt  lient  montes  lefpo^  aliorum.  C7 Auxilium  meum.  E te/ 
gtoneoccumtpopulo  volenti recuncieadhiotentatashamanosprophetaiprofites  auxilium  meum 
acum  domino  faciente  codos  & teiram.  p^Vbi  nota  non  dicit  aimlium  meum  a domino ,fcd  au/ 
xiliammeumacumdomino:hoceftabcffi;cnm  domino. Ita q> a hocfoloqnod  cftcflrcnm  domi/ 
noiprofitetur  fuu  m auxilinm.Et  intendit  qi  non  eft  opus  alU  conditione  nili  hac  vna/rciheer  efle  cum 
domino.Ecvercliccft:qaoniamqDicftcnmdeo  habet  deum  pro  fe&  (i  deus  pio  nobis,quis  contra 
noslEtiobdicdiatponcmc domine iuxcate,&cararuis manus pugneteontta  mef^^Aduette  qnom 
g mdions  conditionis  Oapfum  proferat  ptopheta-Piyulus  enim  fufpenfo  animo  lenarmus  cratocu/ 
los  ad  motes  pto  futuro  auxdiorprophcta  autem  profitetur  anxihnm  fuum  in  promptu  eflfeei  hoc  (6/ 
Io  qicft  cum  deo.CTEt  ne  quafi  lingalaiepnnilegium  ptophetp  hocintrlligeimir.fnbiongitcommii 
ne  hoc  libi  Sc  populo, dicendo  populo.Non  dabit  dominus  lapfui  pedem  tuum , non  dormitablcai/ 
Qodiens  te.Et  intendit  per  parabolam  lapfbs  pedis  tum  vninedalcm  tum  efficacem  cuftodiamsiifLn. 
dlet  cuftodja  fufficiens  ad  vniuerfaiSc  nili  eflet  efficax  liip  ad  minima, nocnftodiret  etiam  ab  hoc  mi/ 
nimo:rcilicctalapfupedis.Ita  (pfcnraseft.non  dabit  lapfui  etiam  pedem  tuum.  Vigilantia  autem  di 
oinf  cuftodic  ptoponitnt  dicendo.non  dormitabit  cnltodicns  te. 

£cce  non  ootniiobit.  I ncipit  hie  pars  exeeunua  tali  ordine.Pi{o  ttaAatnr  illa  particulainon  dot 
tjiirabic.5ccando  liUinon  dabit  lapfiii  pedem  tanm/ibi  dominus  cuftodicns.4f  Elxcfin  promptu,  n5 

oomutabiq 


PSAt  MVS 


•CXXII. 


Z09 


dicafiinccndit  vigilantia  c6nnua.(TDfu  cnliodiens  tcDedarata  vigilanoa  dinine  cnftodig,dcdarae 
vniDOfalicate  & dficacia  anfde  fpofita^  in  illa  paiticnlainddabic  laplin  pede  tnd.Et  focdic  t^i  otdt/ 


dcalTiKMo  manni  deum  one.Et  lignificsf  oilbdiap  moddpugn^manns  enim  dcneracnAoditpu 
gni^I}&  vmbta  tua.  Vbi  date  eiplicaE  alter  modus  cnfio«uf.u,t>ie  fol  n5  pcntiet  te,&  lana  in  no/ 
/tr.Vmjirif  cuilodia  g modd  vmbtp  vniueilaie.£die  6c  node,&  a fole  & luna.&  dficaccyano  pcntieti 
hoc  eft  ^ cuftodiete  te  p modii  vmbrg,nc9  fbl  dlefnis  tadiis  te  pcutict  ne^  luna  Ibo  Ium  me.m.n.val 
de  nocina  no  folfi  pcroinio  folis  Ibi  et  lunf.Et  intendit  per  hoc  cuHodia  popnli  ab  olbns  nocnmentis 
foenietibas  ex  coiponbns  ccelclfabas  & qbufcnn^  fupionbos  caulis  quaiudcda  cxcdlcnbns.CrDo 
xninus  cuftodiet  te.txe(nnf  alteqi  cuilodia:  modlLf-^d^  dezrerp  pngnan.  Ab  01  maloxcce  vniueda 
litas  maloflMsiilodiet  «am  tna;vita  cuaf  fummfi  bonof.pDns  cultodiet  exitii  tud  Se  inttoitli  tn6.rnb 
qbns  daomm£  o«  opationesipalHonestoccarfas  Secex  ndc  Se  vfQi  xtemd.  Vbi  expUcaC  vninetlalitas 
cempot&a  nunqex  quo  incipis  efle  cfi  deo.Se  mddinctxt  vf?  fttinfi.ac  p hoc  non  opottet  te  IblicitS 
<&Mitnandiiocaiosinmonteshamanosvndevcniacaaxilium  tuanLAmcn. 

dTVVLGATA  EDITIO.  ^Canricutn^duumdauieL  CXXL 

EtacusGimin  iuqu^didhi  fune  mihinn  domum  domini  ibimtu* 

StanKs  ei^nt  pedes  noftritin  atriis  tau  faierulalem. 

Hierufalem  quf  {dificacar  ut  duitas  t cuius  partidpario  das  in  idipliiin* 
Illuc  /nim  afeenderunt  tribas  tribus  domini  teilimonium  ilradnd  coniis 
tendam  nomini  dominL 
Qgia  ilHc  fedetunt  fedes  in  iudidotfedes  fuper  domum  dauid.  < 

Rogate  qu{  ad  pacem  fiint  hicrufalem:d(  abundantia  diligentibas  te« 

Fiat  pax  in  uirtutetuatdC  abundantia  in  totribos  tuis.  ' 

Propter  fratres  meos  K proximos  meosdoquebar  pacem  de  ce. 

Propter  domum  domini  dd  nonti»]Ufliui  bona  ribi. 

fljlVXTA  HEBRjEVM  . U^anricum graduum dauidi.  CXXU. 

c Propbcta.  J^Ecatusfom  in  dicentibus  mihi.  Vox  dicendum,  domum  dii^ibimi», 
X propheta.  Stanta  fuerunt  pedes  noftri,in  portis  tuis  luau&lem. 

9 ^'Hierafalemqu^^dificata  utduicastmconiuniflaipfi  iimuL 

4 Vynii^rafrimfbTntrribiistribundmcefttmoniumifiaeiiadconfircndumnonttiudni*« 

5 Ci^ia  ibi  fteteninc  (edes  iudidodedes  domui  dauid. 

4 Pedetunc  pacem  hietulalemt  quiefeent  amatores  cm*  ~ 

7 Eritpax  in  antemurali  tuotquies  in  palatiis  tuis.  ^ r,-  , 

* PropterfratresmeosScrodosmeosdoquar/iampaxinte. 

# Propter  domum  domini*ddnolhitqu{ram  bonum  tibi. 

T InrlT'«T***7^»^""E'»^<lanidiDeqoovtQq)taihocadieetoqiexptiinifn6fotom  antorpU 
JL  mi  dauid, ted  quodamodo  materia. vt  enim  dare  pfalmas  iple  pta:  C:  uii i,dcttnninaiiis  dl  ad  a/ 
hiemlblimirana  vt  illius  roatcna.Danid  fignidc  vu  pmdcs|dm  ante  con^ifle  vidcf  vt  in  lom 

hietufalecdlhtueretcimtatet^iilncuinslignfigptimuniittcxCnoiiidf  Ccdilradis,)innafit  icbuuii 

habitatore  hlemlale.fc  conlhtuit  ibi  fcde  fna  jiec  hoc  cotentns  poTuit  in  ea  atea  dniiparato  ibidem  a 
bemaculo  Jiec  adhuc  cotenms  debberauit  «dificare  ibi  tcmplfi  dominnptudetct  atbitratnsfm^  fit/ 
inamencom  nuiratis  St  tegiae  hdis  ex  templo  domini  ibi  pdmcatoificnt  td  piobaotc  cnentus . f^Ma/ 
iraj  himil^m  gtcmplo  dom^^i^^^adlitct.-.  .pnndpalismatcnapulm^to 


PSAIMVS 

«fmp amt drca ftarnm dniratishit^cJ^an^^ 


.CXXII. 


r KmpIani|Rgia  ptopor 


CTDaoidintdligensftabilinjm  inij  hRmralem  dfet  cinitas  dminampta  i 
fedem  KgaIem|Skconfcqaemcrpacisacabondann*atbom,lftatnseft. 

CrPofona  loqncns  propheta  eft. 

T lEtatUd  funi-Dimditntpfalrans  in  panes  doastpropolitinam  matetiaE.&cxKntioamiibi  Itaims 
ljftienint.CrProponitduo:fcilioetlftitianipropnam/WatBsrDm:\ rationem ketinac.in  dicenti/ 
bos  mihiihoc  fciliccr.domtnn  domini  ibimus.Per  qtue  veiba  promittitiir  non  sedificatio  templi , led 
(quod  phis  eft) vibs  aidificati  tcmpluire  falicet  ad  templum-udidt  ibimus, ad fignificandum  proxv 
me  hocfiitiinim:\tpote  q>  nos  ibimus  ad  templumfqi  viddiimus  templum  diebus  noftns  acdincat& 
Nec  dicitur  in  domum  dominiibotEdibimusrquia  in  rei  veritateipfcdauidnon  eratitmus  ad  rem/ 
plumivrpotexdilicadum  poft  mortem  emsa  filio  ipSus-Sed  illa  genetatiofhoc  eftiUi  qui  tunc  vine/  > 
bantitutietantadtempIum.naminbmiitemporeCfiqitemfcilicct  annomm  fpatio)»lificatimi  eft 
templumiira  (p  anno  vndecimo  regni  falomonis  p^edum  e(l  tempIcun.P' Qui  autem  fiiennt  diocn 
tes  danidiiin  domum  domini  ibimus.fcnprnm  non  efl.intelligendi  tamen  vi^nir  prophet^  t pun 
nathan  &gad.&  etiam  quia  poft  vocem  propHcticS  nathan  fcnptam.:.rcg.7.o&  probabdt  ac  lauda/ 
bant  qi  tempifi  adilicareC  in  hiemfalein:Se  ppterca  ex  coi  approbatione  UmaDatur. 
erStantea  fucrutltlncipic  hic  parsetecunua  tali  ordine.Pnmo  rraCtanir  lUa  paiticulaldomum  do 
aiiniibimns.deUeilla/Iptatus(nm|ibi  hierulalem.CrTratiatitaqiloqimtcmpliifralicetctitin  hie 
niralem.Et  ab  cftcdu  explicat  illum.apoftrophando  ad  hietnfalcm  tf  pedes  noftri  fuerunt  ftantes  io 
pottis  tnis.Confnttndo  ciuitatom  erat  habm  in  poitis  locum  publicum  infignloiem.in  quo  mane/ 
bant  die  nonfolumcincscommuncsiedmagnam&regesivtfacile  colligitur  afaciis  hiftotus,tn 
qctbas  gefta  in  portis  dcfcnbuncur.Et  hic  enam  mos  louams  eft  in  hierulalcm  aiiceq  eflet  ibi  domna 
dminincd  oonunido  in  ciaicarehicrorolymltana  cemplo|iam  portaram  locus  non  erat  infigniorded 
ooncnrfns  qui  idiasfuaat  ad  potrasidenolnras  eft  ad  templnm  mmmi.Et  haccdcuolatio  Ggnificacut 
dicendo  ad  nierufalcm.Qhicrulalciii  ftantes  (bcTunqhadcnus, pedes  noftn  in  ponis  tuisunanlim^ 
in  portis  rois  ran§  in  loco  cdebnoritdeincepsaatcm  ibimm  domum  domini.QrHicmfalcqu^fdin 
cata.Continaaturmarcnaignripdefaibcndo  magnificationem hierafalem  tuinarcnipla  domiat' 
in  ea.rura  ex  fede  regia  ibldera.O  hiernfalem  qnaraedificaraies  fit  amplias  eris.vt  duiiasqio  qnaltfcfiqi 
fed  q>  coomnda  ipUidomui  dci|de  qnafnpta  mdamcftdomnm  dominiifaimas.coniiuida  aute  ip<4 
non  qualitercunqi.fU  (imubboceft  lu  q>  cumas  ipla  connneat  intra  Ic  templum  domini . 'Vbi  dan 
defcrmitui  dignitas  auitatis  ex  connnentia  templi  infinuatur  qiiaTi^as/vt  dectf  dhitatnn  non  vi/ 
anam  templo  fisi  limnl  cum  temploihoceft  connnentem  tempInm.Notanter  aurem  non  dixit  dull 
tatem  conriiutc  do mum  ddtled  lun  Aam  illi  (imubvt  figmficaret  ppttuem  pedeie  a tem in  hoc 
magnificari  q»eft  limul  cum  templo  da-ICQ»  »Hoc  arctildenjntDe'cr'ibic  conreqdchtcf  glotidui  hie 
lubdm  ex  conictnlii  omnium  populoramfiliorqmilrad  adraplam.Et  ordinant  cftficUtetaiQiil 
laqapporitiaeteftimoniumirracli,aroenderDntn:ibiistnbanmdomlhi  ad  rohHtehdnm  homimdo/ 
mintAdocibimn  enim  jUucdcmohftmt  templum  dorainilmcinitaifmratiOflepOTp^  Quod  appcl 
Umctdhmoninm  ilhdi.quia  buacftit  loco  tabernaculi  cdtimoniUm  fixdoisifc  diim  appdiatftcft 
t^imaculnm  a moy(c  Faanmm  patet  exo-ii-qqia  inde  dii^tn  eeftpuonitnn  duuni  foedetis  ohi? 

populo  ilradi  vdquu  uieo.cotmebaturteftimoniiimcihibitnm  populo  Ifraduquphiam'  oot 
tindiarar  meo  vena  minpiin  tiftimonibm  allhioni^  in  defoto.Sc  viiga  aatoniin  tefttmonkim  laociy 
dotii,&  lextin  teftimoniam  foedetis  inter  deum  6c  popnlam . Appetlai^  astedrvntneifi  iftaditp  tti/ 
bus  thbuum  dommHadIignilirandaffi  vniuedas  tnbus  ilradex  dignitate  cle^onisdiuina:.Oicedo 
enim  ttibus  abfqi  limitationqoes  comprehendit, noii  quaificqnqi  nationum  (ra  tribufi  dominidioc 
eft  t^nm  eleftamm a dommo/mbuum  dicatamradominotqncfimt-sz  tribus iftaelJuc enim  alce/ 
dnntadconfnendam  nomen  domi^igc^tum  liquidera  erat  legis  veta  in^iiO  vcniient  omnes 
ad  domum  d^inuvt  pata  exo.tvflT<iJ«a  ibi  fteterant  fedcs,Snbinn^tnr  d^i^itas  hierofolyinira/ 
nf  dutrans  ex  fede  regia  ibidem  conftimta.Qm8ibiiincH|itatchierofoTfmitana,manfefftc  fislei^iega 
|es.iudiaoiAoendo:hoceft  ad  dicendonj  insomni  populoCreges  cnim  tnnctcmporisexcrcebat  offi/ 
dom  iu^cisivt  para  in  geftisdauidt.qSe  etiam  falomosiisiamcanmimadaasmeretnccs)(isiesin/ 
quam  ftabilitpdomaiigennifacccflioni,danid  • FiriKatpin  enim  erat  regnum  danidis  etiam  pre  filiis 
&nep6ribns&ddnccpsiaptoniiflionediatnafe0tapanathanprophetam.Et  proptcfca  dixiqldlea 
domm  danid-Er  ad  literam  etiam  erat  ftabilitns  loeusregif  ledis  niemfalem. 

Q^lCticrunt  picail  ^icnirjlcin-  Sedes  rrgip  ftabilirg  domm  danidisinon  folum  ad  indicium  facien 
oam  Ce  J ad  pacciti  cuiitarb  intinndcrc  ddcnbanfitrrdntn  dccis  dicitof  petierfit  pacem  cimcatis  hic/ 
tofol)rmitana:.Et  perhoedefenhiturad  literam  q>  ab  initio  quando  danM  venit  inftimtanis fedem  re/ 
f 'ucq  Jtfi  bcrufale^wnit  pacificas, non  queen  s malum  cimtaris  ledbonaiaa  culpa  aotc  tcfiAcne/l 


1 


PSALMVS  .CXXIII. 

ci|»icriditbdfom.didtnraiiinj.B^.^.ymnlti  id)df0it(Htctimrdaiiidi|noningtcdiem  hnct^A:^ 
ptercaopotmtrdamdanviarmorDnilabiicercfibihieniralein.Qiuadgoqoamu  inipfo  cftfpaccm 
non  folum  votait  fed  p^it  daiiid,idco  diamt  (p  Idlcsitgif  petiount  paoon  hkmiirian.&  lignifkan 
cerdrfaibfinirieda  poetes  pacf,quiapacaDpeacnintitd  collocandam  rcdrm  regiam  in  hurafakm. 
f Qutefixnt  amatores  mi.  Adaette  hic  dilaram  oonllnidioncin  lito*  a ptincipio  tertii  vertculi  hac/ 
nf9 . Ibi  enim  incoepit  o hiemfalemiSe  interpoficis  tdanais  8c coniandtionibas.modo  Ibbuingit  ab 
loqocndohicniralon/qiiiclcentamatorestni.Ac6apotedicaa.Ohiouraleni  qaiaescinitas  templi 
deijadqaam  &c.qoiaeftin  tefedesrcgialkaens  imuoam  Acfludiofa  pacis,  ideo  qoiefcent  amatoies 
tni/hoccftqaietem  in  teinacnient.Entpaxin  antemarali  mo.qaies  m palatiis  mis.  Non  blnm  ama/ 
toies  mi  indecmiqi  qnkfeent  inte.U  oit  qnxsm  magnatibos  &pai  intoto  popaio  habitante 
vf<p  ad  anccmonde. 

fratres  meos.  Sradiom  r^inm  ad  pacem  Se  bonam  hiemfalem  nonq  defbninim  defert/ 
bimnreddendo  rationem  pnediftoram . Daoid  enim  rex  reddit  ranonem  nararalem . propter  hatres 
meos|fangaineinndtos,atlbciosmeois(innaosvincnlofocietatis.Etappcllatfociosaat  omnes  emet 


zio 


*>ppeBatfociosrnosqooiaamid)nfpjsqutbnsgtammfboatq>daDidhab(m  m 

fcdem  legiamtqniip  nuncianerant  ei  q»  erant  idiafpi  aliqui  ptfpotenccs  obllantes , quos  appellaranc 


qaxram  bonom  tibi.Er  addant  has  rationes  non  folnm  ad  reddendam  rarionem  antedidamm  qmc 
tnm  Se  padsifed  ad  odadendum  (urpitionem  a hierofolymiris  de  non  polimcracia  pacis  &boni  aai/ 
tatisAcfi  dindojiopropco  vos  qai  non  meremini , fed  proptoftatres  meos  Arfocios  meos  &pptet 
domQ  dni  do  noRn  poioieraboficienspaoem  & quoens  bonum  dairatisAmen. 

CT VVLGATA  EDITIO.  (J^Gmricuni graduum.  CKXIJ, 

D te  leuam*  oculos  meos:qui  ha  bitas  in  coelis. 
Eccelicutoculireruorumnnmanibusdominorum  fuorum. 

Sicut  ocuKandllf  in  manibus  domin^  fu^ta  oculi  noihiad  dominum 
deum  nofbum  donec  mifereatur  no(^ 

Mirererenonridnem^ererenolfaiiqaia  multur^leti  fumus  defpe(%‘6e« 
Quia  raultuoirepleta  eftam'ma  noffa^topprobriu  abudandbus,5f  delpcdtio  fuperbis» 
CIVXTA  HEBRi.£VM.  |J^Canucumgrachiunr.  CXXIII» 

I Propheta.  A Dteleuauiocniosmeosnpiiredens  inccelts. 

* ^ Ecceficut  oculi  fouomm  ad  manum  dominorum  Tuorum /fTcutocu^ 

Ii  andll(  ad  manum  her^fufiite  oculi  noflri  ad  dominum*  deum  noflnim  ufquequo 
niifcrebiturnolhi. 

9 Miferere  nolfai  domine^mifercre  noRritquonia  multum  Tadatl  fumus  defpedtione» 

4 Nlulta  facietas  ipfianim^noflrftilluno  quietorum,defpc(ftio  fuperbis. 

T Italus  eft.Canncnmgraduom.Deqao  vtlnpra. 

<rCitcamatenam  pralmicltaliqoidocrrti&aIiqnidambisafi.Cenfidl(pp(alfflasilteeil  oia/ 
do  po  pali  vetens  teftf  oppiefll  ddpeCtione  Se  irnltone.&  gde  q>  pfona  loqaens  in  hoc  pfalmo|his  ma/ 
lisnonfolmn  oppiclblcdplenalitmali.dateplalmas  temnit.  jQl  veto  petibnahax  non  Iit  (ingala/ 
tfi  homo  fed  vna  mtiincndo.ez  eo  patet  <p  in  primo  verficnlo  itiemit  alingalari|dic^  leaaui  ocnlos 

BMOs»kiderempetloqntfplaialiter,hoceftpcrpnomenolln|aeaunoftra.p'£)santemnlrit^oiuec 

VfTensfitttflf,imcfcaioafficftiisreila{.magnifmr.n.haecmaia  trporalia  imlionis & de&eClionisrfc 
«Stifedt  qi  o^os  fnfpclbs  tenet  ad  ded  vfqaeqao  dens  ftiblenet  ab  hac  milima.Talis  dqde  afEndas  n5 
qi^rat pfe^ni  Ihiins  noni  teflbeaius  no  fom  pfe^oies  patres  ibargaodetes  qtfi  digni  habiti  fant 
f ikdiciefii  cotamdia  pan.fcd  & alii  cd  gandio  fnlcppcidt  rapina  bono*  faoaim  parer  ^ hebr.io.Sn 
BH  St  veteris  telHCin  ^o  teporalia  bona  pmittebanCcdfonar.Qr  Ambigoo  ^r  eft  fi  pio  aliquo  cei/ 
fb  8e  pro  quo  detenninato  teamotepropheta  loquihqoia  hpeduo  mala  cfcfpeCtionis  Se  itn/ionis/lepe 
populo  illi  amdiflr  videntoRlicat  ci; panpatas.qax  homines  nchcnlosfiKiu 

Caictibppfid.  D ii 


*v 


PSALMVS  CXXIIII. 

IP^atma  igif  & rummariam  plalmi  cfi  mulatndo  Rpletadcfpcaioiie  Oc  imlion^ln^idciM  ad  dcf 
vt  mifericordita  fubutniat. 

PerTona  loqucns  propheta  e(l* 


incocus.riQni3no  oiottcjCdcoio<jncao,Qflcnoiiipui  icocic  in  ctcii.vc*  «ki  u 4iu  i4mi4cn  vui^wvr 
cm  cogitare  ee  aligd  qd  noUibi  Gt£t  ventas  locutioni  tndcns  eft.g  ct  in  ccdu  fedes  es . Oe^.vbi9 
fedetA  hocad  ex^lctia  euis  fpeftat  q;»  «I  codis  Ccdeatihoce  qcK  regnet  aciodioctHfciuiia  ledef 
Cii ftrnqni  e^cegis  & mdias£t  nihilomums  fp^t  df  in  codis fcdesjtone  maoifiAioqc  tStr 

ftnfi  diuino^qa  in  codis  oia  (ic  ordinate  ptocediit  vt  duuna  pnefennam  pnefe  fetant 

j fiflit  oculi-  Incipit  hic  ps  czecunua  tali  ordine-Pno  traClaf  lUa  pamculafad  te  knaui  ocnloa 
meosiquatu  ad  modii  Icuadi  ocolos-Sccfido  qnatii  ad  camiibi  milictcK  nfi-CCModus  leuandi  ocnloa 
czpbcat  quatfi  ad  doo.Cquatfi  ad  fubieilHonc  ex  filitudine  fernoq:  & ancillaq^no  aodaiftcr  ezigctifi  nc' 
cS^a  ad  viChiiled  vt  fenios  & ancillas  decet  duigcntiii  & leoantiiioailos  veriiis  manos  dni  fcn  berg 
vtpotnganthbi  ncce^na.&  quantum  ad  petfenaannam,dicendo  vfqocqno  mifetebiEnoIln. 
li^ererc  n^ri-Tiaftaf  hic  ca  leuadi  ocolos,exphcado  mifena.Qm  moltii  ladan  fumus  dcfpeAio* 
ne,multalacictasipfiaicnfac:hoccftmutatndbfacietatfi  diuetfaqiinioriaqiiaeftipfiaipnfar/vire  no 
Ihe-Vnicovctbo  defert^  voluit &mumctabileranlntudineac  magnicndincCvtpotcvl»ad  ude/ 
tatt>niunariLrillofioqnietoq:,dcfpeaiorupetbis.Subiun»tgeneralifaaetati  miutiatumduas  la 
foecit  Altera  q>  fumus  illufio  quictoquhoceft  cp  illodimut  ab  homimbusquittis|ociofis|ddiciofis.  AI/ 
(era  <p  fumus  dcfpedio  fupbisihoc  cft  q»  defpici  mut  a dimtibus  fupcteffluentibas)ac  p ptetea  fupbien/, 
nbusJ&  fpecificauit  has  duas  iniutiasCqm  itolerabiliorcs  tunt)ad  puocadu  dd  milenaitdil  Aiiien.  , 
CTVVLGATA  EDlTlO.  Canticum  graduum.  CXXIII. 

I(i  quia  dominus  eratin  nobis  dicat  nuc  ifradmilTqadns  eratin  nobi» 
Cum  exurgerent  homines  in  nostforte  uiuos  deglutment  nos.  ^ 

Cum  ifafeeretur  furor  eoram  in  nostforfitan  aqua  abforbmlTec  nos.  - 
T orrente  gtrafiuit  aia  nfatforfita  ptraflflet  aia  nfa  aquam  itolerabilcnu 
Benedidus  dnsujui  non  dedit  nos  in  captionem  dentibus  eonim. 


Aia  nfa  ficutpafler  ereptaede  laqueo  uenatiutlaqueuscotrit^ed: nos  liberad  fumosi 
Adiutorium  noflrum  in  nomine  dominitqui  fedt  coelum  fl£  terram. 

IflVXTA  HEBR.£VM.  Caricum  graduum  dauich.  . 

* -IN  Nifidominu?3>fuitnobis:c3tuigcntefupernoshoattu«.:  , . 

s Tunc  uiuos  abforbueruntnostfurente  ira  eorum  in  nos.  ■ ' 

4 fune aqufillueruntnosrilumcntraiifiuitfuper animam noflram. 
taqni  f Xunctranfiuitfuptt  animam  noftramuiquatfuperbiarum. 

f Benedidusdominus^q^nondeditnosprfdamdentibuseorum. 

7 Aia  nfa  quafipaflcreuafit  de  laqueo  aucupum:laqueusfra<5tuscft,flC  nos  euafimus..  . 
a Auxilium  noflrn  in  noiedomini^tfaifloris  coelorum  fictnrf. 

»T-ilniIoseft.Canrtcum  graduum  dauidtOe  quo  vtfupta.  ,, 

I ajjCircamatenapfalmieftaliqdcettfiacaIigdambign|j.Ceitfifiqdemdt<bidndtinhoc piw 

mopopulus  iftacl  recognofees  (e  diuino  auxilio  caaiiQc  penculu  ocofionis  ab  bole  in  finoiet  poltfnla 

■ntCt3c®fuitfi3eocCl(ilS(q)fuitGcutaulSUml’"'''>'''“'’eanii»/iialirnaIaouo]  ' " 


didoriLdicet  nunc  i(rad,niri  ® dns  fuit  nobis&c.Hoc  eft  eigo  ceitfi  de  matena  pfalmi.r Ambiguma 
aGt  cfl  que  hiftotia  hic  tangat.  Cfifidetado  autem  tp  dauid  inducit  populum  ip  nunc  dicet  gratias  oi> 
»nafioiimapencnlis,apparetq)tangtuncCttmpore  falicet  ipfiusdaaidis)cnafenc  populus  tali^ 
pencula.CJuoatca beneficium diuinumpnefhtnm  populo r^antedaoidc,proquanto  non  vna 
Mts  i&adia  vniuafus  iCcacl  eualit  fecotus  apcnculo  vltcnus  fcniicndi  moabidsjfynsfphiliftp^  cf 
OTs  drcumuidnis  gentibusiquibus  prtus  fduierantCvt  patet  in  libto  iodicG  Oc  pnmo  regum  jcft  m* 
(cnap(almihBiasadlitetam.qaadramGqaidcmboicG3Ubiomnu.  ^ ...  ^ . 


l 


) 


PSALMVS  CXXIIII.  zii 

CSVMMARIVM  EST. 

CT Cantat  dauid  popolu  ifiad  tccognofocnte  tpe  itgnl  dns  bniiau  diainfi  qoo  otpnu  dt  a periculis 
(dnkndi  vltetius  gmbas  drcduidnisia  qua^  ddatu  cnaldunt  dno  fiagencc  p danwm  lUatfi  vines. 
([Pftfonacjoq^tesfiintpiophcta&ilrad.  ^ 

*K  T 2IR  Dnd.Ouiidif  plalmus  m ptes  duaKppofitiaa  mateneAoKCDtiaaiibi  fvtctc.l^Pioponitdi/ 
J.\j  cct  ndc  ilhid. Adtietbifi  nlic  demodiat  tepus  regni  dameb  ia  feaui|<p>  cdditns  eft  pralmus.lC'  ' 
lad  nomccft ipfius populi hcbtpi.pr^ifidi^  Afuit nobis.Ecccqddicet,nUiqi dns fuatnobis|bis  cepe 
ad  exaggeratione  grancnduiisicxuigete  uip  nos  hote,tunc  vinos  abfoibueidc  nos  .tnagnitodinf 
picub  a qno  Ubaanis  w pponic.Ec  icedit  p hoicm  multiciidinc  hoinm£t  ppea  tr^t  a lingulari  i plifr 


(t)  ichoari  debetriicct  nue  ilcacLAlce»  dl  q>  vbi  df  nili  ckis  q>  fine  nobis/nal^lica  dl  ooiiletio  q«na  ot 
dmada  dl  licjiifi  q>  dns  ftiit  iiobis.mctrLn.ca  hmdi  crafbdnes  cottgdc.^ Aducncqnoip  modd  loque/ 
dl  Ungiip  hdin^cucelo  tfic  vinos  ablbtbueriitnosiqou  no  itedacfignificarc  q>  abtbcbuetdt.fcd  q>  nifi 
dns  atbidet  abforbniilenc.qd  in  lingua  latina  didmus  tficabrocbuillbic  nos.Hebrpi  enim  omni  au 
xentcspiaetento  piaccoq  indicaciniiiUo  vtnnLEt  hoc  idem  incdiigas  mcofeqnentibus  huins  plalmi,- 
Et  ddoibic  vinos  abfoibcndos  vdut  a mannis  bdms,ad  (imificandam  integneatem  peticnluqnia  id 
beet  fiieranc  in  penado  nca  coco  perirentlient  qni  vini  abiorbentur. 

'<r''^urci1tCiraeo:pinnO0.  Inapithicparsexecntinataliordme.Pnmotradafilla  patticulafeznige 


l6  duplr.Pnmo  ad  lilioidme  aqua»  ipetn  riipnenictiuivt  depe  codgit  ci  motibus . Futete  ira  eof;  t nos 
Cma^cndoipetusphocligniificatjtfcaqillneriicnos.Incclli^pillnillbitnosdioc  dl  coopuiiiene 
fid>mergedo.aqoa.ruioillnic  nili  qd fiibcus  ea  dl . pTlume  tiwnic  lop  aiam  nfam  Altera  litimdo  ell 
aefccas  flnminis  cfi  picnlo  inxea  habuatil!.FIame  cranii  uit  rupj.ioxu.aiam  nfam/vita  nramihoc  dS 
cnm  piculo  vit;  nf f.Tnnc  n^uiqp  nalillfet,rup  a!am  nolbam  aqoa  (hpetbiamm : hoc  dl  aqoa  (bpv 
cxcedw  Sc  Tubmcigens  vinm  noilum.In  hdiifo  habetur  aoozin  nnmero  pluraIi.Eclignilicanf  per 
lias limilitndi nes  picula ui»atabilis  (buitiins  ^pnlidicnt  abfoiptus  &robmerlhs(itrcparabilis  tlL 
3&aicdicn]6  one-Ttadat  hicUla  parriculatnili  dns  &cgfas  ag^  dco.ua  q>  dno  in  hacgfaifiaduv 
ne  explicat.Clibetatofc  dcdfnd  dauidqnd  Ibites  illins:&  modd  qno  libcuti  fdc.QTDberatore  idpilit  (i/ 


Bmilanf  holks  fetis  Bc  populus  ilhid  M^ieo  q>  lient  fi»  ad  ^jiu  getes  lUp  ad  pplln  le  hdiar,  vorata 
libeiutc  Seota  ilbfi  bona.Et  itediep  nocfignilicare  q>  dens  nopmihc  illos  cdTumuhocellJUid  dan  in 
^da  dcnbns  cdfiim^pV n deda^do  hoc  (iibdu.  Ala  nf aj  viu  nfa.q^  paller  cualir  de  laqneo  ancu 
p&Didio  hebtaica  irciipuu  eualicifi  latinitas  pmitceret  fonat  enabLOeTcnbitp  hac  metaphora  mo/ 
ddqoopopnloseDalicdepiculo.allimilisvitapopolipafldiqeualitdelaqnto&rnbillgitmoddquo 
cnant.laqncns  ftadns  efi,&  nosendimns . Poteria  piidpti  dennetili  pptin  ilrad  in  (dninitead  hoc  vc 
ppemo  f^ret,  vocat  laqncG  detinetqled  fudi!  p populi  libcutione . CTAuxiiid  nofliuiad  fradionC 
l8qoei,in  notcdSi  fadotis  oceloiK  6c  taacDiddo  anxuifi  nollili(iiMificat  ipfos  coopatos  ad  fiagendi 
bquefijnuos  tri  dimno  anxilioiunxado  dioind  nomeqa  vete  Rcraicdaoidts  Rqdan  pcadia  omnia  ^ 
bus  confregit  potctias  obm  vidnanim  gentiomifuetnne  innixa  dmino  aniiliaAmea 

CV.VLGATA  EDITIO.  graduum.  CXXmi. 

V i confidunt  in  domino/fient  mons  iionmon  commoudiitur  in  acternfi 
qui  habitat  in  hierufalem. 

Motes  i circuitu  ei?/dC  dns  i circuitu  ppli  fuitex  hoc  nuc  & uTc^  in  foculo. 
Quia  no  rdinquet  dominus  uirgam  peccatorum  fuper  fortem  iuftonum 
ut  non  extendant  iu(H  ad  iniquitatem  manus  fuas. 

Bencfac  dominetbonis  fiC  redis  corde.  * 

{^eclinatesant  in  obligationes  adducet  dfised  operatibus  iniquitateqiax  fuper  ilnet. 
iTlVXTA  HEBRiEVM.  (^Canticum graduum.  CXXV. 

qaf  a 

Onfidentes in  domino*  licutmdsfion:  nolabet/  aeterno fedebic. 

s Tiittufalem  montes  in  circumitu  ipfi:&dominus*in  circumitu  populo  fuo  ex  nunc 
,*  &uf9  aeternum.  ■ : . -.i 

CaietlbpplaL  D iii 


PSALMVS  .CXXV. 

Quia  non  requiefcetuirgaimpietaairuper  fortem  iunorufflrpropcereanon  extendet 
iulti  in  iniquicate  manlu  fuas. 

Benefac  domine^bonis  rcdtis  corde  fuo* 

Ecdedinantes  obliquitatibus  fuis/deduceteos  dominus , cum  opetandbusiniquicv 
tistpax  fupcrifrael 

rTpImluseft.Cantiami8ra<taaiD.E)eqDOVt(npra. 

J.  |irCircatnatenampraItniadaaTeq>  ante  R^otndaoidis  omnes  dmcatesUiad  aanc  indiCEv 
tentesqjoftq  aatem  populus  Ifrad  vidic  regem  dauidem  llabilille  fitmitaec  perpetua  hiemfalem  pto 
ciuinte  regia  limul  & diuina  ratione  templi, occalionem  habuit  cogitandi  & murmurandi  cmitaee 
hietofolymitana  munita  ab  holhbusfreliqons  populus  aliamm  duitatum  pateret  rupemenientibo» 
holfabus.Vnde  ad  occiuiendum  huiufmom  cogimtiom  Ibi  murmuri  editus  eft  ptalmns  iflcdedane 
tonus  q>  vTiinerfus  populus  ifrael  modo  confidat  m dommofdurabit  & habitabit  (bnms  Gcut  mons 
fion  & hict^alem.ranc  tSk  ad  literam  muntionem  & materiam  pGdmi/iplc  plHmus  dare  monAran 
Similans  confidentes  in  dommoimonti  lion  flec. 

CTSVMMARIVM  EST. 

f|[rConfidcntes  in  domino  erant  fient  mons  fioniimmutabilis  Bc  habitans  in  «tonum  t quia  domi/ 
nos  cucumdrea  cnftodit  populum  fimm  fic  q> alienus  pnncqis  non  dominabitur  eiumquos autem 
bbdncet  de  tetta  quam  deoitcis. 

CJ  Pciibna  loquens  propheta  ciL 

C0nfidcntC0  tn  ooitlino^  Diuidimr  plalmus  in  paites  duas : propofitinam  materia;, 8e  arenti/ 
uauvibi  hicmfalcin.GrProponit  fimiliradine  inter  confidentes  in  domino  a vna  pattq&  moa 
tem  fion  ex  alrera  parte.Confidentes  in  dommol  vbicun^  habitantes,rupple  funt  fient  mons  fion . Ec 
cxplieans  penes  quid  attenditor  ha;cfimilitndo,rabinngtt.non  labetur, areetno  Ibiebit.  Seeundi  pam/ 
li.3)didt  deus  de  monte  fion.  In  domo  hac  6c  m hierulalem  quam  degi  de  cunChs  tnbobns  iltaelM 
nam  nomen  meum  in  fcmpitcmum.Hnuirmodienimpromiflio  hic  defcnbitnt dicendo,  non  Iwe/ 
ama  Aatu  fuo,fed  tcdebiqquiercet.atemo.Hoc  idem  intendit  propheta  applicandum  ad  confidentes 
in  domino.efl  enim  impcifclius  fermo.Et  Ibiros  eA.Confidentes  in  domino  funt  ficut  mons  fion,qui 
nonlabetnnqoiamiiofedebicihoceftctiamconfidentesmdominononlabcntnr.in  ctetrium  fir^ 
buntaliternonefi^tficntmonsfionhabensiftasconditionet.  VndeOcinallegato  texto  robiungir 
deus.  & monere  non  faciam  pedem  iliad  de  tetra  qoam  tradidi  pambus  eommCecce Habilitas  fi/ 
milispromiHatodiftad;)itadontaxatficuHodienntfaceteqn*pnecfpieispamannm  moyfi.  Pro/ 
etcrhancemm  conditionalem  propheta  non dixiqpopulosifradGcuc  mons  fion,£ed dixit  confiden/ 
t»  m dominouid  inclu^dam  conditionem  appobtam  a deo.nam  confidentes  in  domino  funt  cu/ 
Hodientes  mandata  deL 

Cri^icniralctn.  Inapit  hic  pars  executioa  tali  oidineAimo  dedaraturiOa  pairiculaGcot  Secundo 
dedaratur  ilb  parrieniamon  labetniTibi  quia  non  teqaiefcet.Tettio  dedatator  ilia  particnla|con6deik 
tesmdommoiibibencfac.GTReddicitaqiracionemfimiiitiidims  intamomemfion  ficcofidentes  m 
domino.Hiet^alem.facibi  punftum.hoc  dl  ficefl  nmnita,raontes  in  circfiitu  .ipfiihietofalem.  {T  Vb* 
adocTte  duo.  Alteram  q>  pro  f^onymis  in  ppofito  vtitut  propheta  fion  & hienuatem  t quoniam  vna 
&eademeratciuicas,cnmsvnaparsvocabaniimonsfiominqaacracdomusRgia,acin  cuius  fony 
mitatefdificatnm  eH  templum.  Alteram  ipoccafio  murmurandi  tnrinoator,qma  hiemfalem  oatmo 
nita  montibus  in  drciiiraiac  per  hoca  naturali  fitu  munita.Hincenim  ratio  murmurisitanq  rex  Io/ 


taoiicui.nicrutiijciii  piu  inumuiuit.  ,1,  ,.„u,»ii*populus  dci  habet  pto 

minum  m arcfiitaquanto  eigo  dominus  pcadlat  montibus,  tanto  munimen  populi  acdlcntios  en 
munimine  hiera^alem-Ex  nunc  8e  vfqi  anernom.Quia  montes  perpetuo  munimmi  funt  hictolblymi/ 
.tanis,oportuitcipllcare  ip  cnam  dominus  perpetuum  munimen  mpopulo  (bo£t  dicit  ex  mmcdioc 
efi  a tempore  quo  populus  eonfidit  in  deo. 

iQuianon  reqiricica.  Dcchtarafimihradmecum  ncellenria  a patre  confidentrom,reddit  modo  «#• 
Cionem  cp  non  labenturiqi  in  anemum  (bkbunt . Quia  non  leqi^cet  vir^  i mpietatis  fiipa  Ibrceni 
luHornni.a  diuina  enflocfaa  efficietur  q>  siiga  impietarisihoceH  potcHas  idolatraram , non  qnicTcetf  ' 
.aondominabitBr,fapcrterramqaaclbrscHmHorum|abiah^ifaadiacob(Sifilioram  imitatium  ipfos 
in  iu1hna.milltimenim  hoRemnmebanrnifiidofatiasftproprcreaadufioomniSextiand dominii  ~ 
figiuficatacHadodcodo  virgam  impietatis. fPtopttrea non  atendcncuiAi In iniqutaie manos 

.11  'l  . . 3 


i 


4 


PSALMVS 


rnas.Fni Aos  & fints 


.CXXVI.  : 

manmim  in  iniqnitamhocdlnon  ado/ 


cateiniqnqnon  adonKidohAdoradocniininiqiia  fignifinttir  pcraxenlioncin  raanamn  in  ini/ 
qoitateqaia  adonntu  doiant  manas  vcrlos  illam  qacm  colant.  Proptettajqaia  non  rcqairfca&c> 
Uko  non  otoident  iufh|iliadir^  inlhtum  fcaames,in  iniqaicatiqidolatn^,raanns  ibas;^  obleqacn 
u domtnolpadtem  initam  cam  co  fanantes  & gradas  refamtes  deo.atcndoit. 
jOotCf^OOITUn(>i^oddinir  ratio  lUuispatticolf^coiifidcntcsin  dotnino/cxdii&ftntia  tmtbotionis 
Aatiit^  infhs  & uiialfas.(rBaKfiic  domme.Pa  modam  (applicationis  rembadonem  ialtoram  ligni 

ficaovt  mtdligas  Rc  paidete  et  lolbda  vt  innitatnr  gratia;  JBonis  &;  rei3is  in  coidc  fuo.  Bonitas  ad  in/ 

tenoonem  rcfdrnnr^tndo  ad  etecDdoncm£t  vtraqi  dcfcnbitnr  ndicata  mtas.vtetdudararomnis 
6mulatio.([rEt  declinantes  obiiqaitadbns  (nisJictnbutio  iniquomm  defcnbitur.non  fopplicando 
fed  nartandoumoniam  et  nobiliplis  non  et  deo  declinamus  a retio  ad  tottos  moies . Vndc&  Rgnili/ 
cannas  diae  obliqpitatibtis  fuisiqaia  ptamtates  et  noflra  fune  officina . Dedocet  eos  dominas  cum 
operantibus  iniquitatuihoccftabdiicttcos  de  tora  qnam  dedit  patnbns  eoram^cat  comminatas 
cffindentero.Pax(hpatrrad.Imprecandseft  voxiRa,  maniicllansqaoiiam  tet^enrpa  hanc  piai/ 
nmmifcilioctadhocvTlitpatfupailraeVadhocvtnonlitmarmurintaeos.iedfapa  vniaafom  il> 
(ad  fit  pazilit  tranquillitas  ordinis  confidendo  in  deo-Hincaconiicere  poilamns  exoitam  fiiifle  mnr/ 
mnt  ii^opalo  i(md  ppta  hiem(ale:&  (p  propterea  propheta  condnfinqpaxfit  (upaifiaeL  Acfi  apa/ 
Udunflicr.Cefletiam  monnarado.atlitpaioominiin  vninetfoiliack.  Arnen. 

CTVVLGATA  EDITIO- 
^Candeum  graduum.  CXXV. 

N conuotendo  dns  capduitatem  l?on:fa<fti  fumus  (Tcut  confolad. 

T unc  repletum  A gat^o  os  noftrumt&  lingua  noRra  exulcadone* 

T unc  dicent  inter  gentesnnagnifTcauit  dominus  facere  cum  eis. 
Magnificauic  dominus  facere  nobifcumtfaifli  fumus  locantes. 

Connate  domine  capduitatem  noftramdicut  torrentes  in  auRro* 

Q^ui  feminant  in  lachiymistin  exultadone  maenc. 

Euntes  ibant  flfilebanctmictentes  femina  fua.  ^ 

V enientes  autem  uenienc  cum  exultadonetpottantes  manipulos  fuos. 

CIVXTA  HEBR/EVM. 

fCCanricum  graduum.^  ^ ^ CXXVI. 

■ D nf.  Educente  domino^capduitatemRomfmmuslicucconualefcentes. 

^ Froptieta.  X^T unc  implebitur  rifu  os  noRmm/&  lingua  noRra  ca nm tninr  dir/nf 
inta gentes.  Vox  gendum.  magnificauic  dns*adfaaendum  cum  iRis. 

3 Propheta.  Magnifiatnc  dominus^ad  faciendum  nobiTcumrfuimus  Iftanta. 

R-eJuc  domine"capduitatem  noRramtficut  riuos  in  auRro. 

5 Seminantes  in  ladiryma,in  cantu  maenc. 

4 Eundo  ibit  fililendo/portans  longe  femen  t ueniendo  nenia  in  laude,  portans  fafd^ 

culos  fuos. 

(nplrnlns  tft.  Canticam  gradanmDeqno  vtfapra. 

I QjMatcriaplalmi et pnncipwipfias apparendam defcnbiturredoaio  capriaitatisfion.aea 
enim  qmontraftatuttedai^o  capnuitatisUMlolfion.claKfignificatnrqidcrDdoaionc  captioita/ 
tis  babylonicf  cft  fermo.tunc  fiqaidem  non  vmneifus  ifi^.liad  popnlns  capnoatus  a fionfhoceft  es 
tegnoiudf>OTporecapaaitatisioachim  Scliskchk  tegam  ioda  ledoAuscftt^crToida^flctme 
icgibos  paCunm.Et  lute  dl  ad  lutram  materia  pfalmi. 

CTSVMMARIVM  EST. 

CrPopalasGoncwtmatnsanabachodonoroiiflcndo  init  in  partes  longinqnasrpoitSs  femen  dini 
(aipnuKiqao  miChficate  rediit  emn  onlranone , redocenie  eos  deo  in  Itonitn  laetitia  6c  dimna 
bode  etiam  ab  extraneis. 

IfPofonaloqaens  propheta  dl- 

£ducentC  OOtninO-Dioidinu  pliUmas  in  panes  daasipropofitinam  materia: , Ae  execotioami 
ibi  tunc  impIcbitur.CTPtoponu duo.Primo  icduttioncm  capnaitatis . Redacente  dominofnS 
lOqitiincateni  lionia  Gon  abdndam  in  babrk>ncm.5ccondo  modiiminimos  fient  cornui 
CaietioQpCai.  D iiii 


ID 

Ibie 


<>*  ■ 


PSAIMVS 


.CXXVI. 


fctntc* . Veram  effe  hacptophcriam  tcs  podea  gcfta  trfbturrqooniam  fimiles  a fgritudineconaak' 
fcenbnsffucnit  retkiitcse*  capnuiratebabyloif .paulatim.nauite  funt  vites  eoftvt  patet  in  bb.  efdr^ 
(rZailCinipIdiitUr  rifu-lncipit  hic  pars  oeconaa  taU  ordine.  Pruno  traAatut  lUa  parncnla)rcdnce 
tedoannocapamtatcmfion.Secnndo  illa|faimas lient  conualefcentes|ibi  fcminanccsm  iachryma. 
CJExplicanir ita(]>  reduCtor  ex capnnirate dominus, fupplicando  aograentnm.Tonc  impldnmt tifii 
Calignonruslignilicatarlgtinainccnorredandasinextcriotalignaui  vnlm)&bngna  tioftra  canto, 
tunc&cies  noftra  erit  plena  l«itif,8c  Iingna  noRra  cantabit  canuca  da . ^Tnnc  dicent in  gambi». 
nonfolum  noslaDdabimns^m.fedcnam  uitetgentcsatraneasdicerihocfcibcet.  magnihcanicdo 
oiinns  adRiciaidom  cum  ilhs.Ira  (p  profitebonnir  gentes  (p  dominas  fleat  magna  nobifoim.  Adim 
pina  dl  prophima  harc.qaum  cyras  rexpetfarum  etiam  Utens  pobUcanit  q>  deus  mandamt  fibi  fdiH/ 
care  rempUim  in  hietufalem:&  q>  propterca  licentia  dabat  vt  ii  qmerantin  capnuitateftedirent  in  hic 
luTalc  &c.Quo  faCloiranoni  confonat  vt  mnln  gcntilinm  videntes  tale  regis  teRimonium  & opusidl 
cerent  qnoi^magna  fecit  dommasilhscaptinisiqunm  conflet  cdfillariosrcgis  munera  mifilicinhie/ 
rofalcm.p^Magnificauit  dominus  ad  faciendum  nobifcum.Gentilcs  dicent  & nos  profitebimut  & ca/ 
tabimus-magnilicauit  dominus  ad  faciendum  nobifciii&ideo  fuimus  Igtantes. 

II^IIC  DOniine.  Laudato  leduftore.fapplicatpto  augmento.Reducdominecapriuitatem  noiliani 
ficut  nuosm  aultro.Rim  aquatumiflante  vento  a mendic.magis  abundant  & fluunt.Et  ideo  pa  hanc 
fimiUtndinem  pent  prophna  redudionem  captiuitatis  augeapr^ditenim  prophna  non  reditura 
totam  captiniratem  a pnncipioiSe  propterca  pent  augeri  iduCtione.Et  ftiit  hzc  oratio  exaudita.  qi& 
poli  pnma  Rdadione  faiUafab  cyroifecuta  eR  fecunda  duceqnoi;  zorobabel  lub  datio : & poRca  tet/ 
da  fim  xerxe  filio  dani  duce  crdra:&  demum  (bb  codpn  xetxc  venit  nefias. 

0Cin(runtC0  in  li3Cl?ty*ina.Ttadlaf  hic  illa  patticnlajfuimns  ficut  conaalefccntesidcdatado  vtifiqi 
ftatunufaiicet  maU  ex  quo  populus  conualuit.Sc  boni  in  quod  eR  mutatus.CTDeclaraC  autem  ex  alia 
maaphora.defmbendo  modum  <mo  redudi  funtex altera  fimilitudinaralicet  adfeminantes  cum  Re 
tu, metentes  autem  & reportantes  muflum  cum  l^na.Congrait  autem  lucc  Rmtlitudo  ra  .gcRpqifi 
§uis  fcnptura  facta  nihil  aliud  dicat  de  ca  redu^onis  nifi  q>  fufaranit  dfis  (pirimm  cyri  regis  pma^ 
iolephuttnb.XLanti.tefdt»cynisrcxpcr(atam|vifbclaiapiopheraq>fcnpfi(IdchriRomco  c^  &c. 
concOTit  deum  prpc^ilTc  fibi  q>  (dificarct  tcmpUim  in  hictnlalem.Rcfett  qnoip  <p  danos  votum  vo/ 
uaat  Ii  fieretrexfdonarehiaofolymitanotcploomnuddvara  quaerant  babylonigjKtxem  quoqite/ 
gecrdtpCinlegcdiainadoAilTimOamiatiav(am.ExqmbasinnAiscnmrcnptisin  libro  efdrgiappa/ 
tet  ratio  iRiuslimilitndmis.rcmmantes  in  ladiryma(lioccRmimiltitndinclamrymarfi,ui  cantu  mer 
tcnt.CJ^  declarans  parabolam  (abdit  Eundo  ibitjpopulns  m capqmtatcmAflendo.-potran.s  Iodm 
ad  longinquas  regiones, femenidiuini  verbi  raaorami;  librotum.veniendo  veniet  in  laudeilaudaiido 
dcfi.&  ad  litcramairobabeirab  dario  multitudinem  truces captiaoqc,venitcfi  cantibus  & tibiis  de 
cymbalis.Porransfefacnlosfnosivafotnm  aigentcorum  Seanteo9;&  regioi^  puentofi  pro  replo  Seb/ 
ciifiais.Faracnlosiqnir,nomanipulos  Ged  blciailos  manipulopad  dmo^£  magnitudine  fhidtus; 

potes  parepoitarioncfafciculonim  intelUgere  magnitudinem  fniOus  produaipadiuinum  k/ 
incn,in  hoc  q>  tot  teges  & confiiiani  cognoaetunt  Ac  colueinnt  vtiam  deam.  Amen. 

CVVLGATA  EDITIO,  ^Canticum graduum.  CXXVI. 

Ifi  dns  (dificaueritdomu:in  uanum  laboraueruncqm  (diScant  eam* 
Nifi  dominus  cufiodierit  duitatemrfrufira  uigilatqui  cuHodic  eam. 
Vanum efiuobisantelucemfurgeredurg^e  pofiq  federitis  qui  maduca 
tis  panem  doloris. 

Cu  dederit  dilcdtis  fuis  fonutecce  hereditas  dni/fiHitmerces  fru^  nettis. 
Sicut  fagittf  in  manupotentisnta  f3ii  excuiTorum. 

Beatus  uir  qui  impleuit  defiderium  Tuum  ex  ipfismon  confundentur  cum  loquetur  ini^ 
mids  fuis  in  porta. 

CriVXTA  HEBR.SVM.  ^]^Canticum  graduum (alomoni.  CXXVII»  , 
D rt  dfis  ^nonfdificabitdomum/fruftra  laborauerunt  fdificatores  di» 

Fropneta.  |3  iniI]a:fidfis*nocuftodictduitatc/fruflrafolidttuitcufiodiens. 

<!■<* 


z Frufira  uobLs  antcIucanresfurgae,rctardantesrcdere,comedece3  panem  dolo^::  fic 
dabit  amico  Tuofomnum.  ,1 


• .1 


PSALMVS 


CXXVII. 


<• 


3 Ecce  hereditas  domini*  ffliinnerces  frudusuentris. 

« Sicut  fagiccf  in  manu  fortisrica  filii  excuffionum. 

crmt 

f BcaritucKna  uiri  qui  impleuit  pharetram  fuam  ex  ipfiij  non  confimdentur  quum  aU 
ioquentur  inimicos  in  porta. 

'Itnliisdt.CanncnmgcadaQinGdoinoni  Vd  quia  GdomonfoitdiisaiitonvdpotiiuqauieS 
1.  infbuCliodaaidisdu^aralonioni. 

CMacoiapralmieft coram  viausffacodlionU&cullodieabhollibnsRrpcanpopoliifracl  fpeftuc 
ad  (ku.modo  populos  ftudcacmfididf  ab  iniqoiEatibus.Hanccft:macenaplidimip(anerpipie  foti 
oflendcns  vanitaccm.lbidu  humani  circa  hax  line  domino , acfubmngcns  prooihones  diiuim  circa 

eademivc  darios  patebit aponaido.p^  hinc  collige  plalmum  iltom  diicCtcctaaareftacom  vereri* 
cdlamenriiin  quo  promittdiantnt  hzctempotalu  boiu  popub  iliad  petidicwn  in  cultu  dafTEc 
hoc  etiam  fulBdat  pro  fummano. 

QJl^trlbnalOquensprophetaeft. 

S30Oltunu«.Dioiditnrpfalfflnsin  panes  duas  ipropofitiua  materi*,  Aexecntioaiibific  dabin' 
CProponit  tres  vanicates.Ptima  eft  Ihidiii  circa  pdificationedomtis  fine  deo  pdifidite^i  dns  n5 
{dificabit  domfi  ,fni(iia  laboraoeifit  «dificatores  dus  m illa./Edificare  domu/nofignifet  hic  coOnie/ 
■c  domfi  in  qua  babitafifcd  fimificat  ad  Utera  oonfimer^togenie  fiho9!)nepotUfpionepotam/&  tdi/ 
qaa  ruccciIione.Ica  q>  lcnrusat.5i  dns  non  dedent  fiicodlmnc  ptogoud  feu  gentis, fhilha  laboraoenle 
quicfiip  Rudentes  ad  hoc  vt  cofitruetur  progenies  eo^Clare  fiqdem  paretireg.7  A.  i.paiaU.  1 7j>lan/ 
ct  appellafi  pdtficanonem  domosigfam  huiofmodi  ibcceflionistdeo  prominare  damdi  <p  pdinabic 
adomum|hoceftptogenicm(accaienten]dintegno£c(|imhoclocoficrumamr.conteatus 


am 

ica  CII»  ^muum  oomus  nanirausinocciipiogenia  KU  gacis.)'  :>i  dns  no  cultodict.^>ecfida  vani/ 
toseR  Rudifi  coflodiMi  cinitateab  hoRibus  fine  deo  cnflodicte.Ecintcdit  ad  liteiam  ambo  hax  Rudia 
vana  die  fi  non  ita  fe  habeat  vt  mereatur  habere  dam  pdificante  & cuRodeihoc  eR  fi  no  fcrnanetint  k 
gem  dd.fhiRraprocnrant  conldoarioncm  progaiemm  raaru|fiuRra  fohcitanc  circa  cuRodias  dni/ 
tatam  ab  hoRibosivt  in  dratero.malediCtionibQs  continetor. 

■^TUUTiJ  voblO-Tenia  vanitas  deferibitur  Ibperfloos  la^r  pro  viChtEt  h*c  vanitas  non  deTcnbitiir 
cum  conditionah  |i  dominas  non  afbenqficat  alipqma  Radia  prios  diCta  itrcptehcofibiUa  (ant  fi  cti 
culto  da  finr,vanaaatcm  fine  oblduanonelegiscUmQipctflaam  vero  Radium  ireptehenfibileomiU/ 
no  dl.Et  propteiea  firipliciter  fic  ablblote  leprehaditur  diemdo . RoRra  vobis/Cipple  eR,antdocan/ 
ees  forgene.  ApoRrophae  ad  fop^ue  liborantes-tom  prpoentione  temporis.TempM  mim  laborane 
di  eR  ^ omi  foUstiooa  illoAOitus  eR  lbl.enbit  homo  ad  opus  Rutm.  b ptopterea  proph»  fupet/ 
floom  labqim  a pronatione  epotis  delicnbit  ab  antelnoem  futgae,aiii^ncndojO  amducantes 
Cngerc,retardantesfedere.SDpetflua  prorogatio  laboris  dcTcribinir  per  retardationem  arededaQud 
mim  debciat  lirare  vl^  ad  veTpaam, laborant  etiam  pofl  fohs  occalbmifa  etiam  quum  eflet  ho 
ta  qmercadi,nohcticantcs  de  quiete  | retardant  lequiefocte  vitra  tempns  ddntum.  Et  caolam  (iibdib 
coraedates  panem  dolorumdioccR  habates  viftnm  cum  magna  affliaione.  Vbl  raanif^  appa/ 
mq>  non  labocfadfiipciRmtas  laboris icptehedinm&dicitnreisqiRttteipfiseR  hninfnuvli  [tma/ 
flmcss-UsQo  ftutem  infctins  ^ibiungcmr^^tusdco  incnmbif  curs  vi(!tns  oonuiu&pioptcrcs  fnrficy 
ft  dcbocc  cis  laborare  rctnporccon^o.hoccnim  adlircram  intendit prophenu 

ptop^Donc  tiiom  vanitatum  filiorum  iirad,dedarat  modo  propheta  rationem 
iDaram  vanitatafingillatimexdminapromfione£tfundatnrtotah*epafsfupaptomiflionesdiai/ 

nas  in  deutero.faClas  populo  iRacLCTSic  dabit  am  100  fuo  fomnam.Siqvtrubifigenir,did)ir/deas,n5 
populo  ifrad  abrolnte  fcd  populo  ifrad  amico  fuo/dei  percharltatem  /ftiem(fpenuroltura  &c.Cm  his 
enim  confiffat  aaicina  hominis  ad  denmiquoniam  aliter  non  vellet  ea  qo*  Ant  voloamid  autem  6 
idem  vdle  acideni  noUe')romnnmlquictem  ddideratam. 

£CCC  Ijl^odiOd  Dominf  filft.DccIatat  pulfione  dmina  circa  pdificatione  domusialus  vanitas  fine 
dno  fiiit  pdo  ppofita.Et  itedit  q>  filii  ifriamici  dei  qa  Rint  ele^i  a deo  I harediratf  foaChoce  vt  fint  ha 
ledes  dei  ad  pofiidedfi  vdut  iotepfno  hpreditatis  tmadd)i6das  cura  habet  de  roccdn6etO¥;vtpoK 
dehoreditate  ppri^Hocliq^fignificaCdtccdoxcce  horeditas  dfii  fnt  filu.  EfLn.rermo  iperfe  «usifub/ 
intelligcdii  rdmques  q>  dnsTilio?  cura  habet, vrpote  hereditatis  foe.CrMctcesRo<Rns  vetns.Vanita 
ns  fnoflui  labons  tertio  loco  ppofitf  ratk)  eeddif|a  hoc  q>  dens  poidet  lUis  tanq  opatiis  fuis  de  mer/ 
ccdp-BOcn.impottat  mercedis  noma£t  apte-tum  qa  vroparii  ppofiti  Rieninc.cam  quia  dens  vtp/ 
pausdominuscenxpmillionis/fiUosilraclIceenaeproficeturqiiaficoionos  (uo$:  vt  apene  Arime 


PSALMVS. 


cxxyiii. 

plicatur  fraAns  vennisthocdl  Rztmani/ 


loiln.Quteautein  fit  lUa  tnerccsqnamrfdditdens.aplicatnrfrDans 
maiium  / ouinni  | uaccatnin  i equorum  Et  etiam  lac|caIeos|butyrum , appdiationc  fiuClus  u en  tria 

comprehendutunquoni  aro  a imprcgnarione  ventris  prouenit  lac£t  mt^t  pa  hoc  ad  litetam  fhv 

auin  naturalem  promderi  a deo  pro  mcrcede  laboram  filiorum  iliaci  in  terra  promiflionU^di  apa/ 
te  diceret Jion  opotta  vos  Iu  perflue  laborare, quia  deus  procidet  populo  amico  luo  de  ftndtibus  nata 
Riralibus  qui  ptoueninnt  a animalibus.  In  quo  rubintelligmii  q»  multo  magis  prouidet  de  finaibiii 
tett&in  maion  enim  induditur  mmusrmains  autem  efl  prouidete  dcfmdtn  venetis  3 de  findtn  terne. 
<rSicutla^trc.Redditnrratiovanitatis  ctillodif  anicaos  fine  domlnoralTimilando  filios  ezcnlfo 
nam  ragitm  in  manu  fbrtis.Hebtfflingnfconluetudineopeiam  dantes  exenflioni/ filii  exculTionS 
appdlanr^cntfilii  nuptiamm  vacantes  napnisrA  fimili^Ecquiaexcutifflus  anobis  immnndld/ 
as|&qaxctnK]i  abomin^ilia  fi  tangantnos,ideo  filii  oculTionum  appeUantut  ilndit^  ftudioTi  ad  a/ 
cudendum  afcimmundiciasiniquttatumiSc  femandum  femundosa  malis  motibus &opetibus  S& 
b intendit  propheta  ex  hac  fimilimdine  docere  9 fi  Ifaidcbunt  ad  Graandom  le  mundos  ab  miqtrine 
te,ctDnc  pro  armis  offcnfinis  conrra  hoficsficut  (agittf  in  manufonisdioc  eft  q>  mundicia  eoifi  em  Io 
colagittaram  contra  hoftes.deo  pugnante  pro  ilhs. 

CJBcatitiidinc^fiinr.viii  qui  tmplenit  pharetram  fuam  a ipfisffiliis  excnlfionum  velati  laglttis.Vti£ 
nomine  pharetif  alludendo  ad  met^horam  fagittarumrfed  incendit  perphaietram  aoitatem  Je  iiv 
iimit  falomonein  inatando  eum  ezf^iatads  flata Beanmdines^^t  non  cuiulcunqi , led  viti  qui 
iplcnir  pharetra  fuaicimtate  fua<’cana  rua,ex  ipfis/fihisexcn(rionfi|vitis  mundis  ezcutiennbus  a fe  oem 
immfidicia:nonconfandencnr.eoceratio,qanocdlundenuifiliiezcoaionnm,qniim  alloqnentnr  ini/ 
micos  in  poitafciuicans|deo  illos  tuente.  Vbi  daicdeicnbi  patet  demn  cuflocbre  cimtatem  pet  nitos 
mundosidc  propterca metito  didtameflcqilinoncuftodieqvanacritcoflodia.qaiafinonfantvtti 
mundiidominus  non  cnftodienSdic  vana  ent  hommum  cnflodia.rCofidera  pnidens  kAor  omnia 
Ihbinndta  ab  illo  locoffic  ^bitamioo  fiio  fomnom|vfi]i  ad  finem  plalmt:&  nihil  inueniensquod  fpa 
detadfdificationero  domus  ei  lapidibus  & calce  &c.repcnens  autem  quodlpeCletad  fdifit^onem 
domus.i.ptogeniei|vbidieirnn  eftecce  luercditas  domini  filii,  probabis  quod  in  principio  ditimus  <p 
non  de  domo  amficiah  fed  de  domo  natutaU  propoli  tum  eft  G domuius  non  gdificabit  domum.hcc 
enim  ratio  me  momt-Ameni 

erV  VLG  AT  A EDITI  0.|J^  Gmticum  graduum.  CXXVII. 

^jlEari  omnes  qui  riment  dominumtqui  ambulant  in  uiis  eius. 

Labores  manuum  tuarum  quia  manducabistbeatus  ea  flcbeneribi  ent*  ' 
Vxor  tua  iicut  uitis  abundanstin  lateribus  domus  tu(« 

Filii  tui  (icut  noueli{  oliuatumtin  dreoitu  menff  tu{. 

Ecce  t lic  benedicetur  homo  qui  timet  dominum. 

Benedicat  tibi  dominus  ex  iront^uideasbonahietufalcm  omnibus  (Hebus  uit{  citx» 
Et  tudeas  filios  filiorum  tuorumtpacem  fiipa  ilrael« 

QTlVXTA  HEBR^VM.^Canticumgraduura.  CXXVIII. 

Duu  ^ 

I Propheta.  'DEaritudines  omnis  rimentisdonunum^tambulantlsmuiudus* 

z Laborem  palarum  tuarum  quoniam  comedestbeatitudines  tui,3£  bonum  tibi. 

3 Vxor  tua  licut  uitis  &uAifeta  in  lateribus  domus  tu^tfilii  tui  ficut  plant{  oliuannn  in 

circuitu  menff  tu(. 

4 Eccetquoniamfic  dedicetur  uir  timens  domInum\ 

5 Benedicet  tibi  dominns*ex  fiontKude  in  bonitate  hierufalcm  omnibus  diebus  uta 

txtuaE. 

* Et  uide  filios  filiis  nnsqiacemruperirrael. 

f I I J culus  elLCanticum  gradrnrcn^e  quo  vt  lupra. 

£ CTMatetUpliJmicftrceliciiashrMus  vitg  promifla  populo  tlbd  taoccni  tcftsmnH9tVtda»e 
patet  intnenci. 

gtsvmmarivm  bst. 

GTOmntsilniclitatiiiicnsdenmerttbcanisinhac  vita  quo  adlqvzottinjiilkMtlbcoellionemfci^^ 
mDiacregnamiCx  benedictione  diuina.  . 


i 


I 


PSAIMVS  jCXXVIH. 

tP<rfbna  IcKjncns  propheta  eft. 

B£JriniduiC0  0(111110.  PiiiiditBrpfalinusin  partes  Aiaspropolitinain  oiatcrix,  & eaeenthnmr'^ 
•ihj  laborem.  CTPropoiut  doo  s prfmium  fic  mentam.  Pnrmmm  quidem  dtcem^bcatitodines/ 
olam  in  hac  yita.Meritum  autem  tam  mtns.omnis  timentis  dominam.  Ttim  in  exteriori  opcte.am/  ^ 

bolannsin  viisaas|domini.Etlignificanrerdiatomnis;vtvniaciliditcrpTomiliiunrcdu:itatem  coti 
popglo  ifrael  modo  timeant  deam  fie  reruent  leMm  eins|cxplioet. 

^£0boiCtn.Indpit  hicpars  exeeunua  tali  ordine. Primo  tradatur  illa  patticn]a(bcantadliies.Secfi> 
do  extenditur  eadem  applicata  ad  timetem  doimnnm.a:  Cc  tradatur  fcila  particnla  propcfita/ibi  ecce 
quoniam  (icCJ Laborem  palmamm  tuarum  quomam  comedesDdcribitur  bcatitudo  dom^ca.tfi 
quo  ad  opera  propnarnon  quia  laborabir/ed  quia  comedet  frudum  laboris  fuL&  appellatione  labo 
ns  intcUige  omne  opns£t eft  h*c bcatirudinis  pats  per  exdalionrm  multarum  miferiarmnmtita  let/ 
oiruns.feruasenim  non  comedit  laborem  manuum  fuarum.Ptfdcjn  tetraenim  rapinis  rabiedan6 
romedir homo fnidamlabOramraorum.Mcndiciratis.nammenmcus  non  viaitex  labore  proprio. 
Agri  tndinis.fw  enim  nogaudaftudibusvinepac  horti  Illi  (kc.<i:VxottuaX)iiplexlaadabihscon 
mno  yxoris  delcribitunfcilic«fi*cmiditas(lknt  vinsfhidifeta.  Ct  modelhai  in  lateribus  domos  rap. 
Vxotis  enim  eft  non  in  atnofno  in  portainon  in  media  domo  C mqua  funt  vu-i  ^ led  m lateribus  fca 
angulis  fcu  penetralibus  domusel1c.GrFilii  tui  rantplat^oliaaramiquantiim  ad  virorem  feu  aogme 
tom.in  circuitu  menrztupfquantum  adconatdam.Haicenim  omnia  foelicitans  funt  domefticc. 

QUOnUIII  fic.  Redditur  rano  delcripr^  fodicttatisxxtend^  illam  a diuina  boiedidione  pro 
mma  ifraclitis  timentibus  deumfccefin  promptu  eft  beati  tudo : quoniam  (iqvt  deferiptum  eft  & de/ 
rcribetur.bencdicttnrradeo,  virtimens  dominam.  Benedicet  nbi/ quo  ad  omnia  domeftica,  domi/ 

“ lionjex  cultu  qui  deo  impeditur . ftonaiJocus  erat  diuini  cultus.  vide  m bonitate  hienrfv 

Km.Fadiatatidonidhc^additfbclicitatemcinitattsRgipa:diamp.Ec  propterea  nonhilfixitdiocre 
q>  benedicet  tibi  dominus,red  addidit  arvidqfiroprecanaediatur  pro  mdebis^hieruladem  inbonita 
bono&fadiciftatu:8e  hoc  omnibus  diebus  vitptuf.Non  modica  ftquidem  pars  fiadicitatls  d^ 
ffimic^eftvideiefa^atatcmcapiCis.dcilicctrcgi^&fdiuinf  cimratis.(ir&  vkfc  mos  filiis  tuis. Plus 
m videre  filios  filiis  § videre  neporcsiquomam  nepotem  potdi  videte  auns  mortuo  filio.fed  videicfi/ 
«os  filiiseft  auum  videre  vtrol^  fimul,fiiios&  nepotes.8chocad  fodicitatcm  gentis.pPaccruperi(ia/ 
d.Rrliqaum  ad  perfeAam  fadidtatem  vt  videret  bonam  totius  r^i  dilpofitionem.8r  propterea 

hanc  fabiungir.a(  vide  pacem  fuper  ifiad;  vniueifo  (cilioet  tegno£c  fundatot  veritas  horum  omnium 
uperpromiftioncs  deutero.  Arnen. 

gVVLGATA  EDI TIO.|[^ Canticam BTaduum.  CXXVIII» 

lEpe  expugnaucnint  me  a iuuentute  meatdicat  nunc  ilhid. 

S(pe  expugtuuenmc  me  a iuuentute  meatetenim  non  potueninc  mihi, 
Super  dorfum  meum  fabricauettmc  pcccatoresiprolongaucmnt  iniqui* 
tatemfuam. 

' Oominus  iufhu  conddet  cetmees  peccatotumunn&indancur  SC  conuov 
. tanturretrotfum  omnes  qui  oderunt  lion. 

Fiant  ITcut  focnum  teifloruratquod  priufq  eudlatur  crarulc. 

De  quo  non  implebit  manum  fuam  qui  metettfie  ftnum  fuum  qui  manipulos  colliget:. 

Et  non  dixerunt  qui  pr{tttibatit.benediAio  domini  fuper  uos,  benediximus  uobis  in 
I*  nominedomini.  '• 

<CWXTA  HEBR£VM.|[^  Gmticum^aduum»  CXXIX. 

■ I Krad.  Vitumangudaneruntmeapuerinis  md&' Prop^a.dicetnoncifrad. 

M Ifrad.Mukum  anguibuerunt  me  a pueriais  meis  t en>ni  non  pocuc^ 

runtmilil. 

9 Superdorfum  meum  arauerunt  arantestprolongauemnt  fulmm 
f 4.  Dominus*iu(hu  concidit  funiculos  impiorum. 

)S  Confundenturfl^retrahentferetrotomnesodientesfion. 

0 s £(unt£cut  habac^tuaia]U(aDtc  exiit  aruir* 


i»4 


. ■ 1 

OmcW 

l • 

: i'j  c*: 

, TSALMVS  .CXXIX. 

*”•"**“*  • • rr  1 r r '•  *T^ 

7 Q^ooniniploiit  palmam  luam  mdTor:&uinanliiiamuidculacor« 

(rntttAol 

I Et  non  dixerunt  tranfruntea»  V ox  tTanfeunrium.  bencdiflio  domini^ad  uoi,b<iudi 
ximus  uos  in  nomine  dominii 


ItnlasdlCanricomgradaumJDeqnovtfopta. 


1 


plalnu-duxt  nunc  ifrad.  vero  dc  oppreflioc  a tonpoK  moyli  vt<]i  ad  tcmpu 

apparctaeotpdicicutapuentiumas^catescnim  poerilcs  illms  populi fucronc  acem^renioy€ 

^91  ad  cempasdamduirub  quo  foicpopulua  quali  vir  pctfnltns.hab^s  flabile  tegnumlauicatem  m 
giamlimul&diuiDam  &x.t^  autem  tempus  damdishicrignificenir, apparet  ex  eo  qiholles  dieunr 
odientes  fion . pnmus  emm  qui  conffaniit  in  lion  cdlitudmem  legiam  fuit  dauid.  vnde  & (ion  vocata 
dlcuiicasdauid. 

CTSVMMARIVM  EST. 

QTPtophetapotrigitpopuIo  ifrael  recognitionem  boieficu  dmini.in  hoc q>  regno  dauidis  flabili» 
totviAonis|libcntnseabangoihistotopptcflbmlno^atepotcmoyfi  vf^adregnum  dauidis. 
CrPcifong  loquentcs  funt  propheta  6e  ifraeL 

/f  ^tUin  angUflJUCrunt.  Diuidimr  pfalmus  in  paitcs  duasiptopofituiam  materiae,  & executi/ 
dV  1 uamiibi  rnpadorinm.<rPortigit  propheta  populo  canticum  boaationis  fua^Dioet  nunqfitr 
mato  iam  regno  dauidis  tot  viidortis  quae  tanguntur.:Micg.8j(»cljpopDlus  irrad.multum  angulbiner 
timt  mcEcoc  qmd  diccccp  angudaucrunt  mqcdomiamalcchjmoaoiammonjfyniphilill^&c.  nonpa 
mm  lolmultum:&  hoc  a pueritiis  mds.Dicitpucntiasplhquoniam  mrendit  figniHcaie  omnes ztar 
tes  augmentieinhinnam  unlicetipucrinam  & adoicfocnnam.Et  eil  mctaphonca  locutio  qua  populni 
ifrad  tang  natus  in  dcGcito  fignilicacunquia  vere  tunc  natus  ell  quo  ad  libertatem  populi, quom  laln 
tito  populus  fub  vnadei  legqvno  pnncqxCmoyfc  (cilicct^viio  ucerdotio  aaron  incocpit  vtoerc  Co 
(eqoenter  autem  puautcdus  fuerunt  per  totum  tempus  moyfi|io(iie  S ludicum.ln  quibus  valde  op/ 
ptedifucifitimodo  ab  hts  & modo  ab  lUisivt  pacet  pr^pue  in  libro  iudicum,a(  pattim  in  bbris  moy/ 
b.  Vbi  legitur  ip  nolccibus  filiis  cfan  daie  ds  cran(icii,valdc  anguftaci  fhnc;&  q>  amalcchiif  vczaDei& 
ros.Etmcenditq)apnndpioquoprogrcdiinccepicpopulos\lqiad  regnum danidis^mulcum  angu/ 
(latus  efl  ab  eis.nam  aiam  tempore  faulis  angufums  fuit  a philiflans»  quibus  edam  (aul  intetfcAus 
dlEc  mduciair  populns  Kpetens  huiufmodi  opprcfTionemiad  denotandum  magnitudinem  & muld 
rudinem  opprcfTionam.&  hoc  ad  magnificandum  benefidum  liberationis.  [^Etum  non  potuetunt 
mihiNon  folum  dicet  ifrael  anguIHas  quas  paSbs  eff.fed  impotentiam  oppicflbrum  (horum  adpi{/ 
ualcndum  totabter.Quannis  enim  angnllanerint  mc,aftrmo  tamen  q>  non  potuetunt  mihi  | domv 
nan  vf^uacp. 

IT0up€r  DOlfum-  Indpichic  parsexeeutina  tab  ordine.  Piimo  traidanir  illa  particulafmnltfi  angu/ 
llaaeroncmcapneciciismcis.SecundoillaieiiamiionpooiOTncmihifibi  dominus  iu(los.Qr Sapa 
dotfi  med  araoetdt  at£tcs.Magnitudinem  attiidionis  8e  durum  femitutis  iugum  defcnbit  fub  meta/ 
phora  hominum  arannum  loco  boum  protrahendo  longoslidcosArc  geminam  malum  fignifioeniQ 
&dargGtrmtatistanqboumarannum,&  dmaunicatis  in  ptolongattooelulci.Ec  ptimum  quidett 
dedarat  primam  particulam  propoli tamilobtxt  multum  angudaueianc  me.  (ccundum  autem  deda 
latillamdiutumitaremta  pueritiis  mds.  - < 

9DomklU0(Ultue.TraAaturilbipartictila|etnon  potnennttmifaiG7Dpininus  tnftns.Rccognolcit 
populus  benefidam  bbetacionis  a deo,laudando  iufhciam  diuinam  erga  impios  opprcllbies.  Cond/ 
dit  funiculos  impiomm.Dommium  impipmmfupcrpopMlomifr^iappdlacfuniculosreo  9>  h^tai 
co  mote  tcnnmi  confines  agtoram  Gcn  tetraram.ftitucnli  tppcOaBi^  ffleuitando  8c  confHcncndo  ta/ 
mmosadrimibtudtndnmcnfutaiuia(»rcnwnfiuucuUs.bcmtenditpethoc  difppfiuoncs qqasdo/  t 
miiiantesfadebant,otc(inando  populo  ifrad  diucrfa  onerat&  llanicndo  dslegts  prout  uoifbanr  Vn/  ... 
de'K;phibil^oidinatidantvtluberfiTrahasnondlcT  in  ifrael.  fclic de fimllibus  aocpdqpbusilas 
omnes  difpofitioncs  impioram conddirjlibcrando  populum  a fonitute eorum. 
Cdfundmtur^rara^knt feretro, oinn€£todiauc0lioii.Verbah«c  fututi  temporis  lefauntut  < 
Bdpr^eritumconadir.wpofitaliquidcmfuncaddcnocandtnnorduKmincera<fiioncm  diuinam  fie  ^ 
hoseflfcdusfubftcntos.Refcit  hifloria.-itg.to.q»  fyri  timuerunt  ptfbete  amplius  aniUinm  filiis 
ammon  contra  dauidcm.EtpropceaahtcdmdidR8(q>oonfiindentar,&qimTaha>cftMtro.Coit  < 
ftilio  fiquidem  (ixaca  eil  intis  qui  pugnaneomt : quoniam  vidti  fune  a damde-R^traeiio  aptem  re/ 
tro  in  lyris,  qui  dmncnmc  ptgbeic  ampbnJ  aiuibom  contra  dt(uldcm. Vtri^aaicm  defioibontnt  * 


4^ 


PSAIMVS  .CXXX.  s,j 

odientesIiomhoccftfitdiainfiailnim&ccUiciulinanRgiamdaaidis.fion  enim  vtrlul^ctac  locos 
r^s  fcilicet  & arcf  dei. 

lEruiIt  flOlt  tcctojuin-  Funmnn  emnoQmilitaKfemtr  ad  pr^teritom  concidic.dcTcnbitar  Ii/ 

qoidim  fubtoituseUirthise*  diurna  concilione.Non  folnm  fub&curadl  coniblio  holhamjnon  fo/ 
Ium  Kcra<3io  l}Tonim:rod  holham  niinp  cf Ichcasicorundcniip  pauatas  ac  diAtuno.  Hpc  enim  tna 
fignificannir  ex  l■milmldlnc ad  herbam  qoarnaianirmK^sicraCtando  tres  condxrtoncxcalis  fccni/ 
pet  oppofitom  ad  herbam  agrorom  ijux  ctefat  m frnmentum.p^  edentas  quidem  niing  eorum  fi/ 
gnificacur  duxndoeranc  ficoc  herba  teccomm  quz  ante  exiitatmnhoccft  ant^  cxiic  aryu;  VfitacD  Io 
qoendi  modo  magnam  edentarem  fignificamus/dicentes  anteg  fit  in  kCto^rminhoc  diqprimam 
dt  in  le^  dormirJicficdcfimilibas.|oita  hunc  modum  loquendi  dicitur  q>  anteq  exiit  atuin  hoc  cft 
valde  edenter  anut£t  vere  valdecderitet  vid^Se  ruba«pluntadauidctotnati6esvl?adenphrate. 
iQa  non  impidut  palmam  Iham  mdlbr,&  vinam  faam  &fciculator.irlq>cte&etntficut.^£^  ndim/ 
plraiUnchoauitumihtadmcm  afmmento  in  herba  nafccntein  ceClis,proleqnitDr  modo  imihtudl/ 
nem  ad  finmcntum  m fpieisiad  fignificanduo^iauacacemlraritatem  ac  inhabilitarcm  fiiba^larn  na/ 
nonumadhocvcconuaIercancadueffusfion.CnlmipaDaA;raorunr,dequibnsnon  potdl  implete 
inanum  fuam  mdTorivipoce ad qnosfimol cogendos  mantis  mdTonsnonlcextdlic.Etfimiliterpaa/ 
atas  margitom  fignificatur.ex  hoc  q>  faciens  fafdculos  manipuloramjnon  tot  habet  quot  com^^ 
vntfqibrachiispoteft.per ulnam  emm  complexionem  vtnufqicxtcnri  brachufignificacEcmtenditp 
bocqi  fubaftp  nationes  fiint  diTper(p,&  tam  pauci  ex  eis  fimol  rdiCti  q>  nullus^poteft  eos  congregare 
ad  rebdlandum.hic  cll  fiqoukm  alter  c&Cias  (iiblecucasiic  enim  ^onc  (bpientcspnnapcs  erga  na 
dones  fubadas. 

£t  non  OilCCnintn'i}nrcuntC9.Ptolo]oit|ir  metaphoram  metentiam  quo  ad  hoc  (p  imprecancoreu 
bona  cranreimtcs.Et  tepete  iterum  l&etuncficot  illi  qaibas,pnEc  non  dixerunt  ttanCeuntcs  benedi^tio 
domini  ad  vos.Qnia  a beneuolisfabitantor  meflbies  Ceu  colleCloies  fhiClunm  temr,per  pnuarionem 
hoinlmodi  falotatioms  ptiuationem  bcncnolomm  ddbibit.Ita  ip  vbi  dderipidat  odicnnii  fion  im/ 
becillitatcm.modo  fabuinga  q>  nec  beneoolos  habebunt  qtii  eos  cngant£t  quod  plus  dl  benedico 
bem  dd  & hominum  fiibtra^t:  iam  erum  didom  cft  ip  fiii  tetraicrunc  ki  &'cimneiunt  adinua/ 
■evictos.  Arnen. 

<ET VVLGATA  EDITlO'([]^Canricumgracluum.  CXXIX, 

E profundis  clatnaui  ad  tedominetdomine  citaudi  uocem  meanu 
Fiant  aures  tu$  intcndentcsnn  uocem  deprecationis  mc^ 

Si  iniquitates  obferuauctu  dominetdomine  quis  fulfanebic^ 

Q^uia  apud  rcpropinaaodltK  propter  legem  tuam  fulHuui  te  domine. 
^Sultinuic  anima  mea  in  uerbo  eius:rperauic  anima  mea  in  domino. 

A cuftodia  matutina  ufq;  ad  ncKflemtfperet  ifrael  in  domino. 

Quia  apud  dominum  nuTeticonfiatflf  copiofa  apud  redemptio. 

Et  ipfe  redimet  ifiradtex  omnibus  iniqtuudbus  dus», 
ttIVXTA  HEBR£VM.^j^(2andcum graduum* 


Propheta.  "PYE  profundis  uocaui  te  domine*. 
-L^^ominetaudi  in  uoi 


CXXX. 


'ominetaudiinuoce  meaterunt aures  tu{  aufcultantcsuoci  de§au  tJUni 

donum  meatum. 

ffiiirto  it 

3 Siiniqnitataobferuabisdominedominetquisftabit  C t<«iad 

4 Qniacecum  ueniatpropcerea  timeberis. 

■ . . iafnM 

Speraui  dominum*/fperauic  anima  meatS  uerbo  eius  expedhui. 

4 Anima  mea  dominotdiipra  expedlates  manectpedbmtes  mane.  tasinch 

7 Spera  ifrael  ad  dominum^tquia  cum  domino*graria,K  multa  cum  ipfo  redempdo. 
t Et  ipfe  redimet  ifraehab  omnibus  iniquitadbus  dus. 
n-^tulos  efi.Canncnm  gradomn.De  quo  ut  Qipta. 

flr Magna  pbhni  cft adncnrosmcfigqoannim ad cfteQmn  qnieftiemimnpwvj^tnTtnn.rgt 


O: 


PSALMVS  .CXXX. 

enim  pfilmos  totos  tiaOet  de  rcminione  pcceatornmidare  patet.  Cjt  autem  de  adoentn  mdUe 
fcrmte  Imni  veniam  peccatonim.ezeo  patet <]>  iflcaAos  qoi  eft  ledimerepopulam  iO^  ezom/ 
nibus  mtqoitacibas  eius  (qoi  in  fme  pljdmi  condiiditar}«  proprios  aausmc(?a^  I^Necobftat 
ipnondixiqAiprc  ledimet  mundum  ira  ilnebqoiaqiBunvnasat^  Idem  fit  ledemprot  mundi  &re^ 
demptor  ilracl  ez omnibus iniquitatibns,qnandoqidcfcribitnr  a ncdemptioneifracfis  quandoqi  a re/ 
demptione  mundiiproutfpiniuflandus  mooitprophetas.VndeAr:a(manas<Tnoq>  pater  loanisba 
pQftfdedmbitchnftumeztemiflione  peccatorum  in  populo  ifrad.dicens.  ad  dan^m  fcientiamla/ 
lutis  plebi  dos  in  remiflionem  peccatoram  eoRun.Ecm  principio  caticl.fecitrcdcptionem  plebis  6if. 
Hax  cll  adutcram  materiapulmi. 

CSVMMAR.IVM  EST. 

GTProphetaconfideranshinc humani genenspeccata/indedininamgratiam, petit  adeo  audiri»&r 
CCS  q>  ii  ad  peccata  lefpiaet.iple  quidem  dens  timebitur  (ed  nullos  faluabttnr.  quia  vdo  cd  ipfo  deo 
di  venia, ideo  iple  (peramtdominumirperaoit&animadosinpromiirioneddvaldetfpciabic  Acpo/ 
polus  ilhKl  redimendus  ez  omnibus  iniquitatibus  fois. 

(UPerfona  loquens  propheta  eft. 

D£p}oftindi0.Dtuiditorp(almnsinpattcsdnas:  propofinnam  materi^,  attzecutinamjibi  A 
iiuqoitates.<rProponitdno.Altemmezpaite(ui.Deprofbndis.Ad  Gmilitudinem  manentis 
in  loco  valde  imo  defctibit  miiicriam  foam.De  profundis/  tenebramm  interiomm/ peccaroram/fbmi/ 
as&aUorammalomu),  vocamtedomine.Eteccead  quid  vocaoi . Domine anm in  voce  mea/cot 
meom/racionem  meamirpem  meam.non  pent  audin  vocem, fed  in  voceroarationem/rpcmioor.Alter 
mm  ez  patre  deurant  aures  to^  aofcnltantes  voci  dror^tionum  mearfi-preuidens  prophetale  ezan 
diendomidictcmerant aures tufaafctiltantesihoceftczaadieniesnonvnam fed  midtas  deprecatio/ 
nes  meas  mi(dwiles.calesji.voces  fonat  diAio  hebtaica. 

CSl  iniciuitatee.  I ncipit  hic  pars  ezecutioa  tali  ordine.Pno  naaatnr  illa  patticula/de  profundis  &£ 
Sedo  lilaierant  aures  tu^ibi  A vetbodus.C7EzpIicare  incendit  rationem  talem.  Aut  dras  vulrageK 
nobifeumf  m peccata  noftra  aotf  m gratiam  foam  Ji  fm  peccata noftra,  locus  erit  Cimon/  non  falutu 
fim  gtariam  autem  locus  eft  rpa.Siimquitacesihominom.obreraabis  domine,domine  quis  ftabitf 
quali  dicat  nuIlos:omnes.n.racmus.Propterca/quia  potes  obferaare  iniquitates  ad  punitionem  atet/ 
nam,timcbois:iazta  vcrbii  domini . pmete  eum  qpi  habet  poceftarcm  mittere  in  gehennam, 
adnerte  hic  q>  ifta  particulaCfcilicet  propterta  timcbcris^poncndo  tranOaca  eft  in  bcum  hunc,qou| 
hic  eft  locus  eius  quantum  ad  fcnfomiquauis  caofa  metn  Icripta  fit  in  tezto  poft  particola  fei/oen^ 
Quia  teeum  venia,  rperauidominum/l^aoit  anima  mea.Profequituraltcram  membrum  rationis. 
Et  non  dicit  quia  tu  es  propitiator  (iudatocvtiuc,(di  quia  cccum  eft  propitiatio  fen  venia  peccato^ 
tumieo  qi  plus  ddtdoat  § vemanuldidcrat  Juplum  venie  datorem  ferentem  fecum  veniam  pcccanV 
ram/ideo  l^auicbminum.Non  dicic  fperauf  vcniam,lcd  ipfum  dominum  ventunim.Et  quia  pnnei 
palicer  aduentns  mefif  eft  ad  falotera  animahim,ideo  rpccialitcrezplicac.rpeTanit  amma  mea/iupple 
dominum  quem  de  profundis  vocaui.  _ /' 

£t  VCrt)odu0a:pCCt3UiTraeiararhic^illaparticula/anncanKsraf  Sccaffetcndo  promillionem  di 
uinam  de  mcfia;h^c.n.promi(Iio  fccuram  re^t  czped^tetn.Dizetat  m tam  ipfe  § anima  fua  fperv 
uit  in  gratia  dciimodo  ex  diuina  promifftond  reddit  rationem  fpei  vtrinfip.Et  vetbo  cios/hoceft  quia 
ipfe  dixit/pcomifit  rnefiam  ,czpeiftaui j <go.&aBiraa  mea  domino  / ibppk  expeOanit,  fup»  expcAan/ 
tes  maneeimcftantes  manc.Vtprfdiftum  eft/altis  animaram  pcincipalitet  ezpc^abarota  aduen/ 
tomdi;  alMftis  prophensintdligcncibuS  myftenum  mefif.fic  propterea propheta deanima  Iha 
diciiip  expedtaait dominum  (upra/hoccftplniquii,expeAantes  fflane.&adcxaggetacioncm  tzpe/ 
dtanonisrcpctitezpeetantesmanei vtfignincetqinon  loquitutdequalitercunqf  ezpcdannbusi^ 
nc,Mdc  vehemcnnd<jfiderioezpcdan^osmane.Etintcndicq>plusczpcftacanima  fua  mdiam  S 
vigilantes  noeteexpcetancq»  fiat  diesquando  vehementer  defiderant  tfcemivr  contingit  lisqm  ce/ 
leriter iter aifturi aut  negocium aliquod  piemensezecurari  indicfonti&fimilibos.NKdecrantpro/ 
phetf  ali^fimilicudmesad  expheandum  magnitudinem  dcfideriiliiiieipeein  mcfipiledelegiciltaai 
propeet  myftcnum,vtfignificaret  ftatum  fuum  comparari  ad  aduenenm  mefic  fienr  npAem  addiemt 
luzta illud apoftoIi.nozptaBxflit, dies  autem  appropinquante. Et vetefic  efleteftanir  etiam SKha/, 
rias  pater  ioanisbapcift^,dicens.illominaretisqui  mtenid>ris&vmbramomsfalcnt.Etammgran/ 
Aoram  panum  in  limbo  ezpeAanmrnicfiam  vete  ficut  expcAaoces  mane:&  loogeplulqoaezpcaan 
tes  mane.^Vbi  fato  qi  mane  in  h^reo  textu  eft  darioi  calus. 

{(rad  ad  OomftlUm  Poftq  propnam  fpem  defcnpfit,  quia  d fpedalteer  fada  fuit  promMTia 
de  mcfia'maiiif<ftat  cocm  rfefibi  hanc  fpe  8c  dftdfl  ^ & vninctfo  ifradi.fc  ppmea  apoArophat  ad 
populiLSpcra  ifrad  ad  dnmiquia  di  dno  Matia/veniet,Bt  multa  cfl  eo  tedeptio/aderirivtpotc  redepdo 
t«ti’>nundi.&  iplercdima  iOad/put  pmlfir  abrahf.ab  oSmsinlqtatib*  dos.lntdlige  nocqoitftad 


f 


; 1 


- r 


PSALMVS  cxxxr.  Zi6 

faffidffltiamRikmptionisqtiiafiifficiciu  pifcinin  daBicad  Kdhncndain  exomnibasiniqnitstv 
bnsnonfoIamilradulixltodnsmandLScciisaQtemqao  adfhiaamKima  nonoesiftadit^conliai 
dfuntfnianin  redqppaonjWcntarLnJuitiuteznjsfiiificitipqiuntDiiicft  apaitc  mcfiffiplic  ndi 
met  a oomibos  iniqoitatibas  dasAmen. 

CT  V VLGATAEDITIO.  Canticum  graduum  dauid.  CXXX, 

Omine  non  eft  exaltatum  cor  meummec]^  dad  funt  oculi  mei. 

Netp  ambulaufin  magnismem  in  mnbilibui  fuper  me. 

Si  non  humiliter  fendebamtfra  exaltaui  animam  meam. 

Sicut  ablacftanu  fuper  matrem  fuam:ita  retiibudo  in  anima  mea. 

Speret  ifrad  in  dominotex  hoc  nunc  Si.  ufm  in  foculum. 

CTIVXTA  HEBR^VM. 

CDCandcum  graduum  daui£.  CXXXI. 

1 p . p\Omine*lionexaIcauitr2  cor  meum/&  non  eleuad  funt  oculi  mei^ 

* J-i^onambulauiinmagnisttinreparatistfiiprame. 

2 Si  non  (quaui  Si  filcre  fed  animam  meam  ficut  abla<flatum  penes  ma^ 

. trem  fuamtiicut  abladatura  penes  me  animam  meam. 

3 Spera  ifrael  ad  dominum*:exnnncKuf<^  (ternum. 

>~rlIniluselLGmnciJin  gradooin  dauidi.De  qno  vt.fiipra. 

1.  QTMatena&liiniinanomliiniilpfalmteihqidaaid IbpfiimCnonlapabnm^aispeccatDiem) 
proponit  vninafo  ptwulo  canq  exetoplom  fpctandi  in  deo. 

ITrerlbna  loqecnscftdamd. 

Domine  noitPralmas  ifte  non  Fm  cdmunem  alioifi  plalmolfi  morem  dinidimn  quia  pralmcj 
pIediaifiuii$cfttenimtraftatarani:ficaccacbenananq&UadaK  domindde  ccdis.ltaq>pGU 
mos  ipfeeft  velat  vnaenanaatio|cxduabDsconftanspnbos:(cilicetn6fuifopbDs,Sais  fberundias 
ator.CTDenm  in  pnmts  alloqamir,tan§  inoocans  ipfom  reltem  cordis  (bi.Si.n  Jioi  diceret  q?  cot 


um  no  fiiitfapeibiim,dabitanpbtoife  an  diceret  vernmifixl  alloquendo  deum  Ccuioc  cot  pateO 
non  efi  locas  mendadarNon  cxaltauufe  cot  mcom.Acooflimedefcnbit(upcibiam  internam, dicd 
do  non  cxaltamt  tc  cot  nic&Stc  et  dammas  in  coangdio  defciipfi  t cam.dicedo  ois  qm  tc  cxalcat:  qaia 
inhocdilhngaitatfapetbiaabalusvitus  «^piopruis  adaseiaseft  exaltare  (cobiedilaliqictbicft 
i^emet  odfiorg  d coDginit.f''Et  non  deaad  lunt  ocnli  met.  Interna  fimobia  m volontate  feu  affato- 
McxaltadocoBiLsnniDtdleitovceodleienado  ocoloram  roentisadfapfam  foprafap^ nonam/ 
bidaDiiaiiiagnisAinfiepataas.i.fluiabiliba$£itcnot  fupe^uex  dnobos  dedantur  aCtibns.  Altet 
eft  ambularem  magnis  ruprafapr^ibmcndofatrogando  maionScc.  Alter  cdambolaremmitabiU/ 
fcusfuprafafhpetlwmadminndo(eextmci,vtipe3^&(fhmenn  kmgeoeUior  intus. Soptarae 
hoc  dl  pIustnc.B  repmnda  dl  bax  daqmia  qaarenquoniam  refatot  ad  lingula  dido^fdbcet  non' 
cxaltaoit  fe  cor  meum  fapra  mqnoh  deuH  font  ocnli  md  fapm  me.  SIen.  aplicatam  m (Ingalis  ha/ 
bes  fapctbif  ntionem. 

ei|UiUi.  Vlit^Joqacndimo^ipi^propheta  alutam  enondationis  panem,  iam  enini 
dudm  us  ^ inteivlic  hanc  enuncianoncminonfui  tiipabas  qu^tstberim  peccator . Prunam  panem 
lamcxpIlcauir.Sec^  niodo  fobiangir  v^tatilTimo  loqoenai  modo.qao  diamus.  non  fni  mabgnus 
|IMliw(ptooidasthaceftqaaoisn(MrfhaH»pionidas.&limiliternon  fhiinlideiisfinoD  fniamco/ 
casmtentnmihoceftqaisnonfuerimal&cucosinrentamEc  licdclimilibos.  Vblconiandio^  non 
tenetur  dubitatiae  fai  condirionalirct  quantum  ad  fenibm  inrentum/ed  cquiualtt  coniunClioni  ad/ 
netfatiupputji  quaais.Et  vtimar  hoc  modo  loquendi  ad  cao^m  vitandfeiqilidt^anertionis.  Pro/ 
phra.n  fpirtnmmCto  momsiSccaarxdcrirpeccata  foa  in  publico  cantico:  ne  foite  apetta  explica/ 
rio  cotum  aliis  noceret.  publicatuxq.peccatonini  gtoiia  diabohdl,iiaitpublicatio  vututum  gloria 
.yi.ff'r)iritieaqi-Sinonihoceftqaaaisncm.cqnaui8c  filcre faa  animam  meam . Equantut  rorta:ac 
EleKfadmasploranKsfcUmantcs&rhaiarmom.Metaphoncuseft  fdmo  non  param  obrcuras.Ad 
eoius  euidentiam  fdto  intennanempropbet(  ad  hoc  tenderevt  dicat  (c  non  confuluineanimfros 
foncopirtditi  ddeCtabllial^atia  IbjE^iam  qoa  lam  cxdnrcrat)  ficut  propria  mater  confhlitab/ 
la^to  ^o|((iuahdo  & Klcte  facicnao  illu  .fVbi  quantu  ad  metaphora  nota  duo.  Alteqc  eft  q>  in  ald 
nfo  quatenus  appen  tinus  dbrunt  dux  ptes.QuaR  altera  appcilaf  iraTcibilis:  fioe  m voluntaR  fiuc  m 
appcttolimfitiuo£ih«ctcDdnadaDdnaAdnlc^cAarfii^iaAhxc8flimilaf(tadvitilt.Al«enic 
■ iJ 


\ 

i 


f 


i 


PSALMVS.  CXXXI.- 

dit  ad  ddo»abilia,n6  aidoa.Et  ad  hanc  fp««5t  peccstfa  caroJvapP««nis  vanifarfiidt  Kid6i.B t hec  aBT 
milaf  ctart  pocnUtcniiis  cft  occnpan  in  dirieftabibb’  & vanis.  Qno  fit  vt  apte  j^hcta  ezdiifo  a tcpee/ 
catofupobiein  appctitDatdoonmi.fatcatorlepcccatotcm  in  appctiro  vanorum  &dcfeaabiliu&c. 
perfimiUtudinem  adpnaos  ablactatos.  rAlteramtft  q>atta  ablaftartm  poctuni  aliter  fc  habtt 
^pna  matetiali  ter  gerula  & aIiidomdlici.nain  gerula  & alu  blandiais  aotofenitoiuaipqoaie&ra 
cctchlereablaClatnm  ttncem  prp  concopifcenria  laCtis,&  non  acqnieCantem  folhnent  donec  fangv 
tus  ablactatus  quicTcatraater  autem  fuanitetdifponensf  quare  8f  fiicere  filete  ablaClatum  | linit  vbeni 

amaro  liquotKVtficinfansguftataaniaritudinciefntetcxfciproru^lac.&fieablhahatnt  ab  appo 

titu  laCtisifit^  quietus  &fiiens.<T  Circa  fenlbm  autem  & oniinem litcEx,diifangncnda  funt  ttia  m Ii/ 
tera  contenu  quzpropheta  ncgar.Primam  eft  ipla  aCtio  gquationis  & ^cndi  filen  tium, dicendo  n5 
equam  & filerc  to:W  efl  & non  fed  fikie  aiam  mea.  Alfimilans  animam  foam  infimti  abladato.oon 
Kquenter  loquitur  de  cohibitione  animae  fuac  ad  rmulirodinem  infantis  ablaCtatiiqui  concupiTceiu 
lacjab  cquanimitate  labitnn&  murmurando  ploratiAr  ideo  oportet  eum  gquarei  gquoanimem  redde/ 
do  & facete  eum  filetea  murmure  &planCto.Simili  fiquidem  modo  animos  concapi£xns  ddeCtabi// 
lia  homini  noxia, nimis  ardens  a leCtitudme  tecediti&  vetat  plorans  qngntat  hniulmodi  ddeCtabiliai 
&ptoptcieagqaandnseflet& ad  filentinmducendus.Negat  ergo  propheta  ptiroum  fefie  cohibuifle 
animam fuam, dicendoJi non  gquauiarfiletefixianimammtara.l^Sccnndnm  autem  quod  negat 
efl  modusifcilicet  illo  modo  quo  ^quatutacfilcns  fit  abladams.Ethicmodus  vlamoponiEmliter^ 
dicendo  fient  ablaCtamm  penes  me  animam  mcam.Itaq>ordinatiolitcra;dloonfixifileteanimam 
ineam.traCtando  fient  ablactatum  animam  meam  penes  me.  Et  tunc  Ibbiungatur  ternum  negatum 
.Cmodus  quo  mater  propna  tractat  ablactatum,  itlis  verbis,  fient  ablaCtatum  penes  matrem  fuanu 
ita  q>  Utera  fic  eflet  ordinatida.Si  non  gquam  6c  filete fm  animam  meam ^traCtando  fient  ablaCtatmn 
animam  meam  penes  meitradado  inquam  fientabUCtatum  penes  matrem  fuam.  Et  ratio  otdintt 
in  prompm  A ^iafic  pgredituroratio.CTEt  date  apparet  Imfijsfimilittidmis&rd  fignificata^In/ 
tendit  enim  (p  non  cohibuit  animum  fuum  concopifeentem  ddeCtabilia  nona  fient  ablaCtatum,  n5 
aquocu^fcdficucablaCtatnmamattcfoadiocdlappon^animo  concopifeenti  ddeCtabilia  ama 
tirodinem turpitudinis  aCtionumipgngaterrueldniingoiCmrq&hmnfm^Hisenim  amaritndi/ 
ntbus  drcnmpoirms  a ratione  debboara  ddcCtabili  concito; wnillct  aneneie  appetitum  ab  illoific 
Rcfoautcergquafe&filctcfcdfIi:tappcntum,ricatpqiiatmatcr  flefilcre  fiteit  ablaftatum penes  feli/ 
qnoribus  amansfconcupifccntem  lac  iam  libi  nocinum.rEt  intendit  pet  hgeomnia  dedarareqi  pec/ 
ottaqnae  commiifittnonexfopetbia  procdferantredexhnmanafragiiitatejiomeranitfiqnidem  popa 
Ium  ex  vanitate  qnadammeddi  fecit  vtiam  ex  timore  ne  ocdderctor  becfabetiadalrecmm  partanie  a 
catnislibiinedbtnicem  fibi  erexit  ex  humano  more»iUitinabundantiafna  non  mondmt  in  attew 
numjex  imptouida  fai  minos  canta  confideranonediuing  gtatipA:  fiede  aliis.  , ; 

0pcr3ifradadoominuin.Apollrophatadpopntam,vtabcxemploliiodifcat  Ipcratein  dominot . 
hoeeft  vtnon  fit  fnpetbasiqaaais  alus  peccatis  imphcetnr.Slccmm  fpetate  potent  in  domino:qn& 
admoctam  etipre  non  fnpeibus  etfi  alias  pcccatorimaxima  a deodona  coofeamis  eft.  Et  dixit  lue^ 

Ibpobis  deus  reiiftiqhnmilibns  autem  dat  gratiam.  Amen. 

CVVLGATA  editio. ^Canticum ^aduum>.  , CXXXI* 

Ernento  domine  dauicl:&  onrnit  manfuetudinu  du. 

Sicut  iurauit  dominoniocum  uouit  deo  iacob. 

Si  introrero  in  nbernaculd  domus  mcgdT  afcedero  tn  ledhim  ftrati  tncii 
Si  dedero  fomnum  ocuUs  mds:SC  palparis  meis  dormiudonena. 
Etrequiem  temporibus  mdstdonccinueniam  locum  domino/tabant 
culum  deo  iacob* 

Ecce  audiuimus  eam  in  ephratatinuenimus  eam  in  campis  lilu^ . 

Introibimus  in  tabemaoilu  eiustadorabimus  in  loco  ubi  ft crerunt  peda  cius* ' 
SurgcdomineinrequiemtuarattuKarcafan(fHficationistu{*  ' ■1‘  ' 

Sacerdotes  tui  induantur  iuIUtia:fi£  fan^  tui  exultent. 

Propter  dauid  feruum  tuumtnon  auertas  fadem  chrilb' tui* 

Iurauit  dominus  dauid  ueritatem  non  (niflrabitur  cumt  de  (irudhi  ufeu  tm  ponani 
fuper  fedem  tuam* 

Si  cuihidicrint  filii  tui  telbunentfi  mentflC  teiUmonia  ma  haec  docebo  eos* 

Et£3ii 


PSAIMVS  _ CXXXII. 

Et  fiHi  eoriim*ur<p  in  feculum:fedd>imt  (upiff  feclem  tuam» 

Qgoniain  dominus  fion;d^'e  eam  in  habitadonem  fibi. 

H(c  rcqiues  mea  in  feculum  fcculidiic  habitabo  quoniam  degi 
Viduam  dus  benedicens  benedicam tpauperes  dus  faturabo  panibus. 
Sacerdotes  dus  induam  falutaritdC  fandH  dus  exultadone 
Illic  producam  cornu  dauidq>araui  lucernam  cfanfto  meo. 

Inimicos  dus  induam  confuAonedbpa  ipliim  aut  florebit 


*>7 


tMgdMl 


So  ®^Candcumgraduum.  CXXXII.  - 

a * jx  ^rdare  domine*dauidi,omnem  hnmilieatem  dw. 

c Q^iiurauitdomino*mouitfordiacob. 

9 Dauid.  Si  introibo  in  tentoriumdomusmeastflarcendafnperflrataaccubitnniiKoati 
4.  Sidabofomnumoculismeistpalpebrismeisdonnitadonem. 

S Donec  inueniam  locum  domino^Hubitacula  ford  iacob. 

* Ecccaudiuimus  illam  in  ephratatinuemmus  eam  in  campis  nemoris. 

7 Introibimus  in  habitacula  dus  tcuruabimus  nos  fcabdlo  pedum  dus, 

• Surgedomine*inrequicmtujt:tnflearcafordcudinistu(. 

9 Sacerdotes  tui  induent  iuflidamtfiC  gradoG  tui  laudabunt.  ■ 

I o Propter  dauid  feruum  tuumtnefacreuerd  fadeschrilli  tui. 
s I Prophtta.  lurauitdominus^dauidiueritatemjainon  auertetmabea.n^Mf.tfe  &odlo 
uentris  tui  ponam  in  (dletdbL 

I z Sicuflodientflliitui pa<ftum reeum/dCtdbflcadonemmeamhancdocdjoeos  sedani 
iilii  eorum  ufcp  (ternum  fedebunt  in  («Jetdbi. 

Ts  Propheta.  Q^uiadegitdominus^infTomdeliderauieipfaminhabicacuIumfflbi,  tWu^ 

1 4 Deus.  requies  mea  ufcp  fempiterau:hic  fedebo.quia  defidcraui  «m, 

I f Cibum  dus  benedicendo  benedicamtmcndicos  dus  faturabo  pane. 

Et  (acerdotes  dus  induam  lalutetSfgradofl  dus  laudando  laudabunt, 

17  Ibigerminarefadamcomudauiditordinauilucemamcfariflomeo.  • 


IS  InimicosdusinduamconfulionetKfupaiprumflorebitcoronaeuis, 

IcdIds  elLCancicDm  gradattm.pe  qoo  vt  Topta. 

i CMateriapfalmieftvtcWpofitionidanidisdeqnieto  loco arczdomini dinfaia  gn?  rn«WT.> 
|■lgicasitnpleanJr.Hancc^lemate^amp(sI^llFaalepatcrJ1alIl  m pnncipioponiniT  Topplicaoo  o3 
voto  damdts  de  loco  arcae  dei  Sc  acocflb  addocendam  arca  dei  m <ion.dicendo  ecce 
Et  poftea  fobionguntiirdBae  laigiiTimf  dioina;  pronuaiones.Alma(k  domo  daoidu}  altttade  fion. 
.Vndepatethancdleadlicciam  maceriam  praimL 

CTSVMMARIVM  EST. 

CJDattld  ptofctens  propriam  humilitarem  & Ibhcicam  rdigionem  dtca  inneniendom  tA^nm  petpe 
Cn(qmetisarKdominl,penc a deo^riam-Atefot gratiam  tompromidi  me&cexfito  faninc^ 
promiflbram  htionim  ui  fede  regia  tonpetifi  fiTaaaennt  legem  dominomm  eleftionis  templi  in  lion 

camdiuina  cora  alimentomm  a^tumOmarp  (diis  regiaem  Gonttnmaagendc  ibidem  mmnjrpny 

pnccumconfafionemimicomin. 

«ETPetfoneloqaentesQintptDphctivdcDsacdaniduionctiraado  nunc  an  idem  Gtdattid& ptophe/ 

IB>  attor  pfalmi. 

TD  £COsIa^DinidunrplaImusinpattesdiiasq>topoGtinam  maten*,&e»eaitiDam/ibiqiiiln> 
X^tanir.<rPiopoDit  vnam  roppkcanonem  mnItaspatTcscomptehendaitetmdmn  petita^  vt 
tBCoedctmonu>cmipfiMdanidis<lricCtionem.tamini^taiyotclanlis(§  idigioliunin  dedaMo/ 

Caietilrip  p^L  E 


PSAIMVS  _ »CXXXII. 

bearcidomini.propta  qnammicbol  ddpoitSt  .rVbiadoenc(^tecofdati  noi 

fominir  hic  pro  reducere  ^ memoriam.qiio^ckprtipnuni  aos  Rgnificatamdal  famirar  pro  retnbn 
cioneiiaxta  vH ratum  loquendi  0)£iAm£choc  denotat  cafiu  daci^  dauiduadi  aperte  duillct . lemr 
buedauidi  omnem  8ec. 

CT[0ui  iurauit  oiw  • Inc».*pithic  pars  raeentiua  tali  ondinePrimo  tradtatar  illa  patticula/omne  hw 
miUratem  eius.Smndo  illalrecoRutednciibi  iurauitdns.CTC6memoratita<j  humiUracemdamdis 
csiUinsformaircdicetreligioneroUcitaetgalocd  quietum  arcae  dciitali  ordintNam  pnmo  votdidrir 
dero  vouendi/Sc  tettKj  deduiftio  defcnbitQuifdauid.iuraoirdomlnosvonitfmcnlo  luramenri  addi/ 
dir  vinculd  voti  v^pote  maius, forti  lacob  Jacob  nouie'efthicpatnarchf;&  ecafosgcnitiui.  Appdia 
turqi  deus  fott*s  iacobi,co  q»  ab  iplb  iacob  veneratus  eft  vt  fbrtis(vt  omnipotens:  vr  paterpene.^A 
cxo.6.dicit  (Somiruisad  mo^en.cgo  dns  apparui  iacob|ifaac  & abraha  in  deo  olpotente . fit  nominat 
ded  tdatiue  ad  iacob  ppter  imitationem  ipfins  lacob  in  voto  arca  domum  &cnltu  dci.Legifai.^c: 
zS.q>  iacob  vifa  fcala  a tetta  vfqi  ad  caddj  Yttunqi  vouittSe  cultd  falicet  6c  domum  dei.etit  mihi  dns  in 
defi,fc  lapis  ille  vocabiC  domus  dei.Etfidem  pbendo  traditis  a licniotibus(falicet  q>  locus  ille  inqno 
iacob  vidit  fcalam  eft  illcract  locus  lu  quo  pollca  pdificatum  ell  teplii  domini  ^ adiungitui  alia  toip 
Ideo  veutt deo fbtti  iacob.qoiaintendebatlocarearcam  domini  in  loco  quem  iacob  ptvdiserat  vo/ 
candum  domum  da  rAduerte  hic  multas  res  gtllas  hoc  pfalmo  esplicari  quf  no  l^nf  alibi  ui  Gi/ 
crafcriptura-Quoruin  pnmum  dliuramcntom  Se  votu  danidis  de  mucniendo  loco  arcf  domini. 
0iintrOlbo.\fox iftadanidlsdl/cxplicansvotumquo ad matenara.Si introibo  in  tentorium  do/ 
mus mear.hoctllfi*dificaueropnus mihi domuraaedificationemfiquidem  domus  propnx  abin/ 
ttoiru  defcnpfit:quia  pnmum  quod  in  aedificata  domo  fitiell  intrare  in  illam. Si  afeendam  fupa  Iha/ 
tum  accubituum  mcoraroihoc  ell  pnulq  quiercam  fecutus  ab  inimicis.a  frequentia  enim  accubitos 
quinam  fccuritatem  congrue  fignificamt.Sidabo  fomnum  oculis  rans.palpcbris  mnsdormirano/ 
nemihocdlfi  negligens  flicro/fi  non  fumma  vigilantia  vtar.perexdufionem  nanqi  ram  dormitionis 
3 dormitationis! congruillime  fignificatur  fumma  vigilanna-Doncc  inueniam  locum  domino.  Vbl 
colligendo  didajappatetqivouitdamdleinucnmnim locum dominoChocdllocum  pro  quiere  at/ 
t*  dominOanteg  aedificarn  domum  propriaianteg  fecuras  quiefeern  ab  inimidsj&e  cum  fumma  vi/ 
gilanna.Quia.milla  dup  pnmac  cdditiones  mnitfi  prorogari  potoiUent.vt  edentas  olno  lignifica^ 
eurtadiuiifta  ell  fumma  vigilanna.Et  vere  oes  ooditiones  adimpletas  efle  rellaf  hilloria  fecundi  libn 
feguml^auid  enim  gpnmnmfattusftutrexilracDaccfpithiemfalcm  ad  hunc  eflednm:9c  cum  allen/ 
fu  populi  deduxit  arcam  dni  in  fion,  vt  ibi  papetuo  quiefcetet  .quis  polleaCvt  dicerur>iioina  renda 
tioncdfaftaqmcoeritin fopetioripaiteelniaemmonnsfion,inqoa*dificaromefltempInm.pTla/  > 
bitaeula forti  iacob.Nonfolnmvouitlnuenire locum dominoi.proarcadd,fed  etiam  prominilltis 
eios-opottebatenim  minilhos  Aiuni  culms  multos  ibi  manete.^ AduetTchiciongendodifta  q^  vo/ 
cete  donec  inueniam  locnm/atteftanu  aiTedni  inquifitiuo  loci  innenimdi ; q>  fcillcet  defiderabat  da/ 
oidinuenire locum  iUnmmonlliatnmpamatch*iacob.Et  quoniam'  aodiemq>  inhienifalem  enc  - 
locus  lUe.ideo  qptimum  potuit  dedif  operam  ad  habendum  bcum  tUnm,in  cuius  monte  Gon  lo/  . 
caret  arcam  dci. 

jEfCeaudiuiniUdUedditrationemvoilfui.tnmavariamntationelocornmpmiexftittira  cornot  : 
ditatc.Er  muranonem  quidem  locoram  arc*  domini(defcribit  a primo  8t  vinmo  locis . Ecce  aiidiui/ 
miisiIlam|arcam,iqephrata:hoc  dl  in  forte  ephraim  mfilo.hicrnim  ellprlmns  locos  in  quollabi 
lita  fuit  arca  dci  ih  terra  promillionis  ten^ic  iofon  vt  patet  iofue.iS.  V nde  6c  fignificantiusdiar  an 
diuimus&  non  dicit  vidimostquiaanteq  namsefletdaaid/defiitareadommi  diemfilo.vt  patad 
eo  q>  tempore  hdi  facerdons  arca  dri  portata  in  cxeratum(capta  ftiit  a philiflpis  i & nofq  legitnr  ite/ 
tnmtranQatalnfilo.p'Imienimas  eam  in  campis  ncraoristhocdl  ingabaaffen  coIlccariachianm| 
fencanathianmihisenim  tribus noipinibusnominatusFueniror locos illcvbi  danidlnacnlc  arcam 

3 nando  tranllnlitcam.vt  patet  ex  eo  q»  domus  arainadabCaquacollat  dauidem  tranllnlille  arcam 
omin0.i.reg.7**r.reg.(5.defcnbitnrin  gabaa;&:  eadem  domns.i.parali.ij.ddcnbitnrincolleca/ 
tlathiarimiJe  ibidem  ninilominns  diararvr  abduceret  aream  da  de  canathl^m.Vnde  videtur^ 
locus  ille  inquo  erat  arca  erat  fubnrbanus  duitatis  cariathiarim.quae  \tdicitnr  iorne.is.cratvtbs 
ryluamm  :&oat collis  vocatus  gabaa.Et  proptaea  vane  nominams  dl  modocollislm^  ga/ 
baai&  inhoc  plalmo  nominamrab  agns  nemons.  intendit  enim  per  agros  nemons  temtonnm 
cariarhiaHm  qn*  erat  noitas  f)iliarbm.Et  inrendir  pet  hanc  dioafiratem  locoram  oocafionem 
libi  datam  vonendi  i quia  indignnm  videbatur  vt  arca  dd  vagarennrA  propttrea  addrmt  hanc  va/ 
lictarem  cum  adoctblo  ecccidcmonllrando  tanram  indignitatem.Adi  aperee  diooeucce  in  prom/ 
ptu  ^ rano  voti  mcufcilicet  vagatio  arc*  da. V nde  &.  i .parali  r jdauid  propofiiit  in  confilio  dedo/ 
cendi  accani  in  Goo  pro  tadonequia  non  tequfliiitniiscainXatcamiciUmyindicbiuuuilthoc  n 


«-IS-»  i.-5a.i-sira  a acB  • B 


PSAIMVS  .CXXXII. 

«Dianonqn^oimDsincototempoteR^i  linilislocarecaun  in  loco  honorabili  ac  Oabili  vtdecct 
Kdadhucpencuerachmufinodi  indignitas.  * 

JfniroibUtine  in  tpabitaculil  dU0.fioreqmf  altera  tonem  ex  fntnra  oommoditate-Dom  arca  dd  ptt 

vana  ttanffimf  loca, ciatminor  comoditaspopalocooirrcndi  ad adotandomAeiatminotcommo 

ditas  miniftronim  debennnm  manenorca  arcam  da : qm  inocms  cdflcnbas  lysino  poteiac  ficti 
fixa  habitacula  miniftrotDm:&  populum  oportebat  iific  huc  nunc  illuc  dingcregicfibs  (uos.&  turfus 
dtuerfo  enfkntc  loco  arcf  6t  loco  altans  holocaufiommCnam  illud  remanfaat  in  excelfo  gabaon  in 
Boivt  patet.  i.patali.zi.)opoitcbat  popula  ad  diuerla  loca  uc-Qm  omnia  incomoda  defimira  erant 
to  arca  m cetto  locotvt  ta  pcobanireuentus.(^ia  hxcenim  vitabunf  mcouioda,  dictt.icioibimos 
in  habitacula  dns.Plnraliter  dicit  habitaculaiad^rchendendu  comodiratem  domus  cfci  & amoitl 
& domomm  pro  minilfais.Propcer  qd  non  dunt  innoibo  td  inttoibimusdignificans  comunem  hor 
mmnm  cuiufqp  ordinis  futuram  cdmoditatcm.|^Ctiraabimns  nos  fcabdlo  podum  dus/hoc  eft  an* 
dd.quf  fic  erat  dirpolita  vt  Tcabdli  fuppedand  oifido  fnngttetuflfi  Iiipcr  cabdlam  fuftentatam  a die 
tnbinis  aliquis  redillmvt  moffes  intclbgendum  voluit  deum  (olere.' 

0Urae  ooniint  Defctipto  voto  & rdne  voucdi.ddaibitur  deuora  dedudio  atcf  ex  agris  (yloanira  t 
qua;  Icnbi£iteg.d.a(.  i.parali.i  j£t  imitatus  moyfcnCdicetan  qn  mouebatur  arca  dam  iamcuacau 
^t  d^;;^c.Suige  domine  C roganns  eft  more  humano  vt  a loco  in  quo  hadenus  manfit  fuigaOm 
feqnie  tua|  veni  ad  locum  quietis  perennis  vtno  vitra  vageris.tu  & arca  fbititudmis  tuf.  Non  Uiffiat 
^mdi  vt  arca  portetur ficut  portantur  an^  lign«,(ed  pet/t  vt  i^  deus  ad  fimihnidmcm  furgentis  fe 
habeachoc  eft  plaadus  veniat  fua  rpontefimul  eft  arca.Qua  appdlat  fbmmdims  dininf  ,qraa  per  ea 
diuinz  potentia;  opera  d&da  fun  t;vt  manifdle  patuit  in  letroc^ione  ionianis,&  in  tot  nurabUibua 
diedisapod  philiftras. 

0ftCerdotra  tUipJi  hoc  loco  apparet  q»  daoid  ad  litera  loqoif  de  cofummatione  dedudionisiqfi  fd/ 
liott  arca  dni  ex  domo  obededon  tcaflataeftinfion.Nafmhiftotiadoludioarceaagns  ryluaipnon 
ftiit  vnica  dedudione  cd(ummaca,ial  interemta  fuit  ppter  morte  ore&pofurft  tunc  arca  tn  &mo 
obededonipoft  tres  afit  menfes  coTummaueiftt  dedudioncm  atcf  ad  ^n!&  qifi  ca  ire  da  contra  otft 
fbit  tnenoenna  qua  (acadotesexhibuemnt  arcedfti,in  hocm  non  pottauetunreamhumens  fu  is  le/ 
nite  w ^Cfperat  moydesffixl  dtixerfttea  fup  plauflrfi  fvt  dare  hanc rooem  explicat  ipfe  dauid. i.parali. 
ii5-difponens  VT  m cftfummationc  dedudionisflblicet  ezdomo  obededon  vfij  ad  fion/fandifican  ler 
Ditf  portarent  arcam  dd>ropterhmdi  inqna  (andificatione&miaentia  pniis  ignorarer  omiflamf 
quanrft  erat  exparte damdis.didt.Sacerdotestnvcooenientes ad  tranflarionc,  injloet  inlhtiam|legis| 

> & catabunt 


laudandofteftrermodegratiofisadiiichocdthofesiioqnicuncp.redgfofituiibenigne  donates  pp 
te.Er  Itedit  dcfcnbere  iuftos  ab  opibus  mifmcordifEt  hoc  qa  ndcft  feeaora  laus  in  oiepdoris . 
Vides  doplice  puifionaacfacerdoni  ad  obfauatia  legis  & ad  offiaum  laudandi. 

^x>pter  oauid  fennim  tnu,tK  fac  rcuoii  facke  cpitlh  Oefcnptis  dUpofinonibos  ofiidotfi 

DcdDCcntifi arcam.aDDonif fnoDlicark) rvinanin  acrifLirrrn^rfiA 


..  .....  ....w.  a iu«  wamvMJ  qiaMtji  diug UCUiK*d  U1 HQII  t uDiO/ 

■crea  veriras  ne  fimile  qd  aca  dar,pcnt.ne  fac  teuerti  facies  chfi  tuijet  ifta  vice.  PTt  apponit  huic  fiip 
plicanoni  cam.ppta  dauid  (tmfi  tuft.QiwdpdtdupIidtcrinteQigi.Pnmo  lefoendo  ad  merita da^ 

dis.adidtxii&tpptermoitadao)disreraitni.Etinxtahnncrenrumlroencftdauidispfof  vndioni  te/ 

Rif. Adi  apertedicero. ppeet  mentft  perlbne  dauidis  n6  cdfundas  iteium  fade  rcgis  tui  quem  tu  vnxi 
ni.Secftdo  icfocdo  ad  dimna  dcdionc  perionf  dauidis.Et  tunc  eft  rtnfns.pprcr  damdic  dedfi  a te  in 
licnift  tufi.ne  cofundas  faaeaufde  vndi  tui  in  iege.Ec hic  fcnfhs  magis  a^t  If^,cmus  autor  eft  da 

Didnaficapponitrupplicationicamapartcipifiasddt&explicatqnod  mpnndpio  pfalmipiopo/ 
fiiit  lecotdarc  domine  dauidi.Et  eft  locus  fansdlicax:  vt  dens  quia  elegit  ipfum  daniA^  in  fernft  fnft 
Sc  vnxic  ipfnra  in  regem, tion  confundat  iterum  ipfum. 

3furi3UltDOniinU0.TndacarbiciUapatTicula/rccotdaK  dnerubiungendoexalraaonem  magnam 
qua  deus  pmificdaaidi.tnm  quo  adppctnitarcra  Rgnncnm  quoad  locum  fion.qua;  erat  duitas  datii 
dis.Vbi nota  (pddcnpra  deductione  aic(  in  montefion.defcnbif  cdTequencerfmhiflona  tum  diui/ 
na  ptomilTio  deppetnitate  regni  dauidis, tum  dinina  dcCtio  fion.nam  ad  litera  les  ift^gdlc  funr  poft 

deductione  arcf  in  lion.C’Iuraaicdfts.Hoctnramencft  eft  aliud  q<f  non  kgif  alibi  in  libiis  hiftona/ 
tibus  facTf  fcnptnr^In  vifionenanm  nachan  propher^  ex  parte  dd  rcnpta.z.ieg.7.&.i.patali.i7.nul/ 
b menno  fit  luramenti  diumLSigniticac  afte  iurametfi  dimnum  immutabilitatem  enentussqj  Inlicet 
fic  ent  vt  iurat  fiiraram.Et  non  auettetur  ab  ea;  ventatt(non  rcnocabit  faoae  quod  dixit^  fru^  ven 
Dtstniponamm  rcdecibi.Oupla  poreftcfte  fenfus  huius  licetae.-^musvt  promittatur  afieirioe 
BDftnavoitns  dauidis  tegnatammindeterminacefhoc  eftnondetxmunando  quanto  cempoie:& 

Caictibpplid.  E ix 


zi8 


Dio 


PSALMVS  .CXXXII. 

bollca  robiangamr  fub  conditione  tempore  ctemo  (bnen  daoid  legnatnram  d)|(i  tamm  CrnuD» 
nt  legem  cfca.  Alter  fenlbs  cft  vt  promittanir  afletnue  mefias  Ihiaur  ventns  dauidu  rcgnanmislSt  po 
fteawb  conditione  promittanir  q>  filii  dauidis  vfgi  ad  mdiam  regnatun  fnntffi  fimiaaeiit  legem  dd 
liicfcnrasmagisqaadratiuramentodiuinopnEpofiroAcomaminteUigentuequain  hoc  tcxmin/ 
telligitor  (ignificaa  promifTio  mefia:  fafta  daaidi . pT3efhiihj  ventris  nii . 6ermodei  eft  ad  danidemt 
& more  himraico  prokm  appeUatfru^m  ventris.C^uis  enim  fm  noftram  confoerodincm  fhiAum 
venms  propne  rclanue  ad  matrem  dicamus.hcbr^  tamen  lingua  etiam  rdatioc  ad  patrem  fhietmn 
ventns  appcllaRVtdaiepatttitQj.id.diccntedaBidedeabfalon.cccc  filius  meos  qui  egtefluscll  de 
Vtero  meo  qo«ic  animam  meam.Ponam  m fede  nbiihoceft  pona  in  lisle  teMi,tibi(hoc  eft  ptoptet 
tc.i.pioptcr  promifTionem  nbi  fadam;proptcr  cledionem  tui  a me  Fadam . Vnde  & angdus  anium/ 
ciansbeatcvirgini|dint.dabiceidominnsdeusredcmdamdpatris  aus. 

SiOlIlodientrilUtUipaCtUllt  IIlCUIIl.CSine  mimm  cum  abraham  decircuncilionerfioeann  popa/ 
Io  iftael  ui  deferto  de  cnitn  meo  intdligas^&  rcftificationem  meam/hoc  cft  lege  mea:  voluntans  meo/ 
tom(p  pr^cpptomm, hanc  docebocosihoc  cft  hancqoam  docebo  co$.Et  fiituram  docebo/connnaa/ 
tioncm  dodringper  prophetas  lignifieatvdiefcttnr  ad  prwentumpadumtqma  lex  fiiblecnta  eft  pa 
dnm.&  ordo  comecueionis  per  ftimtumfignificatut.EtiamfiIueornm.Polito  antecedente  condino/ 
nalisjponitnr  c%quens.enam  filu  eorum  vl^  artemum  Gakbnnt  in  fede  nbi.  Vbi  daie  vides  fob  con 
chtione  ptomillam  perpetuitatem  regni  filiis/proculdobio  vliji  ad  mdiamiquoniam  de  illo  abfy  vlla 
condinone  condat  q>  regnabit  in  domo  iacoo  in  ammum.Et  videmus  hanc  condinonalem  merito 
fuifteappoficam:quoniamfiliidauidisvfqiadl«icchiam  tantummodo  rcgnauetnnteilk  enim  fbic 
vlnmns  rex  ex  progenie  dauidis  vfgi  ad  mdiam.quia  enim  non  cuftodierunt  padum  domini  nec  lix 
Dauerunt  legem  eius.abiedi  funt  a regno. 

iPl^sni  i Hrgir  nominug  in  fioil.  Ddcnpta  exaltatione  dauidis  in  limiinedas.rubinngtcnt  exalta/ 
tio  eiufdcm  quo  ad  (ion.  Adocrcc  hic  q?  propheta  non  didt)clcgit  dominosfion.fcd  in  fioniqnia  ad  li 
teram  bquitur  de  dedione  mons  motia;qui  erat  fiipcnor  pars  monrislion.&  fingulanter  dededto/ 
ne  aic^  qup  quodam  fiu  t oman  icbulhiin  aua  dauid  obtulit  holocauftom  ad  placandum  deum  pro 
pefttlUefiqoidcm  locus  tunc  reudatus  eft  dauidi  qieflet  locus  domusdd:vt.tparali.^diacnr.&da/ 
tius  apparet  Ii dida  ibi  conferan  tureum  didis.i.parali.zi.Ck;principio.£^Ibt  enim  cxpreircdintur  te/ 
pium  zdifi»cum  in  loco  monftrato  dauidi:&  hic  dauid  dicit  hpc  cft  domos  dci.  Vndic  etiam  coniia/ 
tur  dauidcm  afhrmalb  qi  lUe  locos  erat  domus  dei  dcimo  lacob  ducrar.&  lapis  ifte  vocabitur  domus 
dd.Eiedio  itaqidiuina  loci  illius  in  ambitu  (ion  monihara  daoidi  >^m  facnficauit  pto  pcfte/hic  ad 
litetamlignificatuRqmeoIimfucratmonftracaiacobpatnatchar.rOefideraoic  ipfamm  habitacu/ 
Ium  fibi  . Aperte  explicat  ad  quid  degit  in  lioniquia  aefideramt  ipfam  in  habitaculum  libi  t hoc  cft 
in  locum  domus  fua:. 

i3^rC(Jui£0niea.Verbafuntdd,eiplicantis(p  non  ita  elegit  habitare  in  (ion  quemadmodum  ha/ 
birauit  in  filo.vbi  licet  habitauetit  crccenns  annis.habitauit  tamen  mobilitenquia  nonhabuit  ibifi/ 
xam  domum/ed  tabernaculum  mobilc.In  (ion  autem  degit  habitare  in  axemumlhabcdo  ibi  fixam 
domum.Ec  ad  hoc  explicandum  introducitur  deus  dicens.Hxc  reqmes  mea  vftp  fempiremuroihic  fe 
dcboiquiefcam.quia  ddideraniChoc  eft  ad  limilitudinem  defideratis  dio  eft  q>  voluOeamivrpote  a te/ 
pore  lacob.qoum  oftendit  ei  fcalam  per  quam  angeli  dei  ekfcendebant  8e  afeendebant . ex  tunc  enim 
dixit  iacob/hic  domos  dei  cft.Quod  autem  dicit  (empitemum/itdligefine  vlretiori  mutationesac  n5 
q>  locus  ille dlix  locus  diuini  cuTtiis  in  artemum.  Vd  fub  ahis  veibis|axemom  diftribmtpro  omni  tpe 
Suralis  cultusihoccft  ftams  meris  reftamentt  Adueniente  fiqmdm  mefia  (inita  eft  illa  fcmpitcmi/ 
tasidicenre  ipfo  ioan.4.  veniet  hora  quado  ncip  in  monte  hoc  neqi  hicrofolymis  adorabitis  prem. 
Clbuni  duebcncdiCOldobcncdlCamDimna  largitas  mfion  defcribitnrquantom  ad  ptouifione 
vldlus  mmiftroramthoc  eft  leuitice  mbns  8e  aliorum  feraitomm. Cibum  rius)fcilicet  fion  loa  clomns 
mea^Er  cibfi  appdlat  decimas  & oblanones  ex  quibus  vioebat  mmiftri  diuini  cultus.  Bmediccdo  be 
nedicaihoc  eft  mulnplicabo.Hic  eft  nbus  de  quo  fcnbif  mala-vinfcrte  oem  decimano  ne  in  horreum 
meum,&  (it  cibus  in  domo  mea,Et  vfqiadco  multiplicabo  q>  mendicos  dus  faturabo  pancihocdl  W 
habeant  non  folfi  ad  faaetatem  proptiam.led  et  ad  erogando  vf«j  ad  famntate  menclicoqt.Et  intedit 
per  hoc  fpalem  fua  cura  quo  ad  reporalia  defuis  miniftnsftanq  de  familia  domos  ptoprip.  p^lacer/ 
dotes  eius  induam  falotdno  folfi  cura  habebo  de  viftu  fed  de  (mote  aif  & corpons  facodotfi . ideo  enl 
induamiqoia  quafi  vdhmentura  dabo  ds  falutem  vndiqoaqi.Ec  granofi  ems  laudado  laudabfitGti» 
oofiadiuei  ab  operibus  miCencordieiuIhortsdefcnbontnrfnbfpalicuradd  ad  officium  laudandi 
deom.Etdrfcribontur  laudando  laudabuncadcfimendandum  modum  laudandiiipfdlicet  pa  mo/ 
dfi  laudantifiCcfi  gaudio/prompre|hilanterideuore&c.)landabnnr. 

'3|bigcrniinfirc(fiCUtn.lntcrpcioilegia fion coputat deus focoeflione regiam  daoidici  fianinisinik 
Io  l^jtanq  in  loco  kdis  legi^lta  ipTi^los  loc^ione  cegiam  ptomifi^tc  autem  ptominic  locoin 


>- 


aaron: 


PSALMVS  ^ cxxxm.  Z19 

Mgif  fiioodlk>nis.Cribi|in  lionjgcminaR|ttiaIdp(icari  (iicocfl!oe,^dain  comufpotdhmn  rt/ 
giain,clauidix>tdinauUucemamchnftoma>JRjciodiAipniiflegiired(lif:qiiiaibi  ordinani  laoanaf 
ad  fimiliftidinem  vafcub  loocntis  rpgiain  Csinn.chnlto  mcqvndo  meo  daoidi . Vnde  in  racocdaiti/ 
bos hiftonuplorksfciibirarip deos IcniabatKgesddcendentesecdanidqvtnlinqaetct  loceniS  da/ 
nidi-P^apte  luocm^  nomen  congroic  fimedencibns  r^bos  pott  falomonem:quoniam  oes  fuofit 
patui  reges, ad  Rmilitndinem  lucernarum  darp quidem  mpariKliicis. 

Inimicos  cinsfdauidi5,mdaam  confbiionervndi^  oonfimcnm.uhocetu  intdlige  ex  (ion:  quoniam 
cx Oileu diainouifk>nconfnnderepromitticdensinunicosdaHidis.Qaod tepore  damdis  adimple 
tum  efle  oonfiab  Et  tqtore  feminis  eius  oofidentis  in  deonrpatet  de  abia|alafiof^>hach|  & oechia-So 
bs  nanqi  iofias  videtm  inter  teges  luftos  fiiccubuifle  inimicis.Ec  hoc  ideo  quia  non  confutuit  domi/ 
nfi  m illo  bdlorean^  in  hoc  de^eranent  a dauide.pTt  fiiper  ipfom  florebit  corona  eios.Hoc  ad  bCB/ 
lam  de  ipfbdauidevenficatnmefLfloniirliqaidcm  corona  regni  ous  vaidaqooniam  ptopagaulti/ 
pctium  coronae  fupfaper  muha  regna  vf^e^htacen.  Arnen. 

CTVVLGATA  EDITia  ^ Canticum  graduum.  CXXXII. 

Cee  q bonum  SC  ^ tucundumdiabicarc  fratres  in  unum. 

Sicut  unguentu  iii  capitetquod  defeendit  in  barbam/barbam  aaron.  - 
(^od  defeendit  in  oram  u^mend  eiustficut  ros  hermon  qui  defeendit 
in  montem  Aon. 

QgpniI  illic  mandauit  dominud  benedicflionem  K uitam  ufen  in  feculu» 
ICIVXTA  HEBER^VM.  IJ^Canticum graduum dauidi.  CXXXIII.  ‘ 

■ Pfopijjfj  p Cee  g bonum &qiucundum;federe  fratres  edam  fimul. 
s P ’ Sicut  oleum  bonum  fupercaput/defcendensfupa  barba  barba 

quoddefcendens  fuperosuefbmentorumeius. 

. 

4 Sicut  ros  hermon/qui  defeendens  fuper  montes  fion:  quoniam  ibi  pr(C{picdomW 
nus  * benedieftionem  uitas  ufep  (ternum. 

Imius  efLCanticum  graduum  danidi.Oe  quo  vtfapra. 

JL  CrMatenapEdmieftvnitaspopubifraebvtclareplalmnsptclcfac. 

C5VMMARIVM  Esr 

lULaodacdanidvnitatepopubabonitateiaiDcundicatci&adiuinabenediAione  t 
CrPcrfonaloquens  propheta  eft. 

'O  £ce^  bonum.  Uiuidifpfalmns  in  partes  duas;propo(itinammatcn(,S:  exemtiuamiibi  flent 
i"*.  olcum.CJP^ponit  bonnm&  iuainrfaun  efle  quidccie  flmnl  hattes . Ecottdemonllrantis  faCtum 
cft.Dauidflquidcm.7.aimis  quibus  regnanerat  in  Hebronrupermbnmindafcxpettiis  fuerat  q malfi 
& 5 moleflum  eflet  popnlfl  ifrael  cile  diutfiimdub  duobus  fobeet  cflc  regibus.Et  piopterea  pollq  po/ 
pc£is  toms  vnitus  cft  lub  vno  regeCipfo  fobeet  dauide)demonffaat  ab  eflcCtuiab  oqxiientia , g bo/ 
num>vtilc,&q  iucundnmiad  hilaritatem  & gaudium  popnb,eftfakictqnicfceie,fia^Cvtpotcoa  fi 
lios  ifrad^am  flmuI|hoceft  fnb  vno.tege  vnitosmucnt  funt  fratres  ita  etiam  ^t  flmuL 
C0icut oleum botumt  Incipitparsuccunua  tali  otdine.Pnmo  dedaraturilla  pairicala(iacntv 
dum.Sccnnck)  iUajbonumiibi  flent  ros.Temo  illa|ftatres  ctia  flmuljibi  quoniam  ibi.(TDcclaiat  meflf 
ditarem  vnitatispopub  a flmibtudux  lucunditatisqua:  erat  in  vnAione  fummi  facerdods . qnum 
enim  vngdratur  lummus  (acerdos, magna  erat  incunditas  pqpuUrflcut  modo  quum  coronatur  fttin/ 
mus  ponafoc-r^SicotoIeum  bonum  fnpcr  caput,defcetKlens  (nper  barba  barbam  aatoaDcfcribit  in/ 
cunduarem  a nrn  vnaionis.vngcbamrenim(;vtdicimr)in  capire,defccndcndo  vfqi  adbatbamic  ad 
exaggeratione  acellcncue  flt  repetino  batbp.  (3wd  defocndens|eft,(npcr  os  vdhmencof  cias.  Hax  li/ 
cera  (onar  oleum  efliifnm  faper  caput  aaron  do^dere  in  barbam|&  rcdnndare  in  fupeciorem  parum 
veftmm  lacerdotabumtqaf  vocaturos  vefhmentot(i.Exo.:9.&  ^L&dcfcribtmi  conlixracio  aaron 
qnanrum  adoleom  duplicirenfalicet  in  capite  per  modum  efiuflonis,&ui  veifabus  pa  modd  afpcr/ 
noms;n  ihilcp  dictmr  ckbatba  aut  ore  veliifl.  Vnde  inngendo  hec  cum  lUis, apparet  (f  abundanna  ef 
^oIdflgnmccf|adif{[ifioneciasmbatba& os  vcfhmcncoifl.f Adnerreq>Uoec  fupeiflcies  brenefi/ 
gnifleet  lucundicatcm  vnftionis  fummi  facerdocistituenms  tamen  (bilus  cft  ipflcut  grata  & ineunda 
cft  populo  vnitas  fum  mi  (acetdotis.ica  grata  & iucnnda  cft  vnitas  r^s.lta  9 laudando  fciadrt  vnita 
■an  populi  (bb  vno  rege  lient  gaudet  vnitare  fummi  (aoodods. 

CaietibpplaL  E iii 


Digital-'  hy  ; 


PSAIMVS  'CXXXIIII. 

SokUt  rO0  l^dinotl-  Tra<^atar  UU  paBicqfa(§ix)nam(a  fimilitndinc  vtditans  rotis  cotmnimisliir 

fnon&inonribu>fion.J^Quanniadhilllorianiaducitc(phcnnoncftinons  magnusttu  lordana^ 
cumsmanjnitmoffpidtuit  j4ico«fliljnMi^teiTam<kitunadoo«ttgDin  amorrfomm  quie^ 

trans  lordancm  a to(rite  arnon  vj®  ad  monte  hcnnon:quan  (idoaii  Snon  vocant  & amorrpi  (aoii 
|V)ontcs  aurem  Gqo  appdlaiuur.motcs  circa  tvtpdalciiude  qnibosanalio  plalmoanonrcs  in  ntenitu 
«ms.Pcr  monte  ergo  bermon  & isoaics  fionfuitcndit  vnmmam  toranipopnll  ilhid.dcfcnbcs  illam 
a monte  trans  iotqancm  fica  monnbcuoiuc^it^  os  prdanem.Dqcnbinir^tos  hamonddif 
dens m montes  fion.non  (p ros  migret  4e >Uo  monte in  illosdal  quia  monsiUe cdiiot  eSk,  ideo  aaa^ 
lio  pa  modum  defccndentis  ab  illo  monte  dclcnbinit.Etintcndic.q>  fient  ros  communis  hermonifc 
•Donnbus  fioii  tand  inde  ad  iftos  ddceodaqbonus  cft  ad  vobeate  fic  v^abodr  eotum  qug  naremv 
«ur.ica  vnitas  populi  bona  cft.Hiccfi(oiras(iipcificialis.Scd  intentus  Imfuseft»  fient  caatnnicaii 
partes  tetrg  in  vno  totc^oc  eil  in  vna  complexione  (di  difpofitione  aeris.qufi  ddcnbicahoc  9 miSf 
do  cadit  ios  in  vna  paite  cadit  ena  in  altoatim  q>  vnitas  tons  cdmunis  mond  hermon  & mondous 
lionaffettut  vtfignuvnitans aens);ita habitatores c6miHiicancdebentfnbvnocapite£t  intcditad 
iteram  c|>n5folfi  Vnitas  fommifactiddnsqnfeft  cilcgerTedctia  naturalis  vmtas  cdm|Sle)a6nis  ad 
tisin  qua  comunicat  panes  terre  vitra  fiecin-aiotdancmlfiiadttvnitare  populi  fiib  vnorcgctvt  Go^ 
Ihni  Inb  vno  n>K  ita  fintlbb  vno  tege.  I 

Ipiiimjjiii  ihi  pCfpit.T raflatiit  vinma  patriculalftatres  etiam  fimol/a  caofadiuinf  ordinationis 
quia  fabett  dominus  benediCHonc  vitale  dedit  filus  iftad  In  vnitate  populi.  Vrenim  patet  daacA 
Amnf  benedictiones  dantur  filus  ifrad  vt  vni  populo.p" Quonia  ibifin  \Tiitate  fratifi  fiUomm  ifiaej, 
pr^cppicdommns  benedidione  ap^finue  Vitas/quia  benedictiones  funt  vitam  confcrctrs.vfqi 
nomipafucc^ionc  gcncracionnm!u  intendit  per  hcc  ad  iitcram/laodan^  faadctebwita|ticm  fic  lu/ 
cundnatem  vnitatis  populi  fnb  vno  rege, ex  yrntate  mmmi  facctdotisicx  vhitatcdi^Unohfs  befis a 
cra  fic  vitra  iordanelfit  adiuina  brdmanone  qba  pmifit  vitales  bfidiOibnes  populi  in  vnicatcAmen. 

CTWLGATA  EDITIO.  CCanticu^dufi.  CXXXIII.' 
Cee  nunc  benedicite  dominumtomnes  ferui  domini.  ' 

Qui  Ratis  in  domo  domininn  atriis  domus  dei  noftri. 

Tn  no^bus  extoDite  manus  ueRr^s  in  fantflatSf  benedidee  dominum. 
Benedicat  tc  dominus  cx  (iontejui  fedt  ccelum  6C  terram. 

ICIVXTA  HEBR-^VM.  |[^Candcum graduum.  CXXXIIII, 

Propheta*  ■pCabenedidtedominum  omnesrermdomimtqui  Rantesmdomq 
domini  */inno<Ribus.  j 


Leuate  manos  ueRras  (^dicadtdC  benedidee  dominum  \ 


WAMfftlM 


Benedicet  te  dominus  *ex  Rontiadlor  ccelorum  terr{. 

IsItulnseft.Canticnmgradunm.Deqoovtfnpra.  . j • • 

(TMatcnapUmicftmaitanorainillronimmoianciiimindomododiini  adorandum  inno/ 
n fanCtuano.Et  hoc  eft  etiam  fummanum. 

OJPetfonaloquens  propheta  cft.  . , , 

.j— 1 fcebcnCuidK.  Dimditur  plalmus  in  partes  duasipropofitinam  materiat , & executinajibi  lena/ 
' te.(T Proponit  comoditatem  iam  oblatam  orandi  noCle  in  lanClnario  minillris  motannbus  ibi, 
Cmdcraonlmt  tempus  fdificatotfi  habitaculo?  pro  minillris  qui  debebant  habitare  ticca  domum 
domini  C&  dcraoftrat  hoc  addilfaeriam  tepomm  ptatteiitorum  quibus  non  aderant  illccomodita/ 
Ks)bai«licitedommnm;benediCtionclaudis,innoCttbus(fingnlis,ocs  ferui  doroini|addiCU  fctmtio 
dimni  culrusiqui  liantes  in  domo  doraini|ad  dilletentiam  aliorum  de  mbu  leui  morantium  alibt^ 
entenim  hodie  canonia  habentes  habuacola  in  daullro  adherente  tccldipihabcnt  comoditatem  di 
fYn>4i  matutinas  nodumo  tempotc|habitantcs  autem  alibi  cxcufanmr  a tali  onere  nodumo  tempo/ 
ttiica  tunc  (acerdotibus  fic  kuins  habitantibus  luitta  domum  domini  incumbebat  cx  offiido  fco  deoo 
tione  laudate  deum  in  noCte  in  domo  dni.pTMec  refiert  ad  propofirom  an  pa  hebdomadam  mutaten 
mr  hwofmodi  mimlln;aut  quouis  alio  modo  viciUitudines  haberent. 

nunU0 Vdirae.  Inapit  hic  pars  exceudua/ma  expUcans.Ptimo  locfi  orationis . 
manus  vdto  CanCtitacLSanCtitas  appeUatur  deus  fcdcns  lupa  chendiiin  in  fandofanaonim . 

’ f I ■ _u 


.V.  WALMVS  '.CXXXV;  za> 

dicit  ite  ad  lan^tatnn  C<1Don>^(olospontif(xiji0tdicbanitran^ranAotam^fedlcDate  mantu 
veftras  volas  ranattate.hoc  mim  ligno  eztcnon  lignificat  orationem.  Hnnc  (iqnidem  orandi  modfi ' 


cdnliiooiti  futSeicx  pluris  tcxtibas  coU^i  poteil.Et  per  hoc  intendit  orationis  locomifciUcet 
in  domo  domini.in  qaa  leuabantut  manas  vous  propiaatotium.Et  benedicite  dominam . Repetit 
oeqacndo officium  quod propofaeratsvt non  folam  orent ied laadent deam-ATBenedicer te.  lodfi 


£i 


IX 


qaodexplicateftfipdtqs:vtafiuCtapercipicndomoacanaitadorandam&;  laadandam.Ben^icet ) , 
te  dommas  ex  lidA.Quamdebailfttdiceieqaia  benedicet  vos  dominas  ex  lionidixit  qaiabenedioec 
lead  commendandam  ynUatem-gdonat  enim  fnb  pionomine  teinon  folam  ipfos  orantes  hc  benedi/  ■ * 
cenrrsdnmn(tdoronesmqootmnpcTfonaipfibcnedicnncdeam£ftfiqai(lemfenliis.Leuatemaniia  i i 
veffias&bcncdicittrciaiitdomiQpsfa^tcadotam&ccrncbenedicetviiiuetrumceChoccllo^  qoQ/  ^ . 
nim  pcrfonam'^itis  ranq  swni^a  fTohia  loco  calciis  foiihoc  cft  ex  metito  Sc  offiao  cnltns  qoi  exhi  '* 

l)ctarcim(ion.^VbircdwrMoiu3nbciMdiAionisafia£hi:quiavobis  bcncdicetibus  dominam/  - | 

dommus  bcn^cctomncs'.a(iatibnim'Ioci  ex  locoiquia  vobis  leaanbtis  manas  in  domodmvetfqs 
liuiCiicatcm|dnsfaCtorcceloqia(certKdignabifbenedicatrexlocolioninqaoeratdomasdni.Am£  ''  ' 
CTVVLGATAEDlXdOt  CHaWuiafe  GXXXIIII.  ^ » 

^udatenotnep.(^iDini:lau4aceferu^dom^nun]r 
Q^ilhds  in  cbmodommmn  atriis  clotiiiu  dei  ponri.  , : , . j 

Laodate dominum  quia  bonus dnsrpfallite  nomini  eius  quonia  Huu^j 
Q^uoniamiacob  de^*c  fibi  dominustifrael  in  pofTciKioncm  libi* 
Qgiacgocognoui^magnuseddnstSfdeusnofterpr^oibuadui.  ^ 
ptnniaqu(cunmuoIuitdfufecicHncaelod£intetTa,inmari0Cinoibusaby{ilu« : J 
Kuceiuni^esabextre^ceir$:fulgura  inpluuiam  fede.  , ^ 

jQoipioduacuentosdetaefauiu  fuistqui  percuffieprimogo^a  icgypti  ab^nvp^ 
';of(5  adpeensi  > 

^ milTt  ligna  SC  {irodigia  ih  ttiedio  tui  (gjrptetin  pharaonc  8C  in  omnes  Ictuos  eius. 
C^nipercuTlic gentes  multastSCocddic reges  fortes.  p.: 

Seon  regem  amorrforum  deogregem  bafantSC  omnia  regna  chauaan. 

^ dedit  terram  eorum  h{reditatem:h^editatem  ifrael  populo  fuo. 

Dne  nainen  tuu  in  (temuKlne  memoriale  tuum  in  generadone degeneratione* 

Q^uia  indicabit  dominus  popnlomTuumidC  in  feruisfuis  deprecabitur.  .Mfi 

Simul^chra  gendum  argentum  dtaurumcoperamanuumfaominum. 
Osba^cdCnoaloquentunocnlpshabcntfiCnonuidebunt.  ' 

' Aures  habent  df  non  audienttnecp  enim  eftrpiritus  in  ore  ipforum.  . 't 

Similes  illis  fiant  qui  fadunt  eatdC  omnes  qui  confidunt  in  ds. 

Domus  ifbiel  benedidtedominodomus  aaron  benedidte  domino. 

Domus  leui  benedidte  dominonpu  dmeds  dominii  benedicite  domino* 

Benedidhis  dominus  ex  Hontqui  habitat  in  hierufalem. 

CriVXTA  HEBR^VM.  CXXXV. 

* l^rophcta.  Audate  denm/laudate  nomen  domini^daudate  ferui  dfii*. 

* • Qmexillentes  in  domo  domini^dn  atriis  domus  ddnofiti.  ^ 

^ Laudate  dominum/quoniam  bonus  dominus*tcantate  nomini  eius/quoniafuaue  . 

4 p uoniamiacob  degit  Ubi  dominusrifrad  in  diledhimfuumt. 

9 puia  ego  fduiq^  magnus  dominus":df  dominus  noder  pr(  omnibus  diis. 

Oia  qu(  uohnc  c&*fedtnn  codis  dC  in  terra/in  maribus  6C  omnibus  ab^filts. 

W Fadens  alcendere  nubes  de  finibus  tcnscKorufcaciones  pluui{  fedc  / ediyen.t  uentum 


J 


i 

ti 


tiUcft* 

fao 


''de  thefauris  filis. 


Caicelopplidc 


E 1»; 


''  PSAIMVS  .cxxxv; 

g Q^ufpercnflit  primogenita  asgypriab  homine  uf^bcfKatn,  ' 

* MiiitlTgnaK  miracula  in  medio  tui  acgyrptetinpharaoneKmcun^femisetUfc 


* ® Qui  pcrcuffit  gentes  multasiflC  occidit  r^cs  fortes. 

* M.  U,- 

Sifioi^  regem  amorrforum  & og  regem  bafamfl;  ola  regna  cbanaao*^ 

Et  dedit  terram  eorum  h^reditatcmdixredtratem  ifrad  populo  fuo. 
Domine^nomen  tuum  aetcmo:domine*mcmoria  tui  generationi  OC generadotu» 
Q^uia  judicabit  dominus"  populum  fuumrftruperfcruosfbos  placabitur»  " 


1 1 
I z 
ti 

14 


1 1 


.•iliii. .. 

fj«3 /ul‘,iD3:f  ifl-a.1 
ATAOJ  vvr» 
MuAff 


li 


Sitnulachra  gentium  algentum  8d  aurumiopus  manuum  adW 
Qs  ris/K  non  loqucntunoculi  cis/S£  non  ui^bunc. 

1 7 Aures  eif  >K  non  audientictiam  non  c(l  fpit^  in  ore  eorum» , 

ArisUic^h^  cc  ^ ^ dl^  ^ 

j8  Sicut  ipfa  erunt  facientes  eat  otrmis  qui  confidens  "irfds.'  •'Uflfr;, 

IS  Doroustfraelbcnedicitedominum"tdomusaaronbenedk5fedominlnn  ♦ j 

zo  Domus  reni  benedicitedominum":timentesdomima»"behedidte  dominum*» 
fi  Benedi^sdon!iinns"exffon,habitanshiemfalcmUia!e!ui!ihi 

TImIbs  noltos  diSed  haldu  iah  pro  titulo  \'fbrpardni/pnnci(Atim'efl pfalmLIta  plidmaslnef 
ptrctk^lapt^eiHivnialioiium diminuta uiucnucnit ptppc^o pfalnu.&  in heb^  tam 
nulla  apparet  dilhnCtioifcd  eodem  edeextu  fcnpcpm  cft.Nec  mnnm Ifab  inteipreabnsomifla  cft  b{C 
pamcuV  pfalmuqufi  enieadcnl  paiticnJaCfcilfcethaldD  iah^d^tepr^ta  in  finepralmi  oimttaE.  j 
IHnMlketfl^GdttiCvtipfept¥(eto>dttiMi)ick>itiiipinifttd(dtacotlNttltiliadtcinpbim^lai)dit 
damdeam&nomedei;quiadeaseltbonus|oipotcns/incdpatabiUsaliisdu5,quia  nomcdns  cftiua/ 
nqquuflfgit  pf pnlillfod  sd  cjiltu  (uoip  dcc-tfec  oia  cteix  bquipt  ipp,faIino,prctcr  hpc^ood  din/ 
mu^  de  tcrnplo  iqudd  m ei  pfalnio  inrinuatur.cfi  es  eo  q>  iiiprinapto  p^ml  meno  fit  aotoge  domus 
dciih^c.n.templu  infinuat-axiificaro  liquide  ceploraAadicunf  quattuAtama  antcdomndcLTinn  ez 
co  q>m  fine  pralmimcQW>  fit  ddiainhabicancishidu&k<i>&iaudantxfion.haeccnimii>amfidk  6/ 
gmlicant  tempus  quo  plebatur  in  fion:&  infinuanc  tempus  tcqipb  zdificaa  quo  iam  dens  ha/ 

bitatoreffeftuserathieruraic.rVndeadlltctam  vldefifte  pralrtiuseditusad  monendam  poperifivt 
concumtmesad  titmplnm  nSexilhmeiit  taripluhocficutaliatetapla  deorum, fed  coaanditad  Usu 
dandudcucuidicannn^»Kuaip(eefibonoi|omnipotcsnncompacabil|saliudusft:Ci  ^ , 

;c:S  VMM  AJiiVM  EST.,  i.’-  V 

CPropheta  monet  omnes  eiillentes  in  atfiii  dpmus  dei.vtlaudet  deam  Benoineft  dtLdeDm,  qoid^' 
quiabonns|omnipotens)ina>lhpaMbiUsc>etmsdiis(8edegttiftadnonitnveri>itlii^qiiiiifBan*Htt«» 

nnm(&  memorabile  in  gcnetsfcioneatgcntninonr.  ns  i';  'li;’ 

fEPedbnaloquensprophctacft,  • 

T SiidatCOeU-Diniditurpralmusin partesduas:ptopo(irinaminaterie,araecuriqa/ibllatidaatto' 
i .nunum.iTPiopoiiiittoOrferficet  laudate  dfenin|A  laudare  nomen  domini.Qtms  atitetn  aUoqoaC 
hibiungit.LaudaieI^idomiinuqmcnfletes|dlis,indomodomin>>ocdlinatmsdomu$dan<M^ 
Intra  fiqutdem  domum  domini  nuili cxiflcbant  aid  cantandum:&  facadotes linilaiitp  ingrediebanE 
ad  panes  propofirionis  ponendos  Se  lcuandos|ac  thus  incendendum  S^.  ' 


tacaf  ppofito^^hdefin^dlatimfmfingulascasfitezccnnoezplicanaajibioiaquir  volnit&i — 
illucuf^  differenda  efi  dilhnCtio  totius  tatus.<T Circa  has  eas  adoette  q>  ijun  duo  ppoTita  fintC  Xiw 
datsdnm  & lau^renointdnOppheta  tcfpcCln  fccudi  rtddit  vna  cam,dicMo.cataR  nolaus  qui  Tua/ 
uq^nomtausj^cfpectuyat^rimiieddir quattuor cas.Pnmafeddif  dic^jlandatxdnm  qmbo/ 
nusdfis.S^da.qriidnscle8it(iDiiacob,itradindil£Ctumfuum.tertia.qij|ie^rciniq»  magnusdo 
' ^ , minus.Quatta.&dominasnoflerprxomnibDSdiis.Etdieitnrq»dominasd^tfibiiacob,tBropa/ 

march^tnmpopulum  dcfcendenrem  aiacob.  Begitinquam  a (ua  granairdefto  eUo  i Afimilucr 
populum  dc^Ccndenrem  ab  eorcicCtisrdlqms  populis  defctndcnnbnsab  abrahafi  8r  ifadfcElegttan> 
Km  fibi|deo|hoc  efl  ad  ahibendum  cultum  deo.iltad  in  dileaii  iibi . Et  hocqnoip  venficiKat  tam  de 
patnarcha  § de  popula  AnKq  cnim  egmletant  ^ vtoo  matns  d|^<p  cff.iacob  dileitefan  odio  ha( 
bm  ad  to.9«mala.i.Etgme.is.adRbI^mifuifTnnt  gentes  ih  voro  tuo, & duo  ix^ima  veoetM 
dimdenfi^piilnCp  populum  liipcrabit.acniaiotGmiictminoa  .t  . 


'■/•«ALMyS  CXXXV.  zs, 

0mnu  CjUf  V(4ntt>H)c  Ladpit  aeoitioni  mandaiviiinbo  proponta  ftn  ranfac  hngolai  & pt£> 
laudat deomtmillaipcaofamHlu««8olairi(j>magiMisdns.SccfidofinjUa/qmiacob  elegit  Bbidns 
tfrad  ui  diloM  JmjibiapacuiritD^ogm 

dni>m  illa  cao  Wmfqffl  fiiane/ibi  dne  nomen  tua.Quarto  redit  ad  prima  particula  Pm  illa  camiSc  diis 
noftet  pre  oftius  diis(ibiCraoiachni8«tin.Qninto  tma£  illa  pticulailauiiatcrenii  dni  ejdftetcs  {tclM 
ttomusiCadCrLaudaniJusUagtdeosqpiainagnusdnsCnom^mtudie  molis fcdvimins>fcclata/ 
iw  a o^t^Ogflqx  voluit^rcqt;tnm,'in  ccdis|cum  in  tetrajram  in  maribus/tum  lo  omnibu» 
■bjdlis^  racicsiulfulit  |iabc&ciipltdxis  ui  gtnete  opcnbus  dd  in  ccdis|ccira  \ aquis , explicat  ttla 
dpta,  irtSdeJ^m&fa^s  alq&iefr  imbcs  de  fimbnt/de  extremitatibus,  tetnnnubes.n^  fupetfiae  ter/ 
tac  denantur.Coni£»tioixs  eidius  fear.  Vbi  dupla  opus  inculcatilcomfcanonum  & pluuifAoidl 

pantut  adplouiiEiicens  ventura  de  thefauns.Metaphona  ven/ 
aret  fenrm.q>  venri  tan§  reconditi  alicubiieducattir  forasdicot 
*s  cnbialis.Secddii  tamen  ventate  venniseduatur  de  theiaii/ 


oiumi 

fed  conlhuamiiimdmP.fS;de(fic^eo9.Hiceft  effioftns  dil^onis^jnaiediiic  in  diledhim  ruoml 
cni  quali  dileifto  filio  dedit  tobm  diatian^rum  in  hacieditate.lta  q>  non  folum  cWit.fed 
np^.dedit^^uwlitia  cena^n^nam  in  qnacokndusellQt. 

pOoftiirte  nomm  niUiExplicatur  alte^arncnIaC.f.b^  dni)Pm  illa  canfamiquonia  fn=iiTf. 

Su^fiQdcm  e^H^amr  nomen  dfii  omni  tepori|dfie  nomen  tufi  stemo:&  memorabile  oram  tfpoii 
&oimemorif(dnemeniona  ttdgentrwionitegeneiationi.rEtratiofubek.Quia  indicabit  dnspo/ 
polfi  fuli.a:  (up  tetuos  fuos  placabifchoc  eft  quia  deus  ptmiedo  populfi  fufi  n6  exterm  uiabu  illum  vc 

exterminauit gentes amonps.Piiriitionanqifignificafdlccncfqquiaiudicabitdns  populfi  fufi.6i/ 

«ra  eiteminiu  afit  fignificat  dicWo.&  fiiper  fcruos  fuos  placabifildi  rtcodliabirmifen  confolationem 
«cdfaa£ctHKndit  ps  hoc  9 nomen  donum  6c  memoria  eius  pcrliaierabic  fuaurculnuquoniam  ta/ 

Bwmenientibos  pgOTs  populideus  ipfeCoon  aliiw)pnniet  eos,fic  tamen  q»  placabitur  eiBem. 
Slimulacb^agcntiuin'  Laudandum  dcu  a incompabihtace  ad  ahos  deos  Pm  aliam  cantam  prius 

di<aamCrciliccta(  domiitdsnofterpisomnibasdrisihoc  eft  fnperomnes  deos  incompabilittr)modo 

fobiungiRdedarando  eorum  condrtiones;q»  fnnr  auia&  atgcntfi  quo  ad  matoiam  | Sc  q>  nullam  ha/ 
bent  operationem  fonnpqoahabent.Coris|ooilorum|aunnai  AcEt  demum  cultotes&  fiiOoicscoia 
cbgnosellevtfimilcsilhsfiantdc^bir.  ^ 

|0omU0  ifhKl-  Dedarat  illain  partfail5|landattfe^ttt  dni  Acexplicando  qui  fint  ifti  fenii  dd  exiflen 
tts  in  domo  & in  atms£xplicat  autem  domum  i(tad|hoc  eft  vniuetfitaum  popDli,domam  aaron  (3 
mi  facerdods, domum  Icui  dicata  diuino  cultui,Se  demum  timentes dnmiiuc  ad  expnmendam  quali 
tatem  tequifitam  cuilibtt  dietamm  domoram  ad  hoc  vt  idonei  laudatores  dd  fiiitmuc  ad  comprehe 
dendum  omnes cumSanim  nanonum  timentes  dcfi.CTBenedians  dfis.Potrigit  propheta  qualitate 
landis:q>fcihcct(kbcnrlaiidm<fetrnidlcend6:Benediausdominnsafion(aeiilm  qni  exhibetur  d 
in  loco  fion.h^bi^s  hieraibknuhaidu  iabilaudate  drnm.Et  intendit  per  h%  qi  laridi  4ni|p  pnv 
fiteanturdeum  habitare  hiem&lem  ratioac  templi  lij|  in  fiomhoc  eft  q>  deus  degitlocumfion  in  hic/ 
tufalem.vt  coIcttrxirfolennicuItn8e'verierareturnQmcn futim ibi.&nonq>deusfefchabiietin  hie 

tufalem  aut  in  fiomqnoniam  tfixi^jiliabitat  nlfi  in  ftiplb/fibiipfi  fulBdentilfimo ; quia  ipft  eft  fit/ 
|)cteniinenteromnia&phil§oami»Ainen.  ^ 

(C  V VLG AXA  BpiTIOCHaldufat  CXXXV. 
Onfiuniiiqdoinino:(]uoiuainbomu,qaomaniin  fsculimi  mifericor^ 

diadiu»  uti';  ir<"ri 

Confitemuudeo  deotutntqaonutn  in  Heculuni  mifaicotdia  eius. 
Confiteniuudoniinndoiiunoraiiuijuoniain  in  fpjihj  f?nt( 


PSAIMVS  _ ^XXXL 

Q_ui  fadcmwabiUa  magna  folustquonutn  in  ffculumtnifericordia  eius»  ^ 

Q^ui  facie  cceloa  in  inte licclutquoniam  in  foculum  miTcricordia  dus»  ^ * 

^i  firmamt  terram  fuper  aquastquoniam  in  ffodim»  mifaicordia  ena. 
(^uifedtluminariamagna:quoniaminf{culummifericordiadufc  ■« 

Solem  in  poteftatem  dieitquoniam  in  ff  culum  mifericordia  dus.  _ 

Lunam  6l  ftdias  in  poteflatem  no<ftis:quoniam  in  Cfculum  mifericordia  diM.  ^ ^ 

Qui  percullitacgyptum  cum  primogenitis  eorumtquonia  if(^um  rufericoifaciait 
Q^ui  eduxit  ifrael  de  medio  eorumrquoniam  in  ffculum  mifericordia  dus. 

In  manu  potenti  ac  brachio  cxcdforquoniam  in  fijculum  mifericordia  dus.  ^ 

Q^ui  diuiiit  mare  rubrum  in  diuifionesrquoniam  in  ffcidum  mifericordia  dufc  i 

Et  eduxit  ifrad  per  medium  dusrquoniam  in  ffculum  mifericordia  dos.  __  ’ 

Et  exculTit  pharaonem  ac  uirtutem  dus  ^ mari  rubrorquoniam  in  ffcuhm  tniienicoi 

dia  dus.  ^ • -j:  • 

Q^ui  traduxit  populum  fuum  pef  defertumrquoniam  in  Cfculn  mifertcotdu  cw»  . * 

Q^ui  percuffit  reges  magnosrquoniam  in  foculum  mifericordia  dus« 

Et  occidit  reges  fortestquoniam  in  ffculum  mifericordia  dus.  ^ , 

Seon' regem  amorrforumtquoniam  in  foculum  mifericordia  dus.  ^ * 

Et  og  regem  bafan;  quoniam  in  ffculum  mifericordia  dus.  _ 

Et  dedit  terram  eorum  h^redrtatemtquoniam  in  ffculum  mifericordia  dus»  . 
Hereditatem  ifradferuofuotquoniam  in  ffculum  mifericordia  dus.  ^ ^ ^ ^ ^ 

Q^uia  in  humilitate  noftra  memor  fuit  noftri:quoniam  in  ff^um  mifericordia  OOlj 
•Et  redemit  nos  ab  inimids  noftrisrquoniam  in  foculum  mifericordia  cius» 

Qui  dat  efcam  omni  camitquoniam  in  feculum  mifericordia  dus. 

Confitemini  deo  ccclitquoniam  in  ffculum  mifericordia  dus, 

CTIVXTA  HEBR-iEVM,  CXXXVI. 

P heta  (^Onfiteminidomino^quoniambonus,quonia  {terno  gtamemc» 

* ^^Confiteminideodeommtquoniam{temo  gratia  dus» 

Confitemini  dominotdominorumtquoruam  aeterno  ^dadua» 

4 Fadentifeparatamagiiafolitquoniameteniograriaduu  .j 

5 Fadenti  coelos  in  intdligentiatquoniam  {temo  gratia  dt» 

* Extendenti  terram  fuper  aquas:  quoniam  {temo  gratia  dus» 

7 Fadcntiluminariamagnatquoniam  {temo  gratia  aus. 

»Spt»><  , , , f ' 

* Solem  potefiad  in  dictquoniam  {temo  gratia  aus.  , 

»dn»in  ^ > Ifi‘ 

9 Lunam  Scftellaspoteltadbusinnodletquoniam  {temo  grana  eius.  ^ 

10  Percurienri{g)rptuminprimogeniriseorum:quom*am{tOTOgranaanfc 
1 r Eteduxitifraddemedioeorumtquoniam^emograda 
I r In  manuforddC  in  brachio  extmtotquoniam  {terno  gratu  e^ 

11  Inddenri  mare  rabmmindfionibustquoniam  {temo  grana  aus» 

14  Et  tranfire  fedtifrad  in  medio  dus:  quoniam  {temograda  dus.  ^ ___ 

fmirii  j F.t  fubmerfit  pharaonem  6C  exerdtu  dus  in  mari  mbrot  :qm  {temo  gPUia  Aw» 
Ducenri  populum  fuum  in  defertumtquoniam^emo  gratia  eii^ 

17  Pocurientiregesmagnos:quoniam{temo§^riaeiHs, 
il  Et  occidit  reges  foctestquoni^  (temo  gc^^s»  ^ 


4<U3i 

nd» 


I 

Z 


)!riT:  :* 


1 


V 


PSALMVS 


XXXXVI. 


* 9 Sichon  regnntamorr{orum:quomain  (temo  gratia  eius. 

Mo  EtogregemtDafan:qtK)aiama:t^Qgratucius« 

2 1 Et  dedit  tetram  eorum  in  b(reditatcmt»]uoniani  (temo  gratia  eius. 

2 z I H(reditatem  ifrad  feruo  fnon^uoniam  (terno  grana  eius. 

2 ) Qgi  in  humilitate  ncHra  memor  fuit  nodrit :quoniani  (temo  grana  eius. 
2 4,  Et  faiuauit  nosab  angudatonbus  nodrisrquoniam  (terao  grana  eius. 
xf  Dans  panem  omni  cami:quoniam(temo  grana  eius. 

X ( Gmfitemini  deo  cctlommiquoniam  (terao  gratia  eius. 


3ZZ 

I tftjl 

, tKS> 

thernlinl 

tacbii 


qnidoniltel?ngiUan(Timu.sdl,inhoci)>  Quilibet  aus  vniiciilus  tcnninacut  quoniam  actcmo  grana 
0as£tHcdcbctfenbiinplaIimis&cancanineccldiis:vtcccldiaromanarcruat.\tcnstamennomine' 
miloicordig  loco  gran^.rPni<^anti  aurem  progneflum  pfalmijappanx  q>  maceria  pralmi  dl  inm/ 
care  ad  rccognoCoaidum  6t  laudandum  diurnam  gratiam  vt  rationem  omnium  ertea  dcumhnchoan 
do  ab  ipia  ranoneagcndi|&  prolequcndo  per  lingulaivt  dilhngncndo  pacdiic. 

csvMAR-ivM  est: 

CTProphera  moneromnesadnccognorccndum  Sclaudandumdemmquia  |ratiaciiu  connnua 
ibarternumieft  ratio  cum  deorum  &doipinoru,mmfupemaCDraliumopctu,tamcicaridirtau,nnn 
Ipraalis  cnrgpopuli  i&ad.tum  generalis  ^bematioim  vniactfL 
^Pcrfonaloqimsprophera  eft 

CiOnfitcniini  obluillO-Pralinos  ilknon  propriediuiditurlicotalii  in  partem  propolinaa  Seat 
cunoam:!(xi tamen diuidicutin partem quacellvrlutradixacrano  omnium  fojaennum.&  in 
paircm'eq>Ucanrcm  tan§  ramosrcpctcndo  pnmam  raaonem.<rin  primo  itaip  vemculo  radix  ton/ 
ospfalmi  conrincf, explicando  duas  primas  roncstetuoium.Cquoniabonus)quoniaarano  granos. 
£onitasliquidem  no  folii  exphcacnaturamdnqnxcftiplabonitasCac  pcrhoc  cdpiehendms  in  le 
enincnlTuncqaicqoid  bonitatis  qfiolibctpotrficflein  quocunqi)led etiam  explicat  pnmam  ratio/ 
SIC  terdomniiiojiliabonudiraiipuosdiffuJiutL-acperhocq)  deus  cft  bonus  natura  Se  voluntate Scc 
figniHcarurtano  quate  corounicamt  bonitatem  fuam  creando  tes.Ec  vere  lic  dhquoniam  deus  ad  co 
municSdu  bonibccruarecicres.firVcm  qahaecprim(uaracio  mulcosapud  duictrosphilofophos 
compacicur  modos  comunicandi  boiuci^  duunafquocu  aliqui  detogacoimnf  graci((  vc  Ii  comoni/ 
caiecbonicace  fua  naturali  neceflicacejlicuc  fol  c5municac  lumcniauc  nccdlicacc  inccUci3as|  lioic  nos 
yolomus  bond  Se  fugimus  malum)  i^  ad  exdudeduoes  errores  de  modo  quo  deos  comumcac  bo 
lutare  fua  r^usfaddit  p phecabonicaci  ^am.Se  quii  duinict  qui  bonus|adiuzir  qm  «emo  gfa  nos:  vt 
gracuica  ols  collatio  ^uina  itdligcrcf.no  femd  aut  certo  Ccmpoccfcd  in  «crau.  Significaui.hooideo 
laudandum  efle  deum, quia  gratiaigra tuita  voliicasino  narurz  aut  intdlcAns  aur  voluntatis  aut  qntf 
Dis  nccdlitas.fed  gTdtia|fcd  gratuita  volutas  dn.d?  aetemojfcmperduraqnnnq  ezhaontorfomni  repo 
leadeO.Hffuncpnm^radiasaCtiomsdiuin^adextratlignificantes  deum  exfba  bonitate  gratuito 
facere  omnia  qmediq<facir;a  prinnpio  quo  fedt  res  vf<f  m «ernum. 

£onfitcnniU  DCO  Dconilll-  incipiunt  hic  vduc  ramilingola  quomm  ratio  dl gratia  dei  continua. 
Et  dilhnguurur  in  qnep  partes. Pno.n.laudiidus  dicif  dCus  <]oo  ad  liatd  nus.Sccudo  quo  ad  operatio/ 
nesrapnacorales|ibifacxetirepflta.Tcitioqoo  ad  Citationem  mddi|ibifaaericados.Quarto  quo  ad 
^icciate  cura  ppli  fuijibi  pcrcurieti  ^gyptii.  Quinto  quo  ad  generale  gubernatione  roudiiibi  dans  pa 
ncOrMonet  itam  in  pnmis  ppheta  laudadOdi.reci^olamdo  diuina  gratiam  ronem  excdfi  llanis 
deifupra  omnes  (abllaciilsfptntaalcsiqaales  funt  rublEtig  ihrclledoalcs  quasdidmus  angdos.  Hoc 
enim  intcdicdiccdo/cofitcmini  deo  deo^:Sr(ilVdfk)<k)mfnomm.Eft.n.dens  dens  deoromihoc  e fpiti/ 
cualidrublkmtiaru.QuaiappdlanirdupptcrexqdlcnccpartiCipacionc  ddcans.a  appcllanf  dnipg 
^dentiam  rupercoipaliaoiaiS;  ena  quia  inter  cos  alii  alus  ^dentj^bi  aduerrcq>pnmii  tndodii  a 
propheta  dl  ^dentia dei  refpedtirnbflatiahifpintiialidiquonia  in  ventate  Ul^func  pnma  &ponol 
pars  vnmetfi.Fr  ratione  tam  cxcdlcns'flacusitac(cnri(,afrigiiargtatia.confitemini  deo  deoidemonia 
actcmo  gratia  ciusiqnonia  cx  diuina  gratia  connua  c q>lint  fubl&i(  illf  quardii  Sc  dni  dKucnr.U  hoc 
RlVinteHigeinoibusfubrequtjibas  vcrlicolisiapplic^orcmpcTconccotinop  gratif  dminf  lingulis. 
'^Cicti  rcp3TJ  UlilglU-Sccilda  pafj  cftddcribfs  cStimii  ^ih  ee  rSne  q>deus  folusfadt  opa  Ibpna/ 
W^aiqnae  fepara  a facnirate  naturae  vocanf.  fohis.n.ador  nattirac  pdc  luper  illa.Er  fubinteilige  tam 


./»■ 


PSAIMVS  .CXXXVI. 

*^dcknti  CdO0*Tcitia  pars  indocir  continna  gratia  cfTc  rationem  atationis  mundi;mrmaando  pri/ 
ma  crcata/ccdclha  corpora  fle  dkp^  Vbi  adoertt  cp  participtnin  pr^fentis  teporis ^ciett/quaaisfacik 

. ^1  J 1 ^ J A t ml%tl  A . 


incdltgcntu:hoc  eft  mccUcaaalcs.Qvod  dl  vemm  vd  qaitf  ad 


r6ne  aride  partis  torp  difcoopot?  ab  aqnis.qnf  eftorttfa  in  logirodincMarirudine/eminetiot  amjisj 
aboqmn  (abmagamir  ab  aquisiqnum  lutmalictraqua  tendat  in  dediaiore  locom^lcni  poteftaii/ 
hoc  cfl  ad  eierccndatn  potcflare  fua.in  dicthoceft  ad  dominaddjad  aetccdapoctflaceillunnnandi{( ' 
c^actcndi  teira  in  die-Luna  & Hellas  poteflatibos|hoc  cfl  adcxcrccdas  potcflatcs  fuas.in  noac  Poie 
flates  ptr  dintpropterdiDOfitate  lominis  lonz  alominc  flellamin.ambp  tamen, czercenc  potcflatcm 
iUuminatiDam  in  node. 

*)fbcrcuri^  f gf  ptU-Q.narta  pars  ell  inducens  gratiam  dei  vt  rationem  mirabilis  enne  diainp  depo 
cnlo  fuo.Nec oportet  morari  in  opofitione  hiflorianim.  ‘•Km’ 

llndiknri  marcnibjuni  indfiCilibUB-Hictextns  materiam  ^bet  opinandi  q>  filii  ifiidpCTmarem 
Erum  multis  viis  tranlienint,&;  st  aiunt  duodecim  viis  inita  numetri  duodecim  tnbniinjnia  hicdid 
~ mate  rubrri  [cifu  mdfionibos  i datiuo  cafoxx  eo m.i^  in  nGero  plurali  textus  comemorat  inafio/ 
i.afgumetfi  Tuumtii  ell  q»  in  plunbus  loas  mare  diuunm  Gt.p’ Vetfi  argumetfi non  cogit.*  qaoniS 
v.,a  inafio  ploresfaat  inarioncs.Incidcdo.n.pancin  duaspartes/tdinquuturcx  vno  madendi  adii 
due  incifioncs^dtetain  vnaparteiSc^alccra  in  rdiqoa.Etaplicauithocprophcra  adfi^ificadii  q>d& 
Dsfic  inddit  mare  robrii  vt  incifiones remanfenne  hinc&  mde in  partibus  feoifum.  Quod  rcriptura 
fbb  alus  vobis  didt:q>  deus  diuifit  mare  mbrfi  fic  vt  aquae  dfent  pro  muro  a dextris  & finiilris.  v nde 
cx  iflo  textu  no habef  pluralitas  dinifionfirlcd  vna  diuifio  remanes  in  duabus  incifionibns  a dextns  Bc 


...  ..^  hoc  nomine  pprio  lodipcrmifimusfcnbi  materobtiim.&  tamen  d^gnificamus  (p  vcibum 
bo  reddendo  dicendi!  eflet  mare  cannp. 
fiui  in  IptlinilitatC  nollraHadenus  ddoiplir  fpSIe  cura  dd  oga  pplln  fn£T ab  egteflb  a f gypto  vfqi 
ad  terra  pmilTionis  inclofiarimo  fabiungir  eade  cura  in  terra  pmiirionis  vf^  ad  tepora  dauidis.  Fuit 
enim  populus  fepe  opptcflus  pofl  t^ra  lofiie  vH}!  ad  danidem:  vt  patet  in  bbro  indicum  Oe  m primo 
tcgum.U  totius  illius  t^ris  decuruim  fummane  rangir.diccndo.Qui  in  humilitate  noflra  / hoc  cft 
in  doedione  noflra  mulriplid.raloauit  nos  ab  angufh^ribns  nofins/dinofis. 

I^ne  piincin-  Quuita  harepars  gnale  gubernatione  diurna  induat  a dnobus.tfi  ex  eo  q>  pafdt  ota 
animalia-tum  exeo  q>^dctccdis.Harc  enim  duo  fuffidentet  reflantur  gubernationem  vntuerfalem. 

nommatinus  dans  conrinuatnr  cum  relanuo  qui  in  vnficulo  ante  praiocdentem  pofitoiad  oflen 
dendumoipfa  continuatione  eundem  die  gnbcmatoEonvniucrlalcm&deum  qmipedalcm  cuti 
habuit  populi  fniiq  Se  vocatur  dens  cadorum  Arnen. 

CTVVLGATA  EDlTlO.H^Pfalmus.  CXXXVI. 

Vper  flumina  baby Ionis  illic  Tedimus  K fleuimus  tdum  recotdaretma 
tuilTon. 

In  falidbus  in  medio  dustfufpendimusorgana  noflra. 

Quia  illic  interrogauetunt  nos  qui  captiuos  duxerunt  nos  :uaba  can/ 

' tionum. 

Et  qui  abduxerunt  nosthymnum  cantate  nobis  de  canticis  flon< 

Quomodo  cantabimus  canticum  domini  in  tetra  alienat  .. , 

Si  oblicus  fliero  tui  hierufalemrobliuioni  detur  dextera  mea* 

Adh^reatlingua  mea  faucibus  meistli  non  meminero  tui.  ' ' 

SinonpropofuaoUerufalemnnprindpioi^titifme;. 

Memor  efto  domine  Aliorum  edomtin  die  hierufalem. 

(^ui  dicunt.exinanite  exinanite  uf<^  ad  fundamentum  in  ea. 

^iababylonis  miferatbeatusq  retribuet  dbi  retributione  tua  quarettibuifli  nobu* 
Beatus  qui  tenebit  i8(  aiUdet  parcos  tuos  ad  petram* 


PSALMVS 
CIVXTA  HEBR^VM. 


.cxxxvii: 


* Populus  capduus.  CVper  flumina  babylotus  ibi  fdimiuScilnumusirecordarincv 
flrofion. 


c Super  falices  in  medio  dusifuTpendimuscitfaanunoftras. 

3 Quoniam  ibi  interrogaueruc  nos  captiuatores  noflri  uerba  cantus/dC  dulacos  noflros 

laeddanu  Voxcapnuantium.  canite  nobis  de  cantu  (ion. 

Populus  captiuus.  Quomodo  cantabimus  cantu  dni  Yuper  terra  alienis 
5 Si  obliuifcar  tui  hieniralennobHuiTcetur  dextera  mea. 

4 Adhftcbit  lingua  mea  palato  nieo:(i  non  recordabor  tui^  non  faciam  afcendere  hie^ 

rufalem  fupcr  caput  l(titi(  mef . 

7 Recordare  domine^  Hliis  edom  diem  hierufalemtqui  dicentes.  Vox  is3um^t5,^°^ 
te  cuacuate  ufc^  ad  fundamentum  in  ea. 

* Populus  captiuus.  Pilis  babel  defolata:bearitudines  qui  (bluet  dbi  retributionem  tua 

quam  retnbuilb*  nobis. 

# Beadtudincs  qui  apprehendet  dC  allidet  patuulos  tuos  ad  petram. 

Tlniltis  nDlIns  dLfiT  Matcri;mfaIiniCvt  dare  apparet^  (lanis  deooti  populi  in  captinitate  ba/ 
bylonica  con(bnm,conibn(to  templo  & ddfatieta  hicnfalem. 

CJSVMMARIVM  EST. 

gPopulns  in  captinitate  babytenicanatratfapfum  in  taetn  petfenetantcminfpe reditus  ad  bieni? 
Iidem.&  precatur (iue  prophetae  vindictam  tam  idumc^  q babylonif. 

CTPetlbnp  loqumtes  funt  tiesipopolns  captlnus|capnuantes  cos^  idumfi 

S^per  dutnina.  Dimdmir  pfalmus  in  partes  duas ; propofinua  matenp.&esecntiuamiibi  fnper 
6bccs.Q;ProponirpopuInscapnnns  in  babylonetmoram &fletnm  ptoprium  ibi  quum  reoor/ 
Tur  (ion-Supet  fliimma.Captiuus  populus  pauper|a  mildabili  inchoat  loco  luxta  flaminaivtpo 
tepaupenbuscongnio.Ibiredimus|dinmoraarumn5,Afletumas.Luanolu5llatus  loco  mii^bili 
congruit.  In  recordati  nollro  (ionihoc  dl  templi  da  & iegic{diis.Mcmoria  (iquidem  pr^terir^  fodici 
Catis  tum  in  Toleni  dinino  cultu/  cum  in  Ubcit^  & dignitate  regni , renouabat  fletus  capnuorum  in 
cammifaabililoco  motanniim. 


dJiS^Uper  (dUcCd*Incipit  hic  parsoucatina  tahotdinc.Pnino  tta<ftarurilla  patticola/ fupcr  flumina* 
Secundo  lUa/  in  recordari  nollro  Gon/ibi  fi  oblinifcar.  COedarat  ita^  ludhiofum  fl^m  foum  po/ 
polus  conllanter  tcnuifle.enam  prouocantibns  ipfum  ad  Iftitiam  dominis  dns.Scpcr  falices.  Aduer 

ce  hic  q>idqpodvidetor(upetfiaesliterffignilicarctfairarodbpnnq>popolnsqni  ductatur  in  ca/ 

pnuitatc  haberet  fecum  mufica  inllmmenta  que  appenderit  fupcr  lalices  fluminum.Patct  enim  ima 
ginarionem  hanc  falfam  die  a (aaa  hilloria.rradcnte  non  folnm  combnllnm  tempinm  cum  domo 
legia/fed  combullas  etiam  ptinatas  domos  a chaldfis  in  ddlrudione  hiernfala&fquod  plus  dl)a  il 
lifiieruncdudiincapCiaitatemquicaaliTanrgladinm.Vndcnonparom  fecerunt  faluando  vicamt 
nec  aat  tempus  vacandi  ad  laluandum  mufica  inllnimenca.  Eli  itaqp  verus  Idifns  liccre  q>  populus 
fatetur  fe  molias  mlltumtntis  Sc  cantibus  pnualTaquia  mufica  non  conuenic  lodtoi.  Vtitur  autem 
boc  modo  loqnendiiqniavfitatuseft  ille  loquendi  modus,  vt  profitentes  abdicafle  a feexantatione 
aliquam/dicant  ferdiquiflcfiaipofuilTe  inllmmenta  in  loco  fuarmileriar.  Verbi  gfa  qui  reliqnit  aa/ 
cinum  literanom  obin^brtnnium  fgritndinis.didtrroreliqui  libros  in  lefto.Aficdcfimilibns.TaN 
nanqiloqunidiv(udidtnoncpopnliisq>fnperfiiliccsia'pcnditocgana  muficgifignificas  q>habita/ 
tioinfaliabusiqxtaflumina/abllulitabdsomi^emrhaccriam  Iftitif.  Vnde  Aaddit/in  mdio  dus, 
fctlioetbabylonisn-t  hinc  intdligas  q»  totns  popnlus  etiam  qui  non  habitabat  inxra  flumina/abdic» 
oaatafclgntiam  ranoe  mifendnlis loci communispopuli.Qqlois etiam  in medio ans/poflit  Afbr 
revctinsintdligi,hocdlin  manifelb(inpubUco.fufpendimusatharasnollras;abdicaatans  ano/ 

bis  ftamm  letidgcantnnmifonomm  &c 

jQm  ibi  int^b^^enit  IK>6.  Coflana  fimni  Aratio  anfti  Indos  adii!gif.Qifi  ibi/f  babylone , inter/ 
rogaucnlt  nos  captiuatores  nfi  voba  cantus, A duiatus  nfbs  intetroganetfit  l^tiaihocdlni^is  en 
Btobos  in  ciulatu  ipfi  peneinnt  ea  qup  funt  lasitif:.?^  Vox  babylonio?.  Canite  nobis  dc  cantu  fioo: 
hoc  dl  canite  nobis  hymnos  folitos  cantari  in  templo  quod  erat  in  fion.Quomodo  canrabimus('c*' 
cc  idponfio  conllans)canncum,domtni  fupet  terra  ali^/popnli  a cultu  da. 


PSAXMVS  .cxxxvir- 

SI  obluiifcar.  Traftatur  hic  illa  particnlajin  recordari  nofho  fionidnplicirer.Primo  qoo  ad  conftan 
tiam  lucius  &rpa.Sccnndo  quo  ad  vindiftam.6JCircaluClnni  & fpera  fixam  ponit  tres  condinona^ , 
Ics  cum  duabus  execrationibus.Ptima  dl.Si  obliuifcar  tm  o hicra£alcin,oblinifccf  dextera  mea.Apo/ 
ftrophat  populus  captiuus  ad  hienilaleiniimprecans  fibiipfi  q>  propria  dexteta  detur  obliuioni  fi  ipfc 
oblitus  fiient  hieruraltm.&  intendit  per  obliuionera  luxta  \ (irarum  loquendi  morem  obUmonequo  s 
ad  figna&ficla.Dicimus  enim  aliquem  oblimmpatemfmortis/ciuando  vacat  Iftis  cantibus 
nis&ficdefimilibns.Intenditfiquidcmdicerepopulnsq>(i  moreoblitommtantf  miferi^  catabo(If  ‘ 
tabon  vacabo  mufic?, obliuioni  detur  dextera  mea/hoc  eft  profpentas  mearnonq  ego  veniam  ad  pnv 
Qicncarem  fi  obliflifcaijfi  omittam  bCtiim  hieru(iilem.Et  aduerte  <p  obbuifeat  rumirur  aCtioe,oblioir' . . 
Kxtut  autem  fumitur  paflinc.in  vtra^  emm  fignificatione  inuenitur.QT Adh^rcbit bngua  mea  pala^  , 
toiprcariditaecOuxtaillod.adh^tbngualaCtenns palato ansm  fiti)finonrecordaborroi:&  quod 
ampfmstft,finonfaciamarcaTdetchiernfalcmrnpttcaputbetitiemex.Hieralalem  afeendere  lupei  ’ 
caput  Ictinpjefthiemfalem  poni  rationem  inchoandi  luriam.  Ita  qifenfuseft.  Adhptebit  lingtui 
mea  pu^o  meo.fi  non  eiiiciam  q>  hiemfakm  fit  ratio  inmoandi  Igtiriam  meam.  Et  hoc  eft  diccreS  . 
pnus  Inaborifi  alia  ratione  Igtabor  g propter  hietufakm.Et  intedit  per  hoc  q>  vfi^uo  redibit  in  hie/ 
nt^cnii  nonlgtabiranfedtnnceritprincipiuml5tiriceins.Intelligeha«:venficariqno  adadusint» 
Dores:q>  pro  toto  lUo  tempore  capnuitacis  popuhis  oraotus  nunq  depofint  fpem  redeimdi  in  hiem/  • 
falem.ira  q>  nung  Iptarus  t^ex  cotxie  inretim.  et  quo  ad  aClus  exrenores,q>  ruing  alTompfit  cantus  fle 
Ibnosmuficosvfijadteditummhierofalem.Etpropterea  dicit  q> faciet  afccnire  hicruCfiem  fupet  ^ 
capntlftinf.tuncenimincacpemntcumcanncis8e  fonis  mufiasIftari.ItaipGait  modo videmn* 
aliquos  in  fignum  ttilhtip  nutrire  barbasiprofitentes  (c  non  radendos  donec  redeant  ad  patriam^ 
populos  hebr^s  hic  loquirar  de  ftatu  fiio  luCtuofo. 

iRCCoiddrc  OOininC-TraClat  memoriam  fion  quo  ad  vindlftara  primo  idumporum,  apoftrophant 
ad  dcom.Recotdarc  domine  diem  hieruialemjhoc eft  defolationem  hierolakm.filiisedom/hoc  eft  ad 
vindiciam  idumroramiqui  dicenresffupple  fiierantchald^s  deftmencibus  hiem(alem.eaacoaK  ena 
enate  vf^  ad  fun^mentfi  m ea.  Vox  ifta  eft  idumpotfi  hortantia  chaldpos  ad  totale  rainS  hiendalA 
ppilia  babcL  VindiCte  idumporam  adiongit  vindiOam  babfkmiomm.apoibophans  ad  popukim 
babylonis-Filiababel  ^olata-Prophena  videtur  luee  fumrp  vmdiAf  in  babyloniosrquos  eodem  aii 
no  punitos  legimus  quo  popub  iiidaico  concefliim  eft  redire  in  hietufakm : fcibcet  anno  primo  cyri 
tegis  p^amm.^fieatitndinesfnnteins  qulOeusliib  ranonepollidetis  beatitndinesdefcnbitnt  vin 
dex  contra  bab^onios»dlignificandum  q>non  motu  irfinon  indigentia  ahqua.fed  ex  diftnfionefoe 
inlhti^  puniet  cos  retribuendo  luxta  eorum  cnidebtatcm.Et  in  (pede  expbcatur  allifio  paraulomm  ad 
lapides: vr tanta defolatio  defcnbaturvt etiam  in  infantes feuiamr, fient chaWfi  feuienmt  in  hebrp/ 
osnoxta  lUnd  thre.z.iacnerut  in  terra  fotis  puer  flt  lenex,  virgines  8c  imienes  cedderfit  in  gladio££aiaa 
enim  ca.iy.de  onere  babylonisdiatjnfanres  eorum  allidentur  m oculis  eorum.  Arnen. 

trVVLGATA  EDITIO.|i;Pfalmusdaiad.  CXXXVII.  ' * 

Onfitebor  dbi  domine  in  toto  corde  meo  t quoniam  audilH  uetba 
oris  mei. 

In  confpedlu  angelorum  pfaliam  ribimdorabo  ad  templum  fandfaon  tu> 
um  dC  confitriior  nomini  tuo. 

Super  mifaicordia  tua  & ueritate  tua:quoniam  magnificalH  fupa  oob| 

ne  nomen/fanifhim  tuum» 

In  quacuncj  die  inuocauero  te  exaudi  metmulriplicabis  in  anima  mea  uirtutetn.  ^ ^ 

Confiteantur  tibi  domine  omnes  reges  terrf  rquia  audierunt  omnia  uerba  otis  tuL  , ; 

Et  cantent  in  uiis  dominitquoniam  magna  eft  gloria  domini. 

Qgoniam  excelfus  dominusrat  humilia  refpidt,  & alta  a longe  cognofriu 
Siambulauero  in  medio  tribularionii  uiiuficabis  me  tfuperiram  inimicotum  meo^ 

• tum  extendifti  manum  tuam,0craluum  me  fecit  dextera  tua. 

« Dominus  retribuetpro  me,domine  mifeticerdia  tua  in  feculumiopm  manuum  tua^ 

* nunnedefpicias*  j 


I 


PSAIMVS 


XXXXVIII. 


nomen  tna 

Cl 


C1V.XTA  HBBRiEVM.  Dauidi. 

^ Onfitebor  te  in  toto  corde  meotcoram  diis  cantabo  te. 

Propheu.  Curuabo  me  ad  templum  landUtatu  tux  / K confitebor 

fupcr  gratia  tua  & fuperueritatetuatcjuiamagtiificaihfupcr  omne,  nomen  tuu/  di 
Aumtnum. 

In  die  uocaui  6C  refpondilH  mihitfupetbificabia  me/  in  anima  mea  fortitudinem. 
Confitebuntur  te  omnes  reges  terraetejuoniam  audierunt  diifla  oris  tui. 

Et  cantabunt  in  uiis  dni\  Vo*  cantantium. quoniam  magnus  honor  dommi. 
Q^uoniam  excelfui  dominus*:&  humile  uidebi^SC  cclfitudinem  de  longe  copofeet. 
Propheta- Si  ambulabo  in  medio  anguftip/uiuificabis  metfuper  furorem  inimicora 
meorum  extendes  manum  tuam,&  faluabit  me  dextera  tua. 

Dominus^paficiet  pro  medomine''gratia  tua  ftemo,opera  manuu  tuarum  ne  relaxa. 

Tiniloscfl.DaDidi.CrMatcnaptalnudl  rabo  (dificadi  tepluinnncz  pane  dauidiscDiD  a patr 
tefucctffonnnregmn.Inpnncipioliqmdemplalmijmcnnofitfiinir*  adorationis  m templo, 
quod  conflat  tempore  damdis  non  eife  conftruiaum  fed  prfparatumi&  conflat  adoran  tn  templo/e4 
tanonem  conflnicndi  templom.&  ^lungunnir  ranones  a glona  dei  & beneficiis  collans  ipfl  dani/ 
di.&  poflcafbbiDngimifroADsGxiitanis  in  regibus.  Vndetationabibtet  colligitur  matenam  pfalmi 
efleteddaeraaonem  contocnditempb. 

CrsVMMAR-IVM  EST. 

aLl-i*anid  conflrueiuius  templum, laudaturum  fe  in  toto  corde  & coram  principibus  ibi  deum  pn>& 
tetur.mm  in  tccogninoncm  muinaram  viaiumilaudem^  diuini  nominis  ac  raidationom;  tu  in  te/ 
cognitionem  beneficiorum  libi  collatorom.In(kg  teges  omnes  laudabunt  deum,  Ac  cantabunt  ho/ 
notem  eiuri]i  prouidenuam  Ui  humiles  Acc. 
iTPcifoneloquciites  lunt  propheta  & reges. 

/^0nnteboi.Diuidirorpr^musinpattcsdoas:propolinnammateri^,Acesecntinam|ibl  coma/ 
V,  ibome.4rPfoponitduo.Altmimefl.CofitebottCilaudaboteifnppledcus.tn  totojnon  in  pane, 
cotdeinon  ore,meo|non  alieno. Alterum  dLCoram  dus  cacabo  tchocrfl  publice, ad  vtilirarcffl  deo/ 
tnmihoc  eft  iegom.qm  pcopcetexcdlcnciam  olBcu  dii  dicuntur  in  faaa  (ccipcura;  vt  pacet  ao.  zz.  Et 
fcntendicpctluccdaoiptaudatutascftmopcrecempkdcamcxpartelaandad  c^monum  popula/ 
cem,fcd  in  intimo  coi^  fuoiSc  vnliC(r,ad  \Tilicatem  pnncipumX^noiii  oppofira  inncniuncui  in  di/ 
RmCUone  tcmplorom  aliatfl  gcncinmtquonia  nec  fdificatcs  aut  colentes  coldtdeum  corde  integro, 
nec  pnncipcs  vnliacc  interni  fpincosinde  cefernnc|(ai  omnia  propter  vulgus  agfltunvt  fcncca  dicin 
CTCunubO  MK-lncipic  hic  pars  ezecntiua  taliotdinrPtio  craCtacutillapanicnlalconfiedMrteiii 
toto  co^  meoiSeennao  lUajcocam  diisiibiconficcbuncnt  te.CCulmm  ergo  futurum  integro  corde 
de(cnbic;mdioandoarcucrcnciadci.Cuniabomead  cempifl ranAicabscu& Dixit  hoc dauid  expli/' 
cansdeildcbompropnam,&noprophei^fntuii!aAum:qihnun§adim^euithocperleipfDm,m 
pC-mm  ftifi.nriid«i».n.pfa  opftecnputaf.qn  expattcdcfidctantu  nonomitbtut  oposlfcdpiunpe/ 
dimcnro  n5  fubiaceee  i^us  pot^tuvT  accidit  m propofito.Et  propeerea  mento  dixit  | ainiabo  me 
•d  teplit  IknAitaas  tiue.^Tc  confitdx>nlaudabo,nome  toQ.Rxuercnc  loa  adinngitnrlans  diuim  no 
minis.  Sop^  tua  Sc  (up  ventate  tna.Tcmo  loco  dcfcnbif  materia laudis£c  flib  graba&  ventate  cS 
ptehedic  vniucrfa  opeta  dcicqaia  vnioetfk  viae  dni  graba  Ac  ventas  font.Quia  magnificafli  Tuper  oif 
mp  cotfl  vniaeifum  haec  duo.Cnomcn  cufl  St  diM  cufl.  Vete  nomen  dei  magnificaciicfl  fuper  omnia| 
& ex  opere  creabonis  Ac  ez  multis  openbns  muabilibnsI^iClG  miotf  dininu  m^nificacnm  eft  (upet 
olacqdi  vcnlicatu  cfl  non  obflantibns  quibufefia  tam  naturaiibos  § voluntanis  agenbbns  aut  ttS/ 
ftennbos.&Uitcnditphaccq>  in  templo  da  laudabit  dimnum  nomen  rccognofccdo  vninctfa  opera 
dal&  confitendo  magnificanonem  nominis  ans  Ac  diAieius  rupcromniacvchinc  intcliigamns  ad 
haec  officia  cfl  vdle  conflmne  tcmplnmifcilicet  ad  tecognofeendum  defi  adorem  omnis  gratie  Ac  ve/ 
iicabs|ad  laudandum  nomen  aus  & didum  nas  faper  omnia  magnif!canim£r  incelligcpcr  oidtini 
dei  icuelabones  propbcacasradas  abrahariilaatiiacob)inoyfi|lamueh  Acc. 

3n  Ofe  VCCJul-cxplanata  rabone  conflrucndi  remphaofficio  laudandi  Acrecognorccndi  deum  &c 
mbiungitur  nunc  altera  rano  a fpintnalibusbenmciiscollatis  ipfldauidiln  dievocam,  AcrcfpAdi/ 
fti  mihi.Ecce  pnmum  bend^umeqiin  tempore  necrilitabs  recutn  ad  telAc  tu  cfagnarns  es  ccfpondcit 
mihi  fadra  pf  fpiviir^^n^  fiida.AltttuiD.uipcibiiicabis  mc-Alttnuniinanimamcafbrtitiidioeni. 


PSALWVS  .cxxxvrit 

Non  «cdpitoT  hic(bpat>iK  in  malam  pattemHUfm  proprietatem  vocabnli  c6mimi3  adbena  & ii 
mala.Intaiditfiqtucfcmq»densfeatiprnmrnperire.quom  enim  iret priosfubtasC^^te  deprefln» 
&profti8us|&muItipliattrafBietns^insfantipfDmregem:a[qDod  amplios  eftiftdtipfiimsinccte 
JetaperarehoHesmoltorom  regnoram.Etproptcrea  merito  dicit  q>fedt  me  fnpeibnm;fai  fupbifka/ 
iiit  me.^^  folom  me  (upabificauit,rcd  etiam  ibpcrbificamt  foititodinem  in  anima  mea : dum  frat 
animum  meum  tam  foras  fpet  vtomnia  fupcraret.Et  hoc  propheta  dedarandum  diSotpoft  nes  va 
fosfibi  Ii  ambulabo.Ec  fijtnmm  foperbificabis/refpiat  ptfteticnm  refpondifti 
Confitebuntur  tC  TtaClatut  hic  illa  patticnla/cotam  diis.tradatur  autem  a ftudu  intento, ddertbi 
do  illum  . Confitebuntut  te  omnes  teges  certar/ex  fdificato  templ^roptet  tationes  pr^ftas^tnm  g 
pattedimnclaudisitumg  parte  benefidotum  mihicollarornm)iequetuthicfriiCtns.r.q>confiteban/  ^ 
(Ut  confeffione  laudis  te  omnes  rc^  teme.Si  hoc  vt  fonac  inrdbgitur.non  dtfcnbirat  frudns  fecum/ 

rusifcdoci^o  data  omnibus  regibus  mundi  laudandi  deum£t  effiet  fenfns.confitebfitor(hoc  eft  oc/ 

cafionem  confitendi  habebunt.Si  autem  litera  intelligif  de  omnibus  regibus  terne  promilTionIs  fac/ 
cdforibus  ipfins  danidisCquia  fabiongituijat  cantabunt  in  viis  dominiiqood  de  omnibus  modi  te/  \ 
gibus  no  vMetnr  intelligendfi>ic  quadrat  vndiqi  conccxtusiqnia  a intentione  danidis  f dificatum  e 
templum  ad  hoc  vt  omnes  reges  fnccdiores  dus  laudent  deum  Sc  cantent  in  viis  darouanis  multi  eo/ 
tum  non  adirapleoerinc.  Defmbit  enim  dauid  frudum  non  qui  enr.led  quem  inrenditiqnem  h^di 
tarioiurerelinquitfaccellbribusiadquemeosligatconftruendotemplum.  Quoniam  audieronrdi/ 
da  oris  tuuVera  ^ harc  rano  quo  ad  facocflbccs  danidisiquoniam  aod.etnnc  legem  6c  rcodara  patri 

bos.quaifuntdidaonstni.  , » . l i j 

Et  cantabunt/ teges,  in  viis  domini.  Vif  domini  Vdut  ambn]antis(hoc  eft  per  quas  ambmatov  i 
minns)fantoperanonesdominisqnibnsquod3raodoprogKditnradnos.Vif  autem  domiiii,hoce  1 

pet  quas  init  ad  dommum,font  affedus  & opera  noftra  qumus  qnafi  progtedimur  ad  dominum  Prp 
fcis utera vtnxj modo poceftintdli^CrQ.noni3mraagnnshonordni.lJoo  canranda  in  viis  dfii 
iVfrfihfinir.  Alterum  eft  magnitudo  honoris  dioini.Ecinhoclaodatur  excellentia  deiimaior  omni  bo 

poraglonu  &c.Altemm  AQuoniam  gcdfas  dnstOe  humile  videbit, & alfinidinem  de  lonM  cogno/ 
fcetEt  in  hoc  laudarer  promdentia  dei  drea  humana  merita  8t  demerirattmmo  drea  dirpofitida  hn 
manarii  mennum  ad  foldpienda  vd  no  fafdpienda  dmina  gratriLProfitebuntnr.n.fob  metaphora  <p 
deus  ad  ima  li  habet  vt  vida)sprtroe,ad  cdfa  autem  fe  habet  vteognofeis  a remoris,  vt  per  has  fimu 
litodines  corporal»  intdligamus  fignifican  q>  deos  benignus  eft  quo  ad  gtatia:  collationem  hnraili/ 
bus  eoidaelans  autem  non  confat  gratiam.^Vbi  adueite  q>  iuxta  duo  genera  caufarem  conftmen/  ) 

di templum  fuperiusidoaaf.Cgpattediuinf  laudis(&;gpartebenef5doram  collaroram  daoidi.^de/ 
(dibit  duo  cantanda  a fucceflbnbus.f.q»  magnus  hononSrhoc quo  ad  priotem  caufam . Bc q>  humile 
tefpiac  & celfom  a longe  cognofdtiA  hoc  quo  adalceram  caufam , qua  deuaoic  daoidem  humilcni 
& ddcdt  faulem  fup^um.De  humilitate  enim  dauidis  clare  patetz-reg.d.  De  fnpabia  amem  faulri 
date  patet  i.teg.it.n6ne quum parenlusefles  &cDixitnihilominnshsec,intedHisq> teges  fucceffi) 
les  fui  debent  h*c  duo  habete  prf  oculis.f  honoccm  dd.flc  hanc  conditionem  prouidairif  eins  q>  hu 

©Tainbub^  Ad“^  <^Sadaufala  continuanda  eft  tertio  veificnbiquonia  eft  dedarario  fecundi 
benefini  collari  daoidi.f.in  anima  m«  forritiidincm.qnod  in  calce  teitii  vetficoli  locatnm  eli  DecU' 
rat  enim  illa  foitiredlncm  animf  faf  penes  adnm  fpei  inconcullKeiplicando  illam  tantam  q>  fl  am 
bulabo  in  medio  angoftigno  in  extremitatibusfedin  medio  vndi^  arcufufus  angoftia,vinificabiJ 
incDixctat)fapeibifi«bisin  anima  meafbmtndinem.Etpropterea  dedarandohanc  fortituduiem, 
ptofequiturfctmonealloqoedo  deom.Snperfiiroiem  iramicotnra  meo? extendes  manum  tuam  .in 
medio angoftif(c^momifiviuificabis,mtetibosinimicisoccurres manu  tnaifctS  efficax  entvini/ 
ac  extaio  manus  q>  faluabit  me  dextera  tua.r Si  quaais  qn.aieprophera  interpofaerit  tres 

ficulos  de  confeflionet^m,(ato  nullam  fuilfcinterpofirionemiled  motem  feribendi  famn  fereaw 
ptophetam.(^nfaenitliqmdcm  hic  propheta  pinta  iimulproponeteiatilla  fingillarim  efcqoi.&p/ 

pteiea  quum  dixiflet  1 tertio  vctficulo  fimul  duo  beneficia  a deo  fibi  collaraC-C  fupetbificabis  mqat  M 
anima  mea  fbttiredincm^prolecures  eft  primum  beneficium  ,defcribendo  officifl  fuccdlbtum  tegffi 
primum  enim  bradiaum  erat  denario  ipfius  in  iegem.atpoftcaprofccotos  eft  fecundum  benenao, 

explicando  foraredinera  animefaf  g ftenntate  fuf  fpd.  ... 

J0OniinU0pcrfidetpXiniC.Tenninatpfalmfldanid,cxplicandotarionem futuri  teporis  in  ptin/ 
dpioprop^ti,remin  veiboconfJtebor,tnm  in  verbo  curnabomeAcEtmtedit  gplicaretp  qnauis 
ipfa  nopofiriet  templum|Ied  folom  inchoabit  pparado  raateriam,ctrtns  tamen  eft  q»  dfis  perficiet  te 
pium  pro  meihoceftloco  mei  vtes  filio  raeo.ft)omine  gratia  tua  aeterno.  Vtintdligasenamprpde 
Sinara  a deo  fapplidtet  petenda  a gratia  ab  ipfo  deo  adimpleri^deo  foppla  apoftrophat  ad  deumf 

petendo  nc  iet^  in  opm  sdificatunu  ttmpUiqufa  gt«fa  dus  eft  in  {t^iiii^oiiiinc  gtatia  tiiar 


: PSA.LMVS  .CXXXIX.  =, 

n5dl  ad  momentfi.fcd  atrono/non  eft  infhbilis  fed  (7rma:&  pptaea  n«  rriaxajienttfctndo.opeta  ma^ 
nmi  taarumiojxxariones  opporranas  ad  coAnuftione  templLQ^  voe  fune  mannum  maram.qnia 
te  uibcnte  & dirigente  ichoatp  fant.Pctit  autem  ne  tdaiajhumano  more  alloquens  deum  lintendmj 
per  hoc  ne  permittat  tepere  & in  longum  protrahi  opus  conlhnftionis  templiCquum  huiufmodi  te 
por  fen  dilatio  fit  via  ad  relmquendum  opus  imperfaSum^&  quia  defidetattemplumnS  folumpcc' 
baCcdcttopeifici.  Arnen. 

HTVVLGATA  piTIO.  C^VKJloridauidpfalmua.  CXXXVIII. 

Omine  probafti  me  &cognouiflime;njcognouifti  fcflTonem  meam  SC 
refnrrcflionem  meam. 

Intcliexifti  cogitationes  meas-de  longe: femitam  meam  & funiculum 
meum  inuefligadi. 

Et  omnes  uias  meas  prsuidiflitquia  non  eft  fermo  in  lingua  mea. 

Ecce  domine  tu  cognouiffi  omnia  nouiflima  8d  antiquattu  formafli  me  SC  pofuilK  fii» 
per  me  manum  tuam. 

Mirabilis  fac^aeftfcientia  tua  exmetconfortata  eddCnon  potaoadeam.  ■ • 

Quo  ibo  a fpiritu  tuo;'&  quo  a facie  tua  fugiamf  v 

Si  afeendero  in  ccelum  tu  illic  esifidefeendero  in  infernum  ades.  * 

Si  fumpfero  pennas  meas  diluculo:&habitaucro  in  extremis  maris.  J 

Etenim  illucmanustuadeducetme:6Ccencbitmedexteratna. 

Et  dixi.forfitan  tenebre  conculcabunt  me,&  nox  illuminatio  mea  in  dcL'tiis  meis.' 

(^uia  tenebrf  non  obfcurabuntur  a te;K  nox  ficut  dies  illuminabi^,ficuc  tenebrj  eim 
ita  & lumen  eius. 

Q^uia  tu  polTcdifti  renes  meostfufcf  pilK  me  de  utero  matris  meae. 
Confitebortibiquiatcnibilitermagnificatusesrmirabilia  opera  tua&anima  mea 

cognofeet  nimis. 

No  eft  occultatu  os  meu  a te  qd  fecirti  in  occulto:&  fubftatia  mea  in  iferioribus  terra:. 
Impfedu  ma1  uiderut  oculi  tuitSC  i libro  tuo  oes  feribet  ,dies  formabu^&  nemo  i eis. 
Mihi  aut  nimis  honoriEcati  funt  amici  tui  deas;  nimis  cofortatus  eft  pridpatus  eoy. 
Dinumerabo  eos  8C  fuper  arenam  muldpUcabuntur ; exurrexi  OC  adhuc  fum 
Si  occideris  deus  peccatores:uin  fanguinum  declinate  a me. 

Quia  didris  in  cogitationeraedpient  in  uanitate  ciuitates  fuas. 

Nonne  qui  oderunt  tedomineoderam:Sf  fuper  inimicos  tuos  tabcTcebamr  • 

Perfeclo  odio  oderam  illos:2£  inimid  fadti  funt  mihi. 

Probamedeus6ffdtocormcum:interrogame£fcognofcefemitasmeas.  * ' 

Et  uidc  fi  uia  iniquitatis  in  me  ertifii  deduc  me  in  uia  {terna. 

CTWXTA  HEBR^VM.  C Vincenti dauidipfalmus.  CXXXIX. 

* V i|_i , T'^™iuc^inuelb'galKmc,&cognouifii.' 

* rtopheta.  i/rucognouiftifeffionemea&furgefmeuntcllexilKmalumeutalogei 

a Semitam  ® accubitione  meam  uentilafti:5£  omnes  uias  meas  pr{uidi(ti. 

4 Qs’^  uerbum  in  lingua  meatecce  domine^  nofii  totum  ipHun. 

I Retro  6C  ante  fotmafti  met&  pofuilti  fuper  me  palmam  tuam. 

cH  fH 

4 Separata  fdcnriaplusmca-oborata  ,nonpotao  adeamt. 

7 Quo  i^  a fpiritu  tuofSC  quo  a fadebus  tuis  fugiam^ 

j Siafccndamccelos/ibitutK  iacebofoucc/eccetu. 

CaietliipplaL  B 


Digiti^^"!  by  (.^OOgli: 


.i 


FSALMVS  JCXXXIX. 

■ ■ I 

f Sumam  alas  diluculi:  habitabo  ia  fine  marii. 

10  Etiam  illuc  manu  cua  deduces  me:&  apprehendes  me  dextera  tua* 

erfc 

11  Etdixi.  tmobfcuritasobrcurabitme,&nox  luxprome. 

1 z Etiaobfcuritasnonobfcurabita  te:Knox(icutdieslucebit,(icutobfcuntaslicuC hzi 
1 i Quoniam  tu  acquifilb'  tenes  meostoperuifK  mcin  utCTo  matris  meas. 

1 4 Confitebor  te  proptaea  ^ terribilibus  feparatus  fum : feparata  opera  tua , 8C anima 
mea  fdens  ualde. 

I s Non  fuit  occultatum  os  meum  a tetqui  fatfhis  fum  in  abfcodito/acupidhis  fum  in  in^ 
ferioribus  terne. 

I ( Informe  meum  uiderunt  oculi  tuitdC  fuper  libro  tuo  omnes  illi  fcribentur,dies  fotma^ 
tifunt/fi£  non  unus  in  eis. 

17  Et  mihi  qcharifadlifuntfocii  tui  deus:q  roborata  fuot  capita  eomm^ 

^ ft 

il  Dinumerabo  eos/  fuper  arend  multiplicabunt  expgefadtus  fum,  K adhuc  ego  tecS> 

taiK 

19  Si occides  deus  impium:5C  uirifanguinumrecediteame. 

^iiubnt  iMocofftJtiM*  ^ qoi  cIniirfpot«ri(im< 

zo  £^diccncce:cogitationi  eleuaueruntfrufba/iuimicostuos.  ' 

z I Nonne  odientes  te  domine*odiam:&  in  infurgentes  tuos  certabo? 
zz  Terminatione  odii  odiuiiUostininiicis  fuerunt  mihi. 

z 1 InuefHga  me  deus  Si  cognofee  cor  meum:proba  me/Sf  cognofee  cogitadoqes  meas, 

Z4  ^tuidcfiuiaderi/ionlsiamc  tflfdcducmcinuiafeculL 

T Itnluseft.  Vincenti  dauidi  pfaImus.Deqno  vtfBpra. 

flTMatcriapralmieftoifciennadcidcfcnpta arcadanideimS:fpalittftan5te(hstfreeti  animi 
dauidis  erga  deam/tp  fuit  amicus  amicoqi&ininiicnsmiiniconrai  do.  Qtcnim  in  pfatmohoctra^ 
tuetur  oifcicntia  dn  applicata  ad  ipfum  danidc.dait  patet  a piicipto  plalmi  vtj  ad  vcilicalQ  .17.  Cft 


eorum  Si  immicus  inimicorum  deijScdcu  pent  feratatote  ac  tclttmvctacitans animi  lui, apparet <p 
dauid  nmrbatiputabat  fcu  lentiebat  imputanfibi  q>  non  integta  limplicitate  & ventate  cordis  ptocx 
dcrcnquia  exaltabat  viros  ranguinum,fcilioet  loabiqui  proditoncocddit  duos  pnnopesFt  proptcEr 
ca  frat  hunc  pCalmum  afflercdo  dcumCqui  omnia  noniOin  tdle  veraatatis  animi  Cmtacitc  aculaa 
do  fi:  q>  non  puniuit  ioab.Hax  enim  ad  literam  apparet  occafiqpfalmi 
CTSVMMARIVM  EST. 

CrOauid  conteftans  deum  cognofette  fe  damde  oiquaq<quia  eft  per  cflbiti^ipt^entiam  Bc  potat 
tiam  in  oibosA  in  tencbns  et  vidcnvtpote  qm  fixit  ipm  in  materno  vtero  &c.)noHe  quoc^  bonam 
aium  fufi  erga  deum  amicof^  do  ac  contra  mimicos  do.muocat  ipfum  vt  fetutado  cot  Sc  cogitatioe 
nesfbas  videat  vcrancatcm  ai  fui;&  dux  fiius  fit  m tdidua  fug  vine  vm. 
flTPetfona  loqutus  propheta  eft. 

D Omine  inuctligalb  mcDiuiditurpralmusin  panes  diiasipropofitiuam  materi* , A ezccmir 
uamiibi  tu  cognomfti.CTProponit  duo:fcilieet  inueftiganoncm  6c  cogninonem.  Domine  iue/ 
ftigafh  mohoc  eft  exaCte  & dillinete  fingula  raca  fingiUatim  vt  difcuUa  habuifti  coram  tc.nam  moc' 
ftigan  n6  ppneconuenitdcotcm  omnia  nuda  funtScaptttaabfqi  aliqua  inquifinoncScd  fient diciE 
irarnquancuadfimiliradmecffeetaslqaia  punit, ita  dicituriuclhgaie  quam  ad  fimilitudineixiniinii 
quia  oia  fimt  cora  co  ficut  inucfhgata  lunt  in  inucftigante  in  termino  inneftigationis. 

C5Cu  COgnOUlfti Incipit  hie  parsexeeunua  tali  ordine.Pnrao  traClaf  ilia  panicuIalcognonilH . So  ' 
eundo  illalinucftigaftiiibi  inueftiga.r  Circa  cogninone  dd  tcfpeCta  dauidis  vt  cognitiltali  ordine  pr 
ccdit.Pnmo  narrat  condinoncs  miuidis  cognitas.5ecudo  rdnem  cognofeedi|ibi  retto  Sc  ante . Temo 
quandamobiedionemconfutatiibi&dui.CCucatcscogmtasadcoin  iplodamdeitali  prooede  ; 


PSALMVS  CXXXIX. 

ordine  (p  afSctr  qmnqi  diRcrctias  ranm  cognitatDin:inchoas  a diflScrctiis  litiu  proprii.Tn  cognonifh 
ieflione  mea  Sc  forgete  mdlSaigctc  enim  6c  fcdcie  fune  difflerenna;porinonts.Et  vidrf  fub  mnaphora 
figniiicaie  dificrccias  ilaruumi&licct  humilis  & ccUi.quospro  diuafitate  tempo^  habuit  damd.  Fuit 
cnunpnaspaftoroum|poftgenertegistnbnnusmilitu|dandc  jpfilguspanpcr/poftca  rM/iterumcie/ 
£tasiSc  polita  rediit  ad  integni  legniir Intdleufli  mald  meum  a longc^ccfida  difl^rcntia  mali  & bo 
ni  fnbiungitur.explicando  alreiii  cxtrcmdifcilicet  mald.  Vbi  aduettephilorophia  fubtilaip  dcfcnben 
do  deum  intcliigtre  malumiapponif  modus  intelligcdi  a longcvt  explicetur  tp  deus  no  intdligit  ma/ 
bm  propeihoc  ell  habes  m Ic  ^quid  malijhocell  ^iqnid  pocenalitacis  in  ^fo . Sed  intcUigic  mald 
a longcihoc ell remotilllmus ab oi malo|remonfIlmus ab oi potcntialitate.lradontphi malum  Intel 
ligi  a nobis  per  aliquid  mah  fen  pnnationis  feu  potetialicatts  enllctis  in  inrdle^  Non  licinquit  jv 
pheta  intcUoulh  malu  medifcilicct  tanq  habens  in  te  aliquid  maliipnuationis  feu  porenrialiratisiqii 
dfet  mtcUigcte  mald  med  propefed  intellexilh  a longe.temoadimus  ab  ot  maloipnuatione  & poten/ 
tialitace.M^s  adt  quo  deus  intcUigit  mald|in  theologia  fpeculanua  difcunf.&:  ell  q>  deus  inrclligen 
do  Eapfum.intdligitlingulosgraduslingnlofip  modos  quibus  pot  pamcipan  & quibus  partiapaC 
bonitas  fbaiac  per  hoc  dae^  rerum  ab  ipfo)&  vnius  rd  ab  aliaiquM  potctialiransclL&limdicer  dc/ 
feM  Id  a fdpfaiquod  pnuario  & malum  dl.CTScmtcam  meam  & accubitionem  meam.Ttttia  dilfe/ 
retia  motus  & quiens  iubditur  .Sub  qua  intdiige differentiam  operadi  diquiefcedi  Fm  exteriora  ope/ 
txycntilalliiad  limilitudmem  venlantis  difcreuilh.p^Etoes  \1as  meas  prpnidilh.Qaaita  differentia 
(Mum  cogitanonum  tangif  fub  metaphora  viaidm pater  ex  ranoncrubiunda  quarcpr^dit.  Quia 
non  vobum  in  lingua  mea.ecccdomme  nolh  totum  iplumihoc  ellndeft  a^uc  vobum  aliquam 
bngua  mea/anteq  a mente  defccdat  veibd  in  Imgua.eccc  tu  nolh  totd  ipfum  verbum.  Vbi  topuilki/ 
nis  viard  more  humano  defctibitur.a  eo  q>  deus  nouit  cogitatum  verbd  anteq  fingua  cxplicetEt  hic 
inuoluunf  dup  drip  lernm  .C viaramChoc  ell  cogitabondi)&  verborum  in  Imgua. 

7dnte  foitnalti  tne.Narratisjrebus  cognitis, affor  ronem  cognofcendi  mpliccmifalicerquia 
ipfedlin  rebus  per  dlentiaiprpfentiam  &potcntiam.CrEt  inchoata  modociTcndi  perdTcnna.RetTO 
& ante  fbtmalh  me,&  pofuilh  fup  me  palma  tuam.  In  duabus  adionibus  conltlht  deu  elTe  in  rebus  p 
cllentiam.  Altera  ell  dare  efle.&  hzc  R^iiicaf  dicendolretro  & ance  fotmalh  me . Altera  ell  conferuare 
rem  fa^.&;  haxIigniRcatur  dicendopofuilh  fup  mcpalma  tuam.p"  Vbi  nota  differendam  mter  ^ 
dare  ede  Sc  alia  agenna  tam  naturalia  g artiRcesipenes  hoc  q>  reliqua  agenna  dat  die  antcA;  no  renor 
quia  dant  Ibrmaiqoa;  ell  velor  pars  anterior, A non  caofant  marenaiqnx  ell  velat  pars  pollerior.deas 
adt  dat  dretcbnsoibusanre&retroiquiadat  totum  die  rei.datfbrma;qua;  ell  vdut  anterior  parsiga 
forma  ell  pulchniudo  rdi&  opoadi  pnncipiumdicut  pars  antcnorcll  pulchritudo  boIs|&  in  qua  ap/ 
patent  opanones  nollrp.&  emcit  matenamique  ell  velotpars^llenorffnllcratinajferc  tuipis.bt  fuo/ 
cilicer  appoCiit  has  codtnones,ad  deferibendu  Mm  effe  per eltntiam  in  lebunquia  non  quodcunqi 
cfficetelcd  efficete  rem  ex  itegrojell  illud  Fm  quod  dens  dicitur  elTc per elfcnnam  in  oibus  rebus.  ^No/ 
ta  quoip  circa  altera  a^oncCfciIicet  pofuilh  fuper  me  palmam  tuam)q>  vtitnr  tali  loquedi  modo  ad 
dilfoentiam  agenrid  attiRci^mmiqui  pollq  formarant  les^puu  vafaiffatuas  &c)aufctdt  a rebus  fii 
Ais  manus  fuasiquia  ndconlnuanteasFtlimihceienafacidt  agenna  iiaturaliaXIens  autem  non  liet 
fcd  ira  dat  effe  rebus  qifemp  tenet  mand  liia  fupcasiquiaellcaalaretnonfoluminlkiii^  inconicr 
Dati.oIa.ain  nihilum  redigerenf  nili  ea  manus  oipotenns  conferaaiet/inquit  grego. 

0cparata  rclcnna  plus  me.  Intopolino  ell  hsecexcufationis , qua  dauid  profitetur  fe  no  poffe  per/ 
(eSe  reddcR  ranonem.  Vnde  particula  illa  excufarona,inter  ipfas  quas  reddit  ranones  interpolita  ell 
more  oratonimrqui  quum  iam  gollandas  ranones  propofuemnrfacufant  imbecillitatem  uiam , ne 
fbite  plus  expedetur  g ipli  lint  diChiaExcafano  adt  philofophica  dh  vtpote  tangens  imbecillitatem 
bumani  intdleAusi&caafasdilhcilisnotituecxpatteretum.Sicatenim  invifione  corporab  inucniC 
q> aliquid  fubteifngit  vilionem  propter  dcflAum  lei  viiibilis,'9e  aliquid  propter  ercdlenriam  rei  vifi/ 
bilisCvt  lux  folis  in  fetpfa^ta  connngit  in  fcientia  nollra  q>  aliquid  ell  nobis  difficile  ad  cognofccn/ 
dum  ex  defeCtu  rei  co^ofcibibsrvt  ea  qux  funr  multa:  potennalitans/vt  moras  & varietates.&  aligd 
cx  excdlnina  rei  cognofcibilisivc  funt  res  diuinx  Sc  immaterialesiad  quas  fe  haber  intdlodus  animx 
nolhxlicut  oculus  noduc  ad  lucem  foIis.Hxcoiainexcuranonehacranminrar.Separata|rupple  ell, 
fcienria/qaa  tu  fas  res,plns  me.  vere  fepararafhoc  ell  mirabilis|occalca  & feotfum  fita)dl  laentia  tua 
plus  mqlupraomnesvues  ingenii  metroborataihocdlnon  exdefeAufedexrobore,non  vinum  cor/ 
poralid  feu  ex  robore  fpiriraalisnaraiaRqtiod  alio  nomine  didmtis  exmagniradine  viirutis.&idco 
non  potero  ad  eam.  Vbi  imbecillitas  humani  ingenii  non  cx  defedu  lei  cognofabilisCfcilicet  fcien 
tixdajcaias  ranonem  cccpit  teddereXed  ex  eo  q>  roborata  eff^hoc  ell  cxeoq>praiialet;q>mi^i  ro/ 
boris  dl>iefcnbif.Er  vnf  metaphora  roboris.ga  fpdalia  ex  fimiliradine  cotporalid  nobis  inorefedr. 
USuoibo.  Poli  incerpoliram  acafationem  profequirar  rationes  quate  deus  fcit  eunda  danidis.Et  in/ 
tendit  fecundam  roncmtfalicet  quia  dens  ell  in  omnibus  perprglenciam.[^Quo  ibo  a Ipirira  rao,ft: 

Caictibpplal.  F ii 


PSALMVS  .CXXXIX. 

<]oo  a faciebas  tnis  fugiam  i’SpintDin  & faciem  dd  nominat,  vt  fpintualem  faciem  intelligamns  lioa 
corporalcm:defcnbcns  nullam  efle  locum  quo  poffiteandoclongaR  fca  (pintuali^c  dafhoc  cfta 
pi^fcnriali  conrpeAu  dei. 

^ afccnd  Jtn  cdoe-Declarac  pr^Iimnam  dd  czdnobus  ememis  locis:fapremo  fciltcct  & infimo|ca 
lis  Bc  infdno.vc  ci  daobas  cmemis  comprehendantur  media;  vctobiqi  enim  cxpUcacur  praefcnria  det 
memno  q>  nota  codmonis  (iirepet^  in  lingulis  vcibis  dl&  Ii  iaccbo:&  lilr  m requeti  verliculo. 
SunUUIialdd-Alfcrtur  hic  terna  rano/ez  eo  qxjmseft  vbiqjxrpotcntiamtlnduccdorub  merapho/ 
raqili  fumamalasdiluciiliihocdllitam  veloatermoueborq  oriens  folislnx attingit  totii  hcniilphf 
rinm  ab  onente  in  ocadcnsChoc  enim  hgnificaf  dicendo  Ii  (urnam  alas  diluculi^  habitabo  in  line 
mansjhoc  dl  in  quocunqi  lemonlTimo  locoxnam  illoc  manu  tuaipotentia  tua,dedaccs  mejqaantdt 
can9  velodorem  aororaiAapprehendcsmeiinqaocun^Ioco.daicra  tua/TOtentiataa.pVbi  adoet 
tcie  potes  fub  metaphora  hots  volantis  tam  vdoater  lient  luz  otiens(dcfcnbi  potennam  dinmam  n5 
deferentem  Idi  deducentem  ipfamiet  fimiliter  fub  metaphora  hominis  habitatis  in  fine  mansidefen/ 
bi  potentiam  diuinam  apprehendentem  ipfum . Et  intendit  per  hax  potennam  diuinam  extendi  ad 
omniatmhilif  fubtetfogem  polle  illam. 

lE t Otn  Poll  nes  allatas  rones  ad  ollcndcndd  q>  dens  eunda  dauidis  cognofcit.fubinngif  modo  obie 
dio  volgans.Et  dixilA  cogiraoi  apud  metra  obfcunras  obfcarabit  me  Humano  more  de  da  vilione 
loquif.quia  enim  holes  nondet  ea  qug  in  tenebns  funt  Sc  fiunc,valgans  cogitatio  obiiatnr  qi  ex  quo 
deas  vi^oia  vtdidumeAiq;  hocintwigaf  de  omnibus  qoac  (iint  in  luminciita  q>ca  i)uarfant  m re 
nebnstemancatexcmptaavilioncdci.Hatccnimobicdiolignificatnr  dicendo. Tantum  obfcatitas 
obfcarabit  mctne  vidw  a dco,&  nox  lux  pro  me:hoc  dl  & c6(i^uentcr  nox  in  qoa  non  videbor  a deo 
erit  lux  pro  me;ent  loco  lucis  pro  ddcdationibus  mas;pro  quato  ent  rcmpusnne  arbitro  diuino  oca 
lo  ptofequendi  eunda  ddedabilia.Hf  c dl  obieCho.p  Ruitur  confutano  obiedionis.  Enam  obfcu/ 
ricas  no  obfcarabit  a tetdeo  ea  qup  hdc  in  obfcnro.Ec  hoeduede  cotra  illud|obfcuntas  obfcarabit  me 
Et  nox  lient  dies  luccbinhoc  efl  & tempus  nodurnfi  tefpedu  vilionis  diuinf  lucebit  licut  dies.quo  ad 
hoc  q>  ira  videtur  ea  quae  funt  & hunc  in  nodeficut  ea  qua;  fune  & hunr  in  dieSc  hoeduede  cotra  illud 
te  nox  lux  p meSicut  obfcuntas  ficuc  luxihoc  dl  nulla  dl  difleiena  rcfpcdu  diump  vilionis  incet  oIm 
l^caccm  Bc  lucem.fed  ficut  obfcuntas  ita  lux/&  licut  lux  ita  obfcuntas. 

|0UOflU  (UdCQUiflfliConfiitando  obicdionem|duit  prophera  deti  ira  videte  in  obfcuro  licut  in  la 
ce&  qm  Nulganbus  fatilfacere  incendit, affert ds  tcilimonmm  ex  openbus  dd  quz  fade  in  loas  ob/ 
fcans:‘cilicetinmatcmo  vccro  formando  prolcm.lcaqi  ex  hoc  q>dcus  operacurtam  mirabile  opifv 
dum  fotmanone  corporis  humaniicum  tot  dilhndis  membns  &c.declaratq>  dens  videt  in  obfcuro. 
(^t  inchoat  a lenibus.Quoniam  tu  acquiftlli  tenes  meos.Coniundio  qnoniajrationan  reddit  cofu 
ranonis  didp;ldlicetq>  deus  videt  in  obicuro.Per  tenes  incdlige  incema  membraiincet  quae  renes  ma 
gis  ablcondicifuntcor  cameell  pnmum  membram  quodfbrmaf.  Acquililh.Formanoncm  acqui& 
tionc  appellauiceo  q>  velat  luctum  ex  materiali  potenna  feminu  Ioj  (anguinis  acquiTicli  dl.  Opend/ 
dl  meicamibus  8t  pcUc.in  vtcro  matns  mcariin  loco  obfcnra 

jCcnfitdiO!  tC.Noca  diligenciirimehancccxtum&lignificationemdas.Incendicexplicarcdnasez< 
cdlenres  hols  condiciones. Alteram  corporlsialccram  aif.Corpons  quidem  q>&dns  efl  led^  HatuK 
Hanc  enim  folus  homo  habettpronae;  quu  fpedenc  aialia  cptaa  cerram.os  homini  fublime  dedit.K 
hanc  ddcrlbicpcr  hoc  q>  homo  Padus  dl  mirabilis  cudis  animalibus  quanciienni;  terribilibns.  Ico/ 
nes  enim  Aomnia  animalia  admiranf  feu  adiniradi  occalionc  habdhoiem  ledp  flanir^ . p^Codino 
veto aicdliq>folaaiaho(scllinccllediua.Et haec dcfcnbicurinlicerapcthoc  q>  anima  diarar  valde 
faens.ai^  liquidem  ahomaialium  parum  fciunndumfolis  imaginationibus  A memonisfenfibufqi 
aliquid  noucrut.aia  autem  hois  ed  valde  fauiquoniam  ad  fupremum  cognofccndi  gradumChoceft 
ad  intdligendum)pertingit.nulliis  ed  enim  alnot  in  toto  vniuerfo  gradus  gradu  mrdlediuoiin  quo 
tamc  maxima  ed  lacitudo.H^c  duo  qup  deus  in  materno  vtero  homini  dat.piopheta  non  explicat  fu 
cnttdiquaanteccdentia&fequcciatfi^ apponendo offiaumlaudandideiiialddmorandu  rdi^s  enu/ 
meratas  & enumerandas  conditiones  in  vteio  marcmofadas|cocs  ede  nobis  & aliisdalibus.has  aSt 
duasppnasdrchominiiA  pnerogatiuas  (ingalares.&ppccreadiatconficcbortetconfeflrionelaadi5. 
fOrdinato  literam  (icConfitebor  tepptciea  q>  feparaens  fumiladus  fnm  miiabilis.tcmbilibusi  hoc 
dl  aialibus  quantucunqi  tembilibus  ppeet  datura  rcdam:A  aia  mea  fcicns  valdef  hoc  ed  incdlediua, 
fupplc  confitebitur feparata  opera  tua.Aola  enim  intcUedma  ala  fcnicaC  opa  dei  mirabilia  & laudat  il 
ia.K  Vbi  Ii  diligenter  aduettas.ofhciualp  intcllec^liuf  ponit  laudare  mirabilia  opera  dd : tanq  ad  hoc 
hoi  data  (it  vc  laudet  mirabilia  opera  dn.Sicut  daturam  cotpons  ceida  defcnbit  a fupiemoidii  deferi/ 
bit  ab  admirabilitate rdiquis  quantucunqi  tcmbihbus. 

T^lfilitcx:ai[utuin0dniail1l  atC.Piofe(]nituropiliaum  dd  in  vtero  quo  ad  olla.  Qui  faidtis 
liim  in  abli^dico.acnpidas  (bm  in  infdionbus  tone. Non  fudicu  daoidi  diocic tes  qu«  Satu 


PSALMVS 


.CXXXIX. 


in  obrcnro.nili  etiam  oplicct  Ic  faAnm  in  abfcondito^  ne  per  lingula  moretur, defcribit  fc  oiganiza 
tuminabfcondito  ininfenonbustenachoceftininnmisiatebrumatena;  tcneflns  cxiftentisinab; 
fcondiro  vteniadlimibtudmem  eorum  quae  Bcrent  in  lufimis  vi((xribu5  tertae . Significantius  autem 
Ceorganizacum  appellat  acupiAummd  explicanda  rubtibtacrm  artificu  egenns  mulco  lumine. vtma 
gis  ollendat  deum  ui  oblaintacqin  ccmbns  operan  atnfiaofiflimeficut  operantur  acupi^tes-P' Sa 
to  qi  di  Aio  hcbraica  inceipcetaca  acupiAus  interpretanda  eiict  tcchamatus/i  fient  in  vulgan  ira  in  la 
tina  lingua  habernmns. 

^blfblttie  niCU  viderut  oculi  tui  • Hactenum  defcrlplk,  opificium  dei  in  vtero/inchoando  a renibus: 
modo  ad  priorem  materiam  extendit  dei  vifioncm,dicenda.Inrorme  meum|hoc  ellembtyonemehoc 
dft  materiam  meam  anteqefla  formatam  membrum  aliquod» 

4Et  fup  liblO  tUO^Profeqiurar  hicdauid  complcmentfi  dioinac  nocitip  terpcAu  fui  .f-iaAenus  liquide 
cotum  fecogmtumCtum  nartando  its  cognitas'CU  affaendotdnescogninonis|tnm  confuta  obie/ 
Aioncmca^raiu^manifiellamtvnumrnpcteranfcilicctdeciarateqidrasnouicocs  & fingulos  dies 
duraaonis  dauidis.Et  hocell  quod  nde  declaratedioendo  n5  folum  notos  fcd  feripeos  apuddeti  linga 
los.ita  q>  nec  vnus  ptermilTas  cll  no  fcnptus.f^Ordma  lic  lireram.Et  fuper  libro  tuo  dies  formati  fune 
oes  ipfi/dies,(bibenf:&  non  vnn<;(dies,in  eis|diebus  idinquef  non  fctiptusihoccft  nec  vnns  idinque/ 
tot  non  rcriptus.^Liber  metaphorice  m deo  dici  tur  noticia  firma/ad  nmilirudmcm  I ibrof  tetincncifi 
firmiter  fetipta.  Vnde  firma  apud  defi  nonna  dieqc  nolfao^ilibct  dei  vocator.Er  appcllanf  dies  in  libro 
dei  formatiihoceft  no  informestquia  fune  noti  plene  fm  ocm  quam  fottitun  funt  formam.Et  dianit 

2ioes  ipli^oc  eft  fingulorcnbenf.Et  hoc  ne  putares  fctiptom  vnum  menlimi  vd  vnum  annum,&  no 
ngalosdiesmenfis&fingnlosdiesanni.Etquoddiamrdediebos,ireiligedc  horis|&de  quibufcil^ 
minimis  menliitis  tempotistqm  idem  eft  ludlciam.Intendirenim  propneta  dicere  cp  in  libro  diuino 
fcnpca  funt  finwla  momenta  emotis  vitf  noftr^.ica  q>  nec  vnum  minimum  lelinquif  non  fcnptum. 
Et  fucorum  fcnl^turftcfdnira^t^cencum  formati  (unrfm  enim  rem  fieferipno  &formanonntab 
■temo.  Et  quii  oia  fin  t deo  firmimme  noca,foli  tn  dies  memoranf  fcnpn  in  libro  dcuquia  dies  funt  m 
nofirmabiles  Imo  nec  ctiftetes  nifi  in  inftancuuhil  nan^  eft  vng  diei/menfis  aut  anni  nili  inflans.  Ad 
fignificandum  enimq>dicsomncs  pmenn  & fiitnriigois  m (e  non  linqin  diuina  noncia  tennenf  fit/ 
miter.dcfcriplit  propheta  dies  (ctiptos  m libro  dei. 

cibari.  Expedita  dedaranoedioinenotitif  de  rebus  qnarfuntdauidis.traaaturhicdini/ 
na  nonna  de  bonis  aft^busdauidisOuftificando  aAiones  proprias  coram  deo^tali  ordine . Pnmo 
dicitfe amicum  amicorum  deiEtmihijdaaidi.qchariiQprcaori.faAifimtfoai  tui  deus . Soaos  da 
■ppdlat  oes  qui  partes  dd  feqnunmnac  pa  hoc  oes  inlfosSfeaqufdeifunt  quarrentes . q;!  roborata 
fiinc  capita  eocumifctlicaroaoram  mo^hoceft  foaos  tuos  valde  chaioshabui,&  eorum  capicaipn 
mates.mulcom  roteraDi/potxntesfixi.Optimeregispattesdclixibuncutmagnipedcrcioftos  ptopra 
denmiSc  primates  iuftotum  efticcrepoccntcs. 

|DinillllcrabocO0-Signnm  fimefteChis  roagniOiciendi  luftos/fnbiungitur  mulnplicatio  iuftorii . Ee 
tft(hbintelligtndaconiuneHo.Itaqifenfosaeordolireneeft.Etmihigchan/5rol>orata,q>dinumeta/ 
boeos&fm 
tiplicabunt 

doAi  honoranfiibi  miilnplicanf  doAi.  < 

<£XPSCfaclU6  fnm.Secundo  defcnbit  fceflecfideo.P^Vbi  aduette  ipqoia  pcccaoerat  crimineadultc 
rii  & homicidu.non  dicit  abfolutedeoiego  tecurailedmeminit  cnminis  fui  fob  foecie  fomni|&  diui/ 
np  excitationis  ad  pocnitenam  tang  acitationis  a fomno,dioes.ExpcrgcfaAus  fumfa  fiomno  peccatit 
&adhuc(^^  modo  nefeio  quidfuturtifit.ego  tecti(fum:tccum  volo|tccum  amo  &c. 

Si  occides  OCUSimplUIU-  Temo  latetur  fe  alienum  ab  immiasdei.Vbi  oportet  notare  & Imitio/ 
ne  & ordinationem  liter*.  Intentio  damdis  eft  dedararefaprum  refpeAu  iniuftof/vclut  e regione  ad 
deferiptum  feipfura  tefpeAn  focio^i  da.Dixcrat  enim  q>  illi  funt  fibi  § chaniSc  q>propterea  multipli/ 

cabuniinttndit  modo  dicere  qiiniuftosvirosfanguinumexpclletait;  Ita  q>  laudabunt  oes  deomq 

modo  potant  mcaaltarc  virosfanguinum.Etqm  n6  affemoefcdcondifionaliter&lans  obfcurch^c 
in  liteta  fignificantur,(cito  tonem  condinonalisfctmonisefle  hiftoriam  loab.Legelecondum  librum 
icgumrAc  inoenies  ioab  valde  inique  & proditorie  occtdillc  duos  principesjabncr  fle  amata.fle  poft  oc/ 
Clium  abncqexaltatum  fiiiflcin  principe  militipqoia  primus  afcenditarce  lion.  Poftoccifum  quoqi 
SmafaiiemanfilTepnnnpem  fupremfimec  vng  punitum  ftiiflca  dauidc  toro  rfpore  vit*dauidis.Pro/ 
ptet  quod  hoies  ncfcicnccs  cor  daoidis  delidcrantis  pimiie  lUomioccafionem  habebant dctrahcdi  da/ 
nidi, aut  faltem  cogttadi  q>  ipfe  exaltara  viros  (angainum:ac  pa  hoc  inimicos  da.  Quia  itaij  daoid 
faAo  non  eiiaebat  ioab  a fc|fed  defiderabat  illum  punirc,ideo  fnb  coditione  acChonem  a te  viroram 
fimgmmsdrfcnbitPTt  ordinada  eft  lic  litera.Et  viri  fanguinum  recedite  a meC  contra  id  enim  quod 
ductat &nuhigchari  foaiftcmodo  dicit  fleviri  fanguinumlhoc  eft  eSufores  Duigoinom  inique, 

CaittJbppfaU  P «n 


PSALMVS 


x;  XXXIX. 


tcceditt  a mc>i  occides  dens  impiGjioab:hoccft  tilcqood  in  corde  habeo  manifeftarepoteroCrandtt 
viri  languinii  recedite  a me)fi  tu  dens  occides  impiu  loab^dt  apette  dicrtetX^a  viuic  ioab.nd  pof 
fom  dicere  vnmcr(alitci]viri  languinam  dedinate  a mciqnia  habeo  femper  loab  raecnm  vmun  m/ 
gtunam.Et  latet  fnb  hoc  loquendi  modo  ocuratio  danidistqifalicet  non  potetat  iUnm  ponite.  Lau 
aurem  in  hocq>  codinoncm  refert  m dcum.tang  non  Iit  hoc  in  facultate  danidis.  Si  qiizris  eam  ezen 
(ationis,aiTignarnr  nouiras  regni.pmculorum  (iquidem  fuillix  damdi  ocadere  ioab  pnneip^  uuhbo 
cum  jvrer  fcquaces  loabitum  quia  idigebat  co  ad  ftabilitione  r^ni.vnde  diftulit  poniendd  a (aloiDO 
nc,poliq  hrmatfi  Ihbilitu^fuit  tcM(i:&  ioab  la  fenezemerinisilincpiCDlo  occidi  poterat. 

DiCflU  te.Dcrcnbitur  cff^slmtoniseieeiionem  vitoinm  (^gninumdicDt  fiipetuu  defctipffe 
dKdum  (ixotunim  magnipenfionem  luilotnm.  Ita  qilicurfiipenus  dixerat  qi  dmumetabo  eos  flcc. 
ita  modo  dicit. Qifciicicntc  me  viros  fangoinom.dictnt  tetpnedicabont  ted^,cogirarioni  qoacier 
oanemnt  fhiltra  inimicos  tuosihoc  eft  in  cogitatione  fen  loco  cogitationis  qua  denuos  dixetimtldt 
putarunt  fiuftra  a me  mimicos  tuosfioab  &c.fhi(ba  inqua  nefaentes  cor  meum. 

')RdtK0dicni£6  tC  one.  Qiurto  defcnbit  fe  inimicum  inimicoium  dcLOdcnbit  autem  tum  apazf 
te  dcLtum  ex  manifelhs  opcnbus  probando  difpolinonem  (ui  animi  prius  diAam  erga  deiedtioneni 
ioab.Poterat  enim  aliquis  dicere  q>  tu  dicis  animum  contranum  fartoA  propterea  intendit  probate 
animum  fuum  inimicum  effi:ininlhs.|^Pnmocx  parte  detndne  odientes  te  odiamllmpolTibile  dive 
re  amare  deum  & non  odio  habere  odientes  deumiquum  amor  dd  infinar  neceil^o  odium  conrratii. 
Et  propterea  dauid  tang  a manifcflo  amore  fuo  erga  deum, probat  veritate  odii  fui  erga  viros  rangoi« 
num.Nonne  odientes  te  domine  odiam/perliencranti  odio  prolnjnarl  Tand  dicerer.  incopolTibile  eft 
amoti  meo  erga  te qi  non  odiam  cos.Etin  mrnrgentestuoscettabolQuan  mcatlicipinrns  odiam  fic 
extenus  certabo  contra  infulgentes  mos  .i.contrate.f^Termtnationeodii  odiui  illos.  Probat  idem  ez 
fai^Legirar  (iquidem  plunes  dauidra  extremis  fuppliats  iniouos  damnaffeivt  patet  de  addefixn/ 
te  qm  dixit  fe  inteifixillc  laolcmA de  iterfeCtotibns  iltrofeth  (ilii  unlis.Et  propterea  dicit . terminano/ 
ne  odii  odiui  illos.Tcnninatio  odii  aut  vltimfi  rupplicinm  dl,aut  dimmitas  odii  mrdligitnt.Sed  re/ 
bus  gdhs  magis  quadrat  vltimom  liippliaam.o^it  enim  cos  dauid  terminatione  odii|hoc  eft  mot 
teplettado  eos. 

3lrnniid0fucruntnii]piAdgenDsimpiommhoctefeitnt.Et(ignificat(p  quia  huinfinodi  imquos 
puniui.ideo  genus  impiomm  inimicum  fecxhibct  mihi. 

^(lUdhgJ  niC  OCU0.  TraAamr  hic  illa  parciculajiueftigafti  mcveracitate  animi  fui  defcribcndo.In/ 
ueftigamcdeusiadlirailicndincmmuefti^ntisfcracareme.arcognorcecor  meumlvoluntatem  meai 
proba  meiadiimilimdinem  probantis  &cipenmenmm  Tumentis  difcnteme.Ae  cognofee  cogitatio/ 
nes  meas.^Et  videicognins  cogicarionibns,ft  via  deiKionis  in  mqfoppicrft.  Via  derifionis  vocaf  fv 
etio|(imulatio  qua  vnum  vetbo  vd  faeio  monftraf  Sc  aliud  corde  retinetur.  Via  detiTionis  eft  docere  8e 
nonfacetcrpuniiemalos/bene^ceie  ioftis,&  tamen  inras  nec  iuftosmagnipenderc  nec  iniuftos  pari 

S'  n.tt  mtenditdeom  m teftcm  fup  veraatatis  adducere.  Adi  dicetet.quanmncDn9  inquirat  in 
us  & cogitationibus  mns,vcraatcr  inueniar  leAi  animi.fEt  deduc  me  m via  (cnilchoc  eft  0e 
in  via  tdidni  tempons  mei  deduc  me.vt  qui  modo  fum  bene  dilpoltruslnon  abenem  in  hoc  tefiduo^ 
(ed  tu  deduc  mette  enim  dnoe  reftcprognxliat  v(9  ad  finem  Amen. 


CTVVLGATA  EDITIO.  CVidoricanticumdauid.  CXXXIX,  ! 
R.ipe  me  dne  ab  homine  maiora  uiro  iniquo  eripe  me. 

Q^i  cogicauerunc  imquicates  in  cordettota  die  conIHtncbant  pr^Iu» 
Acuerunt  lingua  fuam  licut  ferpentestuenenum  afpidum  fub  labiis  eo^e» 
CuTlodi  me  dne  de  manu  peccatoristab  hominibus  iniquis  eripe  me. 
Qui  cogitaucnjt  fupplatatc  greflus  meostabfcodemt  fupbi  laquen  mihi, 
Ec  funes  extenderunt  in  laqueumnuxta  iter  fcandalum  pofuerant  mihi.  ^ 

Dixi  domino.dois  meus  es  tu,exaudi  dne  uocem  deprecationis  mee<  > 

Domine  domine  uirtus  falutis  mef  :obumbra(H  fuper  caput  meum  in  die  bellL 
Ne  tradas  me  domine  a delTderio  meo  peccatorircogitauerunt  contra  me  , ne  det#h'n^ 
quas  me  ne  forte  exaltentur. 

Caput  circuitus  eorumtiabor  labiorum  ipforu  m operiet  eos. 

Cadent  fuper  eos  carbones/in  ignem  deiicies  eostin  miferiis  non  (ublilfent*  , 

Virlinguofus  ooa  dirigetur  in  tetranuium  iniuilum  mala  capient  in  interitOi . 


k 


• » 


* Propheta. 


PSALMVS  eXL  zA 

Cognoui  quia  faciet  dominus  iudicium  mopistd:  uindidlam  pauperum. 
Verutameniu(ticonfitebunturnominituo:dChabitabdtre^'cumuultu  tuo. 
fTIVXTA  HEBRjEVM.  ^ Vincenti pfalmusdauidi.  CXL. 

C Ripe  medomine“ab  homine  malota  inro  iniquitatum  cuftodies  me. 
Qs>  cogitauerunt  maKdas  in  corde»:ota  die  congregabunt  pt{Iia. 
a Exacuerunt  linguam  fui  quali  ferpensnienend  afpidis  fub  labiis  eorum.Selah. 

4 Giliodi  me  doniine''de  manibus  impii , a uiro  iniquitatum  cuflodies  metqui  cogitaue 

runt  impellere  greflus  meos. 

5 Abfeonderunt  fuperbi  laqueum  mihi/dC  fimes  extenderunt  reduuxta  femitam  oflai^ 

dicula  pofuerunt  mihu  Selah. 

* Dixi  dno^dcus  meus  tUjaufculta  domine'*uocem  deprecationum  mearum. 

7 Deus  * domine  t fortitudo  fahitis  meztoperuiifa'  caput  meumtin  die  armorum. 

* Nedadne^ddidcriaimpii/cogicarionemeiusnefacefrundaet  cleuabunt.ScIaii. 

dtfm  _ , _ 

f Caput  circundantium  me  dabor  labiorum  eius  operiet  ipfum. 

Cl 

10  Mouebunffupeosprun^inignetcaderefacicteosinfoueas,  non  confurgent. 

«liiftc 

x I Vir  lingu(  no  Hrmabit  in  terraniir  iniquitatis  .rnalu  uenabitur  eum  ad  impuUionca. 

> z Sdui  ^ fadet  dns*ius  paupetisnudidum  mendicorum. 

X s T antum  iuifa'  confitebuntur  noi  tuotfedebunt  reifti  cum  fadebus  tuis. 


lentos  elL  Vincenti  pfalmns  daoidi.Dc  qno  vt  Crpta. 

X €7MatenaplaImieltfDppIicanodaaidtsprofngiafaciefaoIis,adiandtapaninone iplii 
li&racitenqmdanpnroaparspfaJmiprcfefatnilionapcrfccDnonis  lUiustvItima  vero  vuii 


hocad  notandii  cz  antontace  pauli  apoftou 

uc. 

EST. 


plidinijnili  <f  de  ludpis  loquininqudd  matena:. 


tMm, 

fcapid 

meo 


lias  dau 
vindietam 


arDanid  in  peticcutione  a lauleirccomt  ad  demn:ezponcs  qualis  eft  limi  cnm  fnis  complicibus,qiw 
liai^funtpencnla  a quibas  petit lecullodinjnccnonqaalisnntiple  inter  hxc.Etdcmum  prophoat 
faalis  poenam  a deo  infligendam, & quate. 
erPenona  loquen^ropheta  eft. 

1^‘tfUpenKDne.CnuidicurpraImas  in  paitesdaas:ppo(?cinam  maten^.flc  ezccutinamiibi  qoi  cxv 
r*  gttauemneCTProjponitduoiliberanonem  &cuftodiam.Conlhtutns  in  pofeconone  faolis  (bp/ 
plicat  pro  liberatione£npc  me  domine  ab  hoicmalo/malf.volancansflaule  foliccna  viro  iniqnitatur 
raalcaDundanteiniqmcatibDscztenonbas,cuftodies  me.  AfTemae  dicit  foturam  cuftodiam  6c  ni/ 
hilominns  precator  liberationem,  vt  vtruncp  infinnenlolicet  & diuinam  gratiam  fnppticando,&  cet/ 
ntodmem  fpei  ez  diuma  reudanone  afletendo. 

C£Uli  COgiiquerut.  Incipit  hic  pars  exceunoa  rali  ordinc.Pnmo  tiaClaf  illa  particnlaiab  hoie  malo 
a viro  iniquiratd.Seciido  illajcoftodics.iibi  cnftodics  mc.Tertio  illalmeiibi  dixi  drio.Quarto  illa/etipef 
ibi  capot  circiidanu . GTEMcnbit  itaqi  hoiem  mald  & vini  miqaitacii  (aoie , pnmo  qoo  ad  malini/ 
tate  inrema.Qoi  cogirauetut  malicias  in  corde-Tranlit  a nooiero  fingolan  ad  ploralemiqnia  laol  no 
erat  folos  cotra  daoidc,(icd  multos  habdiac  coplicesjqoo^  ipfe  erae  capuc.Et  ideo  plnralitet  defcnbiL 
Maliciasco»tatascotTadauidchabes.i.icg.iS.Tota  diec^tcgabdt  piia:hoceftindefr&dat  opeta 
•ddcbellandom  mcEtfutnriirongtcgabont|rcrpiatpractentam  cogitaoemnr. 

£iaCUCnintltngUi fui qUftfircrpcn0.1n  acumine lingop  vimpenetranaamfomoniseoifi  intei/ 
li^Similicudo  aiit  ad  rcrpcnnslin^acftapficotrerpensczttahendolingaa/valde  acuta  cztendic.ita 
imextedut  rermones  fuos  acuedo  ad  penen^  corda  audieniiiad  pcneti^  ncgooa.P' Venend  afpl 
disfoblabiiscof  .Nonfuffiacvispmetranaa,redadi(igitiitvcncnQm;vt  fignificetuivis  Ipfioainon 
qoalitacun^  fcd  ad  mortem  fient  venenum  afpidis . cui  fvt  vult  atiftotdcs^  nollam  remoluim  eft. 

CaietJupplaL  F im 


P5AIMVS 


XXL 


t^hilh>riain.ij<^m:&inDenKSveiitateiiitani  indcfefl^dirpofidonis  adddjdlandoni  daiddetn' 
g vobotudi  acncomm  & vcncnofomm  contra  daoidcm: vt  patet  dc  vofaU  ipfias  laolis  ad  Toos  vt  oc 
aderentdatild«n:&devetbisdacgidDm0|&vabisziph9ontmj8caIiorDm  qai dicebant <p  da/ 
Did  erat  ipflas  muntetu. 

I^lodl  incDcfcripto  fanlea  maits  cogitanonibiu|locntionibu5  & ppatationibasopcnnn.traAat 
inodo  illam  pamcalamfcaftodies.TtaAat  aut  fapplicando.vt  a dd  gratia  tccognoTooe  fc  cnflodiam 
iignificxt.Dcmanibasimpii|deopenbasatcTionba$raali5  impura  viro  iniqmtatnin  cafltodies  me. 
Repent  impietatem  &iniqiiitatEm(aalis;adiigni6candamm^inidinem  periculi  ex  accumulata 
iniquitate  eztcnoriaampietaccitetion.Etallemuc  fabiugu  cuiiodicsirotercerntudinem  teudabo/ 
nis.P' Qui  cogitaucifit  impeUerc-Quattuor  penculoifi  genera  explicatramum  per  modum  imput/ 
fionUCqnofcilicetimpeUituigradiensadcadendnm>]iccndo.quicogitaoctfitIpdieic  gteiTus  meos. 
Et  hic  impulfus  ad  literam  fiut  quoniam  autote  fanle  cutiales  fbadebant  dauidi  vtdlct  gener  icgis:& 
vt  centum  pt^una  phililhno^  daret  rcgi:&  breuiter  qnd  (aul  mittebat  i^  ad  bdlu  vt  ocadetenir.a 
phiUftps.Hmoienimimpuiruslatebatmcogitanoncraadenum  &mttteaam.&pptcrea  diatutqni 
cogitauemnt.Et  dauid  omcium  fufi  agebat.&  jmterea  cbcitnr  greflus  meos. 

Abfcondenmtfupbi  laqueum  mihilad  capiei^  me.  Hoc  ad  literam  verihcatnr  in  cullodia  noant/ 
na  appofita  circum  domum  dauidis  vt  mane  mtetficaebEt  appellatur  hacc  cullodia  lacioeus  abfeon 
dims; coniam  ndiciebat  dauid  domi  exiilens  appolitam  cuftodiam.fal  m ichol  vzor  iphus ei  figniiv 
caui  t.u  defcnbi  tu  r laqueus  hic  a fiipeibisihoc  cll  ab  ezcdletibus(a  rege  fcilicxt  etiam  a vitro 

Topeibt^  mons.tota  enim  rano  vt  (aul  ptrfcquetcf  dauidem  fiut  fnpcibia  Ratus  &nlis.f^fanes  czte/ 
daSt  tetiTemom  penculum  ad  capieiWum  danidcmidefcribif  ad  limilitudmem  ateniionis  retis  ve 
lut  ad  capiendum  anes  feupirccs.Ec  venheaf  hoc  dc  ictibus  exercitus  plunes  extcnfi  ad  capiendum  da 
nidcm.pluxtafasitam offendicula pornernntmihi.Qiiarcumpenculiidefcnbicntpn  modum  im/ 
pactionis  in  ofrendicolfi.qood  6t  & ad  cafum  oHoidencisiac  capiendum  poR  cafom.!&  venficanf  hpc 
plora  oflendicnlainaph0s&iccila.Vtn(p.n.lcgRcuripm  tTadiconfuiflcinmanuslaulisiqnfltnin 
vttifra  hfiet  ronem  confindi  damd.In  aphcisqmdemranq  cotribulibasiinociiicisautem  rabone 
benehcii.Ec  in  vtrifcp  tang  in  oRimdiculis  parum  abfuit  quin  ceTpitarct. 

onoDcfcnpbs  tam  petfoiibonibos  § pencul^derabic  modo  feipromitra^tando  illam  patti/ 
colam  me.E  regione  itatp  ad  faulem  dcfcnbit  quahs  ipfefuit  inter  has  angoifaasmatrans  duo  fua  oSi/ 
cla.Dixi  dnoficer  harc  lecurfum  habui  ad  deum  duobus  oficiis. Alterum  eR  iccogmboms.deus  mens 
tn.Alcerom  ropplicanonisranfcolta  domine  vocem  deprecabonum  mcaram.No  dude  depiccanonis 
pluraliter  deprecanond  mcardivt  repencas  preces li^ilkarec.pi>cus  domine  bmtudo  Gdn 
tis  mex.operoiRi  caput  mefi  in  die  armorii . Dedarar  pnmuoRianm , grabas  agendo  pro  pneteiitis 
bendiciis.mm  m duello  cR  goliath.tR  in  diuoRs  congreflibos  di  philiR^.Et  proptetea  ap^lac 
fbinradinefalorisruf;qafnitrorntndoeinscdcrahoRes£cdicicmetaphoncedeuopmt&  caput  fniti 
hoc  eR  ad^fimiliradinc pte^s  Sc  foucbs  falnaRe  vira  (oa.in  die  atmo^quando  armis  cenatu  cfU 
03  oncEecquif  (ecRdu  offin  explicado  ^ccs  fuas.Ne  da  dne  defideria  ipiijlaolis  adipicn  iqbns  defi 
derac mone mel:cogitanonc(na/dc interitu mco.ne fac eRondeietipui.^ioc  ^ne^ccp effundat  faul 
cogitabonc  fua  in  cKcilioni  mei  frenutlcuabonf.DefoRina  cR  locubo.Sc  fuppl^  vd  lepaitioc  ne/ 

fanonis  ia  bis  ppoRcp.vt  Itt  fenfns(n5dcuenf  fup  me.ac  fic  connuacur  fopplicabo.  Vd  fubincdligen/ 
> coninnCtionem  caufaleiqoia  deuabonf.Et(icreddif  rabo  ptccnmiqoia  (eqoctnr  hocinconucnics 
ra  ta  mali  & iniqui  daiabunbre  non  exaudiente  preces  meas. 

£3PUtcirCUIld3nRUnt  tneJDedarabs  pctfixntoribuslpcncolis  & qualitate  dauidis,  fobiongitntlai 
tcnba  punitura  (aulcm.&  Rc  tradaf  illa  patbculaietipe  me  dnetraC^o  mone  faolis.qna:  fuit  libera/ 
tio  dauidis. (TDefcnbif  itai;  ipfe  (aul  fob  note  capibs  circundabR  dauidem.coRat  enim  ipfum  futi/ 
fc  caput  eoqt.Ec  eR  locabo  dde^oa.-fiibintdligif  enim  incidet  in  fuee  infialcripra . prophetat  Rqdem 
dauidfaulismone.ichoansapbmo  motbsdmenro.p'LaborlabioKdosopenetipm.Cnmen  oon 
iiltabonis  dpnonR  per  p/thonillam  appellaf  labor  labiofcqiua  ex  labore  labioramChoc  eR  ex  vdut 
fangabs  labiis  conlolcando  dominum  n5  refeddentem  iaulOcaoiara  cR  coCiilcabo  per pythoniRiuii. 
Vcfqaialaborauitfaiilpcrfuadedopythonilie  vt  diuinatetRbtmpychonccccnfabacenim  mulierb 
tnensmon;vtpatetinhiRona.i.tc^m.  Vndieft;  fubditur.openetcnmimolbtudme  philiRinonim: 
qma  vt  dicitur. I .pacali. lo.propter  hoc  cnmen  monuus  Riic  uuil . I^Poltr  luhilominos  incdlie  pcc 
laborem  labiorum  dustcnmen  crudelis  (iurilemi  in  cfde  tot  facctdocum,defcbpram  a labore Uoioqct 
ejuia  (aul  vdut  laboransfdeRiraramleconqoeuaseR  coram  fuis  quando  ad  hiro  crimen  procdTitivt 
patet.  t.reg.=:.&;  q>  ppterca  occifus  eR  a phiiiRpis  propheta  modo  explicet. 
fXboucbuntur  liipo*  eoe  prunf.  Ad  literamifaulis  ARUoram  corpora  combuRafuerunnvt  patebi. 
ieg.vltuno£tproptcieaprophcrarar.  Moocbuiitucfupcreosprona;inignc:cadeie  fadeteosin  fb/ 
Meas.nonconliit;^ci*cifceiio  cobuRioniscadaoct&adcnbitiiiipahociplbpctcosinigne  pofitos 


. P5ALMVS 


CXL. 


Zlf  ■ 


in  aadjontnr  pnmpvt  lub  et  fopn  cicins  combaiantnr  abandamibtis  pmnisqaia  in  nonote  iabes 
cjbuffa  funtC^fus  aut  m fcmeas  metaphorice  eftlocutionistad  GmiUcn^nc  cadmtiu  m Tooeas  ita  cp 
no poGint  indefamerega  ad  liceram  dcfcribif  eoi;  morsrqoareft  tan§  cafiis  in  foueam  a qtta  nd  poc 
homo  conratgerc.&  eft  ordo  pt^oftcrasrqiiia  pnus  dcfcribitut  cobulfao  cadaaerum;^  deinde  mors, 
^ir  lingU^  non  (innabitur  in  terra-  Pena  dcieetionis  a regno  adiongitoRita  q>  vitra  mortem  te  c6/ 
bo^  coq?a|ddUninonem  domus  fux  a fucceirione  regni  faui  mciunr.Et  propterea  dicif.  Vir  bngof) 
lanl  ta  doioli^  Ungo^.nofirmabif  m terrajin  regno:  vt  rei  pbaaiceoctiis.Scatim.adcbiIiratum  te  dimi 
nutn  fuit  regnii  wi  ausSe  mfra  btenifllmu  t€pus  ezti^n  Afi.Propter  quod  & Tobdif.  Vir  inigeatis,  ma/ 
l&  venabif  eudtocefl  vu  mistis  linillcalls  efl  q>  malu  venabif  eu  ad  impuIiiones-Mctaphora  eft,fum 
pta  ab  aiali  fugim  venatores  vfijiadeo  (p  ad  rupem  deuenin  raic  ^oeps-Si  miii  Ggcicm  modo  defcnbic 

malutanq - . — — : . . 

camendi.> 

tenear  illam  vfip  ad  minam-nam  vt  dlcitur-iueg.  ^mus  Taol  quotidie  dectefeebat. 


aq  venatorreSe  faule  (oi  vira  iniqtans  ranq  infixurione  vaatu  a malo  ad  i mpuUiones/ad  lo/ 
Ii.  VeieGqmde  domd  Taulis  pofteius  mortem  mala  Gc  moafcrunqvt  tan<j  veiutorcs  tnlb]ue/ 
lam  vfip  ad  ruinam-nam  vt  dlcitur-iueg.  ^mus  Taul  quotidie  dectefeebat. 
jSdUl^fadetonO-ProphetacamotTcfaalis&d^tnnoncdomaseius.fabtungit  daoidq»  ipfi;  fd/ 
Dit  deufadurii  ius  paaperd:quia  tm  iufh  habitabat  di  faciebas  dd.Et  poteli  hoc  dopliciter  intelligi. 
forno  vt  Gt  (amo  de  fcia  in  ^erc.Et  tilc  eft  fentos  q>  fciui|a  denteronom  io,i 
libus  oppreffis  ab  iniqnisiqafolis  lofhs  promifla  efl  terra  promiGionis  ad  lai 


aupe 

idii  nomen  dei 

lidfel^ 


penbus  viris iullts.p'5ecadovtGttermodeiaamlpcae orca adimpicda  in laale  Ctinteiplo  daaide. 
Etioxtahac  fenfomiiidadauidtaat^qmt  quftetiU|qmdrcistn«i(hsqna;prophetafn{R.efpodct 
enim  fdui/piocaldabiodeo  reoelante,q>nKia  dominas  mspaupenslhoccfl  md  paopens  oppreilina 


spaupenslhoccK  md  pauperis  oppreilina 
diaam  mendiootnmjion  folom  mihi^da  ms.fdl  etiam nda  indiaam  mendicoram;hocm  meo/ 
tum  qui  coafti  fant  mendicatqhoceft  miferam  vitam  docere  mote  medteomm.  Hoc  enim  iudidmn 
fiutam  efl  in  morte  faolisiSc  ias  danidis  hidom  eil  inchoatme  m morte  (anlis, perfode  aatem  in  al^ 
curione  totius  regni  ilrad  a ptoanfli  a deo. 


^ntUtniufitl£anoficGnisvtnii(ipaaod  (dai,ell  qma  tantum iolK  conGtebontui  nomini  tnot 
hoc  efl  qma  folos  inflos  d^ifh  ad  laudandam  nomen  caam.quaies  non  erant  fani  & fniifed  fum  ego 
te  metHoc  enim  (abintdiigi  vultired  ad  vitandam  ladandam  non  expIicat-Sodcbont  | quiefoet.tan/ 


tom  redi  cura  hicidsns  taisthocdl  in  terra  promiGionis, qua  vdut  pfenna  fadd  ture  digniGcas.Et  di/ 
sichoaqau  fcmit  letlcdam  a deo  vt  ioGum  ad  laudandum  ipGim,8c  ad  qoielbcndam  in  regno  tang 
coram  faoedeqnefijtaro  &uk  inobediente  te  iniofto-Aroen. 

CVVLGATA  EDlTIQ|[^Canticani  dauicL  CXL. 

Omine  clatnaui  ad  te  exaudi  metintende  nod  mef  quu  damaueto  ad  te. 
Dingaturotariomcaficuciocenruminconfpedhi  tuoteleuadotnaouu 
mearum  facrilidum  uerpertinum. 

Ponedominecuftodiam  ori  meo:Sf  oftium  circunnantif  iabiii  meis. 
Nodedies  cor  meu  i uetba  malid^rad  excurandaa  excuTacioes  i pcccads. 
CumhomlnibusoperantibusimquitacemtdCDoncommunicabocum  eledlis  eorum. 
Corripiet  me  iuftus  in  mifeitoordia  & increpabit  me:  oleum  autem  peccatoris  non 
impinguet  caput  meum. 

Qjn  adhuc  8C  oratio  mea  in  benepladtis  eorumabrorpti  fut  iundh'  petr(  iudices  eo^t. 
Audient  uerba  mea  quoniam  potuerunedicut  crallitudo  tetrf  etupu  eft  fuper  terram. 
PilTipata  funt  offa  noftra  fccns  infemum:quia  ad  te  domine  domine  ocuU  md , in  te 
fperaui  non  auferas  animam  meam. 

Cuftodi  me  a laqueo  quem  (Utuerunt  mila:&  a Tcandalis  operandum  iniquitatem. 
Cadent  in  redaoilo  dus'peccatores:(tngulariea  fum  ego  donec  tranfeam. 
ClVXTAHEBR.iEVM.jI^pf,,^a,u;j,-,  CXLI. 

mS*  Mat 

-pvOmie^uocatutc,  fclliaadmett  aufculra  noccmeaiuocafmeoadtef. 
I Didge^ofo  mea  ic^u  fadcb?tuu:elcuado  palmajt  mcay  munPuefpi. 


PSAIMVS  .CXLi: 

) Pone  domine^cunodiam  ori  meotcultodi  fupcr  deuarionem  labionim  meorum. 
tiriiiiji(4  declina  cor  meum  in  rem  malamt,ad  operandum  operariones  in  impietate  cum  ui 

ris  operantibus  iniquitatis  iSi  non  comedam  in  fuauiuribus  eorum. 

■oofagfoMircaiMiiW  . . i - 

5 Caffagabitmeiunusgraaa&reprehendetmerolcumcapitu  non  prohibebit  caput 
<l)ibmurio<K  , , ..  «Biinwi 

meum  .quia  opus  flC  oratio  mea  mmaliais  eorum  . 

(txliincr  fiiol  ^ ^ ^ 

4 Dereliiflifunt  in  manibus  pctrpiudices  eorum:  8(  audierunt  di(fhimea,quoniadulc^ 
ficata  funt. 

pnftiillmcte  . ttn<5  nim*  l^dMKc 

tori  -j  Sicut  diuidesKfcindens  in  terra:  dirperfa  funt  olla  nofira  ad  ostfouep  • 

Otcoido 

' Ouiaadtedcus*dnetocuIimei:intefperaui  /ne  cuacua  animam  mcatik 

tdniwiS 

a Cuftodi  me  a manibus  laquei  abfeoderut  mihi:fl(  oflendiculis  operatiu  iniquitate 

fitttcfei  cumiiut« 

lo  Incident  in  retia  fua  impii  dimul  ego  donec  tranfibo  . 
rx-'  I rolos  eft.Piy  mus  daaidi.De  qno  vt  fopra. 

J.  CTMacenaplalmtcfttranHtnsdanidisadphiliftfosflcnptiis.iaeg.r/.qnando.r.poft  totenaGo/ 
ncsaperrccanohclaalisduicincordcrao.aliqnando incidam  vna die  in  manos  (aolmonnc  mdios 
dlvtragiam&ralaet  in  terra  phiiifhnonim!|ril)senimlichicrermodedauide|nnilas  pralmi  ccfhu 
tur.  vero  petfecntio  faolis  tangatur, apparet  es  penulUmo  vetficDlo.cuftodi  me  a manibus  faqud 


pta  efl.  Qi  autem  de  tranfitu  dauidis  ad  philift^s  fit  fetmo  | vlttmus  veificnlus  tefhtnr.  in  qno  pto/ 
phctatnrcarusperfccutoramausdurantetranfitnipfiusadphilili^osrvtrerom  geflarum  probaolt 
cnentus.^A  ttefiatur  & huic  matetig  confonanna  omnium  quae  in  progrefru  pfalmi  dicnntunvt  ex/ 
pon^o  patcfiet.Eil  itaqi  ad  literam  materia  pfalmi/damdis  volentis  cum  fuis  omnibus  fugere  ad  Kt/ 
ram  phiulb  nora  m recnrfus  ad  deum,  vt  fetuet  iprum  a peccando  in  tora  idolatcatum : icccnlaKio  n/ 
tiorubiks  caufas  (he  fiigc. 

CSVMMARIVM  EST. 

CrOauid  profugus  a facie  faul  tranlitums  cinnrmsadphilillcos.pctitadeovtibi  nonfolumora/ 
tionem  fuam  dingat  fcd  cudodiat  a peccatis  lingng|cotais<opcns/&  abi.I  ufhfkatqi  tranfitum  fuum 
q^nonfugitcaftiganaiulhnvtpotequtfufhnnictandin  malicias  eorum, animo  orantejS;  opeic  pat/ 
cendo  vit^fauhs. 

GT  Perfona  loquens  propheta  cd. 

T~S  0muie  VOCWi  tC  Dimditut  pfalmns  in  partes  duasqiropoGnuam  materiar, AaecnUuamiibl 
1 y dirigcturorano.(rProponitauo.AIternmeft.Domine  vocaui  te,fe(Hna  ad  me£tintcdit  q>  vo 
cauirecnricndocontinneadtedeusin terra iftadperrei^nentemefautqvtfidhnares  adfiberandu  mo 
&nonfum adhuc liberacusi&fummpctiailo madendi  in  manns  laiihs. Alteium  efl.aulailra  vo/ 
cem  meam  m vocare  meo  ad  te;  hoc  dl  nouam  pennonem  porrigo  tianfitams  ad  terram  phi/ 
liftinoram. 

CTSDirigetUr  cratio.  Tndpithic  pars  exeentina  tali  ordine.  Primo  tradtarur  illa  parricuIa/anTcalta 
vocem  meam  in  vocare  meo  ad  tcSecundo  illa/dominc  vocaui  te  fdfana  ad  mqibi  calfagabir.  CTEv 


fua  oratio.Scicbac enim  terram  promilTionisdatam  lib 
propterea  in  eaofletcbacar  quotidie  vnus  agnus  mane  Sc  airer  verpcH.Et  ideo  recedens  a terra  ifrad.fi> 
licitas  erat  vt  oratio  fua  ibi  futura  elTct  grata  deo  licurlacrificium  quod  offdcbatur  in  domo  domi/ 
ni.PT>ingttDrinqnit  orario  meaiin  terra  philtlhnorum,inccnrum|hocefl  loco  inccnli|fcutanqinc£/ 
fum , faciebas  tuis/hoccd coram  te.Er  intendit  per  incenium  thymiama.quodCvt  apofblus  aJhebr. 
o.dicit)facerdotes  facnficiorum  ofhna  confummantes)  incendebant  in  prima  parte  tabemacoll. 
benhanm  enim  ofEcrcbacur  fub  diuo  extra  tabemacnlum . Eleuario  palmatum  meatum  munus 
vefperiihoc  eil  tanq  faaifkiam  quod  offerrut  hora  vcTpeiTina.  Memirut  thymiamatis  & faaifkUf 
nKminaontioaisqaf  eftckoatioiiKntispropothonalitcradfiimnm  thymumatisfmeminitdcu»/.: 


P5ALMVS  .CXLI. 

ttonismannfiqDceftvdatqDidam  exterior  caltnsdei  cotierpondendo  adfaerifidDm  vcQ>etTinain. 
*di  aperte  diocret.In  tctra  philiiluionim  non  potero  nbi  oflfletre  facnfictum  Sc  thymiama : aitdaia/ 
tk>  mentis  &eiciiatio  manuom  loco  thymiamatis  &lacnficii. 

^^On&Secnnda  petitio  expUcacor  etiam  mododc^rioo.&ell  pretuatio  a peccans  Iingoac-timebac 
enim  inter  infkkles  of&ndeiein  locntionepp  cdoeriatione  dias,  f Nededma.  Tertia  penno  eft  cn/ 
liodia  a peccatis  cordis  Sc  operis  rimul.Timcbat.n.ne  c6aetfando  cfi  genniibns  dedinaret  cor  fufi  in 
opoa  eo^qnos  appellat  opaci  os  miqtatis.^Tt  no  comeda-Quaita  petitio  eftcnilodia  a peccatis  c5 
oiuioqtme.CtTanrgrcdetef  legem  in  conmuiis  genoliam.comdmdo  prohibita  a legqappofica  in  ddi 
ciisconuiiTOmm.Ad  hoc  enim  tendit  pencio.S;  non  comedam  m roaaicatibns  eorum. 
£9lh3atiUmeUlllU0.TraAatnrhictllapamcala|dncvocatiicefi^naad  meiexplicando  tecurfiim 
fnd  acidcri  hadenns  habitlI|acribus.Primo  a iulhficacione  canfc  Tuf  Sedido  ab  opetc-Tettio  ab  ipb 
oratio  ne.  fnDcdarat  ita^  (e  hadenus  vocadc  ddi  vt  fdfanet  fe  adiuuarcquia  no  fogit  dirdplina|non 
fiigit  corrigi  Sc  calfagari  a mfto  tege,red  vorati  ab  iniqDitate.Hanc.n.iulli^none  (bp  canfp  in/ 

tendit.offirado  fe  paratfi  ad  fuTapienda  correctione  vetbis  &faCtis.Cafligabit|fadis,me  inlhis(iafb 
tiam  exacens.di  giacia|cfi  benignitate  non  cfiliiroreivt  faul  qupnc  feoiraSe  rephendet  mq  vobisolc/ 
nmcapinstvndior^a qua vnCtusfum a farnude intrem, non prohibcbitcapur  mdija  (ufceprio/ 
ncte^helionis  Orcaifagationisdiocdlparatusfumt^hendi&calhgan.itac^promiffio  mihi^te 
de  regno  per  (arnudem  non  retrahet  me  a fubmittendo  metcpheniioni  Sc  caJitigarionL  &mtendit  ad 
literamqiipicnondcuauitcapat  contra  regem  (ad  fatilcm  propter  hoc  q>  fuit  vnCtosm  regem  a fa/ 
smdc.ledfmraceft  paratus  t»hendi&calfagan.Adi  aperte  diceret  q>  non  proptctca  fii^]ldl  fugio 
afuroieiniquitatis(aulis.^VndeS(  proponit  pro  ratione  vtcrcdaf  libi  hocquia  opus  & oratio  mea 
in  mabdis  cof.Probat  iulhficationcm  tbp  ca^p  &fiigp  nunedifpolitp  ad  pblillpos.  Quia  St  opu.v 
hoc  eft  monlltaui  illis  rado,&otatio|Sc  eoam  ocatione  quo  ad  denm.in  mauciis  eoramjpciildierantl/ 
bos  (aulis  ficfiiornm  maliais. 

S)crdlCti(unt  Intendicdedaraievtrii(f:rdlicetopas&orationem£cindpitab  operercommemo/ 
ransdemenriflimam  opus  quod  monflramcfauliinfpdanca.qaadoprpdaicoram  chlamydis  dos/ 
Accompcrcniteosqm  fecum  erant  neocadercntrauiemtvtdiffufcfcribitur.i.reg.:4.Ec  vtimt  nume/ 
fo  plurali  pro  (ingulart^DerdiCti  funt  in  manibus  petrp.Metaphorica  eft  locutio:  vt  dcicliCti  in  de/ 
ferto  dicantur  detdiCli  in  manibus  deferri, &dercliCti  in  nam  dicatur  deielidi  in  manibus  naiiis.can3 
no  habentes  prplidiu  aut  adrainicnlom  aliquod  nili id  in  cuius  manibusdicuntutderdidLSanltdc 
ingieffas  fpelancam  ad  purgandum  vcntrem.dcfcnbiturdereliCttis  in  manibus  petrpihoc  eft  fpdun/ 
GRquoniam  nullum  habebat  in  ea  prpftdium  a morte  Ii  dauid  voluifo  eum  ibi  tunc  o cadere.  Saule 
I>ri  appellat  ludices  eonimj  vtens  numero  plurali  pro  lingulaniea  ratione  qma  in  ipfo  derado  intdli 
eontur  detdidi  prinapes  das.ooafo  enim  capite)facilc  idiqui  dilpqguiitutj^  audkru  t dlCla  mea. 
Non  feribit  rem  gcftam  ordmatedixi  fubiungit  voba  iplius  dauidis  ad  baim  poftq  egteftus  de  fpdft 
ca  ibat  viam  fuam.Tuncenim  egrdlus  damd  damauit  poft  teigum  faulis  vetbis  ddaHimis,mo(^ 

d ora  chlamydis inteftimonidq>potuiaetilldoccidercmfpdunca.hocenimcomemotadoaiLEt au 

dierdqdiCti  iudtces.dida  meaipoft  egrdTum  ck  fpcldcaiqm  oulcificata  fnnqdiCia  mea. 

SilCUt  Diukkne.  Commemorat  conatd  foum  in  fpeidea  adftangendd  animos  botd  ne  infurgetene 
adoccidenddfaulem.Etallimilatconacd  (iid  addimdenrem  IVfandenrem  in  tcrraidgnificansperhac 
metaphoram  difticulratem  quam  habuit  ad  periiiadendam  milinbusfms  fecum  infpdunca  enfto/ 
dbos  ne  infurgerent  ad  occidendam  faulcm. Alii milat  liquidem  corda  eomm  tene  quo  ad  duridem, 
& fualioiiem  (uamdiuilioni  Sc  fdlTionuiuxta  id  quod  fcriptnm  eft  q>  conlii^e  d^d  (bis  fermonibulk 
fetnos(bos.|^ifpetfa  fune  olla  noftra  adosfouex.Olla  fia  appdlat  mihtcslbos  foites.habentesolB 
dum  odium  iu  (iiften tando.Et  intedit  cp  (ic  difpcrfa  funt  robora  noftra  ad  os  fbuep.iJpduncpibdoa 
nqnidem  animos  robuftonim  in  fpeinnea  vocat  oda  difperia  metaphonce. 
iSuid  ad  tC  OOId  oneDedatato  opere, dedarat  orationem  cui  vacamt  tanto  tepore.Qma  ad  te  dens 
oculi  mdimrcmi  lemper  fufpexetnntiin  te  fperauijoon  in  homine,damans  ne  enacua  ammam  tota. 
Impletur  anima  fperms,quumada]uitnr  rem  fperatamiac  pa  oppodtum  euacnatur  negando  rem 
feaacam.Ecproptaeaorando  connnoenceuacua  animam  meam,pend)at  adimplen  fpem  Ibl^Ca 
ftodi  me.Nonfdamoranitproalleairioncboni,fedprolibcranoneaperiailis.Ca(iodi  mea  mani/ 
bus  laqna  quem  abfcondemt  mihi,A  ab  offendiculis  operantium  miqmtatcmihocS  ab  iniidiis  vni/ 
netfii.Pglaqueum  enim  feolfendiculaintenditvniueru  pericula  qua;  timAatafjnlrVfiiicrairifniia 
ta  laqueis  ad  capiendum,S(  offendiculis  ad  cadendam  poiicis. 

3blCldcnt  Recens  mfhficarionibos  caufp  (bp  ad  philifteosiprophetat  enetnm  fup  hberado/ 
nisicandudensfaamadphiliftpostralirum.[^In^cncinreria.(aaimpu.Sanl&&tiin  propria  letui 

tunc  inciderunt  quum  aduli  funta  rcgnoiqnqmdclaqud  Sc  tetu  eomm  nihil  aliud  erant  q ^olio 
damdisati^o.ConftataatcmuKienencohocfuilfe  impletum.  ^Simul  pgo  donec  oanfibodiM 


PSALMVS  .CXLll.  - 

cft  donec  ego  Gmal  cranTibo.Bis  f m hidoriam  daoid  profngos  init  ad  philiftfos.  Semel  a ptindpio 
(i]g^fu^Etcuciuitrolos:i^nnmulauic(cfatud&c.vt(cnbif.i.teg.zi.Altcta  vicciuitad  philifl^s  cd 
lacms  viris  &vxonbus  &c.vt  fcribirar.  i.rcg.r7.Et  de  hac  hicIoqcar.Ec  proprcica  didrego  (imul/boc 
cft  eu  cou  focietace  inca,tranfibo|ad  phikft90s.Ec  dicit  donccqoia  ad  kteram  intra  illos  quatmot  me 
(bquibosfiiitapadphiliftgos.iaul&riuoccififanc  & cedderWinfuaittiaindcenmiincoEpcrDiit 
ududi  a r^o,&  dauid  inc^ic  regnare.  Arnen. 

(U  VVLGATA  EO lT^IO.^Intellc(fhu(lauiddde(recinrpelunca oratio.  CXLL 
Oce  mea  ad  dnm  clamauimoce  mea  ad  dnm  deprecatus  fum. 

Efiudo  i cofpeifhi  eius  oratione  meattribuladone  mea  ante  ipfu  ^nneio. 
In  deficiendo  ex  me  fpiritum  meumtS^tucognouiflifemitasmeas. 

In  uia  hacqua  ambulabamtabfconderunt  laqueum  mihi. 

Confiderabam  ad  dexteram  SC  uidebamrd;  non  erat  qui  cognofcaet  me. 
Periit  fuga  a me:dC  non  eft  qui  requirat  animam  mearo. 

Clamaui  ad  te  dominctdixi.  tu  es  fpes  mea, portio  mea  in  terra  uiueotium. 

I ntende  ad  deprecationem  meamtquia  hutniliatus  fum  tumii. 

Libera  me  a perfequentibus  merquia  confortati  funt  fuper  me. 

Educ  de  cuRodia  aiam  mea/ad  cofitedu  noi  tuo:mc  expe^t  iufH  donec  retribuas  mib'. 

VXTA  HEbR.®VM.^  Intdligcnda  dauidi/exiRente  ipfoin  fpehinca  on^ 
cio.  exLir. 

jj  , X rOcemcaaddnmVlamabomoce  meaaddnm^deprecabor. 
rop  a.  V EfIundacoracoeloquiumcum:angufliamcafacieb9ei?annuciabo. 

Collabetefupcrmefpiritumco,&tunoftifcmitammeam:inuiahac  ambulabo  ab^ 
feonderunt  laqueum  mihi. 

Obilf  ino(iU<»9  . t 

[Lefpice  dexteram  S£uide:&  non  mihi  nofcens,  periit  refugium  a me,  no  requi^ 
retis  animam  meam. 

M 

Clamaui  ad  te  dominc*:dixi.tu  fpes  mea, pars  mea  in  tena  uiuorum. 

Aufculta  ad  clamorem  mcum/quonia  arui  ualdetlibera  me  a perfecutoribus  mds,qu(v 
niam  corroborad  funt  fuper  me. 

Fac  exiredeocclufione  animam  meam  adconHcendum  nomen  tuum:  io  me  corona:^ 
buntur  iuRi  quando  retdbucs  fuper  me. 

r|~i  I tulnsdl.  InrcUigtnna  danidi.aiftente  ipfo  in  fpdunca  oratio.^Vbi  adoerte  primo  q>  dauid  le 
I gicutibifle  in  dupka  rpcluncaifcilicet  tn^lica  cngadl  i.rcg.z4qoado  procidit  oram  chlamy/ 
3is{aulis.&  in  Cpclonca  odoliam.i.reg.::.in  qiia  venltfiigims  afane  achis  regisgethiqaftlimulallet  le 
fatuum. Inhocntulo non rignificacorfpcloncacngadi.M fpdunca  odollamiqooniam  diCta  Iveifi/ 
culo  quarto  dilTonanc  gtftis  in  f^nnea  cngadi.ei;  confonantfpdunc^  odollam.nam  in  fpdunca  en/ 
gadi  erat  cum  fuccntisvuisnn  fpdunca  autnnodollacracroius.quia  adhuc  non  aflbdancrant  fed 
ilk  qui  poftea  cum  co  fuetunnvepatet  in  hiftotia.Etprapteiea  quartus  vaficulusCm  quo  deferibie  tc 
folfiinec  habere  aliquem  qui  fc  cognofear  aut  requiraOdare  teftatur  q> de  (pehinca  odollam  tirolos  Io/ 
flumr.p^  didtur  plalmus  ifte  intdkgentia  fco  crudinoiquia  tunc  foit  dauid  dimna  gratia  eruditos 
dcfbruro  foo  regnona  m calce  pfalmi  infinuamr .Dicitur  quoqi  oratioiquia  dauid  orationi  rorum  fe 
deditinfpcionca  illatvt  in  principio  plalmi  manifeftar.|^Ica  q>  nrolus  ex  loco  fpdunc^ilignificirfta/ 
tum  dauidis  omni  tunc  auxilio  humano  deftiruri;  vrpoce  qui  nec  in  regno  faulis  compatere  poretar, 
nec  apud  hniamos  phikft90s.Ex hoc  veroqdeftoracio,prinripiampfalmi|&  confugientem dauv 
de  ad  deum  ngnificat.&  hoc  aiitqd  cft  intelligctia, terminus  plalmi  fruCiufqtofonis  fignificaf-oran 
do.n.mcmiccradin  a deo.CTEx  quo  facile  paretimateria  pfalmi  dlerccutfum  dauidis  in  rantaangn/ 
Iha  coiiftituti  ad  deum  orando  in  fpdunca  odoUam.cum  fruCtu  diuinc  illuminationis  fobinuto. 
CTSVMARIVM  EST. 

in^aiad  in  fpdunca  odollam  folos  ac  Goc  animo  coll^renSitccnt&itDin  b ad  teoi  proponendo  aiv 


L 


PSALMVS 


CXLII. 


^IHam  roam  canit.  Ec  fubrecDta  oratione  ac  illndrationcdiaina,  petit  liberari  de  tanta  angudia 
■d  laudem  da  Se  conlblanonein  mftonimifiumram  quando  iplc  erit  rex. 
CJPetfonaloqatnspiophcta  efl. 


i.damorfiquide  vodsadrignilicandd  internum  ardorem  anum  apponitur  ad 

Ii  terammon  enim  in  Tpelunca  voce  damofa  fc  oranirii  proponit.Tertia.deprecaboi)(bpplei  & humi/ 
Iis recnttam.Quarta.effiindam!hocefttotfiprofcram.lnquo prolixa  meditano  fignificarurivTpote 
cf&indens  totum  coram  deo.5icot  de  anna  matre  farnudis  multiplicante  pcesfuasfcnbitur.i.ieg.ijf 
fudi  animam  meam  in  confpeCtu  domini.  I^Res  autcproporir^  (unt  du^Prima  eft  eloquium.  Cciin 
daangu(ha.Icaq>mtenditvoceQia&ccxponcte(ko  doquium  faamChoceftranonemfnam^an/ 
galbam  fuam  in  qua  eft. 

CTCollabCIltC.  Incipit  hiepars  executina  tali  ordine.Ptimo  traflaturillapartioila/angulham  md 
annuaaboifubintclledis  conditionibus  modilicancibus.Secudo  iila;effundam  eloquiii  mcumfibi  cU 
maui  ad  teililV  efi  conditionibus  ftcGTExpIicat  itaqi  angulham  fuam  coram  deo  ex  tripiin  capite.ll 
fitoprii  animi/diulnf  notitij)&  perieuli.Collabentefapef  me  fpmtu  meo.Anguftiam  fuam  ex  anxiert 
te  proprii  animi  ran  tam  vtlimiliseflct  iis  qui  femianimcscolLabunturdefcnbit.  videbat  cniinvndiqi 
lcddhratDm;Sandcatantadcftin)tioneco^ratacollabcba£fpintusaos.&tu  nolh  femitam  nie£ 
Hinc  fpintns  meus  collabitnr.inde  fao  tedeS  nolfe  femitam  meam  defhturam.ad  angmcnim  nanqi 
tnlbtig'&  anxietatis  fpeCtat  renocaread  memonam  q>  amicus  potes  fuccotretenoutt  angulbam  mea 
&nonprouidet.Etproprcicahicdaaidintercapicaangalba;fua;  commemorat  coram  deo  f fupplet 
tamen)ac tu noftilemitammeam.flnviahac.Tertium caput cxpartcpcncolidefcnbir.In  via  hac 
qua  ambnlaboiqua  mihieft  ambulandum ; fcilicet  in  terra  piomimonis , abfcondonnr/lkil  & fui,la/ 
q^Dcum  mihi|hoc  efi  inlidias  ad  capiendum  me.Et  hocelipnmnm  periculum. 

Reipice  dextcramihoc  efi  patrem  tauorabikm  mihi,a(vida&  loocnies  <f  non  eft  mihi  aliquis  nofces. 
Ethanrdifecan^racio  pcnculnquia  nullum  habeo  mecum.^Penitrtmgium  amemon  habeo  quo 
confugiamiquiim  etiam  philillp  ad  quos  con%geram  voluerint  me  occidere.  Et  hic  ell  tertia  ratio 
periculi.Non  requirens  animam  meam.nulltis  comparer  confangoinens  aut  amicus  qui  requirat  vi/ 
tam  meamili  viuo  an  moimusfum  &hniufmodi.Erharc ell  quarta  ratio. 
JCUinatni]dKOOtllU1f.ExpUcata  angulhafna  coram  deo,  tradat  alteram  particoIam.f.efltmdam 
doquium  meumiclamando  Ac.In  tanta  itaq>  angolhaconlliratus  exeeutusfum  quod  propofui.Cla 
maui  liiiuidcm  ad  te  dominc;dixi/mente  & animo.tu  Ipes  mca.Q^uis  dixerim  q>  tu  nolli  me  in  rane 
ta  anguraa,non  tamen  fpem  in  alio  habeo  § in  temi  folus  fpes  mcaiad  liberandum  me  ab  angullia 
te  ad  aflequendum  bond.pars  mea  in  tetra  viuomm.TctTam  viuomm  appdiat  rertam  piomilTionisi 
quia  data  ell  filiis  ilradfub  conditione  fi  & ^diu  viuetent  lulhtia  fidri  diuinjivt  patet  in  finedeutero. 
I^ars  mea  duplici  ratione  appellatnr.tnm  quia  priuatus  erat  bonis  fuis;&  nihil  d itmaferat  nili  dee 

nttan§paisetas.Acfiapertediccret.pnnatosrcbns{CDnfangoinds&amici$,ni)iil  mihi  reflat  in  ter/ 

ta  promifiionis  nili  tu:&  ppterea  tu  folus  fpes  mca.tu  folus  pats  mea.Tnm  quia  ficut  deus  diatnr  pars 
triDus  leuieicgipro  quato  tribus  leuitica  ndhaboit  partem  fuam  ficut  alif  mbus|li^6blara  deo  erant 
pars  tribus  Ic^cp.ita  propotnonalirer  dicit  damd  deo  pars  mea  tmqma  folus  deus  erat  dus  ratio  ac 
poirdlio  futuri  r^ni-nam  necadedione  populi;nrc  harreditario  iuremee  alio  quouis  modo  d com/ 
pctxbatregnnm,iaf  exfola  diainapromifiione.^SignificSrcrautem  explicat  terra  viuo^iad  infinna/ 
dfi  rationabilem  caufam  quare  deus  fit  fpes  & pars  uia  ad  tegnandu;quia.f  terra  lUa  ell  terra  viuennl! 
vira  lulbne.a  quaxccdlit  raai,qna  ipfe  dauid  dedusfm  cordd  ampIcditur.p^Perfpicepnides  Icdor 
in  hac  promone  tu  fpes  mea  pars  mea.dauidem  vcredamarcvoccpropna  cordis  fuppliasi  totfi^ 
firtadarein  dcdf.Aafctnta.iddaraorf  mefiimtemfi.qm  arai  valdetadhmilitndinem  aibons  qua:  aruit 
non  parti  fed  valde conlKrutns  fum.CTNota  hic  loca  huius  redtatf  oraaonis.Pnmnsril  a propneta 
te  fpa  Se  partis.5ecundas  abanditatc.Tcmus  a perfccoconbns|libm  me  SecQuos  corroboratos  fu' 
prafedianquiaquatamagisipfececidit.tantopetfccutoresciusmagistoboratifunt.pTacexirede 
oedufione  animam  meamfocdufionem  vocat  Ipducam  in  qua  daufos  erar.non  feris  & vedibus  fed 
timorcinadendiin  manus  faulis)ad  confitendum  nomen  tnum.Ecccquartnslocusquo  petit  liber/ 
Catem  ad  laudandum  daim-Eratfiquidem  dauid  egicgius  p(alces.&  ptopterea  ordinat  libmatem  fui 
iul  offidum  laudandi  deum.Qi^  conflat  eum  dmotifiime  impleuilTeicondendo  tot  pfalmos  ad  lau 
dem  diuini  nommis,&  etiam  peifonalitcrpfallendo-fln  me  coronabuntur  lufli  quando  letribnesfu 
per me-Quintuslocns ab  vrilitatefumitur aliorum  iulloram, dicendo.  Quando  rctnbuesQiper  mcf 
quandofaaes  me  regem, tuc  non  folus  coronabor  lol  in  mecoronabnntur  iufb.rcgnabiicn.nlciullt. 
^ Et  appdiat  coafbcunonem  liii  in  regem  tctnbutioncm , non  futs  menas  ibd  diuiiMe  dtdiom 


PSAIMVS 


.CXLIII. 


f 

10 


dc fc faAf. Vcl  cti3  13  ct  rcodatnni fnit diffcftndstn  retributionem  fbc patienti^  vf^  ad  tempus 
cni.Er  fic  non  appdlat  tegnfi  retribunonofexi  tfpns  iroibononis  fott  tepus  corone  «gnLEt  tbi 

luic6fonatlitera,vtaisadnctbioteporis)qnretnbncs.Ci:AdDatcaahocfinepfaImi  dicittir  intdii/ 

gentia  in  tiralo  pofita.] dco.n.dixic  a(fonar/in  me  coronabfitnriuin  qn  rctnbnes  foper  mcqtiia  uitd/ 

tait  dimna  illuftratione  qj  rerauncrada  dfttfuapatiena  in  aHeentione  regni, in  quo  lulh  gaudebant 

Vbi  apparer  cnidino  defouendo  iuftosA  non  tola  illoftratio  defimiio  regno  ems.Amen. 

irV  VLGATA  EDITIO.U^Pfalniusdauidquandoperfequebatur  eumffluufiw 
usabfalon.  CXLII. 

Omine  exaudi  orationem  meam/ auribus  percipe  obrccrationem 
in  ueritate  tua  exaudi  me  in  tua  iultitia. 

Etnonintresin  iudidum  cum  feruo  tuo:quia  non  iuIHficabitur  in  co^ 
(fhi  tuo  omnis  uiuens. 

— 'C^ia  perflatus  eft  inimicus  animam  mearhumiliauit  in  terra  uita  mea, 

Collocauit  me  in  obfcurislicut  mortuos  ffcuh:&  anxiatus  eftfupcrme  fpiritus 
in  me  turbatum  cft  cor  meum. 

Memor  fui  dierum  anriquorumtmeditatus  fum  in  omnibus  operibus  tuis,  in  fadli* 
manuum  tuarum  meditabar. 

Expandi  manus  meas  ad  teranima  mea  ficut  terra  fine  aqua  tibi, 

V eiodter  exaudi  medominerdefecit  fpiritus  meus. 

Non  auertas  fadem  tuam  a me:8C  (imilis  ero  defeendentibus  in  lacum. 

Auditam  fac  mihi  mane  mifericordiam  ruamtquia  in  te  fperaoi. 

Noram  fac  mihi  mam  iii  qua  ambulcmtquia  ad  te  Icuaui  animam  meam. 
Eripemcdcinimicismeisdomine,adteconfugi:docemefaccre  uolunutem  tui,qul* 
deus  meus  es  tu. 

Spiritus  tuus  bonus  deducet  me  in  terram  rerfhmrpropter  nomen  npirri  domine  lyuy* 
cabis  mc  in  equitate  tua. 

Educes  dc  tribulatione  animam  mcarK  in  mifericordia  tua  difperdes  inimicos  meoi. 
Et  perdes  omnes  qui  tribulant  animam  meamtquoniam  ^o  femus  tuum  fum. 

CI VXT A H EBRiE  V CXLIII. 

* p . ■pxOmine^audi  orationem  meam/  aufculta  ad  deprecationes  meas  t ia 

* * ueritatctuarcfpondemihiintua  iuftida. 

Et  nc ucni  In  iudidum  cum  ferao  tuotquia  non  iunificabitur  fadebus  tuis  ois 
Quoniam  pcrfccutus  cft  inimicus  animam  meamreontriuit  ad  terram  uitas  meas,f«^ 
cit  federe  me  in  tenebris  iicut  momios  feculi. 

Et  collapfus  dl  fuper  me  fpiritus  meusrin  medio  md  obftupefcet  cor  meum. 
Recordatus  fumdcrumabantiquodocutusfum  in  omnibus  operibus  tuis,  in  opere 
manuum  marum  rccenfebo.  * 

Ermandi  manus  meas  ad  rcranima  mea  quafi  terra  laffa  ad  tc.*^lah. 

Fcflina  refpondc  mihi  domine\conrumptus  eft  fpiritus  meusme  abfeonde  fadee  tnas 
a me,fiCcompabor  cum  defeendentibus  foueae. 

Facmcaudircinmancgrariamtuam,quom'amintcconfifusfam:fac  mefdre  laam 

qvj 

^nc  ambulabo,quom'am  ad  te  leuaui  animam  meam, 

Libaa  me  de  inimicis  mds  dominc*tad  te  abfeondi. 

Doce  meadfadendrm  uolunutem  tuam/quia  tu  deusmeustfpititui  tuus  bonus 


PSALMVS  X:XLIII. 

ducet  me  in  terram  redHtudinis. 

' Propter  nomen  tuu  dne*:uiuiBcabis  me  in  iuftitia  tua,extrahcs  de  anguIHa  aiam  mca« 
2 Etingratiatua:c^esinimicosmeos/Kfeciflipdcreomneaanguliatoresamm{  me;, 
quoniam  ^o  feruus  cuua. 

Iralns  eft.Pfalmns  daiiidi.Dc  quo  vt  fupra. 

X CTMatimap(aImiCvtatipfi3apparet>ftpeifeciitiodaoidi*vttmiosAvItimnsverfIcolus  da? 
re  ceftantnr.Et  quoniam  dauid  in  hac  pctfccunone  perit  non  agi  fecum  indicioCvt  patet  m.r  vcrficiv 
io^inAnuat  a hoc  q>  de  petfccutioncqua  luftepaheDarur  ttaCtar.Ez  quo  fequinir  q>  nd  de  perfccuricy 
ne  quam  innocenter  pamiseftalwlqreddciUa  qua  tullepalTuseSprocnminibnsaduIteni  St  horni/ 
cidutraCtat.fUVnmaceiiaplalmierecutrusdaaidisad deu inpetleainoncqua pailiis  eab  ablalon. 
CTSVMMARIVM  EST. 

CTDanid  fugies  a facie  abfalon|rccumt  ad  defiqietrns  vt  non  fecum  agat  iudido.tum  quia  intolcra/ 
bikeft  cuiliber.tum  quia  iam  publicepunitus  recordatu seft  dei  & fuimctifed  concedat  opportuna  ui 
bacfuga-Erprophctapin  diuina  veritate  ac  iulhna  reducendum  le  c^iisinimias. 

<CPei  lona  loquen  s propheta  cft. 

D0niU1CdUdi‘  OiniditucpfalmDs  in  partes  doas.-propolitinam  materi;,a(execnnDam/ibi&  ne 
veni.CTProponitttes  pcnnones.Pnmac.domme audi  oranonem  meam.  Secunda/anfcolta  ad 

Siecationcsmeas.Tcma|in  ventate  tua  refpondemihi  in  tuaiuIhria.l^Vbi  nota  pronomen  tua 
apcrtediccrct.Refponde  mihi  non  fm  veritatem  meam  neif  f m lulhnam  mcamfquoniam  ego 
necfiddittrneciuftee^)fedPm  ventatem  tuam  &fmmlliciam  ruam.  Ventas  tua  elfficefle  vt  dixi/ 
Ihac  per  hoc  quia  duifti  firmum  futurum  regtium  meum, ventatis  tuf  ent  q>  fit  harc  finnitas.  lufhtia 
quoqi  tua  eft  vt  fiat  quod  tu  vis  fieriiquoniam  voluntas  tua  lex  eft . aeper  hoc  Udhtia  tua  erit  efficere 
quod  visjnon  quod  ego  mcnii.Vnde.rreg.i5ingtcnsdauid  dicit  adladoc.fi  dixent  dommusimihi 
non  places, pilo  fumffadac quod  bonum  dl  coram  fcRefponde  inquit  mihi ; non  locunonc  fcd  ope/ 
le  adimplctiao  ventans  tua;  Se  lullitia;  tnac.Dicae  enim  da  eil  facere : ac  pet  hoc  refpondere  dl  facete 
fansfeu  adimplete. 

tr£tncvctn.lnapithicparsaecnriuarah  ordincPifo  ttaClaturilla  particulaiaudi  orationem  me£ 
Secundo  illaiaufculra  ad  d^rccanonrsmeasiibifcflina.Tcrrio  illa /in  veritate  tua  refponde  mihi  in 
tuaiuflitia/ibifpiricustuus.P'Eiplicatitaqioranonem  fuam.Etne  veniiniudiciumcum  feruotuo. 
tiax  ell  orano  eiu$.In  qua  ^uette  non  dia  t in  iudicium  tuum,fed  abfolurc  in  iudicium  cum  fenio 
tuoDcfidcraccnimqid^iadicctfmipfiusdci  voluntatcm.&proptcrcain  procedenti  veificulope/ 
tiit/refponde  mihi  in  tua  iuIhtia.Sed  rdtitat  iudican  f m q>  menritihoc  enim  fpeClat  ad  iudicium  ab/ 
fbiocc.&  proptcrca  pcnt/Sc  ne  veni  m indiaum  cum  fetoo  tuo.  Acfi  aperte  dicetttmoli  mihi  ins  dicere 
fbi  efficetefm  men^ 

£luia  non  iumficabUlir-Doas  rationes  affcrtpetitiois  fuar.AIteram  comunem  fibi  & ieliquis.Qiji» 
non  iuflificabitucfadebnsmis omnis  viucsihoc eliquia  iudicium  abfolutecotam  tribunali  ruo  in/ 
tolerabile  dl  cuilibet  viucntip'  Vbi  nota  daufulam  taciebus  ruisthoc  ell  lefiaendo  ad  id  quod  ell  tt/ 
bi  debimm.niilla  fiquidem  creatura  quantficuqi  innocens  fi  in  iudicium  deducatur  exigendo  id  quod 
debetur  dco/innmietnriulhficatx quia  no  inuaiirurfaacnsfatisdro£tproprerta  optime  dicitur 
naUusrdatusfaaebost:iisiulhficabimrviuens,fiexadoiudiciocumeoagatur.Et  intendit  per  hoc 
dauid  infmeqi  multo  minus  fecum  agendumeexadoindiaotquiaiplc  valde  peccauit.Si  erum  nui 
luspotdlaadum  ludiaum  tolerarc,multo  minus  ego  qoicamgrauiterpeccaui  tolerare  potero.  Ec 
vala  hate  ratio  ad  pcntionem  intcntamiquia  vis  nus  confidit  in  hoc/q>  fi  deos  vtitnr  indicio  cxaAo 
nollomraliLarfaiomnesdamnat.ldemdrcnimdiccreqnianoniudificabituromnis  viues/Sc  dicere 
quia  oes  danabis/qa  nullum  faiuabis.quod  incducnies  codat  ede  apud  diurna  boniratem. 
KhloniipafCCUhl0Cft.Altctapetitionisr6propriaaaffetf:condans  exquattuor  partibus  confe/ 
ccnnbusadeoitandumiudiaumabfolnre.EtconfiAitharcratioinhoaquiaiam  cadigatus  fum  ex/ 
tetius  publioe/cadigarus  fum  intus  in  animo/recognouitc  Sctecognoui  mdpfum.Hincenim  placa/ 
tum  iri  petit  deum, ne  veniatin  ludianm  cum  feruofuo.rVidefingula.Qimniam  polnmtns/pobli 
cc,ed  Inimicns/abl^on.aiam  mc^ita  mca:cdtriuiripnblice,ad  terra  vitas  meas/dii  vita  mea  regiam 
dneat  cotetedo  ola  meaifccit  fedoe  me  m tenebns  ficut  mortuos  fcculijhoc  e ad  filirodine  mortooiii 
iamdiu  ante.  Per  sjuod  fignificatqidamd  fugiensafacie  abfalon  latuit  in  antris  fimfpclunas,  quae 
olim  erant  habitaaila  mortnonim : vt  patet  de  fpdunca  in  qua  fepulti  Ibnt  patriarcho.  Vnde  & 
chnfi.i.teg.iydicitadabfalon  de  dauide.fbifitan  nunc  latitat  in  fou«s.Etipfe  dauid  dixerat  adfa/ 
doc.ecceegoabfcondatincampednbusdereiti.<rEt  collaplus  ed  fuper  mcPublicc  cadigationi 
cxtctiasiadifigtt  padiones  incanas.  Altera  f more  cotum 'qui  coUabuntnt  foe  aanun^coUaplias  eft 


PSALMVS  .CXLIII. 

fupffmcfpirirosmens.Altfra.inmediomdobfhipffcct  cor  meam.Etftiturnmobftrthrfv«»fi4«- 
ad  pr^ccruum  colIapIusdl-p^Non  mrclligopcrharcdauidcm  in  illa  Dcffcojfionrrni^^***^*p 

fionccollapram/n^corhatoiflcfbpidnffimag^SSKS  ’ 

~g.tanttm&cx^n,«itofa,t.cnn!m,ddcnbipcr^^„tc„rm  . 

^ranonmiadiungit.ptccognooitamm.Rccoidatiururadi£rumabanBquo(Quan^^im 

pCT  lamudeni  & dcinctpsivd  ab  annqao  ladiaoram  raoram  diuerfonwn  ponicdo  modo  mA 

do  lUumJocotus  fum/intra  me  mcdirando.in  operibus  tuisiiulhtic  & * 

lum  rccenfcbo;hoc  dl  perihieratums  fum  nanando  quz  fcalli  mLi^s  tuik 

lii  lUa  an^lharccognomffcdnim  non  folum  mediando, fcd  propoiindo  icc^feS^iSd^ 

m^uum^Lnamtameicdiodusg^mtegrariopofteafubEJ^ 

A prfdureraRredintegratio  autnn  annant  in  calcrhSS 

r ® ^ te.Recognoui  te  non  folum  meditando  & proponendo  fcd 
Uipplic^do  apai^s  manibus.p^ Anima  mea  ficut  terra  lafla  ad  te.Supcietat  nuartn  (om  rmon^ru 
fuunet.&h*cm^defcnbiniradfimilitndinem  tense  lalldhoceftcrnKinc^ad  ftuClifiranrfnm 
quiaeahaulhimeftcxeaqnicquidfnidnsperapipotDit.HuiufmoditcnarfimIIrmHiori  r ■ 

aatdmtem  nunc^  denmiquiafroftificauerat  cami  committendo  adultcnum  &homiddiumT&a 

^unlis  erat  deo  Jn  qua  rccognitionefui  aduerte  q»  quia  diaetat  locutus  fiim  & recenfebo  ne  intdli/ 
fiios  magnificaiwdauid/fnbdidit  anima  fuam  inudlcm  deo. Adi  di/ 

ceret  nare  ip(a/dona  tua  nofhii^us  ma  fune  & cront.F^ Adnerrp  hir  mlliomrin  ^?cfTe 

in  hoc q>  diuinum  ludiciom  ordmatur  ad pub^^vtilitatem-&  huic (S 

neceflitas mbtqncnriumiproptmMmim pcutUhna exan 
ni  fin' hibdit-confumptus  eft  fpintus  meusihoc  cll  ^fimilitndinm  eorum  ouo^ 

W^d  ‘'i-"  fnithabcicgratam  faoem  deicum  eflfedu  ree 

uioenai  arcam  dci.iuita  Id  quod  diiit  ad  fadoc.fiinuencroprariaminociilis  Hnmim  nvin/w  rr.,«<L. 
otodet  mihi  arcam  & tabernaculum  ftmm.ErpropKteapent,neabrcondefadestuas’a  me-Humae 

no  moixloquitM : quo  odiens  aliquem  abfcondit  faciem  luam  ab  eo:8c  econuctfo  dilifiens  aliancm 

2hiUo£tcompabotcnmdefcendcnbusfoiic5dioceftquia^aaem  tua 

enimfuntdefrendentes  in  foueam  repulchri-Pateffc  diat 
nionnmmoexillaabfcofmneruam  moire  cane 
un.ht  vere  ncerat.fciebat.n.dimno  indinofibi  ptsedido  a nathan  deiedioncm  hanccuenirc 

'hidcm  patet.  Quod  foit  adiumlenim  in  manetqnia 
^CTam  audins  illis  nunais/dauid  Sc  fui  tranlienint  lotdanem  donec  diluedera.  Et  piopterea  hic 
m»nc(cito|horaoppornina.gratiam  tuam/petnnnaos. diurne  (fquidetn  grae 
ronh^T^e^u  ^ H"?!  Icnptuni  <Az.teg.i  7.domini  nutu  diflipatum  ^ confiM  a^l/ 

lUi  nnnaaucmnt nincdanidi-rQuonum  in  tcconfifus  fum.  Legitur  enim.=.rec. 

ambulabo/hoc  eft  qua  ambulaturus  fumrqnoniam  ad  re  leuaui  anima 

«tominumCvt  in  eodem  patet  eae 
num abi obtuU  vitam meamivtparctejfupradiais  vabis/faciatdens quod  boe 

deinimicismeis  domine.ad 

irag^mjh^fuumifitoummlicatpet^^  medeinimiosmeisdominesad  tBadfane 
AffipS^ ^ aradutan  fub  fpeaeamici  ab&lon.Et  vere  fanAim  erat  opus 

'Do« 


Mi 

S 

km 

BSJ 


neh 

xie 

»1 

si 

S 

lior 

BOCi 


>bI( 

BIS 

■fl 

in 

b)m 

'BOi 


ifxa 

Bii 

iit 

BS 


OH 

E« 

jik 

*? 

iik 

sa» 

bn 


PSALMVS  CXLIII. 

©OCCmcQuintum  dcfidtfatumfbitfacotvoIuntarnnda.Vndc  fcrancdudrJifuihidixeiitnfipta 
ctuprffto  fumjfadatqaodbonudl  coram  fc.ErproptotapcntDoccmeadfacicndani/opere,  volnii 
carmicuamqoiarudm5meus.pacenime(lvtradaravoluntatcmdci.  ’ 

“ ' ' " ' “ ^ ' 'emihi in  tna iafhtia;expli/ 


■<M|  U1UI1I41U  u4uuiiiuimii>iuiii  M>  ymi4iwuu9i(«wui^i.ui7  pnjiiiHiinTifyT  in  lOltlCl^ipilQ 

Mi  ^do  pios  pmc-5pincus  tuus  bonosiimpujras  tni  amoris  erga  bonum.dedoccr  mc  in  terra 

Iit  dinisihoc  elt  in  tiieruralem  dedam  a te  in  terram  reditndmis  dinini  cultus, & ronleqocntet  c 

■a  operationum.  I^Vbi  nota  dao.Altcrocnq)  ideo  nominauit  in  piopoiirobictufalem^Krram  i 


tiere.^Xtiiiom  explicat  modum  liberationis  (tue  w |^viuvim«^uiiiuicu3*riu  ii[eraii3.z.ie^.iik 

ogfaseftpopoliisiftael  0^01  erat  cum  abfatoma;  fada  eft  pla^  magna  in  dieilla.so.milium.Vbi&  oe 
afos  quoip  abfalon  eft.f^  fccifti  perdere  omnes  anguftatones  animf  mefXDcdo  prfpolletus  dLOfc/ 
teenimiuecdaurula  incipereapRctcrito|acfixiftiperdereomnesanguftatorcsanim*me»;&  dein/ 
dcrubiun^fcedninimicosmeos.Iraq)fiituramcfdes|tefpicirpr^tcnmm  Itelh  perd<ie.intcndirji. 
dicere  deo&Mfli  eterdcum  meg  perdeteldiniett,oes  an^ftatores  aiacme^.Etdedarando  effedum 
fabiungit.cpdes  inimicos  meos.p^t  caufa  apponiC.qooniam  ego  fetuus  tuusihoc  eft  qrii  ego  dedas 
b<m  f rain  teruiun  toum.Hax  eft  enim  ventas  in  qna  petit  (ibi  rdpddetuvt  fdlictt  adimpleat  eledio/ 
ne  qua  de  ipfo  fccit.Et  ha;c  eft  ratio  oinm  antedidorumbendiciomm.  Amen. 

CTV  VLGATA  EDITIO.  ^J^Pfalmuadaiticl.  CXLIII. 

ifl  Enedidhis  dominus  deus  mcus:qui  docet  manus  meas  ad  prolium, & dw 
gitos  meos  ad  bdium. 

Mifcricordia  mea  & refugiam  mcumtfufcfptor  meus  & liberator  meus. 


Protedor  meus  & in  ipo  fperauitqui  fubdit  populum  meum  fub  mc. 
Domine  quid  efl  ho  quia  inoniilfi  citaut  filias  hominis  quia  xeputas  rn( 
Homo  uanirati  fimilis  facfhis  efirdies  dusficucumbrapr^tereunt. 

Domine  indina  coelos  tuos  fii  defccndeffange  montes  8C  fumigabunt. 

Fulcra  corufearione  & diffipabis  eostemitte  fagittas  tuas  8C  conturbabis  eos. 
Emitte  manu  tua  de  altoreripe  me  SC  Hbera  mede  aqs  multis,aj  de  manu  filioy  aHenoan  ’ 
Q^uorum  os  locutum  clluanicatcmta:  dextera  eorum  dextera  iniquitatis. 

Deus  canticum  nouum  cantabo  tibi :in  plaltcrio  decachordo  pfallam  dbi. 

Qui  dasfalutem  regibus/quiredcmiftidauidferuutuumKie  gladio  maligno  eripe  me. 
Et  erae  me  de  manu  filiorum  alienorumtquoram  os  locutum  eft  uanitatem , OC  dqctera 
* eorum  dextera  iniquitads. 

Qgotum  filii  nouell(plantadonesdn  iuuentutefua. 

Fi%  eoram  compofit(:circumornat(  ut  fimilitudo  templu 

Promptuaria  coram  plenatetudbntia  ex  hoc  in  illud.  ‘ 

Oues  eorum  fetoff  abundantes  in  greffibtu  fuisrboues  eorum  craft^ 

Non  eft  ruina  maceri^me^  tranfitus  nec^  damor  in  plateis  eorum. 
Bcatum^dixcruntpopulumcuihfcfuntibeatus  popuimniiiMdn€ft»ni  dn«, 

Caieulbpplid.  - - - • ‘ 


•aicui  luau*  tjuta  lu  utu.>  (.iiiiii  ti  lawaaiu  vwiuiHalXllI  UCI* 

Spirirua  tUU0bOI1US.Tra(aatnthicilla  patticula/in  veritate  tna  rcfboder  

«ndodiainam  aaudicioneni.tuinin  ventate  aas|adnnpJcdopn>inil]a.nmun  mftitiaipftnsmd  ad/ 


n erttam  icAita 

w»  sa*  •••vaaataiwaa  vav^»OTiaa  ««  «*.  wa  «uiMSSI  «.U41U.>|VV  CUiJlCilljCnGCf  010171111  8^ 

operationnm.  Vbi  nota  doo-Aherocn  q>  ideo  nominaoit  in  propofito  bictufalem  iwram  leCtitadi/ 
nis.vt  comemoraret  fe  mento  uide  expairum:  vtpotcqoi  in  terra  leCtitudinis  comilit  iniqmtates  adal 
teni  St  horaiodiuAlterum  eft  q>(igmficantcr  exprimit  fpintum  bonam  dei  fc  rcdaCturamiqaia  redo/ 
Aio  ifta  non  ciedebanirrutura  a bono  dci  fpintu  propter  cnmma  daaidis|(^  hamanis  viribus;  8c  in/ 
digna  videbatur. Ad  hocenim  adodcndnm  diatifpinras  tnus  bonus  deducer  me^i&  caafam  aditi> 
gir.Propter  nomen  toum  dommqnd  ptoptet  nomm  meum  «altandam  aat  tedintegrandumired pp 
nomen  tua  glorificaiidd.  Valdc.n.glonficatur  nomen  dei  vf^  hodic,in  hoc  q>  teperaaic  pomtione  da 
nidisiS;  ledont  cnm  ad  prpparandam  templu  dnijS;  conlhucndospralmos  ad  diainam  culram  &£ 
Vioificabis  mc  in  mftitia  tuafnS  in  inftina  mca.Dixtnt  lopios  couapfas  e fpintns  mens.  Et  propter/ 
ea  modo  dicit  vioificabis  mejnon  exigente  ampliore  pccnfi  uiftma  taaihoccft  volMtate  tna  pmie/ 
di  me.QrExtrahcs  de  angnftia  animam  mea  & in  gratia  taa.  A Hrqocndis  bonis  adiongtt  liberationi 
a malisiqaae  tn  prius foitq  acquifido  bonoramTt  in  grana  toaino  in  meis  menns.extrahes  animam 

inmt.^lP.am  rriMnn  /1^  ranoitOirXin  fnm  Pmlie^rf>«>3na  «rr  iM/k 


i 


I 


4 


( 

« 


i 


i 


PSALMVS  x:xLim. 

CriVXTA  HEBERiEVM.  U^DatadL 
' P hera  T^Encdidh]5dominus*:petramea,docetumanustneaa  adpr{Humf /diw 
4bciio  ‘ * gicostneosadbcllumt. 

z Gratia tneafiC arx tiKa,roboracor  meus Sf  liberator maumihijfcutummeu  Kinipfo 
fperauidnclinans  populum  meum  fub  me. 

S Dominc^quid  adam,6£  nodi  eumrfilius  bois,&  reputalH  eumf 

4 Homo  uaniari  afiimilatus  edrdies  eius  quali  umbra  pertranlieos. 

5 Domine^inclina  coelos  tuos  dC  defeendesttange  in  mondbus  Si  fumigabonc. 

* Cotufeando  cotufea  SC  difperges  eostmicte  fagittas  tuas,K  ftupefades  illos. 

7 Mittemanus  tuas  de  excelfo:  redime  me  flC  liberame  de  aqius  multis,  de  mana  filio< 

rum  alienL 

8 os  eorum  locutum  cft  uanitatem:&  dextera  eorum  dextera  fallitacis. 
tdf  f Deus  t canneum  nouum  cantabo  tibitinuiola  denaria  pfallam  tibi. 

I o Dans  falutem  regibusnedimens  dauid  feruum  fuum  de  .gladio  malo. 

I I Redime  me  SC  libera  me  de  manu  filiorum  alieni:^  os  eorum  locutum  ed  uanitatem,8C 

dextera  eorum  dextaa  fallitatis. 

I z Qi  filii nodri quali plant(adultf in adolefcentiisfuistffli(nodraequali anguli indfifi^ 
militudinis  templi.  ^ 

1 3 Anguli  nodri  pleni  effundentes  de  alimento  ad  alimentumtoues  nodiae  a milibus  decu 

piate  in  compitis  nodris. 

€*  _ ta  *•  ... 

14  Boues  nodri  fuflerentes : non  fra<dio/&  non  egredus,&:  non  dafflor  m pla4 

teis  nodris. 

ij  Beadrudines  populi/^  liciplidseadeudines  populi/^  dominus  deus  eius» 

Titulus  eft.Dauidi.De  qoo  vt  tbpra. 

CMatena  pfalmijcft  gratias  agere  deo  de  ptolpentate  populi  ifrad, inchoata  quidem  tempoK 

moyfiifirniaca  autem  tepore  tegnidauidis.rni  enim  plemus  traCtetdeforiiatatepopnli  iftad.da/ 
. Kpateta.itvetficulo  vfqiadfinempralmi.i:UveiDdefcnbanireadearegnoda^s.&ciIe  coUi^ 

tut  a vetficulo  nono  vf»  ad.  itiundhs  pnmo  & fecundo  vetficulis.  aurem  profpcntas  popnh  dc/ 

faibamr  inchoata  tempore  moyfi,a  temo  vetficulo  vCqi  ad  oiftauum  mdufiue  colligitur . vbi  deferv 
bitor  quomodo  deus  dedit  lewm  populo  in  monte  finai.ac  libciauit  eum  de  populis  mulas  iiumids 
OUS.H»:  di  Igitur  matena  pTalmi. 

^ C7SVMMARIVM  EST. 

I iTDamdvbipcrmodamlaudisproporaitdioinabcneficu&poputo&fibicollataJtrodncit  admi/ 

^do  dioinara  bomtatem  dci^  beneficia  erga  humanam  naturammim  legis  dimnacufi  libcttatis  po 
poli  colentis  iplhm.Indeip  tranfiens  ad  noua  benefiaa  fui  rcgni.cdmemotat  beneficia  tum  libettacis| 
mm  ptofperitatisitnm  publicp  pads(tnm  poecipue  dinmi  cultus. 

•nPerlbnaloqucnsprophetacft.  

TJ  £ncdlCtU0  DOniinUS.  Dmiditut  pfalmns  in  partes  duasiptoponnuam  maten« , Oc  execoaiai 
|j  ihi  gratia  mea.^ftoponit  ynumOcilicct  benediftus  dominos  ) ratione  duonim  officiorum. 
Qwmm  pnmum  eft, petra  mea.Alteiu  eftdoccns  manus  me^  ad  pnfinm.digttos  meos  ad  bcUma. 
Enutendic  pet  offiaum  petrp  officium  mpis  Cni  taxi  fundametalis.Et  eft  (oifos.Bcncdietns  domuius 

firmomifixumifoUdum  fundamentum  meum.Per  officium  veto  docedi  manus  8c  digitos  ad  bdium, 
intdhgitdiuinamopempra:ftitamdanldimbdlis(inpognis&cP^Mcmmit  autem  non  folumma/ 

nuum  Itd  digitorom.tom  vt  petfbftam  opem  in  dottnna  eztendaite  fe  vtj  ad  digitos  de£aQbetct.tft 
ad  rpecialittr  comemotanthi  fali*  minum  pugnamm  fnatunuquod  fuit  in  duello  cum  goltath.nani 
petculiit  cum  circuducendo  fundam  mano|&  digitis  doCfe  vtendo. 


i 


• I ncipit  hic  pars  exeeunua  tah  ordine . Pnmo  traCtatur  illa  patticolafdocens  manos 
ncas&cSecimcloaa^tntilUpaioculai  benediAus  dominas  petra  mcaiibi  domine  qoid.XoBO 


1 


PSALMVS  CXLIIII.  2H 

(niAatnr  ilUjbaxdiAos  dominos  docens  manns  meas  &c.ibi  dens  canneum  nonnm.  In  quo  oedine 
nota  diligenter  (^pnustraftar opem  diomam  collacamlibimbellist&dandclaadatlai  bcnediat 
tkamfmvttnnaoffidom.GrCommemoranca^fiimmane  molnpliccm  modum  quo  dens  opem 
ci  tulit  in  bellisft  exparte  quidem  da  modos  quin^ . Pnmusdl  gntis , diccndo.grana  mcaiablqi 
mas  mentis.Secandos  eftrurom  leddendo.Ec  arx  mca.aras  enim  ell  turum  tcddcie . Temus  dl  con/ 
fbttando. roborator  mras.Quatias  eft  laluando.& liberator  meus  mihi . Addidit  mihijad  diflercnam 
eorum  qui  liberantur  aliisihocdl  ad  reminum  aliorom.ipfe  enim  liberatus  dl  fibi : hocdl  vt  iple  re/ 
gnatet.Qmntusdldcfcndaidoicunim  meum.Ecbtcuitaomnia  deo  tnbuctc  intcndit.pEx  parte  vee 
ro  fui  vnum  rin  commemorat  concumlTarcilicet  fpem  in  deo.Et  propmea  (ubdic.&  in  i^  f|»aui.  Et 
demum  efFcCtura  cant^  diuinf  opis  & fim  in  deo  fiducia;  fobdit.indinas  populum  meum  fob  me.  In/ 
dinauit  enim  deos  popul um  ilirad  vt  dia  rubditusdauiduvcpatet.z.Kg.v&<S'Vbiddcnbitari^autO: 
lirate  verboram  domini  mdndus  eft  populos  iliad  ad  digendum  dauidem  in  regem. 

^OIIIUK()Uid  ipomo-  Tractatur  bic  lilaparticulaibcnediCtos  dommns  petra  OKa  t commemocan/. 
dobcndiaom  quo  dais  dignatus  dl  tradere  legem  genen  humano  m monte  linai.hoc  enim  eft  vduc  > 
fundamentum  populi  qoi  tunc  incccpit  cfte  populusific  dl  fundamentum  caitcroram  bendiciotom. 
Inchoat  autem  dauid  hoc  bendiaum/admitando  qideostann  arftimauit  hominem  vt  dignatus  liCi 
curam  illius  habae dando  a legem  lic  mtcabilita.GrDmnuKquid  adam,&  nolli  eumi  Adam  natOi 
lathumana;  nomen  eft.Ec  humano  more  admirando  dicit.quidadam.&nofheum/notitucur^  fpe/i 
ciahs.Tanq  dicera.homo  indignus  eft  vt  a te  dingacutfa  tedoceatuna  te  ttahatur.p^Filios  hominis, 

& lepucatb  rumlAuga  vihtatem  hominis  diccndo.quideft  hlms  hommisf vilius  liquidem  eft  tfk  fi/. 
Imm  hominis^vcnostiimus^  cSc  hominemivtfuitphmus  parens.  Vnde  &iob  miCmas  huma' 
nascomputans)duat  homo  narusde  mulieit.Vbi  aroofuit  natus  de  mnlicre/ad  augmentum  mi 
Icruc hominis. & repocaftieumimagnipendifti  cnm,ducicndo  ipfum  tuum dilapuluml efficienda 
te  inftnidocem  illius. 

liXMIIO  VianitaD  OlTiimlanie  dl-  Dedarat  quate  dixit  (]uid  homo.quid  filius  hominislEx  parte  ani/; 
iiuevaDitatiafIimilaciiseft.Nondudtvamiseft:qniaanimaeftimmortalis.fed  vanitati  alTimilacu» 
dhquia  hiCtns  eflGcucid  cui  ftudcqquoddiligic.Diligendo  enim  vana  9t findendo  vanis/  aftimilatnS' 
eft  vanitatuioxta  illud  ofee.9.faCti  fune  abominabiles  ficutea  qua;  dilexenint.p^  parte  vero  corporis, 
dies  aus  quafi  vmbra  pettranGens.Carfusnoflra:  oorpoialis  vitac  aflimilarur  vmbta:  cranfeoncit  quas 
ftc  rranfic  vt  nec  veftigium  lui  rdinquaniuxta  illud  (ap.z.&  poli  hfc  enmus  tanq  non  fuetimos. 
iDOftWIC-PoftadmiracionemrubiangicbeneGciumdac^lcgis.-declaraado Acrepucaftiaim .Sed  ad/ 
nettcqi  rem  geftamfubiungitpa  modum  petitionis;ad  rigniGcandumddidcnom  humani  genais, 
ad  hoc  vt  inftructctur  a deo.  I ndigibacGquidcm  genus  humanam  diuina  lega  vtpotc  iam  fac  cocum- 
abetratis.Et  ptopterca  indigenas  natura;  ddidenum  miiadencatam  m populo  deClo  ad  diurnum  cui 
tumerolicacprophaa.fupplicando  inducens  rem  geftam-indmaccdos  tuos.  P^Modus  dclmiden/ 
dl  hic  (mpeus  Cialioaindinando  ccdos)metaphond  eft  fermonis.Qma  enim  cadum  Ioles  da  di^ 
cmir,indinatio  cadorum  eft  indlnatio  Tedisiranq  deus  fedens  dercendctirikat  quum  princeps  gefb^ 

IUS  U)  rcde/dercendicloie  indinataihoc  eft  demifliu  Vnde  maieftasdd  pa  hoc  GgniGcatuc  cond.-ioov 
doisadinllracndom  hominem  raodocongraohomanogeneri. Quia  enim  prius  inftnixeiat  deu^ 
hominem  fpiiimalitaC’  falica  pa  lumen  nacuraleomncs , &pa  reudaaonem  rpiricualcm  aliquosa 
quod  erat  vdut  deum  lillete  in  celficuduicfedisQuc3&  dando  l^cmlaifibilita  non  femame  ngorem. 
debitum/inde  fm  da  excellentiam  hinc  Pm  hominis  vilitatem  floccipendendam , ideo  deTiamam- 
huius  indinationis  deTcribicur-Erintcndic  <p  deus  tann  lepucauic  hominem  q>  indinanicxcdos 
fuosfqicondefcendctedifporaicadl^ribtlica  publice  Aeuidcncainllrucndum  hominem. |^Et  de/ 
foendcs.Exo.i9.rcnbicutqidefcendicdominusrupamoncemGnaithoceftlneffeCla&  ligno  fcnlibilt 
apparuic-Tangein  monubus/veluc  pedibus  calcans  montem,S;fam^abuc.Scnbicurcnim  ibidem, 
totus  autem  mons  Gnai  fumabatteoqi  dcfcendiirec dominus  deus (upa eum  in  igne,  & afocndaeb 
fumusex  eoqaaGdefornaoe.(£rCorarcandocorurca.Scnbituribi.&cccccocpetnntaadu:i  ronictua, 
■cmicatefulguta-Ecdirpergeseos.  Subiungiturenim  mca.zo.cunCtusauccm  populus  videbat  vo/ 

CCS  & lampades/dt  fonicum  baccinae  montemip  fumantem ; & perceiriti  ac  pauoK  peteuGi  ftetemne 
procul . Pu  propterea  fubditur. Mitte fagirtastnas.ac  ftupefaaes  iilos.Stupcfafti  Sc  difpctG  defeti 
fcuncur  a fulgaribas  fit  lagittistquia  ceinci  a fulguribus  faginas  ^pdlac  ^ dongauenint 
lie  a monte. 

i)6incinanU0nU0  DCCCCdfO.  Declarat  quareduit  at  nodi  eumiexplicando  rpecialcm  corara  dei 
(tga  populum  irrad.monlltatamlibaando  eum  abinimicis.(UMitce  manus  tuas  de acdro/edime 
nefielibera  mede  aquis  multis.  Summane  tangit  liberationem  populi  ab  amalechitis/amotrfisac 
■Ius  a quibus  libeiacus fiut  populus  diuinamanu  tempore  moyG  fit  iolue.Aquae  enim  mult^  populi 

Caictlbppw  g II 


. psALMvs  ;cxtnii. 

fant  maltitvt  cdlatiir  ioan.apoc.  i y.rAIkniipopnli  ten  partntis  i popnlo  i&adia  patre  noftro  iacob: 
Et  nota  (p  damd  per  pronomen  meimonttrac  feipfam  in  prifeo  populo  iliael . lam  enim  diAom  eft  <|r 
granatnma(ftionis  eft  ifte  fermo ; & beneficium  ptffhmm  populo  / tccognofat  bemefiemm  Gbiprci' 
Ibrum.GrVanitatemDefcnbuncur  extranei  populi  a vanitatelingaffiradeztera  falfitansiad  otBe/ 
renriam  populi  iftad  eleAi  a dco.cuius  Imgua  le^rni  det  fonamllorum  autem  vanas  fidiulas.  Et  fimi/ 
lirer  dextera  populi  dei(hoc  cfi  vis  defenfiua  6c  pugnatiua>ft  dextera  veritatis : quoniam  non  eft  fid/ 
laxivcpote  virtus  diuina.Ocxrera  autem  illoram  eft  dextera  fallicatisrqmaeftfiaUaJSVtpote  vis  huma/ 
na.f^t  rcTpondcne  hxc  duo  duobus  ruprainduAis  beneficiis,  nam  os  vanitatis  opponitur  benefi/ 
do  legis : St  dextera  fiaUiratis  opponitur  manni  diuinp  mi%  de  exedro  ad  liberandum  populum. 
|IDCII6  caricum  II0UUII1.  Tra^cur  hic  illa  pamen^ben^dns  dommus  doces  manos  meas 
trcenrcndoben^ciacollatafpccialiteripfidauidiApopulo  fnb  regno  eius.  ^Vbi  nota  q>  inchoans 
a graciarumaCtione  ^atfe  cantaturam  canticum  nonum  ptoptet  nonum  ftatum  populi . ex  hoc 
enim  q>  nonum  canticum  cxplicatfnouicatem  ftarasfignificar.A  tempore  fiquidem  mo^  vfq>  ad  (an 
lemiftatuspopolifuitfubducibus&iudicibusralaalis  autem  tempore  mutatus  eft  ftatnspopnh  in 
legnum.Vndeexhociprotpdaoidraticft  nouu  cantaturum fe  didtifubinngcns  ftatim  it^um  fta/ 
tomidicendo  dans  ralotemrcgibus.dcdararhadennsdida  (pedare  ad  ftatum  antiquum  populiidi/ 
cenda  autem  rpcdaic  ad  nonum  ftatum  populi  quo  iametedos  eft  in  regnum.  P^in  viola  dciiaiul 
ideft  decem  chordarum. 

fjlUtCtll  rCgA>U0.Mattnam  noni  cannd^nouum  fcilicct  ftatum  popnli^tdpit  dcdaiarerde/ 
clarans  dram  Iduare  i^es.Et  dixit  hociquia  Cvtpatet.i.teg.S.&.ir^aeanor^m  videtur  dirplicuiC' 
fcdcoiac  per  hoc  quali  reprobus  regius  Ibras  in  ^pnlo  i(^  credi  poraiftet.^  Ad  exdudendiim  ergo 
hancfalfam  opinionem  didt  deum  faluare  reges.  Acfi  apette  diceret  q>  hcct  non  placuerit  obi  petitio 
populi  petentis  regem  ad  limiliradinem  aliarum  genriumrex  quo  tamen  conloififti|m  es  dans  fahv 
tem  rcgtbuspopuhtoi.Etdixitpluralitci regibus  non  folum  quia  dederat  lamfalntemplunbnste^ 
bns  populiCIcilicet  fanli  & iplirpluries  enim  deus  vtrunip  (aluauerat  regem)fedquia  ad  lueram  de  Bn 
tu  regio  loquirariin  quo  plores  fuccedunt  reges. Adi  aperte  diceret . dans  falurem  (hrai  regio  pr^uli 
tui  in  fncccdennbns  hbi  iegibns.CrRedimens  damd  fernam  fnnm  de  gladio  malo . Poteft  hoc  rucni 
ad  gladiiim  gohachrvt  inrelligamns  daoidem  fpeaalircr  mcmtnillc  bmcfidi  quod  fiut  initium  lib^ 
ranonis  eiu^Icltus  tamen  reim  videtur  hoc  ad  gladium  idbidenob  de  genere  gigantco.qoi  defidc/ 
te  daoide  rege  in  plioinifos  eft  enlc  nouo  percuteiervt  rcnbitor.:.teg.zi.  bbec  enim  propneraittedein/ 
ptk)  damdis  regis  de  gladio  malorqooniam  tunc  ran§  redemptus  de  gladio  fiut : qnu  param  abfiiic 
quin  percuteretut.  Vnde  8c  tunc  luranetunt  viti  eius aam  non  egrediens  nobifcum  m b^um,ne  extin 
guastiiccmamirrael.  ^ 

l^edimc  mc  1 libera  me  OC  manu  ftlionim  alieni  eff.  Pet  haec  duo  verba  collimt:  vninetfa  benefi/ 
Cia  diurna  collata  libi  St  fuis  in  vniuerfis  pr^liis  contra  tot  extraneas  nanones.Et  ncet  poiTit  textus  in/ 
telligi  deprecatiuc  vt  litera  fonatimagis  tamen  quadrat  contextui  fupenoris  patns  vt  deprecatio  ift»' 
fit  gratiarumaeiio.reco  lens  percepta  lam  beneficia  indoeia  per  modum  deprecationisjad  fignificaiv 
dum  feipfum  olim  fupplicantem  pro  his  beneficiis.Potes  luhilomtnus  inc^igete  q>  oommemoran/ 
tut  percita  beneficia  deprecatorio  modo.ad  obtinendum  confemationem  eorundem . p'De  manci 
filiorum  alicni,q<  os  eoram. Repetit  conditwnes  populoram  extraneoram  rupertus  fetiptas  & expoli/ 
tas.Vbi  aduertefimilebenefiaum  dmine  opis  liberantis  abcxtrancisIdeTcnbi  in  vtro^  ftatu  populit 
ad  (ignificandum  non  minus  gratum  me^  ftatum  r^om  populi  fui  qftanim  onfdemqnando 
eraclob  docibusimoyfcft:  iofnc&c.Foitcnimadliteramdaaid  curo  populo  foo liberatus  demana 
omnium  extraneoram.nec  folum  Iibetacns,(cd  mde  magna  fobiccuta  eft  profpcritas  immo  fodicitas 
popiiluqux  confcquenrer  defcnbitur. 

filii noftritjnOT  planteadult?.  (^onlmvSio  q.|feqoelam  fignificat totius  fubfctiptf  ptofpc^ 
hs  ad  liberationem  damdis  cie  manu  extranearam  nationumpt  eft  fenfns.Uberaih  me  ita  q»  iam  funt 
filii  noftri  atcflrAdnettehicdefcnbi  oOo  partes  fodieitatis  politic^r  quibus  demum  additur  nonaf 
fotroa  &tatio  rcliqnarum.p^^Primaeft.Filii  noftri  in  adolefcentiis  fuis  quali  piant?  adultfln  qua  pnl 
chnrado|vegetatioroburqiinnentatisranginir.^ilipnoftr?  quafianguhincifi  (imilitudinis  tem/ 
ph.Secnndaeftpulchnrodo mulieram,figni(icataexmembroram Mmeamentotum  commenfurani 
formatione licut anguli incifiihoceftficut anguli ftatuana  arte  inciftonibns  figurati.flrnon  qualcP 
cnnqitales  anguli, fcdfimiliradinis  tcmpliihoc  eft (imiles  angulis  qui  folent  lic  fieri  in  templis  tq^ 
funt  loca  celebetnma.Intenditenimpcthocdicereq>  filix  noftia: funt  ita  bene  (btmat?ficut  funt  fi/ 
gut?  in  angulis  templorum  exaCtis  icifionibus  focmat?.adhibenirenim  in  illis  magna  diligentia  vt 
commenforatafint  membra  &c  Veifignificaniromaras  muheram  ad  fimilimdinem  ornatus  fta/ 
matum  mulkbrinm  in  templis, qux  pulchris  SrpcxcioGsomacnaitis  decocanrar.ita<p  anguli  limi/ 


i 


I 


■ P5ALMVS  CXLIIII. 

Unidmitincifl/appdlatarlbnixinctreadRiiiilinidiiKOimalieram.ErponiCDr  locas  ptDlocatotqnia 
in  angulis  templomin  ixanc  ralcs  lbnif.Ec  loxca  hnnc  lailiiin  dkt  oidinancb  litaa.Sicut  templi 

angiiU  limilirudinis  incilL 

Singuli  uoflriploit  Tetria«ftabnndantiaftngnm.Qsfcfcfcnbittir  tanta  (pqniliba  angnii  ploii 
lnncfhigibus:&;Cqiio<l  amplios  cft>ffiindentc$  dc  alimento  in  alimentum,  (^od  pocellt^trivcl 
ad  dmertaalimenconimgcnctaqiucaqi  domus  plena  tticico  cffimdit  ttincom  in  otdeum:&  aha  hu/ 
inlmodi.vd  ad  alimenta  iuecedcntia  de  anno  in  annmmalimenmmvnms  anni  dfimdic  m aUmen/ 
ni  m li^iientisEt  vtro^  modo  attdhcur  magnf  abunoancif  .p^Ones  nolbf . Qutta  ell  molciplici/ 
tioouium.QiMdefctibiCDt  canta  qimiUemoltiplicancurm  decem  milia.hocenunlignificanirdic& 
do.a  miUbus^ecuplatf  in  compins  nollnsihoc  dl  in  lods  moltamm  viamm  ad  quf  conuenumc.  Et 
flood  dicitur  depuibas,mtdli^  de  tdiqnis  animahbos  gregalibus. 

j&OUCd  nolhi  Quinta  tobnr  animalinm  portantium  line  ttahentinm  hninfraodifc  hxedderi/ 
Bitnra  roboRbouin.Booes  noflti  faffaences/laborem  tum  arandi  tnm  trahendi  cunis  &c£t  in  his 
inteUige  robur  fimihnm  animalidadonera&rimilia.p'Nonh'aaio.Seaa/vnitasauicatis  efLEthiK 
delcnbiRirpernegationefiaaioiustqnianderancm  dmcacibusfchilmacafredicionesjhaCiiones  Sa. 
Ita  q>  fenlos  dL  non  hadio  pi»ulij(upplceft.p^  non  egrdlhs.Sepcima  ^ quies  populi . & hxc  de^ 


23S 


foibituperneganonemegteifasiquia  nullus  lam  dlegtdTnsp^uli  ad  pugnandum  cum  Enidmis, 
tanta  eft  populo  data  quies.p^  non  damoc  in  piatas  nolhis.Qdana  efi  uftina . Qnailignilicara 
pet  ne^rionan  damons  in  plateis.  Vbi  enim  non  eftiufticia.damores  in  plateis  audumtu  oppid> 
lofum^  peopeeeea  ex  negatione  damons  in  placosiiulhcia  lignificatur  vigens. 
Beatitudines|runr,popa]i|nolln,q>l?ciplifq)licvcdc(dipumeftip<i(^ticudmes  mquam  beacicudi 
ne  politica^beacicuduies/ronc  veie.popoh  q>  dominus  deus  dus.Nona  pars  bcatitudinis  adiungitu, 
hoc  eft  veta  rdigio.Qw  ligniRcaur  per  hoc  q>  dom  inus  vniocilbrum  eft  deos  eus:  hoc  dl  deiiu  qui 
cohcuabipro|&cumsdominasdignatarefiedeus|dignatntcoliabipro.amagna  enim  dd grana 
conceditu  hom  inibas  m deus  ftc  d^  nofteqqi  dignerar  k exhibere  nobis  colendam . p^Vbi  nota  q> 
hfcparsnonindancnrlicotalifindudffnncledvTeqaioalcns.unmovtliipetans  omnes  limuLVc 
cquioalcns  quidcmiqnoniam  dc  omnibus  limul  diClnm  eft  bcacum  efte populum  q>licip(i:&  de  hac 
vnaafdem  veibisdidam  efi  beatum  dic  populum  q>dominaseftdcnsaus.Vc  ruperas  auremiquia 
tanq  coitigendoiant  podos  omiflam  formam  radicem^  beantudmis  Tupplendo  adiunnt  beatu  eflie 
populii  q>  dommus  m deus  dusAdi  aperte  dicnet.beancudo  qua  din  beatum  populum  q>  ficeft  ipi 
eft  ex  beadtudinequa  beatus  eft  popalusquiadominuscft  deos  dus.non  enim  ex  ptfcedetibus  odo 
beatus  eftd  poputu.nift  beatinidmem  hanc  haberet  q>  dominus  eft  dens  das,tum  quia  ex  hac  radice 
prodierunt  omnes  iltifnidufitum  quia  hxc  rdigio  peifkiqformacifcniac  omnes  ftudus  illos . Vbi 
prudaisleClotanimaducitedaiiidembcnediceredcum.qui  iplb  dauide  regnante  liceam  libetauitab 
extraneis  q?  popolos  fcdiaratc  politica  Hmal  & vete  idigionis  gaodct.Amcn. 

C:  VVLGATA  EDITlQ. 

(f^Laudadodauid.  CXLIIII. 

X altabo  tedeus  metu  rex  benedicam  nomini  tuo  infeculum&inle 

culum  feculi. 

Perlingulosdiesbenedicamtibii&laudabonomen  tuum  in  fecuIumK 
in  feculum  feculi. 

Magnus  dominus  & iaudabilu  nimistSC  magnitudinis  dos  non  dl  fini». 
Generatio  & generatio  laudabunt  opera  tua:5r  potendam  mam  pranundabunc* 
Magnificentiam  ^odf  fan^rads  tuf  loquentur:&  mirabilia  tua  nairabunt. 

Et  uirtutem  tcrdbilium  tuorum  dicentt&  magnitudinem  tuam  natrabunc. 
Memodani  abundandf  fuauitads  tuf  cnuflabunt:&  iullida  tua  exultabunt. 
Miferator  K mifcricors  dominustpadens  multum  mifericori. 

Suauis  dominus  uniuerfistK  miTeradones  eius  fuper  omnia  opera  enss;. 

Confiteantur  dbi  domine  omnia  opera  tua:&  fan^  nd  benedicant  dbu 
Gloriam  regni  tui  dicent:&  potendam  tuam  loquentur. 

Vc  notam  fadanc  filii*  hominum  potendam  tuam  tSC  g|oti^  magnificendf  rv 


f j 


41 


gmcuu 


Ciiebli^pfdi 


C V*. 


1 1ndos  dlLans  daaidi.Ei  qno  apparatam  autorplidini  q materia  in  gcnachoccll  <b  mataia 
pfalin  I cft  laodaR  dcum.I  n rpene  aotemCvt  piamus  ipfc  pre  fc  rm^matena  cft  laus  dei  regis  eo 
vnioofi.ar  fpcdalica  luttorom  ac  iniqooaLin  tiocadarc  occupatni  cocus  pialmus. 


PSALMVS  .eXLV.  z)p 

T! 

cius  vnioofi.ar  fpcdalica  luttorum  ac  iniquoaetn  (locadarc  orxiipatm  cocus  pialmus. 

CSVMARIVM  EST. 

CT’rophaaIaodatmas(knmtegcm  vniuofiivbi  immenfltaccdd  nota  de  generatione  in  generatio/ 
nemipublicdip  culeum  dei  cd  miracolis  (ublccntnm  defdiplic,laodac  denm  regem  a tegnofa  bonitate 
omnia  conferaanceta  gratia, a mileiiooidia  eigaoolentcsfnmentcs  ac  diligentes  a Idgicudineira/ 

nm  et^  inioflos. 

QT  Perfona  loqoens  ptopheta  elL 

£3EaltdlxvDiaidirar  pialmus  in  paites  doastpiopoii tinam  materia;, & exeentioamiibi maMosdo 
mmus.  Vbi  ante  omnia  aduerte  q?  pfalmus  ille  ell  vltimus  inter  pfalmos  alphabcncos : dedi  ra/ 
nen  ei  vna  Iitaa,ralica  nun.QTProponic  doo  laodandaifcilica  deum  tegem,  & nomen  ems.Propo/ 
Bicdoosmodoslandadi.ddlicapa  modum  aaltacionis|dicedocxaIcabo:&pa  modum  bincdidio/ 
nis  feu  landis|dicendo.bcnedicam,laudabo.Ptoponic  diffcrcnciam  ccmporomidum  dicendo  io  omni 


cempons  adiedionqalccnus  rationis  tempusfignifkar.Proponitbts  laudem  nomen  dominijnon 
fine  m)dlcno,led  ad  GmiEcandiim  duplicem  (lacum  nominis  deiihocdl  notitie  humanp  de  deo.no/ 
nen.ndd  ad  ded  nora  ac  nominatum  a nobis  rpcdac.3liter  autem  notus  ac  nominatus  fiiit  deuste/ 
pote  pnrcotnm  patrum  vf?  ad  datam  Icgcmiac  alica  poli.  Vndcexo.ddidc  deus  ad  moyfen.ego  do/ 
■linas  qui  apparui  abrahamiifaac  & lacob  in  deo  omnipocente,8e  nomen  meum  adonai  non  indica/ 
ni  eis.Inten^t  enim  propheta  laudate  deum  Fmnomen  notum  pnfeis  patribus(hoc  dl  f m immen/ 
Gcatempotcncipdas^aefm  nomen  manifdlatnm  in  legchocdtFm  miloicordiamjgranam/boiitta/ 
COH  &c.(irEnlcabo  tqnon  in  tapfo  fed  in  humana  notitia  Se  laudcEc  apte  exaltationis  nomme  vti/ 
Cnr  proponens  llamm  peifeotum  parmmaat  enim  diuina  norina  tempore  illomm  can^  (latu  au/ 
Smmn:&;  propcctea  vant  exaltandas  deus  in  hnmana  noncia  deferibicut.  pn^ex-Multi  allaentcs  dc6 
dSe.neganc  iplum  dic  regem  vntuciliidum  negant  ans  pronidetiam.Et  idra  ptophaaproponit  exal/ 
Candum  denm  regcmthoc  dl  gubernantem  vniuetfum.h^cdlenim  prgdpna  mcencio  pialmi.  f^No/ 
nen  cuum.Malnvfnipantesfibi  licentiam  venerandi  dram  quocun^  modo,deum  tanq  arcanum 
^uiddanvignotum&mnominatumal&ranr.  Centra  quos  prophna  proponicbenedicam  nomen 
tonmiquo  notas  acnominatuses  rex  vnioeifi.l^Sccnlo  adimipa.Non  cefetTut gemitas  ad  menfuta/ 
dum  bmedidioncBuqnia  non  incendit  dicete  epego  fempa  benedicam.liedrdcrtnr  adtembenedi/ 
Aamtfcihoa  denm  tc^miac  nomen  dusdl  enim  Imfus-Exalcabo  te  exiflenrem  fcculo  ficfemptnS;  Ii/ 
Bilica  benedicam  nomen  tuum  (oculo  Se  fempa , vtpotc  nnnq  ddkicns.Poiront  tamen  hxc  de  be/ 
oediAionevenlican in  (ucoeliu generationum  ad  laudandam  deum-CT  Inomnidiebencdicamte. 
Status diuinplaudisdataleg^proponirarpahocqiomni  die  benedicendus  proponitur  dens.  Im/ 


■it  prophaa  q>  in  omni  dic  benedicam  teffupple  deus  mens  ta,ac  landabo  nomen  tuum/ampU 
nifcllaTnm,feaib  & femperiindcIicieRs. 
<[r(l(^3rtUdDOtnuni6.lBapichicpatsexeaithiataIiordine.Piio  traftacurtlla  particnla/exaltabo 
CcAcSecundo  iiia|inommdie&c.u^itraftabirnrRmnlrcpctica  patticnia/benedicam  & laudabo 
nomen  caum.<rE^rac  itaqi  prophaa  deum.ddcribendo  qoae  Se  qoomodo  nota  fuerant  de  deo  teni 
porepniromm  patrum  vlq>^legeaiicaliordine.Pnmodcrcribic  qnid  tuncfhit  nommdcdeo.Ma/ 
gnns  dns.fnic  cognitu  mncqi  deBscmagnusind  mole  fed  virtutcA  magnitudini  dos  n5  iodligatiot 
noc 


oino  ignotas(cxcoq)emagnos&magnitndodusn5eiuefh^bilis,appofDit&laudanis  valde  hoc 
dl  cognimsdignus  oi  landq&  dc  faAo  laudatus.p' Vbi  dcfcimunf  duo  in  prifeo  (bm : fdlica  (meli/ 
tasdci,&lausems.Etvtntn9qaadratallacoteilimonio  aao.d.apparaiabraham|iTaac&  lacob  in 
iko  omnipotcnte.Omnipotcntia  enim  dl  magnirudinis  dininc:& apparitio  mfett  landcm.fiJGoiq 
latio  genaationi.Dcrcnbitorconld]uenca  m^us  qno  diuina  lucc  notitia  petfdKtaoitifcilica  non 
pa  fcnpturas  Ced  pa  craditioncm.C^ia  gcnaatioipanum , genera  cionijiilumimjaudabit  opera  tnaf 
cicationisfic  aliomm  qna;  pollea  moyfiu  recitanic  m gendit&fotntndines  tuas  annundabunt.Fottia 
operaCvtoposdikruii&cneiiionisrodomg&cXniTitiiiiiocs^PpcUar.Fatnta  laudabirSc  annunda/ 
Imntiad  prereritum  laudatus  refaunrar. 

^PulcIpzitudincm.PoIlddcnptam  nodriam&modnm  »udprifcos,dc(cribir  notitie  angmcttnn 
t^KmoylvantetamailcgqaoceilapriocipioqaomoylamiirasclladpptmediKan  de^gypcqt 


PSAIMVS  ■ .CXL.V. 

vHf  ad  compktnm  tranfimm  maris  rabrL^PuIduitndincm  honons  laudis  nut  & vnba  Grparato/ 
tumCideftminbilmm)tDor6  loquar.  Duo  pamoyfai  piopofira  adedoctndum  populum  tangit 
Altciuq) populus  voc^atur  ad  facnficandom  deo  mdefim.&conlii^Dcnter  in  terra  promiflio/ 
nis.Etquo  ad  hoc  diar.Loquarpolchntodinrm  hononslaudis  tu^ihoc  dt  honorabilem  pulduir 
tudmem  tua;laadis.Volcbatenim  deos (p populus  laudaret  ipibm  pulchritudine  honorabili.  Vn/ 
demoyfesdixitadpharaonem.abominationem  a^yptiotil  immolabimus  deo  nolitolao.&  Altctfi 
<p  milTus  etar  ad  faciendum  prodigia  fic  miracula  palam  in  fgyptiis.  Ecquo  ad  hoc  didt.  Et  verba  te/ 
patatDmmruommloquar.^Etfotticndinemtcmbilium morum dioentEScCtus  fublaucns  ezhis 
propolins  defcnbirar : q>  hebrgi  & fgyptii  dicent  fomeudinem  / potenciam.roomm  tembiliomjpto/ 
digiorura  qmchida  fune  per  manum  moyit.  Vbi  nota  diueifbm  modum:  dum  duo  pnmacxpucac 
in  pnma  pafona  lingularis  numeri | loquar: hunc  aurem  effectum  explicat  in  tertia perfonaplu/ 
ralis  numen  ( dicentex  ipfo  mnoducendi  modo  defcnbens  otthnem  lei  gelff  icp  moylcs  dicebar  pii/ 
ma,& communiter  omnes  dicebant tetnbilia  robrccuca.p^magnimdi^cuas  tecen(dx>.  Icenun 
redit  ad  primam  perfonamidefcribcns  verba  moyli  fiipamarc  mbium.qnando  fupementencepha/ 
raonc  cum  excram  foo  populus exiflcns  cum  moyrepcitemcas  ellvdde.Tuncenim  moyfeani/ 
roauit  populum , comemorans  magnam  dei  porenriam  . ftate  & videte  mirabilia  domini 
ao.  i4.Hocenim  tangi  edicens.^  magnitudines  mas  lecenfebo.  QTEtecceefieCms  in  terna  perfona. 
Memoriam  mulri  boni  mi  effluent, & lulhriamtuam  cantabunt.  LamdaSc  granammaSio  populi 
irradfubmerfopharaonccum  fuisitangimriScipcantauerantmcanm  iuihtig  da  qua:  robmeife/ 
ratfgyptios.Sc  in  dTufa  grariaramaCtione  commemorando  bonitatem  diuinam  mulnplidcer  (ibi 
commomcaram.Metaphotico  Termone  deferibit  effluenr  memoriam  multi  boni  tmlad  (imilituifi/ 
nem  vafomm  ex  plenitudine  vndiqircdundannum.mncenimrccordan  tot  bonommqme&ipli  Ac 
partes  eoram  rccraemnc  a deo.tam  pleni  recordationibus  defcnbuntur  vc effluerent  lau^do  deum 
ob  mulnmdinem  bendiciorom  diuinomm. 

^Ublfcricord  i niifcnno!.  TiaAamr  hic  illa  pamculajin  omni  die  AcHaOenus  tnim  defoipiit  exal/ 
tationemdei  in  l^nalit  laude  patrum  vTqi  ad  tempus  legisakinccpsmtenditdcrcnberc^noti/ 
tiam  ac  laudem  a tempote  lcgis.u  quoniam  propofuicnd  Tolom  benedicendum  deum  rcgemifel  no/ 
men  aus  tam  cogniram  ante  legem  q fub  Ic^.ideo  mchoat  a nominibus  diuims  notis.&  deinde  lao 
dar  ipTum  nomine  regis;&  TnccmineFm  aba  nomina  hicpropoTicadcilicet  q>  bonus  eftiip  milcticont 
mifetacorimagnus  gratia;  & longus  irarum,  vt  lic  nihil  remaneat  propolitotum  non  rractacu.drPro/ 
ponit  ita^  quattuor  nomina  dei  regis  manifcftata  in  lege.Quomm  tamen  quairum  comput^um 
df  cum nommibusnonspnTco flatui iquoniam  TpeCiac  ad  errationem  ArconTcmanonem  ranm, 
quam  genaatio  generationi  tradebar.pMiletlcorsArmiTcrator.Pnmom  nomen  ex  interno  a/feOa 
ad  milerendum  Se  exteriori  opere  (oblcuancemi&nasidoplici  vocabulo  exprimitur.^  Longusitamau' 
Secundum  nomen  a limilitudine  hommum  qui  dicuntur  longi  in  expeditione  negodommCquia  Tei 
|tcerpronahnncnegoaamIongum>lercnbitoiT(ignificans(pdens  protrahit  vindiClas  in  longnina 
hocell  non  cito  ponic.lcddiffiaTpomie&vindicare.hoccnimlignmcat  longos  traram.r'Magniia 
gtariar.Tcitium  nomen  damm  Cii  Vbi  prudens  ledoraduerteduo  prima  nomina  tefpicete  malum 
vel  fubleuandnm  nelpunicndnmthoc  autem  ternum  refpiccre  bonum  line  mentis  conferendum. 
C7Bonosdommnsomnibus.Qnartum  nomen  a communicatione  dixiina;  bonitans.non  iflis  aut 
illis  Ibi  omnibus  rebus.  pTt  mifencordi^  eins.Explicarar  modusquodimnaboniCas  omnibus  cotn/ 
municacuctrcilicct  (ic  q>  m mileria  eflbit  res  omnes  fi  non  pamciparcncdiumam  bonitatcm.Hocenf 
lignihcatur  dieendo.fie  mifencordipemsTuper  omniaopera  aus:nocdl  tollentes  abomnibus  operi/ 
buseiosftatummirerue.Etpermilimamintelligehicnmilom.Eflemm(airosq>  deusellbonus  otn/ 
nibnslicipvelutafltCiomiletentisilubleuatomniadenihilo.motnnibosenimopenbus  dei  inucoi/ 
tnr  aliquid  cteatum  ex  nihik>.&  mrfus  m omnibus  operibus  dei  inuenitur  (onper  Tubleuatio  ab  ali/ 
boo  malo  feu  aliqua  priuatione.non  ex  debito  aur  necefTirate  aliquaifed  tanq  a affeChi  miTerencis  a 
txo  procexkns.Ecpptciea  mento  diatnr,A;  milcricordia;  ausfuf^oia  opera  eius.  P'Nota  hic  moy/ 
ftnxxo.)4.luec  dei  nomina  dixiflc  tranfeunte domino:  vt  indelumpca  qoathic  rtccnfiamntmlinneiit 
m de  reudaca  notitia  dei  tempore  moyfi  efl  fetmo. 

Confitebuntur  tcExpUcatis  nominibus  quattuor  dei  rc^  vninerionim/incipit  pphera  exeq  ppoO 
ta.Et  pnmo  laudem  da  regis  in  pnndpio  propofititum  w omnibus  operibnsdei.diocndo.Cdmbfi 
turccdomineomniaoperaraa.nonq>resomnesinrelleCtnmhabeantconfitendideom:rcd  quui  res 
omnes  matenafunt  laudandi  deom,nullum(pdl  dei  opus  quod  non  litmaterialaodisdiniiub  Et  in 
hoedido  dauditutqi  nullum  opus  dei eflnn^auc  malum  aut  virupetabileCtr^fonc  multa  opera 
hominliXrd  quodliber  dei  opus  eft  materia  laudis  diuinae.Maxima  efi  artificis  liemus  omne  opus 
cft  materia  laudandi  aitihccmA  6c  magna  det  laus  (p  omne  opus  aus  cll  materia  laudis  dimop.  pEt 


r 


PSALMVS  .CXLV.  257 

gtatioIT  Rii  bcnedicmt  tc.Non  dixit  & omnes  homines.fel  gntiofi  cni»  virtute  baiefioenti^  gntni/ 
tf/apUcans  iuftos  landantcs  deum.ad  difiocnciam  iniquorum  qui  non  laudant  dominnnuco  ^coe 
tnm  iniquitas  non  eftopDsdd. 


Honoiem  icgni  tui diccnc:& fortitudinem  tuam  | hoc  cii omnipotentiam  tuam.loqnmmr  1 gratiof! 
tui.H*c  duo  pra^cabunc  prophetat  tni.facerdotes  tui  Src  Ad  «ciendnt 


W1.1  »i.v  uu«  um  (are  filios  adam  roitimdi/ 

ncsaus(da:&  honorem  decons  regni  aus.  Ad  literamdiiimbuntnr  moyfcsiptophctf  & rdiqni  muii/ 
ihi  kgis  annunciantes  populo  honorem  diuini  regni  ilioceft  honorem  non  curpcmjnon  fordidumf 
non  obfcpnum.lol  decommidebitnm  deo  quia  lex  eft  totius  vninerfi.fir  potennam  d«  extendentem  ie 
luper  ommarad  hoc  vt  (ciat  vnineifi  filii  hominum  vtriitp  horam.Et  dunc  hoc  ad  diffoennam  prifd 
Qatus  ante  legemiin  nuo  non  annundabautut  publice  populo  ea  qu*  dd  funtmon  enim  habaant 
legem, neqi  erat  populus  hbct.lolctantdodnnp  domdhcp  patribus  inftnicntibos  filios  :&ficdegt/ 
neratione  ui  genaanoncm . Ita  q>  per  hoc  dderibitut  ampliata  & magnificata  nonba  ac  Uutf 
dd  publice. 

IRCgllum  tUinTI-E*phcar  propheta  vttunqi  annundanim.Dc  regno  qnidcm.Rrgnnm  tuum  legnll 
ommummondoramicompi^henfionm  eft.non  q>  plores fintmundiUcd  quia  G eflennilnres.qoot/ 
ainqi  cGentcompt^hcndctcnturfubtegno  tuo.Quarasetiam  pluralitas  mimdorum  rcfctnpofTit  ad 
diuerfos  Ihitusrprouc  drihnguimos  mundum  prdaitem  a mundo  futuro.  Vd  etiam  ad  diuofas  ma/ 
aimasvntueifipaitesqjroutdifhnguimusmBntinminftnorcm  a mundo  (bpenon.Etbreoitcr  quO)* 
ms  modo  diftmguantnrmundi.tegnum  tuum  eft  regnum  comprphenfinnm  omnium  mundommt 


ita  1^  nihil  eft  au"?  dTcpotefl  exemptum  a tegno  tuo.^T)efbtntadmePoteftas  tuam  omni  generatio/ 
nc  & generationqad  o mnia  fecula  lie  extendit.  T 


^ ;.Bfic  ex  primo  vniuctlsibtasietum.cx  fecundo  vniuet/ 

lalitas  temporum  fub  regno  od  defctibirur. 

0nftCIUftn0  OOflliniW-Laudato  deo  rege, laudatur  idem  bonos  oranibnsidefctibcndo  diuinam  bo/ 
nitatcminconfeniationcreinmomnium.tnm  conferuando  fpeaesietum  perftrccefliuam  genera/ 
ftonem.Haxenimconfcruatiofigmficatntamctaphorafnftentanas  cadentes  &engenns  daedost 
■d  fignificandum  duas  aftiones  concurrentes  ad  confetuationem  fpecictum.Quarum  altera  eft  con/ 


feruatio  indimdnomm  pro  rcropote.Et  hatcfignificatorperfuftcntanonem  cateitium-  fingulanaai» 
«(oiacormpnbilia  funt.cadentioos^imilannittacoonltqncntcreoram  conlduacio  ruftentationi  ca 


-I——"-—  — - 

dentium  ammilarur. Altera  eft  Tarrogatio  facccdcnrinm  pro  corrupns:hoc  dl  filioram  pro  patrtbas, 
& vniuerfatitct  fucccdcnmim  loco  corfuptotum.Et  hax  aGimilatur  cteAioni  deieAomra.^enim  ve/ 
hr  eitAio  colUpfommifurrogatio  fiitiitioin  loco  coiruptorfliiuxta  illud  eca.  y».  mortuus?  pater  eiusf 
Ce  qnafi  n5  eft  mottuus.tdiqoit.ndimilc  fibi  poft  fc.piom  quarum  ad  abationem  omnium  qua:  ve 


gttanror.Hax  enim  fignificatut dicendo jOcuIi  omnium  ad  te expcAabunc.  Ad  fitnilirudmem  (afpu 

aenrium  (anorum  in  dominantes  fibiexpeAandodbum|delctmituti) 


, bitur  naturale  defiderium  omnium 

vitabilium expcAantium  adeo nutnarVndea:fobdimt.Ettudahs(eris,asabnm  fuum/ptopot 
donammillismccfblamcuilibetdbumpropoftionatnm.fedetiamintcmporclbo/hoceftintcmpo/ 
tequoopiorteteosali.Hocemm  videmus  implenquotidiefm  dlucdiu panes  mundi. 

3poicn0  maniW  tuae.  Modus  quo  deus  pafeit  viuenajdelcnbitot  ad  fimilirod  1 nem  aperientis  ma/ 
ims  ad  largienimvEt  fatnrans  omik  vinum  compjacentiaihoc  eft  qnodiibet  rc  ddcAante  ipfnm.In 
quo  fignificator  ruamftima  piouifio  alimentiidom  pronideturdeabo  quo  adneceftitatem,&  ddcAa 
Kli  quo  adappttittm],&te«paRcongrao. 

3ulnieooniinne  Laudato  rege  bono  omnibus, laudatur  modo  magnus  gradar.  Vbi  aduette  q>  ha 
Aenus  landauit  regnum  da  f m id  anod  commune  eft  rationabilibus  & ittationabilibusimodo  iiK? 
dic  laudaie  regimen  dei  f m qi  ptoui«t  ranonalibns  cteatuiisircfpeAu  qoaixun  poGta  (iint  fupctins  il/ 

Ia  nominajmiferarorjmiftiicoisilcntns  irarumiSc  magnus  granf.lu  qi  hic  traAatnt  r^men  da  refpe 
Au  ioftorumk  peccatorum.  Wnchoat  a grana.  Verum  quia  humani  principe  Hta  fc  exhibent  gia/ 
rtofos  mnlds  vt  tamen  aliis  fe  ehibeat  iniiiftosCvt  patet  iq  prinapibiis  quos  videmus  ptofufc  pro/ 
digoscifca  quidam,&ex  alia  parte aaaro,vraproresi&  fiede  fimilibus)ad  adudendd  tale  monlnuo/ 
fom  regimen,iungitprophetarimul  in  regimine diuino  gratiam  &mfhdam  laltrcndo  icadeum  efle 
gradum  in  omnibus  openbosfulsq/ tamen  in  omnibus  enam  eft  mlhis  .quod  eft  diAu/q»  fine  cu/ 
uilginiariaeftdaisomnibusgranprns&venficarorgradadeiin  omnibus  radonahbus  creatuns, 
qM  fofe  font  capace  gtanpqma  Be  punit  atra  c6dignom,af  remunerat  fupra  condignum.  Magna 
eft fiquidemddgfanaergapeccatoicsq» non cxteiminat eos ftanm:  quum  peccator  indignus  fitpa 
nequo  vefeitut.vtinqmtaug. 

^TOpinouuaOOItlinuftXaudatur  deus  mifcricors , a hoc  q>  colnidbns  eum  ad  fimilicndinem  p 
■Mnqui  fc  exhibetiquia  eft  ns  propinquus  non  loco  ftd  volumare  bcnenola  ad  falmtm  eororo  in  veri/  e 
(atcHocdicitnt  aa  difterennam  eorum  de  quibus  (cnptum  cft.populns  hic  labiis  me  honocat,oot  au 


irOO  ■!(. 


i 


PSALMVS  .CXLVl. 

Kffl  coram  longe  c(l  a me.  In  veritaK  liquldcm  vocant  deam, qoi cuicui dinino  conlbnnantvk 
tam  fuam.  r 

C(oluiltdtai1tilliaitiuiII  fc  faciet-  Laodarar  deus  mireratoc  ab  opete  o»  timentes  eum  triplici 
Primum  dlfacict  voluncaccm  cimcnnom  fe.  Non  diat  laaet  peanoncm.tcd  voluntarem : quia  bo/ 
nus  dominusqui  negat  qaandoq>  quod  perimus,  vt  tribuat  quod  vellemus  Ii  cognofccmnus  magis 
valia.p^^ccundiim  cIlAciamorem  coram  audierim  cnbalaridqintimorc.pTctaani.a(Giluabit  cos. 
Hic cficetus rertio defcnprasiinFallibilis efl effectus duarnmprxcedentium  aCtionlLnam ita  deus aiv 
dicclamorcm  Stfacic  voluntatem  timentium  fqvT  tandem  funereos. 

£u(todicn0  DOminue  omnee  Dlli^entee  fC-Hoc  eft  ropremu  miferatlonisOTUs  in  hac  vica,qi  do 
05  coram  vigilantem  ad  limilitudincm  collodis  exercet  rcfpeau  diligcnum  k.f' Aduerte  hic  ttes  gra/ 
dus  lallorum  c6mcmorari:ralicet  colentium  deum  in  ventatqtimentium  deomiSe  diligentium  defi. 
Et  colcnnbus  quidem  defcnbiror  deos  propmquusipr^ilantibas  autem  multo  nmote  dci,dcfctibitut 
audiens|faciens  voluntatem  eorumjSc  tandem  faluans-diligcncibas  vao(hoceft  amote  ipfius  arday 
tibus}cullos  dcfcnbitur. 

tE  t Vlliuerfoe  inipl06  tKlhllCt.  Laudatur  demum  deus  bngus  irarumrdicendo  ip  dcfltaetrnoii  fhu 
tim  fcd  in  ratarum  procrahoKlo  punidoncm , vnmeribs  impios . vbi  aflmtur  punitio , procrahen/ 
da  tamen. 

Kaudein  OOnnili-Decurlis  fpecialibos  rationibus  laudandi  deum  ex  diueifis  nominibus , condudit 
propheta  nmpliciterSrabroluce  laudandam  deum  a fq&  benedicendum  nomen  landitadseiusab 
omnicamcSinc  per  camnn  intdbgasomneanimal/iue  rdiquum  genus  humanum  | aocidiquuni 
populum.  Ita  q>  intendit  dicere  q>  ego  ore  ppno  laudabo  ddi,&  omnis  cato|hoc  efl  vttiiiliplaaisaia 
res  & fccmm^  omnes  benedicent  nomen  domini  Aracn. 


CVVLGATA  EDlTlO.fl^Halcluiah.  CXLV. 

jp  Auda  anima  mea  dominumtlaudabo  dominum  in  uita  mea,  pfallam  ded 
meo  quandiu  fuero, 

I Nolite  confidere  in  principibus : in  ffliis  hominum  in  quibus  non  eft 
falus. 

jjExibit  fpiritus  rius  K reuertetur  in  terram  fuamiin  illa  die  peribunt  om 

nes  cogitationes  coram. 

Beatus  cuius  deus  iacob  adiuror  clustfpcs  eius  in  dominodeo  ipffas  qui  fcdtccchuo  X 

terram.marcSi  omnia  qu{  in  eis  fune.  ^ * 

Qui cuff odit  ucritatem  in  fcculumt  facit iudiaum  iiuuriam  patientibuj,dat  efcatxk 
efurientibus. 

Dominus  foluit  compeditostdominus  illuminat  c(cos. 

Dominus  erigit  difosdominus  diligit  iuftos . 

Dominus  cuftodit  aducnas:  pupillum  & uiduamfufdpiet.at  uuf  peccatorum  SCf 

perdet. 

(Legnabic  dominus  in  feculatdeuus  tuus  fion  in  generarionem  Sl  generationem» 

ICIVXTA  HEbU^VM»  CXLVI» 

X.  -r  vAlduiaht  lauda  anima  mea  dominum\  ' 

e Ptopbcta.£^Laudabodominum*inuitisnieis:cantabodeomeoInopae meo* 

3 Ne  conHdice  in  prindpibusrin  filio  adam,q>  non  d falus. 

Un»^»  ...  .,  . . • 

4 Egredietur  fpiritus  dus,reuertetut  ad  terram  fuamt : in  illa  die  peribunt  co^catu^ 

nesdiu  « 

Aniiau««  ^ ^ 

f Bcantudines  cuius  dou  iacob  ia  adiucorio  ous:  expertio  ^ lupa  donuoo? 
deofuo.  , 


« 

7' 

« 

9 


PSALMVS  .CXLVL  , X)? 

Faciente  coelos  OC  terram /tnare,«Bbmne  qood  in  eistcuftodiente  ueritatem  feculo. 
Faciente  iudidum  ralijniam  patientibus,dante  panem  efurientibussdominusYokxeni 
uin^os. 

Doniinus*aperiens  cfdstdominus^erigens  deiedos/dominus^diligcns  iulios. 
Dominus^cuftodienspertgrinostpupillum  Kuiduam  roborabit,  dc  uiam  impiotom 
torquebit.  i 

■fi  fgnahir  dominus*(ecmo,deus  tuus  fion  generationi  OC generationi Aaldu lah. 


rf-i  Imlns  aut  natius  eft  aut  haldu  iah.  Dico  autem  hoc  quia  in  quflhoncm  \xititnr  an  haielu  iah 
hk  rcnptnm  fit  dtulus  an  pnncpinm  pfalmi.Ctedidaim  ego  pnndpiura  eflcpralmixo  qicon 
Ibnat contextui pfalmi  (pptpnaitatasfitpopnluscmpofteadicituflne  confidiK  in  onneipibustSe 
In  calce  pddmi|<fcus  tuus  fion  Sct  I ncpiat  ita^  plalraus  >fte  ab  haldu  iah  (hoc  e laudate  denm^ficut 
& ttnninatut  in  haldu  iah.qoiuis  ecclefialhcus  vfus  nec  m priapio  nec  i fine  pfalmi  catet  haldu  iah. 

Materia p(almiCvtdarcplalmusi^tdlatar.'^exhoitano populi  ifradjpct modum  tame  laiKlis,ad 

confindam  in  deolbloko  q>  farctas  tam  vitp  § opetum  noRrotum  non  ab  homine  (d  a deo 


pendaethabetut. 


OrSVMMAR.IVM  EST. 


^Propheta  vbi  populum  animamqiptoptiam  inuitaniraddimnam  laudemiSd^fum  protulit  lan 
daturum  deum  ratione  tam  vit^  q opois  ptopni.monet  ne  confidant  in  hominc)altait<ybeatos  con 
fidentes  in  deo:aIhnensdida  ex  conditionibus  inde  hominis  hinc  dd  ptctinsiplbitibos  4:  futuris. 


CTPeifonaloqaensptophttaeft. 

TT  31du  kp.  Diuiditur  plemus  in  partes  duasrptopofitiuam  materi9,&  executiuamiibi  ne  conn/ 

jriditfcCrETOponcndoinaitat&explicatmateriam.fimulabeiemplomonens.Inuitat  populum 
i(tael,dicedolaaMtedenm.inaitat&animam propriam, dicendo  lauda  anima  mea  dominum-Oei' 
oemit  matenam  laudisfimol^  monet  populum  ad  laudandum  deum  ab  exemplo  fuo , dicendoLao' 
da^egojinnpiam  ego  laudare.dominum  m vitis  meislratione  vitf  mep.  H*c  eft  ptima  paB  mate/ 
np.Cantato  oeo  meo  m opete  meoiratione  operis  ma.Et  hzcell  altera  pats  matenac-ProTOnit  enim 
laudandum  efle  deum  ratione  tam  vitpq  opms.^Vbi  adueite  q>  ad  litetam  intedit  propheta  mfbue 
re  populum  qiomniabonaqu*  habet  populus  iiraclcfiue  ad  vitam  fiue  ad  opera  eorum  fpedenO  ha 

betadco,&non  apnncipibus;pntamoi'lqiofut)famade|lanlc|daaide&c.&ptoptereadi*et  confide/ 
le  in  rolo'deq,&  folum  deum  recognofoete  autotem  bonorom  loonim. 

C COnndltf-  Incipit  hic  pars  cxecutiua  tak  ordme-Pnmo  tradatur  illa  patticnlajdeum  um  dnm| 
oppofito-Secundo  tradatur  eadem  a propofiroiibi  beaatudmes.Tertio  illa/in  vids  meisfibi  enSo/ 
dknte.(^uaiTo  illajin  opere  meo/ibi  dominus  roluens.(^i^o  completur  ratio  vtrotd^iibi  regnabit. 
QjEjrolicat  itaqi  quorfum  & quo  lenlii  innitet  ad  laudandum  denmdalicet  vt  dens  & homo  oppond/ 
nir.Dupliarerfiqaidm  potelt  homo  confiderart Vno  modo  vtlbbllatdeoA  fic  laudate  hominem) 
confidm  in  hommqSe  attnbuerc  homini  quae  funt  hominis  minilbi  dei,nd  vetator  led  laudabile elb 
immo  ingrati  animi  ellix non  lecognolcett  hominum  minilhotum  da  beneficia.Et  fic  confideTatus 
homo  non  opponiturdcoiquomamconfideratutvtfubftatdco.^Alttto  autem  modo  confideratnr 
homotanqmfapfiim  caput &ptincipiamjnon  habita  rdatione  ad  deum.  Et  fichpmo  opponitnt 
deo:quia  v^lut  alterum  caput  ddlindum  c regione  a deoiconfideratut.  Et  fic  feriptum  eflmalodidos 
homo  qm  confidit  in  homine  hiett.  i y.Et  luna  hunc  fenlum  dicitur hitnc  confidite  in  piinapibos| 
canq  capite  vndepaidet  falusiquia  fiducia  tanqin  capite  rcTeinatnrdeo.lntenditenim  ^hoc  deda 
rare  q»  ad  hoc  inuitat  ad  laudandum  deum.vT  lecognolcatur  deos  caput  6c  aritot  bonotnm,&  no  pri/ 
ceps  aut  homo  aliqiiis.Cum  quo  tamen  flat  q>  principes  & homines  pofTunt  & debent  tccognoCa  vt 
miniftn  deiiSe  potdl  homo  in  eis  confidere  in  giMu  eotum.Cvt  minilmfont  dd. 

3n  (yioadant-  Vetatur  confidentia  in  potentam  humano/dicendo  in  pnndpibustin  viribus  natu/ 
^dicendo  in  filio  hominis.Et  tatio  fabditar.qi  non  d falusihoc  eft  ip  non  e(l  ul  ^cultate  dos  dona/ 
le  falutemrquia  non  habet  (alutem  pro  fe  filius  hominis.  (^i^  ftatim  probat  ex  hocip  eft  mortalis, 
^gredietmfpiritus  dus)filii  hominis.Non  dixit  egredietur  anima  dus,&d  fpiritus  dustqma  aninue 
oftiaumeftin  folo  corooteinS enim  animat  nifiadftenvin  corpore-Egteditur autem  fpuitusrhoc eft 
inftatura&offidumlpiritos.animaenimegteflaacotporeiexiftitillomodo  quocxiraint  (pintuales 
fnbftantif|&: officiis  vacat  fpiritualisfubftantiat.Etreneitctarinon  rpiritusfed  filius  hominis fin  cot/ 
pus(in  tenam  liiam:ioxta  illud  gene,  j-puluis  es  8ein  puluere  tencrteris.Et  propterea  diifta  eft  tena  ma/ 
icna  lpGus.rin  lUa  ^ penbant  co^tanones  eius . non  fblum  petibit  ip£c  homo  in  die  moitis  in;; 


PSAIMVS  .CXLVI. 

fcd  etiam  p^ant  cogitationes  du5fhoibiim:hoc  rlldifpoficionesckraciaido/deadimiandoi!^  fimi 
libos£cduit  hoc  rc^tendo  ad  id  quod  ductat  de  pnnopibus  non  poflunt  (aliiatt.qoiapcieuntn5 
iblnmipfi  fcd  dirpofitiones  coram.  * 

3C>CjnfUdinC0.TniCtatnr  hiceadem  patncola  a propofitoimanifcftando  in  deo  inueniri  lationes  c6 

fidendi  in  eo, non  ad  modicumaliquidvitandum  aut  confeqDendumffcd ad  plenam  fcdiatatem  al/ 
(cquendam.^Et  per  oppofitum  ad  ttes  conditiones  humanorum  pnncipam/condiriones  dei  dccU 
rat  adbeatirndmcm  popnli.BcatitudincsifcrliCitate  prpfentis  vine  ad  litetam  & in  fpe  funt  poe 

pub,cuius  deus  iacob|hoce(l  populi  dercendentis  a lacob.in  adiutono  eiusffupplc  dhexpedatio  emsf 
fcilicctpopuli.fupcr  domino  deo  fuo.Dup  conditiones  ad  beatitiidincm  concurrere  defcnbuntur. Al/ 
tera  ot  parte  dwlaiicet  effe  adiutorem.  altera  ex  parte  hoministfalicct  confidetia  in  deo.  Quas  ficln/ 
telligc  » fecunda  cft  cxpiicano  pnm<e.aplicar  enim  populum  cuius  deus  ell  adiutonclle  ronfidentem 
in  cto.lta  qibeatirudo  populi  in  poteftate  ipfiosde(aibitnr:q>ralicet  confidat  in  dcoiquia  conMcn/ 
tino  dedi  adiotoriomm,qdpaficitbcatitudinem.GrFadcnteccd6s&tcnam,matc  &omncquo4 
in  ds.Dueratdcpnapibu$hiianisq>  erat  filii  hominu,didtecduerfodedroiacobq>dl  faftor  oiom. 
^Cullodidc  vcntaK.Ducrat  de  piinapibus  hiianisq>n5ei  falusidicit  modo  de  deo  q>  o^m  falntefii 
cit.Ec  inchoat  a Mima  radice;  hoc  dl  a promiflione  fada  pnmis  patria  chis.qifetuauic  l^feraac 
ea fectdb pmiiro.PromiferatJi.deus tam abrahp gen.i5.q laeob gen.4d.q> rcduceiet populum  de eg« 
pto,&darerpromiflionistcrtam.Hoccnim  cdmuiiis (alutis opasfigmficaturdicedo.cuftodiente  ve/ 
ntatOTfcma  habete  adimplendi  pmifia  fcculofquattf  genetati6is.cura.n.veracitatis  e facere  vrdixir. 

c.c  I 1 f primus? 

vilall®^ 

ii.^Si  latinitas  pmitteict.diiiho  intctptata  calsniam  panenbusfintcrpmirf  calOnians. 

Dante  panem  cfunentibusitum  manna  in  ddertoitum  pane  hocefl  vidum  netxflarium  in  terta  pnv 
mifnonis.Erhocadlitcram  videtur  intendere  testns. 

iDoniinue  folucne  vinctoe  Ab  hic  que  fcqn(inirbcnefida,fpcaat  ad  tepora  gbns  poli  lofoe  opp& 
(i  fnnthcbran  a multis piiapibus|&  adeo  libciati  diucifimode.ita  q>  tepore dauidisfnit  plene  libera/ 
tus  ppl's.(rDns  foloes  vinClosHacc  oia  quae  fublequfimr benefida  diuinafeiperietia  cfipiobauitidQ- 


ledio:cpds(hocdlclaufisincarcetcCgnopoiruntvidaelomen)apeitBsdlcaicendeduats  inpeu/ 

gfinas  terras/affmt  dens  cullos.Ha:c.n.oia  videtut  vfq»  ad  tepus  dauidis  adimpleta.CTQuibns  addff/ 
tur  duo  alia  fijtura.f.pupillu  & vidua  roborabit, & viam  impio^  torquebir.Ncc  ideo  futura  defcnbun 
rurqa  no  fint  adimpleta  ficut  & cacreta  narraraifed  vtcz  diurna  in  his  duobus  pedimmntia  (igni/J 
catap  verba  fiimn  misiitdligarar  fiirara  et rdi^  opportunabhfiaa.nio  auti|reWc  fola  fetiptaifint 
in  futuro  dh  ga  milmp  pnorcsC.f.vinculoifi/carc^lddedionu  ac  pcicgrinanon&)&  trafitonf  erant 
&defierantm  populo  tam  libero  fub  regno  dauidis.Hxc  autem  duo  nungdefirduta  ctant.nam  fhu‘ 
Ius  pupillorum  & viduaram  femperin  diqmbus(aloattin&  fimiiitcr  via  impioram  femper  inomirnr 


t prophm 

tot  falotifera  bendicia  exhibita  popnlo,ad  dedarandum  q>  omnis  (alus  popub  eft  in  facultate  deuve 
experccpttsbeneficiisconfideretindco. 

TRegruWtOOmillUfl.  Dixerat  de  prindpibnshumani.vfgtedletutfpiritiisdusttnettetnr  ad  tenam 
fnam  Ac.diciceconuerfodcdeoq>rcgnabicdommus  anrnojiofolmn  ipfe  eft  immortalis,  («]  etiam 
regnum  ei  usX)cns  tuus  fion  generationi  Se  genetationi.Hinc  appaietq>adfion  locutus  dkhoc  eft  ad 
populum  hebrpnffl,fignificatum  acapitctegnifion.Hmcratfosapp^q>poftgdauidefezitfion  in 
eimcaccmfnamjiocanttqi  ibi  arcam  domini,editus  eft  pfalmusifte.uproptetea  quum  dixilfoq^it/ 
Mabit  dominus  ptemo,didtadlionjleus  tuus  (hoc  eft  qui  in  tecolitur.genctationi  Agenerationi( 
(upple  adcnrihoc  eft  fuccedennbusfibimuicem  generationibus  non  deficiet  tibi . Se  propterea  hkda 
iah(hoc  eft  iaudatedeum.  Arnen. 

CVVtGATA  EDITl0.u;;Halduiah.  CXLVI. 

Audace  dominum  quoniam  bonus  eft  pfalmua:  deo  noftro  ftc  iucuoda 
dccoraqt  laudatio. 

Edificans  hicmfalem  dominus:difper(iones  ifraelis  congregabiCt 
Qii)  fanat  contritos  cordeiK  alligat  coatriciones  eonim. 


I 


PSAIMVS  . .CXLVII. 

Qui  nummi  mnkiwdincm  fteIlanmi:«otamT)ua  as  nomiM  nocat. 

Magmu  dominus  nofta  «E  magna  uirtus  oustK  iapienti?  ous  non  dl  numetuft 
Sufdpiens  manfuetos  dominusdimnilians  autem  pc^tMcs  u%  ad  terram.  ^ 

Prfdnitedominoinconfeffionapfallitcdeonoftromcidiara.  ^ 

O ui  operit  coelum  nubibustflC  pirat  teirse  phiuiatn#  , ^ * 

OuiprodudtmmontibusfocnumraiherbamferuitualiominM.  1 

.^idatiumendsefcamipfonimt«pulUscomormninu^ 

ifeinfordtudinccquiuolunwtcrnlMlKbitmecmabusumbmeplaci^e^^ 
Benepladtumeftdno^er  timentes  eumtaEmcuqmfpcrantfupamifencorda  eu» 

CXLVII. 

Audahierulalemdominumdauda  deum  tuum  flon.  . . „ . . 

Q uoniam  confortauicfaas  portarum  tuarumt^nedmt  fflus  tau  m te« 

Qui  pofuit  fines  tuos  pacemtCC  adipe  frumenti  umt  te.  ^ 

Q ui  emitrit  eloquium  fuum  tettfwdodtff  cumtf^o  eius, 
dat  niucm  ficut  lanamtnebulam  ficut  dneron 


z 

3 

4 

5 
< 
7 
S 
9 

lo 


tdolaiil)* 


I 1 
1 z 
■ } 
14 
U 
I ( 
17 
B 8 

as 

zo 


(^i  dat  niucm  ficut  lanamtnebulam  licut  oneron  ipaiff 
Mitrit  cryftallum  fuam  ficut  buccdlastante  hdtm  frigoris  aw  quu  fulhnetetf 
Emittet  uerbum  fuum  fl£  liquefadet  atflabit  fpirims  «us  & fluent  aqu{.  ^ ^ 

Qui  annundat  uerbum  fuum  iacobtiufbtias  K uidiaa  fiuim  A ^ 

Non  fedt  taliteromm'  narioni:*  iudida  fuanon  manifeftauiteis. 

CTIVXTA  HEBR^VM.  a CXLVII.  « 

T Audatedeumuiuoniam  bonum  canetedeumnoflium.  quonuli»» 
Propheta.  j_,  uijpulchruitiaus. 

^ dificans  hierufalcm  dominus^timpulfos  ifrad  congregabit. 

Medens  confracfHs  cordcifiE  alligam  doloro  t eorum. 

Supputans  numerum  ftellistoibusipfis  nomina  uocabit.^  . * , 

Ma^^usdominusnoRer&mul^fortimdinistintelligentifetusnon  numetus.  ^ 

Bcuans  humiles  dominus"diumilians  impios  ufqi  ter^. 

Canitedomino-inconfcffionetcanitedconol^inathara.  ! 

Operiensccclosinnubibus,paransterr{pluuia:germinarefaaensmontaheibam.  ^ 

Dans  beffif  cibum  fuumtfiliiscorui  qui  uoabunt.  > 

Non  in  fortitudine  eqiauoletmon  in  cruribus  uin  complacebit.  ^ 

olens  dominus^  timentes  fedperantes  in  gratia  eius  t. 

#T  Lauda  hierufalem  dominumMauda  deum  tuum  ffcn.  ...  i 

Quia  corroborauit  feras  portarum  tuarumtbcnedidt  filiM  tuos  ^ 

Qgi  ponens  terminum  tuum  pacem  tadipe  frumenti  faaabtt  I*. 

Mittens  diiftum  fuum  terr?ai%  udodter  ^et  uttbum  dus. 

Dans  niucm  quafilanamtpruinam  quali dnetOT  lparget.  , 

ladensgladOTfuamquafibuccdlasuulfadestfngoriseiusq^ftabirf 
MittetuerbumfuumlSEliquefadetillatfbbitfpiritumfc^^^ 

Annundans  uerbum  fuum  iacobtftamtafuaSiudiaaliw^  ._ 

No»W.I!comnig»riA^^^ 


■ cJcin.AppaKtaatcmn®cniarendiuuiiju.a.— ^ 

^ m hnc  pTalmo  nihil  aguoraligd  nifi  <i>  laudatncdcos  magnosc 
^ CaktfiippfaL 


H 


PSALMVff  CXlVIt 

dras  inbentfiaistri^sconctmeimbns  hinti&lcin:vtdarins  patebit  in  dircnifo.P^rdtoAhte 

„ ^ «TSVMMARIVM  EST. 

CPrfo^loqu^  gopulwqup  in  hicfulklm  cnTcctnrac  declaratnt. 

T matert».af«ccntiD5|ibi  ardifican*. 

^CPioponitlaadand(ideumduphafatKjne.Alteraef».OuonmbonDmeftcaneted^  nofliS 


*'?"  ‘™*’««*al«nin  qnoKdditaeftpDkhra/fcumcundn 
^ """  quiaPmfc 

^mn  LT  ^ P"  “)“*  P«T>«nf  firmitatis  dlmni  cultus, & erat  cim^  itgia.  a his.ra 

*’•?  oidinati  A pulchrior  A lucundioiig  dum  vagaretur  &in  locMwlSibiisdfe 
Tm-^  ^ «cincipit  ab  haiduiah.  ft  terminatur  in  halriu  uh.  Quod  ideo  di» 

mhaklniahimdioare  quo^b  hakluiah. 


■; “^“■‘^~)-«>-iu.ci.ii.jecuiKiaeirex  bonis  propriis  fiicnifalc 

V«t'4-Tertinm  eftex  ben^doiegts  ngennsin  hIemlalem.A-  hoc 

ttactatnrmdoobusvJtimis  vefficulisp(almi.vbietiam  apparet  tanta  interciTiofcntairianimconce* 
n^nmIccandampamculam.rVbiadueiicq>  ad  primam  patriculamrqmabonucftcaneredcfil 
fpeCtantlandcsdeiabfolnretadfeefidamauremfatides  deivtbencfeftons  hieralalem.Adhanccnini  ’ 
rcguIamafpiaens.facikdifamesqDidcuidcbetnr.  - 

<pTraaansi»ppnmfi«i>otqnatebiidandnseftdaisaIocomagnificantediDinalaiidc/aflbmit<>i 

dominus  fdificans  hierufalcm  congregabirimpolfosifraeiisihoceff a^ficatio  hierufalem  cft  ad  5 
gregandum  expulios  ilraelitas.  Si  tenus  diceiet  ad  congregandum  impnlfos  lode  aut  hiernralem 
aut  fion,  inteUigerem  proculrhibio  i^hetiamhanceil^  reditum  de  capnuitate  b^ 

lonirairifdificanone  hieroralcmfiib  cyroA  dario  perfarum  tegibusrfed  qma  dicit  impulfos  ifraeb 
quodeit  nomm  tonus  populiiquos  conftat  non  dk  congregatos  in  Ulo  iwhtu  fimmo  pars  illa  nux 
appellabatur  ifrad/continens  decem  mbas.nonqna  lediiOideo  veibailla  hiUoncajA  resqucgeitW 
tot  tunc  tcmpons^ctibentiainrelligo.Ec^  renrus.A  dois  ordinaoit  cdificati  hicmralcm  ad  firmae 
tnentuinrtgniiad^inmandnmfininmisqnioppicfferantpopulnmracperhoc  ad  congteganduni 
multos  homines  ifrael  quifti^ntabduCti  exilha  ab  oppreffotibuspopulLSignificanterao^  non 
didtqi  cdificiumhieniulem  habeat  hanc  vtiliratcm.fed  diat  pdificans  dominus  hienilalcmrattii/ 
t>Dms  domino  inihtucon  ytrunqi.^ificium  rdlicct^congncgationem.p^^Impuiros.Significarnrdn/ 
piat  malumactucn  abductionis  & modi/fdUcetfKTmodam  impcltcndiad  fignifrcandom  maonicn/ 
dintm  violcnng  iltarcifradirts  qnumdifpcrgcrfnmr. Vrn.patct  in  lundixa.:.  iratus  dominus  cou/ 
««"us^mpiennum,  qui  carocriiteos Asendiderunt holhbusqui habitabat  ■ 
pet  gyfi.  Ifli.n.rilnr  * quibus  hic  dratunimpalfos  ifraelis  eongre^it.tpcndauidis  qui  pnmusco: 
pit  f dificate  hierufalem  fqbdominoCprius.n  habitabaf  a leboTris^ngnegati  funt  lili  dilpctfi  teded 
«w.  fuamiqiH  dauid  fiibegit  finitimos, A dominatus  cftvd^  ad  cuphraten. 

UDmme  comme  C^C  Ptofeqoitur  beneficium  congregationis  accumulando  benefina . ira  9 
Mn  lolumcongteear.Wmam  mram  habet  congtegatoramadrimilitndinem  medici  medentis  vZ 
guento  A ligantis  loca  dolonim^t  uitcndit  ad  licaam  curam  per  co^olationem  afflictorum  qui  vf 


PSALMVS  .CXLVII.  140 

cancnc  awftafti  coidc-mcfhna  cnim  tot  maloram  popcflomm  in  dilpeiiionc;pcr  confi-a(3ioneni  cov  . 


nrntum  dhguis  non  lintdfe«i  italocnpleteslicutpnns. 

0UPPUU>I6  numcru5  lMli&  Intncmo  eH&  inapit  traAare  primam  patriculamiqooniam  bonom 


cft  canere dmm  nolhuin:mchoando  ab  iniinuadci  fapienna  (im  mreUi^a-laudando  eam  a doobos 
afttboKfdlicet  numeratione  Rdlanim  & nommarione  lingulamm.fNora  prudens  IcAor.nihil  intet 
omnia  corporalia  admirabilius  magifip  proprium  diuincnoritip  apparetcgnnmeiu  fldlarum  Srpto/ 
pria  earuni  nooiinaifignificanria  folica carum  naturas  fat  propdetates^propterea  propheta  imelli 
gcntiam  dd  laudat  a numeratione  8c  nominatione  ftellarum. 

Zn^gnU0DOtninUd  tlOftCr-TtiacapitaFm  quae  laudandus  elidens  abfolutei  hic  adunantor.  Primfi 
cft.magnos  dominus  nofld.In  quo  magnitiuM  dinina  non  moIi£  nec  potentix  fed  bonitatis  tangiE. 
f^multf  fomtudmis.(l:cnndum  caput  magfue  potentuediuinaiperhoc  canitur.(^Etmtclligtntiae 
dos  no  numcms.tettiom  caput  infinin  intcUchus  fai  infinit^  lwientia;.Et  hoc  caput  tertium  iam  de/ 
darauit  ui  prgccdenti  vetficulo  a numeratione  Sc  nominatione  ItcUaitlirdiqoa  duo  capita  infdins  tta/ 
dabit.  Vnde  apparctcf  fm  oidmem  (imtcnclaiu  ille  vcrficulus  procedit  prpccdcnrem. 
jEleuand  l^uimles  on&Rcdit  ad  proluenda  congrcgationcdilpetfof.dcfcnbcndo  modum  cogte 
gandi.Cdenando  dciedlos|&  humiliando  impios.Et  vere  (ic  fiiinqrh  deo^  dauidem  docdumiSc  hu/ 
miliando  impios  hollcs  radzo^congtegat  dirperfos  & fobuenit  cis. 

CTCanitc  domino  in  confidrionc  I laudis  vocalis : canite  deo  nollro  in  cithara;  hocell  adhibitis  mult/ 
as  inflnimentis.  Quod  pot^inteUigidiOum  ratione  totius  materipappolitnm  autem  poli  pracoe/ 
dmtem  veilicnium.quia  in  eo  diurna  deuatio  dauidisqui  inllautauit  & magnifkanit  diomu  cultum 
in  hieruralcmicanraracft. 

@ pCncn0CdO6.  lntetaliodl.tedtt.n.ad  prima  patncuIamCTcilioctqnonia  bonom dl  canendeum 
uonnimiex  lUo  capite  magnus  dominos  noRetimagnitudinc  non  folum  dominii  fed  bonitads.  Qui 
dcdaratcicdmumWs  beneficiis  non  folum  hominibus bonisfir  malisrfcd etiam  inanimatis  k betl^ 
& aoibus;in  filiis  corai  fignificatis.Qui  vocabnnt.Pulli  animalium  qui  aluntur  a parcntibos;recuiiRc 
pro  alimento  ^parcntcsiadqoom^RacntiampolU  coruoruquidicuntutnon  aliapaicnnbus.di/ 
cuntut  vocare ^ hoc cR  vocibus  durialibus clamare)  Sepafei  rotedioinaprouidentia  acdifponcnte, 
que  animalibus  omnibus  difpofuit  eorum  alimentum. 

UROII  in  foditudinc  CqUl-  Ptol«]oi(  congregatione  difpeiib^aRiMando  rationem  congregationis 
co^  complacentia  da,non  in  potentia  equieS  aut  peditum  regni  il^fcd  in  timentibus  ipfius  & fpe/ 
tantibus  in  gratia  eius.  Vbi  colligendo  tna  fpariim  diCta  circa  congregatione dilpcrroifi, apparet  pti/ 
mo  dcfcnptam  rem  gcRam  in  cogtegatione  & cura  congregato^^cum  moieigd^r.deuando  humi/ 
les  & humiliando  tmpiosA  demum  ratione  rei  geftc  es  parte  diuinp  voliintaris,cdplaocntiam  non  in 
fortitudine  eiiuitura  aut  peditum  fed  in  timore  & fpe  iplius  ddihoc  eft  in  virtutibus  animi  quz  copre 
henduntur  in  his  duobusiamoicrcilicetdci  &fpe  gratipeios. 

Kauda  l^icnifalan.Traftat  rurfus  fecRdam  particiiiamC.r.q(fi  fuauis  ptdchrait  laos)iiuta  fecRdfi  ea/ 
put.f.bencfiaa  pptia  ciuitan  hierofolymitanf  IW  pptcrca  fpccialiter  monet  hienilalem  ac  fion.p^Qv  ia 
corroborauit  feras.  Quarrootcomemoranmr  beneficia,  ramu  munita:  daufuw/in  corroboratis 
pottanim.Sedjdnm  multiplicationis  ciumm;in  benediAionc  filio¥.Tetnom  pa^m  coffitutionepa 


cis  in  confinibus.Qqartum  abundantie  annonpiin  facierate  exfmmcnto  pingui 
/lbincn0OictUltiniUin.Intctcirio  eR.Rcdit.n.iidprimaparticuIamC.£qih  bonum  dl  canete  defi  no/ 
llrum)a  temo  capire.f  quia  cR  multe  fomtndinisdedarando  fomtudine  fcu  potenna  dei  ex  efficacia 
Impeni  diuinuq».LaIemme  adimplet  quod  ipfe  iubet  fieri.I  ta  q?  vdodRlma  efficacia  in  opibus  narurp 
affeiTur  declaratiua  diuinpfbititudinisificut  fapins  indufta  quo^  funt  fbla  naturalia  opcra.Cnumems 
ftdlaz  ad  tdhficanda  fapicntiam,&  uaturalis  gubetnatio  mfixioqi  ad  tcRificanda  bonitate.  Intediui 
proreta exhmdiinGrmonenamrahii, efficere vtimbibanthoicslibihanc  fidem qiidceft deus  aAot 
& gubernator  naratf  qui  eRfpalisgobematorpopuliiftaetvrfciat  mfidnsqinon  finxerStfibideum, 
fed  colunt  & laudant  deS  qui  cR  vere  dcusrvtpoteaAor  omnii!  naturalium  opeiii.CrM>ttms  dlAum 
fuum  terreiimperando  quodcRip  dixeiir.vfq!  vdodtet  enner  vetbu  dus.Ecce  dTedos  q>  verbfi  nus  cut/ 
ret  non  folu  velociter  kd  viq)  vdocitenhoc  eR  attinget  vdodtatc  quacnn9.quod  atteRatur  potentiae 
impcranris.'Et  hoc  dedarat  in  duobus  cotrariiseffe^bus  fuccelTiuc.  Primo  in  triplid  genere  niuis.fin 
niueadfimilicudmclanpC(]>i?sR<^rernoca)dicendo, dans  niuc  quali  lana.& in  niocadfimilimdinf 
cincns(que  apparet  in  montibus getmanip^dicendojmnna  qnafi  cinere  IpargetA  demum  in  mut;& 
tamen  nix  dici  pdt.ad  limilimdinc  fragmcntOKCqop  vbi  videaf  nefcio)diccixlo,iaciens{glacicm  fuam 
qnafi  bucccllas.Ei^fmnnD  pet  eladem  grandine, mfi  contextus  feqocrinm  me  phibuilftt.fejuiturji. 
adfadesIngoiisemsqaisftiiiitiGtandofiqnidemcoitetfictcpotibas  calidisiqimm  fiat  per  annpari/ 

Caietii^plaL  H 11 


i 

f 


4-' 

i 


t 

f 


f 

i' 


i 


PSALMVS  . .CALVI  II. 

Ibfim-hfc  aotcm  glacie  qua  dc  ccdo  iacic  deus  ad  rmiilitadineni  bucrcllanim,  imoletabdcfiigiis  in/ 
colis  affert.  A' propeoea  dicirur.ad  facie  fhgotisctus  quis  ttabitlp^ Adueitc  hzcomnia  allata  dic  ad  c5 
tcftandatn  ccIcTicatcm  manifeftioperis  det  in  naturalibus.  vndquodq:cnmi  horum  edemmefierv 
te  quod  non  pnus  ht  in  aercjilt  poftea  cum  tempore  dcfccndirad  nos,U  generando  defccndit  &d 
gcncraranficac  pluma. 

iii^Ct  Vtrtnnn  (UUIII.ConcrariD.s  dfdfins  etiam  naturalis  ad  coreflandum  diuitnim  impaiS  Ibbin 
fdtnnquo  mittic  ventum  aullralcm  & liquehiat  hpc.A  fiunt  fluente  aque. 

StltTUItcUnc  mbuin  fUuin.  Perficitor  hic  tractatus  ftcundppatticulf(fcilic«  quoniam  fiiauispnl 


chniir  laus>x  bcmficiodiuinf  legis.p"  Vbi  nota  pgidfum  o>  phmo  laudauit  bendidnm  diomuin  te 

" - - - - - 


fpeClu  lingularium  peifonamni  ex  toto  populo  difpcrfatnm.feciidobcncficinm  idpc^  vniucrfitatis 
hierofolymiran^rA  nunc  demum  beneficium  refpedu  vniucrfitans  populi.  Qu^  ideo  hic  comemo/ 
ratuniiiercaufas  laudis  in  hieturalcm.qutaladaptarcipocinhierufalcm  vi^atnampneccptae^ 
nmonialia  ibi  eant  fetuanda  ratione  cultus  diuini  ibi  fhmaa  Ptarcppta  quo^  iudidalia  ibidem  pne/ 
cipue erant  leruanda; vbi  erat  A ludidum  fummi  facerdotis  iK  fcgtum.Moralia  etiam  prxcppta  pini/ 
pue concernebant  hicraralcra  quo  ad  doCtnnam  & dcclaranonemrquia  ibi  prpcipuc  erat  locus  docm 
di  legem  iautontas  dcdarandi.C'Laudatorira(]>  beneficium  Iqgis  diainp.  Annuntians  veibli(uiim{ 
dminotumAr moralium, iacobipopnlo  derctndentiaiacob:flatoca|c^monialia,&mdidaipnecepfii 
tudidalixP^Non  fecit  licomnigennJingolantas  gratip  laudamr.fic  iudiaa  non  cognouctuntipfi|po 
puli  aliarum  nanonum  qua;  cognouimns  nos.haleln  iahjlaadaiedeum.  Arnen.  ‘‘ 

CVVLGATA  itDlTIO.  CHalcluiahhalcIuiah. 

Audate  dominum  de  coelis  Uaudate  cum  in  cxceUis. 


CXLVIIL 


Laudate  cum  omne  angeli  eiusrlaudace  eum  omnes  uirtuces  cigT. 

Laudate  cum  fol  6C  lunatlaudate  eum  omnes  Ilell(  SC  lumen. 

Laudate  eum  codi  ccdorumtdf  aqu(  omnes  qux  fupa  coelos  Tunc  laivl^»- 

nomen  domini. 

iplc  dfxit  8C  fadia  funtripre  mandauit  SC  aeaca  fune, 
fjtatuit  ca  in  ffculum  & in  ffculum  ffculitprfcf  ptum  pofuit  & non  ptxtenbic* 
Laudate  dominum  de  tenatdracone  dC  omnes  abyfH. 
Ignis/grando/nix/glade/rpiritus  procdiarumtqux  faciunt  uetbum  cius. 

Monte  omne  colletlignafru^ferad;  omne  cedri.  ' 

Bedix  8C  uniucrfa  pecoraderpentet  6C  uolucre  peimatf. 

Rege  terrx  Si  omne  populirprindpo  Si  omne  iudice  tetra:^ 
luucne^uirgine/fcne  cum  iunioribus  laudent  nomedomininjuia  exaltatisiicSnA 
mcndusfolius. 

Confeflio  dus  fuper  coelum  SC  terramtflf  exaitauit  cornu  popaH  fui. 

Hyninus  omnibus  Cuiclis  dustfiliis  ifrael  populo  appropinquand  libi. 
ftlVXTA  HEBR^VM.  CHalduiali,  CXLVIII. 

_ T Audate  dominum  *decoe&s:laudate  eum  in  exceUis. 

rropbeta.  Laudatceumomneangelidusdaudatecumociexerdnudwt 

Laudate  cum  fol  SC  lunatlaudate  cum  omne  ftellx  lucis. 

Laudate  cUm  coeli  ccelorumidC  aqus  qux  defupa  coelos. 

Laudabunt  nomen  domini  * : quoniam  ipfe  pr^cf  pit,Sf  creta  fime* 

Fcdt  (bre  n fempa  axano!pr(c(ptum  dedit  & non  praseribic. 

Laudate  dominum  * de  temudracone  omne  ab^. 

Ignis  Si  grando/nix  SC  uapot/uentus  turbmistfadens  uerbum  dus* 

Monte  Si  omne  colletlignum  fnidbfcrum  dC  uniucrix  cedri. 

10  FeaK omnis belHancptiledCauis alata. 

11  Rxgeterr{dCo^opopuli:prindpe&uniueriiiuclicatciT(( 


•i 


L. 


PSMMVS 

f z luuascs&enatmni^nestrenescutnpucns 


CXLVIII. 


=4« 


14 


I J Laudabunt  nomen  dominisquoniam  roboratum  eft  nomen  diu  foliua  ipiTiuJausdu» 

fupa  terram  dC  coelos. 

Et  exaltauitcomu  populo  fuor  laus  omnibus  gradofisfuis, filiis  i&ael/populo  propin 
quofibirhalcluiah. 

Tlndns  dLHalda  iahdtgnificas  materiam  p&Imi  dfc  inmtaK  ad  laodon  dd-Nihil  enim  aliud  in 

'“•'“~'“‘^'’“£svmmarivm  est. 

«■Prophetainuitatpriuscodeftia  ad  laudandam  deum  rarioneaeationis(petpetnfnanirar|&  infal/ 
libilis  opffiEdrtnHr  certrifaia  C hoc  tll  inferiora  vmuetfaA  fpecialiter  vnmerias  diflerennas  humani 
generis5tanone  fingulariflimg  excellennf  diuini  nominis;ac  eaeff  fupa  omnia  dininf  Uudisia:  ezal 
tari  coma  populo  d^ 
dC  Prifdna  loquens  propheta  dl 

Laudate  DOfUinuni-Diniditurpfalmnsin  partes  duastinnirariaam  codciliam  |hoc  dirupe/, 
noram . 6c  inmtanuam  terteftrium  C hoceft  mftnomm  ) ibi  laudare  dominum  de  rerra , P"Nec 
mireris  fi  pfalmns  ille  non  duiidimt  folito  more  m partem  propofinuam  fiteKcnriuam.cfl enim 
ille  vnus  exemptorum  ab  illo  llyloiqaia  per  modum  diuifionis  procedir.aggredicdo  membra  diftin/ 
aionisfubmtdle«aa:qnf  explicaret  materiam  pfalmi.Submtdligitnrfiquidtm  dilhnCrio  feripta  in 
prinopio  genefisdalicet  inter  codam  aetetramimterfnptriora  &infenota,qua:innitadarnntad  lau/ 
dandam  deum.Et  hac  fubintelleCla  dilhnCrionc  indioatpfalraum  a primo  membro, dicedo  laud^ 
dominum  de cedisjn  quo  implicite infinuat  expeOandiim  alterum  membrum  ifalicet  laudate  do/ 

minum  de  terta . , ‘ 

CJSocdf&boceft  vox  qua;  ex  parte  ccdoram  computamini-, mmtantur  enim  hic  omnes  creaturp 
tam  cortK>ralesgQ)intnales,qiueduiifo  vnioetfo  m codum  artettam|le  tenent  a parte  ct^.  ^latx/ 
cdfis-em  non  apud  nos  qui  longe  didamus  a vobis,laudate  tamen  in  excdCs  m quibus  dns  vos. 
@nmC0  Subdantia:  fpiricuales  qua:  codeiln  funtlduplid  offiao  nominanfifcilicet  nmdo/ 

mmidicendo  angdu&  ordinat^  militia;  maximf  roulntudimsidicendo  omnes  exetntus.defcnbunm 
enim  fpmtualesfabdanaa:  deo  fetuientes  ad  fimilitudinem  hominum  fctniennum  ptmeipibus  hu/ 
manis.p^CcdicctJoramivnuietlaccriefhacoipora  infra  pnmum  mobile  appellantur, aut  quia  con/ 
tinenr  inferiores  ccdos<hoc  ed  fphf  ras  ignis  & aeris>ar  quia  fibiinuicem  communicant  fabfetnien 
do  & confciendo.rant  enim  multi  coeli  metcunifmuln  matus  &c.^Et  aquae  qua:  defupet  codosihM 


fupra  omnes  orbes  adtatos.  Laudabunt  nomen dominiAdduo laudanda inuiratptopheta.l 

&TOmen  dddioc  ed  deum  fm  leipfam,&  ddi  fo  q>  ed  nommatus  fim  cognitas  nobis. 

<pHh'irri.iin  ipft  TripUoem  laodandicaufam  (peCtantem  ad  deum  nominatum  8c  nonun. 

nobisiaffitit.mmaed'' ipforam  innitatotnm  creatio.  Vbi  8e  infetitur  modus  ctcandidicilicet  fqlo  impe; 
rio.Hic  enim  modus  explicatur  dicendo.quoniam  ipdeprpcgpitinon  laboranirtnon  mouitino  fe  exet/ 
cntt.fcd  pi^cfpinA  creata  funttde  nihib  meta  funt  omnia  fuptadi«aa.CrFecit  date  ea  femper  axeroo. 
Secunda  rano  laudandi  ed  perpetuitas  natura;  iproram.Ita  q>  dais  non  folum  cieauic  ea,(ed  dedit  ets 
naturam  permanentem  non  ad  tempus  fed  femper  in  asetnum.Quod  additur  ad  explicadam  veram 
fcmpitemitate.funrcnim  omnia  fupradiCla  fuapre  natura  inconupnbilia,acperhocdn-anna  inftet 
numifed  quia  hanc  incotraptibilem  naturam  habent  a deo,  ideo  dudt  fireit  dare  ea-CrPrpt?ptnm  de/ 
dit.Tertia  ratio  laudandi  deum  edex  inobliquabili  operationcln  hoc  enim  differilt  infiiiora  a fup» 
nonbusq»  naturalia  agenaa&paucntia  deficiunt  quandoqi  agendo  & patiendo  mpattt.codedia 
autem  netp  agendo  netp  panendo  feo  modo  quo  ibi  inuemtur  patQaliquando  deficiuntnimq  enim 
pnetenturqum  motus  coeledisfiinm  peragat  currum/qmn  infetiotfph^  Icqnaiurvt  debet  Tupetio/ 
remfflefupetiotinfijiotem  moaeat&c.HuinfmodieniminfaUibihtas  operandi  fignificatur  dicendo. 
Pt^cpptum  <Wit  lUisiqmdfqnomodo/quando  opertntur,ac  non  ptftenbiqquin  ad  vnguem  fiat , In/ 
telhgcper  prec^mm  ptopomonaliterinclmanonescadedinm  corporum  ad  fuos  motusftantam  ve 
locitatem  &cin  angdisaotera  firmitatem  voluntatis  ad  bonumtquam  per  diumam  gratiam  afiixa/ 
tos  fuppommus/eoipfo  q>  fuerunt  beari. 

landflKDOtnlnuniDC terra.  Expedita  muitarioneccdcdiam.eiequitiitalttmm  membrmninm/ 
tandoinfaioradiocedqujtcunqimfra orbem  Iu n*funt.Qu« propheta nunct^at  atetta  tone  laiq 

Caict.(app(id.  H m 


■ .4^1  .'A*  ■ 


PSAIMVS  .CXLVIir. 

diftiufdliat  qoia  dioifo  vniiiafo  in  codam  & tmam  in  ptindpio  gendis,omnia  qnae  fnnt  infra  ov 
btm  lan*|fctcnfntexparte  temc.  Vnde  ad  h*c  diat.  Laudate  dominam  o vot  de  toratdraco/ 
nes I hoc  eft  fcipentes  illi  qui  vocantur  dracones. Et  cll  ferrao  de  draconibas  aqnaticis:  tc  pro/r 
ptetea  ionxiteos  cnm  abyffis  / hoc  eft  profunditatibus  aquarum  . CTNec  minxis  a draconi/e 
Dus  incccpit:  quoniam  propheta  fient  fccutus  eft  moyldi  in  diuifione  vniucifi  in  codumfictet/ 
nm.itafecutiis  eft  raoylen  in  prima  nominatione  draconum . Moyfesetum  gtne.i.pnmamani/ 
malium  fpedem  creatam  nominauit  dracones  in  quinta  die,dicens(cieauit(f  dens  dracones  magnos, 
gmslatinus  interpres  traduxerit  cete  grandia.  P^At  fi  turfum  quaeris  cut  moyfes  primo  nominamt 
inter  animalia  creatos  draconcs.ratio  eft;  ne  hniufmodi  animalia  noaua  putaremus  non  ex  propev 
fito  diuinp  intentionis  creata,fod  ex  neceftitate  matena;  prodacta.Sienim  poft  alia  dracones  nomi/ 
ri^et.pntaiemusa  neceftitate  matetiaedraconcs  prodndositang  neceflano  conrequentcs  ptodn/ 
dlionem  ahomm:vbiaatcminpnncipionominatiItint.mantftftatnrq>aintentioneprodDctl  font 
Indn cuneor  ita^  in  primis  dracones  ad  laudandam  deumihoceft  dedaratnr  q>  ipfi  funt  matena  dim/ 
nf  laudis.&  fimilirer  omnes  abyfti. 

2SISni0 1 vapOJ.  Poft  aquas  afcedit  ad  fupetiorem  Iph^m  adiuoram  6c  paftlnorum ; afletens  mixta 
que  ibi  generantur . Ignis  quis  poftit  mtclligi  fph^  i^is : cdtextns  tn  magis  fonat  ignem  mixtam 
qui  generatur  in  aere  in  Mgunbus  Sc  tot  igneis  impreflionibas.Fades  verbum  duslrefoturad  quod/ 
libet  pi^ictotumdignificans  quodliba  horum  exeqm  infla  delQi^  verum  efle  conftat  apud  fam 
testpronidentia  dei  gobeman  hiec  omnia.Et  pet  luec  quin^  Idi  (a  numeratalintdlige  omnes  difiere/ 
tiaseoramquaegeneranturmaere. 

CTDeindedercendit  ad  terram  clare.  Reptile. Genera  reptilium  inueniuntur  in  terra  8e  in  aquis.  Et 
proprerea  nominando  reptilej  vtmnrp  gmus  videtur  comptehendetevt  non  (bh  dracones  ex  aquatv 
ds  (int  norainan.fed  enam  reptilia.pfe  anis  alata.  VIrimo  nominatur  auisicommnnis  tribus  6evae/ 
tlsAqaequidem:qaiagen.i.camptDdudisezaqnacompatantaraacs.  Tertae vcro.quia  fiipettcna 
ignnt.Aenautem,quia  in  aere  volant.  ^ 

lRege0  terrf  • Dmerfi  hominum  ftatus  defenbannmregestpopulijpnnaoes  &c.Etfimiliter  diuetfitas 
iexns.iauenes&viigines.Diaeifitasaetatis.renescnmpiiens.  VtnuUas  narasiniillus  oidoinuUos fe/ 
zusinulla  acus  eximarar.  f Laudabunt  nomen  dommi . Deum  Seda  nomen  laudaturi  ifh  funt , ficuc 
Seaearatf  ccrieftes.  , . n.;  .a 

Ctuonuni  robOMtUm  di  Ttipla  ratio  ledditut  quare  haec  infaiotalaudate  debet  denm.  Pnma  ett 
quia  folias  dei  nomen  roboratum  eikhoc  eft  qma  ckus  eft  notus  ac  nominatus  (olus  nature  robuftfi 
hoceft  exfciplb  hidicns  robur  eflimdi.hoc  enim  (bli  deo  conuenite  notum  eft.Etpropierea  apponi^ 
folius  ipfi  os.  w enim  (imfas.qaia  ipfi;  folus  vere  nominatus  eft  tobuftf  ex  Cc  naturaumm  ipfcfolus  iiv 
creatus  omnia  creauit.rLan5nnsfopet  tertam  aecoelos.Secddaiatioeftqnialaasddfiiaui  gobOTia/ 
doneemanfa  eftfupa  terram  8; fiipet  coelosihoc eft  quia  materia  laudandi  deum  faauitei  omniadi/ 
fponentem.fuper  cados  & fopet  teitamChoceft  m omnibus)innenitnr£tpropteita  omnia  tenentur 
ad  laudem  da  ranone  laudabilis  gubernationis.  . u 

ccaltauW.  Tertia  ratio  fomimraftatnSetemporeiampabliefdininflandisainftisihoceft  ex  eo 

deus  iara  pubheo  culm  laudatur  a iuftis.iam  enim  populos  Ifrad  publice  colebat  deum  laudando 
eum.  Vnde  ntea  hoc  primo  defcnbmir  modus  quo  petuentnra  eft  ad  hoc.dicendo.Et  exaltanir  como 
populo  fuo.Depreffus  enim  populus  non  publico  officio  colebat  deumiquum  autem  exaltata  eftii/ 
hM  pottnna,pnbhcelandanit  deumrvt  prpdpueappatuit  tempore dauidis.Ita  q»  deus  exaltando  po 
tentiam  populi.faCtus  eft  lausthoc  eft  laudatus  eft.C  Gratiofis.  DeTcnbnntnt  laudantes  a quattnoR 
fcilicet  a patia|a  genereia  ftatu|&  a rdigione.A  gratia  quidemthoc  eft  beneficentia  gramita.in  qua  in/ 
tdlige  omnes  virtutes  hominis  tefpeClu  ptoximi-Sois|ad  differentiam  beneficomm  non  pnyw 
denm.quiinterlandantesdeum  non  merentur  compatan,fedfoUgratiofiaos.i.propOTdeura.ppu 
iiisifracLA  patriatdiarom  genere  defcribunturtunc  temporis  laudwites  deum , ad  vacandas  pro/ 
miftiones  patribus  fa<aas.pTopalo:hoc  eft  redaCbs  iam  in  ftatum  Uberi  populiad  fignificandum  qr 
de  publica  laude  loquitur.  Laudaliantfiquidemprinsfilii  ifrad  deum.led  non  publico  laudis  officio: 
quum  adhoc  non  conftitnerent  liberum  populum.  ^Propinquo  fibi)deojion  filiis  ifrad | non  popu/ 
Io  fed  quatenus  propinquo  fibiinonlocahconiunCtioneledcordisft  in  hac  propinqmtate  intdlige 
vniuerfas  virroteshominis  tefpeaudei.pV^bi  aduetteq»  licet  deum  laudan  publice  a populo  luftoffit 
l^ale  quid, connumetatuttamenaprophetaintatationesquate deus laudanduseft  ab  omnibus 
Infenonbnsiquia  laudan  deum  pnbhceaiuftis/eft  teduci  in  adlum  laudis  omnem  diuinplaudis  mare 
tiam  inuentam  in  rebus  omnibus.Ne^  enim  peccatoiesCin  quorom  ore  non  eft  fpeciofa  laus^neip 
bmta  neep  inanimata  cateta  ad  adum  laudandi  deum  p^ucuntut  nifi  per  hoc  ^lufti  laudat  deum 
te  nomen  dos  fnpet  vnhitila  opera  cius.  PTIaldn  iah|landate  denm  Amcn. 


i 


ffS-ff  B.»-»  s-  B-.B-S-i  8 


P* 


PSALMVS  eXLIX; 

fTVVLGATA  EDITIQ.  ^ CHalduiahfcaleluiab. 

Antatc  domino  canticum  nouumtiaus  cius  in  ecddia  fancflorum. 
Lftetur  ifrad  in  eo  qui  fedt  eumtflc  iilii  (ion  exulcent  in  rege  fuo« 
Laudent  nomen  eius  in  cfaoronn  tympano  K pfalterio  pfallanc  ei. 
(^uia  beneplacitum  A domino  in  populo  fuot  SC  exaltabit  manfi^erot 
infalute. 

Exultabunt  (amfH  in  g)oria:l(tabuntur  in  cubilibus  fuis. 

Exaltationes  dei  in  gutture  eorum:&  gladii  andpites  in  manibus  eorum» 

Ad  faciendam  uindiclam  in  nationibusnnaepadones  in  populis. 

Ad  alligandos  reges  eorum  in  copedibus:K  nobiles  eorum  in  manids  ferreis. 
iV t fadant  in  eis  iudidum  confcriptumtgloria  b{c  eft  omnibus  (andlis  dus. 
dVXTA  HBbR.^VM.  CTHaleluiab.  CXLIX. 

* Pronbeta  ^^“**^°*“B^o“®B®™™*l3usdusincogrcgarionegrariofbr6* 

* ^ * ^Lftabicurifradinfaiflorefuoifiliilionexulcabuncinr^cfuo. 

3 Laudabunt  nomen  dus  in  cfaoronn  tympano  &dtfaara  cantabunt  eu 


A Quia  complacens  dominus*  in  populo  fuo:gloriiicabithum3es  in  lalute. 
5 Exultabunt  gratiofi  in  honorerlaudabunt  fuper  cubilibus  fuis. 

* Exaltariones  dd  in  gutture  eorumrK  gladius  biceps  in  manu  eorum. 

7 Ad  fadcndamuindi(flam  in  gentibus:ca(tigadones  in  populis. 

* Ad  alligandum  reges  eorum  in  catenis:^  inclytos  eorum  in  uinculis  ferri. 


<r« 


Ad  fadendum  in  ds  iudidum  fcriptumtdecor  hic  omnibus  gradolis  dus,haldu  iah. 


i.qnfi  (akrit  filios  nols  in  &de  mairftaris  (ur  ( 

CSVMMARIVM  EST. 


:uuta^ 
operiedes  doodecunt^ 


palam  fuam  vft^adeo  (pgranofi  dasiadicabnne  cnm  honoce&poti 
tsl  proceres  & f^cs  &C. 

^Perfona  loqocns  pr^heta  eft. 

«eoominoDiu 


j , magnificantis  po/ 
; &c  non  (olam  popalos 


C Militate  OOminoDiuidicar  plalmns  in  putes  duasq^ropofitinam  matetif,Sc  eaecndiiam|ibi  Ip/ 
tabinir.CTProponitdao.  Alterum  efl  cantandam  canticum  noad/ptoptcrnouitatemaeqoa 


(criptam  eft  apoc.:i.cccenoaa  facio  omma-AIrcrnm  eft  laadcm  dei  fnturamin  congregatione ^a/ 
noion 


Dram.veicjmmc  laadabiturdcas.qonm  fandi  eins  congiegabnntnt  tempore  vniuet&lis  indidi. 
Nuncapancur  aatem  fandi  a virmtegratip.qoagramite  aliis  bcncfidfbmas  propter  deam:  eo  ip  in 
hoc  homines  plarimamdeam  imitantar. 


G^^iabinir  ifrad- 1 ncipit  hic  pars  exeeotina  tali  ordine  Primo  tradamr  illa  pattieniaj  cantate  do/ 
mino  canticum  noaam.lcdoillailaasdusin congregatione  gtanofotumfibiczuitabnnr. 
CrXractatar  itacp  rano  noui  cantici  gloriofas  aduennis  meneqa^o  fcilicer  veniet  vt  rezqoi  in  ptt 


CrXractatar  itacp  rano  noui  cantici  gloriofas  aduennis  mcugiqD^o  fcilicer  veniet  vt  rezqoi  in  ptt 
mo  aduenta  venit  vt  fabditus-Xradatar  aotem  vt  (idiutor  populi  ifracbquia  ad  litcram  qpG  inttaoe 
nt  plenitudo  gentmm.tuncomnis  ifrad  falausfiecvtdidtur  ad  ro.x].haen.rationen5  Iit  in  hac  par 
ncala  mentio  nili  de  ifraditis.Lftabitnritiic,ifiad|omnis4n&dorcfiio;A; filii  fion;oprimatcsindeof. 


S4S 


Tltalasdt.Haidaiah-Ezqaonon  habanrmatenapDdminUiin  gencre.Tnfpe autem  matetix 
~ ■ ■ - ■ - 


plalmidladaentaschrilhadindidom.Inpralmo  nanqihoc  duo  tradantur.  Alterum  dl  rex 
Bon;vtpatetin.z.vci(icalo.Perqd  exdoduntur  omnia  tepora  antetcmpusdauidis:  quoniam  coftac 
dauidcm  fuiIS;  pnmum  regem  fion.Alccrum  di  decor  omnium  ioftiommKkfcnbonturliquidcmia/ 
fh  in  hoDoieiquicte  & poteftate  iudict^  ad  puniendam  rcgcsiproceres  & populos, tanqaa  prolaturi 
rentcnriam  fcriptamivt  patet  a quinto  vetficalo  vf^  ad  finem.bt  pethoc  exduduntur  tepora  tam  da/ 
tiidisqfucctflbrumdosvf9admdiam;qaontamnectepore'daaidisnectepore foccdlbrDm  dusle/' 
gimus  hac  glonam  inihomm.  non  dico  omniom.fed  nec  opdmatnm:  vt  intuenti  lactas  hiflorias  ap/ 
''  ■’  ^ . iifteadliteram 


'T 


PSAlMVS  CL 

l^bDntnrinr{gcrao|mc<ia.|^Vbi  adu(miiripliciKin(inuati'ddrarminicl!g:domcb<]rmcolitnni 
ponitur  exulcano  in fa^oit  & rcgr,&  Tubditor  (p  laudabunt  nomcnaus  in  choro.Hoc  in  loco chonii 
nomen  dl  muflei  inflrumenti.Dc  quo  hicro.ad  dardanum  fcnbit  <]>  coHatalim^ici  pelle  curo  doar 
bus  cicutis^sipcrquaram  pntnam  mrpuratur,&  per  fecundam  vox  emittitur.  Dico  antcm  hoc.qa 
tcbquaimuuca  fbnt  mftmmaitatfcilicct  tympanum  &achara£tadiccithacc  propheta,  vt  ex  confue/ 
tis  oigariis  ictine  ad  laudes  dimnas/dcfcnbat  magnitudinem  gaudii  tunc  futuri  in  ifraelitis  lauda 
tibus  nomen  mdif  .Poteft  tamen  per  choram  intelligt  conucntns  concinenrium.&  fic  innitantur  ad 
laudandum  tum  conuentu  conanenriom.tum  muftcis  inllrumentis  fubiun^s. 

IQUU  COnipldCCnci.R.atio  aRatur  tantf  laudts.tum  abcneoolentia  dinina  ei^  ilraelitasajnia  com 
placens/ctir.dominus/fupplcribiipli.in  populo  fnoiifraeLTum  a parte  bendkxnnp.  glonficabic  hae 
milcsitanto  tempore  abiectos, in  falurg/ctema. 

lEniltilbunt.TraiRaturhicilIa  pamcul^lauseins  in  eongregationegratlolbmm  i defetibendo  fena/ 
tum  gtanofomm  primo  ab  honoce.lcdo  a qaiete;laadabunt  fuper  cubilibus  fuis-tertio  ab  oflfiao  gb. 
tificandidcum|cxaltanonesdciingotcorecomm.quartoa  potate)  Se  gladius  biceps  in  manu  e^ 
Jncelligedefenbinon  q> finali  ceneantgladiostn  manibustfcd  ipenlis coram  eis licut  coram  ptinci/ 
pibus  indicantibus  gladius  uftitur  in  lignum  potdlans.  Vnde  fic  in  fingulan  numero  defcnbitnr  tam 
gladius  qmanu.s:Iignificans  gladium  inpot^teeoram  coram  eis.^uvt  darius  haccfentcntiapci 
piatur.cooferantur  prius  fic  pofl  fjreipta:  prp  fc  fbmna  manifelle  non  agitur  degladio  bellico  aut 
vmdidabellica,(eddcgladioiI>didaIificvindidaiudiciaIi.De(mptiliqnuto  fune  laudantes  in  cn/ 
bilibusCqnpfunt  quietis  loca^nonin  locis  militanbns.fabinn^turquo<f|ad  fadendum  iudiciom 
Icnptum^qmbosmanifclle  apparet  gladium  ludidalem  ficvmdidam  ludidalcmdefcnbitacper 
hoc  granofos  non  milites.lisl  iudices  ad  vindicandum-punitio  enim  iudidalisfptopriits  adns  eft  ine 
fhtip  vindicatiu^ 

llncataiis-Dclciibinit  plenitudo  poreilans  fandorum  etga  inimicos  per  catenas  & vincula,  cum 
plena  mimicoram  rubicdione-tariqua  reges  fic  proceres  lint  alligati  expedantes  fententiam  pronun/ 
dandam  a fandi& 

3ludlCiuni  fcriptuni-Adus  proprius  iudicum  defetibitur  iudicare  non  Rmerqnon  ptpdpiti  fenren 
cia,(ed  fcnptaifirmara  meditationeilcgibus  fic  fcripnone£t  intendit  per  hoc  ^tudi  tadcnt  mdidom 
proatfcnptum(hocdl  (irmatnm)inlibro  dementornm  eomm  eft. 

^Dccor  hic  qui  defciiptus  eft^fcilicet  q>  in  honorciquicretporeftare  lodidali  exaltando  deum  indica/ 
bunt  populos  fic  reges  mimicos  populi  dei>:6munis  eft  omnibus  gtatiofts  dus/non  conceflus  alicui 
lic  St  alicui  non£cintclligcper^tioros  dus|iuftiores  lis  quicomuniterfuntmftLproprereananqp 
defciibuntur non  a infhna.lra a gratialqnc rupeterogar.  Pnalelu lah Jaudacedenm.Amen. 
CVVLGATA  EDITIO. 

(^Halduiahhalcluiah.  CL« 

|!  Audate  dominu  in  fan^  dusdaudate  ea  in  firmamento  uirtutis  dus« 
Laudate  cum  in  uirtucibus  dus:  laudate  eum  fecundum  multitudinem 
magnitudinis  dus. 

Lau^te  eum  in  fono  tubfdaudatc  dim  in  pfalterio  fis  dtfaara. 

Laudate  eum  in  tympano  BC  chorotlaudatc  eum  in  cordis  8C  organo. 
Laudate  eum  in  cymbalis  bene  fonandbus/laudate  eu  in  cymbalis  iubiladonis:  omnis 
Lpiritus  laudet  dominum. 

ICIVXTA  HEBR^VM.  CHaWuuh.  . 

P beta  T Audatedeummfandtitatedusdaudateeum  inottenfionc  fortitadw 

Laudate  eum  in  fordtudinibus  dusdaudate  eu  iuxta  muldtudine  magnitudinis  dus*  . 
Laudate  eum  in  fono  comutiaudate  eum  in  uiola  dS  dthara. 

Laudate  en  in  tympano  SC  chorotlaudatc  eum  in  minim  OC  organo. 

Laudate  cum  in  cymbalis  auditustlaudateeum  in  cymbalis  dangoris. 
Omnisflatuslaudabi^mm^thalduiah.  , , 

Titulas eft.Halcluiah.'& quo  habetur  matmapfalmLnam  tocnspfalnins  di  inoitatio  ad  diai/^ 
nam  laudcmlancn.  Id  voGcuUific  daodccks  repentur  lans  da 


da 


PSALMVS 


.CL 


CSVMMARIVM  EST. 

QTProphera  inaiut  ad  laudandam  dcuoi  voceSe  vniuofis  inibo  mentis  muficis.tlf  ratione  ipitusdd. 
tum  ratione  creationis  lenim.tom  ration^  operum  eiDs&  magnorum  & moltotum. 

Perfona  loqacns  propheta  eft. 

T 2mdatCOCUin.mlmusilleabciecntionedilbngacndo inchoat, diuifusindoaspaites. In  ptv 
I ,ma  eiphcantur  laudqpda.in  fecunda  modus  iaudMdi(ibi  laudate  eum  luita-OTTrcs  rationes  tau/ 
dandi  deum  af{anntut.Ebima  cfilanaiwdei/hoc^natara dei  Ubera  ab6m(iipotennaUtate.ncqiai. 
philofophi  noji  prophetae  n^  angeli  diuina  m natatam  melms  vno  oopi  ine  q TanAitatis  fignificar. 
Vnde& apud ^aiamler^him cantant  pro  hymnodioind.bniltasjlaiiCtusi^Aus.Vndc  laudate 
deum  in  lanAitate ciusidt  laudate ipfuni  innatura  fua a^pnro.f^ Standa  ratio  e(l cieatio  confema 


tio(]<remm,lignificatadiccndo.in  encnlioncfotcitpdiniscius.ExtenfiolIqaidemdiumc  potcntipdiil 
lam csiteexttafef&quodamoda extendi adres omnes cteando fit conferuando illas,  p~ln  rortirudini/ 
buseius-Tertia ratio laudadifuntfoitamdinesdeiihoccftoperadnfbrtiadiacqaantuad  ipfum  opus 
Cvt  funt  opera  magnp  potcntig:para'6xlefba|maratiorie$  legnorumi&iimiliajfiuc  quantum  ad  mo 
dumivtlbnr opera miracolola,quf  fantruprafacnltatcm agentium namraluim.  Appellantur  autem 
fortitudines  ab  cf&au|(}uiapl^a(^qpcfafo^i}ii^aiimvpica^bttuade^cucA  vnica  mi/ 
fencordiaiqapplurahtcrdiammiYottitudincs&mirericotdicrationc^otiuiheffcaoum. 

Haihlate  euin  luria  inultinidlnciu  qgdv^tpeditis  timonibqs  Uadandtccomptp/ 

hendentibus  & dei  naturam&  totum  vniui^um2pcoponit  modum  laiidandi:  vt  fdlicet  multipliciret 
laudent  deum  iicut  mulnplcx  ell  magiUtixlo  da.p  Vbi  duo  dicuntur.  Altetum  cfl  qi  non  vno  tantum 
modo  lis!  multis  modb  laudetur  ffeuAAItittum  ei|  ratio  ad  hoc,iu;Ka  maltitndme  magnitudinis  dei. 
In  quo  immilicctar  quarta  laudandi  ratiodciUcet  multitudo  cfbctuum  diuingmagnitudmis.noenim 
alirer  diuina  magnitudo  habet  mulntudinem  q fm  effc^m.Et  intedit  hinc  ad  literamiieddcre  ratio/ 
nem  fubiangendonimifcilicct  quare  deus  laudandus  cft  cum  canta  mulacudincSt  vanetate  inlbume 
torum  mulicorum.modum  enim  quem  hic  dicit  in  genere , llanm  iubiungit  explicando  in  rpeoebus 
mulris  afferendo  multa  genera  muueorum. 
jEtci^^O-diffinguc  vtin  prgctdcntipfalmo. 

minini  DiAio  hebraica  elfalignilicans  aut  mulrasrpecies  mulicomm  ronomm.aut  (vt  aliis  pU/ 
cet)inlfaumentuffl  mulicam  nobis  ignotum. 

3lncpmb3liddudltU6.0ao(7mbaioramgcncrahiccommcmorantnr:fcilicetcymbala  auditus  & 
cymbala  dangoru.qag  an  fint  diuafa  infframencajan  diftinguanturcx  diuerlis  vnius  inftmmcnti  c6 
ditionibus.ocrtus  non  fum.^ Appeilantur  cymbala  auditus  ea  quae  a longe  audiebantur.cymbala  an/ 
tem  clangoris  ab  officio  feu  vfu  in  publica  Iratia  dicuntunex  eo  9 vfus  eorum  erat  in  publicis  Igtitiis. 
Et  funt  illa  qmbus  hodie  vtuntur  puelle  in  r^reis:  vna  manu  gcilantcs  cymbalum, & altera  pcrcutie 
tes  illud  ad  mulicom  tinnitum  excitanwm. 

0inni&  fldtUi?  l3Ud  Jb(t  ocum.  Ne  per  lingula  infttumenta  mulicalingolafqi  rpecies  mnliog  difent/ 
rendo|ptoludorfieretfcrmo,cnanietatisrorteomnibusgcncnbasinlhumcntorum  mufioorum  qua; 
ca^lonannvnico  verbo  condudit  omnia  genera  inffrumentoram  moficorum  qug  vitali  flatu  fo/ 
nant.ad  haec  enim  duo  genera  ( (alicet  vd  flatu  vd  taiffu  ) icducunturomnia  mlbumenta  mulica . Et 
fub  flatu  inrelligc  etiam  naturi  inlbumcntum  cantandiequomam  vitalis  flatas  plus  fduit  locutio/ 
ni  q (duiat  inffmtncnns  mulicis.Bclic  Itib  omni  flatu  continetur  tam  cantus  q Tonus  qui  fit  humano 
flatu,  n^aldu  iah|laadace  deum£c  iteti]  laus  deoiquia  conccfllr  a fola  fua  gratia  rermmum  commen 
tanorum  hora.  R.omg  in  folenmtatepafdiali  anni  dommi  milldlmi  quingentdimi  vigdimifiqitimu 
actatisautemmegannononoiupra quinquagdimum.  Arnen. 

U^^Finic  enarratio  pralmorum  tfaomg  de  uio  caietani/ cardinalis 
lantfH  xiifatper  ioannem  danidis  poenicentiarium/ac  auroris 
operis  famiUarem  accuraeiOinierccogoita. 

Laus  uni  SC  trino. 

Fo.  1 7 1 .ra.z.Iinea.  i .ibi  01  aerc/I^einaere. 


t; 


• 1 


/ 


■w.-’  ' 

' CVtMoiaxn  xdibtu  Luc^antonu  Innts  FIm  i ■■'  > 
[ffi  fini,  Anno  Domini.M«D»XXX« 

menfe  Nouonbrit  ■ • , 

-.r  • 

'i-.  * ’ t ' 

R.EGISTRVM.  i.::  v: 


ijiabedefghiklmnopqrfc 

u X y z A B C D E F G 7 < 

Omnes  liiiit  quattniiona  pnctcc  G Htoinonek  , 1.  i.y  ' . 


I 


. . 


'4^^L^i'  '.v'’ 


^.I 


I 


T- 


f >*j. ...‘* jgSKlM 

' ■ i#i ' ’ ' ■ ' '*'^  • ' ' \ 

'Pi  ■ - «aiWl 


-•  ^.’’ .1-^'/*  ■'■7i 


I ' 

» 

; f 


r. 


t ' 


r - .- 

'^-7' 


•Sii^'^*‘5:> 

'fit'  ^ 


-. 7 


■ r. 


■' ' . ^ V ^ ■ 


'S 


'<f  *' 

\ . 


r« 


# 

liL 


#-  .i- 


by